PDF version - St. Laurentius Digital Manuscript Library
PDF version - St. Laurentius Digital Manuscript Library
PDF version - St. Laurentius Digital Manuscript Library
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MEDELTIDSHANDSKRIFT 43<br />
Lund University <strong>Library</strong><br />
Olim: Bibl. Ms. H. E. 4:o 1; Biblioth. Meckiana N:o XVII<br />
Pontificale Roscildense. Denmark (Roskilde), 16th century, first<br />
third, Latin<br />
CONTENTS<br />
1.1 (ff. 2r-7v) Ordo ad benedicendum cimiterium. Rubric: “Incipit<br />
ordo ad benedicendum sive consecrandum cimiterium” Incipit:<br />
“Aufer a nobis domine iniquitates nostras ut ad sancta sanctorum<br />
puris mereamur mentibus introire” Explicit: “Qui vivis et<br />
regnis cum Deo Patre in unitate Spiritus sancti Deus per omnia<br />
secula seculpru. Amen.”<br />
1.2 (ff. 8r-40v) Ordo qualiter dedicacio ecclesie et altaris fieri<br />
debeat. Rubric: “Incipit ordo qualiter dedicacio ecclesie et altaris<br />
fieri debeat” Incipit: “Kyrieleyson. Christe audi nos” Explicit: “ut<br />
hic et sacramentorum virtus et votorum obtineatur effectus. Per<br />
Dominum.”<br />
1.3 (ff. 40v-50v) Ordo pro consecracione altaris. Rubric: “Incipit<br />
ordo pro consecracione altaris” Incipit: “Kyrieleyson. Christe<br />
audi nos” Explicit: “ut hic et sacramentorum virtus et votorum<br />
obtineatur effectus. Per Dominum nostrum Ihesum Christum et<br />
cetera.”<br />
1.4 (ff. 50v-51v) Ordo pro consecracione altaris portatilis. Rubric:<br />
“Sequitur consecracio altaris portatilis sive tabule itinerarie”<br />
Incipit: “Dominus vobiscum. Oremus” Explicit: “et nostram<br />
benedictionem, in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti. Amen.<br />
Pax tecum. Et cum spiritu tuo.” Final rubric: “Totum legatur in<br />
qualibet cruce.”<br />
1.5 (ff. 51v-56v) Reconciliacio violate ecclesie. Rubric: “Reconciliacio<br />
violate ecclesie efferantur reliquie” Incipit: “Dominus vobiscum.<br />
Et cum. Oremus” Explicit: “atque fidelium tuorum tibi pie<br />
offerencium vota in illa sanctifica. Qui cum Deo Patre et cetera”<br />
1.6 (ff. 56v-57v) Ordo qualiter cimiterium violatum reconciliari<br />
debet. Rubric: “Incipit ordo qualiter cimiterium violatum reconciliari<br />
debet” Incipit: “Aufer a nobis Domine inquietates nostras”<br />
Explicit: “Ecce odor” Final rubric: “loco alterius”<br />
1.7 (ff. 57v-72r) Ordo qualiter sacri ordines fieri debeant. Rubric:<br />
“Incipit ordo qualiter sacri ordines fieri debeant mensis primi”<br />
Incipit: “Nos N Dei gracia episcopus N districtius sub excommunicacionis”<br />
Explicit: “Corpus Domini nostri Ihesu Christi prosit<br />
tibi sumenti in vitam eternam”<br />
1.8 (ff. 75r-81v) Ordo pro indumentis sacerdotalibus fuerint consecranda.<br />
Rubric: “Pro indumentis sacerdotalibus cum plura<br />
simul fuerint consecranda” Incipit: “Adiutorium nostrum et<br />
cetera.” Explicit: “et tibi in eis devote et amicabiliter servientes<br />
gratos efficere dignare. Per Christum.”<br />
1.9 (ff. 81v-83r) Ordo ad consignandum pueros. Incipit: “Ordo ad<br />
consignandum pueros sive infantes. Infantes in brachijs dextris”<br />
139
140 Medieval <strong>Manuscript</strong> Catalogue Mh 43 84r–131v<br />
Explicit: “Benedicat te omnipotens Deus Pater et Filius et Spiritus<br />
sanctus. Amen.”<br />
1.10 (ff. 84r-96v) Feria Quinta maioris ebdomade. Rubric: “Feria<br />
Quinta maioris ebdomade sedente domino pontifice pro foribus<br />
ecclesie” Incipit: “Adest venerabilis pontifex” Explicit: “redeamus<br />
accessum per tuorum custodiam mandatorum. Per Dominum.”<br />
1.11 (ff. 97r-116v) Ordo ad vocandum episcopum. Rubric:<br />
“Incipit ordo ad vocandum et examinandum seu consecrandum<br />
electum episcopum” Incipit: “Jube domne benedicere” Explicit:<br />
“Qui vivit et regnat et cetera. Pax tibi.” Final rubric: “Et det ei<br />
osculum et ceteri episcopi.”<br />
1.12 (ff. 116v-117v) Ordo ad intronisandum novum episcopum.<br />
Rubric: “Ad intronisandum novum episcopum” Incipit: “<strong>St</strong>a et<br />
retine locum a deo tibi delegatum” Explicit: “Ego N illius ecclesie<br />
episcopus esse”<br />
1.13 (ff. 117v-118v) Missa. Rubric: “Missa propria episcopi in die<br />
consecracionis sue” Incipit: “Deus fidelium pastor et rector”<br />
Explicit: “propicius muniendo custodias. Per Dominum.”<br />
1.14 (ff. 120r-131v) Consecracio sacrarum virginum. Rubric:<br />
“Consecracio sacrarum virginum que in epiphania vel in 2a feria<br />
pasche aut in nataliciis apostolorum aut dominicis diebus celebratur”<br />
Incipit: “Deus eternorum bonorum fidelissime” Explicit:<br />
“stipate me malis quia amore langueo euouae” Final rubric: “qui<br />
est in thalamo in ineffabili gloria te coronabit in eternum.<br />
Amen.”<br />
PHYSICAL DESCRIPTION<br />
Support: Paper<br />
Extent: ff. ii +133 + i<br />
Size: 195 × 138 mm.<br />
Collation: The original collation is disturbed by restoration and rebinding sometimes<br />
after 1955 when <strong>St</strong>römberg saw it and described it. According to his<br />
quire analysis there were 11 quires, all senions except the first and the last<br />
quire that both had 13 leaves and the seventh quire (with script in a differnt<br />
hand) that had 10 leaves.<br />
Layout: Ff. 2-72 and 84-131 are ruled in ink where there is musical notation;<br />
ff. 75-83 are ruled in ink also for the text; 16 written lines; written space: 130 x<br />
80 mm.; ff. 72v-74v; 83v; 119r-v; 132r-v are blank.<br />
Script: Two hands: Cursiva currens in ff. 2-72 and 84-131; Textualis Formata<br />
in ff. 75-83. The instructions to the priest are rubricated. Musical notation at<br />
ff. 5r-6r, 7r,10r-14r,15v, 21r-22v, 24v-26v, 27v-28v, 31v, 32v-33r, 34v-38v,<br />
86v-87r, 105r-v, 106v-107v, 110v-111r, 114v.115r, 116r, 123r-124v,<br />
127v-128r, 129r, 130r, 131v.<br />
Binding<br />
Ochre coloured silk binding with preserved 17th century satinwoven silk covering.<br />
Sweden 20th century. Size: 208 x 150 x 38 mm.<br />
Ochre coloured silk binding over millboards. Satinwoven silk covering from former<br />
binding preserved on the new covering. The silk covering have holes likely<br />
from ties. Tight back with three double raised bands. <strong>Library</strong> code tooled in black<br />
at the tail of the back. Former edge trimming preserved. Two plain flyleaves and<br />
pastedowns of paper. All along sewing on three raised double cords. Textblock
Mh 43 Lund University <strong>Library</strong> 141<br />
restored.<br />
Foliation<br />
The manuscript is foliated in pencil in the upper right corner of recto side of the<br />
leaf, probably in connection with the rebinding. NB that the current foliation is not<br />
in agreement with the one given by <strong>St</strong>römberg in his critical edition.<br />
Additions<br />
There is a note on f. 1v in the hand of Gustaf Magnus Sommelius, professor of<br />
Eastern languages and Greek and librarian in 1767-1799, saying: Ritus pontificiorum<br />
circa consecrationem Coemiteriorum, altarum etc.<br />
HISTORY<br />
Origin<br />
Roskilde (cfr. f. 122v : Ego soror N promitto stabilitatem meam et con<strong>version</strong>em<br />
morum meorum et obedienciam secundum regulam sancti Benedicti coram Deo et<br />
beatis martiribus quorum reliqie hic habentur et omnibus sanctis in hoc loco qui<br />
vocatur Roskildis constructo in honore beatissime virginis Marie in presencia<br />
domini N episcopi N priorisse. ,first third of the 16th century.<br />
Acquisition<br />
By the end of the 17th century the book was owned by E. J. Meck (1644-1702),<br />
cfr. former callnumber on f. 1v. In 1704 the manuscript arrived in the University<br />
<strong>Library</strong> as part of a donation of 25 manuscripts out of which 7 Medieval (see Gerle<br />
E. Lunds universitetsbiblioteks historia fram till år 1968, Lund 1984, pp. 47-48<br />
and LUBA. AIV b 10).<br />
BIBLIOGRAPHY<br />
Den pontifikala liturgin i Lund och Roskilde under Medeltiden. En liturgihistorisk<br />
studie jämte edition av pontificale lundense enligt handskriften C 441 i Uppsala<br />
universitetsbibliotek och pontificale roscildense enligt medeltidshandskrift nr. 43 i<br />
Lunds universitetsbibliotek. <strong>St</strong>udia theologica Lundensia. Bengt <strong>St</strong>römberg.<br />
(ed.) Lund. 1955. 9.