テキスト

Intensiva kurso de Esperanto
[Kompilita de Sasaki Teruhiro]
Japanio, Saitama
2009
1

spring board
2009 4
2

Aa -, Bb -, Cc -, Ĉĉ -, Dd -, Ee -, Ff -, Gg -, Ĝĝ -,
Hh -,Ĥĥ -, Ii -, Jj -, Ĵĵ -, Kk -, Ll -, Mm -, Nn -, Oo -,
Pp -, Rr -, Ss -, Ŝŝ -, Tt -, Uu -, Ŭŭ -, Vv -, Zz -.
Ĉ ĉ -, Ĝ ĝ - ; Ŝ ŝ -, Ĵ ĵ -
ĜĈ ĴŜ (
) Ĵ Ŝ
F f V v Ĥ ĥ
R r L l
J j Ŭ ŭ (j,ŭ )
2
dómo () Esperánto () amíko ()
-o
homo amo patro patrino amiko floro lando nomo birdo
-j homoj amikoj birdoj floroj
-a
bela interesa juna bona facila forta granda
longa nova malnova feliĉa libera riĉa lasta
-e
bone forte facile longe multe rapide libere
malbone malfacile malrapide (mal-)
mi ci vi li ŝi ni vi ili oni ĝi
-a mia via lia ŝia nia ilia ĝia
-i
3

esti loĝi labori legi paroli skribi ami havi
diri doni fari iri helpi lerni ricevi
voli povi devi bezoni
kiu kio kie kia kiam kiel kial kiom
tiu tio tie tia tiam tiel tial tiom
() (-dek, -cent )
unu 1, du 2, tri 3, kvar 4, kvin 5, ses 6, sep 7, ok 8, naŭ 9, dek 10, cent 100, mil 1000
dek unu 11, dek ok 18, dudek 20, sesdek unu 61 tricent 300 du mil 2 naŭdek mil 9
-a unua1 dua2 tria3 kvara4 kvina5 sesa6 sepa7
ankaŭ ankoraŭ hodiaŭ hieraŭ morgaŭ almenaŭ
baldaŭ jam nun nur tute tre
en al de ĉe antaŭ ĝis dum sur sub laŭ inter
por post pro pri kun sen per
kaj aŭ sed se ĉar ke ĉu
Jes, Ne, ne
Bonan matenon ! Bonan tagon ! Bonan vesperon ! Saluton!
Bonan nokton ! Ĝis revido! Dankon! Ne dankinde !
Bonvenon! Pardonon ! Kio estas via nomo?
sinjoro( s-ro)() sinjorino(s-ino) Kiel vi fartas ?
Tre bone !Mi estas japano. ()Mi estas japanino.
()Sinjorino, bonvole diru al mi, kio estas via nomo?
Mia nomo estas Nami. Tre agrable !
1) (unu)(cent)
tri, tro , tre , centro t
r r
4

la
la nomo la adreso l’: l’ nomo, l’ adreso
o, a, e, i
ĝuo -o ĝua -a ĝue -e ĝui -i
-a
-e
1) reĝe japane
2) informi letere paroli Esperante
3) estas norde
4) promeni nokte
5) ĉeesti gaste (kiel gasto)
o j
domo -domoj homo -homoj floro -floroj arbo-arboj
(-o ’domo-dom’, floro-flor’)
o n
domo-domon homo-homon floro-floron arbo-arbon
bona homo bela domo bela floro
a j
bona homo bonaj homoj
bela domo belaj domoj
n jn
bonan homon belan domon
bonajn homojn belajn domojn
5

-i, -as, -is, -os, -us, -u
Be
esti fari scii
estas faras scias
estis faris sciis
estos faros scios
estus farus scius
estu faru sciu
be
Mi estas kato. Mi estas blanka kaj malgranda. Antaŭe mi estis sovaĝa, mi ne havis
nomon. Sed nun mia nomo estas Bjakko, blanka tigro. Mia mastro diras: “Estu bela
tigro, Bjakko!” Sed kato ne estos tigro. Se mi estus tigro!
(kato blanka malgranda antaŭe sovaĝa sed nun
tigro mastro diri bela se )
ĉu Jes Ne
… ne (esti ne esti
)
Ĉu vi estas kato?
Jes, mi estas kato.
Ĉu vi estas blanka? Jes, mi estas blanka.
Ĉu vi estas granda? Ne, mi ne estas granda. Mi estas malgranda.
Ĉu vi estas studento? Jes, mi estas studento. (vi studento )
Ĉu ankaŭ li estas studento? Ne, li ne estas studento. (ankaŭ ,li )
Ĉu ŝi estas studentino? Jes, ŝi estas studentino. (ŝi studentino )
Ĉu ĝi estas instituto? Jes, ĝi estas instituto.(ĝi instituto )
Ĉu la instituto estas granda? Ne, ĝi ne estas granda. (granda )
-ino:frato -fratino , patro -patrino
Ĉu vi ne estas malsana? Ne, mi ne estas malsana.()
Jes, mi ne estas malsana.()
6

La unua tago de la semajno estas dimanĉo. La dua tago estas lundo, la tria - mardo, la
kvara estas merkredo, la kvina estas ĵaudo, la sesa - vendredo kaj la sepa - sabato. Se
nun, hodiaŭ estas ĵaudo, hieraŭ estis merkredo kaj morgaŭ estos vendredo.
Antaŭhieraŭ do estis mardo kaj postmorgaŭ estos sabato.
(semajno : dimanĉo lundo mardo merkredo ĵaŭdo vendredo sabato
unua tago dua tria kvara kvina sesa sepa nun hodiaŭ
hieraŭ morgaŭ antaŭhieraŭ do postmorgaŭ )
Voli estas povi. (voli povi )
Mi iras promeni. (iri promeni )
deziro vivi = deziro por vivi(deziro vivi por )
kapablo paroli (kapablo paroli )
Manĝi por vivi aŭ vivi por manĝi? (manĝi )
–as
Ni loĝas en Tokio. Ni lernas Esperanton. (loĝi , en)
–is
Ni antaŭe loĝis en Tokio. Mi naskiĝis en Hiroŝima. (antaŭe naskiĝi )
–os
Mi laboros kaj loĝos en Ĉinio. Ni parolos Esperante.(labori kaj paroli )
-us
Se mi estus riĉa, mi ne laborus. (riĉa )
-u
Lernu Esperanton! Parolu Esperante! Faru bonon!(bono )
Bonvolu+ Bonvole+ (bonvoli )
Bonvole diru al mi, ĉu vi estas studento? (diri al )
Bonvolu diri al mi, ĉu vi estas studentino?
(ni+ -u=Let’s) Ni lernu Esperanton!
Mi iru. Li lernu Esperanton.
7

povi Mi povas skribi leteron en Esperanto.(skribi letero )
devi Ni devas lerni Esperanton.
ne devi bezoni
Oni ne devas naĝi ĉi tie. (naĝi oni )
bezoni Vi ne bezonas legi gazeton. (gazeto legi )
voli Ĉu vi volas scii sekreton? (scii sekreto )
iri veni scii fini komenci ŝati
deziri intenci
Ĉiumatene li preparas manĝaĵon kaj samtempe li aŭdas radio-kurson de fremdaj
lingvoj. Ĉiuvespere lia edzino kuiras. Ŝi estas tre bona kuiristino. Li ĉiam lavas
manĝilojn kaj telerojn. Se ŝi lavus telerojn, ŝi rompus ilin. Ŝi diras al li: “Lavu, mia kara,
telerojn!” Li tre ŝatas lavi telerojn. Ili estas tre bonaj geedzoj. Li amas ŝin. Ŝi amas lin.
(ĉiumatene li prepari manĝaĵo samtempe aŭdi
radio-kurso fremda lingvo ĉiuvespere edzino kuiri ŝi
kuiristino ĉiam lavi manĝilo telero se rompi
mia kara ( my dear), geedzoj ami ŝin lin )
Ĉu esti, aŭ ne esti: jen demando. (Hamleto III, i, 38 jen demando )
esti : labori , manĝi , studi , ludi , ami , sidi , helpi
, preni , ricevi , kredi , ĝoji
-igi -iĝi: () ()
ruĝa ruĝigi
ruĝiĝi
edzo edzigi edziĝi
edzino edzinigi edziniĝi
sidi sidigi
sidiĝi
–iga –iĝa –igo –iĝo
ruĝiga .. ruĝiĝa .. ruĝigo ruĝiĝo
–ig – iĝ
unu : 1) unuigi 2) unuiĝi 3) unuigo 4) unuiĝo 5) unuiga 6) unuiĝa
8

mi vi , li ŝi ili ni ci oni ĝi
a: mia , via , lia , ŝia , nia , ilia , ĝia
n: min , vin , lin , ŝin , nin , ilin , ĝin
mia frato mian fraton() miaj fratoj() miajn fratojn()
: si()-sin(), sia-sian()
S-ino Hanako amas ŝin. Hanako amas sin.
S-ro Taro konas lin.()Taro konas sin.
Ili amas ilian landon.Ili amas sian landon.
Dum ŝi vestas sin, mi lavas min kaj razas min.
Ili amas sin reciproke. ()
mem
Mi amas min mem, vi amas vin mem, li amas sin mem, ĉiu homo amas sin mem.(ĉiu )
Gruŝa ne havis ĉe si pupon. Ŝi prenis pajlon, faris por si el pajlo pupon, kaj ĝi estis ŝia
pupeto. Ŝi nomis ĝin Manjo. Ŝi portas tiun Manjon sur siaj brakoj.
“Dormu, Manjo! Dormu, mia filineto! Baj, baj, baj!” (Gruŝa ĉe pupo
preni pajlo el pupeto nomi Manjo
porti brako filineto baj et )(Leo Tolstoj)
–eto -njo () -ĉjo
filino – filineto pupo – pupeto domo – dometo
Mario – Manjo patrino – panjo patro – paĉjo onklo – oĉjo
–iĝi
Mia domo trovis sin en Kioto.= Mia domo troviĝis en Kioto. [trovi troviĝi ]
Li okupas sin per instruado. =Li okupiĝas per instruado.
[okupi per je, pri ]
Li banas sin. = Li baniĝas.Ŝi vestas sin. = Ŝi vestiĝas.
ĉe de en el per por sur
9

Ĉu Ĉu vi estas japano? Jes, mi estas japano.
, ĉu ne? Vi estas japanino, ĉu ne? Ne, mi ne estas japanino.
()
kiu kio kia kie kiam kial kiel kies kiom
+n: kion kiun kian kien kie
kiom kiom da+ +a: kioma kiom+:
Kio ĝi estas? Kiu ŝi estas? Kie vi loĝas? En kiu strato vi loĝas? Kia estas via nomo? Kiam
vi naskiĝis? Kies libro ĝi estas? Kiel vi fartas? Kial vi ne venis? Kioma horo nun estas?
Kiom da jaroj vi havas? Kiel longe vi studas Esperanton? Kiel ofte? En kioma kurso vi
lernas? Kiompersona estas via familio? Kion vi faras? Kiun vi vidis? Kiun hobion vi
havas? Kien vi iras ? (strato libro farti veni horo nun jaro longe
ofte vidi kurso () hobio , kiompersona familio )
(en+)(en+) Kie? Kien?
Kie li kuras? Li kuras en la parko.
Kien ŝi kuras? Ŝi kuras en la parkon.(kuri )
sub sur en
Kato dormas sub la tablo. Kato kuris sub la tablon. (dormi tablo )
Kian aĝon vi havas? Kiom da jaroj vi havas? Kiom vi aĝas?
Mi havas dudek jarojn. Mi estas dek ok-jara. Mi estas dek naŭ jaraĝa.
por kio , pri kio , de kie
Pri kio vi interesiĝas? Mi interesiĝas pri Esperanto.
De kie vi venis? Mi venis el Ĉinio.
Per kio vi veturas al la laborejo? – Mi veturas tien per trajno kaj buso.
[per veturi laborejo tien trajno buso ]
Kiu li estas? – Li estas Tanaka Yasuo.
Kio li estas? – Li estas insturisto. [kio () instruisto ]
Kie li loĝas? – Li loĝas en Saitama. [loĝi en ]
En kiu urbo li loĝas? – Li loĝas en la urbo Uraŭa. [urbo ]
Kie li naskiĝis? – Li naskiĝis en la prefektujo Hukuoka. [naskiĝi ,prefektujo ]
Kiam li naskiĝis? – Li naskiĝis en la 24-a de aprilo mil naŭcent okdek ok. [mil cent ]
10

Kies libro ĝi estas? – Ĝi estas mia libro. (Ĝi estas libro de mia patro.) [libro ]
Kiel vi fartas? – Mi fartas tre bone. [farti ]
Kial vi ne venis? – Ĉar mi estis malsana. [veni malsana ĉar ]
Kioma horo nun estas? – Nun estas 12:30 (dekdua kaj tridek). [horo nun kai ]
Je kioma horo vi matenmanĝas? – Mi matenmanĝas je la sepa.[je matenmanĝi ]
Kiom da jaroj vi havas? – Mi havas dudek unu jarojn. [jaro ]
Kiel longe vi studis Esperanton? – Mi studis ĝin tri monatojn. [longe monato ]
En kioma kurso vi lernas? – Mi lernas en la unua kurso.[kurso (klaso, lernojaro)]
Kion vi faras? – Mi skribas libron. []skribi libro ]
Kiun hobion vi havas? – Mia hobio estas muziko. [hobio ]
Kiompersona estas via familio? – Mia familio estas 4-persona – gepatroj, mi kaj fratino.
[po ĉiusemajne persona familio gepatroj fratino ,]
Mi ne scias, kie li loĝas. Ni ne scias,
kion fari. ( kion fari )
ke = that Li diris, ke li ne venos.
kiom kiompersona, kiomkrura , kiomoble , kiomope
Kiomkrura estas struto ? Kiomoble kvin estas tridek? [struto ]
1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)
9) 10) 11)
Saluton! Mia nomo estas Hori Ŝigeru. Mi loĝas en Jokohoma. Mi naskiĝis en Hiroŝima.
Mi interesiĝas pri Esperanto. Mia hobio estas Esperanto. Mi havas dudek jarojn. Mi
studas Esperanton kvin jarojn. Mia familio estas kvin-persona – patrino, du fratoj, unu
fratino, kaj mi. Mi ŝatas la vorton (frazon) – “Kiu volas, tiu povas”. Mi volas ellerni
Esperanton. (Fine, oni nomas min Ŝigeĉan.) Dankon pro via atenta aŭskulto.
Mi Li Ŝi
tennis-teniso, baseball-basbalo, tea ceremony – tea
ceremonio, golf-golfo, k.t.p.
11

ke(that)
1) kio tio, ĉio, io, nenio,
2) kiu tiu, ĉiu, iu, neniu, who which
3) kies whose
4) kia tia, ĉia, ia, nenia,
5) kie tie, ĉie, ie, nenie, where
6) kiel tiel, ĉiel, iel, neniel
7) kial tial, ĉial, ial, nenial why
8) kiam tiam, ĉiam, iam, neniam, when
9) kiom tiom, kiom da() ,
Nin instruas eraro, kiun faras najbaro. (instrui eraro najbaro )
Tiu, kiu ne riskas, ne gajnas.(riski gajni )
Tiu, kiu nenion faras, ne eraras.(erari )
Tio, kio estas mia, estas bona.
Tien okuloj iras, kien koro deziras.(okulo iri koro deziri )
Ne ĉio utilas, kio brilas.(utili brili )
Kiu ne riskas, tiu ne gajnas. Kio estas mia, tio estas bona.
Kiom da homoj, tiom da gustoj.(gusto )
Kiu volas, tiu povas.(voli povi )
Kion vi volas, tion vi povas.
Kion ni havas, tion ni ne volas, kion ni ne havas, tion ni ĉasas.(ĉasi )
Kies gasto mi estas, ties feston mi festas.(gasto festo festi )
Kiu cedas al sia infano, ĝin pereigas per propra mano.(cedi infano pereigi
per propra mano )
Kiu ĉasas du leporojn, kaptas neniun.(ĉasi leporo kapti )
Kio pasis, ne revenos. (pasi reveni )
ke + -u
12

Dum tuta vivo
La homo bezonas ja amon, esperon,
Ke povu li loĝi feliĉe sur tero,
Ke povu rideti, amikon brakumi,
Ke ĉion dum vivo li povu plenumi.
(Angele Straleckiene, Mi amas Esperanton, 2004, p.56)
amo espero: mono tempo rango amiko riĉaĵo beleco kuraĝo
karaktero pacienco celo bonsorto bonŝanco
kiam when
Mi eklernis Esperanton, kiam mi estis dek naŭ-jara.(eklerni jaro )
kiel
Gasto kiel fiŝo baldaŭ fariĝas malfreŝa.(gasto fiŝo baldaŭ fariĝi freŝa
)
kiel
Li salutas nin kiel gasto. ()
Li salutis nin kiel gastojn. ()
kvazaŭ …
Kondutu kiel reĝo.
Kondutu kvazaŭ reĝo.
tiel..., ke so..., that
La nokto estis tiel malluma, ke ni nenion povis vidi.
“La ideo de eterneco estas tiel vasta, ke neniu homo povas kompreni ĝin.”
“Sensencaĵo! Aĉetu domon partpage kaj vi baldaŭ komprenos, kio estas eterneco.”
(eterneco vasta sensencaĵo aĉeti partpage )
-ajn: kiu iu, ĉiu
kiu ajn , kion ajn , kiam ajn , kie ajn ,kia ajn
,kiel ajn , kiom ajn ,iu ajn , io ajn , ĉiu ajn
, ĉio ajn
Kiom ajn mi petis lin, ne helpis petoj, nek minacoj.(peto minaco nek )
Ĉiam ajn vi estas bonvena ĉe mi.(bonvena ĉe )
Kie ajn iu loĝas, tie estas hejmo.(hejmo )
Kion ajn via mano povas fari laŭ via forto, tion faru. (mano laŭ Pred. 9:10)
13

it
1) esti : Hodiaŭ estas malvarme. Estas varme. Estas bele.
Estas inde. Estas necese. Estas eble.
( al+: Ĉu estas al vi malvarme?? por+
)
2) Pluvas. Neĝos. Tagiĝos Ne gravas.
Tempas Tempas kanti.
Varja posedis fringelon. Ĝi vivis en la kaĝo kaj neniam kantis. Ŝi alvenis al ĝi.
„Tempas jam kanti, fringelo!”
„Liberigu min eksteren, en la libero mi tutan tagon kantos”.
(Varja posedi fringelo kaĝo neniam kanti alveni
tempas+ liberigi eksteren libero tutan tagon
)
3) esti+ It ... to
ke= it... that
Kritiki estas facile, fari malfacile.(kritiki facile )
Estas malfacile paroli en angla lingvo.
Lerni la anglan lingvon estas tre malfacile, sed lerni Esperanton estas facile.
Estas tre bone, ke vi parolas Esperante.
4) oni→Kiel oni nomas vin?
Oni nomas min Huten-no-Tora.
Kiel vi nomiĝas? – Mi nomiĝas Misora Hibari.
Oni diras, ke la vero ĉiam venkas. (diri vero ĉiam venki )
5) KiaKiaKielKiel
Kia bona homo li estas !
Kiel feliĉa ŝi estis! (feliĉa )
Anna Andrejevna. – Ha, kiel agrabla! (agrabla )
Maria Antonovna. – Ha, kia ĉarmulo! (ĉarmulo ĉarma ulo )
Anna Andrejevna. Sed kia delikata sintenado! Oni tuj povas vidi, ke li estas ĉefurba
peco; la manieroj kaj ĉio estas tiaj... Ha, kiel bone! (delikata sintenado oni
14

tuj ĉefurba ĉefa urbo peco maniero ) (N. V. Gogol,
“La Revizoro” Sceno VIII. Tradukis L. L. Zamenhof)
[ Ha! Hu! He! Ho! Ve!]
6)
pli..., ol pli=more, ol=than
(la) plej + plej+ elen
tiel…, kiel …
malpli(= less), la malplej
La filino estas pli bela, ol floro. (filino bela floro )
Kontentulo estas pli feliĉa, ol homo plej riĉa.(kontentulo feliĉa riĉa )
Plej granda potenco kuŝas en la komenco.(potenco kuŝi komenco )
Mi estas tiel forta, kiel vi. (forta )
Fiŝo pli granda malgrandan englutas.(fiŝo malgranda engluti )
Plej danĝera malsano estas manko de saĝo.(malsano manko saĝo )
Plej bona kuracisto estas la tempo.(kuracisto tempo )
El ĉiuj miaj infanoj Aljoŝa estas la plej juna.(el infano juna )
Pli bona iom ol neniom.
Nenie estas pli bone ol hejme.(heime )
“Speguleto mia, speguleto hela,
Kiu en la lando estas la plej bela?”
“Vi, reĝino, vi estas ĉe ni la plej bela!
Sed miloble pli bela estas Neĝulino.”
spegulo -eto
lando hela bela
reĝino reĝo ĉe
mil -obl Neĝulino neĝo
Patrino: “Vi estas la plej malbona knabo en la mondo!”
Knabo: “Ĉu, vere, vi konas ĉiujn knabojn en la mondo?”
(vere mondo koni )
kiel eble plej(=laŭeble): Iru kiel eble plej rapide!
Iru laŭeble rapide!
.... ju pli..., des pli
Ju pli oni posedas, des pli oni avidas. (posedi avidi )
Hermia: Ju pli malamas mi, li amas des pli. (ami malami )
Helena:
Ju pli mi amas, li malamas des pli.(Shakespeare, Somermeznokta sonĝo)
15

-a-e()-o
1) –ant amanta amante amanto ()
2) –int aminta aminte aminto ()
3) ont amonta amonte amonto ()
-a-e()-o
1) –at amata amate amato ()
2) –it amita amite amito ()
3) –ot amota amote amoto ()
Fluanta akvo estas pli pura, ol akvo staranta senmove.(flui akvo pura
stari senmove )
La tempo pasinta jam neniam revenos; la tempon venontan neniu ankoraŭ konas.(pasi
jam reveni veni neniu ankoraŭ koni )
Estinta amiko estas plej danĝera malamiko.(estinta amiko danĝera )
Pasero kaptita estas pli bona, ol aglo kaptota.(pasero kapti aglo )
Batanto povas argumenti, batato devas silenti.(bati argumenti povi )
Mordantaj hundoj kuras ĉiam kun vundoj.(mordi hundo kuri vundo )
La manĝota fiŝo estas ankoraŭ en la rivero.(manĝi fiŝo ankoraŭ rivero )
Ĉiu havas sian kaŝitan mizeron.(ĉiu sia kaŝi mizero )
Ne havante, oni petas; ricevinte, forĵetas.(peti ricevi forĵeti )
Malbone akirita, baldaŭ perdota. (akiri perdi )
Uzu tempon estantan, antaŭvidu estontan, memoru estintan.(uzi antaŭvidi
memori )
Be esti , esti + estas estis
estas ~ anta estis ~anta
**estas ~ inta **estis ~inta
estas ~ onta estis ~ onta
estas ~ ata
estis ~ ata
estas ~ ita
estis ~ ita
estas ~ ota estis ~ ota
Mi estas skribanta leteron.:Mi nun skribas leteron.
Vi estas skribinta libron. (Vi ĵus skribis libron.)
Li estas skribonta leteron.(Li baldaŭ skribos leteron.)
Ŝi estis skribanta leteron. Ŝi tiam skribis leteron.
Ni estis skribinta libron. (Ni jam skribis libron.)
Oni estis skribonta libron.
16

e+ing
(nun )
**jam ĵus
esti ( ami )
estas amata()
Ŝi estis
estos amita() de ĉiuj.
estu ()
estus() amota
Bono farita ne estas perdita.(fari perdi )
-a, -aj
La riverakvo, kiun vi tuŝas, estas la lasta de la irinta, kaj unua de la venonta:
tia la nuno.
(Leonardo da Vinci, El pensoj)
Batita komprenas aludon.
Kiu redonas la vivon al mortinta, la vidon al blinda, la forton al malsana?
Ankaŭ oni ne volas kredi je nia literaturo, ĉar oni opinias, ke Esperanto estas tro
artefarita kaj sentradicia. Necese estas klarigi, ke tio estas ne vera.... En la Unua Libro
estis donitaj kelkaj centoj da radikoj ja elektitaj de unu homo post longa spertado kaj
verkado. Sed ĉu tiuj radikoj estis novaj, arbitraj, sentradiciaj? Ne, ĉar ili estis elprenitaj
inter la plej komunaj vortoj de niaj eŭropaj lingvoj. Tiuj vortoj ne estis subite kreitaj de
iu fantaziema fabrikanto, ili estis prenitaj el vivantaj lingvoj kun la tuta forto de ilia
longa tradicio.
Ĉiu el ili havas sian propran historion. Ĉiu el ili estis kreita de iu maljuna popolo kaj
baldaŭ repetita de aliaj. Multaj el ili travivis miljarojn iom post iom alisoniĝante, de la
malproksima tempo, kiam ili estis parolataj de la primitiva hindo-eŭropa gento, ie sur
la montplataĵoj de Azio.
( Edmond Privat, Junaĝa verkado. Stafeto, 1960, pp.17-18)
ankaŭ kredi je literaturo opinii tro artefarita
17

sentradicia necese estas klarigi vera Unua
Libro (1887 ) doni kelka cento radiko ja elekti
spertado verkado arbitra elpreni inter komuna
vorto iu fantaziema fabrikanto preni vivanta
kun tuta forto propra historio maljuna popolo
baldaŭ repeti alia multa travivi miljaro
iom post iom alisoniĝante malproksima tempo paroli
primitiva hindo-eŭropa gento , ie montplataĵoj
I
1) Ŝi estas leganta la libron. (nun) legi libro nun
2) Li estas leginta la libron. (ĵus) ĵus ,
3) Mi estas legonta la libron. (baldaŭ) baldaŭ
4) Ni estis legantaj la libron. (tiam) tiam
5) Vi estis legintaj la libron. (jam) jam
II
1) esti – ata -i
La koncerto devas esti donata. – Oni devas doni la koncerton. doni ,
La libro devas esti skribata. libro skribi devi ,
2) estas-ata -as
La vulpo estas kaptata. – Oni kaptas la vulpon. kapti vulpo
La vulpo estas kaptata de mi. – Mi kaptas la vulpon.
La urbo estas okupata. urbo okupi
La ordono estas plenumata de ni. ordono plenumi
3) estas-ita -is ; estas –inta
Ĉio estas donita al la infanoj. – Oni estas doninta ĉion al la infanoj. Oni donis ĉion al ili.
Ĉio estas donita al la infanoj de ili. – Ili estas doninta ĉion al la infanoj. Ili donis ĉion al..
La letero estas skribita. ĉio infano letero
La letero estis skribita de li.
4) estas –ota - os ; estas – onta
Ŝi estas imitota. – Oni imitos ŝin. Oni estas imitonta ŝin. imiti
La libro estas publikigota. publikigi
18

5) estis –ata -is ; estis – anta
La pordo estis malfermata. – Oni malfermis la pordon. pordo malfermi
Oni estis malfermanta la pordon.
Tio estis permesata. permesi ,
La libro estis skribata de ŝi.
6) estis –ita estis – inta
La pordo estis ŝlosita. – Oni estis ŝlosinta la pordon. ŝlosi tute
(Oni tute ŝlosis la pordon.) (komplete ) (ĝisfine )
La teo estis trinkita. teo trinki
7) estis –ota estis – onta
Li trovis laboron, do lia loĝejo estis aĉetota. – Li estis aĉetonta sian loĝejon.
Li estis kaptota de la soldatoj. – La soldatoj estis kaptontaj lin. laboro aĉeti
La letero estis skribota de ŝi. – Ŝi estis .... trovi loĝejo soldato
8) estos –ata - os ; estos –anta
De nun la ŝuldoj estos pagataj de mi. – Mi pagos de nun la ŝuldojn. nun pagi
Mi estos paganta de nun la suldojn. ŝuldo
De nun ĉiu dubo estos solvata. dubo solvi ĉiu
9) estos –ita estos – inta
Ĝi estos plene efektivigita. – Oni estos plene efektiviginta ĝin. plene
Oni plene efektivigos ĝin. efektivigi
La traduko plene estos farita. traduko
19

S+V+O+C()
Mi trovas lin bona. (Mi trovas, ke li estas bona.)
Mi trovis la manĝaĵojn bonaj.
Mi trovis manĝaĵojn bonajn.
igi, lasi,fari+ O()+C()=
… fari++
Ŝi faris la seĝojn puraj.
Ili faris lin ĉefo.
Tio igis min feliĉa.
Lasu min respiri. (Lasu min, por ke mi respiru.)
vidi , aŭdi , senti , trovi+
Mi vidis ŝin kuri.
Mi vidis lin kuranta. ()
()
1) La strato estas tri kilometrojn longa. (longa je tri kilometroj) 3
2) Li dormis kvar horojn. (dum kvar horoj) 4
3) La 7-an de julio ŝi naskiĝis. (En la 7-a de julio)7
4) Multajn fojojn mi vizitis lin. (Multfoje)
Mi laboris multajn jarojn. (= multjare = dum multaj jaroj)
Ni venos ĉiun semajnon. (=ĉiusemajne=en ĉiu semajno)
5) Ŝi manĝigas lin buŝon al buŝo. (per buŝo al buŝo)
Li alvenis malpurajn manojn. (kun malpuraj manoj)
6) -nMi iras Tokion. (Mi iras al Tokio.)
de da
da : dekduo da krajonoj 400 gramoj da viando 400
tri boteloj da biero 3 () tri boteloj de biero 3
multe da() multaj()kelke
da kelkaj()(-e+da -aj )
Mi vidis multe da homoj. = Mi vidis multajn homojn.
kelke da homoj = kelkaj homoj
20

前 置 詞
al へ 方 向 iri al Tokio 東 京 へ 行 く
に diri al patro 父 に 言 う
anstataŭ 代 わりに anstataŭ la patro 父 に 代 わって
antaŭ の 前 に( 時 間 ) antaŭ la domo 家 の 前 に
( 場 所 ) antaŭ la sesa horo 6 時 前 に
antaŭ du horoj
2 時 間 前 に
Mi venos antaŭ ol vi foriros. 君 が 去 る 前 に 僕 は 来 る。
apud のそばに urbo apud Tokio 東 京 のそばの 都 市 ( 離 れてそば)
ĉirkaŭ の 周 り Mi promenas ĉirkaŭ la domo. 私 は 家 の 周 りを 散 歩 する。
ごろ、 約 ĉirkaŭ la vespero 夕 方 ごろ
ĉirkaŭ dek homoj
約 10 人 くらい
ĉe のもとに Mi ne havas ĉe mi monon. 私 は 金 を 持 ち 合 わせていない。
Mi loĝas ĉe mia onklo.
僕 は 叔 父 の 家 に 住 んでいる。
のそばに sidi ĉe la tablo 食 卓 のそばに 座 る( 近 いそば)
da 数 量 の unu glaso da vino ワイン 一 杯
multe da homoj 沢 山 の 人 々
de の frato de Petro ペトロの 兄 弟
から ( 場 所 ) Mi iras de la urbo al vilaĝo. 私 は 町 から 村 へ 行 く。
出 身 Ni estas de Japanio. 我 々は 日 本 から 来 た。
から ( 時 ) Mi loĝis tie de 1979 ĝis 1988. 私 はそこに 1979 年 から 88 まで 住 んだ。
によって tero kovrita de neĝo 雪 でおおわれた 大 地
( 他 と 組 合 せ) ekde la milito 開 戦 以 来
de post la milito
de antaŭ la milito
fare de patrino
La ĉapo falis de sur lia kapo.
戦 後 以 来
戦 前 以 来
母 によって
帽 子 が 彼 の 頭 の 上 から 落 ちた。
dum 期 間 Dum la parolado li dormis. 話 の 間 に 彼 は 眠 った。
ekster の 外 に Mi staris ekster la domo. 私 は 家 の 外 に 立 っていた。
el (の 中 )から Li eliris el la dormoĉambro. 彼 は 寝 室 から 出 てきた。
El kie vi estas?
traduko el japana lingvo
君 はどこの 出 身 ですか?
日 本 語 からの 翻 訳
( 材 料 )から banejo el marmoro 大 理理 石 製 の 風 呂
のうちで El ĉiuj miaj infanoj Goro estas plej juna. 私 の 子 供 のうち 五 郎 が 一 番瓣 若 い。
( 構 成 )から Unu minuto konsistas el sesdek sekundoj. 一 分 は 60 秒 からなる。
21

( 原 因 )から el manko de fortoj(=pro manko de fortoj) 力 不 足 から
en の 中 に en la domo 家 の 中 に
( 時 )に en lundo; en la venonta jaro; en marto 月 曜 に: 来 年 に; 3 月 に
( 時 間 )で legi libron en tri tagoj 三 日 間 で 本 を 読 む。
( 結 果 )に fendi paperon en du partojn 紙 を 二 つに 裂 く
ĝis ( 場 所 )まで Mi akompanis ŝin ĝis ŝia domo. 私 は 彼 女 を 家 まで 送 った。
( 時 間 )まで Mi laboris ĝis la nokto. 私 は 夜 まで 働 いた。
Ĝis revido!; Ĝis la revido! さようなら( 再 会 未 定 ; 再 会 約 束 la)
inter の 間 に( 場 ・ 物 ) esti inter martelo kaj amboso 金 槌 と 金 床 の 間 にいる( 進 退 窮 まる)
( 時 間 ) inter la dua kaj tria horoj 2 時 と 3 時 の 間 に
je ( 不 定 ) 時 je la oka kaj dudek minutoj 8 時 20 分 に
つかむ 箇 所 Li prenas ŝin je la mano. 彼 は 彼 女 の 手 を 取 った。
Ili tenas sin je tabulo.
彼 らは 板 につかまる。
比 較 の 程 度 Li estas je kapo pli alta ol mi. 彼 は 僕 より 頭 一 つ 背 が 高 い。
Mi estas je du jaroj pli juna ol vi. 私 はあなたより 2 歳 年 下 だ。
性 質 の 箇 所 riĉa je herbo; malsana je la hepato. 草 の 豊 かな; 肝 臓 を 病 む
慣 用璮 表 現 En mia infaneco mi kredis je Dio. 子 供 の 頃 私 は 神 を 信 じていた。
Je mia miro la afero sukcesis.
veti je 100 enoj; aĉeti je 1000 enoj
驚 いたことにその 事 業 は 成 功 した。
百 円 賭 ける; 千 円 で 買 う
kontraŭ 向 かいに Lia domo staras kontraŭ la mia. 彼 の 家 はうちの 向 かいにある。
反 対 方 向 に naĝi kontraŭ la fluo 流 れに 逆 らって 泳 ぐ
対 抗 して batali kontraŭ malamiko;kuracilo kontraŭ diabeto 敵 に 対 して 闘 う; 糖 尿 病 治 療 法
交 換 ŝanĝi ĉevalon kontraŭ du kaproj 馬 を 2 匹 のヤギと 交 換 する。
好 み 選 考 Mi preferas teon kontraŭ kafo. 私 は 珈 琲琛 より 紅 茶 が 好 きだ。
krom のほか、 以 外 Krom mi estis tie neniu. そこには 私 のほかに 誰 もいなかった。
Krom mi estis ttiiee ĉiuj.
そこには 私 を 除 いてみんないた。
kun 共 に、 一 緒 に Iru kun mi; batalu kun mi kontraŭ ili 私 と 共 に 行 こう; 私 と 一 緒 に 彼 らと 闘 おう
のついた libro kun bildoj 絵 のついた 本
laŭ に 沿 って Laŭ la rivero mi venis al la urbo. 私 は 川 沿 いに 町 へやってきた。
laŭ mia opinio, sed kontraŭ via volo
君 の 意 に 反 するが、 私 の 意 見 によれば
malgraŭ かかわらず Malgraŭ pluvo mi iris. 雨 にもかかわらず 私 は 行 った。
per ( 手 段 )によって skribi per plumo ペンで 書 く
po ずつ Mi donis al ili po tri pomoj. 私 は 彼 らにりんごを 3 個 ずつやった。
por 目 的 のために Mi venis por kukoj. 私 はお 菓 子 のために 来 た。
向 けのため glaso por vino; kuracisto por virinoj ワイングラス; 婦 人 科 医
交 換 aĉeti tion por 100 enoj 百 円 でそれを 買 う
22

として Li prenis la danĝeron por ŝerco. 彼 はその 危 険 を 冗 談 ととった。
人 のため voĉdoni por li; doni monon por mizeruloj 彼 に 投 票 する; 哀 れな 人 々に 金 をあげる
にとって Tio estas por mi indiferenta. それは 私 にとってどうでもいい。
予 定 期 間 forvojaĝi por du semajnoj; por ĉiam 二 週 間 の 予 定 の 旅 に 出 る; 永 久 に
post 後 ( 時 間 ) Post tri tagoj li revenos. 彼 は 三 日 後 戻 ってくる。
後 ( 場 所 ) Ŝi kaŝis min post la kurteno. 彼 女 は 私 をカーテンの 後 ろに 隠 した。
preter そばを Li pasis preter mi sen saluto. 彼 は 私 の 傍 を 挨 拶 せずに 通 り 過 ぎた。
pri に 関 して Mi havas nenian scion pri arto. 私 は 芸 術 について 何 の 知 識 もない。
pro 原 因 ゆえに Pro malsano li ne venis. 病 気 のため 彼 は 来 なかった。
por との 異瓧 同 pagi monon por io; pagi monon pro io 獲 得 に 金 を 払 う; 代 償 に 金 を 払 う
Mi dankas vin pro tio; (por tio) そのことで 君 に 感 謝 。(por も 使 用璮 可 )
sen なしに Sen laboro ne venas oro. 仕 事 なくして 金 は 来 ない。
La teo estas sen sukero.
そのお 茶 は 砂 糖 が 入 っていない。
sub 下 に La kato kuŝas sub la lito. 猫 がベッドの 下 にいる。
super 上 に( 接 触 無 ) La suno estas super la horizonto. 太 陽 が 水 平 線 の 上 にある。
sur 上 に( 表 面 ) Sur la tero kuŝas ŝtono. 地 面 に 石 がある。
tra 通 して( 場 所 ) Li elĵetis paperon tra la fenestro. 彼 は 窓 越 しに 紙 を 投 げた。
( 時 間 ) Ŝi laboris tra la tuta nokto. 彼 女 は 一 晩 中 働 き 通 した。
trans 越 えて Ŝi iris trans la rivero. 彼 女 は 川 を 越 えて 行 った。
注 意 事 項 前 置 詞 + 対 格 Ĵetu pilkon trans la muron. 壁 越 しに 玉 を 投 げろ。
Ĵetu pilkon tra la fenestron.
Ĵetu pilkon sur la tablon.
La suno leviĝis super la teron.
Ĵetu pilkon sub la tablon.
窓 を 通 過 させて 玉 を 投 げろ。
机 の 上 に 玉 を 投 げろ。
太 陽 が 地 球 の 上 に 昇 った。
机 の 下 に 玉 を 投 げろ。
追 いつく Li iris post ŝi; Li iris post ŝin. 彼 は 彼 女 の 後 を 歩 いた; 後 を 追 った。
敵 対 Ili iras kontraŭ min kun glavo. 彼 らは 剣 をもって 僕 に 向 かってくる。
Ĵetu pilkon inter la florojn.
その 花 の 間 のところに 玉 を 投 げろ。
Ĵetu pilkon en la pordon. 門 の 中 に 玉 を 投 げ 込 め。
La kandelo ĵetis ĉirkaŭ sin lumon.
Ne ĵetu pilkon apud altaron.
蝋 燭 はそのまわりに 光 を 投 げた。
祭 壇 付 近 に 玉 を 投 げるな。
Ŝi venis antaŭ la reĝon. 彼 女 は 王 の 前 に 進 み 出 た。
合 成
ekde ーョの 始 めから Mi promesas ekde hodiaŭ ne fumi plu. 今 日 からもう 煙 草 を 吸 わないと 約 束 する
de の 結 合 副 詞 dekstre de, escepte de, fare de, fine de, の 右 に、「 除 いて、によって、「の 終 りに
inkluzive de, interne de, kaze de, kaŭze de
meze de, norde de, sekve de, supre de,
を 含 んで、「の 内 部 に、の 折 に、「に 因 り
の 真 中 に、「の 北 に、「に 続 いて、の 上 に
23

for de, nome de, ene de, komence de
から 離 れて, 名 において,の 中 に,の 始 に
形 容 詞 plena de, diferenca de, libera de でいっぱい、と 異瓧 なる、から 自 由璵 な
例 文 Ni ofte fariĝas furioj kaŭze de nia ĵaluzo. 我 々は 嫉 妬 が 原 因 でしばしば 狂 う。
Mi pagis ĉion inkluzive de loĝado.
Miaj okuloj estas plenaj de larmoj.
Mia plano estas tre diferenca de via ideo.
我 々は 宿 泊 費 含 めて 全 部 払 った。
私 の 目 は 涙 でいっぱいだ。
私 の 計 璽 は 君 の 理理 念 とは 異瓧 なっている。
前 置 詞 de sur, de antaŭ, de post (depost) 上 から、「 前 から、「 後 から
例 文 Multe ŝanĝiĝas de post tiu tempo. その 時 以 後 多 くのものが 変 化 している。
el sub の 下 から Mi elirigos vin el sub la jugo de Egiptujo. 汝 らをエジプトのくびきから 脱 せしめる。
al の 結 合 responde al, konforme al, rilate al, に 応 じて, に 合 致 して, に 関 連 して
spite al, fronte al, dank' al
にもかかわらず, の 前 に, おかげで
例 文 Responde al via afabla invito, あなたたからのご 招 待 へのお 返 事 として
Ĉio fariĝas konforme al la aranĝo de Dio.
万 事 神 の 配 剤 に 合 致 するようになる。
por, anstataŭ, antaŭ ol, krom
post promeni
post la promenado
ge- gepatroj , gefratoj , gesinjoroj , gefiloj
bo- bopatro , bopatrino , bofilo , bofilino
ĉef- ĉefurbo , ĉefredaktoro (-estro: redakciestro )
dis- disiri , disdoni ; disvolvi
Famo kaj laŭdo disbloviĝas kavazaŭ vento.
ek- eklerni , ekflori ; ekbrili
ek-
eks- eksedzo , eksministro , ekskolonio
mal- malbela , malbona ,malgranda malantaŭ , malami
*(mal ne[]: utila neutila [≑senutila], malutila ;
dormis ne dormis maldormis [])
mis- miskalkuli , misaŭdi , misuzi
pra- prahomo , praarbaro , praavo , pranepo
re- revidi , relegi , redoni , reveni
( reprezenti ; ré-prezenti ,
ré resumi, reciti )
fi- fiodoro , fiherbo , fiinsekto , fifama , fiŝerco
fuŝ- fuŝkuiri , fuŝverko , fuŝaktoro
24

aldoni , antaŭdiri , ĉeesti , ĉirkaŭbraki , deveni
, elsendi , ellerni , eksterlanda , interparoli ,
eniri , kontraŭstari , kunsidi , laŭdire , postskribo ,
senpaga , subteni , supreniri , tralegi , translokiĝi .
ĉi-, for-, mem-, ne-, pli-,sin-, (ĉi-jare
, foriri , memstara , nekredebla , plibonigi ,
sindona ) el-, tra-ellerni Esperanton,
eluzitaj ŝuoj , elpagi fakturon
-ad- kantado (kanti), lernadi
(lerni) Ripetado estas plej bona lernado.
-aĵ- novaĵo ,(nova), trinkaĵo (trinki), ĉirkaŭaĵo (ĉirkaŭ)
-il- ŝlosilo (ŝlosi), komputilo (komputi), kudrilo (kudri)
Birdo havas flugilon por ke ĝi flugu.
-ec- beleco (bela), alteco (alta), neceseco (necesa), unueco (unu)
-ul- junulo (juna), malsanulo (malsana), almozulo (almozo)
-ist- instruisto (instrui), muzikisto(muziko), kuracisto (kuraci)
-ism- darvinismo (Darvino), protektismo (protekti)
-an- partiano (partio), urbano (urbo), Budhano (Budho)
-ej- lernejo (lerni), kuirejo (kuiri), elirejo (eliri), akceptejo (akcepti)
Mia loĝejo, mia regejo.
-uj- monujo (mono), Francujo (franco), banujo (bani)
Ne metu la nazon en fremdan ujon – vi havos punon tujan.
-ing- kandelingo (kandelo), lampingo (lampo), glavingo (glavo)
Pro amo al kandelo kato lekas kandelingon.
-in- patrino (patro),filino (filo),avino (avo), virino (viro), knabino
-id- katido (kato), reĝido (reĝo), reĝidino , arbido (arbo)
-ar- homaro (homo), ŝtuparo (ŝtupo), arbaro (arbo)
Kiu timas bestaron, ne iru en arbaron.(timi besto )
-er- fajrero (fajro), monero (mono), pluvero (pluvo), neĝero (neĝo)
El malgrandaj akveroj fariĝas grandaj riveroj.
-aĉ- ĉevalaĉo (ĉevalo), libraĉo (libro), longaĉa (longa)
-ĉj- Peĉjo (Petro), paĉjo (patro), oĉjo (onklo)
25

-njo- Manjo (Mario), panjo (patrino)
-em- timema (timi), muzikema (muziko), purema (pura)
Tro elektema nenion ricevas.(elekti ricevi )
-ind- laŭdinda (laŭdi), preferinda (preferi)
Vivis puninde, mortis hontinde.(puni honti )
-ebl- manĝebla (manĝi), supozeble (supozi)
Sen peno demandebla, sed nefacile respondebla.(peno demandi )
-end- legenda (legi), pagenda (pagi)
Ho, plenumenda labor’ agrabla estu trovita por mi,
por ke mi ĝin elfaru kaj mortu do kontenta!
( Takuboku, trad. Miyamoto, p.11)
-estr- bankestro (banko), urbestro (urbo), lernejestro (lernejo)
-obl- duobla(du), triobla3 (tri), kvaroble(kvar), dek-duoblo12
Certe, kiel duoble du estas kvar.
-on- duono 1/2, duona 1/2 , duone 1/2 , tricent-sesdek-kvinono 1/365
Komenco bona – laboro duona.
-op- duopo 2 1 , duope , kiomope?
Akiro kaj perdo rajdas duope.
-um- plenumi (plena ) malvarmumi (malvarma)
-ig-, iĝ- ())
-ig- edzo-edzigi sidi-sidigi ruĝa-ruĝigi
-iĝ- edziĝi sidiĝi ruĝiĝi
Vi min trinkigis, mi vin manĝigos. (trinki manĝi )
Kio komenciĝis, tio ankaŭ finiĝos. (komenci fini )
-et- domo-dometo , dormi-dormeti
-eg- pluvo-pluvego , granda-grandega , ridi-ridegi
Ŝteletistojn oni batas, ŝtelegistojn oni ŝatas.(ŝtelisto bati ŝati )
-ad- :fari -faradi , diri -diradi
Oni ĉiam diradis: „La reĝo estas en la vestejo.”(reĝo vestejo )
Ripetado estas plej bona lernado.
: k.t.p.(ktp)=kaj tiel plu t.e.=tio estas t.n.=tiel nomata
26

ĉ.=ĉirkaŭ i.a.=inter aliaj, interalie jc.=jarcento n-ro.=numero
p.a.=per adreso de p.K.=post Kristo d-ro=doktoro k =kaj
l.c.=loko citata t.s.=tio signifas rim.=rimarko
: de tempo al tempo mano en mano iom post iom
pli kaj pli unu la alia
fero+vojo=fervojo vaporo+ŝipo=vaporŝipo
naskiĝo+loko=naskiĝloko nova+jaro=novjaro
lerno+libro=lernolibro lasta+tempo+e=lastatempe
manĝo+ĉambro=manĝoĉambro mateno+manĝo=matenmanĝo
o
io-o: Japanio japano Germanio germano Francio
franco Rusio ruso Britio brito Koreio
koreo Ĉinio ĉino Aŭstralio aŭstraliano Hispanio
hispano Mongolio mongolo
o-ano: Usono usonano Barato baratano Kanado
kanadano Srilanko srilankano
-ujo Francujo Germanujo Rusujo
o ino: japano - japanino
Kioma horo estas?
7:05 la sepa(horo) kaj kvin minutoj kvin minutoj post la sepa(horo)
8:15 la oka(horo) kaj kvarono kvarono post la oka(horo)
9:30 la naŭa(horo) kaj duono duono post la naŭa(horo)
10:45 la deka(horo) kaj tri kvaronoj kvarono antaŭ la dek unua(horo)
11:55 la dek-unua kaj kvindek kvin kvin minutoj antaŭ la dek-dua
horo je: je la sepa7
Mi deziras renkontiĝi kun vi, sinjoro.
Je kioma horo?
Je la 3-a posttagmeze.
3
27

Je kioma horo vi matenmanĝas?
Je la 8-a matene, kaj vi?
8
Mi matenmanĝas je la 7-a matene.
Je kioma horo vi enlitiĝas?
Mi enlitiĝas je 12-a nokte.
Je kioma horo vi ellitiĝas?
Mi ellitiĝas je 4-a matene.
12
5+3=8: Kvin plus tri faras ok. Kvin kaj tri estas ok.
5-3=2 : Kvin minus tri faras du. Kvin minus tri estas du.
3x5=15 : Tri (obligate) per kvin faras dek kvin. Trioble kvin faras dek kvin.
15 :3=5 : Dek kvin dividate per tri faras kvin.
3/5 : tri sur kvin. Tri kvinonoj. 3/10 : Tri dekonoj. 3/100 : Tri centonoj
3% : Tri el cento. Tri procentoj.
sano
sana , sane , sani , sanu , saneco , sanejo
,sanilo , sanigi , saniĝi , saniga , sanulo
, malsano , malsana , malsane , malsani , malsanulo
, malsaniga , malsaniĝi , malsaneta , malsanema
, malsanulejo , sanigebla , sanigisto , sanigilo
, resanigi ,resanigilo , neresanigebla , resaniĝanto
, sanigilejo , sanigejo , malsanemulo ,
malsanulisto sanilaro , malsanaro , malsanulido ,
nesana , malsanado , malsaneco , malsanemeco ,
saniginda , sanigilujo , remalsano ,
remalsaniĝo , malsanulino
kaj =and Rusto manĝas la feron, kaj zorgo la homon.
sed =but Vergo doloras, sed saĝon ellaboras.
se =if Se gut’ al guto aliĝas, maro fariĝas.
ĉar =because Okazon kaptu ĉe l’ kapo, ĉar la vosto estas glita.
28

do La vosto estas glita, do okazon kaptu ĉe la kapo.
tamen =nevetheless Ŝuldo ne bruas, tamen dormon detruas.
kvankam =though Kvankam neĝis, mi promenis kun kato.
por ke –u= in order that Mi skribis, por ke vi sciu.
tio, ke: ke (anstataŭ, krom, malgraŭ, por, sen tio )
spite( tion/ al tio/ de tio,) ke = malgraŭ (tio)ke = in spite of the fact that
Li venis spite tion, ke neĝis. Li venis, malgraŭ ke neĝis.
Malgraŭ tio, ke ili pritranĉis arbojn kaj forpelis ĉiujn bestojn kaj birdojn, - la printempo
printempis eĉ en la urbo.
Leo Tolstoj, Resurekto
Mi prelegas pri tio, ke Esperanto estas tre utila.
La problemo konsistas en tio, ke ĝi estas nur por la ekzameno.
Tio estas tre grava, ke ili fartas bone.
Mi esperas al li nur tion, ke li ie vivas.
(tio : Mi esperas al li nur, ke li ie vivas.)
tial, ke Ĉiuj ŝatas Esperanton tial, ke ĝi estas facila.
post kiam Post kiam vorto eliris, vi ĝin jam ne tiros.
aĉ! , ha! , ha, ha! , ho!, nu!, ba!, be!
, bas!, brr!, ej!, fi!, fu!(
), hm!, hu!, huj!, aŭ!
, oj!(), aj!(), hura!, pa, pa! pum!, bum!
, ve!, ho, ve!, ve al mi ! eh!, aĥ!, aha!
, oj!, ŭa! baj...baj , lu...lu...
, bis!, ĉit!, ŝŝ! ek!, halt!(), stop!
, tpr!, help!, hej!, hop!, ho ruk!,he!, he, ho!
, hola!, ho he!, uhu!, hoj!(), halo!, for!
, hot!, hoto!, huŝ!
29

ki- ti- i- ĉ- neni-
o kio tio io ĉio nenio
u kiu tiu iu ĉiu neniu
()
a kia tia ia ĉia nenia
es kies ties ies ĉies nenies
e kie tie ie ĉie nenie
el kiel tiel iel ĉiel neniel
al kial tial ial ĉial nenial
am kiam tiam iam ĉiam neniam
om kiom tiom iom ĉiom neniom
ttp://www.jei.or.jp/ ttp://uea.org/
ttp://esperanto.cri.cn/ ttp://parolumondo.com/
ttp://esperantujo.org/eLibrejo
ttp://www.odaha.com/littleprince.php?f=LaEtaPrinco
ttp://members.jcom.home.ne.jp/verda/sasaki.htm
h ttp://edukado.net; h ttp://lernu.net
1)2006
2) () 1963
3) 1965
4) 1998
5) 1957
30