Maleisië - Download hier

eisverslag van onze orchideeËnjager
Maleisië
tekst & fotografie hendrik verstraete
DENK AAN HET MILIEU voordat u deze pdf afdrukt

de petronas-torens in kuala lumpur
Het 20 ste Wereld Orchideeëncongres eind 2011 was een mooie aan-
leiding om een studiereis te maken in West-Maleisië en Singapore.
Het oostelijke deel van Maleisië op het eiland Borneo werd vijf jaar
eerder bezocht (zie het reisverslag ‘Borneo’).
Tot op het einde van de jaren ‘80 repte
amper iemand over dit land, tenzij je
een ‘backpack tourist’ was die hield
van exotische stranden of diepzeedui-
ken. Maleisië had tot dan een bewo-
gen geschiedenis achter de rug. Sinds
haar onafhankelijkheid in 1957 ver-
zeilde het van het ene conflict in het
ander. De grenzen werden betwist,
buurlanden claimden delen van de
olievoorraden voor de kust en op re-
ligieus vlak botste het ook aan alle
kanten. Vandaag zijn de meeste twist-
punten weggewerkt en leeft de bevol-
king in harmonie met haar etnische
minderheden. De meeste Maleisiërs
zijn zeer vriendelijk en behulpzaam.
Het gaat het land ook voor de wind. De
laatste twintig jaar kende de econo-
mie een gemiddelde groei van 5 tot 7%
en is het na Brunei en Singapore het
meest welvarende land van Zuidoost-
Azië. Het land werd rijk door zijn olie,
en zette zich daarbij vooral in op duur-
zame grondstoffen, zoals rubber en
palmolie. Het moet gezegd, dat dit he-
laas meer dan 60% van het primaire re-
genwoud heeft gekost!
Deze rondreis begon in Kuala Lumpur
(K.L.), hoofdstad van Maleisië. Er werd
een extra dag gepland, om deze stad
eens beter te leren kennen. Al in 2006
was K.L. een transitpunt doch die eer-
ste kennismaking beperkte zich toen
tot de gloednieuwe luchthaven (die
wereldwijd werd uitgeroepen tot de
beste). Het werd toen al duidelijk, dat
Maleisië de wereld wilde imponeren
op economisch, technisch en archi-
tecturaal vlak. Vanaf midden de jaren
’90 werd het ene bouwproject na het
andere gerealiseerd. Vlak naast die
nieuwe luchthaven kwam aldus het
spectaculaire circuit van Sepang, waar
jaarlijks de Grote Prijs Formule 1 wordt
gereden. De stad kreeg een ongezien
openbaar vervoersnet: een monorail
suist in de stad boven je en ook werden
er indrukwekkende busstations ge-
bouwd aan de stadsrand, om massa’s
mensen zeer vlot en goedkoop overal
in het land te brengen en vice-versa.
In de stad rijst de ene wolkenkrabber
naast de andere op, maar de parels
werden de Petronas-torens: de ‘twin
towers’, wel 451 m hoog. Ze vormden in
1998 het hoogste bouwwerk ter wereld.
Bij het ontstaan van de stad, zo’n 130
jaar geleden, werd al gedacht aan een
‘groene gordel’: de Lake Gardens. Die
zijn zo’n 92 hectaren groot en tellen
tal van bezienswaardigheden. Enkele
voorname monumenten van het land
staan hier: ’s lands belangrijkste mos-
kee en een gigantisch park met meer
dan 160 soorten vogels. Pal daarte-
genover liggen de Orchideeën- en
de Hibiscustuin. Die zijn nog nieuw
en ook alweer goed verzorgd. Ze be-
staan vooral uit cocosbedden waarin
Ascocenda, Vanda, Aranda en Mokara-
hybriden opgesteld staan. Een meng-
sel van felrode, oranje en gele kleu-
ren domineert bij de orchideeën, in
hoofdzaak soorten die men in Europa
zelden of nooit te zien krijgt. Hun exo-
tische schoonheid doet watertan-
den om ze naar hier te krijgen, maar
tegelijk moet men beseffen dat deze
soorten hier moeilijk gedijen, door de
donkere wintermaanden. Ze staan
er in volle zon als haagplanten te pa-
raderen voor hun bezoekers. Tussen
de vele hybriden zijn er ook juweel-
tjes van wilde soorten te vinden, on-
der andere Ascocentrum miniatum,
Spathoglottis affinis, Spathoglottis au-
rea, de zeldzame Renanthera matutina
en de ‘tijgerorchidee ‘, of bij botanici
beter bekend als Grammatophyllum
speciosum. Deze draagt de titel van ‘s
werelds grootste orchideëenplant. De
plant is kolossaal en gelijkt op dikke
rietstengels. Sommige exemplaren ha-
len een diameter van wel zeven meter
en wegen dan 3.000 kilo. Ook hun bloei
is een kampioenentitel waard. Eén
stengel kan op de kop honderden bloe-
men geven van 6 tot 7 cm groot, in gele
kleuren met een bruin/rood tijgermo-
tief. Sommige planten kunnen op deze
manier duizenden bloemen tegelijk
geven. Stel je voor zo iets in de wilde
natuur aan te treffen ! Aan de rand van
die tuinen kan de bezoeker terecht bij
boetiekjes om er orchideeënplanten

te kopen. Zoals op vele bloemenmark-
ten in tropisch Azië vindt je er de be-
kende hybridesoorten van Vanda en
Dendrobium, maar ook enkele botani-
sche orchideeën, Nepenthes (beker-
planten) en varens. De hibiscustuin is
een stuk groener met grote klimplan-
ten op trellissen en in overdekte pa-
tio’s. (Het is nota bene wel de hibis-
cusbloem die de nationale bloem van
Maleisië is. Die krijgt daarom dan ook
veel aandacht. Je ziet ze dan ook in
heel wat privétuinen).
Ter afsluiting van een korte citytrip
naar K.L. is een bezoek aan Chinatown
zeker aan te bevelen. ’s Avonds lijkt
het spektakel op pleinen en stra-
ten meer op de Gentse Feesten,
maar dan in de vochtige tro-
pen. De hoofdstraat staat vol-
gepropt met eetgelegenheden,
met markten en duizenden lamp-
jes. Je zintuigen worden er getrak-
teerd op vele kleuren en geuren.
De volgende ochtend was er de rit per
bus naar Jerantut. Dat is dé uitvalsba-
sis voor trektochten in het nationale
park Tamar Negara . Doch vandaaruit
ging het met een lokaal busje verder
over smalle en hobbelige wegen tot
aan de Sungai Tembelling, dat is een
grote rivier die door dat park stroomt.
Met een smal bootje werd de rivier op-
gegaan voor een drie-uren-durende
prachtige jungletocht, en dat gebeurt
dan veelal in zeer gemengd gezel-
schap. Op de oevers zie je buffels en
tientallen soorten vogels. De weelderi-
ge begroeiing hangt soms letterlijk in
de weg. De tocht is overigens niet zon-
der gevaar, want diezelfde dag sloeg
een identiek bootje lek op een drijven-
de boomstam en maakte meteen wa-
ter. De inzittenden konden nog net op
tijd gedropt worden op een zandbank.
Ze werden, weliswaar met een natte
broek, kort daarna opgepikt door een
toegesnelde boot.
Op je route ligt een basiskamp dat be-
staat uit enkele primitieve huisjes, waar
je spotgoedkoop kan overnachten. Aan
de ingang van dat nationale park ligt
ook nog een resort waar je voor meer
geld van meer comfort kunt genieten.
Dit 4.343 km² grote park is het groot-
ste van West-Maleisië en is zo’n 130
miljoen jaren oud. Door de ligging
nabij de evenaar heeft het geen ijs-
tijden gekend en is het daarom van
onschatbare waarde voor biologen
en andere onderzoekers. Daar leven
heel wat planten en dieren die ner-
gens elders voorkomen. Zo werd er
enkele jaren geleden een nieuw soort
hert ontdekt. In dat natuurpark ko-
men olifanten, luipaarden, tijgers en
neushoorns voor, maar die zijn eerder
zeldzaam en mensenschuw. Wat or-
chideeën betreft, wordt het pas echt
interessant wanneer je het centraal
gelegen massief weet te bereiken. Op
de fl anken van dat plateau kan je nog
‘Venusschoenen’ vinden, in bijzonder
de Paphiopedilum barbatum en de
sneeuwwitte Paphiopedilum nive-
um. Op de toppen van dat plateau zou
Phalaenopsis cornu-cervi groeien en
in de valleien bij rivieren Phalaenopsis
fuscata en Phalaenopsis violacea. Er
zijn nog tientallen andere genera en
soorten te vinden maar die worden wei-
nig verzameld. Helaas moet je hiervoor
ruim negen dagen lang trekken door in-
tens dichtgegroeide jungle, op modderi-
ge paden, over omgevallen bomen, door
riviertjes, onder tropische stortbuien,
nevels, enz. Dat betekent dan een heu-
se expeditie, goed voorbereid, met
rantsoen, tenten en dragers en
dat bij temperaturen van bo-
ven de 30° en een luchtvoch-
tigheid tussen 80 en 90%.
Iets dichter bij het basiskamp
kan je per boot naar ’s werelds
grootste ‘canopy walk’. Dit is een
soort hangbrug. Over een afstand
van wel 500 m vertoef je dan 20 tot
70m boven de grond. Van tussen de
kruinen kan je bij goed weder dan ge-
nieten van vergezichten. Kijk je naar
beneden dan vergaap je je aan de
diepte, en soms zie je de bodem zelfs
niet meer door de vegetatie. Dat is
dus niet geschikt voor mensen met
hoogtevrees. Interessant is wel dat je
er een beeld krijgt van hoe epifi eten
groeien. Zo kan je er de Trichoglottis
cirrhifera vinden. Wat onstabiel op
zo’n hangbrug is het geen sinecure om
vandaar af foto’s te maken, zelfs met
professionele apparatuur. De bloeme-
tjes zijn overigens klein en overwe-
gend geel. De kolom van de bloem is
breed en heeft twee opvallende ‘ho-
rens’. Deze orchidee laat zich daardoor
gemakkelijk herkennen.
Mocht je overwegen alleen door de
jungle te trekken dan vraagt dit uiter-
aard belangrijke voorbereidingen. In
de namiddag van die zelfde dag vond
namelijk zo’n ‘single trek’ plaats, waar-
door je op een andere manier zeld-
zame vogels kunt observeren ook le-
guanen, spelende apen hoog in de
boomkruinen (die dan niet meteen op
de vlucht slaan). Dan bepaal je zelf de
tijd die je wenst te stoppen in het ob-
serveren en fotograferen van bloemen,
planten en insecten. Onder de insec-
ten waren er wandelende takken, gro-
te zwarte kevers, spinnen en te duch-
ten schorpioenen.
Maar vele uren verwijderd van het ba-
siskamp doken toen in die jungle plots
eerst twee mannelijke trekkers op
en wat later twee dames, doch in te-
genovergestelde richting. Zij behoor-
den kennelijk tot een grotere groep
die compleet was uiteengevallen. Ze
stamelden dat ze al acht uren aan het
trekken waren en de weg kwijt geraak-
ten. Die dames waren ’s morgens ver-
trokken met één fl esje water van 300
ml. Hun doornatte kleren hingen vol
modder en één van hen was al 111 ke-
ren gebeten door bloedzuigers. Eén
van haar benen zag rood en zat volle-
dig onder het bloed. Ze verkeerden er
duidelijk in nood, en dat is daar gauw
gebeurd. Niet zonder moeite en bege-
leid geraakten ze dan toch nog veilig
en wel in het basiskamp. Een onver-
mijdelijke verbroedering was daar-
van het gevolg zodat die avond dan
ook een nieuw reisgezelschap werd
gevormd, heel wat nationaliteiten tel-
lende. Die groep zou vervolgens nog
op stap gaan, zoals de dag nadien naar
de Cameron Highlands.
tanar rata, ÉÉn van die drie dorpjes in de cameron highlands.
De Cameron Highlands liggen zo’n 150
kilomter benoorden Kuala Lumpur. Ze
werden ontdekt door de Brit William
Cameron in 1885. Die regio werd
algauw een toevluchtsoord om de
zwoele hitte van het laagland te ont-
vluchten. Deze Britse kolonisator
bouwde er fraaie landhuizen in een
cottage stijl. Het gebied situeert zich
tussen 1.300 en 1.800 m hoogte en
heeft het jaar rond, een mild klimaat
met temperaturen tussen 10 en 25° C.
Vanaf de jaren ‘50 worden er groen-
ten, fruit, bloemen en thee verbouwd.
Hiervoor werden vanuit Zuid-India ex-
tra arbeiders aangetrokken. Vandaag
kom in je in deze streek dan ook heel
wat ‘Indische Maleisiërs’ tegen. Ze le-
ven er goed geïntegreerd, zijn buiten-
gewoon vriendelijk en kunnen hier
hun tradities en religie beleven zoals
in hun thuisland. Er zijn in de Cameron
Highlands een drietal nederzettin-
gen ontstaan waarrond plantages
en serrecomplexen zijn opgetrok-
ken. Het overige gebied is nog steeds
ongerepte natuur met een subtro-
pisch regenwoud. De hele regio bezit
een uniek microklimaat en daardoor
een grote biodiversiteit. De fauna en
de fl ora zijn dan ook zeer omvang-
rijk en veelzijdig. Typische plantenfa-
milies zijn: Camelia’s, Nepenthes en
Rhododendrons. De regio telt ook veel
orchideeën, waarschijnlijk het meest
van heel West-Maleisië.
Na een dag reizen kwam het voor-
noemde, nieuwe gezelschap terecht in
Tanar Rata, één van die drie dorpjes in
de Cameron Highlands.
De volgende ochtend stond (na de no-
dige voorbereiding) een trektocht op
het programma en wel via het Pad 10
en 11, die zelf aansluiten op Pad 12. Al
deze paden werden in de jaren ’90 aan-
gelegd om het toen nog prille verkeer
van ecotoeristen de jungle te laten
ontdekken. Sommige van deze paden
zijn ondertussen alweer verdwenen
door infrastructuurwerken of door
gebrekkig onderhoud. Die trektocht
startte even buiten dat dorp via een
privétuin. De stokoude tuineigenaar
had het algauw over zijn Camelia- en
Spathiphyllum collectie. Binnen zijn
fraaie plantencollectie hadden sommi-
gen van zijn orchideeën zichzelf uitge-
zaaid. Zo stonden daar verschillende
Coelogyne asperata.

oostelijk panorama in de buurt rond tanar rata.

Sommige hadden een diameter van
wel één meter en op 20cm grote bul-
ben stonden 1,30m-lange bladeren. Op
een boom groeide een Bulbophyllum
lobbii van ruim 1 m lengte. De plant be-
stond uit meer dan 100 bulben en tel-
de enkele tientallen bloemen. Tussen
een pak rode Spathiphyllums werd
een Cymbidium dayanum aangetrof-
fen, benevens enkele Dendrobium-
species, Grammatophyllum scriptum,
Grammatophyllum speciosum, een
Liparis soort, ook nog een Pinalia sp.,
een Pholidota imbricata en verschil-
lende Spathoglottis plicata. Deze
tocht was echt nog geen tien minuten
aan de gang of er werden daar al méér
orchideeën gezien dan alle dagen
voordien. Ook prachtige Cymbidium-
hybriden stonden in het ochtendlicht
mooi te wezen met hun goudgele kleu-
ren. De dauwdruppels hingen nog aan
de bloemen. Het gezegde ‘De ochtend-
stond geeft goud in de mond’ moet
hier wel zijn uitgevonden.
Nog in die zelfde tuin waar het pad
doorheen leidde stonden op een hel-
ling immense boomvarens en daar
startte de trekking op dat fameuze
Pad 10. Wegwijzers of markeringen zijn
er niet maar het pad is goed zichtbaar
zodat er niet al te gauw zou worden
verdwaald. Op een plaats waar het
zich slingerde tussen grote boomwor-
tels, hingen tientallen epifieten, waar-
onder veel orchideeën. Op een afge-
broken tak had zich de Bulbophyllum
corolliferum, (een miniatuurorchi-
dee) gevormd met donkerpaarse bloe-
men die in waaiervorm staan op zo’n
tak. Iets verder in een boom groei-
de een Chelonistele sulphurea pas
in bloei met lichtbruine bloemen en
met oranje op de kam van de lip. De
meeste Chelonistele soorten komen
chelonistele sulphurea
voor op Borneo en zijn verwant met
het Coelogyne-geslacht. In het tegen-
licht viel daar ook de typische blad-
structuur op van een Sarcanthinae. Na
enkel seconden, ietsje verder, was er
de aangename ontmoeting met een
bloeiende Cleisostoma discolor. De
plant is verwant met de Vanda, maar
is veel kleiner en vertoont afhangen-
de lange takken waaraan 5 tot 6 mm
kleine bloemen hangen in geel-groene
kleuren met een rode streep op de se-
palen. Helaas konden niet alle orchi-
deeën op dit pad van nabij worden be-
keken, wat onmisbare telelenzen dan
gelukkig wél vermogen te doen. Op de
top kon alweer van een prachtig pa-
norama worden genoten, terwijl daar
midden in het het vele groen, Tanar
Rata ligt ingebed. In de vallei ernaast
situeren zich theeplantages en oost-
waarts zie je niet anders dan het re-
genwoud. Dààr tussen hoge grassen
verwelkomen je Nepenthes-planten.
Grote donkerbruine, bijna zwarte ‘be-
kers’ hangen aan de uiteinden van de
planten. Ze behoren tot de vleeseten-
de plantensoorten. Insecten worden
namelijk aangetrokken door een geur
afkomstig uit de beker. Eenmaal er bin-
nenin kunnen ze er niet meer uit, door-
dat een soort dekseltje hen de uitgang
verspert. De binnenwand bevat overi-
gens een glibberige stof waardoor het
opwaarts eruit-kruipen onmogelijk is.
Uiteindelijk sterft de bezoeker door
uitputting en verteert die in het water
dat de beker deels vult. Dit vormt het
voedsel nodig voor de plant.
En dan na de top gaat het uiteraard
bergafwaarts, en dit door zeer dichte
vegetatie. Elke vierkante decimeter
bezit een interessante plant zodat je
voorzichtig en bijna schoorvoetend
vooruitkomt. Op een bed van prachti-
ge lichtgroene mossen bloeien kleine
witte Begonia’s. Boven je hoofd pron-
ken heel mooi gevormde bladeren van
varens, en zo val je van de ene verba-
zing in d’ andere, waarbij je ook nog
oog moet hebben voor reptielen zoals
de nepenthes-plant

de lichtbruine slangen. Hier beleef je
de natuur op z’n best en op z’n mooist.
Bij een ander uitzichtpunt staan dan
weer schitterende Rhododendrons
met sneeuwwitte bloemen. Het einde
van Pad 12 situeert zich in een stukje
weiland bezaaid met Arundina gra-
minifolia. Deze orchidee staat ook
bekend als de ‘bamboe-orchidee’ van-
wege haar rietachtig uiterlijk. De
roze bloemen ontluiken, komen één
na één op de kop van de stengels en
houden 3 tot 4 weken. Deze orchidee
komt voor in de hele tropische wereld
en kent een recordaantal bestuivers,
waaronder kevers, termieten en zelfs
kolibries. In het grasland daar vind je
ook ‘bekerplanten’ terug, en enkele
Mycaranthes oblitterata’s. Dit zijn zeer
rijk bloeiende orchideeën met bijzon-
der geurende bloemen verwant met
het Eria geslacht.
Na deze wonderbaarlijke en onverge-
telijke ochtendtrip volgde dan in de
namiddag het bezoek aan het Boh Tea
Centre. Daar ontdek je het hele pro-
ces van theeplukken, -malen, -drogen
en –verpakken. In een modern gebouw
drink je dan thee terwijl je uitkijkt op
de prachtige theeplantages, wat nog
een bijzondere ervaring is.
De volgende dag gaat de reis naar
Melaka (Malakka), gelegen aan de
Straat van Melaka, wat een deel is van
de Indische Oceaan. In zijn lange en be-
wogen geschiedenis was deze haven
een belangrijke handelsstad, die bezet
werd onder andere door Indonesiërs,
Portugezen, Nederlanders en Britten.
Waar handel wordt gedreven moeten
wel Chinezen aanwezig zijn. Dat is ook
hier niet anders. Het Chinatown van
Melaka is een toeristische trekpleister
met tempels, fraaie gevels, een gezel-
lige markt en een boeiend straatleven.
De dag nadien komt Singapore aan
de beurt, een van de mooiste stadsre-
gio’s ter wereld en een voorbeeld op
menig beleidsvlak. Met zijn 683 km²
werd Singapore de kleinste staat van
Zuidoost-Azië en telt ongeveer 4,7 mi-
loen inwoners. Het gebied wordt ‘ het
Zwitserland van de Tropen ‘ genoemd:
het kent een zeer hoge welvaart, het
bezit één van de drukste havens ter
wereld naast moderne scholen op
alle niveau’s, en klinieken. De nette,
groene en aantrekkelijke binnenstad
van deze metropole smeltkroes, ge-
tuigend van goed beheer, oogt heel
eigentijds met goedwerkende open-
baar vervoersnetten, met imposante
wolkenkrabbers, met de meest luxueuze
hotels, gigantische shoppingcenters
witte rhododendron de bloem van de arundina graminifolia
een veld vol arundina graminifolia
mycaranthes oblitterata

de theeplantages rondom het boh tea center
het visitor center van boh tea
en een indrukwekkende bankenwereld.
Charmante plekjes wisselen er mekaar
af zoals Chinatown, Little India en heel
wat goed onderhouden parken en plant-
soenen. De stad kent amper misdaad.
Het 20ste Wereld Orchideeëncongres
liep van 13 tot 16 november 2011. Zo’n
WOC wordt sinds 1954 om de drie jaar
georganiseerd, telkens in een andere
stad. De stad Singapore genoot a1 in
1963 het voorrecht om dat congres te
organiseren. Door haar uitstekende
infrastructuur, haar centrale ligging in
Azië zowel geografisch als commerci-
eel had ze troeven genoeg om dit eve-
nement nogmaals te organiseren. Dit
grootse evenement bestaat uit con-
gressen, een orchideeëntentoonstel-
ling, jurering, verkoop van orchideeën
en aanvullende sociale evenementen
zoals begeleide uitstappen en zelfs
reizen, workshops, enz. Door de snel
groeiende economieën in Aziatische
landen en de kennis van westerse
landen werd het congresthema ge-
doopt tot: ‘Where New and Old World
Orchids Meet‘.
De organisatie kon er overigens uit-
pakken met een splinternieuwe en ver-
bluffende locatie: de Marina Bay Sands
Complex met geïntegreerde omgeving.
Het complex telt winkelgalerijen, een
congrescentrum, theaterzalen, een
museum, een casino en een enorm en
opvallend hotel, waarvan het globale
concept thans nog uniek is ter wereld.
Dat telt immers meer dan 2.500 kamers
verdeeld over drie torengebouwen van
meer dan 200 m hoog. Op hun dak is
een gigantisch terras gebouwd dat de
hoteltorens verbindt. Het uitzicht van
daarboven is fantastisch, want de be-
zoeker kijkt er uit over heel Singapore,
en zelfs kan je de grote Maleisische
stad Johor Bahru zien liggen. Op dat
fameuze dakterras, dat enkele voet-
balvelden groot is en ook alweer knap
werd ingericht, tref je onder andere
verschillende restaurants en bars aan,
een observatieplatform, enz. Daar
kunnen hotelgasten zwemmen op
ruim 200 m boven de begane grond…
tenminste als er geen donderstor-
men opsteken. Het hotel ligt tegenover
het financiële hart van het Marina Bay
Reservoir. In de buurt zijn nog tal van
andere gebouwen in aanbouw, waaron-
der de Gardens by the Bay: een specta-
culair serrencomplex waar men weldra
verschillende klimaten gaat nabootsen.
Hier komt een mediterrane plantencol-
lectie, een Baobab-bomencollectie en
een koel nevelwoud met tal van ber-
gorchideeën. In première mochten de
congressisten er al eens een kijkje gaan
nemen. In 2012 is het toegankelijk voor
het brede publiek.
aranthera james storie

in zijn lange en bewogen geschiedenis was melaka een belangrijke handelsstad
melaka is een toeristische trekpleister met tempels, fraaie gevels, een gezellige markt en een boeiend straatleven
Het congres en de tentoonstelling wa-
ren een groot succes. Meer dan 130 spe-
cialisten en wetenschappers uit 31 lan-
den gaven er spreekbeurten en meer
dan 300.000 bezoekers kwamen naar
de orchideeënshow ; onder hen vele
prominenten waaronder de president
van Singapore en sir Elton John. Ook
naar hem werd een orchidee genoemd.
De ingang was een lange hal die vol
hing met witte Dendrobium- en Vanda-
snijbloemen. Men liep er door een tun-
nel van duizenden witte orchideeën.
De show zelfs strekte zich uit over een
oppervlakte van 16.000 m² en telde 75
standen. Er waren vertegenwoordi-
gingen uit 23 landen en 5 continenten.
Ongeveer 50.000 orchideeënplanten
moesten door 200 juryleden worden
gekeurd: voorwaar een hele klus!
De eerste prijs voor de mooiste stand
ging naar de Chaiwathana Orchid
Garden van the Royal Horticultural
Society van Thailand. De stand was
100m² groot en was zo’n 4m hoog. Als
achtergrond werd een verwilderd pri-
mair regenwoud aangelegd met daarop
tientallen clusters van orchideeënsoor-
ten. Elke cluster had een andere kleur.
De tweede prijs ging naar de Orchid
Society of Papua New Guinea. Die
stand had een oppervlakte van 100
m² vol Dendrobium antilope-types.
Sommige van deze planten waren wel
2 meter hoog. Ze hebben bijzonder
gevormde bloemen waarbij de peta-
len omhoog krullen zoals de horens
van een antilope. Tussen deze zee van
bloemen in, stonden grote maskers
van inheemse stammen, versierd met
orchideesnijbloemen. In hun stand
stonden enkele niet geïdentificeerde
Dendrobium species.
Enkele andere opvallende aanwezi-
gen waren de Myanmar Floriculturist
Association en the Orchid Council of
New Zealand. Ook zij showden orchi-
deeën die je slechts zelden buiten hun
grenzen te zien krijgt.
De trofee voor de mooiste plant, of be-
ter bekend als ‘Grote Kampioen van
de Show’ (GC/20WOC) ging naar een
Cycnoches Taiwan Gold ‘Orchis’ van
Orchis Floriculturing uit Taiwan. Deze
plant met forse bladloze bulben, droeg
een zestal gebogen takken met daarop
welriekende geelgroene bloemen. De
bloemen waren voor een Cycnoches
bijzonder groot en werden dus een te-
rechte winnaar. Op de tweede plaats
kwam een Paphiopedilum Du Motier
‘Victoria Village’, gekweekt door The
Eric Young Foundation uit Jersey, één
van de Britse Kanaaleilanden. Een
kruising van Paphiopedilum Gloria
Naugle met Paphiopedilum vietna-
mense. P. Gloria Naugle is een kruising
tussen Paphiopedilum rothschildia-
num en Paphiopedilum micranthum.
Deze tentoongestelde cultivar had alle
kwaliteiten van de drie wilde soor-
ten in zich: de dikke schoen van de P.
micranthum, de brede petalen en de
tekening op de vlag van P. rothschildi-
anum en de donkerpaarse kleur van
de P. vietnamense. Andere winnaars
waren een Zilveren Medaille voor
een indrukwekkend grootbloemige
Ascocenda Varuth Leopard en een
Gouden Medaille voor een Calanthe
Bel Royal ‘#1’ ook al van The Eric Young
Orchid Foundation.
Bijzonder te waarderen onder de hy-
briden was de Paphiopedilum Sierra
Mist ‘Omoteyama’ van het bedrijf
Hanajima Orchids: dit betrof een dui-
delijke kruising waarin de P. bellatu-
lum en de P. niveum nadrukkelijk aan-
wezig zijn.
Er waren afzonderlijke prijzen voor de
botanische of wilde orchideeënsoor-
ten. Een Gouden Medaille was er voor
een bijna inktzwarte Paphiopedilum
leucochilum’Blumen Insel’ ook al
van het bedrijf Hanajima Orchids
uit Japan. Een bijzonder grootbloe-
mige Brassavola nodosa ‘Ei Yuan
Hong’ won een Zilveren Medaille en
een Dendrobium lasianthera won de
prijs voor Best Species. De 1ste prijs
voor de beste Oncidium ging naar een
Oncidium alexandrae ‘Barcombe’, tot
vóór kort gekend onder zijn synoniem
Odontoglossum crispum. Deze plant
werd gekweekt door Mc Bean’s Orchids
uit Cooksbridge, Groot Brittannië.
De prijs van de ‘Beste Phalaenopsis
Species’ ging zeer terecht naar een
Phalaenopsis cornu-cervi ‘Red’, ook ge-
kend onder de vorm chattaladae. De
bloemen waren uitzonderlijk donker-
rood en hadden een ‘gezonde‘ glans
op de bloembladeren.
Na het congres werd deze reis afge-
rond met een dagbezoek aan de fa-
meuze Botanische Tuin van Singapore.
Deze is op deze reis minstens een even
groot hoogtepunt als het W.O.C.. Ze is
terecht wereldberoemd voor haar or-
chideeëncollectie, de conservering en
haar onderzoek.
Vandaag telt de collectie meer dan 600
botanische orchideeën en 1.500 hy-
briden. Tussen 1928 en 1994 werden er
zo’n 300 kruisingen geregistreerd. Het
is een traditie dat een nieuwe kruising
de naam krijgt van een bezoekende
(internationale) hoogwaardigheids-
bekleder. Zo is er een Mokara Laura
Bush (de echtgenote van George Bush.
Zij was er in 2003). Zo zijn er orchidee-
en genoemd naar Nelson Mandela,

vanda hybride
botanische tuin van singapore
naar keizer Akihito, Kofi Annan, Queen
Elizabeth II, acteur Jackie Chan en
Margaret Thatcher. In 1996 waren de
toenmalige premier Jean-Luc Dehaene
en zijn vrouw er, en zo is daar nu een
Dendrobium Jean-Luc Dehaene ‘Celia’:
een mooie witte hybride met een geel
hart die gemakkelijk 15 bloemen per
tak draagt. Op 27 november 2008 be-
zocht prinses Mathilde de tuin en werd
de Spathoglottis Philippe ‘Mathilde’ er
naar haar genoemd.
De tuin werd aangelegd in 1859, maar
kende pas een echte opleving met de
komst van Henry Ridley in 1888. Hij
werd er toen conservator van die tuin.
Zijn voorliefde voor orchideeën zorgde
ervoor dat al een jaar later een speci-
ale orchideeënkas werd gebouwd. Hij
reisde intensief in de regio en verza-
melde aldus tal van planten. Hij start-
te ook een programma met andere
publieke tuinen om planten te ruilen.
Er waren dan regelmatig leveringen
uit Sri Lanka, India en Indonesië. In
1912 stond de inventaris al op 1.739
soorten planten, waarvan 276 orchi-
deeën. In 1893 omschreef Ridley zijn
eerste orchideehybride Papilionanthe
Miss Joaquim (toen nog onder het sy-
noniem Vanda Miss Joaquim). In 1981
werd deze hybride verkozen tot de
nationale bloem van Singapore. Ze
is tot op vandaag de enige hybride
onder de nationale bloemen. Met de
komst van Eric Holttum in 1922 kende
de tuin opnieuw een opleving door
zijn geavanceerde kweekprogramma’s
en oplossingen, om orchideeënza-
den makkelijker te laten kiemen. Zijn
werk leidde tot het realiseren van vele
beroemde kruisingen. Zo ontstond
de Aranthera James Storie, een krui-
sing tussen Arachnis hookeriana en
Renanthera storiei in 1939, de eerste
kruising die in Zuidoost-Azië voor lan-
ge tijd een populaire snijbloem werd.
In dat zelfde jaar ontstond Oncidesa
Goldiana (tot vóór kort gekend onder
haar synoniem: Oncidium Goldiana). Het
betreft een hybride die wereldwijd be-
kend staat als ‘Dancing Ladies’, een zeer
succesvolle snijbloem en een belangrij-
ke ouder van vele nieuwe kruisingen.
De orchideeëntuin binnen die
Botanische Tuin is afgezonderd en
is hier de enige tuin waar je betaalt
voor de toegang. Ze bezit brede pa-
den waarlangs duizenden orchidee-
en opgesteld staan. Na elke bocht zie
je een andere compositie. Kleuren en
soorten werden zorgvuldig geselec-
teerd zodat ze bij elkaar passen. Elk
uitzicht, hoever je ook kijkt, is een
meesterwerk van bloemencomposi-
tie. Hoogtepunten zijn ongetwijfeld
de waterpartijen en de ‘Oncidium-
tunnel’ waar je wandelt onder duizen-
den gele orchideebloemen. Op je weg
in de orchideeëntuin loop je ook door
een kas met een koel bergklimaat. Het
temperatuurverschil tussen binnen
en buiten is aanzienlijk. Toch is het
binnenin toch zo’n 20°C. Het is er erg
vochtig dankzij sprenkelaars en neve-
laars die regelmatig aanslaan om de
nodige luchtvochtigheid te bezorgen.
Ook deze kas zit vol juweeltjes van
orchideeën. Het betreft overwegend
wilde soorten die werden ingevoerd.
Naast de orchideeëntuin is er ook nog
een Evolutietuin, een Gembertuin, een
tuin met geneeskrachtige planten, een
Regenwoud en een Kindertuin. Dit al-
les wordt verbonden met gemakke-
lijke wandelpaden afgewisseld met
enkele grote vijvers. Eenmaal voldaan
kan je aan de ingang genieten van een
verfrissend drankje of de geschenken-
winkel induiken. Hier werd deze reis
afgesloten met een rugzak vol onver-
getelijke herinneringen.
Referenties:
- Lonely Planet – Malaysia, Singapore
& Brunei, 7th edition, C. Rowthorn,
D. Andrew, P. Hellander &
C. Lindenmayer.
- Native Orchids of Peninsular
Malaysia, Chris K.H. Teo.
- Orchid Digest – Vol. 76 – 1, Bev Tall.
- Orchids of the Singapore Botanic
Gardens – 3th edition, H. Oakeley,
C.S. Chung & H. Ibrahim.

lauwstraat 74
9051 sint-denijs-westrem (b)
t & f +32 (0)9 221 15 85
e info@orchideeen-petrens.be
www.orchideeen-petrens.be