In pas met 'n veranderde omgewing: Droëland
In pas met 'n veranderde omgewing: Droëland
In pas met 'n veranderde omgewing: Droëland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
IN PAS MET DIE VERANDERDE OMGEWING<br />
SENWES INLIGTINGSESSIE:<br />
Augustus 2011<br />
Landboudienste
‘n<br />
SENWES AANBIEDING<br />
Om die produsent in staat te stel om ‘n berekende<br />
besluit te kan neem oor produksie & bemarkings<br />
moontlikhede vir die komende seisoen.
Ons praat oor ….<br />
Produksiekoste vir 2011 – 12<br />
Vergelyk winsgewendheid van gewasse<br />
Waarde van oesreste<br />
Realistiese huurwaardes<br />
Gedagtes om huis toe te neem
DIE KOMENDE SEISOEN – WAT KAN ONS VERWAG?
Persentasie verandering vanaf basis<br />
200 %<br />
180 %<br />
160 %<br />
140 %<br />
120 %<br />
100 %<br />
Verandering in prys van die belangrikste insette uitgedruk as %<br />
die afgelope 5 jaar<br />
80 %<br />
60 %<br />
40 %<br />
20 %<br />
0 %<br />
2006 2007 2008 2009 2010<br />
Produksie jare<br />
Kunsmis (40%) Brandstof (12%) Herstel (8%)
PRODUKSIEKOSTE 2011-12<br />
Mielies<br />
Plaashekprys 1500<br />
Opbrengs<br />
Jaar-op-Jaar<br />
Spoorverkeer<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 4,780<br />
3.5 Marge R/ ha R 470<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,366<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 5,053<br />
4 Marge R/ ha R 947<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,263<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 5,403<br />
4.5 Marge R/ ha R 1,347<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,201<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 6,145<br />
5 Marge R/ ha R 1,355<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,229<br />
5.5<br />
6<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 6,802<br />
Marge R/ ha R 1,448<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,237<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 7,136<br />
Marge R/ ha R 1,864<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,189
Wat is die effek van verskillende produkpryse<br />
@ ‘n gegewe opbrengs en insekoste<br />
Produkprys R 1,300 /ton R 1,400 /ton R 1,500 /ton R 1,600 /ton R 1,700 /ton R 1,800 /ton<br />
O<br />
p<br />
b<br />
r<br />
e<br />
n<br />
g<br />
s<br />
4.0 t/ha R 147 R 547 R 947 R 1,347 R 1,747 R 2,147<br />
4.5 t/ha R 447 R 897 R 1,347 R 1,797 R 2,247 R 2,697<br />
5.0 t/ha R 355 R 855 R 1,355 R 1,855 R 2,355 R 2,855<br />
5.5 t/ha R 348 R 898 R 1,448 R 1,998 R 2,548 R 3,098
PRODUKSIEKOSTE 2011-12<br />
Produkprys R 3,400<br />
Opbrengs<br />
1.25<br />
1.5<br />
2<br />
2.5<br />
3<br />
Sonneblom & Sojabone<br />
Sonneblom<br />
Spoorverkeer<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 3,299<br />
Marge R/ ha R 951<br />
Gelykbreek prys R/ton R 2,639<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 3,936<br />
Marge R/ ha R 1,164<br />
Gelykbreek prys R/ton R 2,624<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 4,462<br />
Marge R/ ha R 2,338<br />
Gelykbreek prys R/ton R 2,231<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 4,921<br />
Marge R/ ha R 3,579<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,968<br />
<strong>In</strong>setkoste R/ha R 5,357<br />
Marge R/ ha R 4,843<br />
Gelykbreek prys R/ton R 1,786<br />
Opbrengs<br />
1.5<br />
1.75<br />
2<br />
2.25<br />
2.5<br />
R 3,440<br />
Sojabone<br />
Konvensioneel<br />
R 4,176<br />
R 984<br />
R 2,784<br />
R 4,395<br />
R 1,625<br />
R 2,511<br />
R 4,687<br />
R 2,193<br />
R 2,344<br />
R 4,979<br />
R 2,761<br />
R 2,213<br />
R 5,272<br />
R 3,328<br />
R 2,109
VERGELYKING VAN GEWASSE IN<br />
NORMALE & BO NORMALE JARE<br />
Normale jaar<br />
MIELIES SONNEBLOM SOJABONE<br />
Opbrengs t/ha 5.00 1.5 1.5<br />
Produsente prys R 1,500 R 3,400 R 3,440<br />
Produksiekoste R 6,237 R 4,128 R 4,176<br />
Marge R 1,263 R 972 R 984<br />
Bo normale jaar<br />
Opbrens t/ha 5.00 2.25 2.3<br />
Marge R 2,005 R 3,124 R 3,053<br />
Onder normale jaar<br />
Opbrens t/ha 4.5 1.3 1.3<br />
Marge R 513 R 122 R 124<br />
Teoretiese aanname en gegewe produkprys & insetkoste verander nie.
@ Watter produkprys moet gewasse geprys word om<br />
dieselfde marge as mielies te behaal?<br />
MIELIES SONNEBLOM SOJABONE<br />
Produsente prys R 1,500 R 3,594 R 3,626<br />
Ton / ha 5.00 ton 1.50 ton 1.50 ton<br />
PRODUKSIE KOSTE (R/ha) R 6,237 R 4,128 R 4,176<br />
Marge per ha R 1,263 R 1,263 R 1,263<br />
Marge per ton R 253 R 842 R 842<br />
Gelykbreek R/ton R 1,247 R 2,752 R 2,784<br />
Teen huidige produkspryse wat moet opbengs wees vir dieselfde marge?<br />
Produsente prys R 1,500 R 3,400 R 3,440<br />
Produseer ton / ha 5.00 ton 1.59 ton 1.58 ton
BEREKEN JOU BOERDERY SE GELYKBREEKPUNT<br />
Direkte insetkoste (kunsmis, saad, chemies)<br />
Vaste koste (Vaste arbeid, elektrisiteit, korttermyn versekering)<br />
Lewenskostes (polisse, medies, privaat uitgawes)<br />
Kapitaal delging (huurkoop paaiemente, grondlenings)<br />
Voorsiening vir:<br />
kapitale uitbreiding vervanging & neseier<br />
Belangrik:<br />
Vaste koste het ‘n impak op jou gelykbreekpunt!
Lammers aangekoop teen R23/kg<br />
en geslag teen R 50/kg<br />
WEI MIELIES<br />
Per lam 3 t/ha 4 t/ha 5 t/ha<br />
28 kg 30 42 52<br />
42 kg Lammers lammers lammers<br />
Skape: Totale koste R 19,320 R 27,048 R 33,488<br />
Mielies: Produksiekoste R 4,497 R 5,145 R 6,237<br />
Prossesering, lekke, rente ens. R 95 R 2,850 R 3,990 R 4,940<br />
Totaal R 26,667 R 36,183 R 44,665<br />
<strong>In</strong>komste na 2% mortaliteit R 28,400 R 39,761 R 49,227<br />
Marge per hektaar R 1,733 R 3,577 R 4,562<br />
Marge van mielies @ R1500 R 3 R 855 R 1,263
Mielies<br />
Gewas<br />
BENUTTING VAN OESRESTE<br />
Pitopbrengs<br />
ton/ha<br />
Graan as % van<br />
totaal<br />
Reste as % van<br />
totaal<br />
Benutting %<br />
van reste<br />
Ton pitte en<br />
reste vir<br />
benutting /ha<br />
3.00 ton/ha 40% 60% 30% 1.40 ton/ha<br />
4.00 ton/ha 45% 55% tot 1.80 ton/ha<br />
5.00 ton/ha 50% 50% 40% 2.00 ton/ha<br />
Sonneblom 1.50 ton/ha 40% 60% 55% 1.30 ton/ha<br />
Grondbone 1.25 ton/ha 50% 50% 70% 0.90 ton/ha<br />
Sojabone 2.00 ton/ha 35% 65% 60% 2.30 ton/ha<br />
Graansorghum 4.00 ton/ha 60% 40% 40% 1.10 ton/ha<br />
Droëbone 1.50 ton/ha 45% 55% 70% 1.30 ton/ha
WAARDETOEVOEGING MET OESRESTE<br />
Lammers Kalwers<br />
Opbrengs 4 ton/ha<br />
Benutbare reste / ha 1800 kg/ha<br />
Gem massa 28 kg 230 kg<br />
<strong>In</strong>name oesreste kg/ dag 1.2 kg 7.4 kg<br />
Weiperiode 60 dae 60 dae<br />
Massatoename (g/dag) 100 g 600 g<br />
Drakrag 25 lammers 4 kalwers<br />
Massatoename / ha oor wei periode 147 kg 143 kg<br />
Aankoop waarde R / kg R 23.00 R 17.50<br />
Waarde toegevoeg oor weiperiode R 3,381 R 2,503<br />
Kostes (prseseer, lekke ens) R 95 R 350<br />
Kaptiaalverlies weens mortaliteit R 322 R 326<br />
Aanvangs kapitaal benodig R 16,100 R 16,318<br />
Lammers Kalwers<br />
5 ton/ha<br />
2000 kg/ha<br />
28 kg 230 kg<br />
1.2 kg 7.4 kg<br />
60 dae 60 dae<br />
100 g 600 g<br />
28 lammers 5 kalwers<br />
163 kg 159 kg<br />
R 23.00 R 17.50<br />
R 3,757 R 2,781<br />
R 95 R 350<br />
R 358 R 363<br />
Marge /ha <strong>met</strong> 2% mortaliteit R 684 R 758 R 760 R 842<br />
R 17,889 R 18,131
Feite ...<br />
Vee verminder die risiko in ‘n boerdery<br />
Vee kan nie saai skuld betaal nie.<br />
Hoe beter die speen % hoe hoër die inkomste.<br />
Vleisbees produksie per kg vleis<br />
By 18 mnde bemarking word minder koeie aangehou.<br />
Speen<br />
%<br />
Produksiekoste<br />
R/kg<br />
By 18 mnde bemarking is die stelsel meer buigbaar (enige tyd bemark).<br />
Marge<br />
Rand / koei<br />
Speenkalf stelsel (±220 kg)<br />
18 Maande bemarking (±380 kg)<br />
70%<br />
R 6.37<br />
R 6.56<br />
R 1,841.00<br />
R 1,795.00<br />
Speenkalf stelsel (±220 kg)<br />
18 Maande bemarking (±380 kg)<br />
80%<br />
R 5.75<br />
R 6.05<br />
R 2,240.00<br />
R 2,220.00<br />
Speenkalf stelsel (±220 kg)<br />
18 Maande bemarking (±380 kg)<br />
90%<br />
R 5.27<br />
R 5.66<br />
R 2,636.00<br />
R 2,645.00
HUUR OF KOOP ?<br />
• Kan die grond homself betaal<br />
– Neem kontantvloei in ag wanneer grond<br />
gekoop of gehuur word.<br />
• <strong>In</strong>dien grond gehuur word – is die<br />
oesreste beskikbaar?<br />
– <strong>In</strong>dien nie – is daar ‘n marge na die huurgeld<br />
betaal is?
Markwaarde<br />
• Word deur vraag & aanbod bepaal<br />
• Liggingsvoordeel & individuele voorkeure speel rol by<br />
prys<br />
Produktiewe waarde<br />
• <strong>In</strong>komste wat die plaas lewer bepaal die waarde<br />
• Hoe meer geld genereer word – hoe hoër die waarde<br />
• Waarde waarteen Senwes grond in die balansstaat<br />
waardeer.
PRODUKTIEWE WAARDE VAN GROND<br />
Drakrag van veld 6 tot 7 GVE / ha<br />
Natuurlike veld R 1,800 tot R 2,100<br />
Aangeplante weiding R 4622<br />
Lande R 6,900 tot R 14,600
HUURWAARDES RIGLYNE - LANDE<br />
LGO vir mielies in<br />
ton / ha<br />
% Van BBI<br />
1.5 t/ha 7%<br />
2.0 t/ha 7%<br />
2.5 t/ha 7%<br />
3.0 t/ha 7%<br />
3.5 t/ha 10%<br />
4.0 t/ha 12%<br />
4.5 t/ha 14%<br />
5.0 t/ha 14%<br />
5.5 t/ha 16%<br />
> 6.0 t/ha 17%<br />
R1020<br />
R 170<br />
R 227<br />
R 283<br />
R 340<br />
R 567<br />
R 777<br />
R 1,020<br />
R 1,133<br />
R 1,425<br />
R 1,651<br />
* Gebaseer op ‘n produktiewe waarde<br />
Marge voor vaste koste vir<br />
3.5 ton = R 470 & 4.5 ton = R1,347<br />
Safex Julie 2011 R 1,800<br />
Liggensdiffensiaal: Allenridge Silo R 181<br />
Plaashekprys voor silo hanteringskoste R 1,619<br />
Opbrengs 4.5 t/ha<br />
% huur van omset 14%<br />
Huur bedrag per hektaar R 1,020<br />
www.senwes.co.za<br />
(Landboudienste – nuttige skakels)
HUURWAARDES RIGLYNE: WEIDING<br />
Drakrag in ha / GVE R / ha<br />
4 ha/GVE R 250<br />
5 ha/GVE R 200<br />
6 ha/GVE R 165<br />
7 ha/GVE R 145<br />
8 ha/GVE R 125<br />
9 ha/GVE R 110<br />
10 ha/GVE R 100
Belangrike punte om te onthou<br />
Om volhoubaar wins te realiseer<br />
moet daar ‘n gesonde balans tussen insette en uitsette wees,<br />
en is goeie rekordhouding noodsaaklik, om prestasie te monitor.<br />
Ekonomie in ‘n neutedop.<br />
Om te verbruik → moet ek produseer<br />
Om te produseer → moet ek investeer<br />
Om te investeer → moet ek spaar of leen<br />
Om te spaar of leen → moet ek geleentheidskoste-/ terug betaal
Belangrike punte om te onthou<br />
Is begrotings akkuraat & realisties?<br />
Is begroting intyds vir die komende seisoen & vergelykbaar <strong>met</strong> werklike<br />
uitgawes?<br />
Is huishoudelike uitgawes & lenings paaiemente ingesluit by die<br />
kontantvloei berekeninge?<br />
Is beleggings keuses die beste vir my onderneming (bv. Beding ek vir beter<br />
voorwaardes of aanvaar net wat ek kry.)<br />
MAAK GEBRUIK VAN KUNDIGES IN DIE BESLUITNEMINGS PROSES.
Senwes Landboudienste<br />
Lewensvatbaarheid studies<br />
Produksiebeplanning<br />
Akkerboukundige dienste<br />
Grondkundige dienste<br />
Veekundige advies<br />
Ramondé Odendaal<br />
0828748824
Change language