S E L\' M O N ¥, - Doria

A, fl.
DiSSSRTATIO PHILOSOPjiICA
D£J
S E L\' M O N ¥,
gjam
Confemiente AropliiT.Fac.uk.Philofoph.
inßegia

SACRE REGIS MAJESTATIS
Viao Fideh Nobiiiflimo,
in CHRIS7O Patri ac Domino,
Reverendiffimo
DRSAM U E L I
■WIRIENIO,
S.S. Theol. DOCTORI
Celeberrimo,
Inclura. Dicecefios Wexionenfis
EPISCOPO
Eminennflimo/
Reverendi ibidem Senarus Ecclefiaftici
PR.*SIDI
Ampliflimo,
Gymnafiorum & SchoL per Dioecefin
EIHORO
Accuranflimo,
Patrono et Promotori Sdmmo !
Saluttm pertnnrm(f otrnigtna ftlieitatu
jptendorent-t!

Adm. Revtreni» (3 A>nptifji»i»t
Dn. M, Olao
CAVA LLIO,
Templi Cathed, Wex.l'a(rori,,Archiprarpofito

£5} j^^ralEntvoUntia , qVt a virtute
\ffi&Jf3 ducitur inprimis, (f conf ~
IgJ \sS&\fei} Vetur, ac tnde coorta grak_P"
Ofe^J^ tia ~ ba"^ fere tonfincfiit,
j£g&s3£&Bb ncc arefcit, ut qVa ivirenti
promtnat inirio: ftc itaque concipio, virtutem
jnenarrabili integritate confltpatam ,
ttjDx Te, Reverendiflime in Chrifto Pater,
omnibus ingerit admirandum, (f'ama
■itilempracipue, viciffim, Reverendiflimas
veft. Amplitudini, *te partefaltcm aliqtfa
conctliaturam, quoniam bac fcmper, Reverendiflim»
veft. Amplitudinis antmo,
Numinis cujusdam ioco fuerit. Nec Jane
frttftratum me iri, aut \>oti prorfus irri'
tum abtturum sJ>ero> quandoquidem, ticet in
iliuflri rerum bumanarum fafligio a RE-
GIA MAJESTATE conflitutus, cmiilo fiauiommiis
ttrrarum orbt, Te Reverenaifiime
in Chrifto pater eonipicuttm prejies,
nibtlominus, permiti eje tngenio diceris, ac
inter verte nobUitatis viros, clementta (f affabilitate
tanta, ut nunquam non, \>elpoflre*
tna fortis bomini pateas renidcns perpet
nec Utior, quam tibi Te adcat Tlia

Jrendiflime Pater ufurtts benefictntia (f
$attir

elcfinat», conftrmattts ztqtte ereftus c* ffe,
nt eas, quemadmodum nec aliis, qui tua
lenevotentia fubnixi, ex multiplictbus adterfttatum
vorticibus, emerferunt, ita nec
tnibi infitlt.wtis fortunjt borea afflifto, claudi
unquam permittas. Stientio nunc Veficror
alia & quidem innumera Adm:
Rev Tua? Dig. beneficia, quibus phtlomufos,
in Acadetnia, adjutafti, Carolina, laudes
meas atiorumque fuperantia, ne ea
exiguo meo Jiylo magis obmbilare quam dcprtdtcare
videar. Confimilt rationeTihx Patrone
benigniflime, ut (5 vobis, Pl: Rev:
& Ciarifl. Dn. Benefa&ores & Promotores
eolendi, plertque ante(exenntum (3 quod
excurril, Praceptores obfernantifftmi, me minimum
maximumque proftteor debitorem. Sed
qvt retrtbuam nefcto , cum Deftra
omnittm (f
fingulorum merita nulio gratudtnis cttmulo \>a vobisme (ffinon grattffimum, quod mei
eatcult modus mn p/ititur, non ingratum ovmino
prtmonftrct faltem. Vcrum dum di-
JpunSlam rattonem i>oh, tUud demumje imbi-

MSitati me

SACRffi REGlffi MAJESTATIS
Viro Fidehffimo
RevercndtsftwoinCHßiSTO Patriac Domino t
Dn. SAMUELI
W I R£N lO>
S.S.Theol"Doftori celeberrimo,inclyt.g
Dicecefios Wex: Epifcopo eminentifl:o,
venerandi ibidem Confift. Prsefidi Amplifiimo,Gymnafiorum
Reg 4 & Schol,
per Dioecefin Ephoro graviflimo, Mecsenari
maximo ac Domino, obfeqviofa
menre asternum devenerando.
In Sacr. Reg.
Maj.
Jntegra (f Spe&attt fidei fubdit»
Dn. jacobo Rusck
Ve£igalium, quae Regi per Finlandiam
redeunr, provincialium, Infpedori
adcuratiftimo, Parrono ac nurritio,ut
benignifiimo & liberaliflimo,
ita omni veneratione aetatem
colendo.
Pi. Reverendo atque doßiJftmo,
I)n. SALOMONI ALANO,
Paftori in meritiflimo Fautori
& benefactori coiendo.

Adm, Reverendo & Amplisfimo
Domino,
Dn. M. O L A O
CAVALLIO,
Carhedralis templi Wexionenfis Paftori,
Archi - Pr_epofj.ro & Confiftorii
Seniori Adfeflori meritifiimo, celebratiflimo,
graviflimo, Patrono itidem
& Promotori magno, omnigena
veneratione fufpiciendo.
Adm. ReVerendo atque doßiffimo
Dn. MATTHIAE BERG/
Paft.jin 30ttWto meritiflimo,per Alandiam
Praepofito dignifiimo, benefacl:ori
multum honorando.
PerqVam Reverendo atque do&iffimo
Dn.ISAACO mansnero,
Evangelii miniftro vigilantifl.o Fautori
&. amico mulrum devenerando.

Uw fc;'-*_^>"^'vl MVO'm*iia » lAs A:rttite
d-tcitur inprimU'f(fconfo- *
Vttur, ac tnde coorta cra-
P^ wi^ Wl ''* '
ftre eonfiste/cit,
f^+Wr^&^M*, mc arefit, ttt qvs ivirenti
promanat initio: fic ita-Sue concipio, Virtutem
inmxrrabtlt tntegntate conftipatam ,.
qvt Te, Reverendifiime in Cu*iftQ Pater,
omnibus ingerit admirandum, (f ama.
litem pracipue, viaffim, Reverendiflimae.
veft. Amplitudini, me partefattem aliqua
tonctliaturam, qmniam bac femper, Reverendifiimse
veft. Ampiitudinis animo,,
Numwis cujusdam loco fuerit. Nec Jans
fruftratum me iri, aut Voti prorfts irri»
lum ahtturum JJeroi quandoqutdem, ticet in
itluftri rerum humanarum faftigio a RE-
GJA MAJESTATE confiitutus, cmclo pautominas
terrarum orbi, Te Reverendiff:me
in Chrifto pater conSptcuum prxfies,
tubilominus, prrmiti ejfe ingenio diceris, ac
inter vera nobtlitatis viros, clementia (5 dj%
faUiitate tanta, ut mmquam non, Vetpofhetn

endiffime Pater ufurtts heneftcentia (f
naiura dtvimoris targitate mcomparabiii*
6,'Vodfi reluere cjuts conatur, in aliena taude,
quam par eft, tr.genioftor, (Sppetit tamen
ex eminentifftrhii animi Veftri, omma Jttperetninentis
dot/bus, nitidiffimo quodam Jplen-
dore perfufis, eohfeclatio evidens, iliud, quid-
quid eft, in bumarits rebta auguJlnm effe,
itnde tam omnibus numeris abftuta crga o~
trmes benevolentia fit proftßa; qui ego tiiunittis,
(ecurita hanc laboris mti pdrtiunculam,
Revertndtilims Veft. Amplitu*
t.tni dtcatam itolui. Nec ab re: quem doimsfima
MinerVa, ommgcna erudtttone orbi
confpicuum fecerat, qutrrique in Mitfarritn
cnitores maximt propenf-tm ardeo digmvi\
ut httjus me& portwncuU patroci-
ni-im, ReverendiiT: Vtft : Amplitudinem,
aiacriore arimo Jubtturam non dkbitarim,
Hanc rgifnr befira irmata ammi
ftnceritatc, pusfiltatn equidem, at tnei in
Reverendiiiimam Veft. Arnpiit. affe-
El:toft /crititii llefiem non immeritam accipe.
Nec Tttat Adrn. Reverende &
AmplifT. Di«. Archiprapoftte bcnefictntnsfifet
pto Venerattents cuttu puljare tmquam
defi*

definam, conftrmatus atqtte ereffius e* fpe,
ut eas, quemadmodum. nec aiiis, qui tua
benepolentia fubnixi, ex muitipliabta ad-
Verfitatum vorticibus, emerjerunt, ita nec
tnibi infuttantis fortum borea afflißo, ctaudi
unquam permittas. Silentio nunc peticror
atia (f quidem innumera Adm:
Rev. Tu£E Dig. beneficia, quibus phtlo»
tnujos, in Academia, adjutafti, Carolina, taudes
meas sliorumque fuperantia, ne ea
exiguo meo fiylo magis obnubilare quam
dcpr&dicare videar. Conftmili ratione Tibi
Parrone benigniflime, ut (5 Tibi Adm.
Rev. Dn. Praspofite vobisq; Pl:Rev:&
Do&ifT. Dn. Benefa&ores colendi, me miriu
tnum maximumque proftteor debitorem. Sed
tq\>i retribuam riefcio, cum veftra omnium (f
finguiorum merita nuliogratudinis cumulo aefoari
pofftnh £>\>amobrtm non aliud apud
animum meum /otlicitius aut anxius magis
ptrpendo, quam ut rationem ineam atiquam*
vobisme (fftnon gratifftmum, quod mei
talculi modus non patitur, non ingratum otnnino
pramonftret faltem. Verum dum di-
JpunSlam rationem\\>olo, itlud demumje imbicitlttati
mea ojfcrt, ut hoc munufcuio chartace-

taceo , (i modo vtftrls dignitatibus (f benignitatibm
futurum par eft, nomina Veftra
rnibi religiofe habita in perpetuitatis memoriam
dem, ut, übicumque fontts articttlatus
fuerit non infrequens, mortales intelligant
ttniverfi, yuam clementer quam bentgne me»
cttm egeritis, quam boc nomine non Tibi
tnodo Parrone benigniffime Sed (f Tibi
Adm. Rev. Dn. Przepofite vobisque,
benefa&ores, in unioerfum omnibus,
debeam, fi \>olo is effe, qvi ut efjenLa,
admfus perpetuo fim. Porro hoc munufcti*
tum chartaceum, gratum vobis futurunt
Jpondet iliud, quod literarum fttidia. ftc eftis
perpetuo ampiexati, ut in iis praceliere animadvertamini.
Sxcipite igitur emnes, quibus
hoc quaiecunque mumts dicavi,fronte Utiore,
(5 mihifuccurrite, qvod ft feccritis, ego
pro veflra veftrorumque incolumitate vovere
mnfuperftdebo, ttt ftt vobis tranquitla canities,
cana feltcitas, fetix tranqtiillitas.
Reverendifl. Veftr. Ampiitudinis
& Veftr. Dignit.
devpfifTjmus cuitor
JOH, AGRELLc.

3AC. vi£ MAJESTATIS
-o Fideitsfimo
Reverendisfimo in CHRISTO
Patri ac Domino,
Dn. SAMUEL
WIRINIO.
S. S. Theologis DOCTORI
Celeberrimo,
Inclyts DicccefiosWex: EPISCOP(
Eminentiflimo,
Venerandi ibidem Confift. PR.cESI
Ampliflimo,
Gymnafiorum R.eg. & Schol. pei
Dicecefin &PHORO
Graviffimo,
M.^cenati maximo ac Domino,
obfeqviofa me.nre a^ternum
devenerando.
PACSM, FSLICIfATEM ANNOSII!

Adtn, Reverendo (f Ampiisftmo Domino,
DN. M. O L A O
CAV/ILLIO.
Cathedraiis templi Wexionenfis Paftori,
Archi-Pr-epofito & Confiftorii
Seniori Adfeffori meritiflimo, ceiebratiflimo
, graviflimo , Patrono itidem
& Promotori magno, omnigena
venerarione fufpiciendo.
Pkr.Reperendo atj: Clarisfmo Domino,
Dn m. joh. colliandro,
Regii Gymn. Wex: S S.Th.Le&. prim.
Paftoriin
diftri&us j\fttnan)Ulbenfis Praspofito
digniffimo, Confift. Adieflori "&qviflimo,
uroiirnPraeceptori,itanunc-
Promotori optimo.
Ut (f
Reliqvis Confiftorii pra.di#i ADSES-
SORIBUS ceqvisfimis, Gymnafii
LECTORIBUS fingulis , BenefacTonbus
& Promotoribus optimis
pia mente perpetuo , venerandis,
colendis.
FELICIA, gVAiVIS ST OFFICIA \\l

*_jS2_3S_-___^2BBP
S_r. S^^t^M Enevohntia , ok

GIA- MAJESTATE con s cunßo pautominus
terrarum orbt Reverendif"
fime in-■■Chrifto pater .^cuum prxfies,
nibilominus permiti ejje iagcnio d/ceris, ac
inter- ver

tiovi, ut hujiis me£ portiuncuU patroci.
mium, ReverendifT: Veft -. Amplitndinem,
alacriore jnimo Jttbituram non dubitarim,
Hanc tgitur veftra tnnata animi
ftnccntate, pusfiliam equtdem, at mei in
Reverendiflimam Veft, Amplit. ajfe-
Huofi fervitii tefietn non immeritam accipe.
Nec Tuas Adm. Reverende &
AmpliiT. Dn. Archiprerfitatum vorticibus emerferunt , ita nec
tnibi infiiltantis fortuna borea affttßo, clattdi
ttnquam permittas. Sitentio nunc vettcror
alia (f quidem innumera Adm:
Rev Tuae Dig. beneficia, quibus philotmtfbs,
in Academia, adjutafti, Carolina^ laucles
rneas aliorumque fuperantia, ne ea
exiguo tneo ftyto magis obnubiiare quam depndicarevidear.
Confimiliratione Tibi Adm.
Rev. Dn. Pra?pofire ut ($ vobis, Pl: Rev:
& ClarilT. Dn. Benefa&ores & Prorootores

tores cokndi, plerique ante (exennium (3 quod
excurrtt, praceptores obfervantifftmi, me minitnum
maximumque proftteor dcbitorcm. Sed
qvi retribuam nefcio, cum vefira omrium (f
fingulorum merita nulio gratudtnis cumulo _eqvari
pofjint, non aliud apud
aniwum meum fotlicitius aut anxius magis
perpendo , qttam ut rationetn ineam aliquam,
6)v

ftttfcttlum ck*rtaeeum,gratum vobisftturum
ipondet iliud, quod literarum fiudia fic efits
perpetuo amplexati, ut in iis pr*cetiere anitnadvertamini.
Sxcipite igituromnes, quibus'
hoc quakcttnquc munas dicavi,fronte /_./.ore^
(S mibi fuccurrite, qVod fi feceritis, egu
pro veilra vefirorttmque incolttmitate VoVere
tton fitperfedebo, ut ftt vobis tranquitta canities,
cana ftlicitas, feitx tranquitlttas.
Reverendifl. Veftr. Amplitudinis
&. Veftr. .Dignit.
dcVotiiTimus cuitof.
Joh. Agkj.li_

VlRO* JUVENI
Pereximio cum iiteris tum decentia morum,
Dn. JOH A NNIAGRELL.
Philof. Candidato probatiflimo,
Di/putationem de Sermone, exquifite
compofttam, eviiiganti:
Sermo DEI donum, qvo vix prasftantius
unquam
Conferri potuit, Ctmßipotentis opusr.
Dum tamen immoderatus erit, nocet
ipfe loquentit
Jufius & injufius verba ferendo fiet.*
Ille loqui nefcit , qVi nefcit fponte taeere: #*
Qvi tacet & loqvitur ; qvum decet,
illefapir.
* Matth. ■ xii. 37«
**Sya-boium Henr. vr.
Amic. caufa ded.
A. W.ANOCHIUS,
S. S. Theol. Prof.

In Pirum Jupenem
Eximium ac Politiffimum
Dn. JOHANNEM AGRELL,
Sanieris Philofophia? Candidatum induftrium
, pro Priviiegiis Magifterii
Philofophicirite inchpifcendis, de Sermone
folerter differentem, Amicum
& Commiiitem apprim^
diledum:
Emmerare folent Physici, ni fitflar
(ferro,
OrGANA, StRMOTSFIS, Vor.is (?,
aptay Novem,
Inter ql>£ primss retinmt ftbi Linvva, Patatum;
dentes cum 'Gutiurc, l^abra
duo,
Ftiffta, enudas h'£C commonftrasqve polito
Scripto, citi , pentnt, ftat' ftne MorU
decus l
■t. Mq,- qvamvi* adtr. ■__*-_ fn
feftir.sJta/fcripfi
SIMON TÅLPO/
Mcr. & Log. Prof, Ord.
P. P.

Virum-Juvenem^
Per-Bximium (f Pr

epjGRJMMA
InDifTertationem non inelegantem
De Sermone,
Pereximii atque Literatisfimi
Viri«Juvenis,
Dn. JOHANNIS AGRELL,
Philofophiae Candidati dignisfimi,
Amici dilefli.
ALter in alterius mentis penetrare
receflus
Ut qveat, eft homini fermo fonusque
datus»
Hac \ege: ut lingvae cor refponderet amice,
Atque expers fi&ae fraudis utrumcg
foret.
At quamdiverfanonpaucis vivitur artej
Os queis angelicum eft, corda venena
fovent.
Subico eflfudjt
70RST RUDSm

Viro inftgnite doßo
Dn. J OHA N N I AGRELL,
Candidato Philos. eximio,
de Sermone eruditumfermocinanti.
%li, qnod diferte nobilis artifex
latini ctnfuit, aiterum
A mente, brutis q\>o dirimemur, i>>fe
Eji fermo : Vel Ji, ut proximus adjicit
Lingua magijier, pcßoris abditi
jdem cbaraßer , credere fas erit:
Tanto fit is q\>od grandior omnium
Mortaiis aurtt, Verba rojacea
Multam eotquant cui fapientiam:
£)yanto relinq\>it iongius ima plebs
Sermonejob bucera fectila.
Sunt, qveis loq\>aci fcmper ab hernia
Erußat algam peßus inane. Sunt
£>ui punßa rtrum, fiexanimis fciunt
Verbis, ut anfas jungere. Sic JoVis
Cernis \>olttcrem, non ftne \>iribus 9
Sub ctlfa cceli te&a Volare. Sie
£*

Et laude digntis mfctre duplici',
Et ma&tu JGRELL hoe merito q\>aten
Dum verba nauci caffaque nticleo
Non das, fed iliis egregit? exprimens
Momenta rerum, difiutis optime
Scrmone doßo, qve organa, q\>i impettu
Et mos Loquelx, floridus tpfemet
Au&or ioqiendi: Cui iabium teret
Cum SPada dulci ne&are inunxit, "
Mox addit ornnis nefcia Jcorierba, mero (ffate
Refperfa, (f alto dcflua pe&ore.
Sperabo certs, fydere projjcro,
Strmonia atmi jam q\>oque confcittm^
felicitati tam ftbi, q\>arn gregi
Sacro futurum, mngmfico Patris
Du&ore VSRBO. Nec dubitare fas,
Humani übi jam muitipticaVcrts
Sermonis annos, Angelic* fore
Lint!\>£ peritum, tum iabie novo
Tra&abir

Jeboba Mibi Kdfts, fitmme DEUS, c

2
nitj qno thematis fonte adinvenfo, excutlaque
mtftS-tjU ftudium noftrum
n. n in portu. longo jam maris devorato
tcedio, fed in ipio limine dum folvimus
a litore, & vix dum capeflimus iter,laborem
fufceptum ftarim.ampliflimofoletur
preemio. Et quamvis auftores in
hoc negotio tali harmonia concinant,
ut commode faenterque ad chordarum
fonum lailare diffieile fit, ne tamen prima
difficulras variorum abftrufiflimis
fententiis & fpinofis opiniombus invo*
luta,aftatu nos oppido in Ifrninededucat
auc conveilar; perpaucorum Opiniones,
quorum induftria in hac re apparet
egregia, recenfebimus, &recenfiris,
noftrum qtiod ex. fimplici labore feprorumpir,
fubnotabimus judicium. Aiii
ergo hane vocem in civ-itate latina educatam
efte exiftimant, atque vei 3
Latinorum Sero, quad verbum agricolarum
proprium eft, ortum fuumreferre,
ut fit fermo quafi ierimo: ad quam (entenfiam
accedunt plerique interpretum.»
quos mihi confpicari integrum fuif, au J
illud

I
illud Virgilii: Vario fermone ferebant. vej
a ferie, a qua opinione non procul abeft
humance lilud vitse exemplum Varro.
Alii, qui ftudia hebraica fido finu nutriunt,
pufant hoc thema natales fuos
debere hebra.is & quidema deduclum
in infinir. **.0D & *&D tradendo,
Alii vero chaldaica. linguae ftudentes a
DU;^ quod fereeundem cum anrecedenti
valorem & (ignificaturn habet, atquefic
ob literarura non infolentem aut inufitatam
fA.CiuB-«riv , fieret Sarm. Adeoque
literis a & e inter fe permutatis, adveniente
infuper iatinorum o fiat fermo»
Alii ex Graecia in Larium hanc vocem
migraffe,conantur probare,ur Jofephus
Scaliger, qui ad ifta Varronis,* de quibus
paulo antea&um fuit, lermonem
a gra;: eifitit, qvod feriem noraf, derivatum
vu!t,addito capiti, qvod calci aufertur,fibiio,a
qva fententia non abhorretratio
Alftedii in Encyclop. lex.lat. in
ferm. fed ism Kiviat 'xfii^ *»j- ■atwrfiis-
§. 11. Itaque nos necubi videamur
difficiles, & ex re frivola arque exigua
A z lau~

4
laudem captare, hifce peregrinis ut &
?.!iis rransmarmis ccniecturis, qu_e m
hancrem congeri poffunt, omiffis,di*
cimus non opus eflfe, hic linguam latinam
fua privari auctoritare, & aliisearn
femeretribui, cnm in ie perfe&a fit &
fuffieiens quodammodo. Si ergo omnino
noftro judicio, non diiura tamen auf
excifa au&orirare eorum, qvorum capita
erudiaonis canitie venerabilia, hujus
vocis, mulram habenris caiiginem,
detorfirorigo,quidqu_.mconftituendum
fit; albus eorum compurarioni addirur
calculus, qui hanc vocem iatinis domi
rnram & eaucatam atque adhucdomefticam
3udire,proxiroeque aferendoortum
fuum trahere, intemerata fideftatuunr,
e quorum choro ad fidem proivindam,
Servium in fcenam produxiile
fufficiar; qui ad iftaVirgiiii 6./¥,r\. v.i6c.
quorum fupra meminimus, hanc eriam
opinionem amplexus eft. Er licer dentur
voces perplunma. in larina lingua fui
ipfius radices, qua. nec ab aha veruftiore,
qva ufum magis folemnern, utpo- ti

te hebra?a & gra?ca, neqve ex fuis fontibus
aliunde origmem ducunr, taroen
aufu non temerario decimus, hoc fcilicet
fero iterum affinitarem, tum rarione
hterarum, tum ratione fignificationis»
in hebraeorum lingvario alere, atqueab
hebra?o n^ fparfir, difperfir, ventilavir,
projecir, deduci: E.gr. Semen,
fermones & qua? funt hujusmodi genens
alia: adeoque iimire inter denvationem
med/atam & immediatam, rernotam
& proximam, peregrmam & domefiicam, ut
facslior fic noftra^ defenfionis curfus,
pofiro, acerbae illi de hac re Ao^ttaxU
foporem, vel faltim idoneam condiruram
procuratam effe nobis perfvafum
haberous, & intenbi rero in eo cardine
effe, in qvo non folum vertitur communis
falus grascia?.
s.lll.' Excipit jarn, quo ftat pro,
gredi ordine, ipfa vocis \ovavta,^la pandenda,cuipro
ratione ir.ftitud immorabimur,
ponoresejusadpellationes rt>.
perendo, übi imprimis qva?daro peri~
phraftica qvss ie idiomate produnt la»
A 3 tino,

6
tino, recenfere juvabit. Vt index aritmi
vei interpres , mentisqve Symbolum. Qvia
condita feu verax aperit praecordia
liber, in apricum protrahit, inque piurium
notitiam emittit melius item
& diftincT:e.;> Nam ur pi&or protogenes,
Apellis nunquam alioqui oculis
obvii, induftriam pingendi ex unica lineaaniraadvercit:
fic vel unico refponfo
ingenium & induftriam hominum
rnetiuntur non pauci; imirantes fadtum
Socratis: qui puero cuidam fertur di-
XifleJ ioqVere ut te Dideam. Qyod indicium
cum probabilitatem non nece.?!tatem
habeat, non contemnendum quidem
erit, verum firmius argumentum
de corporis qvam mentis temperie exhibet.
Sciendum tamen eft, homines
interiores animi conceprus, acliones &
paffiones pofie manifeftare, tum fignis
naturalibus exfua natura, fine inftiruro
fignificantibus : ut funt cachinnus, fletus,
& alia affectuum figna mulra, qvalia
funt interjectiones raulta?, &c. tum
arbi-

-7
arbitrariisfeu voluntariis,arqveex inftituro
fignificanribus \ ut funt voces articulata?
atqve figmficativa;. Unde non
imperfechonis itd perfe&ionis argumentum
eft ferroo, cum beftiae non nifi
priori genere ad pafilones inreriores
norificandas finc armatae, homo vero
urroque gaudeat & alterutro, vel urroqve
pro lubiru, fi maiit, quando & quo.
motlocunqveveliMiti poflit. Aiiasetiam
iharaßer roenris feu \>ißor rationis nuncuparur.
Demccritus & Epicurus
fermonem ratmiis fiatnen vocitarunt»
quia a rationis conceptu fluit fermo,
rarione qvafi in linguam fiillante, ur ea
plectri inftar fuo iftu aereas diverberans
undas, voces effingat concepfuuro,
qvi a rarione emananr, articulatas & fignficativas.
fed dicirous voces articutatps
& fgnificat. nam & vocum non idem
genus eft, aha? enim funr articulata?,
qua? foni pra?fenriam lireris fiftunr.
Aiiaeinarticular.ee, quaelirerarum
monumenris fiftinon poifur.r. Urquan-
do quis fibilatj ferear, tufllr, gemir, ri-
A4
der,

det, & hujusmodi atios incondifos fonos
emittir. Nec oriofa eft akera vox
fignificativa: nam & vocum illarum articuiararum
duplex genus eftj fignifi-
Carivarum & non fignificativarum: ut
(chindapfus blißri turttm hrum larum, &
infinira? aiia? ialiariones, quae fingi poffunt,
nibil prorfus fignificanres, übi ut
pcerse verbis utar: fonus eft pr

9
phetate, ut fi organa nrmcupes vocalia,
qvod iis qvociamroodo erFonnari verba
& effingi aiioquia videas. fed nec animalia
cuncta refte vocem hab^re pronunriaveris,
qvando exfangvibus, vocis
nulla fupperit facuttas, ficro intettis &
iis, qvae crufta integunrur. Namea,qvae
concentum eriam promere (enriunrur,
ut cicadae, qvam habeant rationem, (ub
publica ventilatione, fi anfa oblara fuerir,
edocebirur. Sermonem vero folis
hommibusex afTe comperere, non injuria
ftaruimus, urpote qvi a fola ranone
dependec, qva aliis animalibus maxime
praepollet homo, & fenfa animi fui aliis
communicat, qvaeconcepruum comrnunicario
non nifi fermone fit: ad quara
fenrenriam fuo rempore non larenter alluffifTe
Stagiricen ceftis eft locus oculatiffimus
hb. iv. Hift. animal. cap.ix. übi
inter Quvtiv nfy Jidhsztlv hoc ponit interftitium:
ug %k bpoiug, Cj:6o7i T>fg JiaXtrtjit
ZoTjg y^j

10
afono inpit, cum non nifi organorum
opificio, qvae animalibus funt propria,
generetur, ac propterea infiniris a rerum
ioanimararum, ut qvercus polygioila?
dodon«a?, fimilium corporum
fonororum, ex qvibus canoraseffici voces,mveteribus
memoriis proditum eft
fono difcrepar, parafaogis.
§. V. Cum iraque in homine vox
articulata, quo focieras confervetur,
effe debeaf, ad animi conceptus fignificandos,
hngua facfa eft, in animaiibus
organon ex variis coagmentatura
particuiis, ad Saporum vim & deiicias
praeguftandas, in hominibus infuper ad
xstsi^imv ieu vocis fimularionem & ufurpationem
determinaruro: qvod fuos,
qvibus moverur, habet mufcuios, qvibus
moturn varie voci a larynge prodeunri,
fefe opponir, & ira vocem articularam
format: cujus formationi &
JSabia inferviunt, qva? & ipfa prout vocis
articuiata? ratio requinr, voci fe opponunt,
fuoque rootu pra?cedunr, cornitantur,
fubfeqvunturque moturo linguae;

11
'gua?; qvx fenfu metonymico pro ferrnone
ufurpatur: idque dupliciter. («)
wtxuc, prout totius fermonis genti alicui
concefli commercium compledtitur.
Ut lingua finnonica Germanica,
Svecica, &c. ((3 ) cWW«s, prout fermoni
unicuique nationi peculiari, qvi dialectus
dicitur, contradiftingvitur. Qyomodo
fingula? lingua? fuis diverfitatibus
& diaie

12
Hebraea qvam Graeca Lingnis recen»
feri & depromi poffinr, vocis hujus
Synonyma, hifcecamen, qvae adduda
funt, fubfifhmus, benevolum Dominum
lect. ad do

fcendenter, qvae fuam adpel!ationem ex
amplitudine adepra,omnia genera tranfcendif;
quomodo porenria & Aitusin
Metaphyi: affecftionern Entis disjun-
&m conftituunf, qvia ha?c potenria
accidenris nomine venire nequit, cum
& ipfi Enti increato comperar, in quod
nutla propter fummarn quiddiraris iuse
perfe&ionem, cadunc accidentia. Ha?c
porenria neganve fumta dicic non repugnanciarn
ad Exiftendum, alias ioglca
feu obedientialis dida, cui duplex
compecic neg3rio; EffintU, qvam non
dum habet; & repugnantu, qvia non
repugnar, Ens absque contradidtionis
irreconcihabitis implicatione, citra naturae
indchs propeniionem non repugnando
natum eiTe, ut obediat agenti
fuperiori. Sic DEOper infinitam fuam
potentiam, qva poreft facere v-atp -nav*
■w., vwtf iy.isrc(ZA

m
cuia facra agunt, & Agni> qvem tradunt
hiftona? iub Bocchoride /Egypti
Rege locutum tuifle. In his & firnilibus
exemplis comparatur potenria
haec ad aftum iftum, qvi complet eam,
qvem non paflivum tanfum, fed fa?pe
etiam activum eiTe non injuria ftatuitur.
Ad hsec miraculofa & prodigiofareferenda
fuacvqva reperiuntur annotata
de Homeri xanto & Achiilis eqvo.
Itiad 19. & bove Romano apud
Valer. i. 1. 6.
cap.

1?
do fic erudiifte, ut ne puer quidem docihor
videri potuerir. Merulas quoque,
fturnos & Monedulas cantu articularo
infignes fuifle, teftimonium adftruirhiftoricum.
De corvo reiert Scal. Subtil.
Exercit. 327. quem Monachi qvidam
vicini aiebanf, qui qvories fame premererur,
coquum conradum clara voce, ut
ab homine vocari purares, imploravit.
Artificio hominnm eriam mecalla qva?dam
loqvuntur & canunr. fi res videtur
fide major, adi fis Argenrinenfe
arrificiofiflimum horologium. Veruin
licer in his tam nobiles operationes con.
fpici, negari non pofiit, ut ■»«& asra-
cttiTiy ■sroTiooy '/S> v\- wi ahh® t^cfmvQn lib. 2.
phy. %. f. 80. eft fane Eiephas g«>& ivat,

16
naturam qvidem iroifatur, fed non facir
idem, crebraque exerciratione, ad
quam brura qva?dam haud funt inepta
proprer fenfuum & inreriorum &
exreriorum folerfiam & vigorem, everore,
qvam his avibus arricuiatam atiquam
pronuntiationem admetiri. Nam
inter bruta, ioqvelae, quae aniroalibusratione
praedstis, ut diximus fupra, lolurn
eft coromunis, narura nullum eft
capax, qvia lingua eorum laryngi minus
correfponder, uliam nechabentad
vocales cum confonantibus corobinandas&
pronunriandas porenriam, nedum
habitudinero. Quoniarnin ierrooneduo
iunt arrendcnda. unum materiale uc funt
voces & quidem arriculara?: alterum:
formaleku relario, & mutua habitudo
inrer res denotaras, figna & animum
proferenris. Ar primas hic tenet judiaum
& inftimroris redta ratio: qua
aniroalia bruta deftitufa elle , immotis
lutcris ftabilirur. i. a prtori (fquidem negata
fpiritualitate, omnisaniroa intellecliva
eft fpinr ualis, beftialis anima non eft
fpiri-

?
fpiritualis. Ergo non eft intellectiva.
Naro adintelle&ionemperficiendarrtreqvirirur,
tum fpeciei inteliigibilis &fpirituahs
expreffio, rumfuprafeipfum reflexio
five ut loqviturPhilofophushb.s»
de an. f. 10. votrW, Xtxkatruinj Zrsg ettPm^t
turodeniq; rerum caeieftium, fpiritualium
&aeternarum ccgnitio. qua? oronia
abrurorumantmabus, quas adrerra? paviroenrum
depreffit crearor,funt aliena,
Si. a pofteriori a negata tmluntatis libertate,
/h tj,i~la hoya TtzPcizt tqv ivavjtuf, «i e% iwd»
(iHt ahcytt ftia &oc inquit Philofophus
iib. p. Meraphyf. c. 2. inde argumen»
tamur. Omne inrellectuale eft volunrarium,
beftiae non funt volunfariasyer»
go non func agentes fnrelleftuales, &
per confequens nec ratione praedifae.
Atque fic übi nuila ratio, ibi nuilusconceptus,lubi
hic deeft, ibi oronis exufat
ferroo. Voce vero narurah, Ut rno
do innuimus, gandenr bruta ; qvamqvocl
fion uno roodo edunt, conringir praefertim
propter afperae arreria? & larym-
-£'is confticutionem, -qv« tatno facili-us
B
gio-

18
giottidem ftringit, laxaf, diducit at»
quefle&it, qvanto fibrofior & rnuicu,
lofa fuent raagis; partira etiam propter
longirudinem,brevitatem& graci-'
litarem hngua?, qvae pleclro tanquam
voces roodularur; parcim deinde proprer
difpofuionem roftri, quod voces
aprat & explodit: huc etiam aeristracli
quaiitas & exfpirandi tandem accedif
rnodus,
§. VI I I. Sed cum confideratio hu<
jus vocis fit dives ingenii pabulum, utiie
ergo erit, antequam cuneus inter
corticem Sc iignum confiderarius deponatur,
ut truncum, qvi intergerium,
quo contignatio combinetur, eft
pr_eparaturus,ne femipufatavitis in ulmo
frondofa relinquatur, propius deputemus.
Dicendo; Nos hic fermonem
expendere, tum ut prsedicamentale
accidens homini natura infitum,
qva aftum primum, tum qua hujus aftns
exercitium, hoc ad pra.dicamentum
a

*9
tentia obje&ivafed fubjec"Hva,-eaqveratione
activicaris,non irrationalisfedrarionaiis,qvaetum
impotentiam naturalem
adferendos fermones includit, & m hoc
valore non mediatum fed immediatum
feu formale iermocinandi principium
denotar, qvod & recipir & iargitur aetum:
rum impotentia? naturali contradiftingvitur,
qvae gradu perfefiionis
fakim, qvo lingva ahas muleijuga organorum',
qvae ad fermonem edendum
iunf data, infliclu & mobilitate minori
& confufiori ionos emittir, a potentia
naturali
eam fic nundifcrepaf.
Itaqve
cupari non «^%Sf, qvafi omnirnodara
potentiae naturalis sieticnv involveref.
Nam cum animam intime aflliciant fecultares
pmnes, ut iis orbata foret cceca
& muta, beiiuino furori afljnis, &
perpetuo errori obnoxia-, ab omni ergorarione
averfa & in opprimenda veritare
perverfiffima difciphnaeflef, ftatuere
has illa unqvam egredi. Etqvamvis
in difficulter loqventibus denegetur operatio,
ut vel nullo vel difficih ple-
B 2 ctro

20
«ftro & palato verba ab iis articuleai
tur, tamen nullus facultaris, nuilus po*
tenria? adeft deie&us, qva?, qvemadmodum
radii vifivi in corpus fclare
unice ferunrur, ibidemque concentran*
tur, ira in anima ranquam anrro non
interibili defixae ftabuiant potentia?, ad
«xcipiendas omnes fun&ones, quas
prasftare domina tenetur, paratae, nec,
partium dere&u, ncc corruptela aut amiffione,
inde qvamvis acre & gran*
de cum iis ineatur pra?liurn, & in eo
concifs? aur artuarse fuerint omnes vifcerum
partes, unquarn a ftatione iuJ£
depeiii.
queunr
§, IX. Qyare ««wg/HU©? ob aflum,

21
fas errcris renebras ofluiidunf,flrr[i.x
cem porentis dcfe&um qvafi nutu tignifieando..
Cum ramen in?potenn3
f_«rc, qva impedirae Linguae hommes
fue loco ptehe & diferre verba pcnere
nequeunr,difficile faltim fit operativum
prmcipiufT., quo per magis vel rrir.us
iacultas exercetur enuntiativa.. Unde
ab orra narnrge muri, difcordahiiia Oi
mnia &. .narua.la.a hiante ore clamitant,
& iar folerrer fenfa ammi fui nutu
-ag3-ff Q*0? pandunr voctm,
locuricnem vero nullam proprer ©rgar.orurn,
qvae ad artieulationem funt deftinata,
inhsbilfatem &< ir.expeditam
difpofi.ionera..
§. X. Qyod vero sd faculratem ar*
ticulandi aitinet, amroadverttndufn
eft, eam vel m fpetie fpe£hri; prouf ad
Graecae, Larir._e, Svecana1, Fmnor._e_£
Linguarum idiomara ■reftringtcur: vel
sn genere prout denctat pctentiarn exprimend.
intenores conceptus vel imas
ideas per voces qnocunque modo,
ftulio ad hanc vel illacn linguam habi-
-0»

22
to refpefiu. hoc nonillo modo facukatem
hanc homini efTe naturalem conceditur.
Naturale quoque, ut nuda? &firapiici
veritati, qv^
quod ex eflenria ipta fimul ac initium
fui efte nacTa fuerit, per te immediate
fluit. Vel fubjeßive, quod naturae arcliiffime
eft tnfixum, Ve\perfeßit>e, quod
naturam perficit. Qyibus fane modis,
excepto primo, fpe&atis , inficias iri
neqvit» qvin locutionem homini, per
natura? indolem, firnulac in fcenam hii'
jus vita? per nativitatem prodierit, inefte
non repugnet; licet acTu ipfo non
loqvatur, naicitur nihilominus infttu-
6:us porentia huic negotio dererminatt.
Atque fic aliter loquendum eft, de
hoyf

lf
&cyh cvt^altTa feu fermobe "' rrfente con-'
cepro, qvi ab Arift. ho'y@« koj-> $

*4
eft, & temjvoris opporturritas inqvlrendis
lufivcerar, a?quivocationibus, fideii
machasra convulfis, fperamus nos ram
alre m arena amphirheatrah fodiffe, uc
(oio exarenaro, randem ad iaxum vel
argiilam ftruftura? baud incornmodara
pervenrum fir, übi pafc3t animumproroicans
nucleus& iententiarura fragrantiffiroa
roedulta. Ideoque in re fic perfpicua,
ne jufto diunus inglona cum
gloria morari videamur, neve ta?dium,
cui mederi uniceftudebtrous, legentibus
obrepat, haec labon noftro in anteceiium
fuppedirent_».
IHEOREMA SECUNDUM,
B^cy^abh^yiav addußiUi dtfutkns.
v. I
fic & a fuis fcrnpis expurgafa
PErasa
defimnone no nroali, nullo fafis firroo
dtibitationis frcenomhibiri tmi^tp
proxiroiorem feu rem rpfam aggredimur,
& iegirimo ratioms sc merhodi
ftadio percurrennus. Iraque ne exrra
debitam ditTerationis orbitam^vagßtiotus
juftolongioiis infimulemur, hoc inftru-

Bf
ftrumewto-.0g.c0, qtiod non ma!e derornatum
po&erirati dicavit Speriii.giu:.,
adyta hujus materix multarum opinionum
divoruis obdita referanda lnvadn
ffiUS. Sermo efifaailtas anim

26
architeclricemDEUMindubitanterprc*
r.untiant., qui juxta execurionem de-
Creri in a_ternitatisconfiho facti de coadendo
homine,non folum protopla.iorum
corpora non e lphaera Jovis aut
maitis produ&a,fed ex HDlsh p ~W
facla, ordinara organorumcomnnftura
compaginavir: in qva mirabilis parti_..m.
in fitu ordo, in diftantiaproportio, in
dimenfione fymmetria, in numero
concent.us, fed etiam huic harmonia.
partium prseftanrifTimo. qvalitatibus in
a^qvaii confpirantibus, proportione atque
fymphonia, temperamenro fuper-indufto,
animam corporis re&ricem &
formatricem non ex lua fubftantia na*
tam, fed a fe ad immOrtalitarem, qv_e
primusgradus impaffibi.itans fuit,ccn>
dicam, notitia- fui certiore, timore fui
majore, fiducia perniciore, & certe reftitudineacvi
omnia ifta efficiendi, qv_e
voluntati divina. congruebant, vel verbo!
plenaria omnium facuitatum ufurpatione
ditavit, inter qvas non ©Bfcu-

11
te erhicuit exrerioris ferroonis ufus ceu
facuirarts radius, qvi hominibus non
ranrum ad Divinas ceifitudinis glonam
buccina canora decanfandam, fed eriam
ad vitam focialem, qva? iroe ferroonis
coromercio nec comrnode iniri, nec
felicirer confervari poteft, facero fubdit
& prasfert illuftrem. qvod jufta a?ftimatione
perpenderat Sragirites, ex fermone
tanquam tundamento fociaiitatem
interendo lib. i. pol.cap.-i. &lib.:j.
cap. 4. qvod etiam grandi judicio
non minus ponderavir Paraphraftes
Chaldaicus duminGen.2. 7.;rpn xi>_ttb
in rranflarione fua rrtb tranftuiir,
qvafi forma hominis non minus
in hoyai ■3rp'j!pog / j.}cu qvam c*a^7^r» confifteref.
Qyod grande evidentia? teftimoniura
eft, Adamum primum phonafcum,
non tanrum interiora animi
fenfa, per exferiora figna expreffifie;
fed eriam beneficio non inventionis fecl
creationis fermones DEI percepiffe, percepros
cum Eva corporis fui comite
-ociaffe atque fingula auimalia convenier>

28
nientibus norninibus ecnnotafte, qva
in re pulchre 'iuipv%(& su«.> t3 ®i2 ra->
di;.bar. Verumenimverode fermcne.,
figno inter homines utiliffimo, & ad
conceptus horoinum comrounicandos,.
adinvento, Ethnicis ne minimum cu*
ra? fuir, qvos ignoranria hiftoria? crearionis
eo adegit, ut, hcet in illis per
lumen naturae de Exiftenria DEI fermonis
fummi au&oris, cognitum fir,.
non dubitarint tamen propter hanc inlcitiam
humani generis naraliuro, aflerere
genus humanum, proprid-.raayre?
ut alias rnultas arres atqve difcipiinas
adinvenifTe. Scribunr enim Diodorus
Siculusfin fua hiftona. hb. i. & Vitruvius
in ' Archir. hb. 2.. cap. 1. Hamims
primum more beftiarum infibis & catternis
Inxerunt, ut qvi fparfm ad pafcuai
exiverint, ac fapidiffimam: quar/ique tx-rbam r
aeJfontermtos arborum jrußus comederint-»
Cu.mfgpe a feris infeftareniur, mutm ftbi opi^ariufu
ed&Btf &' metuad'focietatem ad**
aßi, paulatim cognatas inttr fe formas a*
gnctPerunt. Vace autem adhus cwfu[a r (s nibii

2-5T
brl figntfitante pedetentim t>erba artiatlati
pronunciando t d ftgnis unamqtiamque rem
fiibjeßam mtando, ekcutioncm tandetn otnntim
rcrum fibt notam fecerunt. Sed cum per
totum nrbtm ejusmodiccstus coirent,(3' qViqXie,
■ut fors dah&£, ttcrba cotmc&erent, non eadem
omnes Loqvela utebantur* Inde volunt,
concludi, forruito nomina inventa efie.
Sed in hujusmc-di opiniombus refutandis
non rnulti iumus, cum eas recitaiTe
fir refutaile, & videfisrefutatas apudEufsbium
lib.i. de prasp. Evang. cap, iv.
ML Cum exempia, benfi multa,
quibus experrumiverunf,num infantes,
fi nupernme nati omni excluderentur
conlortio, natura fermone aliquo loqui
addifcerent, clare faris doceant, quod
pulia lingua homini fit naturalis, nam
quamvis hommi naturalis fit porentia&
faculras loquendi, inde tamen non fequi
Unguatn ahquam homini efTe-innatam ;
omnis enim loquela oritur ex aMitu,
mutuaque confuetudine: certum n-_H|om.nus
■eft, unam aliquam finguam 1h
principio rerum fuiile, qua primus bomo

30
mo ufus eft, quae, tefte fpiritu fanclo, ©.
mniexcepuone,major.,adirnpiamrurris
babylonicae ftruciuram manfit omnibus
communis, quam bebr_eam fuiffe pleriqj
omnes unanimiconfenfucon.enriuntauctores,
paucis excepris, quorum alii eum
honoremChaldaicac, alii deniqueßelgica_deferrenon
verentur.Verum interorienrales
hanc laudem Ebraeam mereri
& argumentis necelTarns

-3*
impofperat^eum 'allocutus erat, adeout
non fit clubium, quin Adamus tum jara
linguam.Ebraeam edoHus fuerit, quando
nomina fua cuique impofuit animali.
Itaque vbces fortufto nata.s efie, ut opinari
funt Diodorus $iculus & Virruvius,
atque fine uilo refpe^tu rebus effe impoiitas,
fapientia? A&ami in tanta luce
conditi, ur profundius longe adfpiceret
naturarum penetralia, qvam omnes
Anatoraici, innumeris fecliooibus pr;s.ftare
ullo unquam tempore poruerpnt,
convenire haud faciie dixerim: qvod
& Philofophi gentiies Lumine naturse
recle ufi roagnipendere quiverunt,-tanfique
re

?1/
mnsu» Tt)V Jtatvyv wi tsr>ii^L ovcf^ffc Tsif t^fxy^
y;j.ct,rnv.\ t c.r).rx\. 29, qvifi noviffef qvam
apriflime noraina m pnmigenia llla
iingua conveniebanrrebus, magis infua
fenrennafuiffer confirmatus. Er Clem.
A'ex.teftatur U t«» w&cp%ait' k/\ty p» m„
577- f. 18« W%yt&S rfa 7 Mfifteii ' tm~

telligeretur,atqve hoc modofuccedente
tempore,ranta fermonis copia acqviri
potuit, qvanta indigeret, qvamquarri
non tanta,quanra oratori Philofopho
opus effet.
$.111. Divini mirique ad fermonis
productionem influxus, duo potiffimum
exrant rutila documenta omni
exceptione majora fcxfFiwm , qva..
haud dimculter qveravis in fui admirationem
convertunf. SeVeritatis unum:
benignitatis alterum: hoc in Nov. illudl
vero in Vet. Teft. relarum legimus,
Nam cum profana hominum pars,omnibus
in univerlum rnorralibus, fermone
uno, ad inferiora animi fenfa
exprimenda dato, utentibus, ccelo quafi
bellum latura, perverfiffimo confilio
& peflimo animo turrim admirandae
celfitudinis aedificandam, neglettis
atque conremtis DEI juffisj fuifTec
aggrefia, Divina vindi&a elatum eorum
animum execrandumque cona»
tum gravi malo coercuit atque diffipavic»
ierraonjsque conlveti notitiam
I C &

14
& habitum ex ansmo illorum peni^
rus delevir, abrafir; ut rupro fic focietatis
vinculo, cogenteque neceffitatistelo
coa&i fuerint, mutare confilium, atque
infelici exitu labori fuo refpondenre, fedesahbi
& novas colonias qvaerere, cujus
in exoricas jferrae plagas diffiparionis
timore, ad . tantum opus ada&i
fuerant moliendum : lingua tamen
Ebraea non fecerat tantura naufragium,
ut in univerfum priftino fe exuerit
nitore, fed penes Eberi pofteros
■tnanferit farta tetfta, loco divini pignoris,evidentiffimique
argumenti, il-
Jos pratprimis cceleftem hsereditate capturos
gratiam, qvi obfeqviura creatori
exhibuerunt, abftinendo a ceterorura
impiis molitionibus arque illis operam
denegando. Conrra vero cura
poftea congregandum efler genus bumanumad
communionem Ecclefias &
unirarem fidei, diverfitas linguarum,
decori & adminiftrationi effe caepta
eft, dum Spiritus Sandus Apoftolis
in fefto Pentecoftali & aliis in primitiva

tiva Ecclefia varia fermonum genera
miracufofe iniundi fecerat. Ex hifce
iaris clarum & manifeftumeft, Altiffimum
Numen ad produtftionem fermonis
duplici influxu concurrere: vel
jmmediato, ut in exemplis modo allaris
apparet, vel mediato per rationis
ufum, ur hodie qvando fermones ufu,
labore, rauirijugaque inftirutione tarn
marerna qvam Prieceptorum addifcunrur,
ad prioremmodum referendae funt
fanationes iiiae mutorum,qva_ ab ipfo falvatore
in diebtis carnis fuae i aftae funf.
$" IV. Huic aufem afferrioni, qva
ftatuitur omnia verba, ipun

if
dis ufitata oftendi, quorum nomenck*
turam a DEO venifle, Majeftarem ejus
condecere haud eftcenfendum. magnificentius
fane dicit, de magno illo, imo
alriflirno omneque nomen fimul & cogitatum
excedente DEO, cogitandura
eft, quam eundera utinfauftum Qrbiiium
fyllaDas, fiexiones, nuraeros,quantirares
atque punfta vocalia, qu«e tamen effentialem
fcriptionis partem vocumque vitam
conftiruunr, tradidiffe, unde pra?nominarus
Pater :

57
iim DEI ipeciakm ur in exemplis §,
11. 111 & generakm, qualis nunceft,a

§. V. Atque hajc de caufS prima
fermonisdixifie fufficiat: fequitur, jara
fecunda & proxima nempe anima, quae
propnos tacultarum a

19
riAri faculratibus, ideas rerum percipiendi
& res idearas regendi atque gubernandi,
hinc exfurgunt aliae facultares
ad naturce corporese regimen ipectantes.
Subjeclum ergo Denominationis
feu quod, vel inhafionis primarium
eft totushomo, ab anima enim
facultas ha?c emanar inhominem, unde-totus
homo dicitur loqvens; Subje-

4©
fe fme inftrumentis, figna nulla edere
pofTet, nec folum corpus qvod ergaftulum
pigrum, torpensatque erroneum
eft, fine imperio animse; utriusque ergo
opera reqmritur, anima intelligendo &
volendo operatur, corpus Spirirus &
oigana pra.bet. Anima ideas rerura
per fenfus fibi transmiftas potenriae
intelle&ivae lubmittit & judicio de ill.is
lato yoluntati repr_elentat., qv_e utens
libertate fua & poteftate qvafi diftatoria,
mandafa dat facultati enunciafivae,
«juse proraco minifterio ha_c exequitur.
Hanc etiamin homine aptitudinem jui-e
meritoque effert Fabius in has laudes
prorumpensripfa ratio nec tam nos
adjutaret_, nec in nobis hujus veftigia
tam evidencia effent, nifi qvos conceptus
concepifTemus mente, fermone
etiam aiiis communicare qviremus, itaque
ex hifce haud hebeti judicatu
concludi poterit, in quo confiftat fermonis
natura atqueindoles: eft enim
hic vox ab homine profecla & articluatim
formata, qua mentis noftrte
COtt«

4*
conceptus aliis detegunfur & prefentes
fiftuntur. Hoc enim homini cum alus
animalibus eft quidem commune, quod
vox fit, qua aftesftus fuos retegunr &
ilia; verum in homine voce illaarticulara
cum fignificariva quadam vi conjun&a
exprimunrur non ranrurn mo
tus & affedlus, fed intimiores etiara
conceptus & cordis meditationes vatix.
Unde manifefto patet per pronuntiationem
non fignificari qvodvis
murmur, lallationem vel inarticulatum
fonum, fed articulatum certis organis
& intervallo prolatum , cogitationura
interpreteni qvi apud Senn: lib. 7. c»
to. de differ. anim. iia.i\&x.T@* feu iocutio
appellatur.
§. VI. Circa mentionem fubjecTi
breviter faltim in indolem locurionis
angelicse placet mentis fcrutinio inquirere,
cum tam certum fit, quara quod
certiflimurn, intelligentias & cum DEO
& cum hominibus loqvi, atque interiora
fecreta & conceptus fibi invicem,
magnifeftarepoffejnon qvidem slritle &
C 5 fr*>

42
proprit) exferris .inguis per fonos ex-*
preflos, mediantibus inftrumentis corporeis
aerem collidendo nifi per accidens,nec
per nutum,expreflionem figni
fpiritualis adinftar locutionis corporeae:
quia modus ille intelligentiis non
eft neceffarius. Non enim exiftentia &
communicario illarum inter fe dependet
a produfiione & exiftentia ullius
corporis. Sed anatogice & fenfu pneumatico,
qvatenus loqui nihil aliud eft
qvam aftus interiores feu conceprus in
menre latentes detegere in qvo formale
locutionis angelica. confiftere nonnegat
Becanus. Part- x. Theol. Schol.
Trad-t. 5. Qva.ft. 14: & non repugnat
angelum unum, alterius pofle,fi llle
velic, cognofcere cogitata, & illo non
volente, non paiTe eadem intelligeres
& jam angelus non intelligit aftus al~
lerius mentales, quatenus alter eos oc~
cultat, poteft vero, alrero eos aperiente,
intelligere atque percipere, fe~
quitur qvod alcer iilos queat detegere.

45
*t hsec a&uum internorum detettio,
nobss locurio dicirur, quamreqvint angelorom
perie&io, nam fi hsc divinttus
conceffapraerogariva intelligenfiis
deeflet, reperiretur qvgedam imperfectio
in illis, qva, hommibus forenf inferiores,
quod concedinon portft. Fatendum
porro eft DEO & Angelis fuum
competere loquendi naodum urut aliura
iili, alium hifce, qvi in hac noftra mortali
condirione nobis explicatu eft difficiiis
fi non & impoffibilis, qvia adhuc
controvetirur; an tocutio Angelicafiat per
folum affen]um~* an per tfectei inteUigtbilis
imprefjionem ? an per fenftbtlus mottts ejfor

44
deriorum fuornm dire&ionem, non mea
ei innorefcant, fcd ut aliquid vel a
DEO impetrent vel illum laudibus concelebrent,
ut fanctitatem atque majeftatem
ejus venerentur. Verum ad alios
angelos conficitur locurio angelica per
fpeciei inrelligibilis impreflionem, qme
&&um mentis interiorem praefentem facir,
quia per hanc fpecierum intelligibilium
impreflionem, cOmmunicantur inter
inrelligentias illorum a&us interni.
qui in fua Enritate, qvam iuxta in loqventis
intelleclu permanent, nonmanifeftantur,ergo
neceflumeft, peridola,a.
clusejusmodi adarqvare repra.fentantia,
eorumfierimanifeftationem.Athicmodus
loqvendi angelicus,a nobis ftatuitur
non ideo quod certus & indubitatus fif,
fed quia ab abfurditate videtur alienus,
& aliis aliorum opinionibus, quee majoribus.funt
graves difficultafibus, prasci»
pue anteponendus, ifacjj hunc compresfis
tenemus manibus,donec totum aenigma
ab aliquo cedipo nobis diflblutum
luerir. Hic coraode e.iam uti pofiumus

4"?
ioccafione ad explicandam locutionera
divinam : alii exifttmanr Deum fenfibiliter,
alii intelligibiiirerhomines aiioqui*
Verum fi obferverur arrente quidde angelis
ftaturainatura fit, facile diffolvipoteft
hic nodus. Nam ut angeli, fi in affumta
forma corporea comparent hominibus
fenfibiiiter, ira locurus eft Deus
in aflumpto corpore, per foni articulati
in aere collifo efformationem. Ut angeli
extraftatura afturntionis angelisloqvuntur
inteliigibiliter; ira Deus animae
alicujus prophetae fe approximiando
tanquam fpirirus fpiritui loqvirur
per fpeciei inteiligibilis impreffionem,
menris irradiationem & intelle&us ultra
nativas vires elevationem. Pro-.
lixius de locutione angeiica videri poffuntLyranus,
Gregorius,Brentius.Tho-.
mas I. p. 90.13. art. 1?.conf. Calov.T.4.
Syft.p.6?. & 6?. & Joh. Ofiand.Syft.Th.
p. m. 191.Walth. Harm. Bibl. p. 465. Vasquez.
Tom. 2. Difp. 211. cap. 1. Molmam
quaeft. 106. art.i. Scheib.lib. 2, Met. c.4,
Tit.ls. art. i. §. 2ij. Clafen. c, 25. de iro
telligentiisp. ra. 17. §,

4* §* VII. Sermonis caufis atque fub
jeftis, carprim ac levi, ur ajunr,brachio.
ta&is,hujus loci effe exiftimaverimpaucis
rangere ejus objeSum fc. conceprus,
qui reftePhilofopho lib.®*.. 't^vucu, funt
figna rerura,qua; potentiaecognofcitivag
res praefentes faciunf, non fecundura
fpeciem aut fubftantiam producendo ipfum
fignatum, fed patefaciendo &ir*
cognirionem porentiae cognofcitiva; adducendo.
Unde conftat quanfum ad cognofcentem
porenriam & fpecialem re.
pradenrationis rarionem, figna nontantum
dicere relationem ad res fignatas
fed& importare habitudinem ad potentiam
cognokitivam, fiqvidem citra refpe

47
repraefentat, & per confequens Signum
dici non meretur. Nec id quod Signum
cognofcit vel potenria cognotcens Signum,
neceffario idem eft, quod percipir
aut cognofcit fignatum, motus enim
urSignumprincipii cu juspiammoventis,
percipitur a fenfu, animam vero, ut fignatura
cognofcir rario vel facukas inreHecriva.
His adjungunt aiii, aliam relarionem
vel refpeiftum fcil. ad imponens,
unde exiftimant Pfittacum & alia
ammaiia non vere SoqLii, qvia voces fuas
non edunt ut figna propcer deie&um &
carentiam habirudinis vel relacionis ad
imponentem ex arbitrio, unde vis vo~
cum fignificativa dependeat. Verum
hsec tertia habitudo vei reipedus non
adeo videtur neceffarius neque in figno
naturati\ qvod tale manet, licet refpe»
«Sus ejus, qvem habeta narura ad fignatum,
non ab omnibus inrelligatur, uc
iumus manet fignum ignis, licet fit
qvi ignorat & ex ignoranria uri non
poffir: neque in arbitrario, qvo qvidera
u vira ejus fignificativara ignores non
po-

48
poteris uti, fiqvidem nemo ufurpare
poreft voces,nifi qvid indicenr, fibi notum
habeat. Arque iicpfitracus &a-
Ita animalia non vere loqvuntur adhuc,
qvia mente non concipiunr vim vocum
fignificarivam, adeoque nec gaudent
conceptibus per vocum modulos expreffis,
qvod tamen ad veram locutionem
reqviritur. Nam func voces figna
non tanrnm rerum fed etiam con*
ceptuum,ea intentione inventae, ut per
eas unus alteri conceprus fuos prsefentes
faciar, animifenfa exprimat, qvod
eft cum alreroloqui. Ex hisfacile conftar,
qvam vanos parit difcurfus infaniat
Pbilonis m lib. de. Confufione linguarnm
As^to., dicenris, ut d@e x.aß-> 00»
£&._*, £.tfoj_..i, za\ 'irviev., Kj KTVfld

49
brutorum fentiamus,non multi erimus,
ne videamur tsdiofi & crambem bis
co&am apponere,inrefutanda hacPhi-
Jonis opinione_j,.
§.VIII, His ita confideratis, confequens
eft, ur ad concepruum narurani
propius accedamus;ut vero inoffenfo
pede in horuro ranj/s», procedere queamus,
jufta mentis trutina exaroinanda
eft varia conceptuum fignificatio» fumitur
enim vel pro objeftivo vel fprmali:
consepttu objeßivm nihil aliud eft
qvara narura a fingularibus magis vel
rainus abftra&a, qvam, Jicet tantura
jn mente detur, ad modum cognirio*
nis fingularium, intelle

fed in intelle&u concipiente, videmus
dici eum faltim conceptum denominatione
extrinfeca, non intrinfeca. Atqve
hinc diicrimen infer utrurnqve
concep.um eft manifefturn. Gonceptus
formalts eft noema feu idea de coaceptu
objettivo formata, qva tnediante
intellectus contemplatut res, adhibita
fpecie intelligibili, qua; eft qualifas intentionahs
ex a

5*
tafmate, mediante fpecie intelligibili
tanquam femine producit conceprum
ceu partum, qui conceptus nunc vocatur
formalis feu exprefla fpecies, qvae
expreffio opponitur adumbrationi,nam
cum imprella fpecies fic adumbrata iniago,
quihusdara te#a involucris adhOc
per illarn ibiam non apparet Protorypus,
at exprcfla rem formaliter clare

52
ceptus, atque naturaliter rem illam fi*
gnificare, non difficile fuerit, difpicere
fintne iidem conceptus apud ornnes?
licet prima fronte cum veritate e diatnerro
pugnare hoc videatur utpote
quod alius fit conceptus folis in Mathematico,
alius in ruftico: ille imaginem
folis, fub qantirare terram mulroties fu~
perante, hic vero fub quantitate difci
concipit. Affirmativa tamen fuis ftat &
confirmatur rationum fulcris. Narn Arift.
de interpret. cap, i. übi comparans
conceptus & voces air -m, kvQiTmcn _?■*vero
& vocesnon
item: ilia aurera ideo apud omnes eadem,
quia res funt easdem, quarum illa
funt ofioidifjcar», fecnndum Arift» I. c.
porro narura non moverur nec circumferrur
vagis hominum cogitationifous
fed firma eademque manet tanquam
exemplar ad quod conformaro
tur rerum imagines feu conceptus, Si J
itaque conceptus tanquam rerum imagines
fua exemplaria utpore res vere
exprimere debeant, utiqueapud omnes
eosdem effe oporter. §. X.

51
§. X. Tradita ita, qnafieri brevi*
tare poruir ea, qv_e ad concepruum naturam
fpeclari vifa funf, excipiunt jara
voces & verba, qiiibus exferte aiiis con*
ceptus communicanrur, ira

J4
,
f/

55
Platonern in Cratylo. fotffjba]®* oi^tti-m.
kifcu ixa,«?w t&v oPjcaV CpijOti ■sr&cQvKqct.v; &
patlio poft yj./ ii tSS tkvaA ovciAa, c, Z «Jtt>
ttpie; avvjxi>jt,tvc

unam eandemque E. g. Eqvum tan*
quam obje&um externnm diverfarura
tiarionum hominum, urt Sveci, Germanis
Ga&i, Ltitini, Graci (f Hebr&i ocuiis, in
jufta diftantia ceterisque requifitis xqualirer
fe habentibus, expofueris, pro.
cul dubio eadera equi in mentibus fingulorum
idea generaretur, quemadmodum
Philofophus Cap.i. ■zrt^
t/ctoti docuerir; at fi ad exprimendara
hanc animi ideara finguli fingularum
narionum homines convemrenr; qvan*
ta tum fermonisdiverfiras? qvae, fi voces
eflent a natura & non ex arbitrio
inftiturae, neqvaquam deprehenderetur.
Pro noftris partibus pugnat etiam au-
#oritas> Ariftot. lib. de inrerprer.. lib. _?;
Erhic. cap. 2. Burgersd. inftir. log. lib. 1.
cap. 24. Hermogenes in loco apud
Plaronera ciraro.* Svvciftcu nttt&tjvcu, ut
«#_>; 775 \

s*?
conftantia atque varietas, fed qvod in
hoc confenferinc, natur_e irnpreflioni
acceptura ferendnm eft, qua aliis atque
aliis nari quarnvis hominibus, animis
inter fe tamen conlo&iari geftiunt.
Infuper inquit idem Hermogenes I. c.
& p«-> (pvtm iKtxTu zrtCpvntczt o.swa. ksiv ktiivi
aha v,;itf> y^ tjtt rwv iijitnx,«iuv "n % *«.ter-toe.
Nec infeliciter pro hac noftra
fententiapugnat infuper linguarura
mutabiiiras. Nam fi qvisquam ex patriae
noftrse conditoribus ab inferis lurgeret,
nec raores nec finquam agnofceret;
qvodfieri non poftet, a nafura vqces
fi effenc.
§. XI- Loco fecund.2 qvseftionishsec
ftare poffunt: ghtid fentiendum fitdejuperftitioneeorum,
q\>i Vel per anagrammati'
fmos vel per numirales iiteras nominis alicujus,
ovofjcajtoiav exercendo de fortuna, brebitateVellongaVitate
ejus, adqttem nomenfpeßat
folent divtnare? Qy,am oiim fuerit antiquitas
& fit etiamnum roortaiitas vs*
nis conje&iombus & iropiis fuperftitionibus
dedita, arguunc monumenta
D 5 pri-

58
prifca, defiderium ad hujusmodi vanitares
fpirantia. ex qvibus bene intelleclis,
non tanrum arguenda eft magorum
vefana vanitas,fed etiam fuperfti»
tioforum hominum vana vefania, qvi
nominibus & verbis prolatis aut fcriptis
non dubitant eas annumerare o*
perandi vires, qv£e ipfis non infunt,
quaiium fuperftitionum exemplis jufto
magis intumefcit papatus, in vanis fuis
exorcifmis; qvae fi quis cum danivhiop.avn\v,
vAicftavrnct, nvtntivoftetvnia, Si, aliis
ejusmodi incanramentorum generibus,
Ut & characleribus verborum, qvas juxra
incantandi adtus a fuis aucioribus
haberi confveverunt, conferat, facile
percipiet lurulentos ejusmodi ludibricrum
rivos nihil in fe habere efficaci_e,
fed qvidquid fir, qvod fequatur, non ex
aliqva virtute verbis indita, fed ex vana
perlvafione & fuperftitione eorum,
qvibus mentes fic funf dementata., ortum
ducere atque emanare. At, non
exiftimandum eft varia illa elegia, qv_e
per

59
per anagrart-rrx.3 ex .nv£rfione fkerarum
alicujus nornir.ss ingeniofe iolent
folertes excogteare '(cnprores, per fe
unquam viri.perari debere, fed cantum
(i quis ea mente id agi.ar, uc velir, qnidquid
ex literis alicujus nommis. qvomodocunque
inverfis conficitur, id genium
vel fortunam ejus, ad qvem fpecTat
nomen, referre per divinationem.
Qyod non tantiim fuperfti.ioms led 6c
falfitatis, infelici eventu, mtenfioni eorum,
qui hi.jusmodi ominofas res agitant,
refpondente adftringirur. Ad
numerales literas quodattinet, idem judicium
ferendum; vana? namque efTenf
inepti-E de longasvirare vel brevirate
virae ex iiterarum mulritudine jttdicare
five abfoiure five comparate* Nam
fi eventus conjecruras de iongct-vitare
vel brevitate vira?,ex numero literarum
unquam comprobailet, procul dubio
ea hberis inderenturnornina, qvse aIL
quot Myriadescontinerent. Necuilaratione
nec au&orirate probari unqnam
po.eft, verba illa majorem. habere effi.
ca*

60
caciam, qvae or_£_nem fuam debenf
fonti linguse dignions, & qva? res fan-
«ftiores reprasfentant, qvianecfanelxerei
fignificatio 9 neclingus dignitas, nec in*
(litutoris hominis probitas, ullam qvalitatera
phyficam pofiunt verbis indere.
Hzec iam fingulafirmare Teftimoniis,
qvae paffim occurrunt, au

61
fecundum Diclamen juris naturae, hominibus
funr praecipiend^> ur ne quis
fermone. aur aliis faciei lineamenris,
(uos indicandi animi conceptus, alrerum
fallat. Unde haud obfcure apparer,
fermonem quemcunqve fuppofueris,
nobis conceflum efle ad auxiilum
non ad perniciem; ergo id agendumeft
lingua, ut fermOnem habeamusretftum
& bonum, & aliis prasftemus eundem,
qvod nifi fit jure raeritoque indomirae
ferae afiimilanda eft lingua. Circa hoc
ergo ardiflimiim focietatis humanasvin.
culum & ore & lirerarum momenris
proiarum, dupkx obligatio haud ciaufis
jnfpicienda fuperciliis nobis noranda
venir; una eft hominum una eademque
lingua urentium, qva ifti cerrae rei cerrum
fignum, prour ufus cujusque linguar
exigir, adhibere adftringuntur.
Cura enim conftat, ex fuperius allaris
vocibus, determinatam vim hujus vel
illius rei certam in animo ideam exci'
f andi a natura non ineffe, fed ex raero
hominura arbirrio dependere, inde, ne
cui,-

62
cuique integrum fit-j qvocunqve velk
nomine, quamiibet rem infignire, e
re eft, ut iilud arbirrarium smpofitionis
jus,tacita qvaedarocomiteturwfrV** feu
conventio, cujus vi ad hanc & non aliam
rem figmficandam figna ifta applicentur.
Et ejusmodi conventio omnino
eft ftatuminanda, quemcunque
tandem ortum loquelse -hominis fupponimus.
Nam cum ■ qvilibet fua fermocinandi
faculrate gaudeat, eandem-»
que libere exercere poffit, & quslibec
verba qvibushbet rebus pro fuo arbitrio
adhibere, nonpcreftea fecuitas ufum
fuura adfequi, nifi paclum inrer
diverfos homines fuerit inicum, fuper
tmiformi loqvendi roodo atqve iisdera
vocabulis. easdem res fignincanribus,
Unde exigente tali paclo, quilibet ho~
roinum inlrequenri coromercio verfanrium,
inrer qvos ufus unius lingu_e
intervenir, ejusraodi vocabula procudere
obftringuntur, qvae & communis
uius coro.probat & ufus iinguaepoftulaf.
lodi." etiara hoc fequitur, ut qvamvis

*
6?
vis interiores rnentis conceptus a voce
exprefla abfcedant, id rarnen qvisque
ferio fenfifle praefumendusfir, qvod figna
ejusexprimunr, licer forte intrinieca
voiuntatis^deftinatio ab iis abiudafj
cum autern inter mortales murua officiorura
communicatio haberi nequear,
nifi de volunrate mortalium invicera
certum fit, idque non aliter fieri, nifi per
figna, necefium efl: igirur ut eorum ufus
eonvenrione fanciatur& circumfcribarur.
JUerainter fermocinandumobligatioin
eo fuas agit radices, ut,quamvis
convenrione aliqua obligemur per
fignum voce prolatum roentis cogitara
prout confpiratum eft, aperire, nequaquam
tamen eo ipfo adftringamur, orania
animi judicia pandere atque ex-
■promere. Nam fiquidem non-tantura
aperiendi fed conticendi, qvod in animo
volvimus, libertarem habeamus,&
non femper quod mente agitamus, .i«S
qvibusvis exponere teneamur, opus eft
ergo ut fpeciaiis iacerveaiae obhgatio*
qvx

64
qvae aliquem cogat ad cogitata mans*
feftanda & quidera ira manifeftanda, «|
alter eadem liquido cognofcat: provenit
autem haec obligafio, vel ex parti»
culari conventione vef ex communi
mandato Juris naturae, vel ex praefentis
negotii narura & habitudine, cui contrahendo
fermo adhibetur. Verum enimvero.
cum non feroper conringat ut
ex aliquo horura capirura qvaevis ansmi
noftri fenfa circa res pr_efertim particulares
fint exponenda, inde confiat
nos non ex obligarione debere, aliud
alicui fermone noftro indicare, quam
ad quod ex nobis cognofcendum, alter
jus haber, atque ira recte comicendo
non prodere nos poffe, qvod ur ex
nobis cognofcarur, jus nemo habec, n*eque
aliqur. obftriclione jUfis ad id tenemur.
Verum cum ferrao non ran*
tum propter alios fed & proprer rsosmer
ipfos fit datus, non prohibebitur
nobis, ira figna admovere, ut diverfa
plane animi noftri fenfa quara revera
funf|

funt, explicentur, fi poftrum coromodum
hoc ipfo procurarur, & nullius
jLis lasdituf. Licebu praeterea in quibnsdara
cafibns fermonera colorare
arque fingere, qvi inreriora roenris no*
ftrae audientibus praefentia non fiftar,
nam qui cornroodo alrerius infervire
velir, ea urique via infiftar, qua finem
inrentum obrineaf; exhis roanifefto cognofci
poreft, in quo praecipue ventatis
veritur cardo, ad qnero volvendum
omnes obftringirour. Ur fcilicet, fermo
viva voceexpreffus, inferiores menris
conceptus. aiteri commode prsefentes
faciat, cui eosdem cognofcendi jns
competit, qvosque ut pandamns, nofais
obligatio injungit, idque ea inten»
rione, ut vel ipfe ex maniftftaris anirni
cogiraris ahquam urtiirarem confequatur,
vel ne, fi fentenria auimi
plane diverfa, qvam revera eft, txprefia
fuerit, detnmento prseter roeritum
puniatur. Adeo ut veritati !ogica.
, qva? convenientiam verbo-
E runl
65

66
rum feu conceptuum, cum rebus ipfis
involvir, veriras raoralis qv_e conformiratem
fermonis & geftuum cum
corde compie
vento fic veritaris fundamento, faciie
conftaf, in quo confiftat omnibus deteftandum
mendacium, de quocum Multi
controverfi_£ farram reciprocarint &
diiquitionis funiculum non minus jucundum,
qvam maxime conducibilem
traxerinf, credo omnero facuitatern rnihi
pracifam in ejus naturam ulrerius
inqvirendi. ltaque manum de tabula.
Qvod cum dicimus,opellam, ne in rnolom
juftoroajorem excrefcar, ejus nomine,qvo
incepimus,finimus, & per
omnia virae noftra. fpatia ingeminamus.
«Shria fit Patri ,fit nato Gloria SanElo,
Gloria Spiritui,Triadifit Ghria Sacr

CutfU
Difputatione Graduali nervofa cfe Skrmone
feiicitacem ingenii lucicelebravit moribus
ad virtutem faclis incsytus,
Dn. Candidatus
Doßrinaftic clariffimus
JOHANNES AGRELL.
Efi modtts bit triplex qVo tibera nofira
Voluntas
Panditur ats animusfereferarecupit.
Corporeo geftu, Sermone Psl ex clementis
Cadmttm Cccropios quz. docmjfc ferttnt,
Pocibus exercet /ittgbam rtgidis fera mutam
Terrena geftat qu*.fme moie nihil,
Lingua bominis dttices nuilis obnoxia vinciis
Articulat miro more t>el ore Jonos.
Hoc tua declarat bene Dijfertatio doEla
Pr&fens, qua ingenium Jcexferit arte tuum,
Jfelix porro populos fermone falubri
Pafce, dabitque ideo pr&mia larga DEUM
A-Fectum illibata: confvetudinis
fic iweviter explicare voluit
SVEN MELJNDER*

ClarifliMoTdandidatc.
'
' Dn. jOHANNI AGRELL,
Violuit
C. THELAUS.
Fhuditevos
Muftt, plaude & nunc ipfa Mi'
ntrva i
Cultor Vtfler AGRELL , Vir TbefPtadum dttus,
ecte,
TiQdr ovjksfcanditfuptratq; cacutnina Pivdi:
Neßtte ftrta igitur,nunc cingite tetnporalauro;
Prtmia qv£ mtrutt Virtusjabor improbus atd)
Virts "indotsf.t (ff dbtl