You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Merkblatt</strong><br />
Deklination Substantiva<br />
Konjugation Verba<br />
Stammform (bei Verba):<br />
1.Person Singular Indikativ<br />
2.Person Singular Indikativ<br />
Nennform<br />
1.Person Perfekt<br />
Partizip Perfekt<br />
Konjugationen (Präsens):<br />
a-Konjugation: Stamm endet auf a (z.B. voca-)<br />
e-Konjugation: Stamm endet auf e (z.B. habe-)<br />
Konsonantische Konjugation: Stamm endet auf eine Konsonanten (z.B. leg-)<br />
i-Konjugation: Stamm endet auf einem langen i (z.B. audi)<br />
Misch-Konjugation: Stamm endet auf einem kurzen i (wird am Wortende oder vor r<br />
zu einem kurzen e) (z.B. capi- / cape-)<br />
a-Konjugation (1):<br />
Bsp.: laboro<br />
Präsens: -o -as -at / -amus -atis -ant<br />
laboro laboramus laboravi laboravimus<br />
laboras laboratis laboravisti laboravistis<br />
laborat laborant laboravit laboraverunt<br />
Immer ein „a“ außer: 1.Person Präsens ohne „a“.<br />
e-Konjugation (2):<br />
Bsp.: habeo<br />
Präsens: -o -es -et / -emus -etis –ent<br />
habeo habemus habui habuimus<br />
habes habetis habuisti habuistis<br />
habet habent habuit habuerunt<br />
Immer ein „e“<br />
konsonantische Konjungation (3): Bsp.: lego<br />
Präsens: -o -is -it / -imus -itis –unt<br />
lego legimus legi legimus<br />
legis legitis legisti legistis<br />
legit legunt legit legerunt<br />
Immer ein Konsonant.<br />
Es wird ein „i“ eingeschoben, in der 3.P.Pl. ein „u“, vor „r“ ein „e“<br />
einschieben.<br />
i-Konjungation (langvokalisch, 4):<br />
Bsp.: venio, dormio<br />
Präsens: -io -is -it / -imus -itis -iunt<br />
venio venimus veni venimus<br />
venis venitis venisti venistis<br />
venit veniunt venit venerunt<br />
Seite 1 von 12
i-Konjungation / Mischkonj. (kurzvokalisch, 5): Bsp.: capio - cepi, facio - feci<br />
capio capimus cepi cepimus<br />
capis capitis cepisti cepistis<br />
capit capiunt cepit ceperunt<br />
Immer ein „i“.<br />
Präsens: -io -is -it / -imus -itis –iunt<br />
(-o -s -t / -mus -tis -nt bei allen 5 Konjugationen im Präsens)<br />
Konjugationen (Perfekt):<br />
Perfektstamm wird aus Präsensstamm gebildet.<br />
(Vom Perfektstamm werden dann ohne Unterschied der Konjugationsklassen alle<br />
weiteren aktiven Formen [Futur etc] gebildet.)<br />
(-i -isti -it / -imus -istis -erunt bei allen 5 Konjugationen im Perfekt)<br />
Perfekt aktiv bei a- und i-Konjugation: Bsp.: voco, 1 audio, 4<br />
Stämme: voca, audi<br />
An den Stamm der Präsensform ein v anhängen und dann:<br />
-vi -visti -vit / -vimus -vistis -verunt<br />
Aber: Ausnahmen bei venio, dessen i-Konj. passt nicht in dieses Schema<br />
Perfekt bei e-Konjugation: Bsp.: habeo, 2<br />
Aus dem e mache ein u und dann:<br />
-ui -uisti -uit / -uimus -uistis -uerunt<br />
Beim Perfekt gibt es keine weiteren Unterscheidungen „der Anhängsel (-i, -isti, -i, -<br />
imus, -istis -erunt)“ mehr.<br />
Deklinationen:<br />
o-Deklination:<br />
Maskulin (us):- -us -i -o -um –e -o / -i -orum -is -os -i -is (amicus)<br />
Maskulin (er): -er -i -o -um -er -o / -i -orum -is -os -i -is (magister)<br />
Neutrum (um): -um -i -o -um -um -o / -a -orum -is -a -a -is (donum)<br />
Feminin nicht möglich<br />
(donum: Geschenk, Gabe)<br />
amicus magister donum<br />
amici magistri doni<br />
amico magistro dono<br />
amicum magistrum donum<br />
amice magister donum<br />
amico magistro dono<br />
- - -<br />
amici magistri dona<br />
amicorum magistrorum donorum<br />
amicis magistris donis<br />
amicos magistros dona<br />
amici magistri dona<br />
amicis magistris donis<br />
Seite 2 von 12
a-Deklination:<br />
Feminin (a): -a -ae -ae -am -a -a / -ae -arum –is -as -ae –is (amica)<br />
Neutrum keine Ausnahme<br />
amica<br />
terra<br />
amicae<br />
terrae<br />
amicae<br />
terrae<br />
amicam<br />
terram<br />
amica<br />
terra<br />
amica<br />
terra<br />
- -<br />
amicae<br />
terrae<br />
amicarum<br />
terrarum<br />
amicis<br />
terris<br />
amicas<br />
terras<br />
amicae<br />
terrae<br />
amicis<br />
terris<br />
konsonantische Deklination:<br />
Maskulin (pastor): -or/er -is -i -em -or/er -e || -es -um -ibus -es -es -ibus<br />
Feminin (soror): -x/r -is -i -em -x/r -e || -es -um -ibus -es -es -ibus<br />
Neutrum<br />
-us/en -is -i -us/en -er -r || -a -um -ibus -a -a -ibus<br />
pastor<br />
pater soror<br />
lex<br />
tempus flumen<br />
Hirte, m Vater, m Schwester, f Gesetz, f Zeit, n Fluß, n<br />
pastoris patris sororis legis temporis fluminis<br />
pastori patri sorori legi tempori flumini<br />
pastorem patrem sororem legem temporus flumen<br />
pastor pater soror lex tempus flumen<br />
pastore patre sorore lege tempus flumine<br />
- - - - - -<br />
pastores patres sorores leges tempora flumina<br />
pastorum patrum sororum legum temporum fluminum<br />
pastoribus patribus sororibus legibus temporibus fluminibus<br />
pastores patres sorores leges tempora flumina<br />
pastores patres sorores leges tempora flumina<br />
pastoribus patribus sororibus legibus temporibus fluminibus<br />
canis<br />
canis<br />
cani<br />
canem<br />
canis<br />
cane<br />
-<br />
canes<br />
canum<br />
canibus<br />
canes<br />
canes<br />
canibus<br />
homo<br />
hominis<br />
homini<br />
hominem<br />
homo<br />
homine<br />
homines<br />
hominum<br />
hominibus<br />
homines<br />
homines<br />
hominibus<br />
Seite 3 von 12
Misch-Deklination:<br />
navis<br />
navis<br />
navi<br />
navem<br />
navis<br />
navi<br />
-<br />
naves<br />
navium<br />
navibus<br />
naves<br />
naves<br />
navibus<br />
e-Deklination:<br />
u-Deklination:<br />
manus magistratus<br />
manus magistratus<br />
manui magistratui<br />
manum magistratum<br />
manus magistratus<br />
manu magistratu<br />
- -<br />
manus magistratus<br />
manuum magistratuum<br />
manibus magistratibus<br />
manus magistratus<br />
manus magistratus<br />
manibus magistratibus<br />
i-Deklination:<br />
res<br />
rei<br />
rei<br />
rem<br />
res<br />
re<br />
-<br />
res<br />
rerum<br />
rebus<br />
res<br />
res<br />
rebus<br />
dies<br />
die<br />
die<br />
diem<br />
dies<br />
die<br />
dies<br />
dierum<br />
diebus<br />
dies<br />
dies<br />
diebus<br />
turris<br />
vis<br />
turris ---<br />
turri ---<br />
turrim vim<br />
turris<br />
vis<br />
turris<br />
vi<br />
-<br />
turres vires<br />
turrium virium<br />
turribus viribus<br />
turres vires<br />
turres vires<br />
turribus viribus<br />
Anmerkung: normalerweise ist der Vokativ identisch mit dem Nominativ, außer bei<br />
Wörtern der o-Deklination auf -us, dann hat der Vokativ -e als Endung. Bei Wörtern<br />
auf –ius entfällt das –us<br />
o-Stamm / a-Stamm: bezieht sich auf den 2. und 4.Fall Plural<br />
Im Neutrum sind Nominativ und Akkusativ immer formengleich.<br />
Nom. und Akk. Pl. enden im Neutrum immer auf -a.<br />
Dativ und Ablativ Plural sind immer formengleich.<br />
Was bei welcher Wortart (Bestimmungsstücke)<br />
Hauptwort: (Substantiv)<br />
Fall<br />
Zahl<br />
Geschlecht<br />
Seite 4 von 12
(Deklination)<br />
Zeitwort: (Verb)<br />
Person<br />
Zahl<br />
Zeit<br />
Genus Verbi (aktiv, passiv, medium)<br />
Modus (Indikativ, Konjunktiv, Imperativ)<br />
(Konjugation)<br />
Eigenschaftswort: (Adjektiv)<br />
Fall<br />
Zahl<br />
Geschlecht<br />
(Deklination) (immer nach Hauptwortmuster)<br />
Deklinationen haben keine Nummern<br />
a, o, kons, i-Stämme, Mischklasse, u, e<br />
Konjugtion:<br />
1; a-Konj.<br />
2; e-Konj.<br />
3; kons. Konj.<br />
4; langvokalische i-Konj<br />
5; kurzvokalische i-Konj, auch Mischkonjugation genannt (Stowasser: 3M)<br />
Nummer bei einem Adjektiv<br />
3; es gibt drei Geschlechter für dieses Eigenschaftswort<br />
Gleiche Formen bei den Deklinationen<br />
Singular: 1. und 5. Fall (meist, außer -us)<br />
1. und 4. Fall (immer bei Neutrum)<br />
Plural: 1. und 4. Fall (immer bei Neutrum – um)<br />
3. und 6. Fall (immer)<br />
1. und 4. Fall im Neutrum, aber: tempus, flumen<br />
Plusquamperfekt<br />
Vorvergangenheit (ich war gelaufen)<br />
Bildung: Perfektstamm + Imperfektform von esse<br />
vocavi vocav + eram / eras /erat /eramus / eratis / erant<br />
Perfekt Passiv<br />
(ich bin besucht worden / ich wurde besucht)<br />
letzte Wort der Stammform (-tus -ta -tum) + esse<br />
visitatus sum (m) / visitata sum (f)<br />
Präsens Passiv<br />
Endungen –or –ris –tur || -mur –mini –ntur<br />
vocor vocaris vocatur vocamur vocamini vocantur<br />
videor videris videtur videmur videmini videntur<br />
Seite 5 von 12
Konjunktiv Imperfekt<br />
(ich wäre gekommen, wenn ich nicht krank gewesen wäre)<br />
Infinitiv + Personalendungen m s t || mus tis nt<br />
Deponentia:<br />
Im Laeinischen passive Form, im Deutschen aktive Form<br />
Perfekt Passiv bei Deponentia<br />
miratus sum / es / est<br />
mirati sumus / estis / sunt<br />
mirata sum / es / est<br />
miratae sumus / estis / sunt<br />
Konjunktiv Plusquamperfekt Aktiv<br />
Perfektstamm + Endungen issem isses isset || issemus issetis issent<br />
laudavissem laudavisses laudavisset laudavissemus laudavissetis laudavissent<br />
Konjunktiv Plusquamperfekt Passiv<br />
Perfekt Passiv + Wort essem esses esset || essemus essetis essent<br />
laudata essem / esses / esset laudatae essemus / essetis essent<br />
Unregelmäßige Verben etc.<br />
ire == gehen esse == sein posse == können<br />
eo sum possum<br />
is es potes<br />
it est potest<br />
imus sumus possumus<br />
itis estis potestis<br />
eunt sunt possunt<br />
- - -<br />
ii fui potui<br />
isti fuisti potuisti<br />
iit fuit potuit<br />
iimus fuimus potuimus<br />
istis fuistis potuistis<br />
ierunt fuerunt potuerunt<br />
- - -<br />
ibam eram poteram<br />
ibas eras poteras<br />
ibat erat poterat<br />
ibamus eramus poteramus<br />
ibatis eratis poteratis<br />
ibant erant poterant<br />
Seite 6 von 12
wollen nicht wollen lieber wollen<br />
Nennform velle nolle malle<br />
1.P.S volo nolo malo<br />
2.P.S vis non vis mavis<br />
3.P.S vult non vult mavult<br />
1.P.P volumus nolumus malumus<br />
2.P.P vultis non vultis mavultis<br />
3.P.P volunt nolunt malunt<br />
Perfektformen von velle / nolle / malle<br />
volui nolui malui<br />
voluisti noluisti maluisti<br />
voluit noluit maluit<br />
voluimus noluimus maluimus<br />
voluistis noluistis maluistis<br />
voluerunt noluerunt maluerunt<br />
Plusquamperfektformen von velle / nolle / malle ---- ich hatte gewollt ....<br />
volueram nolueram malueram<br />
volueras nolueras malueras<br />
voluerat noluerat maluerat<br />
volueramus nolueramus malueramus<br />
volueratis nolueratis malueratis<br />
voluerant noluerant maluerant<br />
Konjunktiv Imperfekt Formen von velle / nolle / malle<br />
vellem nollem mallem<br />
velles nolles malles<br />
vellet nollet mallet<br />
vellemus nollemus mallemus<br />
velletis nolletis malletis<br />
vellent nollent mallent<br />
Relativpronomem qui (der die das / welcher welchle welches)<br />
Maskulin: Feminin: Neutrum:<br />
Singular<br />
Nom. qui welcher, der quae welche, die quod welche, das<br />
Gen. cuius dessen cuius deren cuius dessen<br />
Dat. cui welchem, dem cui welcher, der cui welchem, dem<br />
Akk. quem welchen, den quam welche, die quod welches, das<br />
Abl.<br />
a quo von welchem, von<br />
dem<br />
a qua von welcher, von der a quo von welchem, von<br />
dem<br />
Plural<br />
Nom. qui welche, die quae welche, die quae welche, die<br />
Gen. quorum deren quarum deren quorum deren<br />
Dat. quibus welchen, denen quibus welchen, denen quibus welchen, denen<br />
Akk. quos welche, die quas welche, die quae welche, die<br />
Abl.<br />
a quibus von welchen, von<br />
denen<br />
a quibus von welchen, von<br />
denen<br />
a quibus von welchen, von<br />
denen<br />
Seite 7 von 12
Demonstrativpronomen (1.Person) dieser / diese / dieses<br />
Maskulin: Feminin: Neutrum:<br />
Singular<br />
Nom. hic haec hoc<br />
Gen. huius huius huius<br />
Dat. huic huic huic<br />
Akk. hunc hanc hoc<br />
Abl. hoc hac hoc<br />
Plural<br />
Nom. hi hae haec<br />
Gen. horum harum horum<br />
Dat. his his his<br />
Akk. hos has haec<br />
Abl. his his his<br />
Demonstrativpronomen (3.Person) jener / jene / jenes<br />
Maskulin: Feminin: Neutrum:<br />
Singular<br />
Nom. ille illa illud<br />
Gen. illius illius illius<br />
Dat. illi illi illi<br />
Akk. illum illam illud<br />
Abl. illo illa illo<br />
Plural<br />
Nom. illi illae illa<br />
Gen. illorum illarum illorum<br />
Dat. illis illis illis<br />
Akk. illos illas illa<br />
Abl. illis illis illis<br />
Demonstrativpronomen (3.Person) er sie es<br />
Maskulin: Feminin: Neutrum:<br />
Singular<br />
Nom. is ea id<br />
Gen. eius eius eius<br />
Dat. ei ei ei<br />
Akk. eum eam id<br />
Abl. eo ea eo<br />
Plural<br />
Nom. ii eae ea<br />
Gen. eorum earum eorum<br />
Dat. iis iis iis<br />
Akk. eos eas ea<br />
Abl. iis iis iis<br />
Seite 8 von 12
Possessivpronomen<br />
1.P. s.m. 1.P. s. f. 1.P. s. n. 2.P. s. m. 2.P. s. f. 2.P. s. n. 3.P. s. m. 3.P. s. f. 3.P. s. n.<br />
meus mea meum tuus tua tuum suus sua suum<br />
mei meae mei tui tuae tui sui suae sui<br />
meo meae meo tuo tuae tuo suo suae suo<br />
meum meam meum tuum tuam tuum suum suam suum<br />
meo mea meo tuo tua tuo suo sua suo<br />
mei meae mea tui tuae tua sui suae sua<br />
meorum mearum meorum tuorum tuarum tuorum suorum suarum suorum<br />
meis meis meis tuis tuis tuis suis suis suis<br />
meo meas mea tuos tuas tua suos suas sua<br />
meis meis meis tuis tuis tuis suis suis suis<br />
1.P. p.m. 1.P. p. f. 1.P. p. n. 2.P. p. m. 2.P. p. f. 2.P. p. n. 3.P. p. m. 3.P. p. f. 3.P. p. n.<br />
noster nostra nostrum vester vestra vestrum suus sua suum<br />
nostri nostrae nostri vestri vestrae vestri sui suae sui<br />
nostro nostrae nostro vestro vestrae vestro suo suae suo<br />
nostrum nostram nostrum vestrum vestra vestrum suum suam suum<br />
nostro nostra nostro vestro vestra vestro suo sua suo<br />
nostri nostrae nostra vestri vestrae vestra sui suae sua<br />
nostorum nostrarum nostrorum vestrorum vestrarum vestrorum suorum suarum suorum<br />
nostris nostris nostris vestris vestris vestris suis suis suis<br />
nostros nostras nostras vestros vestras vestra suos suas sua<br />
nostris nostris nostris vestris vestris vestris suis suis suis<br />
Grundform:<br />
idem (derselbe / dieselbe / dasselbe)<br />
Maskulin: Feminin: Neutrum:<br />
Singular:<br />
Nom. idem eadem idem<br />
Gen. eiusdem eiusdem eiusdem<br />
Dat. eidem eidem eidem<br />
Akk. eundem eandem idem<br />
Abl. eodem eadem eodem<br />
Plural:<br />
Nom. iidem eaedem eadem<br />
Gen. eorundem earundem eorundem<br />
Dat. eisdem, iisdem eisdem, iisdem eisdem, iisdem<br />
Akk. eosdem easdem eadem<br />
Abl. eisdem, iisdem eisdem, iisdem eisdem, iisdem<br />
idem atque<br />
idem, qui<br />
eadem<br />
derselbe wie<br />
derselbe, wie<br />
ebenda, zugleich<br />
Seite 9 von 12
Deklinationsbeispiele nach Divjak<br />
Beispielwörter:<br />
terra Erde, Land, f<br />
Aeneas Äneas, m<br />
dominus Herr, m<br />
puer Knabe, Junge, m<br />
regnum Königsherrschaft, Reich, n<br />
dux Führer(in) m / f<br />
tempus Zeit, n<br />
gens Familie, Stamm, Volk, f<br />
turris Turm, f<br />
mare Meer, n<br />
casus Fall, Zufall, m<br />
cornu Horn, Heerflügel, n<br />
res Sache, Ding, Angelegenheit, f<br />
a-Dekl:<br />
a(-as)-Dekl:<br />
sing. plural sing. plural<br />
terra terrae Aeneas -<br />
terrae terrarum Aeneae -<br />
terrae terris Aeneae -<br />
terram terras Aeneam -<br />
terra terrae Aeneas -<br />
terra terris Aenea -<br />
o(-us)-Dekl: o(-er)-Dekl: o(-um)-Dekl:<br />
sing. plural sing. plural sing. plural<br />
dominus domini puer pueri regnum regna<br />
domini dominorum pueri puerorum regni regnorum<br />
domino dominis puero pueris regno regnis<br />
dominum dominos puerum pueros regnum regna<br />
domine domini puer pueri regnum regna<br />
domino dominos puero pueris regno regnis<br />
Kons. (m/f)-Dekl: Kons. (n)-Dekl:<br />
sing. plural sing. plural<br />
dux duces tempus tempora<br />
ducis ducum temporis temporum<br />
duci ducibus tempori temporibus<br />
ducem duces tempus tempora<br />
dux duces tempus tempora<br />
duce ducibus tempore temporibus<br />
Misch-Dekl:<br />
sing.<br />
gens<br />
gentis<br />
genti<br />
plural<br />
gentes<br />
gentium<br />
gentibus<br />
Seite 10 von 12
gentem<br />
gens<br />
gente<br />
gentes<br />
gentes<br />
gentibus<br />
i(-is)-Dekl:<br />
i(-e, -al, -ar)-Dekl:<br />
sing. plural sing. plural<br />
turris turres mare maria<br />
turris turrium marris marium<br />
turri turribus mari maribus<br />
turrim turres mare maria<br />
turris turres mare maria<br />
turri turribus mari maribus<br />
u(-us)-Dekl:<br />
u(-u)-Dekl:<br />
sing. plural sing. plural<br />
casus casus cornu cornua<br />
casus casuum cornus cornuum<br />
casui casibus cornu cornibus<br />
casum casus cornu cornua<br />
casus casus --- ---<br />
casu casibus cornu cornibus<br />
e-Dekl:<br />
sing.<br />
res<br />
rei<br />
rei<br />
rem<br />
res<br />
re<br />
plural<br />
res<br />
rerum<br />
rebus<br />
res<br />
res<br />
rebus<br />
Konjugationsbeispiele nach Divjak<br />
Beispielwörter:<br />
voco rufen<br />
moneo mahnen, erinnern, warnen<br />
lego lesen<br />
audio hören<br />
capio fangen, fassen<br />
a-Konj. e-Konj. Kons. Konj<br />
Präsens Perfekt Präsens Perfekt Präsens Perfekt<br />
voco vocavi moneo monui lego legi<br />
vocas vocavisti mones monuisti legis legisti<br />
vocat vocavit monet monuit legit legit<br />
vocamus vocavimus monemus monuimus legimus legimus<br />
vocatis vocavistis monetis monuistis legitis legistis<br />
vocant vocaverunt monent monuerunt legunt legerunt<br />
Seite 11 von 12
i-Konj.<br />
Misch-Konj.<br />
Präsens Perfekt Präsens Perfekt<br />
audio audivi capio cepi<br />
audis audivisti capis cepisti<br />
audit audivit capit cepit<br />
audimus audivimus capimus cepimus<br />
auditis audivistis capistis cepistis<br />
audiunt audiverunt capiunt ceperunt<br />
Seite 12 von 12