Rentmeesterskap en die Omgewing - Southern Africa Union ...

Les 10 2-8 Maart
SABBATMIDDAG
Rentmeesterskap en die Omgewing
Lees vir Vandeesweek se Studie: Ps. 8; Gen. 2:15; Openb. 4:11; Eks. 20:8-11; 1 Kor. 3:16.
Geheueteks: “Toe het God hulle geseën en vir hulle gesê: ‘Wees vrugbaar, word baie, bewoon die
aarde en bewerk dit. Heers oor die vis in die see,
die voëls in die lug, oor al die diere van die aarde, ook oor die diere wat op die aarde kruip.’ ”
(Genesis 1:28).
“Die wêreld waarin ons lewe, is 'n gawe van liefde uit die hand van die Skepper-God, ‘wat die hemel en
die aarde, die see en die waterbronne gemaak het.’ (Openb. 14:7). Binne hierdie skepping het Hy die
mens geplaas met die opset
om in verhouding met Hom te wees en met ander persone en die omliggende wêreld, Daarom, as
Sewendedag-Adventiste, beskou ons die bewaring en onderhouding van die aarde as intiem verbonde met
ons diens aan God . . .
“Omdat menslike armoede en die verval van die omgewing onderling verbandhoudend is, onderneem ons
plegtig om te strewe na die verbetering van die lewenskwaliteit van alle mense. Ons doel is 'n volhoubare
ontwikkeling van hulpbronne in die voorsiening van menslike behoeftes. . .
“In hierdie toewyding bevestig ons ons rentmeesterskap van God se skepping, en ons glo dat algehele
herstel finaal bereik word wanneer God alle dinge nuut sal maak.” – Aanhaling uit “Caring for Creation –
A Statement on the Environment by the General Conference of Seventh-day Adventists.” (vry vertaal) .
Bestudeer Vandeesweek se les ter voorbereiding vir Sabbat, 9 Maart.
SONDAG 3 Maart
Heerskappy / Gesag gegee ten tyde van die Skepping
Volgens Genesis 1:26, is Adam se heerskappy uitgebrei tot al die ander geskapenes – in die see, op land
en in die lug. Heerskappy sluit in die idee van heers oor of gesag hê oor hierdie skepsels. Geen melding
word gemaak van heerskappy oor die magte van die natuur nie – net oor die skepsels. En, volgens
bovermelde teks, was hierdie reël allesomvattend: Adam was wesentlik die heerser oor die aarde.
Lees weer Psalm 8. Wat is Dawid se reaksie op die eer wat God aan die mens gegee het? Wat
beteken dit dat ons “met aansien en eer gekroon is”, veral in die verband van die mens wat
heerskappy gegee is oor die aarde?

Volgens Genesis 2:19, was een van Adam se eerste verpligtinge om name aan die diere te gee. Name het
groot betekenis gehad in die Bybelse tye. Die naam van 'n persoon het die persoon verteenwoordig, en
dikwels ook sy status. Die gesag om name aan die voëls, mak en wilde diere te gee, was bevestiging van
Adam se status as heerser oor die diere.
Lees Genesis 2:15. In watter opsigte sien u die beginsel van rentmeesterskap hier geopenbaar?
Aan Adam is die taak opgelê om die Tuin te versorg, te bewerk en op te pas en na die behoeftes daarvan
om te sien. Die Hebreeuse stamwoord, smr, wat hier vertaal is om dit te “bewerk”, beteken ook “om dit
“te bewaak” of te “beskerm”. Dié Tuin was 'n geskenk aan Adam; 'n uitdrukking van God se liefde. En
nou is Adam verantwoordelikheid daaroor gegee – nog 'n voorbeeld van die heerskappy wat Adam ten
tyde van die Skepping ontvang het.
Hoe behoort ons begrip van God as die Skepper, of meer bepaald, ons begrip van die
Skeppingsverhaal self, die wyses waarop ons met die omgewing omgaan, te beïnvloed? Waarom
sou die begrip van hierdie dinge ons beskerm teen òf algehele onverskilligheid / ongeërgdheid ten
opsigte van die omgewing, òf, in teenstelling, 'n dweepsieke toewyding daaraan?
MAANDAG 4 Maart
Omgee / Sorg vir Ander Skepsels / Geskapenes
“. . . want al die diere in die bos is Myne, die wild op duisende berge.” (Ps. 50:10). Wat in hierdie
Bybelvers raak die onderwerp van ons rentmeesterskap oor die aarde aan?
Lees Openb. 4:11. Hoe radikaal kontrasteer hierdie Bybelvers met die algemene ateïstiese idees
van 'n skepping sonder 'n skepper; 'n skepping wat alleenlik deur toeval ontstaan?
Die skepping van die diere was nie per ongeluk of 'n nagedagte nie. God het hulle met 'n doel voor oë
geskape. Dit was Sy wil dat hulle sal bestaan, en hierdie beginsel behoort ons te lei in ons optrede
teenoor hulle. (sien ook Eks. 23:5, 12; Spr.12:10; Luk. 14:5).
Trouens, wreedheid teenoor diere en ongeërgdheid teenoor hul lyding word wyd beskou as simptomaties
van persoonlikheids-ongesteldhede by die onbarmhartige mens. Baie organisasies is al op die been
gebring om goeie behandeling van diere te bevorder, en tereg ook.

Terselfdertyd, egter, het sommige persone so ver gegaan as om te verklaar dat mense nie inherent of in
wese meer belangrik as diere is nie, en daarom behoort die mens nie voorkeur-behandeling te ontvang nie.
In baie opsigte vloei so 'n denkrigting logies uit ‘n evolusionêre model van menslike oorspronge. Op stuk
van sake, as ons en die diere geskei word slegs deur tyd en toeval, waarom sou die mens dan meer
spesiaal as die dier wees? Een filosoof het selfs geredeneer dat 'n kuiken, of selfs 'n vis, meer van 'n
“lewendige wese” is as 'n fetus in die baarmoeder of selfs 'n pasgebore baba. Hoe belaglik sulke idees
ook al klink, kan hulle nagespoor word, met heelwat logika, na 'n ateïstiese evolusionêre model van
menslike oorspronge.
Sulke idees word natuurlik nie in die Heilige Skrif ondersteun nie. Die mens het spesiale status in die
plan van God, in teenstelling met die diere. (Sien Gen. 3:21; Eks. 29:38; Levitikus. 11:3).
Probeer uself plaas in die skoene van 'n ateïstiese evolusionis, en sif deur u redes waarom u dink dat
diere nie anders behoort hanteer te word as mense nie. Wat sou soiets aan u sê oor hoe belangrik
ons veronderstellings is ten opsigte van die uitkomste van ons denke?
DINSDAG 5 Maart
Die Sabbat en die Omgewing
Soos ons opgemerk het, het die konsep van rentmeesterskap – in die konteks van die manier waarop ons
vir die aarde omgee en sorg – direk verband met die Skepping. Ons beskouing / opvatting oor die
Skepping sal ons beskouing oor hoe ons met die Skepping behoort om te gaan, beïnvloed.
Sommige is die mening toegedaan dat die Skepping uitgebuit, gebruik, selfs geplunder moet word tot
watter mate ook al, sodat ons eie begeertes en hebsug bevredig kan word. Andere, in teenstelling,
verkies om die skepsel en alles anders as die Skepper te aanbid (sien Rom. 1:25) Dan is daar die Bybelse
beskouing wat ons 'n ewewigtige perspektief bied van die wyse waarop ons verwantskap met die aarde
wat God vir ons geskep het, moet toon.
Lees Eksodus 20:8-11. Wat vind ons in hierdie gebod wat verband hou met rentmeesterskap?
“God het die sewendedag-Sabbat as 'n spesiale gedenkdag opsygesit as 'n ewigdurende herinnering aan
Sy skeppingswerk en die vestiging van die wêreld. Deur op daardie dag te rus, verstewig Sewendedag-
Adventiste die spesiale sin van verhouding met die Skepper en Sy skepping. Sabbatsonderhouding
onderstreep die belangrikheid van ons gemeenskaplikheid met die totale omgewing.” – Uittreksel uit:
“Caring for Creation – A Statement on the Environment.” (vry vertaal).
Deur ons te wys op die feit dat ons en die wêreld wat ons bewoon, deur God geskape is, is die Sabbat 'n
voortdurende herinnering daaraan dat ons nie heeltemal selfbesturende wesens is nie wat aan andere en
die wêreld self kan doen soos ons wil nie. Die Sabbat behoort ons te leer dat ons in der waarheid
rentmeesters is, en dat rentmeesterskap verantwoordelikhede omvat. En, soos ons kan sien in die gebod
self, sluit verantwoordelikheid in hoe ons diegene wat “onder” ons is, behandel.

Dink daaraan hoe u ander mense behandel, veral hulle wat onder u gesag is. Gaan u eerbiedig met
hulle om, met welwillendheid en fatsoenlikheid en billikheid? Of probeer u voordeel trek uit die
mag wat u oor hulle het? Indien laasgenoemde die geval is, moet u onthou dat ons eendag
verantwoording vir ons dade sal doen.
WOENSDAG 6 Maart
Rentmeesters van ons Gesondheid
Soos ons deur hierdie kwartaal agtergekom het, was die oorspronklike Skepping van God “goed” en selfs
“baie goed” verklaar. Alles en elkeen het uit die hand van die Skepper in 'n volmaakte toestand gekom.
Daar was geen siektes, kwale, kranklikheid, peste en dood nie. Anders as in die evolustiese model –
waarin siektes, kwale, kranklikheid, peste en dood deel van die skeppingsproses is – het hierdie dinge
eers ná die Sondeval, ná die sonde in die wêreld gekom, na vore gekom. Daarom is dit alleen teen die
agtergrond van die Skeppingsproses dat ons 'n beter begrip kan vorm van wat die Bybel ons leer rakende
gesondheid en genesing.
Lees 1 Korintiërs 6:19, 20. Wat is ons verantwoordelikheid teenoor God aangaande die versorging
van ons liggame?
Ons liggame is die vestings vir ons brein, en dit is deur ons brein dat die Heilige Gees met ons in
verbinding tree. As ons gemeenskap met God begeer, moet ons ons liggame en brein goed versorg. As
ons ons liggame misbruik, vernietig ons onsself – liggaamlik en geestelik. Volgens bogenoemde
Bybelverse is die hele kwessie van die gesondheid self, en hoe ons ons liggame – die “tempel van God” –
versorg, 'n morele knelpunt wat gevul is met ewige gevolge.
Omgee vir ons gesondheid is 'n beslissende deel van ons verhouding met God. Daar is natuurlik sommige
aspekte van ons gesondheid wat buite ons beheer lê. Ons het almal beskadigde of onvolledige gene; ons
word almal blootgestel aan onbekende chemikalieë en ander vernietigende middels; en ons loop almal die
risiko van liggaamlik besering wat ons gesondheid kan benadeel. God weet van dit alles. Maar sover dit
binne ons vermoë is, moet ons alles moontlik doen om ons liggame, wat na die beeld van God geskape is,
goed te versorg en in stand te hou.
“Laat niemand wat godsdienstige toegewydheid bely, die gesondheid van die liggaam met minag bejeën
nie, en hulself vlei dat onmatigheid geen sonde is nie en dat dit nie hul geestelike lewe sal benadeel nie.
Tussen die liggaamlike en die sedelike natuur is daar 'n noue verwantskap. Die maatstaf van deug word
verhoog of verlaag deur die fisiese gewoontes . . . Enige gewoonte wat nie gesonde gevolge in die
menslike liggaam meebring nie, laat die hoër en edeler bekwaamhede of vermoëns kwyn.” – Ellen G,
White, The Review and Herald, Jan. 25, 1881. (vry vertaal)
DONDERDAG 7 Maart
Beginsels vir Rentmeesterskap

“Elke goeie gawe en elke volmaakte geskenk kom van Bo. Dit kom van die Vader wat die
hemelligte geskep het, maar wat self nie soos hulle verander of verduister nie.” (Jak. 1:17). Hoe
help hierdie Bybelvers ons om die grondslag te stel vir 'n Bybel-gebaseerde konsep van
rentmeesterskap?
Dikwels dink ons aan rentmeesterskap in terme van geld. Ons het egter vandeesweek genoem dat
rentmeesterskap veel meer as net dit behels. Nogtans, wanneer ons met geld of met omgewingsake of
met ons eie gesondheid te doen het, is daar sekere beginsels betrokke in goeie rentmeesterskap wat hul
eintlike grondslag in die skepping het, soos in Genesis beskryf word. Uiteindelik, omdat God ons
Skepper is, en omdat alles wat ons besit, ‘n geskenk van God aan ons is, is ons verplig voor Hom om
goeie rentmeesters te wees van wat hy ook al aan ons toevertrou het.
Lees Matteus 25:14-30 om te sien hoe hierdie gelykenis die voordele van goeie rentmeesterskap
aantoon. Wat sê die boodskap van hierdie gelykenis aangaande die beginsels van rentmeesterskap
in die breë?
“Aan Sy diensknegte vertrou Christus “Sy besittings” toe – iets wat vir Hom gebruik moet word. Hy gee
“vir elkeen sy werk”. Elkeen het sy plek in die ewige plan van die hemel. Elkeen moet met Christus
saamwerk vir die redding van siele. Net so seker as wat daar vir ons in die hemelse wonings 'n plek berei
is, is vir ons op aarde 'n spesiale plek aangewys waar ons vir God moet werk.” – Ellen G, White, Die
Gelykenisse van Christus, pp. 326, 327.
Wat doen u met die talente waarmee u toevertrou is (onthou – alle goeie dinge kom van “die Vader
wat die hemelligte geskep het”)? Watter keuses kan u uitoefen wat u instaat sal stel om hierdie
gawes te gebruik in 'n beter diens vir die werk van die Here?
VRYDAG 6 Maart
Verdere Studie: “Christus se volgelinge is gereed om te dien. Die Here leer ons dat dit die ware doel
van die lewe is om te dien. Christus self was 'n werker, en aan al Sy volgelinge gee Hy die wet van diens
– diens aan God en aan ons medemens. Hier het God aan die wêreld 'n hoër begrip van die wêreld
voorgestel as wat hulle ooit tevore geken het. Deur te lewe om andere te dien, word die mens met
Christus in aanraking gebring. Die wet van diens word die verbindingskakel wat ons aan God en aan ons
medemense bind.” – Ellen G, White, Die Gelykenisse van Christus, p. 236.
Vrae vir Bespreking:
¬ Sommige wêreldlinge het voorgestel dat die waarde van die lewe nie gemeet moet word deur die
menslikheid van die lewe nie, maar die potensiaal om 'n genoeglike lewe te voer. Hulle sou 'n jong,
gesonde sjimpansee na meer waarde skat as 'n afgeleefde sieklike ou mens.

Lees, byvoorbeeld, die volgende aanhaling van die Australiër, Peter Singer, wat redeneer dat, in
sekere gevalle, mense nie meer regte hoef te hê soos sommige diere het nie: “Ver verwyder van
omgee vir alle lewe, of 'n skaal van besorgdheid het wat onpartydig gebaseer is op die aard van die
lewe wat ter sprake is, toon diegene wat hulle verset teen aborsie, 'n gereelde voorkeur vir die
liggame van hoenders (chickens) of varke of kalwers, en het net 'n bevooroordeelde besorgdheid vir
die lewens van lede van ons spesie. By enige regverdige vergelyking van sedelik-relevante
kenmerke soos redelikheid, selfbewustheid, bewustheid, selfstandigheid, genot. pyn, en die meer,
loop die kalf, die vark en die veel-bespotte kuiken / hoender goed voor die fetus in enige stadium
van swangerskap – terwyl, as ons 'n vergelyking sou tref met 'n fetus van minder as drie maande
oud, sal die vis meer tekens van bewustheid toon,” – Peter Singer, Writings on an Ethical Life (new
York, N.Y.:The Ecco Press, 2000) p. 156. (vry vertaal).
Singer is natuurlik 'n evolusionis. Daarom glo hy dat daar nie werklik 'n deursigtige gehalteverskil
is tussen ons en die diere nie. Ons het net ontwikkel in iets verskillends as wat die geval met
hulle was. Dis maar al.
Wat is radikaal verkeerd met so 'n prentjie? Hoe behoort ons as Christene te reageer op hierdie
soort denkwyse?
As u dit kon vind, bring 'n kopie van die volle verklaring van “Caring for Creation – A
Statement on the Environment” na die klas. (Hierdie verklaring kan gevind word by
adventist.org/beliefs/statements/main-stat5.html.). Andersins, gebruik die dele wat hier aangehaal is
in vandeesweek se Sabbat-studie. Fokus op hoe dit die Genesis-Skepping insluit by die omgewing.
Bedink hoe 'n behoorlike beskouing van die Skepping ons kan beskerm teen die aanname van 'n
ekstrimistiese of oordrewe standpunt en beskouing.