RUIMTELIKE ONTWIKKELINGSRAAMWERK (ROR) RUIMTELIKE ...

MUNISIPALITEIT SWARTLAND ALGEMENE RUIMTELIKE VOORSTELLE 

RUIMTELIKE ONTWIKKELINGSRAAMWERK (ROR) VOLUME I 

RUIMTELIKE ONTWIKKELINGSRAAMWERK 

(ROR) 

OPGESTEL DEUR: CK RUMBOLL & VENNOTE 

RAINIERSTRAAT 16 

MALMESBURY 

TELEFOON: 022-4821845 

FAKS: 022-4871661 

E-POS: rumboll@wcaccess.co.za 

KONTAK PERSONE: MNR. BERTIE VERSTER 

ME LOUNA DU TOIT 

MNR QUINTON BALIE 

ME CARISSA PIETERS 

RUIMTELIKE VOORSTELLE 

CK RUMBOLL & VENNOTE/ OVP LANDSKAPSARGITEKTE/ SKC ENGINEERS 1



INHOUDSOPGAWE 

Bladsy 

AFDELING I: Inleiding 5 

1.1 Inleiding 5 

1.2 Agtergrond 5 

1.3 Definisie: Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk 6 

1.4 Studiegebied 6 

1.5 VISIE Stelling 6 

1.6 Beplanningsraamwerke 7 

AFDELING II: Ontwikkelingsprofiel 14 

2.1 Inleiding 14 

2.2 Nasionale Groei 14 

2.3 Wes-Kaapse Groei 14 

2.3.1 Oppervlakte 15 

2.3.2 Bevolking 15 

2.4 Metropolitaanse Uitbreiding 15 

2.4.1 Blaauberg Groei 16 

2.4.2 Tygerberg Groei 17 

2.5 Weskus Behoefte 17 

2.6 Munisipaliteit Swartland 17 

2.6.1 Bevolkingsprojeksies 17 

AFDELING III: Omgewingskarakter, Beboude en Onbeboude Omgewing 19 

3.1 Streeksomgewingkarakter en beeld 19 

3.2 Visie vir publieke oopruimte 20 

3.3 Raamwerk komponente 20 

Algemene Riglyne: 22 

Ingangspoort 24 

Bewegingsnetwerk 26 

Publieke Nodusse 29 

Publieke Fasiliteite/ Sosiale Foci 31 

Ekonomiese Foci 34 

Groen Ruimte 36 

3.4 Publieke oopruimte raamwerk vir elke dorp 38 

AFDELING IV: Infrastruktuur & Gemeenskapsfasiliteite 39 

Kwessies 39 

Doelwit 39 

Strategieë 39 

Aksieplanne 39 




AFDELING V: Behuising & Landbou 41 

Kwessies 41 

Doelwit 41 



AFDELING VI: Ekonomiese Ontwikkeling & Toerisme 44 

Kwessies 44 

Doelwit 44 



AFDELING VII: Gesondheid & Welsyn & Openbare Veiligheid 46 

Kwessies 46 

Doelwit 46 



AFDELING VIII: Opleiding, Kapasiteitsbou & Kommunikasie 48 

Kwessies 48 

Doelwit 48 



AFDELING IX: Sport, Rekreasie & Natuurgebiede 49 

Kwessies 49 

Doelwit 49 



AFDELING X: Volume 2 van ROR 51 

BYLAES 

BYLAE A: Beplanningstandaarde 52 

1. Inleiding 52 

2. Werkswyse 52 

3. Grondgebruikskategorieë 55 




BYLAE B: Beplanningsriglyne 57 


2. Beplanningsterminologie 57 

BYLAE C: Biostreek Beplanning 67 


2. Ruimtelike beplanningskategorieë 67 

BYLAE D: Grondindelings 71 


2. Grondindelings vir Swartland Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk 71 

BYLAE E: Publieke Deelname 73 

KAARTE, FIGURE, TABELLE & FOTOS 

Kaart 2.1: Nasionale opset 14 

Kaart 2.2: Wes-Kaapse konteks 15 

Kaart 2.3: Blaauwberg/ Tygerberg-Noord Uitbreidings 16 

Kaart 2.4: Weskus ligging 17 

Figuur B2.1: Aktiwiteitskorridor 55 

Figuur B2.2: Aktiwiteitsas 56 

Figuur B2.3: Aktiwiteitstraat 57 

Figuur B2.4: Dorpsnodus 58 

Figuur B2.5: Plaaslike nodus 59 

Figuur B2.6: Oopruimte netwerk 60 

Figuur B2.7: Stedelike randgebied 61 

Figuur B2.8: Verdigting 62 

Figuur B2.9: Gemengde gebruike 63 

Figuur B2.10 Biosfeer model 67 

PLAN 1: LIGGINGSPLAN VAN DIE STUDIEGEBIED 

PLAN 2: BIOSFEER KATEGORIEë VIR STUDIEGEBIED 

PLAN 3: LANDBOU GRONDPOTENSIAAL 

PLAN 4: NATUURLIKE PLANTEGROEI BINNE STUDIEGEBIED 




AFDELING I: INLEIDING 

1.1 INLEIDING 

Die daarstel van die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) vir Swartland Munisipaliteit spruit vanuit die 

Geïntegreerde Ontwikkelingsbeplanningsproses. Artikel 25 van die Munisipale Stelselswet, 2000 (Wet 32 van 2000), 

maak dit verpligtend vir alle munisipaliteite om Geïngegreerde Ontwikkelingsplanne (GOP’e) vir hul regsgebiede op te 

stel. Artikel 26 van die Stelselswet bepaal dat een van die kernelemente van ‘n GOP, ‘n Ruimtelike 

Ontwikkelingsraamwerk (ROR) moet wees. 

Die ROR dokument is as volg saamgestel: 

VOLUME 1: ALGEMENE RUIMTELIKE VOORSTELLE 

VOLUME 2: RUIMTELIKE VOORSTELLE VIR WYKE 

WYK 1: Koringberg, Moorreesburg, Misverstanddam 

WYK 2: Ruststasie en landelike gebied aangrensend tot Moorreesburg 

WYK 3: Riebeek Kasteel, Riebeek-Wes en PPC dorp 

WYK 4: Yzerfontein, Jakkalsfontein, Grotto, Ganzekraal, gedeelte van Darling en Dasseneiland 

WYK 5: Darling en landelike gebied tussen Darling en Malmesbury 

WYK 6: Abbotsdale, Chatsworth, Kalbaskraal, Riverlands 

WYK 7: Malmesbury-Sentraal 

WYK 8: Malmesbury en landelike gebied 

WYK 9: Malmesbury-Suid en -Wes (Ilinge Lethu en Wesbank) 

WYK 10: Malmesbury-Wes (Schoonspruit) 

1.2 AGTERGROND 

Met die tot standkoming van die nuwe bedeling ten opsigte van plaaslike bestuur in Suid-Afrika het wetgewing 

gemeenskappe baie meer inspraak in plaaslike bestuur gegee. Hierdie aksie staan bekend as die Geïntegreerde 

Ontwikkelingsbeplanningsproses en word verwoord in ‘n Geïntegreerde Ontwikkelingsplan (GOP). So ‘n GOP is reeds 

vir Munisipaliteit Swartland se regsgebied opgestel en word jaarliks hersien aan die hand van die gemeenskap se insette 

tot die munisipale begroting. Baie van die voorstelle in die GOP aangaande prioriteite of belangrike projekte het egter 

ruimtelike implikasies en vandaar die behoefte vir ‘n Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) waarvolgens die 

ruimtelike ordening van grondgebruike volledig verder ondersoek word. Die ROR spruit dus voort uit die GOP. Met die 

daarstel van die GOP is daar tydens werkswinkels met die gemeenskap ‘n visie asook ‘n missie vir die studiegebied 

geformuleer terwyl ‘n SWOT-analise (sterkpunte/ swakpunte/ geleenthede/ bedreigings) ook deurloop is. Vanuit hierdie 

proses is daar sekere KWESSIES soos van toepassing op die ROR geïdentifiseer. Die ruimtelike kwessies is volgens 

ses van die GOP Sektorale Prioriteitsareas geklassifiseer, om sodoende eenvormigheid te bewerkstellig, naamlik: 

INFRASTRUKTUUR & GEMEENSKAPSFASILITEITE 

BEHUISING & LANDBOU 

EKONOMIESE ONTWIKKELING & TOERISME 

GESONDHEID EN WELSYN & OPENBARE VEILIGHEID 

OPLEIDING, KAPASITEITSBOU & KOMMUNIKASIE 

SPORT EN REKREASIE & NATUURGEBIEDE 




Die verdere motivering om bestaande GOP sektorale prioriteite te gebruik, is dat befondsing vir projekte in die ROR, 

slegs beslag kan vind in die GOP, met ander woorde daar kan slegs binne die GOP begroot word vir projekte van die 

ROR. 

Volgens die Plaaslike Regering Munisipale Strukture Wet (Wet 27/ 1998) is Munisipaliteit Swartland as ‘n Tipe B 

Munisipaliteit geklassifiseer met die Weskus Distriksmunisipaliteit as Tipe C Munisipaliteit. Die nuwe munisipale gebied 

omvat die 10 wyke soos reeds uiteengesit. 

1.3 DEFINISIE: RUIMTELIKE ONTWIKKELINGSRAAMWERK (ROR) 

Die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) het ten doel om: 

Die ruimtelike beplanning met gepaardgaande ontwikkeling oor die volgende 20 jaar formeel te rig, te stuur en te 

koördineer 

Die GOP ruimtelik in te lig 

Openbare besteding strategies te rig 

Rigting en vertroue aan die privaatsektor te verskaf ten opsigte van investering 

Nasionale en provinsiale departemente se goedkeuring te bekom vir plaaslike beplannings- en beleidsbeginsels 

Vir die daarstel van die ROR en meer spesifiek die vooruitbeplanning in die ROR, sal dit nodig wees om eerstens 

aandag te gee aan algemeen aanvaarde beplanningstandaarde (aangeheg Bylae A) asook beplanningsriglyne soos 

geformuleer vanuit die kwessies en projekte (aangeheg Bylae B). 

1.4 STUDIEGEBIED 

Die studiegebied omvat die totale munisipale gebied soos saamgestel uit die genoemde 10 wyke. In oppervlakte 

beslaan die studiegebied 3700 vierkante kilometer wat sowat 12% van die Weskus streek uitmaak. 

1.5 VISIE STELLING 

‘n Beplanningsvisie stelling is vir die betrokke regsgebied geformuleer om die Swartland Munisipaliteit se bona fides ten 

opsigte van toekomstige beplanning duidelik te stel. Die beplanningsvisie lees as volg: 

MUNISIPALITEIT SWARTLAND ONDERNEEM OM MET SINVOLLE 

VOORUITBEPLANNING ‘N VOLHOUBARE GEïNTEGREERDE LEEFOMGEWING 

VIR AL SY INWONERS TE SKEP 

Plaaslike owerhede word al meer op hulself aangewese vanweë gedelegeerde bevoegdhede asook klein begrotings wat 

jaarliks meer prioriteite moet aanspreek. Daar is dus nie ‘n ander keuse as om dorpe optimaal te laat funksioneer nie. 

Die rol wat beplanning binne hierdie nuwe strukture moet speel, is dus uiters belangrik en dit dan die rede vir die 

formulering van ‘n visie om so rigting aan te dui. Hierdie visie het ten doel om alle toekomstige beplanning vir die volle 




regsgebied op ‘n sinvolle en volhoubare basis te hanteer asook alle moontlike hulpbronne te integreer en so optimaal te 

benut. 

1.6 BEPLANNINGSRAAMWERKE 

1.6.1 Geïntegreerde Ontwikkelingsplan 

Soos reeds genoem is die GOP vir die regsgebied reeds saamgestel. Die GOP het ten doel om deur middel van 

publieke deelnemingsprosesse die gemeenskap inspraak te gee in die beplanning en bestuur van die regsgebied. Dit is 

dan hier waar die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) direk sy beslag vind as uitvloeisel of verlengstuk van die 

GOP. 

Vanuit die GOP is as VISIE gestel: 

‘n Bemagtigde, samehorige en vooruitstrewende gemeenskap in ‘n kwaliteit omgewing. 

Deur middel van die ruimtelike ontwikkelingsbeplanningsproses word die gemeenskap dan juis bemagtig om met 

sinvolle vooruitbeplanning welvaart na die omgewing te lok asook te vestig en sorg te dra dat ‘n kwaliteit omgewing 

gewaarborg en tot stand gebring kan word. 

As MISSIE is gestel: 

Die fasilitering van effektiewe gemeenskapsdeelname om ‘n vooruitstrewende, gesonde en 

verenigde gemeenskap daar te stel, geskoei op die volgende waardes: 

- Bekostigbaarheid 

- Deursigtigheid 

- Volhoubaarheid 

- Behoud van die landelike karakter 

- Volle gemeenskapsbetrokkenheid 

Die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) moet daartoe bydra dat hierdie Missie verwesenlik kan word en is dit dan 

veral ten opsigte van die daarstel van ‘n vooruitstrewende deelnemende gemeenskap, volhoubaarheid asook die 

behoud van die landelike karakter waar die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk ‘n rol behoort te speel. 

Alle ruimtelike kwessies is dan volgens die GOP prioriteitsareas ingedeel soos reeds genoem. 

1.6.2 Geïntegreerde Ontwikkelingsplan: Weskus streek 

Die GOP vir die streek is reeds onder toesig van die Weskus Distriksmunisipaliteit voltooi en word sorg gedra deur die 

plaaslike owerheid dat beoogde aksieplanne binne die Swartland Munisipale-gebied, die streek-GOP ondersteun en 

komplimenteer. 

As VISIE staan die streek-GOP ‘n beter kwaliteit lewe vir al sy inwoners voor wat behels dat alle aspekte rakende 

gemeenskapslewe asook fasiliteite aandag moet kry. 

1.6.3 Biostreek Beplanningsraamwerk vir die Wes-Kaap provinsie 

Die genoemde raamwerk is deur die Weskaap Provinsiale Administrasie daargestel om as riglyn vir veral 

distriksmunisipaliteite asook plaaslike owerhede te dien vir die uniforme en volhoubare bestuur van ons hulpbronne. Dit 




verskaf dan ‘n raamwerk vir die afbakening van biostreke soos geskoei op biostreek beplanningsbeginsels. Baie 

belangrik is ook dat dit riglyne verskaf waarvolgens die hele provinsie se grondgebruike geklassifiseer word en wel deur 

middel van die Ruimtelike Beplanningskategorieë (RBK’e). ( Sien Bylae C) 

1.6.4 Witskrif: Volhoubare Kusontwikkelingsbestuur Beleidsprogram vir Suid-Afrika 

Die beleidsprogram soos genoem is opgestel vir die hele kusgebied van Suid-Afrika en is onder beskerming van die 

Departement van Omgewingsake en Toerisme. Provinsie Wes-Kaap is tans besig met die opstel van regulasies ter 

implementering van die program. 

1.6.5 Provinsie Wes-Kaap: Kussone Beleid 

Genoemde konsep grondgebruik en geïntegreerde bestuursbeleid is daargestel om die unieke karakter van die 

kusgebiede te beskerm asook die sosiale en ekonomiese voordele gesamentlik aan te spreek en te bestuur. Die 

kusbeleid is gebasseer op die biostreek beplanningsbeginsels waarvolgens die behoeftes van die ekologiese prosesse 

met dié van die gemeenskappe geïntegreer word om sò dan die kusgebiede volhoubaar te kan laat ontwikkel. 

1.6.6 Groenskrif: Bewaring en volhoubare gebruik van Suid-Afrikaanse biologiese diversiteit 

Suid-Afrika is een van drie lande wêreldwyd met die hoogste voorkoms van bio-diversiteit met sowat een miljoen 

spesies. Die Groenskrif spreek die integrering van bewaring en beplanning aan ten opsigte van genetiese diversiteit, 

spesie diversiteit en ekosisteem diversiteit waar die beginsels vir die integrasie van bio-diversiteitsbewaring en 

grondgebruiksbeplanning neergelê word. 

1.6.7 Weskus Substreek Struktuurplan/ Weskus Distrik: Ruimtelike Plan 

Die Weskus Substreek Struktuurplan asook die Ruimtelike Plan vir die Weskus Distrik het ordelike ruimtelike 

ontwikkeling van die regsgebied van die Weskus Distriksmunisipaliteit ten doel. Verder maak dit voorsiening vir 

Biostreekbeplanning voortspruitend uit UNESCO se MAB-program (“Man and the Biosphere”) waarvolgens biostreke vir 

die provinsie afgebaken is en waarbinne gepoog moet word om volhoubare ontwikkeling te bevorder. Biostreke is 

geskoei op die konsep van Biosfeer Reservate en staan die konsep op drie bene naamlik volhoubare ontwikkeling, 

bewaring en wetenskap. Daar moet dus gepoog word om in die mens se behoeftes te voorsien sonder om die natuur te 

beskadig. Die biostreke soos afgebaken strek oor munisipale grense en sal dit die taak van die betrokke munisipaliteite 

wees om toe te sien dat die biostreek gesamentlik en volhoubaar bestuur word. ‘n Biosfeerreservaat bestaan uit ‘n 

kerngebied (natuurreservate), buffersones (gebiede van beperkte ontwikkeling) en oorgangsones (landbou/ stedelike 

ontwikkelings). Op hierdie manier kan bestaande natuurreservate tesame met areas waar natuurlike plantegroei 

voorkom soos die hoërliggende dele (pieke van berge), landbougebiede asook dorpsontwikkeling in een oorkoepelende 

sisteem saamgebind word. Die dokument is geskoei op die Ruimtelike Beplanningskategorieë waarvolgens die hele 

weskus streek in die breë gekategoriseer is. Verdere gedetaileerde planne sal dus hierdie kategorieë moet implimenteer 

asook verfyn. 

Aangesien Munisipaliteit Swartland se regsgebied oor ‘n groot gedeelte van die substreek strek, is dit belangrik om wyer 

te kyk na dit wat die natuurlike omgewing kan bied en dan die moontlike koppeling daarvan aan ‘n groter netwerk van 

reservate en bewareas. ‘n Gedeelte van die regsgebied (westelike gedeelte) maak reeds deel uit van die Weskus 

Biosfeer Reservaat. (Sien Bylae C vir meer inligting rakende biosfeer beplanning). Die Riverlands natuurreservaat net 

suid van Malmesbury, vorm deel van die oostelike kern van genoemde biosfeer reservaat en strek deur middel van 

korridors regdeur tot teenaan die see en verder noordwaarts tot by die Weskus Nasionale Park. 




1.6.8 Verstedelikingstrategie: Weskus Distriksmunisipaliteit 

Die daarstel van ‘n verstedelikingsraamwerk vir die Weskus Streek spruit regstreeks uit die GOP vir die streek en spreek 

die volgende aspekte aan: 

Behuising 

Landbou 

Dienste 

Instroming en verstedeliking 

Progessiewe ontwikkeling 

Werkskepping 

Ekonomiese groei 

Streeksekonomie 

Toerisme 

Bewaring 

Besoedeling 

Water 

Genoemde strategie is as basis gebruik om die onderskeie dorpe in rangorde te klassifiseer. 

1.6.9 Weskus Ekonomiese Ontwikkelingstrategie/ Ekonomiese Ontwikkelingsraamwerk 

Die Weskus Ekonomiese Ontwikkelingstrategie soos opgestel vir die Weskus Streekontwikkelingsraad asook die 

Ekonomiese Ontwikkelingsraamwerk (Weskus Distriksmunisipaliteit) het die ekonomiese opheffing van die streek in die 

geheel ten doel. 

1.6.10 Wet op Uitbreiding van Sekerheid van Verblyfsreg, 1997 – Wet No. 62 van 1997 (ESTA) 

Die Grondhervormingsprogram van die Departement van Grondsake bestaan uit drie sub-programme: 

Herverdeling van grond ten gunste van minderbevoorregtes en armes 

Restitusie van grondregte aan slagoffers van gedwonge verskuiwing 

Opgradering van grondbesitregte met as doel die bevordering van sekuriteit van grondbesit vir almal (ESTA – 

Uitbreiding van Sekerheid van Verblyfregwet, 62 van 1997) 

Die Departement van Grondsake bied ‘n aantal toekennings en dienste ter ondersteuning van die 

grondhervormingsprogram aan. Toekennings van toepassing op die Tierfonteinomgewing is: 

Vestigings- / grondverkrygingstoekenning behels ‘n maksimum van R16 000,00 per begunstigde huishouding, 

vir gebruik vir die aankoop van grond, die bevordering van grondbesitregte, beleggings in infrastruktuur en 

bouverbeteringe en omheinings, in oorleg met begunstigingsplanne 

Plaaslike owerhede kan ook grondverkrygingstoekennings verkry vir die daarstelling van 

landbouverhuringskemas vir inwoners van dorpe en landelike nedersettings 

Toekennings is daarop gemik om hulp aan, onder andere die volgende persone, te bied: 

Mense sonder grond wat toegang tot grond en vestigingsgeleenthede wil bekom 

Plaasarbeiders en hul gesinne wat hul vestigingsomstandighede en grondbesitvoorwaardes wil verbeter 

Huurarbeiders en hul gesinne 




Huishoudings met ‘n gemiddelde inkomste laer as R4 500,00 per maand (meerderheid in Tierfontein) kwalifiseer vir die 

toekennings. Die Departement van Grondsake het egter beperkte fondse en daarom moet projekte geprioritiseer word. 

Dit impliseer dat sommige aansoeke moet oorstaan of dat slegs ‘n gedeelte van die R16 000,00 toekenning voorsien 

kan word. 

Die toekenning kan onder andere gebruik word om: 

Landelike grond te bekom vir residensiële doeleindes, landbouproduksie en kleinsake ontwikkeling 

Grondbesitregte te verseker, op te gradeer en te registreer 

Huis- en grondverbeteringe aan te bring deur die voorsiening van basiese infrastruktuur soos water, sanitasie, 

vullisverwydering, interne paaie, bo-strukture en omheinings (grootmaat infrastruktuur vir paaie, water en 

sanitasie word nie deur die vestigingstoekenning gedek nie en toegang daartoe moet deur middel van ander 

programme verkry word) 

Kriteria vir die prioritisering van projekte: 

Potensiële begunstigdes moet verkieslik minderbevoorreg / arm wees. 

Nasionale diversiteit en geografiese verspreiding sal in ag geneem word 

Spoed en doeltreffendheid van projekte 

Lewensvatbaarheid en standhoudendheid van projekte 

1.6.11 Wes-Kaapse Konsepbeleid vir die implementering van langtermyn verblyfsekuriteit vir plaaswerkers 

Die visie van die Provinsiale Regering van die Wes-Kaap is dat alle plaaswerkers in staat moet wees om hulle 

permanent te kan vestig. Volgens die beleid behoort alternatiewe vestigingsopsies beskikbaar te wees om permanente 

vestiging te bevorder en te fasiliteer in ooreenstemming met plaaslike behoeftes en omstandighede. Die uitvoering van 

vestigingsopsies behoort by te dra tot volhoubare landelike-, landbou en gemeenskapsontwikkeling in die Wes-Kaap. 

Die behoefte word ook uitgespel om landelike beplannings- en ontwikkelingsinisiatiewe op provinsiale vlak te koördineer. 

Om dit te bereik moet teiken begunstigdes asook sleutel rolspelers op grondvlak by die besluitnemingsproses betrek 

word. 

Die beleid streef na die daarstelling van “op-die-plaas” en “buite-die-plaas” vestigingsopsies (in hierdie geval dan “opdie-hoewe” 

en “buite-die hoewe”) om Wes-Kaapse plaaswerkers en hulle afhanklikes in staat te stel om die verskillende 

verblyf-, behuising- en subsidie voordele en -regte wat tot hulle beskikking is ten volle te benut tesame met die 

verduideliking van hoe en waar hierdie geleenthede vervul kan word. 

Die beleid is gerig op die verskeidenheid van verblyfsbehoeftes van die Wes-Kaapse plaaswerkergemeenskap. Dit 

behels dat alle plaasbewoners, insluitend permanente-, termyn-, huis-, kontrak- en seisoenwerkers en hulle afhanklikes 

gedurende hulle dienstermyn en na aftrede, afgesien van waar hulle tans woon, verblyfvoorkeure met betrekking tot “opdie-plaas” 

en “buite-die-plaas” behoort te geniet. Die beleid sal vestigingsopsies daarstel om verblyfsregte wat deur 

ESTA aan plaaswerkers voorsien word, te fasiliteer en om die verkryging van grond en behuising meer toegangklik te 

maak vir die betrokke plaaswerkers. Verder streef die beleid daarna om die boeregemeenskap bewus te maak van die 

vestigingsopsies en hoe om dit uit te oefen. Dit erken ook die kort- en langtermyn vermoëns van plaaslike owerhede om 

dorpe / landboudorpies te finansier en te bestuur. 

Vestigingsopsies vir plaaswerkers word in twee modelle verdeel, naamlik: 




“Op-die-plaas” opsies 

“Op-die-plaas” opsies is beskikbaar vir plaaswerkers wat tans op die plaas woon en in die toekoms daar sal woon, as 

gevolg van persoonlike voorkeur of omdat omstandighede dit vereis. Die opsie van onderverdeling van die plaas sal 

vestiging, met die gepaardgaande reg van eienaarskap fasiliteer. Verder sal sodanige onderverdeling die verkryging 

van langtermyn sekuriteit deur die benutting van regeringsfondse fasiliteer. By die onderverdeling van die plaas moet 

die volgende in ag geneem word: 

Dit moet die belange van beide die plaaswerkers en eienaars in ag neem. 

Die beoogde ontwikkeling op die onderverdeelde gedeeltes moet koste effektief en uitvoerbaar wees, met die 

benutting van bestaande behuising, paaie en dienste waar moontlik. 

Die volhoubare benutting van landbou hulpbronne moet verseker word en die kadastrale fragmentasie van 

grond vir landboudoeleindes en die “verstedeliking” van landelike gebiede moet sovêr moontlik vermy word. 

In gevalle waar onderverdeling nie moontlik of ‘n onmiddelike behoefte is nie kan verblyfregte versterk word deur middel 

van ‘n notariële akte van serwituut of ‘n huurkontrak wat teen die titelakte van die grond geregistreer word. 

Bykomende meganismes sluit in: 

Opstel van ‘n formele behuisingskontrak tussen die plaaseienaar en die plaaswerker 

Omskrywing van die monetêre waarde van die behuisingsvoordeel 

Instelling van minimum standaarde vir plaaswerker-behuising deur plaaslike owerhede 

“Buite-die-plaas” opsies 

“Buite-die-plaas” vestiging kan gefasiliteer word deur middel van twee tipes vestiging: 

In ‘n bestaande dorp of ‘n nuwe landelike dorp, waar albei openbare nedersettings is onder die jurisdiksie van ‘n 

plaaslike owerheid 

In ‘n landbou dorpie wat ’n private nedersetting is vir die uitsluitlike behuising van die plaaslike 

plaaswerkergemeenskap wat binne ‘n landbougebied geleë is. 

In die lig van die hoë koste vir die stigting en instandhouding (veral die bestuur daarvan) van nuwe landelike dorpe, 

asook die fiskale beperkings op plaaslike owerhede, het die ontwikkeling van nuwe dorpe beperkte toepassing in die 

Wes-Kaap. ‘n Verdere aspek wat deeglike aandag sal moet geniet is die impak van sulke nedersettings op die 

omgewing waarbinne dit beplan word. In Tierfontein se geval is sulke dorpe vir vestiging reeds relatief naby beskikbaar 

in Abbotsdale, Llinge Lethu en Riverlands en sal die skep van verdere dorpe nie haalbaar wees nie. 

1.6.12 Wes-Kaapse Konsepbeleid vir die vestiging van landbouhoewes in die stedelike soomgebied 

Die visie van die Provinsiale Regering van die Wes-Kaap is dat toegang tot grond in die soomgebied van stedelike areas 

sowel as landelike dorpe, asook die benutting daarvan, tot volhoubare landbou- en stedelike ontwikkeling sal bydra. Die 

beleid het ten doel om geleenthede vir aspirant boere te skep om grond in die stedelike soomgebied te bekom en 

landbouhoewes daar te ontwikkel en om aan te dui hoe plaaslike owerhede die benutting van hierdie geleenthede kan 

bevorder. 

Die omvang van die beleid as volg: 

Reageer op die verskeidenheid van landbougrond behoeftes in die soomgebiede van Wes-Kaapse dorpe 

Streef daarna om die volhoubare benutting van landbougrond en -hulpbronne in die stedelike soomgebiede te 

verseker 

Integreer die behoeftes vir landbougrond met ander grondgebruiksbehoeftes in die soomgebiede 




Inkorporeer oorwegings vir omgewingsbestuur by grondgebruikbeplanning in die soomgebiede 

Die tipe ondernemings wat deur die beleid voorsien word, is kommersiële, projekgebaseerde en gemeenskapsboerdery 

ondernemings. Laasgenoemde twee tipe ondernemings val binne die gebied van die grondhervormingsprogramme. 

Landbouhoewes op openbare grond kan gevestig word op bestaande of nuwe munisipale meentgrond of op bestaande 

of onderverdeelde gedeeltes van staats-, provinsiale of munisipale grond. Wat grond in privaatbesit betref kan 

landbouhoewes gevestig word op bestaande of onderverdeelde gedeeltes van plase. 

Nie-boerdery grondgebruike behoort volgens die beleid nie toegelaat te word op hoewes in die soomgebied nie en 

plaaslike owerhede moet die onderverdeling van grond in hierdie areas baie noukeuring monitor en kontroleer. Om die 

verstedeliking in die soomgebiede te voorkom, behoort plaaslike owerhede vestigingsregte op landbouhoewes te beperk 

in ooreenstemming met die voorwaardes wat van toepassing is op landbougrond in landelike areas. 

1.6.13 Malmesbury Plaaslike Struktuurplan 

Reeds in 1985 is daar ‘n Plaaslike Struktuurplan slegs vir Malmesbury opgestel. Dit is reeds in 1989 goedgekeur en is 

dus grootliks verouderd. Met die nuwe benadering tot geïntegreerde ontwikkelingsbeplanning verander die hele wese 

van struktuurplanne soos dit bekend was. Sekere voorstelle is egter steeds van krag en word as deel van die Ruimtelike 

Ontwikkelingsraamwerk geïnkorporeer. 

1.6.14 Darling Struktuurplan 

‘n Struktuurplan is in 1998 vir Darling opgestel waarvolgens riglyne vir die toekomstige beheer, bestuur en moontlike 

herstrukturering van die aanwending van hulpbronne binne Darling neergelê is en wel op so ‘n wyse dat die orde van die 

gebied sowel as die algemene welvaart van die gemeenskap bevorder word. Uitbreidingsrigtings van elke grondgebruik 

is vir ‘n 20 jaar tydperk bepaal met in ag neming van die bewaring van die natuurlike en beboude omgewing. Die 

voorstelle soos in genoemde struktuurplan vervat, word ten volle as deel van die ROR geïnkorporeer. 

1.6.15 Yzerfontein & Omgewing Ruimtelike Plan 

Gedurende 2000 is daar ‘n Ruimtelike Plan vir Yzerfontein en Omgewing voltooi waarvolgens ruimtelike vraagstukke 

geïdentifiseer is en word die voorstelle ter oplossing daarvan asook die voorstelle vir vooruitbeplanning by die Swartland 

ROR geïnkorporeer. 

1.6.16 Malmesbury – Atlantis Ruimtelike Plan (MARP) 

‘n Dokument, Malmesbury – Atlantis Spatial Plan (MARP) is deur die Weskus Distriksmunisipaliteit opgestel en alhoewel 

slegs op ‘n gedeelte van die landelike gebied van die studiegebied van toepassing, word die belangrikste aspekte 

kortliks aangespreek. Behalwe die dorpe Abbotsdale, Chatsworth, Kalbaskraal en Riverlands wat binne die 

studiegebied van die MARP val, is daar ook die Tierfontein-gemeenskap wat onder Munisipaliteit Swartland resorteer. 

Hierdie dokument (MARP), wat reeds deur die Weskus Distriksmunisipaliteit goedgekeur is, spreek die gebied tussen 

Malmesbury en Atlantis aan en is ‘n beleidsdokument wat die toekomstige beplanning en bestuur van die genoemde 

landelike gebied formuleer. 




Die MARP streef daarna om ordelike ontwikkeling asook die algemene welvaart van die gemeenskappe binne die 

studiegebied te bevorder. 

Die MARP ondersteun: 

Behoud van die huidige landelike karakter 

Verhoogde verskeidenheid van landbouverwante grondgebruike insluitende toerisme 

Onderverdeling van landbougrond om kleiner-produksie eenhede te skep wat onderworpe moet wees aan die 

bestaande riglyne van die Departement van Landbou 

Duidelike onderskeid tussen ‘klein plaaseenhede’ ( 20-40 ha), ‘landbou hoewes’ (5-10 ha) en ‘ekstensiewe 

residensiële hoewes’ (Tierfontein val tussen-in met sy hoewes wat wissel in grootte tussen 15 en 20 ha) 

Verhoogde produktiwiteit 

Vestiging van nuwe boere 

Vestiging van verenigings soos die Tierfontein Kleinhoewe Vereniging om gemeenskapsdeelname in plaaslike 

ontwikkelingskwessies te verseker asook die daarstel van grondgebruik- / soneringsriglyne. Die vereniging moet 

verder as waghond optree insake teenstrydige grondgebruike en ook as koördineerders vir plaaslike 

opgraderingsprojekte 

Landbousone I sonering vir ‘klein plaaseenhede’ 

Goedkeuring van fasiliteite soos toeristefasiliteite en plaasstalletjies as vergunningsgebruike onder Landbousone I 

Nodus ontwikkeling gepaardgaande met bestaande interseksies op die N7 

Hierdie dokument speel ‘n belangrike rol in die munisipale gebied, wat die genoemde landelike gebied insluit. 

1.6.17 Tierfontein Beleidsraamwerk 

Die Tierfontein Beleidsraamwerk is deur die Weskus Distriksmunisipaliteit aanvaar as beleidsdokument vir die 

toekomstige ontwikkeling van die Tierfonteinarea. Tierfontein val tans onder jurisdiksie van die Munisipaliteit Swartland 

en het die Raad die genoemde beleidsraamwerk oorgeneem om dan die toekomstige ontwikkeling van die area 

daarvolgens te hanteer. 

1.6.18 Soneringsplan vir Misverstanddam 

Genoemde plan (opgestel deur Departement Waterwese en Bosbou) streef na die integrering van bewaring, 

ontspanning en ontwikkeling om sodoende die optimale gebruik deur almal te verseker. Dit ken aktiwiteit- en 

ontwikkelingsones toe aan die wateroppervlakte asook omringende areas van die dam se opvanggebied. Die plan word 

hoofsaaklik gebruik om privaat asook publieke ontwikkelingsaansoeke binne die opvanggebied te beoordeel. Die plan 

sluit ook alle staatsgrond binne die uitkooplyn in. Die soneringsplan word ondersteun deur die bestuursplan vir die dam 

waardeur gepoog word om die doelwitte van die soneringsplan te koördineer en te implimenteer. 

1.6.19 Misverstanddam Struktuurplan 

Die Struktuurplan is in opdrag van die Weskus Distriksmunisipaliteit opgestel en die hoofdoel van die plan is om ordelike 

en volhoubare ontwikkeling te verseker deur middel van ruimtelike ontwikkelingsriglyne. Dit neem die sosiale, 

ekonomiese en omgewingsimpakte in ag en sluit alle grond binne die opvanggebied van die dam in. Belangrik om 

daarop te let dat die plan geen regte aan grondeienaars toeken of wegneem nie. Die struktuurplan word deur die 

betrokke owerheidsinstansies gebruik om grondgebruik- en ontwikkelingsaansoeke te evalueer asook te help met 

besluitneming. 




Opsommend: Die GOP tesame met die Ruimtelike Plan vir die Weskus Distrik asook die ander genoemde 

beplanningsdokumente, bepaal die breër streekskonteks waarbinne Munisipaliteit Swartland funksioneer en verdere 

beleidsplanne in die toekoms opgestel kan word. Alle bestaande inligting en goedgekeurde beplanningsinisiatiewe word 

dus geïntegreer. Dit kan, tesame met die insette van die onderskeie gemeenskappe binne die regsgebied (GOP en 

ROR publieke deelname prosesse), saamgesnoer word tot een omvattende Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) 

waarbinne alle ruimtelike aspekte of kwessies aangespreek kan word. 

AFDELING II: ONTWIKKELINGSPROFIEL 

2.1 INLEIDING 

Beplanning en veral dan geïntegreerde beplanning, word binne ‘n groter konteks aangepak en staan elke aksie binne 

die raamwerk van die groter wêreld waarbinne dit pas. Die Munisipaliteit Swartland se regsgebied kan dus nie as ‘n 

eiland op sy eie groei nie en is dit nodig dat daar aan die groter konteks aandag gegee word om so die 

ontwikkelingstendense vas te stel asook die impak daarvan op die studiegebied. So is daar tans internasionale riglyne 

(Biosfeer Beplanningsbeginsels soos later behandel) waaraan aandag gegee moet word en pas die beplanning dus by 

die internasionale konteks in. 

2.2 NASIONALE GROEI 

Die nasionale bevolking wat tans op byna 44 miljoen mense geraam word, groei teen een miljoen mense per jaar wat ‘n 

groeikoers van 2,27% verteenwoordig. Teen ‘n norm van vier persone per gesin (en een erf per gesin) kom dit neer op 

250 000 erwe per jaar (of 685 erwe per dag!) wat addisioneel landswyd benodig word. Die stedelike / landelike 

verdeling is tans 66% teenoor 34%. 

2.3 WES-KAAPSE GROEI 

REPUBLIEK VAN SUID-AFRIKA 

MALMESBURY 

KAART 2.1: NASIONALE OPSET 

Die Wes-Kaap waarbinne die studiegebied geleë is, is een van die nege (9) provinsies van Suid-Afrika en word daar 

vervolgens aan die provinsiale opset aandag gegee. 




MALMESBURY 

WES-KAAP 

KAART 2.3: WES-KAAP LIGGING IN VERHOUDING MET S.A. 

2.3.1 Oppervlakte 

Naas die Noord-Kaap (29,7%) en die Oos-Kaap (13,9%) is die Wes-Kaap en die Vrystaat gesamentlik in die derde plek 

met 10,6% van die nasionale oppervlakte. Slegs twee provinsies is oppervlak gewys dus groter as die Wes-Kaap. 

2.3.2 Bevolking 

Die Wes-Kaap met ‘n bevolking van 4,3 miljoen mense verteenwoordig ongeveer 9,8% (amper een tiende) van Suid- 

Afrika se totale bevolking. Die metropool alleen het sowat 2,8 miljoen mense. 

Die Wes-Kaap se bevolking groei tans teen 90 000 mense per jaar. Dit verteenwoordig ‘n groeikoers van 2,1% per jaar 

wat net onder die nasionale groeikoers is. Teen die norm van vier persone per gesin verteenwoordig dit sowat 22 500 

erwe per jaar waarvoor daar voorsiening gemaak moet word. Die huidige tekort aan residensiële erwe word egter tans 

geraam op sowat 170 000 erwe en hierdie getal neem dus jaarliks toe met ‘n addisionele 22 500 erwe soos genoem. 

2.4 METROPOLITAANSE UITBREIDING 

Daar word voorspel dat die bevolking van die Kaapse Metropool, wat tans op ongeveer drie miljoen staan, gaan 

verdubbel tot ses miljoen teen die jaar 2020. 

Vir doeleindes van hierdie studie is die metropolitaanse uitbreiding afsonderlik gehanteer ten opsigte van die twee 

administrasies binne die regsgebied van Munisipaliteit Kaapstad, tewete Blaauwberg (aan die hand van die Blaauwberg 

Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk) en Tygerberg (Durbanville-area) aangesien genoemde twee administrasies die 

naaste aan die studiegebied geleë is. Dit sal dus die grootste impak ten opsigte van toekomstige ontwikkeling hê. Soos 

op kaart 2.4 gesien kan word, kan die toekomstige uitbreiding van hierdie twee gebiede basies net in ‘n noordelike 

rigting (Munisipaliteit Swartland) geskied. 




MELKBOSSTRAND 

BLOUBERGSTRAND 

ROBBENEILAND 

KAAPSTAD 

MAMRE 

ATLANTIS 

BLOUBERG 

MUNISIPALE 

GEBIED 

TABLE 

VIEW 

MILNERTON 

DURBANVILLE 

WES OOS 

PAROW 

GOODWOOD 

BELLVILLE 

SENTRAAL 

ELSIES 

RIVIER 

DELFT 

MFULENI 

KHAYELITSHA 

KAART2.4: BLAAUWBERG/ TYGERBERG AREAS 

MET UITBREIDINGSRIGTINGS 

N2 

MALMESBURY 

NOORD 

STAD 

TYGERBERG 

SUID 

KUS 

2.4.1 Blaauwberg groei 

Die bevolking van die totale Blaauwberg-gebied staan tans (2000) op 170 000 mense waarvan sowat 42% in en rondom 

Atlantis woon. Die huidige groeikoers word op 2,8% per jaar geraam wat ‘n geprojekteerde bevolking van 257 000 

mense vir die jaar 2015 laat. Die huidige behuisingswaglys staan op 10 000 gesinne wat 10 000 residensiële erwe 

verteenwoordig. Die jaarlikse groei vir residensiële erwe word beraam op 22 000 en omgeskakel na oppervlakte sal 

daar saam met die behoefte vir kommersiële ontwikkeling 1800 ha benodig word tot die jaar 2015. Al uitbreidingsrigting 

beskikbaar hiervoor is die vakante grond tussen Blaauwberg en hierdie studiegebied. 

2.4.2 Tygerberg groei 

Die huidige bevolking (2000) vir die Tygerberg-area word geraam op 54 000 mense wat gaan groei tot 115 000 mense in 

die jaar 2015. Die huidige groeikoers vir ontwikkeling is tussen 4% en 6% per jaar, maar dit is die verwagting dat 

genoemde koerse sal afplat tot 2,7%. Daar bestaan reeds ‘n ooraanbod ten opsigte van kantoor akkommodasie en die 

CK RUMBOLL & VENNOTE/ OVP LANDSKAPSARGITEKTE/ SKC ENGINEERS 16 

N1



Tygerberg-area is ook omring met goeie landbougrond aan die noordekant. Om hierdie rede word daar tans gepoog om 

deur middel van die nodige vooruitbeplanning stedelike kruip te beperk deur middel van invulling asook die verhoging 

van ontwikkelingsdigthede binne bestaande ontwikkelde gebiede. 

2.5 WESKUS BEHOEFTE 

Die bevolking vir die Weskus waarvan die Munisipaliteit Swartland se gebied ‘n integrale deel uitmaak, staan tans (2000) 

op 246 000 mense wat ‘n persentasie van 5,9% van dié van die Wes-Kaap verteenwoordig. Die Weskus maak verder 

sowat 4,95% van die Wes-Kaap se behoefte uit ten opsigte van residensiële erwe wat 8300 erwe verteenwoordig. 

WESKUS 

DISTRIK 

MALMESBURY 

KMG 

2.6 MUNISIPALITEIT SWARTLAND 

KAART 2.5: LIGGING VAN DIE WESKUS STREEK 

Die groeikoers wat gebruik word om die bevolkingsamestelling te bepaal is verkry uit historiese tendense soos 

beskikbaar uit die vorige sensusverslae, maar ook dan soos aangepas ten opsigte van die huidige tendense asook die 

groeikoerse van die ander genoemde areas (nasionaal asook meer plaaslik). Die algemene groeikoers, soos vir die 

studiegebied bereken, is 2,13% tot die jaar 2005 en 2,17% tot die jaar 2020 wat laer is as die nasionale groeikoers 

(2,27%) soos genoem, maar net hoër as die groeikoers soos van toepassing op die Wes-Kaap (2,1%). Dit dui daarop 

dat die Munisipaliteit Swartland se gebied ietwat vinniger groei as die grootste gedeelte van die Wes-Kaap. Blaauwberg 

en Tygerberg-Noord groei egter nog vinniger. 

2.6.1 BEVOLKINGSPROJEKSIES 

Om bogenoemde feite in perspektief te stel ten opsigte van die bevolking vir die studiegebied, is dit nodig dat daar na 

die detail ten opsigte van bevolkingsyfers gekyk word. Die geprojekteerde bevolkingsyfers verskaf ook ‘n beeld van die 

toekomstige bevolkingsamestelling en dui veral aan wat die impak van soveel meer mense op die studiegebied gaan 

wees. Hierdie impak kan dus sinvol beplan en bestuur word. 

Die totale bevolking vir die Munisipaliteit Swartland staan tans (2000) op 64 979 mense en word daar beraam dat hierdie 

getal oor vyf jaar op 72 342 te staan gaan kom en oor 20 jaar tot 99 825 gaan groei. Laasgenoemde syfer 

verteenwoordig 34 846 (54%) meer mense as tans waarvoor daar binne die studiegebied vir al hul behoeftes 

voorsiening gemaak moet word. Teen ‘n gesinsgrootte van vier lede per gesin verteenwoordig die voorafgaande syfers 




1841 meer erwe in die volgende vyf jaar en 8712 meer erwe in die volgende 20 jaar. Tesame met die voorsiening van 

residensiële erwe moet skole, besighede, kerke, ontspanning, welsynsorg, ingenieurs-, medies- en veiligheidsdienste 

ook aangespreek word. 

Die groeikoers soos gebruik vir doeleindes van vooruitbeplanning vir die volgende 20 jaar is geraam op ‘n gemiddeld 

van 2,17%. Die rede vir die laer groeikoers wat gebruik word vir die komende jare (2,17%) teenoor die huidige 

groeikoers (4,9%) is omrede die verwagte groei in lyn gebring is met die res van die Wes-Kaap se groei. Alhoewel die 

studiegebied dus drasties gegroei het oor die afgelope vier jaar is die aanduiding dat hierdie groei reeds afgeplat het en 

is dit hoogs onwaarskynlik dat die studiegebied teen ‘n hoër koers as die twee aangrensende Administrasies (Tygerberg 

en Blaauwberg) sal groei. 

Die totale regsgebied het teen amper 5% (4,9%) oor die afgelope 4 jaar gegroei. Soos reeds genoem is die regsgebied 

se groeikoers hoër as die van die Wes-Kaap en kan dit daaraan toegeskryf word dat veral Malmesbury se swart 

bevolking drasties toegeneem het oor die genoemde tydperk, maar dan ook as gevolg van staatsgesubsideerde 

behuisingsprojekte wat redelik onlangs voltooi is in die onderskeie dorpe en wat aanleiding gegee het tot verstedeliking. 

Die uitdaging lê nou daarin dat hierdie verwagte bevolking sinvol geakkommodeer en bestuur sal moet word om so die 

hulpbronbasis van die gebied (veral dan die landbou- en toerismewaarde daarvan) te beskerm asook te bewaar. 




AFDELING III: OMGEWINGSKARAKTER, BEBOU- 

DE EN ONBEBOUDE OMGEWING 

3.1 STREEKSOMGEWINGSKARAKTER EN BEELD 

Malmesbury, as primêre dorp met sy verwante dorpe en nedersettings is grotendeels geleë binne die landbouarea 

bekend as die ‘Swartland’ van die Weskaap en vandaar dan ook die naam van die munisipaliteit. Die Swartland bied ‘n 

verskeidenheid panoramas wat wissel van golwende koringlande tot geometriese wingerde bespikkel met eeue-oue 

wynplase en opstalle, sowel as omringende berge wat kontrasteer met laagliggende valleie en riviere. 

Die huidige Swartland streeksidentiteit is ‘n samestelling van sy landskap, landbou-erfenis, mense, instellings en 

geskiedenis. Alles dra by tot ‘n sterk landelike atmosfeer – en tot goeie redes waarom die beskerming van die 

streekskarakter met sy unieke dorpe, landbou, see- en natuuraktiwiteite van spesiale belang is. Oor die laaste drie 

dekades het dorpe periodes ondervind van vinnige ekonomiese en tegnologiese groei met gepaardgaande veranderings 

in die landskap – ‘n neiging wat sal voortduur oor afsienbare tyd. 

Terwyl groei werksgeleenthede en groter kulturele verskeidenheid skep, is die resultate hoofsaaklik minder verblydend 

gesien in die omgewing waar dit ontvou het as : 

Onderverdelings wat nie faktore soos topografie in ag geneem het nie 

Verlies van landbougronde en oop ruimtes 

Onsimpatieke argitektuur en strukture 

Verkeersprobleme en ‘n oorvloed van swart teer 

Konflik tussen voetgangers en voertuie 

Kommersiële lintontwikkeling en reklameborde wat oorheers 

Sekuriteitsheinings, telefoonpale, maste en satellietskottels 

Minimale landskapering 

Menige van die nuwe ontwikkelings (veral in die sestigerjare) was teenstrydig met die historiese vestigingspatrone, het 

fragmentasie geskep, die streek sowel as dorpe se eiesoortige karakter benadeel en gevolglik die landelike 

lewenskwaliteit. 

Praktiese oplossings vir die probleme bestaan wel, maar vereis vernuwende denke en koöperatiewe vindingrykheid 

tussen verskeie groepe – owerhede, beplanners, besigheidsleiers, ontwikkelaars, inwoners en boere – om aan 

toekomstige geslagte ‘n volhoubare en aantreklike landelike erfenis na te laat. 

Terselfdertyd vereis dit ook ‘n sterk en goed gefundeerde beleid, ‘n definitiewe dorpsgrens, ‘n publieke oopruimte 

raamwerk eie aan elke dorp en duidelike opgraderings-, bewarings- en ontwikkelingsriglyne. 

Die kern tot die oplossing is die vestiging van estetiese- / bestuurskomitees wat raadsbesluite effektief kan inlig. 




3.2 VISIE 

In lyn met die oorhoofse visie en missie van die Geïntegreerde Ontwikkelingsplan (GOP) vir die Malmesbury streek is 

die VISIE vir die Publieke Oopruimte Raamwerk soos volg : 

Die behoud van die landelike omgewingskarakter van die Swartland (Malmesbury)- streek, tesame met die 

behoud en versterking van die eiesoortige identiteit van elk van die onderskeie dorpe en die skep en 

ontwikkeling van kwaliteit omgewings vir elke dorp. 

Dit word gedoen om aan toekomstige geslagte ‘n volhoubare en aantreklike landelike erfenis na te laat. 

3.3 RAAMWERK KOMPONENTE 

Die belangrikste bates van die Swartland – Malmesbury streek is vervat in die raamwerk komponente. Dié bates, 

naamlik die natuurlike omgewing, landbou-erfenis, mense, instellings en geskiedenis sluit onder andere die 

volgende in: 

Wildernis areas van omliggende berge en riviere: Kasteelberg, Paardeberg, Dassenberg; Bergrivier en Dieprivier 

met sytakke 

Saailande, wynlande en wingerde 

Oorblywende fynbos 

Die Dieprivier wat strek vanaf die Kasteelberg oorsprong om ‘n natuurlike skakel te vorm tussen Malmesbury, 

Abbotsdale, Kalbaskraal en baie verder, die Atlantiese Oseaan 

Landskap van historiese en kulturele geboue, plekke, parke, bakens, uitsigte sowel as die netwerk van paaie wat die 

streek en die sosiale strukture verbind 

Stedelike randgebied wat ‘n beperking stel op dorpskruip 

Baie van hierdie komponente soos die berge, rivier, plase en historiese strukture is onvervangbare nasionale bates en 

bestempel die streek se eiesoortige karakter. Vir hierdie rede moet beleidspunte / riglyne en aksies geformuleer word 

wat die komponente verhef, beskerm en bevorder. 

Die karakter, die detail van die dorpe en enige beoogde veranderings moet dus sorgvuldig oorweeg word. 

Beleid wat dorpskarakter aanspreek moet so geformuleer word om harmonieuse en inpasbare verhoudings met die 

omvattende raamwerk komponente te skep. 




RAAMWERK ELEMENTE 

Raamwerk komponente bestaan elk uit een of meer van die volgende elemente : 

Vertikale elemente • bome 

• plantegroei 

• lae mure 

• kolomme 

• terasse 

• geboue 

• ingangstrukture 

• tekens, inligtingsborde en reklame 

Horisontale oppervlaktes • plaveisel 

• teer 

• gruis 

• sand 

• gras 

• plantegroei 

Publieke meublement • sitbanke 

• tafels 

• speeltoerusting 

• publieke kuns 

• water elemente 

• handelstalletjies 

• rotse 

Publieke dienste • waterpunte 

• publieke toilete 

• vullisdromme 

• publieke telefone 

• straatligte 

Belangrike oorwegings ten opsigte van die ontwerp, afwerking en plasing van oopruimte elemente is as volg: 

Behoud van die streeks – sowel as unieke dorpsidentiteit 

Behoud van die oorhoofse bepaalde ontwerp (tema) en afwerking vir publieke meublement en oppervlakte 

behandeling vir elke spesifieke dorp 

Sterk kontrolering van alle tekens en reklame 

Sterk oorweging van beskikbare en toekomstige onderhoudsbronne 

Plasing van alle elemente in konteks van die oorhoofse dorpsraamwerk 




‘n Streekskarakter en identiteit kan bewaar en geskep word deur openbare meublement, tekens en reklame elemente 

sò te ontwerp dat dit kan dien as basis vir alle dorpe in die Malmesbury streek om ‘n eiesoortige dorpsidentiteit te skep. 

Die volgende gedeelte omskryf algemene beginsels en riglyne wat van toepassing is op alle raamwerk komponente 

sowel as om in meer detail te kyk na elke komponent. 

Genoemde riglyne dien as rigtingswysers vir beleidsformulering. Daar moet ook in ag geneem word dat alle riglyne 

dinamies is en van tyd tot tyd hersien moet word om aan te pas by veranderende omstandighede: 

ALGEMENE RIGLYNE 

Die volgende is van toepassing in ‘n mindere of meerdere mate op alle komponente : 

Behoud van die landelike en streekskarakter 

Skepping van ‘n unieke dorpsidentiteit en publieke areas wat dié identiteit simboliseer 

Gebruik sover as moontlik van endemiese of inheemse plantegroei en ander materiale (bv. rotse / klip / hout, ens.) 

Aanplanting van publieke areas - met die beskikbare onderhoudsbronne in gedagte sowel as waterbesparing 

Gebruik van toepaslike skaal en komposisie van oopruimtes en verwante elemente 

Gebruik van toepaslike plaaslike argitektoniese styl in die beboude omgewing 

Verteenwoordiging van plaaslike kultuur in publieke kuns waar moontlik 

Elemente en tekens moet sterk en maklik leesbaar wees 

Gebruik en plasing van alle elemente om ‘n veilige en gemaklike publieke area te skep wat toegang en geleentheid 

bied aan alle publieke aksies 

Gebruik en plasing van alle elemente om ‘n gemaklike mikroklimaat te skep 

Voorsiening van publieke dienste bv. waterpunte vir informele handelaars, publieke toilette, ens. 

Betrekking van die plaaslike gemeenskap sovêr as moontlik in die skepping en onderhoud van oopruimtes bv. in 

boomplantings programme (skool, ens.) 

Dit is uiters belangrik dat die skepping van publieke oopruimtes deel vorm van die eerste fase van die konstruksie 

van alle ontwikkelings wat die publiek betrek 

Beleid moet geformuleer word om die ontwikkeling en onderhoud van kwaliteit publieke areas en begroening deur 

die privaatsektor ‘n voorwaarde van ontwikkeling te maak; 

Beleid moet geformuleer word om die opstel van ‘n landskaperingsplan ‘n voorwaarde te maak vir alle ontwikkeling. 

Gepaardgaande met die bogenoemde riglyne is die volgende riglyne gemik op die ruimtelike samestelling en elemente 

van publieke oopruimtes : 

Ontwikkeling van ‘n uniforme materiaal-/ skakeringskeuse en patroon vir plaveisel en harde oppervlaktes 

Gebruik van ‘n verandering in oppervlakte materiaal, patroon en grondvlak om verskillende areas van konsentrasie 

en beweging te identifiseer bv. beveiliging van voetgangerkruisings 

die ontwikkeling van ‘n openbare meublementreeks, met ‘n gepaste tema, wat uniforme ontwerp en verspreiding 

bevorder 




Die volgende is riglyne ten opsigte van die plasing of opgradering van geboue omliggend aan oopruimtes, bv. publieke 

fasiliteite, sosiale of ekonomiese foci : 

Geboue moet positief skakel met omliggende oopruimtes 

Alle infrastrukturele behoeftes moet so ontwerp en afgewerk word om multi-funksioneel te wees in gebruik, bv. 

parkering kan funksioneer as publieke plein vir spesiale mark dae, feeste, ens. 

geboue moet geleë wees op die grens van oopruimtes om die ruimtelike definiering van bestaande of nuut 

geskepde oopruimtes te bevorder 

‘n beleid moet geskep word ten opsigte van inligtingsborde, geverfde tekens teen mure sowel as ander vorms van 

reklame om ‘n eenvormigheid te verseker sowel as die karakter en identiteit van die dorp te behou 

die gebruik van kolomme, onderdak deurgangroetes en afdakstrukture op die voor fasade van geboue moet 

aangemoedig word om ‘n menslike skaal op die straatfront te bevorder sowel om as beskutting te dien teen 

weertoestande bv. skadu teen son, reën, ens. 




KOMPONENT INGANGSPOORT 

OMSKRYWING 

‘n Ingangspoort word geskep vir die hoofingange by elke dorp. 

Dit verkondig aan die besoeker die dorp se naam en 

verteenwoordig gewoonlik simbolies die unieke eienskap, 

identiteit, karakter of geskiedenis van die dorp. Dit dien ook as 

verwelkomingspunt. 

. 

ELEMENTE ‘n Ingangspoort kan verskeie vorme aanneem, onder andere een of 

meer van die volgende: 




‘n Groep bome of ‘n beplante area 

Geboude strukture (enkel of aan weerskante van die pad) 

‘n Naambord (wat gepaard kan gaan met reklame) 

‘n Unieke landvorm of landskap bv. ‘n natuurlike poort gevorm 

deur berge 

‘n Spesifieke element of publieke kunswerk bv. ‘n standbeeld 

‘n Verandering in pad oppervlakte of materiaal 

‘n Kaart van die dorpsuitleg 

RIGLYNE Tesame met die algemene riglyne moet die volgende beginsels in ag 

geneem word met die skepping van ‘n ingang: 

Elemente en tekens moet sterk en maklik leesbaar wees sowel 

as van toepaslike skaal, ontwerp en afwerking 

Verskillende ingange kan varieer na gelang van 

gebruiksintensiteit en ligging bv. primêre en sekondêre ingange 

‘n Dorpskaart moet duidelik wees en alle publieke fasiliteite 

aandui 

KONSEPTE Die volgende illustreer verskillende tipes ingangstrukture: 

KOMPONENT 

BEWEGINGSNETWERK 




OMSKRYWING ‘n Bewegingsnetwerk sluit in alle vervoerroetes sowel as 

voetgangerroetes. Primêre vervoerroetes is veral belangrik 

omdat dit gewoonlik die hoofpad deur ‘n dorp insluit en die 

dorp met ander dorpe in die streek verbind. Vanuit ‘n 

voetganger se perspektief is dié roetes ook belangrik omdat 

meeste van die publieke fasiliteite, sosiale foci en ekonomiese 

bedrywighede langs dié roetes konsentreer en gevestig is. 

Soos die geval met meeste dorpe, is die hoofpaaie onnodig wyd en 

veroorsaak gevolglik verskeie probleme soos onder andere: 

Afbreek aan die kompakte skaal van die dorp se karakter 

‘n Geraas sowel as voetganger veiligheidsprobleem weens hoë 

spoed en verkeersprobleme van deurgangsverkeer, veral swaar 

voertuie 

Estetiese afbreek aan dorp se beeld en die skepping van ‘n 

oninterresante omgewing met ‘n oorvloed van teer oppervlaktes 

Skepping van ‘n ongerieflike mikroklimaat bv. hitte weerkaatsing 

vanaf teer en geen skadu bome 

Skepping van areas wat geen sosiale interaksie bevorder nie; 

Gepaardgaande afbreek aan plaaslike besigheidsaktiwiteite 

Skepping van ‘n onaantreklike omgewing vir toerisme 

ELEMENTE Bewegingsroetes sluit paaie en padreserwes sowel as sypaadjies 

(fiets- en wandelroetes) in. 




RIGLYNE Geïntegreerde Sisteem 

Een van die mees belangrikste komponente van ‘n publieke 

oopruimte of ‘groen’ raamwerk is bewegingsroetes omdat dit die 

dorpstruktuur deurvloei en integreer en sodoende ‘n groen ‘web’ 

vorm, wat verskeie groen ruimtes en publieke areas aaneenskakel in 

‘n enkele sisteem. 

Dié ‘web’ bevorder leesbaarheid van die dorp se uitleg, sowel as 

toeganglikheid tot alle publieke, sosiale en besigheidsfasiliteite. 

Die verspreiding van oopruimtes deur middel van die ‘web’, deur die 

hele dorpsarea het ook onpebaalde waarde ten opsigte van estetika 

en die skepping van ‘n kwaliteit dorpsomgewing. 

Straat Behandeling 




Boomaanplanting 

Alle strate moet voorsien word van ‘n boomaanplantingsprogram 

en alle nuwe strate moet so ‘n program as deel van hulle 

konstruksiefase hê 

Enkellaan boomplanting van sekondêre en plaaslike strate moet 

op die windkant geskied; 

Langs primêre paaie moet dubbellaan boomplanting plaasvind 

Vervoerroetes 

Padbelynings en veral diè van hoofpaaie, kan ontwerp word om 

spoed te verminder sowel as interessantheid te skep en 

veiligheid aan voetgangers te verleen 

Behandeling van die padoppervlakte met verskeie materiale of 

patrone kan voetganger veiligheid bevorder sowel as straat 

karakter skep 

Wydte van die pad moet funksioneel wees en nog steeds die 

dorpskarakter behou 

Cul-de-sac paaie in residensiële gebiede moet gesien word as 

sosiale nodusse en so behandel word ten opsigte van uitleg, 

materiaalkeuse en beplanting 

Voetgangerroetes 

Voetgangerroetes moet tesame met straatboomplanting geskiet 

Wydte van voetpaaie moet gemaklik wees vir fietse sowel as 

gestremdes 




KOMPONENT 

PUBLIEKE NODUSSE 

OMSKRYWING Publieke nodusse verteenwoordig die areas in ‘n dorp waar 

mense konsentreer en bymekaarkom. Die ligging van dié areas 

hou sterk verband met en is geïntegreer met die 

bewegingsnetwerk sowel as die verspreiding van publieke 

fasiliteite, sosiale foci en besigheidsbedrywighede. 

Publieke nodusse sluit die volgende in : 

Markarea / markplein 

Parkeerareas 

Aansluitings / voetgangerkruisings 

Oopruimtes geassosieer met geboue soos binnehowe, 

kolomme, ingangsareas, buite-areas ens. 

Pop areas benodig vir publieke dienste bv. publieke telefoon 

areas ens. 

ELEMENTE Publieke nodusse word ruimtelik gedefinieër en ervaar deur die 

verteenwoordiging, skaal, komposisie en afwerking van elemente 

soos voorheen beskryf: 

RIGLYNE Net soos die bewegingsroetes ‘n publieke groen ‘web’ vorm, so vorm 




publieke nodusse areas waar mense byeenkom. Om die 

konsentrasie effektief en toepaslik te akkommodeer sowel as om 

plekke wat die eiesoortige “identiteit-van-plek” simboliseer, is die 

algemene riglyne vooraf beskryf, van toepassing, spesifiek dié 

gefokus op die ruimtelike samestelling en elemente van publieke 

oopruimtes. 




KOMPONENT 

PUBLIEKE FASILITEITE / SOSIALE FOCI 

OMSKRYWING Publieke fasiliteite en sosiale foci vorm die struktuur elemente 

van ‘n dorp se karakter. Histories het meeste van die dorpe 

rondom die kerk ontstaan en so dien dié gebou as kern van die 

dorp se gemeenskapslewe. 

Tans is daar ‘n neiging na toepaslike kompakte, meerdoelige 

publieke fasiliteite. Dié neiging plaas groter klem op publieke 

oopruimtes en skryf voor dat publieke geboue nie hulself afsny van 

hul omliggende buiteruimtes nie, maar bydra tot die vorming van die 

ruimtes. 

Uit ‘n sosio-ekonomiese standpunt is dit dus sinvol om te belê in 

publieke buiteruimtes wat verband hou met bv. kerke, klinieke, 

stadsale, biblioteke en die historiese dorpsplein. 




ELEMENTE Ten opsigte van die oopruimte raamwerk moet die oopruimtes 

geassossieer met publieke fasiliteite en sosiale foci, ruimtelik sowel 

as simbolies, die lewe en gebeurtenisse van die gemeenskap 

verteenwoordig. Die oopruimtes word gevorm en ervaar deur die 

skaal, samestelling en afwerking van elemente. 

RIGLYNE ` 

waar moontlik moet publieke fasiliteite geassossieer wees met ‘n 

publieke oopruimte; 

geboue moet front aan publieke oopruimtes; 

gemeenskapsfasiliteite wat aan die dorp karakter verleen moet 

so ver as moontlik versterk en beskerm word bv. die karakter en 

leesbaarheid wat ‘n duidelike kerktoring verleen. In hierdie opsig 

kan gekyk word na hoogte beperkings, ens. 







KOMPONENT 

EKONOMIESE FOCI 

OMSKRYWING Ekonomiese foci sluit in alle kommersiële sowel as industriële 

bedrywighede. Dit is belangrik om hierdie gebruik, alhoewel dit 

meereendeels privaat oopruimtes is, in die publieke oopruimte 

raamwerk te betrek vir die volgende redes: 

Die ligging van die dorp se ekonomiese kern in meeste van 

die gevalle in die vorm van lintontwikkeling al langs die 

hoofpad 

Die behoefte van diens- en handelsbedrywe aan 

omliggende oopruimtes vir parkering en buitemuurse 

aktiwiteite bv. informele handel of sitruimtes vir buitelug- 

restaurante en koffiewinkels 




Dit is weens die bogenoemde redes dat die publieke oopruimte 

raamwerk kennis moet dra van: 

Waar ekonomiese foci geleë is 

Wat hulle buite-ruimtelike behoeftes is 

Hoe hulle deur middel van die uitleg en ontwerp van omliggende 

buite-ruimtes geïntegreer kan word om sodoende ryker en 

meer diverse publieke areas te skep 

Huidiglik, weens werkloosheid en beperkte werksgeleenthede in 

die formele sektor is daar ‘n behoefte om informele handelaars 

op ‘n georganiseerde wyse te akkommodeer in die publieke 

oopruimtes van ‘n dorp se sake kern 

ELEMENTE Die verteenwoordiging, komposisie, afwerking en vorm van elemente 

in dié ruimtes is uiters belangrik. Dit moet van so ‘n aard wees dat 

dit verskeie keuses van gebruik bied (sien sketse). Dit kan 

geleenthede bevorder of teenwerk. 

RIGLYNE Die riglyne ten opsigte van die plasing van geboue sowel as 

omliggende oopruimtes soos vooraf beskryf, is hier van toepassing : 




KOMPONENT 

GROEN RUIMTE 

OMSKRYWING Die groen ruimtes van ‘n dorp sluit die volgende grondgebruike 

in: 

Skoolgronde 

Publieke oopruimtes (sonering) 

Sportvelde 

Begraafplase 

Ontspanningsareas / oorde 

Bewareas 

Natuurlike verskynels bv. berge ens. 

Wildernisareas 

Waterfront / rivieroewer ontwikkelings 

Rivier korridors, vloedvlaktes en vleie 

Landbougronde 

Serwitute 

Klipgroewe 

‘Landfill sites’ of opvul-areas 

Bogenoemde sluit groen ruimtes binne die grense van ‘n dorp sowel 

as buite in. Dit sluit ook in sekere gevalle privaat oopruimtes in, 

waar dié beskou word as integraal tot die publieke oopruimte 

raamwerk. 




ELEMENTE Die elemente is gewoonlik in parke teenwoordig en is meestal gemik 

op ontspanning en bewaring. Tans bestaan daar die behoefte om 

ook ander gebruike binne die kontek van POR te voorsien soos 

byvoorbeeld gemeenskapstuine, natuurgebiede asook 

omgewingsopvoeding. Daar is ‘n definitiewe neiging na ‘n 

produktiewe landskap sowel as een geëien deur die gemeenskap. 

Elemente aangebring moet dus aan al hierdie behoeftes voldoen. 

RIGLYNE Betrek instellings soos skole, ens. in die skepping van ‘n 

geïntegreerde groen oopruimte sisteem deur boomaanplanting al 

langs hulle grense, waar dit grens aan geïdentifiseerde groen 

oopruimte gange / korridors. 




3.4 ‘n PUBLIEKE OOPRUIMTE RAAMWERK VIR ELKE DORP 

Die dorpe binne die regsgebied word dus ontleed ten opsigte van die geïdentifiseerde komponente, elemente en 

gepaardgaande riglyne. Elkeen is ‘n produk van sy natuurlike en menslike geskiedenis. Elkeen het wesenlike waardes, 

karaktereienskappe en potensiaal wat identifiseerbaar is en beskryf kan word en wat verder as basis dien vir die 

bepaling van bewarings-, skeppings- en opgraderingsaksies. Dié riglyne soos beskryf, is van toepassing op al die 

dorpe. 




AFDELING IV: INFRASTRUKTUUR & GEMEEN- 

SKAPSFASILITEITE 

KWESSIES 

Bekostigbaarheid 

Primêre dienste vir almal (ingeslote Gemeenskapsfasiliteite) 

Landelike infrastruktuur 

Opvoeding vir almal 

D O E L W I T 

Om die inwoners van die Munisipaliteit Swartland van volle bekostigbare 

infrastruktuur te voorsien deur tydige vooruitbeplanning 

STRATEGIEë 

Kategoriseer infrastruktuur volgens biosfeer ruimtelike beplanningskategorieë 

Optimaliseer infrastruktuur 

Stel ‘n Infrastruktuur Raamwerk op (insluitende begrotingskoppeling) om alle dienste in te sluit 

Hou bestaande dienste/ infrastruktuur in stand 

AKSIEPLANNE 

Aksieplan 1 

Gebruik die ROR as basis vir die saamstel van ‘n volledige Infrastruktuur Raamwerk ten opsigte van alle siviele dienste. 

Verantwoordelik: Swartland Munisipaliteit 

Raadgewende ingenieurs 

Begrotingsimplikasies: Begroot vir spesialis hulp 

Tydsraamwerk: 2002/2003 Boekjaar 

Aksieplan 2 

Stel ‘n 5 jaar Begroting op soos gekoppel aan die Infrastruktuur Raamwerk. 


Begrotingsimplikasies: Soos vanuit genoemde Begrotingsverslag 

Tydsraamwerk: 2002/2007 Boekjare 




Aksieplan 3 

Gedetaileerde beplanning van dorpsuitbreidings moet bestaande infrastruktuur optimaal benut 


Begrotingsimplikasies: Detail beplanningskostes ten opsigte van spesifieke detail beplanning 

Tydsraamwerk: Deurlopend 

Aksieplan 4 

Verseker en bestuur ‘n instandhoudingsprogram vir alle siviele dienste 


Begrotingsimplikasies: Begroot volgens jaarlikse instandhoudingsprogram 


Aksieplan 5 

Stel programme vir maksimale benutting van bestaande gemeenskapsfasiliteite (bv. gemeenskapsale) op en koördineer. 


Gemeenskapsorganisasies 

Begrotingsimplikasies: Geen begrotingsimplikasies 

Tydsraamwerk: 2002/2003 Boekjaar en daarna deurlopend 




AFDELING V: BEHUISING & LANDBOU 

KWESSIES 

‘n Bemagtigde, samehorige en vooruitstrewende gemeenskap 

Kwaliteit omgewing 


Volhoubaarheid 

Plaaswerkerbehuising 

Kleinboervestiging 

Behoud van die landelike karakter 

D O E L W I T 

Om deurlopend en op volhoubare wyse in die behuisingsbehoeftes van die 

inwoners van die Munisipaliteit Swartland te voorsien deur tydige 

vooruitbeplanning met behoud van die eiesoortige karakter 

STRATEGIEë 

Bevorder integrasie tussen gemeenskappe 

Herstel ongelykhede 

Verhoed dorpskruip 

Koördineer en bestuur waglyste vir laekoste-behuising 

Spreek plaaswerker behuising aan 

Spreek kleinboervestiging aan 

Bepaal detail vestigingskostes in die onderskeie sentra 

Stig ‘n Estetiese Komitee/ Komitees om na bewaring om te sien 

Kategoriseer volgens Biosfeer Riumtelike Beplanningskategorieë 

Behou en skep kwaliteit omgewings 

Pas skemaregulasies aan waar nodig om voorsiening te maak vir behoud van ‘n unieke karakter 

AKSIEPLANNE 

Aksieplan 1 

Implementeer Beplanningsriglyne deur middel van die ROR om integrasie en die herstel van ongelykhede teweeg te 

bring asook te verhoed dat dorpe ongekoördineerd in die landelike gebiede sal ‘ingroei’. 


ROR 




Begrotingsimplikasies: Geen 


Aksieplan 2 

Hou waglyste vir laekoste behuising op datum en beoordeel nuwe uitbreidings en projekte aan die hand van die 

volhoubaarheid daarvan. 


Begrotingsimplikasies: Kostes gepaardgaande met staatsgesubsideerde behuising 

Tydsraamwerk: 2002/2003 Boekjaar en verder deurlopend 

Aksieplan 3 

Bepaal behoefte vir plaaswerkerbehuising in die onderskeie landelike areas en stel ‘n strategie op (vir vestiging op plase 

asook in sentra) aan die hand van Departement Grondsake/ Departement Landbou en Provinsie Wes-Kaap se riglyne. 


Departemente en owerhede soos genoem 

Boereverenigings 

Plaaswerker-organisasies 

Begrotingsimplikasies: Begroot aan die hand van kosteramings soos deur spesialiste verskaf 


Aksieplan 4 

Bepaal behoeftes vir kleinboervestiging in onderskeie landelike areas en dorpe en stel ‘n strategie op (vir vestiging op 

landbou- en meentgronde) aan die hand van Departement Grondsake/ Departement Landbou en Provinsie Wes-Kaap 

se riglyne. 


Departemente en owerhede soos genoem 

Boereverenigings 

Plaaswerker organisasies 

Begrotingsimplikasies: Begroot aan die hand van kosteramings vir verslae soos deur spesialiste verskaf 


Aksieplan 5 

Bepaal die impak van die onderskeie kostes (vestiging/ vervoer/ sosiaal ens.) soos van toepassing binne die onderskeie 

sentra om sodoende die volhoubaarheid van ontwikkeling te kan bepaal. 


Konsultante en kontrakteurs betrokke by onderskeie projekte 

Begrotingsimplikasies: Geen direkte begrotingsimplikasies 


Aksieplan 6 

Ondersoek die instelling van ‘n estetiese komitee/ komitees om die Raad by te staan in besluite oor alle aspekte rakende 

Bewaringsaangeleenthede. Een komitee kan oorweeg word of afsonderlike komitees vir die onderskeie dorpe 

afhangende van wat gemeenskappe self verkies. Hierdie komitee/ komitees sal self verantwoordelik wees vir die nodige 

riglyne vir hul werksaamhede. Verder sal die komitee/ komitees verantwoordelik wees vir die identifisering van 

bewaringswaardige geboue en strukture, die daarstel van bewaringsgebiede en riglynetesame met daarstel van 

Spesiale Regulasies volgens SAHRA wetgewing om na die onderskeie Bewaringsgebiede om te sien. 





Stigting Simon van der Stel 

Belangstellendes vanuit gemeenskappe 

Begrotingsimplikasies: Begroot vir spesialis hulp met die opstel van riglyne en regulasies asook 

administratiewe bystand. 


Aksieplan 7 

Stel detail beplanningsvoorstelle/ beleidsriglyne op vir die bewaringsgebiede soos deur die Estetiese Komitee 

geïdentifiseer, en skenk veral aandag aan verdere onderverdeling en erfgroottes. Bepaal ook watter dele of elemente 

binne die bewaringsgebied behoue moet bly. 


Stadsbeplanner Konsultante 

Estetiese Komitee 

Stigting Simon van der Stel 

Gemeenskapsforum 



Aksieplan 8 

Hersien bestaande Skemaregulasies (waar nodig) aan die hand van die beleidsrigtings asook die jongste wetgewing as 

‘n opvolgaksie tot die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk veral ten opsigte van gebruike in die landelike gebiede soos 

byvoorbeeld die beskerming van hoë potensiaal landbougebiede. 


Stadsbeplannerskonsultante 






AFDELING VI: EKONOMIESE ONTWIKKELING & 

TOERISME 

KWESSIES 

Bevorder werkskepping 

Bevorder ekonomiese groei 

Lok meer toeriste 

D O E L W I T 

Om die inwoners van die regsgebied van ‘n gesonde ekonomiese basis te 

voorsien asook ‘n kwaliteit omgewing deur volhoubare beplanning toe te pas en 

so die skep van werksgeleenthede asook die uitbreiding van toerisme aan te 

moedig 

STRATEGIEë 

Kategoriseer sakenodusse volgens Biosfeer Ruimtelike Beplanningskategorieë 

Bevorder dorpsintegrasie 

Skep gelyke geleenthede 

Köordineer ‘n toerisme strategie vir die totale regsgebied 

Ontwikkel ander sektore soos mynbou/ visbedryf as volhoubare werkverskaffers 

Skep ‘n klimaat wat vestiging van nuwe nywerhede bevorder 

Skep ‘n klimaat wat vestiging van toeristefasiliteite bevorder 

AKSIEPLANNE 

Aksieplan 1 

Doen ‘n volledige detail ekonomiese opname van die onderskeie sakenodusse. 


Sakekamer 

Begrotingsimplikasies: Begroot vir spesialis hulp saam met die privaatsektor 


Aksieplan 2 

Groepeer sakemanne in ‘n gesprekforum 


Sakekamer 






Aksieplan 3 

Stel ‘n ekonomiese strategie saam ter bevordering van die onderskeie nodusse met insette van die privaatsektor en die 

plaaslike owerheid. 


Sakekamer 

Gespreksforum 



Aksieplan 4 

Stel ‘n Toerisme Strategie saam ter bevordering van die onderskeie nodusse met insette van die privaatsektor en die 

plaaslike owerheid. 

. 


Toerismeburo’s 

Sakekamer 

Begrotingsimplikasies: Ondersteuningshulp ten opsigte van werkswinkels en administrasie 


Aksieplan 5 

Ondersoek mynbou en visbedrywe deeglik en stel ‘n strategie saam vir die volhoubare ontginning daarvan as 

werkverskaffer in die streek. 


Departement Mineraal- en Energiesake 

Departement Omgewingsake 

Ander rolspelers 

Begrotingsimplikasies: Begroot vir ‘n gedeeltelike bydrae tot die ondersoeke en die opstel van ‘n strategie 

saam met die betrokke departemente. 


Aksieplan 6 

Ondersoek beskikbare nywerheids- en sakegeleenthede (persele, geleenthede en leemtes) en skep ‘n liggaam wat 

voornemende beleggers behulpsaam is met vestigingsadvies. 


Sake Forum 

Begrotingsimplikasies: Begroot vir spesialisinsette 




AFDELING VII: GESONDHEID EN WELSYN & 

OPENBARE VEILIGHEID 

KWESSIES 

Bemagtigde, gesonde gemeenskap 

Verenigde gemeenskap 

Vooruitstrewend in kwaliteit omgewing 

Bekostigbaar 

Bekamp misdaad 

D O E L W I T 

Om die inwoners van die regsgebied van ‘n gesonde en veilige leefomgewing te 

kan voorsien deur die tydige daarstel van die nodige gemeenskapsfasiliteite 

STRATEGIEë 


Behou en skep kwaliteit omgewings 

Beplan genoegsame en volhoubare fasiliteite 

AKSIEPLANNE 

Aksieplan 1 

Bly op hoogte van gemeenskappe se spesifieke behoeftes deur in noue voeling te bly – ook met die behoeftes van die 

groter streek sodat reservering van grond vir fasiliteite deurlopend aangespreek kan word. 



Departemente 



Aksieplan 2 

Verkry statistiek insake die benutting van elke afsonderlike fasiliteit en stel daarvolgens ‘n rooster saam vir optimale 

benutting. Gee statistiek deur na die ROR vir die bepaling van ruimtelike behoeftes. 



Departemente 


Tydsraamwerk: 2002/ 2003 Boekjaar 




Aksieplan 3 

Ondersoek ondersteuningstelsels soos bv. die buurtwagstelsel om veiligheid binne die gemeenskappe en woonbuurte te 

verhoog. Voer deur na die ROR. 



SA Polisiediens 






AFDELING VIII: OPLEIDING, KAPASITEITSBOU 

& KOMMUNIKASIE 

KWESSIES 

Bemagtigde gemeenskap 

Vooruitstrewendheid 

Geletterdheid 

Vakmanskap 

D O E L W I T 

Om die inwoners van die regsgebied te bemagtig deur die voorsiening van en 

blootstelling aan die nodige opleidingsfasiliteite, akademies sowel as prakties 

STRATEGIEë 


Bemagtig alle gemeenskappe 

Inisieer opleidingsprogramme 

AKSIEPLANNE 

Aksieplan 1 

Identifiseer die betrokkenes. Bepaal opleidingsbehoeftes tesame met die verantwoordelike opleidingsinstansies. Stel 

opleidingsprogramme/ lokale beskikbaar. 



Departemente 


Tydsraamwerk: 2002/ 2003 Boekjaar daarna deurlopend 




AFDELING IX: SPORT, REKREASIE & 

NATUURGEBIEDE 

KWESSIES 

‘n Gesonde gemeenskap 

Handhaaf ‘n kwaliteit omgewing 

Bewaar die kultuur historiese erfenis 

D O E L W I T 

Om die inwoners van die regsgebied te ondersteun met die nodige sport en 

ontspanningsfasiliteite asook die bewaringswaardige natuurlike omgewing te 

beskerm, te bewaar en uit te bou in harmonie met toekomstige dorpsuitbreiding 

STRATEGIEë 

Genoegsame Sport- en Ontspanningsfasiliteite 

Onderskryf en bevorder die Biosfeer Reservaat beginsels 

Hanteer natuurgebiede volgens die Ruimtelike Beplanningskategorieë 

Identifiseer bewaringsareas (beboud/ natuurlike plantegroei) vir die dorpe en landelike gebiede waar van 

toepassing 

Vestig ‘n netwerk van oopruimtes en bewaringsgebiede 

Gedetaileerde bewaringsriglyne vir die Bewaringsareas 

Dorpsverfraaiing 

AKSIEPLANNE 

Aksieplan 1 

Ontwikkel en benut bestaande sport- en ontspanningsfasiliteite optimaal. Identifiseer nuwe behoeftes in oorleg met 

gemeenskap. Ontwikkel ‘n oorhoofse strategie vir die regsgebied. 


Sportverenigings 

Skole 


Begrotingsimplikasies: Begroot vir spesialis hulp asook administratiewe bystand 





Aksieplan 2 

Klassifiseer bewaringswaardige gebiede volgens Biosfeer Ruimtelike Beplanningskategorieë en bepaal die gepaste 

sonering daarvoor. Ondersoek die moontlikheid van die vestiging van korridors (met inbegrip van padreserwes wat die 

fauna en flora onderhou) wat met mekaar kan skakel. Ondersteun inisiatiewe soos die Weskus Laagland Fynbos-projek 

(verwys kaarte soos aangeheg). 


Departement van Omgewings en Kultuursake en Sport (DECAS 



Aksieplan 3 

Stel gedetaileerde beplanning van die geïdentifiseerde natuurgebiede saam. 


Departement van Omgewings en Kultuursake en Sport (DECAS) 

Begrotingsimplikasies: Begroot vir moontlike spesialis hulp 

Tydsraamwerk: 2002/ 2007 Boekjare 

Aksieplan 4 

Stel gedetaileerde bestuursplanne op vir die genoemde bewaringsgebiede. 


Departement van Omgewings en Kultuursake en Sport (DECAS) 



Aksieplan 5 

Aanvaar en inkorporeer die soneringsvoorstelle asook die prioriteitprojekte soos vervat in die Dasseneiland 

Bestuursplan as deel van die Swartland ROR. 


DECAS. 

Begrotingsimplikasies: Begroot vir prioriteitsprojekte in samewerking met DECAS 


Aksieplan 6 

Stel ‘n strategie op vir die verfraaiing van al die dorpe binne die Swartland Munisipaliteit met inbegrip van volle 

gemeenskapsdeelname. 


Begrotingsimplikasies: Begroot vir projekte in die onderskeie dorpe aan die hand van die strategieë 





AFDELING X: VOLUME 2 VAN ROR 

Volume 2 van die Swartland Munisipaliteit se Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) volg op Volume 1 en handel oor 

die detail van die 10 wyke binne die regsgebied en word daar gekyk na ruimtelike voorstelle vir die wyk in die geheel, 

maar dan ook die spesifieke dorpe binne daardie wyk. 

Volledigheidshalwe word daar eerstens aandag gegee aan ‘n kort wyksomskrywing vir elkeen van die tien wyke waarna 

die GOP projekte met ruimtelike implikasies gelys word en wel volgens die prioriteitsareas soos reeds in die GOP 

geïdentifiseer. Vervolgens word die bevolkingsyfers vir elkeen van die wyke asook dorpe binne die wyke geprojekteer 

ten einde die verwagte bevolkings asook gepaardgaande benodigde fasiliteite te kan bepaal. 




1. Inleiding 

BEPLANNINGSTANDAARDE & 

GRONDGEBRUIKSKATEGORIEë 

BYLAE A 

In die vorige afdelings is daar oorhoofs aandag gegee aan die studiegebied om as beleidsvoorstelle vir die totale 

studiegebied te dien waarvolgens ontwikkelingsriglyne geformuleer kan word. Vanuit hierdie oorhoofse raamwerk moet 

daar egter nou gefokus word op die verskillende wyke en word daar in detail gekyk na ontwikkelingsvoorstelle vir elkeen 

van die wyke en dorpe binne elkeen van die wyke. 

2. Werkswyse 

Beplanning word gedoen aan die hand van standaarde en norme soos algemeen aanvaar binne die 

stadsbeplanningsberoep en word daar eerstens ‘n oorsig verskaf van hierdie standaarde om dit duidelik te stel hoe die 

behoeftes in elkeen van die dorpe bepaal is. 

Om vooruitskattings te kan maak vir elke dorp word die bevolking van daardie dorp geprojekteer oor die aantal jare 

waaroor hierdie verslag handel ( 20 jaar). Die groeikoerse waarvolgens dit gedoen word spruit uit historiese groei tot 

datum asook tendense wat waargeneem is. Die groeikoerse soos gebruik wissel dus van dorp tot dorp om ‘n eksakte 

prentjie van daardie dorp te verseker. Eers wanneer die verwagte bevolking vir ‘n dorp bekend is, kan daar sinvol vir 

daardie dorp beplan word. 

Standaarde en riglyne gebruik vir die vooruitbeplanning van die onderskeie dorpe, vertoon dan soos volg vir die 

onderskeie grondgebruikskategorieë: 

2.1 Residensieel 

Die bevolking van die dorpe soos bo genoem, word weer in gesinne ingedeel om dit te kan koppel aan die aantal huise 

en erwe. Gesinsgroottes is bepaal aan die hand waarvan die aantal gesinne binne elke dorp bereken is en is daar op die 

aanname van een gesin per residensiële erf gewerk. Erfgroottes is weer volgens die verskillende inkomstegroepe 

ingedeel (digthede soos algemeen aanvaar, met ander woorde hoe laer die dightheid hoe groter die erwe) en is die 

kategorieë soos gebruik, as volg: 

Kategorie Digtheid Erfgroottes 

Hoë digtheid (sluit in HOP-projekte en 

woonstelle, asook informele behuising) 

40 eenhede / ha 600m² 




Die digtheidskategorieë word weergegee as ‘n persentasie van die dorp se bevolking, bv. 50% van ‘n dorp se bevolking 

woon in lae digtheid wonings. Hierdie persentasie is op verskeie maniere bereken vir die onderskeie dorpe: 

Deur die fisiese telling van geboue en strukture, insluitende tweede wonings in agterplase en woonstelle in 

woonstelblokke. 

Deur die elektroniese telling van erwe (en die opdeling daarvan in die ondeskeie digthede) met residensiële funksies 

as sonerings. 

Deur die telling van erwe met residensiële funksies as grondgebruike, en ook erwe met meer as een woning. 

Die aantal erwe addisioneel per dorp benodig, is weer omgereken na oppervlaktes (hektare) om ‘n aanduiding te kry van 

die hoeveelheid grond benodig vir toekomstige ontwikkeling en uitbreiding. Die persentasie van inwoners woonagtig in 

‘n gegewe residensiële digtheidskategorie is dinamies van aard. In streekverband is daar ‘n neiging van groei in die hoë 

digtheid residensiële kategorie, en hiervoor is daar voorsiening gemaak in die projeksies. Met die persentasie bevolking 

in die digtheidskategorieë word daar dan oppervlaktes bereken vir die toekomstige residensiële uitbreiding en dit word 

dan ruimtelik voorgestel. 

Die residensiële komponent is egter slegs een aspek van ‘n dorp se groei en is daar ook aandag gegee aan al die ander 

fasiliteite en dienste soos van toepassing op die onderskeie dorpe. Ook hier is die verwagte toekomstige 

bevolkingsyfers gebruik om behoeftes te bepaal en wel aan die hand van die nodige stadsbeplanningstandaarde en- 

norme. 

2.2 Skole 

Provinsiale standaarde vir skole sien soos volg daaruit: 

Laerskole - een vir elke 1000 erwe -1120 kinders 

Hoërskole – een vir elke 2000 erwe -1200 kinders 

Kleuterskole - een vir elke 300 erwe 

2.3 Besighede 

Die voorkoms van sakebedrywighede is uiteraard markgedrewe, en die bepaling van grond benodig vir hierdie doel 

kompleks. Daar kan egter onderskei word tussen die volgende hiërargie van sakesentrums: 

Sakesentrums Aantal winkels Diensbevolking Grootte 

Selsentrum 3 - 4 1 200 – 2 000 0,1 ha 

Woonbuurt 6 - 15 5 000 – 10 000 2 – 4 ha 

Gemeenskap/ distriksentrum 16 - 40 15 000 – 30 000 4 – 12 ha 

Streeksentrum 15 - 100 100 000 – 1 000 000 12 – 20 ha 

2.4 Kerke 

Kerkpersele word voorsien vir ongeveer elke 1 000 lede van die bevolking of een perseel vir elke 300 tot 400 woonerwe. 

Die voorsiening van kerke hang natuurlik ook in ‘n groot mate af van die aantal denominasies teenwoordig in ‘n dorp. 

2.5 Sportfasiliteite 

Een hektaar sportgronde word gewoonlik voorsien vir elke 2300 residensiële erwe. Die groottes van die mees algemene 

sportvelde sien soos volg daaruit: 




Sport Oppervlakte 

Atletiek 

Tennis 

Sokker 

Netbal 

Hokkie 

1,800ha 

0,035ha 

1,100ha 

0,050ha 

0,700ha 

By bogenoemde oppervlaktes is oppervlaktes van ander verwante strukture soos paviljoene en parkering nie ingereken 

nie en hang dit af van die kombinasie van sportvelde waarvoor voorsiening gemaak word. 

2.6 Begraafplase 

Die behoefte aan begraafplase word bereken volgens die bevolkingsprojeksie en ‘n normale sterftesyfer van 1,2% per 

jaar. Daar kan 2 000 grafte op een hektaar grond voorsien word en daar behoort 2,5 ha/ 10 000 mense gereserveer te 

word. 

2.7 Gemeenskapsfasiliteite 

Die voorsiening van gemeenskapsfasiliteite word gemeet aan die volgende minimum aantal huishoudings: 

Tipe fasiliteit Aantal huishoudings Oppervlakte (ha) 

Mobiele Biblioteek 350 NVT 

Biblioteek 1800 0.013 

Gemeenskapsentrum 4000 0.500 

Mobiele Poskantoor 2000 NVT 

Poskantoor 2000 NVT 

Mobiele Kliniek 900 NVT 

Kliniek 900 0.200 

Daghospitaal 1800 0.500 

Gemeenskapshospitaal 14500 1.500 

2.8 Gastehuise 

Gastehuise het gewoonlik ‘n lae steuringspotensiaal, en kan ook binne sommige residensiële gebiede geakkomodeer 

word. Dit vervul ‘n belangrike funksie, aangesien dit ‘n dorp kan bemark as ‘n besoekersvriendelike eindpunt. 

Hersonering van gastehuise moet simpatiek hanteer word, want dit is werkskeppend en moedig toerisme aan. Waar 

gastehuise in woonbuurte goedgekeur word, moet duidelike riglyne van regte uitgespel word. Beplanningsriglyne, soos 

op-perseel-parkering, moet gevolg word, om sodoende die ordelike behoud van die woonbuurt te verseker. 

Die openbare fasiliteite soos restaurante en teetuine is moeiliker versoenbaar met woonbuurte en moet met 

omsigtigheid hanteer word. Wanneer ‘n aansoek geëvalueer word, moet daar ‘n publieke deelnemings proses gevolg 

word, wat sodoende aangrensende grondeienaars se regte kan beskerm. 




Die afsonderlike dorpsprofiele word dan vervolgens behandel en aspekte insake die betrokke dorp met alle 

gepaardgaande ruimtelike voorstelle en planne word aangespreek. Die formaat van die onderafdelings met betrekking 

tot die onderskeie dorpe is soos volg: 

GOP prioriteite met ruimtelike implikasies word geïdentifiseer 

‘n Bevolkingsprojeksie word getoon 

Onderskeie grondgebruike en die toekomstige behoeftes verbandhoudend daarmee sal aangespreek word. 

Daar sal aandag gegee word aan die publieke oopruimte raamwerk van elke dorp. 

Oorhoofse Beplanningsvoorstelle sal volg. Hier is eerstens algemene beplanningsvoorstelle, waar die 

onderskeie grondgebruike se toekomstige areas van ontwikkeling geïdentifiseer word. Tweedens word 

landskaperingsvoorstelle gemaak wat betrekking het op die landskapering en die verhoging van die estetiese 

kwaliteite van die dorp. Die Beplanningsvoorstelle moet egter nou met die gepaardgaande kaarte saamgelees 

word. 

3. Grondgebruikskategorieë 

In die dorpe van Munisipaliteit Swartland word daar van die volgende grondgebruikskategorieë gemaak vir 

beplanningsriglyne in sones binne die dorpe: 

Lae digtheid residensiële funksies 

Kategorie reeds aangespreek in Standaarde. 

Medium digtheid residensiële funksies 


Hoë digtheid residensiële funksies 


Sakefunksies 

Hierdie kategorie sluit winkels, supermarkte, openbare motorhawes/ diensstasies in, maar sluit kafees/ hoekwinkels uit. 

Sekondêre sakefunksies 

Hierdie kategorie bestaan uit kafees en hoekwinkels, waarvan die bedieningsarea grotendeels op buurtvlak is. 

Professionele dienste 

Professionele dienste sluit grotendeels kantore in. 

Sekondêre professionele dienste 

Sekondêre professionele dienste is professionele dienste waarvan die steuringspotensiaal baie laag is, sodat dit veral 

binne ‘n residensiële area geakkommodeer kan word. Hier word professionele dienste voorsien wat ‘n eienaar uit sy huis 

kan bedryf, maar nie meer as drie persone in diens het nie. 

Ligte nywerheidsfunksies 

Ligte nywerheidsfunksies bestaan uit nywerhede wat ‘n lae steuringspotensiaal het. 

Swaar nywerheidsfunksies 

Swaar nywerheidsfunksies bestaan uit hinderbedrywe met ‘n hoë steuringspotensiaal. 




Institusionele funksies 

Institusionele funksies sluit inrigtings, en skole/ onderrigplekke in (uitgesluit kerke). 

Kerke 

Kerke sluit bedehuise en pastorieë in. 

Sekondêre opvoedkundige funksies 

Sekondêre opvoedkundige funksies sluit bv. bewaarskole en naskoolse onderrig in. Dit is opvoedkundige funksies wat 

kleiner oppervlaktes beslaan en minder persone betrek as ander institusionele funksies. 

Aftreeoorde 

Aftreeoorde kan bestaan uit ‘n enkele woonsteltipe gebou, uit losstaande eenhede soos dorps- of groepsbehuising, of 

skakelhuise. 

Oorde 

Oorde bestaan uit vakansie-akkommodasie en huisvesting, en verwante ontspanningsfasiliteite 

Gastehuise 

Gastehuise het gewoonlik ‘n lae steuringspotensiaal en kan ook binne sommige residensiële gebiede geakkomodeer 

word. 

Owerheidsfunksies 

Owerheidsones bestaan grotendeels uit eiendom wat in owerheidsbesit is, hetsy die plaaslike-, provinsiale-, of nasionale 

owerhede. Dit sluit gebruike soos hospitale, klinieke, gevangenisse, polisiestasies en munisipale geboue in. 




1. INLEIDING 

BEPLANNINGSRIGLYNE 

BYLAE B 

Vanuit die kwessies soos geïdentifiseer het dit duidelik geword dat sekere oorhoofse beplanningsriglyne of beginsels 

vasgelê moet word. Hierdie ruimtelike riglyne vorm ‘n integrale deel van die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) 

en dra by tot die samestelling van die Raamwerk 

2. BEPLANNINGSTERMINOLOGIE 

Die ruimtelike konsepte met gepaardgaande beplanningsterminologie vereis verdere toeligting alvorens aandag gegee 

word aan die beginsels soos genoem. 

AKTIWITEITSKORRIDOR 

Die Aktiwiteitskorridor verteenwoordig liniêre sones van ontwikkeling langs die publieke vervoerroetes. So ‘n korridor 

bestaan dus uit ‘n hoofroete met redelike digte ontwikkeling aan weerskante daarvan wat weer verder ondersteun word 

deur publieke vervoer. Ontwikkeling langs so ‘n korridor kan voorsiening maak vir gemengde gebruike wat residensiële, 

kommersiële, besigheids-, industriële en gemeenskapsfasiliteite, insluit. Ontwikkeling langs so ‘n korridor realiseer nie 

oornag nie, maar moet daar ‘n omgewing geskep word om die korridor toe te laat om met tyd te kan ontwikkel. 

PLAASLIKE 

NODUS 

AKTIW ITEIT- 

STRAAT 

NODUS 

AKTIW ITEITSAS 

NODUS 

AKTIW ITEITS- 

KORRIDOR 

FIG. B2.1: ONTWIKKELINGSONES LANGS HOOFROETE 




AKTIWITEITSAS 

Die Aktiwiteitsas vorm eerstens die kern van die aktiwiteitskorridor en in die tweede plek verbind die Aktiwiteitsas twee 

nodusse met mekaar. 

PLAASLIKE 

NODUS 

AKTIWITEIT- 

STRAAT 

NODUS 

AKTIWITEITSAS 

NODUS 

AKTIWITEITS- 

KORRIDOR 

FIG. B2.2: HOOF ROETE VAN AKTIWITEITE 

Tydens die ondersoeke is vasgestel waar nodusse voorkom asook die tipe aktiwiteite wat tans in sulke nodusse 

plaasvind. Daar is ook bepaal watter nodusse in die toekoms verder uitgebou kan word. 




AKTIWITEITSTRAAT 

Die aktiwiteitstraat word uitgemaak deur ‘n plaaslike pad en is dieselfde as die aktiwiteitsas, maar op laer vlakke van 

aktiwiteite van toepassing. Die doel van die aktiwiteitstraat is om die tersiêre padnetwerk te versterk. 

PLAASLIKE 

NODUS 

AKTIWITEIT- 

STRAAT 

NODUS 

AKTIWITEITSAS 

NODUS 

FIG. B2.3: AKTIWITEITSTRAAT 

AKTIWITEITS- 

KORRIDOR 

Aktiwiteitstrate sal veral in die groter sentra ‘n rol speel, maar geniet die potensiaal vir sulke strate by die kleiner sentra 

ook aandag. 




DORPSNODUS 

Dorpsnodusse is nodusse waarbinne ‘n verskeidenheid en samevoeging van funksies (infrastruktuur, 

gemeenskapsfasiliteite en ekonomiese aktiwiteite) beskikbaar is en wat, as gevolg hiervan, ‘n impak uitoefen op die 

landelike gebiede waarbinne dit val. 

RIVERLANDS 

CHATSWORTH 

ABBOTSDALE 

N7 

N7 

KALBASKRAAL 

RIEBEEK-WES 

RIEBEEK KASTEEL 

MALMESBURY 

PAD 

SPOORLYN 

FIG. B2.4: DORPSNODUSSE BINNE DIE STUDIEGEBIED 

Die dorpe word afsonderlik gekategoriseer volgens die Ruimtelike Beplanningskategorieë soos later bespreek, om die 

rol van elkeen binne die regsgebied uit te klaar. 




PLAASLIKE NODUS 

Plaaslike Nodusse is laer orde interseksies binne die aktiwiteitskorridor of -straat. So ‘n nodus kan ‘n verskeidenheid 

van laer orde aktiwiteite bevat wat gemik is op die plaaslike behoeftes van die gemeenskap. 

PLAASLIKE 

NODUS 

AKTIWITEIT- 

STRAAT 

NODUS 

AKTIWITEITSAS 

NODUS 

AKTIWITEITS- 

KORRIDOR 

FIG. B2.5: ONDERGESKIKTE NODUS AAN HOOFNODUS 

Soos met die nodusse is ook die plaaslike nodusse vir elkeen van die dorpe geïdentifiseer en word dit later in die dorpe 

se onderskeie verslae in meer detail aangespreek. 




OOP RUIMTESISTEME 

Die Oopruimte sisteem soos voorgestel is ‘n netwerk van oopruimte sisteme wat sover moontlik met mekaar gekoppel is. 

Die oopruimtes moet die beboude gebiede asook landelike gebiede komplimenteer en die nodige afwisseling verskaf ten 

opsigte van die visuele asook ontspanning. Verder voorsien oopruimtes ook die nodige habitatte vir plant- en 

dierspesies. 

PLAASLIKE 

NODUS 

AKTIWITEIT- 

STRAAT 

NODUS 

AKTIWITEITSAS 

NODUS 

AKTIWITEITS- 

KORRIDOR 

FIG. B2.6: NETWERK VAN OOP RUIMTES 

Elemente wat kan bydra tot die vestiging van so ‘n netwerk van oopruimtes is byvoorbeeld die riviere wat van die dorpe 

deurkruis asook Kasteelberg by die twee Riebeke. Soos reeds genoem kan padreserwes waar natuurlike plantegroei 

voorkom, ook dien as korridors veral ook vir fauna wat daarin mag voorkom soos valke en muise. 




STEDELIKE RANDGEBIED 

Die stedelike randgebied is ‘n denkbeeldige grenslyn waarbinne ‘n spesifieke beleid of beheermaatreëls daargestel kan 

word om stedelike uitbreiding te rig, beperk en bestuur. Dit vorm die grens tussen konvensionele dorpsontwikkeling en 

die aanliggende landelike area wat weer deur hoofsaaklik landbou georiënteerde, maar ook natuurlike hinterland 

uitgemaak word. Ontwikkeling buite die stedelike gebiede moet omsigtig en uiters sensitief hanteer word sodat die 

natuurlike omgewing asook benutbare landbougrond nie opgeoffer hoef te word nie. Stedelike randgebiede word 

daargestel om byvoorbeeld Kasteelberg te bewaar teen dorpskruip teen die berg op. 

BESTAANDE 

STEDELIKE 

ONTWIKKELING 

STEDELIKE 

BESTUURS- 

SONE 

AFGEBAKENDE 

STEDELIKE 

RANDGEBIED 

LANDELIKE/ 

LANDBOU 

HINTERLAND 

FIG. B2.7: STEDELIKE RAND OM BESTUUR TE WORD 

Stedelike randgebiede se vorm kan ook wissel na gelang van die spesifieke vorm van die dorp, asook sinvolle 

uitbreidingsrigtings, en is dus nie net ‘n sirkel rondom die dorp nie. So byvoorbeeld kan ‘n bestaande pad die 

randgebied uitmaak, maar kan ontwikkeling party plekke oor die pad strek en andersins nie eers tot by die pad nie, 

afhangende van die spesifieke grondgebruike vir daardie areas. 




VERDIGTING 

Verdigting is ‘n proses waarvolgens residensiële digthede (soos gemeet in eenhede per hektaar) binne ‘n spesifieke 

area verhoog word aan die hand van sinvolle beplanning en invulling. Verdigting kan op twee maniere geskied, naamlik: 

invulling van erwe (onderverdeling) 

dubbelverdieping- asook skakelwonings 

groeps- en dorpsbehuising 

FIG. B2.8: VERDIGTING DEUR INVULLING VAN ERWE 

Foto B.1: HOëDIGTHEID BEHUISING 




Onderverdeling is dikwels wenslik om die volgende redes: 

Waterbeperkings 

Koste van instandhouding van groot erwe 

Sekuriteitsredes 


Sinvolle benutting van beskikbare dienste 

Aansoeke vir onderverdeling moet volgens die volgende riglyne geskied: 

Riglyne soos van tyd tot tyd deur die raad voorgestel, bv die van Malmesbury opgestel in 1991. Hiervolgens word 

voorskrifte vir minimum erfgroottes binne elke buurt in die dorp voorsien 

Riglyne voorgestel deur inwoners. Die inwoners van Abbotsdale, Riebeek Wes en Riebeek Kasteel het te kenne 

gegee dat hulle ‘n minimum erfgrootte van 600m² voorstel in die lae digtheid gebiede van die dorp 

Heersende perseelgroottes in ‘n buurt moet in ag geneem word wanneer aansoeke geëvalueer word, hetsy kleiner 

of groter. Waar daar afgewyk word hiervan moet daar ‘n publieke deelname proses gevolg word deur aanliggende 

grondeienaars in kennis te stel, ten einde deursigtigheid te verseker 

Oorweging kan ook aan onderverdeling gegee word wat afwyk van hierdie norme waar: 

‘n Skakelhuis onderverdeel word 

Erwe aan twee teenoorgestelde kante begrens word deur ‘n straat 




GEMENGDE GEBRUIKSONTWIKKELING 

Gemengde gebruike behels die horisontale en vertikale integrasie van aanvaarbare asook volhoubare residensiële en 

nie-residensiële grondgebruike binne ‘n spesifieke area. Dit is ‘n bekende feit dat ontwikkelbare grond skaarser raak en 

dan veral diè binne die dorpsnodusse. Gemengde gebruike kom tans wel op beperkte skaal binne die regsgebied voor 

waar residensiële gebruike byvoorbeeld bo-op besighede aangetref word, maar hierdie konsep sal beslis meer aandag 

in die toekoms moet geniet. Daar lê talle voordele hierin opgesluit soos byvoorbeeld dat werksgeleenthede, opvoeding-, 

sosiale en ontspanningsfasiliteite baie nader aan die woonomgewing gebring kan word. Met die veiligheidsfaktor in ag 

genome is dit ook voordelig vir die eienaar om byvoorbeeld bo-op sy winkel te kan bly terwyl die sakesentrum ook nie 

leeg loop gedurende die nag nie. 

FIG. B2.9 VOORBEELDE VAN GEMENGDE GEBRUIKE IN DIESELFDE GEBOU MET HANDEL 

ONDER EN RESIDENSIëLE EN ANDER GEBRUIKE OP DIE BOONSTE VLAKKE 




1. INLEIDING 

BIOSFEER BEPLANNING 

BYLAE C 

Provinsie Wes-Kaap het reeds die beginsel van Biosfeer Beplanning, soos onderskryf deur UNESCO se MAB Program, 

aanvaar. Daarvolgens word die hele provinsie in Biostreke ingedeel op grond van Biostreek Beplanningsbeginsels. So 

‘n Biostreek kan oor owerheidsgrense strek om sinvolle geografiese gebiede of gebiede met gemeenskaplike belang, in 

te sluit. ‘n Voorbeeld hiervan is die Bergrivier wat deur die Wes-Kaap loop. Die totale opvanggebied van die rivier sal 

van sy oorsprong tot waar dit in die see uitmond as een Biostreek hanteer en beplan kan word. Dit sal egter nodig wees 

om so ‘n Biostreek asook die areas wat daarbinne val te kategoriseer (Ruimtelike Beplanningskategorieë –RBK’e) 

waarvolgens ontwikkeling dan gerig en bestuur kan word. Die RBK-kategorieë maak voorsiening daarvoor dat 

landbouareas (veral dan die plase) en natuurgebiede binne die munisipale grense geakkommodeer kan word. 

2. RUIMTELIKE BEPLANNINGSKATEGORIEë 

Kategorie A: 

KERN 

Onversteurde natuurlike areas van ekologiese en kulturele waarde wat reeds oor bewaringstatus beskik 

en wat beskerm moet word teen enige veranderings 

GRONDGEBRUIKE TOEGELAAT: Geen skadelike gebruike 

A1 Wildernis Areas 

Statutêre asook onverklaarde wildernis areas wat steeds ongeskonde is en steeds hul oorspronklike karakter 

behou het. 

GRONDGEBRUIKE: Elementêre, nie-gemotoriseerde buitelug-ontspanning. 

A2 Statutêre Bewaringsareas 

Statutêre bewaringsareas soos byvoorbeeld Nasionale Parke, Provinsiale en Privaat Natuurreservate wat as 

Oop Ruimte III gesoneer is 

GRONDGEBRUIKE: Volhoubare buitelug ontspanning, navorsing, omgewingsopvoeding en beperkte 

volhoubare benutting van die beskikbare natuurlike hulpbronne soos wildvang en oes van blomme. 

Kategorie B: 

BUFFER 

Dien as buffer tussen die Kern (A) en die Oorgangsone (C) en dien ook as skakel tussen kernareas 

GRONDGEBRUIKE: Volhoubare toerisme- en ontspanningsontwikkeling op kleiner skaal 

B1 Openbare Bewaringsareas 

Gebiede binne of aanliggend tot openbare statutêre bewaringsareas (bv. Nasionale Monumente, Kontraktuele 

Nasionale Parke of Plaaslike Owerheid Natuurreservate) wat nie vir Kernstatus kwalifiseer nie. 




GRONDGEBRUIKE: Groter verskeidenheid van ontspanningsaktiwiteite, klein openbare oordontwikkelings en 

volhoubare oes van natuurlike hulpbronne. 

B2 Private Bewaringsareas 

Natuurreservate in privaat besit (Oopruimte III) wat bewaringswaardige habitatte of unieke landskappe bevat. 

GRONDGEBRUIKE: Reeks buitelug ontspanningsaktiwiteite, volhoubare oes van natuurlike hulpbronne en 

klein, privaat oordontwikkelings. 

B3 Ekologiese Korridors 

Bewaringswaardige stroke van natuurlike plantegroei wat verskillende ekosisteme verbind en bydra tot die 

onderhoud en instandhouding van natuurlike prosesse soos by riviere, migrasie van diere (soos byvoorbeeld die 

luiperd bewaringsgebied) asook die estetiese kwaliteit van die landskap. 

B4 Rehabilitasie Gebiede 

Areas om gerehabiliteer te word soos bewaringswaardige gebiede wat deur landbou, mynbou of bosbou 

bedrywighede geknou is. 

Kategorie C: 

OORGANGSONE 

Hoofsaaklik landbougebiede waar natuurlike hulpbronne onttrek word en voedsel en ander primêre 

produkte verskaf word ( Oorgangsone 2 ) 

GRONDGEBRUIKE: Kleinskaal lae impak oordontwikkeling en verwante ontspanningsaktiwiteite 

C1 Ekstensiewe Landbou 

Gebiede met natuurlike plantegroei wat as Landbousone I gesoneer is en vir ekstensiewe lae impak boerdery 

bedrywighede asook byvoorbeeld eko-toerisme, wild boerdery en oes van inheemse blomme benut word. 

C2 Intensiewe Landbou 

Landbou gebiede wat as Landbousones I en II gesoneer is soos bewerkte plase en bosbougebiede. 

Kategorie D: 

DORPSVERWANTE GEBIEDE 

Intensief ontwikkelde dorps- of stedelike gebiede waar min van die natuurlike omgewing oorgebly het 

( Oorgangsone 3 ) 

GRONDGEBRUIKE: Nodale vestigingspunte met gepaardgaande dienste en infrastruktuur 

D1 Distriksdorp 

Kategorie C munisipaliteit hoofkwartiere wat die grootste deel van die distrik se bevolking huisves tesame met 

die volle spektrum van stedelike grondgebruike en noodsaaklike dienste. 

D2 Hoof plaaslike dorp 

Kategorie B munisipaliteit hoofkwartiere wat ‘n groot gedeelte van die distrikbevolking akkommodeer, insluitende 

hoër orde gemeenskapsinfrastruktuur wat ook mense van buite die dorp bedien, soos hospitale en tersiêre 

opleidingsfasiliteite. 




D3 Plaaslike dorp 

Dorpe wat voorheen munisipale status gehad het, maar nou deel uitmaak van die Kategorie B munisipaliteit 

(maar steeds oor ‘n munisipale kantoor beskik). 

D4 Landelike nedersettings 

Nedersettings met ‘n beperkte bevolking van plaaswerkers of mense in diens van die landbousektor of 

nywerheid wat onder jurisdiksie van die Kategorie B munisipaliteit val. Sluit nedersettings in wat geen munisipale 

status in die verlede gehad het nie. 

D5 Institusionele nedersettings 

Ontwikkelingsnodusse binne natuurlike, landbou of bosbou gebiede wat met ‘n spesifieke instelling geassosieer 

word en waarvan die aktiwiteite met die onmiddellike omgewing versoenbaar is, soos gevangenisse, 

opleidingsentrums of bosbou stasies. 

D6 Op die plaas nedersettings 

Nodusse van meer as 5 huise op plase met gemeenskapsfasiliteite soos skole en kerke. 

D7 Plaasopstalle 

Hoof plaasopstalle met gepaardgaande logistiese infrastruktuur soos store, verpakkingsaanlegte en melkerye. 

D8 Toerisme Fasiliteite 

Kleinskaal toerisme en ontspanningsgerigte ontwikkeling (gastehuise, plaasstalle) wat bydra tot die ekonomiese 

basis van die gebied en ondersteunend is tot die landbou produksie en om meer volhoubare grondgebruike daar 

te stel. 

D9 Oorde en verwante gebruike 

Oorde en verwante gebruike, insluitend residensiële behuising in die landelike gebiede, wat bydra tot die 

stimulering van die ekonomie, menslike welstand verbeter asook natuurbewaringsprogramme ondersteun. 

D10 Ander geboue 

Ontwikkeling en strukture waarvoor daar nie in die voorafgaande voorsiening gemaak is nie. 

Kategorie E: 

INDUSTRIëLE GEBIEDE 

Industriële areas waar die hoogste intensiteit van menslike bedrywighede voorkom 

GRONDGEBRUIKE: Nywerheidsverwante gebruike 

E1 Landbou Industrieë 

Infrastruktuur en geboue gepaardgaande met die prosessering van landbou- en bosbouprodukte (graansilo’s, 

wynkelders). 

E2 Ligte Industrieë 

Gebiede geoormerk vir ligte nywerheidsaktiwiteite soos klein fabrieke en metaalwerke. 

E3 Swaar Industrieë 




Gebiede vir swaar nywerheidsaktiwiteite soos staalmeule. 

E4 Onttrekkingsindustrieë 

Nedersettings en infrastruktuur wat verband hou met veeldoelige hulpbron verbruik en onttrekking soos mynbou. 

Kategorie F: 

BOGRONDSE INFRASTRUKTUUR + GEBOUE 

Bogrondse infrastruktuur en geboue soos benodig vir nedersettings asook ekonomiese aktiwiteite 

GRONDGEBRUIKE: Paaie, spoorlyne, kraglyne, kommunikasie strukture ens. 

F1 Nasionale Paaie 

F2 Provinsiale Paaie 

F3 Hoofpaaie 

F4 Afdelingspaaie 

F5 Ondergeskikte Paaie 

F6 4x4 Roetes 

F7 Spoorlyne 

F8 Kraglyne 

F9 Kommunikasie strukture 

F10 Damme en reservoirs 

F11 Ander geboue en Infrastruktuur 

Alle grond binne die studiegebied kan dus volgens bostaande kategorieë ingedeel word tesame met die nodige 

Beplanningsriglyne wanneer meer spesifieke en gedetaileerde voorstelle vir elkeen van die dorpe gedoen word. 

KERN AREA 

BUFFERSONE 

OORGANGSONE 1 

OORGANGSONE 2 

OORGANGSONE 3 

FIG. C2.1 : IDEALE BIOSFEER RESERVAAT MODEL MET BIOSFEER RESERVAAT SONES 




1. INLEIDING 

GRONDINDELINGS 

BYLAE D 

Hierdie bylae handel oor grondindelings vir die totale regsgebied van Munisipaliteit Swartland soos verskaf deur die 

plaaslike kantoor van Departement Landbou. Bylae D moet saamgelees word met die grondindelingskaart soos 

aangeheg aangesien dit die sleutel verskaf tot die verskillende klassifikasies en indelings. Die motivering vir die 

insluiting van die plan by die ROR is om te kan vasstel waar die verskillende tipes gronde geleë is sodat veral hoë 

potensiaal gronde uiteindelik vasgemaak kan word ten opsigte van gebruiksregte wat weer in die munisipale 

dorpsaanlegskema opgeneem kan word. 

2. GRONDINDELING VIR SWARTLAND RUIMTELIKE ONTWIKKELINGSRAAMWERK 

G1: Hoë potensiaal graangebied. Halfverweerde, goed gedreineerde gronde van skis-oorsprong. Golwende tot rollende 

heuwellandskap. 

G2: Medium tot hoë potensiaal graangebied. Ondergrond toon steeds matige kleivorming met stadige interne 

dreinering. Opbrengs beperkend gedurende baie nat winters. Lae heuwellandskap met liggolwende topografie. 

G3: Lae potensiaal graangebied. Swak gedreineerde klei-gronde met ‘n hoë geneigdheid tot versuiping. Hoofsaaklik 

gelykliggende landskap. 

G4: Hoofsaaklik eoliese (windvervoerde) sande; Soms swak gedreineerd met ‘n lae waterhou vermoeë. Lae potensiaal 

vir koring maar geskik vir weiding. Word dikwels aangewend vir suiwelboerdery. Soms ook groente. 

G5: Swak gedreineerde vlakte gebied. Vlak sande met onderliggende klei. Ongeskik vir saaiboerdery. Meestal onder 

indringerbome soos Rooikrans en Port Jackson. 

G6: Goed gedreineeerde skisgronde soos G1, maar met lae reënval (±300 mm/jaar). Medium tot hoë potensiaal vir 

graan. Lae heuwellandskap met lig golwende topografie. 

G7: Gelykliggende gronde, met matige kleivorming en lae reënval (±300 mm/jaar). Opbrengs is beperkend tydens nat 

winters. Medium potensiaal vir graan. 

G8: Vlak gronde wat deur erosie gedenudeer is met hoë brakgeneigdheid. Reënval 250-300 mm/jaar). Lae potensiaal vir 

graan en is baie gevoelig vir droër winters. 

G9: Kussande met Kaapse fynbos, - dikwels alkalies. 




1. SIMBOLE VIR WINGERD EN VRUGTE 

V1: Uitsluitlik vrugteboerdery 

V2: Uitsluitlik wyndruiwe 

W2: Wyndruiwe saam met graan en vee 

W3: Wyndruiwe saam met vrugte 

W4: Wyndruiwe saam met tafeldruiwe en ondergeskikte vrugte 

W5: Tafeldruiwe uitsluitlik 




1. INLEIDING 

PUBLIEKE DEELNAME 

BYLAE E 

Aangesien die Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk (ROR) geïntegreer word met die Geïntegreerde 

Ontwikkelingsbeplanningsproses (GOB), dien volledige publieke deelname ook as basis vir die ROR soos by die GOB 

proses. Prioriteite en projekte soos in die ROR vervat weerspieël die onderskeie gemeenskappe se ruimtelike 

behoeftes. 

2. BEHOEFTE BEPALING 

Soos genoem moes alle ruimtelike behoeftes van die gemeenskap bekom word en is dit op die volgende 

maniere verkry. 

(a) Status Quo Verslag: Hierdie verslag is aanvanklik (1998) vir die 7 dorpe binne die regsgebied van 

die destydse Malmesbury Oorgangsraad opgestel (Malmesbury, Abbotsdale, Kalbaskraal, Chatsworth, 

Riverlands, Riebeek Kasteel en Riebeek-Wes) waar al ses dorpe besoek is vir publieke werkswinkels 

om genoemde behoeftes te bekom. Die gemeenskap kon ook skriftelike insette lewer. 

(b) Swartland Ontwikkelingsprofiel: Genoemde status quo verslag is as basis gebruik vir die daarstel van 

die Ontwikkelingsprofiel vir die regsgebied van Swartland soos vereis as deel van die 

Ontwikkelingsbeplanningsproses. Die Swartland Ontwikkelingsprofiel is uitgebrei om al die dorpe en 

nedersettings (13 in totaal) van Munisipaliteit Swartland in te sluit. In hierdie dokument is alle behoeftes 

van die gemeenskap vervat soos ingesamel deur middel van publieke werkswinkels. Vanuit genoemde 

dokument is alle prioriteite met ruimtelike implikasies versamel wat as basis vir die daarstel van die 

ROR gebruik is. 

3. RUIMTELIKE VOORSTELLE 

Alle konsep ruimtelike voorstelle soos voortspruitend uit die behoefte bepaling is met die breër publiek getoets en wel 

deur middel van formele werkswinkels (2 rondtes: November 2001 asook April 2002) soos met die onderskeie 

gemeenskappe gereël. Genoemde werkswinkels is in wyksverband gereël en tydens hierdie werkswinkels is die konsep 

voorstelle aan die mense voorgehou (sien bewyse aangeheg). Tyd is ook afgestaan vir vrae en antwoorde asook 

insette vanaf die gemeenskap self deur middel van kleiner groepe waar elkeen teenwoordig versoek is om ‘n bydrae te 

maak. Beide raadslede asook amptenare van die Munisipaliteit Swartland het genoemde werkswinkels bygewoon. As 

gevolg van die tydsverloop is ‘n opdateringsproses ook in Februarie 2002 van stapel gestuur toe die GOP werkswinkels 

gebruik is om die ruimtelike behoeftes en prioriteite soos versamel te finaliseer. 

Alle insette is by die dokument bygewerk en is die finale konsep dokument weer aan die publiek en relevante 

departemente beskikbaar gemaak (kopieë is op strategiese plekke beskikbaar gestel en is daar ook kopieë aan groepe 

en individue gegee) vir skriftelike kommentaar. Kommentaar is van belangegroepe in Riebeek Wes en Kalbaskraal 

ontvang asook die Departement van Omgewingsake en Ontwikkelingsbeplanning. Telefoniese goedkeuring is ook vanaf 

die Departement van Landbou ontvang. Al die kommentaar soos ontvang is met die onderskeie belangegroepe 




uitgeklaar en is daar ook ‘n vergadering met Departement van Omgewingsake en Ontwikkelingsbeplanning belê om hul 

kommentaar te finaliseer waarna al die tersaaklike kommentare in die finale Konsep Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk 

geïnkorporeer is. 

Die finale konsep ROR dokument is gedurende Desember 2002 deur die Swartland Raad tydens hul raadsvergadering 

goedgekeur en kan die Swartland Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk nou volwaardig aan die hand van jaarlikse 

begrotings van alle betrokke rolspelers binne die regsgebied geïmplimenteer word.

RUIMTELIKE ONTWIKKELINGSRAAMWERK (ROR) RUIMTELIKE ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?