Infocom - ΤΕΥΧΟΣ 227

POINT OF VIEW Μάθε,

POINT OF VIEW Μάθε, μπαμπά μου… πληροφορική! γράφει ο Γιάννης Ριζόπουλος Τον περασμένο μήνα είχαμε αναφερθεί από τούτη εδώ τη στήλη στα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει η «εισβολή» της τεχνητής ευφυΐας (Artificial Intelligence, ή απλώς A.I. - όπως είναι το «χαϊδευτικό» της) στον ιδιωτικό μας χώρο. Φυσικά, αυτά δεν είναι τα μόνα... Γιατί, μαζί με το καλό (βλέπετε, η παλιά, σοφή ρήση, που έλεγε «ουδέν κακόν, αμιγές καλού» ισχύει και αντίστροφα), το οποίο βεβαίως ουδείς αμφισβητεί, υπάρχει πάντα και μια (μικρή ή μεγαλύτερη) δόση κακού. Κάποιες αρνητικές επιπτώσεις, που πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας και να αντιμετωπίσουμε, ιδιαίτερα στην αρχή, όταν είναι εντονότερες... Για πολλούς, ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα, που συνδέεται με τη νέα τάξη πραγμάτων, είναι η μαζική απώλεια θέσεων εργασίας. Όσο μπαίνουμε πιο βαθιά στην εποχή του «Industry 4.0», δηλαδή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης (η οποία έχει ήδη απασχολήσει αρκετές φορές αυτή τη στήλη) τόσο οι «μηχανές» (βλέπε, οι κάθε λογής ρομποτικές διατάξεις, που όλο και συχνότερα είναι πλέον προικισμένες με τεχνητή ευφυΐα) θα «τρώνε» θέσεις εργασίας, στις οποίες σήμερα απασχολούνται άνθρωποι που κερδίζουν με αυτό τον τρόπο τα προς το ζειν. Με άλλα λόγια, ολόκληρες ομάδες επαγγελμάτων μέσα σε λίγα χρόνια μπορούν να χαθούν, και κάποια (τουλάχιστον) εκατομμύρια εργαζόμενοι θα βρεθούν στο ταμείο ανεργίας! Μία μελέτη με τίτλο «Future of Jobs», η οποία παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του πρόσφατου Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, προβλέπει πως μέσα στα επόμενα 3 χρόνια (ως το 2020, δηλαδή) θα χαθούν περίπου 5 εκατ. θέσεις εργασίας, ως αποτέλεσμα της αξιοποίησης στον εργασιακό χώρο των πλεονεκτημάτων και των δυνατοτήτων που προσφέρουν πλέον -εις βάρος των σημερινών εργαζομένων- η ρομποτική, η τεχνητή ευφυΐα, η νανοτεχνολογία κι άλλες τεχνολογίες με σημαντική κοινωνικο-οικονομική επίδραση. Βέβαια, υπάρχει και ο αντίλογος: η ίδια μελέτη αποφαίνεται πως ακριβώς οι ίδιες τεχνολογίες θα «απαιτήσουν» τη δημιουργία 2,1 εκατ. νέων θέσεων εργασίας, για να μπορέσουν να αποδώσουν τα αναμενόμενα. Μοιραία, νέα επαγγέλματα θα δημιουργηθούν τα επόμενα χρόνια, προσαρμοσμένα στις νέες καταστάσεις και απαιτήσεις. Όμως, οι χειρώνακτες ή οι απλοί υπάλληλοι γραφείου, που θα χάσουν σήμερα τη δουλειά τους, δύσκολα θα μπορέσουν -κατά τους ειδήμονες- να περάσουν στα νέα επαγγέλματα (που έχουν να κάνουν κυρίως με την Πληροφορική, τα Μαθηματικά, τη Μηχανική και την... Αρχιτεκτονική, καταπώς λένε οι ερευνητές), καθώς στην πλειοψηφία τους δεν έχουν τις απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες για κάτι τέτοιο... Καθόλου τυχαία, λοιπόν, κυβερνήσεις αλλά και εργοδότες 4 infocom•04•17

σε πλήθος τομέων πιέζονται (οι τελευταίοι, προφανώς, μέσω των συλλογικών φορέων που τους εκπροσωπούν σε ανώτερο επίπεδο) να επανεκπαιδεύσουν και να επιμορφώσουν τους εργαζομένους τους, προκειμένου -αν όχι να αποφευχθεί- τουλάχιστον να περιοριστεί η κρίση... Ο ίδιος ο ιδρυτής του Φόρουμ, ο «πολύς» Klaus Schwab, τονίζει πως «χωρίς άμεσες και στοχευμένες δράσεις σήμερα, προκειμένου να καταστεί διαχειρίσιμη η βραχυπρόθεσμη μετάβαση και η δημιουργία ενός εργατικού δυναμικού με δεξιότητες που θα «στέκονται» στο μέλλον, οι κυβερνήσεις θα υποχρεωθούν να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη ανεργία και ανισότητα, αλλά και τη συρρίκνωση της πελατειακής βάσης των επιχειρήσεων». Για να πάρετε μια ιδέα πόσο μεγάλο και καταστρεπτικό μπορεί να είναι αυτό το «τσουνάμι», που έρχεται να διαλύσει το comfort zone πολλών, τίποτα δε βρίσκεται πλέον στο απυρόβλητο - ακόμα και οι δικηγόροι κινδυνεύουν να αντικατασταθούν από έναν υπολογιστή, όπως απέδειξε πρόσφατο ρεπορτάζ του γνωστού αμερικανικού καναλιού CNBC! Ο καλός συνάδελφος Dan Mangan υποστηρίζει, λοιπόν πως (τουλάχιστον στις ΗΠΑ) ειδικές πλατφόρμες και εφαρμογές για νομικά θέματα απειλούν να στείλουν πρόωρα στο σπίτι τους και την ανεργία τους παραδοσιακούς δικηγόρους, καθώς και ο δικός τους κλάδος περνάει -με δραματικές επιπτώσεις- τον ψηφιακό μετασχηματισμό του... Οι συγκεκριμένες πλατφόρμες μπορούν σε χρόνο dt, όπως λέμε, να κάνουν αναζήτηση εγγράφων προς αξιοποίηση σε μια υπόθεση, να δημιουργήσουν νέα συμβόλαια και να αναθεωρήσουν τα υφιστάμενα, να «χτυπήσουν καμπανάκι» σε μια επιχείρηση, αναγνωρίζοντας έγκαιρα μια προσπάθεια διάπραξης απάτης, αλλά και να ελέγξουν τους τεράστιους όγκους εγγράφων που, συνήθως, ανταλλάσσονται μεταξύ των συμβαλλομένων μερών στις περιπτώσεις εταιρικών εξαγορών και συγχωνεύσεων. Ο διαρκώς αυξανόμενος αυτοματισμός και στο νομικό επάγγελμα (που συνοδεύεται, επίσης, από σημαντική εξοικονόμηση πόρων και χρόνου), όλα δείχνουν ότι θα αυξήσει μεν σημαντικά την αποδοτικότητα, αλλά με βαριές απώλειες για τους δικηγόρους που διεκπεραίωναν ως σήμερα όλες αυτές τις επίπονες και χρονοβόρες εργασίες, ιδιαίτερα στις μεγάλες δικηγορικές εταιρείες, που τόσο πολύ ευδοκιμούν στην Αμερική. Τυχεροί, βέβαια, θα είναι εκείνοι οι νομικοί που με τις γνώσεις ή την προδιάθεση τους θα κατορθώσουν να γίνουν «ψηφιακοί δικηγόροι», συνδυάζοντας τις δικές τους γνώσεις με τις δυνατότητες της τεχνολογίας. Γι’αυτούς, που μάλλον δεν θα είναι πολλοί, το μέλλον προβλέπεται λαμπρό... Για πάρα πολλούς άλλους, όμως, το αδιέξοδο παραμένει. Αν, μάλιστα, είσαι και μίας κάποιας ηλικίας (δηλαδή, έχεις περάσει πια τα -ήντα), τότε ο τοίχος στο τέρμα του δρόμου, γίνεται ακόμα πιο ψηλός. Τι κάνεις, λοιπόν, σε μια τέτοια περίπτωση, και πώς συνεχίζεις τη ζωή σου, αφού είναι δεδομένο πως λόγω γνώσεων και εμπειρίας έχεις ακόμα πολλά να δώσεις; Το μυστικό λέγεται στρίβειν... όχι δια του αρραβώνος, αλλά δια της startup! Όπως πολύ εύστοχα παρατηρούν σε άρθρο τους οι Financial Times, στελέχη άνω των 50 ετών που έχασαν μεν τη δουλειά τους, αλλά πήραν μια σεβαστή αποζημίωση και έχουν ιδέες που θέλουν να υλοποιήσουν, στρέφονται -και πολύ καλά κάνουν- στη δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων, προκειμένου να κάνουν τα όνειρά τους πράξη, αλλά και να ξεκινήσουν μια δεύτερη, ενδεχομένως πολύ πιο ελκυστική καριέρα. Κυρίες και κύριοι, καλώς ορίσατε στην εποχή του «olderpreneur»... infocom•04•17 5