31 textos sueltos - ies núm. 1 - libertas

31 TEXTOS SUELTOS DE CAYO JULIO CÉSAR1.- Labieno, obedeciendo órdenes de su jefe, se mantiene alerta, a la vez quemantiene a sus tropas preparadas para el ataque.Caesar suas copias in proximum collem subducit aciemque instruit. Labienus , ut ei eratpraeceptum a Caesare ne proelium committeret , nisi ipsius copiae prope hostium castravisae essent , ut undique uno tempore in hostes impetus fieret , nostros exspectabatproelioque abstinebat.2.- Manera de luchar de los hispanosGenus erat pugnae militum illorum (ita), ut magno impetu primo procurrerent,audacter postea locum caperent, ordines suos non magnopere servarent, rari dispersiquepugnarent et, si premerentur, pedem referre et loco excedere non turpe existimarent,cum Lusitanis reliquisque barbaro genere pugnae assuefacti. ( B.C.)3.- César envía a Volusio para explorar, mientras él se dirige cerca de Bretaña, dondereúne la escuadra.Ad haec cognoscenda, priusquam periculum faceret, C. Volusium cum navi longapraemittit. Huic mandat ut exploratis omnibus rebus, ad se quam primum revertatur.Ipse cum omnibus copiis in Morinos proficiscitur, quod inde erat brevissimus inBritanniam traiectus. Huc naves undique ex finitimis regionibus et classem, quamsuperiora aestate confecerat, jubet convenire.4.- Ante la llegada de César y las medidas adoptadas pierden los Secuanos laprimacía.Adventu Caesaris facta commutatione rerum, obsidibus Haeduis redditis, veteribusclientelis restitutis, novis per Caesarem comparatis, quod ii qui se ad eorum amicitiamadgregaverant meliore condicione atque imperio se uti videbant, reliquis rebus eorumgratia dignitateque amplificata, Sequani principatum dimiserant: ii qui propter veteresinimicitias nullo modo cum Haeduis coniungi poterant, se Remis in clientelam dicabant.5.- Las tropas de Áfranio, general de Pompeyo, confraternizan con los soldados deCésar.Afranii et Petreii discessu, liberam nacti milites conloquiorum facultatem, pulsoprocedunt, et quem quisque in Caesaris castris notum aut municipem habebat conquiritet evocat. Alii suos in castra invitandi causa adducunt, alii ab suis abducuntur, adeo utuna castra iam facta ex binis viderentur: compluresque tribuni militum et centuriones adCaesarem veniunt seque ei commendant.6.- Idolos monstruosos de los Galos.Alii immani magnitudine simulacra habent, quorum contexta viminibus membra vivishominibus complent; quibus succensis circumventi flamma exanimantur homines.Supplicia eorum qui in furto aut in latrocinio aut ex aliqua noxia sint comprehensigratiora dis immortalibus esse arbitrantur; sed cum eius generis copia defecit, etiam adinnocentium supplicia descendunt.

Caesar, cum iniquo loco pugnari hostiumque augeri copias videret, praemetuens suis, T.Sextium legatum, quem minoribus castris praesidio reliquerat, misit, ut cohortes excastris celeriter educeret et sub infimo colle ab dextro latere hostium constitueret, ut, sinostros loco depulsos vidisset, quominus libere hostes insequerentur, terreret.14.- César emprende de nuevo la erra contra Ambiórige y manda delante a L. Minuciohaciéndole algunas advertencias que la cautela exige.Caesar, cum maturescere frumenta inciperent, ad bellum Ambiorigis profectus perArduennam silvam —quae est totius Galliae maxima— L. Minucium cum omniequitatu praemittit, si quid celeritate itineris atque opportunitate temporis proficereposset; monet ut ignes in castris fieri prohibeat, ne qua eius adventus procul significatiofiat.15.- César coloca su ejército en orden de batalla en su campamento.Caesar, etsi idem quod superioribus diebus acciderat, forevidebat ut, si essent hostespulsi, celeritate periculum effugerent, tamen, nactus equites circiter XXX, quosCommius Atrebas secum transportaverat, legiones in acie pro castris constituit.Commisso proelio, diutius nostrorum impetum hostes ferre non potuerunt ac tergaverterunt.16.- César en cinco jornadas llega a Gergovia, cuya situación examina. Posicionesocupadas por Vercingetorige.Caesar ex eo loco quintis castris Gergoviam pervenit, equestrique eo die levi proeliofacto, perspecto urbis situ, quae, posita in altissimo monte, omnes aditus difficileshabebat, de expugnatione desperavit; de obsessione non prius agendum constituit quamrem frumentariam expedisset. At Vercingetorix mediocribus circum se intervallisseparatim singularum civitatum copias collocaverat.17.- César desembarca en Bretaña y se dirige hacia el enemigo, una vez que supo porlos prisioneros en qué lugar éste acampaba.Caesar, exposito exercitu et loco idoneo castris capto, ubi ex captivis cognovit quo inloco hostium copiae consedissent, cohortibus decem ad mare relictis et equitibustrecentis, qui praesidio navibus essent, de tertia vigilia ad hostes contendit, eo minusveritus navibus, quod in litore molli atque aperto deligatas ad ancoram relinquebat.18.- César determina pasar el Rin y construye un puente.Caesar his de causis, quas commemoravi, Rhenum transire decreverat; sed navibustransire neque satis tutum esse arbitrabatur, neque suae neque populi Romani dignitatisesse statuebat. Itaque, etsi summa difficultas faciendi pontis proponebatur propterlatitudinem, rapiditatem altitudinemque fluminis, tamen id sibi contendendum, aut aliternon transducendum exercitum, existimabat.19.- Respuesta de César a las peticiones de Diviciaco. Entrega de los rehenes yrenclición total de los de Amiens.Caesar honoris Diviciaci atque Haeduorurn causa sese eos in fidem recepturum etconservaturum dixit et, quod erat civitas magna inter Belgas auctoritate atque hominummultitudine praestabat, sescentos obsides poposcit. His traditis omnibusque armis exoppido conlatis, ab eo loco in fines Ambianorum pervenit, qui se suaque omnia sinemora dediderunt.

B.G. II, 15,1-320.- César cree que puede terminar la campaña sin combate mediante una tácticainteligente.Caesar in spem venerat se sine pugna et sine vulnere suorum rem conficere posse, quodre frumentaria adversarios interclusisset: cur etiam secundo proelio aliquos ex suisamitteret? cur vulnerari pateretur optime de se meritos milites? cur denique Fortunampericlitaretur? Presertim cum non minus esset imperatoris consilio superare quamgladio.21.- César interrumpe sus comunicaciones con el territorio enemigo, pero no porcompleto.Caesar ne omnino metum reditus sui barbaris tolleret atque ut eorum auxilia tardaret,reducto exercitu, partem ultiman pontis, quae ripas Ubiorum contingebat, inlongitudinem pedum ducentorum rescindit atque in extremo ponte turrim tabulatorumquattuor constituit praesidiumque pontis tuendi causa ponit magnisque eum locummunitionibus firmat. Ei loco praesidioque C. Volcacium adulescentem praefecit.22.- Temiendo César que una tribu fiel, aliada de los Romanos, pudiera pasarse alenemigo, decide anticipar su intervención.Caesar non ignorans quanta ex dissensionibus incommoda oriri consuessent, ne tanta ettam coniuncta populo romano civitas, quam ipse semper aluisset omnibusque rebusornasset, ad vim atque arma descenderet, atque ea pars, quae minus sibi confideret,auxilia a Vercingetorige arcesseret, huic rei praevertendum existimavit.23.- Cesar renuncia a proseguir su expedición contra los Suevos.Caesar, postquam per Ubios exploratores comperit Suevos sese in silvas recepisse,inopiam frumenti veritus, quod, ut supra demonstravimus, minime omnes Germaniagriculturae student, constituit non progredi longius; sed, ut omnino metum reditus suibarbaris tolleret, partem ultimam pontis, quae ripas Ubiorum contingebat, inlongitudinem pedum ducentorurn rescindit.24.- Los Arvernos, víctimas de una gran guerra total en su territorio, piden auxilio aVercingetórix.Celeriter haec fama ac nuntiis ad Vercingetorigem perferuntur; quem perterriti omnesArverni circumsistunt atque obsecrant ut suis fortunis consulat neu se ab hostibus diripipatiatur, praesertim cum videat omne ad se bellum translatum. Quorum ille precibuspermotus castra ex Biturigibus movet in Arvernos versus.25.- Costumbres de los Galos en la guerra y en la paz.Cum bellum civitas aut inlatum defendit aut infert, magistratus, qui ei bello praesint utvitae necisque habeant potestatem, deliguntur. In pace nullus est communis magistratus,sed príncipes regionum ínter suos ius dicunt. Latrocinia nulla habent infamiam, quaeextra fines cuiusque civitatis fiunt, atque ea iuventutis exercendae ac desidiaeminuendae causa fieri praedicant.26.- Los habitantes de Novioduno piden a César que les perdone y le entregan parte delos rehenes que había exigido.

Cum ex oppido Novioduno legati ad Caesarem venissent oratum ut sibi ignosceretsuaeque vitae consuleret, ut celeritate reliquas res conficeret, arma conferri, equosproduci, obsides dari iubet. Parte iam obsidum tradita, centurionibus et paucis militibusintromissis, qui arma iumentaque conquirerent., equitatus hostium visus est, qui agmenVercingetorigis antecesserat.27.- César adopta medidas para contrarrestar una emboscada que pretenden tenderlesus enemigos.Cum iam muro turres adpropinquassent, ex captivis Caesar cognovit Vercingetorigemconsumpto pabulo castra movisse propius Avaricum atque ipsum cum equitatuexpeditisque, qui inter equites proeliari consuessent, insidiarum causa eo profectum,quo nostros postero die pabulatum venturos arbitraretur. Quibus rebus cognitis, medianocte silentio profectus ad hostium castra mane pervenit.28.- César se dirige a la región adonde sabia que había marchado Ambiórige,asegurando, al marchar, que regresaría a los pocos días.Cum tribus legionibus Caesar ad flumen Scaldem, quod influit in Mosam, extremasquepartes Arduennae ire constituit, quo cum paucis equitibus profectum Ambiorigemaudiebat. Discedens, post diem septimum sese reversurum confirmat, quam ad diem eilegioni, quae in praesidio relinquebatur, deberi frumentum sciebat.29.- Curión y su ejército en situación desesperada.Curio ubi, perterritis omnibus, neque cohortationes suas neque preces audiri intelligit,unam spem reliquam salutis esse arbitratus, proximos colles capere universos atque eosigna inferri iubet. Hos quoque praeoccupat missus a Saburra equitatus. Tum vero adsummam desperationem nostri perveniunt.30.- Antes de marchar contra los Belgas, César procura enterarse de sus movimientos yplanes.Dat negotium Senonibus reliquisque Gallis, qua finitimi Belgis erant, uti ea, quae apudeos gerantur, cognoscant seque de his rebus certiorem faciant. Hi constantes omnesnuntiaverunt manus cogi, exercitum in unum locum conduci. Tum vero dubitandum nonexistimavit, quin ad eos proficisceretur. Re frumentaria comparata, castra movet.31.- Labieno marcha hacia Lutecia ( París), situada en una isla a donde acuden engran cantidad las tropas enemigas.Dum haec apud Caesarem geruntur, Labienus, eo supplemento, quod nuper ex Italiavenerat, relicto Agendici, ut esset impedimentis praesidio, cum IV legionibus Lutetiamproficiscitur. Id est oppidum Parisiorum quod positum est in fluminis Sequanae insula.Cuius adventu ab hostibus cognito, magnae ex finitimis civitatibus copiae convenerunt.