12.06.2013 Views

Monte Spinarda - Rio Nero - CartOnLine della Provincia di Savona

Monte Spinarda - Rio Nero - CartOnLine della Provincia di Savona

Monte Spinarda - Rio Nero - CartOnLine della Provincia di Savona

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

scheda n° 25/<br />

nov-02<br />

PROVINCIA DI SAVONA<br />

SISTEMA PROVINCIALE DELLE AREE DI INTERESSE NATURALISTICO AMBIENTALE<br />

Scheda illustrativa<br />

cod. provinciale Denominazione<br />

25-BM-SN MONTE SPINARDA - RIO NERO<br />

Informazioni generali<br />

P.T.C.P.- Ambiti Territoriali 38 A – Valle Bormida <strong>di</strong> Millesimo - Bassa<br />

Ambiti P.T.C. <strong>Provincia</strong>le Bormide<br />

Sistema Ambientale delle Bormide<br />

Bacini idrografici Bormida <strong>di</strong> Millesimo (rio <strong>Nero</strong>, rio <strong>di</strong> Valle)<br />

Comuni interessati CALIZZANO, BARDINETO<br />

Comunità Montana Alta Val Bormida<br />

Localizzazione geografica vedere cartografia allegata<br />

Numero tavola P.T.C.P. 30-39<br />

Classificazione proposta Area Protetta <strong>di</strong> Interesse <strong>Provincia</strong>le<br />

Estensione (ha) 540<br />

Soggetto gestionale<br />

Finalità perseguite<br />

• tutelare e valorizzare le risorse naturali, ambientali, paesaggistiche e storico-culturali del territorio;<br />

• promuovere, organizzare e sostenere attività <strong>di</strong> stu<strong>di</strong>o e ricerca, <strong>di</strong>dattiche e scientifiche;<br />

• garantire in particolare e secondo le <strong>di</strong>sposizioni del decreto del Presidente <strong>della</strong> Repubblica 8<br />

settembre 1997, n. 357 (Regolamento <strong>di</strong> attuazione <strong>della</strong> <strong>di</strong>rettiva 92/43/CEE relativa alla<br />

conservazione degli habitat naturali e seminaturali, nonché <strong>della</strong> flora e <strong>della</strong> fauna selvatiche), il<br />

mantenimento in uno stato <strong>di</strong> conservazione sod<strong>di</strong>sfacente per le specie e gli habitat presenti ed<br />

inseriti negli allegati delle <strong>di</strong>rettive 92/43/CEE (relativa alla conservazione degli habitat naturali e<br />

seminaturali e <strong>della</strong> flora e <strong>della</strong> fauna selvatiche) e 79/409/CEE (relativa alla conservazione degli<br />

uccelli selvatici);<br />

• promuovere la fruizione dei beni ambientali in forme compatibili con la loro tutela.<br />

VINCOLI E FORME DI TUTELA<br />

Regime normativo P.T.C.P.<br />

Ass. geomorfologico MA<br />

Ass. vegetazionale BAM-CO, BCM-MA, COL-ISS<br />

Ass. inse<strong>di</strong>ativo ANI MA<br />

ο Area carsica (L.R. 14/90)<br />

Vincolo idrogeologico (L.R. 22/84) L. 3267/23<br />

Via Sormano 12 - 17100 SAVONA - C.F.00311260095 - (019) 83131 - Fax (019) 8313269 - Sito Internet : www.provincia.savona.it


scheda n° 25/<br />

nov-02<br />

Vincolo paesistico (L. 431/85 ) ο L. 1497/39<br />

ο Foresta demaniale<br />

PROVINCIA DI SAVONA<br />

pSIC Co<strong>di</strong>ce IT 1323014 MONTE SPINARDA – RIO NERO<br />

ο Sito fauna minore<br />

Altro: Zona <strong>di</strong> <strong>di</strong>vieto <strong>di</strong> pesca - Protezione per acque demaniali<br />

Divieto venatorio: ZRC<br />

Piano faunistico venatorio A.T.C. SV2 ο Permessa<br />

Attività <strong>di</strong> caccia Vietata<br />

Regimi particolari ο Regolamentata<br />

ο Z.R.C. Oasi ο Valico ο Ban<strong>di</strong>te<br />

ο Alta Via ο Parco ο Zona addestramento cani<br />

ο Divieto <strong>di</strong> arrampicata<br />

STRUMENTI URBANISTICI COMUNALI vigenti<br />

Fruizione turistica e <strong>di</strong>dattica<br />

sentieri escursionistici segnalati FIE<br />

Infrastrutture e strutture <strong>di</strong> appoggio<br />

Sintesi delle principali caratteristiche naturalistiche ambientali e territoriali dell’area<br />

Situata in una delle zone più selvagge e incontaminate <strong>della</strong> provincia, nel comune <strong>di</strong> Calizzano, l’area<br />

presenta importanti particolarità geologiche e morfologiche. Tipico esempio del Massiccio Cristallino <strong>di</strong><br />

Calizzano, evidenzia particolari rocce conosciute come anfiboliti del <strong>Monte</strong> <strong>Spinarda</strong>. Interessanti forme <strong>di</strong><br />

erosione sono i meandri incassati del <strong>Rio</strong> <strong>Nero</strong>. La vegetazione è rappresentata da estesi boschi misti <strong>di</strong><br />

faggio, rovere, betulla, pino silvestre, abete bianco. Le vicende storiche legate all’area narrano <strong>di</strong> aspri<br />

combattimenti alle pen<strong>di</strong>ci dello <strong>Spinarda</strong> durante la campagna napoleonica.<br />

TIPOLOGIE AMBIENTALI PREVALENTI<br />

ο Spiaggia ο Scogliera o falesia ο Zone rupestri Corso d’acqua<br />

ο Foce fluviale ο Greto alluvionale ο Lago Bosco<br />

ο Prateria ο Altro _________________________________________________<br />

ο Campo coltivato ο Orto ο Uliveto ο Prato a sfalcio<br />

ο Vigneto ο Frutteto ο Pascolo ο Altro __________<br />

Via Sormano 12 - 17100 SAVONA - C.F.00311260095 - (019) 83131 - Fax (019) 8313269 - Sito Internet : www.provincia.savona.it


scheda n° 25/<br />

MANUFATTI<br />

nov-02<br />

PROVINCIA DI SAVONA<br />

ο Nessuno Sentiero ο Mulattiera Strada sterrata<br />

Strada asfaltata ο Muretto a secco ο Serra Rudere<br />

ο Costruzione in cemento ο Abitazione stagionale ο Abitazione stabile<br />

ο Sito archeologico ο Linee tecnologiche aeree<br />

ο Condutture sotterranee ο Altro _________________________________________<br />

ο Manufatti <strong>di</strong> interesse storico-archeologico: _______________________________________<br />

ο Manufatti <strong>di</strong> interesse artistico-architettonico: ________________________________<br />

GEOMORFOLOGIA<br />

Carta Geologica d’Italia Foglio n° 92-93 Denominazione ALBENGA - SAVONA<br />

Substrato geologico<br />

Basamento metamorfico carbonifero (ortognaiss granitoi<strong>di</strong>, anfiboliti, paragneiss) con alluvioni lungo il<br />

corso del <strong>Rio</strong> <strong>Nero</strong>.<br />

Roccia affiorante ο No < 10 % ο 10 ÷ 50 % ο > 50 %<br />

Erosione ο No ο Superficiale Incanalata ο Diffusa<br />

Frane in atto ο No In atto Potenziali<br />

PRINCIPALI CARATTERI VEGETAZIONALI<br />

VEGETAZIONE AZONALE<br />

Pioppo Salice Ontano nero<br />

ORIZZONTE MONTANO INFERIORE<br />

Bosco misto <strong>di</strong> caducifoglie<br />

Acero Castagno Nocciolo Sambuco<br />

Bosco misto <strong>di</strong> caducifoglie orofile<br />

Rovere Sorbo Frassino maggiore Faggio Betulla<br />

Faggeta<br />

Rimboschimenti a conifere<br />

Abete bianco Abete rosso<br />

FLORA<br />

Via Sormano 12 - 17100 SAVONA - C.F.00311260095 - (019) 83131 - Fax (019) 8313269 - Sito Internet : www.provincia.savona.it


scheda n° 25/<br />

nov-02<br />

Endemismi vegetali<br />

PROVINCIA DI SAVONA<br />

Altre specie <strong>di</strong> elevato valore fitogeografico, rare e/o vulnerabili<br />

Cephalanthera longifolia, Dactylorhiza fuchsii, Dactylorhiza sambucina, Gymnadenia cionopsea, Listera<br />

ovata, Neottia nidus-avis<br />

PRINCIPALI SPECIE DI FAUNA<br />

MAMMIFERI Capreolus capreolus, Meles meles, Vulpes vulpes, Martes foina, Martes martes, Sus<br />

scrofa<br />

UCCELLI<br />

Migratori Asio otus, Carduelis spinus, Pernis apivorus, Picus viri<strong>di</strong>s, Scolopax rusticola<br />

Stanziali Accipiter nisus, Aegithalos caudatus, Certhia brachydactyla, Cinclus cinclus, Dendrocopos<br />

major, Erithacus rubecola, Fringilla coelebs, Garrulus glandarius, Motacilla cinerea, Parus major,<br />

Philloscopus collybita, Sitta europaea, Stryx aluco, Troglodytes troglodytes, Turdus merula<br />

Ni<strong>di</strong>ficanti Lanius collurio, Parus ater, Phylloscopus bonelli, Pyrrhula phyrrula, Regulus ignicapillus,<br />

Sylvia atricapilla<br />

Svernanti<br />

RETTILI Lacerta viri<strong>di</strong>s, Coluber viri<strong>di</strong>flavus, Anguis fragilis, Podarcis muralis<br />

ANFIBI Bufo bufo, Rana temporaria, Salamandra salamandra<br />

PESCI Phoxinus phoxinus<br />

INVERTEBRATI Austropotamobius pallipes, Dolichopoda ligustica ssp. ligustica, Parabathyscia sbordonii<br />

(E) = specie endemica<br />

(Z) = specie <strong>di</strong> elevato valore zoogeografico/ecologico<br />

ALTRI PREGI NATURALISTICI<br />

PRINCIPALI ELEMENTI DI CRITICITA’<br />

CARATTERIZZAZIONE NATURALISTICA<br />

Dir. 92/43/CEE (interesse prioritario: Τ)<br />

Habitat <strong>di</strong> interesse comunitario (All. I)<br />

Foreste<br />

Cod. 9110 Faggeti <strong>di</strong> Luzulo-Fagetum<br />

Cod. 9260 Castagneti<br />

Cod. Τ 9510 Abetaie appenniniche <strong>di</strong> Abies alba e <strong>di</strong> Picea excelsa<br />

Formazioni igrofile<br />

Cod. Τ 91E0 Foreste alluvionali residue <strong>di</strong> Alnion glutinoso-incanae<br />

Cod. 6431 Bordure erbacee alte <strong>di</strong> corsi d’acqua e aree boscate<br />

Cod. 3270 Chenopo<strong>di</strong>etum rubri dei fiumi submontani<br />

Via Sormano 12 - 17100 SAVONA - C.F.00311260095 - (019) 83131 - Fax (019) 8313269 - Sito Internet : www.provincia.savona.it


scheda n° 25/<br />

nov-02<br />

PROVINCIA DI SAVONA<br />

Habitat <strong>di</strong> acqua dolce<br />

Cod. 3210 Tratti <strong>di</strong> corsi d'acqua a <strong>di</strong>namica naturale o seminaturale (letti minori,me<strong>di</strong> e<br />

maggiori)<br />

Habitat prativi<br />

Cod. 38.2 Praterie magre da fieno a bassa altitu<strong>di</strong>ne (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis)<br />

Specie animali <strong>di</strong> interesse comunitario (All. II)<br />

Austropotamobius pollipes, Phoxinus phoxinus<br />

ο Specie vegetali <strong>di</strong> interesse comunitario (All. II)<br />

Specie avifauna prioritarie<br />

(All. I Dir. 79/409/CEE, SPEC–Species of European Conservation Concern: 1/2/3, Red List Nazionale)<br />

Asio otus, Pernis apivorus, Picus viri<strong>di</strong>s, Scolopax rusticola, Tetrao tetrix tetrix (Tr)<br />

Cinclus cinclus (St)<br />

Lanius collurio, Pyrrhula phyrrula (N)<br />

(.): N = ni<strong>di</strong>ficante, St = stanziale, Sv = svernante, Tr = <strong>di</strong> transito<br />

Specie flora protetta - L.R. 9/84 (.) (.)<br />

Orchis morio P<br />

Orchis mascula P<br />

(.): T = protezione totale, P = protezione parziale<br />

Specie fauna minore protetta - L.R.4/92 (Τ: specie particolarmente protette)<br />

Rana temporaria<br />

Bufo bufo<br />

Salamandra salamandra<br />

Lacerta viri<strong>di</strong>s<br />

Coluber viri<strong>di</strong>flavus<br />

Anguis fragilis<br />

Podarcis muralis<br />

INDIRIZZI PER LA TUTELA<br />

Conservazione habitat ο Conservazione specie ο Conservazione ________<br />

ο Ricreativa Escursionistica ο Didattica<br />

Principali misure <strong>di</strong> conservazione da adottare<br />

• Conservazione delle caratteristiche <strong>di</strong> naturalità dell’area<br />

• Mantenimento <strong>di</strong> elevati livelli <strong>di</strong> <strong>di</strong>versità ambientale, con particolare riguardo agli ambienti ecotonali<br />

• Mantenimento degli habitat prativi terofitici, ad alta <strong>di</strong>versità specifica<br />

Via Sormano 12 - 17100 SAVONA - C.F.00311260095 - (019) 83131 - Fax (019) 8313269 - Sito Internet : www.provincia.savona.it


scheda n° 25/<br />

nov-02<br />

• Mantenimento delle facies arbustate cacuminali<br />

In<strong>di</strong>cazioni per le misure <strong>di</strong> conservazione<br />

INDIRIZZI PER LA FRUIZIONE<br />

PROVINCIA DI SAVONA<br />

Interventi necessari (.) (.)<br />

Ripristino sentieri ο Apertura nuovi sentieri<br />

ο Interventi <strong>di</strong> abbattimento ostacoli ο Abbattimento rischi incolumità visitatori<br />

ο Rimozione barriere architettoniche ο Recupero manufatti storici<br />

Riqualificazione ambientale: (0) (0)<br />

Rimozione rifiuti 1L ο Tagli e <strong>di</strong>radamenti<br />

ο Semine e impianti ο Eliminazione infestanti<br />

ο Interventi fitopatologici ο Defrascature<br />

ο Ripristino crolli e smottamenti ο Regimazione acque<br />

Rinaturalizzazione 1L ο Allontanamento animali indesiderati<br />

(.): in<strong>di</strong>care priorità: 1, 2, 3, ... - (0): L = intervento localizzato, G = intervento generalizzato<br />

Strutture da programmare (.) (.)<br />

ο Attrezzature fermate mezzi pubblici ο Aree parcheggio<br />

ο Telefono pubblico ο Cassonetti NU<br />

ο Servizi igienici ο Aree picnic attrezzate<br />

ο Tabellazione ο Recinzione<br />

ο Opere prevenzione incen<strong>di</strong> Segnaletica e tabellazione informativa 1<br />

ο Percorsi <strong>di</strong>dattici attrezzati Segnaletica e tabellazione <strong>di</strong>dattica 1<br />

ο Percorsi ginnici attrezzati ο Percorsi per <strong>di</strong>sabili<br />

ο Percorsi ippoturistici ο Strutture <strong>di</strong> appoggio ippoturistico<br />

ο Piste ciclabili ο Piste sci <strong>di</strong> fondo<br />

ο Punti approvvigionamento idrico ο Punti <strong>di</strong> sosta<br />

ο Aree <strong>di</strong> attendamento temporaneo Ripari 2<br />

ο Rifugi ο Capanni <strong>di</strong> osservazione<br />

ο Giar<strong>di</strong>no botanico ο Vivaio<br />

(.): in<strong>di</strong>care priorità: 1, 2, 3, ...<br />

Fonti <strong>di</strong> finanziamento attivabili<br />

ο L.R. 12/95 (Parchi / Regione) ο L.R. 14/90 (Aree carsiche) ο L.R. 5/93 (Alta Via)<br />

L.R. 4/92 (Fauna Minore) ο L.R. 22/84 (Legge forestale) ο Altro _____________<br />

ο Ministero dell’Ambiente (PTTA) Regolamenti CEE (LIFE, ecc..) ο Altro _____________<br />

Via Sormano 12 - 17100 SAVONA - C.F.00311260095 - (019) 83131 - Fax (019) 8313269 - Sito Internet : www.provincia.savona.it


scheda n° 25/<br />

nov-02<br />

PROVINCIA DI SAVONA<br />

Enti locali (Contributi annuali) <strong>Provincia</strong> (Contributi annuali) ο Altro _____________<br />

Via Sormano 12 - 17100 SAVONA - C.F.00311260095 - (019) 83131 - Fax (019) 8313269 - Sito Internet : www.provincia.savona.it

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!