17.11.2012 Views

ULISESEN ABENTURAK 1.- Neptunoren haserrea. Graeci victores ...

ULISESEN ABENTURAK 1.- Neptunoren haserrea. Graeci victores ...

ULISESEN ABENTURAK 1.- Neptunoren haserrea. Graeci victores ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>ULISESEN</strong> <strong>ABENTURAK</strong><br />

<strong>1.</strong>- <strong>Neptunoren</strong> <strong>haserrea</strong>.<br />

<strong>Graeci</strong> <strong>victores</strong> in patriam redierunt. Vero multi labores fuerunt Ulixi,<br />

Ithacae regi. In ea insula Penelopa, fida uxor, ac Telemachus, carus filius,<br />

magna spe Ulixis reditum exspectabant. Neptunus Ithacae regi iratus erat.<br />

Enim in pugnis marium deus Troianis adfuerat, nec Graecarum victoriam<br />

cupiverat. Sed Ulixis fraude <strong>Graeci</strong> Troianos vicerant. Itaque, propter dei<br />

odium, Ulixes eiusque comites diu per maria erraverunt.<br />

Izenak Adjektiboak<br />

Victor, -oris: garaile Graecus,<br />

Labor, -oris: lan Multus,<br />

Ulixes, -is: Ulises is,<br />

Ithaca, -ae: Itaka fidus,<br />

Rex, regis: errege carus,<br />

Insula, -ae: uharte magnus,<br />

Penelopa, -ae: Penelope iratus,<br />

Uxor, -oris: emazte. troianus,<br />

Telemachus, -i: Telemako eius (?):<br />

Filius, -ii: seme<br />

Spes, -ei: itxaropen. Juntagailuak<br />

Reditus, -us: itzulera. ac: eta<br />

Neptunus, -i: Neptuno enim: zeren eta<br />

Pugna, -ae: borroka. Nec: eta ez<br />

Mare, -is: itsaso. Sed: baina<br />

Deus, -i: jainko. -que: eta<br />

Victoria, -ae: garaipen.<br />

Fraus, fraudis: iruzur Preposizioak<br />

Odium, -ii: gorroto. In (+akus): -ra (nora)<br />

Comes, comitis: lagun. Propter: -gatik<br />

Per: -tik (nondik)<br />

Adberbioak<br />

Vero: benetan Aditzak:<br />

Diu: denbora luzez reddo,<br />

Ita: horrela sum,<br />

Exspecto,<br />

adsum<br />

cupio<br />

vinco,<br />

erro,


ULIXES INTER CICONES<br />

Primum Ulixis classis ciconum fines adiit. Ibi graeci cum saevis incolis magna<br />

virtute pugnaverunt, et urbem Ismaram vi ceperunt; sed, paulo post, ciconum novus<br />

impetus eos ex urbe expulit. Cicones multos graecos interfecerunt et Ulixes ab eorum<br />

finibus cum ceteris comitibus fugit. Post novem dies noctesque, miseri nautae tandem<br />

terram viderunt.<br />

IZENAK ADJEKTIBOAK<br />

Classis, -is: ontzidi, ontziteria, flota saevus,<br />

Cicon, -onis: cicon (Ciconiako biztanlea) magnus,<br />

Finis, -is: muga, lurra. novus,<br />

Incola, -ae: biztanle multus,<br />

Virtus, -utis: adore, kemen ceterus,<br />

Urbs, urbis: hiri miser,<br />

Ismara, -ae: Ismara (hiri bat) novem: bederatzi<br />

Vis, vis. Indar<br />

Impetus, -us: oldar, kemen. JUNTAGAILUAK<br />

Comes, -itis: kide, lagun. Sed: baina<br />

Dies, ei: egun<br />

Nox, noctis:gau<br />

Nauta, -ae: marinel.<br />

Terra, -ae: lur<br />

PREPOSIZIOAK<br />

ADBERBIOAK inter (+akus): artean<br />

Primum: lehenbizi cum (+ablat): -rekin<br />

Ibi: hor, orduan ex (+ablat): -tik<br />

Paulo: pixka bat ab (+ablat): -tik<br />

Post: gero post (+akus): ondoren<br />

Tandem: azkenean<br />

ADITZAK<br />

Adeo,<br />

Pugno,<br />

Capio,<br />

Expello,<br />

Interficio,<br />

Fugio,<br />

Video,


ULIXES ET LOTHOFAGI<br />

Ulixes tres comites ad lotophagos, eius regionis incolas, misit. Lotophagi eos<br />

benigne acceperunt, et eis egregia poma dederunt. Tum graeci non iam patriae<br />

meminerunt eta lotophagorum finibus manere cupierunt. Ulixes diu eorum reditum<br />

exspectaverat; tandem ad eos procesit, eosque invitos ad naves vi duxit. Omnes nautae<br />

rursus in naves conscenderunt et litus reliquerunt.<br />

IZENAK ADBERBIOAK<br />

Ulixes, benigne: abegi onez, ongi<br />

Comes, tum: orduan<br />

Litophagus, -i:lotofago (1) tandem: azkenean<br />

Regio, onis: eskualde. iam: jada<br />

Incola, diu: denbora luzez<br />

Pumum, -i: fruitu rursus. atzeruntz<br />

Graecus,<br />

Patria, IZENORDEAK<br />

Finis, eius:<br />

Reditus, eos:<br />

Navis, -is: itsasontzi eis:<br />

Vis, eorum:<br />

Nauta,<br />

Litus, -oris (n): itsasertza JUNTAGAILUAK<br />

-que: eta<br />

ADJEKTIBOAK et: eta<br />

Tres: hiru (2)<br />

Egregius, -a –um: ederra, bikaina PREPOSIZIOAK<br />

Invitus, -a, -um: behartua ad (+Ak): -runtz, -raino<br />

In (+ak): -ra<br />

In (+ab): ....................<br />

ADTZAK:<br />

Mitto,<br />

Accipio,<br />

Do,<br />

Memimi, meministi (aditz berezia da): gogoratu<br />

Maneo,<br />

Cupio,<br />

Excpecto,<br />

Procido,<br />

Duco,<br />

Conscendo,<br />

Relinquo,<br />

(1) Lotofagiako biztanleak. Loto lorea jaten zuten. Hau opioaren antzeko landarea<br />

zen. Jaten zutenak drogatuak gelditzen ziren eta<br />

(2) nortasuna ahazten zuten.<br />

(3) Numeralak latinez deklinatzen dira ere, baina oraindik ez dugu ikasi.


ULIXES IN POLYPHEMI ANTRO<br />

Inde Ulixes ad longinquum litus pervenit. Ibi habitabant Cyclopes, saeva<br />

monstra, qui unum oculum in fronte habebant. Cyclopes miseros homines, quos capere<br />

poterant, interficiebant et vorabant. Ulixes tamen adspicere eorumque mores<br />

cognoscere consilium cepit. Cum fortissimis ex comitibus de nave exiit et in Polyphemi<br />

Cyclopis antrum sine metu intravit. Polyphemus forte ab antro aberat; tum Ulixes<br />

eiusque comites ignem fecerunt et cibum paraverunt.<br />

IZENAK ADBERBIOAK<br />

Ulixes, ................................ inde:<br />

Polypemus, -i: Polifemo ibi:<br />

Antrum, -i: kobazulo forte:<br />

Litus, -oris: itsas ertza tum:<br />

Cyclops, -opis: ziklope<br />

Monstrum, -i: munstro ADJEKTIBOAK<br />

Oculus, -i: begi longuinquus, -a, -um: luze<br />

Frons, -tis: bekoki saevus, -a, -um: .............................<br />

Homo, -inis: gizon unus, una, unum: bat<br />

Mos, moris: ohitura miser, misera, miserum: ............................<br />

Consilium, -ii: erabaki, aholku fortis, -e: ..........................<br />

Navis, -is: itsasontzi (fortisimus, -a, -um: indartsuen)<br />

Metus, -us: beldur<br />

Comes, -itis: .........................<br />

Ignis, -is: su INZENORDEAK<br />

Cibus, -i: jana, otordu. Qui:<br />

Quos:<br />

Eorum:<br />

PREPOSIZIOAK Eius:<br />

In (+ablat): ...........................<br />

Ad (+akus): -runtz (noruntz) JUNTAGAILUAK<br />

Cum (+ablat): -rekin (norekin) et: .................<br />

Ex (+ablat): ........................... tamen: ........................<br />

(kasu honetan: artean) -que. ...............<br />

de (+ablat): -tik (nondik)<br />

in (+akus): ..........................<br />

sine (+ablat): gabe<br />

ab (+ablat): -tik (nondik)<br />

ADITZAK<br />

Pervenio:<br />

Habito:<br />

Habeo:<br />

Capio: ......................................................................................................<br />

(consilium capere: erabaki)<br />

possum:<br />

interficio: ................................................................................................<br />

voro:<br />

adspicio:<br />

cognosco:<br />

exeo:<br />

intro:<br />

habeo:<br />

facio:<br />

paro:


ULIXIS DOLUS UT FUGERE EX POLYPHEMI ANTRO<br />

Polyphemus, qui in antrum rediit, magna voce clamavit:<br />

- Qui estis, quod nomen habetis? Cur hic adestis? Piratae estis?<br />

Tum Ulixes respondit:<br />

- <strong>Graeci</strong> sumus. Ad patriam nostram redimus. Nomen meus Nemo est. Saevus deus in litus tuum nos<br />

coniecit. Oramus te: noli nobis nocere.<br />

Ulixis verba autem Cyclopem non moverunt. Monstrum sex Ulixis comites interfecit et voravit.<br />

Tum graeci, quod ex eo loco fugere non poterant, Cyclopem caecum reddere constituerunt. Tradunt<br />

callidum Ulixem vinum Polyphemo praebuisse. Cum somnus Cyclopem ebrium oppressit, tum graeci eius oculum<br />

effoderunt.<br />

IZENAK PREPOSIZIOAK<br />

Dolus, -i: amarru in (+akus):<br />

Vox, vocis: ahots ex (+ablat):<br />

Nomen, -inis: izen ad (+akus):<br />

Pirata, -ae: itsas lapur<br />

Verbum, -i: hitz<br />

Locus, -i: leku ADBERBIOAK<br />

Vinus, -i: ardo hic:<br />

Somnus, -i. Logure tum:<br />

autem:<br />

JUNTAGAILUAK ADJEKTIBOAK<br />

Ut: -rako, -teko (para...) noster, nostra, nostrum: gure<br />

Quod: zeren eta, -lako (porque...) meus, mea, meum: nire<br />

Cum: -enean (cuando) tuus, tua, tuum: zure, hire<br />

sex: sei<br />

IZENORDEAK: caecus, -a, -um: itsu<br />

Qui: (erlatibo) callidus, -a, -um: trebe, zuhur.<br />

Qui: (galdetzaile masculino) nor, nortzuk? ebrius, -a, -um: mozkor.<br />

Quod: (galdetzaile neutro): zein, zer?<br />

Cur: (galdetzaile) zergatik?<br />

Nemo, neminis: inor(k) ez<br />

Nos, te, nobis: ego izenordearen kasuak: gu; zu, zuri; guri (beste batean ikasiko dugu)<br />

ADITZAK .<br />

Redeo, .<br />

Clamo,<br />

Adsum,<br />

Responso,<br />

Conicio,<br />

Oro,<br />

Nolo,<br />

Noceo,<br />

Fugio,<br />

Posum,<br />

Trado,<br />

Praebeo,<br />

Opprimo<br />

Effodio,<br />

Noli nobis nocere esamolde egina da: ez egin minik guri (no nos hagas daño) esan nahi du.


QUOD FECIT ULIXES UT EXIRE EX POLYPHEMI ANTRO<br />

Polyphemus magna voce clamat. Mox ceteri cyplopes ad antrum conveniunt atque eum<br />

interrogant:<br />

-Cur, o Polypheme, tam vehementer clamas? Quis tibi nocuit?<br />

-Nemo -inquit.<br />

Tum cyclopes rident, Polyphemum insanire dicunt domumque redeunt.<br />

Deinde callidus Ulixes sub ovibus comites alligat. Itaque, cum oves prima luce ex antro exierunt,<br />

Polyphemus earum terga manibus frustra tetigit.<br />

Ita graeci ex antro salvi exierunt. Tandem cursu naves petiverunt. Polyphemus iratus lapides et<br />

gravia saxa ad naves coniecit.<br />

Denique graeci effugere potuerunt.<br />

IZENAK ADJEKTIBOAK<br />

Ulixes, magnus,<br />

Antrum, ceterus, a, um: gainontzeko(ak)<br />

Polyphemus, callidus,<br />

Vox, primus, a, um: lehengo<br />

Cyclops, salvus, -a, -um: salbu, minik gabe<br />

Domus, us: etxe iratus, a, um: haserre<br />

Comes, gravis, -e: pisutsu<br />

Ovis, -is: ardi<br />

Lux, luci: argi IZENORDEAK<br />

Tergus, tergoris: bizkar qui, quae, quod: (erlatiboa)<br />

Manus, -us: esku is, ea, id (anaforikoa):<br />

Cursus, us: lasterketa (korrika) cur (galdetzaile):<br />

Navis, quis, quae, quod (galdetzaile): nor(k)<br />

Lapis, lapidis: harri tibi (tu izenordearen datiboa: nori):<br />

Saxum, -i: haitz earum (is, es, id):<br />

ADBERBIOAK PREPOSIZIOAK<br />

Mox: ex (+ablat):<br />

Tam: ad (+akus):<br />

Vehementer: suharki sub (+ablat): azpian<br />

Tum:<br />

Deinde: JUNTAGAILUAK<br />

Ita: atque:<br />

Frustra: -que:<br />

Tandem: cum: -enean (cuando)<br />

Denique:<br />

INTERJEKZIOA<br />

O: oh<br />

ADITZAK<br />

Facio<br />

Exeo<br />

Convenio<br />

Interrogo<br />

Clamo<br />

Noceo<br />

Inquit<br />

Rideo<br />

Insanio<br />

Dico<br />

Redeo<br />

Alligo<br />

Peto<br />

Conicio<br />

Effugio<br />

Possum


AEOLUS UTER<br />

Postea Ulixes insulam, cuius rex Aeolus erat, petivit. Ulixes ventorum deo<br />

omnia itineris pericula narravit. Aeolus Ulixi auxilium praebere constituit. Itaque Ulixi<br />

utrem, in quo ventus incluserat, dedit. Tum graeci sine periculo navigare potuerunt.<br />

Decimo die maiorum terram iam videbant, cum nautae utrem clam aperuerunt. Statim<br />

omnes venti exierunt et Ulixem eiusque comites longe a patria pepulerunt.<br />

IZENAK ADBERBIOAK<br />

Aeolus, -i: Eolo (1) postea:<br />

Uter, utri: zahagi ita:<br />

Ulixes, tum:<br />

Insula, iam:<br />

Rex, regis: errege clam:<br />

Ventus, i: haize statim:<br />

Deus, dei: jainko longe:<br />

Iter, itineris: bide<br />

Periculum, -i: arrisku ADJEKTIBOAK<br />

Auxilium, -ii: laguntza cuius:<br />

Graecus, omnis, -e: guztiak, denak<br />

Dies, decimus, -a, -um. hamargarren<br />

Maiores, um: arbasoak (2)<br />

Terra, -ae: lur. JUNTAGAILUAK<br />

Nauta, -que: eta<br />

Comes, cum: -enean (cuando)<br />

Patria et:<br />

PREPOSIZIOAK IZENORDEAK<br />

In (+ablat): quo (erlatibo):<br />

Sine (+ablat): gabe eius (anaforikoa):<br />

A (+ablat): -tik (nondik)<br />

ADITZAK<br />

Sum:<br />

Peto:<br />

Narro.<br />

Praebeo:<br />

Constituo:<br />

Includo:<br />

Do:<br />

Navigo:<br />

Posum:<br />

Video:<br />

Aperio:<br />

Exeo:<br />

Pello:<br />

(1) Aeolus, Eolo, haizeen jainkoa zen. Bigarren mailako jainkoa zen. Gutxitan agertzen da mitologian.<br />

(2) Hitz hau pluralean bakarrik deklinatzen da.


IN PALLATIO CIRCA MAGAE<br />

Tam multis periculis una navis superavit. Tum Ulixes cum paucis comitibus insulam adiit, ubi<br />

Circa, Solis filia, habitabat. Ea magicas artes cognoverat. Eos comites, quos Ulixes ad eam miserat,<br />

libenter accepit. Solum Eurylochus in Circae domum non intravit. Dea <strong>Graeci</strong>s iucundissimum cibum<br />

magicamque potionem praebuit, quea miseros viros in porcos mutabit. Eutylochus autem, qui amicos diu<br />

excpectaverat, tamdem solus ad navem rediit. Ulixes vero, cui Mercurius adfuit, comitibus libertatem<br />

reddere potuit; nam Circa eos rursus in homines mutavit.<br />

IZENAK ADBERBIOAK<br />

Circa, -ae: Zirze tam:<br />

Maga, -ae: azti tum:<br />

Pallatium, -ii: jauregi ubi:<br />

Navis, libenter:<br />

Ulixes, solum:<br />

Comes, non:<br />

Insula, diu:<br />

Sol, solis: Eguzki tandem:<br />

Filia, -ae: alaba vero:<br />

Ars, artis: arte rursus:<br />

Euryluchus, -i. Euriloko.<br />

Domus, -us: etxe ADJEKTIBOAK<br />

Dea, deae: jainkosa multus, -a,-um: asko<br />

Graecus, unus, -a, -um: bat<br />

Cibus, -i: janari paucus, -a, -um: gutxi<br />

Potio, -onis: edari magicus, -a, -um. majiko<br />

Vir, viri: gizon iucundus, -a, -um. atsegina<br />

Porcus, -i: txerri miser, -a, -um: zorigaiztoko, gizarajo.<br />

Amicus, -i: lagun solus, -a, -um: bakarrik<br />

Mercurius, -ii: Merkurio (Hermes)<br />

Libertas, -tatis: askatasuna.<br />

IZENORDEAK<br />

JUNTAGAILUAK is, ea, id:<br />

-que: qui, quae, quod:<br />

autem: baina<br />

nam: horrela<br />

PREPOSIZIOAK<br />

In (+ablat):<br />

Cum (+ablat):<br />

Ad (+akus):<br />

In (+akus): -ra (gazteleraz: a)<br />

In (+akus): .... (gazteleraz: en)<br />

ADITZAK<br />

Supero<br />

Adeo<br />

Habito<br />

Cognosco<br />

Mitto<br />

Accipio<br />

Intro<br />

Praebeo,<br />

Muto<br />

Exspecto<br />

Redeo<br />

Adeo<br />

Reddo<br />

Posum

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!