12.07.2015 Views

Analiżi – Il-Koranta - il-blogg għall-għalliema tal-malti

Analiżi – Il-Koranta - il-blogg għall-għalliema tal-malti

Analiżi – Il-Koranta - il-blogg għall-għalliema tal-malti

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>ta’ Oliver FriggieriNevisse Zammit Micallef u Sharon ScerriSkola St Joseph, Blata l-Bajda


F<strong>il</strong>-bidu l-għalliema tistaqsi l<strong>il</strong>listudenti• biex isemmu xi aspetti lijdejquhom fis-soċjetà Maltija.jew• biex jiddiskutu kif jaħsbuha fuqin-nisa li jibqgħu ma jiżżewġux sa40 sena.http://www.timesofmalta.com/articles/view/20090505/books/a-ch<strong>il</strong>d-intime.255660Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


• It-titlu tan-novella “<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>” huwa l-laqam<strong>tal</strong>-protagonista.• Ħadd ma kien jaf x’jisimha imma kulħadd kienjafha b’dan <strong>il</strong>-laqam.• Madanakollu nsiru nafu l-isem tagħha proprju,Anjeżi, lejn l-aħħar tan-novella. Ta’ min jinno<strong>tal</strong>i l-isem proprju jissemma minn Indrì, wara litiżżewġu biex jurina li hu ma kienx jistmahabħall-oħrajn.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


L-istorja hija mibnija fuq mara mlaqqma bħala “<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>” -mara ta’ erbgħin sena li kienet għadha ma żżewġitx.Sfortunament din <strong>il</strong>-mara bl-isem ta’ Anjeżi ma kinitx aċċettatafis-soċjetà. Ta’ kuljum kienet titlob l<strong>il</strong> San Ġużepp biex isib<strong>il</strong>haraġel u b’hekk tkun tista’ tiżżewweġ. Kienet mara li tħobb “t<strong>il</strong>bes utind<strong>il</strong>ek daqs kulħadd, u anke iżjed” iżda xorta waħda ma sabitxraġel. Naraw id-dwejjaq li kienet tgħaddi minnhom din l-msejknau s-sentimenti tagħha minħabba li n-nies kienu jġennbuha,saħansitra t-tfal tar-raħal kienu jgħadduha biż-żmien mingħajrħadd ma jwaqqafhom.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


Iżda fl-aħħar <strong>il</strong>-mara sabet xortiha għaliex hi u Indrì, landiergħażeb ta’ ħamsin sena li kien jiġi ta’ sikwit f<strong>il</strong>-kantuniera, ħadugrazzja ma’ xulxin sakemm iżżewġu. F<strong>il</strong>-ġurnata tat-tieġ tagħha,ir-raħħala għamlu burdell sħiħ tant li minflok iżżewġu f<strong>il</strong>-knisjakif kien miftiehem, għamlu ċ-ċerimonja “quddiem ar<strong>tal</strong> imwarrabli kien hemm fis-sagristija.” Xħin in-nies raw li għaddiet tagħhom,telqu. Fl-aħħar tan-novella naraw xena kommoventi għaliexinħossu d-dwejjaq ta’ Anjeżi meta tistaqsi għaliex kellha tgħaddiminn dan kollu iżda Indrì jserrħ<strong>il</strong>ha rasha li minkejja dan kolluhuwa jħobbha xorta waħda.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


Minn din in-novella nistgħu nitgħallmu:• li għandna naċċettaw l<strong>il</strong> kulħadd kif inhu;• m’għandna nagħmlu infern <strong>il</strong>-ħajja ta’ ħaddbis-seksik u t-tagħjir tagħna;• ma niġġudikawx l<strong>il</strong> ta’ madwarna u nħallu l<strong>il</strong>kulħadd jgħix ħajtu kif jixtieq hu.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>• <strong>Il</strong>-protagonista.• <strong>Il</strong>-laqam huwa “<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>” u l-isem proprju huwa Anjeżi.• Għandha madwar 40 sena.• Xebba mistħija - “kienet tistħi, wiċċha jiħmar malajr ujikxifha.”• Tal-affari tagħha - “mara ta’ darha, twajba u ħawtielakemm tista’ tkun ħlejqa umana, iżda weħidha.”Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


... <strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>• Reliġjuża u kellha fidi kbira – kienet tmur <strong>il</strong>-quddies ta’kuljum, titlob l<strong>il</strong> San Ġużepp, tixgħel xemgħa quddiem <strong>il</strong>-Madonna.• Determinata – minkejja li kellha erbgħin u kienetgħadha ma sabitx raġel, “qalbha ma qatgħathiex”.• Mara dħulija u twajba iżżejjed “Issellem l<strong>il</strong> minisellm<strong>il</strong>ha, u xi drabi anki l<strong>il</strong> min ma jħarisx lejn kulħadd.”• Kellha stima baxxa tagħha nnifisha u kienetrassenjata għaliex kienet tagħti t-tort l<strong>il</strong>ha nnifisha –“għall-magħmul m’hemmx kuns<strong>il</strong>l.”Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


... <strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>• Kellha xewqa kbira li ssib raġel u baqgħet taħdemgħaliha sakemm sabet l<strong>il</strong> Indrì.• Kienet tagħti kas ħafna x’kienu jgħidu n-nies.• Skont hi, qatt ma għamlet ħsara l<strong>il</strong> ħadd.• Imweġġgħa ħafna mis-soċjetà ta’ madwarha, infattispiċċat vittma ta’ bbuljar.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


Is-soċjetà• Soċjetà li ma tifhimx l<strong>il</strong> min hu batut.• Nies li flok jagħdru l<strong>il</strong> min hu batut, ikomplujagħmlulu ħajtu infern.• Soċjetà inġusta, insensittiva u kattiva.• “jafha r-raħal kollu imma ma jafha ħadd.” – din<strong>il</strong>-kwotazzjoni turina li kienu jiġġudikaw għaliexhija kienet magħrufa imma ħadd ma kien jaf x’tip ta’persuna hi għaliex kienu biss jgħadduha biż-żmien.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


... Is-soċjetà• Raħlin li jwarrbu l<strong>il</strong> min mhux bħalhom – “ laqam fostl-aktar msemmijin, u biż-żmien kellu jsir leġġenda, iżdaxejn, xejn aktar.”• <strong>Il</strong>-ġenituri flimkien mas-surġent bħala persuniirresponsabbli għaliex flok isikktu l<strong>il</strong> uliedhom metajaqbdu mal-<strong>Koranta</strong>, “jifirħu l<strong>il</strong>hom infushom li kellhomtfal li jafu jimlew it-triq.”• Soċjetà seksieka – nies li jivvintaw <strong>il</strong>-qlajjiet u b’hekkjagħmlu l-ħajja ta’ dak li jkun iktar diffiċli.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


Indrì• Raġel sempliċi.• Għażeb ta’ madwar 50 sena.• Kien landier - isewwi borom u affarijiet oħra <strong>tal</strong>-ħadid.• F’għajnejn is-soċjetà kien jidher stramb bħal Anjeżi. Kienujħarsu lejh darbtejn u jistaqsu “liema riħ stramb kien tefgħuhemm.”• Raġel differenti m<strong>il</strong>l-bqija u li ma ġġudikax l<strong>il</strong> Anjeżi tantli bena relazzjoni magħha minkejja l-istigma li kellha.• Ġuvni li jaċċetta l<strong>il</strong> dak li jkun kif inhu.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


Is-sewwieq• Wieħed m<strong>il</strong>l-uniċi persuni li jissimpattizza mal-<strong>Koranta</strong> –“xtaq jgħinha iżda x’seta’ jagħmel?”• Kien qed jinkwieta għaliha infatti ssuġġerielha biex matidħolx minn quddiem <strong>il</strong>-folla.In-narratur• In-narratur jinvolvi l<strong>il</strong>u nnifsu (narratur mikxuf) lejn nofsl-istorja.• Jikteb fl-ewwel persuna biex jiddeskrivi kif “<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>”kienet issib ruħha bħala suġġett ewlieni fid-diskussjonijiettar-raħlin: “Dal-kliem ma kienx jingħad f<strong>il</strong>-widnejn u jiensmajtu darba għand Wistin <strong>tal</strong>-inbid.”Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


• Ambjent raħli – deskrizzjoni ta’ xeni tipiċi ta’ raħal Malti.• Ambjent reliġjuż – <strong>il</strong>-knisja hija ċ-ċentru tar-raħal ur-reliġjon kellha influwenza fuq l-ispiritwalità ul-psikoloġija tas-soċjetà.• Jidħol l-aspett folkloristiku għaliex tissemma s-sengħaantika <strong>tal</strong>-landier li kien jintefa’ fit-toroq biex iseww<strong>il</strong>-borom u l-oġġetti l-oħra <strong>tal</strong>-ħadid.Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


• St<strong>il</strong> deskrittiv<strong>Il</strong>-kittieb jiddeskrivi diversi affarijiet fosthom kif kienettidher Anjeżi, l-ambjent f<strong>il</strong>-knisja, l-istorbju li kienu jagħmlut-tfal u l-ħerba li kienu jħallu warajhom, <strong>il</strong>-post fejn kien ikunIndrì, <strong>il</strong>-karozza u l-knisja armata f<strong>il</strong>-ġurnata tat-tieġ.• St<strong>il</strong> narrattivHawnhekk naraw rakkont ta’ storja ta’ kemm kellha tbati“<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>” minħabba r-raħlin.• St<strong>il</strong> ironikuToħroġ l-ironija waqt li jkun qed jitkellem fuq l-aspettreliġjużi: “treddin ta’ <strong>il</strong>sna mimlijin fidi” / “tispiċċatrijonfalment bl-awgurju”Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri


• St<strong>il</strong> RiflessivPermezz <strong>tal</strong>-istorja wieħed jirrifletti fuq kif nittrattaw l<strong>il</strong> ta’madwarna.• KuntrastiMatul ir-rumanz naraw diversi kuntrasti:- Kuntrast bejn Anjeżi u l-oħrajn.- Kuntrast f<strong>il</strong>-mod kif Indrì u r-raħħala jitrattaw l<strong>il</strong> Anjeżi.- F<strong>il</strong>-mod kif inhi armata l-knisja (fejn suppost kellha tiżżewweġ) us-sagristija (fejn iżżewġet).• KlajmaksToħroġ fl-aħħar tan-novella meta “<strong>Il</strong>-<strong>Koranta</strong>” ssib l<strong>il</strong> Indrì utiżżewġu. Naraw <strong>il</strong>-mod kif trattawha f<strong>il</strong>-ġurnata tat-tieġ – <strong>il</strong>-ġurna<strong>tal</strong>i suppost kellha tkun l-isbaħ waħda ta’ ħajjitha.• PatosBla ma jrid <strong>il</strong>-qarrej jinġibed lejn <strong>il</strong>-protagonista għaliex inħossu d-dwejjaq li għaddejja minnu Anjeżi minħabba r-raħħala u b’hekkjitqanqal fina s-sentiment ta’ ħasra u simpatija. Nevisse Zammit Micallef – Sharon Scerri

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!