Gli spettacoli sono osceni (I) Spectacula, quibus nihil ... - Aula Digitale

ecupero unità 14. versione 1
1
�
Gli spettacoli sono osceni (I)
Verbi che reggono l’ablativo, opus est, proposizioni interrogativa, relativa.
Tertulliano si scaglia violentemente contro lo scempio delle azioni commesse durante i giochi pubblici, dove vengono uccisi esseri umani in mezzo al divertimento di
spettatori scellerati.
Spectacula, quibus nihil turpius parari potest, mihi non modo iniusta sed etiam illicita videntur. Nam qui, probata homicidii poena, ad spectaculum ducuntur
ut gladiatores fiant, rursus more ac lege ad homicidium impelluntur. Quisnam tam stolidus est qui putet furem optimum aeris alieni custodem esse posse?
Quaenam lex crimina criminibus punit? Quomodo vir bonus huiusmodi spectaculo uti potest? Cui hoc prodest? Forsan ei qui ludos concelebrat vel spectaculorum
auctori qui non modo viros sed etiam mulieres ignominiä damnant? Itaque nobis ac maxime christianis opus est istos conventus odisse ubi saepe
nomen Domini blasphematur.
(da Tertulliano)
© RCS LIbri S.p.A., Sansoni per la scuola • E. Ghislanzoni, M. Sacchi • Mores per linguam

ecupero unità 14. versione 2
2
�
Gli spettacoli sono osceni (II)
Verbi assolutamente impersonali, verbi che reggono l’ablativo, opus est, proposizioni interrogativa, finale.
Gli spettacoli cruenti offerti dai giochi pubblici non si addicono ai cristiani, che devono tenersene lontani.
Ah, quam me piget eorum qui alienum dolorem gaudent et ad lusum excitandum aliorum mortem mirantur! Sanguine nam homines utuntur ut ludus excitetur
nec eorum interest si anima peccatis maculetur. Ad spectacula se convertunt mortem visuri nec intellegunt se ipsos hoc modo ad detrimentum cordis
ducturos esse. Vos pudeat, quoniam fallax cupiditas mentem et rationem submiserat! Sed tu christiane, qui sanguine Christi vesceris, quid facies in tam impiis
spectaculis? Nonne fugies sedilia hostium Christi, illam cathedram pestilentiarum ipsumque aerem qui scelestis vocibus est conspurcatum? Saepe audivi plurimos
qui immodicis ac malis ac turpibus verbis utebantur ut fratres contumeliose vocarent ac lusum excitarent. Vero magis opus est virtute quam licentia. Te
averte spectaculis ne redemptione indignus fias; nam spectator sicut cruentus gladiator est, id est pietate vacuus.
(da Tertulliano)
© RCS LIbri S.p.A., Sansoni per la scuola • E. Ghislanzoni, M. Sacchi • Mores per linguam

ecupero unità 14. versione 3
3
��
La povertà è un bene (I)
Verbi che reggono l’ablativo, opus est, proposizioni interrogativa, relativa, cum narrativo.
La povertà non pretende nulla, è appagata di quel poco di cui dispone e pertanto è felice mentre la ricchezza, essendo incontentabile, non sarà mai soddisfatta.
Cum esse pauperes dicimur, non est infamia nostra, sed gloria: animus enim ut luxu solvitur, ita frugalitate firmatur. Et tamen quis pauper dici potest? Forsan
qui omnibus eget? Magis pauper ille est qui, cum multa habeat, plura desiderat. Dicam tamen quemadmodem 1 sentio: nemo tam pauper potest esse quam
natus est. Aves sine patrimonio vivunt et nihilo alio nisi cibo sunt indigentes. Omnia quae volumus, si non concupiscimus, possidemus. Igitur ut qui viam
terit, felicior ac levior incedit, ita est beatior, in hoc itinere vivendi, qui paupertate se sublevat, nec sub divitiarum onere suspirat. Itaque qui rerum potiri vult,
cum hoc habuerit, infelix erit, quia cupiditate habendi exardescit. Et tamen facultates, si utiles putaremus, a deo posceremus. Sed nos contemnere malumus
opes quam continere, innnocentiam magis cupimus, magis patientiam flagitamus, malumus nos bonos esse quam prodigos.
(da Minucio Felice)
1. quemadmodem: «come».
© RCS LIbri S.p.A., Sansoni per la scuola • E. Ghislanzoni, M. Sacchi • Mores per linguam

ecupero unità 14. versione 4
4
��
La povertà è un bene (II)
Verbi che reggono l’ablativo, proposizioni infinitiva, relativa, cum narrativo.
La povertà e le fatiche accrescono la fortezza, la maggiore delle virtù cardinali.
Et quod corporis humana vitia sentimus et patimur, non est poena, militia est. Fortitudo enim infirmitatibus roboratur et calamitas saepius disciplina virtutis
est; vires denique et mentis et corporis sine laboris exercitatione torpescunt. Omnes viri fortes, quos in exemplum praedicatis, aerumnis suis floruerunt. Itaque
nobis Deus subvenire potest, cum omnium rector et amator suorum sit, sed vero unumquemque nostrum in adversis rebus explorare et examinare solet; ingenium
singulorum in magnis periculis pensitat et tamquam aurum ignibus sic nos discriminibus arguimur.
(da Minucio Felice)
© RCS LIbri S.p.A., Sansoni per la scuola • E. Ghislanzoni, M. Sacchi • Mores per linguam