ULISESEN ABENTURAK 1.- Neptunoren haserrea. Graeci victores ...
ULISESEN ABENTURAK 1.- Neptunoren haserrea. Graeci victores ...
ULISESEN ABENTURAK 1.- Neptunoren haserrea. Graeci victores ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ULISESEN</strong> <strong>ABENTURAK</strong><br />
<strong>1.</strong>- <strong>Neptunoren</strong> <strong>haserrea</strong>.<br />
<strong>Graeci</strong> <strong>victores</strong> in patriam redierunt. Vero multi labores fuerunt Ulixi,<br />
Ithacae regi. In ea insula Penelopa, fida uxor, ac Telemachus, carus filius,<br />
magna spe Ulixis reditum exspectabant. Neptunus Ithacae regi iratus erat.<br />
Enim in pugnis marium deus Troianis adfuerat, nec Graecarum victoriam<br />
cupiverat. Sed Ulixis fraude <strong>Graeci</strong> Troianos vicerant. Itaque, propter dei<br />
odium, Ulixes eiusque comites diu per maria erraverunt.<br />
Izenak Adjektiboak<br />
Victor, -oris: garaile Graecus,<br />
Labor, -oris: lan Multus,<br />
Ulixes, -is: Ulises is,<br />
Ithaca, -ae: Itaka fidus,<br />
Rex, regis: errege carus,<br />
Insula, -ae: uharte magnus,<br />
Penelopa, -ae: Penelope iratus,<br />
Uxor, -oris: emazte. troianus,<br />
Telemachus, -i: Telemako eius (?):<br />
Filius, -ii: seme<br />
Spes, -ei: itxaropen. Juntagailuak<br />
Reditus, -us: itzulera. ac: eta<br />
Neptunus, -i: Neptuno enim: zeren eta<br />
Pugna, -ae: borroka. Nec: eta ez<br />
Mare, -is: itsaso. Sed: baina<br />
Deus, -i: jainko. -que: eta<br />
Victoria, -ae: garaipen.<br />
Fraus, fraudis: iruzur Preposizioak<br />
Odium, -ii: gorroto. In (+akus): -ra (nora)<br />
Comes, comitis: lagun. Propter: -gatik<br />
Per: -tik (nondik)<br />
Adberbioak<br />
Vero: benetan Aditzak:<br />
Diu: denbora luzez reddo,<br />
Ita: horrela sum,<br />
Exspecto,<br />
adsum<br />
cupio<br />
vinco,<br />
erro,
ULIXES INTER CICONES<br />
Primum Ulixis classis ciconum fines adiit. Ibi graeci cum saevis incolis magna<br />
virtute pugnaverunt, et urbem Ismaram vi ceperunt; sed, paulo post, ciconum novus<br />
impetus eos ex urbe expulit. Cicones multos graecos interfecerunt et Ulixes ab eorum<br />
finibus cum ceteris comitibus fugit. Post novem dies noctesque, miseri nautae tandem<br />
terram viderunt.<br />
IZENAK ADJEKTIBOAK<br />
Classis, -is: ontzidi, ontziteria, flota saevus,<br />
Cicon, -onis: cicon (Ciconiako biztanlea) magnus,<br />
Finis, -is: muga, lurra. novus,<br />
Incola, -ae: biztanle multus,<br />
Virtus, -utis: adore, kemen ceterus,<br />
Urbs, urbis: hiri miser,<br />
Ismara, -ae: Ismara (hiri bat) novem: bederatzi<br />
Vis, vis. Indar<br />
Impetus, -us: oldar, kemen. JUNTAGAILUAK<br />
Comes, -itis: kide, lagun. Sed: baina<br />
Dies, ei: egun<br />
Nox, noctis:gau<br />
Nauta, -ae: marinel.<br />
Terra, -ae: lur<br />
PREPOSIZIOAK<br />
ADBERBIOAK inter (+akus): artean<br />
Primum: lehenbizi cum (+ablat): -rekin<br />
Ibi: hor, orduan ex (+ablat): -tik<br />
Paulo: pixka bat ab (+ablat): -tik<br />
Post: gero post (+akus): ondoren<br />
Tandem: azkenean<br />
ADITZAK<br />
Adeo,<br />
Pugno,<br />
Capio,<br />
Expello,<br />
Interficio,<br />
Fugio,<br />
Video,
ULIXES ET LOTHOFAGI<br />
Ulixes tres comites ad lotophagos, eius regionis incolas, misit. Lotophagi eos<br />
benigne acceperunt, et eis egregia poma dederunt. Tum graeci non iam patriae<br />
meminerunt eta lotophagorum finibus manere cupierunt. Ulixes diu eorum reditum<br />
exspectaverat; tandem ad eos procesit, eosque invitos ad naves vi duxit. Omnes nautae<br />
rursus in naves conscenderunt et litus reliquerunt.<br />
IZENAK ADBERBIOAK<br />
Ulixes, benigne: abegi onez, ongi<br />
Comes, tum: orduan<br />
Litophagus, -i:lotofago (1) tandem: azkenean<br />
Regio, onis: eskualde. iam: jada<br />
Incola, diu: denbora luzez<br />
Pumum, -i: fruitu rursus. atzeruntz<br />
Graecus,<br />
Patria, IZENORDEAK<br />
Finis, eius:<br />
Reditus, eos:<br />
Navis, -is: itsasontzi eis:<br />
Vis, eorum:<br />
Nauta,<br />
Litus, -oris (n): itsasertza JUNTAGAILUAK<br />
-que: eta<br />
ADJEKTIBOAK et: eta<br />
Tres: hiru (2)<br />
Egregius, -a –um: ederra, bikaina PREPOSIZIOAK<br />
Invitus, -a, -um: behartua ad (+Ak): -runtz, -raino<br />
In (+ak): -ra<br />
In (+ab): ....................<br />
ADTZAK:<br />
Mitto,<br />
Accipio,<br />
Do,<br />
Memimi, meministi (aditz berezia da): gogoratu<br />
Maneo,<br />
Cupio,<br />
Excpecto,<br />
Procido,<br />
Duco,<br />
Conscendo,<br />
Relinquo,<br />
(1) Lotofagiako biztanleak. Loto lorea jaten zuten. Hau opioaren antzeko landarea<br />
zen. Jaten zutenak drogatuak gelditzen ziren eta<br />
(2) nortasuna ahazten zuten.<br />
(3) Numeralak latinez deklinatzen dira ere, baina oraindik ez dugu ikasi.
ULIXES IN POLYPHEMI ANTRO<br />
Inde Ulixes ad longinquum litus pervenit. Ibi habitabant Cyclopes, saeva<br />
monstra, qui unum oculum in fronte habebant. Cyclopes miseros homines, quos capere<br />
poterant, interficiebant et vorabant. Ulixes tamen adspicere eorumque mores<br />
cognoscere consilium cepit. Cum fortissimis ex comitibus de nave exiit et in Polyphemi<br />
Cyclopis antrum sine metu intravit. Polyphemus forte ab antro aberat; tum Ulixes<br />
eiusque comites ignem fecerunt et cibum paraverunt.<br />
IZENAK ADBERBIOAK<br />
Ulixes, ................................ inde:<br />
Polypemus, -i: Polifemo ibi:<br />
Antrum, -i: kobazulo forte:<br />
Litus, -oris: itsas ertza tum:<br />
Cyclops, -opis: ziklope<br />
Monstrum, -i: munstro ADJEKTIBOAK<br />
Oculus, -i: begi longuinquus, -a, -um: luze<br />
Frons, -tis: bekoki saevus, -a, -um: .............................<br />
Homo, -inis: gizon unus, una, unum: bat<br />
Mos, moris: ohitura miser, misera, miserum: ............................<br />
Consilium, -ii: erabaki, aholku fortis, -e: ..........................<br />
Navis, -is: itsasontzi (fortisimus, -a, -um: indartsuen)<br />
Metus, -us: beldur<br />
Comes, -itis: .........................<br />
Ignis, -is: su INZENORDEAK<br />
Cibus, -i: jana, otordu. Qui:<br />
Quos:<br />
Eorum:<br />
PREPOSIZIOAK Eius:<br />
In (+ablat): ...........................<br />
Ad (+akus): -runtz (noruntz) JUNTAGAILUAK<br />
Cum (+ablat): -rekin (norekin) et: .................<br />
Ex (+ablat): ........................... tamen: ........................<br />
(kasu honetan: artean) -que. ...............<br />
de (+ablat): -tik (nondik)<br />
in (+akus): ..........................<br />
sine (+ablat): gabe<br />
ab (+ablat): -tik (nondik)<br />
ADITZAK<br />
Pervenio:<br />
Habito:<br />
Habeo:<br />
Capio: ......................................................................................................<br />
(consilium capere: erabaki)<br />
possum:<br />
interficio: ................................................................................................<br />
voro:<br />
adspicio:<br />
cognosco:<br />
exeo:<br />
intro:<br />
habeo:<br />
facio:<br />
paro:
ULIXIS DOLUS UT FUGERE EX POLYPHEMI ANTRO<br />
Polyphemus, qui in antrum rediit, magna voce clamavit:<br />
- Qui estis, quod nomen habetis? Cur hic adestis? Piratae estis?<br />
Tum Ulixes respondit:<br />
- <strong>Graeci</strong> sumus. Ad patriam nostram redimus. Nomen meus Nemo est. Saevus deus in litus tuum nos<br />
coniecit. Oramus te: noli nobis nocere.<br />
Ulixis verba autem Cyclopem non moverunt. Monstrum sex Ulixis comites interfecit et voravit.<br />
Tum graeci, quod ex eo loco fugere non poterant, Cyclopem caecum reddere constituerunt. Tradunt<br />
callidum Ulixem vinum Polyphemo praebuisse. Cum somnus Cyclopem ebrium oppressit, tum graeci eius oculum<br />
effoderunt.<br />
IZENAK PREPOSIZIOAK<br />
Dolus, -i: amarru in (+akus):<br />
Vox, vocis: ahots ex (+ablat):<br />
Nomen, -inis: izen ad (+akus):<br />
Pirata, -ae: itsas lapur<br />
Verbum, -i: hitz<br />
Locus, -i: leku ADBERBIOAK<br />
Vinus, -i: ardo hic:<br />
Somnus, -i. Logure tum:<br />
autem:<br />
JUNTAGAILUAK ADJEKTIBOAK<br />
Ut: -rako, -teko (para...) noster, nostra, nostrum: gure<br />
Quod: zeren eta, -lako (porque...) meus, mea, meum: nire<br />
Cum: -enean (cuando) tuus, tua, tuum: zure, hire<br />
sex: sei<br />
IZENORDEAK: caecus, -a, -um: itsu<br />
Qui: (erlatibo) callidus, -a, -um: trebe, zuhur.<br />
Qui: (galdetzaile masculino) nor, nortzuk? ebrius, -a, -um: mozkor.<br />
Quod: (galdetzaile neutro): zein, zer?<br />
Cur: (galdetzaile) zergatik?<br />
Nemo, neminis: inor(k) ez<br />
Nos, te, nobis: ego izenordearen kasuak: gu; zu, zuri; guri (beste batean ikasiko dugu)<br />
ADITZAK .<br />
Redeo, .<br />
Clamo,<br />
Adsum,<br />
Responso,<br />
Conicio,<br />
Oro,<br />
Nolo,<br />
Noceo,<br />
Fugio,<br />
Posum,<br />
Trado,<br />
Praebeo,<br />
Opprimo<br />
Effodio,<br />
Noli nobis nocere esamolde egina da: ez egin minik guri (no nos hagas daño) esan nahi du.
QUOD FECIT ULIXES UT EXIRE EX POLYPHEMI ANTRO<br />
Polyphemus magna voce clamat. Mox ceteri cyplopes ad antrum conveniunt atque eum<br />
interrogant:<br />
-Cur, o Polypheme, tam vehementer clamas? Quis tibi nocuit?<br />
-Nemo -inquit.<br />
Tum cyclopes rident, Polyphemum insanire dicunt domumque redeunt.<br />
Deinde callidus Ulixes sub ovibus comites alligat. Itaque, cum oves prima luce ex antro exierunt,<br />
Polyphemus earum terga manibus frustra tetigit.<br />
Ita graeci ex antro salvi exierunt. Tandem cursu naves petiverunt. Polyphemus iratus lapides et<br />
gravia saxa ad naves coniecit.<br />
Denique graeci effugere potuerunt.<br />
IZENAK ADJEKTIBOAK<br />
Ulixes, magnus,<br />
Antrum, ceterus, a, um: gainontzeko(ak)<br />
Polyphemus, callidus,<br />
Vox, primus, a, um: lehengo<br />
Cyclops, salvus, -a, -um: salbu, minik gabe<br />
Domus, us: etxe iratus, a, um: haserre<br />
Comes, gravis, -e: pisutsu<br />
Ovis, -is: ardi<br />
Lux, luci: argi IZENORDEAK<br />
Tergus, tergoris: bizkar qui, quae, quod: (erlatiboa)<br />
Manus, -us: esku is, ea, id (anaforikoa):<br />
Cursus, us: lasterketa (korrika) cur (galdetzaile):<br />
Navis, quis, quae, quod (galdetzaile): nor(k)<br />
Lapis, lapidis: harri tibi (tu izenordearen datiboa: nori):<br />
Saxum, -i: haitz earum (is, es, id):<br />
ADBERBIOAK PREPOSIZIOAK<br />
Mox: ex (+ablat):<br />
Tam: ad (+akus):<br />
Vehementer: suharki sub (+ablat): azpian<br />
Tum:<br />
Deinde: JUNTAGAILUAK<br />
Ita: atque:<br />
Frustra: -que:<br />
Tandem: cum: -enean (cuando)<br />
Denique:<br />
INTERJEKZIOA<br />
O: oh<br />
ADITZAK<br />
Facio<br />
Exeo<br />
Convenio<br />
Interrogo<br />
Clamo<br />
Noceo<br />
Inquit<br />
Rideo<br />
Insanio<br />
Dico<br />
Redeo<br />
Alligo<br />
Peto<br />
Conicio<br />
Effugio<br />
Possum
AEOLUS UTER<br />
Postea Ulixes insulam, cuius rex Aeolus erat, petivit. Ulixes ventorum deo<br />
omnia itineris pericula narravit. Aeolus Ulixi auxilium praebere constituit. Itaque Ulixi<br />
utrem, in quo ventus incluserat, dedit. Tum graeci sine periculo navigare potuerunt.<br />
Decimo die maiorum terram iam videbant, cum nautae utrem clam aperuerunt. Statim<br />
omnes venti exierunt et Ulixem eiusque comites longe a patria pepulerunt.<br />
IZENAK ADBERBIOAK<br />
Aeolus, -i: Eolo (1) postea:<br />
Uter, utri: zahagi ita:<br />
Ulixes, tum:<br />
Insula, iam:<br />
Rex, regis: errege clam:<br />
Ventus, i: haize statim:<br />
Deus, dei: jainko longe:<br />
Iter, itineris: bide<br />
Periculum, -i: arrisku ADJEKTIBOAK<br />
Auxilium, -ii: laguntza cuius:<br />
Graecus, omnis, -e: guztiak, denak<br />
Dies, decimus, -a, -um. hamargarren<br />
Maiores, um: arbasoak (2)<br />
Terra, -ae: lur. JUNTAGAILUAK<br />
Nauta, -que: eta<br />
Comes, cum: -enean (cuando)<br />
Patria et:<br />
PREPOSIZIOAK IZENORDEAK<br />
In (+ablat): quo (erlatibo):<br />
Sine (+ablat): gabe eius (anaforikoa):<br />
A (+ablat): -tik (nondik)<br />
ADITZAK<br />
Sum:<br />
Peto:<br />
Narro.<br />
Praebeo:<br />
Constituo:<br />
Includo:<br />
Do:<br />
Navigo:<br />
Posum:<br />
Video:<br />
Aperio:<br />
Exeo:<br />
Pello:<br />
(1) Aeolus, Eolo, haizeen jainkoa zen. Bigarren mailako jainkoa zen. Gutxitan agertzen da mitologian.<br />
(2) Hitz hau pluralean bakarrik deklinatzen da.
IN PALLATIO CIRCA MAGAE<br />
Tam multis periculis una navis superavit. Tum Ulixes cum paucis comitibus insulam adiit, ubi<br />
Circa, Solis filia, habitabat. Ea magicas artes cognoverat. Eos comites, quos Ulixes ad eam miserat,<br />
libenter accepit. Solum Eurylochus in Circae domum non intravit. Dea <strong>Graeci</strong>s iucundissimum cibum<br />
magicamque potionem praebuit, quea miseros viros in porcos mutabit. Eutylochus autem, qui amicos diu<br />
excpectaverat, tamdem solus ad navem rediit. Ulixes vero, cui Mercurius adfuit, comitibus libertatem<br />
reddere potuit; nam Circa eos rursus in homines mutavit.<br />
IZENAK ADBERBIOAK<br />
Circa, -ae: Zirze tam:<br />
Maga, -ae: azti tum:<br />
Pallatium, -ii: jauregi ubi:<br />
Navis, libenter:<br />
Ulixes, solum:<br />
Comes, non:<br />
Insula, diu:<br />
Sol, solis: Eguzki tandem:<br />
Filia, -ae: alaba vero:<br />
Ars, artis: arte rursus:<br />
Euryluchus, -i. Euriloko.<br />
Domus, -us: etxe ADJEKTIBOAK<br />
Dea, deae: jainkosa multus, -a,-um: asko<br />
Graecus, unus, -a, -um: bat<br />
Cibus, -i: janari paucus, -a, -um: gutxi<br />
Potio, -onis: edari magicus, -a, -um. majiko<br />
Vir, viri: gizon iucundus, -a, -um. atsegina<br />
Porcus, -i: txerri miser, -a, -um: zorigaiztoko, gizarajo.<br />
Amicus, -i: lagun solus, -a, -um: bakarrik<br />
Mercurius, -ii: Merkurio (Hermes)<br />
Libertas, -tatis: askatasuna.<br />
IZENORDEAK<br />
JUNTAGAILUAK is, ea, id:<br />
-que: qui, quae, quod:<br />
autem: baina<br />
nam: horrela<br />
PREPOSIZIOAK<br />
In (+ablat):<br />
Cum (+ablat):<br />
Ad (+akus):<br />
In (+akus): -ra (gazteleraz: a)<br />
In (+akus): .... (gazteleraz: en)<br />
ADITZAK<br />
Supero<br />
Adeo<br />
Habito<br />
Cognosco<br />
Mitto<br />
Accipio<br />
Intro<br />
Praebeo,<br />
Muto<br />
Exspecto<br />
Redeo<br />
Adeo<br />
Reddo<br />
Posum