POLYCARO 20 NL. - Tegels CEDEXSA

82
Studiereis in het teken van
Italiaanse spitstechnologie
De afgelopen 25ste verjaardag van Cersaie heeft ontegensprekelijk
z’n sporen nagelaten: de Italiaanse keramiekindustrie
bruist immers van innovatieve ideeën! Kleuren en design primeren,
het tijdperk van grootformaten is lang nog niet voorbij, en de
tegels worden alsmaar compacter geperst. Voor Cedexsa waren
dit meer dan redenen genoeg om midden november enkele klanten
op studiereis naar verschillende toonaangevende fabrieken in
de streek van Bologna te sturen.
Mondiale concurrentie
Als men bedenkt dat in België alleen al jaarlijks meer dan 20 miljoen
m 2 tegels verkocht en geplaatst worden, is het niet zo verwonderlijk
dat zelfs de Italiaanse producenten die veelvouden naar andere
Europese markten, Azië en Amerika exporteren, concurrent China
nauwlettend in het oog houden. “De Chinezen vegen meestal hun
laars aan intellectuele eigendom en brengen dan ook razendsnel
kopieën van onze ‘inspanningen’ op de markt”, zo sprak een
Italiaanse ingenieur. “De knowhow komt van bij ons en zij hebben de
grondstoffen in huis.” Een duidelijke boodschap die de Italianen
maar al te goed hebben begrepen. Naast de creativiteit en hoge affiniteit
met de designwereld zijn nieuwe, moderne productiemethodes
en futuristische technieken kennelijk de jokers waarmee ze zich wapenen
tegen de mondiale concurrentie. Mankracht moet wijken voor
robots, en enkel ingenieurs en hooggeschoolde technici krijgen nog
een plaatsje aan de computergestuurde productielijnen. Dit was bij
het bezoek aan verschillende fabrieken dan ook duidelijk voel- en
zichtbaar. Sommige fabrikanten laten tijdens de rondleidingen in de
productiehallen expliciet geen ‘kiekjes’ toe. De onzekerheid van “je
weet maar nooit dat een detail in verkeerde handen zou kunnen vallen”
is nooit ver weg.
Nieuwsgierig als we zijn, besloten we dan maar zoveel mogelijk
“exclusieve” foto’s van de belangrijkste wijzigingen (lees: kwaliteitsverbeteringen)
in de productieketen te nemen, vooral ook omdat die
de Belgische import van keramische tegels in 2008 mee zullen bepa-
1 Tunnelovens Floor Gres
2 Tegels 60x120 cm van Floor Gres
3 Breektest in de fabriek van Floor Gres 1 3
len. Italië wil zijn marktsegment op peil houden en het aandeel in de
keramische tegelsector verstevigen.
De kleine tegelfabriekjes van weleer zijn evenwel verdwenen en
opgeslorpt door multinationals of groeperingen die, om de kosten te
drukken, naast hun eigen markt en export voor andere merken in
onderaanneming massa’s tegels produceren.
Vijf fabrieksbezoeken
Zo bezochten we in amper drie dagen tijd de toonzaal en productiehal
van vijf gerenommeerde fabrieken. We geven een kort overzicht
van de belangrijkste bevindingen per producent:
- Ariostea: achter de slogan “design lives here” schuilt een nieuwe
“schwung” van verscheidenheid en kleurenpallet. Hier kan men het
verschil van echte parket en keramisch nagebootste plankenvloer niet
onderscheiden. Grootformaten zagen we van pers tot oven geboren
worden: van klei tot barbotine, gereduceerd naar wit perspoeder tot
tenslotte zwart afgewerkt tegellichaam. Antraciet en zwart in combinatie
met primaire kleuren zijn hier dan ook “in”. Opvallend was de
enorme krimp die deze plaat ondergaat gedurende zijn vormgeving.
Ingenieuze gecontroleerde knowhow is hiervan het eindresultaat en
dat mag best gezien worden.
- Floor Gres: een familiebedrijf dat ons een zeer duidelijk beeld gaf
van de laatste nieuwe toegepaste perstechnieken. Kwaliteit en ingenieuze,
vernuften aan de top, en ogenschijnlijk de beste imitator van
2

1 De toonzaal van Ariostea
2 Design bij Floor Gres
3 ME: de grote 120x 20cm tegels vereisen een eigen polierlijn
1 2 3
4 5 6
natuursteen. Met een capaciteit van 10 miljoen m 2 tegels per jaar,
goed voor zo ‘n slordige 250.000 ton grondstof, neemt Floor Gres
een sterke plaats in binnen de top 5! Met een verhouding van ongeveer
40% veldspaat (gemalen rots), 40% verschillende soorten klei
(o.a. geïmporteerde argile en kaolien) en 20% kwarts, werden drie
verschillende vormingprocessen voorgesteld: de enkele persing, de
dubbele charge, en de verticale lading. Deze laatste toont de nieuwste
techniek aan om vooral natuursteen en houtsoorten na te bootsen.
Kwarts (siliciumdioxide) is een onmisbaar mineraal dat de samenhang
en sterkte van alle ingrediënten bevordert. Floor Gres maakt uitsluitend
in de massa geperste ongeëmailleerde tegels. Door verscheidene
doseringen kleipasta’s door elkaar te mengen, bekomt
men de gewenste kleur en nuance van het gebakken eindproduct.
Hier komt bijgevolg helemaal geen email, laat staan glazuur, meer
aan te pas. De indrukwekkende vernieuwde toonzaal voor architecten
gaf een compleet breedbeeld van alle mogelijke kleuren en combinaties
waarmee gespeeld kan worden. De nieuwigheden waren
gericht op ‘Architech- mineral’, ‘Boldcolor’, ‘Steeltech’, en
‘Lightglass’. Floor Gres is tevens de fiere bezitter van het grootste labo
van de keramiekstreek, helaas was dit voor ons strikt verboden terrein.
Men voert immers ook testen en onderzoeken uit voor andere
collega- fabrikanten...
- Cotto d’Este: meer en meer profileert Cotto d’Este zich door middel
van zijn revolutionaire Kerlite- platen. Het productieproces van deze
spectaculaire dunwandige keramische tegelplaat heeft dan ook een
futuristisch karakter. Men waant zich eerder ergens in een ruimte
waar robotica, inox en strakheid primeren. Kerlite+ is het nieuwste
product, een 3,5 mm dunne keramiekplaat met vezelversterking.
Voordeel is het enorme sterkteverschil en bijgevolg vooral minder
kans op breuk bij plaatsing op de vloer. Ivan Keppens van Kerlite
België deed in het atelier de proef op de som door met een hamer
op het midden van een losse vezelversterkte tegel te kloppen, waarbij
slechts uiterst geringe schade te noteren viel. Identieke tegels van
12 mm dik konden deze proef niet doorstaan! De bezoekers kregen
een overtuigende demonstratie van het versnijden van grote platen
van 300 x 100 cm en konden dit zelf op volle lengte eens uitproberen.
Ook sommige dames lieten zich niet afschrikken en gingen
met de glassnijder tekeer.
4 Ariostea: volgeperste tegels met keramische pigmentering (geen email meer)
5 Kerlite op maat
6 Inkjet: IMOLA speelt met kleuren volgens het printerprincipe
- Imola: een traditionele reuzenfabriek dat mijn aandacht trok door de
speciale manier van decoratiebezetting, namelijk de Inkjet-methode
die mij eerder deed denken aan de techniek van een kopieermachine.
Deze innovatie laat ondermeer toe marmer perfect na te bootsen
en willekeurig in te kleuren.
- ME (Manifattura Emiliana): Polycaro kreeg ook het privilege om een
blitsbezoek te brengen aan het paradepaardje van de Gambinigroep.
Gespecialiseerd in de afmeting 1,20 m is deze fabriek één
van de modernste nederzettingen uit de streek van La Faenza (het
woord “faience” werd uit deze stad afgeleid). Een volledig door
computers gecontroleerde geautomatiseerde productieketen zorgt
voor een superieure constante kwaliteit en zeer dicht geperste tegels.
Ook hier wordt geen email meer gebruikt en goochelt men met verschillende
soorten klei als indringende bovenlaag (een “insert” van
ongeveer 3 mm), wat het uiteindelijke esthetisch uitzicht bepaalt. Een
continu lopende band van 1,30 meter breed transporteert het mengsel
van de gedroogde kleipap naar de persen. Na een eerste persing
worden de tegels op maat gesneden door middel van een
draadrobot en vervolgens definitief onder een pers van 7.200 ton (!)
op dikte gezet. Men start met een ‘rauw’ formaat van 1.300 mm x
1.300 mm x 26 mm, en eindigt bij het verlaten van de oven met een
gebakken keramische plaat van 1200 x 1200 x 12 mm.
Klassieke polierlijnen
Moderne tegelmakers beschikken de dag van vandaag niet alleen
over gesofistikeerde systemen. We zagen ook nog de klassieke
polierlijnen waar tezelfdertijd het ‘recht zetten’ van de tegelboorden
nog ‘op traditionele wijze’ gebeurt. In vergelijking een tijdrovend proces
dat de dure prijs van de ‘gerectificeerde’ tegel deels verklaart.
En geloof het of niet, we vonden toch nog even de tijd om langs het
automuseum van Ferrari te passeren en enkele racewagens van toen
en nu te bewonderen. In het kleine dorpje Maranello, waar naast de
fabriek met testpiste ook een heuse school voor Ferrari-technici gevestigd
is, heerst een heel gezellige sfeer. Werkelijk alles staat in het
thema van het Italiaanse automerk, zelfs meneer pastoor laat de klokken
van zijn kerk luiden als Ferrari de wedstrijd wint!
83