12.01.2013 Views

Rapport da gestiun e quen 2011

Rapport da gestiun e quen 2011

Rapport da gestiun e quen 2011

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

VISCHNAUNCA TUJETSCH<br />

<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />

e <strong>quen</strong> <strong>2011</strong><br />

www.tujetsch.ch


Cuntegn<br />

<strong>Rapport</strong> annual 4 – 24<br />

Quen annual vischnaunca 25 – 44<br />

Gliesta d’amortisaziun 45<br />

Credits supplementars vischnaunca 46 – 47<br />

Bilanza vischnaunca 48 – 50<br />

Statisticas 51 – 54<br />

Quen annual Bogn Sedrun 55 – 57<br />

Credits supplementars Bogn Sedrun 57<br />

Bilanza Bogn Sedrun 58<br />

Quen annual Tgèsa s. Vigeli 59 – 63<br />

Credits supplementars Tgèsa s. Vigeli 63<br />

Bilanza Tgèsa s. Vigeli 64<br />

<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 65<br />

<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> revisiun Tgèsa s. Vigeli 66<br />

Autoritads e cumissiuns communalas 67 – 69<br />

Ufficials, funcziunaris e collaboraturs communals 69 – 70<br />

Differentas registraziuns ed informaziuns 71 – 77<br />

3


<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> e <strong>quen</strong> <strong>2011</strong><br />

Prezia<strong>da</strong>s convischinas<br />

Preziai convischins<br />

La colligiaziun dils territoris <strong>da</strong> skis Andermatt – Sedrun<br />

ha fatschentau fermamein la suprastonza communala<br />

duront igl onn <strong>2011</strong>. Dapi igl onn 2005 ei enconu-schent,<br />

ch’igl investur egipzian, Samih Sawiris, vegn a realisar<br />

ad Andermatt in resort <strong>da</strong> turissem. El fratemp ein gia<br />

plirs tschien milliuns francs vegni investai ella cumplexa<br />

planisaziun e realisaziun dils emprems edifecis e baghetgs.<br />

En quei connex ei adina era vegniu discurriu <strong>da</strong><br />

vuler modernisar ed augmentar la valur dils territoris <strong>da</strong><br />

skis Gemsstock, Nätschen e Sedrun Alpsu. A caschun<br />

d’ina seduta dils 16 <strong>da</strong> mars 2006 ei l’emprema ga<strong>da</strong><br />

vegniu informau e discurriu <strong>da</strong> vuler sviluppar e formar<br />

ils territoris <strong>da</strong> skis denter Andermatt e Sedrun. A quella<br />

seduta denter ils representants d’omisduas vischnauncas<br />

e societads <strong>da</strong> pendicularas ei vegniu decidiu<br />

d’introducir il proceder <strong>da</strong>lla planisaziun directiva per<br />

ina futura colligiaziun dils dus territoris <strong>da</strong> skis Andermatt<br />

e Sedrun. En in emprem pass ei lu vegniu elaborau<br />

in schinumnau masterplan sur igl entir intschess.<br />

Suenter in intensiv ed extendiu proceder, el qual ils representants<br />

<strong>da</strong>lla Sedrun Pendicularas SA (SPSA) e <strong>da</strong>lla<br />

vischnaunca Tujetsch ein stai involvai fetg stretg, han<br />

las duas regenzas dils cantuns Uri e Grischun approbau<br />

ils 5 <strong>da</strong> fenadur <strong>2011</strong> las a<strong>da</strong>ttaziuns dil plan directiv<br />

infrastructura <strong>da</strong> skis Val Ursera/Alpsu. Cun quella<br />

decisiun positiva ein ils pertuccai stai en possess<br />

<strong>da</strong>llas cundiziuns necessarias <strong>da</strong>lla planisaziun dil territori<br />

per saver introducir la necessaria procedura <strong>da</strong><br />

concessiun ed approbaziun dils plans. Quella <strong>da</strong>mon<strong>da</strong><br />

ei vegni<strong>da</strong> inoltra<strong>da</strong> silsuenter entras Andermatt Swiss<br />

Alps (ASA) agl uffeci federal <strong>da</strong> traffic (BAV) a Berna, en<br />

substituziun <strong>da</strong>llas duas societads <strong>da</strong> pendicularas <strong>da</strong><br />

Sedrun ed Andermatt. Cun il plan directiv e la procedura<br />

<strong>da</strong> concessiun ed approbaziun dils plans cun in volumen<br />

d’investiziuns <strong>da</strong> sur 200 milliuns francs, vegn la<br />

segirtad <strong>da</strong> planisaziun a liunga vesta per la cuntinuaziun<br />

dil process <strong>da</strong><strong>da</strong>. Ils partenaris cumpigliai (ASA,<br />

SPSA, AGS, cantuns Uri e Grischun) ein secunvegni, <strong>da</strong><br />

realisar en in’emprema etappa in volumen d’investiziuns<br />

<strong>da</strong> rodund 130 milliuns francs e quei prioritar ella colligiaziun<br />

Nätschen-Gütsch sil pass Alpsu sco era investiziuns<br />

absolut necessarias al Gemsstock. Las proximas<br />

investiziuns dueien succeder en etappas ed en rama<br />

dils mieds finanzials recaltgai entras la nova societad.<br />

Parallel tier quei fetg pretensius proceder <strong>da</strong>lla planisaziun<br />

dil territori, han las duas societads <strong>da</strong> pendicularas<br />

SPSA ed AGS, ensemen cun l’ASA, elaborau il plan<br />

d’investiziun ed il plan <strong>da</strong> business. Plinavon han ins era<br />

discussiunau e reglau las <strong>da</strong>mon<strong>da</strong>s pertuccont la<br />

structura, organisaziun e finanziaziun dil project arena<br />

<strong>da</strong> skis Andermatt-Sedrun. Sut il tgamun dil directur<br />

<strong>da</strong>ll’economia publica e cusseglier guvernativ dil cantun<br />

4<br />

Uri, Isidor Baumann, han giu liug ils <strong>da</strong>vos meins intensivas<br />

contractivas denter ils partenaris. En quellas gruppas<br />

<strong>da</strong> lavur ein differents models <strong>da</strong> structura vegni<br />

elaborai, analisai e discussiunai. La finfinala ei la proposta<br />

resp. il model <strong>da</strong> nies president dil cussegl<br />

d’administraziun, dr. Peter Furger, vegnius valetaus sco<br />

varianta la pli praticabla e che anfla plitost in consens<br />

<strong>da</strong> tuts pertuccai. Suenter contractivas intensivas, miniziusas<br />

denton correctas - era denter Peter Furger e<br />

Samih Sawiris persunalmein - han ins la finfinala anflau<br />

ina cunvegnientscha. Quei impurtont e decisiv pass ha<br />

possibilitau a Samih Sawiris d’inoltrar ils 12 resp. ils 26<br />

<strong>da</strong> mars 2012 allas pendicularas <strong>da</strong> Sedrun ed Andermatt<br />

ina ligionta offerta per surprender las aczias <strong>da</strong>llas<br />

duas societads. La decisiun <strong>da</strong> desister sin la maioritad<br />

<strong>da</strong>llas aczias cumpeta ella vischnaunca Tujetsch alla<br />

votaziun all’urna. Quella ei previ<strong>da</strong> igl 1. <strong>da</strong> fenadur<br />

2012. Entochen lu han aunc differentas occurrenzas<br />

d’informaziun per la populaziun liug.<br />

En connex cun la colligiaziun dils territoris <strong>da</strong> skis Andermatt<br />

– Sedrun ei era vegniu instra<strong>da</strong>u ina revisiun<br />

parziala <strong>da</strong>lla planisaziun locala concernent il pass Alpsu.<br />

Quei ei succediu en coordinaziun cun la vischnaunca<br />

Andermatt. La finamira ei <strong>da</strong> crear ina zona per indrezs<br />

turistics. Cun la creaziun <strong>da</strong> quella nova zona<br />

creschan era las schanzas <strong>da</strong> saver mantener la tuor <strong>da</strong><br />

signals. Tala stuess numna<strong>da</strong>mein vegnir demonta<strong>da</strong><br />

entochen igl atun 2012. La numna<strong>da</strong> mi<strong>da</strong><strong>da</strong> <strong>da</strong> zona<br />

sto vegnir sancziuna<strong>da</strong> entras ina votaziun all’urna.<br />

Ils 15 <strong>da</strong> matg <strong>2011</strong> ha il pievel tuatschin approbau la<br />

revisiun parziala <strong>da</strong>lla planisaziun locala e <strong>da</strong>lla lescha<br />

<strong>da</strong> baghegiar en connex cun il Resort Dieni. Ils 29 <strong>da</strong><br />

november <strong>2011</strong> ha la Regenza grischuna approbau la<br />

fatschenta. Las organisaziuns digl ambient han denton<br />

inoltrau protesta encunter la decisiun <strong>da</strong>lla Regenza tier<br />

la dertgira administrativa, aschia che la revisiun ei aunc<br />

buca en vigur. Dapresent prepara la vischnaunca sia<br />

posiziun permauns <strong>da</strong>lla dertgira.<br />

Ils 23 <strong>da</strong> settember <strong>2011</strong> ha la quarta conferenza <strong>da</strong>lla<br />

Regiun San Gottardo giu liug a Sedrun. La colligiaziun<br />

dils territoris <strong>da</strong> skis Andermatt – Sedrun ei sta<strong>da</strong> el<br />

center <strong>da</strong>llas discussiuns. Cun la fin digl onn <strong>2011</strong> ei<br />

l’emprema fasa dil project San Gottardo i<strong>da</strong> a fin. La<br />

cuntinuaziun succe<strong>da</strong> en rama dil program San Gottardo<br />

2020. Quei program promova en rama <strong>da</strong>lla nova<br />

politica regiunala projects che creeschan valur. Muort la<br />

Regiun San Gottardo sa il project <strong>da</strong>lla colligiaziun dils<br />

territoris <strong>da</strong> skis profitar <strong>da</strong> contribuziuns <strong>da</strong>vart dil<br />

maun public.


Raimund Rodewald e Bernhard Russi a caschun <strong>da</strong>lla<br />

conferenza San Gottardo<br />

Sper la colligiaziun dils territoris <strong>da</strong> skis Andermatt –<br />

Sedrun ha ei era <strong>da</strong>u moviment enviers Mustér. Sut il<br />

tgamun <strong>da</strong>llas pendicularas Mustér examinescha ina<br />

gruppa <strong>da</strong> lavur ina colligiaziun naven <strong>da</strong> Sedrun el territori<br />

<strong>da</strong> skis Mustér.<br />

En vesta al grond diember <strong>da</strong> habitaziuns secun<strong>da</strong>ras e<br />

la reducziun <strong>da</strong> letgs en hotels resp. <strong>da</strong> letgs administrai<br />

ha il cantun Grischun decidiu <strong>da</strong> restrenscher la construcziun<br />

<strong>da</strong> habitaziuns secun<strong>da</strong>ras. Sper igl instrument<br />

<strong>da</strong> restrenscher la construcziun era la finamira<br />

<strong>da</strong>d il medem mument examinar instruments <strong>da</strong> promoziun,<br />

cun ils quals il svilup <strong>da</strong>llas destinaziuns turisticas<br />

sco liug <strong>da</strong> habitar e d’economia sa vegnir influenzaus<br />

positivamein. Per quei motiv ha il cantun iniziau projects<br />

<strong>da</strong> pilot en treis destinaziuns turisticas (Davos-Klosters,<br />

Flims-Laax-Falera e Tujetsch-Mustér) cun la finamira <strong>da</strong><br />

segi<strong>da</strong>r cun las vischnauncas <strong>da</strong> sviluppar buns concepts<br />

per la promoziun <strong>da</strong>lla creaziun <strong>da</strong> valur entras la<br />

dimora turistica. Per la destinaziun Tujetsch – Mustér ha<br />

quei process <strong>da</strong> discussiun era giu liug. Ils resultats ein<br />

resumai en in rapport (concept). La finamira suprema<br />

era <strong>da</strong> megliurar la relaziun denter ils letgs caulds (letgs<br />

che creeschan ina gron<strong>da</strong> valur) ed ils letgs freids (letgs<br />

cun ina fleivla creaziun <strong>da</strong> valur) en favur dils letgs<br />

caulds. Questa mi<strong>da</strong><strong>da</strong> dueva influenzar positivamein il<br />

futur svilup <strong>da</strong>lla destinaziun ed augmentar la creaziun<br />

<strong>da</strong> valur ella regiun. Entras l’approbaziun <strong>da</strong>ll’iniziativa<br />

<strong>da</strong>vart las habitaziuns secun<strong>da</strong>ras ei la situaziun semi<strong>da</strong><strong>da</strong><br />

empau. Ussa vala ei <strong>da</strong> giudicar tgei parts dil concept<br />

che san tuttina vegnir nezegia<strong>da</strong>s. En mintgacass<br />

ei la continghentaziun <strong>da</strong>ll’erecziun <strong>da</strong> habitaziuns secun<strong>da</strong>rs,<br />

ch’era ina part dil concept, buca pli evidenta.<br />

Las lavurs vid la via cantunala Garmischeras – Tscheppa<br />

han saviu vegnir termina<strong>da</strong>s. Suenter in intensiv temps<br />

<strong>da</strong> baghegiar cun in ni l’auter impediment <strong>da</strong> traffic dispona<br />

Tujetsch d’in segir access.<br />

In ulteriur tschancun <strong>da</strong>lla via cantunala che caschuna<br />

problems ei tal a S. Bri<strong>da</strong>. Il cantun haveva previu <strong>da</strong> <strong>da</strong>r<br />

5<br />

giu terren alla viafier Matterhorn Gotthard per che lezza<br />

sappi sanar sia lingia (rinforzar mirs) a S. Bri<strong>da</strong>. Cun<br />

quella mesira fuss la via cantunala aunc vegni<strong>da</strong> pli<br />

stretga. Per quei motiv ha la suprastonza communala<br />

fatg opposiziun encunter quell’intenziun. La MGB ha<br />

ussa previu <strong>da</strong>d ir cun sia lingia a S. Bri<strong>da</strong> en in tunnel.<br />

Aschia sa il cantun duvrar il trassé <strong>da</strong>lla viafier per slargiar<br />

la via. Dapresent ei la MGB vid planisar il tunnel. La<br />

realisaziun ei previ<strong>da</strong> ils onns 2016/2017. Il cantun ha<br />

previu el plan <strong>da</strong> vias 2012 – 2015 la planisaziun dil slargiament<br />

<strong>da</strong>lla via cantunala. L’execuziun vegn risguar<strong>da</strong><strong>da</strong><br />

el plan <strong>da</strong> vias 2016 – 2019. Aschia savess la sanaziun<br />

<strong>da</strong>lla via succeder aschispert ch’il tunnel <strong>da</strong>lla viafier<br />

ei realisaus. La primavera 2012 vegn il cantun a<br />

realisar 4 plazs d’untgi<strong>da</strong> per la via a S. Bri<strong>da</strong>. Ei setracta<br />

d’ina mesira provisoria, per la quala la vischnaunca<br />

ha vendiu giu 500 m 2 terren al cantun. Las plazzas<br />

d’untgi<strong>da</strong> san pli tard vegnir utilisa<strong>da</strong>s sco plazzas<br />

d’installaziun tier il slargiament <strong>da</strong>lla via.<br />

La MGB preve<strong>da</strong> <strong>da</strong> megliurar l’infrastructura <strong>da</strong>lla staziun<br />

Sedrun. Surtut il sistem <strong>da</strong> cargar ils autos duei<br />

vegnir a<strong>da</strong>ttaus. En quei connex vala ei era <strong>da</strong> reglar<br />

<strong>da</strong>niev la situaziun dils parcadis e <strong>da</strong> sanar la via <strong>da</strong>lla<br />

staziun. Per quei motiv sto vegnir instra<strong>da</strong>u ina procedura<br />

<strong>da</strong> perimeter. Quei vegn a succeder el decuors digl<br />

onn 2012.<br />

Igl onn 2012 ha la populaziun <strong>da</strong> Tujetsch <strong>da</strong> prender<br />

impurtontas decisiuns, decisiuns centralas concernent<br />

igl avegnir <strong>da</strong> nossa vischnaunca. Senza Vies sustegn e<br />

Vossa confidonza vegn ei buca ad esser pusseivel <strong>da</strong><br />

contonscher las empermettentas finamiras.<br />

El num <strong>da</strong>lla suprastonza communala engraziel jeu cordialmein<br />

a tuttas vischinas e tuts vischins per la confidonza<br />

ed il sustegn.<br />

Pancrazi Berther, president communal


Activitad politica<br />

Autoritads communalas<br />

Votaziun all’urna<br />

Igl onn <strong>2011</strong> ha la populaziun <strong>da</strong> Tujetsch giu <strong>da</strong> decider<br />

<strong>da</strong>vart duas fatschentas all’urna.<br />

Ils 13 <strong>da</strong> fevrer <strong>2011</strong> ei la revisiun parziala <strong>da</strong>lla planisaziun<br />

locala concernent il lag a Claus Surrein vegni<strong>da</strong> approba<strong>da</strong><br />

cun 330 encunter 130 vuschs. La revisiun parziala <strong>da</strong>lla<br />

planisaziun locala e <strong>da</strong>lla lescha <strong>da</strong> baghegiar en connex<br />

cun il Resort Dieni ei vegni<strong>da</strong> approba<strong>da</strong> ils 15 <strong>da</strong> matg<br />

<strong>2011</strong> cun 232 encunter 205 vuschs.<br />

Plinavon han las elecziuns communalas per il trienni <strong>2011</strong>-<br />

2014 giu liug ils 17 d’avrel <strong>2011</strong>. Ei ha valiu d’eleger ils commembers<br />

<strong>da</strong>llas suandontas autoritads:<br />

- president communal<br />

- suprastonza communala<br />

- cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />

- cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

- cussegl <strong>da</strong> scola<br />

- cussegl d’administraziun energia alpina<br />

La cumposiziun dils gremis per igl 1. <strong>da</strong> fenadur <strong>2011</strong> ei<br />

veseivla ella <strong>da</strong>vosa part <strong>da</strong> quest rapport.<br />

Radunonza <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Igl onn <strong>2011</strong> ha giu liug ina radunonza <strong>da</strong> vischnaunca.<br />

Ils 9 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong> ei il preventiv 2012 vegnius approbaus.<br />

Plinavon ein iIs/las collaboratur(a)s communal(a)s<br />

che han saviu cumplenir in giubileum <strong>da</strong> survetsch tier<br />

la vischnaunca ni che han contonschiu la vegliadetgna<br />

<strong>da</strong> pensiun vegni honorai.<br />

Giubileum <strong>da</strong> survetsch:<br />

Marcus Bearth, scolast primar, 35 onns<br />

Tarcisi Decurtins, Bogn Sedrun, 30 onns<br />

Gurdin Monn, gruppa communala, 25 onns<br />

Rita Venzin, Tgèsa s. Vigeli, 15 onns<br />

Pensiun:<br />

Ciril Monn, scolast primar<br />

Benedetg Hendry, gruppa communala<br />

Vigeli Schmid, Bogn Sedrun<br />

Barla Monego, Museum La Truaisch<br />

Luzia Giossi, Tgèsa s. Vigeli<br />

Cun la fin zercladur <strong>2011</strong> ei la perio<strong>da</strong> d’uffeci 2008-<br />

<strong>2011</strong> i<strong>da</strong> a fin. Plirs ufficials han abdicau lur uffeci. Per<br />

la lavur presta<strong>da</strong> ha la vischnaunca engraziau entras<br />

sur<strong>da</strong>r in pign present. Ei setracta <strong>da</strong>llas suandontas<br />

persunas:<br />

Barla Berther-Tuor, suppleanta cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />

Ursin Berther, suppleant cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />

Sonja Decurtins, cussegl <strong>da</strong> scola<br />

Monika Flury, cussegl <strong>da</strong> scola<br />

Samuel Giossi, cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Marlies Levy, cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Marcel Soliva, cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

6<br />

Manuela Steffen, cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Franz Decurtins, suppleant cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Bruno Pfiffner, cumissiun <strong>da</strong> baghegiar<br />

Madlen Berther, cumissiun Tgèsa s. Vigeli<br />

Vigeli Jacomet, cumissiun <strong>da</strong> verificaziun<br />

Monika Berther-Sommer, cumissiun <strong>da</strong> prevenziun<br />

Curdin Brugger, cumissiun <strong>da</strong> prevenziun<br />

René Epp, cumissiun <strong>da</strong> prevenziun<br />

Monika Flury, cumissiun <strong>da</strong> prevenziun<br />

Dr. med. Andreas Fischbacher, cumissiun <strong>da</strong> prevenziun<br />

Katja Maissen, cumissiun <strong>da</strong> prevenziun<br />

Romana Deragisch, delegaziun casa <strong>da</strong> tgira Sursassiala<br />

Erica Tuor, delegaziun casa <strong>da</strong> tgira Sursassiala<br />

Luzia Giossi, delegaziun Spitex Cadi<br />

Benedetg Hendry, delegaziun Spitex Cadi<br />

Alfons Demund, desinfectader communal<br />

A tut ils ufficials ch’ein s’engaschai en favur <strong>da</strong>lla<br />

vischnaunca admettein in cordial engraziament.<br />

Cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Igl onn <strong>2011</strong> ha il cussegl <strong>da</strong> vischnaunca salvau otg<br />

sedutas. El ha decidiu <strong>da</strong>vart las suandontas fatschentas:<br />

- Revisiun parziala <strong>da</strong>lla planisaziun locala – Lag Claus<br />

Surrein<br />

- Aboliziun dil reglament d’energia<br />

- Revisiun parziala <strong>da</strong>lla planisaziun locala e <strong>da</strong>lla lescha<br />

<strong>da</strong> baghegiar<br />

- Resort Dieni<br />

- Quen 2010<br />

- Prolungaziun dil contract <strong>da</strong> dretg <strong>da</strong> baghegiar cun<br />

la Strabag AG<br />

- Elecziun dil biro dil cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

- Elecziun <strong>da</strong>llas cumissiuns permanentas per il trienni<br />

<strong>2011</strong>-2014<br />

- Elecziun dil vicepresident communal<br />

- Preventiv 2012<br />

- Postulat cusseglier Diego Curschellas: «Instra<strong>da</strong>r in process<br />

per elavurar in maletg empalont per la vischnaunca<br />

Tujetsch«<br />

- Explotaziun <strong>da</strong> glera e deponia per material <strong>da</strong> scavament<br />

Val <strong>da</strong> Claus<br />

- Decisiun <strong>da</strong> principi e credit <strong>da</strong> frs. 130’000.00<br />

- Dretg <strong>da</strong> baghegiar per il Lag Claus Surrein<br />

Plinavon ei il cussegl <strong>da</strong> vischnaunca vegnius orientaus<br />

<strong>da</strong>vart ils suandonts fatgs:<br />

- Informaziun generala <strong>da</strong>vart las perspectivas turisticas<br />

- <strong>Rapport</strong> intermediar <strong>da</strong>vart il project Tgina dil Rein<br />

Suprastonza communala<br />

La suprastonza communala ha salvau 26 sedutas duront<br />

igl onn <strong>2011</strong>.<br />

Direcziun communala<br />

La direcziun communala ha salvau 43 sedutas duront<br />

igl onn <strong>2011</strong>.


Departament administraziun e finanzas<br />

Administraziun<br />

President communal<br />

Pancrazi Berther<br />

Administraziun communala<br />

L’administraziun communala ei il center <strong>da</strong> survetsch <strong>da</strong><br />

nossa vischnaunca. Las collaboraturas ed ils collaboraturs<br />

sestentan di per di <strong>da</strong> porscher alla populaziun in<br />

bien survetsch e <strong>da</strong>d exequir professiunalmein las lavurs<br />

els differents secturs.<br />

Adina puspei ei l’administraziun confrunta<strong>da</strong> cun mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s.<br />

Aschia sa per exempel il passaport Svizzer <strong>da</strong>pi il<br />

mars 2010 buca pli vegnir duman<strong>da</strong>us tier l’administraziun<br />

communala mobein mo pli tier ils centers <strong>da</strong><br />

documents d’identitad cantunals.<br />

Tenor la lescha <strong>da</strong>vart ils documents d’identitad astgassen<br />

era cartas d’identitad buca pli vegnir exequi<strong>da</strong>s <strong>da</strong>llas<br />

vischnauncas, mobein mo tier ils centers <strong>da</strong> documents<br />

d’identitad, naven <strong>da</strong>ll’entschatta <strong>da</strong> mars 2012.<br />

Encunter quei fatg ei vegniu fatg opposiziun e la legislaziun<br />

ei vegni<strong>da</strong> a<strong>da</strong>tta<strong>da</strong>. Aschia vegn ei vinavon ad esser<br />

pusseivel d’empustar cartas d’identitad tier las vischnauncas<br />

naven dil mars 2012.<br />

Sco nova emprendista tier l’administraziun communala<br />

ei Annatina Petschen <strong>da</strong> Mustér vegni<strong>da</strong> engascha<strong>da</strong>.<br />

Ella vegn ad entscheiver igl emprendissadi l’entschatta<br />

uost 2012.<br />

Archiv communal<br />

Oz dumbra igl archiv 1300 scatlas che cuntegnan tuttas<br />

actas ed ensiaran la part essenziala digl archiv suenter<br />

1800. Igl archiv avon 1800 dumbra sulettamein duas<br />

scatlas culs propi vegls documents. La retscha <strong>da</strong> cudischs<br />

che pertuccan l’administraziun <strong>da</strong>lla vischnaunca<br />

cumpeglia 620 tocs. La biblioteca cun la gron<strong>da</strong> part<br />

cudischs sur <strong>da</strong>lla Val Tujetsch, <strong>da</strong>lla regiun e dil Grischun,<br />

dumbra la biala summa <strong>da</strong> 525 cudischs. Vitier<br />

quei vegnan aunc entginas bibliotecas cun ina gron<strong>da</strong><br />

retscha <strong>da</strong> cudischs romontschs.<br />

7<br />

La retscha <strong>da</strong> cudischs ei el decuors digl onn <strong>2011</strong> vegni<strong>da</strong><br />

cumpletta<strong>da</strong> cullas suandontas ovras:<br />

- Die Berther der Landschaft Disentis im Spiegel der<br />

Heraldik Lan<strong>da</strong>mann, Landrichter, Commissari und Podestà<br />

d’Aluis Maissen, Rabius - Na, na, anora mass ju<br />

per de biè bétga plé Emigraziun tuatschina - Brevs ord<br />

l’America Tarcisi Hendry – <strong>2011</strong> - Hainz-Manhart-Hartl-<br />

Wenzin (Venzin)-Spiegler Familienbuch - <strong>2011</strong> <strong>da</strong> Josef<br />

Hainz - NEAT – Mineralien Kristall-Schätze tief im Berg<br />

<strong>da</strong> Peter Amacher e Thomas Schüpbach – <strong>2011</strong> - Il<br />

mund sutsura - Die Welt steht Kopf Deutsch, Sursilvan<br />

– d’Ivo Berther <strong>2011</strong><br />

La gron<strong>da</strong> carschen ei secapescha sefatga els secturs<br />

dil <strong>quen</strong> communal e <strong>da</strong>lla taglia. Legreivalmein ha era<br />

uonn il sectur cultura e documentaziun <strong>da</strong>lla val retschiert<br />

material. Aschia han ils artavels <strong>da</strong> Nazi Beer, Gion<strong>da</strong>,<br />

sur<strong>da</strong>u entgins albums <strong>da</strong> fotos cun ina gron<strong>da</strong> retscha<br />

<strong>da</strong> dias. Entras la rimna<strong>da</strong> <strong>da</strong> fotos per l’exposiziun<br />

«Nossa scola« el museum la Truaisch, ha era quella<br />

sparta giu ina biala carschen. Pliras vischinas e plirs<br />

vischins han <strong>da</strong>novamein sur<strong>da</strong>u material agl archiv.<br />

Bugen admettein in engraziament a tals e talas che han<br />

sur<strong>da</strong>u custeivel material. Mintga, magari la pli sempla<br />

notizia, sa esser in di d’engrau. Perquei clamein <strong>da</strong>novamein<br />

tier a tuts vischins ed a tuttas vischinas tuatschinas<br />

en ed ord la val: Buca sdermenei veglias scartiras,<br />

brevs, fotos e cudischs ellas miar<strong>da</strong>s. Surdei pli<br />

bugen agl archiv communal.<br />

AlpTransit<br />

Suenter la <strong>da</strong>vosa perforaziun ils 23 <strong>da</strong> mars <strong>2011</strong> ein<br />

las activitads a Sedrun seconcentra<strong>da</strong>s sin las lavurs<br />

egl intern dil tunel. Duront las lavurs <strong>da</strong> betunar eis ei<br />

vegniu duvrau entochen 650 m3 betun per di.<br />

La stad <strong>2011</strong> ha la deponia a Claus Surrein saviu vegnir<br />

termina<strong>da</strong>. Rodund 400’000 tonas material ein deponi<strong>da</strong>s<br />

leu. En rama <strong>da</strong>llas lavurs <strong>da</strong> renaturalisaziun ha la<br />

vischnaunca saviu profitar <strong>da</strong> certas lavurs <strong>da</strong>ll’ATG per<br />

realisar il lag.<br />

L’ATG ha inoltrau agl uffeci <strong>da</strong> traffic federal il dossier<br />

per l’a<strong>da</strong>ttaziun dils plans. Quel cumpeglia era la dislocaziun<br />

<strong>da</strong>lla lingia <strong>da</strong> tensiun aulta giul Drun. Igl uffeci<br />

ha approbau ils plans, aschia che la dislocaziun <strong>da</strong>lla<br />

lingia sa vegnir exequi<strong>da</strong> el decuors digl onn 2012.<br />

Las lavurs preparatorias per la renaturalisaziun dil<br />

plazzal <strong>da</strong> lavur succe<strong>da</strong>n entochen il <strong>da</strong>vos digl onn<br />

2012. En rama <strong>da</strong> quella procedura vegn la vischnaunca<br />

a plazzar ses giavischs. Il cussegl <strong>da</strong> vischnaunca ha<br />

gia concediu in credit per far ils sclariments necessaris<br />

per in implont <strong>da</strong> sablun e glera.


Finanzas<br />

Quen <strong>2011</strong><br />

Quen current<br />

Il <strong>quen</strong> current siara cun expensas totalas <strong>da</strong> frs.<br />

12’019’872.96 (onn vargau frs. 13’007’262.53) ed entra<strong>da</strong>s<br />

totalas <strong>da</strong> frs. 12’085’542.78 (onn vargau frs.<br />

13’123’041.86). Aschia seresulta in surpli d’entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong><br />

frs. 65’669.82 (onn vargau frs. 115’779.33.). Il <strong>quen</strong> cuntegn<br />

amortisaziuns <strong>da</strong>lla facultad finanziala ed administrativa<br />

egl import <strong>da</strong> frs. 2’424’645.90 (onn vargau<br />

frs. 3’537’719.85).<br />

Las amortisaziuns ordinarias <strong>da</strong>lla facultad administrativa<br />

previ<strong>da</strong>s tenor il regulativ pil menaschi finanzial e<br />

las amortisaziuns supplementaras figuravan el preventiv<br />

cun frs. 395’500.00. Plinavon era ei previu d’accumular<br />

ina reserva per la prefinanziaziun <strong>da</strong>lla Tgèsa s. Vigeli<br />

cun frs. 500’000.00. La suprastonza communala ha decidiu<br />

d’amortisar supplementarmein la facultad administrativa<br />

per frs. 1’082’114.00 ed augmentar la reserva<br />

per la prefinanziaziun <strong>da</strong>lla Tgèsa s. Vigeli cun in import<br />

supplementar <strong>da</strong> frs. 650’000.00. Il «cash flow» (gudogn<br />

avon las amortisaziuns e la reserva per la prefinanziaziun<br />

<strong>da</strong>lla Tgèsa s. Vigeli) dil <strong>quen</strong> current munta a total frs.<br />

2’490’315.72 (onn vargau frs. 3’653’499.18).<br />

Quen d’investiziun<br />

Il <strong>quen</strong> d’investiziun <strong>da</strong>lla facultad administrativa cuntegn<br />

expensas per investiziuns egl import <strong>da</strong> frs.<br />

2’465’620.43 (onn vargau frs. 2’840’725.88) ed entra<strong>da</strong>s<br />

<strong>da</strong> subvenziuns e contribuziuns <strong>da</strong> frs. 1’749’170.30<br />

(onn vargau 1’370’652.18.) aschia ch’ei seresulta investiziuns<br />

nettas <strong>da</strong> frs. 716’450.13.<br />

Il <strong>quen</strong> d’investiziun <strong>da</strong>lla facultad finanziala cuntegn<br />

entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> frs. 183’453.00.<br />

Las investiziuns nettas <strong>da</strong>lla facultad administrativa egl<br />

import <strong>da</strong> frs. 716’450.13 han saviu vegnir curcla<strong>da</strong>s<br />

cumpleinamein cun agens mettels ed igl ei seresultau in<br />

avanzament <strong>da</strong> finanziaziun <strong>da</strong> frs. 623’865.59.<br />

Muort in ulteriur bien resultat han tuttas investiziuns digl<br />

onn <strong>2011</strong> – inclus las investiziuns pil Lag Claus Surrein<br />

ch’eran buca cunteni<strong>da</strong>s el preventiv <strong>2011</strong> - saviu vegnir<br />

amortisa<strong>da</strong>s. Ella bilanza figurescha sut la sparta facultad<br />

administrativa aunc in import <strong>da</strong> frs. 750’177.45.<br />

Tier quella facultad aunc buca amortisa<strong>da</strong> setracta ei<br />

per part <strong>da</strong> menaschis accessoris e <strong>da</strong> projects forestals<br />

che vegnan per part curclai cun subvenziuns pendentas.<br />

Per la sanaziun <strong>da</strong>lla via <strong>da</strong> quartier e <strong>da</strong>lla via<br />

<strong>da</strong> megliuraziun Valtgeva egl import <strong>da</strong> frs. 305’204.05<br />

ein las lavurs per part sur<strong>da</strong><strong>da</strong>s, denton ord differentas<br />

raschuns aunc buca vegni<strong>da</strong>s realisa<strong>da</strong>s el decuors digl<br />

8<br />

onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> <strong>2011</strong>. Per ch’il credit concedius crodi<br />

buca, ein ils imports che figureschan ella bilanza vegni<br />

cudischai transitoric.<br />

Sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong>llas suranumna<strong>da</strong>s explicaziuns astga<br />

ei legreivlamein vegnir rapportau che la vischnaunca <strong>da</strong><br />

Tujetsch ha muort ils buns resultats dil <strong>da</strong>vos decenni<br />

saviu scriver giu l’entira facultad administrativa per ils<br />

31-12-<strong>2011</strong> sin frs. 1.00.<br />

Facit<br />

Schegie ch’il »cash flow» (gudogn avon las amortisaziuns<br />

e la reserva per la prefinanziaziun <strong>da</strong>lla Tgèsa s. Vigeli)<br />

ei cur<strong>da</strong>us ora per frs. 1’163’183.46 pli bass ch’igl onn<br />

2010, ei il resultat oreifers. Tonaton astga quei bien resultat<br />

buca schar tschorventar, ch’ils onns grass <strong>da</strong>lla<br />

vischnaunca van alla fin.<br />

Preventiv <strong>2011</strong><br />

Il <strong>quen</strong> <strong>da</strong> menaschi prevedeva entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> frs.<br />

10’567’298.00 ed expensas <strong>da</strong> frs. 10’587’005.00. Aschia<br />

deva ei in surpli d’entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> frs. 19’707.00<br />

Il <strong>quen</strong> d’investiziun calculava cun expensas bruttas <strong>da</strong><br />

frs. 2’071’000.00. Suenter haver risguar<strong>da</strong>u las contribuziuns<br />

e subvenziuns <strong>da</strong> frs. 1’241’540.00 seresultavan<br />

investiziuns nettas <strong>da</strong> frs. 829’460.00.<br />

Il gudogn avon las deducziuns (cash flow) muntava frs.<br />

415’207.00 aschia ch’ei deva in deficit <strong>da</strong> finanziaziun <strong>da</strong><br />

frs. 414’253.00.


Departament baghegiar, forestalesser<br />

ed ambient<br />

Baghegiar<br />

Vicepresident<br />

André Schmid<br />

Uffeci <strong>da</strong> baghegiar<br />

Dapi ils 4 <strong>da</strong> matg 2008 ei la nova lescha <strong>da</strong> baghegiar<br />

en vigur. La vischnaunca ei sedrizza<strong>da</strong> suenter la lescha<br />

<strong>da</strong> muster dil cantun, aschia ch’ina harmonisaziun ei<br />

succedi<strong>da</strong> eifer il cantun e cunzun visavi la vischnaunca<br />

<strong>da</strong> Mustér. Las experientschas <strong>da</strong>pi l’introducziun ein<br />

sta<strong>da</strong>s trasatras positivas. Sco tier mintga lescha drova<br />

ei in temps d’applicaziun per saver giudicar giudlunder.<br />

Igl ei semussau che nossa nova lescha cuntegn era certas<br />

munconzas, las qualas ins vul megliurar tier ina proxima<br />

revisiun parziala <strong>da</strong>lla lescha <strong>da</strong> baghegiar.<br />

Ulteriuramein essan nus vidlunder <strong>da</strong> far entginas<br />

ponderaziuns pervia <strong>da</strong>lla lescha d’avertura <strong>da</strong> nossa<br />

vischnaunca. Era cheu eis ei semussau ch’entginas<br />

a<strong>da</strong>ttaziuns fussen avantagiusas. Differents sclariments<br />

giuridics han mussau ch’ina revisiun <strong>da</strong>lla lescha d’avertura<br />

basegna probablamein era ina mi<strong>da</strong><strong>da</strong> <strong>da</strong> sistem. Tenor la<br />

lescha surordina<strong>da</strong> sto il principi dil caschunader adina<br />

vegnir applicaus. La vischnaunca vegn a cuntinuar cun las<br />

preparativas per ina revisiun <strong>da</strong> tala lescha.<br />

Igl onn passau ei l’activitad sil sectur <strong>da</strong> baghegiar <strong>da</strong>novamein<br />

sta<strong>da</strong> fetg gron<strong>da</strong>. Sper ils objects ordinaris<br />

ein cunzun <strong>da</strong> menziunar il plazzal <strong>da</strong>lla NEAT e la sanaziun<br />

<strong>da</strong>lla via cantunala Garmischeras/La Tscheppa, la<br />

quala ha saviu vegnir termina<strong>da</strong> suenter in cuort temps<br />

<strong>da</strong> treis onns. En vischnaunca eis ei vegniu construiu<br />

buca meins che siat casas novas. Ultra <strong>da</strong> quei ha ei<br />

<strong>da</strong>u numerusas engron<strong>da</strong>ziuns, mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s ni era lavurs<br />

pli pintgas vid baghetgs existents. La cumissiun <strong>da</strong><br />

baghegiar ha giu 18 sedutas e ha tractau en tut rodund<br />

80 <strong>da</strong>mon<strong>da</strong>s, pre<strong>da</strong>mon<strong>da</strong>s ni fatgs <strong>da</strong> baghegiar. Il<br />

departament <strong>da</strong> baghegiar ha lubiu 41 annunzias <strong>da</strong><br />

baghegiar. Dalla suprastonza communala ein 64 lubientschas<br />

<strong>da</strong> baghegiar vegni<strong>da</strong>s concedi<strong>da</strong>s.<br />

Polizia <strong>da</strong> fiug Sursassiala<br />

El decuors digl onn <strong>2011</strong> ha la polizia <strong>da</strong> fiug Sursassiala<br />

<strong>da</strong>u las suandontas lubientschas <strong>da</strong> fiug: 62 per novs<br />

objects e sanaziuns, 52 pegnas scalegl e cheminées, 1<br />

9<br />

scal<strong>da</strong>ment central, 13 pumpas <strong>da</strong> calira, 2 installaziuns<br />

<strong>da</strong> gas.<br />

Tenor art. 10 <strong>da</strong>lla nova lescha <strong>da</strong> fiug cantunala digl 1.<br />

<strong>da</strong> schaner <strong>2011</strong>, ein las vischnauncas obliga<strong>da</strong>s <strong>da</strong><br />

controllar periodicamein tenor turnus ils objects: Pigl<br />

onn vargau ei quei stau 246 controllas periodicas. Plinavon<br />

havein nus fatg inspecziuns tier 153 edifecis, q.v.d.<br />

collau<strong>da</strong>ziuns, controllas sil baghetg e controllas supplementaras.<br />

Ils cuosts totals digl uffeci muntan a frs. 48’553.00 (frs.<br />

49’105.00). Per las lubientschas ei vegniu incassau frs.<br />

13’615.00 (frs. 10’028.00). Dils cuosts restonts <strong>da</strong> frs.<br />

38’938.00 (frs. 43’077.00) surpren la vischnaunca <strong>da</strong> Tujetsch<br />

frs. 17’559.00 (frs. 19’080.50).<br />

Igl onn <strong>2011</strong> eran 1823 (1814) baghetgs sin territori <strong>da</strong>lla<br />

vischnaunca <strong>da</strong> Tujetsch schazegiai tier l’ Assicuranza<br />

<strong>da</strong> baghetgs dil Grischun (GVG) per ina valeta <strong>da</strong> frs.<br />

837’252’400.00<br />

Baghetg <strong>da</strong> scola Sedrun<br />

Igl onn vargau havein nus saviu cuntinuar cun nies concept<br />

per la sanaziun <strong>da</strong>lla casa <strong>da</strong> scola a Sedrun. Las<br />

duschas <strong>da</strong>lla sala <strong>da</strong> gimnastica ein vegni<strong>da</strong>s sana<strong>da</strong>s.<br />

Il giavisch d’ina sanaziun era gia <strong>da</strong>ditg plazzaus<br />

ed ina megliur era veramein necessaria. Las novas lingias<br />

d’aua, ils novs indrezs <strong>da</strong> duscha e las novas plattas<br />

portan in grond augment <strong>da</strong> qualitad. Cunzun las<br />

uniuns <strong>da</strong> sport san ussa senezegiar <strong>da</strong>llas novas<br />

duschas. Damai ch’igl ei vegniu fatg ina sparti<strong>da</strong> san<br />

ussa era umens e dunnas nezegiar il medem mument<br />

quellas installaziuns sanitaras.<br />

Novas duschas en casa <strong>da</strong> scola Sedrun<br />

Plaz Cadruvi<br />

En collaboraziun cun la Pleiv Tujetsch ha la vischnaunca<br />

realisau ina sanaziun totala dil plaz Cadruvi. Il medem<br />

mument ha la pleiv sanau igl access ed il plaz avon baselgia.<br />

Las lavurs finalas ein succedi<strong>da</strong>s la primavera


<strong>2011</strong>. Il plaz Cadruvi cun igl access tier la baselgia fan<br />

ussa ina biala pareta ed augmentan aschia la qualitad<br />

dil liug <strong>da</strong> sentupa<strong>da</strong>. Proximamein duei ina tabla<br />

d’informaziun vegnir monta<strong>da</strong> cun informaziuns sur <strong>da</strong>lla<br />

munta<strong>da</strong> dil plaz Cadruvi.<br />

Plaz Cadruvi en niev manti<br />

Stra<strong>da</strong>lesser e traffic<br />

La gron<strong>da</strong> reit <strong>da</strong> vias <strong>da</strong> quartier (rodund 12 km), <strong>da</strong><br />

sen<strong>da</strong>s els habitadis e <strong>da</strong> vias <strong>da</strong> megliuraziun (rodund<br />

40 km) preten<strong>da</strong>n aults cuosts el manteniment e la segirtad.<br />

Cunzun la dismessa <strong>da</strong> neiv ei fetg pretensiusa.<br />

La vischnaunca ha per intent <strong>da</strong> mantener las vias <strong>da</strong><br />

colligiaziun en in bien stan e vegn persuenter ad augmentar<br />

las investiziuns el manteniment.<br />

Plinavon vulein nus vinavon promover in bi maletg dils<br />

vitgs cun tener schuber las vias, segar ils plazs publics,<br />

plazzar flurs e far remaduras. Nossa vischnaunca viva<br />

principalmein dil turissem. Nos hosps, denton era nus<br />

tuts, duein sesentir bein e haver plascher <strong>da</strong> bials vitgs<br />

muntagnards.<br />

Forestalesser<br />

Persunal<br />

Muort il vast program <strong>da</strong> lavur ha igl uffeci forestal saviu<br />

occupar duront il temps <strong>da</strong> stad 11 persunas. Martin<br />

Hinnen ha terminau la fin <strong>da</strong> fenadur siu <strong>da</strong>vos praticum<br />

duront sia scolaziun sco selvicultur tier nies uffeci ed il<br />

settember ha el retschiert suenter haver dumignau ils<br />

examens finals cun success il diplom <strong>da</strong> selvicultur.<br />

Raccolta <strong>da</strong> lenna<br />

El decuors <strong>da</strong>lla stad e primavera ei vegniu pinau la suandonta<br />

lenna:<br />

Utilisaziuns sfurza<strong>da</strong>s 324 m³<br />

Tagl lenna Mises Pign 671 m³<br />

Tagl lenna Val Gierm 736 m³<br />

Tgira Selva 174 m³<br />

Total 1’905 m³<br />

10<br />

Sper ils tagls annuals ei era vegniu tgirau differentas<br />

surfatschas <strong>da</strong> nossas plontaziuns. Tala tgira ei indispensabla<br />

per obtener uauls stabils che adempleschan<br />

lur funcziun <strong>da</strong> schurmetg.<br />

Custeri/Spinatscha 3.5 ha<br />

Selva/Pastg 1.2 ha<br />

Selva-Tschamut (sur via cantunala) 1.1 ha<br />

Val Gierm, november <strong>2011</strong><br />

Projects forestals<br />

L’On<strong>da</strong>dusa II<br />

En la tiarza etappa dil project l’On<strong>da</strong>dusa II ei vegniu<br />

construiu 154 m rempars permanents. La gruppa forestala<br />

ha eregiu 128 m rempars temporars ord lenn castagner,<br />

dislocau il tuorn <strong>da</strong> suga a distanza liunga e<br />

plantau 800 plontinas pegn sin la surfatscha <strong>da</strong>llas lavineras<br />

lenn. Ils cuosts totals dil project l’On<strong>da</strong>dusa II<br />

<strong>2011</strong> muntan a frs. 411’639.00.<br />

Lavineras lenn l’On<strong>da</strong>dusa<br />

Plauncas Niregl<br />

Suenter in temps <strong>da</strong> 6 onns <strong>da</strong>pi ch’il project <strong>da</strong> rempars<br />

e plontaziun ei vegnius instra<strong>da</strong>us ha l’emprema


etappa saviu vegnir realisa<strong>da</strong> la primavera tenor program.<br />

En collaboraziun cun ina firma privata ha la gruppa<br />

forestala construiu 128 m rempars grischun e 100<br />

bucs <strong>da</strong> lenn. Il sistem <strong>da</strong> lavineras rempar grischun ei<br />

ina cumbinaziun denter il rempar <strong>da</strong> fier e quel <strong>da</strong> lenn.<br />

Tal vegn eregius leu, nua ch’igl uaul sa buca surprender<br />

pli tard cumpleinamein la funcziun <strong>da</strong> schurmetg. Ils<br />

cuosts occurri per il project Plauncas Niregl muntan a<br />

frs. 187’251.00.<br />

Lavineras Plauncas Niregl<br />

Sanaziun via d’uaul Cungieri<br />

La via d’uaul Cungieri ei vegni<strong>da</strong> baghegia<strong>da</strong> igl onn<br />

1990 suenter igl orcan »Vivian» per saver menar a val la<br />

lenna derschi<strong>da</strong>. Ussa vegn la via duvra<strong>da</strong> per la tgira<br />

digl uaul Stgir e las plontaziuns. Muort il grond diever<br />

<strong>da</strong>lla via <strong>da</strong> pli baul era quella isa<strong>da</strong> pulitamein aschia<br />

ch’ina sanaziun <strong>da</strong>lla cuvri<strong>da</strong> sco era <strong>da</strong>llas drenaschas<br />

ei sta<strong>da</strong> indispensabla. En connex cun la sanaziun ein<br />

las duas storschas anetgas vegni<strong>da</strong>s catrama<strong>da</strong>s per<br />

aschia evitar che talas ein suenter cuort temps puspei<br />

isa<strong>da</strong>s e lava<strong>da</strong>s ora. Ils cuosts per la sanaziun muntan<br />

a frs. 92’334.00.<br />

Lavurs vid la via d’uaul Cungieri<br />

11<br />

Donns <strong>da</strong> malaura via uaul Cavorgia<br />

Las malauras dils 13 <strong>da</strong> fenadur <strong>2011</strong> han caschunau<br />

differents donns vid la via che meina tras igl uaul Cavorgia<br />

ed en la val Gierm. Bovas han destruiu mirs <strong>da</strong> sustegn<br />

e donnegiau tumbins d’aua. La via en la val Gierm<br />

ei muort l’intensiva plievgia lava<strong>da</strong> ora. Ils donns ein vegni<br />

documentai ed inoltrai agl uffeci d’uaul e prighels <strong>da</strong><br />

natira dil Grischun cun la <strong>da</strong>mon<strong>da</strong> per sustegn finanzial.<br />

Aunc el decuors digl atun han tuttas lavurs <strong>da</strong><br />

sanaziun saviu vegnir termina<strong>da</strong>s. Dils cuosts totals <strong>da</strong><br />

frs. 46’278.00 surpren il cantun 61% (frs. 28’230.00).<br />

Donns via d’uaul Cavorgia<br />

Aschuntau ina survesta <strong>da</strong>llas lavurs principalas ch’ein<br />

cur<strong>da</strong><strong>da</strong>s tier la gruppa uaul, avertura e turissem igl onn<br />

<strong>2011</strong>:<br />

- tagls lenna<br />

- tgira digl uaul giuven<br />

- lavur en projects forestals (lavineras …)<br />

- manteniment vias d’uaul<br />

- manteniment vias <strong>da</strong> megliuraziun<br />

- lavurs per tiarzas persunas<br />

- rumi<strong>da</strong> <strong>da</strong> neiv<br />

- economisaziun <strong>da</strong> rumians<br />

- manteniment plazzas <strong>da</strong> termagliar<br />

- loipa<br />

- dismessa <strong>da</strong> neiv<br />

- manteniment vias <strong>da</strong> quartier e sen<strong>da</strong>s el vitg<br />

- manteniment sen<strong>da</strong>s<br />

- scuar vias e scarpas<br />

- santeri<br />

- segar els vitgs


Ambient<br />

Serenera e canalisaziun<br />

Igl onn vargau ei la sanaziun <strong>da</strong>lla serenera i<strong>da</strong> vinavon<br />

tenor il program. Igl ei vegniu remplazzau bia cundrezs<br />

tecnics, pumpas ed indrezs <strong>da</strong> mesiraziun e pilotaziun.<br />

Las lavurs <strong>da</strong> sanaziun han buca saviu vegnir termina<strong>da</strong>s<br />

sco previu. Las lavurs vegnan denton fini<strong>da</strong>s igl onn<br />

2012 aschia che la serenera communala a Prau Cumin<br />

ei actualmein sin in fetg bien stan e corrispun<strong>da</strong> allas<br />

pretensiuns dil cantun.<br />

Tier la canalisaziun communala eis ei vegniu megliurau<br />

igl onn vargau differentas lingias existentas. A Rueras ei<br />

la lingia d’aua schubra naven <strong>da</strong>lla Via Pazzola entochen<br />

giu ella Via Milar vegni<strong>da</strong> construi<strong>da</strong> <strong>da</strong> niev. La<br />

lingia d’aua tschuffa <strong>da</strong>do il baghetg agricol <strong>da</strong> Daniel<br />

Monn ha stui vegnir dislocca<strong>da</strong> pervia <strong>da</strong>ll’engron<strong>da</strong>ziun<br />

dil baghetg. A Sedrun ei la lingia <strong>da</strong>lla canalisaziun<br />

<strong>da</strong>dens la mazlaria Curschellas siadora vegni<strong>da</strong> remplazza<strong>da</strong><br />

diltuttafatg. En connex cun quella sanaziun ein<br />

las auas vegni<strong>da</strong>s sparti<strong>da</strong>s.<br />

Canalisaziun <strong>da</strong>dens la mazlaria Curschellas<br />

Protecziun <strong>da</strong>lla natira<br />

Dismessa <strong>da</strong> rumien<br />

Il stabiliment ed il menaschi <strong>da</strong>lla rimna<strong>da</strong> <strong>da</strong> rumien ei<br />

staus pli u meins sco tochen <strong>da</strong> cheu. Ei vegn vinavon<br />

rimnau mo rumians blocconts <strong>da</strong> persunas privatas.<br />

Rumians <strong>da</strong> baghetgs ni <strong>da</strong> firmas ston vegnir <strong>da</strong>i giu<br />

ella deponia regiunala a Rueun. Rumians <strong>da</strong> casa ston<br />

vegnir deponi ellas tegias <strong>da</strong> rumians existentas, las<br />

qualas vegnan svi<strong>da</strong><strong>da</strong>s entras la Regiun Surselva. Da<br />

niev vegnan tuts rumians pesai en nies stabiliment <strong>da</strong><br />

rimna<strong>da</strong>. Cun ina gron<strong>da</strong> stadera (40 to), sin la quala ins<br />

sa carrar cugl auto, eis ei pusseivel <strong>da</strong>d eruir la peisa<br />

exacta. Sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> quella peisa ei la taxa <strong>da</strong> diever<br />

<strong>da</strong> pagar.<br />

12<br />

Per vegnir suenter als basegns e giavischs <strong>da</strong> nos convischins<br />

havein nus aviert la deponia per la rimna<strong>da</strong> dils<br />

rumians verds <strong>da</strong>niev era la mesjamna. Sper il venderdis<br />

e la son<strong>da</strong> dein nus aschia la pusseivla<strong>da</strong>d <strong>da</strong> nezegiar<br />

ils survetschs era duront l’jamna. La purschi<strong>da</strong> <strong>da</strong>lla<br />

deponia Prau Cumin vegn nezegia<strong>da</strong> fetg savens. In<br />

bien survetsch duei garantir in bien uorden en vischnaunca.<br />

Stadera deponia Prau Cumin<br />

Malauras<br />

Ils onns vargai essan nus stai protegi <strong>da</strong> pli gronds<br />

donns <strong>da</strong> malaura. Igl onn <strong>2011</strong> han gron<strong>da</strong>s draccas<br />

caschunau differents donns vid vias d’uaul, vias tier las<br />

alps, vid punts e rempars. Tut ils donns ein vegni mess<br />

en uorden cuort suenter. En tut ha la vischnaunca impundiu<br />

rodund 60’000.00 francs.<br />

Drun suenter las malauras<br />

In project che fatschenta nus il proxim onn ei il rempar<br />

dil Drun, il qual duei vegnir prolunghius sut la punt <strong>da</strong>lla<br />

via cantunala entochen giu las Tgaglias. Cun ina prolungaziun<br />

eis ei garantiu che la zona <strong>da</strong> mistregn sa vegnir<br />

nezegia<strong>da</strong> senza impediments. Las zonas <strong>da</strong> prighel<br />

vegnan reduci<strong>da</strong>s marcantamein.


Departament educaziun, cultura e sport<br />

Educaziun<br />

Geraua<br />

Eveline Soliva<br />

Ina <strong>da</strong>llas pli impurtontas incaricas <strong>da</strong>lla vischnaunca ei<br />

<strong>da</strong> tschentar in bien fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> formaziun per nos<br />

affons. La finamira <strong>da</strong> nossa scola ei <strong>da</strong> promover cuntinua<strong>da</strong>mein<br />

in svilup che corrispun<strong>da</strong> als basegns dil<br />

temps e che possibilitescha <strong>da</strong> porscher a nos affons<br />

ina scola <strong>da</strong> buna qualitad ed ina scola che tschenta ils<br />

basegns dils scolars el center.<br />

Quella finamira preten<strong>da</strong> <strong>da</strong> nossa magistraglia <strong>da</strong>d esser<br />

aviarta per novas ideas e novs basegns di<strong>da</strong>ctics.<br />

La tenuta aviarta e cooperativa enviers mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s vegn<br />

tgira<strong>da</strong> exemplaricamein <strong>da</strong> nossas persunas d’instrucziun<br />

e meina nossa scola al success giavischau.<br />

Svilup <strong>da</strong>llas naschientschas 1996-<strong>2011</strong><br />

La digren dil diember <strong>da</strong> scolars fa quitaus als gremis<br />

responsabels per la scola. Quella tendenza negativa<br />

sforza las autoritads responsablas <strong>da</strong>d analisar il futur<br />

<strong>da</strong>lla scola a liunga vesta. En special arisguard il scalem<br />

superiur vala ei d’anflar sligiaziuns cuntenteivlas pigl<br />

avegnir.<br />

En ina sesiun extraordinaria ha il Cussegl grond tractau<br />

a fin la nova lescha <strong>da</strong> scola. Uras <strong>da</strong> bloc, purschi<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> structuras dil di, augment dil diember <strong>da</strong>llas jamnas<br />

<strong>da</strong> scola, alzament <strong>da</strong>llas pagas e l’integraziun d’affons<br />

cun impediments en la classa <strong>da</strong> tschep ein mo entginas<br />

<strong>da</strong>llas novas sfi<strong>da</strong>s che cro<strong>da</strong>n allas scolas popularas.<br />

Plascheivel ei che la nova lescha preve<strong>da</strong> l’ediziun<br />

dils mieds d’instrucziun impurtonts era els idioms.<br />

Meins legreivel ei che las refuormas previ<strong>da</strong>s caschunan<br />

allas vischnauncas in augment considerabel dils<br />

cuosts ferton ch’il diember <strong>da</strong> scolars sereducescha.<br />

13<br />

Abdicaziuns<br />

Scolast Ciril Monn ha priu il conclus <strong>da</strong> serender en<br />

pensiun cun la fin digl onn <strong>da</strong> scola 2010/11. El ha<br />

entschiet igl onn 1970 cun l’instrucziun a Sedrun. Da<br />

gliez temps hagi el gnanc stuiu scriver ina brev<br />

d’annunzia. Il president <strong>da</strong> lura hagi detg ch’el vegni<br />

bein a surprender in pensum cheu en Tujetsch. Ed<br />

aschia eis ei era stau, duront 41 onns ha Ciril instruiu a<br />

Sedrun. Nus schein ad el in engraziel fetg per sia lavur<br />

presta<strong>da</strong> e giavischein in emperneivel e bein meritau<br />

temps <strong>da</strong> pensiun.<br />

Ciril Monn suenter siu <strong>da</strong>vos di <strong>da</strong> scola<br />

Sin la fin digl onn <strong>da</strong> scola 2010/<strong>2011</strong> han Kai Hinrichsen<br />

e Katja Maissen abdicau lur plazzas. Kai Hinrichsen ha<br />

instruiu duront in onn en pensum parzial sil scalem superiur<br />

ed era agiu sco menader <strong>da</strong> scola pil scalem ault.<br />

Katja Maissen ha bandunau la scola secun<strong>da</strong>ra suenter<br />

5 onns d’engaschi en pensum parzial. Omisdus havein<br />

nus empriu d’enconuscher sco persunas d’instrucziun<br />

fetg motiva<strong>da</strong>s ed engascha<strong>da</strong>s. Nus engraziein ad els<br />

per lur engaschi en favur <strong>da</strong> nossa scola e giavischein<br />

ch’els anflien plascher e satisfacziun en lur novas sfi<strong>da</strong>s.<br />

Il mars <strong>2011</strong> ha Beni Hendry abdicau sia funcziun <strong>da</strong><br />

menader <strong>da</strong> scola <strong>da</strong> Tujetsch sin la fin digl onn <strong>da</strong> scola<br />

<strong>2011</strong>/2012. Il temps seigi madirs <strong>da</strong> remetter quei<br />

buordi e surschar <strong>da</strong> trer il carr a forzas pli giuvnas. Il<br />

temps che resta aunc ad el entochen la pensiun vul el<br />

dedicar cumpleinamein all’instrucziun dils affons.<br />

Beni Hendry ha tgamunau duront 10 onns il menaschi<br />

<strong>da</strong> nossa scola e quell’incarica ha el adempliu cun fetg<br />

gron<strong>da</strong> premura ed exemplaricamein. Grazia a siu ordvart<br />

bien dun <strong>da</strong> menar e motivar il team scolastic eis ei<br />

reussiu ad el <strong>da</strong> muentar ina massa e d’augmentar<br />

aschia considerablamein la qualitad <strong>da</strong> nossa scola.<br />

Nus deplorein zun fetg quella decisiun, essen denton<br />

fetg engrazievels al Beni per siu engaschi en favur <strong>da</strong><br />

nossa scola e nus admettein ad el in sincer Dieus paghi<br />

per tut il prestau e per la buna e fritgeivla collaboraziun.


Nova menadra <strong>da</strong> scola<br />

La suprastonza communala ed il cussegl <strong>da</strong> scola han<br />

elegiu Manuela Schnoz-Flury sco nova menadra <strong>da</strong><br />

scola. Ella supren siu niev pensum cun l’entschatta<br />

schaner 2013. Beni Hendry ei sedeclaraus promts <strong>da</strong><br />

prolunghir siu pensum <strong>da</strong> menader <strong>da</strong> scola entochen<br />

la fin december 2012.<br />

Nus giavischein a Manuela en sia funcziun sco menadra<br />

<strong>da</strong> scola plascher e satisfacziun. Sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> sia<br />

nova incarica vegn Manuela a reducir siu pensum<br />

d’instrucziun sil scalem superiur.<br />

Treis novas persunas d’instrucziun<br />

Adrian Cathomas, Nicolina Cathomen, Sandro Tomaschett<br />

Da niev fa part <strong>da</strong> nossa squadra <strong>da</strong> persunas<br />

d’instrucziun Adrian Cathomas che ha fre<strong>quen</strong>tau las<br />

scolas a Sedrun ed enconuscha empau las isonzas indigenas.<br />

Suenter la scola mercantila ha el fatg il seminari<br />

scolastic a Cuera e lu il studi <strong>da</strong> scolast real a s.<br />

Gagl. Havend <strong>da</strong>u 10 onns scola a Vella ed a Sumvitg<br />

eis el vegnius engaschaus a Sedrun sco scolast dil scalem<br />

superiur.<br />

La Nicolina Cathomen-Giossi haveva gia surpriu igl onn<br />

vargau las lecziuns <strong>da</strong> romontsch pils affons <strong>da</strong> lungatg<br />

jester. Uonn ha ella retschiert in pensum supplementar<br />

e <strong>da</strong>t lecziuns <strong>da</strong> tudestg allas duas empremas classas<br />

realas.<br />

Sandro Tomaschett, oriunds <strong>da</strong> Trun, ha terminau la primavera<br />

la scolaziun <strong>da</strong> scolast primar. El ei vegnius elegius<br />

suenter l’abdicaziun <strong>da</strong> collega Ciril Monn e ha<br />

surpriu la 5avla classa cun 12 scolars.<br />

Giubileum <strong>da</strong> survetsch<br />

A caschun <strong>da</strong>lla radunonza <strong>da</strong> vischnaunca dil december<br />

<strong>2011</strong> ei Marcus Bearth vegnius honoraus per siu<br />

giubileum <strong>da</strong> 35 onns. Igl onn 1976 ha Marcus entschiet<br />

sia carriera scolastica en nossa scola e <strong>da</strong>pi in tschuppel<br />

onns instruescha el la tiarza e quarta classa dil scalem<br />

miez. Marcus Bearth ei in scolast fetg engaschau<br />

ed ina <strong>da</strong> sias fermezias ei <strong>da</strong> crear fegls <strong>da</strong> lavur che<br />

possibiliteschan in’instrucziun inovativa e varionta.<br />

Muort sia creativitad eis el staus engaschaus en diffe-<br />

14<br />

rentas gruppas <strong>da</strong> lavur per l’ediziun <strong>da</strong> novs mieds<br />

d’instrucziun. Nus giavischein ad el pigl avegnir vinavon<br />

plascher e satisfacziun en siu pensum d’instrucziun.<br />

Infrastuctura EED<br />

El decuors dils <strong>da</strong>vos treis onns ha la vischnaunca impundiu<br />

in bi <strong>da</strong>ner per migliurar l’infrastructura<br />

d’informatica en scola. Sco <strong>da</strong>vos pachet havein nus acquistau<br />

per nossa stanza d’informatica apparaturas<br />

modernas ed adequatas allas pretensiuns <strong>da</strong>d oz.<br />

Entochen la fin digl onn <strong>da</strong> scola 2009/2010 ei la sparta<br />

d’elavuraziun <strong>da</strong> <strong>da</strong>tas electronicas vegni<strong>da</strong> tgira<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

scolast Ervin Cathomas cun ferm engaschi e vasta savi<strong>da</strong>.<br />

Per quei impurtont survetsch in cordial engraziament<br />

agl Ervin. Cul niev onn <strong>da</strong> scola 2010/<strong>2011</strong> ei scolast<br />

Adrian Cathomas sedeclaraus promts <strong>da</strong> surprender<br />

quella sparta.<br />

Viadi dil cerchel<br />

Alla fin d’ina perio<strong>da</strong> d’uffeci eis ei usit che cussegl <strong>da</strong><br />

scola e cerchel scolastic interpren<strong>da</strong>n communablamein<br />

in viadi. Quel ha menau a Winterthur el museum<br />

d’art Am Römerholz, a Neuhausen ha la casca<strong>da</strong> dil<br />

Rein impressiunau e sil casti Munot a Schaffusa ha il<br />

guardian referiu sur <strong>da</strong>lla historia dil marcau e dil casti.<br />

Il proxim di ha la magnifica insla Mainau incantau.<br />

Cussegl <strong>da</strong> scola 2008-<strong>2011</strong><br />

La perio<strong>da</strong> d’uffeci dils commembers dil cussegl <strong>da</strong><br />

scola ei i<strong>da</strong> a fin il <strong>da</strong>vos zercladur. Suenter sis onns ein<br />

Sonja Decurtins e Monika Flury sedecidi<strong>da</strong>s <strong>da</strong> remetter<br />

lur uffecis. Ad ellas s’au<strong>da</strong> d’admetter in engraziament<br />

cordial pil prestau en favur <strong>da</strong> nossa scola e <strong>da</strong><br />

nos affons.<br />

La repartiziun <strong>da</strong>llas incaricas dil niev cussegl vesa ora<br />

sco suon<strong>da</strong>:<br />

Geraua Eveline:<br />

ex. officio e finanzas, scola <strong>da</strong> lavur e tenercasa<br />

Bruno Berther:<br />

presidi e fatgs <strong>da</strong> persunal<br />

David Tuor:<br />

vicepresident, transports ed urari dil bus<br />

19


Claudia Monn:<br />

scoletta ed actuara (substituta), gliesta <strong>da</strong> controlla<br />

Daniel Cavegn:<br />

sport, baghetgs <strong>da</strong> scola<br />

Fränzi Berther:<br />

suppleanta, integraziun d’affons <strong>da</strong> lungatg jester<br />

David Flepp, Sonja Decurtins, Eveline Soliva,<br />

Monika Flury, Claudia Monn, Bruno Berther<br />

Romontsch grischun<br />

L’introducziun dil rumantsch grischun (rg) en scola leventa<br />

malsegirtad e malaveglia. Il punct central <strong>da</strong>lla<br />

discussiun ei stau la mo<strong>da</strong> e maniera d’introducir ils<br />

mieds <strong>da</strong> scola en rg sil scalem primar, era sch’il lungatg<br />

sursilvan ei francaus ellas biaras constituziuns <strong>da</strong> vischnaunca<br />

sco lungatg ufficial. Buca mo la <strong>da</strong>mon<strong>da</strong><br />

sursilvan ni rg ei sta<strong>da</strong> cheu decisiva. Il niev concept <strong>da</strong><br />

lungatgs preten<strong>da</strong> d’entscheiver cun il lungatg tudestg<br />

gia en la tiarza classa, ed igl engles en la tschunavla e<br />

lu aunc rg <strong>da</strong>speras. Per bein enqual scolar savess quei<br />

buordi <strong>da</strong>ventar memia stuffis. Sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> quellas<br />

ponderaziuns han las autoritads priu la decisiun <strong>da</strong><br />

sustener las stentas <strong>da</strong>lla Pro Idioms e star en pil sursilvan.<br />

Eveniment d’unviern pils affons <strong>da</strong> scola <strong>da</strong> Sedrun<br />

La cumissiun <strong>da</strong> prevenziun «Meisa rodun<strong>da</strong>» sut il presidi<br />

<strong>da</strong> dr. A. Fischbacher ha iniziau in di <strong>da</strong> sport ed<br />

acziun per tuttas partiziuns <strong>da</strong>lla scola. Il team <strong>da</strong> Daniel<br />

Schmid ei vegnius incaricaus <strong>da</strong> preparar in event pils<br />

affons <strong>da</strong> scola. Culla intenziun <strong>da</strong> porscher in eveniment<br />

tut aparti e per mussar als affons las numerusas<br />

pusseivla<strong>da</strong>ds <strong>da</strong> semover e sedivertir ora el liber, han<br />

ins vuliu rinforzar il sesentir bein e vegnir cunscients<br />

<strong>da</strong>llas atgnas valurs.<br />

Ellas gruppas mische<strong>da</strong><strong>da</strong>s <strong>da</strong> grond e pign, <strong>da</strong> buobs<br />

e buobas ei era igl aspect social vegnius promovius. Ils<br />

15 <strong>da</strong> mars <strong>2011</strong> ei igl eveniment vegnius realisaus e<br />

mintgin ha saviu eleger in post tenor gust e talien: Viadi<br />

15<br />

cul vitturin e ruschnar cun snowtube; encurir in scazi;<br />

emprender <strong>da</strong>d ir cun aissa; crear ina sculptura <strong>da</strong> neiv;<br />

guadi cun bob ni scarsola ni ina spassegia<strong>da</strong> cun calzers<br />

<strong>da</strong> neiv.<br />

Ina <strong>da</strong>llas treis sculpturas <strong>da</strong> neiv<br />

Sontgaclau ha piars la gnefla<br />

Il december vargau han ils scolarets <strong>da</strong>lla<br />

<strong>da</strong>lla 1./2. classa presentau in teateret. Il<br />

Sontgaclau haveva piars sia gnefla ed<br />

arriva tier differents pievels e gruppas.<br />

Buns cussegls ed agids anfla il sogn<br />

<strong>da</strong>pertut. Las persunas d’instrucziun<br />

Tarcisi Hendry e Maria Venzin cun<br />

lur gidonters astgan esser loschs<br />

e satisfatgs dil reussiu. Il cant<br />

frestg ed animau enramaus d’in<br />

sault carin, bials maletgs <strong>da</strong> tribuna,<br />

giugadurs <strong>da</strong> vaglia cun<br />

clar e capeivel lungatg han incantau<br />

ils aspectaturs. Cumpliment als<br />

scolarets per la grondiusa presentaziun.<br />

Fuffergnadi el contuorn <strong>da</strong> Glion<br />

Il <strong>da</strong>vos mars ha la secun<strong>da</strong> classa superiura giu caschun<br />

<strong>da</strong> far in fuffergnadi a Glion e contuorn. A Sevgein<br />

- en casa paterna <strong>da</strong> scolast Ervin Cathomas - han els<br />

priu dimora quella jamna. Ils proxims dis ha ei giu num<br />

luvrar ella «firma» elegi<strong>da</strong>. Timon ei staus a Tavanasa<br />

tier la Axpo, Tizian ha astgau ir tier Electro Cadruvi a<br />

Glion. Tier optica Caveng ha la Giulia fatg sias experientschas,<br />

tier la drogaria pill ei la Sarah sta<strong>da</strong>, il biro<br />

Confi<strong>da</strong>r Treuhand AG ha mussau las lavurs d’in biro<br />

alla Nadine, la Tatiana ha survegniu ina investa el fotografar<br />

tier la fatschenta Thuli e la Chiara ha giu caschun<br />

<strong>da</strong> se<strong>da</strong>r giu cun affons pigns e pli gronds ella «Mäuseburg»<br />

a Glion. Igl Alexandre ei staus en cuschina <strong>da</strong>lla<br />

ustria Sursilvana el center Mun<strong>da</strong>un.


2. reala e secun<strong>da</strong>ra a Glion<br />

Jamna <strong>da</strong> project «Scolas a Berna»<br />

L’uniun «Scolas a Berna» organisescha <strong>da</strong>pi treis onns<br />

mintg’onn denter tschun e siat jamnas <strong>da</strong> project per<br />

mintgamai tschun classas dil scalem ault. La finamira ei<br />

che giuvenils emprendien d’enconuscher il sistem politic<br />

<strong>da</strong>lla Svizra, s’interesseschien era el futur per temas<br />

politics e fetschien aschi spert sco pusseivel diever dil<br />

dretg d’eleger e <strong>da</strong> votar. Scolars e scolaras <strong>da</strong>lla 3.<br />

reala e secun<strong>da</strong>ra han giu la pusseivla<strong>da</strong>d <strong>da</strong> separticipar<br />

al project dils 28 <strong>da</strong> mars tochen gl’emprem d’avrel.<br />

En tut haveva ei biebein 100 scolaras e scolars <strong>da</strong> differentas<br />

parts <strong>da</strong>lla Svizra. Gliendisdis ei stau l’emprema<br />

sesi<strong>da</strong> cullas autras classas en la quala il president dil<br />

cussegl naziunal (in scolar) ei vegnius eligius. Mintga<br />

classa haveva inoltrau ina iniziativa ch’ei vegni<strong>da</strong> tracta<strong>da</strong><br />

il mardis en las differentas cumissiuns. La mesjamna<br />

ha in guid menau la classa tras la casa federala. En sala<br />

dil cussegl naziunal han ils giuvenils saviu far <strong>da</strong>mon<strong>da</strong>s<br />

a cussegliera naziunala Brigitta Gadient.<br />

La gievgia ei sta<strong>da</strong> il punct culminont <strong>da</strong> quell’jamna<br />

cun la sesi<strong>da</strong> dil cussegl naziunal. Duront quella ei vegniu<br />

votau sur <strong>da</strong>llas iniziativas e cunterpropostas.<br />

Tschecca pareta fan ils giuvens politichers<br />

16<br />

L’anteriura cussegliera federala Elisabeth Kopp ha representau<br />

il meini dil cussegl federal. L’iniziativa dils<br />

Tuatschins <strong>da</strong> «legalisar coniv« ei buca vegni<strong>da</strong> accepta<strong>da</strong>,<br />

la cunterproposta denton bein. Tenor lezza<br />

astg’ins plantar coniv per diever industrial, denton buca<br />

per consumar el.<br />

Ils giuvenils han giu grond plascher <strong>da</strong> prender part <strong>da</strong><br />

quei project e retschiert ina survesta nunemblideivla co<br />

tut funcziuna ella politica.<br />

Cultura<br />

Museum La Truaisch<br />

25 onns museum<br />

Ils 7 <strong>da</strong> settember 1986 ha la populaziun festivau<br />

l’avertura dil museum La Truaisch. En quei quart tschentaner<br />

ei semi<strong>da</strong>u fetg bia el museum ed en nossa val. Il<br />

museum ei sesviluppaus e semi<strong>da</strong>us ed ei <strong>da</strong>ventaus<br />

ina purschi<strong>da</strong> apprezia<strong>da</strong> <strong>da</strong> nossa populaziun e <strong>da</strong> nos<br />

hosps. Oravontut apprezieschan nos visitaders<br />

l’exposiziun <strong>da</strong> cristallas e mineralias. Quellas ein<br />

l’attracziun unica e la calamita principala, ei gie nossa<br />

val, quei che pertucca quei sectur <strong>da</strong> renum mundial.<br />

Las cristallas ein ina part <strong>da</strong>lla bellezia <strong>da</strong> nossa val.<br />

In sguard anavon<br />

Nies museum ei muort sia purschi<strong>da</strong> d’ina cultura alpina,<br />

derasa<strong>da</strong> generalmein ellas alps, ina attracziun fascinonta.<br />

Nus astgein esser loschs <strong>da</strong> posseder quei<br />

arcun, quella truaisch, culla historia culturala <strong>da</strong> nos antenats.<br />

Ei vala la peina <strong>da</strong> cuntinuar en favur <strong>da</strong> nos<br />

vegnentsuenter che vivan gia oz en tut in auter mund<br />

cultural e <strong>da</strong> lavur.<br />

Ils scazis <strong>da</strong>lla natira, las cristallas, dueien esser el center<br />

<strong>da</strong>lla purschi<strong>da</strong>. Il renum internaziunal ei garant per<br />

quella attracziun e s’au<strong>da</strong> <strong>da</strong> nezegiar. Las diversitads<br />

ein il capital dil futur. In artadi dil plazzal <strong>da</strong>lla NEAT ein<br />

las cristallas ord il tunnel. Quellas ein <strong>da</strong> bellezia unica,<br />

ina clarezia nundetga, fuormas unicas ed admirablas.<br />

Quellas ein il capital e potenzial <strong>da</strong> purschi<strong>da</strong> el museum<br />

- lein dir - ellas ein sensaziun e cun la mischei<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>llas preziusa<strong>da</strong>ds anfla<strong>da</strong>s <strong>da</strong> nos versai cavacristallas<br />

indigens fuorman ellas ina diversitad maisudi<strong>da</strong>,<br />

nobla e loscha.<br />

Las exposiziuns specialas dils <strong>da</strong>vos onns han activau<br />

a mo<strong>da</strong> zun simpatica nies museum e carmelau bein<br />

enqualin <strong>da</strong> far viseta. Ellas dueien oravontut tematisar<br />

pli profun<strong>da</strong>mein e vast historia e cultura <strong>da</strong>lla val. Pils<br />

proxims onns ei previu las suandontas tematicas: Nossa<br />

scola – Fotos dil fotograf Teofil Schmid-Venzin – Svilup<br />

turistic – Usits – Il fotograf dil vitg Thomas Schmid<br />

– ed auter. Nus lein setener vid il motto: Il museum sto<br />

L


viver sch’el vul viver!<br />

Il museum duei era <strong>da</strong>ventar attractivs e carmelonts pils<br />

affons e giuvenils. El faner ei previu <strong>da</strong> drizzar en in museum<br />

activ pils affons cun la pusseivla<strong>da</strong>d <strong>da</strong> viver<br />

caussas musealas e cun dessignar e zambergiar.<br />

Nova purschi<strong>da</strong><br />

Sper la cultura presenta<strong>da</strong> el museum e las cristallas e<br />

mineralias han ils visitaders la pusseivla<strong>da</strong>d <strong>da</strong> mirar ils<br />

pli differents films ch’existan sur <strong>da</strong> nossa val e cultura.<br />

Ils visitaders san eleger ord ina schelta <strong>da</strong> varga tschunconta<br />

films.<br />

La sala ed il bi curtin dil museum stattan vinavon a disposiziun<br />

per uniuns, sesi<strong>da</strong>s, nozzas e sentupa<strong>da</strong>s <strong>da</strong><br />

tut gener. Talas occurrenzas san vegnir cumbina<strong>da</strong>s<br />

cun in aperitiv e secapescha cun ina viseta el museum<br />

e cun contemplar in u l’auter film.<br />

Cumiau<br />

Barla Monego-Venzin ei sta<strong>da</strong> nov onns alla testa dil<br />

museum La Truaisch. Duront quels onns ha ella presidiau<br />

la cumissiun dil museum e rodund siat onns ha ella agiu<br />

sco curatura dil museum. La fin <strong>da</strong> zercladur <strong>2011</strong> ha<br />

Barla Monego terminau siu engaschi tiel museum. Sia<br />

affinitad e carezia per la cultura han signau il mu-seum<br />

el decuors <strong>da</strong> quels onns.<br />

Attenziun speciala ha Barla <strong>da</strong>u allas exposiziuns specialas,<br />

beinsavend ch’in museum sto viver per esser attractivs.<br />

Cun la realisaziun <strong>da</strong> talas exposiziuns, en special<br />

cun las exposiziuns 100 eglia<strong>da</strong>s, 60 onns barschament<br />

<strong>da</strong> Selva e Pietad populara ha ella astgau nu<strong>da</strong>r<br />

gronds success ed ella astga esser loscha e satisfatga<br />

dil reussiu.<br />

Per quei ordvart grond engaschi engraziein nus cordialmein<br />

ad ella.<br />

Niev menader dil museum<br />

Sco niev menader dil Museum La Truaisch ha la suprastonza<br />

communala elegiu Wendelin Hendry <strong>da</strong> Camischolas.<br />

El ha entschiet sia incumbensa l’entschatta<br />

fenadur <strong>2011</strong>. Ad el giavischein nus bia plascher e satisfacziun<br />

en sia nova funcziun.<br />

Cumissiun museum<br />

Cun l’entschatta fenadur <strong>2011</strong> ei Tarcisi Hendry vegnius<br />

elegius sco niev commember <strong>da</strong>lla cumissiun dil museum<br />

ed el ha gest surpriu il presidi <strong>da</strong> quella cumissiun.<br />

Ulteriuramein fan Marlis Decurtins-Bass e geraua Eveline<br />

Soliva part <strong>da</strong>lla cumissiun dil museum pil trienni<br />

<strong>2011</strong>-2014.<br />

Visitaders<br />

Duront igl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> han rodund 1960 persunas<br />

visitau nies museum. Da quels visitaders havein nus<br />

saviu beneventar en tut 14 gruppas. Plascheivlamein ha<br />

l’interpresa <strong>da</strong> KKW Leibstat demussau cun duas gruppas<br />

<strong>da</strong> 200 persunas grond interess per nies museum.<br />

17<br />

Exposiziun »Pietad populara»<br />

Quell’exposiziun speciala, lantscha<strong>da</strong> il november 2010,<br />

ei muort gron<strong>da</strong> interessenza vegni<strong>da</strong> prolunghi<strong>da</strong> entochen<br />

la fin d’october <strong>2011</strong>. Ella ha menau ils visitaders<br />

en in mund religius ch’ei periclitaus <strong>da</strong> <strong>da</strong>ventar<br />

mo pli cultura passa<strong>da</strong>. Per l’emprema ga<strong>da</strong> ha era il<br />

Forum cultural Tujetsch collaborau tier quella exposiziun.<br />

Duas ulteriuras exposiziuns han cumpletau l’exposiziun<br />

Pietad populara el decuors digl onn <strong>2011</strong>, numna<strong>da</strong>mein:<br />

Exposiziun «Duas travs - ina punt»<br />

Duront ils temps <strong>da</strong> cureisma ha il pictur-artist Linus<br />

Flepp, Mustér/Medel, exponiu sia grondiusa ovra «Duas<br />

travs - ina punt». Igl artist ha giavischau explicit <strong>da</strong> saver<br />

exponer sia ovra el faner sper il museum. Igl ei reussiu<br />

agl artist <strong>da</strong>d exprimer cun sia ovra la tematica e<br />

schizun il misteri <strong>da</strong>lla crusch.<br />

«Per mei ei la crusch buca mo in instrument dil marteri.<br />

Ella muossa era a nus differentas direcziuns.»<br />

Linus Flepp<br />

Pietad populara<br />

Exposiziun »Pastgas»<br />

Duront il temps <strong>da</strong> Pastgas ha il faner el curtin dil museum<br />

surviu per l’exposiziun dils pli differents ovs <strong>da</strong><br />

Pastgas. Quels ovs ein vegni zambergiai cun gron<strong>da</strong><br />

premura e carezia dils scolars tuatschins.


Pastgas<br />

Exposiziun »Nossa scola»<br />

Per igl onn 2012 stat la scola <strong>da</strong> nossa vischnaunca el<br />

center dil museum. Ils 17 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong> ha la vernissascha<br />

<strong>da</strong> quella exposiziun speciala giu liug. La sala<br />

dil museum fuorma <strong>da</strong>present ina stanza <strong>da</strong> scola e la<br />

stiva egl emprem plaunterren ei ussa ina scoletta. Cun<br />

cudischs, carnets, utensils <strong>da</strong> scola, plinavon cun bia<br />

fotografias <strong>da</strong> classas vulein nus <strong>da</strong>r veta e viventar la<br />

scola d’antruras sco quella <strong>da</strong>d oz. Ina gron<strong>da</strong> schelta<br />

<strong>da</strong> films muossa activitads <strong>da</strong>lla scola dils <strong>da</strong>vos onns.<br />

Prendei la caschun d’admirar la scola veglia e nova, <strong>da</strong><br />

seregur<strong>da</strong>r digl agen temps <strong>da</strong> scola cun visitar uonn il<br />

museum La Truaisch.<br />

Stanza <strong>da</strong> scola veglia<br />

Museum en banca a Mustér<br />

L’uniun dils museums grischuns ha festivau igl onn <strong>2011</strong><br />

il giubileum <strong>da</strong> 30 onns. En connex cun quei giubileum<br />

ha l’uniun l’antschau in exposiziun ambulonta egl entir<br />

cantun Grischun tier las Bancas Raiffeisen. Era nies<br />

museum ha priu part <strong>da</strong> quell’exposiziun ambulonta ed<br />

ei sepresentaus tier la Banca Raiffeisen Cadi a Mustér<br />

en la vitrina numna<strong>da</strong> museum <strong>da</strong> banca cun in exponat<br />

<strong>da</strong>lla sparta <strong>da</strong> cultura <strong>da</strong> glin.<br />

18<br />

Occurenzas culturalas e sportivas<br />

Stalla Libra<br />

Ils iniziants Arthur Loretz, Fabio ed Angela Hendry, han<br />

giu l’idea <strong>da</strong> <strong>da</strong>r nova veta ad in baghetg d’agricultura<br />

cun utilisar il baghetg per tut in auter intent. In clavau<br />

amiez il vitg <strong>da</strong> Sedrun ei vegnius structuraus aschia<br />

ch’el survescha oz per exposiziuns d’art modern. Ils 6<br />

d’uost <strong>2011</strong> ha la vernissascha <strong>da</strong>ll’emprema ediziun<br />

giu liug en la Stalla Libra. Als iniziants eis ei reussiu <strong>da</strong><br />

realisar en quei baghetg in spazi <strong>da</strong> cultura cun ina atmosfera<br />

e tempra tut speciala. Il baghetg survescha era<br />

a serra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> lectorats e <strong>da</strong> concerts. Cun la Stalla Libra<br />

han ils iniziants augmentau la purschi<strong>da</strong> culturala e turistica<br />

en nossa vischnaunca e quei engaschi ed idealissem<br />

mereta in grond laud e renconuschientscha.<br />

Forum cultural Tujetsch / Nums locals <strong>da</strong> Tujetsch<br />

Cun il Forum cultural Tujetsch posse<strong>da</strong> la vischnaunca<br />

<strong>da</strong> Tujetsch in’uniun zun impurtonta ed activa che promova<br />

e tgira cun grond engaschi ils beins culturals <strong>da</strong><br />

nossa vischnaunca. Il settember <strong>2011</strong> ha il Forum cultural<br />

Tujetsch presentau alla populaziun il project dils<br />

nums locals <strong>da</strong> Tujetsch. Cun Google Earth han ils<br />

nums locals tuatschins anflau ina plattafuorma moderna<br />

<strong>da</strong> sepresentar alla populaziun ed a tuts interessai.<br />

Cun quei project ha il Forum cultural Tujetsch <strong>da</strong>u nova<br />

veta als nums locals ed aschia possibilitau il manteniment<br />

<strong>da</strong> quella cultura indispensabla dils tschentaners<br />

vargai. Il Forum cultural Tujetsch astga esser loschs <strong>da</strong><br />

quella grondiusa lavur e nus engraziein gron<strong>da</strong>mein als<br />

responsabels dil forum per lur gron<strong>da</strong>s stentas en favur<br />

<strong>da</strong> nossa cultura locala.<br />

Surselva Marathon<br />

Ils 28 e 29 <strong>da</strong> schaner 2012 ha il Surselva Marathon giu<br />

liug gia per la 23avla ga. La son<strong>da</strong> sera ei la staffetta <strong>da</strong><br />

plausch vegni<strong>da</strong> organisa<strong>da</strong> e la dumengia ein las curridras<br />

ed ils curriders semiserai a caschun dil maraton.<br />

L’occurrenza ei sco mintg’onn sta<strong>da</strong> organisa<strong>da</strong> fetg<br />

bein. Il grond diember <strong>da</strong> participonts e las reacziuns<br />

<strong>da</strong> tals confirmeschan quei. Il Surselva Marathon gau<strong>da</strong><br />

in bien num ed ei in’impurtonta occurrenza per nossa<br />

val. Sco in dils sponsurs principals engrazia la vischnaunca<br />

al comité d’organisaziun ed a tut ils gidonters<br />

per il grond engaschi e la buna lavur.<br />

Uniuns<br />

Nossas numeruas uniuns culturalas e sportivas ein era<br />

sta<strong>da</strong>s duront igl onn <strong>2011</strong> fetg activas ed han prestau<br />

gron<strong>da</strong> e buna lavur pil beinstar general <strong>da</strong> nossa vischnaunca.<br />

Quellas activitads merettan menziun e nossa<br />

renconuschientscha. A tut las persunas cumpiglia<strong>da</strong>s<br />

admettein nus in cordial engraziament per lur engaschi.<br />

Il trend dils <strong>da</strong>vos onns muossa deplorablamein<br />

ch’igl ei fetg grev d’anflar persunas ch’ein promtas <strong>da</strong><br />

metter a disposiziun lur temps liber per engaschis. Lein<br />

sperar ch’ei reusseschi allas uniuns <strong>da</strong> semantener e<br />

vinavon prestar lur impurtonta lavur.


Departament economia e turissem<br />

Economia e turissem<br />

Gerau<br />

Marcellino Giger<br />

Project Optima Vista / Optima Concret<br />

Ina gruppa <strong>da</strong> lavur, sut la direcziun externa dil biro MF<br />

Consulting, Marcel Friberg, ha elavurau in pupi strategic<br />

per la destinaziun turistica Sedrun Mustér (Optima Vista).<br />

En in proxim pass vala ei <strong>da</strong>d implementar quella<br />

strategia. Quei succe<strong>da</strong> en rama dil project Optima<br />

Concret, che vegn medemamein accumpignaus dil biro<br />

MF Consulting. Concret cuntegn il project pass concrets<br />

concernent l’implementaziun <strong>da</strong>lla strategia sco<br />

era sligiaziuns el secturs <strong>da</strong>lla promoziun <strong>da</strong>lla cooperaziun<br />

e <strong>da</strong>lla reglamentaziun <strong>da</strong>llas futuras structuras.<br />

Sper il project Optima Concret <strong>da</strong>t ei ulteriuras gruppas<br />

<strong>da</strong> lavur che sefatschentan cun il turissem. Ei setracta<br />

dils suandonts projects:<br />

- Concept per il svilup <strong>da</strong>llas vischnauncas Mustér e<br />

Tujetsch (Standortentwicklungskonzept)<br />

- Colligiaziun dils territoris <strong>da</strong> skis Sedrun – Mustér<br />

- Ennevaziun Mustér<br />

- Politica <strong>da</strong> habitaziuns secun<strong>da</strong>ras Mustér e Tujetsch<br />

La coordinaziun generala dils singuls projects succe<strong>da</strong><br />

entras ils biros MF Consulting, Marcel Friberg, e toureco<br />

GmbH, Marcus Gschwend.<br />

Lag Claus Surrein<br />

Suenter che la Regenza ha approbau la revisiun <strong>da</strong>lla<br />

planisaziun locala concernent il lag Claus Surrein ed il<br />

cantun ha concediu la lubientscha <strong>da</strong> baghegiar per<br />

edifecis ordeifer la zona <strong>da</strong> baghegiar (BAB) han las lavurs<br />

<strong>da</strong> construcziun dil lag Claus Surrein entschiet la<br />

stad <strong>2011</strong>.<br />

Lag Claus Surrein duront il temps <strong>da</strong> baghegiar<br />

19<br />

Entochen il <strong>da</strong>vos digl onn han las lavurs previ<strong>da</strong>s saviu<br />

vegnir termina<strong>da</strong>s. Il lag sco era il baghetg <strong>da</strong> menaschi<br />

ein eregi. Igl onn 2012 vala ei aunc <strong>da</strong> terminar las lavurs<br />

vid il baghetg <strong>da</strong> menaschi e far las lavurs <strong>da</strong> contuorn<br />

dil lag, sinaquei che la purschi<strong>da</strong> stetti a disposiziun a<br />

hosps ed indigens sin la sesiun <strong>da</strong> stad 2012.<br />

L’inauguraziun dil lag ei previ<strong>da</strong> ils 9 <strong>da</strong> zercladur 2012.<br />

Lag Claus Surrein<br />

Campadi Rein SA<br />

Il baghetg <strong>da</strong> menaschi dil Campadi Rein a Rueras ei<br />

eregius e vegn gia utilisaus duront la sesiun d’unviern<br />

<strong>2011</strong>/2012. L’inauguraziun ha medemamein liug ils 9 <strong>da</strong><br />

zercladur 2012.<br />

Baghetg Campadi Rein<br />

Project «Inscenaziun Tgina dil Rein»<br />

Differentas caussas han gia saviu vegnir realisa<strong>da</strong>s en<br />

rama dil project Tgina dil Rein. Aschia ein il center<br />

d’informaziun - il qual ha saviu dumbrar entochen 500<br />

visitaders per di - e la tuor <strong>da</strong> signals sil pass Alpsu<br />

vegni inaugurai il fenadur resp. igl october 2010. Plinavon<br />

ei la planisaziun d’utilisaziun per igl intschess digl<br />

Alpsu vegni<strong>da</strong> instra<strong>da</strong><strong>da</strong>. Il project ha procurau per ina<br />

gron<strong>da</strong> presenza ellas medias. Medemamein eis ei<br />

reussiu <strong>da</strong> gudignar biars simpatisants.<br />

Ferms partenaris ein promts <strong>da</strong> sustener il project, denter<br />

auter Svizra Turissem e Grischun Turissem. Svizra<br />

Turissem (ST) ha igl onn 2012 il tema principal «aua». En


quei connex ei il project Tgina dil Rein staus en discussiun.<br />

La finala ei denton ST sedecidius per il project<br />

«Das blaue Wunder» <strong>da</strong>d Ernst Bromeis. Per quei motiv<br />

ei il viadi dil bastiment vegnius spustaus sigl onn 2014.<br />

Sco proxim ei previu il suandont:<br />

- nezegiar l’acziun <strong>da</strong>d Ernst Bromeis che seno<strong>da</strong> naven<br />

<strong>da</strong>lla tgina dil Rein entochen a Rotter<strong>da</strong>m per far<br />

attent sin la tgina dil Rein<br />

- instra<strong>da</strong>r in partenadi <strong>da</strong> vischnauncas cun Hoek van<br />

Holland<br />

- salvar la tuor <strong>da</strong> signals<br />

- concept per il viadi <strong>da</strong> bastiment naven <strong>da</strong> Rotter<strong>da</strong>m<br />

Il potenzial <strong>da</strong>lla tuor <strong>da</strong> signals sto aunc vegnir nezegiaus<br />

meglier. Plinavon vala ei <strong>da</strong> crear products turistics<br />

en connex cun la Tgina dil Rein. Il viadi dil bastiment<br />

naven <strong>da</strong> Rotter<strong>da</strong>m sto vegnir inscenaus per plidentar<br />

aschi bia glieud sco pusseivel.<br />

Il cussegl <strong>da</strong> vischnaunca ha concediu in credit <strong>da</strong> frs.<br />

300’000.00 per il project. Entochen oz ei vegniu impundiu<br />

frs. 176’000.00 per il meinaproject e frs. 20’000.00<br />

per la tuor <strong>da</strong> signals, aschia che rodund frs. 100’000.00<br />

ein aunc a disposiziun.<br />

Nova sen<strong>da</strong> pass Alpsu – Tschamut<br />

Ils 25 <strong>da</strong> zercladur <strong>2011</strong> ha l’avertura <strong>da</strong>lla sen<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />

viagiar, la quala meina dil pass Alpsu a Tschamut, giu<br />

liug. La nova sen<strong>da</strong> cumplettescha la reit <strong>da</strong> sen<strong>da</strong>s existenta<br />

ed ei surtut a<strong>da</strong>tta<strong>da</strong> per seniors e famiglias. La<br />

realisaziun <strong>da</strong>lla sen<strong>da</strong> ei succedi<strong>da</strong> en stretga collaboraziun<br />

cun la viafier Matterhorn Gotthard.<br />

Illuminaziun punt <strong>da</strong> viafier Bugnei<br />

Per la punt <strong>da</strong>lla viafier a Bugnei ei vegniu acquistau ina<br />

nova illuminaziun. Quella ei vegni<strong>da</strong> installa<strong>da</strong> gest avon<br />

Na<strong>da</strong>l. Suenter che l’illuminaziun ei sta<strong>da</strong> ord funcziun<br />

igl unviern vargau <strong>da</strong>mai ch’ella era donnegia<strong>da</strong> eis ei<br />

reussiu <strong>da</strong>d anflar in sistem a<strong>da</strong>ttau. Igl onn 2012 vegn<br />

aunc installau dus ulteriurs illuminaders, aschia che la<br />

punt sepresenta en ina aunc megliera glisch.<br />

Illuminaziun Niregl<br />

20<br />

Illuminaziun <strong>da</strong>lla sen<strong>da</strong> Niregl - Bugnei<br />

La fin <strong>da</strong> november ei l’illuminaziun <strong>da</strong>lla sen<strong>da</strong> naven<br />

<strong>da</strong> Niregl tier il viaduct <strong>da</strong>lla viafier a Bugnei vegni<strong>da</strong><br />

realisa<strong>da</strong>. Igl ei vegniu montau duas novas cazzolas cun<br />

la tecnica <strong>da</strong> LED.<br />

Menaschi <strong>da</strong> loipa a Prau Cumin<br />

Dadens la deponia Prau Cumin ha la vischnaunca fatg<br />

ina emprova <strong>da</strong> far neiv per il diever <strong>da</strong> cuorsa liunga.<br />

Cun agid e grond susteniment <strong>da</strong>lla Sedrun Pendicularas<br />

SA, la quala ha mess a disposiziun in canun <strong>da</strong> neiv, eis<br />

ei gartegiau <strong>da</strong>d ennevar in tschancun ed aschia crear<br />

ina pintga loipa. Per igl avegnir vala ei <strong>da</strong> decider<br />

schebein ins vul porscher ina loipa enneva<strong>da</strong>.<br />

Bogn Sedrun<br />

La cumissiun Bogn Sedrun ha giu in intensiv onn <strong>da</strong><br />

lavur. A caschun <strong>da</strong> 10 sedutas eis ella sefatschenta<strong>da</strong><br />

cun differents affars.<br />

Entras a<strong>da</strong>ttar ils temps d’avertura, instra<strong>da</strong>r mesiras <strong>da</strong><br />

spargn ed optimar l’efficienza dil persunal e dil menaschi<br />

<strong>da</strong>lla cassa eis ei reussiu <strong>da</strong> reducir ils cuosts <strong>da</strong><br />

menaschi. Aschia cro<strong>da</strong> il defficit ora per rodund frs.<br />

100’000.00 pli bass che previu el preventiv, malgrad che<br />

las entra<strong>da</strong>s contonschan buca las finamiras dil preventiv.<br />

En cumparegliaziun cugl onn 2010 ein las fre<strong>quen</strong>zas dil<br />

bogn cuvretg s’augmenta<strong>da</strong>s per rodund 5.5%, ferton<br />

che las fre<strong>quen</strong>zas dil wellness ein sereduci<strong>da</strong>s per<br />

rodund 6%. Igl augment <strong>da</strong>llas fre<strong>quen</strong>zas tier il bogn<br />

cuvretg ha effectuau in surpli d’entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> rodund 1%<br />

enviers igl onn 2010. Muort la digren <strong>da</strong>llas fre<strong>quen</strong>zas<br />

tier il wellness ein las entra<strong>da</strong>s sereduci<strong>da</strong>s per rodund<br />

13.5% enviers igl onn 2010.


La purschi<strong>da</strong> dil bogn <strong>da</strong> divertiment e dil wellness ei<br />

vegni<strong>da</strong> megliura<strong>da</strong> entras diversas investiziuns e novs<br />

products (wibit, purschi<strong>da</strong> per affons; purschi<strong>da</strong> <strong>da</strong> vital<br />

«iLifeSOMM»; div. a<strong>da</strong>ttaziuns el bogn <strong>da</strong> divertiment).<br />

Plinavon ei vegniu instra<strong>da</strong>u in project per cumpletar il<br />

Bogn Sedrun cun in bogn or<strong>da</strong>viert.<br />

Il <strong>da</strong>vos <strong>da</strong> matg <strong>2011</strong> ha la meinafatschenta Brigitta<br />

Notter bandunau il Bogn Sedrun suenter bunamein<br />

tschun onns d’engaschi. Ad ella engraziein per sia lavur<br />

en favur dil Bogn Sedrun e giavischein tut il bien per<br />

il futur. Sco niev meinafatschenta ei Hubert Brugger vegnius<br />

engaschaus. El ha entschiet sia lavur l’entschatta<br />

uost <strong>2011</strong>. Nus giavischein ad el vinavon bia plascher en<br />

sia funcziun.<br />

Igl onn <strong>2011</strong> ei vegniu luvrau activ vid il marketing. Ils 17<br />

d’uost ei ina publireportascha <strong>da</strong>vart il Bogn Sedrun cumpari<strong>da</strong><br />

ella gasetta «Zugerwoche». Quella acziun ei succedi<strong>da</strong><br />

communablamein cun Sedrun Mustér Turissem.<br />

Il november ei vegniu publicau ella Tuatschina igl artechel<br />

«40 onns Bogn Sedrun – ina historia agita<strong>da</strong>», il<br />

qual Norbert Berther ha scret sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong>lla lavur<br />

<strong>da</strong> matura <strong>da</strong> Riccar<strong>da</strong> Caduff.<br />

Sil sectur <strong>da</strong>lla reclama ei vegniu luvrau bein ensemen<br />

cun il Club <strong>da</strong> golf Sedrun e cun las Sedrun Pendicularas.<br />

A Selva sin la plazza <strong>da</strong> golf fa ina petga <strong>da</strong> reclama cun<br />

21<br />

dus maletgs che presentan il Bogn Sedrun attent sin la<br />

purschi<strong>da</strong>. Plinavon portan dus portaskis <strong>da</strong>ll’ustria Milez<br />

ed il bus dil vitg ad Andermatt reclamas dil Bogn<br />

Sedrun.<br />

En connex cun il 40avel anniversari dil Bogn Sedrun eis<br />

ei vegniu fatg in’acziun per la populaziun <strong>da</strong>lla Surselva<br />

e <strong>da</strong>lla Val d’Ursera. In e scadin ha saviu profitar dils<br />

abonnaments digl onn dil wellness e dil bogn <strong>da</strong> divertiment<br />

per il prezi <strong>da</strong>d indigen.<br />

En rama <strong>da</strong>ll’acziun «40 onns Bogn Sedrun» che ha giu<br />

liug il november ei vegniu concediu ina reducziun <strong>da</strong><br />

40% sin ils prezis d’entra<strong>da</strong> dil wellness.<br />

Naven <strong>da</strong> miez november entochen miez december havessen<br />

ils «Pistenweekends» giu <strong>da</strong> vegnir menai atras.<br />

Muort la munconza <strong>da</strong> neiv han las pendicularas denton<br />

buca saviu entscheiver cul menaschi. Tuttina ha in bien<br />

diember <strong>da</strong> glieud priu la decisiun <strong>da</strong> vegnir a Sedrun<br />

per guder ina fin d’jamna <strong>da</strong> wellness. Il Bogn Sedrun ei<br />

separticipaus ad ina purschi<strong>da</strong> <strong>da</strong> pauschala cun conceder<br />

ina reducziun <strong>da</strong> 40% sin il prezi d’entra<strong>da</strong> dil<br />

wellness.<br />

Sco ulteriur punct en rama dil marketing vala ei <strong>da</strong> menziunar<br />

la nova pagina d’internet dil Bogn Sedrun. Suenter<br />

gron<strong>da</strong> lavur eis ella vegni<strong>da</strong> publica<strong>da</strong> la fin november<br />

buca mo per tudestg e talian mobein niev era<br />

per engles. La nova pagina funcziunescha cun in format<br />

ch’ei era compatibels per smartphones ed iPads. Ella<br />

cuntegn biars maletgs <strong>da</strong> nies bellezia menaschi cun<br />

l’oasa <strong>da</strong> wellness ed ei baghegia<strong>da</strong> si fetg modern e<br />

surveseivel.<br />

Il settember havein deplorablamein stuiu prender cumiau<br />

dil collaboratur Vigeli Schmid ch’ei staus fideivels al<br />

Bogn Sedrun duront biabein 40 onns. El ha contonschiu<br />

sia pensiun. Era Conny Monn ha bandunau il Bogn Sedrun.<br />

Ella ha abdicau sia plazza suenter 15 onns. Ad els<br />

admettein nus in grond engraziament per lur gron<strong>da</strong> lavur<br />

el decuors <strong>da</strong> tut quels onns.<br />

Ils 22 <strong>da</strong> settember ha la Casa Spinatscha barschau ed<br />

ils pumpiers han duvrau bia aua per stizzar il fiug. Den-


ter auter eis ei vegniu pumpau ca. 100’000 liters ord il<br />

bogn. Sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> quell’acziun ha il bogn stuiu<br />

vegnir serraus il di suenter il barschament. L’aua ha stuiu<br />

vegnir empleni<strong>da</strong>, scal<strong>da</strong><strong>da</strong> si e naturalmein era vegnir<br />

desinfecta<strong>da</strong>. Il menaschi <strong>da</strong> wellness ei restaus<br />

aviarts.<br />

Alla fin <strong>da</strong>t ei aunc in per puncts che valan la peina <strong>da</strong><br />

vegnir menziunai. Muort l’installaziun dil sistem <strong>da</strong><br />

Grander el bogn havein nus saviu spargnar bia chemia,<br />

la qualitad <strong>da</strong>ll’aua ei semegliura<strong>da</strong> ed era las controllas<br />

<strong>da</strong> higiena han mussau buns resultats. En connex cun<br />

Grander ha ei <strong>da</strong>u il november in referat ell’ustria dil<br />

bogn, nua ch’igl ei vegniu informau <strong>da</strong>vart quei sistem e<br />

sur <strong>da</strong>ll’aua en general.<br />

La partiziun <strong>da</strong> wellness ei vegni<strong>da</strong> enrihi<strong>da</strong> cun ina<br />

matta <strong>da</strong> terapia magnetica <strong>da</strong> «iLifeSOMM». Sin quella<br />

matta san ins scher e relaxar cun tedlar musica. El tact<br />

<strong>da</strong>lla musica producescha ella vibraziuns che han igl<br />

effect d’ina massascha. Ina terapia <strong>da</strong> 12 minutas<br />

cuosta 8 francs, 24 minutas cuostan 15 francs.<br />

Plinavon ei vegniu acquistau 5 novas schischeras per la<br />

zona <strong>da</strong> ruaus, aschia che mintgin ha in plaz <strong>da</strong> scher,<br />

era duront ils dis che nies wellness vegn fre<strong>quen</strong>taus<br />

bein.<br />

Per il bogn <strong>da</strong> divertiment ei era vegniu fatg buna lavur.<br />

Las palmas artificialas ein vegni<strong>da</strong>s remplazza<strong>da</strong>s entras<br />

novas <strong>da</strong> megliera qualitad, aschia ch’il bogn serepresenta<br />

grondius.<br />

Magnific success tier nos pigns hosps havein nus giu<br />

cun ils elements <strong>da</strong> parcour «WIBIT». Duront la stad ein<br />

els montai mintgamai la dumengia ed il mardis (gliendisdis<br />

ei il bogn serraus la stad). Il WIBIT ei era staus<br />

part dil program «bialas vacanzas» <strong>da</strong> Sedrun Mustér<br />

Turissem. Era sche l’aura ha plitost envi<strong>da</strong>u <strong>da</strong> sedivertir<br />

or<strong>da</strong>viert han nos hosps tuttina fatg diever stupent<br />

<strong>da</strong> quei program.<br />

Per saver augmentar las entra<strong>da</strong>s ord la vendita <strong>da</strong> products<br />

<strong>da</strong> cosmetica, utensils sco spiaghels <strong>da</strong> senu<strong>da</strong>r<br />

etc., ni costums <strong>da</strong> bogn ei vegniu installau duas ulte-<br />

22<br />

riuras vitrinas, aschia che nus savein presentar nos products<br />

el wellness sco era all’entra<strong>da</strong> sper la cassa.<br />

Fiasta digl 1. d’uost<br />

La fiasta ha entschiet cun in aperitif offerius <strong>da</strong> Sedrun<br />

Mustér Turissem. Silsuenter ha il chor mische<strong>da</strong>u Sedrun<br />

purschiu differentas specialitads dil gril. La Societad<br />

<strong>da</strong> musica Sedrun ed ils Sunatibas Sedrun han<br />

divertiu il publicum cun lur producziuns. Denteren ha<br />

Gieri Spescha procurau per ina buna atmosfera cun sia<br />

musica.<br />

Suenter il beinvegni entras il president communal Pancrazi<br />

Berther ei il niev directur <strong>da</strong> Sedrun Mustér Turissem,<br />

Stefan Hantke, sedrizzaus alla raspa<strong>da</strong>. Il plaid <strong>da</strong><br />

fiasta ha il cusseglier guvernativ dil cantun Uri, Isidor<br />

Baumann, teniu.<br />

Isidor Baumann


Departament sana<strong>da</strong>d, segirtad ed<br />

agricultura<br />

Sana<strong>da</strong>d<br />

Gerau<br />

Baseli Berther<br />

Casa <strong>da</strong> tgira Sursassiala<br />

Tier il project per l’engron<strong>da</strong>ziun <strong>da</strong>lla Casa <strong>da</strong> tgira<br />

Sursassiala a Mustér regia ina gron<strong>da</strong> pressiun <strong>da</strong><br />

temps. Las lavurs ston numna<strong>da</strong>mein esser termina<strong>da</strong>s<br />

entochen il <strong>da</strong>vos digl onn 2013 per saver profitar <strong>da</strong>llas<br />

contribuziuns cantunalas ell’altezia <strong>da</strong> 8.75 milliuns<br />

francs. Ils cuosts totals munta a frs. 23’490’000.00 e<br />

vegnan finanziai entras la contribuziun cantunala, las<br />

reservas accumula<strong>da</strong>s, las contribuziuns dils cussadents<br />

ed in emprest a liunga vesta <strong>da</strong> varga 12 milliuns<br />

francs.<br />

Suenter ch’ins ha giu <strong>da</strong> sbatter cun in surpli <strong>da</strong> cuosts<br />

e protestas encunter la <strong>da</strong>mon<strong>da</strong> <strong>da</strong> baghegiar han las<br />

lavurs saviu entscheiver miez settember <strong>2011</strong>. Strusch<br />

che las lavurs han giu entschiet, ha ei puspei <strong>da</strong>u problems.<br />

Ins ha numna<strong>da</strong>mein constatau che las plattas<br />

<strong>da</strong> cheramica els bogns ed ellas tualettas dil baghetg<br />

existent cuntegnan elements d’asbest en ina concentraziun<br />

minimala. Las plattas han stuiu vegnir allontana<strong>da</strong>s<br />

entras ina firma specialisa<strong>da</strong>. Quellas lavurs han<br />

caschunau in retar<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> tschun jamnas e cuosts<br />

<strong>da</strong> frs. 200’000.00.<br />

Duront l’intensiva fasa <strong>da</strong> baghegiar ston ils cussadents<br />

bandunar la casa <strong>da</strong> tgira. Suenter liungas stentas han<br />

ins anflau ina buna sligiaziun. Ina part dils cussadents ei<br />

serendi<strong>da</strong> ils 6 d’uost <strong>2011</strong> a Curaglia ella Tgasa Sontgaclau<br />

e l’autra part anfla naven digl avrel 2012 in suttetg<br />

ella Claustra Mustér.<br />

Tgèsa s. Vigeli<br />

Gia ei in onn puspei ius a fin ed era duront quei onn ei<br />

puspei schabegiau fetg bia.<br />

En general san ins constatar che la nova finanziaziun<br />

<strong>da</strong>llas casas <strong>da</strong> tgira porta alla Tgèsa s. Vigeli <strong>da</strong>pli<br />

entra<strong>da</strong>s. Quei grazia agl augment <strong>da</strong> puncts <strong>da</strong> Besa<br />

<strong>da</strong> 323036 sin 425571. Da l’autra vart creschan denton<br />

ils cuosts <strong>da</strong>lla vischnaunca, la quala sto surprender<br />

23<br />

75% dils cuosts <strong>da</strong> tgira restonts (cuosts che vegnan<br />

buca surpri <strong>da</strong>lla segira<strong>da</strong> e dils cussadents).<br />

En media ein 33 letgs (94.5%) stai occupai duront igl<br />

onn <strong>2011</strong>. Quei ein entgins procents pli pauc ch’igl onn<br />

2010, l’occupaziun sa denton aunc adina vegnir giudica<strong>da</strong><br />

sco fetg buna. Igl onn <strong>2011</strong> havein nus giu 14 mortoris<br />

– quei ch’ei in surproporziunal ault diember – e<br />

treis extra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> cussadents ch’ein turnai a casa (reha/<br />

tgira transitoria). Il <strong>da</strong>vos digl onn <strong>2011</strong> era la Tgèsa s.<br />

Vigeli puspei occupa<strong>da</strong> cumpleinamein. Ils emprems<br />

dus meins digl onn 2012 ha ei denton <strong>da</strong>u siat ulteriurs<br />

mortoris. Duront igl onn <strong>2011</strong> ein 18 cussadents entrai<br />

ella Tgèsa s. Vigeli. Da quels ein quater morts el decuors<br />

digl onn. Quest svilup muossa che las persunas<br />

attempa<strong>da</strong>s vegnan pli tard e pli malsaunas ella casa <strong>da</strong><br />

tgira. Per part ei quei mo in per dis per murir. En quels<br />

cass vegn cussegliau e praticau tgira palliativa. Ils cussadents<br />

duein saver murir senza mals e temas en dignitad<br />

e sche giavischau en presenza dils parents.<br />

El sectur dil persunal ha ei <strong>da</strong>u gron<strong>da</strong>s mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s igl onn<br />

<strong>2011</strong>. Igl ei stau necessari <strong>da</strong>d engaschar <strong>da</strong>pli persunal<br />

muort igl ault basegn <strong>da</strong> tgira dils cussadents. 16 collaboraturs<br />

ein entrai e 13 ein extrai, <strong>da</strong> quei 5 ch’ein entrai<br />

il medem onn. Entginas extra<strong>da</strong>s ein se<strong>da</strong><strong>da</strong>s muort la<br />

normala fluctuaziun sco pensiuns, relaziuns <strong>da</strong> lavur limita<strong>da</strong>s<br />

(formaziun planisa<strong>da</strong>, cuntinuaziun <strong>da</strong>lla scolaziun,<br />

praticants eav.) e mi<strong>da</strong><strong>da</strong>s <strong>da</strong> professiun. Auters<br />

contracts <strong>da</strong> lavur ein vegni abdicai. Las immaginaziuns,<br />

ils giavischs e las pretensiuns dils collaboraturs che han<br />

retschiert in’abdicaziun eran lunsch naven <strong>da</strong>llas immaginaziuns<br />

<strong>da</strong>lla Tgèsa s. Vigeli. Il <strong>da</strong>vos digl onn <strong>2011</strong><br />

luvravan 45 persunas ella Tgèsa s. Vigeli. Quei corrispun<strong>da</strong><br />

a 27.5 plazzas <strong>da</strong> 100%.<br />

Malgrad entginas investiziuns buca previsiblas e corrispundentamein<br />

buca budgeta<strong>da</strong>s denton necessarias<br />

per il menaschi ha la Tgèsa s. Vigeli economisau in gudogn<br />

<strong>da</strong> frs. 210’440.00, quei ch’ei frs. 170’000.00 sur il<br />

preventiv <strong>2011</strong>.


Quei che <strong>da</strong>t a nus forza en nossa lavur e fa plascher,<br />

ein la segirtad e la cuntentientscha ch’ils cussadents<br />

sentan, vivan ed expriman era adina puspei a caschun<br />

<strong>da</strong> discuors. Buca d’embli<strong>da</strong>r ein era ils lauds ch’ils<br />

parents dils cussadents fan adina puspei enviers nossa<br />

casa <strong>da</strong> tgira. Per quei motiv meretan tut ils collaboraturs<br />

in grond engraziament.<br />

Lavur <strong>da</strong> giuventetgna Cadi<br />

Las vischnauncas <strong>da</strong>lla Cadi han <strong>da</strong>pi igl onn 2010 ina<br />

cunvegna <strong>da</strong> prestaziun cun Giuventetgna Cadi che<br />

regla la lavur aviarta <strong>da</strong> giuventetgna.<br />

La lavur aviarta <strong>da</strong> giuventetgna Cadi sustegn ils giuvenils<br />

en l’organisaziun <strong>da</strong> differentas activitads en lur<br />

temps liber. Ina purschi<strong>da</strong> impurtonta ein ils locals <strong>da</strong><br />

giuventetgna. A Sedrun ei quei La Talina ch’ei mintgamai<br />

aviarta dus venderdis el meins duront il temps <strong>da</strong><br />

scola. Plinavon sustegn Giuventetgna Cadi differents<br />

projects per ils giuvenils ella Cadi. Igl onn <strong>2011</strong> ei quei<br />

per exempel stau in film <strong>da</strong>lla giuvna Lara Spescha ed<br />

ina concurrenza <strong>da</strong> graffitis eav.<br />

Graffiti a Sedrun<br />

La promotura <strong>da</strong>lla lavur <strong>da</strong> giuventegna ei Gabriela Cabalzar.<br />

Ella tgamuna ils locals <strong>da</strong> giuventegna ed organisescha<br />

las activitads <strong>da</strong> Giuventegna Cadi. Igl onn<br />

<strong>2011</strong> ha ella serrau giu la scolaziun <strong>da</strong> promotura <strong>da</strong><br />

giuventetgna cun success.<br />

Segirtad<br />

Pumpiers<br />

Igl onn <strong>2011</strong> ha ei deplorablamein <strong>da</strong>u in barschament<br />

a Sedrun. Gievgia, ils 22 <strong>da</strong> settember <strong>2011</strong> <strong>da</strong>venta la<br />

Casa Spinatscha, in albiert per giuvenils cun ina part<br />

casa <strong>da</strong> habitar a Sedrun, unfren<strong>da</strong> <strong>da</strong>llas flommas.<br />

Persunas vegnan buc blessa<strong>da</strong>s. L’entira basa <strong>da</strong> pumpiers<br />

<strong>da</strong> Sursassiala ei sta<strong>da</strong> en acziun. Rodund 80 persunas<br />

han cumbattiu il fiug ni han procurau per<br />

l’infrastructura sil plaz.<br />

24<br />

Mo grazia ad ina tschaghegna, bia lavur <strong>da</strong> maun e cun<br />

agid digl autoscala eis ei stau pusseivel <strong>da</strong> <strong>da</strong>r <strong>da</strong>mogn<br />

e finalmein stizzar il fiug.<br />

Barschament Casa Spinatscha<br />

Agricultura<br />

Concept <strong>da</strong> colligiaziun per surfatschas ecologicas<br />

Dapi igl 1. <strong>da</strong> matg ei l’ordinaziun <strong>da</strong>vart la promoziun<br />

regiunala <strong>da</strong>lla qualitad e <strong>da</strong>lla colligiaziun <strong>da</strong> surfatschas<br />

ecologicas <strong>da</strong> cumpensaziun ell’agricultura en<br />

vigur. Cun questa ordinaziun promova la confederaziun<br />

la qualitad e la colligiaziun <strong>da</strong> surfatschas ecologicas <strong>da</strong><br />

cumpensaziun. Tenor l’ordinaziun conce<strong>da</strong> la confederaziun<br />

contribuziuns supplementaras per surfatschas<br />

cun ina qualitad ecologica speciala.<br />

L’entschatta digl onn ha la cuminonza <strong>da</strong> lavur biro Camenisch<br />

& Zahner e LBBZ Plantahof presentau il concept<br />

per nossa vischnaunca. El decuors digl atun han<br />

las contractivas cun ils purs giu liug. La finamira ei stau<br />

<strong>da</strong> saver prender bia surfatschas sut contract. Aschia<br />

eis ei pusseivel <strong>da</strong> mantener quellas surfatschas <strong>da</strong>d<br />

aulta qualitad era pigl avegnir. Sper palius vegnan era<br />

surfatschas schetgas cun in grond diember <strong>da</strong> jarvas<br />

schurmegia<strong>da</strong>s. La finamira ei era <strong>da</strong> colligiar quellas<br />

differentas surfatschas e scaffir aschia territoris pli<br />

gronds cun aulta qualitad ecologica.<br />

La promta<strong>da</strong>d dils purs ei sta<strong>da</strong> gron<strong>da</strong> <strong>da</strong> metter entuorn<br />

quei concept. Considerablas surfatschas ein vegni<strong>da</strong>s<br />

pri<strong>da</strong>s sut contract. En in proxim pass vegn mirau<br />

sche quellas mesiras portan era il success giavischau.<br />

Suenter treis onns eis ei previu <strong>da</strong>d analisar il success<br />

<strong>da</strong>llas mesiras pri<strong>da</strong>s ed a<strong>da</strong>ttar quellas per megliurar il<br />

success.<br />

Sedrun, avrel 2012<br />

Pancrazi Berther, president communal<br />

Lucas Collenberg, menader center communal


Quen cumplet/<br />

Survesta<br />

Quen current<br />

Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

Total expensas 12’019’872.96 10’567’298 13’007’262.53<br />

Total entra<strong>da</strong>s 12’085’542.78 10’587’005 13’123’041.86<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 65’669.82 19’707 115’779.33<br />

Quen d’investiziun<br />

Expensas per investiziuns 2’465’620.43 2’071’000 2’840’725.88<br />

Entra<strong>da</strong>s per investiziuns 1’749’170.30 1’241’540 1’370’652.18<br />

Investiziuns nettas 716’450.13 829’460 1’470’073.70<br />

Finanziaziun<br />

Investiziuns nettas 716’450.13 829’460 1’470’073.70<br />

Amortisaziun facultad finanziala 21’318.95 15’493.15<br />

Amortisaziun facultad administrativa 25’212.95 249’500 459’835.09<br />

Amortisaziun facultad administrativa 1’228’114.00 146’000 2’162’391.61<br />

supplementara<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 65’669.82 19’707 115’779.33<br />

Avanzament <strong>da</strong> finanziaziun 623’865.59 1’283’425.48<br />

Deficit <strong>da</strong> finanziaziun 414’253<br />

25


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

Quen current 12’019’872.96 12’085’542.78 10’567’298 10’587’005 13’123’041.86 13’123’041.86<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 65’669.82 19’707<br />

0 Administraziun generala 1’012’306.06 343’882.90 1’085’750 275’000 1’045’893.81 327’901.90<br />

Surpli expensas 668’423.16 810’750 717’991.91<br />

1 Segirtad publica 339’531.50 247’728.15 336’150 194’000 323’325.46 237’321.05<br />

Surpli expensas 91’803.35 142’150 86’004.41<br />

2 Scolaziun e formaziun 2’273’144.58 301’370.00 2’423’798 255’280 2’252’640.94 286’623.80<br />

Surpli expensas 1’971’774.58 2’168’518 1’966’017.14<br />

3 Cultura e temps liber 523’851.36 32’633.25 635’250 32’000 605’435.85 56’521.60<br />

Surpli expensas 491’218.11 603’250 548’914.25<br />

4 Sana<strong>da</strong>d 514’935.88 34’729.15 318’700 16’000 313’720.80 22’706.35<br />

Surpli expensas 480’206.73 302’700 291’014.45<br />

5 Ovras socialas 481’161.50 312’467.62 380’500 112’110 478’158.33 42’454.00<br />

Surpli expensas 168’693.88 268’390 435’704.33<br />

6 Traffic 735’758.09 74’632.60 833’700 63’100 533’086.15 89’049.55<br />

Surpli expensas 661’125.49 770’600 444’036.60<br />

7 Ambient e planisaziun 942’187.09 848’078.85 983’720 851’020 953’872.55 862’155.46<br />

Surpli expensas 94’108.24 132’700 91’717.09<br />

8 Economia 2’069’407.75 2’131’083.10 1’868’120 2’044’025 2’137’359.27 2’413’101.74<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 61’675.35 175’905 275’742.47<br />

9 Finanzas e taglias 3’127’589.15 7’758’937.16 1’701’610 6’744’470 4’479’548.70 8’785’206.41<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 4’631’348.01 5’042’860 4’305’657.71<br />

26


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor gruppas <strong>da</strong> materia frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

3 Expensas 12’019’872.96 10’567’298 13’007’262.53<br />

30 Cuosts <strong>da</strong> persunal 3’510’178.85 3’513’610 3’425’980.40<br />

31 Cuosts <strong>da</strong> material 2’713’749.89 2’961’498 2’660’708.53<br />

32 Tscheins passivs 348’514.62 371’000 371’862.42<br />

33 Amortisaziuns 1’418’874.56 572’500 2’803’719.85<br />

34 Cumparts e contrib. senza dest. d’intent 146’647.45 127’500 190’672.10<br />

35 Indemnisaziuns alla communitad 2’289.00 2’500 1’947.00<br />

36 Atgnas contribuziuns 2’116’578.17 1’936’120 1’968’228.03<br />

38 Deposit en finanziaziuns specialas 1’211’151.32 557’200 988’516.50<br />

39 Scuntraziuns internas 551’889.10 525’370 595’627.70<br />

4 Entra<strong>da</strong>s 12’085’542.78 10’587’005 13’123’041.86<br />

40 Taglias 5’453’313.80 4’562’500 6’476’704.58<br />

41 Regals e concessiuns 2’678’757.58 2’730’300 2’776’281.13<br />

42 Recav dil possess 260’008.81 225’400 274’129.93<br />

43 Recumpensas 2’017’087.92 1’740’125 2’141’969.27<br />

45 Restituziuns <strong>da</strong>lla communitad 234’514.60 199’000 243’759.00<br />

46 Contribuziuns per agen <strong>quen</strong> 854’649.12 570’790 536’756.20<br />

48 Prelevaziun ord finanziaziuns specialas 35’321.85 33’520 77’814.05<br />

49 Scuntraziuns internas 551’889.10 525’370 595’627.70<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 65’669.82 19’707 115’779.33<br />

27


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

Quen current 12’085’542.78 12’085’542.78 10’567’298 10’587’005 13’123’041.86 13’123’041.86<br />

Surpli expensas/entra<strong>da</strong>s 19’707<br />

0 Administraziun generala 1’012’306.06 343’882.90 1’085’750 275’000 1’045’893.81 327’901.90<br />

Surpli expensas 668’423.16 810’750 717’991.91<br />

11 Legislativa 43’312.93 54’600 44’707.21<br />

300.00 Cumissiuns 1’035.00 4’000 1’765.00<br />

300.01 Cussegl <strong>da</strong> vischnaunca 5’785.00 10’000 6’370.00<br />

300.02 Cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> 9’549.00 13’000 10’282.65<br />

303.00 Prestaziuns socialas 292.45 1’000 473.25<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 144.85 400 -1’681.40<br />

310.00 Votaziuns ed elecziuns 10’807.48 11’000 10’393.69<br />

310.01 Preventiv e <strong>quen</strong> annual 10’515.85 12’000 12’080.22<br />

317.00 Spesas 4’704.60 3’000 4’815.20<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 478.70 200 208.60<br />

12 Executiva 208’047.07 207’050 210’869.85<br />

300.00 Suprastonza communala 122’059.00 122’000 123’882.00<br />

300.02 Sedutas e schurna<strong>da</strong>s 42’055.10 48’000 43’615.50<br />

303.00 Prestaziuns socialas 13’904.75 13’000 13’430.45<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 6’659.00 6’200 6’154.00<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 1’025.90 850 480.10<br />

317.00 Spesas fixas 6’640.00 7’000 6’640.00<br />

317.01 Spesas <strong>da</strong> representaziun 15’703.32 10’000 16’667.80<br />

20 Canzlia 566’370.01 215’526.50 626’400 179’500 599’578.63 230’001.20<br />

301.00 Pagas 369’027.65 375’000 361’759.75<br />

303.00 Prestaziuns socialas 30’863.40 30’000 28’788.25<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 22’024.30 23’000 21’691.20<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 2’598.85 2’400 2’522.15<br />

309.00 Divers cuosts <strong>da</strong> persunal 10’392.40 10’000 3’792.45<br />

310.00 Material <strong>da</strong> biro 7’793.74 10’000 9’666.17<br />

310.01 Fegl ufficial 45’122.00 45’000 40’000.00<br />

310.02 Litteratura e stampats 1’297.25 8’000 1’237.45<br />

311.00 Acquist mobiliar e maschinas 678.75 5’000<br />

315.00 Manteniment mobiliar e maschinas 5’834.68 6’000 6’097.78<br />

315.01 Tgira internet 2’803.40 3’000 4’686.85<br />

315.02 Acquist PCs e server 5’000 4’704.60<br />

316.00 Manteniment e tgira indrez EED 28’408.60 30’000 23’784.27<br />

317.00 Spesas 651.00 2’000 909.70<br />

318.02 Cuosts giuridics, consultaziun <strong>da</strong> dretg 1’972.65 20’000 46’088.00<br />

318.03 Telefonats 3’371.95 5’000 4’026.95<br />

318.04 Francaturas 9’677.02 15’000 15’505.44<br />

318.05 Spesas schec postal e bancas 2’424.35 3’000 2’188.22<br />

318.06 Archiv communal 8’456.47 8’000 6’333.95<br />

318.07 Spesas <strong>da</strong> stumaziun 2’725.75 5’000 3’757.90<br />

318.08 Cumissiun cantunala <strong>da</strong> schazetg 2’917.05 3’500 1’701.20<br />

319.00 Diversas expensas 6’354.65 12’000 9’189.50<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 974.10 500 1’146.85<br />

434.00 Lavurs per tiarzas persunas 33’935.70 25’000 31’228.50<br />

435.00 Diversas entra<strong>da</strong>s 24’243.80 30’000 31’078.20<br />

436.00 Restituziuns EO e cass d’accident 1’000 4’297.35<br />

436.01 Restituziun spesas <strong>da</strong> stumaziun 2’273.35 1’500 2’470.75<br />

451.00 Indemnisaziun per uffeci <strong>da</strong> taglia 141’229.55 105’000 147’388.10<br />

452.01 Cumpart uff. <strong>da</strong> baghegiar tgira EED 3’000.00 2’000 2’700.00<br />

452.02 Cuosts giuridics per auters uffecis 5’000<br />

490.00 Lavurs per auters departaments 10’844.10 10’000 10’838.30<br />

28


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

21 Uffeci <strong>da</strong> baghegiar 165’505.50 128’356.40 164’700 95’500 159’879.60 97’900.70<br />

300.00 Cumissiun <strong>da</strong> baghegiar 7’731.70 10’000 9’325.85<br />

301.00 Pagas 105’022.00 106’000 103’358.00<br />

301.01 Pagas gidonter -5’000.00 5’000.00<br />

303.00 Prestaziuns socialas 8’821.85 10’000 8’474.60<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 7’860.20 8’000 7’558.00<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 753.80 700 739.05<br />

307.00 Bonificaziun <strong>da</strong> spesas 500 32.60<br />

310.00 Material <strong>da</strong> biro e stampats 1’140.65 2’000 1’042.20<br />

311.00 Acquist mobiliar e maschinas 2’931.40 5’000 522.70<br />

311.02 Acquist programs EED 8’367.05 4’000 3’886.75<br />

313.00 Material <strong>da</strong> diever 2’000<br />

315.00 Manteniment vehichel 4’053.10 2’500 3’844.85<br />

316.00 Cumpart tgira EED 2’100.00 2’000 1’963.15<br />

318.00 Cuosts giuridics, consultaziuns <strong>da</strong> dretg 7’706.00 5’000 1’799.65<br />

318.01 Telefonats 1’451.10 2’000 1’945.85<br />

318.02 Francaturas 560.80 1’000 403.00<br />

319.00 Diversas expensas 8’744.05 3’000 8’028.90<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 3’261.80 1’000 1’954.45<br />

431.00 Lubientschas <strong>da</strong> baghgiar 50’402.65 30’000 19’304.70<br />

431.01 Contribuziuns per cussegliaziuns 6’660.00<br />

435.00 Puniziuns <strong>da</strong> baghegiar 1’000<br />

436.00 Diversas entra<strong>da</strong>s 2’074.65 1’500 5’898.10<br />

480.00 Atgnas prestaziuns per projects 21’954.95 20’000 21’153.90<br />

490.00 Lavurs per auters departaments 47’264.15 43’000 51’544.00<br />

25 Segira<strong>da</strong>s 6’432.50 6’500 5’750.70<br />

318.02 Segira<strong>da</strong> <strong>da</strong> responsabla<strong>da</strong>d 6’432.50 6’500 5’750.70<br />

26 Uffeci civil 7’642.70 12’000 10’418.50<br />

362.00 Cuosts uffeci civil Cadi 7’642.70 12’000 10’418.50<br />

29 Regiun Surselva 14’995.35 14’500 14’689.32<br />

362.00 Contribuziun alla RS 14’995.35 14’500 14’689.32<br />

1 Segirtad publica 339’531.50 247’728.15 336’150 194’000 323’325.46 237’321.05<br />

Surpli expensas 91’803.35 142’150 86’004.41<br />

100 Uffeci funsil 53’278.55 50’000 54’688.85<br />

452.00 Cumpart gudogn uffeci funsil Cadi 53’278.55 50’000 54’688.85<br />

101 Mesiraziun e terminaziun 49’246.30 947.50 42’000 36’748.35<br />

310.00 A<strong>da</strong>ttaziun plan <strong>da</strong> GIS 2’365.20 3’000 807.00<br />

318.00 Terminaziun 4’763.80 5’000 4’749.60<br />

318.01 Mesiraziun 9’407.45 3’000<br />

318.02 Cuosts mutaziuns register funsil 32’100.00 30’000 30’000.00<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 609.85 1’000 1’191.75<br />

431.00 Taxas per mutaziuns 947.50<br />

109 Ulteriura tgira legala 16’244.55 26’882.50 13’000 18’000 17’633.05 25’757.50<br />

318.00 Taxas dimora polizia d’jasters 16’244.55 13’000 17’633.05<br />

431.00 Taxas <strong>da</strong> dimora 26’882.50 18’000 25’757.50<br />

110 Polizia <strong>da</strong> fiug e polizia communala 111’103.30 82’638.35 110’500 80’500 107’537.35 82’645.45<br />

301.00 Pagas 78’294.00 79’500 77’644.00<br />

303.00 Prestaziuns socialas 6’298.25 6’350 6’085.90<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 4’199.00 4’100 4’016.20<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 517.15 550 511.15<br />

307.00 Bonificaziun <strong>da</strong> spesas 375.00 1’000 312.00<br />

310.00 Material, stampats e vestgadira 2’943.55 3’000 3’131.80<br />

315.00 Manteniment vehichel 2’972.45 2’500 2’800.50<br />

316.00 Cumpart tgira EED 979.95 1’000 963.20<br />

29


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

318.00 Engaschi special Securitas 10’857.25 8’000 7’722.30<br />

318.01 Segira<strong>da</strong>s per vehichel 1’144.15 1’000 1’143.55<br />

318.02 Telefonats 1’218.40 2’000 1’358.90<br />

318.03 Francaturas 603.30 500 535.00<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 700.85 1’000 1’312.85<br />

431.00 Controllas <strong>da</strong> fiug Mustér 5’845.00 5’000 4’150.00<br />

431.01 Controllas <strong>da</strong> fiug Medel/Lucmagn 915.00 1’000 940.00<br />

431.02 Controllas <strong>da</strong> fiug Tujetsch 6’855.00 4’000 4’938.00<br />

436.01 Contribuziun per auto 500.00 500 500.00<br />

437.00 Castitgs 6’576.00 6’000 9’023.90<br />

452.00 Polizia <strong>da</strong> fiug per Mustér 19’095.80 20’000 20’845.45<br />

452.01 Polizia <strong>da</strong> fiug per Medel/Lucmagn 5’134.70 5’000 5’610.60<br />

490.00 Lavurs per auters departaments 37’716.85 39’000 36’637.50<br />

120 Giudicatura 4’170.10 21’000 17’318.85<br />

361.01 Dertgira districtuala 4’985.00 15’000 11’253.45<br />

361.02 Autoritad mediaziun locaziuns -814.90 6’000 6’065.40<br />

140 Corp <strong>da</strong> pumpiers 111’561.95 76’731.25 83’650 40’000 85’770.45 63’548.55<br />

311.02 Acquist material corp. Sursassiala -980.60<br />

315.00 Manteniment material e vehichels 19.75 89.70<br />

318.00 Segira<strong>da</strong>s 3’793.65 3’650 3’760.05<br />

318.02 Taxas telecom - sistem d’alarm 45.80 45.80<br />

319.00 Diversas expensas 253.50 387.50<br />

319.01 Barschaments e seracass 29’899.00<br />

362.00 Cuosts corp <strong>da</strong> pumpiers Sursassiala 59’738.25 65’000 63’387.50<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 17’812.00 15’000 19’080.50<br />

406.00 Taxa <strong>da</strong> survetsch 253.50 537.50<br />

430.00 Taxas <strong>da</strong> cumpensaziun e castitgs 57’468.00 40’000 62’019.00<br />

461.00 Contribuziun segira<strong>da</strong> <strong>da</strong> fiug 19’009.75 992.05<br />

150 Cantunaments schurmetg civil 32’421.90 3’500.00 50’500 3’500 40’394.36 3’500.00<br />

311.00 Acquist mobiliar e maschinas 1’000<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 10’599.50 18’000 11’347.80<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua e rumians) 10’269.80 11’000 10’384.00<br />

313.00 Material <strong>da</strong> diever 752.55 1’000 1’457.55<br />

314.00 Manteniment dils locals 3’208.75 10’000 8’256.95<br />

318.01 Assicuranzas 3’790.75 5’000 5’310.71<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 3’800.55 4’500 3’637.35<br />

461.00 Contribuziun cantunala 3’500.00 3’500 3’500.00<br />

160 Schurmetg civil 10’871.95 11’200 13’629.00<br />

309.00 Cuors e concepziun generala 9’706.65 10’000 9’965.50<br />

318.00 Telefonats 1’165.30 1’200 1’363.50<br />

318.01 Controllas periodicas dils refugis 2’300.00<br />

170 Militer 1’881.40 3’750.00 2’300 2’000 2’264.60 7’180.70<br />

316.00 Restituziun locataris privats 430.95<br />

390.00 Cumpart lavur cau dil quartier 1’881.40 2’300 1’833.65<br />

434.00 Indemnisaziun cantunaments 3’305.00 2’000 6’473.00<br />

434.01 Survigilonza plaz <strong>da</strong> sittar 445.00 707.70<br />

180 Stan <strong>da</strong> sittar 2’030.05 2’000 2’029.45<br />

314.00 Manteniment stan <strong>da</strong> schibas 2’030.05 2’000 2’029.45<br />

2 Scolaziun e formaziun 2’273’144.58 301’370.00 2’423’798 255’280 2’252’640.94 286’623.80<br />

Surpli expensas 1’971’774.58 2’168’518 1’966’017.14<br />

200 Scoletta 134’544.05 22’383.00 135’290 18’000 131’820.85 21’163.00<br />

302.00 Pagas 116’402.00 115’500 113’768.00<br />

303.00 Prestaziuns socialas 9’538.55 9’000 9’082.70<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 6’287.20 6’000 5’931.60<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 757.85 750 746.45<br />

30


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

309.00 Cuors <strong>da</strong> perfecziun 312.00 2’000 645.90<br />

310.00 Material <strong>da</strong> scola e mieds d’instrucziun 1’246.45 1’540 1’646.20<br />

319.00 Diversas expensas 500<br />

461.00 Contribuziun cantunala 22’383.00 18’000 21’163.00<br />

210 Scola primara 716’676.11 120’080.00 723’685 111’000 686’652.30 108’098.00<br />

302.00 Pagas 597’694.50 597’000 570’396.00<br />

303.00 Prestaziuns socialas 49’389.95 49’000 45’926.75<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 50’313.40 50’500 48’855.95<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 4’047.25 4’000 3’857.85<br />

309.00 Cuors <strong>da</strong> perfecziun 2’343.35 5’500 5’910.60<br />

310.00 Material <strong>da</strong> scola e mieds d’instrucziun 11’889.66 14’185 11’314.45<br />

310.01 Projects generals 898.00 1’000 200.00<br />

319.00 Diversas expensas 100.00 2’500 190.70<br />

461.00 Contribuziuns cantunalas 120’080.00 111’000 108’098.00<br />

212 Scalem ault 543’889.47 96’541.00 614’440 78’580 534’057.95 81’053.95<br />

302.00 Pagas 455’554.00 510’000 447’438.25<br />

303.00 Prestaziuns socialas 37’948.50 41’000 36’329.70<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 31’451.60 40’000 33’300.80<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 3’090.55 3’200 3’047.25<br />

309.00 Cuors <strong>da</strong> perfecziun 3’676.00 4’500 1’745.00<br />

310.00 Material <strong>da</strong> scola e mieds d’instrucziun 7’201.42 7’540 6’197.40<br />

310.01 Material <strong>da</strong> zambergiar 572.70 1’200 680.15<br />

310.02 Projects generals 3’728.90 3’000 2’000.00<br />

319.00 Diversas expensas 665.80 4’000 3’319.40<br />

461.00 Contribuziun cantunala 90’800.00 75’000 75’638.00<br />

461.01 Contribuziun dils scolars 1’140.00 580 560.00<br />

461.02 Contribuziun scolars rimna<strong>da</strong> pupi 4’601.00 3’000 4’855.95<br />

214 Scola <strong>da</strong> musica Surselva 27’965.00 27’000 28’731.05<br />

362.00 Contribuziun 27’965.00 27’000 28’731.05<br />

215 Scola <strong>da</strong> lavur e tenercasa 80’958.15 20’247.90 79’683 15’000 90’077.80 14’324.50<br />

302.00 Pagas 62’735.15 61’000 71’144.20<br />

303.00 Prestaziuns socialas 5’209.35 5’000 5’763.50<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 3’896.80 2’500 3’215.20<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 427.50 400 485.55<br />

309.00 Cuors <strong>da</strong> perfecziun 498.00 1’500 452.70<br />

310.00 Material e mieds scola <strong>da</strong> lavur 5’958.95 6’255 5’519.35<br />

310.01 Material e mieds scola cuschinar 2’232.40 2’528 3’497.30<br />

319.00 Diversas expensas 500<br />

436.00 Prestaziuns EO e cass d’accident 5’247.90 324.50<br />

436.01 Restituziuns <strong>da</strong> segira<strong>da</strong>s 200.00<br />

461.00 Contribuziuns cantunalas 15’000.00 15’000 13’800.00<br />

217 Baghetgs <strong>da</strong> scola Sedrun 304’145.63 26’988.10 325’300 21’600 244’283.96 25’092.10<br />

301.00 Pagas 107’076.95 95’000 88’386.15<br />

303.00 Prestaziuns socialas 7’977.40 8’100 6’963.45<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 6’580.40 6’600 6’452.80<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 655.80 600 586.60<br />

311.00 Acquist maschinas 13.80 5’000 5’182.10<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 37’572.85 50’000 47’852.25<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua e rumians) 18’801.50 19’000 19’471.95<br />

313.00 Material <strong>da</strong> schubergiar 4’575.55 6’000 2’101.65<br />

314.00 Manteniment baghetgs e contuorn 105’474.83 108’000 46’744.37<br />

314.01 Utensils plazza <strong>da</strong> pausa 2’000 -3’741.50<br />

318.00 Telefonats e concessiun radio e tv 2’207.75 2’500 2’548.85<br />

318.01 Assicuranzas 3’783.85 7’500 7’779.69<br />

319.00 Diversas expensas 1’000<br />

390.00 Lavur <strong>da</strong>d auters departaments 9’424.95 14’000 13’955.60<br />

427.00 Tscheins habitaziun pedel 15’600.00 15’600 15’600.00<br />

436.00 Prestaziuns EO e cass d’accident 8’588.10<br />

31


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

436.01 Taxa <strong>da</strong> diever e schubergiar halla 2’800.00 6’000 8’540.65<br />

436.02 Restituziuns <strong>da</strong> segira<strong>da</strong>s 951.45<br />

218 Baghetgs <strong>da</strong> scola Rueras 37’152.11 2’400.00<br />

301.00 Pagas 12’108.80<br />

303.00 Prestaziuns socialas 981.00<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 82.80<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 8’862.25<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua e rumians) 7’245.85<br />

313.00 Material <strong>da</strong> schubergiar 619.60<br />

314.00 Manteniment baghetgs e contuorn 4’560.40<br />

318.01 Assicuranzas 2’095.51<br />

390.00 Lavur <strong>da</strong>d auters departaments 595.90<br />

427.00 Tscheins garaschas 1’800.00<br />

436.01 Taxa <strong>da</strong> diever e schubergiar halla 600.00<br />

219 Diversas scolaresser 187’505.07 15’130.00 208’400 11’100 210’394.62 34’492.25<br />

300.00 Cussegl <strong>da</strong> scola 14’686.35 15’500 14’452.90<br />

301.00 Indemnisaziun meinascola 28’278.75 30’000 28’009.25<br />

301.01 Indemnisaziun support EED 3’000.00 3’000 3’000.00<br />

303.00 Prestaziuns socialas 3’124.85 2’900 2’832.80<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 2’507.00 2’300 2’479.00<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 200.80 200 200.20<br />

309.00 Cuors per meinascola 140.00 500<br />

310.00 Project scola en moviment 5’895.00<br />

311.02 Acquist/manteniment indrezs generals 20’171.80 24’500 22’326.06<br />

311.04 Acquist EED 14’345.90 15’000 6’300.00<br />

315.00 Manteniment maschina <strong>da</strong> copiar 13’965.35 18’000 12’756.16<br />

315.01 Manteniment e tgira indrez EED 1’841.02 3’000 938.50<br />

317.00 Diversas expensas scolaresser 1’630.75 4’000 4’224.70<br />

317.01 Diversas expensas cussegl <strong>da</strong> scola 669.50 3’500 607.60<br />

318.00 Transport <strong>da</strong> scolars 66’837.00 69’000 66’738.90<br />

318.01 Assicuranza d’accidents scolars 1’106.00 2’000 1’695.00<br />

362.00 Ductrina e pastoraziun 6’000.00 6’000 28’738.45<br />

365.00 Contribuziun Bogn Sedrun 9’000.00 9’000 9’000.00<br />

390.00 Cumpart per far diever Bogn Sedrun 200.10<br />

436.01 Contribuziun AlpTransit 1’000.00<br />

437.00 Puniziuns scolaresser 530.00 130.00<br />

461.00 Contribuziun cantunala transport 14’600.00 11’000 15’763.00<br />

461.02 Contribuziun cantunala scola en moviment 6’645.00<br />

462.00 Contribuziun pleiv - copias 100 140.55<br />

462.01 Contribuziun pleiv - lavur giuventetgna 10’813.70<br />

220 Scolas specialas 75’838.40 80’000 69’776.35<br />

362.00 Survetsch <strong>da</strong> logopedia Surselva 19’598.90 22’000 18’069.00<br />

362.01 Survetsch psicologic <strong>da</strong> scola 2’580.00 4’000 2’740.00<br />

364.00 Scolas specialas ed ordeifer cantun 53’659.50 54’000 48’967.35<br />

230 Formaziun professiunala 201’622.70 230’000 219’693.95<br />

364.00 Contribuziuns scolas professiunalas 201’622.70 230’000 219’693.95<br />

3 Cultura e temps liber 523’851.36 32’633.25 635’250 32’000 605’435.85 56’521.60<br />

Surpli expensas 491’218.11 603’250 548’914.25<br />

300 Promoziun <strong>da</strong>lla cultura 47’772.70 4’120.00 34’600 42’248.70 2’228.00<br />

318.00 Promoziun <strong>da</strong>lla cultura 17’680.00 10’000 6’675.50<br />

318.01 Cuosts fiasta 1. d’uost 6’061.80 5’000 6’114.15<br />

365.01 Contribuziuns ad uniuns localas 14’865.00 13’500 14’900.00<br />

365.05 Museums regiunals <strong>da</strong>lla Surselva 3’376.05 3’400 3’376.05<br />

365.22 Contr. ediziun emigraziun tuatschina 10’000.00<br />

365.23 Contr. tschentar cruschs sin pézza 1’094.85 2’700<br />

365.24 Contr. Stalla Libra 2’500.00<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 2’195.00 1’183.00<br />

32


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

436.00 Vendita cudischs 120.00 228.00<br />

463.00 SMT - contribuziun fiasta 1. d’uost 2’000.00<br />

463.01 SMT e SP - contr. concert Opera Viva 4’000.00<br />

320 Museum La Truaisch 52’537.70 16’473.25 82’100 18’000 69’463.77 22’470.60<br />

300.00 Cumissiun 3’507.15 3’000 1’242.00<br />

301.00 Pagas 17’477.55 17’000 17’079.95<br />

301.01 Pagas gidonter 1’084.50 3’000<br />

303.00 Prestaziuns socialas 718.70 14.50<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 58.20 1.20<br />

311.00 Acquist objects d’art 1’500.00 5’000 5’000.00<br />

311.01 Acquist d’indrezs 2’327.40 3’000 1’000.00<br />

311.02 Acquist cristallas 10’000<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 4’139.15 6’500 4’000.00<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua e rumians) 386.95 700 861.05<br />

313.00 Material <strong>da</strong> diever 220.00 3’000 511.75<br />

313.01 Acquist cristallas/cudischs per vendita 1’400.00 2’500 1’790.50<br />

314.00 Manteniment baghetg e contuorn 10’890.35 10’000 18’855.90<br />

318.00 Telefonats 1’181.45 1’200 1’101.65<br />

318.01 Assicuranzas 2’311.50 3’000 2’416.02<br />

318.03 Propagan<strong>da</strong>, publicaziuns ed exposiziuns 1’825.05 7’000 4’318.25<br />

319.00 Diversas expensas 500.00 2’000 354.40<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 3’009.75 4’000 8’316.60<br />

390.01 Tscheins interns 1’200 2’600.00<br />

434.00 Entra<strong>da</strong>s museum 10’008.25 11’000 11’390.40<br />

434.01 Diversas entra<strong>da</strong>s 2’465.00 3’000 2’813.00<br />

435.00 Vendita inventari 3’500.00<br />

436.02 Restituziuns <strong>da</strong> segira<strong>da</strong>s<br />

461.00 Contribuziun cantunala 4’000.00 4’000 4’000.00<br />

340 Bogn cuvretg Sedrun 371’562.69 466’400 396’494.88<br />

363.00 Deficit dil menaschi 371’562.69 466’400 396’494.88<br />

350 Plazza <strong>da</strong> sport 48’447.37 12’040.00 48’150 14’000 87’631.50 31’823.00<br />

300.00 Cumissiun 1’000<br />

312.00 Energia 2’743.65 4’000 3’148.65<br />

314.00 Lavurs <strong>da</strong> manteniment 21’054.02 10’000 33’001.35<br />

314.01 Manteniment plazzas entras clubs 10’340.00 10’000 9’449.00<br />

314.02 Menaschi e manteniment patinera 8’000.00 9’000 8’253.75<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 6’309.70 7’000 6’122.75<br />

390.01 Tscheins interns 7’150 27’656.00<br />

434.01 Taxas <strong>da</strong> diever 1’700.00 4’000 2’324.00<br />

436.00 Taxa <strong>da</strong> diever dils clubs 10’340.00 10’000 9’499.00<br />

436.01 Restituziuns 20’000.00<br />

390 Clutger baselgia 3’530.90 4’000 9’597.00<br />

314.00 Manteniment 3’530.90 4’000 9’597.00<br />

4 Sana<strong>da</strong>d 514’935.88 34’729.15 318’700 16’000 313’720.80 22’706.35<br />

Surpli expensas 480’206.73 302’700 291’014.45<br />

400 Spital regiunal Surselva 316’195.40 246’000 238’076.20<br />

362.01 Contribuziun al deficit 316’195.40 246’000 238’076.20<br />

410 Casa <strong>da</strong> tgira Sursassiala 104’965.65 4’585.15 15’000 16’564.75<br />

318.00 Regiun <strong>da</strong> planisaziun Sursassiala 13’179.75 5’000 1’594.75<br />

363.00 Contr. d’investiziun casas <strong>da</strong> tgira 10’000 14’970.00<br />

363.01 Cuosts <strong>da</strong> tgira cussadents ordeifer 91’785.90<br />

462.00 Contribuziun Mustér + Medel 4’585.15<br />

440 Tgira ambulonta 45’588.53 22’500 19’371.70<br />

365.00 Spitex Cadi 39’448.48 14’500 11’810.00<br />

365.03 Cussegliaziun <strong>da</strong> geniturs 6’140.05 8’000 7’561.70<br />

33


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

460 Survetsch <strong>da</strong> sana<strong>da</strong>d en scola 48’186.30 30’144.00 35’200 16’000 39’708.15 22’706.35<br />

301.00 Miedi 414.00 1’500 617.40<br />

301.01 Dentist <strong>da</strong> scola 44’616.40 30’000 34’872.80<br />

303.00 Prestaziuns socialas 1’852.55 1’200 1’412.60<br />

318.01 Contribuziuns survetsch dentari 1’303.35 2’500 2’805.35<br />

436.00 Contribuziuns geniturs survetsch dentari 30’144.00 16’000 22’706.35<br />

5 Ovras socialas 481’161.50 312’467.62 380’500 112’110 478’158.33 42’454.00<br />

Surpli expensas 168’693.88 268’390 435’704.33<br />

560 Habitaziuns socialas 11’733.00 1’500<br />

366.00 Contribuziun <strong>da</strong>lla vischnaunca 1’500<br />

436.00 Restituziuns <strong>da</strong> privats 11’733.00<br />

571 Tgèsa s. Vigeli 257’024.60 210’439.27 100’000 39’110 277’180.48<br />

363.00 Deficit dil menaschi 162’660.48<br />

363.01 Contr. d’investiziun Tgèsa s.Vigeli 100’000 113’920.00<br />

363.02 Cumpart cuosts <strong>da</strong> tgira 257’024.60<br />

390.00 Tscheins interns 600.00<br />

463.00 Gudogn dil menaschi 210’439.27 39’110<br />

580 Susteniments 170’495.05 52’820.70 205’000 47’000 160’961.85 4’786.50<br />

366.00 Burgheis e habitonts en vischnaunca 81’552.95 70’000 49’889.65<br />

366.02 Burgheis en auters cantuns 8’769.10 50’000 14’579.20<br />

366.05 Ulivaziun <strong>da</strong> grevezias 80’173.00 85’000 96’493.00<br />

436.00 Restituziuns <strong>da</strong> privats 44’808.95 15’000 29’956.70<br />

461.00 Contribuziuns cantunalas 8’011.75 32’000 -25’170.20<br />

589 Divers susteniments e prevenziun 43’913.85 37’474.65 62’000 26’000 30’623.00 37’667.50<br />

300.01 Cumissiun <strong>da</strong> prevenziun 695.00 3’000 2’380.50<br />

303.00 Prestaziuns socialas 7.40 17.90<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna .60 1.50<br />

318.00 Projects <strong>da</strong> prevenziun 4’500 2’676.85<br />

318.01 Project d’integraziun 3’499.60<br />

362.00 Contribuziun lavur <strong>da</strong> giuventetgna Cadi 21’627.45 22’000<br />

365.01 Contribuziun d’agid per toxicomans 3’449.00 3’500 3’101.20<br />

366.00 Prefinanziaziun d’aliments 12’643.00 22’000 20’564.50<br />

366.01 Tgira d’affons 4’000<br />

366.02 Contribuziun promoziun d’integraziun 1’991.80 3’000 1’880.55<br />

436.01 Restituziuns d’aliments 19’660.95 12’000 40’104.00<br />

461.00 Contribuziuns cantunalas 3’000 -2’436.50<br />

461.01 Contribuziun cant. project d’integraziun 7’000.00<br />

462.00 Contr. pleiv catolica lavur giuventetgna 10’813.70 11’000<br />

590 Acziuns d’agid 9’728.00 12’000 9’393.00<br />

365.00 Contribuziuns caritativas 9’728.00 10’000 9’393.00<br />

365.03 Contribuziuns specialas 2’000<br />

6 Traffic 735’758.09 74’632.60 833’700 63’100 533’086.15 89’049.55<br />

Surpli expensas 661’125.49 770’600 444’036.60<br />

610 Vias cantunalas 24’517.55 45’500 21’893.80<br />

361.00 Contribuziuns pil stradun 19’256.95 40’000 16’633.20<br />

361.01 Contribuziuns traffic regiunal 5’260.60 5’500 5’260.60<br />

620 Menaschi stra<strong>da</strong>lesser 639’684.14 20’369.40 693’000 14’500 431’373.25 32’980.35<br />

303.00 Prestaziuns socialas 180.95<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 37.65 68.60<br />

314.00 Manteniment vias/sen<strong>da</strong>s quartiers 113’008.18 140’000 89’669.07<br />

314.01 Dismessa <strong>da</strong> neiv 142’760.30 180’000 99’714.15<br />

314.02 Schubergiar tumbins 9’844.20 25’000 314.35<br />

314.03 Manteniment via Maighels 5’248.30 5’000 274.50<br />

314.13 Manteniment vias <strong>da</strong> megliuraziun 31’261.21 20’000 21’347.33<br />

34


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

314.27 Manteniment via Cavorgia sut -1’480.45<br />

314.30 Manteniment sen<strong>da</strong> <strong>da</strong>lla staziun 22’154.65<br />

314.32 Manteniment via Selva 84’678.05 80’000<br />

314.33 Manteniment via Spinatscha 45’714.05 60’000<br />

318.02 Signalisaziun stra<strong>da</strong>la 2’359.60 5’000 7’406.55<br />

318.03 Dismessa <strong>da</strong> gliet 7’452.15 15’000 21’152.00<br />

318.04 Evaluar situaziun vias <strong>da</strong> meglieraziun 26’804.95<br />

319.00 Diversas expensas 65.00 2’000 337.25<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 128’842.95 95’500 103’834.85<br />

390.01 Lavurs d’auters dep./dismessa neiv 43’088.00 65’500 64’919.00<br />

434.00 Dismessa <strong>da</strong> neiv per privats 11’590.60 3’000 14’216.85<br />

436.01 Restituziun AWP Berna 7’928.80 10’000 9’302.00<br />

436.03 Contribuziuns vias <strong>da</strong> megliuraziun 850.00 1’500 3’550.00<br />

436.05 Contr. avertura staziun Sedrun 5’911.50<br />

622 Magasins e luvratori 11’413.40 8’117.25 14’200 5’600 9’688.75 6’852.80<br />

311.00 Indrezs el luvratori 2’000<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 6’002.65 5’000 7’195.25<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua e rumians) 1’254.40 1’200 1’303.05<br />

314.00 Manteniment 1’027.45 3’000<br />

318.00 Assicuranza dils baghetgs 689.45 1’000 262.55<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 2’439.45 2’000 927.90<br />

423.00 Tscheins d’affittaziun 4’800.00 5’600 4’800.00<br />

436.00 Cumpart energia 3’317.25 2’052.80<br />

623 Parcadis 22’107.85 46’145.95 37’500 43’000 34’880.50 49’216.40<br />

314.00 Manteniment 15’000 9’934.85<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 10’584.85 2’500 8’716.65<br />

390.01 Lavurs d’auters dep./dismessa neiv 11’523.00 20’000 16’229.00<br />

434.00 Taxas <strong>da</strong> parcar 41’127.00 40’000 41’194.00<br />

434.02 Taxas uras <strong>da</strong> parcar 5’018.95 3’000 8’022.40<br />

624 Illuminaziun publica 38’035.15 43’500 35’249.85<br />

312.00 Energia 18’266.85 20’000 17’076.30<br />

314.00 Manteniment 4’618.65 13’000 8’441.10<br />

314.01 Novas illuminaziuns 14’234.85 10’000 9’136.55<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 914.80 500 595.90<br />

7 Ambient e planisaziun 942’187.09 848’078.85 983’720 851’020 953’872.55 862’155.46<br />

Surpli expensas 94’108.24 132’700 91’717.09<br />

710 Canalisaziun<br />

711 Serenera e canalisaziun 657’722.00 657’722.00 630’000 630’000 656’537.56 656’537.56<br />

301.00 Pagas 87’311.60 90’000 86’520.00<br />

303.00 Prestaziuns socialas 7’050.20 7’200 6’819.40<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 5’801.60 5’700 5’596.80<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 1’860.40 1’900 1’842.25<br />

310.00 A<strong>da</strong>ttaziun plan <strong>da</strong> lingias LIS 8’000 1’600.00<br />

311.00 Cumpra <strong>da</strong> material e maschinas 2’354.49 20’000 20’504.15<br />

311.01 Acquist indrez d’EED 690.01<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 45’926.66 48’000 48’816.52<br />

312.01 Taxas annualas (aua e rumians) 1’201.24 4’000 1’202.69<br />

313.00 Material <strong>da</strong> diever e chemicalias 36’307.94 35’000 26’117.18<br />

313.01 Material <strong>da</strong> diever canalisaziun 3’000<br />

314.00 Manteniment serenera 39’285.68 40’000 49’911.57<br />

314.01 Manteniment lingias canalisaziun 84’197.57 50’000 39’643.41<br />

314.02 Dislocaziuns lingias canalisaziun 31’872.53 5’000 340.80<br />

314.03 Novas lingias <strong>da</strong> canalisaziun 27’777.78 5’000 32’473.56<br />

315.00 Manteniment vehichel 4’519.04 2’000 5’714.37<br />

317.00 Spesas e vestgadira 756.39 3’000 800.45<br />

318.00 Telefonats e francaturas 2’142.13 2’000 2’494.94<br />

318.01 Assicuranzas 6’718.90 16’000 12’122.10<br />

35


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

319.00 Dismessa <strong>da</strong> gliet 41’561.77 37’000 33’334.16<br />

319.01 Diversas expensas 1’345.00<br />

330.00 Sperditas 16’000.00<br />

331.00 Amortisaziuns 100’728.66 150’000 150’000.00<br />

380.00 Conto d’ulivaziun - surpli entra<strong>da</strong>s 61’151.32 57’200 88’516.50<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 51’716.10 39’000 40’976.70<br />

390.01 Tscheins interns 135.00 1’000 500.00<br />

434.00 Taxas <strong>da</strong> diever - annualas 656’922.00 625’000 654’720.66<br />

435.00 Vendita <strong>da</strong> material 800.00<br />

490.00 Lavurs per auters departaments 5’000 1’816.90<br />

720 Dismessa <strong>da</strong> rumians 140’575.40 140’575.40 167’520 167’520 151’950.45 151’950.45<br />

301.00 Pagas 779.75 614.15<br />

303.00 Prestaziuns socialas 39.15 118.55<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 10.50 69.90<br />

311.00 Cumpra d’utensils e containers 1’028.70 1’000<br />

311.01 Indrez <strong>da</strong> cumpostar 2’000 1’367.40<br />

312.01 Taxas annualas (rumians) 92.60 52.65<br />

314.00 Manteniment deponias 6’930.85 10’000 19’721.20<br />

314.02 Manteniment plazza <strong>da</strong> cumpostar 11’696.20 15’000 6’810.45<br />

316.00 Tscheins per containers (Mulden) 3’996.00 3’000 3’981.20<br />

316.01 A<strong>da</strong>ttaziun progam EED 993.60 1’856.10<br />

318.01 Dismessa <strong>da</strong> fier e rumians blocconts 2’516.45 10’000 7’478.10<br />

318.02 Dismessa <strong>da</strong> curdems <strong>da</strong> cuschina 500<br />

318.03 Dismessa d’ielis e chemicalias 419.05 1’000 378.75<br />

318.04 Transports <strong>da</strong> rumians 38’956.65 50’000 41’450.30<br />

318.05 Dismessa <strong>da</strong> ca<strong>da</strong>vers 6’416.40 7’000 7’249.25<br />

318.07 Francaturas 367.00<br />

330.00 Sperditas 500.00<br />

331.00 Amortisaziuns 27’000.00 27’000 16’000.00<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 34’172.50 37’000 40’068.45<br />

390.01 Tscheins interns 4’660.00 4’020 4’734.00<br />

434.00 Taxas per deponias 27’105.05 70’000 24’287.60<br />

434.01 Cumpart privats dismetter ca<strong>da</strong>vers 894.05 1’000 1’332.15<br />

434.03 Taxas fun<strong>da</strong>mentalas vischnaunca 57’612.60 53’000 26’000.00<br />

434.04 Diversas entra<strong>da</strong>s 18’813.65 10’000 20’887.40<br />

462.00 Contribuziun RS 22’783.15 20’000 22’783.15<br />

480.00 Conto d’ulivaziun mancos 13’366.90 13’520 56’660.15<br />

740 Santeri 19’516.74 6’300.00 28’500 5’000 20’351.22 3’800.00<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 9.50<br />

311.00 Manteniment santeri 4’586.99 10’000 7’988.27<br />

311.01 Manteniment caplutta <strong>da</strong> morts 835.25 1’000<br />

311.02 Maschina <strong>da</strong> cavar fossas 500<br />

316.00 Cumpart caluster 2’050.00 2’000 2’500.00<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 12’035.00 15’000 9’862.95<br />

434.00 Taxas per cavar fossas 6’300.00 5’000 3’800.00<br />

750 Protecziun <strong>da</strong>lla natira 127’309.10 43’466.45 109’700 48’500 85’722.57 49’642.45<br />

300.00 Stab <strong>da</strong> crisa 1’840.00 7’000 1’105.00<br />

303.00 Prestaziuns socialas 58.15 600 59.50<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 12.10 100 17.30<br />

314.01 Erecziun punts e rempars 10’000 500.75<br />

314.02 Donns <strong>da</strong> malaura 59’319.55 20’000 264.00<br />

314.04 Sanaziun rempars Drun 8’050.00<br />

314.08 Mesiras <strong>da</strong> protecziun Val Vadretg 7’099.15 7’000<br />

315.00 Manteniment indrez IMIS 14’611.50 15’000 15’966.10<br />

318.00 Concept d’energia 1’958.30<br />

319.00 Stab <strong>da</strong> crisa - divers 614.05 5’000 4’856.75<br />

365.00 Promover energias regenerablas 14’214.00 15’000 26’096.97<br />

366.00 Abonnament general 22’600.00 22’500 19’550.00<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 6’940.60 7’500 7’297.90<br />

434.00 Vendita cartas dil di 23’251.00 21’000 22’601.00<br />

36


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

436.00 Contribuziuns privatas IMIS 1’885.20 1’500 1’686.40<br />

436.03 Contribuziuns privatas segirtad 3’220.55 3’500 3’055.50<br />

461.00 Contribuziuns cantunalas IMIS 11’312.20 12’000 10’119.55<br />

461.03 Contribuziuns cantunalas segirtad 3’797.50 10’500 12’180.00<br />

790 Planisaziun locala -2’936.15 15.00 48’000 39’310.75 225.00<br />

318.00 Planisaziun locala -5’680.50 45’000 35’735.45<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 2’744.35 3’000 3’575.30<br />

436.00 Restituziun dils privats 15.00 225.00<br />

8 Economia 2’069’407.75 2’131’083.10 1’868’120 2’044’025 2’137’359.27 2’413’101.74<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 61’675.35 175’905 275’742.47<br />

800 Alps e pastiras 114’461.75 78’882.95 135’800 72’000 87’437.77 78’179.25<br />

303.00 Prestaziuns socialas 580.05 1’500 11.80<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 319.05 300 220.05<br />

314.00 Meglieraziuns <strong>da</strong> pastiras 40’849.75 45’000 30’697.70<br />

314.01 Manteniment baghetgs d’alp 47’092.75 50’000 39’546.72<br />

314.02 Manteniment diever general 71.00 10’000 1’876.15<br />

314.10 Manteniment baghetgs d’alps affitta<strong>da</strong>s 8’593.90 15’000 2’106.55<br />

314.11 Manteniment d’alps affitta<strong>da</strong>s 3’772.00 10’000 5’468.00<br />

314.15 Clauder ora palius 1’958.40 2’500 1’671.50<br />

319.00 Diversas expensas 614.00 1’000 1’275.40<br />

390.00 Lavurs d’auters dep. alps indigenas 10’610.85 500 4’563.90<br />

434.00 Affittaziun d’alps 19’400.00 20’000 19’400.00<br />

434.01 Gudi<strong>da</strong>s <strong>da</strong>llas alps e pastiras 9’355.00 8’000 9’835.00<br />

434.02 Terren occupau 6’669.00 6’000 7’316.00<br />

434.03 Diversas entra<strong>da</strong>s 5’000.00 4’000 4’300.00<br />

460.00 Contribuziuns d’alpegiaziun 34’060.95 30’000 32’930.25<br />

461.00 Contribuziun cantunala per palius<br />

801 Meglieraziuns <strong>da</strong> funs 61’772.00 48’000.00 60’000 48’000 33’000.00 14’000.00<br />

318.00 Concept colligiaziun alps e pastiras 60’000.00 60’000<br />

318.01 Concept schurmetg surfatschas ecologicas 33’000.00<br />

319.00 Mesira <strong>da</strong> cumpensazin «plauncas Niregl» 1’772.00<br />

461.00 Contr. cant. colligiaziun alps/pastiras 48’000.00 48’000<br />

461.01 Contr. cant. schurmetg surf. ecologicas 14’000.00<br />

802 Tratga <strong>da</strong> tiers 18’903.00 11’432.50 27’000 13’000 26’510.00 15’109.50<br />

318.00 Virolaziuns 2’000.00 1’000.00<br />

361.00 Fondo d’epidemias 16’903.00 27’000 25’510.00<br />

436.00 Cumpart privats fondo d’epidemias 11’432.50 13’000 15’109.50<br />

808 Mesiras socialas 637.25 720 637.25<br />

365.00 Contribuziun uniun purila 637.25 720 637.25<br />

810 Forestalesser 1’076’173.43 1’115’731.72 935’700 914’400 1’112’762.70 1’156’314.91<br />

301.00 Pagas 675’614.90 590’000 668’278.35<br />

303.00 Prestaziuns socialas 54’050.80 48’000 50’554.80<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 35’877.70 37’000 33’434.25<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 24’597.75 26’000 26’960.00<br />

306.00 Vestgadira, spesas <strong>da</strong> proviantaziun 23’222.90 21’500 18’796.85<br />

309.00 Ulteriuras spesas dil persunal 3’634.20 2’500 3’331.20<br />

310.00 Local e material <strong>da</strong> biro 4’838.02 3’500 1’795.05<br />

310.01 Manteniment magasins e remisas 307.50<br />

311.00 Acquist maschinas ed utensils 10’427.50 13’000 22’541.90<br />

311.01 Acquist vehichel 19’900.00 20’000<br />

311.03 Acquist terren «Carmihut» 5’000.00<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 4’299.75 1’700 1’587.70<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua e rumians) 1’187.20 3’000 1’275.65<br />

313.00 Material <strong>da</strong> menaschi 18’547.27 15’000 12’131.41<br />

313.01 Segira<strong>da</strong>s per maschinas 19’800.05 18’000 18’418.35<br />

313.02 Manteniment maschinas e vehichels 81’051.18 65’000 79’830.75<br />

37


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

314.00 Manteniment vias d’uaul 15’585.69 12’000 5’440.92<br />

314.02 Manteniment luvratori 2’129.30 3’000 2’043.85<br />

315.00 Manteniment tuorn <strong>da</strong> suga 85.10<br />

318.00 Telefonats 2’536.65 3’500 1’745.85<br />

318.02 Cuosts transports <strong>da</strong> lenna 36’947.35 93’257.00<br />

318.03 Cuosts <strong>da</strong> scursar 5’000<br />

318.04 Cuosts <strong>da</strong> rumiar uaul 4’535.00 4’000 3’060.00<br />

318.05 Assicuranza pils edifecis 554.35 1’500 1’403.30<br />

319.00 Diversas expensas 20’523.30 35’000 51’198.72<br />

329.00 Sconto sin vendita <strong>da</strong> lenna 4’024.42 3’006.50<br />

352.00 Contribuziun alla selva/SHV 2’289.00 2’500 1’947.00<br />

366.00 Restituziun a privats 4’082.40<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 5’609.25 5’000 5’638.20<br />

422.00 Tscheins depositum forestal 256.80 400 322.90<br />

434.00 Lavurs per tiarzas persunas 132’141.60 69’000 118’417.10<br />

434.01 Rumi<strong>da</strong> <strong>da</strong> neiv 11’633.50 12’000 12’263.30<br />

435.10 Lenna <strong>da</strong> condotta 146’110.62 110’000 104’437.06<br />

435.30 Lenna <strong>da</strong> brisch e stialas 21’392.50 34’500 24’002.50<br />

435.50 Vendita <strong>da</strong> pigneuls <strong>da</strong> Na<strong>da</strong>l 1’619.00 162.00<br />

435.60 Vendita lenna d’energia 29’218.00<br />

436.00 Prestaziuns EO e cass d’accident 16’381.20 27’091.95<br />

437.00 Restituziun dil <strong>da</strong>zzi 1’109.95 1’500 1’008.40<br />

438.00 Atgnas prestaziuns <strong>quen</strong> d’investiziun 133’207.85 140’000 173’182.00<br />

451.00 Contribuziuns cantunalas 12’776.00 12’000 12’526.00<br />

461.01 Restituziuns per donns d’uaul 163’279.65 110’000 175’224.50<br />

462.01 Emprest luvrers 24’554.05 10’000 19’758.20<br />

490.00 Lavurs auters departaments diversas 84’830.00 61’000 81’699.00<br />

490.01 Stra<strong>da</strong>lesser 120’545.00 90’000 97’860.00<br />

490.02 Formaziun turistica 118’293.00 121’000 139’910.00<br />

490.03 Manteniment sen<strong>da</strong>s 45’890.00 35’000 36’327.00<br />

490.04 Manteniment santeri 12’035.00 15’000 9’565.00<br />

490.05 Manteniment parcadis 21’498.00 22’000 23’158.00<br />

490.06 Manteniment plazza <strong>da</strong> sport Dulezi 5’090.00 5’000 4’931.00<br />

490.07 Manteniment magasin e luvratori 1’000 332.00<br />

490.08 Dismessa <strong>da</strong> neiv 43’088.00 65’000 64’919.00<br />

820 Energia regenerabla 11’135.05 10’640.50 11’500 12’000<br />

318.00 Cumpra <strong>da</strong> lenna (agen uaul) 10’000.00 10’500<br />

318.01 Cumpra <strong>da</strong> lenna tiarzas persunas 379.05<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 756.00 1’000<br />

435.00 Vendita <strong>da</strong> stialas 10’640.50 12’000<br />

830 Formaziun turistica 556’824.63 171’383.40 592’700 154’625 706’112.76 174’405.55<br />

303.00 Prestaziuns socialas 334.05 234.10<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 90.55 53.80<br />

314.00 Manteniment general 2’341.30 10’000 1’910.65<br />

314.02 Manteniment loipa e cuosts pistunza 28’798.10 37’000 46’648.87<br />

314.03 Manteniment sen<strong>da</strong>s 34’018.44 68’000 41’458.21<br />

314.04 Manteniment plazzas <strong>da</strong> giug 12’088.64 36’000 28’743.69<br />

314.06 Manteniment e tgira dils vitgs 32’806.25 62’000 37’517.24<br />

314.07 Sen<strong>da</strong> <strong>da</strong>llas 4 fontaunas 13’398.95<br />

318.04 Project tgina dil Rein 87’944.40 50’000 163’479.00<br />

318.05 Project San Gottardo 23’000.00 25’000 23’000.00<br />

318.06 Marketing dil liug 2’839.20<br />

318.07 SMT - project «Optima Concret» 5’000.00 10’146.00<br />

362.00 Avertura pass Lucmagn 4’377.25 13’500 1’000.00<br />

365.00 Contribuziun SMT 74’000.55 60’000 70’459.55<br />

365.04 Contribuziun Bogn Sedrun 84’182.95 70’200 78’856.50<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 167’842.15 161’000 186’367.00<br />

434.00 Vignettas cuorsa liunga 20’855.00 15’000 19’569.00<br />

434.01 Prestaziuns per tiarzas persunas 7’723.50 22’000 18’409.05<br />

436.02 Restituziun SMT 140’304.90 117’625 131’427.50<br />

462.06 SMT - contr. dism. edifeci plazza giug 5’000.00<br />

462.07 Axpo - contr. tgina dil Rein 2’500.00<br />

38


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

840 Promoziun economia 146’615.10 4’700 40’398.78<br />

318.00 Concurrenza <strong>da</strong> project center survetschs 55.00<br />

318.01 Studia terren Dieni 11’199.20 24’898.55<br />

318.02 Prestudia lag Claus/Surrein 10’909.85<br />

318.03 Colligiaziun territoris <strong>da</strong> skis 235.80<br />

318.04 Svilup <strong>da</strong> resorts 4’683.20<br />

318.05 Planisaziun Pass Alpsu 6’330.75<br />

318.06 Implont <strong>da</strong> glera 29’530.10<br />

318.07 Plan <strong>da</strong> quartier Dulezi 4’990.65<br />

318.08 Project <strong>da</strong> pilot - secun<strong>da</strong>s habitaziuns 10’000.00<br />

362.00 Promoziun <strong>da</strong>ll’economia regiunala 4’590.40 4’700 4’590.38<br />

366.00 Campadi Rein SA - contr. à-fond-perdu 75’000.00<br />

860 Energia 82’885.54 695’012.03 100’000 830’000 130’500.01 975’092.53<br />

318.00 Energia <strong>da</strong> concessiun 82’885.54 100’000 130’500.01<br />

410.00 Vendita forza gratuita e <strong>da</strong> preferenza 146’959.95 180’000 230’071.97<br />

410.01 Vendita forza <strong>da</strong> participaziun 64’297.16 70’000 58’464.04<br />

410.02 Energia <strong>da</strong> prestaziun energia alpina 346’029.37 430’000 475’582.11<br />

410.03 Concessiun per traversar cun conduct 137’725.55 150’000 210’974.41<br />

9 Finanzas e taglias 3’193’258.97 7’758’937.16 1’701’610 6’744’470 4’479’548.70 8’785’206.41<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 4’565’678.19 5’042’860 4’305’657.71<br />

900 Taglias communalas 31’666.45 5’453’060.30 21’500 4’562’500 27’896.85 6’476’167.08<br />

329.00 Cantun-incasso taglias pers. giuridicas 9’471.30 12’000 14’030.05<br />

329.01 Cantun - incasso taglias pers. naturalas 21’854.15 9’000 13’084.30<br />

340.00 Marcas <strong>da</strong> tgauns 341.00 500 782.50<br />

400.10 Taglia d’entra<strong>da</strong> <strong>da</strong> persunas naturalas 2’371’116.20 1’800’000 2’701’064.80<br />

400.11 Taglia speciala - cumpensaziun capital 18’122.20 20’000 69’145.84<br />

400.20 Taglia <strong>da</strong> facultad persunas naturalas 271’056.00 230’000 358’560.00<br />

400.40 Taglia alla fontauna 933’837.45 735’000 1’315’617.51<br />

400.50 Taglia <strong>da</strong> persunas giuridicas 553’569.00 600’000 741’502.00<br />

402.00 Taglia <strong>da</strong> schischom 859’466.60 810’000 825’730.00<br />

403.00 Taglia <strong>da</strong> gudogn sin schischom 75’836.35 40’000 67’549.93<br />

404.00 Taglia scumia<strong>da</strong> <strong>da</strong> maun 2% 359’407.00 300’000 373’383.00<br />

405.00 Taglia d’jerta 3’437.00 20’000 15’954.00<br />

406.02 Taglia <strong>da</strong> tgauns 7’212.50 7’500 7’660.00<br />

920 Ulivaziuns <strong>da</strong> finanzas 195’894.10 187’000 264’115.80<br />

340.00 Contribuziun pleiv catolica - taglia a/f 85’081.45 37’000 88’049.60<br />

341.00 Ulivaziun tscheins d’aua 61’225.00 90’000 101’840.00<br />

361.00 Contribuziun fondo d’ulivaziun/taglia 49’587.65 60’000 74’226.20<br />

932 Regals e patentas 1’800.00 600 700.00<br />

410.00 Patentas d’ustria 1’800.00 600 700.00<br />

934 Tscheins d’aua 10’985.35 1’796’098.90 15’000 1’750’000 13’983.00 1’620’419.00<br />

360.00 Franc per la cuntra<strong>da</strong> 10’985.35 15’000 13’983.00<br />

410.00 Tscheins d’aua ORA 1’196’098.90 1’500’000 1’020’419.00<br />

410.03 Cumpart gudogn energia alpina 600’000.00 250’000 600’000.00<br />

935 Concessiuns 136’021.70 101’500 132’188.10<br />

410.00 Indem. Sedrun Pendicularas SA 36’840.00 36’500 36’630.00<br />

410.01 Explotaziun <strong>da</strong> sablun e glera 64’426.25 35’000 60’777.50<br />

410.02 Explotaziun <strong>da</strong> scalegl 6’985.20 6’000 3’402.90<br />

410.03 Patentas <strong>da</strong> cristallas 25’683.10 21’000 27’130.10<br />

436.00 Distribuziun entra<strong>da</strong>s taxa CO2 2’087.15 3’000 4’247.60<br />

936 RWM Schweiz AG e militer 51’912.10 51’200 52’129.10<br />

410.00 RWM Schweiz AG 51’776.00 51’000 51’776.00<br />

410.01 Indemnisaziuns per sittar - militer 136.10 200 353.10<br />

39


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

937 Incunvegnientscha Neat 30’934.70 50’000.00 45’000 50’000 61’095.65 199’539.45<br />

303.00 Prestaziuns socialas 227.10 301.55<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 89.20 117.80<br />

317.00 Neat 21’506.40 35’000 25’526.30<br />

318.01 Porta Alpina 9’112.00 10’000 35’150.00<br />

436.00 Contribuziun Neat 50’000.00 50’000 195’000.00<br />

436.01 Contribuziun ORA, Baden 4’539.45<br />

940 Tscheins 313’164.75 95’318.11 350’000 83’370 341’741.57 127’648.23<br />

320.00 Tscheins <strong>da</strong> deivets currents 1’129.15 10’000 4.90<br />

322.00 Tscheins dils emprests 312’035.60 340’000 341’736.67<br />

421.00 Tscheins dils debiturs 9’768.75 2’000 4’580.55<br />

422.00 Tscheins <strong>da</strong> vaglias 31’754.36 12’000 30’977.68<br />

422.01 Dividen<strong>da</strong> ORA 49’000.00 56’000 56’000.00<br />

490.00 Tscheins interns facultad administrativa 4’795.00 13’370 36’090.00<br />

942 Immobilias e possess <strong>da</strong> finanzas 80’765.19 157’569.25 143’500 143’000 117’216.65 170’030.55<br />

301.00 Pagas pedel 21’048.60 28’500 27’701.75<br />

303.00 Prestaziuns socialas 1’733.05 2’300 2’170.10<br />

304.00 Cassa <strong>da</strong> pensiun 1’729.20 2’000 2’050.75<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 148.40 200 182.60<br />

311.00 Acquist <strong>da</strong> maschinas ed utensils 5’000<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 9’903.80 12’000 10’807.45<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua, rumians) 2’705.39 4’000 2’264.30<br />

313.00 Material <strong>da</strong> diever 1’581.40 5’000 2’098.35<br />

314.00 Manteniment casa communala 35’897.95 75’000 24’410.15<br />

314.01 Tualetta publica Rueras 35’492.45<br />

318.00 Segira<strong>da</strong>s 2’548.35 4’500 4’814.70<br />

318.01 Taxas vendita <strong>da</strong> schischom 724.70<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 2’744.35 5’000 5’224.05<br />

423.00 Tscheins d’affittaziun 100’458.85 92’000 115’259.70<br />

423.01 Tscheins per dretg <strong>da</strong> baghegiar 43’320.05 40’000 44’789.10<br />

436.00 Cumpart cuosts <strong>da</strong> schubergiar 10’489.55 11’000 9’981.75<br />

436.01 Restituziun <strong>da</strong> segira<strong>da</strong>s 800.80<br />

462.00 Contribuziun MGB 2’500.00<br />

943 Casa <strong>da</strong> scola Rueras 39’532.71 5’540.00 44’110 2’300<br />

301.00 Pagas pedel 12’707.50 12’000<br />

303.00 Prestaziuns socialas 1’055.25 920<br />

305.00 Segira<strong>da</strong>s d’accident e malsogna 77.90 90<br />

312.00 Energia e scal<strong>da</strong>ment 8’583.55 14’000<br />

312.01 Taxas annualas (serenera, aua, rumians) 7’073.86 7’100<br />

313.00 Material <strong>da</strong> diever 30.00 1’000<br />

313.01 Cuosts per valetar igl edifeci 2’672.00<br />

314.00 Manteniment baghetgs e contuorn 1’732.35 5’000<br />

318.00 Assicuranzas 1’364.05 2’000<br />

319.00 Diversas expensas 165.00 500<br />

390.00 Lavurs <strong>da</strong>d auters departaments 4’071.25 1’500<br />

427.00 Tscheins garaschas 1’050.00 1’800<br />

427.01 Tscheins scola 4’000.00<br />

436.00 Taxa <strong>da</strong> diever e schubergiar halla 490.00 500<br />

980 Amortisaziun facultad finanziala 21’318.95 11’616.80 15’493.15 6’384.90<br />

332.01 Sperditas 21’318.95 15’493.15<br />

436.00 Restituziun <strong>da</strong> sperditas 11’616.80 6’384.90<br />

981 Amortisaziun facultad administrativa 25’212.95 249’500 459’835.09<br />

331.11 Museum La Truaisch 8’000 9’000.00<br />

331.12 Casa <strong>da</strong> scola Sedrun 57’000 100’000.00<br />

331.13 Casa <strong>da</strong> scola Rueras 3’500<br />

331.14 Casa s. Vigeli 3’000 13’000.00<br />

331.57 Survigilonza cuolm <strong>da</strong> Vi 2’000.00 2’000 835.09<br />

331.61 Luvratori forestal 26’000 45’000.00<br />

40


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

331.62 Plazza <strong>da</strong> sport Dulezi 50’000 197’000.00<br />

331.82 Vehichels forestals 10’000 10’000.00<br />

331.83 Vehichels forestal/stra<strong>da</strong>lesser 2009 35’000 35’000.00<br />

331.84 Via d’uaul Scharinas 3’212.95 20’000 50’000.00<br />

331.85 Lingia d’aua Alp Tgom 5’000.00 14’000<br />

331.86 Plaz Cadruvi 6’000<br />

331.87 Project «Plauncas Niregl» 5’000.00 5’000<br />

331.88 Cundrez <strong>da</strong> siglientar Val Vadretg 6’000.00 6’000<br />

331.89 Project «Mises <strong>da</strong> Camischolas» 4’000.00 4’000<br />

982 Amortisaziun supplementara 1’228’114.00 146’000 2’162’391.61<br />

332.01 Spital Regiunal Glion 44’941.00 46’000 45’347.85<br />

332.08 Project forestal L’On<strong>da</strong>dusa 95’000.00 100’000 100’000.00<br />

332.22 Bogn cuvretg + wellness 94’150.30<br />

332.25 Tgèsa s. Vigeli 6’999.60<br />

332.27 Scola Sedrun 493’909.26<br />

332.33 Casa <strong>da</strong> scola Rueras 32’847.40<br />

332.48 Plazza <strong>da</strong> sport 724’850.35<br />

332.60 Vehichels forestals 31’073.50<br />

332.61 Luvratori forestal 105’403.65<br />

332.62 Via d’uaul Scharinas 175’358.70<br />

332.63 Via d’uaul Camischolas 19’442.40<br />

332.64 Sanaziun lingia d’aua alp Tgom 140’739.00<br />

332.65 Plaz Cadruvi 72’021.00<br />

332.66 Reform Muli T9 Euro 9 136’475.00<br />

332.67 Museum «La Truaisch» 77’923.90<br />

332.68 Campadi Rein SA - Contr. d’investiziun 59’999.00<br />

332.69 Lag Claus Surrein 748’000.00<br />

332.70 Project <strong>da</strong> protecziun 100’000.00<br />

332.71 Cundrez <strong>da</strong> siglientar Val Vadretg 47’023.75<br />

332.72 Crana <strong>da</strong> lenna 38’999.95<br />

983 Prefinanziaziun 1’150’000.00 500’000 900’000.00<br />

380.00 Prefinanziaziun Tgèsa s. Vigeli 1’150’000.00 500’000 900’000.00<br />

990 Ren<strong>da</strong><strong>quen</strong> 65’669.82 115’779.33<br />

399.00 Quen <strong>da</strong> gudogn e sperdita 65’669.82 115’779.33<br />

41


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> d’investiziun Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

Quen d’investiziun 2’465’620.43 1’932’623.30 2’071’000 1’391’540 2’875’725.88 1’525’152.18<br />

Surpli expensas 532’997.13 679’460 1’350’573.70<br />

0 Administraziun generala<br />

1 Segirtad publica<br />

2 Scolaziun 348’212.20<br />

Surpli expensas 348’212.20<br />

3 Cultura e temps liber 842’523.10 225’000<br />

Surpli expensas 842’523.10 225’000<br />

4 Sana<strong>da</strong>d 44’941.00 46’000 45’347.85<br />

Surpli expensas 44’941.00 46’000 45’347.85<br />

5 Ovras socialas<br />

6 Traffic 550’294.05 245’000.00 550’000 245’000 72’021.00<br />

Surpli expensas 305’294.05 305’000 72’021.00<br />

7 Ambient e planisaziun 55’901.88 332’983.15 90’000 175’000 513’861.20 171’219.33<br />

Surpli expensas/entra<strong>da</strong>s 277’081.27 85’000 342’641.87<br />

8 Economia 971’960.40 1’354’640.15 1’160’000 971’540 1’896’283.63 1’353’932.85<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s 382’679.75 188’460 542’350.78<br />

42


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> d’investiziun Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

Quen d’investiziun detagliau<br />

10 Investiziuns facultad administrativa 2’465’620.43 1’749’170.30 2’071’000 1’241’540 2’840’725.88 1’370’652.18<br />

Surpli expensas 716’450.13 829’460 1’470’073.70<br />

2 Scolaziun 348’212.20<br />

Surpli expensas 348’212.20<br />

210 Scolas 348’212.20<br />

503.00 Renovaziun scola Sedrun 348’212.20<br />

3 Cultura e temps liber 842’523.10 225’000<br />

Surpli expensas 842’523.10 225’000<br />

340 Bogn Sedrun 94’150.30 225’000<br />

503.00 Bogn Sedrun 94’150.30 225’000<br />

380 Lag Claus Surrein 748’372.80<br />

503.00 Lag Claus Surrein 748’372.80<br />

4 Sana<strong>da</strong>d 44’941.00 46’000 45’347.85<br />

Surpli expensas 44’941.00 46’000 45’347.85<br />

400 Spital regiunal 44’941.00 46’000 45’347.85<br />

562.00 Contribuziun Spital Regiunal Surselva 44’941.00 46’000 45’347.85<br />

6 Traffic 550’294.05 245’000.00 550’000 245’000 72’021.00<br />

Surpli expensas 305’294.05 305’000 72’021.00<br />

600 Vias e plazzas 550’294.05 245’000.00 550’000 245’000 72’021.00<br />

501.31 Plaz Cadruvi 72’021.00<br />

501.32 Sanaziun Via <strong>da</strong> quartier Valtgeva 350’294.05 350’000<br />

501.33 Sanaziun via megliuraziun Valtgeva 200’000.00 200’000<br />

610.07 Perimeter via <strong>da</strong> quartier Valtgeva 245’000.00 245’000<br />

7 Ambient e planisaziun 55’901.88 332’983.15 90’000 175’000 513’861.20 171’219.33<br />

Surpli expensas/entra<strong>da</strong>s 277’081.27 85’000 342’641.87<br />

710 Canalisaziun 55’153.33 90’000 572.03<br />

501.12 Plan general per drenadi 572.03<br />

501.16 Canalisaziun Rueras 55’153.33 90’000<br />

711 Serenera 748.55 332’983.15 175’000 401’104.52 171’219.33<br />

501.00 Serenera Tujetsch 748.55 401’104.52<br />

610.00 Taxas <strong>da</strong> colligiaziun 332’983.15 175’000 129’575.33<br />

661.00 Subsidi cantunal 41’644.00<br />

720 Plazza <strong>da</strong> rumians «serenera» 112’184.65<br />

501.00 Plazza <strong>da</strong> rumians «serenera» 112’184.65<br />

8 Economia 971’960.40 1’171’187.15 1’160’000 821’540 1’861’283.63 1’199’432.85<br />

Surpli expensas/entra<strong>da</strong>s 199’226.75 338’460 661’850.78<br />

800 Puresser 70’342.75 70’000 740.00<br />

501.00 Sanaziun lingia d’aua Tgom 70’342.75 70’000 740.00<br />

810 Forestalesser 841’617.65 1’171’187.15 1’090’000 821’540 1’860’543.63 1’199’432.85<br />

505.06 Project L’On<strong>da</strong>dusa 419’358.40 600’000 622’308.37<br />

505.07 Survigilonza Cuolm <strong>da</strong> Vi 26’587.60 12’000 7’168.30<br />

505.09 Project Plauncas Niregl 162’741.40 200’000 161.40<br />

505.10 Project <strong>da</strong> protecziun 143’336.80 100’000 214’463.65<br />

505.11 Sanaziun via d’uaul Scharinas 9’638.85 6’841.10<br />

505.12 Rempar S. Bri<strong>da</strong> 34’638.15 453’170.36<br />

505.13 Via Uaul Camischolas 19’442.40<br />

505.14 Cundrez <strong>da</strong> siglientar Val Vadretg 2’519.30 531’344.15<br />

43


Conto Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

505.15 Project «Mises <strong>da</strong> Camischolas 3’796.20 140’000 5’643.90<br />

506.06 Acquist crana <strong>da</strong> lenna 39’000.95 38’000<br />

661.70 Subsidis cantunals project L’On<strong>da</strong>dusa 440’907.95 426’000 378’744.70<br />

661.80 Subsidi cantunal Cuolm <strong>da</strong> Vi 5’734.65 9’600 18’060.45<br />

661.84 Subsidi cantunal project Plauncas Niregl 106’500.00 75’000<br />

661.85 Subsidi cantunal project <strong>da</strong> protecziun 95’583.40 65’000 111’857.65<br />

661.86 Subsidi cantunal via Scharinas 76’393.95<br />

661.88 Subsidi cantunal s. Bri<strong>da</strong> 66’939.45 284’000.00<br />

661.89 Subsidi cantunal Val Vadretg 93’928.60 284’000.00<br />

661.90 Subsidi cantunal Mises <strong>da</strong> Camischolas 95’000<br />

669.03 Contribuziun privata Cuolm <strong>da</strong> Vi 143.35 451.50<br />

669.04 Contribuziun MGB Plauncas Niregl 16’000.00 17’500<br />

669.05 Contribuziun ATEL Plauncas Niregl 52’000.00 90’000<br />

669.07 Contribuziun MGM L’On<strong>da</strong>dusa 34’216.95 33’000 34’902.70<br />

669.08 Contribuziun TBA L’On<strong>da</strong>dusa 10’805.35 10’440 11’021.90<br />

669.09 Contribuziun MGM Val Vadretg 51’455.05<br />

669.10 Contribuziun TBA Val Vadretg 51’455.05<br />

669.11 Contribuziun MGM S. Bri<strong>da</strong> 84’654.85<br />

669.12 Contribuziun TBA S. Bri<strong>da</strong> 54’436.60<br />

669.13 Contribuziun Via Scharinas 6’425.90<br />

840 Plazzas <strong>da</strong> deposit 60’000.00<br />

566.00 Campadi Rein SA - contr. d’investiziun 60’000.00<br />

90 Investiziuns facultad finanziala 183’453.00 150’000 35’000.00 154’500.00<br />

9 Finanzas 183’453.00 150’000 35’000.00 154’500.00<br />

Surpli expensas/entra<strong>da</strong>s 183’453.00 150’000 119’500.00<br />

940 Immobilias ed ulteriura 183’453.00 150’000 35’000.00 154’500.00<br />

facultad finanziala<br />

724.02 Sennaria Surselva SA 20’000.00<br />

724.03 Campadi Rein SA 15’000.00<br />

824.01 Pendicularas Sedrun - restituziun emprest 150’000.00 150’000 154’500.00<br />

803.01 Vendita terren parc. 1681 - cascharia Sedrun 33’453.00<br />

44


Gliesta d’amortisaziun Activau Investiziuns Amortisaziuns Activau<br />

<strong>2011</strong> ils ils<br />

31-12-2010 Expensas Entra<strong>da</strong>s Ordinarias Supplement. 31-12-<strong>2011</strong><br />

Terren Rueras (plaz scola) 1.00 1.00<br />

Canalisaziuns Tujetsch 1.00 55’153.33 55’153.33 1.00<br />

Serenera Tujetsch 377’810.93 748.55 332’983.15 45’575.33 1.00<br />

Serenera Cavorgia 1.00 1.00<br />

Via Surrein 1.00 1.00<br />

Via d’industria (Drun) 1.00 1.00<br />

Via Zarcuns 1.00 1.00<br />

Via Gion<strong>da</strong> - Sontg’Onna 1.00 1.00<br />

Project forestal L’On<strong>da</strong>dusa 161’713.04 419’358.40 485’930.25 * 95’000.00 141.19<br />

Project Bugnei (Lauber I) 1.00 1.00<br />

Project integral uaul Bugnei<br />

Via cantunala Sedrun/Rueras<br />

1.00 1.00<br />

Rueras, Sol<strong>da</strong>nella 1.00 1.00<br />

Via Ruinas - Selva 1.00 1.00<br />

Via Spinatscha 1.00 1.00<br />

Via Cavorgia 1.00 1.00<br />

Via Gion<strong>da</strong> - Staziun 1.00 1.00<br />

Via Bogn 1.00 1.00<br />

Via Cavorgia (vitg) 1.00 1.00<br />

Parcadis Camischolas 1.00 1.00<br />

Via cantunala Rueras - Dieni 1.00 1.00<br />

Survigilonza Cuolm <strong>da</strong> Vi 1.00 26’587.60 5’878.00 2’000.00 18’710.60<br />

Via <strong>da</strong> communicaziun Selva 1.00 1.00<br />

Plan <strong>da</strong> menaschi forestal 1.00 1.00<br />

Plazza <strong>da</strong> deposit Fallun 1.00 1.00<br />

Uras <strong>da</strong> parcar 1.00 1.00<br />

Engron<strong>da</strong>ziun parcadi Dulezi 1.00 1.00<br />

Plazza <strong>da</strong> rumians serenera 253’972.95 27’000.00 226’972.95<br />

Remplazzament plazza Murer SA 1.00 1.00<br />

Porta Alpina 1.00 1.00<br />

Nova illuminaziun turistica 1.00 1.00<br />

Via d’uaul Scharinas 1.00 9’638.85 6’425.90 3’212.95 1.00<br />

Project Plauncas Niregl 19’078.30 162’741.40 174’500.00 5’000.00 2’319.70<br />

Project <strong>da</strong> protecziun 163’872.95 143’336.80 95’583.40 100’000.00 111’626.35<br />

Rempar s. Bri<strong>da</strong> 185’280.71 34’638.15 206’030.90 13’887.96<br />

Cundrez <strong>da</strong> siglientar Val Vadretg 247’344.15 2’519.30 196’838.70 6’000.00 47’023.75 1.00<br />

Proejct «Mises <strong>da</strong> Camischolas» 5’643.90 3’796.20 4’000.00 5’440.10<br />

Lag Surrein 0.00 748’372.80 748’000.00 372.80<br />

Campadi SA - Contribuziun d’inves. 0.00 60’000.00 59’999.00 1.00<br />

Sananziunvia <strong>da</strong> quartier Valtgeva 0.00 350’294.05 245’000.00 105’294.05<br />

Sanaziun via megliuraziun Valtgeva 0.00 200’000.00 200’000.00<br />

Sanaziun lingia d’aua alp Tgom 1.00 70’342.75 5’000.00 65’343.75<br />

Casa <strong>da</strong> scola Sedrun 1.00 1.00<br />

Casa <strong>da</strong> scola Rueras 1.00 1.00<br />

Casa s. Vigeli 1.00 1.00<br />

Museum La Truaisch 1.00 1.00<br />

Bogn cuvretg + Wellness 1.00 94’150.30 94’150.30 1.00<br />

Luvratori / magasin Drun 1.00 1.00<br />

Tschaler <strong>da</strong> refugi Sedrun 1984 1.00 1.00<br />

Sanaziun casa communala 1.00 1.00<br />

Halla plurivalenta 1.00 1.00<br />

Engron<strong>da</strong>ziun santeri 1.00 1.00<br />

Caplutta <strong>da</strong> morts 1.00 1.00<br />

Tegia d’alp val Giuv 1.00 1.00<br />

Tegia d’alp Maighels 1.00 1.00<br />

Tegia dil nurser Cuolm <strong>da</strong> Vi 1.00 1.00<br />

Halla per stialas Tujetsch 1.00 1.00<br />

Plazza <strong>da</strong> sport Dulezi 1.00 1.00<br />

Luvratori forestal 1.00 1.00<br />

Uauls communals 1.00 1.00<br />

Pastiras communalas 1.00 1.00<br />

Alps communalas 1.00 1.00<br />

Praus pauperesser 1.00 1.00<br />

Mobilias scolas 1.00 1.00<br />

Material <strong>da</strong> pumpiers 1.00 1.00<br />

Maschina forestala 1.00 1.00<br />

Vehichel «Toyota Land Cruiser» 1.00 1.00<br />

Apparaturas d’eed e programs 1.00 1.00<br />

Computers per scolas 1.00 1.00<br />

Maschina stra<strong>da</strong>la «Lindner» 1.00 1.00<br />

Plazza <strong>da</strong> golf Sedrun - a fond perdu 1.00 1.00<br />

Maschina stra<strong>da</strong>la «Bucher» 1.00 1.00<br />

Maschina stra<strong>da</strong>la «Holder» 1.00 1.00<br />

Megliuraziun Tujetsch 1.00 1.00<br />

Vehichel <strong>da</strong> pumpiers «TLF» 1.00 1.00<br />

Maschina <strong>da</strong> segar uff. forestal 1.00 1.00<br />

Carr <strong>da</strong> lenna cun tschaghegna 1.00 1.00<br />

Toyota Hi-Lux - acquist 2008 1.00 1.00<br />

Maschina <strong>da</strong> far loipas 1.00 1.00<br />

Reform Muli T9 Euro 4 - Acquist 2009 1.00 1.00<br />

Mesiraziun e terminaziun sort 5 1.00 1.00<br />

Crana <strong>da</strong> lenna 0.00 39’000.95 38’999.95 1.00<br />

Spital regiunal Surselva 0.00 44’941.00 * 44’941.00 0.00<br />

1’414’784.93 2’465’620.43 1’749’170.30 152’941.61 1’228’114.00 750’179.45<br />

* risguar<strong>da</strong>u el preventiv 716’450.13 1’381’055.61<br />

45


Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn <strong>da</strong> <strong>quen</strong> <strong>2011</strong><br />

380.503.00 Lag Claus Surrein frs. 1’100’000.00<br />

Specificaziun Erecziun lag e baghetg <strong>da</strong> menaschi<br />

Instanza Radunonza <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Decidiu 17-12-2010<br />

830.318.07 Formaziun turistica frs. 5’000.00<br />

Specificaziun Project Optima Vista – secun<strong>da</strong> etappa<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 31-01-<strong>2011</strong><br />

410.318.00 Casa <strong>da</strong> tgira Sursassiala frs. 15’400.00<br />

Specificaziun Regiun <strong>da</strong> planisaziun Sursassiala - meinafatschenta<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 14-02-<strong>2011</strong><br />

711.314.01 Serenera e canalisaziun frs. 20’000.00<br />

Specificaziun Sanaziun canalisaziun Gion<strong>da</strong><br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 14-02-<strong>2011</strong><br />

110.318.00 Polizia communala frs. 8’000.00<br />

Specificaziun Controllas <strong>da</strong> notg Securitas<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 28-03-<strong>2011</strong><br />

840.318.04 Promoziun economia frs. 10’000.00<br />

Specificaziun Elavuraziun catalog <strong>da</strong> criteris per investurs<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 11-04-<strong>2011</strong><br />

21.311.02 Uffeci <strong>da</strong> baghegiar frs. 5’800.00<br />

Specificaziun Program administrar <strong>da</strong>mon<strong>da</strong>s <strong>da</strong> baghegiar<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 11-04-<strong>2011</strong><br />

810.318.02 Forestalesser frs. 25’000.00<br />

Specificaziun Sgular Lenna<br />

Instanza Direcziun communala<br />

Decidiu 19-04-<strong>2011</strong><br />

620.318.04 Menaschi stra<strong>da</strong>lesser frs. 27’000.00<br />

Specificaziun Prender si vias <strong>da</strong> megliuraziun<br />

Instanza Suprastonza communala (project <strong>da</strong> sanaziun)<br />

Decidiu 26-04-<strong>2011</strong><br />

350.314.02 Plazza <strong>da</strong> sport frs. 12’528.00<br />

Specificaziun Sanaziun plazza <strong>da</strong> ballapei<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 06-06-<strong>2011</strong><br />

46


810.313.02 Forestalesser frs. 15’000.00<br />

Specificaziun Reparatura maschina <strong>da</strong> scuar vias<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 20-06-<strong>2011</strong><br />

840.318.06 Promoziun economia frs. 40’000.00<br />

Specificaziun Sclariments implont <strong>da</strong> glera<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 04-07-<strong>2011</strong><br />

101.318.01 Mesiraziun e terminaziun frs. 15’000.00<br />

Specificaziun Project d’adressaziun tenor GWR<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 08-08-<strong>2011</strong><br />

810.505.10 Projects forestals frs. 45’000.00<br />

Specificaziun Project <strong>da</strong> protecziun donns <strong>da</strong> malaura vias d’uaul<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 08-08-<strong>2011</strong><br />

711.314.02 Serenera e canalisaziun frs. 35’000.00<br />

Specificaziun Dislocaziun lingia Rueras<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 19-09-<strong>2011</strong><br />

711.314.03 Serenera e canalisaziun frs. 31’000.00<br />

Specificaziun Nova lingia Zarcuns<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 17-10-<strong>2011</strong><br />

840.318.07 Promoziun economia frs. 15’000.00<br />

Specificaziun Planisaziun quartier center Dulezi<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 31-10-<strong>2011</strong><br />

750.314.02 Protecziun <strong>da</strong>lla natira frs. 45’800.00<br />

Specificaziun Donns <strong>da</strong> malaura<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 14-11-<strong>2011</strong><br />

300.318.00 Promoziun <strong>da</strong>lla cultura frs. 6’000.00<br />

Specificaziun Concert Opera Viva<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 12-12-<strong>2011</strong><br />

47


Bilanza 31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

1 Activas 20’353’601.48 20’754’297.86<br />

10 Facultad finanziala 19’603’422.03 19’339’512.93<br />

100 Mieds liquids 2’461’674.03 1’348’556.47<br />

1000.00 Cassa 1’573.90 1’657.90<br />

1001.00 Schec postal 7’449.26 7’890.91<br />

1002.00 GKB: conto-current 134.825.600 746’694.44 239’296.91<br />

1002.01 RB: conto-current 322’983.53 125’549.19<br />

1002.02 UBS: conto-current 208-931856 25.60<br />

1002.03 Commerzbank 964.91<br />

1002.05 WIR 6’888.00 12’390.00<br />

1002.06 RB: conto-current 70127.37 1’376’084.90 960’781.05<br />

101 Dabiens 8’242’250.05 8’737’070.51<br />

1011.01 Cantun-cc taglia 111.687 57’875.85 537’743.40<br />

1011.02 Tgèsa s. Vigeli 320’000.00 300’000.00<br />

1011.03 GKB - deposit forestal 72’088.00 72’088.00<br />

1011.04 RB - conto <strong>da</strong> commember 2’310’429.95 2’306’357.10<br />

1011.05 Cantun-cc taglia 111.687abx-tax 4’901.20 9’034.25<br />

1011.06 Bogn Sedrun 8’100.00 8’100.00<br />

1012.01 Debiturs <strong>da</strong> taglia 99’132.85 195’309.55<br />

1012.02 Debiturs <strong>da</strong> taglia naven digl onn 2010 2’971’889.60 2’924’447.80<br />

1015.00 Divers debiturs esr 12’577.80 12’577.80<br />

1015.01 Debiturs naven 1-1-2004 224’790.10 274’753.05<br />

1015.02 Dabien tscheins d’aua 1’196’098.90 1’020’419.00<br />

1015.03 Supplement d’affons -984.00 -654.00<br />

1015.04 Dabien taglia anticipa<strong>da</strong> 24’319.00 27’473.56<br />

1015.07 Ulteriurs debiturs 7’930.25 120’722.15<br />

1016.43 Postscheck - deposito 933’100.55 928’698.85<br />

102 Investiziuns 8’260’997.95 8’439’535.95<br />

1021.00 Aczias ORA 1’400’000.00 1’400’000.00<br />

1021.01 Aczias Pendicularas Sedrun SA 1’833’400.00 1’833’400.00<br />

1021.02 Aczias Aurax SA 250.00 250.00<br />

1021.03 Aczias Grischelectra 200.00 200.00<br />

1021.04 Aczias Matterhorn Gotthardbahn AG 1.00 1.00<br />

1021.05 Aczias RhB 1.00 1.00<br />

1021.06 Aczias Dampfbahn Furka 1.00 1.00<br />

1021.10 Quota <strong>da</strong> fatschenta banca Raiffeisen 200.00 200.00<br />

1021.11 Golfplatz AG Sedrun 112’000.00 112’000.00<br />

1021.12 Quota <strong>da</strong> fatschenta ESG 5’000.00 5’000.00<br />

1021.14 Aczias Repower AG 56’000.00 56’000.00<br />

1021.15 Pendicularas Sedrun SA Emprest 2006 1’850’000.00 2’000’000.00<br />

1021.16 Sennaria Surselva SA 20’000.00 20’000.00<br />

1021.17 Campadi Rein SA 15’000.00 15’000.00<br />

1023.00 Tgesa communala 650’000.00 650’000.00<br />

1023.01 Terren <strong>da</strong> baghegiar 1’475’000.00 1’475’000.00<br />

1023.02 Terren en dretg <strong>da</strong> surbaghegiar 720’000.00 720’000.00<br />

1023.03 Ulteriur terren 73’169.95 106’622.95<br />

1025.00 Reserva ieli <strong>da</strong> scal<strong>da</strong>r 50’775.00 45’860.00<br />

103 Activas transitoricas 638’500.00 814’350.00<br />

1030.01 Activas transitoricas 638’500.00 814’350.00<br />

11 Facultad administrativa 750’179.45 1’414’784.93<br />

114 Facultad administrativa 750’177.45 1’414’782.93<br />

1140.00 Terren Rueras (plaz scola) 1.00 1.00<br />

1141.00 Canalisaziuns Tujetsch 1.00 1.00<br />

1141.01 Serenera Tujetsch 1.00 377’810.93<br />

1141.02 Serenera Cavorgia 1.00 1.00<br />

1141.04 Via Surrein 1.00 1.00<br />

1141.05 Via d’industria (Drun) 1.00 1.00<br />

1141.06 Via Zarcuns 1.00 1.00<br />

1141.07 Via Gion<strong>da</strong>-Sontg’Onna 1.00 1.00<br />

1141.08 Project forestal L’On<strong>da</strong>dusa 141.19 161’713.04<br />

1141.10 Project Bugnei (Lauber I) 1.00 1.00<br />

1141.13 Project integral uaul Bugnei 1.00 1.00<br />

1141.16 Via cantunala Sedrun / Rueras 1.00 1.00<br />

1141.17 Via Ruinas - Selva 1.00 1.00<br />

1141.18 Via Spinatscha 1.00 1.00<br />

1141.19 Via Cavorgia 1.00 1.00<br />

48


Bilanza 31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

1141.22 Via Gion<strong>da</strong>-Staziun 1.00 1.00<br />

1141.23 Via Bogn 1.00 1.00<br />

1141.24 Via Cavorgia (vitg) 1.00 1.00<br />

1141.25 Parcadis Camischolas 1.00 1.00<br />

1141.26 Via cantunala Rueras - Dieni 1.00 1.00<br />

1141.29 Survigilonza Cuolm <strong>da</strong> Vi 18’710.60 1.00<br />

1141.30 Via <strong>da</strong> communicaziun Selva 1.00 1.00<br />

1141.31 Plan <strong>da</strong> menaschi forestal 1.00 1.00<br />

1141.32 Plazza <strong>da</strong> deposit Fallun 1.00 1.00<br />

1141.33 Uras <strong>da</strong> parcar 1.00 1.00<br />

1141.34 Engron<strong>da</strong>ziun parcadi Dulezi 1.00 1.00<br />

1141.35 Plazza <strong>da</strong> rumians serenera 226’972.95 253’972.95<br />

1141.36 Remplazzament plazza Murer AG 1.00 1.00<br />

1141.37 Porta Alpina 1.00 1.00<br />

1141.38 Nova illumnaziun turistica 1.00 1.00<br />

1141.39 Via d’uaul Scharinas 1.00 1.00<br />

1141.40 Sanaziun lingia d’aua alp Tgom 65’343.75 1.00<br />

1141.41 Project Plauncas Niregl 2’319.70 19’078.30<br />

1141.42 Project <strong>da</strong> protecziun 111’626.35 163’872.95<br />

1141.43 Rempar S. Bri<strong>da</strong> 13’887.96 185’280.71<br />

1141.46 Cundrez <strong>da</strong> siglientar Val Vadretg 1.00 247’344.15<br />

1141.47 Project «Mises <strong>da</strong> Camischolas» 5’440.10 5’643.90<br />

1141.48 Lag Claus Surrein 372.80<br />

1141.49 Campadi SA - Contr. d’investiziun 1.00<br />

1141.50 Sanaziun Via <strong>da</strong> quartier Valtgeva 105’294.05<br />

1141.51 Sanaziun via megliuraziun Valtgeva 200’000.00<br />

1143.00 Casa <strong>da</strong> scola Sedrun 1.00 1.00<br />

1143.01 Casa <strong>da</strong> scola Rueras 1.00 1.00<br />

1143.03 Casa s. Vigeli 1.00 1.00<br />

1143.04 Museum la Truaisch 1.00 1.00<br />

1143.05 Bogn cuvretg + wellness 1.00 1.00<br />

1143.06 Luvratori / magasin Drun 1.00 1.00<br />

1143.34 Tschalers <strong>da</strong> refugis 1.00 1.00<br />

1143.35 Sanaziun casa communala 1.00 1.00<br />

1143.38 Halla plurivalenta 1.00 1.00<br />

1143.39 Engron<strong>da</strong>ziun santeri 1.00 1.00<br />

1143.40 Caplutta <strong>da</strong> morts 1.00 1.00<br />

1143.41 Tegia d’alp Val Giuv 1.00 1.00<br />

1143.42 Tegia d’alp Maighels 1.00 1.00<br />

1143.43 Plazza <strong>da</strong> sport Dulezi 1.00 1.00<br />

1143.44 Luvratori forestal 1.00 1.00<br />

1143.45 Tegia dil nurser Cuolm <strong>da</strong> Vi 1.00 1.00<br />

1143.46 Halla <strong>da</strong> stialas Tujetsch 1.00 1.00<br />

1145.00 Uauls communals 1.00 1.00<br />

1145.01 Pastiras communalas 1.00 1.00<br />

1145.02 Alps communalas 1.00 1.00<br />

1145.03 Praus pauperesser 1.00 1.00<br />

1146.00 Mobilias scolas 1.00 1.00<br />

1146.01 Material <strong>da</strong> pumpiers 1.00 1.00<br />

1146.06 Maschina forestala 1.00 1.00<br />

1146.09 Vehichel Toyota Land Cruiser 11 1.00 1.00<br />

1146.10 EED administraziun communala 1.00 1.00<br />

1146.11 EED scolas 1.00 1.00<br />

1146.15 Maschina stra<strong>da</strong>la «Linder» 1.00 1.00<br />

1146.16 Plazza <strong>da</strong> golf Sedrun - a fond perdu 1.00 1.00<br />

1146.17 Maschina stra<strong>da</strong>la «Bucher 2020» 1.00 1.00<br />

1146.18 Maschina stra<strong>da</strong>la «Holder» 1.00 1.00<br />

1146.19 Vehichel <strong>da</strong> pumpiers TLF 1.00 1.00<br />

1146.20 Maschina <strong>da</strong> far loipas 1.00 1.00<br />

1146.21 Maschina <strong>da</strong> segar uffeci forestal 1.00 1.00<br />

1146.22 Car <strong>da</strong> lenna cun tschaghegna 1.00 1.00<br />

1146.23 Toyota Hi-Lux - acquist 2008 1.00 1.00<br />

1146.24 Reform Muli T9 Euro 4 - Acquist 2009 1.00 1.00<br />

1146.25 Crana <strong>da</strong> lenna 1.00<br />

117 Diversas investiziuns activa<strong>da</strong>s 2.00 2.00<br />

1170.00 Megliuraziun Tujetsch 1.00 1.00<br />

1170.01 Mesiraziun e terminaziun sort 5 1.00 1.00<br />

49


Bilanza 31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

2 Passivas 20’353’601.48 20’754’297.86<br />

20 Capital jester 14’988’403.54 16’657’554.16<br />

200 Quens currents 2’590’553.54 2’593’470.46<br />

2000.00 Crediturs 709’963.26 676’074.97<br />

2000.01 Crediturs AVS 55’719.75 39’823.70<br />

2000.02 Creditur Suva -1’452.60<br />

2000.03 CMP - segira d’accident 7’477.60 4’503.85<br />

2000.05 Cassa pensiun CMP -2’468.40<br />

2000.07 Taglia a/fontauna 1’585’192.00 1’368’697.95<br />

2000.10 Helsana- seg. schurna<strong>da</strong> <strong>da</strong> malsogna 7’652.45 4’658.45<br />

2000.40 Pagaments anticipai (Debiturs) 2’325.95 3’114.20<br />

2005.02 Bogn Sedrun - conto d’ulivaziun -60’125.98 -59’873.27<br />

2005.04 Quen jester-diversas 176’310.30 129’809.85<br />

2005.05 Tgèsa s. Vigeli - conto d’ulivaziun -220’869.32 169’084.78<br />

2006.00 Taglia pleiv catolica 11’865.20 449.80<br />

2006.01 Taglia pleiv evangelica 2’597.83 2’960.28<br />

2006.02 Taglia cumin 2’986.15 2’025.15<br />

2006.07 Taglia pleiv evangelica 15’560.70 12’656.40<br />

2006.08 Taglia pleiv evangelica cant. 2010 10’195.05 9’608.40<br />

2006.09 Taglia pleiv catolica naven 2010 244’106.10 190’841.00<br />

2006.10 Taglia pleiv evangelica naven 2010 49’518.05 46’660.85<br />

2009.00 TPV conto anticipau -6’000.55 -7’625.90<br />

202 Deivets a miez e liung termin 9’933’400.00 11’966’017.00<br />

2021.05 ORA SA Baden 31.03.2006 - 30.03.<strong>2011</strong> 346’517.00<br />

2021.09 Suva 25.02.2007 - 25.02.2017 540’000.00 630’000.00<br />

2021.51 Commerzbank AG 09-11-<strong>2011</strong> 100’000.00<br />

2021.52 P.S.K. AG 01-12-<strong>2011</strong> 125’000.00<br />

2021.54 GKB CG 134.825.604 29-11-2014 1’500’000.00 1’500’000.00<br />

2021.55 Banca Raiffeisen 70127.96 31-12-<strong>2011</strong> 1’000’000.00<br />

2021.56 GKB CG 134.825.612 20.06.2015 1’000’000.00 1’000’000.00<br />

2021.57 SUVA 15-11-2005 - 15-11-2015 1’560’000.00 1’820’000.00<br />

2021.58 GKB CG 134.825.613 16.02.2013 1’000’000.00 1’000’000.00<br />

2021.59 GKB CG 134.825.614 23.08.2016 1’000’000.00 1’000’000.00<br />

2021.60 Fond Cumpensaziun AVS 20.10.2006 - 20.10.2016 1’000’000.00 1’000’000.00<br />

2021.61 Fond Cumpensaziun AVS 16.1.07 - 16.1.17 1’000’000.00 1’000’000.00<br />

2021.62 PostFinance 03.09.07 - 03.09.2014 1’000’000.00 1’000’000.00<br />

2025.02 Seco, emprest «wellness» 333’400.00 444’500.00<br />

204 Remessas 359’500.00 343’000.00<br />

2040.00 Delcredere 359’500.00 343’000.00<br />

205 Passivas transitoricas 2’104’950.00 1’755’066.70<br />

2050.00 Passivas transitoricas 2’104’950.00 1’755’066.70<br />

28 Finanziaziuns specialas 2’580’385.93 1’377’601.51<br />

280 Finanziaziuns specialas 2’580’385.93 1’377’601.51<br />

2880.01 Reserva manteniment serenera 429’908.23 368’756.91<br />

2880.03 Prefinanziaziun Tgèsa s. Vigeli 2’050’000.00 900’000.00<br />

2880.04 Reserva manteniment rumians -70’027.05 -56’660.15<br />

2890.00 Deposit forestal 72’088.00 72’088.00<br />

2890.02 Donaziuns per caplutta <strong>da</strong> morts 1’145.00 1’145.00<br />

2890.03 Donaziuns Tgèsa s.Vigeli 32’421.70 32’421.70<br />

2890.05 Restauraziun maletg clutger 700.00 700.00<br />

2890.06 Legat Berther-Mätzler 35’000.00 35’000.00<br />

2890.08 Reservat uaul natural Prau Nausch 24’150.05 24’150.05<br />

2890.09 Donaziuns museum 5’000.00<br />

29 Capital 2’784’812.01 2’719’142.19<br />

290 Capital 2’784’812.01 2’719’142.19<br />

Capital agen per 1-1-<strong>2011</strong> 2’719’142.19<br />

Surpli entra<strong>da</strong>s <strong>2011</strong> 65’669.82<br />

2900.00 Capital agen 2’784’812.01 2’719’142.19<br />

Obligaziuns eventualas<br />

Tenor artechel 28 dil reultativ per il menaschin finanzial <strong>da</strong>lla vischnaunca <strong>da</strong> Tujetsch<br />

Garanzia Sedrun Mustér Turissem 150’000.00<br />

Garanzia Sedrun Pendicularas SA 1’250’000.00<br />

50


economia 17.63%<br />

scolaziun<br />

e formaziun<br />

18.91%<br />

cultura e<br />

temps liber 4.36%<br />

sana<strong>da</strong>d 4.28%<br />

ovras socialas<br />

2.58%<br />

traffic 0.62%<br />

ambient e<br />

planisaziun 7.02%<br />

ovras<br />

socialas 4.00%<br />

Statistica dil <strong>quen</strong> current<br />

structurau tenor funcziuns<br />

cultura<br />

e temps<br />

liber 0.27%<br />

sana<strong>da</strong>d<br />

0.29%<br />

segirtad publica 2.82%<br />

traffic 6.12%<br />

scolaziun<br />

e formaziun<br />

2.49%<br />

Entra<strong>da</strong>s<br />

segirtad<br />

publica 2.05%<br />

Expensas<br />

administraziun<br />

generala 8.04%<br />

51<br />

ambient e<br />

planisaziun 7.84%<br />

administraziun<br />

generala 2.85%<br />

finanzas e taglias 64.20%<br />

finanzas e taglias 26.02%<br />

economia 17.22%


taglias 45.12%<br />

cuosts <strong>da</strong> persunal 29.20%<br />

Statistica dil <strong>quen</strong> current<br />

tenor gruppas <strong>da</strong> materia<br />

deposit e<br />

finanziaziuns<br />

specialas 10.08<br />

cuosts <strong>da</strong> material 22.58%<br />

prelevaziun ord<br />

finanziaziuns<br />

specialas 0.29%<br />

Entra<strong>da</strong>s<br />

Expensas<br />

52<br />

scuntraziuns<br />

internas 4.57%<br />

scuntraziun 4.95%<br />

contribuziuns per<br />

agen <strong>quen</strong> 7.07%<br />

restituziuns <strong>da</strong>lla<br />

communitad 1.94%<br />

regals e<br />

concessiun 22.17%<br />

atgnas<br />

contribuziuns 17.61%<br />

tscheins passivs 2.90%<br />

recumpensas 16.69%<br />

recav dil<br />

possess 2.15%<br />

indemnisaziuns alla<br />

communitad 0.02%<br />

cumparts e contribuziuns<br />

senza dest. d’intent 1.22%<br />

amortisaziuns 11.80%


8.000.000<br />

7.000.000<br />

6.000.000<br />

5.000.000<br />

4.000.000<br />

3.000.000<br />

2.000.000<br />

1.000.000<br />

0<br />

17.000.000<br />

16.000.000<br />

15.000.000<br />

14.000.000<br />

13.000.000<br />

12.000.000<br />

11.000.000<br />

10.000.000<br />

9.000.000<br />

8.000.000<br />

7.000.000<br />

6.000.000<br />

5.000.000<br />

4.000.000<br />

3.000.000<br />

2.000.000<br />

1.000.000<br />

1999<br />

2005<br />

2000<br />

2001<br />

Grad <strong>da</strong>ll’atgna finanziaziun<br />

Svilup dils deivets a liunga vesta<br />

naven digl onn 2005 – <strong>2011</strong><br />

2006<br />

2002<br />

2007<br />

2003<br />

2004<br />

2008<br />

53<br />

2005 2006 2007 2008 2009 2010<br />

Atgna finanziaziun Investiziun netta<br />

(Cash flow = Amortisaziun facultad administrativa plus gudogn dil <strong>quen</strong> current)<br />

2009<br />

2010<br />

<strong>2011</strong><br />

<strong>2011</strong>


Media <strong>da</strong>llas entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> taglia e tscheins d’aua dils <strong>da</strong>vos 12 onns<br />

media <strong>da</strong>llas<br />

entra<strong>da</strong>s<br />

Taglia sin entra<strong>da</strong> persunas naturalas 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1999 2010 - <strong>2011</strong><br />

Taglia sin entra<strong>da</strong> persunas naturalas 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 <strong>2011</strong> 2000 - <strong>2011</strong><br />

Taglia sin entra<strong>da</strong> persunas naturalas 1’693’259 1’316’066 1’669’126 1’681’699 2’176’030 2’264’601 2’246’145 2’534’074 2’675’459 2’562’323 2’701’065 2’371’116 2’157’580<br />

Taglia sin facultad persunas naturalas 215’713 243’008 264’599 295’136 318’884 323’772 326’214 313’679 331’788 329’044 358’560 271’056 299’288<br />

Taglia alla fontauna 320’405 401’536 303’302 738’847 1’126’755 1’426’564 1’626’867 1’509’996 1’299’094 1’064’144 1’315’618 933’837 1’005’580<br />

54<br />

Taglia persunas giuridicas 631’893 634’556 1’530’626 682’438 826’647 800’872 940’494 873’046 961’643 824’202 741’502 553’569 833’457<br />

Taglia <strong>da</strong> schischom 1’011’598 872’453 905’776 931’698 490’683 694’597 496’746 750’014 801’047 807’891 825’730 859’466 787’308<br />

Taglia sin gudogn <strong>da</strong> schischom 120’513 72’690 70’359 24’374 90’589 98’220 86’200 91’682 80’342 63’378 67’549 75’836 78’478<br />

Taglia sin scumia<strong>da</strong> <strong>da</strong> maun 166’670 218’748 290’613 272’777 279’044 284’965 434’249 429’255 468’235 339’257 373’383 359’407 326’384<br />

Tscheins d’aua 1’325’949 1’817’215 1’052’498 1’296’921 1’057’186 1’113’876 698’150 1’301’198 1’172’671 1’697’336 1’020’419 1’196’098 1’229’126<br />

Import total 5’485’999 5’576’272 6’086’899 5’923’890 6’365’818 7’007’467 6’855’064 7’802’944 7’790’278 7’687’575 7’403’825 6’620’385 6’717’201


Quen <strong>2011</strong><br />

Bogn Sedrun<br />

55


Bogn Sedrun Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

3 Entra<strong>da</strong>s<br />

3000 Entra<strong>da</strong>s bogn <strong>da</strong> divertiment 190’474.96 204’300.00 193’955.37<br />

3010 Entra<strong>da</strong>s wellness 190’718.96 232’200.00 228’326.95<br />

3020 Entra<strong>da</strong>s vital 34’384.85 44’400.00 41’299.10<br />

3030 Entra<strong>da</strong>s vendita 21’968.25 14’300.00 20’812.25<br />

3040 Entra<strong>da</strong>s affittaziun 7’845.55 10’000.00 10’132.50<br />

3050 Contribuziun reclama 2’000.00 -2’100.00<br />

3100 Contribuziun scolas 9’000.00 9’000.00 9’000.00<br />

30 Entra<strong>da</strong>s 456’392.57 514’200.00 501’426.17<br />

3 Total entra<strong>da</strong>s 456’392.57 514’200.00 501’426.17<br />

4 Cuosts <strong>da</strong> material e rauba<br />

4000 Cumpra <strong>da</strong> material 4’406.44 10’500.00 7’055.38<br />

4050 Cuosts bigliets 5’095.70 6’000.00<br />

4060 Cuosts lavan<strong>da</strong>ria 33’295.30 36’000.00 41’431.20<br />

4100 Lavurs jastras 2’234.75 3’000.00 4’007.70<br />

40 Material e rauba 45’032.19 55’500.00 52’494.28<br />

4 Total cuosts <strong>da</strong> material e rauba 45’032.19 55’500.00 52’494.28<br />

5 Cuosts <strong>da</strong> persunal<br />

5000 Pagas 418’166.25 466’000.00 459’384.05<br />

5001 Supplements 6’000.00<br />

5005 Premia <strong>da</strong> fideivla<strong>da</strong>d 500.00<br />

5013 Restituziun segira<strong>da</strong> d’accident -6’299.10 -18’549.25<br />

50 Pagas e supplements 412’367.15 472’000.00 440’834.80<br />

5700 AHV, IV, EO, ALV 29’652.70 34’000.00 40’574.60<br />

5720 Cassa <strong>da</strong> pensiun 27’140.50 29’000.00 29’568.00<br />

5730 Segira<strong>da</strong> d’accident 802.80 2’000.00 859.20<br />

5740 Segira<strong>da</strong> <strong>da</strong> schurna<strong>da</strong> 2’127.25 2’500.00 2’274.80<br />

57 Segira<strong>da</strong>s socialas 59’723.25 67’500.00 73’276.60<br />

5810 Scolaziun e formaziun 2’316.00 4’000.00 1’600.00<br />

5820 Spesas 1’094.85 500.00<br />

5829 Ulteriuras spesas 247.00 513.40<br />

5880 Ulteriurs cuosts <strong>da</strong> persunal 8’824.75 3’500.00 1’859.50<br />

58 Ulteriurs cuosts <strong>da</strong> persunal 12’482.60 8’000.00 3’972.90<br />

5 Total cuosts <strong>da</strong> persunal 484’573.00 547’500.00 518’084.30<br />

6 Ulteriurs cuosts <strong>da</strong> menaschi<br />

6100 Manteniment immobilia 49’232.05 61’000.00 85’058.55<br />

6101 Manteniment maschinas/apparaturas 61’878.34 78’550.00 86’694.00<br />

6102 Manteniment mobiliar/indrezs 1’641.25 6’000.00 7’003.45<br />

6103 Manteniment eed 4’019.40 2’000.00 1’501.65<br />

6113 Restituziuns segira<strong>da</strong>s -19’172.15<br />

6150 Sal 520.55 3’500.00<br />

6160 Preparaziun <strong>da</strong>ll’aua 4’203.25 8’500.00 6’527.85<br />

6165 Material <strong>da</strong> schubergiar 6’876.70 5’000.00 4’863.05<br />

6170 Material wellness/vital 5’950.00 5’000.00 7’532.65<br />

6175 Alimentaziun wellness 5’787.80 3’500.00 8’727.35<br />

6180 Gasettas/abos 737.90 700.00 796.85<br />

6190 Divers material <strong>da</strong> diever 2’539.40 5’000.00 2’432.29<br />

61 Manteniment e material <strong>da</strong> diever 143’386.64 178’750.00 191’965.54<br />

6200 Reparaturas e servis 500.00 443.25<br />

6210 Benzin e diesel 89.30 100.00 75.80<br />

62 Maschinas e transport 89.30 600.00 519.05<br />

6300 Segira<strong>da</strong> 4’674.05 3’500.00 14’039.00<br />

6310 Segira<strong>da</strong> <strong>da</strong> responsabla<strong>da</strong>d 2’760.60 17’000.00 1’000.00<br />

6320 Controllas cantun 1’340.00 1’100.00 1’363.65<br />

63 Segira<strong>da</strong>s 8’774.65 21’600.00 16’402.65<br />

56


Bogn Sedrun Quen <strong>2011</strong> Preventiv <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

<strong>quen</strong> current Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s Expensas Entra<strong>da</strong>s<br />

frs. frs. frs. frs. frs. frs.<br />

6400 Electricitad 90’750.35 105’000.00 96’548.10<br />

6410 Aua 5’928.45 6’000.00 5’756.25<br />

6420 Ieli <strong>da</strong> scal<strong>da</strong>r 51’996.95 48’400.00 40’200.50<br />

6430 Taxas <strong>da</strong> rumians 1’780.15 2’200.00 1’304.95<br />

6440 Canalisaziun 9’286.80 9’000.00 9’286.80<br />

64 Energia e dismessa 159’742.70 170’600.00 153’096.60<br />

6500 Material <strong>da</strong> biro 2’946.90 3’000.00 1’469.85<br />

6510 Telefon, internet, porto 3’527.85 4’500.00 2’939.10<br />

6513 Informatica 8’054.60 1’000.00 735.35<br />

6520 Contribuziuns e donaziuns 425.00 500.00 425.00<br />

6530 Cumissiun <strong>da</strong> menaschi/direcziun 5’848.50 7’000.00 4’057.50<br />

6540 Cuors e seminars 690.90 1’500.00 1’650.00<br />

6580 Diversas expensas 2’787.60 3’500.00 1’228.70<br />

6590 Cussegliaziuns -10’000.00 10’000.00<br />

65 Administraziun ed informatica 14’281.35 31’000.00 12’505.50<br />

6600 Reclama ed inserats 23’488.24 15’000.00 4’756.10<br />

6610 Material <strong>da</strong> reclama 11’160.80 15’000.00 16’283.10<br />

6640 Spesas <strong>da</strong> representaziun 2’500.00<br />

6650 Bons sco sponsur 2’500.00 2’500.00<br />

66 Reclama 37’149.04 35’000.00 21’039.20<br />

6800 Tscheins intern 5’250.00<br />

6810 Tscheins per deivets 7.50<br />

6840 Spesas banca e posta 1’926.02 2’000.00 2’124.38<br />

6850 Entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> tscheins 95.75 117.70<br />

68 Finanzas 1’926.02 95.75 7’250.00 2’131.88 117.70<br />

6 Total ulteriurs cuosts <strong>da</strong> menaschi 365’349.70 95.75 444’800.00 397’660.42 117.70<br />

7 Entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> menaschi accessorias<br />

7000 Entra<strong>da</strong>s ustria 12’000.00 12’000.00 12’000.00<br />

7050 Expensas ustria -29’279.07 -15’000.00 -20’656.25<br />

70 Entra<strong>da</strong>s accessorias -17’279.07 -3’000.00 -8’656.25<br />

7 Total entra<strong>da</strong>s <strong>da</strong> menaschi accessorias -17’279.07 -3’000.00 -8’656.25<br />

8 Entra<strong>da</strong>s extrordinarias<br />

8020 Contribuziun vischnaunca - taxas <strong>da</strong> cura 84’182.95 70’200.00 78’856.50<br />

80 Entra<strong>da</strong>s extraordinarias 84’182.95 70’200.00 78’856.50<br />

8 Total entra<strong>da</strong>s accessorias ed 84’182.95 70’200.00 78’856.50<br />

extraordinarias<br />

Total entra<strong>da</strong>s/expensas 894’954.89 523’392.20 1’047’800.00 581’400.00 968’239.00 571’744.12<br />

Deficit <strong>da</strong> menaschi -371’562.69 -466’400.00 -396’494.88<br />

Bogn Sedrun<br />

Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn <strong>da</strong> <strong>quen</strong> <strong>2011</strong><br />

7050 Expensas ustria frs. 8’000.00<br />

Specificaziun Remplazzament apparats (agregat e corpus sferdentader)<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 26-04-<strong>2011</strong><br />

6513 Manteniment eed frs. 8’000.00<br />

Specificaziun Remplazzament server<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 12-12-<strong>2011</strong><br />

57


Bogn Sedrun Bilanza 31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

1 ACTIVAS 107’686.83 117’488.07<br />

1 Activas 107’686.83 117’488.07<br />

10 Capital en circulaziun 107’686.83 117’488.07<br />

1000 Cassa 9’100.00 8’100.00<br />

1001 Conto <strong>da</strong> transit cassa 13’749.70<br />

1025 Banca Raiffeisen 70127.14 51’351.09 69’488.58<br />

1025 PostFinance 3’869.29 5’971.84<br />

1101 Debiturs 4’000.00 1’000.00<br />

1120 Debiturs Voucher (hotels) 2’669.60<br />

1140 Debiturs EC/EDC/ECA 4’807.70<br />

1141 Debiturs PC 405.20<br />

1142 Debiturs Reka-Card 32.00<br />

1146 Debiturs VISA 797.80<br />

1149 REKA-Checks 700.00<br />

1150 Dabiens supplements d’affons 8’370.00<br />

1155 Taglia anticipa<strong>da</strong> 54.45 32.05<br />

1210 Reserva ieli <strong>da</strong> scal<strong>da</strong>r 16’150.00 12’090.00<br />

1300 Activas transitorias 12’435.60<br />

2 PASSIVAS 107’686.83 117’488.07<br />

2 Passivas 107’686.83 117’488.07<br />

20 Capital jester a cuorta vesta 471’149.52 505’882.95<br />

2000 Crediturs 20’263.60<br />

2001 Crediturs - conto collectiv 23’217.75<br />

2009 Conto d’ulivaziun div. entra<strong>da</strong>s 699.00 7’194.60<br />

2010 Bons 15’038.50<br />

2010 Cartas depot 2’000.00<br />

2150 Conto current AVS -10’605.60 -1’898.75<br />

2153 Conto current taglia alla fontauna 617.65<br />

2158 Conto d’ulivaziun vischnaunca 431’688.67 456’368.15<br />

2210 Creditur TPV 3’493.55 4’455.35<br />

2300 Passivas transitorias 5’000.00 19’500.00<br />

24 Capital jester a liunga vesta 8’100.00 8’100.00<br />

2400 Emprest vischnaunca 8’100.00 8’100.00<br />

28 Agen capital -371’562.69 -396’494.88<br />

2991 Sperdita -371’562.69 -396’494.88<br />

58


Quen <strong>2011</strong><br />

Tgèsa s. Vigeli<br />

59


Tgèsa s. Vigeli – <strong>quen</strong> current Preventiv <strong>2011</strong> Quen <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

Entra<strong>da</strong>s<br />

Taxas e tscheins<br />

6000 Taxas <strong>da</strong> pensiun 1164800.00 1’312’409.00 1’195’665.00<br />

6020 Taxas <strong>da</strong> tgira 379’358.00<br />

6061 Taxas <strong>da</strong> tgira segira<strong>da</strong>s 623’628.00<br />

6062 Taxas <strong>da</strong> tgira cussadents 219’204.00<br />

6063 Taxas <strong>da</strong> tgira cantun e vischnauncas 386’477.50<br />

6060 Taxas <strong>da</strong> tgira tenor KVG 515200.00 542’819.00<br />

6061 Supplement <strong>da</strong> tgira BESA 1 78400.00 67’310.00<br />

6062 Supplement <strong>da</strong> tgira BESA 2 156800.00 150’495.00<br />

6063 Supplement <strong>da</strong> tgira BESA 3 156800.00 184’375.00<br />

6064 Supplement <strong>da</strong> tgira BESA 4 168000.00 189’098.00<br />

Total Taxas e tscheins 2’240’000.00 2’921’076.50 2’329’762.00<br />

Prestaziuns medicinalas accessorias<br />

6240 Material <strong>da</strong> tgira tenor MiGeL 27’000.00 20’774.30 23’381.20<br />

6250 Ulteriur material <strong>da</strong> tgira 12’000.00 10’189.25 12’944.90<br />

6290 Ulteriuras prestaziuns medicinalas accessorias<br />

Total Prestaziuns medicinalas accessorias 39’000.00 30’963.55 36’326.10<br />

Prestaziuns per cussadents<br />

6500 Prestaziuns cuschina 5’500.00 8’420.10 5’665.25<br />

6510 Telefon, porto, radio, TV 1’550.15 1’008.15<br />

6530 Prestaziuns tenercasa 26’000.00 379.20 27’500.30<br />

6560 Coiffeur / Pédicure 10’000.00 8’511.00 10’182.00<br />

6580 Ulteriuras prestaziuns pils cussadents 4’305.00 1’787.50<br />

Total Prestaziuns per cussadents 41’500.00 23’165.45 46’143.20<br />

Tscheins dil capital<br />

6650 Recav ord il tscheins dil capital 600.00 458.75 308.80<br />

Total Tscheins dil capital 600.00 458.75 308.80<br />

Cafétaria/stiva <strong>da</strong> café<br />

6860 Sviulta cafétaria/stiva <strong>da</strong> café 7’000.00 5’260.00 4’770.00<br />

Total Cafétaria/stiva <strong>da</strong> café 7’000.00 5’260.00 4’770.00<br />

Prestaziuns al persunal ed tiarzas persunas<br />

6800 Spesas d’alimentaziun per persunal 2’500.00 1’828.00 2’502.00<br />

6830 Vendita a persunal e tiarzas persunas 6’500.00 14’474.50 7’227.50<br />

6890 Ulteriuras entra<strong>da</strong>s accessorias - 2’132.16 3’293.45<br />

Total Prestaziuns al persunal 9’000.00 18’434.66 13’022.95<br />

ed a tiarzas persunas<br />

Contribuziuns e subvenziuns<br />

6885 Contribuziuns e donaziuns 250.00 1’352.90<br />

Total Contribuziuns e subvenziuns - 250.00 1’352.90<br />

Sviulta net 2’337’100.00 2’999’608.91 2’431’685.95<br />

60


Tgèsa s. Vigeli – <strong>quen</strong> current Preventiv <strong>2011</strong> Quen <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

Cuosts <strong>da</strong> persunal<br />

Pagas<br />

3100 Pagas persunal <strong>da</strong> tgira dil fatg 778’265.00 598’385.85 476’972.55<br />

3105 Pagas persunal <strong>da</strong> tgira d’assistenza 442’758.45 395’602.25<br />

3110 Pagas persunal <strong>da</strong> tgira en scolaziun 24’463.00 17’745.55 10’190.95<br />

3250 Pagas activaziun 102’008.00 50’895.85 50’411.65<br />

3300 Pagas direcziun, administraziun e cumissiun 110’164.00 110’545.95 108’515.95<br />

3400 Pagas tenercasa 561’000.00 669’696.10 612’719.05<br />

Total Pagas 1’575’900.00 1’890’027.75 1’654’412.40<br />

Prestaziuns socialas<br />

3700 AHV, ALV, FAK 148’101.80 135’375.10<br />

3710 Cassa <strong>da</strong> pensiun (BVG) 96’305.85 89’760.15<br />

3720 Segira<strong>da</strong> d’accident (UVG) 3’794.10 3’370.50<br />

3730 Segira<strong>da</strong> <strong>da</strong> malsogna (UVG) 9’355.30 9’835.50<br />

Total Prestaziuns socialas 220’000.00 257’557.05 238’341.25<br />

Cuosts <strong>da</strong> persunal accessoris<br />

3900 Tscherca <strong>da</strong> persunal 8’000.00 22’230.90 27’917.25<br />

3910 Scolaziun e formaziun 26’750.00 12’081.55 34’691.25<br />

3911 Scolaziun d’emprendist(a)s 4’000.00 4’972.40 6’002.75<br />

3920 Occurrenzas <strong>da</strong> persunal 3’000.00 1’971.00 2’713.00<br />

3990 Ulteriurs cuots <strong>da</strong> persunal accessoris 5’430.00 3’646.20 2’924.90<br />

Total Cuosts <strong>da</strong> persunal accessoris 47’180.00 44’902.05 74’249.15<br />

Total Cuosts <strong>da</strong> persunal 1’843’080.00 2’192’486.85 1’967’002.80<br />

Resultat <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> I 494’020.00 807’122.06 464’683.15<br />

Cuosts materials<br />

Basegns medicinals<br />

4000 Medicaments tenor gliesta SL - 186.85 -<br />

4006 Faschas cumprima<strong>da</strong>s - 1’585.00 3’931.40<br />

4010 Ulteriurs medicaments e material <strong>da</strong> faschar 3’000.00 919.45 294.80<br />

4020 Instruments ed utensils 1’000.00 1’651.50 -<br />

4030 Material <strong>da</strong> tgira tenor MiGeL 25’000.00 19’541.45 19’251.65<br />

4040 Ulteriur material <strong>da</strong> tgira 8’300.00 9’528.13 6’031.25<br />

4050 Prestaziuns medicinalas entras tiarzas persunas 9’500.00 7’525.00 7’080.00<br />

4090 Ulteriurs basegns medicinals 4’300.00 745.55 -<br />

Total Basegns medicinals 51’100.00 41’682.93 36’589.10<br />

Victualias e bubron<strong>da</strong>s<br />

4100 Carn, pèsch eav. 23’000.00 26’728.75 27’197.59<br />

4110 Paun 12’800.00 9’102.02 8’201.62<br />

4120 Latg, products <strong>da</strong> latg ed ovs 30’500.00 24’791.25 24’342.54<br />

4130 Colonialas 21’000.00 30’494.19 28’590.52<br />

4140 Verduras e fretgs 23’000.00 20’999.78 18’137.40<br />

4150 Bubron<strong>da</strong>s 15’200.00 16’911.08 19’073.11<br />

4170 Café e té 6’500.00 8’118.97 6’589.18<br />

Total Victualias e bubron<strong>da</strong>s 132’000.00 137’146.04 132’131.96<br />

Tenercasa<br />

4200 Textilias 8’300.00 5’076.95 4’006.40<br />

4210 Artechels <strong>da</strong> casa 5’000.00 5’114.07 9’368.96<br />

4219 Material <strong>da</strong> diever pedel 4’000.00 4’179.15 3’252.45<br />

4220 Mieds <strong>da</strong> schubergiar 9’350.00 14’611.94 5’922.83<br />

Total Tenercasa 26’650.00 28’982.11 22’550.64<br />

61


Tgèsa s. Vigeli – <strong>quen</strong> current Preventiv <strong>2011</strong> Quen <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

Manteniment e reparaturas immobilias,<br />

mobilias e vehichels<br />

4300 Immobilias 17’100.00 91’772.77 57’990.80<br />

4305 Contuorn - 4’629.25 5’758.70<br />

4310 Mobilias 23’550.00 69’054.86 34’388.10<br />

4320 Manteniment ascensurs - 17’288.10 17’504.75<br />

4330 Manteniment apparats ed indrezs - 18’379.00 2’714.75<br />

4380 Material <strong>da</strong> luvratori 2’500.00 412.20 1’265.05<br />

Total Manteniment e reparaturas immobilia, 43’150.00 201’536.18 119’622.15<br />

mobilias e vehichels<br />

Utilisaziun dil stabiliment<br />

4400 Investiziuns per immobilias - - 17’540.80<br />

4410 Investiziuns per mobilias 20’850.00 - 63’140.70<br />

Total Utilisaziun dil stabiliment 20’850.00 - 80’681.50<br />

Energia ed aua<br />

4500 Electricitad 25’000.00 23’640.70 22’174.50<br />

4520 Ieli <strong>da</strong> scal<strong>da</strong>r 35’000.00 31’291.50 22’408.15<br />

4550 Aua 4’500.00 4’640.40 4’529.50<br />

Total Energia ed aua 64’500.00 59’572.60 49’112.15<br />

Tscheins <strong>da</strong> capital<br />

4600 Tscheins <strong>da</strong> capital e spesas <strong>da</strong> banca 10’000.00 8’111.20 7’516.40<br />

Total Tscheins <strong>da</strong> capital 10’000.00 8’111.20 7’516.40<br />

Biro ed administraziun<br />

4700 Material <strong>da</strong> biro e stampas 6’000.00 7’484.92 3’960.60<br />

4701 Stampats - 1’990.35 1’688.15<br />

4710 Telefon e porto 3’800.00 6’504.90 6’178.30<br />

4720 Gasettas e litteratura dil fatg 1’000.00 550.00 539.35<br />

4730 Cussegliaziuns - 3’916.60<br />

4740 Spesas 2’500.00 4’306.10 2’219.40<br />

4750 Manteniment eed 4’000.00 2’280.16 9’271.83<br />

4770 Prestaziuns administr. tiarzas persunas 40’760.00 44’229.45 49’966.60<br />

4785 Management <strong>da</strong> qualitad (QMS) 1’500.00 5’629.40 -<br />

4790 Ulteriuras expensas <strong>da</strong> biro 8’000.00 10’536.20 9’143.60<br />

Total Biro ed administraziun 67’560.00 83’511.48 86’884.43<br />

Ulteriurs cuosts materials<br />

4810 Occurrenzas 2’500.00 1’995.20 2’893.40<br />

4820 Zambergiar, gimnastica ed activaziun 6’600.00 3’601.10 1’286.75<br />

4900 Segira<strong>da</strong>s 8’000.00 2’509.50 6’533.85<br />

4901 Segira<strong>da</strong> <strong>da</strong> baghetgs 3’298.80<br />

4920 Taxas 4’000.00 4’047.40 5’851.70<br />

4980 Serenera e canalisaziun 10’000.00 10’174.00 11’212.65<br />

4959 Expensas per cussadents 6’000.00 5’867.10 9’637.95<br />

4990 Ulteriuras expensas 2’000.00 4’647.15 5’540.00<br />

Total Ulteriurs cuosts materials 39’100.00 36’140.25 42’956.30<br />

Total Cuosts materials 454’910.00 596’682.79 578’044.63<br />

62


Tgèsa s. Vigeli – <strong>quen</strong> current Preventiv <strong>2011</strong> Quen <strong>2011</strong> Quen 2010<br />

Cash flow 39’110.00 210’439.27 113’361.48<br />

Deducziuns e remessas<br />

4471 Deducziuns sin indrezs <strong>da</strong> menaschi - 49’299.00<br />

4490 Dissoluziun remessas - - -<br />

Total Deducziuns e remessas - - 49’299.00<br />

Resultat <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> II - 210’439.27 162’660.48<br />

7900 Expensas/Entra<strong>da</strong>s extraordinarias - -<br />

Gudogn/Spedita <strong>da</strong> menaschi - 210’439.27 162’660.48<br />

Tgèsa s. Vigeli<br />

Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn <strong>da</strong> <strong>quen</strong> <strong>2011</strong><br />

4300 Immobilias frs. 7’000.00<br />

Specificaziun Diverssas lavurs <strong>da</strong> manteniment<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 12-12-<strong>2011</strong><br />

4320 Manteniment ascensur frs. 10’000.00<br />

Specificaziun Manteniment<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 12-12-<strong>2011</strong><br />

4330 Manteniment apparats ed indrezs frs. 11’000.00<br />

Specificaziun Illuminaziun stanza <strong>da</strong> magliar<br />

Instanza Suprastonza communala<br />

Decidiu 12-12-<strong>2011</strong><br />

63


Tgèsa s. Vigeli – Bilanza 31-12-<strong>2011</strong> 31-12-2010<br />

Activas<br />

Facultad en circulaziun<br />

1000 Cassa 7’865.60 8’310.75<br />

1020 Banca Raiffeisen 375’928.66 178’985.67<br />

1021 Banca Cantunala Grischuna 3’871.86 55’785.95<br />

1022 Banca Raiffeisen «Cussadents» 6’647.60 10’144.15<br />

1023 Banca Raiffeisen «Persunal 6’323.85 3’914.95<br />

1024 Banca Raiffeisen «Caplutta» 3’768.85 4’059.80<br />

1027 Banca Raiffeisen «contribuziuns per investiziuns/renovaziuns» 645’651.45 -<br />

1041 Scret <strong>da</strong> participaziun Banca Raiffeisen 200.00 -<br />

1050 Debiturs «Cussadents» 441’635.05 402’304.50<br />

1056 Dabien vischnauncas «contribuziuns per investiziuns/renovaziuns» - 125’260.00<br />

1057 Ulteriurs debiturs 14’325.10 1’012.00<br />

1060 Dabien taglia anticipa<strong>da</strong> 640.55 105.15<br />

1071 Reserva material <strong>da</strong> tgira 2’870.00 4’500.00<br />

1072 Ulteriuras reservas 16’670.00 17’000.00<br />

1080 Ieli <strong>da</strong> scal<strong>da</strong>r 10’300.00 6’000.00<br />

1090 Activas transitorias 659.00 629.00<br />

Total Facultad en circulaziun 1’537’357.57 818’011.92<br />

Facultad d’investiziun<br />

1100 Immobilias 1.00 1.00<br />

1110 Indrezs <strong>da</strong> menaschi 1.00 1.00<br />

Total Facultad d’investiziun 2.00 2.00<br />

Posts d’amplificaziun activs<br />

1900 Conto current vischnaunca Tujetsch - 5’324.30<br />

Total Posts d’amplificaziun activs - 5’324.30<br />

Total activas 1’537’359.57 823’338.22<br />

Passivas<br />

Capital jester<br />

1900 Conto current vischnaunca Tujetsch 10’430.05 -<br />

1993 Conto <strong>da</strong> transit pagas 44’962.10 30’106.25<br />

2000 Creditur furniturs 140’426.50 144’287.45<br />

2001 Creditur taglia alla fontauna 18’569.05 24’428.60<br />

2002 Creditur cassa <strong>da</strong> cumpensaziun 43’134.40 54’651.00<br />

2003 Creditur cassa <strong>da</strong> pensiun 54’091.00 47’256.10<br />

2004 Creditur segira<strong>da</strong> d’accident 922.20<br />

2005 Creditur segira<strong>da</strong> <strong>da</strong> schurna<strong>da</strong> 77.80<br />

2010 Ulteriurs crediturs 2’300.00 200.00<br />

2021 Banca Raiffeisen «Cussadents» 6’647.60 10’144.15<br />

2022 Banca Raiffeisen «Persunal» 6’323.85 3’914.95<br />

2023 Banca Raiffeisen «Caplutta» 3’768.85 4’059.80<br />

2040 Passivas transitorias 4’000.00 4’000.00<br />

2060 Emprest vischnaunca Tujetsch 320’000.00 300’000.00<br />

2081 Contribuziun d’investiziun e renovaziun 671’056.50 362’740.00<br />

Total Capital jester 1’326’709.90 985’788.30<br />

Capital agen<br />

2100 Capital agen 210.40 210.40<br />

2190 Transport dil gudogn/sperdita 210’439.27 162’660.48<br />

Total Capital agen 210’649.67 162’450.08<br />

Total passivas 1’537’359.57 823’338.22<br />

64


<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> <strong>2011</strong><br />

Ils pensums e las cumpetenzas <strong>da</strong>lla cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> ein reglai tenor art. 49 <strong>da</strong>lla<br />

constituziun communala, il regulativ per la cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> ed il model <strong>da</strong> <strong>quen</strong> e<br />

controlla <strong>da</strong>llas vischnauncas dil cantun Grischun.<br />

La cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> ha l’incumbensa <strong>da</strong> controllar e d’examinar las differentas spartas<br />

<strong>da</strong>ll’administraziun e dil menaschi finanzial <strong>da</strong>lla vischnaunca Tujetsch per igl onn <strong>da</strong> <strong>quen</strong><br />

<strong>2011</strong>. Quei ei succediu en collaboraziun cul biro Confi<strong>da</strong>r Fiduziaria SA Glion.<br />

La controlla ha cumpigliau<br />

- La revisiun dil <strong>quen</strong> annual (bilanza, <strong>quen</strong> current e <strong>quen</strong> d’investiziun) <strong>da</strong>lla vischnaunca<br />

<strong>da</strong> Tujetsch e dil Bogn Sedrun, che cumpeglia la perio<strong>da</strong> digl 1. <strong>da</strong> schaner <strong>2011</strong> tochen<br />

ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong>.<br />

Constataziuns<br />

- Las contabilitads ein mena<strong>da</strong>s conform agl uorden e tenor principis mercantils sco era<br />

tenor il model <strong>da</strong> <strong>quen</strong> per las vischnauncas dil cantun Grischun.<br />

- Las bilanzas pils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong> ed ils <strong>quen</strong>s <strong>da</strong> menaschi <strong>2011</strong> corrispun<strong>da</strong>n alla<br />

contabilitad.<br />

- La facultad ed ils deivets per ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong> ein corrects e mussai ora<br />

cumpletamein.<br />

- Ils documents <strong>da</strong> fatschenta e <strong>da</strong> contabilitad ein avon maun. Damon<strong>da</strong>s ein vegni<strong>da</strong>s<br />

rispundi<strong>da</strong>s exact e cumpetent.<br />

- Il fatg communal vegn tgamunaus cun quitau e senn <strong>da</strong> responsabla<strong>da</strong>d.<br />

La cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> admetta alla suprastonza communala, allas ulteriuras autoritads e<br />

cumissiuns sco era a tuttas colluvreras e colluvrers <strong>da</strong>lla vischnaunca Tujetsch e dil Bogn<br />

Sedrun in cordial engraziament per tut il bien prestau.<br />

Proposta<br />

La cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> propona al cussegl <strong>da</strong> vischnaunca Tujetsch d’approbar il <strong>quen</strong><br />

communal <strong>da</strong>lla vischnaunca Tujetsch e dil Bogn Sedrun <strong>2011</strong> (cul dretg <strong>da</strong> referendum)<br />

e <strong>da</strong> <strong>da</strong>r scarica alla suprastonza communala, als ulteriurs organs responsabels ed<br />

all’administraziun.<br />

Sedrun, ils 13 d’avrel 2012<br />

65<br />

Cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> vischnaunca Tujetsch<br />

Guido Friberg, president<br />

Norbert Vinzens e Toni Monn


<strong>Rapport</strong> <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> casa s.Vigeli <strong>2011</strong><br />

alla suprastonza communala<br />

Nus sco revisurs <strong>da</strong> <strong>quen</strong> havein examinau tenor incumbensa il <strong>quen</strong> annual <strong>2011</strong> aschuntau dil menaschi<br />

secun<strong>da</strong>r <strong>da</strong>lla vischnaunca <strong>da</strong> Tujetsch, la Tgèsa s. Vigeli. Il <strong>quen</strong> consista <strong>da</strong>lla bilanza, dil <strong>quen</strong> <strong>da</strong> gudogn<br />

e sperdita e <strong>da</strong>llas annexas per igl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> terminau ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong>.<br />

La responsabla<strong>da</strong>d <strong>da</strong>lla suprastonza communala<br />

La suprastonza communala ei responsabla per la presentaziun dil <strong>quen</strong> annual en accor<strong>da</strong>nza cun las<br />

prescripziuns legalas ed il reglament <strong>da</strong> fatschenta. Questa responsabla<strong>da</strong>d cumpeglia la concepziun,<br />

l’implementaziun ed il manteniment d’in sistem <strong>da</strong> controlla intern che garanteschan ch’il <strong>quen</strong> annual cuntegni<br />

negins sbagls essenzials sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> surpassaments ni d’errurs. L’incumbensa <strong>da</strong>lla suprastonza<br />

communala ei ultra <strong>da</strong> quei d’eleger e d’applicar meto<strong>da</strong>s <strong>da</strong> facturaziun adequatas e <strong>da</strong> far valetaziuns<br />

commensura<strong>da</strong>s.<br />

La responsabla<strong>da</strong>d dils revisurs <strong>da</strong> <strong>quen</strong><br />

Nus havein l’incumbensa <strong>da</strong> giudicar il <strong>quen</strong> annual sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> noss’examinaziun. Nus havein fatg<br />

noss’examinaziun en accor<strong>da</strong>nza cun ils stan<strong>da</strong>rds d’examinaziun svizzers. Tenor quels stan<strong>da</strong>rds havein<br />

nus <strong>da</strong> planisar e d’exequir nossa controlla aschia che nus eruin cun gron<strong>da</strong> segirezia sbagls essenzials el<br />

<strong>quen</strong> annual.<br />

Noss’examinaziun sebasa sin acts <strong>da</strong> controlla che permettan d’obtener cumprovas <strong>da</strong> controlla per las<br />

valetaziuns e las ulteriuras indicaziuns cunteni<strong>da</strong>s el <strong>quen</strong> annual. L’elecziun dils acts <strong>da</strong> controlla succe<strong>da</strong>n<br />

conform al duer dils revisurs. Quei inclu<strong>da</strong> ina valetaziun <strong>da</strong>llas rescas <strong>da</strong> sbagls essenzials el <strong>quen</strong> annual<br />

sin fun<strong>da</strong>ment <strong>da</strong> surpassaments ni d’errurs. Giudicond questas rescas<br />

risguar<strong>da</strong> il revisur il sistem <strong>da</strong> controlla intern, aschilunsch che quel ei d’impurtonza per elaborar il <strong>quen</strong><br />

annual e per fixar ils acts <strong>da</strong> controlla che corrispun<strong>da</strong>n allas circumstanzas; quei succe<strong>da</strong> denton buca<br />

per valetar l’existenza e l’efficacitad d’in sistem <strong>da</strong> controlla intern. L’examinaziun cumpeglia ultra <strong>da</strong> quei<br />

il giudicament <strong>da</strong>lla commensurabla<strong>da</strong>d <strong>da</strong>llas meto<strong>da</strong>s <strong>da</strong> facturaziun applica<strong>da</strong>s, <strong>da</strong>lla plausibla<strong>da</strong>d<br />

<strong>da</strong>llas valetaziuns fatgas sco era in’appreziaziun <strong>da</strong>lla presentaziun generala dil <strong>quen</strong> annual. Nus essan<br />

<strong>da</strong>ll’opiniun che las cumprovas <strong>da</strong> controlla obteni<strong>da</strong>s <strong>da</strong> nus fuormien ina basa sufficienta e commensura<strong>da</strong><br />

per nies giudicament.<br />

Il giudicament<br />

Tenor nossa valetaziun corrispun<strong>da</strong> il <strong>quen</strong> annual per igl onn <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong> terminau ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong><br />

allas prescripziuns legalas.<br />

<strong>Rapport</strong> sin fun<strong>da</strong>ment d’ulteriuras prescripziuns legalas<br />

Nus confirmein che nus ademplin las pretensiuns legalas concernent l’admissiun conform alla Lescha <strong>da</strong>vart<br />

la survigilonza <strong>da</strong>lla revisiun (LSR/RAG) e concernent l’independenza (art. 728 DO) e ch’igl existan negins<br />

fatgs incumpatibels cun noss’independenza.<br />

En accor<strong>da</strong>nza cun art. 728a al. 1 cefra 3 DO ed il stan<strong>da</strong>rd svizzer d’examinaziun 890 confirmein nus ch’igl<br />

exista in sistem <strong>da</strong> controlla intern elaboraus tenor las directivas <strong>da</strong>lla suprastonza communala per la presentaziun<br />

dil <strong>quen</strong> annual.<br />

Nus recumandein d’approbar il <strong>quen</strong> annual present.<br />

Sedrun, ils 25 d’avrel 2012<br />

SOLIDA Treuhand AG<br />

Martin G. Cavegn Beat Hosang<br />

expert fiduziari cun diplom federal fiduziari cun certificat professiunal federal<br />

expert <strong>da</strong> revisiun admess<br />

revisur en funcziun directiva<br />

revisur admess<br />

66


Autoritads communalas<br />

Suprastonza communala<br />

PANCRAZI BERTHER Departament administraziun e finanzas;<br />

(president communal) administraziun e persunal, finanzas, affars socials, uffeci funsil,<br />

stab <strong>da</strong> crisa, AlpTransit, Porta Alpina, cussegl d’administraziun<br />

energia alpina, delegaziun Regiun Surselva, Spitex Cadi e Spital<br />

regiunal Sursevla<br />

ANDRÉ SCHMID Departament baghegiar, forestalesser ed ambient;<br />

(vicepresident) affars <strong>da</strong> baghegiar, vias, auas, canalisaziun e serenera, baghetgs<br />

communals, dismessa <strong>da</strong> neiv, mesiraziun e terminaziun, dismessa<br />

<strong>da</strong> rumians, explotaziuns, forestalesser, manteniment infrastructura<br />

turistica<br />

MARCELLINO GIGER Departament turissem ed economia;<br />

ustrias, Bogn Sedrun, representanza tier Sedrun Mustér Turissem,<br />

cussegl d’administraziun Sedrun Pendicularas SA<br />

BASELI BERTHER Departament sana<strong>da</strong>d, segirtad ed agricultura;<br />

Tgèsa s. Vigeli, delegaziun casa <strong>da</strong> tgira Sursassiala, cumissiun<br />

<strong>da</strong>prevenziun, affars d’agricultura, alps e pastiras, lavur cumina,<br />

dismessa <strong>da</strong> ca<strong>da</strong>vers, santeri e clutger, provediment e pumpiers<br />

EVELINE SOLIVA Departament educaziun, cultura e sport;<br />

scolaresser, cultura, museum La Truaisch, schurmetg civil, militar,<br />

representanza tier la Surselva Romontscha, plazza <strong>da</strong> sport Dulezi<br />

Cumissiuns permanentas (trienni <strong>2011</strong>-2014)<br />

Cussegl <strong>da</strong> vischnaunca<br />

Severino Solèr, president, Sedrun<br />

Gelgia Deplaz, vicepresidenta, Dieni<br />

Arno Berther, Surrein<br />

Leo Cavegn, Rueras<br />

Diego Curschellas, Gion<strong>da</strong><br />

Christian Gieriet, Sedrun<br />

Primus Deragisch, Bugnei<br />

René Epp, Gion<strong>da</strong><br />

Pio Hendry, Sedrun<br />

Baseli Huonder, Sedrun<br />

Josi Russi, Sedrun<br />

Cumissiun <strong>da</strong> <strong>gestiun</strong><br />

Guido Friberg, president, Sedrun<br />

Norbert Vinzens, Sedrun<br />

Toni Monn, Rueras<br />

Cussegl <strong>da</strong> scola<br />

Eveline Soliva, ex. off., Sedrun<br />

Bruno Berther, president, Rueras<br />

Claudia Monn, Camischolas<br />

Daniel Cavegn, Sedrun<br />

David Tuor, Sedrun<br />

67<br />

Suppleants<br />

Linus Andreoli, Gion<strong>da</strong><br />

Sep Aluis Monn, Gion<strong>da</strong><br />

Suppleanta<br />

Franziska Berther, Rueras


Cumissiun <strong>da</strong> prevenziun<br />

Baseli Berther, ex. off., Dieni<br />

1 representant Uniun <strong>da</strong> giuventetgna Tujetsch<br />

1 representant Gastro Sedrun<br />

1 representant cussegl <strong>da</strong> scola<br />

Cumissiun <strong>da</strong> baghegiar<br />

André Schmid, president ed ex. off., Sedrun<br />

Maria Halon, Sedrun<br />

Erwin Hendry, Sedrun<br />

Guido Monn, Gion<strong>da</strong><br />

Hubert Solèr, Zarcuns<br />

Cumissiun Tgèsa s. Vigeli<br />

Baseli Berther, president ed ex. off., Dieni<br />

Arno Berther, Surrein<br />

Judith Decurtins, Sedrun<br />

Cumissiun Bogn Sedrun<br />

Marcellino Giger, president ed ex. off., Gion<strong>da</strong><br />

Curdin Brugger, Sedrun<br />

Damian Marino, Camischolas<br />

Cumissiun museum<br />

Eveline Soliva, ex. off., Sedrun<br />

Tarcisi Hendry, president, Gion<strong>da</strong><br />

Marlies Decurtins, Rueras<br />

Cumissiun NEAT<br />

Pancrazi Berther, president ed ex. off., Rueras<br />

Marcellino Giger, ex. off., Gion<strong>da</strong><br />

Gregor Deflorin, Rueras<br />

Gelgia Deplaz, Rueras<br />

Adrian Deragisch, Bugnei<br />

Baseli Huonder, Sedrun<br />

Erwin Monn, Camischolas<br />

Stab <strong>da</strong> crisa<br />

Pancrazi Berther, president ed ex. off., Rueras<br />

Andreas Pfister, cau uffeci <strong>da</strong> baghegiar<br />

ed ex. off., Sedrun<br />

Adrian Deragisch, forester communal<br />

ed ex. off., Bugnei<br />

Eugen Degon<strong>da</strong>, cuman<strong>da</strong>nt <strong>da</strong> pumpiers<br />

ed ex. off., Sedrun<br />

Vitus Lutz, colonna d’agid ed ex. off., Sedrun<br />

Survetsch <strong>da</strong> segirtad<br />

Adrian Deragisch, Bugnei<br />

Silvio Decurtins, Sedrun<br />

Bruno Honegger, Sedrun<br />

Cumissiun <strong>da</strong> verificaziun<br />

Flurina Deragisch, Bugnei<br />

Renate Deragisch, Sedrun<br />

Franz Loretz, Surrein<br />

68<br />

Suppleants<br />

Marcus Munsch, Sedrun<br />

Ursin Schmid, Bugnei


Cumissiun cantunala <strong>da</strong> schazetg<br />

- per objects agricols<br />

Baseli Huonder, Sedrun<br />

- per objects buca agricols<br />

Bruno Pfiffner, Camischolas<br />

Cussegl d’administraziun energia alpina<br />

Pancrazi Berther, ex. off., Rueras<br />

Giusep Decurtins, president, Sedrun<br />

Werner Böhi, Cuera<br />

Delegaziun alla casa <strong>da</strong> tgira Sursassiala<br />

Baseli Berther, ex. off., Dieni<br />

Alice Deragisch, Sedrun<br />

Monika Berther-Sommer, Rueras<br />

Elisabeth Fischbacher, Rueras<br />

Rinaldo Schmid, Gion<strong>da</strong><br />

Delegaziun al Spital regiunal Surselva<br />

Pancrazi Berther, ex. off., Rueras<br />

Hans Jacomet, Sedrun<br />

Daniela Monn-Berther, Camischolas<br />

Delegaziun alla Spitex Cadi<br />

Pancrazi Berther, ex. off., Rueras<br />

Gisela Berther, Rueras<br />

Bernadetta Cathomen, Gion<strong>da</strong><br />

Ufficials, funcziunaris e collaboraturs – stan 31-12-<strong>2011</strong><br />

Direcziun communala<br />

Pancrazi Berther president communal<br />

Lucas Collenberg menader center communal<br />

Andreas Pfister menader menaschis tecnics<br />

Administraziun communala<br />

Lucas Collenberg menader center communal<br />

Tumaisch Valier menader finanzas, uffeci <strong>da</strong> taglia<br />

Annamaria Monn controlla <strong>da</strong> habitonts, uffeci <strong>da</strong> lavur, menaschi <strong>da</strong><br />

<strong>quen</strong>s, secretariat<br />

Roger Berther survigilader <strong>da</strong>ll’eed, cassa <strong>da</strong> cumpensaziun,<br />

secretariat<br />

Laura Hendry emprendista<br />

Tarcisi Hendry archivar communal<br />

Uffeci <strong>da</strong> baghegiar<br />

Andreas Pfister menader digl uffeci <strong>da</strong> baghegiar<br />

Franz Decurtins polizist communal, inspectur <strong>da</strong> fiug Sursassiala,<br />

substitut causerenera, cau <strong>da</strong> quartier<br />

Gaudenz Flury cau-serenera<br />

Susanna Caduff, Yvonne Cavegn, pedels<br />

Claudia Vögtli, Albert Vögtli<br />

69<br />

Suppleants<br />

Antonia Janki, Gion<strong>da</strong><br />

Gion Giachen Monn, Rueras


Museum<br />

Wendelin Hendry menader museum<br />

Bogn Sedrun<br />

Hubert Brugger caumenaschi dil Bogn Sedrun<br />

Alfred Berther, Tarcisi Decurtins, collaboraturs dil Bogn Sedrun<br />

Dagmar Jürgensen, Madeleine Konrad,<br />

Irena Monn, Bernadetta Munsch, Bri<strong>da</strong> Muscas,<br />

Elisabeth Orgler, Waltraud Vincenz<br />

Gruppa uaul, avertura e turissem<br />

Adrian Deragisch selvicultur communal<br />

Peter Jemmi capobostger<br />

Reto Bearth, Lucian Berther (emprendist), gruppa<br />

Marius Derungs, Guido Hendry,<br />

Pio Hendry, Alfons Hitz, Gurdin Monn<br />

Tgèsa s. Vigeli<br />

Konrad Marti administratur <strong>da</strong>lla Tgèsa s. Vigeli<br />

Ajshe Bajraktaraj, Sabina Beeli, Marius Beer, collaboraturs <strong>da</strong>lla Tgèsa s. Vigeli<br />

Petra Berg, Evelina Berther, Gebhar<strong>da</strong> Berther,<br />

Roger Berther, Silvia Berther-Germann,<br />

Vladimira Brodekova, Giusep Caduff,<br />

Bernadetta Cathomen, Anna Maria Cavegn,<br />

Brigitte Cavegn, Carla Cavegn, Adelheid Degon<strong>da</strong>,<br />

Adriana Fernandes, Anita Flury, Sabrina Franz,<br />

Eva Frühwirth, Edite Esteves Prazers Goncalves,<br />

Paula Christina Gouveia Cardoso, Sara Hess,<br />

Bernadetta Hitz, Franzisca Hitz, Sabina Jacomet,<br />

Frena Kuriger, Alice Lutz, Corina Manetsch,<br />

Carmelia Mathiuet, Aman<strong>da</strong> Monn, Astrid Monn,<br />

Eleonora Monn, Ruth Monn, Nadine Morgenroth,<br />

Benedicta Morgenthaler, Roger Perret,<br />

Franziska Riediger, Iga Szymczak,<br />

Miroslava Nikolaeva Tsankova, Vasile Vacaru,<br />

Rita Venzin, Ursula Venzin, Monika Wälchli,<br />

Felix Wettenschwiler<br />

Scolaresser<br />

Benedetg Hendry meinascola<br />

Lea Berther, Adrian Cathomas, Ervin Cathomas, scolasts secun<strong>da</strong>rs e reals<br />

Nicolina Cathomen, Manuela Schnoz, Gieri Spescha<br />

Marcus Bearth, Ursula Ca<strong>da</strong>lbert, Benedetg Hendry scolasts primars<br />

Tarcisi Hendry, Gieri Spescha, Sandro Tomaschett<br />

Lea Berther classa pintga integra<strong>da</strong><br />

Nicolina Cathomen instrucziun <strong>da</strong> lungatg<br />

Maria Barla Cavegn, Nicoletta Marino, scolastas <strong>da</strong> lavur e <strong>da</strong> cuschinar<br />

Nicole Solèr<br />

Gelgia Deplaz, Letizia Berther mussadras <strong>da</strong> scoletta<br />

Ulteriurs<br />

Dr. Giochen Bearth controllader <strong>da</strong> carn<br />

Dr. med. Andreas Fischbacher miedi <strong>da</strong> scola<br />

Dr. med. dent. Petra Tuor dentista <strong>da</strong> scola<br />

Markus Rigoleth spazzatgamin<br />

70


Nossas senioras e seniors (31-12-<strong>2011</strong>)<br />

num di <strong>da</strong> naschientscha<br />

Lucienne Penel 25-05-1915<br />

Maria Schmid 28-05-1919<br />

Maria Manetsch 28-09-1919<br />

Johanna Venzin 28-10-1919<br />

Hedvig Cavegn 24-11-1919<br />

Duri Battesta Venzin 29-11-1919<br />

Johanna Curschellas 08-12-1919<br />

Maria Martha Monn 25-07-1920<br />

Mathil<strong>da</strong> Berther 08-08-1920<br />

Maria Bass 06-12-1920<br />

Maria Flury 16-07-1921<br />

Margaretha Brunner 24-03-1922<br />

Gion Battesta Beer 24-06-1922<br />

Monika Sax 13-08-1922<br />

Emilia Catrina Soliva 04-01-1923<br />

Marc Monn 24-04-1923<br />

Cecilia Hendry 31-08-1923<br />

Lucas Cavegn 20-10-1923<br />

Robert About 26-11-1923<br />

Silvia Jacomet 06-12-1923<br />

Gertrud Brandenberg 29-01-1924<br />

Hans Staub 01-05-1924<br />

Dora About 12-06-1924<br />

Anna Maria Caduff 01-08-1924<br />

Cecilia Valier 02-02-1925<br />

Rosa Hendry 14-10-1925<br />

Maria Venzin 30-05-1926<br />

Luzia Soliva 06-07-1926<br />

Augustin Loretz 28-08-1926<br />

Vigeli Giusep Schmid 12-10-1926<br />

Anna Deflorin 20-10-1926<br />

Maria Cavegn 19-12-1926<br />

Sur Tumaisch Berther 20-01-1927<br />

Barla Cresenzia Berther 30-05-1927<br />

Benedetg Monn 15-06-1927<br />

Flurin Monn 17-08-1927<br />

Rusina Venzin 05-09-1927<br />

Maria Ursula Gartmann 23-09-1927<br />

Filomena Monn 12-06-1928<br />

Therese Bohnenblust 30-09-1928<br />

Maria Ursula Schmid 28-10-1928<br />

Paula Marie Monn 10-11-1928<br />

Paul Giusep Monn 11-11-1928<br />

Georgina Curschellas 02-03-1929<br />

Castgina Cavegn 05-04-1929<br />

Maria Giusepa Monn 20-05-1929<br />

Ludivina Loretz 20-06-1929<br />

Maria Filomena Schmid 05-07-1929<br />

Eugen Baumgartner 25-10-1929<br />

Stefania Schmid 25-12-1929<br />

Nescha Venzin 21-01-1930<br />

I<strong>da</strong> Schmet 24-02-1930<br />

Maria Elisabeth Pfister 18-05-1930<br />

Maria Victoria Berther 26-05-1930<br />

Placi Sigisbert Monn 12-07-1930<br />

Martha Deflorin 29-07-1930<br />

Tresa Monn 30-09-1930<br />

Ursula Huonder 11-10-1930<br />

Theresa Berther 03-12-1930<br />

Georgina Monn 30-12-1930<br />

Maria Giossi 29-05-1931<br />

71<br />

num di <strong>da</strong> naschientscha<br />

Valentina Pally 03-07-1931<br />

Tullio Dal Farra 12-07-1931<br />

Carli Curschellas 17-07-1931<br />

Rita Decurtins 27-07-1931<br />

Dora Curschellas 12-08-1931<br />

Tumaisch Deflorin 19-10-1931<br />

Helene Hinden 21-12-1931<br />

Stanislaus Berther 03-01-1932<br />

Baseli Gieriet 10-01-1932<br />

Maurus Jacomet 15-01-1932<br />

Maria Franzisca Cavegn 07-02-1932<br />

Julius Arpagaus 31-03-1932<br />

Maria Huonder 04-04-1932<br />

Robert Schmid 31-07-1932<br />

Giusep Schmid 31-07-1932<br />

Maria Giuseppa Giossi 06-10-1932<br />

Alexandra Curschellas 07-11-1932<br />

Joseph Monego 12-12-1932<br />

Vigeli Cavegn 22-12-1932<br />

Maria Soliva 04-02-1933<br />

Theofil Jacomet 27-02-1933<br />

Marlys Valerie Indermühle 10-03-1933<br />

Giuseppa Gisler 12-04-1933<br />

Albertina Cavegn 23-06-1933<br />

Bernadetta Demund 10-07-1933<br />

Blankhar<strong>da</strong> Berther 12-08-1933<br />

Leci Deflorin 20-01-1934<br />

Guido Monn 28-03-1934<br />

Gertrud Zepf 02-04-1934<br />

Anna Berther 10-04-1934<br />

Gion Battesta Monn 12-04-1934<br />

Vigeli Hendry 26-06-1934<br />

Alfons Demund 17-07-1934<br />

Benedicta Monn 19-07-1934<br />

Stefania Cavegn 29-07-1934<br />

Ignazi Schmid 21-08-1934<br />

Gion Vigeli Monn 04-10-1934<br />

Maria Giuseppa Schmet 26-10-1934<br />

Ignazi Berther 01-02-1935<br />

Bernadeta Oplt 03-02-1935<br />

Benedetg Deflorin 14-03-1935<br />

Anna Soliva 06-06-1935<br />

Anna Jacomet 24-07-1935<br />

Ottilia Monn 11-08-1935<br />

Felicia Loretz 27-08-1935<br />

Paulina Jacomet 06-09-1935<br />

Bernhard Degon<strong>da</strong> 06-09-1935<br />

Maria Deragisch 09-09-1935<br />

Heinz Willy Indermühle 19-09-1935<br />

Giusepa Monn 11-10-1935<br />

Gheta Schmid 20-10-1935<br />

Giusep Albin 07-11-1935<br />

Giusep Monn 15-11-1935<br />

Turte Monn 15-02-1936<br />

Ludivina Riedi 19-02-1936<br />

Franzisca Cavegn 09-03-1936<br />

Maria Di Bella 30-03-1936<br />

Lydia Loretz 09-05-1936<br />

Venanzi Cavegn 18-05-1936<br />

Christian Cavegn 31-05-1936<br />

Fidel Berther 15-07-1936


Hermine Schmid 19-08-1936<br />

Theresa Arquint 28-10-1936<br />

Jeanette Georg 06-11-1936<br />

Felici Cavegn 16-11-1936<br />

Maria Onna Monn 08-12-1936<br />

Meinrad Gamboni 18-01-1937<br />

Franzisca Gieriet 20-01-1937<br />

Dumeni Maissen 20-01-1937<br />

Dora Venzin 07-02-1937<br />

Imel<strong>da</strong> Jacomet 15-02-1937<br />

Naschientschas <strong>2011</strong><br />

affon geniturs liug<br />

Armon Severino e Nicole Solèr-Krebs Sedrun<br />

Diogo Rui Cardoso De Sousa e Sofia Marques Da Silva Sousa Sedrun<br />

Jael Sandro Maissen e Katrin Mirocha Sedrun<br />

Luina Pierre Coulin e Rita Wegmüller Coulin Rueras<br />

Liana Simon ed Onna Beer-Giossi Rueras<br />

Diogo Luis Mauricio De Almedia e Sandra De Sousa Costa Sedrun<br />

Luan Marco Martinho Da Fonseca e Marilene Sousa Costa Sedrun<br />

Jerun Daniel e Katja Schmid-Schiewe Sedrun<br />

Lilo Verena Steffen-Claus Messerschmidt e Franziska Riediger Sedrun<br />

Martin Gerald e Silvia Klingsporn-Küng Camischolas<br />

Luca Rafael e Tania Loretz-Monn Sedrun<br />

Marlo Andreas e Sibylle Deflorin-Solèr Sedrun<br />

Gianna Kai Hinrichsen e Petra Tuor Hinrichsen Sedrun<br />

Maximilian Mario ed Andrea Anja Lucas Sedrun<br />

Mino Gian Carlo Hendry e Bettina Müller Hendry Sedrun<br />

Mari<strong>da</strong>glias <strong>2011</strong><br />

num liug<br />

Christian Gredig cun Simona Caduff secasai a Cuera<br />

Linus Berther cun Daniela Dammert secasai a Curea<br />

Rafael Loretz cun Tania Monn secasai a Sedrun<br />

Denval George Heron cun Denise Soliva secasai a Sedrun<br />

Gian Carlo Hendry cun Bettina Müller secasai a Sedrun<br />

Nos defuncts en Tujetsch <strong>2011</strong><br />

num di <strong>da</strong> naschientscha di <strong>da</strong> mort<br />

Giuseppa Maissen 15-06-1919 19-02-<strong>2011</strong><br />

Barla Decurtins 06-03-1927 14-03-<strong>2011</strong><br />

Helena Monn 08-07-1919 22-03-<strong>2011</strong><br />

Imel<strong>da</strong> Brugger 18-02-1946 01-04-<strong>2011</strong><br />

Ursulina Kurmann 17-03-1914 28-06-<strong>2011</strong><br />

Claudio Jägler 14-05-1965 10-07-<strong>2011</strong><br />

Josefina Caderas 22-05-1924 15-07-<strong>2011</strong><br />

Victoria Berther 03-05-1925 31-08-<strong>2011</strong><br />

72<br />

Blandina Monn 11-03-1937<br />

Giusep Berther 17-03-1937<br />

Verena Deflorin 18-05-1937<br />

Placi Beer 11-07-1937<br />

Carlina Brugger 29-07-1937<br />

Maria Luisia Jägler 08-08-1937<br />

Nescha Cavegn 09-08-1937<br />

Herbert Wälde 11-08-1937<br />

Martha Cavegn 27-11-1937<br />

Victoria Monn 18-12-1937<br />

Giusep Peder 20-12-1937


Monn Giachen Giusep 29.04.1925 10.09.<strong>2011</strong><br />

Loretz Giusep 14.111929 12.09.<strong>2011</strong><br />

Riedi Barbara Catharina 03.12.1925 31.10.<strong>2011</strong><br />

Cavegn Nescha 22.08.1929 12.11.<strong>2011</strong><br />

Flepp Carli 07.07.1924 14.11.<strong>2011</strong><br />

Bohnenblust Robert 04.12.1923 21.11.<strong>2011</strong><br />

Schmet Alfons 11.12.1931 06.12.<strong>2011</strong><br />

Caduff Margretha 28.12.1939 08.12.<strong>2011</strong><br />

Brunner Jakob 23.03.1922 14.12.<strong>2011</strong><br />

Populaziun tenor naziunalitad<br />

origin <strong>da</strong> persunas persunas total<br />

masculinas femininas persunas<br />

Svizra 664 648 1312<br />

Austria 56 2 58<br />

Bosnia-Erzegowina 7 2 9<br />

Brasilia 0 2 2<br />

Bulgaria 0 1 1<br />

Cosovo 1 0 1<br />

Croazia 8 1 9<br />

Engeltiara 0 1 1<br />

Filipinas 0 2 2<br />

Indonesia 0 1 1<br />

Italia 53 7 60<br />

Jamaika 1 0 1<br />

Lettonia 0 1 1<br />

Lituania 0 1 1<br />

Liechtenstein 1 1 2<br />

Macedonia 1 0 1<br />

Ollan<strong>da</strong> 0 1 1<br />

Pologna 0 1 1<br />

Portugal 110 44 154<br />

Rumenia 1 2 3<br />

Serbia 4 0 4<br />

Serbia Montenegro 3 0 3<br />

Slovachia 2 1 3<br />

Spagna 2 1 3<br />

Sri Lanka 1 1 2<br />

Tiara tudestga 200 35 235<br />

Tschechia 2 4 6<br />

Ucraina 0 1 1<br />

Ungaria 0 5 5<br />

Total 1117 766 1883<br />

Persunas che vegnan maiorennas 2012<br />

num liug num liug<br />

Berther Gina Rueras Deragisch Franco Rueras<br />

Caduff Sandro Sedrun Flury Robin Camischolas<br />

Curschellas Tatjana Sedrun Monn Samuel Sedrun<br />

Degon<strong>da</strong> Bianca Sedrun Schmid Sina Sedrun<br />

Deplazes Bettina Camischolas<br />

73


Religiun<br />

persunas persunas total<br />

masculinas femininas persunas<br />

catolic roman 759 642 1401<br />

reformai 39 60 99<br />

senza religiun 79 29 108<br />

ulteriuras religiuns 4 0 4<br />

Habitonts tenor domicil<br />

persunas digl exteriur<br />

persunas persunas total<br />

masculinas femininas persunas<br />

- lubientscha cuorta C 105 11 116<br />

- lubientscha annuala B 218 67 285<br />

- lubientscha domicil L 81 34 115<br />

- lubientscha <strong>da</strong> cunfinari 1 2 3<br />

- lubientscha requirents d’asil 0 1 1<br />

- lubientscha interima 48 3 51<br />

persunas svizras<br />

- burgheis tuatschins 423 445 868<br />

- domiciliai 196 181 377<br />

- dimorants 39 14 53<br />

- domicil accessori 5 8 13<br />

- fatschentas 1 0 1<br />

Fluctuaziun <strong>da</strong>lla populaziun duront igl onn <strong>2011</strong><br />

stan <strong>da</strong>lla populaziun ils 31 <strong>da</strong> december 2010 1900 persunas<br />

dimorants duront l’jamna ils 31 <strong>da</strong> december 2010 109 persunas<br />

stan dils habitonts ils 31 <strong>da</strong> december 2010 1791 persunas<br />

vegniu neutier svizzers 49 persunas<br />

vegniu neutier persunas digl exteriur 162 persunas<br />

naschientschas 15 persunas<br />

setratg naven svizzers 65 persunas<br />

setratg naven persunas digl exteriur 174 persunas<br />

mortoris 16 persunas<br />

stan dils habitonts ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong> 1762 persunas<br />

dimorants duront l’jamna ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong> 121 persunas<br />

stan <strong>da</strong>lla populaziun ils 31 <strong>da</strong> december <strong>2011</strong> 1883 persunas<br />

74


Structura <strong>da</strong>lla populaziun<br />

persunas masculinas persunas femininas total %<br />

affons carschi total affons carschi total persunas<br />

habitonts 118 999 1117 111 655 766 1762 100.00<br />

svizzers<br />

- domiciliai 99 520 619 94 532 626 1245 66.12<br />

- dimorants 0 45 45 1 21 22 67 3.56<br />

jasters<br />

- domiciliai 19 385 404 16 97 113 517 27.46<br />

- dimorants 0 49 49 0 5 5 54 2.86<br />

Structura <strong>da</strong> vegliadetgna <strong>da</strong>lla populaziun<br />

anna<strong>da</strong> umens dunnas total procent<br />

2002-<strong>2011</strong> 59 59 118 6.27<br />

1992-2001 67 64 131 6.96<br />

1982-1991 127 130 257 13.65<br />

1972-1981 199 102 301 15.98<br />

1962-1971 236 102 338 17.95<br />

1952-1961 226 98 324 17.20<br />

1942-1951 120 90 210 11.15<br />

1932-1941 66 70 136 7.23<br />

1922-1931 16 41 57 3.03<br />

1915-1921 1 10 11 0.58<br />

Structura <strong>da</strong> vegliadetgna <strong>2011</strong><br />

75


Informaziuns<br />

Numeras <strong>da</strong> telefon e fax, adressas <strong>da</strong>d e-mail<br />

Administraziun communala telefon 081 920 47 80<br />

telefax 081 949 22 10<br />

e-mail info@tujetsch.ch<br />

President communal telefon 081 920 47 84<br />

telefax 081 949 22 10<br />

e-mail pancrazi.berther@tujetsch.ch<br />

Uffeci <strong>da</strong> baghegiar telefon 081 920 47 93<br />

telefax 081 920 47 96<br />

e-mail uffeci.<strong>da</strong>.baghegiar@tujetsch.ch<br />

Uffeci forestal telefon 081 936 54 15<br />

telefax 081 936 54 16<br />

e-mail uffeci.forestal@tujetsch.ch<br />

Menader <strong>da</strong> scola telefon 081 949 22 52<br />

e-mail beni.hendry@adsl-gr.ch<br />

Serenera Drun telefon 081 949 18 65<br />

e-mail ara@tujetsch.ch<br />

Bogn Sedrun telefon 081 949 14 32<br />

e-mail info@bognsedrun.ch<br />

Tgèsa s. Vigeli telefon 081 949 11 29<br />

telefax 081 949 11 62<br />

e-mail info.tsv@tujetsch.ch<br />

Museum La Truaisch telefon 081 949 15 90<br />

Homepage www.tujetsch.ch<br />

Plan <strong>da</strong> vacanzas <strong>da</strong>lla scola <strong>da</strong> Tujetsch Onn <strong>da</strong> scola 2010/<strong>2011</strong> Onn <strong>da</strong> scola <strong>2011</strong>/2012<br />

Entschatta digl onn <strong>da</strong> scola 23-08-2010 22-08-<strong>2011</strong><br />

Vacanzas d’atun 11-10-2010 – 22-10-2010 10-10-<strong>2011</strong> – 21-10-<strong>2011</strong><br />

Vacanzas <strong>da</strong> Na<strong>da</strong>l 23-12-2010 – 05-01-<strong>2011</strong> 26-12-<strong>2011</strong> – 06-01-2012<br />

Vacanzas <strong>da</strong> sport 28-02-<strong>2011</strong> – 04-03-<strong>2011</strong> 27-02-2012 – 02-03-2012<br />

Vacanzas <strong>da</strong> primavera 02-05-<strong>2011</strong> – 13-05-<strong>2011</strong> 30-04-2012 – 11-05-2012<br />

Fin digl onn <strong>da</strong> scola 30-06-<strong>2011</strong> 28-06-2012<br />

Firaus e dis libers <strong>da</strong> scola Onn <strong>da</strong> scola 2010/<strong>2011</strong> Onn <strong>da</strong> scola <strong>2011</strong>/2012<br />

Numnasontga 01-11-2010 01-11-<strong>2011</strong><br />

Sogn Giusep 19-03-<strong>2011</strong> 19-03-2012<br />

Pastgas 22-04-<strong>2011</strong> – 25-04-<strong>2011</strong> 06-04-2012 – 09-04-2012<br />

Anceinza 02-06-<strong>2011</strong> – 05-06-<strong>2011</strong> 17-05-2012 – 20-05-2012<br />

Gliendisdis Tschuncheismas 13-06-<strong>2011</strong> 28-05-2012<br />

Sontgilcrest 23-06-<strong>2011</strong> 07-06-2012<br />

76


Dismessa <strong>da</strong> rumien<br />

Deponia <strong>da</strong> rumians blocconts, Prau Cumin<br />

Ei vegn <strong>da</strong>u la caschun <strong>da</strong> deponer il suandont material:<br />

1. Rauba blocconta gron<strong>da</strong> barscheivla sco mobiglias, letgeras, madrazzas, teppis,<br />

skis e semegliontas materialias Eternit<br />

2. Rauba recicla<strong>da</strong><br />

Pneus <strong>da</strong> privats senza gavegl<br />

Pneus <strong>da</strong> privats cun gavegl<br />

Batterias d’autos<br />

Ferramenta, rumians metallics<br />

Pupi<br />

Cartun (pachetau e ligiau)<br />

Ulteriura rauba <strong>da</strong> reciclagi<br />

3. Material organic a<strong>da</strong>ttaus per cumpostar<br />

4. Material inert a<strong>da</strong>ttaus per deposit ni cuvri<strong>da</strong> tenor basegns <strong>da</strong>lla deponia<br />

(material <strong>da</strong> scavament schuber, crappa etc.)<br />

Temps d’avertura<br />

Urari <strong>da</strong> stad, matg – october<br />

Venderdis suentermiezdi 13.30 – 16.00 uras<br />

Son<strong>da</strong> avonmiezdi 09.30 – 11.30 uras<br />

Entschatta zercladur – fin fenadur<br />

Mesjamna sera 18.30 – 20.00 uras<br />

(mo rumians organics/pastg)<br />

Urari d’unviern, november – avrel<br />

Venderdis suentermiezdi 13.30 – 16.00 uras<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!