De laatste executie in Nijmegen - Regionaal Archief Nijmegen

De laatste executie in
Nijmegen
Djafra Ifzaren en Layla Ifzaren 6VB
Begeleider: Martijn V\/ijngaarcls
Canisius College Nijmegen, 2010/ 2011

Inleiding
Voorwoord
Inhoudsopgave
Kunnen wij de moord op Hendrina Otten
reconstrueren? (Deelvraag 1)
Wat was de juridische grondslag
voor deze executie? (Deelvraag 2)
Wat zou de straf zijn geweest anno
2010/2011? (DeelvraagS)
Conclusie
Logboek
Zelfreflectie
Bronnen
•J
(i E M E E N T !
^lij'^^g^"
pagina: 3
pagina: 4
pagina: 5- 6
pagina: 7 t/m 12
pagina: 13 t/m 22
pagina: 23
pagina: 24
pagina: 25
pagina: 26
Diroctie Inwoners
Afdeling Hot Archief
Centtum voor Stscis- en Straekhistorifi Mimegen
Postbus 9105, 6500 KG Nijmegen
t

Voorwoord
Iedereen weet wat een crime d'amour is. Je leest ze in romans, aanschouwt ze in films en...je
vind ze terug in onze geschiedenis. Talloze verhalen zijn er bekend over mensen die hun
geliefde vermoorden. Zo ook het verhaal van Johannes Josephus Baudoin, die in het dorpje
Winssen in de buurt van Nijmegen woonde rond 1840.
Het verhaal
Johannes J. Baudoin was op een nacht met een broodmes de woning van Hendrina Otten
binnengeslopen. Hij had haar zo vaak gestoken dat ze het huis van haar buurman niet haalde, toen ze
weg wist te vluchten. Ze stierf tegen de muur van haar buurmans boerderij in de sneeuw.
De reden voor Baudoin om Hendrina om te brengen was (vreemd genoeg) door romantische
gevoelens ingegeven. Baudoin kende Hendrina al jaren en hij had een relatie met haar. Dit werd
verstoord doordat hij wegens diefstal een tijdje in de gevangenis terecht kwam. Toen hij weer
vrijkwam wilde Hendrina niks meer van hem weten, ze was verloofd met een andere man. Haar
afwijzing resulteerde uiteindelijk in haar dood.
Baudoin kreeg de doodstraf voor de moord op Hendrina Otten. Op 30 September 1843 werd hij
opgehangen op de Grote Markt in Nijmegen. Het was de laatste executie die in Nijmegen voltrokken
werd. Dat maakt de executie natuurlijk al bijzonder, maar het meest opvallend aan het verhaal van
Baudoin is zijn afscheid aan zijn familie en vrienden op de ochtend van de executie. Toen hij vanuit
Winssen naar Nijmegen overgebracht werd zei hij tegen hen: "Nou...tot morgen dan." Deze uitspraak
was natuurlijk vreemd en onlogisch omdat Baudoin er de volgende dag niet meer zou zijn. De mensen
waren hierdoor zo gei'ntrigeerd dat de uitspraak in Winssen bleef voortbestaan in een spreekwoord:
"Tot morgen, zei Baudoin."
Dat spreekwoord liet ons ook niet meer los. In eerste instantie wilden we onderzoek doen
naar de betekenis van het spreekwoord. Het enige wat we erover hebben kunnen vinden, is
dat mensen de uitdrukking gebruikten wanneer ze voor een lastige taak stonden. Omdat de
betekenis van het spreekwoord niet genoeg was om een heel PWS mee te vullen, zijn we op
een andere hoofdvraag uitgekomen. Veel plezier met lezen.

Inleiding
Dit onderzoek betreft een profieiwerkstuk dat iedere leerling aan het eind van zijn
schoolcarriere afgerond moet hebben. Onze begeleider en tevens leraar Nederlands is
Martijn Wijngaards. Hij is ook degene die ons tot de keuze van dit onderwerp geinspireerd
heeft. Gezien onze interesse in de Nederlandse geschiedenis en het Nederlands recht,
hebben wij dit onderwerp gekozen uit de vele opties die door hem werden aangedragen.
Onze hoofdvraag in dit werkstuk luidt: "Hoe zou de laatste geexecuteerde moordenaar van
Nijmegen anno 2010 berecht zijn?"
Om deze hoofdvraag te kunnen beantwoorden hebben we verschillende deelvragen
bedacht:
1 Kunnen wij de moord op Hendrina Otten reconstrueren?
2 Wat was de juridische grondslag voor deze executie?
3 Wat zou de straf zijn geweest anno 2010-2011?
We hebben het verloop van de moord op Hendrina Otten en de juridische grondslag voor de
executie weten te achterhalen door in het Archief in Nijmegen te zoeken. Om een hypothese
op te kunnen stellen over hoe de strafzaak anno 2010 verlopen zou zijn hebben we Gracia
Sieben (een strafrechtdocente aan de Radboud Universiteit te Nijmegen) gemterviewd en
ons verdiept in het strafrecht.

Kunnen wij de moord op Hendrina Otten
reconstrueren?
Aan de hand van "Lijfstraffelijke Regtspleging in Gelderland 1811-1859" omschrijven wij de
feiten van de moord. Hoe werd het lijk aangetroffen? Hoe zag de plaats delict eruit?
Vondst van het lichaam
Wanneer: l/l/oensdag 11 januari 1843 rond 7.00 uur's ochtends.
Waar: Een boerderij in Winssen, een dorpje vlakbij Nijmegen dat aan de Waal ligt.
Wot: De landbouwer Jan Willems vindt een lijk van een vrouw dat in de sneeuw tegen het
achterhuis van zijn boerderij aan ligt. Hij loopt naar binnen en vertelt zijn huisgenoten
erover. Ze lopen vervolgens samen naar buiten en bekijken de vrouw.
Toestand van het lichaam
Ze droeg een hemd en korset. Ze zat overeind met haar rug tegen de stal geleund. Haar
gezicht, haar borst en haar kleding waren besmeurd met bloed. In haar rechterwang en haar
rechterhals zaten twee diepe wonden. Ze had kneuzingen en ontvellingen en de
binnenkanten van haar handen waren gewond. Verder zat er nog modder aan haar handen
en lagen ereen paarstrohalmen in.
Precieze beschrijving van de verwondingen:
Een diagonale wond aan de rechterkant van het gezicht. Hierdoor werd de halsspier
voor de helft afgesneden. De uitwendige kaakslagader werd helemaal doorgesneden.
De trompettenspier en het slijmvlies van de mondholte was doorboord.
Een wond aan de rechterkant van de hals. Hierdoor werden de brede halsspier en het
bovenste gedeelte van de schuine halsspier doorgesneden.
Verklaring van de getuige van de moord
Wanneer: dinsdag 10 januari 1843 rond 00.00 uur's avonds.
Waar: Huisje aan de Waaldljk in Winssen.
Wat: Jenneke van der Ven, de weduwe van wijien Peter Otten, slaapt samen met haar
dochter Hendrina in een bed in hun huis. Zij en haar dochter worden rond 00.00 uur wakker
door harde slagen op de deur. De deur vliegt open en een man loopt erdoorheen naar het
bed. Hij begint Hendnna te slaan en Hendrina verweert zich en roept: "Neem toch maar alles

dat gij hebben wilt, en steek de lamp aan, dan kunt gij het zien." Jenneke probeert haar
dochter te helpen maar deze verplaatst zich buiten het bed. De man zwijgt en is door het
donker onherkenbaar. Wel hoort Jenneke dat er een worsteling plaatsvindt. Ze hoort haar
dochter roepen: "Kaat, Kaat!" Eerst bevinden de belager en Hendrina zich in de kamer en
vervolgens hoort Jenneke dat ze zich verplaatsen naar de deel (ouderwetse naam voor
schuur). Een kwartier lang worstelen ze verder. Jenneke hoort haar dochter nog "Moeder,
moeder!" roepen, daarna hoort ze alleen nog maar gestommel en een deur die dichtslaat.
Jenneke blijft in shock in de woonkamer/slaapkamer zitten. Ze gaat uiteindelijk naar de deel
en ze opent de buitendeur. Ze ziet bloed op de sneeuw liggen en gaat weer naar binnen. Ze
blijft de rest van de nacht in haar huis en gaat's morgens vroeg naar haar buurman, Willem
van Koolwijk, toe. Ze vertelt hem over het voorval en niet veel later verneemt ze dat het lijk
van haar dochter gevonden is.
Sporen van de moord in en buiten het huis
van Jenneke van der Ven
Het huis van Jenneke van der Ven bestond uit twee kamers. Het woonvertrek/slaapvertrek
en de deel. Het had twee deuren naar buiten toe vanuit de deel. Een van de deuren was aan
de binnenkant alleen door een houten wervel afgesioten en kon van buitenaf open gemaakt
worden. Tussen de deel en het woonvertrek bevond zich nog een deur. Deze werd 's nachts
van binnen met een ijzeren schuif afgesioten.
Na de overval zag men dat het bedgordijn in het woonvertrek verscheurd was. De kalk was
van de muur geslagen en de klompen die voor het bed stonden waren gebroken. De stoelen
waren omvergeworpen, kleren van Hendrina lagen over de grond verspreid. Er zaten
bloedvlekken op de muur en op de binnendeuren. De ijzeren sluiting van deur tussen de
woonkamer en de deel was vernield.
Op de deel zag men een omgevallen ladder en veel bloed in een hoop spaanders. Op de
buitendeur zaten ook bloedvlekken.
Er stond een slagboom op de weg richting het huis van Willem van Koolwijk. Hier zat bloed
op. Evenals op de hele lengte van de muur van het achterhuis van Jan Willems. Het bloed op
de muur was op 3 a 4 voet (een oude lengtemaat) hoogte.

Wat was de juridische grondslag voor deze
executie?
Wij zullen nu de rechtszaak reconstrueren aan de hand van het boek 'Lijfstraffelijke
Regtspleging in Gelderland 1811-1859'. Wat waren de stappen die justitie nam om de dader
aan te wijzen, op te sporen en te veroordelen? Later in ons onderzoek zullen wij ons buigen
over de vraag in hoeverre deze rechtszaak zou verschillen van een moderne rechtszaak.
Opsporingsonderzoek
De feiten
- Het lijk van Hendrina Otten werd in de sneeuw gevonden.
- Hendrina Otten is overieden aan verwondingen die 's nachts toegebracht zijn door
een belager.
De dader werd niet herkend door de getuige.
De dader bleef zwijgen tegenover weduwe Otten tijdens het aanvallen en meesleuren
van haar dochter.
De dader reageerde niet op de huiproepen van het slachtoffer 'Kaat, Kaat!' (Catherina
Portuiartjwoarmee ze hem wou doen geloven dat er nog iemand in het huis aanwezig
was (Catherina Portuiart was deze nacht niet aanwezig in het huis waar zij gewoonlljk
wel sliep.).
De dader liet een eikenhouten knuppel achter.
Door nader onderzoek kwam men tot de conclusie dat de wonden met de linkerhand
moesten zijn toegebracht.
De dader moest met de samenstelling van het gezin bekend zijn geweest en ook de
inwendige gesteldheld van het huis.
IVlotief
De dader heeft niets ontvreemd van Weduwe Otten (die ook niet rijk was). Er was dus geen
oogmerk van diefstal aan toe te schrijven. Het motief moet persoonlijk van aard geweest
zijn, gencht op Hendrina Otten. Justitie kon concluderen dat de dader een bekende was
geweest.

Verdachte
Een op zichzelf onbeduidend voorval maakte J.J. Baudoin verdachte. Het betrof het volgende
voorval. De avond van 10 januari vlak voor de moord begaan werd, was Catherina Portuiart,
die gewoonlljk bij Weduwe Otten sliep, nog met naaiwerk bezig in een ander huis in
Winssen. Op dit moment, vlak voor de moord, sloeg er ineens een buitenluik van het raam
van de kamer open. Dat openslaan, dat misschien veroorzaakt werd door de wind, maakte
de vrouw des huizes, weduwe Coenen bang voor dieven. Zij meldde dit voorval dan ook de
volgende ochtend (11 januan) aan de burgermeester.
De burgermeester concludeerde uit de vorige aanwijzingen dat Baudoin wel eens de dader
geweest had kunnen zijn. Baudoin was namelijk de neef van Catherina Portuiart, wist dat zij
normaal gesproken in het huis van weduwe Otten sliep en ging misschien even kijken of zij
nog steeds buitenshuis verbleef. Baudoin had ook een motief. Hendnna Otten had namelijk
meerdere huwelijksaanzoeken van hem gehad, maar ze had ze afgeslagen. Vervolgens had
ze zich verloofd met Johannes Loeffen.
12 januari werd er een bevelschrift tot gevangenneming van Baudoin uitgegeven door de
Arrondissements-Regtsbank te Nijmegen.
Verhoring Baudoin
Bij de eerste verhoren werd alle schuld door Baudoin ontkend. Maar hij kwam telkens niet
met een goed alibi voor de dag. Eerst zei hij dat hij in huize Coenraads (in Nijmegen) was
verbleven en dan zei hij weer dat hij de nacht op de straat had doorgebracht. Op 16 januari
(4 dagen na het bevelschrift) kwam hij echter uit eigen beweging toe om aan de Rechter
Commissaris, die hij bij zich liet komen, te verklaren dat hij de moord had begaan.
Bekentenis
Als kind had Baudoin veel contact met Hendnna en toen ze wat ouder waren werd hij ook
verliefd op haar. Hij wilde met haar trouwen en zij had tegen hem gezegd dat ze dat ook
wou.
Nadat hij eerder vastgezeten had wegens desertie en diefstal, had hij haar meerdere malen
aan die trouwbeloften herinnerd terwijl zij met een zekere Jan (Johannes) Loeffen verkering
had. Zij wilde niet meer met Baudoin trouwen.
Een maand geleden had hij haar bij een toevallige ontmoetlng bedreigd haar nog eens
onverwachts te overvallen waarop zij ontwijkend had geantwoord. Hij had vanaf die dag wel
zijn best gedaan haar te vergeten maar de liefde groeide alleen maar sterker. Hij had zelfs
nog geprobeerd een relatie aan te knopen met ene Maria BrunswijI uit Nijmegen maar het
mocht niet baten.

10 Januari sneed hij een knuppel. Het was niet zijn opzet om haar te vermoorden. Hij was
alleen van plan geweest om haar bang te maken en een beslissend antwoord te krijgen op
zijn vraag of ze misschien alsnog met hem wilde trouwen. Maar toen kwam het moment dat
hij gedurende het gevecht met Hendrina de vraag stelde:' Hoe is het nu, hoe denkt ge er nu
over?' en zij daar negatief op reageerde met het antwoord: 'Ik wil niets van je weten'. Toen
ontstak zijn drift en bracht hij haar tijdens de worsteling een paar sneden aan het hoofd en
de hals toe. Hij wist niet wat hij gedaan had, borg zijn mes op en ging weer terug naar
Nijmegen. Later vernam hij pas dat zij dood was.
Proces Verbaal
Uit de getuigenissen, het onderzoek op de plaats delict en de bekentenis zijn de volgende
bewijzen tegen de verdachte naar voren gebracht.
Aan de hand van het verhoor van Jenneke van der Ven en Catherina Postulart:
De dader bleef zwijgen tijdens het aanvallen en meesleuren van Hendrina Otten. Dit
wijst erop dat de dader een bekende moet zijn geweest die niet herkend wilde
worden. De dader moest geweten hebben in welke mate het huis vergrendeld was,
want de deur waardoor hij de deel van het huis binnenging, heeft hij niet hoeven te
vernielen. Dit wijst erop dat hij afwist van de verborgen opening waardoor men zijn
hand kon brengen om de deur van binnenuit te openen. Er was niets gestolen uit het
huis van Jenneke van der Ven, het motief van de moord was dus geen diefstal. Het
enige andere voor de hand liggende motief dat dan overblijft is jaloezie. Hendrina
had hem afgewezen en was verloofd met een andere man, genaamd Johannes
Loeffen. Jenneke van der Ven verklaarde dat Baudoin Hendrina een paar dagen voor
de moord nog bedreigd had.
De tante van Baudoin, Cathenna Postulart, woonde in het huis van Jenneke van der
Ven. Zij werkte als naaister en verbleef soms een nacht buitenshuis. Dit was ook het
geval in de nacht van de moord. Het is waarschijniijk dat de moordenaar dit geweten
heeft en dat deze niet alleen een bekende was van Hendrina Otten en Jenneke van
der Ven, maar ook van Catherina Postulart. Op de avond van de moord werkte
Catherina Postulart als naaister bij een zekere mevrouw Coenen. Een buitenluik van
het raam van de kamer sloeg open, misschien door de wind, misschien door iets
anders. Mevrouw Coenen was bang voor dieven en meldde het voorval bij de politie.
Hierdoor is de verdenking ontstaan dat Baudoin die avond is gaan controleren of zijn
tante niet thuis was. Volgens Cathenna Postulart was Baudoin al heel lang verliefd op
Hendrina.
• \ .

Aan de hand van het onderzoek plaats delict:
Bij nader onderzoek van de wonden is men tot de conclusie gekomen dat de wonden
met de linkerhand toegebracht zijn; Baudoin is linkshandig.
Aan de hand van het verhoor van tapper G. Coenraads en anderen:
Bekentenis:
Baudoin zond een brief aan zichzelf die hij aan een ander ter bezorging had
afgegeven. In die brief werd hij uitgenodigd op vrijdag 6 januari naar Grave te rijden
om daar een uit Breda verwachte vracht aardewerk te halen. Hij vertelde dus ook aan
verscheidene mensen dat hij naar Breda vertrok. Dit werd verklaard door
verscheidene getuigen.
Op 6 januari verliet hij met kar en paard zijn kosthuis, een broodmes met zich
meenemend. Hij reed naar Nijmegen en nam zijn intrek bij de tapper G. Coenraads.
Deze verklaarde later dat Baudoin van die dag af bij hem geslapen had behalve in de
nacht van 10 op 11 januan.
Baudoin bekent dat hij Hendrina Otten gedood heeft en verklaart dat dit niet zijn
opzet was geweest. Maar hij weet geen reden te geven voor zijn gedrag
voorafgaande aan de moord.
Het onderzoek ter terechtzitting
De Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant van 14 maart (no. 21), de krant die deze
moordzaak vanaf in de jaargang 1843 op de voet heeft gevolgd, geeft bericht dat op 23
maart een begin zal worden gemaakt met het proces tegen J.J. Baudoin voor het provenciaal
gerechtshof te Arnhem. Er zijn 20 getuigen gedagvaard. Op woensdag 29 maart vermeldt de
Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant (no. 25) het volgende:
Arnhem, dem 25sten Maart.
„ In de zitting van het Provinciale Geregtshof van heden, heeft hetzelve het vonnis des doods
uitgesproken tegen den persoon van Johannes Josephus Baudoin, veroordeeld om te worden
gebracht op een schavot, op te rigten op een der publieke pleinen binnen de stad Nijmegen,
en aldaar met den strop om den hals te worden opgehangen, zoo dat er de dood op volgt."
Baudoin, die gedurende de debatten en zelfs onder het voortezen van het arrest telkens de
grootste koelbloedigheid aan de dag had gelegd, werd eindelijk bij de strenge toespraak van
de president zodanig geroerd dat hij in tranen uitbarstte.
10

Het telastegelegde feit werd bewezen geacht
Baudoin werd door justitie primair beschuldigd van moord en secundair van doodslag. We
tonen u eerst de delictsomschrijvingen van moord en doodslag:
Doodslag: Hij die opzettelijk een ander van het leven berooft, is schuldig aan doodslag.
Moord: Hij die opzettelijk en met voorbedachten rade een ander van het leven berooft, is
schuldig aan moord.
Met de hulp van de aangevoerde bewijzen in het onderzoek ter terechtzitting moest het Hof
(de rechters) bepalen of het telastegelegde feit bewezen is. Volgens het Hof was er
voldoende wettig en overtuigend bewijs voor het telastegelegde feit voorhanden. Deze
achtte het telastegelegde feit, moord dus, bewezen. Het Hof had aangenomen, dat de
doodslag op Hendrina Otten als moord te beschouwen was aan de hand van de volgende
bewijzen:
Zowel uit de bekentenis van de beschuldigde als uit de verklaring van de getuigen is
gebleken dat beklaagde een tijd eerder, bij een ontmoetlng op de weg, Hendnna
Otten bedreigd heeft. Hij zei haar dat hij haar nog eens onverhoeds zou overvallen,
indien zij zijn aanzoek niet bewilligde.
Hij heeft, toen hij van Winssen naar Nijmegen was getrokken (op 6 januari), met
behulp van allerlei leugens zijn best gedaan te verbergen dat hij daar naartoe gegaan
was en/of daar geweest was. Hij heeft zelfs een brief naar zichzelf geschreven om
aan te geven dat hij vanaf 6 januan naar Breda was vertrokken. Hij deed alsof hij naar
Breda ging en later bij zijn terugkomst hield hij vol dat hij werkelijk van daar
teruggekeerd was. Voor dit gedrag wist de beschuldigde geen aannemelijke reden te
geven.
Dat hij, op de avond van 10 januari naar Winssen vertrok met een groot puntig
broodmes in plaats van zijn eigen kleinere en zwakkere tafelmes dat hij daar dan ook
achterliet.
Dat hij onderweg naar Winssen voor zichzelf een stevige knuppel gesneden heeft die
in de woning van weduwe Otten gevonden is, en dat hij zich dus blijkbaar op aanval
of verdediging heeft voorbereid.
Het wordt ook geheel onaannemelijk dat de beschuldigde zich alleen naar Hendrina
Otten had begeven met het doel een beslissend antwoord van haarte krijgen. Zowel
door het nachtelijk uur waarop hij zich daarheen begaf, het hardnekkige stilzwijgen
dat hij bleef bewaren, de gewelddadige manier waarop hij het huis binnendrong en
de mishandeling waaraan hij zich toen al meteen schuldig maakte. Aangezien zijn
gedragingen niet met dit eerste doel schijnen te stroken, kon hij ook niet verwacht
hebben een gunstig antwoord van haarte krijgen.
11

De straf die opgelegd werd
Baudoin werd veroordeeld tot dood door ophanging. De
executie vond plaats op 30 September 1843 op de Grote
Markt in Nijmegen. Veel van zijn dorpsgenoten kwamen
kijken naar de executie.
de Grote markt m Nijmegen
12

Wat zou de straf anno 2010-2011 zijn
geweest?
Om er achter te kunnen komen hoe de rechtszaak van Baudoin dezer dagen verlopen zou
zijn, hebben we ons eerst verdiept in de werking van het strafrecht. Voor extra verdieping
hebben we de strafrechtdocente Gracia Sieben geinterviewd. Vervolgens hebben we een
hypothese opgesteld met behulp van deze informatie.
Strafrecht anno 2010-2011 algemeen
Het strafprocesrecht bevat voorschriften over de strafrechtspleging. Het doel van het
strafprocesrecht is de verwezelijking van het materiele strafrecht. Het materiele strafrecht
bestaat uit wettelijke regels die strafbepalingen bevatten. Een voorbeeld van een
strafbepaling is welke straf je krijgt als je door rood rijdt. Het strafprocesrecht richt zich
echter op hoe tot die strafbepaling gekomen moet worden. In het strafprocesrecht worden
regels opgesteld over de wijze van opsporing van strafbare feiten en de vervolging en
berechtingvan verdachten.
In ons land is het openbaar ministerie (OM) de door de wetgever aangewezen autoriteit die
belast is met de vervolging van strafbare feiten. De verdachte wordt bijgestaan door een
raadsman, die aan de eis dient te voldoen dat hij een in Nederland ingeschreven advocaat is.
Het strafproces heeft een inquisitoir karakter. Dat wil zeggen dat de gelijkwaardigheid van
de partijen ontbreekt: de verdachte is niet meer dan voorwerp van onderzoek. De rechter
onderzoekt samen met de openbare aanklager wat er in werkelijkheid is gebeurd. De rechter
zoekt actief naar bewijzen, hij tracht achter de waarheid te komen. Dit in tegenstelling tot
civielrechterlijke procedures (burger versus burger) waarin de rechter lijdelijk (passief) is,
waarmee wordt bedoeld dat hetgeen wat door de ene partij als feit wordt gesteld en door
de wederpartij niet wordt betwist, door de rechter als waarheid wordt geaccepteerd.
Het strafprocesrecht valt in twee fasen uiteen: het voorbereidend onderzoek
(opsporingsonderzoek en eventueel een gerechtelijk vooronderzoek) en het onderzoek ter
terechtzitting. Elke strafzaak begint met een opsporingsonderzoek. Dit wordt door de politie
- soms onder leiding van de officier van justitie- verricht. Zo nodig wordt tijdens het
opsporingsonderzoek aan de rechter-commissans gevraagd een gerechtelijk vooronderzoek
te openen. Als het opsporingsonderzoek voldoende bewijs heeft opgeleverd, wordt de zaak
met een dagvaarding voor de rechter gebracht.
13

1.Voorbereidend onderzoek
Opsporingsonderzoek
Veel strafbare feiten komen ter kennis van justitie omdat siachtoffers of getuigen daarvan
aangifte doen bij de politie. Het opsporingsonderzoek heeft tot doel de zaak tot klaarheid te
brengen door het achterhalen van de ware toedracht, het vinden van de mogelijke dader(s)
(in dit geval Baudoin) en het verzamelen van bewijs. Dat gebeurt door het verhoren van de
verdachte en van eventuele getuigen (in dit geval Jenneke van der Ven) die kunnen verklaren
over feiten en omstandigheden die zij zelf hebben waargenomen. Soms wordt er ook
technisch onderzoek gedaan ten behoeve van bewijsvorming. Het bewijs wordt vastgelegd in
een proces-verbaal.
Gerechtelijk vooronderzoek
De rechter-commissaris leidt het onderzoek en vooral in die zin dat hij toetst wat wettelijk
wel en niet toegestaan is tijdens het voorbereidend onderzoek. Belangrijk aan het
gerechtelijk onderzoek is dat de rechter-commissaris (de rechter die uitspraak zal doen) via
een objectieve, onafhankelljke weg meer klaarheid in de zaak krijgt.
Het horen van getuigen en/of deskundigen gebeurt dan ten overstaande van de rechter-
commissaris voor de terechtstelling en daar zijn ook de officier van justitie en de raadsman
van de verdachte bij aanwezig. Het kan ook zijn dat de verdachte of zijn raadsman voor de
terechtzitting aan de rechter-commissaris vragen om enig onderzoek te doen, zoals het
horen van getuigen. De officier van justitie zou kunnen verzoeken om een psychiatrisch
rapport over de verdachte te laten opmaken. De rechter-commissaris beslist over het
verzoek en of de verdachte in een psychiatrische kliniek wordt opgenomen ter observatie.
Dwangmiddelen
Gedurende het voorbereidend onderzoek is de verdachte het voorwerp van onderzoek en
kan het OM over een aantal dwangmiddelen beschikken. In het geval van ernstige delicten
heeft de verdachte tijdens het voorbereidend onderzoek soms vergaande maatregelen te
duiden, zoals een doorzoeking van zijn woning, zijn inverzekeringstelling en een onderzoek
aan zijn lichaam en kleding.
Inverzekeringstelling is een vrijheidsbenemend dwangmiddel en houdt in dat de verdachte
tijdens het opsporingsonderzoek ter beschikking van justitie wordt gehouden (max. 6
dagen), zodat de politie de kans krijgt de verdachte verder te verhoren en eventueel tegen
hem bewijs te verzamelen zonder dat de verdachte daar invloed op kan uitoefenen. Dit kan
alleen als voor het voor het belang van het onderzoek nodig is en als er een redelijk
vermoeden is van schuld. De inverzekeringstelling mag ook pas als voor het strafbare feit
voorlopige hechtenis is toegelaten. Voorlopige hechtenis is bijvoorbeeld toegelaten wanneer
14

het de verdenking een misdrijf betreft waarop een maximale gevangenisstraf van vier jaar of
meer staat. Voorlopige hechtenis volgt na de inverzekeringstelling. Onder voorlopige
hechtenis vaiien: bewaring (max. 14 dagen), gevangenhouding (max. 90 dagen) en
gevangenneming (max. 30 dagen na het onderzoek ter terechtzitting). Het bevel tot
voorlopige hechtenis mag dus niet bij een redelijk vermoeden, maar alleen bij ernstige
bezwaren tegen de verdachte worden gegeven. Het moet zelfs aannemelijk zijn dat de
verdachte het strafbare feit heeft gepleegd.
Dagvaarding
Dan volgt de dagvaarding. In de dagvaarding wordt de verdachte opgeroepen om op een
bepaaide, door de voorzitter van de strafkamer van de rechtbank vastgestelde dag te
verschijnen, teneinde terecht te staan voor het in de dagvaarding omschreven feit.
De dagvaarding bevat een opgave van het feit dat aan de verdachte ten laste wordt geiegd,
met vermelding van wanneer en waar het zou zijn begaan. Deze omschrijving wordt ook de
telastelegging genoemd.
15

2.Het onderzoek ter terechtzitting
De terechtzitting begint wanneer de zaak in de zittingszaal is uitgeroepen. Als de verdachte
is verschenen, begint de voorzitter met de verdachte te vragen naar zijn persoonsgegevens:
de naam met voornamen, geboortedatum met geboorteplaats en woon- of verblljfplaats.
Daarna maant hij de verdachte opiettend te zijn op wat hij zal horen, en deelt hij aan de
verdachte mee dat deze niet tot antwoorden verplicht is.
Eerst verieent de voorzitter het woord aan de officier van justitie voor het voorlezen van de
telastelegging. Daarna volgt de ondervraging van de verdachte, die niet verplicht is te
spreken. Behalve de voorzitter mogen ook de overige leden van de rechtbank, de officier van
justitie en de raadsman vragen stellen.
Na het horen van eventuele getuigen of deskundigen komen de persoonlijke
omstandigheden van de verdachte aan de orde. Dan gaat het met name om zijn
strafrechtelijk verleden (strafblad) en zijn persoonlijke achtergrond. Ook hierover kunnen
door de procesdeelnemers vragen gesteld worden aan de verdachte. Als dat gebeurd is,
formuleert de officier van justitie gemotiveerd zijn eis. Daarna voert de raadsman het woord
ter verdediging. De verdachte krijgt het laatste woord en de terechtzitting wordt gesloten.
Na de zitting beraadslaagt de rechtbank over het vonnis en de motivering daarvan. De
vragen die de rechtbank achtereenvolgens dient te beantwoorden om tot een juist
antwoord en vonnis te komen, zijn de formele vragen of materiele vragen. Oftewel de
voorvragen en hoofdvragen.
1. Is de dagvaarding geldig?
2. Is de rechter bevoegd?
De formele vragen (voorvragen)
3. Is de officier van justitie ontvankelijk? (Mag de officier dit feit vervolgen?)
Het mag bijvoorbeeld niet wanneer het feit verjaard is, de verdachte dood is of een kind onder de twaalf
jaar. Of wanneer het feit al tot een eerdere onherroepelijke beslissing heeft geleid.
4. Is er reden voor schorsing van de vervolging?
Is het telastegelegde feit te bewijzen?
De materiele vragen (hoofdvragen)
Het bewijs dat de verdachte het telastegelegde feit heeft begaan, kan door de
rechter slechts worden aangenomen als hij daarvan uit het onderzoek ter
terechtzitting door de inhoud van wettige bewijsmiddelen de overtuiging lieeft
gekregen. Het bewijs moet zijn verkregen met wettige bewijsmiddelen. De
bekennende verklaring van de verdachte is niet het enige bewijsmiddel dat er mag
zijn. Als er volgens de rechter voldoende wettig en overtulgend bewijs voor het
telastegelegde feit voorhanden is, komt hij in het vonnis tot een zogenaamde
16

ewezenverklaring.
Als het telastegelegde feit niet wettig en overtulgend kan worden bewezen, spreekt
de rechter de verdachte vrij en is het proces ten einde. Anders komt de volgende
materiele vraag aan bod.
2. Is het feit strafbaar?
Als de rechter het bewezenverklaarde feit niet strafbaar acht, dan luidt zijn uitspraak
ontslag van alle rechtsvervolging. Het zou kunnen dat het geformuleerde feit niet
strafbaar kan worden bevonden omdat hij niet te plaatsen is op een
delictsomschrijving in de wet. Maar het kan ook zijn dat er een
rechtvaardigheidsgrond was voor het gepleegde feit waardoor het feit niet-strafbaar
wordt. De rechtvaardigheidsgronden zijn overmacht, noodweer, ambtelijk bevel en
wettelijk voorschrift. De strafbaarlieid van het feit kan daarmee worden
weggenomen. Zo niet, dan volgt de volgende vraag.
3. Is de dader strafbaar?
Bij de derde materiele vraag wordt de vraag beantwoord of de verdachte schuid
heeft aan zijn gedraging. De schuid ontbreekt in de eerste plaats als iemand handelt
op grond van de gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke storing van zijn
geestvermogens. Met andere woorden, als iemand ontoerekeningsvatbaar is.
Andere schulduitsluitingsgronden zijn: overmacht, noodweerexces en onbevoegd
gegeven ambtelijk bevel. Soms is er ook sprake van afwezigheid van alle schuid. Als
de rechter oordeelt dat bij de gedachte schuid ontbreekt, zal hij hem ontslaan van
alle rechtsvervolging. Als bewezen is dat feit en dader strafbaar zijn, blijft de laatste
vraag over.
4. Weike straf of maatregel moet worden opgelegd?
In geval van doodslag: gevangenisstraf van ten hoogste vijftien jaren of een
geldboete van de vijfde categorie.
In geval van moord: levenslange gevangenisstraf of tijdelijke gevangenisstraf van ten
hoogste dertig jaren of een geldboete van de vijfde categorie.
17

Interview nnet strafrechtdocente Gracia Sieben
Omdat wij een hypothese wilden opstellen over hoe J.J. Baudoin tegenwoordig veroordeeld
zou zijn, hebben wij gezocht naar een professor of jurist die zich gespecialiseerd heeft in het
strafrecht. Dinsdag 30 november begaven wij ons naar de Radboud universiteit met een
aantal vragen dat ons zou kunnen helpen bij het opstellen van onze hypothese.
Van tevoren hadden wij professor Sieben de interviewvragen en alle informatie die we
hebben verzameld over de zaak Baudoin opgestuurd. Onze interviewvragen waren vrij
specifiek en betroffen vragen die wij graag wilden beantwoorden in onze hypothese. Een
aantal van deze vragen was:
Is het telastegelegde feit te bewijzen?
Zou Baudoin door de rechter ontoerekeningsvatbaar worden verklaard?
Weike straf of maatregel zou Baudoin opgelegd hebben gekregen?
Dit zijn ook de vragen waarop we het meest uitgebreid antwoord hebben gekregen en de
vragen die voor ons het interessantst waren. In een uur tijd heeft professor Sieben ons het
volgende verteld.
1. Is het telastegelegde feit te bewijzen?
Voordat de rechters kunnen tot een bewezenverklaring kunnen komen, moet er aan
bepaalde eisen voldaan zijn. Ten eerste moeten er voldoende bewijsmiddelen aanwezig zijn.
Dat betekent dat er aan de bewijsminima voldaan moet worden. In principe zijn twee
bewijsmiddelen al genoeg om aan het bewijsminima te voldoen. Wat wettige en
doorslaggevende bewijzen zijn, wordt ook aan strenge eisen onderworpen. Als uitgangspunt
neemt justitie bijvoorbeeld: 'een getuige is geen getuige'. Er zijn ontzettend veel regels die
ervoor zorgen dat de verdachte niet zomaar vals beschuldigd zou kunnen worden.
Wanneer er een lijk gevonden is, betekent dat dat er al een bewijsmiddel binnen is. Er is
immers iemand vermoord. Dat is al bewezen. Als dan iemand bekent dat hij die moord
gepleegd heeft, zijn er al genoeg bewijsmiddelen. Maar voordat het feit bewezen verklaard
kan worden is er nog een belangrijk punt waaraan voldaan moet worden. Dit is de innerlijke
overtuiging van de rechter. Als ook de rechter daadwerkelijk overtuigd is van het feit dat
deze persoon de dader is, dan wordt het feit bewezen verklaard.
Was dit ook het geval in de zaak van Baudoin? Professor Sieben wees ons op het feit dat het
opsporingsonderzoek tegenwoordig nog veel meer zou omvatten dan toen. Dat er
bijvoorbeeld veel meer technisch onderzoek zou hebben plaatsgevonden. Maar dat ook met
de bewijsmiddelen die toen zijn gevonden aan de bewijsminima van nu is voldaan.
18

2. Zou Baudoin door de rechter ontoerekeningsvatbaar worden verklaard?
Iemand is ontoerekeningsvatbaar wanneer er een causaal verband bestaat tussen zijn
psychlsche problemen en het begane misdrijf (in het geval van Baudoin dus de moord). Hier
ligt de vraag aan ten grondslag of hij er wel of niet over kon beslissen. Om erachter te komen
of hij ontoerekeningsvatbaar zou zijn kan er een psychiatrisch onderzoek worden ingesteld.
De verdachte is echter niet verplicht om daaraan mee te werken. Professor Sieben zei verder
dat zij er moeilijk uitspraak over kon doen of Baudoin in deze tijd ontoerekeningsvatbaar of
vermindert toerekeningsvatbaar zou zijn verklaard. Daarvoor is de aanwezigheid van de
persoon in kwestie en/of een psychiatrisch rapport genoodzaakt.
3. Weike straf of maatregel zou Baudoin opgelegd hebben gekregen?
Professor Sieben zei hierover dat er moeilijk bedacht zou kunnen worden wat voor straf
Baudoin opgelegd zou krijgen ook als je weet dat hij gestraft zal worden voor moord.
Wanneer Baudoin voor de voile honderd procent ontoerekeningsvatbaar zou worden
verklaard, zou hij ontslagen zijn van alle rechtsvervolging. Maar de rechter zou hem wel een
maatregel op kunnen leggen zoals TBS (ter beschikking stelling) omdat hij een gevaar vormt
voor de samenieving. TBS betekent terbeschikklngsteliing. TBS is een behandelmaatregel die
de rechter opiegt aan mensen die zware delicten hebben gepleegd en lijden aan een
psychiatrische ziekte of stoornis. Deze stoornis beinvloedt in meerdere of mindere mate hun
gedrag. De rechter stelt hen daarom niet helemaal verantwoordelijk voor hun daden.
Twee soorten tbs
Er zijn twee varianten tbs:
1. de tbs met bevel tot verpleging (vrijheidsbenemende maatregel)
2. de tbs met voorwaarden (verplichte behandeling)
In het geval van TBS met bevel tot verpleging wordt de dader in kwestie te gevaarlijk
beschouwd om zich vrij te mogen bewegen in de maatschappij. En omdat in het geval van
moord het risico niet genomen kan worden dat dit zich herhaalt, zouden de rechters in
Baudoin's geval voor de TBS met bevel tot verpleging kiezen.
Hij zou echter ook vermindert toerekeningsvatbaar kunnen worden verklaard. Dan krijgt hij
gedeeltelijk gevangenisstraf en gedeeltelijk een maatregel opgelegd. Voor het deel van het
delict dat de daders wel kan worden aangerekend, kan de rechter hen gevangenisstraf
opleggen; het zogenaamde combinatievonnis (bijvoorbeeld acht jaar gevangenisstraf en
TBS).
19

Hypothese strafzaak Baudoin 2010-2011
Nu proberen we een hypothese op te stellen met behulp van de bovenstaande informatie
over het tegenwoordige strafrecht in Nederland. In deze hypothese formuleren wij hoe wij
denken dat de strafzaak van Baudoin in 2010/2011 verlopen zou zijn. We moeten er bij
vermelden, dat we zelf geen juristen zijn en al helemaal geen rechters. Daarom spreken we
hier ook van een hypothese, we kunnen niet met zekerheid zeggen hoe de strafzaak anno
2010-2011 zou verlopen.
Het opsporingsonderzoek
De feiten van de moord beschouwen we als een gegeven. Dit betekent niet dat we
aannemen dat er in deze tijd geen andere bewijzen gevonden zouden worden. Met DNA-
onderzoek zou er nu meer mogelijk geweest zijn. Maar omdat we niet weten wat voor
bewijzen er met nieuwe technologieen gevonden zou zijn, beschouwen we de feiten als een
gegeven.
Voorlopige hechtenis
In de zaak in 1843 werd Baudoin 70 dagen in voorlopige hechtenis genomen
(gevangenhouding). We denken dat dit vandaag de dag ook zou gebeuren. Op moord en
doodslag staat een hogere maximale straf dan vier jaar, dus voorlopige hechtenis is bij deze
mlsdrijven mogelijk. Baudoin had een motief en geen alibi. Na een paar keer verhoord te zijn
geweest kwam hij met een bekentenis. Deze bekentenis zou ook vandaag de dag de
bezwaren tegen hem zwaar genoeg hebben gemaakt om hem in voorlopige hechtenis te
stellen.
Het onderzoek ter tereclitzitting
Els officier van justitie
In 1843 eiste de officier van justitie doodstraf. Dit zou in deze tijd niet meer mogelijk zijn. De
officier van justitie zou maximaal levenslang kunnen eisen. We nemen aan dat de officier van
justitie dit zou doen. De maximale tijdelijke gevangenisstraf die mogelijk is, is sinds kort
verhoogd van 20 naar 30 jaar.
Uitspraak rechter
Na het onderzoek ter terechtzitting moet de rechter een paar materiele vragen
beantwoorden. We zetten ze hier op een rijtje.
Is het telastegelegde feit te bewijzen?
Dit is een heel belangrijke vraag in ons onderzoek, waarschijnlijk de belangrijkste. Zijn er
genoeg wettige bewijsmiddelen om het feit bewezen te verklaren? En zou de rechter hier
20

een innerlijke overtuiging over hebben? In 1843 was een bekentenis genoeg bewijs om het
feit bewezen te verklaren. Tegenwoordig is dat niet meer zo. Met alleen een bekentenis is
het feit nog niet bewezen. Sommige bewijzen die het OM naar voren bracht, zullen nu
misschien niet als bewijs geaccepteerd worden door de rechter. Toch denken we dat het feit
ook nu bewezen verklaard zou zijn. Behalve de bekentenis, waren er ook andere geldige
bewijzen.
1. De vondst van een lijk.
2. De verklaring van de getuige G. Coenraads die verklaard had dat Baudoin vanaf 6
januari de nacht bij hem had doorgebracht, behalve op de nacht van de moord (10
op 11 januari).
3. De conclusie uit het onderzoek van de verwondingen van Hendrina dat de dader
linkshandig geweest moest zijn.
Wij denken dat dit geldige bewijzen geweest zouden zijn voor doodslag. Wat moord van
doodslag onderscheid is het doden met voorbedachten rade. Dit zijn enkele bewijzen die
aangeven waarom het moord zou zijn geweest en geen doodslag.
1. Baudoin heeft zijn bezoek aan Hendrina Otten geheim gehouden voor zowel
Hendrina als voor alle andere mensen waarmee hij in contact kwam.
2. Voordat Baudoin naar Hendrina Otten toe ging heeft hij een knuppel gesneden en
een mes meegenomen.
3. Baudoin heeft Hendrina Otten eerder bedreigd met de dood.
4. Baudoin was nog voor zeker een kwartier lang in gevecht met Hendrina voordat hij
haar neerstak. Hij had voldoende bedenktijd.
5. De verklaring van verscheidene getuigen dat Baudoin had verkondigd en daarmee
gelogen dat hij op 6 januari naar Breda zou vertrekken.
Dit zijn allemaal sterke argumenten die voorbedachte rade bewijzen. Baudoin gaf als
tegenargument dat hij niet van plan geweest was haar neer te steken, maar dat hij het in
een viaag van woede deed toen zij zei dat ze niet met hem wilde trouwen. In 1843 besloot
de rechter dat dit argument niet opwoog tegen de uitgebreide voorbereiding (waaronder
het meenemen van een knuppel en een mes) die aan de moord voorafging. Wij denken dat
de rechter van nu (net als de rechter in 1843) de moord als bewezen zou hebben
beschouwd.
Is het feit strafbaar?
Dat hier sprake is van moord, hoeven we niet meer uit te leggen. Wat wel mogelijk is, is dat
een strafbaar feit vanwege overmacht, noodweer, een ambtelijk bevel of een wettelijk
voorschrift niet-strafbaar wordt. In 1843 vond de rechter niet dat een van deze
rechtvaardigingsgronden erop van toepassing was. Wij denken dat ook nu de rechter geen
van deze rechtvaardigingsgronden zal accepteren. Het feit zal dan strafbaar bevonden
worden.
21

Is de dader strafbaar?
De vraag is nu of Baudoin schuid heeft. Deze vraag moet niet verward worden met de vraag
of Baudoin de moord gepleegd heeft. Daar is de rechter namelijk al van overtuigd. De schuid
van een dader kan ontbreken vanwege de volgende schulduitsluitingsgronden:
Noodweerexces, overmacht, een onbevoegd gegeven ambtelijk bevel en
ontoerekeningsvatbaarheid.
In 1843 achtte de rechter geen van deze schulduitsluitingsgronden van toepassing op de
dader. Vandaag de dag zou dit anders kunnen zijn. Van een schulduitsluitingsgrond was hier
misschien sprake geweest, ontoerekeningsvatbaarheid. We weten niet of Baudoin een
geestesziekte of gebrekkige ontwikkeling had. Als dit wel het geval was, dan zou Baudoin
vandaag de dag gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar verklaard zijn geweest. Dit betekent dat
hij naast straf ook een maatregel opgelegd zou krijgen om hem te genezen van zijn ziekte en
hem te helpen. Hij zou zelfs helemaal ontoerekeningsvatbaar verklaard kunnen worden.
Maar we denken dat dat niet het geval geweest zou zijn. We denken dat de rechter hem nu
gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar verklaard zou hebben. Dit zou hem echter niet ontslaan
van alle rechtsvervolging.
Weike straf of maatregel moet worden opgelegd?
Erzijn een paar straffen mogelijk voor moord. Een levenslange gevangenisstraf of tijdelijke
gevangenisstraf van ten hoogste dertig jaar of een geldboete van de vijfde categorie. We
denken niet dat Baudoin een geldboete van de vijfde categorie (€76.000) zou kunnen
betalen. We denken dat hij veroordeeld zou worden tot een gevangenisstraf van 10-15 jaar.
En dat hij daarnaast ook TBS met bevel tot verpleging zou hebben gekregen.
22

Conclusie
Hoofdvraag: Hoe zou de laatste geexecuteerde moordenaar van Nijmegen anno 2010
berecht zijn?
Om onze hoofdvraag te kunnen beantwoorden hebben we onderzoek gedaan naar
verschillende deelvragen. We hebben het feit waarvoor Baudoin veroordeelt is (moord)
gereconstrueerd en we zijn nagegaan hoe zijn strafzaak in 1843 verlopen is. Vervolgens
hebben we ons met de hulp van een strafrechtdocente verdiept in het moderne strafrecht.
Met deze informatie hebben we een hypothese opgesteld van het verloop van de rechtszaak
anno 2010.
Deze hypothese is het antwoord op onze hoofdvraag. Hierin zijn we tot de conclusie
gekomen dat:
het opsporingsonderzoek niet zou verschillen van die in 1843. Baudoin zou ook nu in
voorlopige hechtenis genomen worden.
- we met zekerheid kunnen zeggen dat de eis van de officier van justitie in het
onderzoek ter terechtzitting zou verschillen van die van de officier van justitie in
1843. In plaats van de doodstraf zou hij nu levenslang eisen.
de rechter het tenlastegelegde feit bewezen zou hebben geacht.
De rechter het feit strafbaar zou hebben geacht.
De rechter de dader strafbaar zou hebben geacht.
De rechter de dader een straf van 10-15 jaar en TBS met bevel tot verpleging zou
hebben opgelegd.
Samenvattend het antwoord op onze hoofdvraag. Baudoin zou anno 2010 een stuk milder
veroordeeld zijn dan vroeger. Tegenwoordig is er veel meer bekend over psychiatrische
stoornissen en ziektes. De kans is nu veel groter dat een psychlsche stoornis bij Baudoin
ontdekt zou worden die hem ontoerekeningsvatbaar maakt. Dit, en de afschaffing van de
doodstraf zijn de voornaamste redenen waarom de veroordeling er nu zo anders uit zou zien
dan in 1843.
23

Wanneer
18 juni 16:00-
17:30
1 14 September
11:20-12:10
1 15 September
17:00-18:00
17 September
15:00-17:00
1 4 oktober
18:00-19:00
5 oktober
12:40-15:15
7 oktober
15:00-17:00
1 10 oktober
14:00-16:00
17 oktober
10:00-12:50
1 26 oktober
11:20-12:10
28 oktober
13:30-16:00
8 november
23:00-00:30
23 november
12:40-15:15
25 november
28 november
19:00- 20:00
Thuis
30 november Radboud
15:30-16:30 Universiteit
1 1 december Thuis
3 december
11:20-12:10
Op school
3 december
14:35-16:15
1 Op schoo! 1
3 december
19:00- 20:30
1 Thuis
7 december Thuis
9 december 1 Archief en thuis
1
Waar
Thuis
School
Thuis
1 Archief
Thuis
Pws-middag op
school
Archief
Thuis
Thuis
Op school
Pws-middag op
school
Thuis
Pws-middag op
school
Thuis
1
Logboek
Wat
1 Hoofdvraag en deelvragen +
plan van aanpak noteren
Pws-bespreking
Stap 3
Plan van aanpak en planning
Informatie verzamelen
Bronnen interpreteren
Werken aan deelvraag 1
Informatie verzamelen
Werken aan deelvraag 1
Werken aan deelvraag 2
Pws- bespreking
Werken aan deelvraag 2
Documentaire over
strafrechtadvocaten Anker en
Anker
Werken aan deelvraag 3,
algemeen strafrecht
Uitwerking/aanpassing
deelvragen
Voorbereiding op het
interview
Interview Gracia Sieben
Uitwerking interview
Hypothese
Hypothese
Lay- out, inleiding,
inhoudsopgave
Conclusie, Lay-out, Logboek
Bronnen checken, zelfreflectie,
logboek 1
1 Hoe lang 1
1 uuren 30 minuten
1 50 minuten 1
1 1 uur 1
2 uur
2 uur
2 uur en 35 minuten
2 uur
2 uur
2 uur en 50 minuten
50 minuten
2 uur en 30 minuten
1 uur en 30 minuten
2 uur en 35 minuten
4 uur
1 uur
1 uur 1
2 uur
50 minuten 1
1 uur en 40 minuten 1
1 uur en 30 minuten
3 uur
2 uur en 30 minuten 1
24

Zelfreflectie
Wij zijn beiden al een tijdje gemteresseerd in de studie rechten. D.m.v. dit onderzoek
hebben wij onze kennis over strafrecht verbreed. We zijn erin geslaagd om te ontdekken:
- weike stappen er ondernomen moeten worden tijdens een rechtsvervolging.
- in weike volgorde deze stappen elkaar opvolgen.
wanneer een verdachte strafbaar is en wanneer niet.
Het onderzoek naar het tegenwoordige strafrecht heeft ervoor gezorgd dat er meer vragen
opkwamen over het strafrecht in de tijd van Baudoin. We hadden graag als extra toevoeging
onderzoek willen doen naar het strafrecht rond de tijd van 1843 zodat we een complete
vergelijking zouden kunnen maken van het strafrecht toen en nu. Maar de tijd ontbrak daar
natuurlijk voor en dit onderzoek was voor onze hoofdvraag niet noodzakelijk.
Wat wij als eerste ontdekten toen we ons verdiepten in het recht is dat het ingewikkeld en
uitgebreid maar logisch is. Overal is goed over nagedacht maar veel regels of waarden en
normen die aan de regels ten grondslag liggen, kunnen op verschillende manieren
geinterpreteerd worden. Vanaf nu zullen we met een kritischere blik onderwerpen volgen
die met het recht te maken hebben want het recht wordt nog vaak onjuist of op een
twijfelachtige manier toegepast en we hebben nu ook beter inzicht in wat daar de oorzaak
van is
25

Boeken
Bronnen
Jan Brabers, Nijmegen, Geschiedenls van de oudste stad van Nederland 19^ en 20^ eeuw
J. G. M. Moormann, Numaga, tijdschrift gewijd aan heden en verleden van Nijmegen en
omgeving 3, uitgegeven in 1956, pagina 17 t/m 32
J.W. Staats Evers, Lijfstraffelijke Regtspleging in Gelderland 1811-1859
J.W.P. Verheugt, inleiding in het Nederlandse recht, 15^ druk
Kluwer college bundel, publiek recht 2010-2011 wetteksten II
Mr G.J.M Corstens, Het Nederiands strafprocesrecht
Sites
http://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewiik Napoleon Bonaparte 28-10-2010
http://www.zeeuwengezocht.nl/bronnen-nieuw-rechterliike-archieven.htm 28-10-2010
http://www.om.nl/ 23-11-2010
http://www2.niimegen.nl/content/800637 14-09-2010
http://www.huisvandeniimeegsegeschiedenis.nl/info/De laatste executie 15-01-2011
26