•yarn LIB. XVIf/ T I TJJH. I
•yarn LIB. XVIf/ T I TJJH. I
•yarn LIB. XVIf/ T I TJJH. I
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>•yarn</strong> <strong>LIB</strong>. <strong>XVIf</strong>/ T I <strong>TJJH</strong>. I<br />
minus lucrettsr, qui contulit plus . Si & damno pacliones fubinde fociorum alteepim<br />
no» nifi pro rat* , qua opera; ruter larfionem quandam fuftinear ,& conex<br />
uno latere coilata? .valent , difparitas ditione meliore iflSfocittatem admittatur»<br />
paclo fpeciali induct potuiffet, nihil fane qui pro coHatorum proportione vd parir<br />
prodeflet pafHo; quippe «xtra quam ex vel detertefis ~debuHVet coiMftibnif effe ,<br />
ipfa juris difpofitione pro rata rer-um ant non tamen eo fuperior ev&ttfur probata<br />
operarum in foc|#tateiii coUatac um, lucra a Juftmiano pacifcendi ficentia; cum ra*<br />
& damna cuique acqaki Be quemque gra- tio nulla fit, cur not* in Hfocieraee asquetf 1<br />
vare debenti «oeque nine fat» apte Impe- ac in emtione, pertputatione,iimff)bufque<br />
rator inter »fe oppofuiffet juris communis a!Hs liceret contrahentibus in pretio, aut<br />
uti vendititf" irtlet, % qui*wn do»<br />
2- 3- Inft#..h*J,.l. ft nc)i fuer/nt 29. pilr nationis caufa minoris^endat, tefteeodem<br />
& J. 1. /. ^ ff t h. t. hbv,. a -Weflet'A Ulpi ano in d. i. 38. ita, cur non in fo»<br />
connub. fockt. tratj. 2. cap. 3. num. 11. ci-etatera foci us quoque plus conferens de-<br />
* !?- %£ tifc® forte per fpeciales hujuf- teriore conditione donationis caufa admk-|<br />
modi a jure coramuni recedentes.de lucro ti defideret, ratio diverfitatis fufficiens in<br />
promptu non eft.<br />
f I &*
3p<br />
PRO»<br />
^jT^ix JJOC contractu aclio pro foci®<br />
tiafcitur i' tttrltnque direcla, & ob dolum<br />
aut colpam latam infamans, §. m-f**6ufi<br />
dam t.lnfth. di poena temere ///#«'*&•§?><br />
ff. de bis qui not. infam. qua? plerumque<br />
quidem finita demum focietate locnm habet<br />
/ adco ut refflsnciaiKluni fit focietati ,<br />
qua; nondura extincla crat, fi qjris hac velit<br />
aclionc experiri; «too utuHqiiiftne,dun<br />
Jiac contend!*, ftoo'tocio aclione,**^ ipfo<br />
iiWeiligatur focietati tenunciafle , arg. /.<br />
tarn im 5. C, b. t. Ant. Matthseus d*aa>*<br />
flionjibr. a. cif. 8* w. 10. Quod tamen non<br />
afiter verum efy quam fi judicium pro focio<br />
per unum fociorum ideo diclatum fuerit, ut<br />
focietas dSftrahatutf', LaBionei^p»,ff,h t^<br />
cum alioquin nihil vetet, quo minus etiam<br />
manente focietate pro focio agatur, dum &<br />
in publica vecligalium & in privata fecietate<br />
propter varios contractus aliafqutfcaufat<br />
neutrij fociorum expedit recedereXa focietate,<br />
d. 1. ablione 4$- §*;±pen. fl^ JL t.<br />
10. Datur hsec aclio focio contraiocium<br />
, heredi 8c in heredem, quippe qui,<br />
licet focii non fint, tamen emolumenti<br />
fucceffores funt, /. rerum eft 63. §. in<br />
heredem S. ff. h. t. Non tarn ad ipfarum<br />
rerum communium divifionem , quam potius<br />
ad prarftationes perfbnales , /. 1. ff.<br />
communi divid. Cum enim aclio profocio<br />
tantum in perfonam fir, tendere non potuit<br />
ad ea, Quae non obligationis, fed juris<br />
in rev efFeelus funt. Etenim, quifquis<br />
re rum communium defiderat divifionem ,<br />
non aiiud petit 4 quam ut fibi foli rem<br />
fuam, ba&enuscum alio pro indivifo communi<br />
ter habitant, in pofterum pro divifo<br />
habere liceat/ atque ita tantum vindicat<br />
fuam partem ex re communi, ad quod<br />
apprime conducebat aclio communi dividundo,<br />
mixta, primario in rem ac pro<br />
rci vindicatione comparata , ut Jatius expofuum<br />
tit. fin turn refund, num. 4. Unde<br />
& , cum in verum ipfarum communium<br />
divifionibus Temper per adjudication^ j*egotium<br />
explicandum effet, five res tota<br />
individua uni cederet, five fingulis rerum<br />
dividuarum partes ex divifione obvenirent,<br />
in aclione tamen pro focio adjudications<br />
reprobate funt, & definitum, folam «0-<br />
fntnum, id eft, obligationum & pragftafeiJi*<br />
num perfonalium rationem habendam ef-.<br />
fe* I fi atlum fit 45? jf- b+ttjtf, flroincte<br />
Pandect, TumJIl, '<br />
O C lf!0.<br />
ftc<br />
aclio pro focio in eo quidem cam aclio*<br />
ne communi dividundo juris ejufdem ac<br />
poteftatis eft , quod utrobique perfonaliuni<br />
praeftationum perfecuck) fiat, /• pr* foci* •<br />
Arbiter 38.^. 1. ff. k. t. quo^ etiam ^foJQ<br />
intuitu actionem communi dividundo in<br />
perfonam effe, probatum eft, tit- finium<br />
regund. num, 44 ideoque una ex his intentata<br />
alteram perimit , quatenus is , qui primo<br />
egit aclione communi dividundo, atque<br />
ira non modo rerum divifionem, fed<br />
& praeftationum perfonalium partem 0&J r<br />
tinuit, poftea a gens aclione pro focio tanto<br />
minus confecuturus eft , d. I, ^8. §. r.<br />
d. I. fi aUum fit 4^. ff, &*y$. fed in ceteris<br />
difpar harum aclionum ratio & effe*<br />
clus eft > quod nempe per judicium communi<br />
dividyndo prater pracftationes perfonales<br />
amplius rerum ipfarum divifio impetretur<br />
; non item per banc pro focio<br />
a&ionem . Nee repugnat /. 1. ff- communi<br />
divid. utpote quae, reddens rationem ,<br />
cur neceffariura fuerit communi dividundo<br />
judicium, quia fcilicet pro foci&jiStik magi<br />
s ad perfonales in'vicem pvtejlat'.ones per»<br />
tinet, quam ad communium verum divifio*<br />
nem ) non aiiud vuIt,quam, aclionem pro<br />
fodio neutiquam tendere ad rerum communium<br />
divifionem ; cum alioquin ifta ratione<br />
non potuilfet evinci neceffitas aclionis<br />
communi dividundo • quippe , quam<br />
nemo recle neceffariam dixerit, fi 5c aclione<br />
pro locio communium divifio potuiffet<br />
obtineri. Eoque fenfu vocem magis injure<br />
noftro faspius ufurpari, patet ex, I.'&<br />
fi forte 6 §. b*c autem 5. ff. fi fervit.<br />
vind. L fi qui 5 a bJem is 5. §. is quoque 3.<br />
ff. .de oblig% & ati. §. is quoque 1. In ft it,<br />
quib. mod. re contyab. obi. §. pen. In/lit.<br />
de oblig. qua quafi etc contr, I. fi vero non<br />
j 12. §. cum quidam 12. ff. mandati. Confer<br />
Vinnium feletl. qu t cjh libr. 1, cap. $6".<br />
11. Ad pracftationes auterrj perfonales t<br />
in hoc pro fociti judicium venkntes, pertinet,<br />
ut focius reddat rationes adminiftrationis<br />
y fi quid focietatis intuitu ab eogeftum<br />
fit, aut geri debuerit, eumque in fi,-<br />
nem ipfum quoque librum rationumedat,<br />
]L quad am fun* 9. pr. ff, de e den do , He,-<br />
clor Felicius de focietate cap, 58. num,, 4^.<br />
42; Refponfa Jurifc. Holl. part. 3. vol. ^. .<br />
confil. 127. five folus omnia traclaverit >f<br />
five plures partitis per varias^egipnes aut<br />
^ C c<br />
ta-
••ffflfe-<br />
tabemts xtptrif fcerfim fin suit CUM? par*,<br />
tcm fubieri nt; q uo cafu adeo ad redd endas<br />
fibi invicem rationes obftrifti funt, ut<br />
nullus ab altero eas exigere qneat, fi non<br />
& ipfe reddiderit, aut faltem obculerit ration<br />
urn redditionem , arg. /. Julian»? i jtf<br />
$. offevri 8. #1 ^ tffiF. emft I. caw propo<br />
& i 3 xvrr £TIT. II.<br />
nas 21. C* d# patlis. Heclor Felic. ^<br />
*ra#. de [octet, cap. 37. numer, ir. 15» i6\<br />
Waflenaar prabl. jud. capM*%. num. ij-<br />
Quam etiam , licet finita focietate remitti<br />
focio liberum fit) ad exemplum tutorum,<br />
arg. /. Jfarelius sfc. 5- J*' ^* 4. '• w '*« $•<br />
Thia 2. ff, de libera* legata; tamen ab<br />
initio, tempore eo quo fociecas initur ,.<br />
remiflionem tal'em fieri non magis focio*<br />
poffe, quam tutoribus cum ad tutelar geftiooem<br />
vocantur, merito vifum eft, turn<br />
arg. /. ita autem 5. §. Julianus 7. ff, de<br />
admin. (7 perii* tut. turn quia nulla convention<br />
dolus in futurum remitti poteft/<br />
quod tamen fieret, fi a rationum redditiosie<br />
ftatim ab Initio immune» eflfent, arg. /.<br />
fi p.nus 27. §. ///«
P R O S O finuda tantum opera qualis qualis fuif- fti fe exercuerunt, quos tantum pro porfet<br />
ab co prxftanda, nullumque infignitius tionibus exercitionis conveniendos cue ,<br />
ex artificio & pentia, operas conjuncla , quia invicem fui magiftri non videntur ,<br />
fperaffet focietatis feu lucri augmentum • Ulpianus tradidit, /. fi tamen 4..pr. ff.de<br />
Atque ita nulla opus eft hujus legisemen- exmit. aft. Sin plures focii unum de fuo<br />
datione , quam plerique varie tentant, ut numero , vel extraneumquempiam , focievideri<br />
potcft apod Gothofredum in not. ad tati prafecerint, & m elegerint in magi-<br />
/. m \. %. ff. *. P & && Fabrum in ftrum focietatis y( de quo /. item magU<br />
rational» ad tandem legem.<br />
Jiri 14. ff. de pa fits , & Sigonius de anjh<br />
13. Petitur infuper nac a&kme^ lit focius<br />
indemnjs pro tatft' fervctur ratione wed. ) magis eft, ut is , focietatis nomi<br />
quo jure civ* Roman, libr. 2. cap. 4. poft<br />
damni , quod cafu fortuito fuis in rebus ne ac intuitu contrahens, non modo femetipfum<br />
in folidum obligatum reddat 9<br />
focietatis occafione perpeifus eft, ut ante<br />
diclum , I. cum duohus 52. ^. fuidam 4. juxta I. fi unus 67* pr. ff. h. t. fed & reliquos<br />
focios, qui ipfum praefecerunt , in<br />
ff. h. t. eique refundantur impenfae, quas<br />
fociorum unus fapra foam partem fecit , folidum (ingulos creditori focietatis efficiat<br />
obnoxios; eo modo, quo & plures<br />
five in rerum communium. confervationem<br />
erogaverir; ( quo cafu etiam , fi focius alter<br />
intra menfes quatuor, ex quo ad remero<br />
fuo, vel extraneum navi prxpofue-<br />
navem fimul exercentes , fi unum de nuft<br />
itutionem condemnatus eft, non reddat, rint, ex ejus cpntraclibus navigationis intuitu<br />
init is in folidum tenentur, /. 1. §.<br />
yiclori Ins Romanum permifit rem totam,<br />
in quam impenfum, pro impenfis retine- ult. i. 2. I. fi tamen 4. §. fed fi plures 1.<br />
re ac fuam facere, fi id fibi expedire ff. de exercit. aft. aut plural unius tabernas<br />
putet, /. cum duobus 52. §. idem refpon» domini ex inftitoris conveniionibus in fodit.<br />
io. ff. &**.,%/I ut proponis 4. C. de Jidum finguli poffunt conveniri , $ habeadific.<br />
ptivat. quod tamen una cum aliis bat 13. §. ult. I. 14. ff. de Inflify a SI.<br />
pcenis legalibus, aliquem privantibus jure Idemque eft, fi. omnes quidem tractarint<br />
fuo, in defuetudinemabijffe, monetGroe- focietatis negotia, fed pro divifo; feu fenewegen<br />
ad d. /. 4. ) five ultra fuam par- paratim, per partes aut regiones diftributa<br />
tern focietatis intu tu folvere extraneo fo- adminiftratione : cum enim tunc finguli<br />
cietat is creditori coaclus fuerit , /• 1. §. in parti bus, fibi per reliquos focios deult.<br />
& II. feao. ff. de exerdt. a8. argvi mandatis, fibi invicem magiftri vel infticmne<br />
as if} ff. h. t, una cum ufuris, quas tores e(fe videantur, confequens eft , ex<br />
aut erogavit, numrr.os impendendos mu- unius, tanquam inftitoris, contractu relituos<br />
ace i pi ens , aut ex propria pecuniade- quos. in folidum fingulos obligari» Qua rapenfa<br />
potuiffet redjgere, l. fi unus 67. §. tione, fi plures vecligalium focii partes<br />
pen. ff. h. t. Confiderandwm ^trim C t»t veeligalium feparatim adminiftrent,-a|tet<br />
aliquantulum digrediamur ) focium unum ab altero minus idoneo infe transfern porquandoque<br />
a focietatis effcditoribus ultra<br />
wam poflfe partem conveniri . Quod ut<br />
manifeftms appareat, infpiciendum cri$ 9<br />
utrum omnes fdcfl communiter & per fe<br />
fociefatem pro indivifo exerceanf} an vero<br />
uni ex tuo numero, vel etiam inftiton<br />
extraneo , demandaverint totanl focietatis<br />
curam ac adminiftrationem \ an denique<br />
partitis per partes aut regionesoper,s<br />
pro divifo finguli fufceperinffocieraiis f<br />
tracratjenern • Si per fe omnes communiter<br />
& pro indivifo focierstem exefteant ,<br />
adverfus fihgulos non nrfipro rata parte)**<br />
tionem juredefiderat, l.locatioy. §. focii 4.<br />
ff. de publicanis, quod fruftra fieret l? fi<br />
non ultra fuam partem finguli veeligalium<br />
focii ex conductions devincli effent .Nee<br />
eft, quod cum Ant. Matthaco de aublion,<br />
lib. 2. cap. 6. num. 5. exiftimes, non idcirco,<br />
quod finguli in folidum obligentur,<br />
fed quod idoneus pro non idoneo conveniri<br />
poffit, hanc defiderari partis translationem,<br />
dum pro partibus quidem obligantur<br />
finguli, fi urerque focius idoneus<br />
fit, fed, fi alter inidoneus fit, idoneus<br />
oneratur. Quamyis enim verum fit, tunc<br />
C c 2 cum<br />
x<br />
•V<br />
J<br />
%&
v urn delictum perpetratum * cum plus jufto dum obligandos , utrum pecurtia aut ret<br />
,>er publicanos exaclum eft, cum multi alia» foci eta ri credit»: foci is reliquis comfratidem<br />
fifco fecerunt, fingulos quidem municatse , ac ita in arcam communem<br />
pro parte tantum teneri , fed unius inopia verf* fuerint, nee ne; fed fufficiat , fogravari<br />
ceteros , /. fi multi 6. ff. de pub It- cietatis intuitu pecuniam bona fide credican'ts<br />
I. aujertur 46. §. ult. ff. de jure fi- tarn fuiffe , cum focietas tali credito infit<br />
, non tamen ab obligatione ex delicto digeret , fi jus Romanum fpec~tes ; .{ er<br />
ad earn, quae ex conventione defcendit , ufu autern hodierno forte, etiam fi non<br />
ar§umer.tatio recle fit; nam & ex deliclo ita evidenter ea crediti neceifitas apparemagiftri<br />
exercitores finguli pro ea tantum ret, fi modo bona fide» credentis adfit )<br />
part?, qua navem exercent, devineHjfcnt, are. /. 1. §. ^n^e<br />
#w*W* 9. ff de exercit.<br />
i. ult. §. fi plures 5. ff. nauta taup. fia- ett. Confer tit. de exercit. a£i. tt, 6-<br />
buL ut recetta rejlit. quos tamen ex-con- 15* Sed & tertio illud intereft , quod Y<br />
traclu magiflri fingulos in folidum cbliga- fi plures focii communiter & pro indivi-<br />
|4 wrtura tft, d. I. 1. £. uh. ff. de exer* fo traftaverint negotia focietatis , unus<br />
cit. atl. Ex ufu interim hodierno inter pro fua conventus parte ab extraneo fo»<br />
merca teres dicendum forte , etiam tunc , cietatis credit ore, non poffit -fuam fociecum<br />
plures focii unum ex fuo numerovel tatis partem cedendo ac pro dereliclo ha-<br />
*W * xtraneurri velut inftitorem focietati prae- bendo ab ilia liberari aclione ; eo quod<br />
fecerunt, fingulos pro rata tantum parts jam non ex aiieno, fed proprio contractu<br />
ex ejus contractu teneri; ad fimilitudinem quern communiter cum afris fociis inivit t<br />
exercitorum , in quibus a jure Romano , ad folvendum interpeliatur ,ac azquum eft,<br />
eos in folidum fingulos obligante , hade* pra?ftari in univerfum earn debiti partemi<br />
nus recefium eft , ut monui tit. de exer* in quam quis ex propria ccepit convencit.<br />
atl. num. 5. & tit. de inftitor. aff* rt. t. tione cum extraneo focietatis creditore<br />
14. Porro ( ut ex hoc addam ) praeter celebrata teneri . Contra vero , ft focioprimam<br />
hanc different iam inter 80s , qui rum unus conveniatur ex contractu non<br />
per fe communiter ac pro indivifo , qui- fuo , fed inftitoris focietati praepofiti, vel<br />
que ex adverfo per unum ex fuo numero, alterius focii , qui velut inftitor, fecunaut<br />
per inftitorem extraneum, vel partita dum fuperius propofita , nomine focietatis<br />
inter fe focietatis adminiftratione f fibi in- contraxerat, ex moribus hodiernis ita jus<br />
vicem inftitores funt, infuper he altera eft, ut liberari poffit fuam focietatis par»<br />
eft: puta, quod fi plures focietatem pro tern dereliquendo \ idque propter rationes<br />
indivifo firriul exercuerint, jure focietatis eafdem, ob quas ufu obtinuit, ex ere i toper<br />
focium acre aiieno focius non oblige- res liberari ab obligatione ex magiftricon :<br />
tur, nifi in communem arcam pecuniae traclu nata, fi partes fuas, quas in navi<br />
verfa: fint, cum neque focium alterum fe- habent derelinquere parati fitit. Jacobus<br />
cerit inftitorem, neque cum eo contrahi Coren obferv. 40. num. 17. 18. 19. Chrijufferir,<br />
ac proinde non ultra ex facloejus ftinacus vol. 1. decifi 165. num. 10. n. »2.<br />
obligetur, quam quatenus inde ad ipfum 13. lunge tit. tie exercit. ael. num. 5. Plapervenit<br />
, idque fecundum jut commune , ne focium ilium , qui nomine focietatis<br />
quo nemo fine fua voluntate ex aiieno ipfe cum focietatis creditore contraxit ,<br />
contractu obligatur, nifi locupletior inde liberari derelinquendo fuam focietatis porfaflus<br />
fit I arg. /. quod fi fervus M §• fid tionem , cum ex proprio contractu • confi<br />
fa' 9* ff' de in rem verf$ , ac de hoc veniatur, iniquum foret, Cfarjftinaeus d.<br />
cafu plurium fimul ft pro indivifo nego- vol. i* deciJ. 165. num. .7- & fiqq. Sed<br />
tia focietatis curanti urn puto in tell igendum &, fi fociorum unus non focietatis fed<br />
etfe Papinianum in /. jure focietatis 8Q. proprio nomine contraxerit, focios reliff.<br />
h. t. cum ex adverfo reliquis in cafi- quos ne ab initio quidem in folidum, aut<br />
bus, quibus vel unus fociorum , vel ex- ulla ex parte, obligatos reddit, arg., Lfi<br />
traneus, vel focii fibi in vicem parti t is fo- unus 67. §. fi unus 1. ff. b. t. Ant. Faber<br />
cietatis curis & geftione inftitores funt , Cod. libr. 4. tit 27. defin. 1. Neoftadius<br />
parum referat ad focios fingulos in foli- Curies fupr. decifi 6. Carpzorius defin. fo-
«MSKRL T R 9 •<br />
rettf. part. i. conflh. 17. defin.itinpr.<br />
l3e hac quaeftione, an , & quo ufque focius<br />
focium extraneo obligare pofifit, vide<br />
varie fentiente* Heft. Felicium dt.fociejfa<br />
te ti$p. jo. Chriftinaeum W. *$• Jwjf-fi*<br />
num. 2. $.4. Vine. Carocium deetf* u%»<br />
And». QtylVMr. *• •*/*» *R * m -<br />
8 * *<br />
Ant Mattbaum de auclion. Ij^r. a? **/>•<br />
8. ftffffft 5. Carpzovium
tot .. HB/<strong>XVIf</strong> TIT. lf. f<br />
funt .Nam &', fi procurator nummos do- poffe tutorem prseftando id I quod teftator<br />
mini*, quos domini mandato ac nomine voluiffet 9 nee cogendum , ut ufuras , qua*<br />
credere tertio debuerat , fuo nomine ac fto nomine credens ftipulatus fuerat , ut.<br />
periculo crediderit , atque ita ufuras con- cunque majores , pupillo reftituat | /. 77-<br />
lecutus fir , «b/lJ^iauo (-'tydl Paulo au» #fa» t!F Mavium 47« §. pr*feBus 4. jj! jft<br />
{lori
f«eerlt,& i» foo» fimu ufus .converter.* «i * ^ t R T e x a d W o fociu^<br />
quo tamea ipfo cafu ad ufum, nonqwt §• .'••^V'^an^cwto "eliquos «-<br />
fefeaam.teneri (bcium moratore*, Pom- cios r»V' IUt »«» ,n « f^«T^de &<br />
I STS T, ^ i i ^ f e j K » * j " A < Sravandus fait Confer Ant. F -<br />
?<br />
it , ut to feMtna* mram "**""'. « ^ *ft heresfocii ne quid em id ufurii<br />
a pecunia ipfe ttfiwlk.: quorum G unum hoc elt y Heres IOCII "j- 4J° luo '<br />
circa fuam profwriam pecuniam • mixiBtl! ifus converti^ef^w^r 1^*.:
ia| j L.tB. XWIL TIf. C<br />
nem eruditaffl communlcavit ClariflT. Col- venerat vero , ut ille unus epulas prajfh-<br />
Jega D. Noodt, qua; propedjem typisvui- tetWeofqilfc'* negot'wdhnimret, putt, ab<br />
ganda , plenius ab eo adftrucla videri po- illo negotio epularum , adeoque efficeret,<br />
terit ; neque cnim inventa aliena promeis utreliqui liberi & immune» effent ab o-<br />
orbi literato propinare , animus aur con bjigatione folvendi pro rata, iftas epulas y<br />
fuetudo fert. quas communiter abfumturi effent : ita<br />
18. Denique & ad id ha>c aclio pro To- enim dimittere , eft etiam alium ab oblicio<br />
competit , ut focius patiatur, focium gatione dimittere & liberare, eoque fenfu<br />
alterum uti re communi ad eos fines, ad ambitiofa dicuntur ac refcindenda decurioquos<br />
ilia ab initio comparata fuit focio- nnm decreta , quibus largiti funt, auta/i.<br />
rum volontate , /. cum duobus 52 §. item quern debitorem dimiferunt , fecundum eurt-<br />
Mela uKff. h, t* ac vice verfa ab lis ab- dem Ulpianum in f, ambhtofa 4. ff de de*<br />
ftineat Circa rem communem agendis, quas cretit ab ordin. fac. Cum ergo focius iife<br />
nova funt ac prima: repugnant fociorum unus reliquos ab illoepularum negotio non<br />
deftinationi , arc. I. Ji fundus 39. ff. b. t. dimififfet immunes , adeoque epulas qui»<br />
1. Sab'mus 28. ff. communi divid. adde d. dem praeftitiffet , fed eat eis non folvifjet<br />
tit. communi divid. num. 7. etiamfi forte fecundum paelioncm , qua {bins-onus illud<br />
id nunc uni ex fociis minus expediret; eo epuJarum folvendarum fubireobftriclus erat,<br />
quod fern per In focietate non id , quod reele a Jurifconfiilto generaliter definitum<br />
privatim Jintereft tonius ex fociis , fed eft , & pvo focio & etc vendito cum eo a*<br />
quod foci eta ti expedit , fervari folet, /. gendum effe , non per eundem, fed diver-<br />
.atlione 65. §„ Labeo autem 5. ff b. t, Et fos , per focios quidem aclione pro focio , r<br />
generaliter , ut fociorum quifque prazftet per venditorem epularum ablione extents<br />
* qua> nominatim in fe recepit : quo dito , ut jam diclum eft . Alii aliter. Conpertinet<br />
/, cum focietas 6$. ff. b. t. cujuf fer Ant. Dadinum Alceferram ad d. i.69*<br />
baec fpecies facli videtur / quod inter piu- pofi tracl. de 'fiWonibus Juris jj Cujackim<br />
res nundina rum tempore con tracla foci eta- //£.4. obferv.17. A nt.^ Fa brum conjecl. lib.<br />
te conveneric , ut unus eorum reliquis fi- 5. cap.$. Wiffenbacbium ad Pand. vol. tij<br />
' mul operam impenftaris epulas praeberet difput.^.<br />
fuis fumtibus, qui cum legi feu conditio 19. Salarium feu honorarium quod attiifti<br />
de epulis fuo fumtu prxftandis non pa- net , licet rarior ejus in focietate, quant<br />
reret , quajri-tur , qua ob id acli© compe- quidem in mandato, ufus fit, duin partes<br />
tat - ac refpondetur, aclionera pro fodo lucri fingulic obvenientes fuflficiens operas<br />
dandam , fcilicet fociis reliquis , ut ab e- pretium funt / nihil tamen impedit , quo<br />
pularum folurione ipfi immunes habeantur minus uni focio , negotia focieta'tis forte<br />
ab eo , qui epularum prsftationem fuo potiffimum aut unice tradtanti ac piomofumtu<br />
fe prabiturum promiferat : dandam venti , cum ad illam operam fupra cete-<br />
'& ex vendito adlionern \ nempe epularum ros praiftandam ex con vent ione non tenevenditori<br />
, qui epulas ex iftins focii volun- retur , vel ab initio falarium aiiquod aflitate<br />
fecundum conventionem focietati ap- gnetur, vel poftea viri boni arbitratu adpofitam<br />
paraverat, & Mt^4«# jftftft fidem judicetur , idque extraordinaria pot ins mafecutus<br />
erat . Quam ex plica tionem a ver- giftra»tus cogniti one , quam ordinaria pro<br />
bis aut mente Juiifconfulri longius recede- focio aclione in ten tat a, argumento eorum<br />
je s ., -tunc credam , cum id non affirmari qu» de- feiario in^- mandato interveniente<br />
timplicirer . fed probari videro : ait enim di&a funt . Quod ic moribus hodiernis<br />
Ulpianus , cum Joeietas ad tmendum coiro conveniens effe ^ patl> f ex refponfo Juriffkjt<br />
» & JMtofairtt , ut unus -reliquis nutt* coofultorum & mercatorum inter Refp»*<br />
dinas t , id efi 'epuUf prajlaret ' , eofr/ue'.a Jurifc, Holl. part.$. confd.i^. *<br />
negmo dwjmeret .^'Ji eas eis non falverh-, m 2c? Sciendum autem, (inguiaria qu^dam<br />
& pro focio , &fy\* ut id natus judicio, competent» beneficio mufrobatione<br />
ukeriort non ?ndige»t. Con- mcus eft .• »*>n «nodo in uoiverfali, fed fr
p * o s o c t^QPj v -^ *&*<br />
in ©srtJcuferi focietate ,• fccuudum Ulpia- iwitra commuuem regulam , Qua jura i#7<br />
num hiI- verum eft *3- pr- ff & t. Qui gilantibus^kuntur ftwpta, melM&que opr,<br />
noq videtur fibi contrarius,cum in l.Junt cupaanis i «mditio inter cos, quibus eadeaa<br />
f*?1& ff. de re judic. inter eos , qui in ex caufa Jebitwr, /. pen, f* fine jf. au
uo, L I B.7 XyiB T I T. it<br />
& ioWR'lPp^uos f°°'P s fape'ftites , eo redem ejus adfcripta fh % Ut heredi Quoqut<br />
quod Jcri non raro Co let, ut uno-fifc- conferri oportutop perincfej ac fi dixiffet *<br />
reunte >4cilis effe defifl^t , vel fa]tern Ion» poft mortem quidem Jack, alicujfts manet^<br />
ge minus proficiat reliquorum induftria nibilominus vecligalium focieti&j verum<br />
aut rerum collatio» arg. §. Mud non 10. non ideo etiam in heredem focii tranfmitlnjlit.dc<br />
leg. *Aquil. /. adeo morte 59. in titur, fed it a demum continuatur cum hefip*<br />
t**j$ % *• *• ^ * n P"vati &ci*tatt 'rede fo aut fine qui focietas coita focii illius, fine quo focietas adminiftrari<br />
eft , aut fine quo focietas adminiftrari non non poflTet, partem defuncli in heredem<br />
poteft. £t hanc puto fententiam effe /e- ejus, nihilfocietati tali profuturum, trangis<br />
adeo morte 59. ff. h. t. ut verba po- fcribi. Atque ita fat is rede conveniet<br />
fieriora conveniant prim is ; qui bus cum Pomponius, auclor d. /. 59 cum Ulpiano,<br />
effet propofita regula, adeo morte focii fol- qui rn /. verum eft 4$. §. in heredem 8.<br />
vi focietatem, ut nee ah initio pacifci pof- ff. h. t. primo quidem proponit fimilituftmus,<br />
ut heres fuccedat focietati , exce- dinem inter privatam focietatem , & earn<br />
ptio mox fubjungitur, cum dicitur , hoc quae vecligalium eft , quod fcilicet inutratta<br />
in privatis focietatibus \ in focietate que heres focii foci us non ft/ cum ait ,<br />
vecligalium nibilominus manet focietas 09?c. in heredem quoque focii pro focio atlio com»<br />
Regula a u tem base duo continebat: pri- petit, quamv'ts heres foci us non fit . Licet<br />
mo, morte focii folvi focietatem , fecundo, enim focius non fit, attamen emoluments<br />
ab initio non pojfe pactum iniri, ut heres fucceffor efl. Et circa foctetates veffiga*<br />
focii fuccedat focietati . Cum ergo regula Imm caterorumque idem obfervamus , ut<br />
ifta duplex tantum obtineret in privatis heres focius non fit. Sed & deinceps poft<br />
focietatibus^ in focietate vecligalium diver- illam focietatis utriufque comparationem<br />
fum ftatucretur, duo quoque fingularia in fubneclit differentiam , cum dicit , circa<br />
exceptione a regula, duo continente , ad focietates vecligalium ceterorumque idem<br />
mitti necefle fuit , quorum unum erat , obfervari, ut heres focii focius non fit ,<br />
quod in focietate vecligalium nibilominus nifi fuerit ad/citus : non poft mortem fi)-'<br />
mane*$ focietas & poft mortem alicujus , cH^fic cnimtion effet fngulantas-attteiut<br />
habet d. 1. 59. aiterum , quod & heres ceptio ; cum & in privata focietate heres<br />
focii in focietatem fuccedat , eique tan- ejus jam apparens, jam notus , poft morquam<br />
focio conferri oporteat, fi modo id tern focii adfcifci poffit » 'ut quafi nova<br />
ab initio inter focios aclum (it; quod Ci- focietas intelligatur, /. plane fi hi 37- ff<br />
gnificatur in verbis mox fequentibus, d. /. kr% arg. §. pettF'bi pnrlufltt. h t. fed<br />
59. fed ita demum j fi pars defuncli ad he., ftatim ab initio , duufi id ex privilcgio<br />
•ki/> f*> . i-*5l Hr fin«
:* • o m<br />
fingulari inter publicanos fociosato eft,<br />
utTnews focii fuccedat ill .focietatem ,<br />
adeoque pars defuntli ftatim ab initio ,<br />
aut faltem vivis omnibus vecligalis fociis,<br />
ad perfonam heredis ejus adkripta fuit ,<br />
lit babet V. /. 59. ff k *> Nequ©£«iira»T<br />
dum adeo ,|lam An foci e tare * W qua<br />
0 C I O. an<br />
non ea folum, quae ex ante gefto pendent,<br />
fed omnia durante focietate obvenientia<br />
lucra ac damna heredi focii , etiam non<br />
adfeito, pro fun t aut nocent ; r notante ilhm<br />
differentiam tertiam fatis evidenter<br />
U1 piano in d. l.verum eft.6q m §. tn be*<br />
redenf 8. jfC if. Cum enim dixiflfet , circa<br />
fecietates vecligalium cxterorumque<br />
idem fervari, quod in focietate privata ,<br />
ut nempe heres focius non fit , ac mox<br />
fubdidiflfet de ilia veeligalium focietate<br />
exception em, mfi fuerit adfchug , continuato<br />
fermone iftam de focietate vecligalium<br />
profequens differtationem , air, ve«<br />
rumtamen ( id eft, licet adfcitus non fit)<br />
cmne emolumentum focietatis ad eum perti* \ '<br />
net , fimili modo & damnum agnofcit :,<br />
quod contingit, 'five adbuc vivo facto ve~<br />
Big a lis, five poflea ( id eft, cuius caufa<br />
five vivo live mortuofocioexiftit ) quod<br />
non Jimiliter in voluntaria focietate objer~<br />
vatur ; quae voluntaria foci etas eft prlva»<br />
ta foci etas, cum opponatur vecTigaliurii<br />
foci eta ti, qua; non ita voluntaria eft, qaippe<br />
continuanda prascife in tempus illud, ad quod<br />
ufque vecligalium conduclio fa6ta fuit, nee<br />
refoWenda fociorum arbitrio ac volunrate,<br />
uti quidem focietas privata. Eftque ratio fingularitatis<br />
in vecligalium focietate in eo , ut<br />
opinor, pofita , quod in ojnnem eventum<br />
heres focii publicani fuccedat in conduclio*<br />
nem vecligalium ad heredes tranfitoriam,<br />
8t foa
in yt <strong>LIB</strong>. XVII. T I T. II.<br />
de aequum fit ex generali juris regula eum yerimus ad aliquam rem cmendam , dede<br />
levi culpa teneri v tanquam in negotio inde renunciaveris focictati, ut folus tibi<br />
in quo utriufque utilitas vertitur : heres emeres, teneberis mi hi quant i mea intereft.*<br />
vero turoris neque tutor eft, neque ulJum quod, non obtineret, fi ideo renunciaveris,<br />
ex f erficiendis emolumentum fentit , ^jft quia tibi difplicebat emtio ; eo quod hie<br />
proinde nee muneris intuitu nee lucri fpe nulla fraus eft, d. I. atlione 65. $. itemfi<br />
rati contemplatione ex culpa levi videre- focietatem 4. ff. b. t. Grotius Manuducl.<br />
CUT condemnandus. Quod fi,. integris om- ad jurifprud. Holl. I'tbr. 3. cap. 21. num.<br />
nibus unus ex focii-r ignorans mortem fo- 41. Quod fi ad certum tempus focietas<br />
cii negotia communia bona fide geflerit , coita fit , earn ante tempus renunciando<br />
lucrum & damnum ex bona fide geftis focium a ft, non ft a focio liberat; ideocommune<br />
erit: non item , fi fciverit , que fi quid compendii poftea faclum fue-<br />
/. atlione 65. §. item ft alien jus 10. ff. rit ab altero focio , ejus partem renunb.<br />
t. cians baud fert ,• at fi difpendium , aeque<br />
24. Quamvis autem focius ita fe ne- prseftabit portionem ; nifi renunciatio ex<br />
queat focietati fubducere , ut alium fuo neceflitate quadam , veluti imminente diuloco<br />
fubftituat, futurum deinceps focium, turn i ore abfentia re i publics gratia, aut<br />
& a reliquis volentibus , nolentibus , alia jufta ex caufa fa6ta fuerit ; neque e-<br />
admittendum ; quia focius fua nequit effi nim tenebitur pro focio , qui ideo renuncere<br />
voluntate , ut is mihi focius fit , ciavit, quia conditio quardam, qua fociequern<br />
ego focium effe nolui , cum focie- tas erat coita, ei non pracftatur; aut quia<br />
•tas confenfu contrahatur , /. qui admitti- focius adeo rixofus, injuriofus, acdamno-<br />
. tur 19. ff. h. t. ufque adeo ut ex eadem fus eft, ut non expediat eum pari , vel<br />
ratione ne pater quidem adrogator per quia ca re frui non licet, propter quam<br />
adrogationem, modum acquirendi dominii negotiatio fufcepta eft, d. I. atlione 65. §.<br />
univerfalem , focius fiat, & in filii adro- item qui 6. junel. /. fi convener it 14. &<br />
gati focietatem fubintret, d. 1. atlione 6% feqq. ff. b. t. aut quia focius ad egeftatem<br />
§. focietas 11 • ff. h. t. renunciatione tarn en delabitur, /. focietatem coire 4. §. l.ff. b.t m<br />
per unum ram , licet invitis ceteris , fo- srgl.ubi adbucig.C.de jure dotium. FleSor<br />
cietatem dififblvi placuit> /. focietatem 4. Felicius de focietate tap* 34. n. 24. Dunn-<br />
$. 1. ff. h. t. §. manet autem 4. Inflit. b. modo fciamus, non videri focietatem ad<br />
r. five expreffe, dye rebus ipfis & faclis certum tempus initam fuifle, fi id tantum<br />
renuncietur, veluti feparatim negntiando, convenerit, ne intra certum tempus cornad<br />
ionem pro focio intentando ea mente, munis res dividatur , d. I. 14 ff* &• m<br />
lit a focietate difcedatur, ut fupradiclum, Ceterum focietatibus ad certum tempus<br />
l.Tjerum eft 6$. §. ult. 1.64. I.65. ff. b. t. initis accenfenda quoque ve&igalium fo-<br />
Si modo renunciatio neque fraudulenter cietas , cum ipfa fvecligalium conduclio<br />
neque intempeftive facia fit. Nam fi cal- certo temporis fpatio circumfcripta fit ;<br />
iide quis in hoc renunciaverit focietati , cui confequens eft, ut intempeftiva dicaut<br />
obveniens aliquod lucrum folus habeat, tur hujus focietatis public» vecligalium<br />
veluti, fi totorum bonorum focius , cum renunciatio, quamdiu ipfum conduclionis<br />
ab aliquo heres eflfet reliclus , in hoc re- tempus elapfum Mm eft , Ant. Matthxus<br />
nunciaverit focietati, ut hereditatem folus de autlion. lib. a. cap. 8. num. 9. J<br />
lucrifaceret, cogitur hoc lucrum commu- 25. Modum renunciandi quod attinet ,<br />
nicare, fi ea lucrofa fit , fin damnofa , non ipfe tantum focius fed & curator ejus redamnum<br />
ad folum eum pertinet, qui re- nunciare poteft , fi focius ipfe furere ccepenunciavit.<br />
Si quid vero aliud lucrifaciat , rit, /. ult. C. b. t. uti & procurator foquod<br />
«on captaverit , ad ipfum folum cii, five ad id fpeciale mandatum habeat,<br />
pertinet. Ei vero , cui renunciatum eft , five generale cum libera , quoties ei doquicquid<br />
omnino poll renunciatam focie- minus non fpecialiter prohibuit renunciatatem<br />
acquiritur, foli conceditur , JL ma- re, d. 1. atlione 65. §. renunciare 7. ff h.<br />
net 4. Inflit. b. t. I. atlione *5. §. diximus t. Ncc tantum focio , fed etiam procura-<br />
4 #• b. t. Siinili modo, fi focietatem ini- tori ejus recle renunciatur, fi modo fo-
cius iftam renunchtionem fuo faclam pro- 2 num. 24. Confer<br />
rt/a pr. fob. Papon tib. 15. tit. *, map» Heel Felicia» de focie*. cap. *. num. 54»<br />
tAT^ 7' Tttutferur » W*\ udifp* & feqq. & cap. 16.<br />
*f>,$bej. a.<br />
ag # Quamwf^ autem focius in duWo<br />
noa
^y<br />
ii4 <strong>LIB</strong>* XVII. TIT. ;IT.<br />
MON prsefumarur in re communi habuiflfe fum in •/. fi is% cut 7!. ff. dt furth, cum<br />
furandi propofitumi fi tamen cum contre- ibi per adionem furti intelligenda fit conflat<br />
ione concurrens furti faciendi affeclus didho furtiva, qua;, cum rei perfecutoria<br />
probari queat, won tantum hoc focieta- fit, cum alia itidem rei perfecutoria coniis<br />
judicio, fed & furti aclione pcenali focius currens efficit, ut una prius intentata alconveniri<br />
poteft, n«c altera inftituta alte- terara tollat* arg. /. l- Cod. de condibl*<br />
ram tollitj cum altera, rei.tantum , alte- furtiva. Quomodo, ctiam aftio furti pro<br />
ra merae pcenae perfecutio contineatur , /. condidlione furtiva accipitur in /• €2T ha<br />
rei communis- 45.,. /. memo 51. ff b* t. 3. §. ulu ff* nauttc caupon, ftabul. ut re*<br />
Cui contrarium non eft Javoleni xefpon- cepta rcjlit*<br />
Hon
xt><br />
-<br />
la<br />
«POT<br />
<strong>LIB</strong>ERf OCTAVCJSDECIMUS *<br />
TIT « ^<br />
.<br />
T I T UilL U«^[<br />
iTT- *•»<br />
De Gontrahenda Emtione v& de Paftfs Inter Entorem &<br />
Venditorem compofitis , & quaj res venire<br />
non pofsunt.<br />
**<br />
S U MM A R I A.<br />
»*q.j|<br />
"^W^t<br />
1 Emtione quid fignificetur in latiffimo ><br />
'minus lato y &*<br />
2 Quid operetur promiffio de re fufio pretia<br />
vendenda t vet fi quis promtfertt Titio<br />
j fe rem nulli alii quam Titio<br />
venditurum ?<br />
3 Nemo invitus cogitur rem fuam vendere y<br />
licet earn jam pubttCe frofcripjerit %<br />
Recenfentur cafus excepti . Emtio con»<br />
fenfu perficitur ; nee fcriptura opus .<br />
Quid juris s fi id aBum , ut in fcriptis<br />
fiat vendition<br />
4 Obeft con fen fui e brief as, qua occafione de<br />
venditionibus in popina celebratisfln<br />
Rbenolandia alibique %<br />
5 Error fad* emtionem nullam, fi in toto<br />
corpore, vet in tot a Jubflantia, vel in<br />
qua I it at e y quam res babet a jure ., w/<br />
in tota materia erratum fi$%<br />
6 Qualis error non faciat venditionem nut»<br />
lam y fed tantum pretimn diminui i &<br />
an tunc emtori praflandum fit id quod<br />
interejl ?<br />
7 Error in quantitate nunquam fitch emtio*<br />
*>datit<br />
neatur [equi fidem nominati ? intra<br />
quantum temporis fpatium nominatio<br />
moribus noflris facienda fiti I<br />
9 %An , & qua modo tutor emere pojjit rem<br />
pupifli? quid juris in procurator's bus ,<br />
teftament't executoribus , aliena. negotia<br />
gerentibus , Ecclejiarum aeconomis ?<br />
10 Jfti mi lite s & magiflratus eotumque<br />
miniflri emero potuerint in ea pre/oin*<br />
cia y in qua militant, **«* cuiprafuntl<br />
nem nullam . %An oh errorem talem<br />
pretium augendum vet minuendum fit}<br />
quando fundus ad quinrifacem , quando<br />
ad corpus cenfeatur venditus?<br />
3 Qui emere poffint ? an alius pro alio f<br />
quern nominaturus eft] ait venditor te-<br />
Anbodie judex, qui venditionem publicum<br />
decrevit , #«f grapbiarius y aut<br />
apparitor y aut praco %& alii autlionis<br />
miniflri ?<br />
11 v^Ji
'"T<br />
%l6 t <strong>LIB</strong>, XVIII.<br />
t4 Ret alicna vendi poteft , foetus fuam<br />
tantum partem in re comtnuni / fifcus<br />
• tamen rem totam •<br />
I < ^» vfin/i «* /iicne #* Jim ties ? Am ho*<br />
die, & quo nwdv , prebend* & cartonicatus<br />
? ofn res per teflatorem vel<br />
legem vol paclum aitenari vet'tta • &<br />
cur aliud jus fit in alien at tone per<br />
patlum probtbita , quam ifi teflamenio<br />
vel lege probibitio facia fit)<br />
\6 Quid juris, fi res furtive fint emta v<br />
aut pecora a militibus aut pradonibus<br />
abaci a, aut materia tedium per hqftes<br />
-&TMt milites d^ejeclarum}<br />
if De purpura a privatis non vendenda ,<br />
fervis Cbrijlianis Juda?o non diftrabendis,<br />
& de fundi* Principis patrimonialibus.<br />
18 De Romance genus eunucbis , venenis<br />
malts , libris improbata letlionis , de<br />
cote y arm is y vino , ferro , frumento ,<br />
fale ad bo fie s aut Barbaras non tran-<br />
/ve bend is . ^« tempore belli impediatur<br />
jure j ne populi neuui parti flu»<br />
dentes , mercee I ullas ad bofles devebant<br />
? ub't & de patlis plurium popu-<br />
***• lorum bac de re . «//w /f *f* cpnvemie*<br />
ne res licit a cum illicit is ad boftes<br />
ferantur, //c/V
_ _ _<br />
U<br />
DE COWTRAHfiNI<br />
«iw» vulgo pretium non eftttlffe* Pretro'<br />
aut mercedi oppoawtur, * / f*" '^V*/<br />
fi quis conduxerit 46. ff. Ucati , A 7*M#I»<br />
naria \6. ff. de reg. juris , ) non modo<br />
a-pud antkuiffimos Romanos in emancipations<br />
liberorum , teftimento per aw &<br />
ii brain, nuptiis coemtione fadis, adhibit*<br />
fuerint,. fed & jure civili recentiore ufum<br />
fubinde infignefif prsefliterint , veluti in<br />
reftituenda dote, cum ufusfruclus in dot em<br />
datus effet, iTfi ufusfrtBfts .46. ff. de jure<br />
dot. nee reprobara» fuerinr, fiquis eascc-<br />
Jebrart voJuerit , qaoties neque leg»bus<br />
publicis, neque tereio per hujufmodi imaginarias<br />
vendkiones fraus fie ; fciendura<br />
tamen , eas non tarn venditioni», quam<br />
pocius donationis effs&um fortiri , /. p<br />
donation is 5. C. b. t. fie ut ufucapio ex<br />
hi fee non pro emtore , fed magis pro donato<br />
procedat, l.ult. ff. pro don a to, neque<br />
fubfiftant inter eos, inter quos jura donationes<br />
prohibuerunt , /. fi quis donatiotit's<br />
$8. ff. hi t. Et ex forfce explicandum<br />
puto, quod a Paulo fcriptum eft, nudam<br />
& imaginariam venditionem pro nan fa&a<br />
effe , & idee nee alienationem ejus vet in~<br />
teliigi % /. nuda 55. ff. b. t. fciiicet pro<br />
non faSia eft, in quantum , valere nequit<br />
tanquam venditi'o, quia , deficiente pretio,|<br />
emtio in Jul.deficit fubftantia , fecundum<br />
d. /. 3- C. b. t. &, mend ere. non videtur ,|<br />
quir in venditione prerium rei ponit , donation<br />
is caufa* non exadiurus , /. sum in<br />
venditione 34. ff. b. t. ac ideo etiam alienatio<br />
ejus rei non intelligitur , ut habet<br />
d\ {• 55'jT- b. t. pura, ex illo" tituio venditioni<br />
s; fed quod dominium non tranfibat<br />
ex venditione , ex donatione tamen ,<br />
quae i magi nari* ineft venditioni, transferebatur<br />
mediante traditione, d. /. ?.€.,£.*,<br />
uti ufucapiebatur, fi res alieaa fie traderetur,<br />
d. /. ult.ff. pro don a to.<br />
2 Diftat autem ab hoc venditioni? contraelu<br />
promiflio de re jufto pretio vendenda:<br />
cum etiifli necdum de pretio certo<br />
convenerit , deficit etiamnum emtionis<br />
fubftantia, magifque emtio inchoata aut<br />
prcparata, quam perfe&a eft . Vide Berlichium<br />
deci/. 142. Nee dubitem, quia is,<br />
qui ita judo pretio fe emturum aut venditurum<br />
promifit, recedere impuae ab ea<br />
Von ad Pand. Tom. VL<br />
A EMTIONE 1 , «re. \ *, f<br />
convent lane poflfit, dum alrei*'catiore pKetio<br />
vendendi, alter 'TiHWO s emendi I votufflr<br />
habet, atque ita inter eos pofl: conrentionem'<br />
5c difceptationem de jufti pfetii qu-aatitate<br />
confenfus in certum preti-urn tandem<br />
haud fequitur , arg pr. In ft. b. 4. juric-1.
2iS LI B. XVIIL<br />
omnium contradluum naturam confenfusad<br />
emtionem r?q
DE CONTRAffENDA EM$[QUE dec. iygm<br />
* h-fut cfiUii 6t. %. i. ff. h. | quia venditori in quinque confen- aegotiis accenfitus eft, ac confen fum arque<br />
tienti nulla fit injuria , & libera tioni ma- requint, L 1. §/*/*, ff. de pignorat. -aft.<br />
gis favendum , quam obliga tioni , ac .in Confiderandum enim , initio infpeclo non<br />
ambiguis id, quod minimum ,eft , eligen- fubfiftere acris pro auro pignori 5ati oblidurh<br />
v-ejiit, arg. /. ft decern 52. ff iocati , gationem, idque ob defeclutn ordiuatf conjunct<br />
I fempev in -okfcuffc 9. ff. de r^.;-||pfiis ?. fed magis errore dolove dantis<br />
juris. Nullam denique facit vendkionem cornperca,convalefcere
«MO L4 B. xvirr. *T i % t , ^<br />
ad jurifpr. Roll* US. ?. cap. 14. num. 6. ) Ad non talis natttra trf bonltttWi ^talil<br />
£urton contradiclr Jwial»uV,?t:um ait , exptefla fuft/ . ur f ^ deceit juftera in pranuJlant<br />
effe emtionem , fi men [am argent0 ris decern irf vineis dicaitf&r effc , & dtKV<br />
xoopertam mi hi ignoranti)pro folija vendi- decim in prat is, oftp tantutn in vineis<br />
difii imprudens, /. cum ab eo $\ t %. men- deprehendantur: minuendum namquetunc<br />
tfcwi i> ff. &• *• Non enmi illic in parte foret pretium prtf bonitate , qiw abeft, fi<br />
materia?, fed magis in tota materia errt* modo HOB minima fed notabilior quaedam<br />
turn fuetat, cum menfa tantum argento ^ftalttatis ant boditmHIpottio deftt, d. /.<br />
cooperta elTett nulla fui parte argentea : '4; §, \.l. ft duorum 41. ff. de a&hn. emt} m<br />
quo modo etiam Papinianus diftinxit in- Quin imo, fi Paulo fides, tenebatur olirn<br />
ter me'nfas argenteas, & argento mclufas, venditor in duplum 'quantitatis ejus , m<br />
J. %### 9. §• fupelletJifis 1. //". */* fupelL qua mentitus erat, Paul us rewp*. jfi«f. /$£.<br />
legata. Nee his in cafibus prasftandurn 2.*/*. 17. §. 4. videtur autem eo cafu, quo<br />
emrori amplius id quod intereft feu dam* ad quantitatem ret vendi ta eft , ita jus efnum,<br />
quod ex eo contigit, fi modo red- fe y Qt, fi quidem minor inveniatur menditor<br />
juftam habuerit errandi caufam , /. fura , quam exprelfa eft, arbitrio vendit*-<br />
Labeo lib. 43. ff h. t. L Julianus i?. pt. ris perm it ti debeat, an pretium "pro rata<br />
ff.-de atl- em*/ ; nam fi fcive*it, vel fu remittere aut refundere, an menfuram t<br />
pina aut afFe£tata in venditore ignorantia quas deeft, fupplere malit/ fin major deappareat,<br />
magis eft, ut nihilominus ad id prehendatur, emtoris eieftio fit, an pre-<br />
-quod intereft damnari debeat, d. II. velu- tium augere pro rata velit , an magis id,<br />
ti fi vitae eius & artis ac inftituti fit, ut quod amplius eft, venditori relinquere, ne<br />
ignorare non debuerit iftam rei a fe ven- alioquin'invitus emere compellatur. Hugo<br />
&tx quaiitatein; C|uo de cafu accipienda Grotius manud. ad jurifprud. Hoi I. lib. }.<br />
.. videtur /• y? fieri lis ztJ §. quamvis 2. ^jf. cap. 14, num. 80. Neoftadius Curia<br />
\ de- a£t. emti. Eo modo, quo & in loca- HolL dec'tf. \i. in fine. Pinellus ad /. a.<br />
•tione , tatiooe ejus quod intereft, inter C m refctnd. vend. part. 1. cap. 2. num.<br />
. locatorem , rei vitium fcientem , & igno- iS. Quod fi ex adverfo non ad quantita-<br />
Tantem , diftincllo adhibetur, veluti in pa- tern, fed ad corpus, res fuerit divendita,<br />
fcuis elocatis, in quibusfaerba mala nafce- inventus major minorve rei modus nequat:batur<br />
,* & tamen renetur ad id quod inte- quam minuet au5ebitve pretium, tU con-<br />
Teft, qui dolia vitiofa ignorans locavit ,fi currat infuper dolus venditoris confuit#<br />
itom effluxerit, non alia, ut opinon, de mentientis, /. Julianus ' 13. §. .// Ttius<br />
*cauia, quam quia doliorum locator^ tan- fundum 14» ff. de atl. emti. arg. A qui<br />
quani artifex, non debuerat iftius vitii'do- fundum tradiderat 45. Jfjf. de evitliip* Ce-<br />
Jiorum ignarus effe, /. fed addes 19. §. fi terum non ad quantitatem , fed magis ad<br />
^uis dolta 1. ff locati. i0x corpus facia intelligitur rendition, fi nulla<br />
7. Si in quantitate erratum fuerit, va- p*orfus fit facia quantitatis mentio , ye.<br />
3et quidem venditio, nee ullo in cafu ipfo luti, fi quis fimpliciter fundum Cornelia*<br />
J^re nulla eft; fed an pretium pro rata nui& vendat a vel fundum Cornelianum<br />
. quantitatis majoris minorifve, qyam adef- quoits eft, vel talem qualem ipfe batlenits<br />
ft credebatur, repertx augendum vel mi- poffedit, vel qualem col onus nunc babet 9<br />
auendum fit, nee ne , diftinclione termi- tenet , colit . Vel fi quantitatis quidem<br />
oandum eft. Nam fi, verbi gratia, fun- fit facia declaratio, fed adjecla proteftatiadus<br />
ad quantitatem diftraclus fit, augen- ne, dum quis, verbi gratia, vendie fun*<br />
DE CONTRAHGNDA EMTIONE, 8CC.<br />
fit diverftas quaatitatis exprefe , 5c re probat , A mancipm 3. 4. 5. «5, C. /7<br />
ipfa invents , ffc ut in finium m on ft ratio- fui$ alter! vel fibi fub alter-Jus-nomine. SI<br />
ne videatur erratum, pretium adhuc pro quis pro fe & Titio fine Titii mandate*<br />
rata augendum vel minuendum foret, aut fundum err.erit, nihil Titio, fed fibi to*<br />
cmtor traditione quantitatis expretfae tene- tarn fundum acquirit, /. fundus ill» 64.<br />
irttur ex bono cV asquo contentws «ffe • ff, b. t. Sid &, fi quis rem emat pro-<br />
Groenewege» ad d. I. 45. ff* de eviclhn, to , ^uem poftea nominaturus eft, quafi<br />
& ad hone forte cafttm reducenda ac re- alter in praefentr nolit tanquam emtor<br />
'ftringenda, quae occurruntapud Hug. Gro- innotefcere , aut nomen (bum i«-<br />
tipro manud'd. libr. 3. cap. 14. num. $®. ftrusnento infcrlbi non patiatux, juxta /.<br />
& Ntoftadium Curia Hoi I. deaf 18. circa pupillus 5. §. fane 4. ff: de autlor. tut.<br />
fin. maforis fcilicet minpffifire modi inven» quod &moribus frequent eftvtpfe, qui emit,<br />
ti, quam diclus crat, rationem habendam, obligarur ut em tor, nee liberatur nominafi<br />
jugeri unius quantitatem execdat: quod- done facia, nifi venditor fponte fua velic<br />
que fcriptum eftapud Jac, Coreu obfetvat.' nominatum ut ermorfern agnofcere, eoque<br />
19. lit. g* & Sim. fan Leeuwen- cenf. for. contentus effe;. neque enim venditor crepart.X<br />
lib* 4. cap. 19. num. 19. ex loco- dendus eft alterius incerti & ignoti, fas per<br />
rum quorundam eonfuetudine fuppleri mi- etiam minus idonei, 'fidem fecutus eflfe t<br />
nuivc oportere pretium, fi minor major- &d potius ifti us hominis certi , quocum<br />
ve qtanritas mvenra fuperet centum, vel contraxit, cujufque novic Vel faltem noquinquaginta<br />
dtcempedarum menfuram , vifTe debuit conditionem, arg. /. qui cunt<br />
tot verjebil ontrent, de quantiteyt is won- ali* 19. ff. de reg. juris, ac fieri facile<br />
terende boven kat of bond vel boven bond poffet, ut quj nominaturo vendidit, noof<br />
HHf. Contra, ad quantitatem faciacen- minato non fuiffet venditurus, Ant.Faber<br />
feri deber fundi diftraclio, quoties veJ de- Cod. lib: 4. tit. 34, defin. r. & tit. 41*<br />
cem jug era fundi Cornelian», venduntur , defin. 28. in fine r Job. Papon lib. 18. tit,<br />
(vel fimpliciter fundus Cornelianus , fed 6. a r reft. 13. Eflqae nomitiatio baec vef'<br />
prerio in fingula iftius fundi jugera coa- eleclio ejus, pro quo em turn dicitur, in><br />
ftittrto, Jacob. Coreu d. obferv. 19. infine, tra certum temp us fiatutis aut ufu proba-<br />
/19 not a fubjvncla. Refponfa Jurifc. Holl. turn facienda, ne alias nova magis vendrpart.<br />
r. confil. 2^wConfer de errore in tio videatur. Quadraginta dies habet Ant,<br />
quantitate Pinelluiti ad 1.2. C. de rejeind. Faber d. Ufa 4. tit. 34.. defin, 1. 2* inHol-<br />
*vendit. part. 3, Ctf/r. z. num. 3. & feqq. landia propter quadragefimam pretii fifco<br />
Jac. Coren d t obferv. 19. Neoftadium a* pendendam ex edi&is Ordinum anterior^»<br />
deaf IS. Goaiezium varisu refolut. um. bus fex feptimanarum fpatitim erat; at ex<br />
2. cap. s. num. 16. Refponfa Jurifc. Holl. ediclo anni 1623. folummodo triduum ;<br />
parr. 1. confil. 207. €? x6\ % & part. 2. Quippe quo elapfo, vejut ex repetka vencvnfil.<br />
313. Groenewegen ad Crutium d. ditione rarfus quadragefima alia £fco in*<br />
I'^. 3. cap. 14. n. 80. & ad d. I. 45. ff, ferenda foret, vol. 1. placiK pat. 1^6.<br />
de eviction. Brimnemannum ad /. uh, ff. art, 9. idque plenius ilabilitum ediclo de<br />
^e ptric. & commod, rei vend. viceiima & q uadragefima 23, fttfi 1664,<br />
8. Em ere poflTunt quilibet no» probi- cniiffe auUtir.. tut. Ant. Mattb«us de au&ion. tsft.<br />
4A
«t, $& L I B. XVII<br />
i. t*f. lo. ««m. I. Groenewegen ad ^. /.<br />
de contra.B. )udicum,<br />
i, qui officii 6z. pr, ff, i, t. /. folent<br />
6. §. ult. ff de offic. [proconf & U-<br />
gati , arg- d. ?T#. ff> de re militari. Coo*<br />
fer Rasvardum lib. 2. vartjr. [cap, 20. Ja-<br />
^cobum Gothofredum ad /. 5. Cod. Tbeodof.<br />
de its, qua adminiftrantibus diflra£l*<br />
funt. Ant. Matthxum de auSiion- tit, i*<br />
ftp* 10. num. 2. .
DE CONTRAHENDI<br />
dtim per potentiores ilios plcbeji opprimerentur<br />
3 adeoque ad iftud minutim oegotiandi<br />
genus reftringenda difpofitiolegis p<br />
Ced. de commerciis CT mere atari bus , arg.<br />
d. U 6. C* de d'tgnhat. hft coborteelis f a#<br />
Cedr de cobovtalibus principibus * Adde<br />
Groenevvegenr fid d. h 3. Sciendum dentque<br />
nonnunquam propterpublicanr uetHtftttm<br />
kterdicluift eflfe neROtUtionif fH» rattonc<br />
prohibitum ab Hoifandiar Ordflubu»r<br />
ne QUif navigio , auf vehiculo-, vel alio*<br />
modo , per urbesr ac pagosF vagetur r &<br />
domatim merces venales offerar. , quia id<br />
genus mercaturar non modo probatis obeftr<br />
mercatorum coilegiis- J fed & fraudationi<br />
vec1i|aliuni occafionem prober-, tr vulgo*<br />
Ventjagerfe appellatur 9 Placi$* Ordw.Honr<br />
16. Martii i6jp. vol.^. plant, pag.%06. &<br />
30. Mart it I6JIJ. & 6. %/fprilis 1680. d.<br />
vol.3* pag. Soar. Sed cV infrequens nonfuit'<br />
§-tiam per fen tent jam judicis interdici negotiation!<br />
per modum poena; i I. maris eft<br />
9» funt autem 9. & 10. ff. de poems , /. \.<br />
§. ^fw. jjv */e offic* prafitii mbi, uti ex or><br />
pofito damnatio quoque ad id aliquando<br />
facia fuir. , ut quiff cogeretur negotiari, d.<br />
Kg. §. interdict IQ* ff. de poems.<br />
i2.Quifquis autem per fe emere prohibetur<br />
, etiam per interpofitam perfonam erationis<br />
efTeclum obtinere nequit ,. quippe<br />
quo ipfo fraus I eg I prohibenti fit , l.unic.<br />
Cod. de contract, judicum , f. non licet 46.<br />
ff. b: t. /. pupillus oblige** 5. %, fed fi $.<br />
ff. de au ft or. tut. Gothofredus in not is ad<br />
/. 46« ff b. t. Ant. Matthauis de autlion.<br />
lib.1. cap. to- w.ij.<br />
13. Circa res generalem regulam tradit<br />
Jurifcjonfultus in /. 7? in emtione 54. §. r.<br />
//..£. ?. omnium fcilicet rerum, quasquis<br />
habere vel poffidere- vel perfequr poteft ,<br />
venxfitionem recle fierr j qaas vero natura,<br />
vel gentium jus ,-vel mores civitatis<br />
commercio exuerunt , earum venditioncm<br />
nullam effr . Nee imereft", omimilla r^»<br />
qua? commerciis hominum exemtar non<br />
funt j pra?fcntes an futurar fint, veluti annul<br />
red it us ,, five in numcrata pecunia y<br />
(quae tunc ut corpus feu* nnerx confideratur)<br />
uvft in fruclibus annuarim prasftandis confidant<br />
, novelh 160 cap.\> novel[.72. cap fi<br />
vera habeat 7. in med. Adhaec frudrus nafcituri<br />
1 frumenu quar adbuc iff bcrbif<br />
'<br />
! EMTIONE &c. 1 tij<br />
funt , /. nee emtio 8. /. fiflulas 78. §. ult m<br />
ff. b. t. idque vel fimpliciter, vfl etiam<br />
pa^ta addito , venditorem praeftiturum, fi<br />
quid vi auf temp eft ate fa Bum effet \ quail<br />
conventione tantum infolitae & immoderafa;<br />
tempeftares comprehtnfa? videntur r<br />
non iltee-, quae feeundum confnetudinem tern*<br />
pefiatis- , _id eft ,. fecundum fempus anni f<br />
quo coaifingunt , oriri acr nocere folent,^*<br />
i,j$flulas> 78. $. ultirff. b t t. )m&. I. ex<br />
condutlo 15; %* fi vis 2.. 1/. fi' merces<br />
25-. §. »fi major. 6 r ff locaff*. jfet<br />
quamvis in: Prifik frmuenti in yiridi ftantte<br />
ven;ditio ; interdicla. fir , u&t Sande u/et^<br />
Fr/^c. Itki* th-q. defin.% ac varia : ofiror<br />
earn in rem probibitoria edidte ab Hoi Iandiar<br />
Com i tibus- promuigata faxnxrt, Neoftadius<br />
Curia' fupr. decif.61- ilia tamen ufu<br />
dein abolita fuiflfe , atque adeo jus Romanum<br />
fervari tec in parte turn in Hollandia,<br />
turn Ukrajecli , docet Groenewege»<br />
ad d. I. 7%i §r ulf. ff k. t. Parens p mem.<br />
Paulus Voet ad pr. Inftitr de contrab. emu<br />
num.7. Quod fi fimpliciter vendiris anni<br />
fequentis frudiibus nulli fruclus nati fuerint<br />
, nee emtio fubftituta eft : contra, ft<br />
fncertum frucluum nafciturorum , atque<br />
adeo fpes emta effet / nam 8c fpem , a-<br />
learn , jaclum retis emi po(fe placuit r tit<br />
fpes fungatur vice rei, I. nee emtio 8. §.<br />
r. ff. b. f. 1. ft jatlum f&ff* de aS. ernti<br />
dte /. nam hoc modo 11. ff. de bered. vet<br />
at%. vendita, Ant. Faber C. lib.$. tit. 42.<br />
defin^b* Carpift>vius r defin, fpV. partM. corn*<br />
flit. 37. dcfin.25. Ad qualem fpei emtioncm<br />
etiam merito retuleris redemtionem<br />
metalli fodinarum , dum Princeps jus m«-<br />
tallorum ex fodinis educendorum pretio inter<br />
veniente conceffit r five multum fupra<br />
expeclationem , five praeter expeclationem<br />
parum aut nihil educatur f Ant Matlhaeuf<br />
de aublion. Itb.z. cap.q. W.Q. 10.if.<br />
r4. Parotw inlujpeMreferr r propria; res<br />
fint ,- an aliens , L rem alienam 28. ff. b.<br />
T. arg. /. fi eis 4 qui pro 15. $. ult. ff de<br />
ufucap 1 . in quantum venditor obligarur ad<br />
rem» lilam aliunde redimendam ac prasftaadam<br />
B ni malit in id quod intereft damnari<br />
, fi fciens vendiderir alienam , ^J^wuf<br />
50. §. fi fiktor% ff. de atl. cmti Nam<br />
fi in bona fide fit , nihil prster vacuam<br />
poiTefTioBem praeftare tenet ur ; nee ad id<br />
quod<br />
• ~\ -'' -
XWtk. TXT. I.<br />
quod intereft aliter ob'ftriclus eft, quam fi refignatlo facia fit ; at , fi ab infirme ac<br />
res evifta fuerk , l.u ff M rerum petmu* asgrotante, non aliter, quam fi refignans<br />
tattone . Quod autem alibi dicitur fhtis illicita<br />
rei alienx venditto>*fcf*-C. afe C
DE CONTRAHENOA EMTiONt Ac. **$<br />
t?#nem afienata eft. Ac c cnotrarb, utex uG» privatot , permittee. Vide £ E ».C*<br />
teftamento reidonajttium ipfo jure fine tradi- qua res venire non poffunt f Ut, tit. Co&,<br />
tiooe aut apprehenfione tranfit in eum , devefiibus bolobefis & aurath , & de incui<br />
ilia relicla eft , /. a Thio 6*\. iri fine tiacltene fairi muricis , Pancirollum rerun?<br />
ff. de funis, L cum heredes 23. ff. de as- memorabil.*Hb. \. de rebus deper£jti$ p't. t^<br />
quir. vel amitt. poffeff. ita q'uoque fa8a z.ybique Siimuchum in notis , Cujaciura<br />
prohibitio alienationis per «ltiimm volaa- Ubr.iz. obfervat. 24.Sim, van Leeuwir w*/r;<br />
tatem efficere potuit , ut eodein modoei- farenf. part.i. lib.+. yap. 19. num. 2%. verf+^<br />
tra traditioncm ipfo jufe dominium^contra quadam.- Na«Judaeus . hirreticus , aut paprohrbitionem<br />
aiienattim , ad eos redirec , ganus , mancjpium GjSeiftianura 4, J5m*arkquorum<br />
in grariain prohibitio fa£ra fuit. rfciSpoMiit , tot, th.C ne matfvipium Cbfijf 9<br />
16, Circa repum furtivarum venditionem Judteus vet haret,^vel pagan, hike at pcjfi*<br />
laccurata Fauli diftinclio eft ; fi eaim & deat &c. ^taedia quoque Brincipis patrietntor<br />
& venditsoir ibtat furtivum e(fequod monialia j» commercio «on funt/oec veil.<br />
•Vfoitt a neutra pane obligacio conrjar»- di privatw poflfunt >" ni(i juffus Principle<br />
tur : fi cmror fclus fciat , non ©bligabi- acceflferit , ?. cumfinmt 39. *.toh. ff de<br />
tur venditor ; nee tamen ex venditoquic- legatis t. Edifium OrdiAurn JfiollandT 15,<br />
quam «onftquitur f nifi ultro quod conve Sept.1620. vol*. 3. placiter. Half. pag. 734.<br />
nerit pr* ftet » Quod fi venditor fcit , em« 18. Adhaec Romans gentis eunuchos<br />
tor ignorac , utrimque obligatio contrafai- ve*idi Romanis difplicuit , /. 2. C. de eutur<br />
, fcilicet ad id , ut venditor accepto nuckis . ldemque in venenis malis obtipretio<br />
rein furtivam tradat liberatam a vi- nuic , quoties nullo modo adjedtione altetio<br />
furti « aut alioquin id quod intereft rius materia ufui nobi-s; effe potfunt , /.<br />
prasftet , exempJo ejus , qui «m aiienam " quod jape 35. &. veneni 2 ff. b. t. nee no»<br />
/ciens diftraxit , l- fi in emtione 34. fj.item in libris fan probata; le&ionis ,' arg. /. deft<br />
3, ff i. t. -Grotius manuduB. ad jurif- cere 3' §. q»6niam 3. C de fumma Trinita*<br />
prud. Hoi I. lib.i. cap. 17. num. 5* Rebus au- ** , A quicunque 8. §. «/*. /. ex Manic bae<br />
tejn furtjvw merito adnumewvens frumen- 16- §• •/*• Ctf^. ^e ^rer. Sed nee co#, arturn<br />
publici «anonis vel exe^tui miffuna, ma , oleum , vinumve barbaris vendi p
n$ <strong>LIB</strong> xvm.<br />
ti ftudentls impedire > n* vel anna vel<br />
ullum aliud mere* genu» ad hoftem devehant<br />
> «|6.inde petanc / qwippe ca rwkme<br />
juvantes hoftem , in/iruenda neceflariis ,<br />
iimerfl^» aaceptisniliJiora pra?ftatid ,, &<br />
general iter com merci is ob lucrum &commoduminftiruds<br />
augendo ac promovendo<br />
eorum uriiirates, quos opprimere uri jure<br />
belli poflumus , ita ab aliis baud juvari<br />
merito impedimus . Licet enim durum<br />
viderr poffit , neutri parti ftudentes excludi<br />
ab omni commercio cum hofte noftro<br />
i cujus ipft hoftes non funt / durius<br />
tarn en * & nullo pretferiptum jure^liquem<br />
pari debere , ut bodes kiftruftiores reddantur<br />
5c ad bellum diutius trahendum nocendumque<br />
potenriores ; Jraaxime , cum<br />
eatenus , quarenus hoftem<br />
juvant , dici<br />
nequeant neutri parti addicli effe, fed magis<br />
hoftium loco habendi fine . Confer */o<br />
cretum Or d mum Gen era Hum 26 J unit 1630»<br />
qued impreffum poft Refp. Jurift. Holland»<br />
part**, vol.l- in append ice dectftanum pag.<br />
54. & foqq. Nifi aiiud paclis publicis cau<br />
turn inveniatur , pro varia populorum utilitate<br />
& temporum rati one * Qua de re<br />
videri pofiTunt variac conventiones inter<br />
Hifpanos & Belgas fcederatos 17» Decemb**<br />
165c. art. 4. 5. 6* 7. vol. 1. pi act t. Holl.<br />
pag. log. no. in» inter Suecos & Belgas<br />
13. Martfyi&fi. vol.3, pag. 317* 358. &<br />
It.- Oftobris l&JQ* aft. 14. & Jeqq. vol. 3»<br />
pffr- *39& & fiv* * nter Ga Uos 9 Belgas ,<br />
& (Jrbes Anfeaticas anna 1655* & 1657^<br />
vol.x^pag. 551.
DE CONTRAHENDA EMTIDNE 8cc.<br />
ftre , ac maxime parata pecunia, mmis jn 21. Sine re autem , qua: veneat , nulla<br />
exterarum gentium fimim derivarur ; vel emtio , nulla venditio eft^ /. nee emtio 8.<br />
ci^es ad luxqm mag is quam virtutem i&j ff. b. t. Unde fi res vendita perierit in u-<br />
avitam -invirantur frugalitatem ; *vel denique<br />
em tores turpiter decipiuntur , -<br />
Bum noftrorum pficifa , importandi vel<br />
exportandi prohibit! on em continentia , facile<br />
quifque ex eorum tenore cognofcet ..<br />
Confer Puffendorfium de jure nature ^ wf<br />
tioni (tare emtor non tenetur , /. domwm<br />
emi -57. pn ff. ft. t. Idem que eft , fi id ,<br />
•propter quod quis ad rem emendam proceffit<br />
, in ea abfumtum fit .• veluti , fi<br />
Pentium lib.% cap.%, num.it- 12. Masvium quis fundum emerit ob villam impofitam<br />
'fid jus Lubecenje*lib.$. tit.6« art.?* & mea aut arbores in eo plantatas , ac ante contraclum<br />
, jgnaro utroque, villa exufta fue.<br />
ad ftt. de /uflit, & jute ».t8.<br />
20. Confiderandum tamen , leges illas , rit , aut arbores vento dejecla? vel igne<br />
quibus reftringitur Jibertas commerciorum, abfijmta»^^. arboribus 58. ff. b. t. five privatum<br />
• five auclione publica. folemniter<br />
Si importandi exportandive .ca(\ Ju -585. #iunF. #1. Attt. ex adverfo .venditor fciens interitum rei<br />
Matfhxus de auUion. lib A. cap. 4.. num. 4. emtori ignoranti ad id quod intereft obli-<br />
«on tamm lepminmm , -veldti febaruiTi , «atus eflficitur, J /.57 §»:fin autem iff.<br />
feminis lini , iimiiiumque , arg. /. frugem b. t. juncl. /. & liberi 4. /.5. /. qui officii<br />
77W ff. de verb, ffgnif. multoque tniftos II- .62. ii. /jT. -&. t.<br />
4|uidorum , velatf vini , olei &c. & vice "2i, Rretium , quo fcilicet res seftima-<br />
verfa . JRefponfa Jurifc. Holl. part. 2. confil.g.<br />
Marquardus de mercatura Vtb. 1. tap.<br />
16. *m» a '9?*
DE CpNTKAHEN [>A EMTIONE &c.<br />
fa»^**<br />
quatenus conditio deguftandi proficit ad catas paratus fit , arg. '• non idcireo \z<br />
tooc, ut improbare liceat, /. fi in emtwne C. de refcind. vend* L ficut initio 5. C. de<br />
34. §. alia cauja 5. ff. b. t. De cetcro oblig. & atl. ' \<br />
conditional is venditio, & ea , qua its verieunt<br />
fungibiles , Jicec perfcfla non fit , appotti pttffuwt honefta, ficita > fubftantiana<br />
16m Pa&a quod fpedtat , venditioniot»<br />
nifi com conditio extirerit , auc tales res venditionis baud evertentia 3 ex quibuf ,<br />
venditac appenfa; fuerint , vef admenfa!,vel magno fparfrm numero occurrentibus, pauca<br />
recenferi fufficiet ; puta , ut venditor<br />
kdnumerata*/ medtd tamcn tempore £«•<br />
nitentfe* locus non eft, dmj.fitn emttone rem vend'}tarn certa mercede conduclam<br />
24. 5. all* cauja 5. #. £»$. arg. /. neceffatio<br />
8. ff. de perk. & commod. ret vend.<br />
habeat f ¥. qui fundum 75. ff. b. % tie<br />
em tor in loco emto monumentum exflruac<br />
Thraquelfus de retraSu gentilit. §. 1. gloff.<br />
aut aliud quid «dificet,/. ult.C de pacTis<br />
• 25. Venditioni accedere poflbnt arrlia f<br />
poffunt & pack . Arrham quod attinet ,<br />
Jfidorus quidem earn lib» p origin, cap. 25.<br />
*"» tned. defcripfi t, quod fit primum, ^»0«/<br />
pro re bona fidei contractu emta ex parte<br />
datur y & poflea completur: eft enim arrba<br />
eomplenda, »0» auferenda ; unde qui babet<br />
arrbam , »0tf reddtt ficut pi gnus , /er/ ^tr//-<br />
?|o<br />
L I fe, tXVJ|<br />
jwaiiore perierint , perkulum ad me non<br />
petfinet , quafi & rune imperfecla venditione<br />
: ut tamen ad cuftodiam obftrifius<br />
Cm. /. ft gratuitam vy. $, fi eum mibi 4.<br />
jtf ^ff prafcriptis "verbis. Nam &, fi ,-ami<br />
«mere argenftim vellem , vafcularius , id<br />
eft, qui vafa facit argentea , iHud ad me<br />
detulerit & reliquctjtZ egoque , *uni difpUceret<br />
rhihi, fervo meo referendum deiderim<br />
, & id fine dolo meo ac culpa perierit,<br />
vafcularirdetrimeritum fore refponfum.<br />
eft; ita tamen , ut & hie .culpa eorum<br />
., quj&us id cuftodiendum perferendurnve<br />
dedi, ptt'mt «asftand&fi^&^rf<br />
Labeonem 20. ^.^ult. $f 9 de prafcriptis verbis<br />
. Confer 6. Contra<br />
vero reprobatum eft pactum ., ne rei venditor<br />
dominium in emtorem tranfeat, /. pen.<br />
§. ult. jf : h. f. ne ad prateritas penfitationes<br />
publicas 5c tribufe. tetieatur «rmor fundi<br />
; licet verum fit ., vend it ore m quoque<br />
obligatum toanere , fi forte in emtorem<br />
minus idoneum fundus transits fit ; -nee<br />
ad przteriti temporis penfitationes teneri<br />
emtorem jt ubi fifcus ip{£ .praditfmdtftraxit<br />
ob tributorum ceflfationem , tot. tit.C.<br />
fine eenfu & .vefiquis fundum comp.irari<br />
non poffe , /. 2. & tot*. $it C, fi propter<br />
publicas penfitationes vend it io fuerit cele*<br />
brata % /. inter deb itore m 42, ff. de paclis ,<br />
Groenewegen ad 4. 1. C. fine cenfu per-q-uod-,rivus aut canalis aqu«<br />
fOncroda? caufa fiat ? /. qui fundum 40. §.<br />
**-* e * e '*lJ£ h. t. juncl. /. Quintus Mu-<br />
'*?j£t' ff' de 'fih***' P rad - "$"• Si Jotp<br />
dommtfmdo acceffura efje paflum fif t%<br />
^tiam ea, *\w fefrar, qui HJ&dum
DE IN DIEM ADDICTIONS^<br />
ijl<br />
T I T U 1* U S IL<br />
De in diem addidiione»<br />
S U M M *4 R I *#»<br />
1 AddiBio in die)» aliquando putam, alu meliorem* condhhnem cffevettrf&uf if*<br />
quando conditional em tmdhiohem fa* diem addict Pofftt ? Qdid /?• venditor<br />
cit Qui utriufque ciiverfi effe&us jinxetit, Mum meliorem conditioner**<br />
"•>*> •-. . «HM ., , 3<br />
2 Sin* fpeciali patio poft addiBionem ad- J fif****? atbomBus venditor rem fecund*<br />
iewwtinonfibnt r nifi Jjtfcus vendi- addiSam repetat a prima* emtore I qU9<br />
dent \ jure fingulari . inJptw res r & quS ma cum re fint<br />
3 Qj* 1 P°JP nt conditionem meliorem tjferrel reflituenda $ qua emter primus repetere<br />
an & emtor y aut unus ex pluribus •viciffim pojjft V • '<br />
venditori bus I quibus mod is me I i or of- 6 Kecenjentur cafus r qtttbu* ceffat me I tor is<br />
feratur conditio ? an ex eo r quod fru- conditionis oblatto.<br />
Bus interim percepti penes venditorem J Quid juris , fi plures dominr eandent<br />
manfuri funt ><br />
rem urn in diem addixerint, & oblata<br />
4 Oblatam meliorem conditionem^ an wends* conditione meliore quidam primum em*<br />
tor rejicere poffit, €? emtorem prior em V tor em alii fecundum praferan¥%<br />
ret in ere ?' J)enuncianda t emtor i primo % Quid J!. re's duo? duobupfeparathn/flri*<br />
conditionis melioris oblatto, %An prior addi&te, den is fingulce , & tertius pr*<br />
liberetur, fi fecundo res addiBa , & utraque fimul triginta offer at I<br />
is folvendo non*fit I An res fcepius aliis> +$M<br />
K # f Nter paflsr emtioni apponr folita o& ff de rev vindic. zrg.f.fed & fi 7*. §. Mar*<br />
JL currunt duo infigniora, puta , in cellus z. I. fi ego m §• idem ftdianus 4.<br />
diem addiclio & lex commifToria.; quibus ff. de publiciana in rem aB. Atque etiam<br />
& earn ob caufam tituli peculiares tributi experiri interdiclo quod vi aut clam , (i<br />
fiinr. la diem addiclio eft venditio ea le- quid' in prajjudicium rei fifc venditae fage<br />
facia y ut firma fiat, vel firma maneat,, crum (it,.L ubi autem 4. §.. idem Julia*<br />
fi alius intra certum tern pus meliorem 1 nits 4. ff. h. t: Quod (i conditionales ex<br />
non obtulerit conditionem» Talis namque in diem addiclione venditioues fint, nihil<br />
venditionibus in continenri adjecla lex eorum,. qux com memo rata funt, obtinet,<br />
eafdem aliquando puras facit , aliquando- nee quicquam interim in emrorem cenconditionales<br />
, pro formularum diverfitate-, fetur trans la turn- , /. ubi autem'4. pr. ff.<br />
ut colligi poteft ex /1 quotiens 2. & l.ub't b> t. ac ne periculum quidem , fi media<br />
autem 4. §. cum igitur 5. ff. h. t* Pura»' tempore «s» tot a perierit; fecus , fi pro<br />
fi faciat y medio tempore periculum, & parte tantum pendente couditione extininterventu<br />
tradition is dominium rerum cla aut deter ior reddita. e(Tet , L neceffaria<br />
venditarum ,. ac jus ea
"W T<br />
• * ,<br />
f<br />
m vl J Lflt'B. XVIIi<br />
fimpliciter divendltas auferre pome, &<br />
aJiis intra certum tempus meliorem conditionem<br />
afferentibus addicere, nifi priores<br />
tantuodem prajftent, /• Lucius Titius<br />
si. .§. »//. # tf
Dfi IN EHEM ADDlCTrtpNEJH , 2*5<br />
quoque noft modo pretium, quod numc propter ea, que fecundae emtion'r acceffura^it<br />
\ jrcpetftfi poteft aclione ex em to ra Aiitt, cum prima? non.-acceflfiffeit#^ fi<br />
una .cum ufuris , arg. /. tUud fciendtim non mi nor is fint ha; accefifiones , qyaoa<br />
29. §. condemn otic 2. #". *fe ««///if. ^di&o^ que pluris poftea res principalis venit ,<br />
£ Julianas.lj« §. veuiunt zo. #« ^ *#. /• fi pradio 15. V 1. j/f. £. *.<br />
«mW. Sed & i fi qua: medio tempore ne- 7. Si plures rem eanclem addixerint in<br />
ceflfario in rem emtam erogata probare diem, §: meliore allata conditione , pripoffit<br />
, 7* U Imperator «46. ff- £. * : idque mum quidam , talii fecundum velint« emnon<br />
a fecuado emtore, fed magis a. pri- torera admittere; fi quidena tflte, pretio<br />
mo venditore, quocum ipi* iefontraxerat , res vendita fit, potior erit priori * emtonifi<br />
folemnis intervenerit- delegatio., aur r*s conditio, -«quia uaa veaditio eft , qua<br />
ceflfio aciionis% /. ah- ff. b. t.<br />
ye I in tocum confer vanda , vel in totum<br />
4 Sunt ranaetl in jure cafus, quibus lo- in£rtmnda fuit , ne emtor in com muniocum<br />
non habet meiioris-conditions ©Ma- nem in virus trahatur: fin pretiis diverfis.,<br />
tio ad id, ut prior emtio hoc ipfo fte^H- partes -eorum , qui" prifium emtorem praeveretur<br />
; puta,- fi rnortuus m venditor , tulerint, .primo , relrqua? fee undo cedere<br />
nee ejus adita fuerit hereditas ante appo- debent ; cum feparats vendiciones fine ,<br />
fitum addicljoni diem/ quia melior con- nee quifquam in communionem redigatur<br />
ditio allata, qux domino placeac, inteili aliam , nifi in quam fefe particulatim<br />
gi non poteft, nullo fciJicec rei domino emendo fponte conjecit , K quod autem<br />
exifteilte , Z Jt.prtdio 15. ff. b. uiVd 11. §. 1. /. »2. /, 13. ff. h. t.<br />
fi adjeSio fiat tantum pro parte rei , 8. Quin &, fi dua» res duobus feparacum<br />
«i adhuc integra fupereftet , ne titn denis finguJx aureis addiclae fine-, 8c<br />
invitus emtor prior cum fecundo in com- extiterit, qui pro utraque triginta promunionem<br />
redigatur ; fecus fi nihil .pra»- mktat; refert, unius pretio decern Q ail<br />
ter illam partem in rerum natura fie , /. fingularum qui-na ad-jicia-t: priore ca& ea<br />
ubi autem 4. §. idem Julianus eodem 2. /. fola res inemta erit, cuius pretio adjeclio<br />
fuod ft una \^. ff. b. t. A mil jus, fi tota fair a fuerit; pofteriore res utraque ad>pores<br />
principalis interim, perierit 4 ac nil fteriorem emtorem pertinebit .Quod fi<br />
prater acceffiones fuperfit ; quia alterius incertum fit, ad utrius rei pretium "adjerei<br />
, quam ejus qjox diftracia eft, non fo- clio facia fit, a priore vendkione non vilet<br />
adjeclio. admitti., /. guoniam 3. /.4 §„ debitur difceffum effe j /. cum -dm* ij. ff,<br />
y # b. /. JOenique Vi adje^tio tantum .fiat ^. >•<br />
B<br />
T J T U L U S |Ii.<br />
$xtiit ~<br />
De Lege Comtniflgaria*<br />
.if. M «4 R<br />
« Qgid fit lex commifforia y & unde d'tbla?<br />
$y* %An tantum purant an vero etiam condttionalem<br />
poffitmjacere vendkionem ?<br />
2, .Venditor eligt% , an uti uelit lege com»<br />
mi[[aria , nee ne \ nee poft eUtHoneta<br />
V4tiare potejl. Quo mods t a cite remittat<br />
hone legem} Qua ablione rem r#"<br />
petat, fi hue- lege uti velit ?<br />
j i^w tmtione refoluta £mtor. partem pretii 9<br />
fuam folvit, recuperet} 0ft Ct art has<br />
¥m ad PandtB. Tom. Ill<br />
m<br />
m<br />
m<br />
i*aliaQuid<br />
fmtar^ aerre debeat, fi ante diem ad*<br />
41turn pat tutor liberorum venditorisf<br />
G fi 6 De<br />
tw
2 S4 H L t B. iBVtll.<br />
6 De paRo>, u* t preii* intr* cmtum font*<br />
pus non joluto t res vendatur pertcul»<br />
pri'mi emtoris. -A<br />
7 Dte paBo de retrovendenio . Quafe pee»<br />
tium reddendum fit ? Quail* aftfo ow<br />
hoc paBo ad rem recupetandam compe»<br />
tat ? *An fruBus tot Ct ujura ptml<br />
medii temporis reflituenda fint I off*<br />
duplicate debeantur laudemia ob redemtionem<br />
} y<br />
I *An jus redimendt ex paBo ad heredes<br />
tranfeat I Quid Ji quid am en bis redi»*<br />
mere nolint? %An & extranev cedi pof*<br />
Jiff %4fn huic jur't prafcrib't } Siprimuf<br />
emtor rem alters fimpliciter vendidertb<br />
fine paBo redimendi , an primus venditor<br />
contra em tor em fecund urn age re<br />
9 De jure retraBus conventional is & tergal<br />
is.• kgalis retraBus ftr'tBam red pit<br />
interpretationem, nee babet locum , nifi<br />
doceatur, jus Mud ex tali caufa lege<br />
vel confuetudine loci , in quo ftta immob<br />
Hi a , receptum effe ,<br />
10 De rettaBu convent ion alt ac patio, ut,<br />
fi emtor rurfus vender* velit , no»<br />
alir quam venditori vendat . Emtor<br />
* time extranea vendere volens denunciare<br />
id venditor» debet , ut , ji it<br />
velit, intra duos wen few dec la vet , fe<br />
rem eodem pretio velle emtam habere •<br />
PaBo hoc emtor non impeditur extranee<br />
rem don are, legate, &&.<br />
11 Ju* retraBus legal is com peth dom tno Hre-<br />
So emphyteufios\ etiam emphyteuta, Ji<br />
dominus vend at dominium direBum.Item<br />
domino -SreBo feudi , etiam fubinfeudanti<br />
9 fi vaffallas feudum vend at ,&<br />
emtor necdum invejiitus fit• Datum &<br />
focw ad partem a focip difir a Bam ;<br />
& er 9 cui cenfus ex fundo deb'ttus , fi<br />
fundus vendatur . %£n & quatenus U»<br />
•»' f t£*M ftts pign oris ha bent in re<br />
tmmobili \ dominis pr
DE. L EG* € O<br />
hsed-rbus in urbefitis ? fiveavitafintfive<br />
per vtndhorem t/fum prim emta,; five<br />
akkdrdia Jive feudaltai&^ arm» curia<br />
fmdali Us de retraBu agitama fit? '<br />
22 Si fimtd fint vendita res retraBum admit<br />
tentes cum >nbus, retraBum refpuentibus<br />
, $u.o ufyuc retraBus Sung<br />
fieri poffit } t<br />
%i RetraBus tantum in emtione ^ %F da-<br />
Hone tn<br />
tium apparet , locum ha bet . An in<br />
veYidifionibus fubbmfiafiene fa&til Non<br />
itfipevmutati&nibas , trafffaBronibus ,<br />
donation thus , legatis. Quid ft res partin<br />
vendha partim donata fit,}. •<br />
tA t/fn ewtcy & venditor mutuo con fen fu<br />
refiHendo ab emtione imped*re pofftnt<br />
jus vetvaBus i 4n per adjeBionem pa-<br />
Si , f** demum res fie vendita , ./?<br />
cognatus non retrahat ? */£w pef #^/Vtf'onem<br />
paBi de retrovendendo ? %An<br />
per id,, fued emtor intra tempus re»<br />
tratltr pro*finitum rurfus eandem rem<br />
in extraneum alienavit? %An tune pri-<br />
9f/ an fecund* venditoris cognati pottores<br />
fint ? Et quid tunc obfervandum<br />
fit ac reddendum per retrabentem?<br />
£j De tempore intra quod retrafins pert<br />
debeat ,-dfn tempus Mad cur rat a tent»<br />
„3 pore venditipnis, an a tempore tradi*<br />
t ion is ? An \ cur rat ignoranti , & an<br />
adverfus lapfum tern ports reftitut'io W<br />
« I S S O R I A . -*|jj<br />
integrum Mart debeat ? +4* Jujfictat A-<br />
;tra/udicialis intgrpellat/o intra tempue<br />
faMa ? an in jus voc.atio ?<br />
&6 Qtta per retrabentem .emtorJ yeddenda<br />
vel offerenda fint ? %4Tn emtore ea<br />
non admittente depofitio & configwtio<br />
neceffdria fit.} ,<br />
27 Retrabens fub'mtrat in locum enttoris *<br />
\ Quotes frjutlu* emtor petrahenti re»<br />
^ jtituamt<br />
28 Ret r a bent i competunt dilationes emtori<br />
ab initio data . Venditor de pretie<br />
re ft duo non contra emtotem , fed contra<br />
retrabentem agit a &viciffim retrabenti<br />
aBiones dantur contra venditorem. Re-<br />
«jtvifcunt emtori jura omniar^ Qute per<br />
emtionem extinbla fuerani*<br />
2*} On era rei impofita gravant retrabentem<br />
M Si dominus direcius retrahat<br />
- feudum venditum , impefite per vaf[d%<br />
lum ferv'ttutes durant J fecus 4 fflfute<br />
caducitatis feudum domino aperiretur .<br />
An retra hens fblvat I audi mi a & alia<br />
oner a , a qui bus emtor ex privilegio<br />
perfonali fiber erat? In retraftu legali<br />
femel tantum laudim'ta & alia debensur,<br />
vilut eg una emtione ,<br />
50 In concurfu quinam potiores fint in jure<br />
retratluSy quoties pluribus ex drverfis<br />
cattfis , vel ex eodem jure , retratlus<br />
competit }<br />
i. Ex commifforia , in pignoribut di poteftas , & frucluum percipiendoruni<br />
JLi irn probata, at hie adm if faff f nihil jus , interim in em torem tranfit , /. lege<br />
«liud eft, quam paclio emrioni in continent<br />
fundo 5. ff. A. t. Nulla tamen ratio joris<br />
j adieela , ut, mil certo tempore pre-<br />
tiutn folvatur , res inemta fit, /. 2. ff. h.<br />
jmpedit, quo minus lex quoque commifforia<br />
conditionalem poffit venditionem facere<br />
, concepts legis formula, ut , fi in<br />
t.Quam commifforiam inde dici nrobabile eft,<br />
quia* qui in talem Jegcm feu paclum irnpingit,<br />
tra "decern menfes pretium folutum fit» res<br />
in univer^m Trnpingk venditio<br />
auveis decern emta habeatwr • Sane & in<br />
nem, fie ut deinceps vi hu jus pafti vendino<br />
diem addiclio , fi formula vulgata concitoris<br />
tota committatur arbitrio vendipiatur<br />
• aeque ac lex commifforia , puram<br />
, aur rata futura , aut infirm a, venditionem .efficit , ut patet ex /.2. §.<br />
protit veiWitori vifum fuerit . Magifque Sab inns ?. jttnft. §. 4. ff. pro emtore , 8k<br />
ell, ur hac lege adjecla vend it io pura tamen titulo fuperioGe 'probat urn abunde ,"*<br />
cenfeaaur quam conditions I is , quippe referenda<br />
pro varia forrnuI-B conceptione vel puram<br />
potius per exiftentiarn conditio vel conditionalem videri venditionem in*<br />
nis, quarn per earn fufpendenda , ubi id terceffiflfe. Firmumque pro bac opinio ne<br />
aclum eft , ut res inemta fit % t\ 1. ff. b. t* fundamental^ eft io /. jlatuliber jg. §.<br />
/. f. §. Sdbinus 3. ff. pro em tore • Uncte ult. ff ad leg, Falcid. ubi dum Hermogenianus<br />
ait > fub lege commifforia difira*<br />
& periculum atque commodum rei , ac<br />
per tradUioncxn dominium vel ufucapicn- Bum, item ad diem addiBum in dominie<br />
G I 2 ven<<br />
w
Wu.<br />
nri T. J6f.<br />
natim conceptum fuif, accipiendum putro r<br />
quod ab Ufprano poft Neratium eft tradi-<br />
«uvn iEr# ft fundus 4. §. /^t ^«pi 1. ^.<br />
b. t. Nam ut extra conventionem f^ecia*<br />
fern pcenalem emtor faluta pretti parte<br />
catleret, admitcenduhr non eft , • are /.<br />
fuod fi minor %^ f. fed & fi 4. ff, de mU<br />
nor. 25. annis,. /. fi vi vet metu 5. /. 4.<br />
C. ^ A/J 7/^ vi metufve caufa. Ne et<br />
contingeret rations, ut, quo qfuif 3,'pre-<br />
venditor is connumerari , tooC.ipfo aperte<br />
fignificat>,-c(M«^onatemjfui(reXiinc venditjonetn<br />
ex lege (Srnmifform tojriMiem addictione,<br />
ctftn utrobique wrft,miotics pura<br />
Vendiiio eft* non in venditor!! rW erntoris<br />
dorainio intterip res emca «giftat * *. w#*<br />
**tem2y& & Marjellus 3* ff. de m<br />
diem aadicJ/onr**/. &;£. $. .•• 6 J^<br />
2. Adjwitur bare jjjactio invendit^ris<br />
grariam, qui proinde uci ea, vel non uti<br />
poteft, /. 2. /. h.jff^^.^Clk tamen^pro• ti^fblvwio promptfor ftrfftt ic dftigennor,<br />
tinus poft diei lap Turn ftatuere de eo debeat<br />
eo mngis puniretur ; contra tanto<br />
;' nee fi fernel alterutrun» elegerit f minorem fubiret ja flu ram , quanto tuiffet<br />
mutare deinceps ultra poffit; cum electione<br />
negligent ior in pre tio numerando fideque<br />
prima jus emtori in continenti acqui<br />
implenda ,* atque ita diligentia damnofa<br />
rer ur , *§uod el venditoris vanatlone evaderet, mora prodeffet . Quod & in<br />
auferendum non eft r (,j fundus 4. §. praxi docet Groenewegen ad /. 6. ff. b.<br />
elegante* %e /'. poft diem 7. ff- 9. t. t* & ad Grotii manud. ad /urifprud. HolL<br />
arg. /. W %Aufidium 20. //1 //e optione Kb.3. cap.- 14. num. 78. Sane, fi arrha dara,<br />
vel eletl. legata. Elegiffe autem videtur<br />
aut quid aliud emtionis nomine per<br />
legis comm-iflforia* remiffionem v fi poft emtorem erogatum fuerit, veluti in fympofiumyinftrumenti<br />
emtionalis conftciio-<br />
diem, lege commifTbria cpmprehenfum,<br />
pretium vel ufuras efus ab emtore rece nem 9 proxeneticum pararii , & fi quae<br />
perit aut eaegerifph-de tege*6*j&. fi/ttl. fint alia his finlilia, ea emtori peri re 9<br />
Z' ff- ^- I» /. comm iflirt* '4. C. ife pa ft is nee oportere reftitui, rationis eft y cum<br />
inter emt.^ & vend. Sed fi venditor declapet,<br />
fe uti velle pafti fouius beriefkio , hgi adj
D E LEGE COM f/frk'S O R I A. , *&<br />
cere.' Ut proinde alia hie ,' quan\ in ad- "quo id agftur, ut, pretib intra cert urn:<br />
diclione in diem , ratio fit, in qua neque tempus. non fojuto, liceat vend i torirerr*<br />
per culpa m neque per moram emtoris alteri vendere periculo prirni emtoris , fi<br />
refolvi con t radium expediting! Ill• poftea minowr-diftrahatur./. fi fundus 4*<br />
4. Committitur regularity hac lex J.'/'w eommifforiam 3. ff. k *•''<br />
commiflbria per ipfum «einporte -adjedH 7. Eft_3r wcinum nifce paclum de refopfijm,<br />
neque veAditorif Interpellation* trovendendo, quo emtiofribus adjedlo'id<br />
opus eft, ad wf f vkl mora em cor con- agicuj*, nf venditor! liceat vei intra vel<br />
frituatur, cum die* abnnde pro bomine poft certung tempt»- vel quandocunque ft*<br />
interpellet,. /. ff fundus 4. §. ult. ff. b. t. dim ere feu* recipe re rem, reddito* pretio><br />
juncl. /. magnam 1». C. ae centrabend* ®* eodem, quod darum eft, non eo, quod<br />
commit. fiipul. Nift paclium commiflfbrittiim^enTpore' redemcionis juftum ac rei re(pott«<br />
fine certi diei adjectioiie conceptum fitcritvRnmf videri pofifer v nifi* aliud* nominatim<br />
( uti id fieri poteft arg; /. j. ff. de con- aclurn fir, U fi vir 12. ff. de pr&ftriptis'<br />
trab. emt. ) tunc enin>, cum dies* inter- verbis* I. fi- fundum a.-ty. de patlis inter<br />
pellare nequeat, horn in is interpellation* emt. & menditv compofiris r I. fi creditor.7.<br />
opu* aftj quse forte poft fexaginta dierum $'. Mud 1. ff. de diflracl. pign. p* bypoth.<br />
lapfum nm poterit, Ut em tor in- mora /: fi , cum venderet 43. ff. de pignerat. atl*<br />
conftituatur,! arg. /. quod fi nolit 31. §. fi E* quali pa&o venditori recuperare vo»<br />
quid it a n. ff. de ted Hit. ediflo*. lenti perfonalis ex vend i to , aut praefcri-<br />
5. Geflat tamen pa&ionis hujus effe- ptis verbis actio datur d. II. non enimabclus,<br />
quoties non per emtorem r fed per furdum e(t, acVione ex emto agi eciam ad<br />
venditorem ftetit , quo minus pretium fua emtionis- ipfius prioris diftraclionem , L<br />
die folutum fit; veluti , fi venditor ipfe ex emto u §. is, qui viria 6, ff> s de a&.<br />
moram faciat in praeftandis iis , quae ex emt. Quamvis hie vere non tarn ad yen*<br />
conventione ante pretii*folutionem pra?- ditionis priori*, onrni ex parte jam imvftanda<br />
erant, veluti fiHejuffionem pro ew* pittas, refolutionem, q-uam- potius adno*-<br />
6tione \ aut quid fimil-e, /. ah. % emtor vx vendition\t faclum feu interpofitionem ;<br />
prtediomm- 1. in fine ff. de refcind. vend, agatur ; Ut tamen ad ofBcium ejus , qui'<br />
vel fifcus aut alius venditoris creditor t^- retro ve-nditioriem- poftulat ab erntore re*<br />
ilato* denurtciaverit emtori, ne is venditor fraclario, omnino pertf'neat, pretium ob*<br />
ri folvat, antequam fibi denuncianti fat if- latum, nee acceptatum, deponere confifadlum<br />
fit, /, ult. ff, b. t: Joh. Papon lib; gnatum , arg. - /„ nee creditores 10. C. de*<br />
iz. titbit), arreffo z: vel nullum babeat pignorat-. acl.+.sfi amy. €. de paBis in*<br />
«mtor oui offerat ,.dum vel abfens-vel mor- y ter emt. &*yvendit. Sande decif. Frific. lib.<br />
tuus eft venditor, nee dorni procuratorem 5; tit. 4* aefiff: 18". Fachraeus controvevfi.<br />
reliquit, aut ejus defuncli hereditas- adita lib, 2. cap. 42. Plane rei vi-ndicatio ventton<br />
eft r /. fi fundus- 4. §. ult: ff. b;. P. ditori hoc cafu accommodanda non eft •$<br />
arg; t. quod fi nolit 31. §.-. in caafie- 2?.. cum obligatio tantum ad faclum, puta reff.<br />
de tfdiL editl. 1. cum quidanp 1% §. fi t'rovenditionem, p&clo , ex quo agitur ,<br />
pupilh-^. ff. de ufuris. Quod fi prasfens» comprebenfa fit/ nifi id aclum fuerit, ut<br />
venditor' fiefe fubducat ac folutionem de- preno intra- certum tempus : reftituco , rep<br />
fugiat, confignatione ac depofttione opur l $nemta fit ,' veU venditor rerrf- recipiat ;-<br />
eft, ur juri fuo emtor confulat, / fi a te tunc ewirrr eleclio venditori competit ,.<br />
7. C. de path'*>. inter emt. & l vendii. & fi • .utrum oblato pretio rem vindicare , ancm<br />
tor defunclb vend i tore , hberis- ejus irn- aftione venditi repetere malit, are. /. fi'<br />
puberibus ante diem appofitum tutordatus cum venderet 13. //'. de pignorau atl.dum-<br />
U1S-non a liter vim-'legis commifforiaeevi- modo fecundurrr mores hodieruos in imtare<br />
potefty quanr Cv vel reliquis prfttitm> mobilium venditione pa-clio ealis- folemni<br />
numera-verit contutoribus ,.- v e l iHud ratio- traditioni, coram lege loci fecienda», in-<br />
«ibu* turelac retulerit, I. uit* f0pr. ff,. dr ferta; fueritV & aJioquin-|iulkim padutnr<br />
vefc'wd, vend.<br />
immobilia foleat atjicere ullo jure in re.<br />
i. Legi commiflforiae fimile «ftpaclum, Groenew«gen ad k J, C. de jm&is, imer<br />
emu
a;8 L T B. XVIH.<br />
emt. & vend. & ad /. $. C. */e candffl.Qb<br />
COM [am d/ntor. Ceterum uti folum pretium<br />
^nttori offerenduip eft adredemtioaem faciendam,<br />
non item ufura ejus; eo quod<br />
venditor, in cuius grati*m redlmendi jus<br />
paclo induflum fuit, nullam videri poteft<br />
tnoram commifiiTe ; ita nee em tor venditor]<br />
red i men ti ad medii temporis fruclus<br />
reftituendos obftriclus «ft , fed tantum ad<br />
f os , qui poft moram y fcu oblatum a venditor<br />
pretiuin, percepti funt, 4/, /. 2. /0<br />
rf#* -C. J
»E IE GE,C ©<br />
afia competlt, cum id paclo emtioni adjedlo<br />
aclum fuit, ut, ft emtor turf us venduty<br />
non alii, fed fibi ( venditor) )• d'u<br />
JlraBat. /1 £tff fundum J^ff dt contra b,<br />
emt. Quo cafo, (I emtor cura extraneo de<br />
re ilia certo pretio vendenda convenerit 9<br />
id ipfum venditor! primo denunciare debet,<br />
ut is, fi ita videatur, intra duos «<br />
denunciatione menfes declaret, fe rem<br />
eodem velle prerio em tarn habere: qui (i<br />
toto iJlo bimeftri fpatio voluntatem fuam<br />
no» declaret, vei juri retraclus nominatim<br />
renunciet, ac confentiat in raciendanr<br />
extraneo diftraclionem , non ultra deinceps<br />
vj pacTi ius retraclus exercere poteft, arg.<br />
/. qui Rom* 122. 4» tottered» 3. jj6t-«* :<br />
•uerbor. obligat. I. alt» in fin. C. de Jure<br />
empBytsut. Berlichius d. part. ?« concluj.<br />
40. ».. 5$. 54*55. Andr-Gayl fib. 2.0bferv.-<br />
19L www. 8. Sande decif Prifie. lib. 3. tit.<br />
4.