24.12.2012 Views

Radiology manual in Georgian

Radiology manual in Georgian

Radiology manual in Georgian

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

kl<strong>in</strong>ikuri<br />

kl<strong>in</strong>ikuri<br />

kl<strong>in</strong>ikuri<br />

radiologii<br />

radiologiis<br />

radiologii<br />

radiologii s<br />

sax saxelmZRvanelo<br />

sax lmZRvanelo<br />

(saCxeris (saCxeris samedic<strong>in</strong>o samedic<strong>in</strong>o centri) centri)<br />

centri)<br />

2009<br />

2009<br />

1


mokle mokle w<strong>in</strong>aTqma<br />

w<strong>in</strong>aTqma<br />

kl<strong>in</strong>ikuri radiologiis saxelmZRvaneloSi moyvanilia<br />

rentgenografiis, kompiuteruli tomografiisa da<br />

ultrasonografiis Cvenebebi, ukuCvenebebi, TiToeuli kvlevis<br />

specifikacia, agreTve, personalis kvalifikaciis, xarisxis<br />

kontrolisa da radiaciuli usafrTxoebis moTxovnebi.<br />

kl<strong>in</strong>ikuri radiologiis saxelmZRvanelo Sedgenilia amerikis<br />

radiologTa kolejis Sesabamisi dokumentebis mixedviT (ACR Practice<br />

Guidel<strong>in</strong>es) da adgilobrivi Taviseburebebis gaTvalisw<strong>in</strong>ebiT.<br />

saxelmZRvanelos SedgenaSi monawileobdnen:<br />

samedic<strong>in</strong>o skola “aietis”””” studentebi:<br />

iuri migriauli, gvanca didebuliZe, n<strong>in</strong>o zavraSvili, eka<br />

beJaniSvili, nikoloz rusaZe, daviT xuxaSvili, giorgi<br />

biWiaSvili, vaxtang gurabaniZe, nuca gaxokiZe, n<strong>in</strong>o<br />

daTiaSvili, Tamar CixraZe, Tamar pavliaSvili, sandra<br />

bostanjiani, diana kaWarava, Teona varSalomiZe, nato<br />

guguSvili, qeTi bolqvaZe<br />

saCxeris samedic<strong>in</strong>o centris diagnostikuri departamentis<br />

xelmZRvaneli: eka ruxaZe<br />

saCxeris samedic<strong>in</strong>o centris eqimi: eka kobeSaviZe<br />

onkologiis samedic<strong>in</strong>o centris eqimi da saCxeris samedic<strong>in</strong>o<br />

centris konsultanti: Tamar Carkviani<br />

gansakuTrebuli madloba gv<strong>in</strong>da gadavuxadoT onkologiis<br />

nacionaluri centris kompiuteruli tomografiis ganyofilebis<br />

xelmZRvanels, medic<strong>in</strong>is doqtors _ irakli tatiSvils, gaweuli<br />

daxmarebisaTvis.<br />

2


sarCevi<br />

sarCevi<br />

I. .<br />

rentgenografia<br />

rentgenografia<br />

rentgenografia<br />

1. Sesavali gv. 5<br />

2. zogadi nawili gv. 5<br />

3. gulmkerdis rentgenografia gv. 7<br />

4. abdom<strong>in</strong>aluri rentgenografia gv. 8<br />

5. xerxemlis rentgenografia gv. 10<br />

6. kidurebis rentgenografia gv. 13<br />

7. cistografia da ureTrografia gv. 14<br />

8. <strong>in</strong>travenuri pieolografia gv. 15<br />

9. saylapavisa da zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri<br />

traqtis rentgenografia gv. 16<br />

10. wvrili nawlavis rentgenografia bariumis<br />

gamoyenebiT gv. 21<br />

11. msxvili nawlavis rentgenografiuli<br />

gamokvleva bariumis oyniT gv. 23<br />

12. histerosalp<strong>in</strong>gografia gv. 25<br />

II. kompiuteruli kompiuteruli tomografia<br />

tomografia<br />

tomografia<br />

1. Sesavali gv. 27<br />

2. zogadi nawili gv. 27<br />

3. Tavis tv<strong>in</strong>is kompiuteruli tomografia<br />

4. Tavis eqstrakranialuri nawilis da<br />

gv. 30<br />

kisris kompiuteruli tomografia gv. 32<br />

5. xerxemlis kompiuteruli tomografia<br />

6. kompiuteruli tomografia angiografiiT<br />

gv. 37<br />

(kt angiografia) gv. 39<br />

7. gulmkerdis kompiuteruli tomografia<br />

8. kompiuteruli tomografia pulmonuri<br />

gv. 43<br />

embolizmis gamosavlenad gv. 45<br />

9. muclisa da menjis Rrus kompiuteruli<br />

tomografia gv. 47<br />

10. kompiuteruli tomografia kolonagrafiiT<br />

(kt kolonografia) gv. 49<br />

III. ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

1. Sesavali gv. 54<br />

2. zogadi nawili gv. 54<br />

3. abdom<strong>in</strong>aluri aortis ultrasonografia<br />

4. eqstrakranialuri cerebrovaskuluri<br />

gv. 56<br />

sistemis ultrasonografia gv. 58<br />

5. transkranialuri dopleruli ultrabgeriTi<br />

kvleva gv. 60<br />

6. neirosonografia gv. 63<br />

7. periferiuli arteriebis ultrasonografia gv. 64<br />

3


8. periferiuli venebis ultrasonografia gv. 66<br />

9. mkerdis ultrasonografia gv. 69<br />

10. muclis Rrus da retroperitonealuri<br />

aris ultrasonografia gv. 70<br />

11. mcire menjis ultrasonografia gv. 75<br />

12. farisebri da parafarisebri jirkvlebis gv. 78<br />

ultrasonografia<br />

13. sameano ultrasonografia gv. 80<br />

14. sonohisterografia gv. 88<br />

15. w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis da misi garSemomyofi<br />

struqturebis ultrasonogarfia gv. 89<br />

16. saTesle jirkvlis ultrasonografia gv. 91<br />

4


1. 1. Sesavali<br />

Sesavali<br />

rentgenografia<br />

rentgenografia<br />

rentgenografia <strong>in</strong>formatiuli da mravalnacadi samedic<strong>in</strong>o<br />

teqnikaa, romelic rentgenis sxivebis gamoyenebis saSualebiT<br />

Seiswavlis adamianis anatomiasa da fiziologias.<br />

rentgenografiis mizania paTologiis arsebobisa da tipis<br />

dadgena, an misi gamoricxva, rasac is axerxebs, rogorc uSualod<br />

paTologiuri procesis demonstrirebiT, aseve normalur<br />

anatomiaze am paTologiis zegavlenis Sedegebis vizualizaciiT.<br />

ansxvaveben rentgenografiuli gamokvlevis mraval saxes,<br />

romelTaganac zogierTs (rentgenografiuli kvlevebi, romlebic<br />

sruldeba saCxeris samedic<strong>in</strong>o centrSi) Cven dawvrilebiT<br />

ganvixilavT.<br />

qvemoT moyvanili dokumenti Sedgenilia amerikis radiologTa<br />

kolejis Sesabamisi dokumentebis mixedviT (ACR Practice Guidel<strong>in</strong>es).<br />

amasTan, zogierTi moTxovna saerToa yvela kvlevisTvis da maT<br />

erTad warvadgenT dokumentis zogad nawilSi. calkeuli<br />

rentgenografiuli kvlevebisTvis konkretuli moTxovnebi asaxulia<br />

dokumentis Sesabamis nawilebSi.<br />

2. 2. zogadi zogadi zogadi nawili nawili<br />

nawili<br />

2.1. 2.1. 2.1. personalis personalis kvalifikacia kvalifikacia da da val valdebulebebi<br />

val ebulebebi<br />

2.1.1. rentgenografiuli kvleva unda Catardes sertificirebuli<br />

eqimi-radiologis meTvalyureobiT, romlis kompetenciis<br />

donis SesanarCuneblad aucilebelia, rom is weliwadSi<br />

atarebdes m<strong>in</strong>imum 200 rentgenografiul kvlevas. man, aseve<br />

monawileoba unda miiRos mudmivi samedic<strong>in</strong>o swavlebis<br />

aqtivobebSi (axali samedic<strong>in</strong>o literaturis gacnoba,<br />

Tematuri konferenciebi aqtualur Temebze da sxv.);<br />

2.1.2. rentgenografiul kvlevas asrulebs sertificirebuli<br />

laboranti.<br />

2.2. 2.2. 2.2. kvlevis kvlevis dokumentacia<br />

dokumentacia<br />

2.2.1. rentgenografiuli kvleva unda Catardes mxolod kvlevis<br />

SemkveTi eqimis werilobiTi moTxovnis safuZvelze, romelSic<br />

dadasturebuli unda iyos kvlevis samedic<strong>in</strong>o saWiroeba<br />

(savaraudo diagnozi da gamokvlevis kodi);<br />

5


2.2.2. axali gamosaxulebebi unda Sedardes adre gadaRebul<br />

rentgenogramebs da/an sxva xelTarsebul kvlevis<br />

monacemebs;<br />

2.2.3. rentgenografiuli kvlevis pasuxi unda Seicavdes mTel<br />

rig aucilebel komponentebs, rogorebicaa:<br />

� demografiuli demografiuli demografiuli demografiuli monacemebi: monacemebi<br />

monacemebi<br />

monacemebi kvlevis Semsrulebeli<br />

dawesebulebis dasaxeleba, pacientis saxeli, gvari da<br />

saidentifikacio nomeri, kvlevis SemkveTi eqimis<br />

monacemebi, rentgenografiuli kvlevis tipi, kvlevis<br />

TariRi<br />

� saWiro saWiro saWiro saWiro kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri <strong>in</strong>formacia: <strong>in</strong>formacia<br />

<strong>in</strong>formacia<br />

<strong>in</strong>formacia savaraudo diagnozi da<br />

gamokvlevis kodi<br />

� daskvniTi daskvniTi daskvniTi daskvniTi nawili: nawili nawili nawili zusti rentgenografiuli diagnozi,<br />

saWiroebis SemTxvevaSi, sxva diagnostikuri kvlevis<br />

Catarebis rekomendacia<br />

2.2.4. rentgenografiuli kvlevis pasuxis asli (eleqtronuli,<br />

an werilobiTi) unda <strong>in</strong>axebodes kvlevis Semsrulebeli<br />

kab<strong>in</strong>etis arqivSi;<br />

2.2.5. zogierT SemTxvevebSi rentgenografiuli kvlevis pasuxi<br />

SeiZleba gaices arastandartuli formiT – verbaluri, an<br />

arasruli werilobiTi, rac mogvianebiT aucileblad unda<br />

Seicvalos sworad Sevsebuli pasuxiT. aseTi SemTxvevebia:<br />

gadaudebeli, an saswrafo situaciebi, an rodesac<br />

rentgenologi eqimi cvlis imave kvlevaze adre gacemul<br />

pasuxs (azustebs diagnozs).<br />

2.3. 2.3. xarisxis kontroli<br />

2.3.1. rentgenografiuli kvlevis pasuxi iwereba sertificirebuli<br />

eqimi-rentgenologis mier;<br />

2.3.2. araoptimaluri xarisxis gamokvlevebi unda ganmeordes;<br />

2.3.3. yovelTvis unda moxdes rentgenografiuli firis Sesabamisi<br />

markireba: pacientis saxeli, gvari, asaki, saidentifikacio<br />

nomeri, marjvena, an marcxena mxare, pacientis pozicia,<br />

gamokvlevis TariRi da dro.<br />

2.4. 2.4. radiaciuli usafrTxoeba<br />

2.4.1. rentgenografiuli kvleva unda Catardes im m<strong>in</strong>imaluri<br />

dasxivebiT, rac sakmarisia optimaluri gamosaxulebis<br />

misaRebad;<br />

2.4.2. yvela rentgenografiuli kvleva unda Catardes Sesabamisi<br />

CvenebiT;<br />

2.4.3. orsuloba warmoadgens rentgenografiuli kvlevis<br />

ukuCvenebas. orsuli pacientisTvisTvis, am kvlevis Catarebis<br />

sakiTxis ganxilvisas yovelTvis unda iyos gaTvalisw<strong>in</strong>ebuli<br />

6


nayofisTvis miyenebuli radiaciuli riski da kvlevis<br />

Sedegebis kl<strong>in</strong>ikuri mniSvneloba.<br />

3. gulmkerdis gulmkerdis rentgenografia<br />

rentgenografia<br />

gulmkerdis rentgenografia sasargeblo da <strong>in</strong>formatiuli<br />

proceduraa haergamtari gzebis, filtvebis, pulmonuri<br />

sisxlZarRvebis, Suasayaris, gulis, plevris da gulmkerdis kedlis<br />

gamosakvlevad. Cveulebriv, gadaReba warmoebs vertikalur<br />

mdgomareobaSi, ukana-w<strong>in</strong>a (pirdapir) da marcxena lateralur<br />

(gverdiT) proeqciebSi. gulmkerdis rentgenografia gvexmareba<br />

davadg<strong>in</strong>oT gulmkerdis paTologiis arseboba, an ararseboba,<br />

etiologia da Tvalyuri vadevnoT mis mimd<strong>in</strong>areobas.<br />

3.1. 3.1. Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

3.1.1. im simptomebis da niSnebis gamokvleva, romlebic potenciurad<br />

SeiZleba iyvnen dakavSirebuli respiratorul,<br />

kardiovaskularul, zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri da<br />

gulmkerdis ZvalkunTovani sistemebis paTologiasTan;<br />

agreTve, im sistemuri paTologiebis kvleva, romlebmac<br />

meoradad SeiZleba gamoiwvion gulmkerdis paTologia.<br />

gulmkerdisa da gulmkerdgare simsivneebis stadiurobis<br />

gansazRvra. (pulmonuri metastazebis ganviTareba mravali<br />

neoplaziuri paTologiisaTvisaa damaxasiaTebeli);<br />

3.1.2. ukve diagnostirebuli gulmkerdis paTologiis d<strong>in</strong>amikaSi<br />

kvleva, mdgomareobis gaumjobesebis, gankurnebis, an<br />

daavadebis progresirebis dasadgenad;<br />

3.1.3. pacientebis monitor<strong>in</strong>gi Torako-kardiologiuri qirurgiuli<br />

operaciebis, an sxva <strong>in</strong>tervenciebis Semdgom;<br />

3.1.4. preoperaciulad, kardiologiuri da respiratoriuli<br />

simptomebis arsebobisas, an rodesac didia eWvi gulmkerdis<br />

paTologiis arsebobaze, ramac SesaZloa gavlena iqonios<br />

qirurgiuli Carevis Sedegze, an gazardos perioperaciuli<br />

sikvdilianoba, an avadoba.<br />

3.2. 3.2. teqnikuri moTxovnebi<br />

moTxovnebi:<br />

moTxovnebi<br />

3.2.1. mozrdilebSi: kanis saSualo eqspozicia ≤ 0.3 mGy;<br />

eqspoziciis dro ≤ 40 msec; voltaJi – 120-150 kVp<br />

3.2.2. axalSobilebSi, Cvilebsa da bavSvebSi (asakisa da zomis<br />

mixedviT: kanis saSualo eqspozicia 0,05-0.3 mGy; voltaJi – 60-<br />

150 kVp; m<strong>in</strong>imaluri eqspoziciis dro;<br />

7


3. 3.3. 3.<br />

3. 3. rentgenologiuri rentgenologiuri pproeqci<br />

p proeqci<br />

roeqciebi<br />

ebi: ebi<br />

3.3.1. gulmkerdis standartuli rentgenografia warmoebs<br />

vertikalur mdgomareobaSi, ukana-w<strong>in</strong>a (pirdapir) da marcxena<br />

lateralur (gverdiT) proeqciebSi CasunTqvis fazis bolos<br />

Sekavebuli sunTqvis fonze. sxvadasxva kl<strong>in</strong>ikur situaciebSi,<br />

mag. Cvilebi, an mwoliare pacientebi, gamokvleva SeiZleba<br />

Catardes horizontalur mdgomareobaSic. saWiroebis<br />

SemTxvevaSi rentgenologma gamokvleva SeiZleba Caataros<br />

sxva poziciebidan da sunTqvis sxvadasxva fazaSic;<br />

3.3.2. gulmkerdis rentgenograma unda moicavdes, rogorc<br />

filtvebis mwvervaloebs, aseve nekn-diafragmul kuTxeebs.<br />

gamosaxulebaze garkveviT unda Candes gulmkerdis malebi da<br />

marcxena retrokardialuri pulmonuri sisxlZarRvebi.<br />

pirdapir proeqciaSi (ukana-w<strong>in</strong>a gamosaxuleba) beWis Zvlebi<br />

ar unda edebodes filtvebis gamosaxulebas, gverdiT<br />

proeqciaSi (lateraluri midgoma) pacients mklavebi unda<br />

avawev<strong>in</strong>oT. xerxemlis svetis gamosaxuleba unda iyos<br />

centrSi, laviwebs Soris. rentgenologiuri sxivi ise unda<br />

iyos mimarTuli, rom firze moeqces yvela zemoT CamoTvlili<br />

struqtura, amasTan, sxeulis danarCen nawilebze radiaciuli<br />

gamosxiveba rac SeiZleba naklebi iyos.<br />

4. abdom<strong>in</strong>aluri rentgenografia<br />

abdom<strong>in</strong>aluri rentgeografia gamoiyeneba kuW-nawlavis traqtis,<br />

abdom<strong>in</strong>aluri (peritonialuri) Rrus, saSarde gzebis,<br />

retroperitoniumis, menjis RruSi arsebuli struqturebis da<br />

muclis kedlis gamosakvlevad. abdom<strong>in</strong>aluri rentgenografiuli<br />

poziciebia: zurgze w<strong>in</strong>a-ukana da/an horizontalurad mimarTuli<br />

rentgenologiuri sxivis (vertikaluri, dekubituri da ganivilateraluri)<br />

proeqciebi. muclis rentgeografia unda Catardes<br />

mxolod WeSmariti samedic<strong>in</strong>o miznisTvis da m<strong>in</strong>imaluri<br />

radiaciuli doziT.<br />

abdom<strong>in</strong>aluri rentgeografia gvexmareba davadg<strong>in</strong>oT muclis<br />

paTologiis arseboba, an ararseboba, etiologia da Tvalyuri<br />

vadevnoT mis mimd<strong>in</strong>aroebas.<br />

4.1. 4.1. Cvenebebi:<br />

� muclis, ferdis, an menjis areSi tkivili<br />

� Reb<strong>in</strong>eba<br />

� muclis daWimva, Seberva, garSemowerilobis momateba<br />

8


� gamokvleva da Semdgomi dakvirveba nawlavebis<br />

obstruqciuli, an araobstruqciuri gauvalobis<br />

SemTxvevaSi<br />

� Sekruloba, diarea<br />

� nekrozuli enterokolitis gamokvleva dRenaklul<br />

axalSobilebSi<br />

� muclis RruSi palpirebadi masa, an muclis Rrus romelime<br />

organos gadideba<br />

� Tandayolili darRvevebis gamokvleva<br />

� postoperaciuli pacientis dakvirveba<br />

� hematuria<br />

� moSardvis gaZneleba<br />

� gamokvleva da Semdgomi dakvirveba Sard-kenWovani<br />

daavadebis SemTxvevaSi<br />

� muclis daxuruli, an Semavali travma<br />

� ucxo sxeuli<br />

� sxva radiologiur kvlevaze saeWvo kalcifikatebis<br />

Sefaseba<br />

� samedic<strong>in</strong>o xelsawyoebis mdebareobis dadgena<br />

� pnevmoperitoniumi<br />

� kuW-nawlavis da saSarde gzebis kontrastuli kvleva.<br />

4.2. 4.2. teqnikuri moTxovnebi:<br />

mozrdilebSi muclis standartuli rentgeografiisTvis,<br />

Cveulebriv, gamoiyeneba 35 X 43 sm zomis firi. Tu<br />

SesaZlebelia, gadaReba unda moxdes CasunTqvis fazis bolos.<br />

mizanSewonilia dabali kVp teqnikis da eqspoziciis<br />

m<strong>in</strong>imaluri drois gamoyeneba. sasqeso organoebis damcavi<br />

fari unda gamoviyenoT mamrobiTi sqesis yvela pediatriul<br />

pacientSi<br />

4.3. 4.3. 4.3. rentgenologiuri rentgenologiuri rentgenologiuri proeqciebi:<br />

proeqciebi:<br />

abdom<strong>in</strong>aluri rentgenografiuli proeqciebia: zurgze w<strong>in</strong>aukana<br />

da/an horizontalurad mimarTuli rentgenologiuri<br />

sxivis (vertikaluri, dekubituri da ganivi-lateraluri)<br />

proeqciebi. pnevmoperitoniumis, an muclis difuzuri<br />

tkivilis gamosakvlevad damatebiT viyenebT ukana-w<strong>in</strong>a an w<strong>in</strong>aukana<br />

gulmkerdis proeqciebs.<br />

4.3.1. zurgze w<strong>in</strong>a-ukana proeqcia unda moicavdes midamos boqvenis<br />

simfizis qveda kididan, m<strong>in</strong>imum, Tirkmlebis zeda kidemde<br />

(idealur SemTxvevaSi, diafragmamde). gamosaxulebaze unda<br />

Candes orive gverdi. firis centraluri nawili unda<br />

emTxveodes TeZos Zvlis qeds, ise rom rentgenologiuri sxivi<br />

9


mas perpendikularulad kveTdes. didi zomis pacientebisTvis<br />

muclis Rrus srulyofili rentgenografiisTvis, SesaZloa<br />

dagvWirdes erTze meti firis gamoyeneba.<br />

4.3.2. horizontaluri proeqciebis gadasaRebad rentenologiuri<br />

sxivi mimarTuli unda iyos iatakis paralelurad da firis<br />

perpendikularulad. ZiriTadad, es proeqciebi gamoiyeneba<br />

pnevmoperitoniumis vizualizaciisaTvis:<br />

4.3.2.1. vertikalur mdgomareobaSi firi SeiZleba gadaRebul iqnas,<br />

rogorc w<strong>in</strong>a-ukana, aseve ukana-w<strong>in</strong>a proeqciebSi. firis<br />

centraluri nawili unda mdebareobdes TeZos Zvlis qedidan<br />

5 sm-iT zeviT (zrdasrul pacientSi). firi unda moicavdes<br />

diafragmis zeda kides. didi zomis pacientebisTvis, muclis<br />

qveda nawilis vizualizaciisTvis SesaZloa saWiro gaxdes<br />

meore firis gadaRebac;<br />

4.3.2.2. marcxena lateraluri dekubituri firis gadaReba xdeba<br />

w<strong>in</strong>a-ukana proeqciaSi. firis centraluri nawili unda<br />

mdebareobdes TeZos Zvlis qedis gaswvriv, an mis zemoT da<br />

moicavdes midamos diafragmis marjvena nawilidan menjamde.<br />

Tu pacienti ver wveba marcxena gverdze, mis magivrad<br />

SeiZleba gamoviyenoT marjvena lateraluri dekubituri<br />

pozicia;<br />

4.3.2.3. ganivi lateraluri pozicia iSviaTad gamoiyeneba<br />

zrdasrulebsa da mozrdil bavSvebSi, mas ZiriTadad<br />

CvilebisTvis iyeneben<br />

4.3.3. saSarde sistemis paTologiebis dros (mag., Sard-kenWovani<br />

daavadeba) vertikaluri proeqcia ar gamoiyeneba<br />

4.3.4. abdom<strong>in</strong>aluri rentgenografiisTvis iSviaTad gamoiyeneba<br />

damatebiTi proeqciebi: iribi da lateraluri (ucxo sxeulis<br />

lokalizaciis, an kalcifikatebis da muclis aortis<br />

anevrizmis dasadgenad; agreTve, Cvilebsa da bavSvebSi<br />

analuri atreziisa da strangulaciuri gauvalobis<br />

dasadgenad.<br />

5. xerxemlis xerxemlis rentgenografia<br />

rentgenografia<br />

xerxemlis rentgenografia sasargeblo da <strong>in</strong>formatiuli<br />

proceduraa xerxemlis malebis, malTaSua sivrcis da<br />

paravertebruli rbili qsovilebis gamosakvlevad.<br />

am gamokvlevis mizania davadg<strong>in</strong>oT, an gamovricxoT xerxemlis<br />

paTologia da SevafasoT daavadebis mimd<strong>in</strong>areoba. es kvleva unda<br />

Catardes im m<strong>in</strong>imaluri dasxivebiT, rac sakmarisia optimaluri<br />

gamosaxulebis misaRebad.<br />

10


5.1. 5.1. Cvenebebi:<br />

5.1.1. zogadi zogadi zogadi zogadi Cvenebebi: Cvenebebi: Cvenebebi: Cvenebebi:<br />

� tkivili, an moZraobis SezRudva<br />

� xerxemlis travma (simptomatur, an savaraudo riskis mqone<br />

pacientebSi)<br />

� qirurgiuli Carevis dagegmva<br />

� gadatanili operacia<br />

� eWvi avTvisebian procesze<br />

� Tandayolili anomaliebi<br />

� ukve dadgenili xerxemlis paTologia<br />

� malebis ganlagebis paTologia, skoliozis da kifozis<br />

CaTvliT.<br />

5.1.2. specifiuri specifiuri<br />

specifiuri<br />

specifiuri Cvenebebi: Cvenebebi: Cvenebebi: Cvenebebi:<br />

� savaraudod, kisris radikulopaTiiT ganpirobebuli<br />

mxris an xelis tkivili<br />

� tkivili kefis midamoSi<br />

� tkivili gulmkerdis areSi<br />

� tkivili sajdomis, menjis an sazardulis areSi<br />

� kompresiuli motexiloba<br />

5.2. 5.2. rentgenologiuri rentgenologiuri proeqciebi<br />

roeqciebi<br />

roeqciebi:<br />

roeqciebi<br />

5.2.1. 5.2.1. 5.2.1. 5.2.1. Kkisris Kkisris Kkisris Kkisris regionis regionis regionis regionis kvleva kvleva kvleva kvleva mozrdilebSi<br />

mozrdilebSi<br />

mozrdilebSi<br />

mozrdilebSi<br />

5.2.1.2. sruli kvleva unda moicavdes kisris mTlian regions,<br />

kraniocervikaluri Sesaxsrebidan gulmkerdis I malis (T1)<br />

zeda kidemde;<br />

5.2.1.2. standartuli kvleva gulisxmobs w<strong>in</strong>a-ukana, gverdiT da Ria<br />

piris proeqciebs. Tu gaCnda aucilebloba C7-T1 segmentis<br />

Sefasebisa, SeiZleba gamoyenebul iqnas mocuravis gverdiTi<br />

proeqcia;<br />

5.2.1.3. rodesac didi albaTobiT, savaraudoa kisris malebis<br />

dazianeba (zogadi travma, nevrologiuri dazianeba,<br />

<strong>in</strong>toqsikacia an ugono mdgomareoba), gverdiTi, w<strong>in</strong>a-ukana da<br />

Ria piris kbilisebri morCis proeqcia (nikapqveSa xedi)<br />

SegviZlia gadaviRoT yvela sxva diagnostikuri kvlevis<br />

Catarebamde;<br />

5.2.1.4. zogierT kl<strong>in</strong>ikur situaciaSi SesaZlebelia saWiro gaxdes<br />

damatebiTi proeqciebis gadaReba<br />

5.2.1.4.1. ormxrivi iribi proeqcia: rodesac saWiroa nervuli<br />

fosoebis Sefaseba<br />

5.2.1.4.2. moxriTi-gaSliTi gverdiTi proeqcia: saWiroa kisris<br />

malebis arastabilurobis Sefasebis aucileblobisas. Tumca,<br />

Tu pacientis moZraobebi SezRudulia, miRebuli<br />

11


entgenogramebi ar iqneba sakmarisi arastabilurobis<br />

gamosaricxad.<br />

5.2.2. 5.2.2. 5.2.2. 5.2.2. kisris kisris kisris kisris regionis regionis regionis regionis kvleva kvleva kvleva kvleva Cvilebsa Cvilebsa Cvilebsa Cvilebsa da da da da bavSvebSi bavSvebSi bavSvebSi bavSvebSi<br />

5.2.2.1. pediatrul populaciaSi umravles kl<strong>in</strong>ikur situaciebSi<br />

sakmarisia w<strong>in</strong>a-ukana, kbilisebri morCis da gverdiTi<br />

proeqciebi, CvilebSi w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi proeqciebi;<br />

5.2.2.2. mozrdilebisgan gansxvavebiT, bavSvebSi iSviaTadaa saWiro<br />

damatebiTi kvlevebis Catareba. damatebiTi kvlevebis<br />

Catarebis aucileblobisas unda da<strong>in</strong>iSnos CT an MRI<br />

5.2.3. 5.2.3. 5.2.3. 5.2.3. gulmkerdis gulmkerdis gulmkerdis gulmkerdis regionis regionis regionis regionis gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

5.2.3.1. standartulad _ w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi proeqciebi.<br />

mniSvnelovania kisris qveda da welis zeda regionebis<br />

vizualizaciac kisris malebis swori numeraciisTvis;<br />

5.2.3.2. zogierT kl<strong>in</strong>ikur situaciaSi saWiro xdeba damatebiTi<br />

proeqciebis gadaReba, rogoricaa: mocuravis gverdiTi<br />

proeqcia gulmkerdis zeda regionisTvis, iribi proeqcia,<br />

Torakolumbaluri proeqcia<br />

5.2.4. 5.2.4. 5.2.4. 5.2.4. gava----welis gava gava gava welis welis welis regionis regionis regionis regionis gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

5.2.4.1. standartulad _ w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi proeqciebi;<br />

5.2.4.2. bevr zrdasrulsa da iSviaTad, mozrdil bavSvebSi<br />

SesaZloa saWiro gaxdes damatebiTi proeqciebis gadaReba:<br />

orive iribi proeqcia, gverdiTi L5-S1, kuTxiT w<strong>in</strong>a-ukana L5-<br />

S1, moxriTi da gaSliTi gverdiTi proeqciebi.<br />

5.2.5. 5.2.5. 5.2.5. 5.2.5. sqoliozis sqoliozis sqoliozis sqoliozis gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

sqoliozis gamosakvlevad saWiroa miviRoT mTliani<br />

Torakolumbaluri regionis ukana-w<strong>in</strong>a, an w<strong>in</strong>a-ukana<br />

proeqciebi fexze damdgar pozaSi. gamosaxuleba unda<br />

Seicavdes, agreTve, TeZos Zvlis qedsac. SeiZleba agreTve<br />

gverdiTi proeqciis gamoyenebac. Tu pacients ar SeuZlia<br />

fexze dogma, mjdomare pozaSi unda gadaviRoT w<strong>in</strong>a-ukana<br />

proeqcia.<br />

5.2.6. 5.2.6. 5.2.6. 5.2.6. gavisa gavisa gavisa gavisa da da da da kudusunis kudusunis kudusunis kudusunis gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gamokvleva<br />

gavis zeda nawilia CarTuli standartuli lumbosakraluri<br />

regionis gamokvlevaSi. gava-TeZos Zvlis Sesaxsrebis<br />

specifiuri kvlevisTvis gamoiyeneba ormxrivi iribi<br />

proeqciebi.<br />

5.2.7. 5.2.7. 5.2.7. 5.2.7. Semofargluli Semofargluli<br />

Semofargluli<br />

Semofargluli regionis regionis regionis regionis kvleva kvleva kvleva kvleva<br />

zogierT kl<strong>in</strong>ikur situaciaSi (mag., <strong>in</strong>traoperaciulad, an<br />

postoperaciuli kontrolisaTvis) limitirebuli kvleva<br />

gvaZlevs sakmaris <strong>in</strong>formacias da samagierod, amcirebs<br />

pacientis radiaciul dasxivebas.<br />

12


6. 6. kidurebis kidurebis rentgenografia<br />

rentgenografia<br />

rentgenografia<br />

kidurebis rentgenografia sarwmuno da sasargeblo<br />

proceduraa Zvlebis, saxsrebis da rbili qsovilebis<br />

gamosakvlevad. is xSirad pirveli meTodia kidurebis paTologiis<br />

diagnostirebisTvis. srulyofili diagnozis dasasmelad,<br />

SesaZlebelia, damatebiT saWiro gaxdes specializirebuli<br />

meTodebis gamoyenebac.<br />

6.1. 6.1. Cvenebebi Cvenebebi: Cvenebebi<br />

� travma<br />

� tkivili<br />

� metaboluri daavadebebi, kvebiTi deficitebi, sistemuri<br />

daavadebiT ganpirobebuli Zvlovani cvlilebebi<br />

� eWvi Cvilebis da bavSvebis mimarT Cadenil fizikur<br />

Zaladobaze<br />

� keTilTvisebiani da avTvisebiani neoplaziebi<br />

� Zvlis pirveladi araneoplaziuri paTologia<br />

� arTropaTiebi<br />

� <strong>in</strong>feqciebi<br />

� preoperaciuli, an postoperaciuli gamokvleva<br />

� Zvalsaxsrovani sistemis Tandayolili s<strong>in</strong>dromebi da<br />

ganviTarebis mankebi<br />

� sisxlZarRvovani dazianebebi<br />

� kiduris rbili qsovilebis gamokvleva (mag., eWvi ucxo<br />

sxeulis arsebobaze)<br />

13


6.2. 6.2. rentgenologiuri rentgenologiuri proeqciebi<br />

proeqciebi<br />

anatomiuri anatomiuri anatomiuri are are<br />

proeqcia proeqcia<br />

proeqcia<br />

beWis Zvali w<strong>in</strong>a-ukana (AP) da gverdiTi<br />

laviwis Zvali w<strong>in</strong>a-ukana da w<strong>in</strong>a-ukana kuTxiT<br />

akromioklavikuluri<br />

saxsari<br />

w<strong>in</strong>a-ukana fexze mdgomi<br />

mxari w<strong>in</strong>a-ukana Sida rotaciis da gare<br />

rotaciis proeqciebSi<br />

mxris Zvali w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi<br />

idayvi w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi<br />

w<strong>in</strong>a mxari w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi<br />

maja ukana-w<strong>in</strong>a (PA) gverdiTi da iribi<br />

mtevani Uukana-w<strong>in</strong>a, iribi da gverdiTi<br />

(gaSlili TiTebiT)<br />

TiTebi ukana-w<strong>in</strong>a, gverdiTi da iribi<br />

menji w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi<br />

barZayis Zvali w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi<br />

kvirisTavi ukana-w<strong>in</strong>a, gverdiTi da mzis amosvlis<br />

proeqcia<br />

muxli ukana-w<strong>in</strong>a da gverdiTi<br />

wvivi w<strong>in</strong>a-ukana da gverdiTi<br />

koWi w<strong>in</strong>a-ukana, gverdiTi da iribi<br />

quslis Zvali gverdiTi da RerZuli<br />

terfi w<strong>in</strong>a-ukana, gverdiTi da iribi<br />

fexis TiTebi w<strong>in</strong>a-ukana, gverdiTi da iribi<br />

7. cistografia istografia da da ureTrografia<br />

ureTrografia<br />

cistografia da ureTrografia radiologiuri kvlevis<br />

meTodebia, romlebic iZlevian <strong>in</strong>formacias Sardsadenis, Sardis<br />

buStis da iSviaTad, SardsawveTebis Sesaxeb.<br />

es kvlevebi gulisxmobs Sardis buStis da Sardsadenis<br />

gamosaxulebebis miRebas kontrastis Seyvanamde, Seyvanisas da<br />

Seyvanis Semdeg. kontrastis Seyvana xdeba ureTraluri an<br />

cistostomuri kaTeteriT.<br />

cistografiis da ureTrografiis mizania qveda saSarde<br />

gzebis anatomiuri da funqciuri paTologiebis dadgena.<br />

14


7.1. 7.1. Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

7.1.1. cistografiis Cvenebebi:<br />

� saSarde gzebis rekurentuli <strong>in</strong>feqciebi<br />

� vezikoureTraluri refluqsi<br />

� Sardis buStis konturis vizualizacia<br />

� Sardis buStis divertikuli<br />

� eWvi Sardis buStis rupturaze<br />

� fistula<br />

� postoperaciuli nakerebis an anastomozis mTlianobis<br />

Semowmeba<br />

� Sardis buStis gamosavlis obstruqcia<br />

� Seukavebloba<br />

� hematuria<br />

� neoplazia<br />

7.1.2. ureTrografiis Cvenebebi:<br />

� ureTras divertikuli<br />

� ureTras striqtura<br />

� Sardis buStis gamosavlis, an ureTras obstruqcia<br />

� travma<br />

� saSarde gzebis rekurentuli <strong>in</strong>feqciebi<br />

7.2. 7.2. kvlevis kvlevis specifika:<br />

specifika:<br />

7.2.1. cistografia da ureTrografia unda ganxorcieldes<br />

gamocdili samedic<strong>in</strong>o personalis mier, romelic kargadaa<br />

ganswavluli aRniSnuli proceduris CatarebaSi<br />

7.2.2. ureTris, an Sardis buStis kaTeterizacia unda moxdes<br />

aseptikurad. kontrasti unda SeiyvanoT im raodenobiT, rac<br />

saWiroa im anatomiuri struqturis vizualizaciisaTvis,<br />

romlis gamokvlevasac vawarmoebT. kvleva SeiZleba Catardes<br />

fluroskopiuli kontroliTac, gansakuTrebiT, moSardvis<br />

Sekavebis dros;<br />

7.2.3. gamoyenebul unda iqnas is m<strong>in</strong>imaluri radiaciuli doza, rac<br />

saWiroa optimaluri xarisxis gamosaxulebis misaRebad.<br />

8. <strong>in</strong>travenuri <strong>in</strong>travenuri pieolografia<br />

pieolografia<br />

pieolografia<br />

<strong>in</strong>travenuri (eqskretoruli urografia, <strong>in</strong>travenuri<br />

urografia) gulisxmobs Tirkmelebis da ur<strong>in</strong>aruli traqtis<br />

rentgenologiur kvlevas kontrastis Seyvanamde da mis Semdeg.<br />

gamokvlevis mizania saSarde sistemis anatomiuri da<br />

fiziologiuri darRvevebis aRmoCena.<br />

15


8.1. 8.1. Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

� savaraudod, renaluri warmoSobis hematuria, tkivili, an<br />

cxeleba<br />

� saSarde sistemis rekurentuli <strong>in</strong>feqcia<br />

� eWvi renaluri masis arsebobaze<br />

� qvemo saSarde sistemis obstruqcia, an moSardvis Sekaveba<br />

8.2. 8.2. 8.2. kvlevis kvlevis kvlevis specifika:<br />

specifika:<br />

8.2.1. <strong>in</strong>travenuri pielografia unda ganxorcieldes gamocdili<br />

samedic<strong>in</strong>o personalis mier, romelic kargadaa<br />

gaTviTcnobierebuli aRniSnuli proceduris CatarebaSi;<br />

8.2.2. pacienti gamokiTxul unda iqnas anamnezSi kontrastis mimarT,<br />

an raime sxva tipis alergiuli reaqciebis arsebobaze<br />

8.2.3. <strong>in</strong>travenuri midgomis uzrunvelyofis Semdeg kontrastis<br />

Seyvanas axorcielebs eqimi, an laboranti, romelic<br />

axorcielebs pacientis Semdgom monitor<strong>in</strong>gsac SesaZlo<br />

gverdiTi efeqtebis droulad aRmofxvris mizniT. amisTvis,<br />

rentgenologiur ganyofilebaSi unda iyos gadaudebeli<br />

samedic<strong>in</strong>o daxmarebis aRmosaCeni mowyobiloba da<br />

medikamentebi, saWiroa maTi gamarTulobisa da vargisianobis<br />

regularuli monitor<strong>in</strong>gi;<br />

8.2.4. sawyisi rentgenografiuli gadaReba unda moxdes kontrastis<br />

Seyvanamde, romelmac unda gamoavl<strong>in</strong>os mniSvnelovani<br />

rentgenologiuri darRvevebi<br />

8.2.5. kontrastis Seyvanis Semdeg warmoebs TanmimdevrobiTi<br />

rentgenologiuri (SesaZloa, tomografiulic) gadaRebebi<br />

Tirkmlebis, menj-fialebis, SardsawveTebis da Sardis buStis<br />

gamosakvlevad.<br />

9. saylapavisa saylapavisa da da zemo zemo gastro<strong>in</strong>tes<strong>in</strong>aluri gastro<strong>in</strong>tes<strong>in</strong>aluri traqtis<br />

traqtis<br />

rentgeno rentgenografia<br />

rentgeno grafia<br />

saylapavisa da zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis<br />

monofazuri da bifazuri kvleva, <strong>in</strong>formatiuli da saimedo<br />

meTodikaa saylapavisa da zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis<br />

gamosakvlevad.<br />

gamokvlevis mizania saylapavisa da zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri<br />

traqtis paTologiis gamoricxva, an gamovlena da aseT SemTxvevaSi,<br />

16


daavadebis xasiaTisa da gavrcelebis dadgena, im m<strong>in</strong>imaluri<br />

radiaciuli dozis gamoyenebiT, rac sakmarisia xarisxiani kvlevis<br />

Casatareblad.<br />

9.1. 9.1. Cvenebebi Cvenebebi da da ukuCvenebebi:<br />

ukuCvenebebi:<br />

9.1.1. Cvenebebi saylapavisTvis:<br />

9.1.1.1. anamnezi da simptomebi, romlebic miuTiTeben saylapavis<br />

paTologiis arsebobaze:<br />

� savaraudod, arakardiologiuri genezis tkivili gulmkerdSi<br />

� simptomuri gastroezofaguri refluqsi, an eWvi mis<br />

arsebobaze<br />

� disfagia<br />

� od<strong>in</strong>ofagia<br />

9.1.1.2. saylapavis iseTi paTologiebis dadgena da mdgomareobis<br />

Semdgomi Sefaseba, rogorebicaa:<br />

� saylapavis motorikis dadgenili darRveva, an eWvi mis<br />

arsebobaze<br />

� ezofagiti<br />

� striqturebi<br />

� varikozi<br />

� neoplaziebi<br />

� saylapavis obstruqcia<br />

� postoperaciuli Sefaseba<br />

9.1.2. Cvenebebi zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtisTvis:<br />

9.1.2.1. anamnezi da simptomebi, romlebic miuTiTeben zemo<br />

gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis paTologiis arsebobaze:<br />

� simptomuri gastroezofaguri refluqsi, an eWvi mis<br />

arsebobaze<br />

� abdom<strong>in</strong>aluri tkivili<br />

� epigastriuli distresi, an diskomforti<br />

� dispepsia<br />

� Reb<strong>in</strong>eba<br />

� gulisreva<br />

� zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtidan sisxldenis niSnebi,<br />

an simptomebi<br />

� anemia<br />

� wonaSi dakleba<br />

� abdom<strong>in</strong>aluri masa<br />

9.1.2.2. zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis iseTi paTologiebis<br />

dadgena da mdgomareobis Semdgomi Sefaseba, rogorebicaa:<br />

� dadgenili, an savaraudo gastriti, an duodeniti<br />

� peptiuri wyluli<br />

� saylapvis Tiaqari<br />

� varikozi<br />

� neoplaziebi<br />

17


� kuWis antraluri nawilis obstruqcia<br />

� postoperaciuli Sefaseba<br />

9.1.3. saylapavisa da zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis<br />

rentgenografiuli kvleva naCvenebia naoperacieb pacientebSi,<br />

saylapavis, kuWisa da Tormetgoja nawlavis perforaciisa da<br />

nakeris mTlianobis darRvevis gamosavlenad. Tu aseTi eWvi<br />

kl<strong>in</strong>ikurad dasabuTebulia, sawyisi kvlevisaTvis unda<br />

gamoviyenoT wyalSi xsnadi kontrasti. Tu eWvia aspiraciis,<br />

ezofago-traqeuli, an ezofago-bronquli fistulis<br />

arsebobaze, gamoiyeneba izo-osmolaruli, an dabalosmolaruli<br />

kontrasti, an bariumis fafa.<br />

9.1.4. pacientebs, romlebsac ukanasknel periodSi aqvT gadatanili<br />

saylapavis, an kuWis travma, an qirurgiuli operacia, bifazuri<br />

kvleva ar unda CautardeT.<br />

9.2. 9.2. kvlevis kvlevis sp specifika:<br />

sp specifika:<br />

ecifika:<br />

9.2.1. Cveulebriv, saylapavis rentgenografiuli gamoklvevis w<strong>in</strong>,<br />

pacienti, m<strong>in</strong>imum, 2 saaTis ganmavlobaSi, xolo zemo<br />

gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis kvlevamde, w<strong>in</strong>a Ramis 12<br />

saaTidan unda imyofebodes uzmoze. zogierT kl<strong>in</strong>ikur<br />

situaciaSi kvleva SesaZloa Catardes uzmod yofnis ufro<br />

xanmokle periodebis Semdegac;<br />

9.2.2. kvlevis Catarebamde aucilebelia pacientis mdgomareobis<br />

guldasmiT Sefaseba, maT Soris, sxva laboratoriuli da<br />

diagnostikuri testebis Sedegebisa da Sesabamisi qirurgiuli<br />

operaciis Canaweris gacnoba. xSirad, gansakuTrebiT,<br />

naoperacieb pacientebSi, naCvenebia, w<strong>in</strong>aswari abdom<strong>in</strong>aluri,<br />

xolo saylapavis gamoklvevisTvis, w<strong>in</strong>aswari Torakaluri<br />

rentgenogramis gadaReba;<br />

9.2.3. gamokvlevis teqnika:<br />

9.2.3.1. saylapavi _ monofazuri teqnika:<br />

� gamoiyeneba dabalis simkvrivis (60 %-iani) bariumis<br />

suspenzia<br />

� gamoyenebul unda iqnas sakmarisi voltaJis radiografiuli<br />

teqnika, romelic saSualebas mogvcems miviRoT bariumiT<br />

savse saylapavis optimaluri gamosaxuleba<br />

� unda moxdes bariumiT gaberili (mWidro avseba) saylapavis<br />

sruli fluoroskopiuli kvleva<br />

� saylapavis lorwovanis kvleva, Tu SesaZlebelia, unda<br />

Sesruldes daclil mdgomareobaSic _ amisaTvis<br />

optimaluria guldaRma, an guldaRma marjvena w<strong>in</strong>a iribi<br />

poziciebi.<br />

� saylapavis motorikis kvleva unda ganxorcieldes ylapviTi<br />

moZraobebis dros<br />

18


� kvlevis dros aucileblad unda moxdes gastroezofaguri<br />

kavSiris vizualizacia am midamos lokaluri paTologiis<br />

gamosarixcad.<br />

� unda moxdes gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri refluqsis<br />

fluroskopiuli Sefaseba<br />

� ylapviTi disfunqciis SemTxvevaSi, saylapavis farengealuri<br />

da cervikaluri nawilebis gadaReba unda moxdes ufro<br />

swrafi TanmimdevrobiT, an kvleva unda Caiweros videofirze<br />

9.2.3.2. saylapavi _ bifazuri teqnika:<br />

� kuWis gasaberad gamoiyeneba specialuri nivTiereba (Tu<br />

pacients ar aReniSneba am nivTierebis gadautanloba),<br />

romelic kuWis sanaTurSi gamoanTavisuflebs naxSirbadis<br />

dioqsids<br />

� saylapavis, kuWis kardiis da kuWis fuZis<br />

fluoroskopiulad gamosaklvevad gamoiyeneba maRali<br />

simkvrivis (210-250 %-iani) bariumis suspenzia. optimaluria<br />

vertikaluri iribi pozicia<br />

� saylapavis motorikisa da avsebuli saylapavis<br />

fluoroskopiuli kvleva unda ganxorcieldes monofazuri<br />

teqnikiT guldaRma-irib poziciaSi bariumis miRebis<br />

periodSi<br />

� unda moxdes gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri refluqsis<br />

fluroskopiuli Sefaseba<br />

� ylapviTi disfunqciis SemTxvevaSi, saylapavis farengealuri<br />

da cervikaluri nawilebis gadaReba unda moxdes ufro<br />

swrafi TanmimdevrobiT, an kvleva unda Caiweros videofirze<br />

� Tu pacients aReniSneba myari sakvebis gadaylapvis problema,<br />

SesaZleblobis SemTxvevaSi, sakontrastod unda gamoviyenoT<br />

bariumis tableti. kvleva warmoebs vertikalur poziciaSi<br />

9.2.3.3. zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqti _ monofazuri teqnika:<br />

� unda moxdes saylapavis, kuWis da Tormetgoja nawlavis<br />

morfologiisa da funqciis fluoroskopiuli kvleva.<br />

amisTvis gamoiyeneba am organoebis bariumiT gaberva (mWidro<br />

avseba) da Tu SesaZlebelia, daclili poziciebi<br />

� gamoyenebul unda iqnas sakmarisi voltaJis radiografiuli<br />

teqnika, romelic saSualebas mogvcems miviRoT am<br />

organoebis optimaluri gamosaxuleba, rodesac is<strong>in</strong>i<br />

gadavsebulni arian bariumiT<br />

9.2.3.4. zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqti _ bifazuri<br />

teqnika<br />

� kuWisa da Tormetgoja nawlavis hipotoniis gamosawvevad<br />

SeiZleba saWiro gaxdes hipotonuri agentis gamoyeneba<br />

� kuWis gasaberad gamoiyeneba specialuri nivTiereba, romelic<br />

kuWis sanaTurSi gamoanTavisuflebs naxSirbadis dioqsids _<br />

19


unda moxdes saylapavis, kuWisa da Tormetgoja nawlavis<br />

adekvaturi gaberva<br />

� saylapavis, kuWisa da Tormetgoja nawlavis<br />

fluoroskopiuli gamokvleva unda Catardes bifazuri<br />

teqnikiT. maRali simkvrivis bariumis suspenziis miRebis<br />

Semdeg unda moxdes saylapavis, kuWisa da Tormetgoja<br />

nawlavis adekvaturi avseba.<br />

� saylapavis, kuWisa da Tormetgoja nawlavis<br />

fluoroskopiuli gamokvlevisas, dabali simkvrivis bariumis<br />

suspenziis miRebis Semdegac _ unda moxdes saylapavis,<br />

kuWisa da Tormetgoja nawlavis adekvaturi avseba<br />

� Tu ver moxerxda bariumiT kuWisa da Tormetgoja nawlavis<br />

adekvaturi avseba, an amave organoebis adekvaturi gaberva<br />

SesaZloa gamoviyenoT kuWisa da Tormetgoja nawlavis<br />

meqanikuri, an <strong>manual</strong>uri kompresiis teqnika<br />

9.2.3.5. gamokvleva wyalSi xsnadi kontrastiT:<br />

� mediast<strong>in</strong>ur, an peritoniul RruebSi perforaciaze eWvis<br />

SemTxvevaSi SesaZloa upiratesoba mieniWos wyalSi xsnad<br />

kontrasts<br />

� aspiraciis riskis SemTxvevaSi rekomendebulia izoosmolaruli,<br />

an dabal-osmolaruli agentebis gamoyeneba<br />

� saylapavis savaraudo perforaciisa da aspiraciis riskis<br />

SemTxvevaSi, agreTve, SesaZlebelia bariumis gamoyeneba.<br />

� wyalSi xsnadi kontrasti gamoyenebul unda iqnas<br />

adekvaturi fluoroskopiuli da rentgenografiuli<br />

klvevebisTvis sakmarisi koncentraciiT<br />

� fluoroskopiuli kvlevebis dros gansakuTrebuli<br />

yuradReba unda daeTmos savaraudo perforaciis areebs<br />

� saylapavis perforaciaze didi kl<strong>in</strong>ikuri eWvis SemTxvevaSi,<br />

rodesac wyalSi xsnadi kontrastiT diagnozis dadastureba<br />

ver xdeba, an Sedegi orazrovania, SesaZlebelia monofazuri<br />

bariumis teqnikis gamoyenebac. gamokvlevis guldaRma<br />

poziciaSi Catarebam SesaZloa damatebiTi daxmarebac<br />

gagviwios<br />

9.2.4. xarisxis kontroli:<br />

9.2.4.1. saylapavisa da zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis nebismieri<br />

fluoroskopiuli kvlevis damTavrebis Semdegac, pacienti unda<br />

darCes rentgenologiur ganyofilebaSi, sanam eqimi ar miiRebs<br />

saboloo gadawyvetilebas diagnozis Sesaxeb. zogjer,<br />

SesaZloa saWiro gaxdes fluoroskopiuli kvlevis<br />

ganmeorebiTi Catareba;<br />

9.2.4.2. yvela SesaZlo SemTxvevaSi unda veZeboT korelaciuri<br />

kavSirebi am kvlevasa da sxva radiologiur, Tu endoskopiur<br />

gamokvlevebs Soris;<br />

20


9.2.5. rentgenologiuri aparatura:<br />

9.2.5.1. saylapavisa da zemo gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri traqtis<br />

gamosakvlevad saWiro rentgenologiur aparaturas, unda<br />

SeeZlos 100 kVp maRali voltaJis producireba<br />

9.2.5.2. aparaturas unda SeeZlos adekvaturi<br />

xarisxis fluoroskopiuli gamosaxulebebis miReba<br />

da unda hqondes kvlevis Caweris (filmi, video, an<br />

cifruli) da Semdgomi Cvenebis SesaZlebloba<br />

9.2.5.3. xelT unda gvqondes, agreTve, kuWisa da<br />

Tormetgoja nawlavis calkeuli nawilebis kompresiis da<br />

sa<strong>in</strong>tereso nawilebis izolaciis mowyobilobac<br />

9.2.5.4. rentgenologiur ganyofilebaSi unda iyos gadaudebeli<br />

samedic<strong>in</strong>o daxmarebis aRmosaCeni mowyobiloba da<br />

medikamentebi, romlebic SeiZleba dagvWirdes aspiraciis,<br />

alergiuli reaqciebis, refluqsis, an sxva sicocxlisaTvis<br />

saSiSi gadaudebeli mdgomareobebis ganviTarebisas. saWiroa<br />

am mowyobilobis gamarTulobisa da medikamentebis<br />

vargisianobis regularuli monitor<strong>in</strong>gi.<br />

10. 10. 10. wvrili wvrili nawlavis nawlavis rentgenografia rentgenografia bariumis gamoyenebiT<br />

wvrili nawlavis rentgenografiuli kvleva bariumiT,<br />

<strong>in</strong>formatiuli da saimedo meTodikaa wvrili nawlavis<br />

gamosakvlevad.<br />

gamokvlevis mizania wvrili nawlavis paTologiis gamoricxva,<br />

an gamovlena da aseT SemTxvevaSi, daavadebis xasiaTisa da<br />

gavrcelebis dadgena, im m<strong>in</strong>imaluri radiaciuli dozis gamoyenebiT,<br />

rac sakmarisia xarisxiani kvlevis Casatareblad.<br />

10.1. 10.1. Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

10.1.1. anamnezi da simptomebi, romlebic miuTiTeben wvrili nawlavis<br />

paTologiis arsebobaze:<br />

� muclis tkivili<br />

� diarea<br />

� auxsneli gastro-<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri sisxldena, an anemia<br />

� abdom<strong>in</strong>aluri masa<br />

� eWvi wvrili nawlavis obstruqciaze<br />

� temperaturis momateba<br />

� sefsisi<br />

10.1.2. wvrili nawlavis iseTi paTologiebis dadgena da mdgomareobis<br />

Semdgomi Sefaseba, rogorebicaa:<br />

21


� wvrili nawlavis dadgenili, an savaraudo obstruqcia<br />

� pirveladi da moereuli neoplaziebi<br />

� nawlavebis anTebiTi daavadeba<br />

� auxsneli gastro-<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri sisxldena<br />

� malabsorbcia<br />

10.2. 10.2. kvlevis kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

10.2.1. Cveulebriv, wvrili nawlavis rentgenografiul kvlevamde, w<strong>in</strong>a<br />

Ramis 12 saaTidan pacienti unda imyofebodes uzmoze. zogierT<br />

kl<strong>in</strong>ikur situaciaSi kvleva SesaZloa Catardes uzmod yofnis<br />

ufro xanmokle periodis Semdegac;<br />

10.2.2. kvlevis Catarebamde aucilebelia pacientis mdgomareobis<br />

guldasmiT Sefaseba, maT Soris, sxva laboratoriuli da<br />

diagnostikuri testebis Sedegebisa da Sesabamisi qirurgiuli<br />

operaciis Canaweris gacnoba.<br />

10.2.3. gamokvlevis teqnika:<br />

� Tavdapirveladve unda gamoviyenoT maRali simkvrivis<br />

bariumis suspenzia didi raodenobiT (m<strong>in</strong>imum 500 grami).<br />

SesaZloa saWiro gaxdes misi Semdgomi damateba, raTa<br />

nawlavebis maryuJebi Tanabrad iyos avsebuli. amas yvelaze<br />

martivad ganvaxorcielebT, Tu mTeli proceduris manZilze<br />

kuWi bariumiT iqneba avsebuli<br />

� gamoyenebul unda iqnas sakmarisi voltaJis radiografiuli<br />

teqnika, romelic saSualebas mogvcems miviRoT bariumiT<br />

savse wvrili nawlavis optimaluri gamosaxuleba<br />

� wvrili nawlavis fluoroskopiuli kvleva unda moxdes misi<br />

yvela maryuJis (misawvdomi), maT Soris, TeZos nawlavis<br />

term<strong>in</strong>aluri nawilis kompresiiT<br />

� saWiroa seriuli abdom<strong>in</strong>aluri rentgenogramebis gadaReba<br />

bariumis gadaadgilebis mixedviT, TiToeulze gadaRebis<br />

drois miTiTebiT (Tu SesaZlebelia gadaReba guldaRma<br />

poziciaSi unda ganxorcieldes)<br />

10.2.4. fluoroskopiuli kvlevis damTavrebis Semdegac, pacienti unda<br />

darCes rentgenologiur ganyofilebaSi, sanam eqimi ar miiRebs<br />

saboloo gadawyvetilebas diagnozis Sesaxeb. zogjer,<br />

SesaZloa saWiro gaxdes fluoroskopiuli kvlevis<br />

ganmeorebiTi Catareba;<br />

22


11. 11. msxvili msxvili nawlavis nawlavis nawlavis rentgenografiuli rentgenografiuli gamokvlev<br />

gamokvleva<br />

gamokvlev<br />

gamokvleva<br />

a<br />

bariumis bariumis oyniT<br />

oyniT<br />

msxvili nawlavis rentgenografiuli kvleva bariumis oyniT,<br />

<strong>in</strong>formatiuli da saimedo meTodikaa msxvili nawlavis<br />

gamosakvlevad.<br />

gamokvlevis mizania msxvili nawlavis paTologiis gamoricxva,<br />

an gamovlena da aseT SemTxvevaSi, daavadebis xasiaTisa da<br />

gavrcelebis dadgena, im m<strong>in</strong>imaluri radiaciuli dozis gamoyenebiT,<br />

rac sakmarisia xarisxiani kvlevis Casatareblad.<br />

11.1. 11.1. Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

11.1.1. anamnezi da simptomebi, romlebic miuTiTeben msxvili nawlavis<br />

paTologiis arsebobaze:<br />

� muclis tkivili<br />

� diarea<br />

� yabzoba<br />

� gastro-<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri sisxldena<br />

� anemia<br />

� abdom<strong>in</strong>aluri masa<br />

� nawlavis obstruqcia<br />

� wonis dakleba<br />

� cxeleba<br />

� sefsisi<br />

� anamnezSi nawlavis simsivne<br />

� msxvili nawlavis daavadebis memkvidreoba<br />

11.1.2. msxvili nawlavis iseTi paTologiebis dadgena, rogorebicaa:<br />

• divertikulozi<br />

• nawlavis anTebiTi daavadeba<br />

• skr<strong>in</strong><strong>in</strong>gi, an eWvi msxvili nawlavis neoplaziaze<br />

• yvela daavadeba, an mdgomareoba, romelic azianebs msxvil<br />

nawlavs<br />

11.2. 11.2. kvlevis kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

11.2.1. msxvili nawlavis rentgenografiuli kvleva aucileblad<br />

saWiroebs pacientis momzadebas, rac gulisxmobs nawlavis<br />

maqsimalurad gawmendas fekaluri masebisagan da zedmeti<br />

siTxisgan da unda ganxorcieldes nebismieri qvemoT<br />

moyvanili meTodis, an maTi komb<strong>in</strong>aciis gamoyenebiT,<br />

rogorebicaa: sakvebis miRebis SezRudva, hidratacia,<br />

osmosuri safaRaraToebi, kontaqturi safaRaraToebi da<br />

gamwmendi oynebi;<br />

11.2.2. gamokvlevis teqnika:<br />

11.2.2.1. erTmagi kontrastirebis teqnika:<br />

23


� pacients reqtalurad unda SevuyvanoT dabali simkvrivis<br />

(15-25%-iani) bariumis suspenzia (sakmarisi raodenobiT,<br />

raTa mivaRwioT msxvili nawlavis gabervas)<br />

� pacientis zomis mixedviT, unda gamoviyenoT 100 kVp, an<br />

ufro maRali kilovoltaJis rentgenis sxivi, ise rom<br />

movaxerxoT msxvili nawlavis yvela segmentis penetracia<br />

� fluoroskopiisas unda movaxd<strong>in</strong>oT msxvili nawlavis<br />

yvela misawvdomi segmentis <strong>manual</strong>uri, an meqanikuri<br />

kompresia da movaxd<strong>in</strong>oT yvela segmentis daTvaliereba<br />

� sizustiT unda gadaviRoT fluoroskopiulad yvela saeWvo<br />

segmenti<br />

� zogjer saWiro xdeba bariumiT avsebuli msxvili nawlavis<br />

mTliani suraTis gadaRebac, rac unda vawarmooT, rogorc<br />

frontalur, ise irib proeqciebSi; sigmoiduri nawlavis<br />

gadasaRebad gamoiyeneba kuTxis, reqtaluri nawlavis<br />

rentgenografiisTvis ki lateraluri proeqciebi<br />

� garkveuli daxmarebis gaweva post-evakuaciur<br />

rentgenografiasac SeuZlia<br />

11.2.2.2. ormagi kontrastirebis teqnika:<br />

� gamokvleva warmoebs, specialurad am mizniT, komerciulad<br />

damzadebuli maRali simkvrivis (80 %-iani da meti)<br />

bariumis suspenziiT<br />

� pacientis zomis mixedviT, unda gamoviyenoT 90 kVp, an<br />

ufro maRali kilovoltaJis rentgenis sxivi, ise rom<br />

movaxerxoT msxvili nawlavis yvela segmentis penetracia<br />

� bariumis suspenzia da haeri Seiyvaneba fluoroskopiuli<br />

kontroliT, ise rom mivaRwioT msxvili nawlavis<br />

adekvatur daWimvasa da amovsebas<br />

� unda movaxd<strong>in</strong>oT msxvili nawlavis yvela segmentis<br />

fluoroskopiuli daTvaliereba<br />

� msxvili nawlavis ormag-kontrastiani yvela segmenti unda<br />

gadaviRoT, sul mcire, or sxvadasxva proeqciaSi. aseTi<br />

proeqciebia:<br />

1. swori nawlavis, sigmoiduri kol<strong>in</strong>jis da brma<br />

nawlavis damiznebiTi proeqciebi<br />

2. mTliani msxvili nawlavis mimoxilviTi<br />

rentgenogramebi gul-daRma da gul-aRma proeqciebSi,<br />

sigmoiduri nawlavis kuTxis da reqtaluri nawlavis<br />

lateraluri proeqciebi<br />

3. mTliani msxvili nawlavis orive lateraluri<br />

dekubituri proeqcia horizontaluri sxivis<br />

gamoyenebiT<br />

24


11.2.3. xarisxis kontroli<br />

� warmatebuli kvlevis CatarebisTvis aucilebelia msxvili<br />

nawlavis adekvaturi momzadeba<br />

� msxvili nawlavis fluoroskopiuli kvlevis damTavrebis<br />

Semdeg, pacienti unda darCes rentgenologiur<br />

ganyofilebaSi, sanam eqimi ar miiRebs saboloo<br />

gadawyvetilebas diagnozis Sesaxeb. zogjer, SesaZloa<br />

saWiro gaxdes fluoroskopiuli kvlevis ganmeorebiTi<br />

Catareba<br />

� yvela SesaZlo SemTxvevaSi unda veZeboT korelaciuri<br />

kavSirebi am kvlevasa da sxva radiologiur, Tu<br />

endoskopiur gamokvlevebs Soris<br />

� unda dafiqsirdes 1 sm, an meti zomis koloreqtaluri<br />

simsivnis, an polipebis aRmoCenis yvela SemTxveva da<br />

movaxd<strong>in</strong>oT maTi perioduli monitor<strong>in</strong>gi<br />

12. 12. 12. histerosalp<strong>in</strong>gografia<br />

histerosalp<strong>in</strong>gografia<br />

histerosalp<strong>in</strong>gografia<br />

histerosalp<strong>in</strong>gografia kontrastuli rentgenografiuli<br />

kvlevaa saSvilosnos yelis, saSvilosnos Rrus, falopis milebis<br />

da peritonealuri Rrus gamosakvlevad.<br />

procedura unda Sesruldes im m<strong>in</strong>imaluri radiaciuli doziT,<br />

rac saWiroa xarisxiani gamokvlevis Casatareblad.<br />

121. 121. Cvenebebi Cvenebebi da da ukuCvenebebi:<br />

ukuCvenebebi:<br />

12.1.1 histerosalp<strong>in</strong>gografiis yvelaze xSiri Cvenebaa uSviloba,<br />

Tumca es procedura naCvenebia Semdegi Civilebis drosac:<br />

� tkivili menjis RruSi<br />

� araregularuli menstrualuri cikli<br />

� araregularuli vag<strong>in</strong>aluri sisxldena<br />

� Tandayolili anomaliebi da/an anatomiuri Taviseburebebi<br />

� falopis milis pre- da postoperaciuli gamokvleva,<br />

seleqtiuri salp<strong>in</strong>gografia da milis rekanalizacia, an<br />

sxva <strong>in</strong>tervenciebi<br />

� postoperaciulad saSvilosnos Rrus daTvaliereba<br />

� xelovnuri ganayofierebis proceduris Catarebamde<br />

12.1.2. histerosalp<strong>in</strong>gografia unda Sesruldes menstrualuri<br />

ciklis folikulur fazaSi (Cveulebriv, menstruaciis<br />

dawyebidan me-7-10 dRis <strong>in</strong>tervalSi), raTa Tavidan aviciloT<br />

25


SesaZlo orsuloba. gamokvleva, aseve, ukunaCvenebia menjis<br />

Rrus <strong>in</strong>feqciebis da aqtiuri vag<strong>in</strong>aluri sisxldenebis fonze<br />

12.2 kvlevis kvlevis specifika:<br />

specifika:<br />

12.2.1. histerosalp<strong>in</strong>gografiis dawyebmade SesaZlebelia<br />

profilaqtikuri antibiotikoTerapiis Catareba. Tu es<br />

RonisZieba kvlevis dawyebamde ar ganxorcielda da<br />

gamokvlevam falopis milebis dilatacia da/an obstruqcia<br />

gamoavl<strong>in</strong>a, maS<strong>in</strong> pacients antibiotikebi kvlevis procesSi<br />

unda mivceT;<br />

12.2.2. saSvilosnos yelis da saSvilosnos Rrus gamokvleva<br />

aucileblad unda moxdes aseptiuri teqnikiTa da<br />

fluoroskopiuli kontroliT;<br />

12.2.3. SesaZlebelia, rogorc cximSi xsnadi, aseve wyalSi xsnadi,<br />

kontrastis gamoyeneba, romelTagan TiToeuls Tavisi<br />

dadebiTi da uaryofiTi mxareebi aqvs. cximSi xsnadi<br />

kontrastis gamoyenebis SemTxvevaSi, miometriuli, an venuri<br />

sisxlCaqcevis gamovlenisas, kontrastis Seyvana saswrafod<br />

unda Sewydes<br />

12.2.4. Cveulebriv, gamokvleva warmoebs gulaRma frontalur<br />

poziciaSi, Tumca saWiroebis SemTxvevaSi SeiZleba gadaviRoT<br />

guldaRma da iribi proeqciebi. sakontrasto nivTierebis<br />

Seyvana im odenobiT unda moxdes, rac sakmarisi iqneba<br />

endometriumis Rrusa da falopis milebis adekvaturi<br />

vizualizaciisTvis. endometriuli paTologiis arsebobaze<br />

eWvis SemTxvevaSi, SesaZloa, saWiro gaxdes post-drenaJuli<br />

rentgenografiis Catarebac. Tu gamokvlevis CatarebisTvis<br />

dagvWirda balonuri kaTeteris gamoyeneba, endometriumis<br />

Rrusa da saSvilosnos yelis srulad gamosakvlevad,<br />

gadaReba unda moxdes proceduris bolos, daCutuli balonis<br />

fonze;<br />

26


1. 1. Sesavali<br />

Sesavali<br />

kompiuteruli kompiuteruli tomografia<br />

tomografia<br />

tomografia<br />

kompiuteruli tomografia (kt) (kt) radiologiuri kvlevis<br />

meTodia, romelic maionizirebel radiacias iyenebs ganivi ganivi ganivi ganivi<br />

(aqsialuri _ safexurebrivi kompiuteruli tomografia) da<br />

volumetruli volumetruli<br />

volumetruli<br />

volumetruli _ (spiraluri kompiuteruli tomografia)<br />

gamosaxulebebis misaRebad. miRebuli monacemebidan SesaZlebelia,<br />

agreTve, or- da sam-ganzomilebiani, an sxvadasxva sibrtyeSi<br />

gamosaxulebebis rekonstruireba.<br />

kompiuteruli tomografia mniSvnelovan kl<strong>in</strong>ikur<br />

<strong>in</strong>formacias iZleva daavadebis tipisa da misi mimd<strong>in</strong>areobis<br />

Sesaxeb da saWiroebs adamianis anatomiisa da fiziologiis,<br />

agreTve, bazisuri fizikisa, kompiuteruli tomografiis teqnikis da<br />

radiaciuli usafrTxoebis wesebis zedmiwevniT codnas. zogjer, is<br />

kvlevis sawyisi meTodia, xSirad ki <strong>in</strong>iSneba sxva radiologiuri<br />

kvlevebis Semdgom diagnozis verificirebisTvis.<br />

kompiuteruli tomografiis Sesrulebisas, pacienti ganicdis<br />

maionizirebeli radiaciis zemoqmedebas. amitom, is unda Sesruldes<br />

radiaciuli usafrTxoebis wesebis zedmiwevniT dacviTa da<br />

xarisxiani gamosaxulebis misaRebad sakmarisi m<strong>in</strong>imaluri<br />

dasxivebiT.<br />

ansxvaveben kompiuteruli tomografiis mraval saxes,<br />

romelTaganac zogierTs (kvlevebi, romlebic sruldeba saCxeris<br />

samedic<strong>in</strong>o centrSi) Cven dawvrilebiT ganvixilavT.<br />

qvemoT moyvanili dokumenti Sedgenilia amerikis radiologTa<br />

kolejis Sesabamisi dokumentebis mixedviT (ACR Practice Guidel<strong>in</strong>es).<br />

amasTan, zogierTi moTxovna saerToa yvela kvlevisTvis da maT<br />

erTad warmovadgenT dokumentis zogad nawilSi. calkeuli<br />

kvlevebisTvis konkretuli moTxovnebi asaxulia dokumentis<br />

Sesabamis nawilebSi.<br />

2. 2. zogadi zogadi zogadi nawili<br />

nawili<br />

2.1. 2.1. personalis personalis kvalifikacia kvalifikacia da da val valdebulebebi<br />

val ebulebebi<br />

2.1.1. kompiuteruli tomografia unda Catardes sertificirebuli<br />

eqimi-radiologis meTvalyureobiT, romlis kompetenciis<br />

donis SesanarCuneblad aucilebelia, rom is weliwadSi<br />

atarebdes m<strong>in</strong>imum 100 kt kvlevas. man, aseve monawileoba unda<br />

miiRos mudmivi samedic<strong>in</strong>o swavlebis aqtivobebSi (axali<br />

27


samedic<strong>in</strong>o literaturis gacnoba, Tematuri konferenciebi<br />

aqtualur Temebze da sxv.);<br />

2.1.2. miuxedavad imisa, rom Tanamedrove kompiuteruli<br />

tomografebi, ZiriTadad, avtomatur reJimSi muSaoben,<br />

zogierTi teqnikuri parametri kvlav rCeba operatorze<br />

damokidebuli. amis gamo, eqimi kargad unda iyos<br />

gaTviTcnoebierebuli iseT sakiTxebSi, rogorebicaa:<br />

� eqspoziciuri faqtorebi<br />

� kolimacia<br />

� magidis simaRle, an daxra<br />

� optimaluri fanjris SerCeva<br />

� rekonstruqciuli algoriTmebi<br />

� gamosaxulebis rekonstruqciis <strong>in</strong>tervali<br />

� deteqtoris konfiguracia multideteqtoruli<br />

(mravalSriani) sistemebisTvis<br />

� Wrilis sisqe multideteqtoruli (mravalSriani)<br />

sistemebisTvis<br />

2.1.3. radiografiul kvlevas asrulebs sertificirebuli<br />

laboranti<br />

2.1.4. kompiuteruli tomografiis kab<strong>in</strong>ets emsaxureba am sferoSi<br />

ganswavluli samedic<strong>in</strong>o <strong>in</strong>J<strong>in</strong>eri.<br />

2.2. 2.2. kvl kvlevis kvl<br />

evis dokumentacia<br />

dokumentacia<br />

2.2.1. 2.2.1. 2.2.1. kompiuteruli tomografia unda Catardes mxolod kvlevis<br />

SemkveTi eqimis werilobiTi moTxovnis safuZvelze, romelSic<br />

dadasturebuli unda iyos kvlevis samedic<strong>in</strong>o saWiroeba<br />

(savaraudo diagnozi da gamokvlevis kodi);<br />

2.2.2. 2.2.2. 2.2.2. axali gamosaxulebebi unda Sedardes adre gadaRebul<br />

kompiuteruli tomografiis suraTebs da/an sxva xelTarsebul<br />

kvlevis monacemebs;<br />

2.2.3. 2.2.3. kvlevis pasuxi unda Seicavdes mTel rig aucilebel<br />

komponentebs, rogorebicaa:<br />

� demografiuli demografiuli demografiuli demografiuli monacemebi: monacemebi<br />

monacemebi<br />

monacemebi kvlevis Semsrulebeli dawesebulebis<br />

dasaxeleba, pacientis saxeli, gvari da saidentifikacio nomeri,<br />

kvlevis SemkveTi eqimis monacemebi, radiografiuli kvlevis tipi,<br />

kvlevis TariRi<br />

� saWiro saWiro saWiro saWiro kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri <strong>in</strong>formacia: <strong>in</strong>formacia<br />

<strong>in</strong>formacia<br />

<strong>in</strong>formacia savaraudo diagnozi da<br />

gamokvlevis kodi<br />

� daskvniTi daskvniTi daskvniTi daskvniTi nawili: nawili nawili nawili zusti radiologiuri diagnozi, saWiroebis<br />

SemTxvevaSi, sxva diagnostikuri kvlevis Catarebis rekomendacia<br />

2.2.4. kompiuteruli tomografiis sruli Canaweri da pasuxis asli<br />

(eleqtronuli, an werilobiTi) mudmivad mudmivad mudmivad mudmivad unda <strong>in</strong>axebodes<br />

kvlevis Semsrulebeli kab<strong>in</strong>etis arqivSi;<br />

28


2.2.5. zogierT SemTxvevebSi kompiuteruli kvlevis pasuxi<br />

SeiZleba gaices arastandartuli formiT – verbaluri, an<br />

arasruli werilobiTi, rac mogvianebiT aucileblad unda<br />

Seicvlos sworad Sevsebuli kvlevis pasuxiT. aseTi<br />

SemTxvevebia: gadaudebeli, an saswrafo situaciebi, an<br />

rodesac radiologi eqimi cvlis imave kvlevaze adre dasmul<br />

diagnozs (azustebs diagnozs).<br />

2.3. 2.3. xarisxis kontroli<br />

kompiuteruli tomografia moiTxovs xarisxis kontrolis<br />

(QC) Semdegi procedurebis gatarebas:<br />

2.3.1. yvela kvleva sruldeba w<strong>in</strong>aswar SemuSavebuli protokolis<br />

mixedviT. pacientis sedacia da <strong>in</strong>travenuri kontrastis<br />

Seyvanac unda moxdes w<strong>in</strong>aswar gansazRvruli wesebis<br />

mixedviT da aucileblad, eqimis TandaswrebiT. kvlevis pasuxi<br />

iwereba sertificirebuli eqimi-radiologis mier;<br />

2.3.2. kompiuteruli tomografiis kab<strong>in</strong>etSi unda iyos<br />

gadaudebeli samedic<strong>in</strong>o daxmarebis aRmosaCeni mowyobiloba<br />

da medikamentebi, romlebic SeiZleba dagvWirdes alergiuli<br />

reaqciebis, an sxva sicocxlisaTvis saSiSi gadaudebeli<br />

mdgomareobebis ganviTarebisas. saWiroa am mowyobilobis<br />

gamarTulobisa da medikamentebis vargisianobis regularuli<br />

monitor<strong>in</strong>gi;<br />

2.3.2. w<strong>in</strong>aswar gansazRvruli periodulobiT da wesebiT unda<br />

moxdes samedic<strong>in</strong>o aparaturis teqnikuri Semowmeba da<br />

monitor<strong>in</strong>gi. aseve, w<strong>in</strong>aswar unda iqnas gansazRvruli im<br />

piris v<strong>in</strong>aoba, v<strong>in</strong>c pasuxismgebelia aRniSnuli procesis<br />

Catarebaze.<br />

2.4. 2.4. radiaciu radiaciuli radiaciu<br />

li usafrTxoeba<br />

2.4.1. kompiuteruli tomografiuli kab<strong>in</strong>etis radiaciul<br />

usafrTxoebaze pasuxismgebelia eqimi da samedic<strong>in</strong>o <strong>in</strong>J<strong>in</strong>eri;<br />

2.4.2. kompiuteruli tomografia unda Catardes im m<strong>in</strong>imaluri<br />

dasxivebiT, rac sakmarisia optimaluri gamosaxulebis<br />

misaRebad;<br />

2.4.3. yvela kvleva unda Catardes Sesabamisi CvenebiT;<br />

2.4.4. orsuloba warmoadgens kompiuteruli tomografiis<br />

ukuCvenebas. orsuli pacientisaTvis, am kvlevis Catarebis<br />

sakiTxis ganxilvisas, yovelTvis unda iyos gaTvalisw<strong>in</strong>ebuli<br />

nayofisTvis miyenebuli radiaciuli riski da kvlevis<br />

Sedegebis kl<strong>in</strong>ikuri mniSvneloba.<br />

29


3. Tavis Tavis tv<strong>in</strong>is tv<strong>in</strong>is kompiuteruli kompiuteruli tomografia<br />

tomografia<br />

(dokumenti SemuSavebulia amerikis neiroradiologTa asociaciisa da<br />

amerikis radiologTa kolejis dokumentis mixedviT)<br />

kompiuteruli tomografia <strong>in</strong>tensiurad gamoiyeneba<br />

neiroradiologiaSi da warmoadgens maionizirebeli radiaciis<br />

gamoyenebiT, organoebisa da qsovilebis gamosaxulebebis miRebas<br />

(koronarul, sagitalur da horizontalur WrilebSi), rac efuZneba<br />

maT mier rentgenuli sxivebis STanTqmas.<br />

E<br />

3.1 Cvenebebi:<br />

3.1.1. pirveladi:<br />

� Tavis mwvave travma<br />

� eWvi mwvave <strong>in</strong>trakranialuri hemoragiiis arsebobaze<br />

� kalcifikatebis aRmoCena an Sefaseba<br />

� sxvadasxva mizeziT (mag., simsivne, an hemoragia)<br />

ganxorcielebuli neiroqirurgiuli operaciis Semdgom<br />

(CarevisTanave) Tavis tv<strong>in</strong>is mdgomareobis Sefaseba<br />

� namkurnalebi an aranamkurnalebi vaskuluri dazianebebi<br />

� Suntirebuli hidrocefalia, an Suntis revizia<br />

� cnobierebis donis uecari Secvla<br />

� momatebuli <strong>in</strong>trakranialuri wneva<br />

� Tavis tkivili<br />

� mwvaved ganviTarebuli nevrologiuri deficitebi<br />

� savaraudo <strong>in</strong>trakranialuri <strong>in</strong>feqcia<br />

� Tavis tv<strong>in</strong>is sxvadasxva Tandayolili anomaliebi, mag.:<br />

kranios<strong>in</strong>ostozi, makrocefalia, mikrocefalia da a.S<br />

� fsiqiatriuli darRvevebi<br />

� tv<strong>in</strong>is Tiaqari<br />

� eWvi Tavis tv<strong>in</strong>is simsivneze, an masaze<br />

3.1.2. meoradi:<br />

� rodesac magnitur rezonansuli kvleva ukunaCvenebia, an<br />

raime mizeziT ver sruldeba<br />

� diplopia<br />

� kranialuri nervebis disfunqcia<br />

� krunCxva<br />

� apnoe<br />

� s<strong>in</strong>kope<br />

� ataqsia<br />

� eWvi neirodegeneraciuli daavadebebis arsebobaze<br />

� encefaliti<br />

� vaskularuli okluzia da vaskulitebi<br />

� anevrizma<br />

� neiroendokr<strong>in</strong>uli disfunqcia<br />

30


� ganviTarebaSi CamorCena<br />

� medikamenturi <strong>in</strong>toqsikacia<br />

� kortikaluri displazia<br />

� migraciuli anomaliebi, an Tavis tv<strong>in</strong>is morfologiuri sxva<br />

paTologiebi<br />

3.2. 3.2. kvlevis kvlevis kvlevis specifika:<br />

specifika:<br />

3.2.1. gamoklvevis teqnika<br />

3.2.1.1. kompiuterul-tomografiuli kvleva SeiZleba Catardes<br />

Tanmimdevruli calkeuli anaTlis teqnikiT, mravali anaTlis<br />

helikaluri (spiraluri) protokolis an multideteqtoruli<br />

mravlobiTi anaTlebis algoriTmis mixedviT;<br />

3.2.1.2. Tavis tv<strong>in</strong>is tomografiisas, Tanmimdevruli, an gadafarviTi<br />

aqsialuri Wrilebis sisqe, mozrdilebSi da 10 wlis asakis<br />

zeviT bavSvebSi, ar unda aRematebodes 10 mm-s, axalSobilebsa<br />

da 10 wlamde pacientebSi _ 5 mm-s.<br />

3.2.1.3. Tavis tv<strong>in</strong>is ukana fosos anu <strong>in</strong>fratentorialuri ubnebis<br />

vizualizaciisTvis, rogorc bavSvebSi aseve mozrdilebSi,<br />

Sris sisqe ar unda aRematebodes 5 mm-s;<br />

3.2.1.4. Tavis travmuli dazianebis SemTxvevaSi, gamosaxuleba iseTi<br />

rakursiT unda iqnas miRebuli, rom SesaZlo dazianebebis<br />

dafiqsireba moxerxdes Zvlovan, rbil, subdurul da sxva<br />

struqturebSic;<br />

3.1.1.5. qalas fuZis or, an sam ganzomilebiani gamosaxulebis<br />

rekonstruqciisTvis, aqsialuri anaTlis sisqe, spiraluri<br />

teqnikis gamoyenebis SemTxvevaSi ar unda aRematebodes 3 mm-s,<br />

spiraluri teqnikis gamoyenebis gareSe ki 2 mm-s;<br />

3.1.1.6. garkveul SemTxvevebSi kompiuteruli tomografia tardeba<br />

<strong>in</strong>travenuri, an <strong>in</strong>traTekaluri radiokontrastuli<br />

nivTierebebis gamoyenebiT, Sesabamisi protokolebis zusti<br />

dacviT;<br />

3.1.1.7. specifiur kl<strong>in</strong>ikur situaciebSi, pirdapiri gziT miRebuli<br />

aqsialuri gamosaxulebidan SesaZlebelia koronaruli,<br />

sagitaluri da sxva ufro rTuli sibrtyeebis rekonstruqcia.<br />

garkveuli Cvenebebisas, kompiuteruli tomografia tardeba<br />

perfuziiT, angiografiiT an venografiiT. aseT<br />

SemTxvevebSi,Hspiraluri meTodi Zalian Txeli AanaTlebis<br />

safuZvelze, ukeTesi gamosaxulebis miRebis saSualebas<br />

iZleva, vidre tradiciuli aqsialuri meTodi.<br />

3.2.2. skaneris moTxovnebi:<br />

� skanirebis dro: m<strong>in</strong>imaluri, ara umetes 2 wamisa<br />

� anaTalis sisqe: m<strong>in</strong>imaluri, ara umetes 2 mm-isa<br />

� skanirebebs Soris <strong>in</strong>tervali: m<strong>in</strong>imaluri, araumetes 4<br />

wamisa, an odnav meti <strong>in</strong>travenuri kontrastis gamoyenebis<br />

SemTxvevaSi<br />

31


� sivrciTi rezolucia: > 10 lp/cm, Tu monitori < 24 cm (DFOV)<br />

� magidis daxra: ar unda aRematebodes 2:1 erTSriani<br />

spiralur-deteqtoruli skanerisaTvis.<br />

4. Tavis Tavis eqstrakranialuri eqstrakranialuri nawilis nawilis da da kisris kisris kompiuteruli<br />

kompiuteruli<br />

tomografia<br />

tomografia<br />

Tavis eqstrakranialuri nawilis da kisris kompiuteruli<br />

tomografia aris radiografiuli kvlevis meTodi, romelic<br />

gamoiyeneba Tavis eqstrakranialuri nawilis da kisris<br />

daavadebebis diagnostikaSi. igi unda Catardes mxolod<br />

dasabuTebuli samedic<strong>in</strong>o Cvenebis SemTxvevaSi, m<strong>in</strong>imaluri<br />

radiaciuli dozis gamoyenebiT, romelic sakmarisi iqneba<br />

optimaluri gamosaxulebis misaRebad.<br />

4.1. 4.1. Cvenebebi: Cvenebebi:<br />

4.1.1. Tavis eqstrakranialuri nawilis da kisris rbili qsovilebis<br />

kompiuteruli tomografia:<br />

1. Tandayolili anomaliebi<br />

2. keTilTvisebiani da avTvisebiani neoplaziebi<br />

3. <strong>in</strong>feqciuri da anTebiTi procesebi<br />

4. travma<br />

5. sisxlZarRvovani paTologiebi<br />

6. palpirebadi masebis gamokvleva<br />

7. radiaciuli TerapiiT mkurnalobis dagegmva<br />

8. qirurgiuli, qimioTerapiuli, an radiaciuli TerapiiT<br />

Catarebuli mkurnalobis Sedegebis kontroli<br />

9. sisxldna/epistaqsisi<br />

10. farisebri jirkvlis sxvadasxva paTologiebi<br />

4.1.2. paranazaluri s<strong>in</strong>usebis kompiuteruli tomografia:<br />

1. Tandayolili anomaliebi<br />

2. Zval-xrtilovani daavadebebi<br />

3. s<strong>in</strong>onazaluri keTilTvisebiani, an avTvisebiani neoplaziebi,<br />

rbili qsovilis, an Zvlis dazianebiT<br />

4. saxis travma<br />

5. mwvave, an qronikuli anTebiTi procesi<br />

6. qirurgiuli, qimioTerapiuli, an radiaciuli TerapiiT<br />

Catarebuli mkurnalobis Sedegebis kontroli<br />

7. radiaciuli TerapiiT mkurnalobis dagegmva<br />

8. sisxldena/epistaqsisi<br />

4.1.3. Tval-budis kompiuteruli tomografia:<br />

1. Tandayolili anomaliebi<br />

32


2. proftozi<br />

3. Zval-xrtilovani daavadebebi<br />

4. Tvalbudis Zvlovani nawilis da Tvalis neoplaziebi<br />

5. travma<br />

6. <strong>in</strong>feqciebi da anTebiTi procesebi<br />

7. farisebri jirkvlis paTologiiT gamowveuli orbitopaTia<br />

8. qirurgiuli, qimioTerapiuli an radiaciuli TerapiiT<br />

Catarebuli mkurnalobis kontroli<br />

9. radiaciuli TerapiiT mkurnalobis dagegmva<br />

10. ucxo sxeuli.<br />

11. diplopia<br />

12. mxedvelobis dakargva<br />

13. s<strong>in</strong>usitis, an s<strong>in</strong>usebze Catarebuli operaciebis<br />

garTulebebi<br />

4.1.4. safeTqlis Zvlis kompiuteruli tomografia:<br />

1. smenis dakargva<br />

2. neoplaziebi<br />

3. travma<br />

4. mwvave an qronikuli ostomastoiduri anTebiTi daavadeba<br />

5. preoperaciuli gamokvleva mastoideqtomiis Catarebamde<br />

6. koxlearuli implantaciis w<strong>in</strong>a preoperaciuli gamokvleva<br />

7. radiaciuli TerapiiT mkurnalobis dagegmva<br />

8. eWvi Sida yuris daavadebaze<br />

9. qirurgiuli, qimioTerapiuli an radiaciuli TerapiiT<br />

Catarebuli mkurnalobis kontroli<br />

10. Tandayolili defeqtebi<br />

4.2. 4.2. kvlevis kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

4.2.1. kisris kompiuteruli tomografia:<br />

4.2.1.1. pacienti magidaze unda iwves gulaRma poziciaSi, kiseri<br />

odnav ukan unda iyos gadaxrili da sunTqavdes zedapirulad<br />

4.2.1.2. unda gadaviRoT gamosakvlevi regionis Tanmimdevruli, an<br />

gadafarviTi Wrilebi. Wrilis sisqe ar unda aRematebodes 3mms,<br />

Tumca pediatriul pacientebSi, Tu gvsurs radiaciuli<br />

dozis Semcireba, sasurvelia ufro ganieri Wrilebis<br />

gadaReba (≤ 5 mm);<br />

4.2.1.3. mTavari RerZis kuTxe unda iyos magari sasis paraleluri.<br />

pacientebSi, romlebsac aReniSnebaT alagamas Semcveli<br />

bJenebi, RerZis kuTxe Tavidan magari sasis paraleluri unda<br />

iyos da SeiZleba mere gadavxaroT aseTi tipis bJenebiT<br />

ganpirobebuli artefaqtebis Tavidan asacileblad. meore<br />

Wrilis kuTxe unda Seesabamebodes da iyos <strong>in</strong>is Zvlis<br />

sibrtyeSi;<br />

4.2.1.4. yvela kvleva rekonstruirebul unda iqnas rbili qsovilebis<br />

algoriTmSi. pacientebs, romlebsac anamnezSi aReniSnebaT<br />

33


<strong>in</strong>feqcia, simsivne, an travma SeiZleba CavutaroT damatebiTi<br />

rekonstruqciebi kideebis gamaZlierebeli algoriTmis, an<br />

Zvlis mkafiod gamomxatveli teqnikis saSualebiT<br />

4.2.1.5. <strong>in</strong>travenuri kontrastis gamoyeneba rekomendebulia misi<br />

ukuCvenebis ararsebobis SemTxvevaSi. ukontrasto kvleva<br />

SeiZleba Catarebul iqnas sanerwyve jirkvlebis kenWebis<br />

aRmosaCenad, an pacientebisTvis, romlebsac farisebri<br />

jirkvlis simsivnis gamo utardebaT radioaqtiuri iodiT<br />

mkurnaloba;<br />

4.2.1.6. Tu kvleva tardeba xmis iogebis simsivnis gamo, aqsialuri<br />

Wrilebi unda iyos xmis iogebis an hioiduri Zvlis<br />

paraleluri;<br />

4.2.1.7. Tu kvleva specifiurad tardeba xmis iogebis damblis<br />

gamosakvlevad, maS<strong>in</strong> gamosaxuleba unda moicavdes marjvena<br />

laviwqveSa arterias (marjvena xmis iogis damblis dros), an<br />

aortopulmonarul fanjaras (marcxena xmis iogis damblis<br />

dros);<br />

4.2.1.8. uSualod xorxis midamoSi Zalian Txeli Wrilebi (1.0-1.5 mm),<br />

gadafarviTi rekonstruqciiT SeiZleba dagvexmaros xmis<br />

iogebis neoplaziebis diagnostikaSi. suraTebi gadaRebuli<br />

fonaciis, an valsalvas manevris dros SeiZleba<br />

<strong>in</strong>formatiuli iyos xorxis funqciis Sesafaseblad.<br />

4.2.2. wiaRebis kompiuteruli tomografia:<br />

4.2.2.1. standartuli kvleva SeiZleba Catardes koronarul WrilSi,<br />

an iqnas rekonstruirebuli koronarul WrilSi mravalSriani<br />

aqsialuri monacemebisgan. aqsialuri, an sagitaluri<br />

gamosaxulebebi SeiZleba <strong>in</strong>formatiuli iyos radiologisa, an<br />

mkurnali eqimisTvis, da agreTve, SesaZlebelia maTi<br />

rekonstruirebac. mravalSriani mowyobilobis ararsebobis<br />

pirobebSi, SeiZleba gadaviRoT pirdapiri koronaruli, an<br />

erTdroulad, aqsialuri da koronaruli Wrilebi.<br />

neoplaziebis gamosakvlevad unda gamoviyenoT <strong>in</strong>travenuri<br />

kontrasti. kontrasti ar gamoiyeneba saxis travmis da<br />

s<strong>in</strong>usebis rut<strong>in</strong>uli gamokvlevis dros. kontrasti SeiZleba<br />

dagvexmaros iseTi s<strong>in</strong>usuri <strong>in</strong>feqciebis diagnostikaSi,<br />

romlebic iwveven periorbitalur, an saxis Sesiebas da aris<br />

eWvi abscesis, an s<strong>in</strong>onazaluri <strong>in</strong>feqciis romelime<br />

garTulebis arsebobaze. kvleva unda iqnas rekonstruirebuli<br />

Zvlovan algoriTmSi, an sxva kideebis mkafiod gamomxatvel<br />

algoriTmSi;<br />

4.2.2.2. koronaruli Wrilebis gadasaRebad pacienti unda moTavsdes<br />

guldaRma poziciaSi rodesac vatarebT pirdapir<br />

koronarul WrilSi gadaRebas _ es dagvexmareba<br />

gamovikvlioT wiaRebis sad<strong>in</strong>arebi. unda vecadoT mTavari<br />

RerZi iyos magari sasis RerZis perpendikularuli.<br />

34


Tanmimdevruli Wrilebi unda iyos gadaRebuli cxviris<br />

Rrudan Turqul kexamde. Wrilebis sisqe ar unda<br />

aRematebodes 3 mm-s. patara bavSvebSi, sedaciis pirobebSi,<br />

koronaruli Wrilebi SeiZleba miviRoT gulaRma Taviszurgis<br />

poziciaSi. im pacientebSi, romlebTanac SeuZlebelia<br />

pirdapiri koronaruli gamosaxulebis miReba,<br />

multideteqtoruli skaneris aqsialuri Wrilebis<br />

gamoyenebiT, SeiZleba Catardes koronaruli rekonstruqcia.<br />

Wrilebis rekomendebuli sisqea 1.0-1.5 mm;<br />

4.2.2.3. rut<strong>in</strong>uli multideteqtoruli skanirebisTvis, an pirdapiri<br />

aqsialuri gamosaxulebis misaRebad pacienti unda moTavsdes<br />

gulaRma poziciaSi. Tanmimdevruli an gadafarviTi Wrilebi<br />

unda iqnas miRebuli frontaluri s<strong>in</strong>usis zeda kididan<br />

magari sasis qveda kidemde. Wrilebis sisqe ar unda<br />

aRematebodes 3 mm-s.<br />

4.2.3. Tvalbudis kompiuteruli tomografia:<br />

4.2.3.1. standartuli kvleva unda moicavdes multideteqtoruli<br />

skaneriT aqsialur sibrtyeSi gadaRebul Wrilebs da<br />

rekonstruirebul koronarul Wrilebs. SeiZleba pirdapiri<br />

koronaluri da aqsialuri Wrilebis gadaRebac, Tu ar gvaqvs<br />

koronaruli Wrilis rekonstruirebis saSualeba, an<br />

gamosaricxia Znelad SesamCnevi bzaris arseboba. ukuCvenebis<br />

ararsebobis SemTxvevaSi, simsivneebis, anTebiTi daavadebebis<br />

da sisxlZarRvovani paTologiebis gamokvlevis dros, viyenebT<br />

<strong>in</strong>travenur kontrasts. prekontrastuli vizualizacia<br />

saWiroa, rodesac vcdilobT aRmovaC<strong>in</strong>oT kalciumis kerebi<br />

iseTi daavadebis dros, rogoricaa magaliTad,<br />

ret<strong>in</strong>oblastoma. kvlevis Sedegebi unda iyos<br />

rekonstruirebuli rbili qsovilebisa da Zvlovan<br />

algoriTmSi.<br />

4..2.3.2. koronarul gamosaxulebebi: pirdapiri koronaruli Wrilis<br />

misaRebad pacienti unda movaTavsoT guldaRma poziciaSi.<br />

mTavari RerZis kuTxe Uunda iyos <strong>in</strong>fraorbitalurimiataluri<br />

xazis perpendikularuli. Tu pacienti ver wveba<br />

mucelze, maS<strong>in</strong> koronaruli Wrilebi SegviZlia miviRoT<br />

zurgze wolisas kisris maqsimalurad ukan gadaxriT da<br />

ekranze mTavari RerZis SecvliT. Tanmimdevruli, an<br />

gadafarviTi Wrilebi unda gadaviRoT Tvalbudis w<strong>in</strong>a<br />

kididan Turqul kexamde. Wrilis sisqe ar unda aRematebodes<br />

3 mm-s. rodesac veZebT mcire zomis ucxo sxeulebs, Wrilis<br />

sisqe ar unda aRematebodes 1.5 mm-s. pirdapiri aqsialuri<br />

Wrilebisgan, multideteqtorul skanerebis arsebobisas,<br />

SeiZleba miRebul iqnes mravalganzomilebiani<br />

rekonstruirebuli koronaruli Wrilebi;<br />

35


4.2.3.3. aqsialur Wrilebis misaRebad pacienti unda movaTavsoT<br />

gulaRma poziciaSi. mTavari RerZis kuTxe unda iyos<br />

<strong>in</strong>fraorbitaluri-miataluri xazis paraleluri.<br />

Tanmimdevruli an gadafarviTi Wrilebi unda gadaviRoT<br />

frontaluri s<strong>in</strong>usis zeda kididan magar sasamde. Wrilebis<br />

sisqe ar unda aRematebodes 3 mm-s. mcire ucxo sxeulebis<br />

Ziebisas Wrilis sisqe ar unda aRematebodes 1.5 mm-s.<br />

4.2.4. safeTqlis Zvlis kompiuteruli tomografia:<br />

4.2.4.1. standartuli gamokvleva unda moicavdes gamosaxulebebs<br />

aqsialur da koronarul WrilebSi, an multideteqtoruli<br />

skaneriT gadaRebul maRali xarisxis aqsialur Wrilebs<br />

koronaruli rekonstruqciiT. <strong>in</strong>travenuri kontrastis<br />

gamoyeneba SeiZleba sasargeblo iyos mwvave mastoiditis<br />

arsebobisas transversuli s<strong>in</strong>usis gamtareblobis dasadgenad.<br />

ukuCvenebebis ararsebobis SemTxvevaSi kontrasti gamoiyeneba<br />

simsivnur procesebze eWvis SemTxvevaSi. yvela kvleva unda<br />

iyos rekonstruirebuli Zvlovan algoriTmSi. marjvena da<br />

marcxena mxareebi SesaZlebelia cal-calke iyos<br />

rekonstruirebuli. damatebiT, maRali xarisxis<br />

multideteqtoruli skaneriT gadaRebuli Wrilebis<br />

rekonstruireba Poschl (sibrtye paraleluri zeda<br />

naxevarrkalovani arxisa) da Stenvers (sibrtye<br />

perpendikularuli zeda naxevarrkalovani arxisa) sibrtyeebSi<br />

gvaZlevs damatebiT sasargeblo <strong>in</strong>formacias, gansakuTrebiT<br />

zeda naxevarrklovani arxis dazianebis Sesaxeb.<br />

4.2.4.2. pirdapiri koronaruli Wrilebis misaRebad pacienti unda<br />

moTavsdes guldaRma poziciaSi. mTavari RerZi unda iyos<br />

<strong>in</strong>fraorbitaluri-miataluri xazis perpendikularuli.<br />

Tanmimdevruli, an gadafarviTi Wrilebis gadaReba unda<br />

daviwyoT sasmeni arxis Zvlovani nawilis, daaxloebiT, 6 mm-iT<br />

w<strong>in</strong> da davasruloT gareTa sasmeni arxis Zvlovan nawilis 6<br />

mm-iT ukan, mastoidis CaTvliT. Wrilis sisqe ar unda<br />

aRematebodes 1.5 mm-s. Tu pacientisTvis siZneles warmoadgens<br />

pirdapir koronarul WrilSi gamokvlevis warmoeba, maS<strong>in</strong><br />

pirdapiri aqsialuri Wrilebis mravalganzomilebiani<br />

rekonstruirebiT SesaZlebelia koronaruli Wrilebis miReba;<br />

4.2.4.3. aqsialuri Wrilebis misaRebad pacienti unda moTavsdes<br />

gulaRma poziciaSi. mTavari RerZi unda iyos<br />

<strong>in</strong>fraorbitaluri-miataluri xazis paraleluri.<br />

Tanmimdevruli, an gadafarviTi Wrilebis gadaReba unda<br />

daviwyoT sasmeni arxis Zvlovani nawilis, daaxloebiT, 6 mm-iT<br />

w<strong>in</strong> da davasruloT gareTa sasmeni arxis Zvlovan nawilis 6<br />

mm-iT ukan, dvriliseburi morCis CaTvliT. SesaZlebelia<br />

saWiro gaxdes ukana fosos rekonstruqcia rbili qsovilebis<br />

36


algoriTmis gamoyenebiT. Wrilebis sisqe ar unda<br />

aRematebodes 1.5 mm-s.<br />

4.2.5. skaneris moTxovnebi:<br />

� skanirebis dro: m<strong>in</strong>imaluri, ara umetes 2 wamisa<br />

� anaTalis sisqe: m<strong>in</strong>imaluri, ara umetes 1,5 mm-isa<br />

� skanirebebs Soris <strong>in</strong>tervali: m<strong>in</strong>imaluri, ara umetes 4<br />

wamisa, an odnav meti <strong>in</strong>travenuri kontrastis gamoyenebis<br />

SemTxvevaSi<br />

� sivrciTi rezolucia: unda gaizomos da Seesabamebodes<br />

mwarmoeblis moTxovnebs<br />

� magidis daxra: ar unda aRematebodes 2:1 erTSriani helikalurdeteqtoruli<br />

(spiralur-deteqtoruli) skanerisaTvis.<br />

5. xerxemlis xerxemlis kompiuteruli tomografia<br />

xerxemlis kompiuteruli tomografia, damoukideblad, an sxva<br />

kvlevebTan erTad (rentgenografia, birTvul-magnituri rezonansi,<br />

an nuklearuli kvleva) gamoiyeneba xerxemlis mravali daavadebis<br />

gamosakvlevad. amasTanave, mas mniSvnelovani rolis Sesruleba<br />

SeuZlia <strong>in</strong>vaziur diagnostikasa da TerapiaSi.<br />

5.1. 5.1. Cvenebebi:<br />

5.1.1. xerxemlis kompiteruli tomografiis pirveladi Cvenebebia:<br />

anTebiTi, Tandayolili, travmuli, neoplaziuri, <strong>in</strong>feqciuri,<br />

depoziciuri da degeneraciuli dazianebebi. xerxemlis<br />

Tandayolili, an SeZenili dazianebebi moicavs<br />

kraniocervikalur anomaliebs, rogoricaa klipel feilis<br />

s<strong>in</strong>dromi (Klippel Feil Syndrome) da Ciaris malformaciebi (Chiari<br />

malformations). xerxemlis kompiteruli tomografia<br />

<strong>in</strong>formatiulia xerxemlis sxva dazianebebis<br />

diagnostikiTvisac. or da samganzomilebiani rekonstruqciebi<br />

SeiZleba gamoviyenoT iseTi daavadebis gamosakvlevad,<br />

rogoricaa sqoliozi, an spondilolizi spondilolisTesTan<br />

erTad, an mis gareSe. agreTve, igi gamoiyeneba zurgis tv<strong>in</strong>is<br />

wyalmankis gamosakvlevad;<br />

5.1.2. xerxemlis kompiteruli tomografia, rogorc pirveladi<br />

kvleva, SeiZleba da<strong>in</strong>iSnos, xerxemlis mwvave travmis dros.<br />

igi, agreTve, naCvenebia xerxemlis segmentebis (kisris,<br />

gulmkerdisa da/an welis malebi) travmis SemTxvevaSi, Tu<br />

xerxemlis rentgenografiuli suraTi paTologiuri,<br />

37


saWoWmano, an aradiagnostikuria. kompiteruli tomografia<br />

<strong>in</strong>formatiulia xerxemlis kompresiuli motexilobis<br />

SemTxvevaSic;<br />

5.1.3. kompiuteruli tomografia gvaZlevs sakmaod Rirebul<br />

<strong>in</strong>formacias zurgis tv<strong>in</strong>is pirveladi, an metastazuri<br />

neoplazmebis Sesaxeb. igi agreTve gamoiyeneba zurgis tv<strong>in</strong>Si<br />

mimd<strong>in</strong>are iseTi procesebis dasadgenad, rogoricaa<br />

mravlobiTi mieloma. kompiteruli tomografia SeiZleba<br />

gamoviyenoT xerxemlis paTologiuri kompresiuli<br />

motexilobis drosac;<br />

5.1.4. kompiterulma tomografiam SeiZleba Rirebuli <strong>in</strong>formacia<br />

mogvces xerxemalSi mimd<strong>in</strong>are <strong>in</strong>feqciuri procesebis Sesaxeb.<br />

es meTodi, agreTve, <strong>in</strong>formatiulia anTebiTi arTritebis<br />

(revmatoiduli arTriti, maankilozirebeli spondiliti) da<br />

depoziciuri daavadebebis (amiloidozi, podagra, kalcium<br />

pirofosfatis depoziciuri daavadeba da qronikuli<br />

hemodializi) gamosakvlevad. kompiuteruli tomografia<br />

naCvenebia lumbaluri stenozis, an diskis degeneraciuli<br />

daavadebis sadiagnostikod, rodesac birTvul-magnituri<br />

rezonansis Catareba ukunaCvenebia (mag., gulis riTmis<br />

xelovnuri wamyvani da sxv. kompiuteruli tomografia,<br />

agreTve, gamoiyeneba postoperaciul pacientebSi, romlebsac<br />

CautardaT Zvlis gadanergva da/an raime <strong>in</strong>strumentuli<br />

manipulacia xerxemalze. es ukanaskneli, zogjer,<br />

xorcieldeba <strong>in</strong>traTekaluri sakontrasto saSualebis<br />

daxmarebiT. xerxemlis kompiuteruli tomografia SeiZleba<br />

gamoviyenoT xerxemalze sxvadasxva manipulaciebis<br />

SemTxvevaSi (mielografia, biofsia, aspiracia,<br />

stereotaqtikuri qirurgia da xerxemlis <strong>in</strong>eqciuri<br />

procedurebi) _ uSualod <strong>in</strong>tervenciis dros, <strong>in</strong>tervenciamde<br />

an Semdeg;<br />

5.2. 5.2. kvlevis kvlevis kvlevis specifika:<br />

specifika:<br />

5.2.1. gamokvlevis teqnika:<br />

5.2.1.1. xerxemlis kompiuteruli skanireba iZleva Zvlis zust da<br />

srulyofil gamosaxulebas. xerxemlis kompiteruli<br />

tomografia SeiZleba warimarTos safexureobrivi erTSriani<br />

teqnikiT, an multideteqtoruli helikaluri protokoliT. es<br />

kvleva umjobesia Catardes Tanmimdevruli, an gadafarviTi,<br />

optimaluri sisqis (gamosakvlevi segmentis mixedviT)<br />

WrilebiT. xerxemlis kompiteruli tomografia SeiZleba<br />

moicavdes mravalganzomilebian rekonstruqciebsac,<br />

umjobesia, or marjvena kuTxis sibrtyeSi (mag., sagitaluri da<br />

koronaluri).<br />

38


gamosaxulebis daTvaliereba unda moxdes iseT algoriTmSi,<br />

rom SesaZlebeli iyos, rogorc rbili qsovilebis, aseve<br />

Zvlovani struqturebis daTvaliereba. amisaTvis, umjobesia<br />

mivdioT aparatis mwarmoeblis <strong>in</strong>struqciebs;<br />

5.2.1.2. kisris malebisa da kraniocervikaluri Sesaxsrebis<br />

gamokvleva saWiroebs Txeli Wrilebis gadaRebas _ ≤ 3mm;<br />

5.2.1.3. gulmkerdisa da welis malebis gamosaklvevad, garda<br />

malTaSorisi Sesaxsrebisa, Wrilis sisqe, aseve, ar unda<br />

aRematebodes 3 mm-s, saidanac SeiZleba movaxd<strong>in</strong>oT<br />

mravalganzomilebiani rekonstruqciebi (geometriuli<br />

rezoluciis gasaaumjobeseblad unda aviRoT maqsimalurad<br />

mcire are). malTaSoris Sesaxsrebebis gamokvleva, Tu<br />

SesaZlebelia, unda moxdes 1-2 mm-iani sisqis WrilebiT, rac<br />

ufro meti albaTobiT mogvcems davadg<strong>in</strong>oT fsevdoarTrozis<br />

diagnozi. mravalganzomilebiani rekonstruqciebi mogvcems<br />

vizualizaciis damatebiTi gaumjobesebis saSualebas;<br />

5.2.1.4.zogierTi kl<strong>in</strong>ikuri Cveneba saWiroebs <strong>in</strong>travenuri,<br />

<strong>in</strong>traTekaluri, epiduruli, per<strong>in</strong>ervuli, an <strong>in</strong>traartikularuli<br />

kontrastis gamoyenebas, Sesabamisi<br />

protokolebis zusti dacviT;<br />

5.2.1.5. specifikur kl<strong>in</strong>ikur situaciebSi, pirdapiri gziT miRebuli<br />

aqsialuri gamosaxulebidan SesaZlebelia or- da<br />

samganzomilebiani sibrtyeebis konstruireba. es procesi<br />

ukeTesad xorciledeba multideteqtoruli skaneriT<br />

miRebuli gamosaxulebebis gamoyenebiT.<br />

5.2.2. skaneris moTxovnebi:<br />

� skaneris tipi: erTSriani, mravalSriani, an eleqtronuli<br />

sxivis tipis<br />

� brunvis mTavari periodi: 1 wm, an naklebi<br />

� milis siTbuli tevadoba, rac uzrunvelyofs saTiTao<br />

gadaRebas<br />

� Wrilis sisqe: 1-3 mm<br />

� magidis daxra: ar unda aRematebodes 2:1 erTSriani<br />

helikalur-deteqtoruli skanerisaTvis<br />

� sivrciTi rezolucia: m<strong>in</strong>imum 512 matriqsi<br />

� Tu SesaZlebelia, an es ar axdens gavlenas gamosaxulebis<br />

xarisxze, unda gamoviyenoT milis nakadis modulacia<br />

kompiuteruli kompiuteruli tomografia tomografia angiografiiT angiografiiT (kt (kt angiografia)<br />

angiografia)<br />

kt angiografia gamoiyeneba sisxlZarRvTa paTologiis<br />

dasadgenad, dasaxasiaTeblad an ukve dadgenili daavadebis ukeT<br />

Sesaswavlad, an mdgomareobis cvlilebebis dasadgenad droSi. igi,<br />

upirvelesad, gamoiyeneba gulis, arteriebis an venebis<br />

gamosakvlevad da erTdroulad saWiroebs Txel Wrilian heliakiur<br />

39


kompiuterul tomografiasa da iodis Semcvel sakontrasto<br />

nivTierebis swraf <strong>in</strong>travenur Seyvanas; bevr SemTxvevaSi<br />

mniSvnelovani xdeba miRebuli monacemebis samganzomilebiani da<br />

mravalsibrtyiani rekonstruirebac.<br />

kt angiografia iyenebs maionizirebel sxivebs da amitom unda<br />

Sesruldes daxelovnebuli eqimis meTvalyureobiT, Catardes<br />

mxolod Rirebuli samedic<strong>in</strong>o CvenebiT da im m<strong>in</strong>imaluri<br />

dasxivebiT, rac sakmarisi iqneba xarisxiani gamosaxulebis<br />

misaRebad.<br />

6.1. 6.1. Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

• arteriuli da venuri anevrizma<br />

• aTerosklerozuli okluziuri daavadeba<br />

• araaTerosklerozuli, araanTebiTi sisxlZarRvTa<br />

paTologia<br />

• arteriebis da venebis travmuli dazianeba<br />

• arteriis diseqcia da <strong>in</strong>tramuruli hematoma<br />

• arteriuli da venuri Trombembolia<br />

• Tandayolili vaskuluri anomaliebi<br />

• vaskularuli anatomiuri variaciebi<br />

• vaskularuli Carevebi (per-kutaneuri da qirurgiuli)<br />

• vaskuliti da kolagenuri vaskularuli daavadebebi<br />

• vaskularuli <strong>in</strong>feqciebi<br />

6.2. 6.2. 6.2. kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

6.2.1. pacientis SerCeva da momzadeba:<br />

6.2.1.1. kt angiografiis kandidatebi arian is pacientebi, romelTac<br />

ar aReniSnebaT absoluturi ukuCveneba iodis Semcveli<br />

kontrastis mimarT. SedarebiTi ukuCvenebis arsebobisas, unda<br />

vecadoT SevamciroT kontrastis mimarT reaqciisa da<br />

nefrotoqsiurobis ganviTarebis albaToba, an vifiqroT sxva<br />

diagnostikuri kvlevis gamoyenebaze (mag. birTvul-magnituri<br />

rezonansi);<br />

6.2.1.2. rodesac es SesaZlebelia, pacienti kargad unda iyos<br />

hidratirebuli. aucileblad unda vuzrunvelyoT <strong>in</strong>travenuri<br />

midgoma. sasurvelia 20 geijiani, an ufro meti zomis<br />

antekubitaluri <strong>in</strong>travenuri kaTeteri; Tumca saWiroebis<br />

SemTxvevaSi 22 geijiani kaTeteri SeiZleba CavayenoT xelze an<br />

qveda kidurze. iodizirebuli kontrastis Seyvanamde, yvela<br />

pacients swrafi bolusiT unda SevuyvanoT fiziologiuri<br />

xsnari, raTa Semowmdes ramdenad saimedoa <strong>in</strong>travenuri<br />

midgoma, ramdenad saimedoa venuri kaTeteri; amiT vamcirebT<br />

kontrastis eqstravazaciis risks. garda amisa, gamokvlevis<br />

40


procesSi, gamocdili samedic<strong>in</strong>o personalis mier,<br />

aucilebelia Seyvanis adgilis mudmivi monitor<strong>in</strong>gi,<br />

eqstravazaciis sawyisi niSnebis drouli amocnobisaTvis.<br />

ganyofilebaSi, aseve, unda arsebobdes eqstravazaciis<br />

Sedegebis aRmofxvris dokumenturad dadasturebuli<br />

protokoli.<br />

6.2.2. aRWurviloba kt angiografiisTvis:<br />

6.2.2.1. kt angiografiisTvis upiratesoba eniWeba multideteqtoruli<br />

(mravalSriani) skaneris gamoyenebas, Tumca es gamokvleva<br />

SeiZleba Sesruldes erT-deteqtoriani skaneriTac.<br />

aucilebelia heliakuri gamosaxulebis miReba. brunvis<br />

mTavari periodi maqsimum 1 wm da sasurvelia, ufro naklebic<br />

iyos. skaners unda SeeZlos sisxlZarRvTa mosazRvre<br />

struqturebis paTologiis aRmoCena da Seswavlac;<br />

62.2.2. kontrastuli nivTierebis Seyvana unda moxdes specialuri<br />

<strong>in</strong>Jeqtoris saSualebiT, programirebadi moculobiTa da<br />

Seyvanis siCqariT;<br />

6.2.2.3. miRebuli monacemebis Semdgomi damuSavebisTvis, unda<br />

SegveZlos gamosaxulebis sxvadasxva sibrtyeSi<br />

rekonstruireba, maqsimaluri <strong>in</strong>tensivobis proeqciebis miReba,<br />

agreTve, sisxlZarRvTa diametris da saWiroebis SemTxvevaSi,<br />

sigrZisa da mimarTulebis uSualod gansazRvra.<br />

6.2.3. gamokvlevis teqnika:<br />

6.2.3.1. uSualod, kt angiografiuli gamosaxulebebis miRebamde,<br />

sanaTurSida, an eqstravaskuluri hemoragiis, arteriuli<br />

kalcifikacebis arsebobis, an gamosakvlevi aris anatomiuri<br />

Taviseburebebis dasadgenad, SesaZloa saWiro gaxdes<br />

aragaZlierebuli spiraluri kompiuteruli tomografiis<br />

Catareba, romelic idealur SemTxvevaSi unda Sesruldes<br />

imave sisqis WrilebiT, rogorc kt angiografia, magram ar<br />

unda aRematebodes 5 mm-s;<br />

6.2.3.2. imis gamo, rom <strong>in</strong>travenurad Seyvanili kontrasti samizne<br />

sisxlZarRvamde mosaxvedrad saWiroebs sxvadasxva drois<br />

<strong>in</strong>tervals, xSirad saWiro xdeba am drois w<strong>in</strong>aswar gamoTvla,<br />

rac SeiZleba Sesruldes 2 sxvadasxva teqnikis gamoyenebiT:<br />

<strong>in</strong>travenuri kontrastis mcire bolusiT (mag. 10-15 ml)<br />

SeyvaniT da Semdeg gamosakvlevi sisxlZarRvis<br />

Tanmimdevrulad gadaRebiT _ sanaTuris gadidebis<br />

siCqaris da <strong>in</strong>tensivobis mixedviT iqmneba dro-simkvrivis<br />

mrudi, romlis piki gamoiyeneba skanirebis dayovnebis<br />

gansazRvrisaTvis<br />

avtomaturi gamSvebi programis gamoyenebiT, rac<br />

dafuZnebulia kontrastis sruli doziT Seyvanidan<br />

gamosakvlev sisxlZarRvSi simkvrivis monitor<strong>in</strong>gze. kt<br />

41


angiografia avtomaturad iwyeba, roca es maCvenebeli<br />

miaRwevs, operatoris mier, w<strong>in</strong>aswar gansazRvrul dones.<br />

6.2.3.3. iodis Semcveli kontrastis Seyvana unda moxdes 3 ml/wm<br />

m<strong>in</strong>imaluri siCqariT nebismier pacientSi, romelic iwonis 50<br />

kg-s, an ufro mets. Warbwonian pacientebisTvis, SesaZloa<br />

saWiro gaxdes kontrastis ufro maRali siCqariT (5 ml/wm da<br />

meti) Seyvana. ase, rom kontrastis sa<strong>in</strong>eqcio parametrebi<br />

TiToeuli pacientisTvis <strong>in</strong>dividualurad unda SeirCes.<br />

bavSvebSi kontrastis dozis SerCeva xdeba sxeulis masis<br />

mixedviT. kontrastis moculoba unda SeirCes pacientis masis<br />

da im Tanmxlebi daavadebebis arsebobis gaTvalisw<strong>in</strong>ebiT,<br />

ramac SesaZloa gazardos nefrotoqsiurobis riski.<br />

gulmkerdis kt angiografiis Casatareblad, umjobesia,<br />

kontrastis Seyvana marjvena xelidan moxdes, raTa Tavidan<br />

aviciloT marcxena mxarTavis venaSi araganzavebuli<br />

kontrastis moxvedriT gamowveuli artefaqtebi. kontrastis<br />

Seyvanis Semdgom fiziologiuri xsnaris bolusiT Seyvanam<br />

SesaZloa Seamciros sisxlZarRvebis adekvaturi<br />

kontrastirebisaTvis saWiro kontrastis moculoba;<br />

6.2.3.4. kt angiografiis Sesrulebisas Wrilis nom<strong>in</strong>alulri sisqe ar<br />

unda aRematebodes 3 mm-s, rekonstruqcia ki unda moxdes<br />

Wrilis sisqeze maqsimum 50 %-iani danamatiT. gadaReba unda<br />

Sesruldes iseTi gaZlierebiT, rom sisxlZarRvis sanaTuri<br />

naTlad iyos gamoxatuli. zogjer (mag., arteriebis<br />

stentirebis Semdgom gaJonvis, venebis anatomiisa da<br />

ureTraluri da renaluri Semkrebi sistemis gamokvlevisTvis)<br />

gamosaxulebebis gadaReba SesaZloa dagvWirdes dayovnebiT,<br />

rac sruldeba maqsimum 5 mm-iani WrilebiT;<br />

6.2.3.5. miRebuli monacemebis damuSaveba aucilebelia mravalsibrtyiani<br />

da/an samganzomilebiani algoriTmebiT im<br />

profesionalis mier, romelic kargadaa gaTviTcnobierebuli,<br />

rogorc kt angiografiis teqnikaSi, aseve kardiovaskuluri<br />

sistemis anatomiaSi. yvela gamosaxulebaze naTlad unda<br />

mieTiTos gamokvlevis mxare- marjvena, an marcxena.<br />

6.2.3. skaneris moTxovnebi:<br />

• skaneris tipi: erTSriani, mravalSriani, an eleqtronuli<br />

sxivis tipis. kardialuri kt angiografia unda Sesruldes,<br />

m<strong>in</strong>imum 16 Srian skanerze<br />

• brunvis mTavari periodi: 1 wm, an naklebi<br />

eqstrakardialuri da 0,5 wm, an naklebi kardialuri kt<br />

angiografiisTvis<br />

• milis siTburi tevadoba, rac uzrunvelyofs saTiTao<br />

gadaRebas ≥ 20 wm<br />

• Wrilis sisqe: araumetes, 3 mm, sasurvelia 1,5 mm<br />

42


7. gulmkerdis gulmkerdis kompiuteruli kompiuteruli tomografia<br />

tomografia<br />

gulmkerdis kompiuteruli tomografia gulmkerdis anatomiisa<br />

da fiziologiis SefasebiT adgens gulmkerdis sxvadasxva<br />

daavadebis xasiaTs da Seiswavlis mis mimd<strong>in</strong>areobas. igi SeiZleba<br />

gamoyenebul iqnas rogorc pirveladi gamokvleva, an rogorc<br />

damatebiTi kvleva, magaliTad, gulmkerdis rentgenografiis Semdeg.<br />

7.1. 7.1. Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

• gulmkerdis rentgenogramaze aRmoCenili cvlilebebis<br />

Sesafaseblad.<br />

• gulmkerdis paTologiis kl<strong>in</strong>ikuri eWvis arsebobisas.<br />

• filtvisa da gulmkerdis sxva pirveladi avTvisebiani<br />

simsivneebis diagnostirebis, Sefasebis, stadiis dadgenisa<br />

da Semdgomi dakvirvebisTvis.<br />

• dadgenili eqstraTorakaluri daavadebebis Torakaluri<br />

manifestaciebis Sesafaseblad<br />

• dadgenili an saeWvo gulmkerdis vaskuluri anomaliebis<br />

(Tandayolili an SeZenili) SefasebisTvis<br />

• dadgenili an saeWvo gulmkerdis Tandayolili<br />

anomaliebis SefasebisTvis<br />

• filtvis parenqimuli da haergamtari gzebis daavadebebis<br />

diagnostikisa da Semdgomi dakvirvebisTvis<br />

travmis Sesafaseblad<br />

• post-opercaiuli pacientebis da qirurgiuli<br />

garTulebebis SefasebisTvis<br />

• kompiuteruli tomografiis fonze <strong>in</strong>tervenciuli<br />

procedurebis CatarebisTvis<br />

• gulmkerdis kedlis Sesafaseblad<br />

• plevraluri daavadebebis Sesafaseblad<br />

• sxivuri Terapiis mkurnalobis gegmis CamoyalibebisTvis<br />

7.2. 7.2. kvlevis kvlevis specifika specifika<br />

specifika<br />

7.2.1. gamoklvevis teqnika:<br />

7.2.1.1. gulmkerdis tipuri kompiuteruli tomografia unda<br />

moicavdes aqsialur gamosaxulebebs filtvebis<br />

mwvervaloebidan kostofrenul Rarebamde. Wrilis sisqe ar<br />

unda aRematebodes 5 mm-s da rekonstruqciis <strong>in</strong>tervalebi<br />

unda udrides, an naklebi iyos Wrilis sisqeze. garkveul<br />

kl<strong>in</strong>ikur situaciebSi, magaliTad, kvanZebis arsebobis<br />

SemTxvevaSi, fokaluri paTologiuri ubnebi SeiZleba<br />

43


gadaviRoT 1-2 mm sisqis WrilebiT. kvlevis Casatareblad<br />

SesaZlebelia gamoyenebul iqnas safexureobrivi erTSriani<br />

teqnika, erTeul-deteqtoruli helikaluri (spiraluri)<br />

teqnika, an multi-deteqtoruli helikaluri (spiraluri)<br />

teqnika;<br />

7.2.1.2. gamokvlevebis umetesoba unda Catardes sunTqvis erTsa da<br />

imave fazaSi da sasurvelia, sruli CasunTqvis fonze.<br />

zogierTi paTologiis, magaliTad, traqeomalaciis<br />

Sesafaseblad kvleva sunTqvis dros tardeba. gadaReba<br />

SesaZlebelia Catardes amosunTqvis fazaSic, Tu gv<strong>in</strong>da<br />

davadg<strong>in</strong>oT haeris Sekavebis arseboba. sxivuri Terapiis<br />

dasagegmad SeiZleba dagvexmaros skanireba sunTqvis fazebis<br />

Tes<strong>in</strong>qronizaciiT (respiratory-gated). gamokvleva unda Cautardes<br />

mTlianad CvenTvis sa<strong>in</strong>tereso ubans;<br />

7.2.1.3. gamokvleva SesaZlebelia Catardes, rogorc kontrastiT, aseve<br />

misi gamoyenebis gareSec;<br />

7.2.1.4. gamosaxulebis damuSaveba unda moxdes iseT algoriTmSi,<br />

rom SevZloT filtvis parenqimis, Suasayarisa da gulmkerdis<br />

kedlis struqturebis, da Zvlebis optimaluri daTvaliereba;<br />

7.2.1.5. pediatriul pacientebSi gadaReba unda vawarmooT m<strong>in</strong>imaluri<br />

dasxivebiT, rasac SesaZlebelia mivaRwioT magidis daxris<br />

gazrdiT da dabali energiis maionizirebeli radiaciis<br />

gamoyenebiT; agreTve, unda moxdes mkerdis, farisebri<br />

jirkvlis da Tvalis brolis radiaciisagan dacva<br />

specialuri damcavi saSualebebis gamoyenebiT. moZraobasTan<br />

dakavSirebuli artefaqtebis Semcirebas SesaZlebelia<br />

mivaRwioT xanmokle skanirebiT da pacientis sedaciiT.<br />

7.2.2. skaneris moTxovnebi:<br />

• skanirebis dro: ≤ 2 wm<br />

• Sris sisqe: ≤ 2 mm (sasurvelia, ≤ 5 mm)<br />

• sivrciTi rezolucia: ≥ 8 lp/cm, Tu monitori ≥ 32 cm (DFOV), an ≥ 10 lp/cm,<br />

Tu monitori < 24 cm (DFOV)<br />

• magidis daxra: ar unda aRematebodes 2:1 erTSriani helikalurdeteqtoruli<br />

skanerisaTvis.<br />

44


8. kompiuteruli kompiuteruli kompiuteruli tomografia tomografia pulmonuri pulmonuri embolizmis<br />

embolizmis<br />

gamosavlenad<br />

gamosavlenad<br />

<strong>in</strong>travenurad kontrastuli nivTierebis (iodizirebuli) <strong>in</strong>eqciis<br />

Semdgom, swrafi helikaluri (spiraluri) kt skanireba saSulebas<br />

gvaZlevs gamovikvlioT filtvis sisxlZarRvovani struqtura.Y am<br />

teqnikiT SesaZlebelia helikaluri kt angiografiis gamoyeneba<br />

pulmonuri embolizmis pirdapiri vizualizaciisaTvis.<br />

helikaluri kt-s mTavari mizani pulmonuri embolizmis<br />

dadgenaa. Bbevr pacientSi, es SedarebiT ara<strong>in</strong>vaziuri testi<br />

anacvlebs ventilaciur\perfuziul skanirebas da kidev ufro<br />

<strong>in</strong>vaziur, kaTeterul angiografias.<br />

8.1. 8.1. Cvenebebi Cvenebebi Cvenebebi da da riskebi riskebi: riskebi<br />

8.1.1. Cvenebebi:<br />

• pulmonuri embolizmis pirveladi diagnostirebisTvis,<br />

im pacientebSi, romelTac aReniSnebaT am diagnozis<br />

Sesabamisi kl<strong>in</strong>ikuri, laboratoriuli da<br />

radiografiuli monacemebi<br />

• pulmonuri embolizmis savaraudo diagnozis<br />

dasazusteblad, im pacientebSi, romelTaTvisac gulis,<br />

an filtvis daavadebis gamo, ventilaciur\perfuziuli<br />

skanirebis Catareba ara<strong>in</strong>formatiuli iqneba<br />

• ventilaciur\perfuziuli skanirebis Semdgom, diagnozi<br />

arasakmarisadaa kl<strong>in</strong>ikurad dasabuTebuli: rodesac<br />

xdeba pulmonuri embolizmis swrafi diagnostireba<br />

• pacientebi, qronikuli pulmonuri hipertenziiT<br />

(SesaZlebelia, centraluri emboliis Semdgomi),<br />

gansakuTrebiT, pulmonuri Tromboendareqtomiis<br />

savaraudo kandidatebi<br />

• pacientebi, romelTaTvisac kaTeteruli pulmonuri<br />

arteriografia ukunaCvenebi.<br />

8.1.2. riskebi:<br />

• iodizirebuli kontrastuli nivTierebis SeyvanasTan<br />

dakavSirebuli riskebia: hipermgrZnobelobiTi reaqciebi,<br />

Tirkmlis toqsiuroba da rbil qsovilebSi<br />

eqstravazacia. pacientebs, romelTac kontrastuli<br />

nivTierebis mimarT aReniSnebaT hipermgrZnobelobiTi<br />

reaqcia an Tirkmlis ukmarisobaGwarmoadgenen<br />

gansakuTrebul risk jgufs da maT mimarT<br />

gaTvalisw<strong>in</strong>ebuli unda iyos profilaqtikuri<br />

45


RonisZiebebis gatareba (maT Soris, medikamenturic),<br />

raTa SevamciroT ganmeorebiTi alergiuli reaqciebi da<br />

nefrotoqsiuroba;<br />

• Tu pacients aReniSneba taqipnoe, man SesaZloa ver<br />

SeZlos sunTqvis Sekaveba, an mSvidad sunTqva, rac<br />

gamoiwvevs ara<strong>in</strong>formatiuli gamosaxulebis miRebas.<br />

aseTi pacientebisTvis rekomendebulia sxva<br />

diagnostikuri kvlevis Catareba<br />

• aRsaniSnavia, rom pulmonuri kompiuteruli<br />

tomografiis dros sarZeve jirkvalze dasxiveba Zalian<br />

maRalia (SesaZloa 10-jer aRematebodes mamografiisas);<br />

amitom, es teqnika gansakuTrebuli sifrxiliT unda<br />

gamoviyenoT axalgazrda gogonebSi, radgan am asakSi<br />

gansakuTrebuladaa gamoxatuli radiaciis<br />

karc<strong>in</strong>ogenuli efeqtebi. Tu kvlevis Catareba<br />

aucilebelia, maS<strong>in</strong> aucileblad unda gamoviyenoT<br />

mkerdis damcavis fari. rogorc qalebSi, aseve<br />

mamakacebSi, aucilebelia farisebri jirkvlis dacvac<br />

8.2. 8.2. kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

8.2.1. gamokvlevis teqnika:<br />

• Wrilis sisqe ≤ 3 mm<br />

• ganakveTebs Soris daSoreba ≤ Wrilis sisqeze<br />

• sigrZivi dafarva _ mTliani gulmkerdi (Tu es<br />

SesaZlebelia mocemuli xelsawyosTvis)<br />

• skanirebis dayovneba <strong>in</strong>eqciis dawyebis Semdgom: empiriuli<br />

dayovneba 10-12 wm arteriuli gaZlierebisTvis da 15-25 wm<br />

arteriuli da venuri gaZlierebisTvis. SesaZlebelia.<br />

agreTve, <strong>in</strong>dividualuri dayovnebis gamoTvla,<br />

gansakuTrebiT, Tu savaraudoa, rom igi gaxangrZlivebulia<br />

• ganivi gamosaxuleba _ neknis gareTa zedapiridan gareTa<br />

zedapiramdeE gulmkerdis maqsimaluri siganis doneze<br />

• xedis sigane da done _ modificirebuli Suasayris<br />

xedebi emboliis dasadgenad; filtvis xedebi sasunTqi<br />

gzebis, filtvis parenqimisa da pnevmoToraqsis dasadgenad<br />

• gamosaxulebis damuSaveba _ rbili qsovilebis<br />

rekonstruqciis algoriTmi<br />

• kontrastuli nivTierebis Seyvana _ kontrastis<br />

koncentracia, <strong>in</strong>eqciis siCqare da moculoba ise unda<br />

iqnas SerCeuli, rom vuzrunvelyoT filtvis<br />

sisxlZarRvebis vizualizacia (80-150 ml, m<strong>in</strong>imum 300 mg%<br />

dabali, an izo-osmolaruli kontrasti 3-5wv\wm-Si dabali,<br />

an izo-osmolaruli kontrastis gamoyeneba amcirebs<br />

Reb<strong>in</strong>ebis albaTobas da kontrastis kanqveSa<br />

46


eqstravazaciiT gamowveul gverdiT efeqtebs.<br />

sisxlZarRvebis vizualizaciisTvis aucilebelia, rom<br />

kontrastis Seyvana moxdes maRali siCqariT, rac unda<br />

ganxorcieldes <strong>in</strong>travenuri kaTeteriT (Cveulebriv,<br />

gamoiyeneba 20 an met geijiani, idayvis doneze, an ufro<br />

zemoT.<br />

8.2.2. skaneris moTxovnebi:<br />

• skaneris tipi: erT_rigiani, mraval-rigiani helikaliri, an<br />

eleqtronuli sxivis tipis<br />

• brunvis mTavari periodi: 1 wm, an naklebi<br />

• milis siTbuli tevadoba, rac uzrunvelyofs saTiTao<br />

gadaRebas<br />

• Wrilis sisqe: ≤ 3 mm<br />

• magidis daxra: ar unda aRematebodes 2:1 erT-rigiani<br />

helikalur-deteqtoruli skanerisaTvis<br />

• sivrciTi rezolucia: m<strong>in</strong>imum 512 matriqsi<br />

• Tu SesaZlebelia, an es ar axdens gavlenas gamosaxulebis<br />

xarisxze, unda gamoviyenoT milis nakadis modulacia.<br />

9. muclisa uclisa da da menjis menjis Rrus Rrus kompiuteruli kompiuteruli tomografia<br />

tomografia<br />

tomografia<br />

muclisa da menjis Rrus kompiuteruli tomografia aris<br />

radiografiuli kvlevis meTodi, romelic gamoiyeneba muclisa da<br />

menjis Rrus daavadebebis diagnostikaSi. igi unda Catardes<br />

mxolod dasabuTebuli samedic<strong>in</strong>o Cvenebis SemTxvevaSi, m<strong>in</strong>imaluri<br />

radiaciuli dozis gamoyenebiT, romelic sakmarisi iqneba<br />

optimaluri gamosaxulebis misaRebad.<br />

9.1. 9.1. 9.1. Cvenebebi: Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

• tkivili muclis, ferdisa da menjis areSi<br />

• muclis, an menjis masebi, an siTxis dagroveba (dadgenili,<br />

an savaraudo)<br />

• muclis, an menjis pirveladi, an metastazuri simsivneebi<br />

• muclis, an menjis anTebiTi procesebi<br />

• muclis, an menjis vaskuluri paTologiebi<br />

• muclis, an menjis travma<br />

• sxva <strong>in</strong>strumentul-laboratoriuli klevebiT dadgenili<br />

diagnozis dazusteba<br />

47


• muclis, an menjis Tandayolili paTologiebi (dadgenili,<br />

an savaraudo)<br />

• muclis, an menjis areSi <strong>in</strong>tervenciuli, an Terapiuli<br />

procedurebis warmarTvisaTvis<br />

• radiaciuli Terapiis w<strong>in</strong> mkurnalobis dasagegmavad<br />

9.2. 9.2. kvlevis kvlevis specifika specifika.<br />

specifika<br />

9.2.1. gamokvlevis teqnika:<br />

9.2.1.1. muclis kompiuteruli tomografia unda moicavdes<br />

transaqsialur ganiv Wrilebs diafragmis TaRidan gava-TeZos<br />

saxsrebamde, romelTa sisqe ar unda aRematebodes 8 mm-s.<br />

menjis kompiuteruli tomografia unda moicavdes Wrilebs<br />

TeZos qedidan sajdom borcvamde, romelTa sisqe aseve ar<br />

unda aRematebodes 8 mm-s. xSirad, kl<strong>in</strong>ikuri situaciidan<br />

gamomd<strong>in</strong>are orive gamokvleva erTdroulad unda Catardes.<br />

muclisa da menjis kompiuteruli tomografia SeiZleba<br />

warimarTos safexureobrivi erT-Sriani teqnikiT, an<br />

multideteqtoruli helikaluri protokoliT;<br />

9.2.1.2. garda, pirdapiri gziT miRebuli aqsialuri gamosaxulebebisa,<br />

am monacemebisagan specifiur kl<strong>in</strong>ikur kiTxvebze sapasuxod,<br />

diagnozis dasazusteblad, an <strong>in</strong>tervenciuli Tu qirurgiuli<br />

procedurebis warmarTvisaTvis SesaZlebelia koronaluri,<br />

sagitaluri da sxva ufro rTuli iribi sibrtyeebis miRebac.<br />

damatebiT, SesaZlebelia specifiuri struqturebis<br />

seleqtiuri warmodgenac, rac xorcildeba kompiuteruli<br />

angiografiiT, urografiiT, virtualuri kolonografiiT da<br />

sxv.. es procesi ukeTesad xorcieldeba multideteqtoruli<br />

skaneriT miRebuli gamosaxulebebis gamoyenebiT;<br />

9.2.1.3. muclis da/an menjis zogierTi kompiuteruli kvlevisTvis<br />

SesaZlebelia saWiro gaxdes mravali gamosaxulebis gadaReba,<br />

rac, Tu SesaZlebelia, umjobesia moxdes Sekavebuli sunTqvis<br />

fonze. radiaciuli Terapiis dasagegmavad gamokvleva tardeba<br />

normaluri sunTqvis fonze;<br />

9.2.1.4. <strong>in</strong>tralum<strong>in</strong>aluri gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>uri kontrasti, ukuCvenebis<br />

ararsebobis SemTxvevaSi, SeiZleba SeviyvanoT peroralurad,<br />

reqtalurad, an nazogastraluri zondis saSualebiT, raTa<br />

movaxd<strong>in</strong>oT gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>uri traqtis ukeTesi<br />

vizualizacia. am mizniT SeiZleba mravali tipis kontrastis<br />

gamoyeneba, rogorebicaa: ganzavebuli bariumi, wyalSi xsnadi<br />

iodizirebuli xsnari, neitraluri kontrasti (wyali, an<br />

araabsorbirebadi agenti), an negatiuri kontrasti (haeri, an<br />

naxSirorJangi);<br />

9.2.1.5. zogierTi kl<strong>in</strong>ikuri Cveneba saWiroebs <strong>in</strong>travenuri<br />

kontrastis gamoyenebas, rac unda moxdes Sesabamisi<br />

protokolis zusti dacviT;<br />

48


9.2.1.6. gamosaxulebis daTvaliereba unda moxdes iseT algoriTmSi,<br />

rom SesaZlebeli iyos visceraluri organoebis, <strong>in</strong>traabdom<strong>in</strong>aluri<br />

cximis, filtvebis fuZis parenqimis da<br />

Zvlovani struqturebis optimaluri daTvaliereba.<br />

9.2.2. skaneris moTxovnebi:<br />

� skanirebis dro: ara umetes 2 wamisa<br />

� anaTalis sisqe: ara umetes 2 mm-isa<br />

� skanirebebs Soris <strong>in</strong>tervali: 1 wm, Tumca SesaZloa iyos<br />

odnav meti, Tu ar gamoiyeneba <strong>in</strong>travenuri kontrasti<br />

� sivrciTi rezolucia: ≥ 8 lp/cm, Tu monitori ≥ 32 cm<br />

(DFOV), an ≥ 10 lp/cm, Tu monitori < 24 cm (DFOV)<br />

10. 10. 10. kompiuteruli kompiuteruli tomogr tomografia tomogr afia kolonagrafiiT (kt<br />

kolonografia)<br />

kolonografia)<br />

kt kolonografia kvlevis metad <strong>in</strong>formatiuli meTodia<br />

msxvili nawlavis gamosakvlevad da SeiZleba gamoyenebul iqnas,<br />

rogorc kvlevis sawyisi meTodi, an kolonoskopiis alternatiulad,<br />

rodesac am ukanasknelis gamoyeneba ukunaCvenebia an dakavSirebulia<br />

mniSvnelovan samedic<strong>in</strong>o riskTan, magaliTad antikoagulaciur<br />

Terapiaze myof pacientebisTvis, an im SemTxvevaSi Tu sedacia ar aris<br />

mizanSewonili. am radiologiuri gamokvlevis mizania, daadg<strong>in</strong>os<br />

koloreqtaluri neoplaziis arseboba, an ararseboba im m<strong>in</strong>imaluri<br />

radiaciuli dozis gamoyenebiT, rac uzrunvelyofs optimaluri<br />

xarisxis gamosaxulebis miRebas.<br />

kt kolonografia SeiZleba Catardes sami sxvadasxva mizeziT:<br />

skr<strong>in</strong><strong>in</strong>gis, monitor<strong>in</strong>gisa da diagnostikisTvis.<br />

skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli miznebisTvis am gamokvlevis gamoyeneba efuZneba<br />

mtkicebaze dafuZnebul ramdenime dokuments, romelTa mixedviT,<br />

usimptomo adamianebidan SeiZleba moxdes im jgufebis identificireba,<br />

romelTac sxvebze metad aqvT gamoxatuli koloreqtaluri simsivnis,<br />

an adenomatozuri polipis ganviTarebis Sansi: magaliTad, 50 wels<br />

gadacilebuli adamianebi, yovelgvari sxva risk-faqtorebis gareSec,<br />

ganxilulni arian, rogorc saSualo riskis mqoneni.; is adamianebi,<br />

romelTac pirveli rigis (deda, mama, Zma an Svili) erT naTesavs, 60<br />

wlamde asakSi, an ramdenimes, nebismier asakSi daesva koloreqtaluri<br />

neoplaziis diagnozi, ganixilebian rogorc gazrdili an saSualoze<br />

maRali riskis mqone pirebi; pacientebi nawlavis anTebiTi daavadebis<br />

xangrZlivi, an genetikuri daavadebis istoriiT, ganixilebian rogorc<br />

maRali riskis mqoneni.<br />

49


monitor<strong>in</strong>gi gulisxmobs ukve diagnostirebuli koloreqtaluri<br />

simsivnis an nawlavis anTebiTi daavadebis mqone pacientebis Semdgom<br />

dakvirvebas. riskis xarisxi SeiZleba damokidebuli iyos mimd<strong>in</strong>are an<br />

adre gadatanil paTologiaze.<br />

sadiagnostiko gamokvleva sruldeba simptomebis mqone<br />

pacientebSi, romelTac aqvT koloreqtaluri neoplaziis aRmoCenis<br />

maRali Sansi.<br />

10.1. 10.1. Cvenebebi: Cvenebebi:<br />

Cvenebebi:<br />

� im adamianebis skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli kvleva, romelTac aReniSnebaT<br />

koloreqtaluri simsivnis ganviTarebis saSualo, an<br />

gazrdili riski, an hyavT pirveli rigis naTesavi<br />

koloreqtaluri neoplaziis istoriiT<br />

� im pacientebis monitor<strong>in</strong>gi, romelTac aqvT msxvili nawlavis<br />

keTilTvisebiani, an avTvisebiani simsivnis istoria<br />

� sadiagnostiko gamokvleva dadgenili, an adre gadatanili<br />

koloreqtaluri simsivnis mqone pacientebSi da agreTve,<br />

iseTi simptomebis mqone pacientebSi, rogorebicaa:<br />

abdom<strong>in</strong>aluri tkivili, diarea, Sekruloba,<br />

gastro<strong>in</strong>test<strong>in</strong>aluri sisxldena, anemia, nawlavis<br />

obstruqcia, wonis daqveiTeba da sxv.<br />

� skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli, monitor<strong>in</strong>gis, an sadiagnostiko mizniT<br />

Catarebuli arasruli kolonoskopiis Semdgom<br />

� pacientebi romlebic saWiroeben kolonoskopias, magram<br />

imyofebian antikoagulaciur Terapiaze.<br />

10.2. 10.2. kvlevis kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

10.2.1. msxvili nawlavis momzadeba:<br />

msxvili nawlavis momzadebisaTvis aucilebelia Semdegi<br />

RonisZiebebis Catareba: sakvebis SezRudva, hidracia, osmosuri<br />

da kontaqturi safaRaraToebis gamoyeneba. msxvili nawlavis<br />

momzadebis mizania moxdes nawlavis gawmenda fekaluri<br />

masebisa da zedmeti siTxisagan. SesaZlebelia pacients<br />

Cautardes lavaJi polieTilenis glikolis xsnariT, Tumca<br />

amas SeiZleba mohyves zedmeti rezidualuri siTxis darCena<br />

nawlavSi. ar arsebobs sakmarisi mtkicebuleba peroraluri<br />

kontrastis rut<strong>in</strong>ulad gamoyenebis rekomendirebisTvis;<br />

10.2.2. gamokvlevis teqnika:<br />

� reqtaluri milis Cadgmamde unda SevkriboT Sesabamisi<br />

anamnezi da gavs<strong>in</strong>joT pacienti<br />

� reqtaluri milis Cadgma unda moxdes eqimis, an<br />

trenirebuli asistentis (radiologiis laborantis, eqTnis<br />

an eqimis asistentis) mier. Tu swor nawlavSi Seyvanilia<br />

retenciuli baloni, misi gaberva unda Sewydes tkivilis<br />

dawyebisTanave, radganac tkivilis ganviTareba SeiZleba<br />

miuTiTebdes perforaciis riskis gazrdaze<br />

50


� mniSvnelovani spazmis, an pacientis diskomfortis<br />

mosaxsnelad SesaZlebelia antispazmuri agentis,<br />

magaliTad, glukagonis gamoyeneba<br />

� nawlavis srulyofilad gabervisaTvis nawlavebSi oTaxis<br />

haeris, an naxSirorJangis Seyvana SeiZleba moxdes<br />

meqanikurad, an eleqtronulad<br />

� kt kolonografiis dawyebamde unda davrwmundeT, rom<br />

msxvili nawlavi srulyofiladaa gadaberili (gadaviRoT<br />

suraTi)<br />

� msxvili da swori nawlavebis sruli anatomiuri suraTis<br />

misaRebad, gadaReba unda vawarmooT guldaRma poziciaSi<br />

� saskr<strong>in</strong><strong>in</strong>go gamokvlevebi unda Sesruldes dabali dozis,<br />

aragaZlierebuli kt teqnikis saSualebiT _ Cveulebriv,<br />

kVp=120, da mAs ≤ 100. pirveladi organzomilebiani<br />

<strong>in</strong>terpretaciisaTvis sakmarisia iseTi dabali dozac,<br />

rogoricaa 10 mAs , magram pirveladi samganzomilebiani<br />

gamokvleva saWiroebs 50-100 mAs dozas. optimaluri<br />

gamosaxulebis misaRebad, didi zomis, an metalis<br />

<strong>in</strong>plantebis mqone pacientebi saWiroeben ufro maRal<br />

dozebs<br />

� ukuCvenebis ararsebobis SemTxvevaSi, diagnostikuri<br />

gamokvleva unda Sesruldes <strong>in</strong>travenuri kontrastuli<br />

nivTierebis SeyvaniT da standartuli kt parametrebiT<br />

(kVp=120, mAs > 200). diagnostikuri kvlevebisas, didia<br />

koloreqtaluri simsivnis aRmoCenis albaToba da aseT<br />

SemTxvevaSi, erTdroulad unda moxdes daavadebis stadiis<br />

dadgena<br />

� optimalur SemTxvevaSi, kt kolonografia unda Sesruldes<br />

multideteqtorul skanerze (MDCT), 3 mm-ze naklebi Sreebs<br />

Soris dacilebiTa da 1,5 mm-ian rekonstruqciuli<br />

<strong>in</strong>tervaliT. sunTqvis Sekavebam ar unda gadaaWarbos 25<br />

wams (maqsimum, Sreebs Soris dacileba 5 mm,<br />

rekonstruqciuli <strong>in</strong>tervali 2,5 mm)<br />

� unda arsebobdes qseluri uzrunvelyofa raTa moxdes<br />

gamosaxulebaTa monacemebis gadagzavna samuSao oTaxSi da<br />

specialuri programa kt kolonografiis<br />

<strong>in</strong>terpretaciisTvis;<br />

10.2.3. monacemebis <strong>in</strong>terpretireba<br />

kt kolonografiis mizania, rom moxdes msxvili nawlavis<br />

gamokvleva kl<strong>in</strong>ikurad mniSvnelovani neoplazmebis<br />

arsebobis, an ararsebobis dasadastureblad. SesaZlo<br />

paTologiebi moicavs, rogorc lorwovanis diskretul<br />

amoburcvebs (avTvisebiani, an avTvisebianad gardaqmnis<br />

riskiT), aseve <strong>in</strong>filtraciul simsivneebs.<br />

51


polipebis zomebi unda ganisazRvros, sul mcire, or<br />

sibrtyeSi mravalsibrtyiani rekonstruqciiT da/an<br />

samganzomilebiani gamosaxulebiT (zomad unda CaiTvalos<br />

udidesi Sedegi). unda dafiqsirdes warmonaqmnis morfologia<br />

(umoZrao, fexiani, brtyeli) da segmentaluri mdebareoba<br />

10.2.3.1. kt kolonografiuli monacemebis <strong>in</strong>tepretireba unda moxdes<br />

specialuri programiT, romelic saSualebas iZleva<br />

erTdroulad miviRoT aqsialuri, mravalsibrtyiani<br />

reformatuli da samganzomilebiani endolum<strong>in</strong>aluri<br />

gamosaxuleba. unda iyos vertikalur da guldaRma<br />

poziciebSi gadaRebuli gamosaxulebebis erTdrouli<br />

daTvalierebis da fanjris siganisa da donis swrafi cvlis<br />

saSualeba. monacemebis <strong>in</strong>terpretaciisTvis SeiZleba<br />

gamoviyenoT pirveladi organzomilebiani, an pirveladi<br />

samganzomilebiani teqnika<br />

10.2.3.2.pirveladi organzomilebiani teqnika:<br />

msxvili nawlavis ganivi gamosaxulebebis daTvaliereba xdeba<br />

filtvebisa da rbili qsovilis algoriTmiT mTel sigrZeze _<br />

anoreqtaluri SeerTebidan brma nawlavamde _ sanaTursSida<br />

polipebis da kedlebis gasqelebis aRmosaCenad.<br />

� aqsialuri daTvalierebiT, paTologiaze eWvis mitanis<br />

SemTxvevaSi, dazianebis morfologiis Sefaseba unda<br />

moxdes mravalsibrtyiani rekonstruirebiT da<br />

endolum<strong>in</strong>aluri gamosaxulebebiT<br />

� paTologiis mobilurobis Sesafaseblad (narCeni fekaluri<br />

masala, fexiani polipi, an msxvili nawlavis segmenti<br />

grZeli jorjliT) unda SeviswavloT, rogorc<br />

vertikalur, aseve guldaRma poziciaSi gadaRebuli<br />

gamosaxulebebi<br />

� gamosaxulebis damuSaveba iseTi algoriTmiT unda moxdes,<br />

rom SegveZlos gansazRvra, dazianeba homogenuria, Tu<br />

heterogenuri<br />

10.2.3.3.pirveladi samganzomilebiani teqnika:<br />

samganzomilebiani teqnikiT msxvili nawlavis zedapiris<br />

srulyofili vizualizaciisTvis misi daTvaliereba unda<br />

movaxd<strong>in</strong>oT ori mimarTulebiT: anterogradulad (brma<br />

nawlavidan swor nawlavamde) da retrogradulad (swori<br />

nawlavidan brma nawlavamde). endolum<strong>in</strong>alur gamosaxulebaze<br />

polipisTvis damaxasiaTebeli morfologiuri Tvisebebis<br />

(mrgvali, ovaluri, an wilovani) mqone darRvevis aRmoCenis<br />

SemTxvevaSi, unda moxdes monacemTa organzomilebiani<br />

<strong>in</strong>terpretaciac paTologiis hetero, Tu homogenurobisa da<br />

mobilurobis Sesafaseblad.<br />

10.2.4. xarisxis kontrolis moTxovnebi:<br />

52


� unda moxdes msxvili nawlavis adekvaturi gawmenda da<br />

gadaberva, rac sakmarisi unda iyos 1 sm-iani, an ufro didi<br />

zomis polipis aRmosaCenad<br />

� unda moxdes msxvili da swori nawlavis yvela nawilis<br />

srulyofili vizualizacia<br />

� yvela orazrovan radiografiul kiTxvaze pasuxi unda<br />

gaices manam, sanam pacienti datovebs ganyofilebas.<br />

saWiroebis SemTxvevaSi unda gadaviRoT damatebiTi<br />

fokusirebuli gamosaxulebebi, Tavidan unda gadaviRoT is<br />

ubnebi, romelTa gamosaxuleba araoptimaluria, an<br />

gadaRebebi vawarmooT dekubitus poziciaSi<br />

� SesaZleblobis SemTxvevaSi unda veZeboT korelacia<br />

radiologiur, endoskopiur da paTologiur monacemebs<br />

Soris<br />

� unda ganisazRvros da periodulad monitorirdes<br />

koloreqtaluri simsivnis, an 1 sm an meti polipebis<br />

dadgenis sixSire (aseTi zomis polipebis mosalodneli<br />

gavrceleba 3-10%-ia). polipis aRmoCenis yvela SemTxvevaSi<br />

unda dokumentirdes cru dadebiTi pasuxis sixSire.<br />

53


1. 1. Sesavali<br />

Sesavali<br />

ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

ultrasonografia kvlevis <strong>in</strong>formatiuli da mravalnacadi<br />

meTodia, romelic maRali sixSiris ultrabgeras iyenebs, rogorc<br />

gamosaxulebis misaRebad, aseve dopleruli gazomvebisTvis.<br />

miuxedavad imisa, rom mravalwliani gamocdilebiT<br />

dadgenilia ultrabgeriTi kvlevis usafrTxoeba (diagnostikuri<br />

kvlevebisTvis sakmarisi Zalis ultrabgeris SemTxvevaSi), xarisxis<br />

kontrolis moTxovnebis Sesabamisad, is unda Catardes mxolod<br />

Sesabamisi CvenebiT, am dargSi trenirebuli samedic<strong>in</strong>o personalis<br />

mier, gamarTuli samedic<strong>in</strong>o aparaturis gamoyenebiT da xarisxiani<br />

kvlevis Casatareblad sakmarisi umciresi eqspoziciiT.<br />

ansxvaveben ultrasonografiis mraval saxes, romelTaganac<br />

zogierTs (kvlevebi, romlebic sruldeba saCxeris samedic<strong>in</strong>o<br />

centrSi) Cven dawvrilebiT ganvixilavT.<br />

qvemoT moyvanili dokumenti Sedgenilia amerikis radiologTa<br />

kolejis Sesabamisi dokumentebis mixedviT (ACR Practice Guidel<strong>in</strong>es).<br />

amasTan, zogierTi moTxovna saerToa yvela kvlevisTvis da maT<br />

erTad warmovadgenT dokumentis zogad nawilSi. calkeuli<br />

kvlevebisTvis konkretuli moTxovnebi asaxulia dokumentis<br />

Sesabamis nawilebSi.<br />

2. 2. zogadi zogadi zogadi nawili<br />

nawili<br />

2.1 personalis personalis kvalifikacia kvalifikacia da da val valdebulebebi<br />

val ebulebebi<br />

2.1.1. ultrasonografia unda Catardes sertificirebuli eqimiradiologis<br />

mier, romlis kompetenciis donis<br />

SesanarCuneblad aucilebelia, rom is weliwadSi<br />

atarebdes m<strong>in</strong>imum 100 sxvadasxva ultrasonorafiul<br />

kvlevas. man, aseve monawileoba unda miiRos mudmivi<br />

samedic<strong>in</strong>o swavlebis aqtivobebSi (axali samedic<strong>in</strong>o<br />

literaturis gacnoba, Tematuri konferenciebi aqtualur<br />

Temebze da sxv.);<br />

2.1.2. eqimi kargad unda iyos gaTviTcnoebierebuli iseT<br />

sakiTxebSi, rogorebicaa:<br />

� utrabgeris fizikis ZiriTadi pr<strong>in</strong>cipebi<br />

� sxvadasxva tipis ultrabgeriTi kvlevis Cvenebebi<br />

� gamosakvlevi organoebis anatomiis, fiziologiis da<br />

paTofiziologiis sakiTxebi<br />

54


� ultrabgeriTi kvlevis teqnologia: mowyobilobis<br />

kalibracia, ultrabgeris Zalis da eqspoziciis Secvla<br />

da sxv.<br />

2.2. 2.2. kvlevis kvlevis dokumentacia<br />

dokumentacia<br />

2.2.1. 2.2.1. ultrasonografia unda Catardes mxolod kvlevis SemkveTi<br />

eqimis werilobiTi moTxovnis safuZvelze, romelSic<br />

dadasturebuli iqneba kvlevis samedic<strong>in</strong>o saWiroeba<br />

(savaraudo diagnozi da gamokvlevis kodi);<br />

2.2.2. 2.2.2. axali gamosaxulebebi unda Sedardes adr<strong>in</strong>del Sedegebs<br />

da/an sxva xelTarsebul kvlevis monacemebs;<br />

2.2.3. 2.2.3. kvlevis pasuxi unda Seicavdes mTel rig aucilebel<br />

komponentebs, rogorebicaa:<br />

� demografiuli demografiuli demografiuli demografiuli monacemebi: monacemebi<br />

monacemebi<br />

monacemebi kvlevis Semsrulebeli dawesebulebis<br />

dasaxeleba, pacientis saxeli, gvari da saidentifikacio nomeri,<br />

kvlevis SemkveTi eqimis monacemebi, ultrasonografiuli kvlevis<br />

tipi, kvlevis TariRi<br />

� saWiro saWiro saWiro saWiro kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri kl<strong>in</strong>ikuri <strong>in</strong>formacia: <strong>in</strong>formacia<br />

<strong>in</strong>formacia<br />

<strong>in</strong>formacia savaraudo diagnozi da<br />

gamokvlevis kodi<br />

� daskvniTi daskvniTi daskvniTi daskvniTi nawili: nawili nawili nawili zusti ultrasonografiuli diagnozi,<br />

saWiroebis SemTxvevaSi, sxva diagnostikuri kvlevis Catarebis<br />

rekomendacia<br />

2.2.4. sasurvelia, rom ultrasonografiuli kvlevis pasuxis<br />

asli (eleqtronuli, an werilobiTi) <strong>in</strong>axebodes kvlevis<br />

Semsrulebeli kab<strong>in</strong>etis arqivSi;<br />

2.2.5. zogierT SemTxvevebSi kvlevis pasuxi SeiZleba gaices<br />

arastandartuli formiT – verbaluri, an arasruli<br />

werilobiTi, rac mogvianebiT aucileblad unda Seicvlos<br />

sworad Sevsebuli pasuxiT. aseTi SemTxvevebia: gadaudebeli,<br />

an saswrafo situaciebi, an rodesac radiologi eqimi cvlis<br />

imave kvlevaze adre dasmul diagnozs (azustebs diagnozs).<br />

2.3. 2.3. 2.3. xarisxis kontroli<br />

ultrasonografia moiTxovs xarisxis kontrolis (QC) Semdegi<br />

procedurebis gatarebas:<br />

2.3.1. yvela kvleva sruldeba w<strong>in</strong>aswar SemuSavebuli protokolis<br />

mixedviT. kvlevis pasuxi iwereba sertificirebuli eqimiradiologis<br />

mier;<br />

2.3.2. w<strong>in</strong>aswar gansazRvruli periodulobiT da wesebiT unda<br />

moxdes samedic<strong>in</strong>o aparaturis teqnikuri Semowmeba da<br />

monitor<strong>in</strong>gi. aseve, w<strong>in</strong>aswar unda iqnas gansazRvruli im<br />

piris v<strong>in</strong>aoba, v<strong>in</strong>c pasuxismgebelia aRniSnul procesis<br />

Catarebaze.<br />

55


2.4. 2.4. radiaciuli usafrTxoeba<br />

2.4.1. ultrasonografia unda Catardes im m<strong>in</strong>imaluri eqspoziciiT,<br />

rac sakmarisia optimaluri gamosaxulebis misaRebad;<br />

2.4.2. yvela kvleva unda Catardes Sesabamisi samedic<strong>in</strong>o CvenebiT;<br />

3. abdom<strong>in</strong>aluri abdom<strong>in</strong>aluri aortis ultrasonografia<br />

abdom<strong>in</strong>aluri aortis ultrasonografia SesaZlebelia<br />

Catardes, rogorc sadiagnostiko, aseve skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli miznebisTvis.<br />

E<br />

3.1 3.1 Cvenebebi da da ukuCvenebebi:<br />

3.1.1. abdom<strong>in</strong>aluri aortis anevrizmis diagnostika:<br />

• palpirebadi mopulsire abdom<strong>in</strong>aluri masa.<br />

• zurgis qveda nawilis, an muclis auxsneli tkivili.<br />

• kidurebis dadgenili anevrizmuli daavadeba.<br />

• im pacientebis ganmeorebiTi kvleva, romelTac ukve<br />

dadgenili aqvT abdom<strong>in</strong>aluri aortis anevrizmis<br />

diagnozi.<br />

• im pacientebis kvleva, romelTac Catarebuli aqvT<br />

aortis, an TeZos arteriis endolum<strong>in</strong>aluri Suntireba.<br />

3.1.2. abdom<strong>in</strong>aluri aortis anevrizmis skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli kvleva:<br />

� 65 wlis, an ufro xandazmuli mamakacebi.<br />

� 65 wlis, an ufro xandazmuli qalebi gul-sisxlZarRvTa<br />

daavadebis risk-faqtorebiT (arteriuli hipertenzia,<br />

mwevelebi da sxv.)<br />

� aortis an periferiuli sisxlZarRvebis anevrizmuli<br />

daavadebis ojaxuri istoria, gansakuTrebiT aortis<br />

anevrizmis mqone pirTa pirveli rigis naTesavebi.<br />

muclis aortis ultrasonogarfiuli kvlevis absoluturi<br />

ukuCveneba ar arsebobs, Tumca, rodesac eWvia aortis<br />

rupturasa, an ganSrevebaze, ultrasonografia ar iTvleba<br />

oqros standartad.<br />

3.3. 3.3. kvlevis kvlevis kvlevis specifika specifika.<br />

specifika specifika<br />

3.2.1. abdom<strong>in</strong>aluri aortis anevrizmis diagnostika<br />

3.2.1.1. muclis aorta<br />

56


3.2.1.1.1. ganivi gamosaxulebebi<br />

proqsimaluri (diafragmasTan axlos).<br />

Sua<br />

distaluri.<br />

sigrZivi gamosaxulebebi w<strong>in</strong>a-ukana gazomvebiT<br />

proqsimaluri (diafragmasTan axlos)<br />

Sua<br />

distaluri<br />

3.2.1.2. TeZos arteriebi<br />

� marjvena da marcxena saerTo TeZos arteriebis<br />

proqsimaluri ganivi gamosaxulebebi bifurkaciasTan.<br />

� marjvena da marcxena saerTo TeZos arteriebis<br />

proqsimaluri sigrZivi gamosaxulebebi bifurkaciasTan<br />

w<strong>in</strong>a-ukana gazomvebTan erTad<br />

3.2.1.3. dopleruli kvleva (feradi da/an speqtruli dopleriT),<br />

gansakuTrebiT im pacientebisTvis, romelTac Catarebuli aqvT<br />

aortis, an TeZos arteriis endolum<strong>in</strong>aluri Suntireba<br />

3.2.1.4. muraluri Trombozis dokumentireba misi arsebobis<br />

SemTxvevaSi<br />

3.2.1.5. yvela gazomva unda Sesruldes aortis sigrZivi RerZis<br />

perpendikularulad gareTa kedlidan gareTa kedlamde.<br />

anevrizmis aRmoCenis SemTxvevaSi fiqsirdeba misi<br />

maqsimaluri AP diametri _ unda moxdes am gamosaxulebis<br />

Cawerac. Tu sigrZiv gamosaxulebaze ver xerxdeba anevrizmis<br />

kideebis zustad verificireba, unda gaizomos misi ganivi<br />

diametric. SesaZleblobis SemTxvevaSi, unda ganisazRvros<br />

urTierTdamokidebuleba dilatirebul segmentsa da<br />

Tirkmlis arteriebs Soris.<br />

3.2.1.6. sxvadasxva mkvlevarebs Soris gazomvebis sxvaoba SesaZloa<br />

meryeobdes 5 mm-s farglebSi. amis gamo, imisaTvis, rom<br />

ganvszRvroT Seicvala Tu ara, an ramdenad mniSvnelovnad<br />

Seicvala zomebi, aucilebelia w<strong>in</strong>a kvlevebis monacemebTan<br />

Sedareba<br />

3.2.2. abdom<strong>in</strong>aluri aortis anevrizmis skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli kvleva:<br />

3.2.2.1. muclis aorta<br />

3.2.2.1.1. ganivi gamosaxulebebi<br />

proqsimaluri (diafragmasTan axlos)<br />

Sua<br />

distaluri<br />

sigrZivi gamosaxulebebi w<strong>in</strong>a-ukana gazomvebiT<br />

proqsimaluri (diafragmasTan axlos)<br />

57


Sua<br />

Ddistaluri<br />

3.2.2.1.2. yvela gamosaxuleba da daskvnis nawili unda iqnas<br />

Senaxuli da saWiroebis SemTxvevaSi (Semdgomi<br />

gas<strong>in</strong>jvebi) xelmisawvdomi pacientisTvis.<br />

3.2.2.1.3. skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli tipis daskvna SeiZleba iyos:<br />

� dadebiTi: (muclis aortis anevrizmis diametri<br />

tolia, an aRemateba 3 sm-s)<br />

� uaryofiTi: (muclis aortis anevrizma ar aR<strong>in</strong>iSneba)<br />

� ganusazRvreli: zusti daskvnis gamotana<br />

gaZnelebulia,<br />

araoptimaluri vizualizaciis gamo.<br />

4. eqstrakranialuri eqstrakranialuri cerebrovaskuluri cerebrovaskuluri sistemis<br />

sistemis<br />

ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

eqstrakranialuri cerebrovaskuluri sistemis<br />

ultrasonografia gulisxmobs eqstrakranialuri karotiduli<br />

arteriebis gamosaxulebebis miRebas da doplerul (feradi da<br />

speqtruli) gamokvlevas.<br />

Cvenebebi:<br />

• hemisferuli nevrologiuri simptomebis (<strong>in</strong>sultis,<br />

tranzitoruli iSemiuri Setevis, gardamavali sibrmavis)<br />

mqone pacientTa gamokvleva<br />

• kisris areSi sisxlZarRvovani Suilis mqone pacientTa<br />

gamokvleva<br />

• pulsirebadi kisris ZarRvebis Sefaseba<br />

• preoperaciuli Sefaseba didi gegmiuri<br />

kardiovaskularuli qirurgiuli operaciebis w<strong>in</strong><br />

• arahemisferuli, an auxsneli nevrologiuri simptomebis<br />

mqone pacientTa Sefaseba<br />

• saZile arteriis ukve dadgenili daavadebis mqone<br />

pacientTa monitor<strong>in</strong>gi<br />

• saZile arteriaTa revaskulizaciis (maT Soris,<br />

stentirebis) Semdgomi monitor<strong>in</strong>gi<br />

• vaskularuli qirurgiis <strong>in</strong>traoperaciuli monitor<strong>in</strong>gi<br />

• eWvi laviwqveSa moparvis s<strong>in</strong>dromis arsebobaze<br />

58


kvlevis kvlevis specifika specifika.<br />

specifika specifika<br />

4.2.1. karotiduli arteriebi<br />

4.2.1.1. unda miviRoT da CaviweroT saerTo saZile arteriis, misi<br />

bifurkaciis, SigniTa da gareTa saZile arteriebis sigrZivi<br />

da ganivi gamosaxulebebi. aTerosklerozuli folaqis<br />

aRmoCenis SemTxvevaSi damatebiT unda ganvsazRvroT folaqis<br />

zoma, mdebareoba da sxva maxasiaTeblebi (mag, moZravi Tu<br />

uZravi) da movaxdonoT maTi dokumentireba rogorc sigrZiv,<br />

aseve ganiv poziciaSi. calke unda aRiweros da<br />

dokumentirdes sxva vaskuluri, Tu perivaskuluri<br />

paTologiebi. sisxlZarRvebis gamosaxulebebi unda miviRoT<br />

SeZlebisdagvarad srulad _ laviwzeda areSi transduseris<br />

qveviT, qveda ybis areSi ki zemoT daxriT<br />

4.2.1.2. feradi dopleri gamoiyeneba sisxlZarRvis Seviwroebuli<br />

ubnebis da aCqarebuli nakadis aRmosaCenad, sadac SemdgomSi<br />

unda Catardes gazomvebi speqtruli dopleriT. is aseve<br />

gamoiyeneba sisxlZarRvis zomasa da speqtrul doplerul<br />

monacemebs Soris aSkara Seusabamobis mizezebis dasadgenad<br />

4.2.1.3. gazomvebi speqtruli dopleriT unda Catardes Semdeg<br />

ubnebSi: saerTo saZile arteria (erT adgilas), gareTa saZile<br />

arteria (erT adgilas), SigniTa saZile arteria (2 adgilas).<br />

unda Caiweros da dokumentirdes TiToeul adgilas gazomili<br />

maqsimaluri siCqare _ sistoluri da diastoluri saerTo da<br />

orive SigniTa karotiduli arteriebisTvis. unda moxdes<br />

TiToeuli stenozis lokalizaciis dokumentireba<br />

4.2.1.4. saZile arteriebis 50 %-ze metad gamoxatuli stenozis<br />

dadgenis SemTxvevaSi unda moxdes misi ricxobrivi Sefaseba,<br />

mag., stenozis xarisxia 60%, an stenozis xarisxi 50% - 69%<br />

farglebSia<br />

4.2.2. vertebraluri arteriebis gamosaxuleba miiReba sigrZiv<br />

poziciSi, sadac unda gaizomos sisxlis nakadis siCqare da<br />

gamovl<strong>in</strong>des sisxlis d<strong>in</strong>ebis mimarTuleba<br />

4.2.3. stentis arsebobis SemTxvevaSi unda gaizomos nakadis siCqare<br />

uSualod stentSi, mis distalurad da proqsimalurad<br />

4.2.4. speqtruli dopleriT gazomvebi tardeba sigrZiv poziciaSi<br />

kuTxis koreqciis gamoyenebiT, rac Zalian mniSvnelovania.<br />

rodesac ultrabgeriTi signalsa da sisxlis nakadis<br />

mimarTulebas Soris kuTxe aRemateba 60 graduss, dopleruli<br />

gazomvebis Catareba arakoreqtulia<br />

4.2.5. gamoklvevis Catareba umjobesia xazovani transduseriT,<br />

romelsac aucileblad unda hqondes dopleruli kvlevis<br />

Sesrulebis SesaZlebloba. Sav-TeTri gamosaxulebis<br />

misaRebad unda gamoviyenoT maqsimalurad maRali sixSiris<br />

transduseri (5 mgh da meti), dopleruli kvlevisTvis<br />

transduseris sixSire unda iyos 3 mgh, an ufro maRali.<br />

59


SedarebiT dabali sixSireebis gamoyeneba SesaZloa saWiro<br />

gaxdes didi masis sxeulis mqone pacientebSi, mniSvnelovnad<br />

kalcificirebuli sisxlZarRvebiT, an rodesac raime sxva<br />

mizeziT ver xdeba sisxlZarRvis adekvaturi vizualizacia.<br />

5. transkranialuri transkranialuri dopleruli dopleruli ultrabgeriTi ultrabgeriTi kvleva<br />

kvleva<br />

transkranialuri dopleruli kvleva ara<strong>in</strong>vaziuri teqnikaa,<br />

romelic saSualebas gvaZlevs SeviswavloT viliziis wris da<br />

vertebrobazilaruli sistemis sisxlis mimoqceva.<br />

5.1. 5.1. Cvenebebi<br />

5.1.1. zrdasrulebi:<br />

• viliziis wris da vertebrobazilaruli sistemis<br />

mTavari qalasSida arteriebis stenozis, an okluziis<br />

aRmoCena, maT Soris, mwvave <strong>in</strong>sultis Trombolizuri<br />

Terapiis monitor<strong>in</strong>gisTvisac.<br />

• im pacientebis monitor<strong>in</strong>gi, romelTac dadgenili aqvT<br />

viliziis wris da vertebrobazilaruli sistemis<br />

mTavari qalasSida arteriebis stenozi, an okluzia.<br />

• subaraqnoidaluri hemoragiis fonze ganviTarebuli<br />

vazospazmis gamovlena da monitor<strong>in</strong>gi<br />

• viliziis wris da vertebrobazilaruli sistemis mTavar<br />

qalasSida arteriebSi mocirkulire embolebis aRmoCena<br />

• marjvnidan marcxniv Suntis dadgena (kontrastuli<br />

kvleva izotonuri xsnaris gamoyenebiT)<br />

• vazomotoruli reaqtiulobis Sefaseba<br />

• Tavis tv<strong>in</strong>is sikvdilis kl<strong>in</strong>ikuri diagnozis<br />

dadastureba cerebraluri sisxlis mimoqcevis sruli<br />

Sewyvetis demonstrirebiT.<br />

• <strong>in</strong>traoperaciuli da periproceduruli monitor<strong>in</strong>gi<br />

embolizaciis, Trombozis, hipo- da hiperperfuziis<br />

aRmosaCenad.<br />

60


B5.1.2. bavSvebi:<br />

� viliziis wris da vertebrobazilaruli sistemis<br />

mTavari qalasSida arteriebis stenozis, an okluziis<br />

aRmosaCenad namgliseburi anemiis mqone pacientebSi,<br />

sisxlis transfuziis saWiroebis da xangrZlivobis<br />

gansazRvra.<br />

� namgliseburi anemiis mqone pacientebis monitor<strong>in</strong>gi,<br />

romelTac aReniSnebaT viliziis wris da<br />

vertebrobazilaruli sistemis mTavari qalasSida<br />

arteriebis stenozi, an okluzia<br />

� sisxlZarRvovani paTologiebis aRmoCena (mag. moiamoia<br />

da sxva)<br />

� arteriovenozuri malformaciebis Sefaseba<br />

� 6 Tveze ufros CvilebSi Tavis tv<strong>in</strong>is sikvdilis<br />

kl<strong>in</strong>ikuri diagnozis dadastureba cerebraluri<br />

sisxlis mimoqcevis sruli Sewyvetis demonstrirebiT.<br />

5.2. 5.2. kvlevis specifika specifika<br />

5.2.1. yvela tipis ultrabgeriTi kvlevisas (Sav-TeTri, feradi da<br />

speqtruli dopleri/transkranialuri dupleqsi/) pacienti<br />

unda iwves zurgze. viliziis wresa da vertebrobazilarul<br />

sistemaSi unda daTvalierdes Tavis tv<strong>in</strong>is w<strong>in</strong>a, Sua da<br />

ukana arteriebi. yiflibandis daxurvis Semdeg, qalasSida<br />

sisxlZarRvebis dasaTvaliereblad SeiZleba gamoyenebuli<br />

iqnas Semdegi ori fanjara: safeTqlis Zvali da Tavis qalas<br />

didi xvreli.<br />

5.2.2. transtemporaluri fanjara ewodeba adgils safeTqlis<br />

Zvalze yvrimalis Zvlis rkalis zeviT da yuris w<strong>in</strong>. Sav-TeTr<br />

gamosaxulebaze saorientacio struqturebia: gulis formis<br />

hipoeqogenuri Tavis tv<strong>in</strong>is fexebi da varskvlavis formis<br />

eqogenuri bazilaruli cisterna. cisternis w<strong>in</strong> mdebareobs<br />

Tavis tv<strong>in</strong>is Sua arteria, romelic unda daTvalierdes<br />

rogorc feradi, ise speqtruli dopleris gamoyenebiT. Tavis<br />

tv<strong>in</strong>is Sua arteria unda daTvalierdes 2 mgh, an<br />

mravalsixSiriani transduseriT (2 MHz speqtruli dopleris<br />

gamoyenebiT) 2-5 mm-iani <strong>in</strong>tervalebiT misi yvelaze<br />

zedapiruli wertilidan qvemoT A1 segmentis bifurkaciamde.<br />

Tavis tv<strong>in</strong>is w<strong>in</strong>a arteriis vizualizacia unda moxdes<br />

maqsimalurad (SesaZleblobis farglebSi) medialurad<br />

5.2.3. ukana cerebraluri arteria mdebareobs gulis formis Tavis<br />

tv<strong>in</strong>is fexebis w<strong>in</strong>; mis P1 segmentSi d<strong>in</strong>eba mimarTulia<br />

transduserisken, xolo P2 segmentSi saw<strong>in</strong>aaRmdego<br />

mimarTulebiT. marjvenamxrivi sisxlZarRvebis daTvalierebis<br />

61


Semdeg igive wesiT ikvleven marcxenamxriv transkranialur<br />

sistemas<br />

5.2.4. Tavis qalas didi xvreli SeiZleba gamoviyenoT bazilaruli<br />

da fuZis arteriebis gamosakvlevad. amisaTvis pacientma ise<br />

unda miatrialos da daxaros Tavi, rom nikapi Seexos gulmkerds.<br />

2 mgh-iani transduseri unda moTavsdes kisris zeda<br />

nawilSi qalas fuZeze da mivmarToT cxvirisaken. am<br />

SemTxvevaSi saorientacio struqturas warmoadgens<br />

hipoeqogenuri mogrZo tv<strong>in</strong>i, an cxviris xrtili. xerxemlis<br />

arteriebi unda daTvalierdes 2-5 mm-iani <strong>in</strong>tervalebiT.<br />

feradi dopleruli ultrabgeriT miRebul gamosaxulebaze<br />

xerxemlis arteriebs aqvT <strong>in</strong>glisuri aso V-s forma<br />

bazilaruli arteriis Sesaqmnelad maTi SeerTebis adgilas.<br />

xerxemlis da bazilarul arteriebSi d<strong>in</strong>eba mimarTulia<br />

transduseridan da unda Seswavlil iqnas bazilaruli<br />

arteriis distalur daboloebamde<br />

5.2.5. im pacientebSi, romlebsac SesaZloa hqondeT saZile<br />

arteriebis stenozi, an okluzia, karotiduli sifonis da<br />

Tvalis kaklis arteriis daTvaliereba SesaZloa movaxd<strong>in</strong>oT<br />

transorbitaluri fanjridan dabali simZlavris<br />

ultrabgeris gamoyenebiT (10% an 17 mW). subaraqnoidaluri<br />

sisxlCaqcevis da vazospazmis niSnebis mqone pacientebSi, Sida<br />

saZile arteriis kisris segmentis gamosakvlevad SeiZleba<br />

gamoviyenoT qveda ybis midgoma, raTa gamoviTvaloT Tavis<br />

tv<strong>in</strong>is Sua da Sida saZile arteriebs Soris sisxlis d<strong>in</strong>ebis<br />

saSualo siCqaris Tanafardoba (e.w. hemisferuli <strong>in</strong>eqsi).<br />

orive midgoma sruldeba 2 mgh speqtruli doplerografiiT<br />

kuTxis koreqciis gareSe.<br />

5.2.6. namglisebr-ujredovani anemiis mqone bavSvebSi damatebiT unda<br />

Sesruldes Tavis tv<strong>in</strong>is arteriebis talRovani analizi,<br />

romelic moicavs drois erTeulSi saSualo maqsimalur<br />

siCqaris gamoTvlas. zrdasrulebSi izomeba d<strong>in</strong>ebis saSualo,<br />

an pikuri sistoluri siCqare pulsur <strong>in</strong>deqsTan erTad,<br />

sisxlZarRvis mTel sigrZeze 2-5 mm-is <strong>in</strong>tervalebiT. siCqare<br />

SeiZleba ganisazRvros rogorc avtomaturi, aseve <strong>manual</strong>uri<br />

Semoxazvis meTodiT kuTxis koreqciis gareSe<br />

5.2.7. transkranialuri ultrasonografia SeiZleba Sesruldes 2-4<br />

mgh transduseriT, romelsac aqvs Sav-TeTri gamosaxulebis<br />

miRebis unari, an 2 mgh-iani, mxolod dopleruli kvlevis<br />

Catarebis SesaZleblobis mqone transduseriT.<br />

62


6. 6. neirosonografia<br />

neirosonografia<br />

neirosonografiis Catareba SesaZlebelia axalSobilebSi da<br />

CvilebSi didi yiflibandis daxurvamde.<br />

6.1. 6.1. Cvenebebi Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

axalSobilebSi sonografiuli gamokvlevis Catareba unda<br />

moxdes raTa davadasturoT, an gamovricxoT:<br />

� hemoragia<br />

� parenqimuli darRvevebi<br />

� parkuWovani dilatacia<br />

� Tandayolili paTologia<br />

� sisxlZarRvovani darRvevebi<br />

kvlevis kvlevis specifika<br />

specifika<br />

6.2.1. koronaruli gamosaxulebebi<br />

� sxvadasxva koronaruli gamosaxulebebis miReba warmoebs<br />

didi yiflibandis midamodan. koronalur gamosaxulebebze<br />

marjvena/marcxena orientacia igivea, rac kompiuterul<br />

tomografiasa, an magnitur rezonansul suraTebze<br />

(pacientis marjvena gamosaxulia suraTis marcxena mxares)<br />

� w<strong>in</strong>a koronaluri xedi unda moicavdes Sublis wils da<br />

lateraluri parkuWebis Sublis rqebs, frontalur,<br />

parietalur da temporalur wilebs; agreTve, bazalur<br />

ganglias da lateraluri parkuWebis sxeuls<br />

� ukana koronaluri xedi unda moicavdes temporaluri<br />

wilebis ukana nawils, kefis wils, ukana fosos ubans da<br />

agreTve, parkuWovani sistemis ukana nawilebs.<br />

transdiuseri ise unda gadavxar-gadmovxaroT, rom<br />

dav<strong>in</strong>axoT tv<strong>in</strong>is naxevarsferoebis rac SeiZleba meti<br />

periferiuli zedapiri<br />

6.2.2. sagitaluri gamosaxulebebi<br />

� sagitaluri xedi unda moicavdes silviis wyalsadens,<br />

TiToeul gverdiT parkuWs da mis qorioidul wnuls, maT<br />

garSemo TeTr nivTierebas da Canasaxovan matriqsul ubans,<br />

maT Soris, kaudoTalamur Rars.<br />

� Sua sagitaluri xedi moicavs zolian sxeuls, gamWvirvale<br />

Zgidis auzs, verges Rrus anu mexuTe parkuWs (Tu is<br />

arsebobs), mesame parkuWs, silviis wyalsadens, me-4 parkuWs,<br />

naTxemis Wiisebr sxeuls da did cisternas. Cveulebriv,<br />

sagitalur gamosaxulebebze w<strong>in</strong>a tv<strong>in</strong>i gamosaxulebis<br />

marcxena mxaresaa<br />

� damatebiTi xedebis miReba SesaZlebelia ukana an,<br />

mastoiduri yiflibandebidan, didi xvrelidan, nebismieri<br />

Ria nakeridan, an temporoparietaluri Zvlis Txeli<br />

63


ubnebidan. transtemporaluri midgoma, saSualebas gvaZlevs<br />

movaxd<strong>in</strong>oT viliziis wris da misi ZiriTadi totebis<br />

vizualizacia<br />

6.2.3. neirosonografiuli kvlevis Catareba umjobesia<br />

seqtoraluri, an konveqsuri transduseriT. xazovani<br />

transduseris gamoyeneba SesaZlebelia zeda sagitaluri<br />

s<strong>in</strong>usis da zedapiruli centraluri struqturebis<br />

vizualizaciisTvis. ultrabgeris sixSire<br />

SeZlebisdagvarad maRali unda iyos _ Cveulebriv,<br />

gamoiyeneba 5,0-7,5 mgh sixSiris ultrabgera (iSviaTad, 10<br />

mgh). zogierT SemTxvevaSi <strong>in</strong>trakranialuri<br />

sisxlismimoqcevis Sesaswavlad SesaZlebelia feradi, an<br />

speqtruli dopleris gamoyeneba, rac SeiZleba dabali<br />

simZlavris.<br />

7. periferiuli periferiuli periferiuli arteriebis arteriebis ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

arteriis okluziuri daavdebis dasadgenad, uSualod<br />

ultrasonografiuli kvlevis Catarebamde unda moxdes Sesaswavli<br />

kidurebis sisxlis wnevis gazomva. sxvadasxva doneze gazomili<br />

wnevis cifrebi, Tu es SesaZlebelia, unda dafiqsirdes<br />

Tanafardobis saxiT (mag. koW/braqialuri <strong>in</strong>deqsi.) sonografiuli<br />

gamokvleva moicavs gamosakvlevi arteriuli segmentebis Sav-TeTri<br />

gamosaxulebebis miRebasa da doplerul (speqtruli da feradi<br />

dopleriT) Sefasebasac. Cvenebis SemTxvevaSi safuZvlianad unda<br />

gamovikvlioT arteriuli segmentis mimdebare rbili qsovilebic.<br />

7.1. 7.1. Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

7.1.1. simptomuri pacientebis gamokvleva hemod<strong>in</strong>amikurad<br />

mniSvnelovani stenozis, an okluziis aRmosaCenad<br />

periferiuli arteriebis specifikur segmentebSi. am<br />

pacientebs SesaZloa aReniSnebodeT Semdegi kl<strong>in</strong>ikuri<br />

niSnebi: koWloba, tkivili mosvenebul mdgomareobaSi,<br />

qsovilis iSemiuri ganleva, an saeWvo arteriuli embolizacia<br />

7.1.2. postoperaciuli monitor<strong>in</strong>gi, maT Soris Suntirebis Semdgomi<br />

(xelovnuri, Tu auto venuri Suntebis gamoyenebiT)<br />

7.1.3. kanqveSa <strong>in</strong>tervenciebis Semdgomi monitor<strong>in</strong>gi, maT Soris,<br />

angioplastikis, Trombolizis/Trombeqtomiis, aTereqtomiis<br />

da stentirebis Semdgom<br />

7.1.4. saeWvo vaskularuli da perivaskularuli anomaliebis<br />

dadgena, maT Soris, masebi, anevrizmebi, fsevdoanevrizmebi, an<br />

sxvadasxva arterio-venuri paTologiuri komunikaciebi<br />

64


7.1.5. qirurgiuli operaciis, an dializis w<strong>in</strong> arteriis<br />

topografiis dadgena<br />

kvlevis kvlevis specifika<br />

specifika<br />

7.2.1. arteriuli okluziuri daavadeba<br />

7.2.1.1. feradi da pulsuri dopleriT Sesabamis arterias ikvleven<br />

mTel sigrZeze da axdenen hemod<strong>in</strong>amikurad mniSvnelovani<br />

yvela stenozuri nakadis speqtruli gamosaxulebis Caweras<br />

(2-4 sm-iT stenozis proqsimalurad). rut<strong>in</strong>ulad unda moxdes<br />

stenozuri segmentis diametris gazomva. unda aR<strong>in</strong>iSnos yvela<br />

im segmentis adgilmdebareoba da sigrZe, romelTa<br />

vizualizacia ver moxerxda. speqtruli dopleriT sisxlis<br />

nakadis siCqaris SefasebisTvis Zalian mniSvnelovania, rom<br />

ultrabgeriT signalsa da sisxlis nakadis mimarTulebas<br />

Soris kuTxe ar aRematebodes 60 graduss. w<strong>in</strong>aaRmdeg<br />

SemTxvevaSi dopleruli gazomvebis Catareba arakoreqtulia.<br />

qvemoT ganvixilavT, Tu rogor unda moxdes konkretuli<br />

arteriebis Sefaseba, rodesac specifiuri sakiTxebis<br />

gadasawyvetad limitirebuli kvlevis Catarebac sakmarisia.<br />

7.2.1.2. TeZos arteriebi<br />

calmxrivi gamokvlevisas sruli moculobiT unda Sefasdes<br />

TeZos saerTo da gare arteriebi. ormxrivi kvlevis<br />

SemTxvevaSi ki TirkmelqveSa muclis aortac unda<br />

daTvalierdes. Canaweri aseve unda Seicavdes gamosakvlev<br />

sisxlZarRvebSi sisxlis d<strong>in</strong>ebis siCqaris speqtrul<br />

doplerul maxasiaTeblebsac<br />

7.2.1.3. barZayisa da muxlqveSa arteriebi<br />

kvleva iTvalisw<strong>in</strong>ebs barZayis saerTo, barZayis zedapiruli<br />

da muxlqveSa arteriebis Sefasebas mTel sigrZeze. unda<br />

gamovikvlioT barZayis Rrma arteriis gamosvlis adgilic.<br />

Canaweri aseve unda Seicavdes gamosakvlev sisxlZarRvebSi<br />

sisxlis d<strong>in</strong>ebis siCqaris speqtrul doplerul<br />

maxasiaTeblebsac<br />

7.2.1.4. wvivis arteriebi<br />

unda vecadoT, rom aRniSnuli arteriebi SeviswavloT mTel<br />

sigrZeze. Seswavla/Canaweri aseve unda Seicavdes gamosakvlev<br />

sisxlZarRvebSi sisxlis d<strong>in</strong>ebis siCqaris speqtrul<br />

doplerul maxasiaTeblebsac<br />

7.2.1.45. laviwqveSa, iRliisa da mxris arteriebi<br />

unda vecadoT, rom aRniSnuli arteriebi SeviswavloT mTel<br />

sigrZeze. Seswavla/Canaweri aseve unda Seicavdes gamosakvlev<br />

sisxlZarRvebSi sisxlis d<strong>in</strong>ebis siCqaris speqtrul<br />

doplerul maxasiaTeblebsac<br />

7.2.2. qirurgiuli operaciebis da kanqveSa <strong>in</strong>tervenciebis Semdgomi<br />

monitor<strong>in</strong>gi<br />

65


7.2.2.1. Suntis Sefaseba unda movaxd<strong>in</strong>oT anastomozis mTel sigrZeze,<br />

SeZlebisdagvarad srulad. unda gaizomos transplantTan<br />

anastomozis proqsimaluri arteriis, proqsimaluri<br />

anastomozis, transplantis yoveli 10-20 sm-is, distaluri<br />

anastomozis da anastomozis distaluri arteriis siCqaris<br />

maCveneblebi, agreTve, ferad-doplerul an Sav-TeTr<br />

gamosaxulebaze arsebuli yvela saeWvo ubani<br />

7.2.2.2. unda vecadoT SevafasoT rogorc uSualod kanqveSa<br />

<strong>in</strong>tervenciis ubani, aseve mimdebare proqsimaluri da<br />

distaluri segmentebi. Canaweri aseve unda Seicavdes sisxlis<br />

d<strong>in</strong>ebis siCqaris speqtrul doplerul maxasiaTeblebsac<br />

7.2.3. sxva<br />

7.2.3.1. arteriebis mimdebare rbili qsovilebis savaraudo<br />

dazianebebis gamosakvlevad unda miviRoT am midamos Sav-<br />

TeTri gamosaxuleba. am areSi sisxlis d<strong>in</strong>ebis arsebobis<br />

dasadgenad da misi xasiaTis gamosakvlevad gamoiyeneba<br />

pulsuri da feradi dopleri. speqtrul-dopleruli<br />

maxasiaTeblebi unda Caiweros vizualurad dafiqsirebul<br />

paTologiur ubnebSi, maTTan dakavSirebul arteriebsa da<br />

venebSi da maT Soris arsebul komunikaciebSi. aseve unda<br />

dokumentirdes dazianebis zoma da masSi Trombis arseboba.<br />

7.2.3.2. fsevdoanevrizmebis arsebobis SemTxvevaSi ultrasonografia<br />

gamoiyeneba, rogorc Terapiruli <strong>in</strong>tervenciis msvlelobisas,<br />

aseve am proceduris efeqtianobis Sesafaseblad.<br />

7.2.3.3. arteriebsa da venebs Soris paTologiuri komunikaciebis<br />

dasadgenad gamoiyeneba feradi da pulsuri dopleri. unda<br />

Caiweros, rogorc Tavad am komunikaciis, aseve paTologiuri<br />

anastomozis proqsimaluri da distaluri sisxlZarRvebis<br />

speqtrul-dopleruli maxasiaTeblebi. feradi dopleri<br />

sasargebloa paTologiuri komunikaciis donis dasadgenad da<br />

rbil qsovilebze am komunikaciis gavlenis dasadgenad.<br />

7.2.4. periferiuli arteriebis ultrasonografiisTvis gamoiyeneba<br />

xazovani, an konveqsuri transduseri, pulsuri da feraddopleruli<br />

reJimebiT. Sav-TeTri gamosaxulebis misaRebad<br />

gamoyenebuli ultrabgeris sixSire ≥ 3.5 mgh-ze, dopleruli<br />

kvlevebisTvis ki ≥ 2.5 mgh-ze.<br />

8. periferiuli periferiuli periferiuli venebis venebis venebis ultrasonografia:<br />

ultrasonografia:<br />

8.1. 8.1. Cvenebebi:<br />

• simptomur pacientebSi, an maRali riskis asimptomatur<br />

<strong>in</strong>dividebSi saeWvo venuri obstruqciis an Trombis Zieba<br />

• venuri ukmarisobis Sefaseba<br />

66


• dializisTvis gankuTvnili venuri Suntirebis Sefaseba<br />

• arteriuli Suntirebis an rekonstruqciuli qirurgiuli<br />

operaciebis w<strong>in</strong> venuri sistemis Sefaseba<br />

• venebze manipulaciebis Catarebamde maTi mdgomareobis<br />

Sefaseba<br />

• pulmonur embolizmze eWvis SemTxvevaSi, gamokvleva Rrma<br />

venebis Trombozis Sesafaseblad<br />

• venuri Trombozis mqone pacientebis monitor<strong>in</strong>gi<br />

8.2. 8.2. Ggamokvlevebis specifika:<br />

8.2.1. venuri Trombemboliuri daavadeba<br />

• qvemo kidurebis venuri sistemis SefasebisaTvis dupleqs<br />

teqnikiT unda gamovikvlioT Semdegi venebi: barZayis<br />

saerTo vena, barZayis zedapiruli vena, barZayis<br />

proqsimaluri Rrma vena, proqsimaluri didi saC<strong>in</strong>o vena,<br />

da muxlqveSa vena.<br />

• dopleruli Sefaseba saWiroa paTologiis arsebobis<br />

dasamtkiceblad, an gamosaricxad,<br />

• asimetriulobis, pulsurobis an sunTqviTi fazurobis<br />

dakargvis gamosavlenad, sul mcire, ormxrivad unda<br />

Sesruldes barZayis saerTo venebis speqtrul-dopleruli<br />

analizi.<br />

• venuri Trombozebis diagnozis mTavar kriteriums<br />

arakompresirebadi venuri ubnebis gamovlena warmoadgens.<br />

venebis arakompresirebadi ubnebi, maTSi sisxlis nakadis<br />

arsebobis, an ararsebobis gamosavlenad, unda<br />

daTvalierdes speqtruli, an feradi dopleris<br />

gamoyenebiT.<br />

• kanWis adgilobivi tkivilis dros saWiroa lokaluri<br />

ubnis gamokvleva<br />

• barZayis da muxlqveSa venebis gamokvlevisas unda movicvaT<br />

maTi sigrZis maqsimaluri nawili, amasTan unda vawarmooT<br />

Semdegi ubnebis gamosaxulebebis Cawera: barZayis saerTo<br />

vena, barZayis saerTo venis da didi saC<strong>in</strong>o venis SeerTebis<br />

adgili, barZayis Rrma proqsimaluri, barZayis zedapiruli<br />

venis proqsimaluri, Sua da distaluri monakveTebi da<br />

muxlqveSa vena. aseve unda dafiqsirdes yvela aRmoCenili<br />

vaskuluri, Tu aravaskuluri paTologia, Tumca diagnozis<br />

dasazusteblad SesaZloa saWiro gaxdes damatebiTi<br />

gamosaxulebebis miReba. Tu standartuli gamoklveviT<br />

diagnozis verificireba ver moxerxda, rogorc wesi saWiro<br />

xdeba simptomuri ubnebis gamokvleva damatebiTi<br />

fanjrebidan. rodesac Rrma venebis Trombozebis<br />

sadiagnostiko kriteriumad viyenebT kompresias, barZayis<br />

67


da muxlqveSa venebi mTel sigrZeze unda daTvalierdes<br />

ganiv WrilSic, kanze zewoliT, am mis gareSe, da<br />

movaxd<strong>in</strong>oT Canaweri orive mdgomareobaSi. zustad unda<br />

iqnas dokumentirebuli im ubnebis lokalizacia da<br />

gavrceleba, romelTa venebis kompresiac ver moxerxda<br />

• pacientis Civilebis, kl<strong>in</strong>ikuri Cvenebebis da mkurnalobis<br />

taqtikis Sesabamisad SeiZleba saWiro gaxdes protokolis<br />

modifikacia, magaliTad zedapiruli venuri sistemis,<br />

kanWis Rrma venebis ufro Rrma Seswavla, an ormxrivi<br />

gamokvleva.<br />

8.2.2. venuri ukmarisoba<br />

• venuri ukmarisobis diagnozi ismeva sisxlis reversiuli<br />

d<strong>in</strong>ebis gamovl<strong>in</strong>ebiT. yvela SemTxvevaSi unda moxdes am<br />

d<strong>in</strong>ebis lokalizaciis da xangrZlivobis dadgena.<br />

dopleruli kvleva unda Catardes kl<strong>in</strong>ikur Cvenebaze<br />

dafuZnebiT yvela saWiro doneze<br />

• SesaZloa saWiro gaxdes iseTi manevrebis gamoyeneba,<br />

rogorebicaa: barZayze an kanWze zewola, valsavas manevri<br />

an Rrma sunTqva<br />

• pacienti ar unda gamovikvlioT mxolod zurgze wolisas,<br />

aramed Sebrunebul trendelenburgis da vertikalur<br />

poziciebSic (im fexs, romelzec sruldeba<br />

ultrasonografia, gamokvlevis procesSi ar unda<br />

awvebodes sxeulis wona).<br />

8.2.3. zeda kidurebi<br />

• zeda kidurebis dupleqsuri gamokvleva moicavs<br />

laviwqveSa, mxar-Tavis, sauRle da iRliis venebis<br />

daTvalierebas. Cvenebis SemTxvevaSi unda daTvalierdes<br />

Sevardnis, salmis, mxris da w<strong>in</strong>a mxris venebi, aseve<br />

simptomaturi ubnebis venebic<br />

• dupleqsuri, an feradi dopleruli gamokvlevebi<br />

gamoiyeneba venebis kompresiis unaris, Trombebis, kedlis<br />

gasqelebis, spontanuri kontrastirebis, d<strong>in</strong>ebis pulsuri,<br />

an respiraciuli fazurobis da venuri avsebis defeqtebis<br />

gamosavlenad da Sesafaseblad.<br />

8.2.4. venebis topografiuli Seswavla<br />

zeda an qveda kidurebis zedapiruli venebis tofografiuli<br />

Seswavla gulisxmobs maTi zomis, gamavlobis da<br />

mimarTulebis dadgenas SuntirebisTvis maTi Semdgomi<br />

gamoyenebis mizniT. SesaZloa miRebuli monacemebi kanzec<br />

gamoisaxos<br />

8.2.5. periferiuli venebis ultrasonografiisTvis umjobesia<br />

xazovani, an konveqsuri transduseris gamoyeneba, Tumca<br />

xarisxiani gamosaxulebebis miReba SesaZlebelia seqtoruli<br />

transduseriTac. Sav-TeTri gamosaxulebis misaRebad<br />

68


gamoyenebuli ultrabgeris sixSire, Cveulebriv, unda<br />

aRematebodes 5 mgh-s, Tumca zogjer saWiro xdeba ufro<br />

dabali sixSireebis gamoyeneba. dopleruli kvlevebisTvis<br />

gamoyenebuli ultrabgeris ki ≥ 2.5 mgh-ze.<br />

9. mkerdis mkerdis ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

9.1. 9.1. Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

• palpacirebadi mkerdis masa, an mkerdTan dakavSirebuli sxva<br />

niSnebi an simptomebi<br />

• sxva kvlevebiT (mag. mamografiiT, an birTvul-magnituri<br />

rezonansiT) gamovlenili, an saeWvo paTologia<br />

• 30 wlamde qalebSi, an laqtaciisa da orsulebis periodSi<br />

aRmocenebuli palpirebadi masis pirveladi kvleva<br />

• mkerdis implantebTan asocirebuli problemebi<br />

• mamografiulad gamovlenili mikrokalcifikatebi, da/an<br />

mkerdis struqturuli cvlilebebi, rac am warmonaqmnebis<br />

gazrdili simkvrivis gamo SesaZloa malavdes simsivnur<br />

warmonaqmnebs<br />

• mkerdis biofsia da sxva <strong>in</strong>tervenciuli procedurebi<br />

• sxivuri Terapiis dagegmva<br />

am etapze sabolood ar aris dadgenili ultrasonogarfiis<br />

efeqtianoba axlad gamovlenili mkerdis simsivnis dros,<br />

iRliis limfur kvanZebSi faruli metastazebis dasadgenad da<br />

maRali riskis qalebis skr<strong>in</strong><strong>in</strong>gisTvis<br />

9.2 kvlevis kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

9.2.1. ultrasonografiis Sedegebi unda ganvixiloT kl<strong>in</strong>ikur<br />

suraTTan, pacientis simptomebTan, adre Catarebul<br />

mamografiul, ultrasonografiul da sxva radiologiuri<br />

kvlevebis monacemebTan korelaciaSi<br />

9.2.2. gamosaxulebebis miReba warmoebs, sul mcire, 2<br />

perendikularul proeqciaSi. unda dafiqsirdes paTologiuri<br />

warmonaqmnis maqsimaluri zomebi (sul mcire, ori, mag., sigrZe<br />

da sigane) maqsimaluri zomebis gansazRvra umjobesia<br />

orTogonalur sibrtyeSi<br />

9.2.3. aucilebelia moxdes miRebuli gamosaxulebebis Cawera da<br />

sworad markireba, marjvena Tu marcxena ZuZus, paTologiis<br />

lokalizaciis, ZuZusTan mimarTebaSi transduseris<br />

69


orientaciis (ganivi, Tu sigrZivi, radialuri, Tu<br />

antiradialuri) miTiTebiT<br />

9.2.4. lokalizaciis miTiTeba unda moxdes saaTis ciferblatis da<br />

dvrilidan manZilis mixedviT da/an daskvnis furcelze<br />

dafiqsirebul unda iqnas ZuZus diagramaze<br />

9.2.5. mkerdis masis sonografiuli maxasiaTeblebia: zoma, forma,<br />

orientacia, kideebi, eqogenoba, dazianebis sazRvrebi, bgeris<br />

Sesusteba (mag, distanciuri Crdili, an gaZliereba) da<br />

mimdebare qsovilis mdgomareoba<br />

9.2.6. mkerdis ultrasonografiisTvis, Cveulebriv, gamoiyeneba<br />

xazovani transduseri, SeZlebisdagvarad, maRali<br />

ultrabgeriTi sixSiriT (10 mgh da ufro maRali). garda amisa,<br />

didi mniSvneloba aqvs, rom pacienti ise movaTavsoT, rom<br />

maqsimalurad Semcirdes gamosakvlevi aris sisqe.<br />

10. 10. 10. muclis muclis Rrus Rrus da da retroperitonealuri retroperitonealuri aris<br />

aris<br />

ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

10.1. 10.1. Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

• tkivili muclis, ferdis, da/an zurgis areSi<br />

• simptomebi da niSnebi, romlebic SesaZloa dakavSirebuli<br />

iyos muclis Rrus da/an retroperitonealuri aris<br />

paTologiebTan, mag., siyviTle, hematuria<br />

• muclis Rrus palpirebadi paTologia, rogorebicaa: masebi<br />

muclis RruSi an organomegalia<br />

• laboratoriuli, an sxva radiologiuri kvlevebis<br />

Sedegebi, romlebic migvaniSneben muclis da/an<br />

retroperitonealur paTologiaze<br />

• muclis da/an retroperitonealuri aris ukve dadgenili,<br />

an saeWvo paTologiis d<strong>in</strong>amikaSi kvleva.<br />

• ultrasonografiuli kvleva metastazebis, an pirveladi<br />

simsivnuri warmonaqmnebis gamosavlenad<br />

• eWvi Tandayolili paTologiis arsebobaze<br />

• muclis Rrus travma<br />

• pre-transplantaciuri da post-transpalantaciuri<br />

gamokvleva<br />

� ultrasonografiuli kvleva <strong>in</strong>vaziuri procedurebis<br />

dasagegmad da sameTvalyureod<br />

� peritoniumsa da/an retroperitoniumSi Tavisufali, an<br />

Semofargluli siTxis dadgena<br />

70


10.1. 10.1. kvlevis kvlevis kvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

10.1.1. RviZli<br />

10.1.1.1. unda miviRoT RviZlis sigrZivi da ganivi Wrilebi. RviZlis<br />

parenqimis gamokvleva unda moxdes misi kerovani da/an<br />

difuzuri paTologiis gamosavlenad. Tu SesaZlebelia,<br />

RviZlis eqogenoba unda SevadaroT marjvena Tirkmlis<br />

eqogenobas<br />

10.1.1.2. unda miviRoT ZiriTadi sisxlZarRvebis gamosaxulebebi,<br />

rogorebicaa: qveda Rru vena. RviZlis venebi, karis mTavari<br />

vena, da Tu SesaZlebelia, karis venis marjvena da marcxena<br />

totebi<br />

10.1.1.3. cal-calke unda davaxasiaToT RviZlis wilebi (marjvena,<br />

marcxena da kaudaluri) da Tu SesaZlebelia, marjvena<br />

subdiafragma da masTan mimdebare plevris Rru<br />

10.1.1.4. dopleruli kvleva gamoiyeneba RviZlis sisxlZarRvebSi<br />

sisxlis d<strong>in</strong>ebis mimarTulebisa da siCqaris dasadgenad.<br />

unda gamovikvlioT: RviZlis arteriebi, RviZlis venebi,<br />

karis venebi, qvemo Rru venis <strong>in</strong>trahepaturi nawili,<br />

kolateraluri venebi da RviZlSida porto-sistemuri<br />

Suntebi (maTi arsebobis SemTxvevaSi).<br />

10.2.2. naRvlis buSti da sanaRvle gzebi<br />

10.2.2.1. naRvlis buStis sigrZivi da ganivi gamosaxulebebi unda<br />

miviRoT zurgze mwoliare poziciaSi, Tumca zogierT<br />

SemTxvevaSi, kerZod, naRvlis buStSi kenWebis da/an naleqis<br />

arsebobisas, am organos da misi mimdebare qsovilebis<br />

gamosakvlevad, SesaZloa kvlevis Catareba dagvWirdes<br />

marcxena lateralur, vertikalur, an guldaRma<br />

poziciebSic. unda ganisazRvros naRvlis buStis kedlis<br />

sisqe, zogjer amisTvis SesaZloa dagvWirdes misi gazomva.<br />

Tu pacients aReniSneba tkivili, unda SevafasoT ramdenad<br />

mgrZnobiarea igi transduseriT zewolisadmi<br />

10.2.2.2. RviZlSida sanaRvle sad<strong>in</strong>rebis Sesafaseblad unda<br />

miviRoT RviZlis sxvadasxva Wrilebi. RviZlSida da<br />

RviZlgare sanaRvle sad<strong>in</strong>rebis dasaxasiaTeblad unda<br />

Sevafasod maTi zoma (aris Tu ara dilatirebuli), da<br />

kedlis sisqe, agreTve, aRvweroT sxva paTologiuri<br />

cvlilebebi. unda movaxd<strong>in</strong>oT RviZlis karSi sanaRvle<br />

sad<strong>in</strong>ris zomis da paTologiuri cvlilebis (arsebobis<br />

SemTxvevaSi) dokumentacia. Tu SesaZlebelia, unda<br />

71


gamovikvlioT pankreasis Tavis areSi viziualizirebadi<br />

distaluri saerTo sad<strong>in</strong>aric. sanaRvle sad<strong>in</strong>rebis<br />

diferenciisaTvis RviZlis arteriebisa da karis venebisgan,<br />

SesaZloa dopleris gamoyeneba.<br />

10.2.2.3. naRvlis buStis rut<strong>in</strong>uli ultrasonografiuli kvleva<br />

unda Catardes adekvaturad gadaWimul naRvlis buStze _<br />

umetesoba mozrdilebisa da bavSvebisaTvis, normalurad<br />

mofunqcionire naRvlis buStis SemTxvevaSi, uzmod yofna<br />

sakmarisia kvlevamde 8 saaTis ganmavlobaSi. Cvilebsa da<br />

zogierT mozrdilebSi naRvlis buStis adekvaturi<br />

gaWimvisTvis SesaZloa naklebi droc iyos sakmarisi.<br />

10.2.3. pankreasi<br />

10.2.3.1. Tu SesaZlebelia, unda daTvalierdes pankreasis yvela<br />

nawili: Tavi, kaviseburi morCi, sxeuli da kudi.<br />

peroralurad miRebulma wyalma, an sakontrasto<br />

nivTierebam SeiZleba xeli Seuwyos vizualizaciis<br />

gaumjobesebas<br />

10.2.3.2. pankreasis gamokvlevisas unda SevafasoT:<br />

� parenqimuli dazianebebi<br />

� distaluri saerTo sanaRvle sad<strong>in</strong>ari pankreasis Tavis<br />

nawilSi<br />

� pankreasis sad<strong>in</strong>ari _ dilataciis (gazomviT<br />

dadasturebuli), an raime sxva paTologiis gamovlenis<br />

mizniT<br />

� peripankreasuli are adenopaTiis da/an siTxis<br />

gamovlenis mizniT.<br />

10.2.4. elenTa<br />

10.2.4.1. unda miviRoT elenTis sigrZivi da ganivi Wrilebi.<br />

dopleruli kvleva gamoiyeneba elenTis venasa da<br />

arteriaSi sisxlis d<strong>in</strong>ebis arsebobisa da mimarTulebis<br />

dasadgenad. splenomegaliis dasadastureblad dagvexmareba<br />

elenTis gazomva. Tu SesaZlebelia, elenTis eqogenoba<br />

unda SevadaroT marcxena Tirkmlis eqogenobas da vecadoT<br />

marcxena subdiafragmuli sivrcis da masTan mimdebare<br />

plevris Rrus vizualizacias.<br />

72


10.2.5. nawlavi<br />

10.2.5.1. nawlavis gamokvleva SesaZloa Catardes nawlavis kedlis<br />

gasqelebis (SesaZloa dagvWirdes kedlis sisqis gazomva),<br />

dilataciis, kunTovani hipertofiis, masebis da sxva<br />

paTologiuri procesebis gamosavlenad. kuWis piloruli<br />

nawilisa da misi mimdebare nawilebis utrasonografia<br />

SeiZleba da<strong>in</strong>iSnos CvilebSi, Reb<strong>in</strong>ebisas. apendiqsis da<br />

sxva nawlavuri maryuJebis vizualizaciisTvis SesaZloa<br />

dagvWirdes kompresiuli ultrasonografiis Catareba.<br />

dopleruli kvleva gamoiyeneba sisxlis d<strong>in</strong>ebis arsebobis<br />

dasadgenad.<br />

10.2.6. peritonealuri siTxe<br />

10.2.6.1. unda moxdes nebismieri Semofargluli Tu Tavisufali<br />

peritonealuri siTxis lokalizaciis da gavrcelebulobis<br />

dokumentacia. travmuli dazianebis, kerZod daxuruli<br />

travmis SemTxvevaSi, sisxldenis gamosavlenad awarmoeben<br />

fokusirebul abdom<strong>in</strong>ur ultrasonografias<br />

10.2.6.2. muclis RruSi Tavisufali siTxis gamosavlenad sigrZiv<br />

da ganiv poziciebSi aTvaliereben:<br />

� marjvena zeda kvadrats (RviZlis saproeqcio are,<br />

gansakuTrebiT RviZlis periferiulad da<br />

subhepaturad)<br />

� marcxena zeda kvadrats (elenTis saproeqcio are,<br />

gansakuTrebiT elenTis periferiulad)<br />

� muclis marjvena da marcxena lateralur arxebs<br />

� mcire menjs (vizualizaciis gasaumjobeseblad, savse<br />

Sardis buStis fonze, romelic saWiroebis da<br />

SesaZleblobis SemTxvevaSi, xelovnurad unda gavavsoT<br />

folis kaTeteris gamoyenebiT).<br />

10.2.7. muclis kedeli<br />

10.2.7.1. muclis Rrus kedlis ultrasonografia aucileblad unda<br />

moicavdes simptomuri ubnebis gamokvlevas. unda<br />

demonstrirdes nebismieri abdom<strong>in</strong>aluri masisa da<br />

peritoniumis urTierTdamokidebuleba. unda moxdes<br />

peritoniumis, an muclis kedlis kunTebis nebismieri<br />

defeqtis dokumentireba da aR<strong>in</strong>iSnos am defeqtis areSi<br />

nawlavis, siTxis, Tu sxva qsovilis arseboba, an<br />

ararseboba. zogjer saWiro xdeba vertikalur poziciaSi,<br />

73


an valsalvas manevris fonze Catarebuli gamokvleva.<br />

dopleruli gamokvleva SeiZleba dagvexmaros aRmoCenil<br />

masasa da sisxlZarRvebs Soris urTierTkavSiris<br />

dadgenaSi.<br />

10.2.8. Tirkmelebi<br />

10.2.8.1. sigrZiv da ganiv proeqciebSi unda miviRoT orive<br />

Tirkmlis zeda, Sua da qveda wilebis, parenqimis,<br />

kortikaluri nawilis da Tirkmlis menjis gamosaxulebebi.<br />

unda ganisazRvros orive Tirkmlis maqsimaluri sigrZivi<br />

zoma. vizualizaciis gasaumjobeseblad SesaZlebelia<br />

kvleva CavataroT dekubitur, guldaRma da wamomjdar<br />

poziciebSic. Tu SesaZlebelia, Tirkmlebis eqogenoba<br />

unda SevadaroT Sesabamisad, RviZlis da elenTis<br />

eqogenobas. unda davaTvalieroT perirenaluri areebic<br />

10.2.8.2. Tirkmlis sisxlZarRvebis gamosakvlevad dopleruli<br />

kvleva gamoiyeneba:<br />

� Tirkmlis venisa da arteriis gamavlobis dasadgenad<br />

� zrdasrulebSi Tirkmlis arteriis stenozze eWvis<br />

SemTxvevaSi, risTvisac, rodesac es SesaZlebelia,<br />

Tirkmlis mTavari arteriebis eqstrarenalur nawilSi<br />

proqsimalurad, centralurad da distalurad (kuTxis<br />

koreqciiT) unda ganisazRvros sisxlis nakadis<br />

maqsimaluri siCqareebi. aseve, unda gaizomos Tirkmlis<br />

arteriebTan mimdebare aortis (transplantantis<br />

SemTxvevaSi, TeZos arteriis) maqsimaluri siCqare da<br />

Tanafardoba am siCqaresa da Tirkmlis arteriebis<br />

siCqareebs Soris (aorto-renaluri Tanafardoba).<br />

pulsuri dopleriT Tirkmlis zeda da qveda wilebis<br />

<strong>in</strong>trarenalur arteriebSi maqsimaluri siCqaris gazomva,<br />

SesaZloa iribad miuTiTebdes Tirkmlis mTavari<br />

arteriis stenozis arsebobaze.<br />

10.2.9. Sardis buSti da momijnave struqturebi<br />

10.2.9.1. srulyofili ultrasonografiuli kvlevis Catarebis<br />

SemTxvevaSi unda miviRoT gadavsebuli Sardis buStis<br />

da misi kedlebis ganivi da sigrZivi gamosaxulebebi.<br />

unda dafiqsirdes da dokumentirdes buStis sanaTuris,<br />

an misi kedlebis nebismieri cvlileba. aseve,<br />

SardsawveTebis dilatacia. agreTve, SeiZleba<br />

74


dafiqsirdes narCeni Sardis arseboba da moxdes misi<br />

raodenobis daTvla.<br />

10.2.10. Tirkmelzeda jirkvali<br />

10.2.10.1. rodesac SesaZlebelia, Cveulebriv, is<strong>in</strong>jeba<br />

axalSobilebSi, ganiv da sigrZiv proeqciebSi.<br />

zrdasrul adamianebSi maTi vizualizacia iSviaTadaa<br />

SesaZlebeli da Tu amis gakeTeba moxerxda, unda<br />

dokumentirdes rogorc jirkvlebis zoma, aseve maTSi<br />

hemoragiis, masebis, an sxva paTologiis arseboba.<br />

10.2.11. aorta<br />

10.2.11.1.1. aortis vizualizacia unda moxdes ganiv da sigrZiv<br />

proeqciebSi. aortis specifiuri gamokvlevis wesebi<br />

ixileT me-3 TavSi.<br />

10.2.12. qveda Rru vena<br />

10.2.12.1.1. qveda Rru venis vizualizacia unda moxdes ganiv da<br />

sigrZiv proeqciebSi. misi gamavlobisa da paTologiebis<br />

dasadgenad SesaZloa dopleris gamoyenebac.<br />

10.2.13. muclis Rrus ultrasonografiisTvis umjobesia<br />

seqtoruli, an xazovani transduseris gamoyeneba,<br />

SeZlebisdagvarad, maRali ultrabgeriTi sixSiriT<br />

(pediatriul pacientebSi 5 mgh, an ufro maRali,<br />

mozrdilebSi, ki 2-5 mgh). dopleruli kvlevebisTvis<br />

gamoiyeneba sxvadasxva sixSiris ultrabgera.<br />

11. 11. mcire mcire menjis menjis ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

11.1. 11.1. Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

� tkivili mcire menjis areSi<br />

� dismenorea (mtkivneuli menstruacia)<br />

� menoragia (menstruaciuli sisxldena)<br />

� metroragia (araregularuli sisxldena saSvilosnodan)<br />

� menometroragia (Zlieri araregularuli sisxldena)<br />

� ukve dadgenili paTologiis (magaliTad, hemoragiuli<br />

cista) ganmeorebiTi kvleva<br />

� unayofo pacientebis gamokvleva da monitor<strong>in</strong>gi<br />

� dagvianebuli menzesi, an naadrevi momwifeba<br />

75


� postmenopauzuri sisxldena<br />

� fizikuri gas<strong>in</strong>jvisas gamovlenili mcire menjis<br />

paTologia<br />

� sxva radiologuri kvlevebiT, magaliTad, kompiuteruli<br />

tomografiiT, an magnituri rezonansiT gamovlenili<br />

paTologiis Semdgomi kvleva<br />

� Tandayolili paTologiebis gamokvleva<br />

� Zlieri sisxldena, tkivili, an temperaturis momateba<br />

mcire menjze qirurgiuli Carevis, an mSobiarobis Semdeg<br />

� saSvilosnosSida kontraceptivebis lokalizacia<br />

� im pacientebis skr<strong>in</strong><strong>in</strong>guli kvleva, romelTac simsivnis<br />

ganviTarebis gazrdili riski aqvT<br />

11.2. 11.2. kvle kvlevis kvle vis specifika specifika:<br />

specifika<br />

11.2.1. mcire menjis transabdom<strong>in</strong>aluri kvleva, Cveulebriv,<br />

tardeba savse Sardis buStiT, rac uzrunvelyofs<br />

mxedvelobis aredan airis Semcveli wvrili nawlavis<br />

gadawevas. iSviaTad, zedmetad gadavsebulma Sardis buStma<br />

SeiZleba xeli SeuSalos gamokvlevis Catarebas _ aseT<br />

SemTxvevaSi gamokvleva ganmeorebiT unda Catardes<br />

nawilobriv daclili Sardis buStiT<br />

11.2.2. transvag<strong>in</strong>aluri ultrasonografiia, umjobesia Catardes<br />

daclili Sardis buStiT. transvag<strong>in</strong>aluri transduseris<br />

Seyvana SeiZleba moaxd<strong>in</strong>os, rogorc eqimma, aseve Tavad<br />

pacientma<br />

11.2.3. saSvilosno<br />

11.2.3.1. saSvilosnos gamokvlevisas unda moxdes Semdegi monacemebis<br />

Sekreba da dokumentireba:<br />

� saSvilosnos zoma, forma da mdebareoba<br />

� endometriumi<br />

� miometriumi<br />

� saSvilosnos yeli<br />

11.2.3.2. saSvilosnos sigrZe izomeba sigrZiv RerZze saSvilosnos<br />

fuZidan saSvilosnos yelamde (Tu SesaZlebelia, unda<br />

gaizomos gareTa zoma.<br />

saSvilosnos siRrme (w<strong>in</strong>a-ukana zoma), aseve, izomeba sigrZiv<br />

RerZze saSvilosnos w<strong>in</strong>a kedlidan ukana kedlamde, sigrZivi<br />

RerZis perpendikularulad.<br />

saSvilosnos sigane izomeba transaqsialuri, an koronaruli<br />

poziciebidan.<br />

saSvilosnos sxeulis moculobis gansazRvrisas, gazomvebSi<br />

ar unda SevitanoT cervikaluri nawili<br />

11.2.3.3. endometriumis Sefasebisas unda gaizomos misi sisqe,<br />

aR<strong>in</strong>iSnos fokaluri dazianeba da masis, an siTxis arseboba<br />

endometriumis RruSi. monacemebis Sefasebisas unda<br />

76


gaviTvalisw<strong>in</strong>oT ciklis romel fazaSi xdeba gamokvleva, an<br />

iRebs Tu ara pacienti hormonalur preparatebs. Tu<br />

endometriumis suraTi ar ikveTeba, an cudad ikveTeba, es<br />

aucileblad unda mieTiTos eqimis daskvnaSi<br />

11.2.3.4. miometriumis da saSvilosnos yelis gamokvlevisas, unda<br />

SevafasoT maTi konturebi, eqogenuroba da warmonaqmnebis<br />

arseboba, an ararseboba. masebis dafiqsirebis SemTxvevaSi unda<br />

gaizomos, sul mcire, maTi ori zoma da dokumentirdes maTi<br />

lokalizacia.<br />

11.2.4.saSvilosnos danamatebi (sakvercxeebi da falopis milebi)<br />

11.2.4.1. saSvilosnos danamatebis Sefasebisas jer unda vecadoT<br />

sakvercxeebis gamosaxulebis miRebas. sakvercxeebis<br />

gamoklveva xdeba or orTogonalur sibrtyeSi. unda gaizomos<br />

maTi 3 zoma _ sigane, sigrZe da siRrme. cnobilia, rom<br />

zogierT SemTxvevaSi, magaliTad, menopauzis an didi,<br />

leiomiomatozuri saSvilosnos arsebobisas, sakvercxeebis<br />

vizulizacia ar xerxdeba<br />

11.2.4.2. Cveulebriv, aseve ar xerxdeba normaluri falopis milebis<br />

(aradilatirebuli) vizualizacia<br />

11.2.4.3. saSvilosnos danamatebSi simsivnuri warmonaqmnebis<br />

gamovlenisas unda aRniSnos da dokumentirdes maTi<br />

damokidebuleba sakvercxeebTan da saSvilosnosTan; aseve<br />

ganisazRvros masebis lokalizacia, zoma, eqogenoba da<br />

struqtura (cisturi, soliduri, Tu kompleqsuri). zogjer,<br />

danamatis vaskularizaciis dasadgenad, SesaZloa dopleris<br />

an feradi dopleris gamoyeneba dagvWirdes.<br />

11.2.5. duglasis foso (Cul-De-Sac)<br />

duglasis fosos da saSvilosnos ukan mdebare nawlavis<br />

mkafio gamosaxulebis danaxva SesaZloa ver moxerxdes.<br />

aRniSnuli midamo unda gamovikvlioT siTxis an masebis<br />

arsebobaze. simsivnuri warmonaqmnis dafiqsirebis SemTxvevaSi<br />

unda SevafasoT misi zoma. lokalizacia, forma, eqogenoba, da<br />

struqturuli maxasiaTeblebi (cisturi, soliduri, Tu<br />

kompleqsuri) da agreTve, maTi kavSiri saSvilosnosTan da<br />

sakvercxeebTan. nawlavis siTxisa da fekaluri masebisagan<br />

simsivnuri warmonaqmnis diferencirebaSi SesaZloa<br />

dagvexmaros transvag<strong>in</strong>aluri ultrasonografia.<br />

11.2.6. mcire menjis ultrasonografiisTvis gamoiyeneba seqtoruli,<br />

xazovani da transvag<strong>in</strong>aluri transduserebi,<br />

SeZlebisdagvarad, maRali ultrabgeriTi sixSiriT _<br />

transabdom<strong>in</strong>aluri kvlevebisTvis 3,5 mgh, an ufro maRali,<br />

transvag<strong>in</strong>aluri kvlevebisTvis, ki 5 mgh, an ufro maRali.<br />

77


12. 12. farisebri farisebri da da parafarisebri parafarisebri jirkvlebis<br />

jirkvlebis<br />

ultrasonografia<br />

ltrasonografia<br />

12.1. 12.1. Cvenebebi Cvenebebi<br />

� kisris areSi palpirebadi warmonaqmnebis lokalizaciisa<br />

da struqturuli maxasiaTeblebis gamokvleva<br />

� sxva gamosaxulebiTi, an laboratoriuli kvlevebiT<br />

(magaliTad, farisebri jirkvlis radioizotopuri kvleviT<br />

gamovlenili paTologiebis Semdgomi kvleva<br />

� farisebri jirkvlis arsebobis dadgena da zomisa da<br />

lokalizaciis Sefaseba<br />

� avTvisebiani simsivnis gazrdili riskis mqone pacientebis<br />

gamokvleva<br />

� farisebri jirkvlis kvanZebis monitor<strong>in</strong>gi<br />

� dadgenili, an saeWvo Tiroiduli karc<strong>in</strong>omis fonze<br />

daavadebis recidivis, an regionalur kvanZebSi<br />

metastazebis gamovlena<br />

� saeWvo pirveladi an meoradi hiperparaTiroidizmis fonze<br />

parafarisebri jirkvlebis paTologiebis kvleva<br />

� parafarisebr jirkvalze qirurgiuli Carevis, an<br />

ablaciuri Terapiis Semdgom hiperTireodizmis simptomebis<br />

ganmeorebiT ganviTarebisas gadidebuli paraTireoiduli<br />

jirkvlebis raodenobisa da zomis dadgena.<br />

� biofsiis, ablaciis, an sxva <strong>in</strong>tervenciuli procedurebis<br />

w<strong>in</strong> farisebri da parafarisebri jirkvlebis, an maTTan<br />

mimdebare kisris limfuri kvanZebis lokalizaciis dadgena<br />

� paraTiroiduli jirkvlis implantebis lokalizaciis<br />

dadgena.<br />

12.2. 12.2. gamoklvevis gamoklvevis specifika:<br />

specifika:<br />

12.2.1. farisebri jirkvali<br />

12.2.1.1. farisebri jirkvlis gamokvleva sruldeba horizontalur<br />

poziciaSi, daWimuli kisris fonze (gadaweuli Tavi).<br />

farisebri jirkvlis marjvena da marcxena wilebi unda<br />

daTvalierdes, sul mcire, or proeqciaSi, sigrZiv da ganiv<br />

WrilebSi<br />

12.2.1.2. unda CaviweroT orive wilis zeda, Sua da qveda nawilebis<br />

ganivi gamosaxulebebi; orive wilis medialuri, Sua da<br />

lateraluri nawilebis sigrZivi gamosaxulebebi da<br />

yelis, sul mcire, ganivi gamosaxuleba<br />

12.2.1.3. farisebri jirkvlis TiToeuli wili unda gavzomoT sam<br />

sibrtyeSi (w<strong>in</strong>a-ukana, ganivi da sigrZivi). . izomeba yelis<br />

w<strong>in</strong>a-ukana zoma (sisqe)<br />

78


12.2.1.4. unda moxdes aRmoCenili cvlilebebis dokumentireba<br />

(Cawera) da maTi adgilmdebarebis, zomebis (sul mcire 2<br />

sibrtyeSi, Tumca umjobesia samSi), raodenobis da<br />

struqturuli maxasiaTeblebis aRwera<br />

12.2.1.5. unda dokumentirdes da aRiweros mimdebare rbili<br />

qsovilebis (magaliTad, paTologiuri limfuri jirkvlebi,<br />

an Trombozuli venebi) paTologiuri cvlilebebi<br />

12.2.1.6. farisebri jirkvlisa da misi warmonaqmnebis<br />

vaskularizaciis dasadgenad SesaZlebelia speqtruli da<br />

feradi dopleris gamoyeneba<br />

12.2.1.7. SesaZleblobis SemTxvevaSi, farisebri jirkvlis<br />

ultrasonografiuli kvlevis Sedegebi unda Sedardes sxva<br />

gamokvlevebis monacemebs<br />

12.2.2. parafarisebri jirkvali<br />

12.2.2.1. parafarisebri jirkvlebis gamokvleva sruldeba<br />

horizontalur poziciaSi, daWimuli kisris fonze<br />

(gadaweuli Tavi), sigrZiv da ganiv WrilebSi orive mxares<br />

karotiduli arteriebidan Suaxazamde da karotiduli<br />

arteriebis bifurkaciidan zemoT gulmkerdis Sesavlamde<br />

12.2.2.2. SesaZlebelia laviwis Zvlebi faravdnen parafarisebr<br />

jirkvlebs da maTi ukeT vizualizaciisTvis saWiro gaxdes<br />

ylapviTi moZraobebis Sesruleba. zeda mediast<strong>in</strong>umSi<br />

lokalizebuli paraTiroiduli jirkvlebis vizualizacia<br />

SeiZleba moxdes sauRle fosodan. aRsaniSnavia, rom<br />

normaluri paraTireoiduli jirkvlebis vizualizacia<br />

xSirad ver xerxdeba.<br />

12.2.2.3. paraTireoiduli jirkvlebis vizualizaciis SemTxvevaSi,<br />

unda dokumentirdes maTi lokalizacia, zoma (sam<br />

sibrtyeSi) da raodenoba, agreTve, maTi kavSiri farisebr<br />

jirkvalTan<br />

12.2.2.4. parafarisebri jirkvlis vaskularizaciis dasadgenad<br />

SesaZlebelia speqtruli da feradi dopleris gamoyeneba<br />

12.2.2.5. SesaZleblobis SemTxvevaSi, parafarisebri jirkvlis<br />

ultrasonografiuli kvlevis Sedegebi unda Sedardes sxva<br />

gamokvlevebis monacemebs<br />

12.2.3. farisebri da parafarisebri jirkvlebis<br />

ultrasonografiisTvis gamoiyeneba xazovani transduseri,<br />

SeZlebisdagvarad, maRali ultrabgeriTi sixSiriT,<br />

Cveulebriv 10 -14 mgh.<br />

79


13. 13. sameano sameano ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

13.1. 13.1. klasifikacia<br />

13.1.1. pirveli trimestris kvleva<br />

13.1.2. meore, an mesame trimestris standartuli kvleva:<br />

nayofis mdebareobis dadgena, amnionuri siTxis moculobis<br />

dadgena, gulis aqtivobis dadgena, placentis mdebareobis<br />

dadgena, nayofis biometria, nayofis raodenobis dadgena da<br />

anatomiuri mimoxilva. garda amisa, Tu es teqnikurad<br />

SesaZlebelia, unda daTvalierdes dedis saSvilosnos yeli<br />

da misi danamatebi<br />

13.1.3. limitirebuli kvleva tardeba raime specifiur kiTxvaze<br />

sapasuxod, mag.,. sisxldenian pacientSi, nayofis gulis<br />

aqtivobis dasadgenad, an mSobiareSi nayofis mdebareobis<br />

gansasazRvrad. umravles SemTxvevaSi, limitirebuli kvleva<br />

tardeba adre Catarebuli sruli kvlevis Semdeg<br />

13.1.4. specializirebuli kvleva gulisxmobs nayofis detalur<br />

anatomiur daTvalierebas, rodesac anamnezis, bioqimiuri, an<br />

standartuli ultrasonografiuli kvlevis safuZvelze<br />

saeWvoa nayofis anomaliis arseboba. specializirebuli<br />

kvleva SeiZleba moicavdes nayofis doplerul kvlevas,<br />

biofizikuri profilis dadgenas, nayofis eqokardiogramas, an<br />

damatebiTi biometriuli gazomvebis Catarebas.<br />

13.2. 13.2. gamok gamokvlevis gamok gamok levis specifika specifika:<br />

specifika<br />

13.2.1. 13.2.1 13.2.1 13.2.1 pirveli pirveli pirveli pirveli trimestris trimestris trimestris trimestris kvleva kvleva kvleva kvleva<br />

13.2.1.1. 13.2.1.1. 13.2.1.1. Cvenebebi<br />

• saSvilosnoSida orsulobis dadastureba<br />

• saeWvo eqtopiuri orsulobis dadgena<br />

• vag<strong>in</strong>aluri sisxldenis mizezis dadgena<br />

• tkivili mcire menjis areSi<br />

• nayofis gestaciuri (menstrualuri) asakis Sefaseba<br />

• mravalnayofianobis diagnostika<br />

• gulis aqtivobis dadastureba<br />

• damxmare saSualeba qorionuli xaoebis nimuSis<br />

asaRebad, embrionis gadaadgilebis da mdebareobis<br />

Sesafaseblad da saSvilosnosSida mowyobilobis<br />

amosaRebad<br />

• maRali riskis pacientebSi nayofis zogierTi<br />

anomaliis, magaliTad, anencefaliiis dadgena<br />

80


• dedis mcire menjis, an saSvilosnos paTologiis<br />

gamokvleva<br />

• kisris naoWis (NT) sisqis gazomva, rogorc nayofis<br />

aneuploidiis skr<strong>in</strong><strong>in</strong>g-programis nawili<br />

• eWvi buStnamqeris arsebobaze<br />

limitirebuli kvleva SeiZleba Catardes nayofis <strong>in</strong>tervaluri<br />

zrdis da amnionuri siTxis moculobis Sesafaseblad, agreTve,<br />

yelis dasaTvaliereblad da gulis aqtivobis arsebobis<br />

dasadgenad.<br />

13.2.1.2. 13.2.1.2. gamosaxulebis parametrebi<br />

orsulobis pirveli trimestris kvleva SeiZleba Catardes,<br />

rogorc transabdom<strong>in</strong>alurad, aseve transvag<strong>in</strong>alurad. Tu<br />

transabdom<strong>in</strong>aluri daTvalierebiT ver xerxdeba adekvaturi<br />

gamosaxulebebis miReba, unda Catardes transvag<strong>in</strong>aluri an<br />

transper<strong>in</strong>ealuri gamokvleva.<br />

• saSvilosno, aseve, saSvilosnos yeli da misi danamatebi unda<br />

daTvalierdes gestaciuri parkis aRmosaCenad. parkis<br />

arsebobisas, unda dadg<strong>in</strong>des misi lokalizacia da Semowmdes<br />

yviTris parkis, an embrionis arseboba-ararseboba. SesaZleblobis<br />

SemTxvevaSi, aseve, unda gaizomos Txem-kudusunis sigrZe<br />

Txem-kudusunis sigrZe gestaciuri (menstrualuri) asakis ufro<br />

zusti maCvenebelia, vidre gestaciuri parkis saSualo diametri.<br />

Tumca, es ukanaskneli SeiZleba gaizomos embrionis ararsebobisas.<br />

embrionis, an yviTris parkis ararsebobisas, sifrTxile unda<br />

gamoviC<strong>in</strong>oT gestaciuri parkis arsebobis dadgenisas, radgan aseT<br />

SemTxvevebSi, saSvilosnosSida siTxem SesaZloa datovos fsevdogestaciuri<br />

parkis STabeWdileba, rac Tavis mxriv, dakavSirebulia<br />

eqtopiur orsulobasTan.<br />

• unda ganisazRvros gulis aqtivobis arseboba, an ararseboba<br />

transvag<strong>in</strong>aluri gamokvleviT gulis aqtivobis dadgena,<br />

Cveulebriv, Se<strong>in</strong>iSneba roca embrionis sigrZe 5 mm, an ufro metia.<br />

Tu gulis aqtivoba ar Se<strong>in</strong>iSneba 5 mm-ze naklebi zomis embrionSi<br />

garkveuli periodis Semdeg unda Catardes ganmeorebiTi kvleva<br />

• nayofTa raodenobis dadgena<br />

81


yvela mravalnayofiani orsulobis dros unda dadg<strong>in</strong>des<br />

nayofis amnionebis da qorionebis xarisxi (biamnionuri,<br />

biqorionuli da a.S.).<br />

• unda Sefasdes ramdenad Seesabameba embrionis/nayofis anatomia<br />

pirvel trimesters.<br />

• unda daTvalierdes saSvilosno, saSvilosnos yeli,<br />

saSvilosnos danamatebi da duglasis foso<br />

unda Caiweros saSvilosnos danamatebis warmonaqmnebis zomebi<br />

da lokalizacia. unda Caiweros da gaizomos saSvilosnos yvelaze<br />

didi mioma. duglasis foso Semowmdes siTxis arsebobaze.<br />

Tu SesaZlebelia, yvela cocxali nayofis SemTxvevaSi unda<br />

Sefasdes kisris naoWis (NT) midamo, rogorc pirveli trimestris<br />

klvevis aucilebeli nawili<br />

im pacientebs, visTanac mizanSewonilia nayofis aneuploidiis<br />

riskis Sefaseba, aucilebelia Sesruldes specializirebuli<br />

kvleva _ specifikur asakobriv <strong>in</strong>tervalSi kisris naoWis sisqis<br />

gazomva. (wesebi ixileT qveviT)<br />

kisris naoWis sisqe (Sratis bioqimiur gamokvlevasTan erTad)<br />

gamoiyeneba daunis s<strong>in</strong>dromis, trisomia 13, trisomia 18, an nayofis<br />

sxva anatomiuri darRvevebis, magaliTad, gulis defeqtebis riskis<br />

gansasazRvrad. aseT situaciaSi, aucilebelia am struqturis<br />

gazomvis da xarisxis kontrolis wesebis zusti dacva, raTa<br />

m<strong>in</strong>imumamde SevamciroT cru-dadebiTi da cru-uaryofiTi Sedegebi.<br />

kisris kisris kisris kisris naoWis naoWis naoWis naoWis sisqis sisqis sisqis sisqis gazomva gazomva gazomva gazomva<br />

• kisris kisris kisris kisris naoWi naoWi naoWi naoWi kargad kargad kargad kargad unda unda unda unda iyos iyos iyos iyos gamosaxuli<br />

gg<br />

gamosaxuli<br />

amosaxuli<br />

amosaxuli<br />

• nayofi nayofi nayofi nayofi unda unda unda unda iyos iyos iyos iyos Sua Sua Sua Sua sagitalur sagitalur sagitalur sagitalur sibrtyeSi<br />

sibrtyeSi<br />

sibrtyeSi<br />

sibrtyeSi<br />

• gamosaxuleba gamosaxuleba gamosaxuleba gamosaxuleba ise ise ise ise unda unda unda unda gavadidoT, gavadidoT, gavadidoT, gavadidoT, rom rom rom rom ekranze ekranze ekranze ekranze eteodes eteodes eteodes eteodes<br />

mxolod mxolod mxolod mxolod nayofis nayofis nayofis nayofis Tavi, Tavi, Tavi, Tavi, kiseri kiseri kiseri kiseri da da da da gulmkerdis gulmkerdis gulmkerdis gulmkerdis zeda zeda zeda zeda nawili nawili nawili nawili<br />

• nayofis nayofis nayofis nayofis kiseri kiseri kiseri kiseri unda unda unda unda iyos iyos iyos iyos neitralur neitralur neitralur neitralur poziciaSi poziciaSi poziciaSi poziciaSi _ _ _ _ arc arc arc arc<br />

moxrili moxrili moxrili moxrili arc arc arc arc gaSlili gaSlili gaSlili gaSlili<br />

• amnioni amnioni amnioni amnioni gamoyofili gamoyofili gamoyofili gamoyofili unda unda unda unda iyos iyos iyos iyos kisris kisris kisris kisris naoWis naoWis naoWis naoWis xazisgan xazisgan xazisgan xazisgan<br />

• kisris kisris kisris kisris naoWis naoWis naoWis naoWis sisqis sisqis sisqis sisqis gasazomad gasazomad gasazomad gasazomad gamoiyeneba gamoiyeneba gamoiyeneba gamoiyeneba (+) (+) (+) (+) kaliperebi<br />

kaliperebi<br />

kaliperebi<br />

kaliperebi<br />

• eleqtronuli eleqtronuli eleqtronuli eleqtronuli kaliperebi kalipere kalipere kaliperebi<br />

bi bi unda unda unda unda movaTavsoT movaTavsoT movaTavsoT movaTavsoT kisris kisris kisris kisris naoWis naoWis naoWis naoWis<br />

Sida Sida Sida Sida kideebze kideebze kideebze kideebze<br />

• kaliperebi kaliperebi kaliperebi kaliperebi unda unda unda unda moTavsdes moTavsdes moTavsdes moTavsdes nayofis nayofis nayofis nayofis grZeli grZeli grZeli grZeli RerZis RerZis RerZis RerZis<br />

perpendikularulad.<br />

perpendikularulad.<br />

perpendikularulad.<br />

perpendikularulad.<br />

• unda unda unda unda gaizomos gaizomos gaizomos gaizomos kisris kisris kisris kisris naoWis naoWis naoWis naoWis yvelaze yvelaze yvelaze yvelaze sqeli sqeli sqeli sqeli nawili<br />

nawili nawili nawili<br />

82


13.2.2. 13.2.2. meore meore da da mes mesame mes ame trimestris<br />

trimestris kvleva<br />

kvleva<br />

13.2.2.1.<br />

13.2.2.1.<br />

Cvenebebi Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

• gestaciuri (menstrualuri) asakis Sefaseba<br />

• nayofis zrdaze dakvirveba<br />

• vag<strong>in</strong>aluri sisxldena<br />

• tkivili muclis, an mcire menjis RruSi<br />

• saSvilosnos yelis naklovaneba<br />

• nayofis mdebareobis gansazRvra<br />

• savaraudo mravalnayofianoba<br />

• amniocentezis an sxva proceduris damxmare<br />

saSualeba<br />

• mniSvnelovani gansxvaveba saSvilosnos zomasa da<br />

kl<strong>in</strong>ikur monacemebs Soris<br />

• menjis Rrus warmonaqmni<br />

• eWvi buStnamqerze<br />

• saSvilosnos yelis cervikaluri cirklaJi<br />

• saeWvo eqtopiuri orsuloba<br />

• eWvi nayofis sikvdilze<br />

• eWvi saSvilosnos paTologiaze<br />

• nayofis mdgomareobis Sefaseba<br />

• eWvi amnionuri wylebis paTologiaze<br />

• eWvi placentis aSrevebaze<br />

• damxmare saSualeba nayofis cefalur poziciaSi<br />

gadayvanisas<br />

• sanayofe buStis naadrevi gaxeva da/an naadrevi<br />

mSobiaroba<br />

• cvlileba bioqimiur markerebSi<br />

• ganmeorebiTi kvleva nayofis anomaliis arsebobisas<br />

• eWvi placentis w<strong>in</strong>a mdebareobaze<br />

• anamnezSi, nayofi Tandayolili anomaliiT<br />

• nayofis mdgomareobis dadgena prenataluri movlis<br />

gviani registraciis SemTxvevaSi<br />

• im maxasiaTeblebis dadgena, ramac SesaZloa<br />

gazardos aneuploidiis riski<br />

• nayofis anomaliebis skr<strong>in</strong><strong>in</strong>gi<br />

garkveul kl<strong>in</strong>ikur situaciebSi SesaZloa saWiro gaxdes<br />

nayofis anatomiis ufro detaluri daTvaliereba.<br />

83


13.2.2.2. 13.2.2.2. 13.2.2.2. gamosaxulebis gamosaxulebis parametrebi parametrebi (standartuli (standartuli kvleva)<br />

kvleva)<br />

• unda ganisazRvros nayofis gulis aqtivoba, nayofTa raodenoba<br />

da mdebareoba<br />

unda dafiqsirdes gulis cemis sixSire da/an ritmis darRveva.<br />

mravalnayofianobis dros saWiroa damatebiTi <strong>in</strong>formaciis<br />

dokumentacia: qorionis xarisxi, amnionis xarisxi, nayofebis<br />

zomebis Sedareba, amnionuri siTxis moculobis Sefaseba<br />

(gazrdili, Semcirebuli, normaluri) da nayofis genitaliebi (Tu<br />

vizualizirdeba).<br />

• amnionuri siTxis moculobis xarisxobrivi an raodenobrivi<br />

Sefaseba<br />

misaRebia gamocdili ultrasonograferis mier amnionuri siTxis<br />

moculobis xarisxobrivi Sefaseba, Tumca SegviZlia gamoviyenoT<br />

naxevrad-raodenobrivi meTodebic (mag. amnionuri siTxis <strong>in</strong>deqsi,<br />

erTi Rrma jibe, ormagi jibe).<br />

• unda Sefasdes placentis mdebareoba, mdgomareoba da kavSiri<br />

yelis SigniTa RerZTan. unda daTvalierdes Wiplari da Tu,<br />

SesaZlebelia, ganisazRvros masSi gamavali sisxlZarRvebis<br />

raodenoba.<br />

placentis mdebareoba orsulobis adreul periodSi SeiZleba ar<br />

Seesabamebodes mis mdebareobas mSobiarobis dros.<br />

transabdom<strong>in</strong>aluri, transper<strong>in</strong>ealuri, an transvag<strong>in</strong>aluri<br />

daTvaliereba gvexmareba saSvilosnos yelis SigniTa RerZis<br />

placentasTan kavSiris vizualizaciaSi.<br />

transvag<strong>in</strong>aluri an transper<strong>in</strong>ealuri ultrasonografia<br />

SeiZleba dagvWirdes, Tu yeli damoklebulia, an araadekvaturad<br />

vizualizdeba transabdom<strong>in</strong>aluri daTvalierebiT.<br />

• gestaciuri (menstrualuri) asakis dadgena<br />

Txem-kudusunis sigrZis gansazRvra yvelaze zusti meTodia<br />

orsulobis vadis dasadgenad pirvel trimestrSi. mogvianebiT<br />

orsulobis vadis dadgena sxva sonografiuli parametrebiTacaa<br />

SesaZlebeli, rogoricaa: biparietuli diametri, muclis<br />

garSemoweriloba da barZayis diafizis sigrZe. mniSvnelovani<br />

84


sxvaoba gestaciur (menstrualur) asaksa da nayofis zomebs Soris<br />

SeiZleba miuTiTebdes nayofis zrdis darRvevaze, zrdaSi<br />

CamorCenasa, an makrosomiaze.<br />

Tu orsulobis adreul vadebSi Catarebulia detaluri<br />

ultrasonografiuli klveva, momdevno vadebze Sesrulebuli<br />

kvlevis monacemebiT ar SeiZleba orsulobis vadebis Secvla.<br />

o biparietuli biparietuli diametri diametri izomeba Talamusisa da gamWvirvale<br />

Zgidis doneze. am gamosaxulebaze ar unda<br />

vizualizdebodes naTxemis hemisferoebi. Gazomva warmoebs<br />

Tavis qalis proqsimaluri nawilis gare kidedan<br />

distaluri nawilis Sida kidemde.<br />

normaSi Tavis forma SeiZleba iyos brtyeli<br />

(doliqocefalia), an mrgvali (braqicefalia). amis gamo,<br />

gestaciuri asakis dasadgenad, biparietaluri diametris<br />

gansazRvraze zusti Tavis garSemowerliobis gazomvaa.<br />

o Tavis Tavis garSemoweriloba garSemoweriloba izomeba igive doneze rogorc<br />

biparietaluri diametri (Tavis qalis gare perimetri). am<br />

zomaze gavlenas ar axdens Tavis forma<br />

o barZayis barZayis barZayis diafizis diafizis sigrZe sigrZe SegviZlia gavzomoT gestaciuri<br />

(menstrualuri) asakis me-14 kviridan. yvelaze zustad,<br />

barZayis grZeli RerZi izomeba, rodesac<br />

ultrasonografiuli sxivi mimarTulia barZayis grZeli<br />

RerZis perpendikularulad (ar unda gaizomos barZayis<br />

distaluri epifizi)<br />

o muclis muclis garSemoweriloba, garSemoweriloba, garSemoweriloba, an an muclis muclis saSualo saSualo saSualo diametri diametri<br />

diametri<br />

isazRvreba kanis xazze, WeSmarit ganiv sibrtyeSi Wiplaris<br />

venis, portaluri s<strong>in</strong>usis da nayofis kuWis (Tu<br />

vizualizdeba) SeerTebis adgilas.<br />

muclis garSemoweriloba, an muclis saSualo diametri, sxva<br />

biometriul parametrebTan erTad, gamoiyeneba nayofis wonis<br />

dasadgenad da nayofis zrdaSi CamorCenis, an makrosomiis<br />

gansasazRvravad.<br />

• nayofis wonis Sefaseba<br />

nayofis wona SeiZleba ganvsazRvroT biparietuli diametriT, Tavis<br />

garSemowerilobiT, muclis garSemowerilobiT da barZayis<br />

85


diafizis sigrZiT. Sedegebi unda SevadaroT nayofis wonis<br />

procentebs mowodebul normogramebSi.<br />

nayofis zrdis Semowmeba unda moxdes, sul mcire 2-4 kviriani<br />

SualedebiT. ufro mokle <strong>in</strong>tervalebiT skanirebisas ver viqnebiT<br />

darwmunebuli, rom riTaa gamowveuli anatomiuri cvlilebebi:<br />

namdvilad nayofis zrdiT, Tu gazomvis teqnikis variaciebiT.<br />

am etapze, nayofis wonis ganmsazRvrel yvelaze zust meTodsa<br />

da realur wonas Soris sxvaoba 15%-is farglebSia, rac SesaZloa<br />

gamowveuli iyos, rogorc populaciis anatomiuri TaviseburebebiT,<br />

aseve teqnikuri faqtorebiT.<br />

• dedis anatomia<br />

unda moxdes saSvilosnos, misi danamatebis da yelis daTvaliereba.<br />

Tu yelis vizualizacia gaZnelebulia, saWiroebis SemTxvevaSi<br />

SeiZleba Catardes transper<strong>in</strong>ealuri, an transvag<strong>in</strong>aluri<br />

daTvaliereba.<br />

amiT SesaZloa moxdes kl<strong>in</strong>ikurad mniSvnelovani darRvevebis<br />

aRmoCena. unda dafiqsirdes saSvilosnos danamatebis nebismieri<br />

warmonaqmnis arseboba, mdebareoba da zoma; agreTve, struqturuli<br />

yvelaze didi, kl<strong>in</strong>ikurad mniSvnelovani saSvilosnos leiomioma.<br />

orsulobis meore da mesame trimestrebSi, xSirad ver xdeba dedis<br />

normaluri sakvercxeebis vizualizacia.<br />

• nayofis anatomiuri daTvaliereba<br />

nayofis anatomiis qvemoT aRwerili daTvaliereba SesaZlebelia<br />

daaxloebiT me-18 kviridan. ufro adreul vadebze, SesaZloa<br />

movaxd<strong>in</strong>oT normaluri struqturebis vizualizacia, Tumca<br />

zogierTi struqturebis daTvaliereba SeiZleba gaZneldes nayofis<br />

zomis, mdebareobis, moZraobis, dedis muclis nawiburebis da<br />

muclis sqeli kedlis gamo. orsulobis meore, an mesame trimestrSi<br />

ultrasonografiis Catarebisas SesaZloa gamovl<strong>in</strong>des akustikuri<br />

CrdilebiT gamowveuli teqnikuri xarvezebi, rac aucileblad unda<br />

dafiqsirdes. Semdgomi kvlevebi SeiZleba dagvexmaros damatebiTi<br />

<strong>in</strong>formaciis mopovebaSi.<br />

nayofis anatomiis standartuli klvevis m<strong>in</strong>imaluri elementebi<br />

CamoTvlilia qvemoT. Tu aseTi kvlevis Sedegad eWvi gaCnda, da ar<br />

gamovl<strong>in</strong>da raime anomalia, saWiroa ufro detaluri gamokvlevis<br />

Catareba.<br />

86


o Tavi, Tavi, saxe saxe da da da kiseri<br />

kiseri<br />

naTxemi<br />

qoroiduli wnulebi<br />

didi cisterna<br />

gverdiTi parkuWebi<br />

tv<strong>in</strong>is farda<br />

gamWvirvale Zgide<br />

zeda tuCi<br />

specifikur asakobriv <strong>in</strong>tervalebSi kisris naoWis gazomva<br />

SeiZleba dagvexmaros aneuploidiis gazrdili riskis dadgenaSi.<br />

o gulmkerdi<br />

gulmkerdi<br />

gulis bazisuri daTvaliereba, nayofis<br />

oTx-kameriani gamosaxulebis miReba<br />

Tu teqnikurad SesaZlebelia, unda<br />

daTvalierdes parkuWebis gamomavali<br />

traqtebic<br />

o muceli muceli<br />

muceli<br />

kuWi (arseboba, zoma da mdebareoba)<br />

Tirkmelebi<br />

Sardis buSti<br />

Wiplaris SeerTeba nayofis mucelTan<br />

WiplarSi gamavali sisxlZarRvebis<br />

raodenoba<br />

o xerxemali<br />

xerxemali<br />

kisris, gulmkerdis, welis da gavis nawilebi<br />

o kidurebi<br />

kidurebi<br />

fexebi da xelebi_ arseboba an ararseboba<br />

o sqesi<br />

sqesi<br />

fasdeba mxolod dabali riskis orsulebSi,<br />

an mravalnayofianobis dros.<br />

13.2.3. transabdom<strong>in</strong>aluri kvlevisTvis, Cveulebriv, saWiroa 3-5 mgh<br />

sixSiris transduseri. Warbwoniani dedebisTvis SesaZloa<br />

dagvWirdes ufro dabali sixSiris (2-2,25 mgh) transduseris<br />

gamoyeneba. orsulobis adreul vadebze SesaZloa gamoviyenoT<br />

5 mgh-iani transabdom<strong>in</strong>aluri, an 5-10 mgh sixSiris<br />

transvag<strong>in</strong>aluri transduserebi.<br />

87


14. 14. 14. sonohisterografia<br />

sonohisterografia<br />

sonohisterografiis mizania endometriuli Rrus detaluri<br />

daTvaliereba.<br />

14.1 14.1 Cvenebebi da ukuCv ukuCvenebebi<br />

ukuCv<br />

enebebi<br />

14.1.1. Cvenebebi<br />

• saSvilosnos disfunqciuri sisxldenebi, rogorc<br />

premenopauzalur, ise postmenopauzalur periodSi<br />

(yvelaze xSiri Cveneba)<br />

• unayofoba da Cveuli aborti<br />

• saSvilosnos Rrus Tandayolili daavadebebi<br />

• saSvilosnos Rrus daTvaliereba, gansakuTrebiT<br />

saSvilosnos miomis, polipis da Sexorcebebis<br />

arsebobasTan mimarTebaSi<br />

• endovag<strong>in</strong>aluri sonografiiT aRmoCenili paTologiebi, maT<br />

Soris, endometriumis lokaluri an difuzuri dazianebebi<br />

• endovag<strong>in</strong>alur sonografiiT endometriumis gaZnelebuli<br />

vizualizaciis Semdeg<br />

14.1.2. ukuCvenebebi<br />

14.1.2.1. sonohisterografia ar unda Catardes orsulebSi, an<br />

savaraudo orsulobis dros. amis gamo, Cveulebriv,<br />

gamokvleva tardeba menstrualuri ciklis folikulur<br />

fazaSi, ciklis dasrulebis Semdeg, ovulaciamde.<br />

regularuli ciklis mqone pacientebSi es procedura<br />

umravles SemTxvevaSi unda Catardes araugvianes ciklis me-10<br />

dRisa<br />

14.1.2.2. sonohisterografiis Catareba ukunaCvenebia mcire menjis<br />

Rrus dadgenili, an saeWvo <strong>in</strong>feqciebis dros<br />

14.2.2.3. aqtiuri vag<strong>in</strong>aluri sisxldena ar warmoadgens gamokvlevis<br />

ukuCvenebas, magram SesaZloa gaaZnelos Sedegis<br />

<strong>in</strong>terpretacia.<br />

14.2. 14.2. gamokvlevis gamokvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

14.2.1 pacientis momzadeba<br />

proceduris dawyebamde saWiroa w<strong>in</strong>aswari endovag<strong>in</strong>aluri<br />

sonografiis Catareba, raTa SevafasoT xom ar aris<br />

mtkivneuli menjis Rrus romelime organo. Tu danamatebis<br />

mtkivneuloba gamovl<strong>in</strong>da <strong>in</strong>trauter<strong>in</strong>ul <strong>in</strong>fuziamde, rac<br />

savaraudos xdis mwvave <strong>in</strong>feqciis arsebobas, saWiroa<br />

gamokvleva gadaidos Sesabamisi mkurnalobis Catarebamde.<br />

umtkivneulo hidrosalp<strong>in</strong>gozis SemTxvevaSi, mkurnal eqimTan<br />

SeTanxmebiT, SesaZloa procedura Catardes<br />

antibiotikoTerapiis fonze. kl<strong>in</strong>ikuri Cvenebis SemTxvevaSi,<br />

88


gamokvlevamde unda Catardes orsulobis testi. aseve,<br />

lateqsis SaliTis gamoyenebamde, pacienti unda gamoikiTxos<br />

lateqsis mimarT alergiuli reaqciis arsebobaze.<br />

menstrualuri asakis qalebSi, sonohisterografiis Catarebis<br />

optimaluri droa ciklis dasrulebidan _ ovulaciis<br />

dadgomamde.<br />

14.2.2. procedura<br />

sonohisterogarfiis Catarebamde saWiroa Catardes w<strong>in</strong>aswari<br />

endovag<strong>in</strong>aluri sonografia endometriumis gazomviT da<br />

saSvilosnos da sakvercxeebis gamokvleviT. yelis<br />

daTvaliereba xdeba sarkeebis gamoyenebiT. araadekvaturi<br />

mtkivneuloba, dazianebebis, vag<strong>in</strong>aluri, an cervikaluri<br />

Cirqovani gamonadenis arseboba saWiroebs proceduris<br />

gadadebas da damatebiTi kvlevebis Catarebas. saSvilosnos<br />

yelis gareTa bagis gasufTavebis Semdeg, cervikalur arxSi<br />

da/an saSvilosnoSi, aseptiuri teqnikiT vdgamT kaTeters da<br />

sonografiuli kontroliT, neli nakadiT, <strong>manual</strong>urad<br />

Segvyavs steriluri siTxe.<br />

14.2.3. sakontrasto nivTiereba<br />

sakontrasto nivTierebad gamoiyeneba steriluri<br />

fiziologiuri xsnari (sal<strong>in</strong>i), an wyali.<br />

14.2.4. gamosaxuleba<br />

cervikaluri arxis da saSvilosnos Rrus gamosaxulebebi<br />

unda miviRoT or sibrtyeSi maRali sixSiris endovag<strong>in</strong>aluri<br />

transduseris gamoyenebiT. kaTeterizaciamdeli<br />

gamosaxulebebi aucileblad unda moicavdes endometriumis<br />

yvelaze farTo or-Srian gamosaxulebas sagitalur WrilSi.<br />

saSvilosnos Rrus siTxiT avsebis Semdeg xdeba sruli<br />

ultrasonografiuli daTvaliereba. baloniani kaTeteris<br />

gamoyenebis SemTxvevaSi, endometriumis Rru, kerZod<br />

cervikaluri arxi da saSvilosnos qveda segmenti unda<br />

daTvalierdes proceduris bolos, balonis CafuSvis<br />

Semdegac.<br />

15. 15. w<strong>in</strong>amdebare w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis jirkvlis da da misi misi garSemomyofi<br />

garSemomyofi<br />

struqturebis struqturebis ultrasonogarfia<br />

ultrasonogarfia<br />

15.1. 15.1. Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

• w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis kibos, prostatis keTilTvisebiani<br />

simsivnis, prostatitis da mamakacuri unayofobis<br />

diagnostika<br />

• w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis kibos, abscesis da prostatis<br />

keTilTvisebiani simsivnis mkurnaloba<br />

89


• w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis kibos skr<strong>in</strong><strong>in</strong>gi (<strong>manual</strong>ur<br />

reqtalur gas<strong>in</strong>jvasa da SratSi prostat-specifiuri<br />

antigenis (PSA) donis gazomvasTan erTad)<br />

• w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis, ultrasonografiuli<br />

meTvalyureobiT, Sesrulebuli biofsia, Tu <strong>manual</strong>uri<br />

reqtaluri gas<strong>in</strong>jviT, an SratSi prostat-specifiuri<br />

antigenis (PSA) donis gazomviT, saeWvoa w<strong>in</strong>amdebare<br />

jirkvlis kibo<br />

15.2. 15.2. gamokvlevis gamokvlevis gamokvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

15.2.1. w<strong>in</strong>amdebare jirkvali<br />

15.2.1.1. w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis vizualizaciisaTvis,<br />

transabdom<strong>in</strong>alur, an transper<strong>in</strong>ealur, midgomasTan<br />

SedarebiT, upiratesoba eniWeba transreqtalur midgomas.<br />

Tumca, transreqtaluri midgomis teqnikurad SeuZleblobis<br />

SemTxvevaSi, prostatis biofsiis ultrasonografiuli<br />

meTvalyureobisaTvis, SesaZloa gamoviyenoT<br />

transper<strong>in</strong>ealuri midgoma. transabdom<strong>in</strong>aluri gamokvleviT<br />

SeiZleba w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis zomis Sefaseba<br />

15.2.1.2. w<strong>in</strong>amdebare jirkvlis gamosaxulebebi unda miviRoT, sul<br />

mcire, or orTogonalur: sagitalur da aqsialur, an<br />

sagitalur da koronalur sibrtyeebSi, jirkvlis<br />

mwvervalidan fuZemde WrilebSi. jirkvlis moculobis<br />

gamoTvla xorcieldeba sam orTogonalur sibrtyeSi<br />

Catarebuli gazomvebiT. SesaZloa, jirkvlis moculoba<br />

korelirebdes PSA-is donesTan<br />

15.2.1.3. jirkvali unda daTvalierdes fokaluri masis arsebobis,<br />

eqogenobis, simetriulobis da kideebis uwyvetobis<br />

Sesafaseblad. ferad-dopleruli gamokvleva gvexmareba<br />

gaZlierebuli vaskularizaciis ubnebis aRmosaCenad, rac<br />

SesaZloa gamoyenebul iqnes sabiofsio areebis mosaniSnad.<br />

unda Sefasdes jirkvlis garSemo arsebuli cximovani<br />

qsovilis da neirovaskularuli boWkoebis simetriuloba da<br />

eqogenoba. prostatizmis simptomebis arsebobisas,<br />

SesaZleblobis SemTxvevaSi, unda daTvalierdes SardsawveTis<br />

prostatuli nawili da marcxena da marjvena<br />

periureTraluri qsovilis simetriuloba, agreTve, Sardis<br />

buStis fuZesTan maTi SeerTebis adgili<br />

15.2.2. saTesle buStukebi, saTesle milakebi (Vasa Deferentia) da<br />

perireqtaluri sivrce<br />

15.2.2.1.srul sigrZeze unda gamovikvlioT saTesle buStukebis zoma,<br />

forma, mdebareoba, simetriuloba da eqogenoba. gansakuTrebiT<br />

sayuradReboa w<strong>in</strong>amdebare jirkvalTan maTi dakavSirebis<br />

adgili.<br />

15.2.2.2.unayofobis gamo dagegmili ultrasonografia gulisxmobs<br />

saTesle milakebis gamokvlevas<br />

90


15.2.3. w<strong>in</strong>adebare jirkvlis ultrasonografiisTvis gamoiyeneba<br />

transreqtaluri (endoreqtaluri) transduseri,<br />

SeZlebisdagvarad, maRali ultrabgeriTi sixSiriT,<br />

Cveulebriv 6 mgh da ufro maRali. gamokvlevis dros<br />

transreqtaluri gadamwodi unda moTavsdes erTjerad<br />

SaliTaSi, xolo gamoklvevis dasrulebisas, SaliTis<br />

mocilebis Semdeg, igi saWiroebs aucilebel dez<strong>in</strong>feqcias.<br />

transabdom<strong>in</strong>aluri da transper<strong>in</strong>ealuri gamokvlevisTvis<br />

SesaZloa saWiro gaxdes ufro dabali sixSiris gamoyeneba.<br />

16. 16. saTesle saTesle jirkvlis jirkvlis ultrasonografia<br />

ultrasonografia<br />

16.1. Cvenebebi Cvenebebi<br />

Cvenebebi<br />

• tkivili saTesle jirkvlis areSi<br />

• saTesle jirkvlis iSemia/Semogrexva<br />

• saTesle jirkvlis Sesieba/gadideba<br />

• <strong>in</strong>feqcia an anTebiTi daavadeba, rogoricaa: epididimiti,<br />

orqiti, an saTesle jirkvlis abscesi<br />

• saTesle jirkvlis asimetriulobis da jirkvlovani<br />

warmonaqmnebis mdebareobis (<strong>in</strong>tratestikuluri, Tu<br />

eqstratestikuluri) da Taviseburebebis gamokvleva<br />

• ukve dadgenili metastazebis SemTxvevaSi, pirveladi<br />

simsivnis aRmosaCenad<br />

• pacientis monitor<strong>in</strong>gi saTesle jirkvlis pirveladi<br />

simsivnis, leikemiis an limfomis SemTxvevaSi<br />

• saTeslis eqstratestikuluri Semadgenlobis gamokvleva<br />

• saTesle jirkvlis travma<br />

• kriptorxizmis SemTxvevaSi, saTesle jirkvlis<br />

lokalizaciis dadgena<br />

• unayofo mamakacebSi varikoceles aRmoCena<br />

16.2. 16.2. gamokvlevis specifika specifika:<br />

specifika<br />

16.2.1. saTesleebi unda daTvalierdes, sul mcire, or: grZiv da<br />

ganiv proeqciebSi. gamosaxulebebi unda moicavdes TiToeuli<br />

saTeslis rogorc zeda, Sua da qveda, ise medialur da<br />

lateralur wilebs da SeZlebisdagvarad, unda Sedardes<br />

erTmaneTs. saTesle jirkvalebi unda gamovikvlioT<br />

danamatebTan erTobliobaSi. unda gaizomos saTesle parkis<br />

sisqe<br />

91


16.2.2. yvela zrdasruli mamakacis saTesle jirkvlis<br />

ultrasonogarfiuli kvleva moicavs doplerul Sefasebasac.<br />

dazianebuli jirkvlis sisxlis nakadi da simetriuloba unda<br />

SevadaroT normalurs<br />

16.2.3. saTesleebis ultrasonografiisTvis umjobesia seqtoruli, an<br />

xazovani transduseris gamoyeneba, SeZlebisdagvarad, maRali<br />

ultrabgeriTi sixSiriT (pediatriul pacientebSi 7-10 mgh,<br />

mozrdilebSi 5 mgh, an ufro maRali,). dopleruli<br />

kvlevebisTvis gamoiyeneba 3,5-10 mgh sixSiris ultrabgera.<br />

92

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!