08.01.2013 Views

222 555 POLICIA TELEFONO - Wiener Interventionsstelle gegen ...

222 555 POLICIA TELEFONO - Wiener Interventionsstelle gegen ...

222 555 POLICIA TELEFONO - Wiener Interventionsstelle gegen ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

PRAVO THAI<br />

�UTIMO PALA E<br />

MARIMENGE THAI<br />

ZORENGE ZRTVE<br />

RECHT AUF SCHUTZ UND HILFE<br />

FÜR OPFER VON GEWALT<br />

JUNI 2009<br />

PRAVO THAI KRIS PO �USTIMO<br />

KATAR ZOR ANDO BECI<br />

romanes


PRAVO PALA O �UTIMO E ZORENGE ZRTVENGE<br />

Katar o 1. Mai 1997 si i becizko pravo (Bundesgesetz) po �utimos angla i zor<br />

andi famelija. Anda o 1. Juni 2009 avilas o duito pravo. Ande kodo pravdo ande<br />

si skirime so šai kerel I policia thai I kris te �utinen tut. �utimos site awel sa<br />

tumenge ! . Naj musaj te avel tut I becizko Staatsbürgerschaft.<br />

�UTIMOS KATAR I <strong>POLICIA</strong> ANGLA ZOR<br />

WEGWEISUNG UND BETRETUNGSVERBOT NACH § 38 A<br />

SICHERHEITSPOLIZEIGESETZ (SPG)<br />

Kodo si i pravdo so penel ge šai ºudel i policia avri kodole manuºes so kerdas<br />

tuke dar vaj so mardas tut. I Policia site �utinel tut! (diken S. 9)<br />

KANA SI BARO RISIKO AKAR GA I <strong>POLICIA</strong> !<br />

133 vaj 112.<br />

KADALA NUMERI ŠAI AKARES BILOVENGO !<br />

KANA I <strong>POLICIA</strong> ªUDEL LES AVRI – KANA ŠAI AWEL PALPALE?<br />

Kodo manuš so sas avri-šudino katar o kher 2 kurke naschtik awel palpale.<br />

Kana kames te na awel aba palpale site keres jek skurto EV ( einstweilige<br />

Verfügung). Kana keres EV 4 Kurke naschtik awel ando kher.<br />

Kana kames te na awel palpale mai lungo sar 4 kurke site keres jek mai lungo<br />

EV. (diken S. 3)<br />

ŠAI SCHUDEL LES I <strong>POLICIA</strong> AVRI KANA O KHER SI LESKO?<br />

Jo. Sa jek si kasko si o kher. Kana mardas tut ciro rom thai lesko si o kher – naj<br />

problemo! Vi atunci site mukel o kher thai site dzal kothe ga e polizara penen!<br />

Kana gelas avri katar o kher naschtik awel palpale 2 kurke!<br />

Kana dzaltar site del peski gija ga e policia! Kodo manusch so si avri-schudino<br />

katar i policia naschtik lel pesa tschire budja! Feri beske budja so trobul pe beski<br />

budji, beske dokumentera šai lel pesa. Kana kodo manuš ci gamel te dzaltar I<br />

policia šai šudel les avri! Kana awel palpale kodo manuš akar I policia ! Dzi pe<br />

360.– Euro site podzinel kodo manuš kana awel palpale: Kana tschi šunel mevi<br />

šai schuvel les i policia ando phanklimo (Beugehaft).<br />

S1


ŠAI LEN PALPALE I EV PALA 2 KURKE?<br />

Feri ek institucia katar o them šai lel kodo palpale. Kodo normalno tši keren.<br />

Numa – kana len i EV palpale atunci site penen tuke kodo!<br />

GO KEREL KONTROLA TENA AWEL KODO MANUŠ ANDO KHER?<br />

Si kontrola! I policia site awel jekhvar tute te diken pala tut. (mind. 1.x)<br />

Vi kana i policia naj tute šai penen ge naschtik awel aba ande ciro kher- kana<br />

daras te awel palpale – pen ga i policia !<br />

O PRAVO PI INFORMACIA THAI PI DOKUMENTACIA<br />

I policia site del tumen eg lil pi informacia. Kothe site awel iskirime ge šai<br />

mangen kodo so kerdas zor aba naschtik awel ande ciro kher (einstweilige<br />

Verfügung).<br />

Vi kodo manuš so geras zor gapinel kodo lil. Kothe si skirime ge kana awel ande<br />

ciro kher šai šudel les i policia ando phanklimo. I policia mindig kana awen<br />

tumende site geren dokumentacia pe kodo thšai site �utin tut kana kames o<br />

manuš so kerdas zor naschtik te awel aba ande ciro kher.<br />

Bilovengi Konsultacia thšai �utimo si ga specialno instituzije:<br />

<strong>Interventionsstelle</strong>n und Gewaltschutzzentren<br />

S2


LUNGO VRAMAKO �UTIMO:<br />

EINSTWEILIGE VERFÜGUNG – EV<br />

(§§ 382 Bundes- Exekutionsordnung)<br />

VAZNO/IMPORTANTO !<br />

Pala i policia „polizeiliche Petretungsverpot“ si dui kurke. Kana kames te<br />

awel kodi vrama mai but site keres ande kodola dui kurke eg<br />

„zivilrechtliche Verfügung“ (EV) . Kodo mindig šai keres, vi kana nas tute i<br />

policia. Dza ga ek „<strong>Interventionsstelle</strong>/Gewaltschutzzentrum“ kote keren<br />

tuke konsultacia thai �utimo khana kames te dzas pi Kris. Vi<br />

„Frauenhäuser“ thai „Frauenberatungsstellen“ šai d�utinen tut<br />

SAR TE KERAF THAI GA TE KERAF EG EV (Einstweilige Verfügung) ?<br />

Eg EV site keres ga ciri merija/Bezirksgericht. šai keres kodo a šibasa vaj šai<br />

geres skirime ande ek lil.<br />

KANA ŠAI KERAV „EV“?<br />

Eg EV šai keres atunci kana sanas mardi vaj kana pendas tuke ge awesa inke<br />

mardi. Khana daras thai aba naschtik aschos ketane kodole manuscha ande jek<br />

kher . Kodo vi šai keres kana i zor dzal tuke po šero (Psyche vird belastet und<br />

gefährdet.).<br />

GAS �UTINEN?<br />

Sako jek so sas Mardi/Mardo ande lesko kher.<br />

�UTIMO SCHAVORENGE THAI TERNENGE<br />

I Kris vi schavora thai terne �utinel. Na feri kana si marde, vi atunci kana diken<br />

sar lengi daj si mardi. Kodo si psixicno zor (= psychische Gewalt). Khana si kodo<br />

vi i dej šai mangel EV ande e schavoresko anaf.<br />

S3


PALA SAVE PONTURA (Orte, Bereiche) ŠAI KERAF EV?<br />

1. �utimo khote gai besches/trajis (Wohnbereich)<br />

(pala § 382.b Exekutionsordnung – EO)<br />

Si importantno kasko si o kher?<br />

Na. Sa jekh si kasko si o kher. , Vi atunsch i šai šudes kodole manušes avri so<br />

mardas tut – vi khana lesko si o kher.<br />

Pe savi vrama dzal I EV po kher?<br />

I EV po kher si šov šon. (6 Monate) katar i kris.<br />

Kana khames te mukes kodoles so kerdas zior pre tute atunci mai lungo shai<br />

awel Kodi vrama.<br />

2. �utimo pala § 382.e Exekutionsordnung – EO<br />

I Kris šai kerel ge kodo manuš so kerdas zor , naschtik awel aba kothe gai tu<br />

san: škola, Kindergarten, buci;) thai vi naschtik gerel kontakto tusa (telefono,<br />

e-mail.....) Vi pe kodo šai keres EV.<br />

Pe savi vrama dzal kodi EV?<br />

Jek EV so �utinel tut pe puntora kana tschi san khere (skola, butdji.....) šai awel<br />

zdi pe jek persch. Pala kodo šai keres la mai lungo, kana kodo manusch inke<br />

gerel zor pre tute thai ci del paca.<br />

SAR ŠAI SIKAVAF GE INKE KEREL PRE MANDE ZOR ?<br />

Site dicol ge si zor pre tute. Pe kodo trobul tu varekon so diklas so sas (svedoko,<br />

Augenzeuge), jek dokumentacia katar i policia, lil katar i spita vaj katar o doktori.<br />

SAVRI VRAMA TROBUL GA I KRIS TE GEREN MANGE EV?<br />

I kris naschtik mukel but vrama. Pala star kurke site den pe angal.<br />

I KRIS SITE PUŠEL KODOLE MANUSCHES SO KERDAS ZOR PRE MANDE?<br />

Na, i EV vi šai geren kana ci worbinde kodole manušesa so kerdas i zor<br />

(Bedrohender, Gefährder).<br />

IMPORTNANTO/VASCHNO: Kana kames te awel i EV sik thai laschi site<br />

keres kodo sigo thai fugasa!<br />

S4


SAR ŠUDEN KODOLES AVRI SO KERDAS ZOR PRE MANDE?<br />

Kana i kris kerdas i EV site geren tuke informacia pe kodo. Tu šai penes ge<br />

kames te awes pasche vaj na, kana šudel les awri o manuš katar i kris<br />

(„Gerichtsvollzieher“) . Kana si riskantno atunci vi i policia šai awel paše. O<br />

manuš so site mukel o kher vi site del palpale peski kija katar o kher.<br />

SO ŠAI IGREL PESA; SO ŠAI LEL KATHAR O KHER?<br />

O manuš so site dzaltar šai igrel pekse personalno buca (Dokumentura, beske<br />

gada, so trobul les pi buci) numa feri atunci kana o krisako manusch si pasche !<br />

(Gerichtsvollzieher) Love, vaj awera buca naschtik lel!<br />

SO TE KERAF KANA KODO MANUSCH CI ŠUNEL PI EV THAI AWEL PALA<br />

MANDE ?<br />

Akhar i policia! Kodi site d�uti tut! I policia vi šai marel les. I policia site gerel<br />

dokumentacia a krisake ge kodo manusch ci šunel pi EV. Atunci vi ando<br />

phanglimo šai šuven kodoles (Beugehaft).<br />

LOVE; �UTIMO PI KRIS, DOLMETSCH<br />

Kana naj tut but love šai awel tut �utimo pi kris (Verfahrenshilfe).<br />

ZUTIMO ŠAI AWEL<br />

– Te na des love a krisake/Erlassung der Gerichtskosten<br />

– Te den tut advokato/fiškaruši/die Beigebung einer Rechtsanwältin/<br />

– Te den tut ek dolmetsch/ eine Dolmetscherin (i kris anawel tuke dschuvli).<br />

– Te anen tuke experto so �utinel tut pi psixolocno buca pi vrama so si i kris pre<br />

tute/ psychosoziale Prozessbegleitung.<br />

S5


STROFO BE ZORNGE BUCA ANDI GENVA LA KRISAKI<br />

GEWALTTATEN IM STRAFGESETZBUCH<br />

– Körperverletzung und schwere Körperverletzung (§§ 83 und<br />

84 Strafgesetzbuch – StGB) (zor po stato, mucisarimo)<br />

– Absichtliche schwere Körperverletzung (§ 87)<br />

– Freiheitsentziehung (§ 99) (Te len tutar i zlobodia),<br />

– Menschenhandel (§ 104.a) (manušengo bikimo)<br />

– Nötigung und schwere Nötigung (§§ 105 und 106) (mucisarimo)<br />

– Gefährliche Drohung (§ 107) (Gana daraven tut, wai penen kamen te<br />

mudaren tut)<br />

– Beharrliche Verfolgung (Stalking) (§ 107.a) (Kana dzal pala tut permanentno)<br />

– Fortgesetze Gewaltausübung (§ 107.b) (kana mindig pale gerel<br />

mucisarimo,marimo)<br />

– Vergewaltigung (§ 201) (siliusarimo, seks zorasa)<br />

– Geschlechtliche Nötigung (§ 202) (siliusarimo, seks zorasa)<br />

– Schwerer sexueller Missbrauch und sexueller Missbrauch an Unmündigen<br />

(§§ 206 und 207) (siliusarimo, seks zorasa pe schavora thai pe terne)<br />

S6


�UTIMO KANA SI PRE TUTE „STALKING“ SO SI<br />

STALKING?<br />

I kris del strofo po Stalking thai busol „Beharrliche Verfolgung“ (§ 107.a StGB).<br />

Stalking si, kana jek manuš dzal pala jek awer manusches permanentno.Kodo<br />

šai awel personalno, po telefono, po E-Mail. Vi kana lel ciro anaf pe awere buca<br />

vaj te kinel buca ande ciro anaf si stalking.<br />

SO ŠAI KERAF KANA GEREN STALKING MANGE?<br />

Dza ga i policia thai ger Anzeige. Vi po Stalking šai keres EV pala § 382.g<br />

Exekutionsordnung. Kana keres EV po Stalking kodo manuš aba nastik:<br />

– Naschtik lel kontakto opre tusa vaj naschtik dzal aba pala tute<br />

– Naschtik te skirinel lil vaj e-mail vaj te akarel tut po telefono<br />

– Naschtik awel pe kodola puntora gaj tu san<br />

– Naschtik te lel ciro anaf, vaj cire photos pe leske buca<br />

– Naschtik penel awere manušeske te lel tusa kontakto opre ande lesko anaf<br />

S7


PRAVO LE MANUŠENGE SO SAS MARDE WAJ TELA<br />

STALKING<br />

Kana sanas mardi vaj sanas tela stalking si tut pravo angla i kris: (StPO<br />

4. Hauptstück §§ 65.–.73).<br />

– Information über das Verfahren / Informacia pala i kris<br />

– Informacia site den tut kana muken avri kodole manusches katar o<br />

phanglimo<br />

– Akteneinsicht/ šai dikes ande le krisake lila<br />

– Kana worbinen tusa site awel tuke respekto<br />

– šai �utines andi kris cire worbenca<br />

– Schadenersatz und Schmerzengeld/ šai manges love katar o manuš so<br />

mardas tut andi kris<br />

– Prozesspegleitung/ site awen expertura pascha tute andi kris<br />

Kana penes so pelas tuke (Aussage) kodo manuš so kerdas zor pre tute<br />

naschtik awel pasche. šai penes ciri worba po video. Kodo sikawen atunci angla<br />

i kris.<br />

Vi chavorenge si kade. Kana pendan avri angla i kris naschtik den ciri adresa ga<br />

kodo manuš so kerdas zor pre tute.<br />

SAR ŠAI AVEL MA EG „PROZESSBEGLEITUNG“?<br />

(manuš so �utinel ma andi krisaki vrama)<br />

Bundesministerium pala i Justiz/Kris si le institucije ( Opferschutzeinrichtungen)<br />

so site awen pascha tu andi krisaki vrama) E Adressi si pi Seite 9<br />

SO KEREN KODOLA MANUSCH ANDI «PROZESSBEGLEITUNG»?<br />

Kodola manuša dzan tusa ga e polizara te keres Anzeige , den tut informacia<br />

pala i kris, thai geren tusa preparacia pala i kris. Dzan tusa kana keres<br />

«Aussage». Vi šai den tut fiškaruši/advokato.<br />

S8


IMPORTNANTE ADRESSI BO DZUTIMO ANDO BECI<br />

Frauenhelpline 0800|<strong>222</strong> <strong>555</strong>, D�uvlengo telefono, bilovengo, gratis (0.–.24.h)<br />

Gewaltschutzzentren| <strong>Interventionsstelle</strong>n <strong>gegen</strong> Gewalt<br />

Institucije pala zor / �utimo pe zorenge buca<br />

BURGENLAND 03352 | 314 20<br />

KÄRNTEN 0463 | 590 290<br />

NÖ | St. Pölten 02742 | 319 66<br />

NÖ | Wr. Neustadt 02622 | 243 00<br />

NÖ | Zwettl 02822 | 530 03<br />

NÖ | Amstetten 02742 | 31 966<br />

OBERÖSTERREICH 0732 | 607 760<br />

SALZBURG 0662 | 870 100<br />

STEIERMARK 0316 | 774 199<br />

TIROL 0512 | 571 313<br />

VORARLBERG 05522 | 824 40<br />

VIEN 01 | 585 32 88<br />

<strong>Interventionsstelle</strong> für Betroffene des Frauenhandels<br />

Organisacije godolengo so sas Zrtvenge ando d�uvlengo bikimo<br />

LEFÖ-IBF 01 | 796 92 98<br />

Frauenhäuser<br />

AMSTETTEN 07472 | 665 00<br />

BURGENLAND 02682 | 612 80<br />

DORNBIRN 05572 | 293 04<br />

GRAZ 0316 | 42 99 00<br />

HALLEIN 06245 | 80 261<br />

INNSBRUCK 0512 | 580 977<br />

INNVIERTEL 07752 | 717 33<br />

KAPFENBERG 03862 | 279 99<br />

S9


IMPORTNANTE ADRESSI BO DZUTIMO ANDO BECI<br />

KLAGENFURT 0463 | 449 66<br />

KUFSTEIN 05372 | 636 16<br />

LIENZ 04852 | 671 93<br />

LINZ 0732 | 606 700<br />

�utimoske organisacije ando beci<br />

Frauenhäuser / D�uvlenge khera<br />

LAVANTTAL 04352 | 369 29<br />

MISTELBACH 02572 | 50 88<br />

MÖDLING 02236 | 465 49<br />

NEUNKIRCHEN 02635 | 689 71<br />

PINZGAU 0664 | 500 68 68<br />

SALZBURG 0662 | 458 458<br />

SPITTAL| DRAU 04762 | 61 386<br />

STEYR 07252 | 877 00<br />

ST. PÖLTEN 02742 | 366 514<br />

TIROL 0512 | 342 112<br />

VILLACH 04242 | 31 0 31<br />

VÖCKLABRUCK 07672 | 22 7 22<br />

WELS 07242 | 678 51<br />

VIEN Frauenhaus-Notruf 05 77 22<br />

WR. NEUSTADT 02622 | 88066<br />

Beratungsstellen mit dem Schwerpunkt Gewalt in der Familie<br />

Consultacia pi zor andi famelija<br />

KAPFENBERG 03862 | 279 99<br />

ST. PÖLTEN 02742 | 366 514<br />

VÖCKLABRUCK 07672 | 227 22<br />

WELS 07242 | 452 93<br />

VIEN 01 | 512 38 39<br />

WR. NEUSTADT 02622 | 825 96<br />

S10


IMPRESSUM<br />

WIENER INTERVENTIONSSTELLE GEGEN GEWALT IN DER FAMILIE<br />

1070 Wien, Neubaugasse 1/3, Tel.:01/585 32 88, Fax: 01/585 32 88-20<br />

office@interventionsstellte-wien.at, www.intervntionsstelle-wien.at<br />

VEREIN AUTONOME ÖSTERREICHISCHE FRAUENHÄUSER<br />

Informationsstelle <strong>gegen</strong> Gewalt<br />

1050 Wien, Bacherplatz 10/4, Tel.: 01/ 544 08 20, Fax: 01/ 544 08 20-24<br />

informationsstelle@aoef.at, www.aoef.at<br />

TEXT: Rosa Logar GESTALTUNG: Leocandia Rump und Vlado Kalajdzic<br />

DRUCK: MANZ CROSSMEDIA, 1051 Wien;<br />

Gefördert aus Mitteln des BM für Frauen und Öffentlichen Dienst,<br />

des BM für Inneres und des BM für Justiz<br />

ÜBERSETZUNG AUF ROMANES IN KOOPERATION MIT:<br />

VOLKSHILFE ÖSTERREICH / PROJEKT: THARA BERATUNG & DIALOG FÜR<br />

ROMA & SINTI<br />

(Gilda-Nancy Horvath unter linguistischer Betreuung von Prof. Mozes F. Heinschink)<br />

1160 Wien, Bachgasse 6/1; Tel: 01/33 202 77; Fax: 01/33 202 77-13<br />

thara@volkshilfe.at; www.thara.at; www.volkshilfe.at/1276,,,2.html<br />

Gefördert aus Mitteln des BM für Arbeit, Soziales und Konsumentenschutz<br />

S11


LEN TUMEN SAMA !<br />

I Kris thai i policia �utin tut te šai ašos ande ciro kher kana kerdas varekon<br />

zor pre tute. Les šai šuden avri anda kodo kher! Kana dikes tuke baro<br />

risiko atunci de fuga thai dzatar sigo!<br />

Kana muklan cire romes, de tut gindo ! ge o risiko si akana mai baro !<br />

Kana lel ciro Rom Drogi, Alkohol vaj kana si les puška – LE TUT SAMA !<br />

D�UVLENGO �UTIMO <strong>TELEFONO</strong><br />

0–24h , BILOVENGO, GRATIS :<br />

0800/ <strong>222</strong> <strong>555</strong><br />

<strong>POLICIA</strong> <strong>TELEFONO</strong>:<br />

133 vaj 112<br />

S12

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!