Simmentaler Joernaal 2013.indb
Simmentaler Joernaal 2013.indb
Simmentaler Joernaal 2013.indb
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Inhoud | Content<br />
Oorsig | Overview<br />
From the Editor 4<br />
Raadslede / Council Members 6<br />
Personeel / Personnel 6<br />
Adverteerders / Advertisers 7<br />
Boodskap van die President 8<br />
Namibië Raad 9<br />
Join a Circle of Friends 138<br />
Internasionale Publisiteit |<br />
International Hybe<br />
WSFF-Kongres 2012 - Duitsland 12<br />
Judging in the Czech-Republic 16<br />
The oldest <strong>Simmentaler</strong> Stud outside<br />
Europe thrives in Namibia<br />
20<br />
Llewellyn ontvang “Golden Book Award”<br />
in Landshut, Duitsland<br />
24<br />
Die poort na internasionale sukses 26<br />
<strong>Simmentaler</strong>s in die vreemde 30<br />
São Paulo - ’n lewendehawe skou soos min 31<br />
3 Strydosse in <strong>Simmentaler</strong>-teelkringe 32<br />
Kyk saam uit die oog van ’n gesoute<br />
<strong>Simmentaler</strong>-teler<br />
38<br />
Wetenskap | Scientific<br />
Riglyne vir die ontwikkeling van ’n inentingsplan 46<br />
Karkaskompetisies 52<br />
Tegnologie, vrugbaarheid en veiligheid 56<br />
Genomiese seleksie 60<br />
Berei speenkalwers reg voor vir die voerkraal 66<br />
Would <strong>Simmentaler</strong> crossbred cows contribute<br />
to public health?<br />
68<br />
Is better health possible with <strong>Simmentaler</strong><br />
crossbred cows?<br />
70<br />
Prestasietoetsing 72<br />
Bekendstelling van die BREEDPLAN 78<br />
The Red Meat Producers’ Organization (RPO) 80<br />
Eet vleis en word maer 82<br />
Brusellose 84<br />
Skelet-kaarte 88<br />
Net feed intake 90<br />
Collecting ‘Effective’ Performance data for EBV’s 96<br />
12<br />
SIMMENTALER JOERNAAL/JOURNAL 2013<br />
Artikels mag slegs met die Redakteur se goedkeuring<br />
gereproduseer word.<br />
Articles may only be reproduced with<br />
the approval of the Editor.<br />
PUBLISHERS • SIMMENTALER & SIMBRA SOCIETY<br />
Posbus/PO Box 3868 • Bloemfontein 9300<br />
Tel: (051) 446 0580/2 • Faks/Fax: (051) 446 0455<br />
Epos/Email: info@simmentaler.org<br />
Webblad/Web address: www.simmentaler.co.za<br />
Die menings wat in hierdie joernaal uitgespreek word,<br />
is nie noodwendig die sienswyse van die Raad van dié<br />
Beestelersgenootskap nie. Dié Genootskap aanvaar nie<br />
verantwoordelikheid vir enige aansprake wat in advertensies<br />
gemaak word nie.<br />
The opinions expressed in this journal are not necessarily the<br />
view of the council of this Breeders’ Society. This Society accepts<br />
no responsibility for claims made in advertisements.<br />
KOPIEREG VOORBEHOU © COPYRIGHT RESERVED<br />
Die redaksie onderskryf nie noodwendig die standpunte gehuldig<br />
in artikels, rubrieke en advertensies nie.<br />
<strong>Simmentaler</strong> Co-worker: Belinda Putter<br />
PRODUKSIE VAN 2013 PUBLIKASIE<br />
Ontwerp: Chrysalis Advertising & Publishing<br />
051 522 1695 • www.chrysalis-advertising.co.za<br />
VOORBLAD:<br />
BAR 5 S.A.HEXTERN<br />
Verkoop vir R100 000 - 4 Okt 2012 - Nasionale Veiling Parys
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Oorsig | Overview<br />
2<br />
Inhoud | Content<br />
Skoue / Shows<br />
Pretoria Skou 2011 102<br />
Warmbad Skou 2011 105<br />
Windhoek Show 2011 107<br />
George Skou 2012 110<br />
Pretoria Skou 2012 112<br />
Vryburg Skou 2012 115<br />
Lichtenburg Skou 2012 118<br />
Frankfort Skou 2012 121<br />
Ottosdal Skou 2012 124<br />
Swellendam Skou 2012 126<br />
Royal Show 2012 128<br />
Worcester Skou 2012 130<br />
Hartland Skou 2012 132<br />
Windhoek Skou 2012 134<br />
<strong>Simmentaler</strong> Beoordelaars,<br />
Eksaminatore en Keurders<br />
136<br />
Prestasies | Achievements<br />
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 140<br />
Breedplan 2012 Winners / Wenners 146<br />
Grootste Telers 2012 147<br />
<strong>Simmentaler</strong> Bulle waarvan die Meeste Kalwers<br />
die afgelope 5 Jaar aangemeld is<br />
148<br />
Top 10 Simdeks Kuddes 149<br />
Ster Koeie 2012 149<br />
Algemene Jaarvergadering 2012 150<br />
ELITE DAMS 154<br />
Herd Prefixes 156<br />
Statistieke / Statistics 158<br />
140 171<br />
Brokkies & Kursusse |<br />
Snippets & Courses<br />
Namibië Simposium 160<br />
Dr Johan Kluyts 160<br />
Prosim Bultoets 2012 uitslae 161<br />
<strong>Simmentaler</strong> the “universal” breed 162<br />
AGM Namibia 163<br />
12de Unieke Wisp-Will en Gaste Bul,<br />
Vers- en Ramveiling<br />
164<br />
KZN Klub weet hoe om geld in te samel 164<br />
Dinge sal wees soos dit altyd was 166<br />
Bandanna Day 168<br />
Reach for your slippers! 168<br />
Nampo Oesdag 2012 169<br />
Kase lekker én gesond 172<br />
Suksesvolle beginnerskursus 173<br />
Tuks Landbou besoek <strong>Simmentaler</strong>-teler 174<br />
Elsenburg Kursus 174<br />
Agri Megaweek 2012 175<br />
News from Australia 175<br />
Telers slyp hul beoordelingsvaardighede 176
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Oorsig | Overview<br />
4<br />
Slaan ’n kolhou in 2013<br />
2012 het vir ons vele hoogtepunte ingehou. Ek dink onverwyld terug aan ons Nasionale Veiling<br />
te Parys wat uiters suksesvol afgeloop het en ek seker is, ons almal nog vir lank sal bybly.<br />
Hier aan die einde van ’n ongelooflik geseënde jaar<br />
is mens mos maar geneig om bietjie terug te sit en<br />
voorraadopname te doen. Ek trek toe onwillekeurig ’n<br />
boek nader wat ek jare terug as geskenk ontvang het en<br />
dit laat my doelbewus besin oor waarheen ons oppad is<br />
in 2013 en wat ons wil bereik. Hoe elkeen van ons kies<br />
om probleme te benader, sê baie van ’n mens se karakter.<br />
Mense se houdings bepaal tot ’n groot mate hoe dinge<br />
vir hulle sal afloop. John Maxwell herinner ons dat, terwyl<br />
baie mense verkeerdelik glo dat hulle houdings vasgelê<br />
is, houdings in werklikheid ’n keuse is.¹ Die volgende<br />
voorbeeld van Jack Nicklaus kort voordat hy die 1966<br />
Britse Ope Kampioenskap by Muirfield gewen het,<br />
bevestig hierdie beginsel:<br />
“Daar en dan, voordat ek ’n enkele hou geslaan het, het<br />
ek besluit om op te tree soos die professionele persoon<br />
wat ek trots is om te wees. Ek het besluit ek sou ’n<br />
manier vind om by die omstandighede aan te pas, so<br />
onaangenaam soos hulle was.” – Jack Nicklaus<br />
Tiger Woods streef ook na die regte ingesteldheid en ek<br />
hang eweneens hierdie tydlose grondbeginsel aan. Dit<br />
het absoluut ’n blywende impak op my en hoe ek kies om<br />
besigheid te doen:<br />
“Ek vul nie my kop met dinge waaroor ek geen beheer<br />
het nie.” – Tiger Woods<br />
Dit is belangrik dat ons as Veeboere in ’n konstantveranderende<br />
wêreld sal besef dat ons ingesteldheid<br />
vir sukses sal moet begin verander. Dit is belangrik dat<br />
ons moet perspektief hou (hou jou oog op die bal). Die<br />
wêreld om ons is konstant besig om teen ’n snelle pas<br />
te verander. Weerspatrone is nie meer wat dit 10 jaar<br />
terug was nie, boerdery-metodes het meer tegnologiesaangedrewe<br />
geraak en ons land se ekonomie is besig om<br />
oornag ’n ander prentjie vir die wêreld daarbuite te skets.<br />
In jou besigheid sal die doelwitte, soos in jou begroting<br />
weerspieël, tien teen een onveranderd bly, ongeag<br />
marktoestande. Hoewel besigheidsresultate waarskynlik<br />
swakker sal wees in slegte marktoestande, sal die doelwit<br />
vir die jaar bes moontlik dieselfde bly. Daarom is dit so<br />
belangrik om realistiese doelwitte vir die jaar op te stel.<br />
“Wanneer jy onder druk en bang is, word dit vir jou<br />
glashelder dat niks behalwe jou absolute beste<br />
voldoende sal wees nie.” – Gary Player²<br />
Presteer onder druk! Die maestro het dit soveel keer<br />
gedoen deur by die grondbeginsels te hou en koelkop<br />
te bly. Doen dieselfde in jou besigheid. Om soos ’n<br />
professionele persoon oor slegte omstandighede te dink,<br />
is die eerste stap na sukses.<br />
Weet waar die hindernisse is. In swak weersomstandighede<br />
is tellings nie so goed soos in volmaakte<br />
weer nie. Jou besigheid mag in swak marktoestande<br />
“Baie dankie aan<br />
elkeen wat ‘n<br />
advertensie geplaas<br />
het. Om te adverteer<br />
(om gesien te<br />
word) moet een<br />
van u belangrikste<br />
grondbeginsels wees”<br />
Petro Ferreira<br />
’n kleiner omset toon, maar jy sal verstom wees hoeveel<br />
buitengewone dinge in slegte tye deur gewone mense<br />
met deursettingsvermoë vermag kan word.<br />
“Rampspoedige tye is die ware toets of leiers ’n kultuur<br />
van vertroue kan skep.” – Rosabeth Moss Kanter³<br />
Berei voor vir sukses. “n Suksesvolle gholfswaai berus<br />
op vyf grondbeginsels: greep, aanlê, liggaamshouding,<br />
korrel en gerigtheid, en balposisie.” – Gary Player<br />
Nie een van hierdie elemente verander wanneer die<br />
weer verander nie. Hulle is ten alle tye essensieel vir<br />
’n goeie gholfswaai. Dis waarom hulle grondbeginsels<br />
genoem word! Dieselfde beginsels is op jou besigheid<br />
van toepassing. Daar is grondbeginsels wat nooit<br />
verander nie, maak nie saak hoe omstandighede lyk<br />
nie. Hou by hulle – jy sal dit nie berou nie, veral in slegte<br />
omstandighede.<br />
Mag 2013 vir ieder en elk van ons ’n baanbrekersjaar<br />
wees. ’n Jaar waarin ons werklik sal kan verklaar<br />
dat, ongeag die omstandighede rondom my, was ek<br />
suksesvol.<br />
¹John C Maxwell: 2005 Daily planner.<br />
²Gary Player: The golfer’s guide to the meaning of life.<br />
³Rosabeth Moss Kanter (2004): Confidence (bl. 320). Londen:<br />
Random House
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Oorsig | Overview<br />
6<br />
Peet Nienaber<br />
pjn1950@gmail.com<br />
082 656 1308<br />
Raadslede<br />
Council Members<br />
Chris Oelofse<br />
(Vise-President)<br />
cjpo@xsinet.co.za<br />
082 568 3360<br />
Hennie Viljoen<br />
hennieviljoen@<br />
mweb.co.za<br />
082 655 4262<br />
Voor | Front<br />
Kobus Bester<br />
(President)<br />
kobus@atmei.co.za<br />
083 303 4422<br />
Agter | Back<br />
Fanie Maré<br />
faniemar@gmail.com<br />
082 801 7314<br />
Stephan Voigts<br />
(President – Namibia)<br />
stephanv@iway.na<br />
00264 - 81 124 4430<br />
Foeta Louwrens<br />
happyventure@<br />
vodamail.co.za<br />
082 784 6905<br />
Reini Rusch Roe Wiid<br />
(Ere-Lewens President)<br />
082 787 9370<br />
(Ere-Lewens President)<br />
panorama@mweb.com.na<br />
00264 - 61 233345<br />
Petrie Geldenhuys<br />
roodekop@<br />
truenw.co.za<br />
082 681 6636<br />
Petro Ferreira<br />
Bemarkingsbestuurder<br />
marketing@simmentaler.org<br />
Belinda Putter<br />
Persoonlike Assistent<br />
info@simmentaler.org<br />
Erna de Swardt<br />
Finansiële Bestuurder<br />
accounts@simmentaler.org<br />
Benita Loftus<br />
Finansiële Assistent<br />
benita@simmentaler.org<br />
Jocob Monnahela<br />
Pos en Duplisering<br />
Martha Diba<br />
Skoonmaker<br />
Helene Weydeman<br />
Administratiewe Bestuurder<br />
helene@simmentaler.org<br />
Kathryn Kruger<br />
Snr Data Analis<br />
info@simbra.org<br />
Personeel<br />
Personnel<br />
Jana Bester<br />
Data Analis<br />
jana@simmentaler.org<br />
Marguerite Fouche<br />
Data Analis<br />
marguerite@simmentaler.org<br />
Chantel Viljoen<br />
Data Analis<br />
chantel@simmentaler.org<br />
Flaf Lauwrens<br />
Hoof Tegniese Dienste<br />
flaf@simmentaler.org<br />
Fred Dell<br />
Hoof Tegniese Adviseur<br />
fred@simmentaler.org<br />
Schullie Schulenburg<br />
Tegniese Adviseur<br />
schullie@simmentaler.org<br />
Willie Grobler<br />
Tegniese Adviseur<br />
namv@mweb.com.na<br />
“If friendship is your weakest point,<br />
then you are the strongest person<br />
in the world”.<br />
– Abraham Lincoln
Adverteerders Bladsy<br />
Ai-Ai <strong>Simmentaler</strong>s - Salie Kriel 97<br />
Alant <strong>Simmentaler</strong>s - Angelique Jacobs 17<br />
Ashtonvale <strong>Simmentaler</strong>s - Niel van Heerden 165<br />
B. Hurwitz Farming 41<br />
Boekenhout Trust - Johan Styger 81<br />
Boswald - Tielman vd Walt 77<br />
CMW Elite Afslaers 153<br />
Crossbreeding - <strong>Simmentaler</strong> Society 100<br />
Dairysmid 95<br />
Deo-Volenté <strong>Simmentaler</strong>s - Johan Dannhauser 19<br />
Econotech <strong>Simmentaler</strong>s - Dr Peet du Toit 83<br />
Adverteerders | Advertisers<br />
Adverteerders Bladsy<br />
Elriza <strong>Simmentaler</strong>s - Elrico Esterhuizen 99<br />
Erico <strong>Simmentaler</strong>s - Erich Schulenburg 157<br />
Four Feet - Ed Barry 39<br />
Galin <strong>Simmentaler</strong>s - Poena Prinsloo 71<br />
Graslaagte <strong>Simmentaler</strong> Stoetery - Roland Mahne 89<br />
HerdMaster 79<br />
Jors <strong>Simmentaler</strong>s - Stefaans Botha Binne Voorblad<br />
Kruisteling - <strong>Simmentaler</strong> Genootskap 120<br />
Leeupoort <strong>Simmentaler</strong>s - Gert Nienaber Buite Agterblad<br />
Lewenslus <strong>Simmentaler</strong>s - Ollie vd Lingen 57<br />
Lussim <strong>Simmentaler</strong>s - Philip Lombard 87<br />
Adverteerders Bladsy<br />
Milagro - Andrew Masterson 15<br />
Molatek 85<br />
Nelbroer <strong>Simmentaler</strong>s - Brandt Nel 35<br />
Optima Afslaers Binne Agterblad<br />
S5 <strong>Simmentaler</strong>s - Henk Strydom 50<br />
Salerika <strong>Simmentaler</strong>s - Jan Hattingh 5<br />
Simlee <strong>Simmentaler</strong>s - Callie Lee 43<br />
Stansim <strong>Simmentaler</strong>s - Werner Stander 3<br />
Taaibosspruit <strong>Simmentaler</strong>s - Chris Oelofse 75<br />
Taurus 53<br />
Toverberg <strong>Simmentaler</strong>s - Abraham Kruger 29<br />
Adverteerders Bladsy<br />
Unistel 25<br />
Veeplaas 73<br />
Vlensburg <strong>Simmentaler</strong>s - Hennie Viljoen 59<br />
Voigtland <strong>Simmentaler</strong>s - Stephan Voigts 21<br />
Vooruitzicht Stoetery - Jan van Biljon 91<br />
Wensim <strong>Simmentaler</strong>s - Willie O’Brien 49<br />
Weskaap <strong>Simmentaler</strong> & Simbra Klub 67<br />
Wilsunel <strong>Simmentaler</strong>s - Petrie Geldenhuys 65<br />
Wymar <strong>Simmentaler</strong>s - Wynand vd Westhuizen 55<br />
7
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Oorsig | Overview<br />
8<br />
2013 – ’n Jaar van uitdagings?<br />
Kobus Bester - President <strong>Simmentaler</strong> / Simbra Genootskap<br />
Dankie vir die moeite wat u doen om hierdie publikasie te lees, en baie geluk<br />
met u keuse van leesstof. Ek vetrou dat u die inhoud van hierdie joernaal wat<br />
met trots saamgestel is terdeë sal geniet, en dat dit nie net vir u ’n aangename<br />
ervaring sal wees nie, maar ’n interessante, leersame en bemoedigende belewenis.<br />
Met hierdie skrywe word daar nie gepoog om ’n<br />
jaarverslag aan u voor te hou nie, maar eerder om ’n<br />
perspektief te plaas op dit waarop ons as <strong>Simmentaler</strong><br />
telers in die Rooivleisbedryf moet fokus. Dikwels word<br />
negatiewe omstandighede in die ekonomiese, politieke<br />
en sosiale bestel gesien as probleme. Wat egter van baie<br />
groot belang is, is nie net om probleme raak te sien nie,<br />
maar die potensieel negatiewe impak daarvan te kan<br />
identifiseer, en dan u self so te posisioneer om hierdie<br />
uitdaging wat dit bied suksesvol die hoof te kan bied.<br />
Die samestelling en verantwoordelikhede van hierdie<br />
Genootskap staar self ’n hele paar uitdagings in<br />
die gesig. Om mee te begin is hierdie Genootskap<br />
verantwoordelike vir die voortgesette uitbou, ontwikkeling<br />
en bevordering van twee verskillende rasse, en het die<br />
vermoë om ’n diens as registrerende owerheid aan<br />
ander rasse te lewer. Enige suksesvolle besigheid<br />
of organisasie is egter eers werklik suksesvol, as<br />
daardie instansie ’n volhoubare diens of produk tot<br />
bevrediging van sy lede of kliënte lewer. Dit is hier waar<br />
die Genootskap se uitdaging lê. Hierdie Genootskap<br />
moet ’n diens van hoogstaande gehalte aan twee rasse<br />
lewer tot bevrediging van sy lede, en met die gepaste<br />
verantwoordelikheid en pligsbesef wat verwag kan word<br />
van ’n toonaangewende rolspeler in die Rooivleisbedryf<br />
in Suidelike Afrika. Dit is belangrik om daarop te let dat<br />
die twee rasse wat deur hierdie Genootskap gedien word<br />
konkurente van mekaar is, en die feit dat soveel telers wat<br />
lede van hierdie Genootskap is met beide die rasse boer,<br />
bevestig dat die rasse wel kompetisie vir mekaar is of<br />
kan wees in sekere omstandighede. Wat egter van baie<br />
groot belang is, is om te besef dat beide hierdie rasse<br />
bestaansreg het, oor unieke en gesogte eienskappe<br />
beskik wat verder nagevors en ontwikkel behoort te word<br />
tot voordeel van die gebruiker daarvan.<br />
So ver bekend is die eerste <strong>Simmentaler</strong>s in Namibië<br />
alreeds in 1893 gevestig, en die feit dat <strong>Simmentaler</strong><br />
steeds ’n suksesvolle ras is in die ekstensiewe toestande<br />
waaronder daar in Namibië geboer word, besweer talle<br />
uitsprake oor die <strong>Simmentaler</strong> se gehardheid. In 1905 is<br />
die eerste <strong>Simmentaler</strong>s na Suid-Afrika ingevoer, en was<br />
die ras so suksesvol, dat <strong>Simmentaler</strong> telers van Suid-<br />
Kobus Bester<br />
Afrika en Namibië in 1964 besluit het om die <strong>Simmentaler</strong><br />
Genootskap van Suidelike Afrika te stig. Danksy puik<br />
bestuur onder leiding van Mnr Peter Massmann, die<br />
Genootskap se personeel en verskeie ander Raadslede,<br />
telers en ander rolspelers is die <strong>Simmentaler</strong> vandag<br />
nie net ’n puik ras nie, maar word die diere gerugsteun<br />
deur behoorlike rekords wat betref stambome en ander<br />
prestasie data.<br />
Wêreldwye databasis kan die effektiwiteit<br />
van die wetenskap verder verhoog<br />
Die gehalte van die <strong>Simmentaler</strong> in Suidelike Afrika was<br />
gou deur ander telers in die wêreld raak gesien, en hulle<br />
het planne gemaak om van hierdie genetika te bekom,<br />
en vandag is daar talle nasate van <strong>Simmentaler</strong>s wat<br />
oorspronklik geteel is in die suide van Afrika oor die<br />
wêreld versprei. Hierdie is nie net ’n noemenswaardige<br />
feit nie, maar dit ontsluit talle moontlikhede vir die<br />
voortgesette ontwikkeling van die <strong>Simmentaler</strong> op ’n<br />
wetenskaplike basis. Hier word spesifiek verwys na die<br />
potensiaal wat opgesluit lê in genomika. As gevolg van
hierdie wyd verspreide genetika wat as gevolg van hul<br />
oorsprong gekoppel is aan ons diere, sal daar op ’n<br />
wêreldwye basis navorsing in die verband gedoen kan<br />
word. Dit gerugsteun deur die goed aangetekende<br />
stambome en ander prestasie data, sal vir <strong>Simmentaler</strong><br />
telers die weg baan om op ’n absoluut wetenskaplik<br />
gefundeerde basis spesifieke eienskappe aan te spreek<br />
in die voortgesette ontwikkeling van die ras.<br />
Nou waarom is dit so belangrik? Die feit van die saak is dat<br />
in groot dele van Suidelike Afrika word daar met beeste<br />
geboer, omdat beeste die vermoë het om oppervlakte met<br />
natuurlike hulpbronne (weiding) te benut, waarde daartoe<br />
by te voeg, en daardeur vir die boer ’n bestaan verseker.<br />
Die suksesvolle boer, is die boer wie daarin slaag om<br />
vleis goedkoper te produseer as waarteen hy dit bemark.<br />
Talle veranderlikes speel hierin ’n rol, en dit waaroor die<br />
boer beheer kan uitoefen is ongelukkig beperk. Deur<br />
op ’n wetenskaplik bewese werkswyse te handel, en alle<br />
moderne hulpmiddels en tegnieke, soos genomika, korrek<br />
in te span, kan <strong>Simmentaler</strong> die aangewese oplossing in<br />
die verband bied, omdat diere ontwikkel kan word wat<br />
oor die regte eienskappe beskik om ekonomies beter te<br />
presteer. Die <strong>Simmentaler</strong> is uitstekend geposisioneer om<br />
wetenskaplike tegnieke en hulpmiddels soos Genomika<br />
optimaal tot voordeel van die ras aan te wend. Daar<br />
bestaan geen twyfel dat die <strong>Simmentaler</strong> ras die vermoë<br />
het om met die aspekte soos hierbo genoem ’n wêreldleier<br />
in die verband te wees nie.<br />
Maak keuses gebaseer op grond van<br />
wetenskaplik gefundeerde inligting<br />
Ons weet ’n <strong>Simmentaler</strong> is vrugbaar, kan ’n sterk<br />
gesonde kalf op haar eie sonder probleme in die lewe<br />
bring, beskik oor genoeg melk om daardie kalf optimaal<br />
te laat groei en uiteindelik ’n swaar kalf sal speen wat<br />
weer in die voerkraal of elders sal gedy – winsgewend<br />
en voordelig vir alle rolspelers in hierdie ketting en so<br />
kan daar uitgebrei word oor die positiewe eienskappe<br />
van die <strong>Simmentaler</strong>. Wat belangrik is, is om hierdie<br />
mening wat hier gehuldig is wetenskaplik te bewys, en<br />
Die gehalte van<br />
die <strong>Simmentaler</strong> in<br />
Suidelike Afrika was<br />
gou deur ander telers<br />
in die wêreld raak<br />
gesien, en hulle het<br />
planne gemaak om<br />
van hierdie genetika<br />
te bekom, en vandag<br />
is daar talle nasate<br />
van <strong>Simmentaler</strong>s wat<br />
oorspronklik geteel<br />
is in die suide van<br />
Afrika oor die wêreld<br />
versprei.<br />
9<br />
Stephan Voigts<br />
President<br />
Windhoek<br />
00264 81 1244430<br />
stephanv@iway.na<br />
Diethelm Metzger<br />
Windhoek<br />
00264 81 1289017<br />
diethelm@kamab-simbra.com<br />
Namibië Raad<br />
Dr Arnold Olivier<br />
Vise-President<br />
Rehoboth<br />
00264 61 240161<br />
aanwo@iway.na<br />
Echbert Hoff<br />
Windhoek<br />
00264 81 1285558<br />
neu-heusis@iway.na<br />
Reini Rusch<br />
Ere-Lewens President<br />
Windhoek<br />
00264 61 233345<br />
panorama@mweb.com.na<br />
Bertus Walters<br />
Windhoek<br />
00264 61 225503<br />
bertus@securitas.com.na<br />
Hennie Kruger<br />
Sekretaris<br />
00264 81 2964280<br />
simnamibia@gmail.com<br />
Willie Grobler<br />
Gekoöpteer<br />
Windhoek<br />
00264 81 1221227<br />
namv@mweb.com.na
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Oorsig | Overview<br />
10<br />
dan die ware en akkurate feite hieromtrent nie net met<br />
mekaar te deel nie, maar om daadwerklik ’n doelgerigte<br />
plan te hê ten einde ons potensiële kliëntebasis in te lig<br />
oor die winsgewendheidseienskappe van hierdie ras,<br />
met die doel om die ras se tevrede kliëntebasis verder te<br />
verbreed. Elke beesboer boer graag met die ras waarvan<br />
hy hou, maar met al die uitdagings waaronder vandag<br />
geboer word, is dit belangrik om met ’n winsgewende<br />
ras te boer – die beesboer kan dus ’n keuse uitoefen<br />
oor waarmee hy boer. Dus is dit belangrik dat ons nie<br />
net <strong>Simmentaler</strong>s as sulks bemark nie, maar dat ons die<br />
wetenskaplik bewese winsgewendheidseienskappe met<br />
geloofwaardigheid uitdra en propageer sodat beesboere<br />
nie net keuses kan uitoefen nie, maar die regte keuse<br />
op grond van akkurate betroubare inligting ten<br />
einde sy suksesvolle voortbestaan te bevorder.<br />
Wees aanpasbaar<br />
Soos wat tye verander het, kan ons ook sien dat<br />
die beeste waarmee ons vandag boer ook nie meer<br />
dieselfde lyk as wat meer as ’n honderd jaar gelede<br />
ingevoer is nie – talle fotos van kampioene en ander<br />
beeste oor die jare, asook die prestasie data van ons<br />
diere bewys dit. Die rede is dat ons diere geteel het wat<br />
aangepas het – hulle moes aanpas om te oorleef, nie<br />
omdat hulle wou nie, maar omdat omstandighede dit<br />
vereis het. Ongelukkig het die omgewing waar binne ons<br />
Genootskap funksioneer ook verander, en sal dit ook hier<br />
nie noodwendig die grootste of sterkste een wees wat<br />
oorleef nie, maar die een wat aangepas het. Aanpassing<br />
beteken egter nie dat daar roekeloos gehandel moet<br />
word en sekere tradisies en bewese gebruike oor boord<br />
gegooi moet word nie. Dit gaan daaroor dat die wat, hoe<br />
en hoekom ons doen wat ons doen gebaseer moet wees<br />
op suiwer besigheidsbeginsels ten einde die doelwitte<br />
wat ons vir ons as telers en vir die ras gestel het te<br />
verwesenlik. In kort, ons moet doen wat ons moet doen<br />
ten einde nie net voort te bestaan nie, maar ons moet<br />
ons lede se belange op so ’n wyse dien dat dit tot hul<br />
In 2014 sal hierdie<br />
Genootskap die<br />
voorreg hê om sy<br />
vyftigste bestaansjaar<br />
te vier.<br />
voordeel sal wees – dus nie net fokus op oorlewing nie,<br />
maar op groei en uitbreiding.<br />
Gevolglik staar ons as Raad van hierdie Genootskap<br />
verskeie uitdagings in die gesig. Om maar net ’n paar te<br />
noem, moet ons verseker dat ons:<br />
• die verlangde diensleweringsvlakke aan ons lede<br />
handhaaf,<br />
• diere se stamboom inligting akkuraat en betroubaar is,<br />
• rasse op wetenskaplike en ekonomies relevante wyse<br />
verder ontwikkel word,<br />
• voldoende opleiding verskaf aan ons personeel, telers<br />
en die breër beesbedryf,<br />
• in voeling bly met nie net die volgende verbruiker van<br />
ons produk (bv voerkraal) nie, maar tot by die tevrede<br />
eindverbruiker – die persoon wat vleis eet,<br />
• ’n volhoubare raspromosieprogram moet volg ten<br />
einde die vraag na <strong>Simmentaler</strong>s te stimuleer –<br />
vergroot ons markaandeel<br />
• al bogenoemde op ’n koste doeltreffende wyse doen.<br />
Dit gaan dus onafwendbaar wees om in die verwesenliking<br />
van bogenoemde aspekte sekere veranderinge of<br />
aanpassings te maak. Dit is belangrik om te besef<br />
dat daar ’n groter geheelbeeld is waarna gekyk word.<br />
Wanneer daar byvoorbeeld na alternatiewe werkswyses,<br />
metodiek en strukture gekyk word, is dit nie net met<br />
die oog op veranderinge nie, maar met die oog op<br />
doelgerigte verbeteringe ten einde te verseker dat ons<br />
op koste effektiewe wyse steeds in die verwesenliking<br />
van ons doelwitte sal slaag. Hier word egter nie net van ’n<br />
gebeurtenis gepraat nie, maar van ’n proses wat gevolg<br />
gaan word, wat oor tyd geïmplimenteer gaan word, wat nie<br />
noodwendig dadelik gaan werk nie, maar wat doelgerig<br />
bestuur gaan word ten einde sukses te verseker.<br />
Raak betrokke<br />
Voor die 2012 Algemene Jaarvergadering het die<br />
<strong>Simmentaler</strong> telers ’n telersvergadering gehou. Ek glo dit<br />
was ’n aanduiding van die telers se positiewe gesindheid<br />
en bereidwilligheid om mee te werk aan die volgehoue<br />
uitbouing en ontwikkeling van die <strong>Simmentaler</strong> ras en die<br />
bevordering van <strong>Simmentaler</strong> belange. Hierdie is ’n lede<br />
gedrewe organisasie, en dit is van grootse belang dat so<br />
veel as moontlik telers en belanghebbendes op ordelik<br />
gestruktureerde wyse sal poog om ’n opbouende bydrae<br />
te lewer en hulle ook sal verbind tot die uitdaging om die<br />
ras se ideale te verwesenlik. Die effektiewe funksionering<br />
van klubs en studiegroepe met aktiewe deelname deur<br />
so veel as moontlik telers sal ’n reuse bydrae lewer in<br />
die daarstel van doelwitte, effektiewe kommunikasie,<br />
sigbaarheid en die doelgerigte promovering van die ras<br />
op grondvlak – daar waar ons eintlike teikenmark, die<br />
kommersiële boer is.<br />
2014 – 50 Jaar oud<br />
In 2014 sal hierdie Genootskap die voorreg hê om sy<br />
vyftigste bestaansjaar te vier. Daar is al reeds begin met<br />
die beplanning van sekere geleenthede ter viering van<br />
hierdie besondere mylpaal. Ek is daarvan oortuig dat ook<br />
hierdie uitdaging met groot sukses hanteer sal word ter<br />
bevordering van die <strong>Simmentaler</strong> ras, en met die gepaste<br />
erkenning teenoor die wie ’n bydrae gelewer het tot die<br />
uitbou en ontwikkeling van hierdie wonderlike ras.<br />
Ter afsluiting<br />
Identifiseer die uitdaging in die bedryf waarvoor u kans<br />
sien. Skakel in by ’n klub of studiegroep en wees deel<br />
van die oplossing. Bepaal wat die behoefte van ons<br />
teikenmark is, en maak seker dat ons ’n produk gaan<br />
voorsien wat konstant daardie behoefte bevredigend<br />
sal aanspreek. Maak gebruik van wetenskaplik bewese<br />
tegnieke en hulpmiddels om ekonomies relevante<br />
uitdagings (teeldoelwitte) aan te pak. Kommunikeer<br />
bewese feite aan die mark en lig hul in omtrent die<br />
voordele wat hierdie moderne ekonomies relevante ras<br />
met die roemryke geskiedenis hul bied.<br />
Wees positief, identifiseer die uitdaging en wees deel van<br />
die oplossing.
Internasionale Publisiteit<br />
International Hybe<br />
WSFF-Kongres 2012 - Duitsland 12<br />
Judging in the Czech-Republic 16<br />
The oldest <strong>Simmentaler</strong> Stud outside 20<br />
Europe thrives in Namibia<br />
Llewellyn ontvang “Golden Book Award” 24<br />
in Landshut, Duitsland<br />
Die poort na internasionale sukses 26<br />
<strong>Simmentaler</strong>s in die vreemde 30<br />
São Paulo - ’n lewendehawe skou soos min 31<br />
3 Strydosse in <strong>Simmentaler</strong>-teelkringe 32<br />
Kyk saam uit die oog van ’n gesoute 38<br />
<strong>Simmentaler</strong>-teler
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
12<br />
WSFF-Kongres 2012 - Duitsland<br />
Dr. Johan Kluyts<br />
Ek was weereens in die bevoorregte posisie om Suid Afrika by die World Simmental<br />
Fleckvieh Federation se kongres, te verteenwoordig. Hierdie, die 19de kongres van<br />
die WSFF, het plaasgevind in en om Landshut, Bavaria. Vir my het die kongres<br />
begin op Dinsdag die agtiende September met ’n lang oornag vlug van Johannesburg na<br />
München en van daar na Landshut.<br />
Landshut, met ongeveer 62 000 inwoners, is geleë<br />
op die walle van die Izar-rivier, en veral bekend vir die<br />
Altstadt (ou-dorp) wat reeds in 1203 gevestig is en die<br />
St. Martins katedraal wat die hoogste steengeboude<br />
kerktoring in die wêreld het. Woensdagaand was<br />
die verwelkomingsfunksie gehou in die middeleeuse<br />
Rathaus (raadsaal) in Altstadt en dit was wonderlik om<br />
weer al die vriende van oor die hele wêreld te ontmoet<br />
en die beste bier wat in die omgewing gebrou word te<br />
kon proe.<br />
Donderdag het ons die K.I. stasie te Neustadt a.d. Aisch<br />
besoek. Hierdie stasie het 174 werknemers, ’n plaas<br />
oppervlakte van 270 ha waarvan 190 bewerkbaar en 80<br />
grasweiding is en 550 K.I. bulle waarvan 220 in Neustadt<br />
self staan. Dit word beskou as die wêreld se grootste<br />
Simmental/Fleckvieh K.I. stasie en is lid van Eurogenetik,<br />
die wêreld se grootste inseminasie unie/vereniging.<br />
Na die indrukwekkende bulparade en ’n tradisionele<br />
middagete het ons die plaas van Arnold R.U.G. GBR<br />
besoek. Die plaas, wat geleë is in die landelike omgewing<br />
Skou in München - let op touleierdrag
Altstadt-Landshut<br />
Neustadt KI-stasie<br />
Koei by Arnold GBR<br />
Rothenburg<br />
van Ansbach, is 118 ha groot en word in geheel deur<br />
slegs die familie (vier persone) en een werker (‘trainee’)<br />
hanteer. Daar is 80 koeie en 120 jong vroulike diere. Die<br />
gemiddelde produksie per koei per laktasie is 9 317 kg<br />
melk met 4.13% vet en 3.49% proteïen. Alle diere word<br />
onderdak aangehou. Interessant hier was die elektriese<br />
koei-borsel waarmee koeie hulself kon vermaak en die<br />
lekker kaas wat op die plaas gemaak word.<br />
Van hier het ons ’n kort toer deur die middeleeuse dorpie<br />
Rothenburg, waarvan die oorspronklike stadsmuur en<br />
wagtorings steeds bestaan, geneem. Dit was werklik ’n<br />
belewenis om deur die geskiedenis te kon stap en die<br />
mooi geskiedkundige geboue te sien. Hierna het ons<br />
’n deftige aandete, met tradisionele Duitse musiek en<br />
uitstekende witwyne, in die Ansbach Orangerie geniet<br />
voordat die lang rit terug na Landshut aangepak is.<br />
Vrydagoggend 09:00 het die Raadsvergadering van<br />
die WSFF begin en tot 16:00 geduur. Vyftien lande was<br />
direk verteenwoordig tydens die vergadering en twee<br />
nuwe lede, Pole en Turkye, het by die WSFF aangesluit.<br />
Tydens die vergadering het ek ’n kort verslag gelewer<br />
oor die huidige stand van Simbra-teling in Suid Afrika,<br />
Namibia, Colombia en die VSA. Colombia het weereens<br />
hulle bereidwilligheid verklaar om die 2014 kongres aan<br />
te bied. Hierdie kongres sal waarskynlik gedurende<br />
Julie 2014 in Cartagena, Medellin en Bogota plaasvind.<br />
Tydens die kongres sal daar ook spesiale aandag aan<br />
Simbra gegee word.<br />
Na die Raadsvergadering is ons na Mühldorf am Inn waar<br />
nageslag groepe van bekende bulle in die Tierzuchthalle<br />
des Zuchtverbandes für Fleckvieh in Oberbayern,<br />
vertoon is. Die aand het ook heelwat vermaak in die vorm<br />
van mass-biere, sweep-klap op die maat van musiek<br />
en tradisionele danse opgelewer. ’n Verwerkte vorm van<br />
‘musical chairs’ is, tot groot vermaak van almal, deur die<br />
Jong Telers Groep gespeel.<br />
Saterdag het die Lede-vergadering om 08:30 in die<br />
Stadsäle Bernlochner, Landshut, begin. Tydens die<br />
Koei by Muhldorf<br />
Volksdanse<br />
Mass-bier saam<br />
met Josef Kucera<br />
(Czech)<br />
13
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
14<br />
vergadering is die Golden Book toekenning aan<br />
vier persone, waaronder Llewellyn Angus, gemaak.<br />
Geskiedenis is ook gemaak aangesien dit, in Llewellyn<br />
se geval, die eerste keer is dat ’n pa en seun beide die<br />
toekenning ontvang het. Tydens die verkiesing van die<br />
Uitvoerende Komitee van die WSFF is Dr. Josef Kuera<br />
van die Czech-republiek as President verkies, ek as<br />
eerste Vise-President en Fred Schütze van die VSA as<br />
tweede Vise-President. Die Sekretaris Generaal is steeds<br />
Kristýna Skopalová van die Czech-Republiek. In totaal<br />
het ongeveer 360 mense van 27 lande die kongres<br />
bygewoon. Die WSFF, wat die grootste organisasie van<br />
sy soort ter wêreld is, het tans 27 lidlande met in totaal<br />
ongeveer 86 800 telers en 2.2 miljoen Simmental /<br />
Fleckvieh koeie.<br />
Tydens die tegniese gedeelte is lesings aangebied deur<br />
Dr. Hugo Valentin (50 years ESF and WSFF), Dr. Georg<br />
Röhrmoser (Fleckvieh Simmental Breeding in Germany),<br />
Dr. Reiner Emmerling (Genomic Selection in Germany<br />
and Austria), Dr. Henning Hamann (Beef Performance in<br />
Simmental Fleckvieh) en Dr. Christa Egger-Danner (The<br />
robust Simmental Fleckvieh cow – breeding for fitness<br />
and health).<br />
Laatmiddag is ’n kort plaasbesoek aan Stephan Riedl<br />
gemaak. Die plaas is 88 ha en het 78 koeie, 35 kalwers<br />
en 35 bulle wat gevoer word tot ongeveer 18 maande.<br />
Koeie het ’n interkalf periode van 377 dae en produseer<br />
gemiddeld 8907 kg melk met 4.09% vet en 3,39%<br />
proteïen per laktasie. Bulle het ’n gemiddelde daaglikse<br />
toename van 1.3Kg.<br />
Die dag is afgesluit in die Stadsäle Bernlochner met ’n<br />
Gala-ete aangebied deur die Staatsregering van Bavaria.<br />
Die Bavariese Minister van Landbou het ’n toespraak<br />
gemaak en ek het ook hier die geleentheid gehad om<br />
die Duitse organiseerders van die kongres (ASR –<br />
Arbeitsgemeinschaft Süddeutscher Rinderzucht- und<br />
Besamungsorganisationen), namens Suid Afrika, te<br />
bedank en ’n oorkonde aan hulle te oorhandig.<br />
Sondag het ons ’n ekskursie deur Baden-Württemberg<br />
na Ilshofen onderneem en ’n spesiale skou in die Arena<br />
Hohenlohe bygewoon. Tydens hierdie skou het ons<br />
werklik uitstaande koeie te sien gekry. Na die beoordeling<br />
het ons die 180 ha plaas van Harald Blumenstock<br />
besoek. Op die plaas word aangekoopte bulkalwers vir<br />
slagdoeleindes grootgemaak. Tans is daar ongeveer<br />
320 bulle wat almal onderdak gevoer word. Interessant<br />
hier is die biogas aanleg wat elektrisiteit aan die plaas<br />
en dorp voorsien. Die enjin (wat die generator aandryf)<br />
gebruik biogas en die water wat die enjin verkoel word,<br />
in ’n geslote sisteem, deur die dorp gestuur vir verhitting.<br />
Dit was opvallend dat daar oor die algemeen heelwat van<br />
groen-energie (son, wind, biogas) gebruik gemaak word,<br />
dat mense se gesindheid daaroor baie beter is as in Suid<br />
Afrika en dat die regering programme om die energie op<br />
te wek grootliks ondersteun.<br />
Maandag het ons die Zentrales Landwirtschaftsfest of<br />
dan die Bavariese Sentrale Landboufees in München<br />
besoek en na die beoordeling en veeparade gekyk.<br />
Weereens is daar Simmental/Fleckvieh koeie van<br />
hoogstaande gehalte vertoon. Die dag is afgesluit met<br />
’n Oktoberfest-aand in die wêreld bekende (berugte?)<br />
Hippodrom!<br />
Dinsdag het ons besoek gebring aan die Bavariese<br />
Staats Landbou Navorsing stasie in Grub. Behalwe die<br />
normale genetiese en voedings navorsing wat gedoen<br />
word, word navorsing ook in diere-welsyn gedoen.<br />
Interassant hier was die feit dat ’n koei self kon besluit<br />
wanneer sy gemelk wil word en dat hierdie taak dan<br />
deur ’n robot uitgevoer word. Na ’n saluut met modernevoorlaaiers<br />
is afskeid geneem en het ons na München<br />
lughawe vertrek vir die lang vlug huiswaarts.<br />
Hierdie kongres het net weereens bevestig hoe belangrik<br />
die tipe geleenthede is vir die opbou van internasionale<br />
betrekking, vir die uitruil en opbou van kennis asook vir<br />
internasionale samewerking om <strong>Simmentaler</strong> / Fleckvieh<br />
en Simbra te verbeter en te bemark.<br />
Hohenlohe Arena<br />
Groep koeie in<br />
Hohenlohe<br />
Oktoberfest
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
16<br />
Judging in the Czech-Republic<br />
Dr. Johan Kluyts<br />
The Czech Fleckvieh Breeders Association invited me and Dr. Daniele Vicario from<br />
Italy to judge their 11th National Exhibition on the 6th of September 2012 in a small<br />
town known as Radešínská Svratka. This town, with only 600 inhabitants, lies<br />
about 50km north west of Brno and 150km south east of Prague, the capital city of the<br />
Czech-Republic.<br />
According to the latest statistics the Czech-Republic<br />
has 10.3 million inhabitants of which 2.9% are directly<br />
employed in agriculture. The total land area is 79 000 km²<br />
and the total agricultural land 42 540 km². The annual per<br />
capita consumption of cattle products is 60 litres drinking<br />
milk, 13.3 kg cheese, 5 kg butter and 9.4 kg beef. The<br />
average farm size is 247 cows under milk control. Czech<br />
farmers own 1 349 000 head of cattle of which 552 000<br />
are cows. This number consists of 384 000 dairy cows<br />
of which 45.6% is Fleckvieh (<strong>Simmentaler</strong>) and 168 000<br />
beef cows of which 44.1% is Fleckvieh.<br />
The Czech Fleckvieh Breeders Association, with its offices<br />
in Zdar nad Sazavou, was established 22 years ago and<br />
had 324 members on 31.12.2011. In the herd book there<br />
were 137 000 registered cows, kept on 1050 farms. A dual<br />
purpose cow with strong milk production is preferred by<br />
Czech breeders. The basic parameters of their breeding<br />
goal are as follows: milk production = 6 500 -7 500 kg milk<br />
per lactation with protein content of 3.5%, average daily gain<br />
of bulls = 1300 g +, age at first calving = 26 – 28 months,<br />
inter-calving period = 380 days, longevity = 5 lactations,<br />
In ring with translater Dana
live weight cows = 650 – 750 kg, live weight bulls = 1 200<br />
– 1 300 kg. In 2007 the Association established a subsidiary<br />
company CATTLE MARKET Ltd. that focuses on the trading<br />
of animals (slaughter as well as breeding).<br />
Although this National Show takes place only every<br />
second year and lasts for only one day, about 12 000<br />
people attended the show and judging. The show was<br />
held on the town’s sports grounds and, except for the<br />
judging ring and small pavilion, has no permanent<br />
structures. Judging was also attended by Dr. Jií Mach,<br />
the Assistant Minister for Agriculture in the Czech-<br />
Republic, Mr. Josef Matjek the Minister for Agriculture<br />
of the Vycoina region and Mr. Bruce Holmquist from<br />
Canada, the President of the World Simmental Fleckvieh<br />
Federation at the time. The Vycoina region’s name<br />
means “The Highlands” and is derived from the fact<br />
that it occupies the vast majority of the Czech-Morovian<br />
Highlands, an upland area with rolling hills and more<br />
than one thousand small settlements. This area has<br />
exceptional good conditio ns for the production of meat<br />
and milk (15% of the country’s cattle are raised here),<br />
Reveive award<br />
from Dr. Jiri Mach<br />
and Ing. Roman<br />
Sustacek<br />
17
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
18<br />
potatoes (more than one third of all potatoes harvested<br />
in the Czech-Republic come from Vycoina) and the<br />
highest forest production. The show was preceded<br />
the previous day by an International Workshop on the<br />
breeding of Simmental / Fleckvieh in the Hotel Skalský<br />
Dvr. I gave a short presentation on Simmental breeding<br />
in South Africa and Namibia.<br />
Only cows in milk (95 in total) were shown (no bulls, dry<br />
cows or heifers) and divided in four age groups (first,<br />
second, third, and four and more lactations) consisting<br />
of a number of classes in each age group. Winners<br />
from each class compete for age group honours (semifinal)<br />
and the four semi-finalists compete for National<br />
Champion Cow, a very prestigious award. Every winner<br />
received a certificate, a cows-bell and a vase made from<br />
Morovian crystal. Media (TV, radio and newspapers)<br />
coverage of the event was very extensive. In truly<br />
Czech tradition the best handlers each received a bottle<br />
‘slibowitsche’ (Czech – mampoer).<br />
With co-judge<br />
Dr. Daniele Vicario<br />
(Italy)<br />
I also had the opportunity to visit the farm of Ing.<br />
Roman Šustáek, President of the Czech Fleckvieh<br />
Breeders Association. This farm is 2 700 ha and they<br />
have 850 Fleckvieh cows of which 450 are currently<br />
milked twice daily. All animals are kept indoors and<br />
fed feed produced on the farm. Of great importance<br />
is that the farm is almost completely self-sufficient in<br />
its energy needs. They rely heavily on so called green<br />
energy. Every roof is covered in sun-panels and all the<br />
used bedding, left-over feed and manure are used in<br />
the production of biogas. Liquid by-products from this<br />
biogas production is spread as fertiliser on lands and<br />
the solid left-overs are again dried and used as bedding<br />
material in sheds.<br />
I concluded my visit to the Czech-Republic with a far too<br />
short visit to ‘The Golden City’ Prague. Czech people<br />
are outgoing, sincere and very passionate about their<br />
country, cows and beer. This is a country everyone<br />
should visit at least once.<br />
Champion Cow<br />
Czech-Mampoer<br />
for best handler<br />
True love
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
20<br />
The oldest <strong>Simmentaler</strong> stud<br />
outside Europe thrives in Namibia<br />
Annelie Coleman, Farmer’s Weekly<br />
Stephan Voigts, owner of the historic Voigtland <strong>Simmentaler</strong> herd in Namibia, explains<br />
that a stud breeder’s breeding objectives should be based on the commercial<br />
cattleman’s requirements. The commercial sector determines the value of any cattle<br />
breed, and that is why the <strong>Simmentaler</strong> is doing so well in Namibia, he told Annelie Coleman.<br />
According to the <strong>Simmentaler</strong> and Simbra<br />
Breeders Society’s breeding objectives, Voigtland<br />
<strong>Simmentaler</strong>s are genetically on target. The stud’s<br />
Simdex for fertility for 75+ cows is counted under<br />
the top in Southern Africa.<br />
Stephan Voigts is the great grandson of the Voigtland<br />
<strong>Simmentaler</strong> Stud’s founder Gustav Voigts, who<br />
bought the farm in 1895. Following the example of his<br />
grandfather Gerhard, who was president of the Namibian<br />
<strong>Simmentaler</strong>/Simbra Breeders’ Society in 1963, Stephan<br />
is currently the society’s president,<br />
Voigtland is situated 35km east of Windhoek at an altitude<br />
of around 1 850m. The 7 500ha sweetveld farm is divided<br />
into 46 camps with 13 watering points fed by 8 boreholes<br />
through 30km pipeline network. The average annual<br />
rainfall of 350mm fluctuates sharply from year to year.<br />
The stud, run by Stephan and his wife Gaby, consists of a<br />
350-strong female herd that includes 220 breeding cows.<br />
The rest consists of replacement heifers. Stephan, with<br />
a B.Com degree from Unisa, took over the operation in<br />
1995 after farming for five years with his mother Heidi.<br />
The latter managed the stud from 1974 to 1990 after her<br />
husband Henning passed away at a relatively young age.<br />
Stephan initially ran a commercial herd alongside the<br />
stud herd, but in 1998 decided to concentrate on stud<br />
breeding. “It made economic sense. I did not continue<br />
the stud because it was the family tradition, but because<br />
the breed’s performance won’t be easily surpassed in<br />
the extensive area where I farm. I need hardy, strong<br />
animals that thrive on the veld. Most of my clients are<br />
commercial cattlemen. They need well adapted animals<br />
that perform optimally on the veld. Stud breeders often<br />
want to prescribe what the commercial breeder should<br />
buy, but we should rather heed our clients’ needs and<br />
provide genetic prototypes that provide them optimum<br />
profitability,” he stresses.<br />
Fertility is crucial<br />
As Stephan’s enterprise revolves solely around the<br />
<strong>Simmentaler</strong> stud, fertility is his main breeding objective.<br />
He selects for early maturing fertile cows with enough<br />
milk to wean strong and healthy calves. “No meat without
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
22<br />
The Voigtland <strong>Simmentaler</strong> stud in Namibia, the oldest <strong>Simmentaler</strong> stud outside Europe, currently consists of<br />
a 350 strong female herd, including 220 breeding cows.<br />
milk”, as he points out. He selects bulls with strong EBVs<br />
for calving ease and rapid growth rate up to 400 days.<br />
“Commercial cattlemen in Namibia rear oxen on the<br />
veld without supplements, marketing them at 24 to 30<br />
months and a carcass weight of 220kg and more. They<br />
consequently need veld-adapted, quick-growing bulls. I<br />
aim to market bulls that fully meet the needs of commercial<br />
cattlemen and stud breeders. We produce what our clients<br />
ask for and maintain a high standard of excellence. A<br />
recent analysis by the <strong>Simmentaler</strong> and Simbra Breeders’<br />
Society of Southern Africa showed the Voigtland herd to<br />
be genetically on target, according to the breed’s breeding<br />
objectives. Our Simdex (<strong>Simmentaler</strong> reproduction index)<br />
for fertility for 75 cows and more is counted under the top<br />
seven in Southern Africa.”<br />
Performance testing is a cornerstone of the management<br />
programme. Stephan selects specific animals to meet<br />
the customers’ needs by carefully combining Breedplan<br />
EBVs with visual assessment of maturity type, structural<br />
soundness and temperament. Backgrounding young<br />
bulls for 90 days before sale, he markets them at 3<br />
years mainly at sales held in conjunction with the Lared<br />
Brahman Stud in May and September.<br />
The Voigtland cattle are run on veld in a rotational grazing<br />
programme with long resting periods. Every year, two<br />
to four camps are rested for the entire growing season.<br />
He follows a fixed lick programme with separate selfmixed<br />
licks for sub-adult and adult animals. After the<br />
first selection, he puts the weaners on the veld with a<br />
phosphate lick. The heifers are put to the bull at 18 months<br />
for a period of 45 days. Heifers failing to conceive at first<br />
mating are culled from the herd. The Voigtland cows must<br />
wean a calf every year. The bulls are put to the cows for<br />
90 days during the summer and winter breeding seasons.<br />
Dam lines form the basis<br />
A top performing cow herd forms the basis of any stud,<br />
stresses Stephan. Voigtland stud sires are selected from<br />
strong dam lines to ensure continuity. He currently uses<br />
artificial insemination (AI) on a small scale, but at one<br />
Commercial cattlemen need veld adapted bulls with top growth rates.<br />
Stephan selects bulls for calving ease and rapid growth up to 400 days.<br />
Voigtland stud’s founder Gustav Voigts bought the 7 500 ha farm<br />
Voigtland in 1895. It is situated 35 km east of Windhoek.<br />
Stephan and Gaby Voigts at the Voigtland homestead. They also run<br />
a guesthouse and an Arab Horse stud on the farm.
time used it on up to 60% of the females in the herd.<br />
“I used AI in at the time to introduce superior genetics<br />
into the herd as I could not afford the expensive bulls.<br />
Now I use AI on small scale to breed new stud sires from<br />
selected dam lines.”<br />
The current Voigtland stud sire, Pedro GV 05 253, is out<br />
of Stephan’s AI programme. This bull has exceptional<br />
muscling and capacity, good hair quality and a strong<br />
walking ability. His calves are born small but grow rapidly<br />
to give good carcass weights and a high retail beef yield.<br />
His first son to be put on auction was sold for R75 000<br />
in 2011 and another son was sold for R170 000 in 2012.<br />
The Voigtland sires also include Promatria Buschbrunn<br />
Tolhek SW 07 142, Nawina Els IP 05 43 and Salerika Max<br />
UG 07 202. The polled Nawina Els is structurally very<br />
sound with outstanding depth and capacity. Promatria<br />
Buschbrunn Tolhek is a hardy medium framed bull with<br />
exceptional constitution.<br />
Stephan purchased Jacat Mocca JAP 02 03 in 2004 to<br />
breed replacement heifers. It is a long, very well balanced<br />
bull with good depth and capacity and outstanding milk<br />
characteristics. His daughters are mostly dark red with<br />
superior udders and small teats, His sons show good<br />
growth, excellent muscling and high libido. “Mocca is<br />
a curve bender bull, very high on growth between 200<br />
days and 600 days after which it slows down. He is a<br />
trait leader in terms of 200 day, 400 day and 600 day<br />
weights and carcass weights, good on milk, scrotal<br />
circumference and eye muscle area,” Stephan explains.<br />
Disease resistance and strong feet<br />
Founder Gustav Voigts chose the <strong>Simmentaler</strong> because<br />
of its strong disease resistance and other characteristics.<br />
This was apparent during the 1896 Rinderpest outbreak in<br />
the country when the <strong>Simmentaler</strong> proved to be the most<br />
resistant of all the imported breeds to the devastating<br />
disease. The first <strong>Simmentaler</strong>s had been imported to<br />
Namibia as early as 1893. Unshipped at Swakopmund<br />
after a long sea voyage, they had to swim to shore. They<br />
The Voigtland cattle are run on the veld,<br />
although Stephan supplies a self-mixed lick.<br />
Photos: Stephan Voigts<br />
Fertility is Stephan Voigts’s main selection<br />
criterion. The performance of its cow herd<br />
determines the success of his stud.<br />
then had to walk 80km from the coast across the Namib<br />
Desert to Otjimbingwe where they were horseshoed for<br />
the journey to Windhoek or Okahandja. “It was clear that<br />
only animals with strong hooves and great walking ability<br />
would survive in Namibia. They often have to walk 10km<br />
or more to reach water. It is therefore not surprising that<br />
the Namibian <strong>Simmentaler</strong>s developed into strong, hardy<br />
animals that thrive under most taxing conditions.”<br />
The <strong>Simmentaler</strong> really staked its claim in the Namibian<br />
beef cattle industry after the results of a 10-year research<br />
programme by the Omatjenne research station near<br />
Early maturing and fertile cows with enough<br />
milk to wean strong and healthy calves are key<br />
to the Voigtland stud. Any cows failing to wean<br />
a calf every year is culled from the herd.<br />
Otjiwarongo were published in 1951, recalls Stephan.<br />
The trials, which compared 10 breeds, covered a<br />
period of 10 years and compared traits such as fertility,<br />
adaptability, growth up to the age of three, carcass traits<br />
and profitability. “The <strong>Simmentaler</strong> excelled at these<br />
trials and has since then firmly established itself to meet<br />
the demands of commercial cattleman in Namibia. Its<br />
excellent milk and meat production makes it one of the<br />
preferred breeds in the country,” Stephan concludes.<br />
Contact Stephan Voigts on stephanv@iway.na or<br />
00264 811244430<br />
23
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
24<br />
Llewellyn ontvang “Golden Book<br />
Award” in Landshut, Duitsland<br />
Llewellyn Angus het einde September die gesogte “Golden Book Award” ontvang van<br />
die Wêreld <strong>Simmentaler</strong> Vereniging (WSFF). Die oorhandiging het plaasgevind by hul<br />
Wêreldkongres in die pragtige ou stad Landshut in Bavaria, Duitsland. Sy pa Willie,<br />
ook ’n vorige President van die Genootskap, het dieselfde toekenning ontvang in 1986.<br />
Dit is die eerste keer in die geskiedenis van die Wêreldvereniging dat ’n pa en seun die<br />
toekenning ontvang.<br />
Die toekenning word gedoen op grond van buitengewone<br />
dienste gelewer t.o.v. raspromosie en ontwikkeling aan<br />
die <strong>Simmentaler</strong> en/of Simbra-rasse oor baie jare.<br />
Llewellyn was van 2000 tot 2005 President van ons<br />
Genootskap en het vir sestien jaar op die Raad gedien –<br />
hy sê hy was 35 jaar oud toe hy op die Raad begin dien<br />
het “tussen ’n klomp ou hardebaarde”. Hy noem dat dit<br />
ongelooflik was om met Peter Massmann saam te werk<br />
as sy Rasdirekteur en beskou hom nou nog as een van<br />
sy mentors.<br />
Hy was ook van 1993 tot 2000 Voorsitter van die Simbra<br />
Advieskomitee. In hierdie tydperk het die Simbra-ras<br />
ongekende groei beleef tot die vyfde grootste vleisras.<br />
Hy was ook vir 5 jaar Voositter van die Lewendehawe<br />
Registrerende Federasie en is huidig Erevoorsitter<br />
daarvan. “Ek is SO dankbaar dat ons LRF rasse en die<br />
LNR weer saamwerk na baie jare se politiek” sê hy.<br />
Llewellyn bestuur die <strong>Simmentaler</strong> stoetery wat in<br />
1967 deur Willie begin is en was een van die onlangse<br />
Pioniertelers (gestig 1986) van die Simbraras by hul 25ste Jaar Fees. Onder wyle Oom Willie en Llewellyn se hand<br />
het hierdie stoeterye oor 33 jaar 12 Goue Bekers by Groot<br />
Skoue, 21 Nasionale Kampioene en reserwes opgelewer,<br />
5 keer Standard Bank Bul van die Jaar, twee keer Teler van<br />
Kampioene en ’n string Simpro en Sterkoei toekennings.<br />
In 2012 verower Wisp-Will weer Breedplan Landbouweekblad<br />
Koeigroep van die Jaar vir die vierde keer en<br />
Voermol Simpro Wenner (Simbra).<br />
Hy is huidig raseksaminator van beide ons rasse<br />
en bly betrokke by kursusse en skoue. Llewellyn is<br />
ook ’n Nasionale Interras be-oordelaar van Vleis en<br />
Dubbeldoelbeeste en dien op die komitee. Hy het al<br />
by 7 Nasionale Kampioenskappe van 3 verskillende<br />
rasse opgetree. Hy sê sy lekkerste be-oordeling van<br />
“Nationals” was die Simbraras ’n paar jaar terug met<br />
Martin Seyfferdt in Vryburg en nou onlangs in Parys met<br />
Willem Volschenk en Fanie Maré.<br />
“Hierdie toekenning het vir my meer beteken as enigiets<br />
anders” sê Llewellyn. Hy was, onder andere, in 2004<br />
die Breedplan Suider-Afrikaanse Stoetteler van die Jaar
en in 2005 Vrystaatse Boer van die Jaar en het ook ’n<br />
Oorkonde van ons Genootskap ontvang toe hy uittree as<br />
President in 2005.<br />
Raad aan jonger mense? Kry jou prioriteite reg. Die Here<br />
moet altyd sentraal wees in jou lewe. Jy sal geseënd<br />
wees as jy jou vertroue in Hom plaas. Soos Angus<br />
Buchan sê: “God always honours faith.”<br />
Boer saam met die Natuur en pas jou hulpbronne op.<br />
Moenie weghardloop met skou nie (hy skou terloops<br />
sedert 2003 nie meer nie).<br />
Gebruik die wetenskap en wees so akkuraat soos<br />
prakties moontlik.<br />
Die toekoms in die bedryf? “Bly weg van politiek” en “ The<br />
cause you are serving always comes first, even to your<br />
own detriment.” Soos my Pa gesê het – “Keep your eye<br />
on the ball and play the ball and never the man.” Die twee<br />
rasse het ’n blink toekoms vanweë ’n sterk basis wat gelê is.<br />
Sy laaste woorde: “Dankie aan my vrou Elzette vir al haar hulp<br />
en bystand en wat aan my sy gebly het deur dik en dun.”<br />
Willie Angus<br />
25
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
26<br />
Die poort na internasionale sukses<br />
Izak Hofmeyr<br />
In 1965 al het Abraham Kruger van die plaas Rietfonteinpoort in die Colesberg-kontrei vir<br />
die eerste keer <strong>Simmentaler</strong>beeste uit Namibië aangekoop. Vir die volgende 36 jaar het<br />
hy dié stoet, Toverberg <strong>Simmentaler</strong>s, entoesiasties bedryf. Hy is ’n stoetboer in murg en<br />
been, en vir enige stoetboer is daar mos maar ’n onuitwisbare drang om voortdurend beter<br />
diere te teel.<br />
So elf jaar gelede het hy egter ’n Kanadees ontmoet wat<br />
sy lewe ingrypend verander het.<br />
“My broer is Bingle Kruger. Hy is ’n vennoot in ’n<br />
ingenieursmaatskappy, en hy het in werksverband met<br />
Ron Nolan, ook ’n ingenieur, te doen gehad. Ek het Ron<br />
van die bekende Bar 5 Ranch in Kanada op die Pretoria<br />
Skou ontmoet. Toe ons mekaar daar raakloop, was Ron<br />
reeds van my bewus, want Bingle het hom van my vertel.<br />
En ek het deur Bingle ook geweet dat Ron ’n eerbare<br />
sakeman is.”<br />
Ron het een van my kampioenverse, Toverberg Reinette,<br />
daar gesien en toe met my begin gesels. Die uiteinde van<br />
hierdie gesprek was ’n ooreenkoms wat ons sommer op<br />
die agterkant van die skoukatalogus geskribbel het, en<br />
wat tot ’n verbintenis gelei het wat vandag nog voortduur.<br />
“Jy sien, Ron Nolan is ook ’n gebore stoetteler en hy wil<br />
die beste in die wêreld wees. Ons het die geleentheid<br />
raakgesien om die heel beste <strong>Simmentaler</strong>s in Suid-<br />
Afrika te bekom en embrio’s na Kanada uit te voer en die<br />
genetika daarvandaan te bemark.”<br />
Van die koeie en hul kalwers op Rietfonteinpoort
Die ooreenkoms<br />
Volgens die ooreenkoms sou Abraham die vrou-like diere<br />
in Suid-Afrika namens Ron aankoop en op Rietfonteinpoort<br />
aanhou. Abraham sou verant-woordelik wees vir die<br />
verkryging van die heel beste bulle. Embrio’s is gespoel<br />
en na Kanada uitgevoer, waar dit in ontvangerkoeie<br />
op die Bar 5 landgoed geplaas is en waar die kalwers<br />
grootgemaak en verkoop is. Die bemarking sou om ’n<br />
prestigeveiling sentreer waarheen kopers van Amerika,<br />
Brasilië en Mexico kom. Die inkomste uit die verkoop van<br />
die kalwers sou gelykop verdeel word.<br />
Om die sukses van die projek te illustreer, is ’n bul, wat<br />
as embrio van Toverberg na Kanada gestuur is, aan Agro<br />
Zurita in Brasilië verkoop. Dié bul het later geskiedenis<br />
gemaak toe Agro Zurita ’n halwe aandeel van hom vir<br />
die wêreldrekordprys van $500 000 (R4 miljoen) verkoop<br />
het. Die naam van die bul is Bar 5 SA Mr Optimal 447L,<br />
sy vaar is Kykso Hano en sy moer Salerika Zinka 5de.<br />
Semex bemark tans negentien bulle wat as embrio’s van<br />
Toverberg af kom, in 26 lande.<br />
’n Klemverskuiwing<br />
Toe hy met die <strong>Simmentaler</strong>s begin het, was Duitsland<br />
die hoofbron van genetika, vertel Abraham. Vir ongeveer<br />
dertig jaar het dit so gebly. Met die uitbraak van<br />
malbeessiekte in die laat jare tagtig, was daar egter in<br />
Duitsland ’n duidelike klemverskuiwing na die melk-<br />
<strong>Simmentaler</strong>, eerder as dubbeldoelrasse.<br />
“Met hierdie klemverskuiwing het dit wêreldwyd duidelik<br />
geword dat Suid-Afrika nou die beste dubbeldoel-<strong>Simmentaler</strong>s<br />
in die wêreld gehad het. Dis hoekom Ron Nolan<br />
daardie jaar op die Pretoria Skou was - hy het genetika kom<br />
soek. Dis natuurlik onmoontlik om saad van hier af uit te<br />
voer. Die enigste manier is embrio’s en dit is hoe ons elf jaar<br />
lank Suid-Afrikaanse genetika die wêreld ingestuur het.”<br />
Die projek is egter nou besig om ten einde te loop.<br />
“Bar 5 se telingsbeleid berus op onverwante lyne. Hulle<br />
het dus slegs in diere uit Suid-Afrika belang gestel, wat<br />
hoegenaamd nie aan hulle eie genetika verwant is in die<br />
vyfgenerasiestamboom nie. Ná elf jaar het ons nou al die<br />
genetika, wat in Suid-Afrika en Namibië beskikbaar is,<br />
gebruik. Daar is niks nuuts wat ek aan hulle kan voorsien<br />
nie.”<br />
Bar 5 teel nou hoofsaaklik uit nageslag wat uit Suid-Afrika<br />
kom, maar die genetika is so goed in hulle eie kudde<br />
gevestig, dat hulle nie meer embrio’s uit Suid-Afrika hoef<br />
in te voer nie.<br />
Die wonder van embriotegnologie<br />
“Die gebruik van embriotegnologie het die<br />
versadigingsproses natuurlik aansienlik verhaas. Waar<br />
’n mens normaalweg ’n kalf per jaar uit ’n koei kon kry,<br />
het ons gemiddeld ses embrio’s per spoeling uit een koei<br />
gekry. Elke koei is ongeveer elke twee maande gespoel,<br />
wat ons ongeveer 36 embrio’s per skenker per jaar<br />
gegee het.<br />
“Ek het hulle as’t ware met embrio’s toegegooi, en onthou,<br />
die man wat hierdie diere dan daar koop, betaal baie geld<br />
vir hulle, so hy gebruik ook embriotegnologie om soveel<br />
nageslag as moontlik uit sy belegging te maak.<br />
“Die wonder van embriotegnologie is natuurlik dat ons<br />
al ons heel beste genetika kon uitvoer sonder om ons<br />
eie kudde te benadeel. Ons het steeds die heel beste<br />
dubbeldoelgenetika in die wêreld.”<br />
Hoewel die uitvoere van embrio’s nou tot ’n einde gekom<br />
het, het Abraham steeds beeste in Kanada ingevolge die<br />
ooreenkoms wat hulle oorspronklik aangegaan het. Dit<br />
het ook duidelik geword dat sy eie genetika vir niks in<br />
die wêreld hoef terug te staan nie. ’n Bewys hiervan is<br />
die koei, Toverberg Erika. Haar embrio’s is van die heel<br />
eerstes wat uitgevoer is, en van die negentien bulle wat<br />
Semex regoor die wêreld verkoop, is drie haar kalwers by<br />
verskillende bulle.”<br />
Embrio’s wat nie gevries kon word nie, is op<br />
Rietfonteinpoort in ontvangerdiere geplaas. Dieselfde<br />
beginsels ten opsigte van die ooreenkoms het ook hier<br />
Abraham Kruger en<br />
Ron Nolan<br />
Abraham se embriobulletjie<br />
’n Illustrasie van<br />
waarvoor Toverberg staan:<br />
uitstaande, wêreldklas<br />
genetika<br />
27
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
28<br />
in Suid-Afrika gegeld. Die kalwers is hier verkoop en die<br />
wins is gedeel.<br />
Die Merinostoet<br />
Abraham kom oorspronklik van Venterstad af, maar<br />
met die bou van die Gariepdam is hulle familieplaas in<br />
1962 onteien. Die familie is tradisioneel Merinoboere en<br />
Abraham bedryf 55 jaar al sy Merinostoet.<br />
“Ek identifiseer die heel beste genetika in die land en<br />
inkorporeer dit dan in my eie kudde. Die ram wat tans<br />
die grootste invloed op my kudde het, is ’n ram genaamd<br />
Dawid.<br />
“Ek het so ses jaar gelede besef ek kort meer karteldefinisie<br />
en meer olie in my kudde. Piet Venter, BKB se<br />
agent hier in Colesberg, wat natuurlik baie rondbeweeg,<br />
sê eendag vir my ons moet by Stephan Naudé van<br />
Hanover gaan kyk. Hulle is baie ou en gevestigde telers.<br />
Die ram, Dawid, se invloed is duidelik in<br />
hierdie groepie skaap sigbaar<br />
“Ek identifiseer<br />
die heel beste<br />
genetika in<br />
die land en<br />
inkorporeer dit<br />
dan in my eie<br />
kudde.”<br />
“Toe ons daar kom, staan daar tagtig ramme, maar<br />
een spesifieke ram spring toe dadelik in my oog. Ek<br />
het net sy kop gesien, maar ek vra toe vir Stephan<br />
om hom vir my te vang. En dit is toe Dawid. Ek het<br />
’n halwe aandeel in hom gekoop op die veiling. Hy is<br />
direk Ramsem toe waar sy semen getap is, wat ons<br />
vir redelik goedkoop verkoop het. Tot op hede het ek<br />
vir my aandeel reeds R80 000 uit sy semen verdien, ’n<br />
goeie illustrasie van sy gewildheid.”<br />
Een van die grootste slagysters vir ’n stoetteler is dat jy<br />
voer koop eerder as genetiese potensiaal. Sogenaamde<br />
byvoeding vir beter prestasie het beslis nadele, vertel hy.<br />
“Ek glo in diere wat aangepas is by hul omgewing. Ons<br />
boer in ’n ekstensiewe gebied waar skape op die veld<br />
moet kan oorleef en produseer. Daarom is dit by my ’n<br />
beginselsaak dat ek nie byvoer nie. My lampersentasies,<br />
sonder die tweelinge, lê altyd tussen 97% en 98%,<br />
ekstensief, sonder enige voer. Ek help wel my tweelinge<br />
op groenvoer. Dawid het vir my ’n skaap gegee wat<br />
homself onder ekstensiewe toestande kan handhaaf en<br />
ook die wolgehalte verbeter het.”<br />
Sy ideale Merino?<br />
“Hy is in die eerste plek aangepas, en is nie van die<br />
koöperasie afhanklik vir oorlewing nie. Tweedens streef<br />
ek na balans tussen vleis- en woleienskappe met ’n<br />
mikrongemiddeld van rondom 20. Met té fyn wol boet jy<br />
vleiseienskappe in. Ek dink dat ek in hierdie stadium van<br />
my lewe ’n redelike idee het van die eienskappe wat vir<br />
my op my plaas werk.”<br />
Seleksiedruk, glo hy, is die heel belangrikste vereiste vir<br />
’n natuurlik aangepaste skaap of bees, maar daar is een<br />
belangrike voorwaarde hiervoor: die boer se oog moet<br />
reg wees.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
30<br />
<strong>Simmentaler</strong>s in die vreemde<br />
Albert Loubser<br />
Een van die mees besondere kwaliteite van die <strong>Simmentaler</strong>ras is die wye verspreiding daarvan regoor<br />
die wêreld. In elke betekenisvolle vleisproduserende land in die wêreld is daar <strong>Simmentaler</strong>s. Maar<br />
selfs met die wete, verras die ras jou telkens met waar dit nog opduik!<br />
Met ’n 2009-besoek aan die Mambila-hooglande in<br />
Nigerië het ek so ’n aangename verrassing gehad.<br />
Ek was besig met ’n konsultasieprojek vir ’n kliënt wat<br />
’n suiwelaanleg in Nigerië wou vestig. Die Mambilahooglande<br />
is ’n bekende veestreek in Afrika wat strek van<br />
sentraal-Kameroen tot sentraal-Nigerië, en was dus die<br />
ideale plek om so ’n projek te vestig.<br />
Die klimaat is vergelykbaar met die Suid-Afrikaanse<br />
Hoëveld. Wat omstandighede in die gebied egter baie<br />
Die gemeenskap aan<br />
wie die beeste behoort en<br />
wat verantwoordelik is vir<br />
hul versorging, hier saam<br />
met Albert Loubser,<br />
redakteur van Veeplaas<br />
moeilik maak, is die hoë voorkoms van elke denkbare<br />
siekte en plaag. Boonop is die boerderypraktyke daar<br />
baie primitief. Die plaaslike nomadiese veeboere boer<br />
met hulle vee soos dit die laaste 500 jaar gedoen<br />
is en boer met beeste wat onveranderd geteel is vir<br />
waarskynlik dieselfde periode.<br />
In die vroeë 2000’s het ’n Ierse hulporganisasie betrokke<br />
geraak by ’n kruisteelprogram in die gebied. Hulle het<br />
<strong>Simmentaler</strong>s van Ierland af ingebring en het die program<br />
vir ongeveer vyf jaar bestuur voordat hulle onttrek het.<br />
Ten tyde van my besoek het die projek al drie jaar op sy<br />
eie voete gestaan.<br />
Die <strong>Simmentaler</strong> is gewild in kruisteelprogramme in<br />
Nigerië. Nigeriërs verwys na die ras as ‘Simmental’. Peste<br />
en siektes soos bosluise, bek-en-klouseer, tsetsevlieg en<br />
elke denkbare siekte wat op die kontinent voorkom, is in<br />
Nigerië teenwoordig. Daar is geen somer en winter nie,<br />
want die land lê op die ewenaar. Daar is egter ’n droë<br />
seisoen waartydens reënval vir ongeveer vier tot ses<br />
maande ophou. Dit word gevolg deur ’n reënseisoen<br />
met reënval wat wissel van 2 500 mm in die suide in die<br />
woude tot minder as 300 mm per jaar in die noordelike<br />
woestyn. Nigerië is beslis nie ’n land vir beeste met sagte<br />
hoewe nie ...<br />
Die ras wat die meeste in die streek voorkom, word algemeen<br />
na verwys as die ‘Rooi Fulani’. Die regte naam is egter<br />
Mbororo. Dit is ’n inheemse ras wat in noord-Nigerië, Tsjad en<br />
Soedan voorkom. Dit is ’n rankerige bees, hoog op die been<br />
en besonder goed aangepas in die woestyngebiede van Afrika<br />
Hierdie <strong>Simmentaler</strong>-bul verdien ’n medalje vir die wyse<br />
waarop hy die ras se naam hoog hou. Soos hy hier staan,<br />
herstel hy van sy tweede bek-en-klouseer-aandoening. Hy<br />
oorleef al bykans drie jaar sonder enige veeartsbehandeling<br />
of spesialis-aandag<br />
Hierdie vers is ’n F1-kruis tussen die <strong>Simmentaler</strong> en Mbororo.<br />
Haar kondisie is nie goed nie, maar die foto is geneem aan die<br />
einde van die droë seisoen. Die kruisings doen oor die algemeen<br />
baie beter as die suiwer <strong>Simmentaler</strong>s in die harde omgewing,<br />
maar oortref die Mbororo totaal in terme van produksie
São Paulo - ’n lewendehawe skou soos min<br />
Albert Loubser<br />
Die São Paulo in Brasilië is van 12 tot 15 Junie 2012 aangebied. Die jaarlikse<br />
geleentheid is die grootste lewendehawe tentoonstelling in Brasilië, met meer<br />
as 2 000 diere wat twintig beesrasse insluit. Baie van die rasse hou dan ook by<br />
die geleentheid hul nasionale kampioenskappe.<br />
’n Toergroep van CRV XSeed & Veeplaas het met ’n<br />
besoek aan Brasilië, die São Paulo skou bygewoon. Die<br />
hele skou word binnenshuis aangebied met ’n wonderlike<br />
uitleg en atmosfeer. Mense wat die skou bywoon kan<br />
tussen die diere rondloop en hanteerders help graag om<br />
diere uit te lei as jy foto’s wil neem. Dit is seker die beste<br />
vertoonvenster van die Brasiliaanse veebedryf en as<br />
Dit was veral interessant om “Kykso” in die stambome raak<br />
te lees en te besef dat dit eintlik SA genetika is waarmee die<br />
Brasiliane so spog!<br />
ons in gedagte hou dat Brasilië 200 miljoen beeste het,<br />
dan is dit voorwaar ’n vertoonvenster om van kennis te<br />
neem. Die Suid Afrikaanse spore lê verrassend duidelik<br />
oor die skou. Al die skape op die skou was Dorpers en<br />
daar was ook Bonsmara’s. Die <strong>Simmentaler</strong>s was baie<br />
goed verteenwoordig op die skou en van besondere hoë<br />
kwaliteit.<br />
’n Pragtige ma en dogter inskrywing. By die meeste uitstallings<br />
is die teler en/of vertoner byderhand om te verduidelik hoekom<br />
die spesifieke dier nou eintlik die beste op die skou is.<br />
Die diere staan nie<br />
in aparte stalle nie en<br />
alle diere word in die<br />
groot sale gehuisves.<br />
Toeskouers kan vrylik<br />
tussen die diere deurbeweeg<br />
en hulle van<br />
alle kante beskou<br />
<strong>Simmentaler</strong>s in die ring vir beoordeling. Die atmosfeer is<br />
ongelooflik en dit klink of daar ’n sokker wedstryd aan die gang is soos<br />
die toeskouers meeleef..<br />
31
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
32<br />
3 Strydosse in <strong>Simmentaler</strong>-teelkringe<br />
Monja Viljoen<br />
’n<br />
Welverdiende fokus op drie strydosse in <strong>Simmentaler</strong>-teelkringe<br />
van wie twee 87 jaar oud is en<br />
een 83 jaar. Hulle is Stoffel Oberholzer van Kalkrand<br />
(83), Liebeth Nolte van Gobabis en Adelheid Giess wat<br />
nou by haar seun, Harald, en skoondogter Gisela op die<br />
familieplaas in die Gobabis-omgewing bly. Beide Stoffel<br />
en Liebeth is nog by hul boerdery en <strong>Simmentaler</strong>-teling<br />
betrokke. Al drie die strydosse is ook al deur die <strong>Simmentaler</strong>en<br />
Simbragenootskap vereer vir hul jarelange bydraes.<br />
En dan kom Liebeth en Adelheid boonop ’n baie lang pad<br />
saam. Hulle was skoolmaats in die destydse Duitse skool op<br />
Gobabis.<br />
Dagboeke en ’n magdom foto-albums<br />
vertel van meer as ’n halfeeu se teling<br />
Liebeth Nolte hier by enkele van haar<br />
<strong>Simmentaler</strong>-stoetkoeie.<br />
’n Leeftyd se teling met die <strong>Simmentaler</strong> maak deel uit<br />
van Liebeth Nolte se dagboek-inskrywings – herinneringe<br />
en dagtake van die afgelope 71 jaar. Die 87-jarige Liebeth<br />
hou al dagboek vandat sy 16 jaar oud is en wil nog uit al<br />
die inligting sif om haar lewensverhaal te vertel. “Ek loop<br />
al agt jaar met die gedagte en die kinders sê my ek sal<br />
nou vinnig moet begin as ek nog my boek wil skryf.”<br />
Wanneer sy wil terugkyk op boerdery-bedrywighede,<br />
blaai sy net deur die dagboeke en weet dan presies wat<br />
het wanneer gebeur. Dit help haar baie in haar boerdery.<br />
In haar meer as dertig foto-albums tree die <strong>Simmentaler</strong><br />
ewe sterk op die voorgrond. “Dit is ’n mooi, mak bees<br />
met baie melk waarmee ek sedert 1954 teel. Vir my is<br />
daar net een ras en dit is die <strong>Simmentaler</strong>.”
Liebeth help steeds ’n hand hou op die boerdery op<br />
Rosendal teen Aminuis in die Gobabis-omgewing. Sowat<br />
vier jaar gelede het sy feitlik haar hele stoet aan Diethelm<br />
Metzger verkoop en net enkele diere uitgehou. “Ek het<br />
darem al weer twintig geregistreerde koeie, maar om vir<br />
so ’n klein kudde ’n duur bul te koop is nie die moeite<br />
werd nie. Ek kyk nou daarna om een van my bulle met<br />
’n bul van ’n ander teler te ruil om nuwe bloed in my klein<br />
kudde te kry.”<br />
Sy vertel van die bul, Spoetnik, wat hulle in 1969 van<br />
Duitsland af ingevoer het. “Hy was ’n baie goeie teelbul,<br />
maar het kwaai en stout geword. Ons moes hom met<br />
tye aan ’n boom vasmaak, want hy sou sommer ’n kar<br />
omgooi. Hy het deur krale en hekke gebreek en as jy<br />
weer sien, staan hy by die agterdeur. As hy jou sien,<br />
wil hy jou met sy kop stoot. Hy het van die werkers oor<br />
die draad gegooi. Jy kon hom maar slaan, hy het nie<br />
geluister nie. Ons het hom gebruik tot hy oud was, hom<br />
veiling toe gevat en ’n ander teler het hom gekoop en<br />
verder met hom geteel. Die enigste keer wat ek geskou<br />
het, was met Spoetnik. Ek het nie weer geskou nie, maar<br />
gereeld skoue bygewoon om teeldiere te koop.” Oor die<br />
jare heen is nog verskeie stoetbulle by bekende telers in<br />
die land gekoop.<br />
’n Groot terugslag was die kwaai droogte van die laat<br />
vyftigs en vroeë sestigs, vertel Liebeth. “Ons kon nie<br />
weiding te huur kry nie en het 550 beeste verloor. As ’n<br />
koei kalf, het ons die kalf keelaf gesny, want die ma sou<br />
hom nie kon grootmaak nie. Ons jong verse het in die<br />
korridor teen Botswana geloop. Niemand wou hulle hê nie.<br />
Damara Meat Packers het daardie tyd 13 pond vir ’n vers<br />
betaal. Ons het hulle toe Suid-Afrika toe gelaai, waar ons<br />
darem 20 pond vir ’n vers gekry het. Naby die huis was<br />
daar ’n kamp met honderd beeste. Ons moes hulle ophelp<br />
en hulle aanjaag water toe. Vir dié wat nie kon opstaan nie,<br />
het ons water en voer aangedra. Dit was iets vreesliks.<br />
Boonop moes ons ’n kroos van ses kinders grootmaak.”<br />
Liebeth vertel van nog ’n groot droogte in die tagtigs,<br />
maar hulle kon darem betyds planne beraam en het<br />
huurgrond in die Khomas-Hochland gekry. “By die geluk<br />
was daar egter ook ongeluk, want van die 260 beeste,<br />
waaronder baie geregistreerde <strong>Simmentaler</strong>-verse, het<br />
ons net 42 teruggekry. Dit was weereens ’n groot verlies<br />
– hierdie keer weens diefstal.”<br />
Maar as amper ’n gebore boer, het Liebeth genoeg murg<br />
in die pype gehad om hierdie terugslae en ander te kon<br />
oorleef. Sy het in 1929 op vyf jaar as een van vyf dogters,<br />
die tweede jongste, saam met haar susters, haar ma en<br />
’n onderwyseres uit Duitsland in Namibië aangekom.<br />
Die onderwyseres moes hulle tuis onderrig. “Ek is eers<br />
op twaalf jaar die eerste keer koshuis toe. My pa, wat ’n<br />
jaar voor ons Namibië toe gekom het, was aanvanklik<br />
’n voorman op ’n plaas om kennis van boerdery in die<br />
land op te doen. Later het hy die plaas Boxhagen in die<br />
Gobabis-omgewing gekoop – vandag die eiendom van<br />
my susterskind Hanko Schmidt von Wühlisch. My pahulle<br />
was weer vyf seuns.”<br />
Liebeth vertel toe haar pa tydens die Tweede<br />
Wêreldoorlog geïnterneer is, het sy en haar ouer suster,<br />
Waltrud, kliphard geboer. “Ons het die werk van mans<br />
gedoen.”<br />
Sy is later met Calvyn Nolte getroud. Hy was voorman op<br />
die buurplaas.<br />
Praat jy van roofdiere, sê Liebeth ’n jakkals en ’n rooikat<br />
is te skelm om uitgeroei te word. “Hulle sal vir altyd ’n<br />
kopseer vir boere bly.” Behalwe vir die jakkalse wat onder<br />
haar skape maai, is verliese weens veediefstal ook hoog<br />
hier op hul plaas. “Drie van my beste geregistreerde<br />
koeie is al geslag, nog een is met ’n spies gesteek en ’n<br />
tollie is baie seergemaak. Maar ek moet sê die dubbele<br />
elektroniese oorplaatjies is ’n goeie ding. Ons kom nou<br />
agter meer van ons beeste is weg as wat ons gedink het.<br />
Nou die dag kon ons net een van agt tollies by ’n pos<br />
kry wat ons wou weglaai. En die polisie kry nie die diewe<br />
vasgetrek nie.”<br />
Praat jy selfoon-tegnologie, is dit ’n perd van ’n ander<br />
kleur. “Ek verstaan die nuwe goed nie. Ek het ’n selfoon,<br />
Die ingevoerde<br />
<strong>Simmentaler</strong>-bul Spoetnik<br />
wat ’n groot bydrae tot<br />
Liebeth se Rosendal<br />
Stoet gelewer het.<br />
’n Stoetkoei en haar<br />
kalf op Rosendal.<br />
ja, maar ek praat nie met hom nie. Ek laai hom net,”<br />
vertel sy.<br />
Vir Liebeth was die ontbinding van die destydse AGS<br />
(Arbeitgesellschaft der <strong>Simmentaler</strong> Züchter) en die<br />
oorskakeling na die Suid-Afrikaanse <strong>Simmentaler</strong>- en<br />
Simbragenootskap in 1974 ’n groot aanpassing. “Ek het<br />
al tot by F geteel en moes toe weer by A begin. Dit was<br />
vir my nie regverdig nie.”<br />
Maar dit het haar nie teruggehou nie. Tot vandag toe teel sy<br />
nog met <strong>Simmentaler</strong>s en is sy betrokke by die Rosendal<br />
Stoet en georganiseerde landbou. Op 1 Desember was<br />
sy ook daar om die Houmoed Boerevereniging, waarvan<br />
sy lid is, se jaarafsluitingsfunksie by te woon.<br />
33
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
34<br />
3 Strydosse in <strong>Simmentaler</strong>-teelkringe:<br />
Terugslae stuit Adelheid nie in teling nie<br />
Teëspoed het nie vir Adelheid Giess en haar man, wyle<br />
Kurt, ondergekry nie. Vandaar dan ook die stoetnaam<br />
Dennoch vir hul <strong>Simmentaler</strong>-kudde. Dit beteken in<br />
Afrikaans “nogtans”. Die Giesse se kennismaking met<br />
dié ras was in 1951.<br />
Adelheid praat uit jare se ervaring as sy sê opkomende<br />
telers moet die pad saam met nuwe tegnologie en<br />
ontwikkeling stap, maar nie die basis van persoonlike<br />
sorg agterweë laat nie.<br />
Sy onthou die erge droogtejare van die laat vyftigs toe<br />
haar man met die hele <strong>Simmentaler</strong>-stoetkudde vir ses<br />
jaar na noodweiding op huurgrond moes trek. Die skape<br />
moes verkoop word. “Dit was hierdie jare waaraan ek<br />
ons prestasies met die <strong>Simmentaler</strong> meet. Maar ek moet<br />
bysê, dit is ’n baie taai ras wat stres goed kan deurstaan<br />
sonder noemenswaardige verliese.”<br />
Soos wysheid met die jare kom, vertel Adelheid elke plan<br />
en onderneming het êrens sy begin, sy sin en sy wortels<br />
in die wil om te oorleef. “Prestasie en verantwoordelikheid<br />
word van geslag na geslag oorgedra. Uiteindelik hang<br />
sukses af van hoe ’n erflating bestuur en hanteer word,<br />
hoeveel liefde en aandag daaraan bestee word en die<br />
uithouvermoë in moeilike tye.”<br />
Adelheid en haar man het in 1951 op die plaas<br />
Donnersberg begin boer waar die Wit en Swart Nossob<br />
mekaar ontmoet. Hulle het die grond saam met beeste<br />
en skape by wyle Julius Nickl gehuur op voorwaarde<br />
dat slegs dubbel A-gekeurde <strong>Simmentaler</strong>-bulle in die<br />
beeskudde van ook tipiese <strong>Simmentaler</strong>-koeie en -verse<br />
gebruik word. Julius het die plaas geërf van wyle Kurt<br />
Werner, wat toe reeds die voordele van die <strong>Simmentaler</strong>ras<br />
besef het en bulle en teeldiere by die Voigtland Stoet<br />
gekoop het.<br />
In 1952 is Julius oorlede en volgens die huurooreenkoms<br />
kon die Giesse die beeskudde uit die boedel koop.<br />
“Ons buurman, Richard von Nessen, het toe reeds ’n<br />
<strong>Simmentaler</strong>-stoet gehad uit ’n bul wat hy van Duitsland<br />
af ingevoer het. Hy het ons aangemoedig om jaarliks<br />
Vir haar bly die <strong>Simmentaler</strong> op 87 jaar ’n passie. Adelheid Giess hier by <strong>Simmentaler</strong>-speenkalwers<br />
op Breitenburg, waar sy en haar man eers geboer het en haar seun, Harald, nou boer.<br />
keuring te laat doen om onder die bestaande koeie en<br />
verse geskikte stoetteelmateriaal uit te soek. In 1964 het<br />
ons, ons Nogtans Stoet by die nuut gestigte <strong>Simmentaler</strong><br />
Telersvereniging geregistreer met die registrasiemerk G.”<br />
Die Giesse het in 1957 hul eie plaas, Breitenberg,<br />
gekoop. Van 1964 tot 1973 het hulle by drie geleenthede<br />
<strong>Simmentaler</strong>-stoetbulle uit Suid-Duitsland, Schwaben en<br />
Bayern ingevoer. Ander stoetbulle is by verskeie telers<br />
in die land gekoop. “Ons het nooit vroulike stoetdiere<br />
gekoop nie. Die vroulike stoetkudde bestaan slegs uit<br />
nasate van die diere wat ons by Julius oorgeneem het.<br />
So het ons jaar ná jaar streng geselekteer vir die beste<br />
diere. Seleksie was dan ook die belangrikste doelwit<br />
in ons teelprogram. Leemtes is vinnig gevul deur die<br />
goeie eienskappe van die <strong>Simmentaler</strong>, naamlik hoë<br />
vrugbaarheid, goeie moedereienskappe soos baie<br />
melk en sorgsaamheid, maar ook die <strong>Simmentaler</strong> se<br />
waaksaamheid in die veld om roofdiere te ontwyk. Ons<br />
het diere van medium grootte bevoordeel.”<br />
Adelheid vertel toe haar man in 1995 oorlede is, het<br />
sy die plaas en die stoet oorgeneem en dit bestuur.<br />
Dit was weer eens kwaai droogtejare en daar was nie<br />
moontlikhede om weiding te huur nie. ’n Beperkte<br />
voerrantsoen het die <strong>Simmentaler</strong>s aan die lewe gehou.<br />
In die begin van 1999 het Adelheid se seun, Harald, en<br />
sy vrou Gisela die plaas oorgeneem. Hy het, om by die<br />
tye aan te pas, veral op vleisproduksie en bulverkope<br />
gekonsentreer. Harald bedryf steeds die stoet suksesvol<br />
op die stewige basis wat sy ouers gelê het.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
36<br />
3 Strydosse in <strong>Simmentaler</strong>-teelkringe:<br />
Telers kuier by Stoffel Oberholzer van Eden<br />
Altesaam 20 <strong>Simmentaler</strong>-telers het op 19 November 2011<br />
op die plaas Eden in die Kalkrand-omgewing saamgetrek<br />
vir hul jaarlikse telersbesoek. Die plaas behoort aan<br />
Stoffel Oberholzer, ’n bekende in <strong>Simmentaler</strong>-kringe met<br />
niks minder nie as 56 jaar ondervinding in die stoetbedryf.<br />
Twee van die telers het van so ver as Grootfontein gery<br />
om dié dag by te woon, terwyl ’n ander sommer met sy<br />
Cessna 210 kom kuier het.<br />
Die dag het net ná 09:00 afgeskop met Stoffel wat ’n<br />
vinnige terugblik oor die ontstaan en groei van sy stoet<br />
gegee het. Hy het sy eerste <strong>Simmentaler</strong>-verse in 1946<br />
by sy pa gekry nadat hulle ’n veiling op ’n Duitser se<br />
plaas, Simenau, bygewoon het en ’n klompie “mooi”<br />
tollies en verse teen 5 pond stuk gekoop het. ’n Paar<br />
maande daarna het hy ’n jong bul by wyle Gerhard Voigts<br />
gekoop en nog later een by Armin van Biljon. In 1965 het<br />
hy ’n bul en twee koeie uit Duitsland laat invoer en so het<br />
die verhaal van sy stoet, Holzer, ontvou.<br />
Stoffel vertel verder hoe hy by ander boere in die<br />
omgewing om raad aangeklop het, met spesifieke<br />
verwysing na wyle Georg Rusch by wie hy baie geleer<br />
het. Sy <strong>Simmentaler</strong>-stoet is vandag net meer as 100<br />
sterk. “Net groot genoeg om beheer daaroor te hê en<br />
sodat ek van elke dier weet.”<br />
Ná ’n kort oorsig het hy die groep na sy krale toe genooi<br />
om van die diere te besigtig. “Kyk tog maar by die<br />
foutjies verby,” het hy skertsend gevra. Foutjies was daar<br />
egter min en die diere was mooi afgerond. Een van die<br />
telers het opgemerk hoeveel moeite Stoffel vir hul besoek<br />
gedoen het en gevra oor die diere se ore wat skoon<br />
geknip is en die sterte wat netjies gesny is. “Is nie,” het<br />
Stoffel geantwoord, ”hulle is maar so.”<br />
Tydens die praktiese sessie is verskeie onderwerpe soos<br />
spening, bouvorm, manlikheid en vroulikheid, kleur en<br />
Altesaam 20 van die land se voorste <strong>Simmentaler</strong>-telers het onlangs by Stoffel<br />
Oberholzer gaan kuier vir hul jaarlikse telersdag. Sy plaas, Eden, is sowat 35 km oos van<br />
Kalkrand geleë. Agter van links is Wolfhard Aring, Reinie Rusch, Bertus Walters, dr. Arnold<br />
Olivier, Dewald Walters. In die middel van links is Armin en Ulla van Biljon, Stephan<br />
Voigts, Sidney Martin, Friedhelm Günzel, oom Stoffel Oberholzer, Jaap Pretorius, dr. Otto<br />
Herrigel, Egbert Hoff, Frikkie Pretorius, dr. Kaere Mbuende, Mike en Sabine Kraft, Marnus<br />
van Zyl, Riaan de Klerk, Miempie Oberholzer, Henry Smith (druiwe-uitvoerder van Stellenberg<br />
wat die dag as ’n gas bygewoon het) en Sara !Nakhom. Voor van links kniel Ruben<br />
Nadshahen, Martin Sedres, Salmon !Nakhom en Arabien Nadshahen.
Die ingang na die plaas, Eden. In die agtergrond, onder<br />
die Bank Windhoek-gazebo, vergadering die telers.<br />
Van links is Salmon en Sara !Nakhom, Arabien en Ruben<br />
Nadshahen, Martin Sedres en Stoffel Oberholzer.<br />
Stoffel se ponie, Smokey, is geleer om agterop die bakkie<br />
te spring en saam te ry kamp toe, waar hy dan afgelaai word<br />
en help om skaap bymekaar te maak. Smokey was maar drie<br />
dae oud toe sy ma gevrek het. Hy is hans grootgemaak en<br />
Stoffel se kleindogter, Romé, het hom ingebreek. “My oupa<br />
het my uitgedaag en gesê ek sal hom nie kan inbreek nie.<br />
Die tooms en saals was te groot en ek en Salmon moes hom<br />
bloots met net ’n halter ry. Hy sou jou knieë byt om jou te<br />
probeer aftrek of plat op sy agterstewe gaan sit of gaan lê en<br />
jou probeer afrol. Vandag is hy dierbaar, maar hy was baie<br />
hans toe hy jonger was,” vertel sy.<br />
die grootte van die diere bespreek. Stoffel sê hy verkies<br />
’n mediumraam bees en vertel van sy waardering vir ’n<br />
mooi <strong>Simmentaler</strong>-koei met ’n perfekte uier. Die telers<br />
was ooglopend beïndruk met die diere. Soveel so dat<br />
hulle hardop gewonder het of hulle die jong bul nie maar<br />
gou daar en dan kon opveil nie.<br />
Toe hy sy sewentig jaar oue perdekar uit die waenhuis<br />
laat trek het om te wys dat dié karretjie nog sy<br />
oorspronklike vernis op het, het een boer opgelet dat<br />
daar nie ’n enkele olie- of diesel-kol op die vloer was nie.<br />
Hy merk toe op dat Stoffel ’n agtermekaar boer is en vra<br />
spottend hoekom hulle nie so ’n bietjie op die vloer mors<br />
nie. “Nee, ek hou nie daarvan nie. Nou die dag het ek<br />
self op die vloer gemors, toe maak ek dit ook self skoon,”<br />
was Stoffel se antwoord.<br />
Ná die besprekings by die kraal is daar vir middagete<br />
gebreek. Marthina se dogter Eldia en kleindogter, Romé,<br />
en Miempie het vir ’n heerlike middagete gesorg terwyl sy<br />
skoonseun, Riaan van Rooyen, ure lank saam met Peter<br />
die aand se ete op die spitbraai opgepas het. Stoffel se<br />
ander dogter, Hester en haar man, Danie kon die dag<br />
weens ander omstandighede nie bywoon nie.<br />
Ná middagete is ’n informele vergadering gehou. Van<br />
die onderwerpe wat bespreek is, was die behoefte<br />
vir wyer bewusmaking van die <strong>Simmentaler</strong>-ras. Een<br />
moontlikheid is om ’n raspromosiedag te hou met die<br />
spesifieke doel om meer kommersiële produsente<br />
daarheen te lok. Die vergadering het ook die potensiaal<br />
van die <strong>Simmentaler</strong>-ras in die gebruik van kruisteling<br />
bespreek en saamgestem dat hul bemarkingsaktiwiteite<br />
hoofsaaklik hierop gebaseer behoort te word.<br />
Die groep het laat namiddag ’n draai op Stoffel se plaas<br />
gaan ry, waarna die dag met ’n gesellige kuier om die<br />
vuur afgesluit is.<br />
Bertus Walters,<br />
dr. Otto Herrigel,<br />
Reinie Rusch, dr.<br />
Kaere Mbeunde en<br />
Dewald Walters het<br />
een ding gemeen<br />
en dit is ’n sagte<br />
plekkie vir die<br />
<strong>Simmentaler</strong>-ras.<br />
Die telers was<br />
ooglopend beïndruk<br />
met Stoffel se diere<br />
en wou gehad het<br />
dat die jong bul regs<br />
sommer daar en<br />
dan opgeveil moes<br />
word.<br />
Kaspar Günzel<br />
en sy seun, Friedhelm,<br />
en Armin en<br />
Ulla van Biljoen<br />
het al die pad van<br />
Grootfontein af gery<br />
om die dag by te<br />
woon, terwyl Marnus<br />
van Zyl sommer met<br />
sy Cessna 210 kom<br />
kuier het.<br />
37
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
38<br />
Kyk saam uit die oog van ’n<br />
gesoute <strong>Simmentaler</strong>-teler<br />
Monja Viljoen<br />
Op die plaas Eden naby Kalkrand het groot bedrywighede en boerdery-wysheid wat<br />
net met die jare kom op, Monja Viljoen van Agriforum gewag toe sy aan die deur<br />
van Stoffel Oberholzer vir die jongste Voermeester Suksesverhaal geklop het.<br />
Op 83 stap hy nog fluks met sy kierie tussen sy geliefde<br />
diere. En een ding is seker, hy loop nie uit die huis sonder<br />
om ’n hoed op te sit nie. Verskeie hoede hang aan die<br />
kapstok by die voordeur vir maklik se vat. Party van hulle<br />
is so fênsie dat mense hom op straat al voorgekeer en<br />
gevra het of hy ’n Yank op besoek aan die land is. Ook<br />
uniek aan Eden is die ponie wat saam skaap werk en<br />
ewe gehoorsaam self agterop die bakkie spring en weer<br />
afklim. ’n <strong>Simmentaler</strong>-telersdag het saam met Agriforum<br />
se besoek geval, waarvoor die Oberholzers hul beste<br />
twee lammers geslag het vir ’n spitbraai en die tafels laat<br />
kreun het onder bykosse en snoepgoed. Die vrug van die<br />
arbeid was medetelers wat tydens die kraalbespreking<br />
daar en dan van sy mooi <strong>Simmentaler</strong>s onder die hamer<br />
wou laat kom.<br />
Stoffel is nie eintlik ’n man wat waarde heg aan<br />
aardse besittings nie, maar hierdie perdekar wat sy pa<br />
in 1941 uit Stellenbosch laat kom het, lê hom na aan<br />
die hart – op bestelling gemaak volgens spesifikasies.<br />
Selfs die verfwerk is nog die oorspronklike.<br />
Die 83-jarige Stoffel Oberholzer loop wel met die hulp van<br />
’n kierie tussen sy beeste, maar met sy oë skort daar niks<br />
nie. Veral as dit kom by ’n goeie <strong>Simmentaler</strong>-koei. “Daar<br />
is min dinge wat vir my mooier is as ’n mooi <strong>Simmentaler</strong>koei<br />
met ’n perfekte uier. Dit moet simmetries wees en<br />
die kwarte moet eweredig van mekaar gespasieer wees<br />
en die spene moet ewe lank wees. Mooier as ’n mooi<br />
mens, sê ek jou,” vertel hy.<br />
Tydens Agriforum se besoek aan Stoffel Oberholzer se<br />
plaas Eden, sowat 35 km oos van Kalkrand, staan een<br />
ding soos ’n paal bo water: Stoffel het ’n oog vir goeie<br />
teeldiere. Of dit nou ’n bees, ’n skaap, ’n bok of ’n perd is,<br />
hy weet wat hy wil hê en hoe dit moet lyk – soveel so dat<br />
hy al by verskeie geleenthede topgehalte diere ingevoer<br />
het waarvan die transaksie bloot op ’n goeie beskrywing<br />
van die dier gebaseer was. Terwyl Marthina en Stoffel<br />
se dogter, Miempie, langsaan in die kombuis doenig is<br />
met die laaste voorbereidings vir die volgende dag se<br />
<strong>Simmentaler</strong>-telersbyeenkoms op hul plaas, vertel hy van<br />
die dag in 1965 toe hy vir Dok Joksie Warnig gevra het om<br />
vir hom <strong>Simmentaler</strong>s van Duitsland af te bring.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
40<br />
“Dok Warning het daardie jare gereeld beeste ingevoer<br />
en stem toe in om vir my ’n bul en twee koeie te gaan<br />
koop, mits ek sy vliegtuigkaartjie betaal. Daai jare was<br />
die kaartjies mos darem goedkoper en dit was nie ’n<br />
probleem nie. Maar ek sê toe vir hom: ‘Dok, vat nou jou<br />
sakboekie dan skryf jy presies neer wat ek vir jou sê. Die<br />
bul se kop moet só lyk met só ’n bouvorm’,” vertel Stoffel<br />
terwyl hy sy vinger denkbeeldig oor ’n notaboekie laat<br />
gly.<br />
Hy kyk op en sê: “Ek dink hy het hom so ’n bietjie vir my<br />
vervies, want wie was ek om hom so voor te skryf? Maar<br />
ek het <strong>Simmentaler</strong>s by skoue gesien en weet hoe hulle<br />
min of meer moet lyk. Hy was gelukkig nie lank kwaad<br />
daaroor nie en op die ou end het alles goed geëindig.<br />
Die diere wat hy vir my teruggebring het, was presies<br />
soos wat ek hulle wou gehad het. Ek was baie bly dat ek<br />
hom gevra het om dit vir my te doen.”<br />
Dit was inderdaad ’n lonende transaksie en dié diere<br />
het nie net mooi geteel nie, maar besonder goed gevaar<br />
op skoue. Hulle was jare lank kampioene op Gobabis,<br />
Otjiwarongo en in Windhoek.<br />
’n Eerste in die land<br />
So ook het die invoer en vestiging van die rooikop-<br />
Boerbokras in Namibië in 1952 begin met ’n oproep<br />
en ’n beskrywing van Stoffel aan ’n verkoper in Suid-<br />
Afrika. “Ene mnr. Jordaan van Somerset-Wes het daai<br />
jaar ’n klompie rooikop-Boerbokke in Landbouweekblad<br />
geadverteer. Ek het hom gebel en gesê ek wil twee<br />
rammetjies koop en presies beskryf hoe hulle moes lyk.<br />
Die transaksie is beklink en hy het die ramme vir my met<br />
die trein gestuur. Ek was heel in my skik met die diere en<br />
het ’n rukkie later met die bakkie afgery om nog ’n paar<br />
ooie te gaan koop,” vertel hy.<br />
Terug op ou spore<br />
Stoffel se verhaal begin eintlik by sy pa, Christoffel<br />
Johannes Oberholzer, en sy pa se neef, Jan Badenhorst,<br />
wat hulle in 1920 in die destydse Suidwes-Afrika kom<br />
vestig het. “My pa is op Strydenburg in die Noord-<br />
Kaap gebore, maar dié twee het op 20-jarige ouderdom<br />
besluit hulle gaan die pad vat en kom kyk wat in Suidwes<br />
aangaan. Met een trommel en vyf pond het my pa<br />
daardie dag op die trein geklim. Hulle het gery en gery<br />
en uiteindelik by die Salzbrunn-treinstasie by Mariental<br />
afgeklim. Dit is hier waar hy my oorlede ma, Maria<br />
Jacoba, se broer ontmoet het,” vertel Stoffel.<br />
Sy pa het op ’n plaas gaan werk waar hy skape opgepas<br />
het vir een ooi per maand. So het hy en Stoffel se ma<br />
in die omgewing rondgetrek. Hulle het in ’n stadium op<br />
huurgrond naby Rehoboth geboer en later op ’n plaas<br />
duskant Fermset, waar Stoffel later gebore is. “My pa se<br />
neef het op Wolfsputs geboer en ons het ’n ruk lank daar<br />
gebly. My pa ry toe op ’n dag by Eden verby en besluit<br />
daar en dan hy wil die grond hê. Hy het eers op die helfte<br />
van Eden geboer, maar later by die Landbank vir ’n lening<br />
aangeklop en in 1932 het hy die hele plaas oorgeneem.”<br />
Die eerste boerderyjare<br />
Stoffel en sy broers, Jan en Jurgens, is later terug Suid-<br />
Afrika toe om by die landbouskool op Riversdal te gaan<br />
leer. Soos hulle teruggekeer het, het elkeen ’n stuk grond<br />
gekry en hulle boer vandag nog langs mekaar. “Ek en<br />
Jan het in 1946 ’n veiling op die plaas Simenau van mnr.<br />
Tomsec saam met my pa bygewoon. My pa het daardie<br />
dag 25 tollies en verse teen 5 pond stuk gekoop. Dit was<br />
mooi diere. Ek het hom gevra of ek tien mag kry en hy het<br />
gesê dis reg.”<br />
So het Stoffel later vir wyle Gerhard Voigts van Voigtland<br />
<strong>Simmentaler</strong>s genader vir ’n bul. “Hy het gesê ek kan<br />
maar vir my een kom uitsoek. Hy het pragtige diere gehad,<br />
stoetgoed. Ek het vir my een uitgekies en, man, het hy<br />
nie mooi geword en mooi kalwers gegooi nie! Sy verse<br />
het soveel melk gegee, ons moes hulle met die hand ook<br />
melk, want die kalwers kon hulle nie leeg suip nie.”<br />
Drie jaar later het hy van mnr Rigart Vonessen twee jong<br />
bulle, Holzbok en Holzknegt, waarvan die vaar en moer<br />
ingevoerde diere uit Duitsland was, aangekoop. “Dis toe<br />
Die ingevoerde bul en twee<br />
koeie wat Stoffel Oberholzer in<br />
1965 uit Duitsland laat kom het.<br />
Dit het hom ’n vliegtuigkaartjie<br />
vir Dok Joksie Warnig, gekos<br />
en beskrywings in die fynste<br />
besonderhede van presies<br />
hoe dié diere moes lyk. Op die<br />
boonste foto is die bul Dosso<br />
en op die onderste, die koei<br />
Melis.<br />
In die ou jare is daar nog<br />
moeite gemaak met lisensies.<br />
Só het die wielbelastingbewys<br />
vir die perdekar gelyk wat vir<br />
1947 tot 1948 geldig was.<br />
Stoffel Oberholzer op sy<br />
spogperd, Reitz. Hy het op<br />
sy dag in die drie- en vyfgang<br />
klasse geskou.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
42<br />
dat my <strong>Simmentaler</strong>-stoet werklik begin het. ’n Paar jaar<br />
later het ek nog bulle in Suid-Afrika gaan koop om nuwe<br />
bloedlyne in te bring. In 1965 het ek heeltemal na die<br />
Suid-Afrikaanse stamboek oorgeskakel en al my diere<br />
daar laat registreer.” Marthina, wat intussen vir ons ’n<br />
heerlike middagete voorberei het, loer om die hoek van<br />
die kombuis en sê: “Sedertdien kom die keurders elke<br />
jaar uit Bloemfontein om sy diere te kom keur. En moenie<br />
’n fout begaan nie, sy diere is hoog in aanvraag. Sy bulle<br />
verkoop amper al voor hulle kom,” skerts sy.<br />
Sy <strong>Simmentaler</strong>s gesog<br />
“Dis so,” voeg Miempie by, “van Pa se bulle wat vanjaar<br />
gekeur is, is al 25 verkoop. Selfs Suid-Afrikaners kom<br />
koop graag by hom en twee van sy koeie is voor verlede<br />
jaar soontoe. Abraham Kruger, wat embrio’s uitvoer<br />
Amerika toe, het hulle gekoop.” Stoffel bloos so ’n bietjie<br />
en stuur die gesprek met ’n nederige kuggie in ’n ander<br />
rigting. Ons gesels oor ditjies en datjies voor Agriforum<br />
hom oor die spoggerige perd op die foto teen die muur<br />
uitvra.<br />
“Daai is ou Reitz. Hy was ’n saal-boerperd-kruising en ek<br />
het baie met hom geskou, in die driegang- en vyfgang<br />
klasse. Ongelukkig het ek drie van sy nageslag vanjaar<br />
weens perdesiekte verloor. Ek is lief vir perde en wanneer<br />
ons vir vakansies huis toe gekom het, het ek my pa<br />
gewoonlik voor die tyd gebel en gevra om die perde in<br />
die veld te laat haal. Sien, ek het nooit gerook of my met<br />
’n drinkery opgehou nie, maar ek en my broer het wel<br />
eenkeer ’n paar gemsbokkalwers met die perde gevang,<br />
hul ore geknip en hul boude met warm stiebeuels<br />
gebrandmerk voor ons hulle weer vrygelaat het. ’n Paar<br />
jaar later sou my pa die bokke skiet en dan wonder oor<br />
die brandmerke.”<br />
Stoffel spog nie graag nie, behalwe wanneer dit by sy<br />
sewentig jaar oue perdekar kom. “Ek het die mooiste<br />
perdekar in die land en, nee, dit is nie te koop nie. Dis<br />
’n netjiese kar. My pa het dit in 1941 op bestelling op<br />
Stellenbosch laat maak en dit het vandag steeds die<br />
oorspronklike vernis op.” Marthina loer weer met ’n<br />
glimlag om die hoek: “Ai, kyk nou hoe waai die hondjie<br />
se stertjie.”<br />
Ons trek toe weer los met Stoffel se boerderysake.<br />
Behalwe die <strong>Simmentaler</strong>-stoet van sowat honderd diere,<br />
is sy kommersiële skaapkudde wat Dorpers, Persies, en<br />
Afrikaners insluit, amper drieduisend sterk. Dan het hy<br />
nog sowat sestig Bonsmaras. Hy sê die <strong>Simmentaler</strong>stoet<br />
verg baie meer aandag as die kommersiële diere,<br />
maar is die moeite werd as jy sien hoe ’n nuwe bul op<br />
jou koeie teel.<br />
Kyk eerste na die kop<br />
“’n Goeie bul is belangrik, maar net so ook ’n goeie<br />
koei. Dan is jou kanse mos goed om goeie diere te teel.<br />
Hoewel syfers ’n belangrike rol speel wanneer ’n mens<br />
stoetdiere koop, koop die meeste van ons tog mos<br />
maar hoofsaaklik met die oog. Ek kyk altyd eerste na<br />
die dier se kop. ’n Koei moet ’n vroulike kop hê en ’n bul<br />
’n manlike kop met sterk oogbanke. Dan kan jy taamlik<br />
seker wees daar behoort agtertoe min foute te wees,”<br />
verduidelik hy.<br />
Stoffel sê hy het ’n voorkeur vir ’n groter raam bees en<br />
meen boere behoort te waak teen te kleinraam diere.<br />
“Die natuur speel uiteraard ’n rol, maar ek het nog nooit<br />
probleme met medium tot groter raam diere gehad nie.<br />
In 1976 het ek diere gehad wat tot 2 400 pond geweeg<br />
het sonder enige probleme tydens kalwing.”<br />
Parasietbeheer<br />
Stoffel glo daaraan om sy beeste met Ivomac te doseer,<br />
veral wanneer dit baie reën. “Dit is duur, maar dit<br />
werk. Alle soorte wurms wyk. Ons ent ook jaarliks teen<br />
lamsiekte en die skaap word drie maal per jaar teen<br />
bosluise gespuit.”<br />
Andersins het hy dieselfde probleme met roofdiere<br />
as enige ander skaapboer. Jakkalse, rooikatte en<br />
lammervangers bly maar in die omtrek om elke dan<br />
en wan onder die diere te maai. Hy vertel ook van die<br />
Die trop spoggerige <strong>Simmentaler</strong>-koeie wys<br />
Stoffel Oberholzer het ’n oog vir ’n mooi koei.<br />
Stoffel se skouloopbaan het in 1993, die <strong>Simmentaler</strong>eeufeesjaar,<br />
op ’n hoë noot geëindig toe ’n koei van hom as die<br />
Grootkampioen by Windhoek Skou aangewys is en een van sy<br />
bulle die Grootkampioen op Gobabis was.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Internasionale Publisiteit | International Hybe<br />
44<br />
Die jong bul van Stoffel wat groot belangstelling<br />
onder sy gaste ontlok het.<br />
Die ritse pryse en toekennings wat Stoffel Oberholzer as skouvertoner in<br />
Windhoek en op Gobabis en Otjiwarongo verower het. Hy was ’n teler van<br />
kampioene en pryse vir reserwe-kampioene is yl gesaai. Al skou hy nie meer<br />
nie, bly sy <strong>Simmentaler</strong>s baie gesog onder kopers – selfs in Suid-Afrika.<br />
luiperdprobleem, met dié roofdiere wat soms op ’n<br />
wildplaas ontsnap en dan onder sy kalwers inklim. “Ek<br />
verloor tot vier kalwers per jaar op dié manier.”<br />
Voeding en weiding<br />
Die omgewing se gemiddelde reënval wissel tussen<br />
250 en 400 mm per jaar en wat die weiding en die<br />
voedingswaarde daarvan betref, het hy oor die algemeen<br />
nie probleme nie. Die weiding bestaan hoofsaaklik uit<br />
blinkhaar-, suur- en Boesman-grasse. Daar is ook ’n<br />
verskeidenheid bosse waaraan die skaap vreet soos haaken<br />
driedoringbosse, terwyl die beeste die witgatbome<br />
se lekker sagte lote verkies. Kameeldoringbome is ook<br />
volop en dié peule bied addissionele voeding vir beeste.<br />
’n Peul se voedingwaarde is gelykstaande aan dié van ’n<br />
mieliepit,” sê hy.<br />
Benewens die mooi weiding het Eden ook sterk water.<br />
“Ek is baie gelukkig, Eden se water is gesond.”<br />
Soos baie ander Namibiese boere gebruik Stoffel al<br />
die jare nog Voermeester se produkte. “Die gras hier<br />
is baie anders as in die noorde en ek hoef nie baie<br />
lek te gee nie, maar in die droë maande sit ek Eco-<br />
Grasveldlek vir die bees uit vir hul onderhoudsbehoeftes<br />
en om massaverlies te beperk. Die skaap kry die<br />
klaargemengde Dorperlek in die winter. Lek is goud werd<br />
vir die boer, veral in droogtetye. Met die groot droogte in<br />
die negentigerjare, toe ons vir vier agtereenvolgende jare<br />
geen reën gehad het nie, het ek my diere op Voermeester<br />
se lekprodukte deurgetrek.”<br />
Om sy lammers vir die mark af te rond gebruik hy<br />
Volledige Skaapafrondkorrels en Veekos Breker 12. Toe<br />
hy nog geskou het, het hy sy bees met Veldafrondkorrels<br />
gevoer.<br />
Top-skouvertoner op sy dag<br />
Op sy dag het Stoffel groot geskou, maar in 1993, toe die<br />
<strong>Simmentaler</strong>-ras sy eeufeesjaar in Namibië gevier het,<br />
het hy halt geroep. Sy stoorkamer agter die huis hang<br />
vol van die rosette. Daar hang ook baie linte vir junior-,<br />
senior- en raskampioene, terwyl reserwe-pryse net hier<br />
en daar gesig wys.<br />
Hoewel hy Agriforum mooi gevra het om niks oor dié<br />
vertrekkie tydens die volgende dag se verrigtinge te<br />
noem nie, sou dit nie nodig wees nie. Dit is duidelik dat<br />
sy mede-telers na hom opsien. Tydens die <strong>Simmentaler</strong>telersaand<br />
by vanjaar se Windhoek Skou het Stephan<br />
Voigts, een van die voorste <strong>Simmentaler</strong>-telers in die land<br />
en President van die Namibiese <strong>Simmentaler</strong> en Simbra<br />
Vereeniging, so terloops genoem hoe hy as kind altyd<br />
verwonderd was oor die mooi diere wat Stoffel uit die<br />
Suide vertoon het.<br />
Selfs tydens die telersdag op 19 November waarteen hy<br />
so opgesien het, het Marthina en Miempie se woorde<br />
waar geword. ’n Jong bul wat tydens die praktiese sessie<br />
bespreek is, was nie lank onder die oë nie toe die manne<br />
daar en dan vir ’n veiling geskimp het. “Ek het hom eerste<br />
gesien,” sê een. “Nee, ek het die verste gery, ek behoort<br />
die eerste te keuse hê,” keer ’n ander.
Wetenskap / Scientific<br />
Riglyne vir die ontwikkeling 46<br />
van ’n inentingsplan<br />
Karkaskompetisies 52<br />
Tegnologie, vrugbaarheid en veiligheid 56<br />
Genomiese seleksie 60<br />
Berei speenkalwers reg voor vir die voerkraal 66<br />
Would <strong>Simmentaler</strong> crossbred 68<br />
cows contribute to public health?<br />
Is better health possible with<br />
<strong>Simmentaler</strong> crossbred cows?<br />
70<br />
Prestasietoetsing 72<br />
Bekendstelling van die BREEDPLAN 78<br />
The Red Meat Producers’ Organization (RPO) 80<br />
Eet vleis en word maer 82<br />
Brusellose 84<br />
Net feed intake 90<br />
Collecting ‘Effective’ Performance 96<br />
data for EBV’s
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
46<br />
Riglyne vir die ontwikkeling<br />
van ’n inentingsplan<br />
Danie Odendaal<br />
Inenting is ’n nabootsing van die proses waardeur verswakte of dooie, gekweekte<br />
organismes in ’n gesonde dier gespuit word sodat die immuunstelsel daaraan blootgestel<br />
word. Dieselfde reaksie vind plaas asof die dier met die werklike organismes besmet is.<br />
Hoe werk die immuunstelsel?<br />
Die immuunstelsel het die vermoë om te reageer<br />
teenoor enige vreemde stof (antigeen) wat nie deel<br />
van die normale genetiese samestelling van die dier<br />
is nie – vandaar die begrip ‘antigeen’. Antigene wat<br />
in hierdie artikel beskryf word, verwys spesifiek na<br />
siekteveroorsakende organismes wat diere besmet.<br />
Sodanige organismes wat die dier se liggaam binnedring,<br />
word deur groot gespesialiseerde selle van die<br />
immuunstelsel as vreemd herken en omvou. Binne die<br />
selle word die organisme opgebreek in klein stukkies en<br />
dan word die stukkies weer uitgeskuif sodat ’n gedeelte<br />
daarvan deur die wand van die sel uitsteek. Die gedeelte<br />
wat uitsteek, bevat die ‘kode’ wat die immuunstelsel<br />
benodig om ’n immuunreaksie teen daardie spesifieke<br />
organisme (antigeen) te loods.<br />
Ander selle (spesifieke soorte witbloedselle) word dan<br />
deur ’n stof aangetrek wat deur die gespesialiseerde sel<br />
afgeskei word en die organisme opgebreek het. Die selle<br />
sal nou ’n afdruk van die spesifieke ‘kode’ kom maak en<br />
Inenting<br />
in die proses word hulle geaktiveer om te begin verdeel.<br />
Elkeen van die selle wat so in die verdelingsproses<br />
gevorm word, is geprogrammeer om net hierdie<br />
spesifieke ‘kode’ te kan herken.<br />
Daar is twee soorte witbloedselle wat so geaktiveer word:<br />
1. B-selle wat verdeel om uiteindelik teenliggame te vorm<br />
wat almal hierdie ‘kode’ dra. Die teenliggame versprei<br />
in die bloed en ander liggaamsvloeistowwe regdeur die<br />
liggaam en daarom word dit die humorale immuniteit<br />
genoem. Van die teenliggame beweeg wel uit die<br />
bloedvate na die slymvliese om daar beskerming te<br />
verleen, maar hulle kan nie die liggaamselle binnedring<br />
om daar te werk nie. Wanneer teenliggame met die<br />
spesifieke organisme waarteen hulle geprogrammeer is<br />
in aanraking kom, sal hulle die ‘kode’ herken en aan die<br />
organisme vasheg. So verhoed hulle dat die vreemde<br />
organisme liggaamselle binnedring. Hulle dien ook as<br />
handvatsels vir ’n ander soort witbloedsel wat nou die<br />
organisme makliker kan omvou en vernietig.
2. T-selle wat verdeel om geaktiveerde selle te vorm wat<br />
liggaamselle vernietig, wat reeds deur die spesifieke<br />
organismes besmet is, of stowwe afskei, wat verhoed<br />
dat die organismes verder verdeel. Hulle het dus ook<br />
’n effek op organismes wat binne in liggaamselle skuil.<br />
Dit word selbemiddelde immuniteit genoem.<br />
Hierdie proses waardeur ’n vreemde organisme herken<br />
word en immuniteit opgebou word, neem omtrent twee<br />
weke voordat die dier teen die spesifieke siekte beskerm is.<br />
Figuur 1: Vernietiging van selle en ontwikkeling van<br />
immuniteit<br />
Nadat die immuunreaksie plaasgevind het en die<br />
organismes vernietig of onder beheer gebring is, sal die<br />
immuunreaksie weer afskakel. Daar sal wel nog ’n aantal<br />
geheueselle oorbly, wat die spesifieke ‘kode’ dra en weer<br />
baie vinnig geaktiveer sal word indien die dier weer aan<br />
die spesifieke organisme blootgestel word.<br />
’n Immuunreaksie is dus baie spesifiek. Vir ’n dier om<br />
weerstand teen al die moontlike siekteveroorsakende<br />
organismes op te bou, moet dit aan elkeen van die<br />
organismes blootgestel word.<br />
Wat beteken inenting?<br />
Inenting is ’n nabootsing van die proses waardeur verswakte<br />
of dooie, gekweekte organismes in ’n gesonde dier gespuit<br />
word sodat die immuunstelsel daaraan blootgestel word.<br />
Dieselfde reaksie vind plaas asof die dier met die werklike<br />
organismes besmet is. Die vlak van reaksie word wel<br />
deur die soort entstof bepaal wat gebruik word, asook die<br />
ouderdom en gesondheidstatus van die dier.<br />
Die entstofreaksie verleen dan vir ’n periode aktiewe<br />
beskerming met hoë vlakke van sirkulerende teenliggame<br />
in die bloed. Daarna sal die vlak van beskerming daal,<br />
maar in meeste gevalle sal daar nog steeds geheueselle<br />
wees wat weer baie vinnig geaktiveer kan word indien die<br />
dier weer later aan die spesifieke siekteveroorsakende<br />
organisme blootgestel word.<br />
Vir die beheer van sekere siektes wat baie vinnig kan<br />
ontwikkel, is dit noodsaaklik dat daar altyd ’n hoë vlak<br />
van aktiewe beskerming is. Dit is die siektes soos<br />
bloednier in skape, waar daar in meeste gevalle elke ses<br />
tot twaalf maande teen geënt moet word.<br />
Basiese inentingsriglyne<br />
Vir die ontwikkeling van ’n inentingsplan word die<br />
kudde in drie groepe verdeel. Vleisbeeste word hier as<br />
voorbeeld gebruik:<br />
• Kalwers tot en met speenouderdom.<br />
• Vervangingsverse.<br />
• Volwasse diere.<br />
Kalwers tot en met speenouderdom<br />
Die immuunstelsel van die pasgebore kalf is volledig<br />
ontwikkel, maar totaal onvolwasse. Dit is nog nooit<br />
blootgestel aan enige vreemde organismes nie en die<br />
verskillende selle waaruit die immuunstelsel bestaan, is<br />
nog nie geprogrammeer om enige spesifieke vreemde<br />
organismes te herken nie.<br />
Daarom is die kalf gedurende die eerste paar maande<br />
hoofsaaklik afhanklik van die immuniteit wat dit deur die<br />
Sleutelpunte<br />
• Sekere siektes wat deur die klostridiumbakterie veroorsaak<br />
word, ontwikkel so vinnig dat daar gewoonlik nie tyd is vir<br />
behandeling met antibiotika nie. Voorbeelde is bloednier<br />
(skape) en sponssiekte (beeste).<br />
• Ander organismes het die vermoë om die dier te besmet en<br />
stadig te begin verdeel, sonder dat dit die immuunstelsel<br />
stimuleer. Teen die tyd dat siekte tekens waargeneem<br />
word, word die immuunstelsel eers gestimuleer, maar dan<br />
is dit reeds te laat. Anaplasmose (bosluisgalsiekte) en<br />
rooiwater is voorbeelde.<br />
• Waar ’n virus die oorsaak van die siekte is, is die gebruik<br />
van antibiotika as behandeling ook nie doeltreffend<br />
nie, want antibiotika kan nie virusse doodmaak nie.<br />
Voorafinenting is die enigste manier om die siektes te<br />
beheer. Bloutong in skape, knopvelsiekte in beeste en<br />
Slenkdalkoors is voorbeelde van virussiektes wat net deur<br />
voorafinenting voorkom kan word.<br />
biesmelk vanaf die koei ontvang. Maar van dag een af word<br />
die onvolwasse immuunstelsel van die kalf blootgestel<br />
aan vreemde stowwe (antigene) in die omgewing wat<br />
die kalf se liggaam binnedring deur die bek, neus, ander<br />
slymvliese en ook die vel. Die jong kalf se immuunstelsel<br />
reageer wel op die blootstelling aan siekteveroorsakende<br />
organismes maar die reaksie is net stadiger, swakker en<br />
makliker oorkombaar. Die blootstelling veroorsaak dat<br />
die immuunstelsel van die kalf volwassenheid bereik teen<br />
ongeveer ses maande ouderdom.<br />
Teen drie maande is die biesmelkimmuniteit reeds laag<br />
en kan kalwers vir die eerste keer doeltreffend aan<br />
entstowwe blootgestel word. Dit sal net in baie spesifieke<br />
gevalle (uitgesonder hartwater- en paratifusinenting),<br />
en op aanbeveling van jou veearts, nodig wees om<br />
47
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
48<br />
Tabel 1: Tipes entstowwe en hul beskrywing<br />
Tipes entstowwe Beskrywing en voorbeeld<br />
Geïnaktiveerde<br />
gifstowwe<br />
(toksiene)<br />
Dooie of<br />
geïnaktiveerde<br />
entstowwe<br />
Lewende<br />
verswakte<br />
entstowwe<br />
DNS of<br />
subeenheidentstowwe<br />
Klostridiumentstowwe is ’n voorbeeld hiervan. Die organisme word gekweek en in die proses<br />
vervaardig dit toksiene (wat die dier sou siek maak indien dit natuurlik daaraan blootgestel<br />
was). Die organismes en toksiene word dan geïnaktiveer sodat dit nie meer die dier kan<br />
siek maak nie, maar wel ’n spesifieke immuunreaksie teen die organismes en toksiene kan<br />
stimuleer. Die beskerming is gewoonlik nie langdurig nie en daarom is herinenting elke ses<br />
maande of jaarliks nodig.<br />
Die organismes kan ook gekweek en dan doodgemaak word sodat dit ook nie meer die siekte<br />
kan veroorsaak nie, maar dat dit wel ’n immuunreaksie teen die organisme self kan stimuleer.<br />
’n Voorbeeld hiervan is ’n geïnaktiveerde BVD-entstof. Dit stimuleer hoofsaaklik die B-selle en<br />
die vorming van teenliggame. In die meeste gevalle is dit nodig om die entstof twee maal toe<br />
te dien vir volwaardige beskerming.<br />
Deur navorsing is daar ook organismes gevind wat baie na verwant is aan die<br />
siekteveroorsakende organisme, maar wat nie die diere siek maak nie. Sulke organismes<br />
word dan as ’n entstofstam gebruik. Een van die beste voorbeelde is die stam wat in die<br />
miltsiekte-entstof gebruik word. Die entstowwe stimuleer gewoonlik ook beide die B-selle<br />
en T-selle om te verdeel en veroorsaak oor die algemeen ’n langer beskerming. Daar is<br />
wel lewende entstowwe wat só ’n hewige reaksie veroorsaak, dat hulle onder andere nie in<br />
dragtige diere gebruik kan word nie. Met die gebruik van hierdie entstowwe moet die voorskrif<br />
van die veearts baie noukeurig gevolg word.<br />
Die nuwe-generasie entstowwe waaraan navorsers nou al meer as tien jaar werk, is die<br />
subeenheid-entstowwe. Hier word gepoog om net die stukkie van die organisme wat die<br />
‘kode’ dra, te isoleer en te vermeerder sodat dit as ’n veilige en hoogs spesifieke entstof<br />
gebruik kan word. Die tipe entstowwe sal binne die volgende tien jaar op die mark verskyn.<br />
voor die ouderdom van drie maande te begin met ’n<br />
entingsprogram vir vleisbeeste.<br />
Belangrikste entstowwe<br />
Siektes wat deur die klostridium-familie veroorsaak<br />
word, is van die belangrikste siektes waarteen kalwers<br />
vanaf drie maande geënt moet word. Die belangrikste<br />
was altyd lamsiekte en sponssiekte. Omdat boere<br />
normaalweg baie getrou hierteen ingeënt het, word die<br />
siektes minder gesien.<br />
Die voorkoms van ander siektes wat deur die<br />
klostridium-familie ook veroorsaak word, neem toe<br />
soos dikkopsponssiekte, kwaadaardige edeem,<br />
bloedpens en rooiderm. Dit is belangrik om die<br />
teenwoordigheid van die siektes op jou plaas te bevestig<br />
en daarom moet enige jong dier, wat vinnig (akuut)<br />
sonder siektetekens vrek, na ’n veearts geneem word<br />
vir ’n nadoodse ondersoek. Entstowwe wat beskerming<br />
teen die meeste klostridiale siektes kan verleen, is net<br />
vanaf u veearts beskikbaar.<br />
Die ander belangrike siekteveroorsakende organismes<br />
om teen te ent, is virussiektes wat die slymvliese van<br />
kalwers (maagdermkanaal en asemhalingsweë) kan<br />
aantas, en dan ook ’n onderdrukkende effek het op<br />
die totale immuunstelsel van die kalf. Die belangrikste<br />
is om teen beesvirusdiarree (BVD) en infeksieuse<br />
beesrinotrageïtus (IBR) te ent. Dit moet ook op<br />
aanbeveling van die veearts gedoen word waar die<br />
spesifieke entstowwe dan ook beskikbaar is.<br />
Volgens wet moet miltsiekte-entstof aan alle diere,<br />
insluitend kalwers, een keer per jaar toegedien word. So<br />
ook moet alle verse tussen die ouderdom van drie en<br />
agt maande eenmalig met Brucella S19 geënt word.<br />
Bloedentstowwe moet ook altyd oorweeg word indien<br />
vrektes weens rooiwater, galsiekte en hartwater<br />
steeds jaarliks ’n probleem op die spesifieke plaas is. Dit<br />
is uiters belangrik om die entstof reg te hanteer en korrek<br />
toe te dien. Kalwers moet dan ook binne ’n periode van<br />
drie tot ses maande ná die enting aan die natuurlike<br />
siekte blootgestel word.<br />
Vervangingsverse<br />
Hierdie diere gaan vir ’n lang periode in die kudde bly.<br />
Daarom is dit nodig om ’n volledige inentingsplan te<br />
ontwikkel om hulle aan al die nodige siekteveroorsakende<br />
organismes bloot te stel. Die periode nadat die verse<br />
gespeen is totdat hulle vir die eerste keer gedek word, is<br />
die ideale geleentheid omdat hulle nie onder baie stres<br />
verkeer nie en ook nog nie dragtig is nie.<br />
Die gebruik van die volgende entstowwe kan hier<br />
oorweeg word:<br />
• Knopvelsiekte-entstof.<br />
• Slenkdalkoorsentstof.<br />
• Driedaestywesiekte-entstof.<br />
• Breëspektrumklostridiumentstof.<br />
• Lamsiekte-entstof.<br />
• Miltsiekte-entstof.<br />
• Pasteurella leukotoksien-entstof.<br />
• Brucella RB51-entstof.
Omdat die periode oor langer as ’n jaar<br />
strek, kan die entstowwe herhaal word,<br />
wat in sekere gevalle ’n langtermyn<br />
beskerming sal verleen.<br />
In voorbereiding vir die eerste dekseisoen<br />
kan daar een maand voor die begin<br />
van die dekseisoen, geënt word teen<br />
die siektes wat swak besetting of<br />
dragtigheidsverliese kan veroorsaak. Dit<br />
is vibriose, beesvirusdiarree (BVD) en<br />
infeksieuse beesrinotrageïtis (IBR).<br />
Volwasse diere<br />
Die basiese entstowwe wat jaarliks<br />
herhaal moet word indien die diere<br />
doeltreffend as kalwers en verse ingeënt<br />
is, is lamsiekte, sponssiekte en miltsiekte.<br />
Die nodigheid van ander entstowwe sal<br />
afhang van spesifieke probleme wat in<br />
die kudde of in die spesifieke omgewing<br />
ondervind word.<br />
Hierdie artikel is opgestel deur die<br />
Veearts Netwerk wat tans ’n beplande<br />
kudde gesond heids-en-produksie<br />
stelsel vir Suid-Afrikaanse<br />
vee boere ont wikkel. Dit sal na<br />
ver wagting bin ne die vol gende 24<br />
maande land wyd bekend gestel<br />
word.<br />
VP1012 Inentingsplan<br />
’n Plan vir jou kudde<br />
’n Inentingsplan vir jou eie kudde kan<br />
net doeltreffend in samewerking met jou<br />
veearts ontwikkel word. Die agtergrond<br />
ten opsigte van die werking van die<br />
immuunstelsel en die verskillende<br />
soorte entstowwe soos in hierdie artikel<br />
deurgegee is, is baie vereenvoudig. Jou<br />
veearts beskik oor diepgaande kennis<br />
van die verskillende siektes en die<br />
doeltreffendste manier om dit te voorkom<br />
waar die gebruik van entstowwe een van<br />
die belangrikste hulpmiddels is.<br />
Dit is baie belangrik om te besef dat<br />
die gebruik van entstowwe baie maklik<br />
kan faal, omdat die verkeerde entstof<br />
gebruik is, of omdat die entstof nie reg<br />
geberg of hanteer is nie. Die verkeerde<br />
gebruik van entstowwe kan ook groot<br />
produksieverliese veroorsaak, veral in<br />
baie jong of dragtige diere.<br />
Die gebruik van entstowwe moet op<br />
’n beplande basis geskied, omdat dit<br />
nie soos ander behandelings aan diere<br />
gegee word wat reeds die siekte onder<br />
lede het nie. Dit is ’n kostedoeltreffende,<br />
en in baie gevalle die enigste, manier om<br />
verliese deur sekere siektes te voorkom.<br />
’n Inentingsplan kan net deur die<br />
plaaslike veearts opgestel word, want hy<br />
of sy ken die omgewings-omstandighede<br />
en siektes binne die betrokke gebied.<br />
Indien ’n inentingsplan deur die plaaslike<br />
veearts opgestel is, sal hy/sy jou ook<br />
herinner wanneer dit tyd is om die<br />
entstowwe te bestel en toe te dien.<br />
49
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
52<br />
Karkaskompetisies:<br />
Lesse vir die rooivleisprodusent<br />
Izak Hofmeyr<br />
By ’n onlangse veiling waar ’n bekende voerkraalagent redelik baie kalwers<br />
aangekoop het, vertel Rudi van der Westhuizen, uitvoerende direkteur van SAMIC,<br />
word hy gevra wat die beste kalf vir ’n voerkraal is. Natuurlik het die boere verwag<br />
dat hy oor rasse gaan praat. Sy antwoord was egter: “Die goedkoopste kalf.”<br />
Wat is die boodskap? Met moderne rantsoene en<br />
veeartsenykundige middels kan ’n mens die produksiepotensiaal<br />
van enige gesonde kalf in die voerkraal só<br />
manipuleer, dat die verskil tussen rasse weglaatbaar<br />
raak. Die enigste kriterium wat werklik ’n invloed op<br />
winsgewendheid het, is die aankoopprys.<br />
“Gee my enige vleisbeesras en ek sal vleis aan<br />
hom sit. Selfs bouvorm is nie meer so belangrik nie.<br />
Voertegnologie is al so gevorderd dat jy binne 105 dae<br />
’n speenkalf kan afrond tot op die optimale slaggewig<br />
sonder enige probleme. Die enigste ding waaraan jy<br />
egter nie kan verander nie, is die vetverspreiding op die<br />
karkas. Dit is ’n genetiese kenmerk.<br />
Vetverspreiding en -persentasie<br />
“Vetverspreiding is die enigste plek waar die een ras ’n<br />
kompeterende voordeel bo ’n ander ras kan behaal. Die<br />
res kan met tegnologie beheer word.”<br />
Meer as 80% van die Suid-Afrikaanse vleismark is<br />
op A2- en A3-graderings gemik. Dit is die aanvraag<br />
in die mark en wat die voerkraal uitstekend lewer.<br />
Egalige vetverspreiding, sê hy, is waar die knoop<br />
lê. Volgens navorsing wat onder andere deur die<br />
Landbounavorsingsraad (LNR) gedoen is, is punte<br />
geïdentifiseer waar vet gemeet kan word en wat<br />
aanduidend is van egalige vetverspreiding.<br />
“Een van die kriteria by karkasbeoordeling is die<br />
vetpersentasie, wat soveel as 75% tel. Dit is belangrik<br />
ter wille van die gesondheid van die verbruiker. Let wel,<br />
die verbruiker het nog nooit gesê hy wil nie vet hê nie,<br />
maar eerder dat hy nie te veel vet wil hê nie. Verder stem<br />
dit ooreen met ons klassifikasiestelsel, waar ’n 2 vir vet<br />
eintlik maer is en ’n 3 medium is.”<br />
Die norme vir die vetinhoud van vleis in Suid-Afrika<br />
verskil hemelsbreed van ander lande, soos die VSA. “Die<br />
Amerikaners voer hulle beeste baie vetter as ons en hulle<br />
slag baie ouer as ons, en dus ook baie swaarder. Die<br />
rede hiervoor is dat as hulle die onderhuidse vet afsny,<br />
hulle baie goeie marmering in die vleis kry.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
54<br />
“Die fases van vetontwikkeling is eerstens onderhuidse<br />
vet, dan interspiervet en dan die laaste fase, naamlik<br />
intraspiervet. Dit is hierdie laaste twee fases van<br />
vetontwikkeling wat deur lande soos Amerika as<br />
marmering so hoog op prys gestel word. Ons, aan die<br />
ander kant, ken dit glad nie omdat ons heeltemal te vroeg<br />
daarvoor slag, en ook omdat ons diere juis nie vet gevoer<br />
word nie. Ons graderingstelsel is geskoei op maer vleis.<br />
Die tradisionele behoefte in Suid-Afrika is so twee tot vyf<br />
millimeter onderhuidse vet aan ’n biefstuk.”<br />
Tendense en verandering<br />
Die vleismark het die afgelope dekade of twee ook<br />
aansienlik verander. Afgesien van supermarkte wat die<br />
mark op groot skaal betree het, het die opheffing van<br />
beskerming ook slaghuise geraak.<br />
“In die vorige bedeling, met regulering en beskerming,<br />
is slaghuise streng gereguleer. Permitte vir slaghuise is<br />
onder streng kriteria uitgegee en het onder andere die<br />
minimum afstand tussen twee slaghuise voorgeskryf.<br />
Nou is dit heeltemal anders. Twee slaghuise kan reg<br />
langs mekaar oopmaak. Hulle moet op grond van diens,<br />
prys en gehalte met mekaar meeding.<br />
“Met verloop van tyd het die aanbieding van rooivleis ook<br />
totaal verander. Waar slaghuise vroeër sye, of halwes,<br />
bestel het, het dit later kwarte geword. Deesdae bestel hulle<br />
spesifieke snitte. Die bedryf het geweldig gediversifiseer en<br />
na gelang van die gebied waarin die slaghuis geleë is, sal<br />
sekere snitte meer gewild wees as ander.”<br />
’n Ander tendens wat vinnig toeneem, sê hy, is dat<br />
abattoirs toenemend ontbeningsaanlegte oprig. Dit lei<br />
tot ’n veranderende behoefte wat karkasgewig betref. Die<br />
vetbehoefte sal waarskynlik vir die afsienbare toekoms<br />
dieselfde bly, glo hy, maar daar is ’n besliste verskuiwing<br />
in die vraag na ’n beter vleis-tot-been-verhouding.”<br />
Been en vleis<br />
Sy verwagting is dat die bouvorm van vee baie<br />
belangriker gaan word in die abattoir, en dat een van die<br />
deurslaggewende faktore die verhouding tussen vleis en<br />
been gaan wees – minder been en meer vleis.<br />
“Daar is basies net twee maniere om die persentasie<br />
vleis relatief tot die persentasie been te vermeerder –<br />
deur diere met fyner beenstrukture te teel, of om groter<br />
diere wat baie swaarder word te teel.<br />
“Hierdie, na my mening, is ’n sterk oproep tot die<br />
stoetbedryf om baie mooi te besin oor wat hulle moet<br />
produseer in die vorm van bulle vir die kommersiële<br />
produsent om meer vleis en minder been te produseer.<br />
“Die doelwit moet wees om ’n gemiddeld van 15% aan<br />
been ten gunste van vleis te verloor. Of jy dit nou doen<br />
deur op rasse wat bekend is vir hulle fyn beenstruktuur te<br />
konsentreer, of deur diere te teel met die potensiaal om<br />
heelwat swaarder te slag, die keuse is joune.”<br />
Die geldsnitte<br />
Vir baie jare het die bedryf hom blind gestaar teen<br />
bonkige karkasse. Dit is nie waar die waarde van ’n<br />
karkas lê nie, sê Rudi.<br />
“Die geldsnitte op ’n karkas is die primarib, voorrib, lende,<br />
kruis en die beeshaas of filet. Die manier om meer van<br />
hierdie snitte te kry is om die karkas langer te maak. Dit<br />
maak dus sin om vir langer karkasse in jou teelprogram<br />
te selekteer, want dit is waar die meeste waarde aan ’n<br />
karkas toegevoeg kan word.”<br />
Die uitdaging aan die rooivleisprodusent gaan toenemend<br />
vir hierdie twee eienskappe, of ’n kombinasie van<br />
die twee wees, naamlik fyner beenstruktuur en beter<br />
bespiering op ’n langer karkas. Die uitdaging aan die<br />
stoetboer is om hierdie eienskappe beskikbaar te stel<br />
aan die kommersiële produsent.<br />
“Hiermee saam sal die vraag na swaarder karkasse vir<br />
die ontbeningsaanleg ook sterker word. Daar is na my<br />
mening geen kwessie nie, dat ons in die nabye toekoms<br />
teen swaarder gewigte gaan slag.”<br />
Daar is natuurlik die kwessie van praktiese beperkings,<br />
waarsku hy egter. “Teoreties kan ’n karkas nie te lank<br />
wees nie. Hoe langer hoe beter. Maar daar is bepaalde<br />
beperkings by ’n lewendige bees wat te lank is. Daar is<br />
dus uiteraard grense waarbinne ’n optimale lengte val.<br />
“In dieselfde asem kan ’n mens die verandering in<br />
slaggewig ook noem. Vir die laaste klompie jare is die<br />
riglyn van supermarkte 255 kg. Onlangs het ek egter<br />
geluide begin hoor dat hulle van volgende jaar af<br />
swaarder karkasse wil hê.”<br />
Karkaskompetisies<br />
Die kriteria vir die onderskeie karkaskompetisies sal dus<br />
ook aangepas word en dit sal ’n groot invloed hê op van<br />
die groter, laatryp rasse, glo Rudi. Hierdie groterraamdiere<br />
sal gaandeweg, soos die slaggewigvereiste hoër raak, al<br />
meer tot hulle reg kom.<br />
“Om af te sluit: indien rooivleisprodusente ’n huistoeneemboodskap<br />
van die nasionale karkaskompetisie<br />
wil hê, is dit om langer diere te teel met ’n goeie vleis-totbeenverhouding,<br />
wat gereed is om teen ongeveer 300 kg<br />
geslag te word, en wat ’n egalige vetverspreiding oor die<br />
hele karkas gee,” sê hy.<br />
Rudi van der<br />
Westhuizen
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
56<br />
Tegnologie, vrugbaarheid en veiligheid<br />
Izak Hofmeyr<br />
Kyk ’n mens terug oor die ontwikkeling van tegnieke om vrugbaarheid te verbeter,<br />
is dit duidelik dat wat ’n klompie dekades gelede as wetenskapsfiksie beskou is,<br />
nou algemeen gebruik word. ’n Paar rolspelers in die bedryf gee hulle menings oor<br />
waar ons tans staan rondom die kwessie van tegnologiese ontwikkelinge wat vrugbaarheid<br />
beïnvloed.<br />
Roy Dixon, hoofbestuurder: CRV Xseed<br />
Daar is ’n gesegde wat min of meer die volgende sê: “ ’n<br />
Lui boer onthoring nie sy beeste nie. ’n Baie lui boer merk<br />
nie eens sy beeste nie. Maar ’n @##$ lui boer het nie<br />
eens ’n vaste dekseisoen nie!”<br />
Kunsmatige inseminasie (KI) verteenwoordig ’n<br />
ongelooflike tegnologiese deurbraak in die geskiedenis<br />
van veeproduksie. Maar, meer as enige tegnologiese<br />
prestasie, het KI boere as’t ware gedwing om hulle<br />
bestuur op ’n hoër vlak te hanteer. KI het dit as ’n<br />
gegewe dat die gebruiker van hierdie tegnologie van<br />
hoogstaande bulle gebruik maak, wat dus die genetiese<br />
peil van sy kudde positief beïnvloed. Maar daarmee<br />
saam moet die boer sy rekordhouding opskerp – iets wat<br />
min kommersiële boere doen.<br />
Met hittesinkronisasie word meerderwaardige genetika<br />
op koeie gebruik. Die koeie is goed aangepas by die<br />
omstandighede op die plaas en is baie beter geneig om<br />
van KI te vat. Verse wat uit KI gekry word, word gewoonlik<br />
in die kudde behou.<br />
Met KI word die kudde in ’n dekseisoen gedwing – jy kan<br />
jou koeie kry om gedurende ’n baie kort periode te kalf.<br />
Koeie wat nie met KI vat nie, en ook nie met opvolgbulle<br />
nie, word dan uitgeskot. Jy is dus eintlik besig om indirek<br />
vir vrugbaarheid te selekteer as jy van KI gebruik maak.<br />
Tydens ’n onlangse toer na Brasilië het ek besef hoe min<br />
ons in Suid-Afrika van KI gebruik maak. Die Brasiliane<br />
berei hulle koeie veertig dae ná kalwing voor vir KI<br />
– ons praat van duisende koeie op een slag wat vir KI<br />
gesinkroniseer word.<br />
Hier in Suid-Afrika voel die meeste kommersiële boere<br />
dat dit te veel werk is om te KI. Ek glo dit is net ’n<br />
verskoning vir swak bestuur.<br />
Prof Esté van Marle Köster:<br />
Universiteit van Pretoria<br />
Die ontwikkeling van molekulêre tegnologie en ontdekking<br />
van verskillende tipes DNS-merkers, spesifiek die enkelnukleotiede<br />
polimorfisme, oftewel SNP-merkers, bied<br />
potensiaal vir genomiese seleksie van plaasvee. Die<br />
genomiese inligting wat vanuit die identifisering van die<br />
SNP’s verkry kan word, is veral van belang vir eienskappe<br />
met lae erfbaarhede soos vrugbaarheid.<br />
Deur gebruik te maak van genomiese inligting kan<br />
vrugbare diere met hoër akkuraatheid geïdentifiseer word.<br />
Die implementering van genomiese seleksie is egter nie ’n<br />
eenvoudige proses nie en ook nie goedkoop nie.<br />
Die huidige beskikbare SNP-skyfies is rasspesifiek en<br />
elke ras moet eers ’n verwysingspopulasie vestig en
die SNP binne die betrokke ras identifiseer en bevestig<br />
(toets). Die minimum bulle vir ’n verwysingspopulasie is<br />
1 000 waarvan daar biologiese materiaal asook fenotipeinligting<br />
beskikbaar is. Die SNP’s moet dan in ’n verdere<br />
250 diere getoets word voordat dit in roetinetoetsing<br />
gebruik en in die huidige teelwaardeberamings ingesluit<br />
kan word.<br />
Ons moet in gedagte hou dat ’n eienskap soos<br />
vrugbaarheid wat by genomiese seleksie kan baat,<br />
egter volledig en akkuraat aangeteken moet wees vir<br />
die bou van ’n verwysingspopulasie en toetspopulasie.<br />
Genomiese seleksie is slegs ’n addisionele hulpmiddel<br />
in die seleksieproses. Daar is geen kortpad tot die<br />
verbetering van vrugbaarheid nie. Die aantekening van<br />
prestasiedata, stambome en ander bestuursrekords bly<br />
’n noodsaaklike stap in die suksesvolle gebruik van enige<br />
biotegnologie of genomika tot ons beskikking.<br />
Dr Munro Marx, besturende direkteur:<br />
Unistel Dieredienste<br />
Elke suksesvolle veeteeleenheid moet ’n duidelike<br />
teeldoelwit nastreef. Hierdie teeldoelwit word bereik deur<br />
goeie, betroubare seleksie en kruisings. DNS-toetse dra<br />
grootliks by tot korrekte seleksiebesluite.<br />
Vrugbaarheid is die eerste prioriteit vir ’n winsgewende<br />
veeproduksieonderneming. Vrugbaarheid word gemeet<br />
deur die tussenkalfperiode (TKP), wat op ’n aanvaarbare<br />
minimum gestabiliseer moet word, kalfgemak by moere,<br />
dragtigheidspersentasie by verse en langlewendheid.<br />
Daarteenoor moet bulle ook ’n sterk bydrae maak deur<br />
hul vermoë om te werk.<br />
DNS-tegnologie is ’n goeie hulpmiddel wat grootliks kan<br />
bydra tot die bereiking van vrugbaarheidsdoelwitte. Dit<br />
stel die teler in staat om:<br />
• Die integriteit van sy kuddeboek te verseker.<br />
• Verbeter sy kennis oor kuddedinamika.<br />
• Om ongewenste genetiese toestand uit te selekteer en<br />
te teel.<br />
• Om vas te stel welke bul watter nageslag teel.<br />
• Om ’n bul se dekvermoë te bepaal om sodoende bulle<br />
met lae libido en of dekvermoë te elimineer.<br />
• Om korrekte kruisings te doen om kalwingsgemak te<br />
verseker en dragtigheidspersentasie te verhoog.<br />
Genetiese profiele soos die Igenity-toets gee ook ’n<br />
sterk aanduiding van ’n dier se vrugbaarheid met<br />
resultate vir kalwingsgemak, langslewendheid en versdragtig<br />
heids persentasie. Met die koms van volledig<br />
genomiese profiele is dit nie net moontlik om ’n dier se<br />
unieke genomiese data in ’n werkbare vorm beskikbaar<br />
te stel nie, maar sodra genoeg diere getoets is, kan<br />
rasspesifieke genomiese profiele met genetiese<br />
teelwaardes vir elke dier bepaal word.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
58<br />
Veiligheid<br />
Hoewel tegnologiese ontwikkeling grootliks daartoe gelei<br />
het dat genetiese verbetering verhaas en vergemaklik<br />
word, is die potensiaal vir siekteverspreiding ook daar.<br />
Volgens dr Robert Treadwell van Embrio Plus by<br />
Brits, is siektebeheer in die bedryf ’n veeartsenykundige<br />
aangeleentheid en neem sy organisasie alle stappe<br />
moontlik om binne die Wet op Dieregesondheid op te<br />
tree en sodoende te verseker dat ’n hoë-kwaliteit en<br />
veilige produk aan hulle kliënte beskikbaar gestel word.<br />
“Daar is ’n algemene wanpersepsie, verduidelik hy, dat die<br />
bevriesingsproses van semen die geslagsiektes wat deur<br />
bulsemen en dekking versprei kan word, sal inaktiveer.<br />
Dit is ongelukkig bewys dat die meeste bakterieë,<br />
virusse en selfs protosoa soos Trichomonas, wel die<br />
bevriesingsproses oorleef en dus deur KI met besmette<br />
bevrore semen oorgedra kan word. Daar is dus ’n<br />
definitiewe risiko om geslagsiektes in ’n kudde te kry deur<br />
middel van KI. Ander siektes wat ook baie maklik oorgedra<br />
word deur semen is beesvirusdiarree (BVD), infeksieuse<br />
beesrinotrageïtis (IBR), ensoötiese beesleukose (EBL) en<br />
selfs moontlik Slenkdalkoors (RVF).<br />
Om hierdie gevaar te voorkom, verduidelik hy, moet baie<br />
spesifieke maatreëls getref word. Bulle moet in isolasie<br />
gehou word in ’n geakrediteerde kwarantynstasie, waar<br />
alle ander ‘in-kontak’ diere aan dieselfde kwarantynvereistes<br />
voldoen.<br />
“Gedurende ’n pre-kwarantynperiode,” verduidelik hy,<br />
“word gereelde kliniese inspeksies asook drie skedewasse<br />
gedoen. Bloed- en semenmonsters word<br />
weggestuur vir geslags- en ander siektes soos deur die<br />
wet voorgeskryf. Nadat die siektetoetse se uitslae ontvang<br />
is, mag semen gekollekteer word. Die semen word dan<br />
ook met sekere antibiotika in die verdunningsmedium<br />
behandel en monsters van die bevrore semenstrooitjies<br />
word ook getoets. Na afloop van die kolleksies word die<br />
bulle weer getoets voor hulle ontslaan word. Gereelde<br />
Hoewel tegnologiese<br />
ontwikkeling grootliks<br />
daartoe gelei het<br />
dat genetiese<br />
verbetering verhaas<br />
en vergemaklik word,<br />
is die potensiaal vir<br />
siekteverspreiding ook<br />
daar.<br />
inspeksies deur die Staatsveearts in die gebied waar die<br />
kwarantynstasie geleë is, word ook gedoen.”<br />
Die belangrikste siektes waarvoor getoets moet word<br />
is Tuberkulose, brusellose (besmetlike misgeboorte),<br />
trigomoniase, vibriose, leptospirose, EBL en BVD. By<br />
Embrio Plus, sê hy, toets hulle ook die diere vir IBR, RVF<br />
en knopvelsiekte.<br />
Kleinvee<br />
Die prosesse waardeur beide semen en embrio’s moet<br />
gaan om aan internasionale standaarde te voldoen,<br />
verduidelik dr Fanie Steyn van Ramsem buite<br />
Bloemfontein, is veelvuldig. Dit sluit onder andere in dat:<br />
• Buiten dat die embrio/semen skenkerdier klinies<br />
gesond moet wees, moet die skenkerdiere ’n hele<br />
reeks gesondheidstoetse ondergaan teen alle siektes<br />
wat deur die invoerland/kliënt as risiko beskou word.<br />
Hierdie gesondheidsprotokolle word opgestel deur<br />
die departement dieregesondheid van die land<br />
van invoer en moet gesertifiseer word deur die<br />
staatsveeartsenydienste van die uitvoerland. Alle<br />
gesondheidstoetsuitslae en kwarantynstasies moet<br />
negatief toets vir al die siektes in die protokol.<br />
• Embrio’s word verder ook gewas deur verskillende<br />
vloeistofmedia, insluitend Tripsien, ’n ensiem wat<br />
enige proteïenstrukture (soos bakterieë en virusse)<br />
wat aan die embriowand aangeheg is, inaktiveer. Die<br />
vloeistofmedia waarin embrio’s gespoel en gewas<br />
word, bevat ook verskillende antibiotika wat bakterieë<br />
inaktiveer.<br />
• Ramme wat op ’n kwarantyn- of KI-stasie staan word<br />
apart gehuisves in individuele hokke. Die ramme<br />
word gereeld klinies gemonitor vir vroegtydige<br />
waarneming van enige siektesimptome. Palpasie<br />
van ramme se testikels is van baie waarde, omdat<br />
dit die eerste tekens van infeksie kan aandui, soos<br />
swelling, inflammasie of absesvorming. Die hokke van<br />
die ramme word gereeld ontsmet en skoongemaak,<br />
en kos en water word apart vir elke ram gevoer. Die<br />
semen word asepties in ’n gesteriliseerde kunsvagina<br />
en glasware gekollekteer. Vandaar word die saad in ’n<br />
semenlaboratorium geprosesseer.<br />
In die verdunningsproses word ’n spesiale be vrie singsmedium<br />
toegevoeg tot die saad. Hierdie be vrie singsmedium<br />
bevat ’n reeks antibiotika’s wat die meeste<br />
bakterieë in die saad behoort te inaktiveer. Ramme se saad<br />
word ook gemonitor vir die teenwoordigheid van neutrofiele<br />
(of etterselle), wat sou dui op infeksie. Indien neutrofiele<br />
waargeneem word, sal ’n kultuur van die saad gekweek<br />
word om die oorsaak en moontlike behandeling van die<br />
infeksie te bepaal. Saad word dan gevries in vloeibare<br />
stikstof by minus 196°C en gestoor by daardie temperatuur,<br />
wat ongunstig is vir die meeste lewendige organismes.<br />
Spesifieke siektes<br />
Vir beide embrio’s en semen is daar spesifieke siektes wat<br />
’n hoë of lae oordragrisiko inhou. Die risiko kan natuurlik<br />
nooit totaal uitgeskakel word nie. Hierdie spesifieke<br />
siektes en voorkomingsmaatreëls word breedvoerig in<br />
die Wêreld-organisasie vir Dieregesondheid (OIE) se<br />
Terrestrial Manual gelys.<br />
Die OIE beskryf ook die vereistes waaraan ’n<br />
kwarantynsentrum en KI-stasie moet voldoen om<br />
sodoende die oordrag van infeksies en reproduktiewe<br />
siektes (soos Brucella ovis) tot ’n minimum te beperk.<br />
Indien die korrekte, voorgeskrewe prosedures dus<br />
stiptelik gevolg word, word die oordrag van infeksiesiektes<br />
deur saad en embrio’s tot ’n baie lae vlak<br />
beperk. Dus bestaan daar ’n baie lae risiko vir kliënte<br />
wat gebruik maak van semen of embrio’s afkomstig van<br />
geregistreerde kwarantyn- en KI-sentrums.<br />
SB1012 Vrugbaarheid en siektes
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
60<br />
Genomiese seleksie<br />
’n Nuwe rigting genetiese verbetering<br />
Dr Helena Theron, Dr Donagh Berry, Dr Japie van der Westhuizen, & Prof Esté van Marle-Köster<br />
Sedert die ontwikkeling van DNA-tegnologie die afgelope twee dekades, is dit nou<br />
moontlik om die DNA-fragmente wat met verskille in prestasie geassosieer word, te<br />
bepaal. Die fragmente wat deur middel van SNP-merkers geïdentifiseer word, voorsien<br />
inligting wat direk geassosieer kan word met die eienskap wat deur telers verbeter wil word.<br />
Genomiese inligting kan gebruik word om BLUPteelwaardes<br />
meer akkuraat te voorspel. Genomiese<br />
seleksie word internasionaal reeds ’n paar jaar suksesvol<br />
toegepas in melkbeesteelt by die seleksie van bulle, en<br />
het ook potensiële toepassing in vleisbeesteelt en ander<br />
plaasvee.<br />
Hoewel die DNA in elke sel opgebou word uit ’n alfabet<br />
van biljoene molekules, bestaan die alfabet net uit vier<br />
verskillende ‘letters’, naamlik A, C, G en T (Figuur 1).<br />
Verskille in DNA-letters tussen individuele diere kan<br />
gekoppel word aan verskille in prestasie, dit wil sê die<br />
variasie wat tussen diere voorkom. Hierdie verskille in<br />
die DNA staan bekend as SNP’s (Single Nucleotide<br />
Polymorphisms), en word uitgespreek as ‘snips’.<br />
Teelwaardeberaming en SNP’s<br />
Teelwaardes vir beeste word beraam deur die dier<br />
se meting vir ’n eienskap asook sy ouers en ander<br />
verwantes se metings in ag te neem. Die dier word binne<br />
konteks van ’n kontemporêre (behandelings-) groep<br />
gemeet, sodat daar vir omgewingseffekte gekompenseer<br />
kan word. SNP-inligting word bygevoeg as ’n addisionele<br />
bron van inligting om teelwaardes mee te beraam en<br />
akkuraatheid van teelwaardes te verhoog, veral van<br />
jonger diere (Figuur 2).<br />
Die akkuraatheid van ’n dier se BLUP-teelwaarde met<br />
bekende stamboominligting en ’n meting vir ’n eienskap<br />
soos speengewig, is gewoonlik in die omgewing van<br />
30% (afhangende van die oorerflikheid van die betrokke<br />
eienskap). Sodra daar ’n paar nageslag ook geweeg<br />
word, sal die dier se akkuraatheid van teelwaarde<br />
beraming verhoog na ongeveer 60% en dan stadig<br />
toeneem soos wat meer nageslag gemeet word.<br />
Indien SNP-inligting ook in ag geneem word, sal die dier<br />
se akkuraatheid van teelwaardeberaming voordat hy<br />
nageslag het, reeds in die omgewing van 54% wees,<br />
en sodra net ’n paar nageslag bykom, reeds so hoog<br />
as 90% plus wees (Figuur 2). SNP-inligting se bydrae<br />
tot diereteelt is dus dat die teelwaardevoorspelling<br />
reeds baie gou meer akkuraat is. Seleksie is dus meer<br />
doeltreffend op jonger diere. Dit verlaag die generasie-<br />
Figuur 1:<br />
Verskille in die DNA-alfabet word geassosieer met<br />
verskille in gene en variasie tussen diere<br />
Bron: US Department of Energy Human Genome Project
interval (gemiddelde ouderdom van teeldiere) en<br />
verseker dus vinniger seleksie vordering.<br />
Seleksie gebaseer op genomiese inligting is veral van<br />
waarde by eienskappe soos vrugbaarheid en ekonomies<br />
belangrike eienskappe wat laat in die lewe gemeet word,<br />
byvoorbeeld melk (speen maternaal) en langslewendheid.<br />
Teeldoelwitte<br />
Met genomiese seleksie kan daar baie vinniger genetiese<br />
vordering gemaak word. Indien daar egter nie baie<br />
noukeurig teeldoelwitte gestel word nie, kan daar ook<br />
baie vinniger moeilikheid kom!<br />
Die heel belangrikste vereiste vir teling is dus nog steeds<br />
dat daar ’n teeldoelwit moet wees. Weens die feit dat<br />
eienskappe gewoonlik almal tot ’n mindere of meerdere<br />
mate aanmekaar gekoppel is, is die nuutste neiging dat<br />
daar eerder vir die sogenaamde ‘aggregate genotype’<br />
geselekteer word, eerder as vir enkele eienskappe een<br />
op ’n slag. ’n Teeldoelwit word dus saamgevat in ’n<br />
enkele seleksiewaarde wat al die ekonomies belangrike<br />
eienskappe bevat.<br />
Daar is vier hoof eienskappe vir genomiese seleksie by<br />
vleisbeeste in Suid-Afrika geïdentifiseer, naamlik:<br />
1. Seleksie-indeks: Kombinasie van al die ekonomies<br />
belangrike eienskappe, geweeg volgens genetiese en<br />
ekonomiese belang.<br />
2. Vrugbaarheid: Eienskappe met lae oorerfbaarhede<br />
baat veral by genomiese seleksie. Voorbeelde is<br />
Ouderdom Eerste Kalf (Versvrugbaarheid) met ’n h2<br />
(erfbaarheid) van om en by 23% en Tussenkalf Periode<br />
(Koeivrugbaarheid) met ’n h2 van tussen 8% en 11%.<br />
3. Melk (maternaal): Hierdie eienskap is belangrik<br />
vir baie telers, maar word eers laat in die leeftyd<br />
gemeet en is dus eers laat in veral bulle se leeftyd<br />
akkuraat bepaalbaar. Die erfbaarheid is in die orde<br />
van 11%. Dit maak melk dus ook ’n ideale kandidaat<br />
vir genomiese seleksie.<br />
Figuur 2:<br />
Insluiting van SNP’s verhoog akkuraatheid van teelwaarde-beraming op ’n jonger ouderdom<br />
4. Groei: Groei is ’n ekonomies belangrike eienskap,<br />
maar dis maklik meetbaar en teelwaardes het reeds<br />
vroeg in die dier se lewe hoë akkuraathede. Daar is<br />
gevolglik baie diere met akkurate teelwaardes vir groei<br />
eienskappe. Eienskappe is geboorte direk, speen<br />
direk, volwasse gewig en gemiddelde daaglikse<br />
toename.<br />
Genomiese seleksie vir SAvleisbeesrasse<br />
Dit kan nie genoeg beklemtoon word dat die<br />
implementering van ’n genomiese seleksieprogram in<br />
Suid-Afrika op ’n wetenskaplike wyse moet geskied nie.<br />
Dit is ook tot ons voordeel indien ons internasionale<br />
standaarde gebruik. Die hele proses en presies soos dit<br />
in mekaar steek, word opgesom in Figuur 3.<br />
Stap 1: Verwysingspopulasie<br />
Voordat SNP inligting tot voordeel van telers gebruik<br />
kan word, moet SNP effekte eers vir Suid-Afrikaanse<br />
toestande en populasies (rasse) bepaal word. Dit kan<br />
slegs gedoen word deur die verband tussen verskillende<br />
SNP’s en teelwaardes van bulle met baie ‘getoetste<br />
gene’ (baie nageslag) te bepaal. Hierdie groep bulle<br />
staan bekend as die verwysingspopulasie (“Reference<br />
population” of “training population”).<br />
’n Bul kwalifiseer as geskik vir die verwysingspopulasie as<br />
sy teelwaardes ’n akkuraatheid van 70% of hoër het vir die<br />
61
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
62<br />
Figuur 3:<br />
Stappe benodig vir implementering van genomiese seleksie vir ’n ras<br />
betrokke eienskappe. Dit is baie belangrik dat diere met<br />
die hele spektrum teelwaardes (van baie ‘goed’ tot baie<br />
‘sleg’) getoets word. Die enigste vereiste om ingesluit te<br />
word is dat hy ’n groot effek in die ras gehad het omdat hy<br />
’n redelike hoeveelheid nageslag gehad het.<br />
Dit word dus deur die akkuraatheid van teelwaardes<br />
bepaal. Bulle se akkuraathede verskil vir verskillende<br />
eienskappe – so byvoorbeeld mag ’n bul se akkuraatheid<br />
hoog genoeg wees vir groei of melk, maar nie vir<br />
vrugbaarheid nie. Bulle wat kwalifiseer vir SNP-ontleding<br />
kan na elke BLUP ontleding geïdentifiseer word en op ’n<br />
lys geplaas word.<br />
Bulle op die skaars-eienskap-lys, soos vrugbaarheid,<br />
asook bulle met baie nageslag maar wat reeds dood is,<br />
sal sogenaamde A-lys bulle wees, terwyl bulle wat nog<br />
leef en dalk nog nie so baie nageslag het nie, B-lys bulle<br />
sal wees. Van A-lys bulle moet daar dringend soveel<br />
as moontlik genetiese materiaal opgespoor word, veral<br />
as die bul byvoorbeeld nie ’n gestoorde haarmonster<br />
het nie. DNA wat gebruik is vir ouerskapbepaling is<br />
ongelukkig nie geskik vir SNP ontleding nie. Daar mag<br />
egter wel semen of hare beskikbaar wees van baie ou<br />
bulle wat ook baie waardevol kan wees, en hierdie<br />
monsters moet ook sovêr moontlik opgespoor word.<br />
Grootte van die verwysingspopulasie<br />
Die waarde van genomiese inligting in die BLUP<br />
ontleding hang grootliks af van die grootte van die<br />
verwysingspopulasie en die oorerfbaarheid (h2 ) van die<br />
eienskap (Figuur 4).<br />
Meeste groei eienskappe se oorerfbaarheid is<br />
byvoorbeeld in die omgewing van 35% (0.35) en<br />
word aangedui met die blou lyn in Figuur 4. Indien<br />
daar dus 2000 diere in die verwysingspopulasie is,<br />
sal die akkuraatheid van teelwaardes van jong diere<br />
met ongeveer 35% verhoog. Vir die laag oorerfbare<br />
eienskappe wat ’n h2 van 0.01 het, sal 2000 diere in die<br />
verwysingspopulasie die akkuraatheid van teelwaardes<br />
met net 10% verbeter. Daar moet dus so veel as moontlik<br />
diere in die verwysingspopulasie wees, verkieslik<br />
minstens 1000 bulle.<br />
Verwysingspopulasie te klein?<br />
Indien daar nie genoeg bulle beskikbaar is vir ’n betroubare<br />
verwysingspopulasie nie, word die volgende aanbeveel:<br />
• SNP soveel as moontlik bulle met nageslag, al is hulle<br />
akkuraatheid nog nie hoog genoeg nie.<br />
• SNP hoë akkuraatheid koeie.<br />
• Ontleed die bulle met die HD-skyfie om soveel as<br />
moontlik inligting te kry. Dit is egter nog duurder as<br />
met die ander skyfies.<br />
Al is die verwysingspopulasie klein, moet daar tog<br />
voortgegaan word om bulle te ontleed. Met tyd word<br />
meer bulle getoets en word die verwysingspopulasie<br />
groter. DNA van alle bulle wat nageslag het, moet as<br />
standaard gekollekteer en gestoor word.<br />
Stap 1: Versamel DNA-monsters<br />
SNP bepaling vereis goeie kwaliteit DNA wat verkry<br />
kan word verkieslik uit ’n bloed monster of semen.<br />
Haarmonsters kan benut word, maar lewer minder DNA<br />
en moet dus baie hare met intakte follikels bevat. Neem<br />
dus verkieslik bloedmonsters van bulle wat tans nog<br />
lewe. Enige bron van DNA, soos byvoorbeeld semen of
Figuur 4:<br />
Verhoging in akkuraatheid van GEBV’s is afhanklik van die oorerfbaarheid van die<br />
eienskap en aantal diere in verwysingspopulasie<br />
Bron: Donagh Berry. ICBF: Publications, www.icbf.com<br />
hare, moet egter opgespoor word van prominente bulle<br />
wat reeds dood is.<br />
Tegnologie is nog besig om te verbeter, so selfs van<br />
lewende bulle moet daar baie DNA versamel word vir<br />
toekomstige gebruik. Haarmonsters kan byvoorbeeld<br />
maklik en goedkoop gestoor word. (Gebruik ’n tang om<br />
minstens veertig hare van die punt van die stert uit te pluk<br />
en stoor in ’n goed gemerkte koevert, nie ’n plastiese<br />
sakkie nie).<br />
Stap 2: SNP-ontleding van monsters<br />
Tans is Ilumina die voorloper in SNP-tegnologie en het<br />
hulle die SNP-skyfies ontwikkel gebaseer op navorsing<br />
gedoen by die beste universiteite in die wêreld. Die<br />
verwysingspopulasies van die grootste rasse in die<br />
wêreld word met Ilumina-tegnologie opgestel.<br />
Slegs Illumina-skyfies (GEEN ander skyfie nie) word<br />
aanbeveel vir ontledings. Daar is ander maatskappye<br />
wat tegnologie ontwikkel het, byvoorbeeld vir geen-<br />
uitdrukking en proteomika. Vir genomiese seleksie<br />
is huidig slegs SNP’s vanaf die Illumina-skyfie<br />
internasionaal vergelykbaar. Illumina SNP’s is dus oor<br />
rasse en lande vergelykbaar, en die oorspronklike SNP<br />
data is ook beskikbaar vir verdere studies. Neem kennis<br />
dat ’n dier se SNP’s internasionaal vergelykbaar en<br />
uitruilbaar is, maar die effek van die SNP’s (SNP effekte)<br />
is afhanklik van die verwysingspopulasie en dus land en<br />
ras spesifiek.<br />
Indien u dus u diere wil laat SNP, doen dit asseblief<br />
verkieslik deur u telersgenootskap of deur ’n<br />
wetenskaplike instansie (SA Stamboek, universiteite of<br />
die L.N.R.-laboratorium) in Suid-Afrika en nie op u eie<br />
nie. Verskeie wetenskaplike instansies in Suid-Afrika is in<br />
die proses om ’n samewerkings ooreenkoms te sluit om<br />
SNP tegnologie uit te ruil, DNA te stoor, gesamentlike<br />
befondsing te beding en kostes te deel.<br />
SNP-skyfies (‘SNP-chips’)<br />
SNP staan vir ‘Single Nucleotide Polymorphism’ en dui<br />
aan waar diere se DNA verskil. Dit is as gevolg van hierdie<br />
verskille dat daar variasie tussen diere se prestasie<br />
voorkom. Dit word opgetel deur ’n DNA monster van ’n<br />
dier op ’n ‘SNP-chip’ te plaas en dit deur ’n rekenaar te<br />
laat lees, wat die volgorde van die nukleotiede bepaal.<br />
Op hierdie stadium word al drie miljard nukleotiede nie<br />
gelees nie, maar slegs ’n vooraf bepaalde hoeveelheid,<br />
afhangende van die SNP-skyfie se grootte. Daar is tans 3<br />
SNP-skyfies beskikbaar, naamlik HD, 50K en LD:<br />
• HD: Die HD (‘High Density’) skyfie het 777 962 SNP’s<br />
op. Die skyfie word gebruik om baie invloedryke bulle<br />
mee te ontleed en gee die meeste inligting.<br />
• 50K: Die 50k skyfie het 54 609 SNP’s op en word<br />
tans gebruik om die bulle in die verwysingspopulasie<br />
mee te ontleed. Die resultate van hierdie skyfie het<br />
ook die wêreldstandaard vir die uitruil van genomiese<br />
gegewens geword.<br />
• LD: Die LD (‘Low Density’) skyfie het 6 909 SNP’s op.<br />
Dit is ’n goedkoper en meer kommersiële skyfie wat<br />
gebruik word om byvoorbeeld ouerskappe mee te<br />
bepaal, jong kalwers mee te toets of as ’n goedkoper<br />
alternatief tot die 50K skyfie, waarna daar ‘imputing’<br />
gedoen word na die 50K skyfie toe.<br />
Afleidingsanalise (‘Imputing’)<br />
Gestel ’n dier se ouers is met die 50K skyfie ontleed,<br />
maar die kalfie is met die LD-skyfie ontleed. Daar is dus<br />
54 000 SNP’s bekend van die ouers, maar net minder<br />
as 7 000 van die kalfie. Omdat SNP’s meestal in groepe<br />
oorgeërf word, kan die onbekende SNP’s van die kalfie<br />
ingevul word met die bekende SNP’s van die ouers, soos<br />
in Figuur 5. Waar ouers se inligting ook onbekend is, kan<br />
SNP’s vanaf die verwysings populasie gebruik word.<br />
Hierdie proses is getoets en is baie akkuraat.<br />
DNA-volgorde-bepaling (‘Sequencing’)<br />
Met DNA-volgorde-bepaling word die hele DNA-struktuur<br />
van die dier bepaal en dit gee die meeste inligting, maar<br />
is ook die duurste. Daar is egter baie oorbodige inligting,<br />
aangesien baie DNA ooreenstem tussen organismes<br />
en veral tussen diere. Meeste van die DNA-volgordes is<br />
presies dieselfde in verskillende spesies: Die DNA van<br />
mense en sjimpansees stem byvoorbeeld 99% ooreen en<br />
mense en muise deel 97,5% van hulle genoom. Mense<br />
van oor die hele aarde deel 99,9%, maar uit drie miljard<br />
‘letters’, beteken dit dat die verskille tussen mense nog<br />
steeds veroorsaak word deur drie miljoen moontlike<br />
veranderinge in die DNA.<br />
Stap 3: Bepaling van die SNP-effekte (‘SNP-key’)<br />
Die SNP-effekte word bepaal deur gebruik te maak van<br />
gemengde model matrikstegnologie, maar kom neer op<br />
die verband tussen die SNP’s vanaf die laboratorium en<br />
die teelwaardes van die verwysingspopulasie. Dit word<br />
gedoen deur die instansie wat teelwaardes beraam. Elke<br />
SNP se effek word bepaal.<br />
Hoe meer diere daar gemeet is, hoe akkurater kan hierdie<br />
effekte bepaal word. Dit bly dus nog steeds nodig om<br />
prestasie toetsing te doen en soveel as moontlik diere<br />
63
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
64<br />
te meet. Net soos met gewone teelwaardeberaming, het<br />
genomika geen waarde as daar nie ooreenstemmende<br />
metings is nie. Die resultaat van die bepaling van SNPeffekte<br />
is DGV’s, of “Direct Genomic Values” (direkte<br />
genomiese waardes) vir elke dier.<br />
Tabel 1:<br />
Voorbeeld van SNP’s en hulle effekte op bekende<br />
eienskappe, waarna al die effekte bymekaar getel word<br />
SNP nr SNP-effek op SNP-effek op<br />
melk<br />
vrugbaarheid<br />
1 +5 -0,6<br />
2 -1,3 +0,9<br />
3 -4,7 +0,2<br />
4 +20 -0,4<br />
5 +12,3 -0,6<br />
- - -<br />
- - -<br />
- - -<br />
Totaal -32 +1,1<br />
Bron: Verskaf deur Donagh Berry, ICBF<br />
Stap 4: Bepaling van GEBV’s<br />
Die volgende stap is die bepaling van GEBV’s of<br />
genomiese teelwaardes waar teelwaardes (EBV’s) en<br />
SNP-effekte (DGVs) gekombineer word. Alle diere in die<br />
ras wat ge-SNP is, se GEBV’s word beraam.<br />
Stap 5: Akkurater seleksie van jonger diere<br />
Diere kan reeds op ’n baie jong ouderdom met groter<br />
vertroue geselekteer word, omdat die teelwaardes se<br />
akkuraatheid reeds op ’n baie jong ouderdom heelwat<br />
hoër is. Let asseblief daarop dat die dier nog steeds<br />
variasie sal teel soos in die verlede, en dat teelwaardes<br />
ook nog steeds kan verander soos tyd aangaan en<br />
meer (veral nageslag) inligting bykom. Indien daar<br />
byvoorbeeld metingsfoute was, sal teelwaardes nog<br />
steeds verander – die beginsel van ‘garbage in –<br />
garbage out’ geld nog steeds!<br />
Wat is vergelykbaar?<br />
• Illumina SNP’s (genoom-inligting) van Suid-Afrikaanse<br />
diere en Illumina SNP’s van oorsese diere van<br />
dieselfde ras.<br />
• SNP’s van die verskillende Illumina-skyfies: HD, LD en<br />
50K.<br />
• SNP-effekte van Suid-Afrikaanse diere van dieselfde ras.<br />
Wat is nie vergelykbaar nie?<br />
• SNP-effekte van Suid-Afrikaanse diere en SNP-effekte<br />
van oorsese diere, net soos EBV’s nie oor lande<br />
vergelykbaar is nie.<br />
• Illumina SNP’s en Igenity SNP’s.<br />
Kostes<br />
Die tegnologie is nuut en dus nog relatief duur. Dit is<br />
egter reeds heelwat goedkoper as wat dit ’n jaar of wat<br />
gelede was. Beraamde kostes is tans ongeveer R1 000<br />
vir ’n SNP-ontleding per dier met die 50K skyfie. Die<br />
verwysingspopulasie se SNP-ontleding alleen sal dus<br />
tans omtrent R1 miljoen rand kos.<br />
Die toekoms<br />
Genomiese seleksie is tans nie ’n wondermiddel vir seleksie<br />
nie, maar die moontlikhede is opwindend. Daar is nog te<br />
min kennis om bloot net daarop staat te maak vir seleksiebesluite.<br />
Dit is egter hier om te bly en behoort heelhartig<br />
ondersteun te word. Genomiese seleksie kan nuwe deure<br />
open na eienskappe wat mens nie voorheen gedink het<br />
is moontlik nie, byvoorbeeld siektetoestande, die aan- en<br />
afskakel van gene deur die omgewing, en ander.<br />
Figuur 5:<br />
Indien ’n kalf met ’n LD-skyfie ontleed is, en die ouers met 50K skyfies, kan onbekende<br />
SNP’s opgevul word met inligting vanaf die ouers. Hierdie proses staan bekend as<br />
‘ímputing’ en word algemeen gebruik om kostes te bespaar<br />
Bron: www.icbf.com<br />
Dr Helena Theron -<br />
SA Stamboek en Veeverbeteringsvereniging.<br />
Dr Donagh Berry -<br />
Animal & Grassland Research and Innovation Centre, Teagasc,<br />
Ierland.<br />
Dr Japie van der Westhuizen -<br />
SA Stamboek en Veeverbeteringsvereniging.<br />
Prof Esté van Marle-Köster -<br />
Departement Vee- en Wildkunde, Universiteit van Pretoria.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
66<br />
Dr Vlok Ferreira<br />
Berei speenkalwers reg voor<br />
vir die voerkraal<br />
“BACKGROUNDING” van kalwers is die uitgroei van kalwers op veld of dröeland<br />
aangeplante weidings, asook die voorbereiding van kalwers vir maklike aanpassing in<br />
die voerkraal daarna.<br />
Die speenkalwers word reeds op die weidings geprosesseer<br />
met die nodige oor inplantaat en teen virus en<br />
bakteriese voerkraalsiektes ge-ent. Die kalwers leer om<br />
voer uit ’n krip te vreet. Kalwers wat vir minstens 45 dae<br />
voorberei word vir die voerkraal se siekte weerstand<br />
is baie beter, stress minder en hul rumens is reeds<br />
aangepas om produksie verliese te beperk.<br />
Backgrounding is veral voordelig:<br />
• Wanneer voldoende weiding beskikbaar is en die boer<br />
meer buigbaarheid in sy stelsel wil hê met wanneer<br />
kalwers bemark kan word.<br />
• Wanneer voerpryse hoog is en die karkas pryse is laag.<br />
• Wanneer voerkraal aankoop pryse by boere van<br />
speenkalwers laag is.<br />
Kalwers van 160 – 250 kg liggaamsmassa kan eers<br />
gebackground word voordat dit in die voerkraal afgerond<br />
word. Boere moet waak teen die aankoop van baie ligte<br />
kalwers, omdat ’n kalf ligter as 200 kg stadiger groei<br />
tydens backgrounding en meer vatbaar is vir siektes.<br />
Die ligte kalwers van ’n groep kan ook ’n swakker groei<br />
potensiaal hê. ’n Vroeg ryp tipe kalf kan vir ’n lang<br />
periode op die weiding uitgegroei word en dan net vir<br />
’n 40 – 60 dae periode in voerkraal afgerond word om<br />
die regte vetheidsgraad te bereik. Medium tot laat ryp<br />
tipe kalwers benodig groter hoeveelhede aanvullende<br />
voeding om dieselfde raamgroei te verseker. Hoe<br />
langer die backgrounding periode hoe swaarder sal<br />
die karkasse wees na die voerkraal afronding, veral as<br />
Zilmax ook nog in die voerkraal gebruik word. Wanneer<br />
kalwers tussen 350 – 380 kg weeg is dit ideal om hul vir<br />
’n kort voer periode in die voerkraal te plaas.<br />
Kalwers se weidings inname is 2.2% en 1.8% van<br />
liggaamsmassa onderskeidelik op groen somer veld<br />
en dröe winters veld. Die kwaliteit van die weiding is<br />
die belangrikste faktor wat kalwers se groei prestasie<br />
tydens backgrounding bepaal. ’n Verlaging van 1.5 MJ<br />
metaboliseerbare energie/kg weiding en ’n 10% styging<br />
in die NDF% (vesel) wat die kalf vreet het ’n daling in GDT<br />
van 400 - 600g/dag tot gevolg. Beperk die mielie/hominy<br />
chop inname van kalwers tot maksimum 1%, anders<br />
daal die rumen pH, weidings vertering verswak en die<br />
aanvulling verminder weidings inname. Op groen somer<br />
weidings kan ’n GDT van 800 – 1200 g/kalf/dag behaal<br />
word met ’n aanvulling van 0.75% van liggaamsmassa.<br />
Om dieselfde groeitempo te handhaaf op winter weidings<br />
moet die aanvullende voeding na minstens 1.5% van<br />
liggaamsmassa verhoog word.<br />
Ge-oesde mielielande waarvan die koppe nie opgetel is<br />
nie kan ook met sukses vir backgrounding aangewend<br />
word. ’n Veelading van vier tot ses 220 kg kalwers/ha<br />
verseker dat die beter kwaliteit ruvoer geselekteer word.<br />
Die mielie pitte, koppe en plant blare verteenwoordig<br />
40% van die totale beweibare material. Die blare en stam<br />
is onderskeidelik 67% en 45% verteerbaar.<br />
Molatek Background 18 kan teen 1.5 tot 2.0 kg/dag aan<br />
speenkalwers vir uitgroei en voorbereiding vir die voerkraal<br />
afrondings fase verskaf word. Indien die kwaliteit van die<br />
weiding nie optimaal is nie of verhoogde massa toenames<br />
wil behaal word, vermeng Molatek Background 18 met<br />
gelyke hoeveelhede graan en verskaf teen 2 tot 4 kg/dag.<br />
Inname sal ook varieer afhangende van die massa van<br />
die diere. Verskaf daagliks of dubbelporsie elke tweede<br />
dag aan die diere.<br />
Dr Vlok Ferreira<br />
Nasionale Tegniese<br />
Bestuurder, Molatek,<br />
Posbus 47, Malelane 1320<br />
Epos adres:<br />
ferreirav@tsb.co.za
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
68<br />
Would <strong>Simmentaler</strong> crossbred cows<br />
contribute to public health?<br />
Dr. Carel Muller¹ en Dr. Stefan Abel²<br />
¹Institute for Animal Production, Department of Agriculture: Western Cape, Elsenburg | ²Promec Unit, Medical “navorsingsraad”, Tygerberg<br />
Low milk prices forces dairy farmers to increase the value<br />
of their primary product for financial survival. This may well<br />
be done by using the right dairy breed.<br />
Introduction<br />
The fat component of milk has for many years been the<br />
proverbial black sheep of the food industry. Generally it<br />
is recommended that the fat content of the human diet<br />
should be reduced for protection against cardiovascular<br />
diseases and some forms of cancer. This has resulted<br />
in the popularity of low fat milk, cheese and joghurt.<br />
However, the total amount of fat in milk is made up<br />
by a large number of saturated and unsaturated fatty<br />
acids. The difference between these two types of fat is<br />
dependant on the presence or absence of double bonds<br />
at specific sites on the carbon chain making up the<br />
fatty acid. Unsaturated faty acids are in a liquid form at<br />
room temperature and are considered “healthy fats”. It<br />
seems that the intake of saturated fatty acids is linked to<br />
cardiovascular diseases (see enclodes side bar).<br />
Some researchers have found that lifestyle changes,<br />
as well as changes in diet, could contribute largely to<br />
the improvement of the general health of the public. By<br />
changing the type of fat in the diet as well as ingesting so-<br />
called “healthy” foods, a considerable contribution could<br />
be made to the health of people specifically with regards<br />
to cardiovascular diseases and some forms of cancers.<br />
The fat in milk has recently acquired an improved value<br />
as new research has shown that some fatty acids<br />
found in milk have a positive effect on the health status<br />
of people. It is especially fatty acids such as omega-3<br />
and conjugated linoleic acid (CLA) seeming to have<br />
anticancerigenic, antitherogenic, antidiabetic and<br />
antidipogenic effects. Food sources from animals are the<br />
richest sources of CLA for humans, with milk having a<br />
higher concentration than meat. The amount of CLA in<br />
cows’ milk is affected mostly by their diet. Healthy fatty<br />
acids increase in the milk of cows when they consume<br />
green pastures and when they are fed feeds such<br />
as whole cottonseed. A number of overseas studies<br />
have shown that the CLA content of Holstein and Jersy<br />
milk differ very little. A local study by the University of<br />
Stellenbosch has found similar results. However, in that<br />
study, the CLA content of the milk of cows consuming<br />
pastures was almost double that of cows on total mixed<br />
rations, i.e. 10.5 vs. 5.4 mg/gram fatty acid.<br />
Recently, it was also found that some dairy breeds<br />
produce milk with a higher CLA content than Holsteins.<br />
It is specifically the Fleckvieh breed, a Simmental derived<br />
dual-purpose breed, from Germany, that produce milk<br />
with higher CLA levels. This breed is found in large<br />
numbers in Germany and some Eastern European<br />
countries and is, according to some sources, the second<br />
largest dairy type breed in the world. In Germany it was<br />
found that the CLA content of the milk of Fleckvieh cows<br />
is higher during the summer months when cows are<br />
on pastures than during the winter when cows are fed<br />
in stalls. Another study in Canada showed that the CLA<br />
levels in the milk of Fleckvieh x Holstein cows were higher<br />
than that of Holstein milk receiving the same diet.<br />
A number of dairy farmers in the Western Cape have started<br />
doing crossbreeding in their dairy herds using Fleckvieh
as a sire breed. The aim is to produce hardier dairy cows<br />
for specifically the pasture based areas and to improve the<br />
fertility of Holstein cows. The beef income of the herd is also<br />
improved by using this dual-purpose breed.<br />
As farmers are always looking to find ways to improve<br />
their income, the question was raised whether similar<br />
results would be obtained from the local crossbreds<br />
as was found in international studies. This might mean<br />
that the milk from Fleckvieh crossbred cows could have<br />
a higher nutritional value for humans than the milk from<br />
purebred cows and that those farmers producing such<br />
milk should be compensated for it.<br />
Since 2006, a number of Holstein and Jersey cows from<br />
the Eenkant Melkery at Elsenburg have been inseminated<br />
with semen from imported Fleckvieh sires. The aim of<br />
the study is to compare these crossbreds to purebred<br />
Holsteins and Jerseys with regards to their milk yield, milk<br />
composition, reproduction performance, beef production<br />
and lifetime performance within two production systems.<br />
Holstein (H) and Fleckvieh x Holstein (FxH) cows receive<br />
a total mixed ration in zero grazing system while Jersey<br />
(J) and Fleckvieh x Jersey (FxJ) cows receive a mainly<br />
pasture based diet. During the winter when pastures are<br />
limited, cows are supplemented with oat hay or silage.<br />
These two studies are now also being exploited to include<br />
determining the quality of the milk fat being produced by<br />
cows within these two systems. Milk samples are being<br />
collected within the frst 140 days of the lactation (first four<br />
milk recording tests) and also from 240 days in milk (milk<br />
recording test 7 and 8). The milk samples are frozen and<br />
handed over to Dr. Stéfan Abel at the Medical Research<br />
Council’s PROMEC unit at the Tygerberg Hospital where<br />
the fatty acid compostion of the milk is determined<br />
through gas chromatography.<br />
Results<br />
At this stage approximately 350 milk samples from 160<br />
cows collected at 6 milk sampling events have been<br />
analysed. The gas chromatography method indentifies<br />
36 individual fatty acids in milk. In the first graph the ratio<br />
between crossbreds (FxH and FxJ) and purebred Holsteins<br />
and Jerseys are shown for the total amount of trans-3-fatty<br />
acids (N-3), trans-6-fatty acids (N-6), conjugated linoleic<br />
acid (CLA), poli-unsaturated fatty acids (PUFA), monounsaturated<br />
fatty acids (MUFA) and saturated fatty acids<br />
(SATS). It is clear that the fatty acid content of the FxJ milk<br />
cows is considerably higher than that of purebred Jersey<br />
cows. The levels of 34 from the possible 36 fatty acids are<br />
higher in the FxJ milk than in purebred Jersey milk. In the<br />
other trial, 16 from the possible 36 fatty acids are higher<br />
in the FxH milk than in Holstein milk. The CLA content of<br />
the crossbred milk is higher for both crossbred types in<br />
comparison to purebreds, i.e. 6 and 21% for the FxH and<br />
FxJ cows respectively.<br />
A possible reason for the difference between the Holstein<br />
and Jersey cows is probably because the Jerseys are in<br />
pasture system and that genetic differences between the<br />
crossbreds and purebreds could be more pronounced.<br />
It is expected that the experiment would be adapted to<br />
include a treatment with Holstein and FxJ cows to be<br />
compared in pasture based system as well.<br />
The second graph shows the CLA content in the milk of<br />
purebred Holstein (H) and Jersey (J) cows, the Fleckvieh<br />
x Holstein (FxJ) and the Fleckvieh x Jersey (FxJ) cows as<br />
affected by the time of milk sampling during the lactation.<br />
The first milk sampling was done within 35 days after<br />
calving and thereafter with further 35 day intervals. These<br />
results are however very provisional as more samples<br />
representing the different lactation stages should<br />
be analysed. Results seem to indicate that lactation<br />
stage would be an important factor in determining<br />
the differences between individual cows. This would<br />
become very important when genetic differences for CLA<br />
production among cows are to be determined.<br />
Conclusion<br />
Further studies in this field would include determining<br />
the fatty acid composition of different milk products such<br />
FATTY ACIDS<br />
MILK SAMPLING EVENTS<br />
as longlife milk, cheese and joghurt to see whether the<br />
positive ratio’s among “good” fatty acids found in milk<br />
are maintained.<br />
69
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
70<br />
Is better health possible with<br />
<strong>Simmentaler</strong> crossbred cows?<br />
The fats in our diet can have a significant impact on<br />
our health status and consist of various components.<br />
Amongst these components, fatty acids have been<br />
extensively researched and are classified according<br />
to their chemical structure, namely the saturate, monounsaturate<br />
and polyunsaturate classes, dependent on<br />
the number of carbon-to-carbon double bonds (Figure<br />
1). The polyunsaturated fatty acids in turn consist of<br />
four families, the omega-9, ( -9 or n-9), omega-7, (<br />
-7 or A-7), omega-6 ( -6 or n- 6) and omega-3 ( -3 or<br />
n-3), determined by the position of the carbon-to-carbon<br />
double bonds. Of these, the omega-6 and -3 families<br />
are essential because they cannot be produced by the<br />
human body and must therefore be provided by the food<br />
we eat. These fatty acids are essential for healthy growth<br />
and development, brain function, blood circulation,<br />
vision, water balance and a healthy immune system.<br />
Research indicates that a balanced intake of omega-6<br />
and -3 fatty acids are essential for the human body’s<br />
health. Currently our “Western diet” mostly consists<br />
of the omega-6 fatty acids, disturbing the balance<br />
between the two fatty acid families. This imbalance<br />
has been associated with certain diet-related diseases,<br />
such as an increased risk for heart attacks and strokes,<br />
hypertension, depression, cognitive problems, certain<br />
inflammatory diseases (i.e. arthritis) and certain skin<br />
conditions and cancers. A higher intake of omega-3<br />
fatty acids can protect people against many health<br />
risks and therefore have a favorable effect on these<br />
diseases, such as a reduction in blood cholesterol<br />
Research indicates that<br />
a balanced intake of<br />
omega-6 and -3 fatty<br />
acids are essential<br />
for the human body’s<br />
health.<br />
levels. The omega-3 fatty acids can strengthen the<br />
immune system and protect against many diseases,<br />
including Alzheimer’s disease.<br />
Omega-3 fatty acids is a collective name for several<br />
fatty acids, including alpha-linoleic acid (ALA),<br />
eicosapentaenoic acid (EPA) and docosahexanoic acid<br />
(DHA), found in natural food commodities and derived<br />
products. ALA is present in certain nuts such as walnuts;<br />
seeds such as pumpkin and linseed/flaxseed; oils such<br />
as canola and linseed/flaxseed oil, and some fruits<br />
and vegetables such as broccoli, cantaloupe, spinach,<br />
Chinese cabbage and cauliflower. EPA and DHA are<br />
found in fish (herring, mackerel, sturgeon, anchovies/<br />
sardines, tuna) and fish-derived oils such as salmon oil.<br />
The dietary recommended intake for EPA and DHA is two<br />
to three servings of fish per week.<br />
The most common omega-6 fatty acids are linoleic acid<br />
(LA) and arachidonic acid (AA), found in foods such as<br />
eggs, red meat, poultry, cereals, certain vegetable oils<br />
(especially corn, safflower, sunflower and sesame oils),<br />
fried foods and some margarines. This fatty acid family<br />
is very abundant in the Western-style diet. Conjugated<br />
linoleic acid (CLA, Figure 2), naturally derived from LA by<br />
bacteria in ruminants such as cows, is associated with<br />
improving health and weight loss.<br />
Monounsaturated fats, mainly represented by the<br />
omega-9 fatty acid family, are also considered as good<br />
because they have no adverse effect on a person’s health<br />
and may have a beneficial effect on the cardiovascular<br />
system. Olive oil, which consists of 80% oleic acid, is at<br />
the top of the list of healthy monounsaturated fatty acids,<br />
together with avocados. The best olive oil with regards<br />
to flavour and nutritional value is cold-pressed and<br />
unrefined, also known as the extra virgin olive oil type,<br />
and is from a single source and not mixed with other<br />
types of oils.<br />
Saturated fatty acids, widely regarded as unhealthy<br />
and to be avoided, are found in animal fats (fatty meat<br />
products, processed meat), coconut and certain palm<br />
oils, also used in many commercially made biscuits<br />
and crackers. However, research has shown that not all<br />
foods that contain saturated fatty acids are unhealthy.<br />
Epidemiological studies indicate that milk, with a 60%<br />
saturated fatty acid content, is not associated with heart<br />
disease. Instead, milk can be regarded as an important<br />
source of vitamins and minerals such as vitamin A, B2,<br />
B12, D and K and calcium and magnesium.<br />
Commercial trans fatty acids, related to the saturated<br />
fatty acids by chemical effects in the human body, have<br />
been associated with an unhealthy life-style and can<br />
contribute to cardiovascular disease. These fatty acids<br />
are present in hard margarines and over utilised cooking<br />
oils. They are also artificially produced from natural<br />
polyunsaturated fatty acids in the production of certain<br />
foodstuffs, such as biscuits and pastries, to provide food<br />
stability for a longer shelf life. Legislation in South Africa,<br />
however, regulates the levels of these fatty acids in food,<br />
and caters to replace them with healthier alternatives.
Braams feedlot trial (Thys Swart)<br />
Braams Feedlot (Western Cape) did a trial with 47 animals in November 2007. There were 3 groups: Pure<br />
Fleckvieh, Fleckvieh/Holstein (F x HF) crosses and Fleckvieh/Jersey (F x J) crosses. They found that<br />
the growth rate of the Fleckvieh x Jersey steers equals the average growth of all beef breeds in South<br />
Africa. In the past no feedlot dared to buy any animals with Jersey blood, but Fleckvieh/Jersey crosses<br />
have a growth of 1,62 kg per day and a dressing percentage of more than 53 %. Farmers who sell these<br />
crosses as weaners to feedlots earn R 12 per kg for 6 month old calves with a weight of about 200 kg.<br />
This means an extra income of almost R 2.500 for each cow that produced a bull calf. Pure Jersey bull<br />
calves have no economic beef value at all. In the past they were donated to a crocodile and Cheetah<br />
ranch to feed the animals.<br />
Statistics<br />
by the National Research Centre for Agriculture and Fishery in Mecklenburg-Vorpommern in<br />
Germany, taken from a trial with bulls from seven breeds, show the following points of interest<br />
for dairy farmers who produce weaners:<br />
The 200-day weights were: <strong>Simmentaler</strong>/<br />
Fleckvieh 280,8 kg; Charalois 255,1 kg;<br />
Hereford 254,2 kg; Limousine 223,3 kg; Angus<br />
215,7 kg; Red Holstein 186,5 kg; Holstein 184,8 kg.<br />
The average weight gain from birth to 200-days<br />
was: <strong>Simmentaler</strong>/Fleckvieh 1199 g; Hereford<br />
1106 g; Charalois 1054 g; Angus 915 g; Limousine<br />
910 g; Holstein 729 g; Red Holstein 739 g.<br />
For feedlot owners the following is of interest:<br />
Dry matter intake on 32 5kg live weight per 100<br />
kg live weight: <strong>Simmentaler</strong>/Fleckvieh 2,04 kg;<br />
Limousine 2,03 kg; Hereford 2,06 kg; Charalois<br />
2,15 kg; Holstein 2,22 kg; Angus 2,22 kg; Red<br />
Holstein 2,28 kg.<br />
Slaughter weight on 530 days: <strong>Simmentaler</strong>/<br />
Fleckvieh 413 kg; Charalois 412 kg; Limousine<br />
386,1 kg; Hereford 362,6 kg; Angus 356,6 kg;<br />
Red Holstein 323,2 kg; Holstein 316,7 kg.<br />
Muscling: <strong>Simmentaler</strong>/Fleckvieh 7; Limousine<br />
6,7; Charalois 6,6; Angus 6,1; Hereford 6; Red<br />
Holstein 5,2; Holstein 4,4.<br />
For the consumer the following is of interest:<br />
Sheer resistance: Angus 5,58; Holstein 5,95;<br />
Hereford 5,97; Red Holstein 6,07; <strong>Simmentaler</strong>/<br />
Fleckvieh 6,23; Charalois 6,3; Limousine 7,18.<br />
South African figures, according to the Agricultural<br />
Research Centre, are as follows:<br />
205-day weight (male and female): <strong>Simmentaler</strong><br />
240 kg; Charalois 232 kg; Limousine 223 kg;<br />
Angus 215 kg; Hereford 204 kg.Weight gain<br />
gram/day: <strong>Simmentaler</strong> 978 g; Charalois 934 g;<br />
Limousine 907 g; Angus 881 g; Hereford 810 g.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
72<br />
Inleiding<br />
Leslie Bergh<br />
Ek wil graag glo dat alle beesboere my oortuiging deel<br />
maar, as dit wel die geval is, dan vra ek myself die vraag<br />
waarom daar steeds baie beesboere – selfs stoettelers! –<br />
is wat in hierdie moderne eeu nie prestasietoetsing doen<br />
in hul kuddes nie? Hier volg ’n paar van die redes (of is<br />
dit verskonings?) wat deur boere geopper word waarom<br />
hulle nie prestasietoetsing doen nie:<br />
• Hulle dink hulle kan met die oog – dit wil sê sonder<br />
rekords, prestasietoetsdata en teelwaardes – goeie<br />
en swak produseerders in ’n kudde identifiseer. Hulle<br />
is met ander woorde nie oortuig dat prestasietoetsing<br />
enige waarde het vir seleksie, teling en/of bestuur van<br />
’n kudde nie.<br />
• Hulle dink dis te veel werk, met ander woorde dat<br />
die tyd, geld en werk om rekords te hou en diere te<br />
weeg vir prestasietoetsing nie die voordele daaraan<br />
verbonde regverdig nie.<br />
• Hulle – veral bekende stoettelers wat hoë pryse vir<br />
hul diere kry op grond van hul naam in die bedryf – is<br />
Prestasietoetsing<br />
Wat is die Voordele en Gevare?<br />
Prof. Jan Bonsma se slagspreuk “Om te meet is om te weet” of in Engels “Man<br />
must measure” is vandag nog net so waar as 50 jaar gelede. Daarom glo ek dat<br />
prestasietoetsdata en teelwaardes ’n uiters waardevolle hulpmiddel is in seleksie,<br />
teling en bestuur van vleisbeeste.<br />
bang dat prestasietoetsing en teelwaardes gaan wys<br />
dat hul diere eintlik nie so goed is as wat mense tans<br />
glo hulle is nie.<br />
• Hulle dink prestasietoetsing behels slegs om jong<br />
bulle in amptelike groeitoetse (soos Fase C of Fase D)<br />
te toets.<br />
• Hulle dink dat prestasietoetsing dieselfde is as<br />
prestasieseleksie, m.a.w. hulle dink as jy ’n sekere<br />
eienskap toets, beteken dit jy moet die beste<br />
presteerders vir die betrokke eienskap selekteer.<br />
• Hulle dink dat prestasietoetsing diere groter en/of<br />
minder aangepas en/of minder funksioneel maak.<br />
• Hulle verstaan nie prestasietoetssyfers en teelwaardes<br />
nie en skram daarom daarvan weg of kraak dit selfs af.<br />
• Hulle dink dat genomiese teelwaardes die nodigheid<br />
vir prestasietoetsing gaan uitskakel.<br />
• Hulle – veral stoettelers – glo dat kopers nie belangstel<br />
in “syfers” (prestasietoetsdata en teelwaardes) nie<br />
en in elk geval nie bereid is om meer te betaal vir diere<br />
met goeie “syfers” nie.<br />
Wat is prestasietoetsing?<br />
Voordat ons gesels oor ’n paar van hierdie verskonings<br />
en wanpersepsies, kom ons kyk net eers wat prestasietoetsing<br />
eintlik is. Eenvoudig gestel, is prestasie toetsing<br />
’n seleksie-, telings- en bestuurs hulpmiddel om die<br />
doeltreffendheid en winsgewendheid van bees vleisproduksie<br />
te verhoog.<br />
Prestasietoetsing behels meer as net die weeg van diere<br />
op sekere ouderdomme. Dit is die evaluasie van al die<br />
ekonomies-belangrike eienskappe vanaf bevrugting tot<br />
bemarking. Die reproduksie- en speenkalffases is by<br />
verre die belangrikste fases, aangesien die eien skappe<br />
wat ekonomies die belangrikste is in die produksiesiklus,<br />
naamlik vrugbaarheid, gemak van kalwing,<br />
moederseienskappe, voorspeense groei en koeidoeltreffendheid,<br />
hier geëvalueer word. Die groei-, voeromset<br />
doel treffendheid en ander eienskappe wat naspeen<br />
geëvalueer word, is ook belangrik, maar sekondêr<br />
tot eersgenoemde eienskappe.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
74<br />
Prestasietoetsing kan dus so eenvoudig wees soos<br />
om alle diere in jou kudde op een of ander metode (bv.<br />
oorplaatjie en/of brandmerk) te merk, elke kalf se nommer,<br />
geslag en geboortedatum en sy moeder se nommer aan<br />
te teken by geboorte en alle kalwers te weeg wanneer<br />
hulle gespeen word (ongeveer 7 maande ouderdom). As<br />
jy vir bietjie meer kans sien, weeg ook die koeie wanneeer<br />
hul kalwers gespeen word en weeg die verse (en bulle,<br />
indien hulle nie verkoop is of in ’n ander fase getoets is<br />
nie) op 18 maande ouderdom. As jy vir nog meer kans<br />
sien en jou bestuurstelsel dit toelaat, kan jy kalwers ook<br />
weeg by geboorte (binne 3 dae na geboorte).<br />
Voordele van Prestasietoetsing<br />
Die voordele wat prestasietoesing het vir die beesboer<br />
en die breër bedryf, is kortliks die volgende:<br />
• Die belangrikste voordeel van prestasietoetsdata<br />
is dat dit ’n objektiewe seleksiehulpmiddel is vir die<br />
identifisering van ondoeltreffende diere vir uitskot<br />
en doeltreffende diere vir verdere teling. Dit beteken<br />
verhoogde doeltreffendhied van produksie deur<br />
genetiese verbetering met minimum ekstra insette.<br />
Verhoogde doeltreffendheid sal lei tot hoër winsmarges<br />
vir jou boerdery-onderneming en uiteindelik vir die hele<br />
bedryf.<br />
• ’n Aspek wat dikwels nie na waarde geskat word<br />
nie, is dat prestasietoetsdata waardevolle bestuursinligting<br />
verskaf om bestuurpraktyke te monitor en<br />
aanpassings te doen waar nodig. Dit sluit in weidingen<br />
voedingsbestuur, parasiet- en gesondheidsbestuur,<br />
seleksie- en telingsbestuur, ensovoorts.<br />
• Prestasietoetsdata en stamboominligting is onontbeerlik<br />
vir die beraming van teelwaardes deur die<br />
gebruik van gesofistikeerde BLUP tegnologie. BLUP<br />
het die verdere voordeel dat genetiese tendense van<br />
kuddes en rasse oor jare bepaal kan word. Hierdie<br />
inligting maak dit moontlik om genetiese vordering<br />
binne ’n kudde en ras akkkuraat te evalueer en<br />
teeldoelwitte en -strategieë aan te pas soos en<br />
wanneer nodig.<br />
Die belangrikste<br />
voordeel van<br />
prestasietoetsdata is<br />
dat dit ’n objektiewe<br />
seleksiehulpmiddel is<br />
vir die identifisering<br />
van ondoeltreffende<br />
diere vir uitskot en<br />
doeltreffende diere<br />
vir verdere teling.<br />
• Prestasietoetsdata en teelwaardes is ’n waardetoevoegende<br />
bemarkingsinstrument. Die meeste<br />
(veral ingeligte) kopers is bereid om meer te betaal<br />
vir diere met prestasietoetsdata en gepaardgaande<br />
teelwaardes wat aan hul behoeftes voldoen, aangesien<br />
sulke inligting die diere spesifiseer (omskryf) en<br />
vertroue skep in die genetiese meriete (teelwaarde)<br />
van die die betrokke diere. Terloops, dit is opmerklik<br />
dat by telersgenootskappe waar prestasietoetsing<br />
verpligtend is en daar moeite gedoen word om kopers<br />
in te lig oor die interpretasie en korrekte gebruik van<br />
prestasietoetsdata en teelwaardes, die kopers baie<br />
meer geneë is om duurder te betaal vir diere met goeie<br />
teelwaardes. Onthou: “’n Goeie bul is selde te duur; ’n<br />
swak bul is altyd te duur”.<br />
• Prestasietoetsdata voorsien waardevolle reproduksieen<br />
produksie-inligting en statistieke op ’n nasionale<br />
basis aan telersgenootskappe en die industrie<br />
aangaande die prestasie van verskillende rasse,<br />
produksie onder verskillende toestande, ens. Hierdie<br />
inligting stel produsente onder andere in staat om<br />
hulself te “benchmark”.<br />
Die Gevare en Feite rakende<br />
Prestasietoetsing<br />
Kom ons kyk, met bogenoemde as agtergrond,<br />
kortliks na die gevare en feite betreffende ’n paar van<br />
die algemeenste wanpersepsies wat bestaan oor<br />
prestasietoetsing:<br />
• By die meeste ekonomies-belangrike eienskappe is<br />
daar variasie tussen diere. Hierdie variasie is tot ’n<br />
mindere of meerdere mate oorerflik.<br />
• Die meeste ekonomies belangrike eienskappe by<br />
vleisbeeste is betreklik maklik en goedkoop meetbaar<br />
– sommige weliswaar meer akkuraat en makliker (soos<br />
gewig) as ander (soos voerinname).<br />
• Omdat daar meetbare genetiese variasie is vir die<br />
meeste eienskappe wat ekonomies belangrik is, kan die<br />
boer vir sulke eienskappe selekteer. ’n Kudde of ’n ras<br />
kan dus deur seleksie en teling geneties verander word.<br />
• Prestasietoetsing is nie so baie werk as wat boere<br />
geneig is om te dink nie. Met basiese rekordhouding<br />
van geboortes en speengewigte van alle kalwers kan<br />
die doetreffendheid van seleksie al drasties verhoog<br />
word en kan waardevolle bestuursinligting verkry word.<br />
• Daar is afdoende bewys dat reproduksie- en produksie<br />
eienskappe soos vrugbaarheid, groeivermoë en<br />
koeidoeltreffendheid nie akkuraat geëvalueer kan<br />
word met die oog nie. In sekere gevalle (byvoorbeeld<br />
speengewig) kan die uiterstes aan weerskante van<br />
die skaal wel met die oog raakgesien word, maar<br />
selfs dan is dit nie juis akkuraat nie. Die ligte kalf kan<br />
byvoorbeeld lig wees omdat sy moeder ’n eerstekalfkoei<br />
is, nie omdat hy geneties swak is nie. Die swaar<br />
kalf se moeder was moontlik ’n skoukoei wat gevoer<br />
is. Sonder rekordhouding, weging of meting van diere<br />
en wetenskaplike verwerking van die data, is seleksie<br />
van diere grotendeels raaiwerk.<br />
• Plaaslike en internasionale navorsingstudies het<br />
bewys dat die verhoging in wins wat verkry kan word<br />
deur prestasietoetsing te doen, baie hoër is as die<br />
kostes daaraan verbonde. Die grootste uitgawe om<br />
prestasietoetsing te doen is waarskynlik die aankoop<br />
van ’n beesskaal. Nou ja, ’n beesboer wat dink hy kan<br />
klaarkom sonder ’n beesskaal, moet ernstig besin of<br />
hy in die regte bedryf is.<br />
• Die doelgerigte genetiese verandering van ’n bevolking<br />
diere (’n kudde of ras) deur meting, seleksie en teling<br />
is ’n doeltreffende en goedkoop metode om die<br />
doeltreffendheid van produksie te verhoog. Boonop is<br />
dit permanent.<br />
• Die eienskappe wat in die reproduksie- en kuddetoetsfase<br />
(Fase A) geëvalueer word, naamlik vrugbaarheid,<br />
gemak van kalwing, moeders eienskappe,<br />
voorspeense groei en koeidoel treffend heid, is die kern<br />
van prestasietoetsing en daarom is dit by verre die<br />
belangrikste fase van prestasietoetsing. Die toetsing<br />
van bulle in Fase C en D is opsioneel en sekondêr tot<br />
Fase A.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
76<br />
• Vrugbaarheid moet altyd die nommer een eienskap<br />
wees en daar behoort nooit kompromieë aangegaan te<br />
word ten opsigte van hierdie eienskap nie. Indien te veel<br />
klem op ander eienskappe geplaas word ten koste van<br />
vrugbaarheidseienskappe, soek jy vir seker moeilikheid<br />
– die soort wat jou baie geld gaan kos – ongeag watter<br />
hulpmiddels jy gebruik in jou seleksie- en teelplanne.<br />
• Baie van die negatiewe persepsies rondom<br />
prestasietoetsing is die gevolg van ’n gebrek aan<br />
duidelike teeldoelwitte by telers. [Jy ken mos die storie<br />
dat as jy nie weet waarheen jy op pad is nie, jou kanse<br />
100% is om daar uit te kom]. Net soos met enige ander<br />
hulpmiddel kan prestasietoetsindekse en teelwaardes<br />
ook verkeerd gebruik word. Maar dan moet mens<br />
oppas dat jy nie die baba met die badwater weggooi<br />
nie. Dit is mos nie die hulpmiddel se skuld nie as jy<br />
(of jou adviseur/konsultant) die hulpmiddel verkeerd<br />
gebruik nie? Maak dus seker jy is goed ingelig oor<br />
die interpretasie en gebruik van prestasietoetsdata en<br />
teelwaardes en luister ook na die regte mense (met die<br />
nodige kennis, ervaring en insig) as jy hulp soek met<br />
die gebruik van teelwaardes by seleksie en teling.<br />
• Prestasietoetsdata en teelwaardes is nie die alfa<br />
en omega van teling nie en moet doelgerig en op ’n<br />
gebalanseerde wyse gebruik word in kombinasie<br />
met ander hulpmiddels, veral voorkomsnorme wat<br />
op funksionele doeltreffendheid gegrond is. Dit help<br />
tog nie om ’n bul te teel wat teen 2.5kg per dag kan<br />
groei, maar hy kan nie loop nie! Verder is dit ook baie<br />
belangrik dat jy sal seker maak dat jou prioriteite reg is<br />
wanneer dit kom by seleksie.<br />
• Aanpasbaarheid is ’n eienskap wat nie maklik gemeet<br />
kan word nie, maar vrugbaarheid of reproduksietempo<br />
is seker die beste eienskap om aanpasbaarheid<br />
mee te evalueer. Prestasietoetsing, spesifiek van<br />
reproduksie-eienskappe, kan dus juis gebruik<br />
word om aanpasbaarheidseienskappe te evalueer.<br />
Bosluisweerstandbiedendheid is ’n baie belangrike<br />
aanpasbaarheidseienskap wat meer aandag behoort<br />
te geniet.<br />
• Onthou dat ongeveer 90% van die totale<br />
energieverbruik in ’n speenkalfproduksiestelsel vir<br />
die onderhoud van jou teelkudde gaan. Self as die<br />
naspeense groei- en afrondingsfase bygereken word,<br />
gaan steeds 75% van die totale energieverbruik van<br />
die produksiestelsel vir onderhoud van jou teelkudde.<br />
Om die winsgewendheid van jou kudde te verbeter,<br />
is dit dus nodig om elke koei wat nie dragtig is nie,<br />
wat ’n dooie kalf het of ’n ligte kalf speen, vroegtydig<br />
te identifiseer en uit te skot. Onthou: Onproduktiewe<br />
koeie en verse kos jou baie geld – raak vroegtydig<br />
ontslae van hulle.<br />
• Die verhoging van produksie per hektaar deur die<br />
genetiese verbetering van ’n kudde kan nie geskied<br />
sonder prestasietoetsing en die seleksie van<br />
individuele diere nie.<br />
• Prestasietoetsing en teelwaardes as sulks maak nie<br />
beeste groter en minder doeltreffend nie. ’n Dier se<br />
genetiese samestelling verander nie deur dit bloot te<br />
weeg of meet, te prestasietoets en ’n teelwaarde te<br />
bereken nie. Dit is eers as seleksie in ’n spesifieke<br />
rigting plaasvind dat die genetiese samestelling van<br />
’n bevolking (byvoorbeeld ’n ras of kudde) verander<br />
word.<br />
• Die blote meting van ’n eienskap en berekening van<br />
teelwaardes beteken nie dat ’n mens blindelings in ’n<br />
spesifieke rigting moet selekteer vir daardie eienskap<br />
nie. Meting van ’n spesifieke eienskap (byvoorbeeld<br />
volwasse gewig) word soms juis gedoen om te<br />
kontroleer dat dit nie verander nie.<br />
• Die dier met die hoogste meting of teelwaarde is<br />
nie noodwendig die beste of mees gewenste dier<br />
nie. Die gewensde dier hang onder meer af van jou<br />
teeldoelwitte, kwaliteit en kwantiteit van die beskikbare<br />
voeding, klimaat, teelstelsel en produksiestelsel.<br />
• Alhoewel daar positiewe genetiese korrellasies bestaan<br />
tussen onder andere geboortegewig, groeitempo en<br />
volwasse gewig, is hierdie korrellasies nie 100% nie.<br />
Dit beteken dat dit moontlik is om groeitempo geneties<br />
“Hoe groter,<br />
hoe beter” is<br />
eenvoudig nie<br />
waar nie.<br />
Vrugbaarheid<br />
word nie net<br />
deur voeding en<br />
liggaamskondisie<br />
bepaal nie.<br />
te vehoog sonder om noodwendig geboortegewig en/<br />
of volwasse gewig te verhoog.<br />
• “Hoe groter, hoe beter” is eenvoudig nie waar nie.<br />
Groter beeste sal nie noodwendig die produksie<br />
per hektaar verhoog nie. Inteendeel, as gevolg<br />
van die positiewe genetiese korrellasies tussen<br />
sekere eienskappe, sê ons juis dat seleksie vir<br />
groeitempo of liggaamsgewig altyd met beperkings<br />
op geboortegewig, volwasse gewig en skouerhoogte<br />
gepaard moet gaan om te verhoed dat daar indirek<br />
geselekteer word vir groter diere.<br />
• Gewig of groeitempo is nie die belangrikste<br />
eienskappe by vleisbeeste nie. Vrugbaarheid (vroeë en<br />
gereelde kalwing) is ekonomies gesproke by verre die<br />
belangrikste eienskap by vleisbeeste. Daarom moet<br />
dit altyd voorrang kry by seleksie. Terloops, seleksie vir<br />
vroeë geslagsrypheid is ’n baie doeltreffende metode<br />
om vir vrugbaarheid te selekteer.<br />
• Vrugbaarheid word nie net deur voeding en<br />
liggaamskondisie bepaal nie. Faktore soos voeding,<br />
liggaamskondisie en geslagsiektes speel wel ’n groot<br />
rol by vrugbaaarheid, maar daar is wel genetiese<br />
variasie tussen diere en daar kan doeltreffend<br />
geselekteer word vir diere wat geneties vrugbaarder<br />
is, veral binne kudde verband waar alle diere aan<br />
dieselfde voeding en bestuur onderworpe is. Daar is<br />
talle wetenskaplike studies en praktiese voorbeelde<br />
wat hierdie stelling korrek bewys.<br />
• BLUP teelwaardes (gegrond op prestasietoetsdata<br />
en stambome) word wêreldwyd reeds vir ’n paar<br />
dekades aanvaar en gebruik as die mees akkurate<br />
metode om die genetiese meriete van diere te<br />
voorspel. Teelwaardes word beraam op grond van<br />
diere se prestasiemetings en verwantes. Hoe meer<br />
metings daar is op ’n dier en sy verwantes, hoe<br />
meer akkuraat kan die dier se teelwaardes voorspel<br />
word. Die wetenskap van genomika hou groot<br />
moontlikhede in om teelwaardes meer akkuraat te<br />
voorspel, veral by jong diere (sonder nageslag),<br />
eienskappe wat moeilik of baie duur is om te meet
(bv. voeromsetdoeltreffendheid) of wat eers laat in ’n<br />
dier se lewe gemeet kan word (bv. melkproduksie van<br />
’n bul se dogters). Wat egter baie belangrik is om te<br />
besef, is dat prestasietoetsdata en verwantskappe<br />
tussen diere (stambome) uiters noodsaaklik is om<br />
genomiese inligting (SNPs) te gebruik om diere se<br />
teelwaardes meer akkuraat te voorspel.<br />
• As gevolg van die groot rol wat voerkrale speel in die<br />
voorsiening van beesvleis aan die Suid-Afrikaanse<br />
verbruiker, is dit belangrik om, bo en behalwe<br />
diere se prestasie onder veldtoestande, ook diere<br />
se prestasie onder voerkraal toestande te toets<br />
en geneties te verbeter om sodoende vleis meer<br />
kostedoeltreffend te produseer. Die probleem is egter<br />
dat die speenkalfprodusent meestal nie ’n premie kry<br />
vir prestasiegetoetsde, kwaliteit kalwers nie. Dis egter<br />
’n onderwerp vir ’n ander keer...<br />
Summary<br />
Performance testing is, simply said, a selection, breeding<br />
and management tool to increase the efficiency and<br />
profitability of beef production. It is alarming that in these<br />
modern times there are still some cattle farmers who are<br />
not doing basic record keeping and performance testing<br />
of their herds. Most of the reasons for not doing basic<br />
record keeping and performance testing are based on<br />
misconceptions and ignorance. By supplying cattle<br />
farmers and breeders with the true facts to address<br />
these misconceptions and ignorance, illustrating to<br />
them the value and benefits of performance testing and<br />
making them aware of the dangers and how to avoid<br />
it, it is hoped that every cattle farmer will be convinced<br />
that cattle farming without performance testing is less<br />
profitable and not sustainable.<br />
“Be not afraid of moving slowly;<br />
be afraid only of standing still”.<br />
Leslie Bergh (LNR-Diereproduksie-instituut, Irene)<br />
Tel +27 (0)12 672 9145, Sel +27 (0)82 801 2026,<br />
E-pos: leslie@arc.agric.za<br />
77
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
78<br />
Bekendstelling van die BREEDPLAN<br />
kuddegraderingstelsel vir “voldoening aan prestasiemeting”<br />
Thys Meyer<br />
Ten einde die deurlopende integriteit van beraamde<br />
teelwaardes (EBV’s) soos beraam deur BREEDPLAN te<br />
onderhou is AGBU (Animal Genetics & Breeding Unit)<br />
en ABRI (Agricultural Business research Institute) in<br />
samewerking met ons eie plaaslike diensverskaffer van<br />
Vleisbeestegnologie AGRIBSA in proses om ’n reeks<br />
kwaliteitsversekeringsprodukte te ontwikkel. Die plaaslike<br />
bekendstelling en implimentering van die produkte hou<br />
ons in pas met die beste praktyke soos toegepas elders<br />
ter wêreld in die vleisbeesbedryf.<br />
Die eerste van die produkreeks is ’n kuddegraderingstelsel<br />
wat die volledigheid van stamboom en prestasie inligting<br />
soos verskaf deur die individuele teler/kudde meet.<br />
Die kuddegraderingstelsel vir voldoening aan prestasiemeting<br />
bestaan uit twee komponente:-<br />
1. ’n Jaarlikse verspreiding van voldoening aan prestasiemeting<br />
verslae aan elke individuele teler wat<br />
deelneem aan Breedplan prestasietoetsing.<br />
2. Die toekenning van ’n voldoening aan prestasiemeting<br />
stergradering vir elke individuele teler wat<br />
deelneem aan Breedplan prestasietoetsing.<br />
Die kuddegraderingstelsel vir voldoening aan<br />
prestasiemeting (“completeness of Performance<br />
recording”) se verslae sal elektronies beskikbaar<br />
wees op die ras se Breedplan webwerf as deel van die<br />
datalêers wat afgelaai kan word deur die teler. Die data<br />
sal ’n opsomming weergee van die data wat die teler aan<br />
Breedplan verskaf het. ’n Aantal statistiese parameters<br />
sal ook verskaf word insluitende detail rakende<br />
stamboom, gewigte, karkas(skandeer)data, geboorteen<br />
vrugbaarheidsdata wat deur die teler verskaf is. Telers<br />
wat nie elektroniese toegang tot die data kan verkry nie<br />
sal gedrukte kopieë vanaf Breedplan via die Genootskap<br />
kan aanvra.<br />
Die kuddegraderingstelsel se verslae het onder<br />
andere ten doel om telers in staat te stel om op ’n<br />
roetinebasis na te gaan of die prestasie data wat deur<br />
hulle versamel is in die Breedplan stelsel opgeneem<br />
is. Die kuddegraderingstelsel sal verdermeer ’n<br />
belangrike rol vervul om areas te identifiseer waarin<br />
addisonele prestasiedata versamel en ingedien kan word<br />
ten einde die teler behulpsaam te wees in sy/haar strewe<br />
na meer volledige prestasietoetsing. ’n Sleutelfaktor<br />
tot EBV akkuraatheid is die hoeveelheid prestasiedata<br />
opgeneem; die verslae sal telers in staat stel om die<br />
volledigheid van hul prestasietoetsing te evalueer.<br />
Die stergraderingstelsel word gebaseer op die<br />
persentasie van kalwers gebore in die kudde binne ’n<br />
gegewe 5 jaar tydsgleuf wat prestasiedata beskikbaar<br />
het vir die verskillende eienskappe. Elke kudde ontvang<br />
’n stergradering op ’n elfpuntskaal van 0 tot 5 (insluitende<br />
halwe sterre) gebaseer op die volledigheid van hulle<br />
prestasiedata. Kuddes met ’n vyfstergradering word<br />
as goue-standaard kuddes erken en word beskou as<br />
kuddes met volledige prestasiedata vir alle eienskappe<br />
waarvoor EBV’s vir die ras beskikbaar is.<br />
Breedplan stel in die vooruitsig dat die stergradering van<br />
’n teler vertoon sal word op sy teler se lidnavraagskerm<br />
sowel as verslae wat vir die teler gepubliseer word.<br />
Besoekers op die web sal verder die keuse kan uitoefen<br />
om in hul soektog na spesifieke diere ’n perk te plaas tot<br />
diere uit kuddes wat aan ’n gekose vlak van volledigheid<br />
aan prestasiemeting voldoen.<br />
Alhoewel EBV akkuraatheid in die eerste instansie ’n<br />
aanduiding is van die betroubaarheid van ’n dier se EBV,<br />
verskaf die kuddegraderingstelsel vir voldoening aan<br />
prestasiemeting aan beide die telersgenootskap en<br />
aan die kommersiële produsent ’n objektiewe meting van<br />
die hoeveelheid prestasiedata wat ’n teler verskaf aan<br />
Breedplan tydens navraag na die EBV’s van ’n spesifieke<br />
dier binne die kudde ter sprake.<br />
Die Genootskap het in noue samewerking met Breedplan<br />
die relatiewe gewig uit ’n totaal van 200 moontlike punte<br />
vir elk van die prestasiedata elemente vir elke ras as volg<br />
toegeken:-<br />
Eienskap <strong>Simmentaler</strong> Simbra<br />
Geboortedatum 10 10<br />
Vaar 10 10<br />
Moeder 10 10<br />
Geslagsverhouding 5 5<br />
Ontvanger koei 5 5
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
80<br />
Eienskap <strong>Simmentaler</strong> Simbra<br />
200 12.5 12.5<br />
400 12.5 12.5<br />
600 12.5 12.5<br />
Volwasse koei massa 12.5 12.5<br />
EMA 12.5 12.5<br />
Rib 6.25 6.25<br />
Rump 6.25 6.25<br />
IMF 5 5<br />
KI Datum 10 12.5<br />
Klawings gemak 15 5<br />
Geboorte gewig 10 12.5<br />
Skrotum 20 20<br />
Dae tot kalwing 20 20<br />
Temperament 0 5<br />
Skede & Naelvel 5 5<br />
Netto Voer Inname 0 0<br />
TOTALE PER EIENSKAPSGROEPERING<br />
Eienskap <strong>Simmentaler</strong> Simbra<br />
Dier 40 40<br />
Gewig 50 50<br />
Karkas 30 30<br />
Geboorte 35 30<br />
Vrugbaarheid 40 40<br />
Ander 5 10<br />
Totaal 200 200<br />
Nota: - Daar word in die vooruitsig gestel dat netto<br />
voerinname binnekort as ’n addisionele prestasiemeting<br />
vir telers beskikbaar sal wees waarna dit waarskynlik<br />
’n gewigstoekenning sal verkry vanuit die huidige<br />
gewigsmetingstoekenning.<br />
The Red Meat Producers’<br />
Organization (RPO)<br />
The Red Meat Producers’ Organization (RPO) is an independent producers’<br />
organization that strives towards sustainable and profitable red meat production<br />
in South Africa.<br />
The RPO protects the interests of the red meat producers<br />
within the value chain of the red meat industry. In this<br />
capacity, it acts as mouthpiece for the total red meat<br />
industry. As collective negotiator organization, it is the<br />
task of the RPO to promote the economic well-being of<br />
its members.<br />
One of the most important functions of the RPO is<br />
to protect the 40% ad valorem-tariff and to monitor<br />
irregularities in terms of imports. The RPO also monitors<br />
all legislation which could have a negative impact on<br />
the red meat producers and comment on behalf of the<br />
producers through the relevant channels.<br />
The RPO also focuses on international agreements,<br />
extension services, animal health as well as export<br />
promotion.<br />
It is the RPO’s function to present the producer’s interest<br />
at all institutions, including the authorities. The RPO also<br />
creates and maintains a positive image of the product<br />
and the industry.<br />
Furthermore, the RPO is intensively involved with predation<br />
management, the combatting of stock theft, negotiations<br />
for the lowering of input- and marketing costs, information<br />
on production systems and market information.<br />
The RPO represents the interests of the red meat<br />
producer in the Red Meat Industry Forum, where all<br />
institutions involved in the value chain of the red meat<br />
industry are represented.<br />
The RPO, together with the National Emerging Red Meat<br />
Producers’ Organization (NERPO), forms the Federation<br />
of Red Meat Producers of South Africa. The Federation<br />
handles the collective interests of primary commercial<br />
and emerging red meat producers.<br />
These important functions for the survival and wellbeing<br />
of primary red meat producers as well as the<br />
total red meat industry, is funded from two separate<br />
sources of financing, the statutory levy and a voluntary<br />
producers’ contribution.<br />
As far as the statutory levy is concerned, the RPO is,<br />
with other role players, responsible for the functions<br />
of consumer education, production development and<br />
industry liaison.<br />
The RPO is dependant on the voluntary producer’s<br />
contribution for its administrative capacity as this can’t be<br />
funded from the statutory levy.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
82<br />
Eet vleis en word maer<br />
Annemarie Joubert<br />
Agt Europese navorsingsentrums het in ’n gesamentlike studie bevind dat<br />
’n lae GI-dieet wat hoog in proteïene is, die beste vir gewigsverlies is. Die<br />
Skaapvleisbemarkingsforum sê in ’n verklaring dat die grootste studie wat nog ooit<br />
in die wêreld oor diëte en vetsug onderneem is, toon dat die meeste lande se dieët-riglyne<br />
nie in die kol is nie en onvoldoende is om vetsug te voorkom.<br />
In dié studie, wat onder leiding van die Fakulteit van<br />
Lewenswetenskappe (LIFE) van Kopenhagen Universiteit<br />
onderneem is, is bevind dat mense wat gewig wil verloor<br />
minder verfynde stysel soos brood en rys moet inneem,<br />
en meer kos moet eet wat hoog is in proteïene, soos<br />
maer vleis, lae vet-suiwelprodukte en bone.<br />
Altesaam 772 families, bestaande uit 938 volwassenes<br />
en 827 kinders, het aan die Europese Diogenes dieëtstudie<br />
deelgeneem. Die resultate is in die New England<br />
Journal of Medicine gepubliseer.<br />
Die 938 oorgewig volwassenes het aanvanklik ’n dieet<br />
om gewig te verloor gevolg waarin 800 kalorieë per dag<br />
oor ’n tydperk van agt weke ingeneem is. Daarmee het<br />
hulle gemiddeld elf kilogram verloor. Daarna is hulle by<br />
vyf verskillende lae-vet dieët-tipes ingedeel wat hulle vir<br />
ses maande moes volg, in ’n poging om te bepaal watter<br />
dieët die mees doeltreffende is om te voorkom dat hulle<br />
weer gewig optel.<br />
Die diëte se proteïen-inhoud en glukemiese indeks (GI)<br />
het verskil. GI is ’n maatstaf van die moontlikheid waaroor<br />
koolhidrate beskik om bloedglukose-vlakke te verhoog<br />
wanneer dit in die liggaam opgeneem word. Kos met ’n<br />
lae glukemiese indeks (LGI) laat die bloedglukose-vlakke<br />
stadiger en tot op laer vlakke styg in vergelyking met kos<br />
wat hoog in koolhidrate is met ’n hoër glukemiese indeks<br />
(HGI).<br />
Volwassenes<br />
Van die 938 volwassenes wat aan die studie deelgeneem<br />
het, het 548 die hele tydperk volgehou. Die groep wat<br />
op die hoë proteïene-dieët met ’n lae GI was, was die<br />
enigste persone wat hul gewig gehandhaaf het ná die<br />
aanvanklike gemiddelde verlies van 11kg. Daar was ook<br />
meer mense wat met die dieët volgehou het in die groep.<br />
Dit kan moontlik toegeskryf word aan die feit dat ’n<br />
lae GI-dieët tot stadiger vertering van kos lei, sodat<br />
die bloed se glukose-vlakke meer stabiel is en ’n<br />
mens goed laat voel. Proteïene is ook meer vullend as<br />
koolhidrate en vet, met die gevolg dat ’n mens nie weer<br />
so gou honger word nie.
’n Dieët met ’n hoë inhoud van proteïen bevat baie<br />
proteïen-ryke kos soos maer vleis, pluimvee, vis, eiers<br />
en lae-vet suiwelprodukte. Bone en neute bevat ook hoë<br />
vlakke van proteïen.<br />
Kinders<br />
Altesaam 827 kinders het aan die studie deelgeneem.<br />
Van hulle is daar nie verwag om aan ’n dieët vir<br />
gewigsverlies deel te neem of om kalorieë te tel nie,<br />
hulle het bloot dieselfde kos as hul ouers geëet, wat ook<br />
aan die studie deelgeneem het. Ongeveer 45% van die<br />
kinders in die betrokke families was oorgewig.<br />
In die groep kinders wat ’n hoë proteïen/lae GI-dieët<br />
gevolg het, het die voorkoms van oorgewig spontaan met<br />
ongeveer 15% in net ses maande gedaal. Dit bewys dat<br />
vetsug in kinders verhoed kan word, deur die eetplan wat<br />
in die huishouding gevolg word, net ietwat aan te pas.<br />
Suid-Afrika<br />
Professor Hettie Schönfeldt van die Skaapvleisbemarkingsforum<br />
sê die uitslag van dié studie is in lyn<br />
met die nuutste navorsing wat in Suid-Afrika op rooivleis<br />
gedoen is. Dit het die volgende bevind:<br />
Suid-Afrikaanse rooivleis is ’n hoë gehalte-proteïen wat<br />
al die noodsaaklike aminosure verskaf. Dit is nodig vir<br />
groei, beheer en instandhouding van liggaamsweefsels<br />
en –funksies. Dit help om bloeddruk te verlaag en help<br />
met gewigsbeheer omdat dit ’n mens langer versadig<br />
laat voel.<br />
Rooivleis help om bloedsuikervlakke te reguleer en bevat<br />
natuurlike anti-oksidante en goeie vetsure (omega 3- en<br />
omega-6 vetsure). Verder is Suid-Afrikaanse rooivleis<br />
ryk in verskeie minerale, soos yster, sink, magnesium en<br />
selenium, sowel as vitamiene B1, B2, B3, B6 en B12.<br />
Vir meer inligting en resepte kontak<br />
Prof Hettie Schönfeldt van die Skaapvleisbemarkingsforum<br />
by info@healthymeat.co.za of besoek<br />
www.healhtymeat.co.za.<br />
83
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
84<br />
Dr. Wilhelm Schack<br />
Inleiding<br />
Die bacterium is ’n intra-sellulêre organisme, ’n kenmerk<br />
wat tot gevolg het dat die siekte baie moeilik is om te<br />
bekamp in die liggaam van ’n mens of dier, omdat<br />
antibiotika die bakterium, wat binne sekere liggaamselle<br />
nes geskop het, nie maklik kan bereik nie. Uit ’n wildsiekte<br />
oogpunt stel ons hoofsaaklik belang in die wese en<br />
aard van die bakterium Brucella abortus, die oorsaak<br />
van besmetlike misgeboorte (‘contagious abortion’) by<br />
beeste en buffels.<br />
In Suid-Afrika kom verwante bakterieë onder skape en<br />
bokke voor, naamlik Brucella ovis en Brucella melitensis<br />
wat albei onvrugbaarheid weens testisontsteking<br />
(orchitis) of bybalontsteking (epididimitis) veroorsaak.<br />
Brucella abortus en Brucella melitensis is die oorsaak van<br />
wisselende koors of Maltakoors by die mens. In Suid-<br />
Afrika is ten minste 15% van die beesbevolking besmet<br />
met die siekte, ’n feit wat lei tot honderde miljoene<br />
rand se skade weens produksieverliese. Daar bestaan<br />
’n wesenlike gevaar dat die siekte se voorkoms kan<br />
Brusellose<br />
Brusellose is ’n hoogs aansteeklike bakteriese siekte van mens en dier, gekenmerk deur aborsies en<br />
onvrugbaarheid by diere en is oordraagbaar vanaf diere of dierlike produkte soos melk na die mens,<br />
dus ’n sogenaamde soönotiese siekte of soönose.<br />
toeneem weens onkunde onder boere en ook weens ’n<br />
laksheid om die siekte te bestry. In die Krugerwildtuin is<br />
daar vasgestel dat tot soveel as 23 % van buffels besmet<br />
is met die siekte, maar hierdie bevolking sal waarskynlik<br />
nooit ’n bedreiging inhou vir die land se beeste nie omdat<br />
dit geïsoleer is weens die omvattende beheer oor beken-klouseer.<br />
Vatbare spesies<br />
Brucella abortus kom wydverspreid in suidelike Afrika<br />
voor onder beeste en wild. Dit wil voorkom of dit in<br />
Afrika ’n ou en gevestigde siekte is volgens serologiese<br />
opnames wat in Oos-Afrika gedoen is. Dit is al serologies<br />
(d.w.s. met bloedtoetse) geïdentifiseer in diere soos<br />
die Afrikabuffel, seekoeie, elande, blouwildebeeste,<br />
rooibokke, waterbokke, bosbokke en sebras, maar<br />
werklike bevestigde gevalle van aborsies is nie in al<br />
hierdie spesies bevestig nie, behalwe die buffel. Alhoewel<br />
inheemse beesrasse skynbaar lankal draers van die<br />
siekte was, het daar tog ’n opbloeifase gekom met die<br />
invoer van eksotiese beesrasse na Afrika.<br />
Die siekte kom wêreldwyd onder beeste voor en<br />
erodeer op ’n deurlopende basis die ekonomiese<br />
lewensvatbaarheid van melk- en vleisbeesboerdery.<br />
Met die toenemende belangrikheid van wildboerdery<br />
waar ons huidig sien hoe reuse beleggings in veral<br />
buffelboerdery gedoen word, is dit voor-die-hand-liggend<br />
dat groot risiko’s begin ontstaan vir boere (wild of bees)<br />
waar beheer oor die siekte swak is. Brusellose is een van<br />
die beheerde siektes waarop ernstige klem gelê word by<br />
die sertifisering van die siektevrye status van buffels. Die<br />
beheermaatreëls in die wildbedryf is dus uitstekend sover<br />
buffels ter sprake is. As beesboere aangrensend aan<br />
wildplase, waar skoon (siektevrye) buffels voorkom, egter<br />
swak beheer toepas oor brusellose, wag daar potensieël<br />
’n baie groot gevaar vir die buffelboer as gevolg van die<br />
moontlike oordrag van die siekte vanaf beeste na die<br />
buffels.<br />
Simptome<br />
Brusellose word beskryf as ’n erosiesiekte. Dit kom<br />
stadig en ongemerk soos ’n dief in die nag en vreet
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
86<br />
mettertyd stilletjies jou wins op. Vir die oningeligte is<br />
daar min (selfs geen) uiterlike tekens aan ’n dier te<br />
bespeur nie en dit is juis hier waar die verraderlikheid<br />
van die toestand inkom. ’n Individuele dier raak besmet<br />
deur die inname van gekontamineerde voer of water,<br />
maar veral deur die inname van, of lek aan die plasenta<br />
(nageboorte) van ’n koei met brusellose wat pas gekalf<br />
of geaborteer het. Herkouers het die gewoonte om ’n<br />
plasenta ná kalwing op te vreet, ’n gedragspatroon wat<br />
help om alle moontlike reuke van die toneel van kalwing<br />
af te verwyder, sodat roof- of aasdiere nie na dié plek<br />
gelok word en dan die kalf in gevaar stel nie. Dit is ook<br />
so dat omstanders, soos ander koeie of verse, ook<br />
aan die plasenta of nageboortelike vloeistowwe uit die<br />
baarmoeder lek of ruik en sodoende dan die bakterieë in<br />
hulle miljoene inneem, indien die betrokke koei ’n draer<br />
van die siekte was.<br />
Brusellose is ook ’n beroepsiekte van veeartse wat<br />
dikwels koeie tydens moeilike kalwing moet help.<br />
Uiterlik makeer so ’n dier oënskynlik niks. Die siekte<br />
openbaar homself as aborsies op ’n laat stadium van<br />
dragtigheid, gewoonlik gedurende die laaste derde van<br />
die dragtigheids-periode. Dit het ’n stadige verloop in ’n<br />
kudde en vatbare diere wat aangesteek het, moet ook<br />
eers die laaste derde van dragtigheid bereik voordat<br />
hulle dan op hulle beurt weer aborteer. Sodoende<br />
versprei die siekte met verloop van jare deur die hele<br />
kudde, en ’n mens kan jou net die produksieverlies<br />
voorstel indien elke vroulike dier eenmaal in haar<br />
leeftyd moet aborteer. Diere wat geaborteer het mag ’n<br />
agtergeblewe nageboorte hê met ’n gepaardgaande<br />
baarmoederontsteking (endometritis). Tekens daarvan<br />
sal wees repies plasenta wat vir dae lank by die vulva<br />
uithang en ’n besmering van die agterstewe om die stert<br />
met onwelriekende vloeistowwe.<br />
’n Besmette dier bly lewenslank ’n draer van die siekte en<br />
skei keer op keer tydens oestrus (bronstigheid) of kalwing<br />
miljoene bakterieë uit wat dan die jong aanteeldiere, veral<br />
Brusellose is ook ’n<br />
beroepsiekte van<br />
veeartse wat dikwels<br />
koeie tydens moeilike<br />
kalwing moet help.<br />
Uiterlik makeer so ’n<br />
dier oënskynlik niks.<br />
geslagtelik volwasse verse, besmet en veroorsaak dat<br />
hulle in effek ten minste een jaar van hulle reproduktiewe<br />
lewe verloor as hulle een maal geaborteer het. Na die<br />
eerste aborsie bou diere gewoonlik ’n immuniteit op wat<br />
verhoed dat hulle ’n tweede keer sal aborteer. 90% van<br />
besmette koeie word kroniese draers van die siekte, en<br />
die infeksie raak gesetel in die uier en verwante limfkope,<br />
wat beteken dat melk van sulke diere ’n bron van infeksie<br />
kan wees, veral met betrekking tot melkbeeste en die<br />
mens. Bulle word minder geraak deur die siekte en dit<br />
kom slegs selde voor dat hulle ’n orchitis of testesinfeksie<br />
sal opdoen. Geslagtelike oordrag tydens dekking is<br />
ook ’n rare metode van verspreiding van die siekte.<br />
Kroniese draers van die siekte word soms uitgeken aan<br />
nigrome of geswolle gewrigte aan die voorbene, veral die<br />
sogenaamde knie- of metakarpale gewrig.<br />
Belangrikheid vir die wildbedryf<br />
Patogene, dit wil sê, die bakterieë, kan onder koel<br />
en bedekte omstandighede vir tot 8 maande in ’n<br />
geaborteerde fetus oorleef. Vry bakterieë kan in nat grond<br />
tot drie maande en in droë grond tot twee maande lank<br />
oorleef. Die implikasie is dat vatbare diere, soos skoon<br />
buffels wat op eerstydse beesplase hervestig word en<br />
waar die beeste draers van brusellose was, ’n goeie kans<br />
staan om die bakterieë in te neem. Besmette voerplekke,<br />
watertrôe of vleigebiede kan bronne wees van bakterieë.<br />
Dit is ook fisies moontlik dat jakkalse geaborteerde<br />
fetusse of plasentas vanaf besmette plase deur drade na<br />
aangrensende ‘skoon’ plase kan versprei en sodoende<br />
vatbare bevolkings in gevaar kan stel.<br />
Hoe dit ook al sy, vir buffelboere is dit van uiterste belang<br />
om hulle skoon kuddes so goed as moontlik te beskerm.<br />
Vind uit wat die brusellose status in aanliggende<br />
beesbevolkings is en raadpleeg gerus die plaaslike<br />
staatsveearts wat verplig is om alle inligting te verskaf<br />
aangesien dit ’n beheerde siekte is met groot risiko’s vir<br />
die land se vee- en wildstapel.<br />
Diagnose<br />
Die diagnose word m.b.v. serologiese- (bloed)toetse<br />
gedoen, welke toets wat op ’n sekere tyd gedoen is<br />
op ’n dier ’n resultaat mag hê wat positief, negatief of<br />
verdag mag wees. As ’n dier positief toets is die situasie<br />
glashelder: die dier was in kontak met die bakterieë, is<br />
besmet of is ’n draer en verspreider van die siekte. Wat<br />
nie glashelder is nie, is die situasie met die ander twee<br />
kategorieë, naamlik negatief of verdag. Neem in ag dat<br />
die inkubasieperiode van die siekte, d.w.s. die tydperk<br />
wat verloop van dag van aansteek totdat wanneer<br />
die siekte m.b.v. bloedtoetse bevestig kan word, van<br />
so kort as 50 dae tot so lank as 7 maande mag wees.<br />
Daar is selfs al vasgestel dat kalwers wat as fetusse in<br />
die baarmoeder van die koei die besmetting opgedoen<br />
het, eers op 18 maande ouderdom die siekte mag<br />
manifesteer.<br />
Wat is die implikasies vir die wildbedryf? Niemand<br />
behoort gerus te wees met ’n negatiewe toetsuitslag<br />
nie. Die inkubasieperiode mag nog aan die gang wees<br />
en ’n dier mag dalk eers na maande werklike reaksies<br />
toon. Verdagte en positiewe gevalle moet met groot<br />
erns bejeën word en gepaste stappe moet onmiddellik<br />
geneem word. ’n Verdere metode om die diagnose te<br />
bevestig is om ’n geaborteerde fetus en vrugvliese na ’n<br />
laboratorium toe te neem vir bakteriese isolasie. Wees<br />
versigtig met die hantering van die materiaal en gebruik<br />
plastiekhandskoene om te keer dat die persoon wat die<br />
fetus hanteer nie self die besmetting opdoen nie.<br />
Voorkomende maatreëls<br />
In buffelkuddes moet die siektevryestatus wat die trop<br />
aanvanklik gehad het met die aankoop van die diere nie<br />
beskou word as die alfa en die omega nie. Enige dier<br />
kan enige tyd weer besmet word, wat sal beteken dat die<br />
trop sy siektevrye status verloor en die boer ’n reusagtige<br />
finansiële verlies sal ly omdat hy nie meer toestemming
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
88<br />
sal kry om diere te verkoop nie. Tans is die reëling dat ’n dier net vervoer<br />
mag word as die toetsuitslae jonger as ’n maand is.<br />
Die siektevrye status van ’n buffeltrop moet soos ’n kleinood bewaar word<br />
en die onus rus op die boer om die volgende stappe te neem om alle risiko’s<br />
te bekamp.<br />
1. Doen gereëlde (bv. jaarlikse) bloedtoetse op ’n steekproef- of selfs totale<br />
kuddebasis om vas te stel wat die huidige siekte status in ’n trop is. As<br />
’n dier om watter rede ook al hanteer moet word is dit ’n goeie idee om<br />
terselfdertyd ook ’n buisie(s) bloed te neem vir ondersoek deur ’n veearts.<br />
2. Vind uit wat die brusellose status is in aanliggende beeskuddes en vermy<br />
ten alle koste kontak tussen buffels en beeste.<br />
Siektebeheer<br />
In Suid-Afrika is brusellose ’n staatsbeheerde siekte en die maatreëls<br />
wat die Staat in die verlede geneem het, het die voorkoms in die<br />
nasionale beeskudde laat afneem van 10,5 % in 1976 tot 1,4 % in 1989.<br />
Beheermaatreëls sluit in ’n toets-en-slag beleid, inenting van verskalwers<br />
met die stam 19-entstof, kwarantynmaatreëls op besmette plase en die<br />
permanente merk van ’n besmette dier met ’n C-brandmerk op die nek<br />
sodat kopers sal weet watter probleemsiekte die dier met hom dra. Dit is<br />
in almal se belang dat, wanneer ’n diagnose van brusellose gemaak is, die<br />
staatsveearts dadelik in kennis gestel word van die geval en dat gepaste<br />
stappe geneem word om die siekte te bekamp. Beheermaatreëls sluit in die<br />
identifisering van elke moontlike verdagte of positiewe geval en verwydering<br />
uit die kudde. Diere moet behoorlik met oorplaatjies en/of mikroskyfies<br />
identifiseerbaar wees. Spesifieke reëlings met positief toetsende buffels<br />
sal met die staatsveearts bespreek moet word, aangesien dit moeilik sal<br />
wees om eenvoudig ’n uitslagstrategie te volg om die siekte uit te roei. Die<br />
besmette kudde sal moontlik in isolasie aangehou mag word indien dit<br />
prakties moontlik is.<br />
Slotsom<br />
Wildboere sal nougeset die siekte moet beheer om die lewensvatbaarheid<br />
van hulle teelprogramme oor die langtermyn in stand te hou. Besmette<br />
beeskuddes aanliggend tot wildplase is ’n potensiële gevaar en skade-eise<br />
teen beesboere kan astronomies wees as bewys kan word dat buffels van<br />
daar af aangesteek het. Die aangewese oplossing sou wees dat bees- en<br />
wildboere ’n gesamentlike poging aanwend om die siekte te bekamp en dat<br />
almal oop kaarte speel oor die status van brusellose in hulle kuddes.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
90<br />
Net feed intake:<br />
Potential selection tool to improve feed efficiency in beef cattle<br />
Gordon E. Carstens<br />
Department of Animal Science Texas A&M University<br />
Recent economic analysis of standardized performance assessment (SPA) data<br />
from Texas, New Mexico and Oklahoma cow-calf operations (McGrann, 2002)<br />
revealed that grazing and feed costs per cow had a greater impact on determining<br />
net income per cow than weaning rates, calf weaning weights or pounds of calf weaned<br />
per cow exposed.<br />
Introduction:<br />
Likewise, analysis of Iowa and Illinois SPA data found<br />
that total feed costs accounted for over 50% of the<br />
herd-to-herd variation in net income per cow. Results<br />
from these SPA databases illustrate that improvements<br />
in feed efficiency would significantly impact unit costs<br />
of production and improve profitability of cow-calf<br />
enterprises, thereby improving the competitiveness and<br />
long-term sustainability of the beef industry.<br />
A recent analysis conducted by Danny Fox at Cornell<br />
University demonstrated that a 10% improvement in<br />
feed efficiency has a much greater impact on feedlot<br />
profitability than a similar 10% improvement in average<br />
daily gain (Fox et al., 2001). Results from this analysis<br />
showed that a 10% improvement in rate of gain alone<br />
as a result of a 7% increase in appetite improved profits<br />
18%, primarily as the results of fewer days on feed<br />
and a reduction in non-feed costs. However, a 10%<br />
improvement in feed efficiency resulted in a 43% increase<br />
in profits. An additional impact of an improvement in<br />
feed efficiency with no concurrent reduction in feedlot<br />
performance is that the amount of manure produced<br />
would be significantly reduced. Thus, our ability to<br />
identify cattle that are superior for feed efficiency would<br />
greatly facilitate our ability to produce beef from available<br />
feed resources in an environmentally sustainable manner.<br />
The objective of this paper is to discuss the challenges<br />
to measuring efficiency of feed utilization in cattle and to<br />
address the merits of using a relatively new trait, net feed<br />
intake, to identify more efficient cattle.<br />
Maintenance Energy Costs:<br />
The biological efficiency of converting feed energy to<br />
meat protein is much lower in beef production systems<br />
(5%) compared to pork (14%) and broiler chicken<br />
(21%) production systems, due in part to a much<br />
lower reproductive rate in cattle that greatly increases<br />
the “overhead” costs associated with maintaining the<br />
breeding herd. In producing beef, approximately 70% of<br />
total feed energy is used by the cow herd, and of feed<br />
energy used by the cow herd, more than 70% is needed<br />
to support maintenance energy requirements of cows<br />
(Ferrell and Jenkins, 1984). Consequently, more than half<br />
(70% x 70% 50%) of the total feed energy needed to<br />
produce beef is associated with the energetic costs of<br />
supporting maintenance requirements of cows.<br />
Numerous studies have found that significant<br />
breed differences exist in cow maintenance energy<br />
requirements (Ferrell and Jenkins, 1984). In addition,<br />
there is some evidence to demonstrate that genetic<br />
variation in maintenance energy requirement exists<br />
within breeds (Carstens et al., 1989; DiCostanzo et<br />
al., 1990). These studies suggest that there may be<br />
opportunities to select more efficient cows if we could<br />
measure cow maintenance energy costs. The dilemma<br />
we face, however, is that measuring maintenance<br />
energy requirements using 2 indirect calorimetry is an<br />
expensive and time consuming process, such that it is<br />
impractical to consider measuring this trait in individual<br />
cattle for selection purposes. In addition, numerous<br />
breed comparison studies have shown that positive<br />
genetic relationships exist between cow maintenance
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
92<br />
efficiency and the genetic merit for productive traits like<br />
milk production and growth. Consequently, as selection<br />
pressure has been applied to increase growth and<br />
maternal milk traits to improve production efficiency,<br />
overhead costs associated with cow maintenance<br />
have likely increased as well. In the future, the genetic<br />
antagonisms between cow maintenance requirements<br />
and productive traits will need to be considered in our<br />
attempts to identify more biologically efficient cows.<br />
Recent research conducted at Colorado State<br />
University has lead to the development of an expected<br />
progeny difference (EPD) for cow maintenance energy<br />
requirements (Evans et al., 2002). The equation<br />
used to predict the EPD for cow maintenance energy<br />
requirements includes mature body weight and maternal<br />
milk EPDs. A prototype EPD for this trait has been<br />
completed for the Red Angus breed and the EPD is<br />
expressed in Mcal of energy per year. The ability to select<br />
cows for reduced maintenance energy requirements<br />
would impact profitability through a reduction in feed<br />
costs assuming that productive traits remain unaffected.<br />
Alternative indicator traits and more direct measures<br />
of maintenance energy requirements will need to be<br />
considered in the future to improve the accuracy and<br />
genetic prediction of this prototype EPD.<br />
Net feed intake:<br />
Most studies that have examined genetic variation in<br />
feed efficiency have been conducted with growing<br />
cattle, with little work done on mature cattle. The most<br />
commonly used measure of feed efficiency used in<br />
these experiments is gross efficiency or its inverse, feed<br />
conversion ratio (FCR; feed per gain). Feed conversion<br />
ratio is a gross measure of efficiency in that it does not<br />
account for feed requirements needed for maintenance<br />
and growth. A number of studies have demonstrated<br />
that FCR is moderately heritable (Koots et al., 1994).<br />
However, because FCR is negatively related to growth<br />
(see Table 1), applying selection pressure against FCR<br />
will enhance genetic merit for growth. As such it is difficult<br />
to determine if variation in efficiency measured as FCR<br />
represents inherent differences in metabolic efficiency or<br />
differences in growth or maturity pattern. Using FCR as<br />
a trait to select for feed efficiency in growing cattle will<br />
not only result in increased growth, but also increases<br />
in cow mature body size (Herd and Bishop, 2000).<br />
Therefore, selection for FCR will likely increase feed costs<br />
of the breeding herd and not necessarily improve feed<br />
efficiency of integrated beef operations.<br />
Table 1<br />
Heritability estimates (bold) and genetic correlations (above the<br />
diagonal) for growth and efficiency traits in Angus bulls and heifers†<br />
Traita ADG BW FI FCR NFI<br />
ADG 0.28 0.53 0.54 -0.63 -0.04<br />
BW 0.04 0.65 -0.01 -0.06<br />
FI 0.39 0.31 0.69<br />
FCR 0.29 0.66<br />
NFI 0.39<br />
†Adapted from Arthur et al. (2001a).<br />
aFCR = feed conversion ratio; NFI = net feed intake.<br />
An alternative measure of feed efficiency is net feed<br />
intake (NFI), which is a measure of the variation in feed<br />
intake beyond that needed to support maintenance and<br />
growth requirements (Archer et al., 1999). Net feed intake<br />
is calculated as the difference between actual feed intake<br />
and the amount of feed an animal is expected to eat<br />
based on its size and growth rate. Cattle that are larger<br />
and faster growing would be expected to consume more<br />
feed than cattle that are smaller and slower growing.<br />
Therefore, cattle that eat less than expected based on<br />
their body weight and ADG will have a negative NFI and<br />
thus have a superior net feed efficiency. Recent studies<br />
have shown that NFI is moderately heritable in cattle<br />
(Table 2) and genetically independent of growth and<br />
body weight (Table 1).
Table 2<br />
Heritability estimates for net feed intake (NFI) in beef cattle.<br />
Breed No. of cattle Location NFI<br />
Heritability<br />
The Australians have been conducting NFI research<br />
with beef cattle since 1993, and have recently published<br />
results from a five-year selection experiment in which low<br />
NFI (improved net feed efficiency) females were mated to<br />
low NFI bulls and high NFI females were mated to high<br />
NFI bulls (Arthur et al., 2001c). The performance of steer<br />
progeny generated after five years of selection (almost<br />
two generations) were compared. The steer progeny<br />
from the low NFI parents (improved net feed efficiency)<br />
gained the same (3.17 vs 3.08 lb/day) and weighed<br />
the same (845 vs 838 lb) as the steer progeny from the<br />
high NFI parents. However, the steers from the low NFI<br />
parents had lower NFI (-1.19 vs 1.56 lb/day), consumed<br />
less feed (20.7 vs 23.3 lb/day) and had lower FCR (6.6 vs<br />
7.8) compared to steers from the high NFI parents.<br />
This study revealed that NFI is a trait that will allow<br />
producers to select cattle that are more efficient without<br />
having to select cattle that have increased genetic merit<br />
for growth and thus increased mature body size. The<br />
Australian beef industry has rapidly adopted the use of<br />
this technology to select more efficient cattle and the<br />
Australian Angus Breed Association is now reporting<br />
estimated breeding values for NFI.<br />
TAMU NFI study:<br />
We have recently completed a trial designed to<br />
characterize NFI in crossbred steers calves and to<br />
Reference<br />
British 1324 USA .28 ± .11 Koch et al., 1963<br />
British 1116 Australia .46 ± .07 Archer et al., 1998<br />
Hereford 540 England .16 ± .08 Herd & Bishop, 2000<br />
Charolais 1302 France .43 ± .06 Arthur et al., 2001a<br />
British 1180 Australia .39 ± .04 Arthur et al., 2001b<br />
examine correlated responses with performance traits<br />
and ultrasonic measures of carcass composition<br />
(Carstens et al., 2002). One hundred and eighty<br />
Braunvieh-sired steers from the Spade Ranch were<br />
fed a pelleted roughage-based diet for 77 days using<br />
Calan electronic gate feeders. Dry matter intakes were<br />
strongly correlated with growth rates (r = 0.65) and<br />
final BW (r = 0.75), but were less than unity, suggesting<br />
that opportunities exist to alter the relationship between<br />
feed intake and growth traits in growing cattle. Similar to<br />
results from previous Australian studies, we found that<br />
NFI was not related to final body weight or ADG.<br />
In contrast to the lack of a correlation between NFI<br />
and growth rate, there was a large negative correlation<br />
between FCR and growth rate (r = -0.72). Bishop et<br />
al. (1991) and Arthur et al. (2001a) also found large<br />
negative correlations between FCR and growth rate<br />
(-0.54 and -0.74, respectively). In the current study, NFI<br />
was positively correlated with feed intake (r = 0.59) and<br />
FCR (r = 0.49). These correlations are similar to the<br />
phenotypic correlations reported by Herd and Bishop<br />
(2000) and Arthur et al. (2001a; 2001b), which ranged<br />
from 0.60 to 0.72 for NFI with feed intake and from 0.53<br />
to 0.61 for NFI with FCR.<br />
To further examine the relationships between NFI and<br />
performance traits, steers were ranked by NFI and<br />
separated into low, medium and high groups. As shown<br />
in Table 3, the high NFI steers (less efficient) weighed<br />
the same and gained the same as the low NFI steers,<br />
but the high NFI steers consumed 21% more DM feed<br />
per day and had 23% higher FCR compared to the low<br />
NFI steers.<br />
Likewise, in a study involving 75 steers fed a high-barley<br />
diet, Basarab et al. (2001) found that high NFI steers (><br />
0.5 SD above the mean) consumed 9% more feed per<br />
day and had 17% 5 higher FCR compared to low NFI<br />
steers (< 0.5 SD below the mean), even though growth<br />
rates and BW for the high and low NFI steers were similar.<br />
In this same study, heat production was estimated using<br />
slaughter balance techniques. They found that the low<br />
NFI steers (more efficient) produced 17% less heat<br />
than steers with high NFI. These results would suggest<br />
that NFI may be a trait that reflects genetic differences<br />
in metabolic processes that impact key components of<br />
efficiency such as maintenance energy requirements.<br />
Ultrasound measures of 12th rib and rump fat thicknesses<br />
obtained at the end of study were negatively related with<br />
NFI (r = 0.22 and 0.18), but ultrasound measures of<br />
ribeye area and intramuscular fat percentage were not<br />
correlated with NFI. High NFI steers had greater rump fat<br />
thickness than low NFI steers (Table 4). These results are<br />
similar to recent studies reported by Arthur et al. (2001a)<br />
and Herd and Bishop (2000), and suggest that cattle<br />
with low NFI may be slightly leaner than cattle with high<br />
NFI. In contrast to these studies, Basarab et al. (2001)<br />
found that empty body composition at slaughter was not<br />
correlated with NFI in growing steers. Richardson et al.<br />
(2001) found that steer progeny from low NFI parents<br />
gained more empty body protein during the study than<br />
steer progeny from high RFI parents, however, they<br />
concluded that less than 5% of the variation in sire NFI<br />
was explained by the variation found in the empty body<br />
composition of their steer progeny. Increased leanness<br />
may have contributed to the improved feed efficiency of<br />
steers with low NFI, but the magnitude of this contribution<br />
appears to be small. Given that the magnitude of this<br />
difference in composition between low and high NFI<br />
steers was minimal, it is likely that other factors such as<br />
heat increment of feeding, activity, energy requirements<br />
for maintenance and growth, or protein turnover were<br />
also involved in accounting for the observed differences<br />
in feed efficiency found in this study.<br />
Implications:<br />
Based on previous research from Australia and Canada<br />
and recent research findings from our laboratories, it<br />
appears that NFI is a trait that has considerable potential<br />
to allow producers to select for more efficient cattle<br />
without the concurrent increases growth and mature<br />
93
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
94<br />
Table 3<br />
Characterization of performance traits in steers with low, medium and high net feed<br />
intake (NFI) a<br />
Parameterb Low<br />
NFI<br />
Medium<br />
NFI<br />
High<br />
NFI<br />
SE P-value<br />
Number of steers 54 64 51 -- --<br />
NFI, lb/day -2.16 -0.11 1.94 0.13 .0001<br />
Final BW, lb 715.0 714.1 712.1 11.9 .98<br />
ADG, lb/day 2.24 2.29 2.24 0.07 .90<br />
Feed intake,<br />
lb DM/day<br />
17.49 19.29 21.10 0.13 .0001<br />
FCR, feed DM/gain 7.91 8.66 9.71 0.25 .0001<br />
aLow, medium and high NFI steers were < 0.5 SD, ± 0.5 SD, and > 0.5 SD from the<br />
mean NFI of 0.0 ± 1.6 lb/day (mean ± SD), respectively.<br />
Table 4<br />
Characterization of ultrasound measures of carcass composition in steers with low,<br />
medium and high net feed intake (NFI) a<br />
Parameterb Low<br />
NFI<br />
Medium<br />
NFI<br />
High<br />
NFI<br />
SE P-value<br />
Number of steers 54 64 51 -- --<br />
NFI, lb/day -2.16 -0.11 1.94 0.13 .0001<br />
12th rib fat, in 0.156 0.161 0.167 0.004 .13<br />
Rump fat, in 0.153 0.161 0.167 0.005 .04<br />
Ribeye area, in2 8.18 8.22 8.26 0.14 .90<br />
Intramuscular fat, % 2.84 2.83 2.89 0.08 .73<br />
aLow, medium and high NFI steers were < 0.5 SD, ± 0.5 SD, and > 0.5 SD from the<br />
mean NFI of 0.0 ± 1.6 lb/day (mean ± SD), respectively.<br />
body size that would occur if selection pressure were<br />
applied against feed conversion rate (FCR; feed per<br />
gain). The ability to identify cattle that consume less<br />
feed with no reductions in performance will improve<br />
feed efficiency and profitability as well as to reduce the<br />
environmental impact of animal waste.<br />
References:<br />
Archer, J.A., E.C. Richardson, R.M. Herd and P.F. Arthur.<br />
1999. Potential for selection to improve efficiency of feed<br />
use in beef cattle: a review. Aust. J. Agric. Res. 50:147-161.<br />
Arthur, P.F., J.A. Archer, D.J. Johnston, R.M. Herd,<br />
E.C. Richardson and P.F. Parnell. 2001a. Genetic and<br />
phenotypic variance and covariance components for<br />
feed intake, feed efficiency and other post weaning traits<br />
in Angus cattle. J. Anim. Sci. 79:2805-2811.<br />
Arthur, P.F., G. Renand and D. Krauss. 2001b. Genetic<br />
and phenotypic relationships among different measures<br />
of growth and feed efficiency in young Charolais bulls.<br />
Live. Prod. Sci. 68:131-139.<br />
Arthur, P.F., J.A. Archer, R.M. Herd and G.J. Melville.<br />
2001c. Response to selection for net feed intake in<br />
beef cattle. Proc. of Assoc. Advmt. Anim. Breed. Genet.<br />
14:135-138.<br />
Basarab, J.A., M.A. Price, J.L. Aalhus, E.K. Okine, W.M.<br />
Snelling and K.L. Lyle. 2001. Net feed efficiency in young<br />
growing cattle: II. Relationship to carcass and body<br />
composition and energy utilization. Can. Soc. Anim. Sci.<br />
(Abstr.) CSAS 01-22.<br />
Carstens, G.E., D.E. Johnson, K.A. Johnson, S.K. Hotovy<br />
and T.J. Szymanski. 1989. Genetic variation in energy<br />
expenditures of monozygous twin beef cattle at 9 and<br />
20 months of age. In: J. van der Honing and W.H. Close<br />
(Eds.), Energy Metabolism of Farm Animals. EAAP Pub.<br />
43:312-316.<br />
Carstens, G.E., C.M. Theis, M.B. White, T.H. Welsh, Jr.,<br />
B.G. Warrington, R.D. Randel, T.D.A. Forbes, H. Lippke,<br />
L.W. Greene and D.K. Lunt. 2002. Net feed intake in<br />
beef steers: I. Correlations with performance traits and<br />
ultrasound measures of body composition. Proc. of<br />
West. Sect. of American Soc. of Anim. Sci. 53:552-555.<br />
DiCostanzo, A., J.C. Meise, T.M. Peters and R.D.<br />
Goodrich. 1990. Within-herd variation in energy utilization<br />
for maintenance and gain in beef cows. J. Anim. Sci.<br />
68:2156.<br />
Evans, J.L., B.L. Golden and B.L. Hough. 2002. A<br />
new genetic prediction for cow maintenance energy<br />
requirements. Proc. 34th Beef Improvement Federation<br />
meeting, Omaha, NE.<br />
Ferrell, C.L. and T.G. Jenkins. 1984. Energy utilization by<br />
mature, nonpregnant, nonlactating cows of different type.<br />
J. Anim. Sci. 58:234.<br />
Fox, D.G., P.J. Guuiroy and L.O. Tedeschi. 2001.<br />
Determining feed intake and feed efficiency of individual<br />
cattle fed in groups. Proc. 33rd Beef Improvement<br />
Federation meeting, San Antonio, TX.<br />
Herd, R.M. and S.C. Bishop. 2000. Genetic variation<br />
in residual feed intake and its association with other<br />
production traits in British Hereford cattle. Livestock<br />
Prod. Sci. 63:111-119.<br />
Koots, K.R., J.P. Gibson, C. Smith and J.W. Wilton. 1994.<br />
Analyses of published genetic parameter estimates of<br />
beef production traits-Heritability. Anim. Breed Abstr.<br />
62:309-338.<br />
McGrann, J. 2002. Using financial information to improve<br />
ranch performance efficiency. Proc. Northeast New<br />
Mexico Beef Cattle Symposium.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
96<br />
Collecting ‘Effective’ Performance<br />
data for EBV’s<br />
Thys Meyer<br />
(this document was extracted from a combination of BREEDPLAN publications)<br />
“Maximising the effectiveness by which BREEDPLAN can analyse the performance of<br />
animals should be a key priority when recording performance data”.<br />
A key priority when recording performance information<br />
should be to ensure that any performance that is<br />
collected can be used “effectively” by the EBV analysis<br />
performed by BREEDPLAN.<br />
EBV analyses are done for cattle in contemporary<br />
groups to take out the influence of as many of the nongenetic<br />
effects as possible (e.g. differences in feeding,<br />
years, seasons). The underlying principle is that only<br />
the performance for animals that have had an equal<br />
opportunity to perform are directly compared together<br />
within each contemporary group.<br />
The basic mechanism to the calculation of EBV’s is to<br />
directly compare the performance of an animal to the<br />
performance of other “similar” animals within the same<br />
contemporary group.<br />
“Genetic linkage” is then used to compare the animals in<br />
different contemporary groups both within the individual<br />
herd and across the entire breed.<br />
If the contemporary groups are not correctly formed,<br />
the EBVs calculated will be less accurate and possibly<br />
misleading. History has shown that most of the problems<br />
that breeders encounter in “believing” their EBVs can be<br />
traced back to incorrect contemporary grouping – either<br />
calves being fragmented into isolated groups of only one<br />
or few animals (and thereby virtually eliminating those<br />
calves from any comparison with their peers) or by not<br />
differentiating between calves that have had different<br />
levels of management or feeding.<br />
What is an effective Contemporary Group?<br />
The effectiveness of an individual animal’s performance<br />
record is determined by the number of animal<br />
represented within the same contemporary group.<br />
Calves will be analysed in the same contemporary<br />
group if they:<br />
1. were bred in the same herd,<br />
2. are of the same sex,<br />
3. are of the same birth number (i.e. twins not compared<br />
with single calves),<br />
4. are of the same birth status (i.e. ET calves not<br />
compared with AI/natural calves),<br />
5. were born in the same calving year,<br />
6. were born within 45 days (for birth and 200 day weight)<br />
or 60 days (for 400 and 600 day weight) of each other,<br />
7. have been weighed on the same day (& have the<br />
same weighing history),<br />
8. have been run under the same conditions.<br />
When there are no other similar animals to which the<br />
animal’s performance can be compared (ie. a single<br />
animal contemporary group), the performance is not<br />
effective and does not contribute to the animal’s EBVs.<br />
When the animal is in a contemporary group of 2,<br />
the performance is 50% effective, in a contemporary<br />
group of 3, 67% effective, in a contemporary group<br />
of 4, 75% effective and in a contemporary group of 5,<br />
80% effective. After 5 to 10 animals are represented in<br />
a contemporary group, the increase in effectiveness<br />
diminishes quite rapidly with increasing group size,<br />
although the objective of Stud Breeders should be to<br />
maximise the contemporary group size. This increase in<br />
the effectiveness by which BREEDPLAN can analyse an<br />
animal’s performance record is illustrated in Figure 1.
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Wetenskaplik | Scientific<br />
98<br />
Graph 1<br />
Graph 2<br />
As illustrated in the Graph 1, the greatest increase in<br />
effectiveness is observed going from 1 animal to 2<br />
animals in a contemporary group. That is, a record in a<br />
single animal contemporary group is not effective while<br />
a performance record in a contemporary group of 2 is<br />
50% effective.<br />
The next consideration is the effectiveness of performance<br />
records of progeny when calculating the EBVs for an<br />
individual sire. If all calves in the contemporary group<br />
are by the same sire, then the performance records<br />
may be effective when calculating EBVs for the calves<br />
themselves, but have no effectiveness when calculating<br />
the EBVs for the sire. This results because there are no<br />
calves by other sires to which their performance can be<br />
compared. The key is therefore to have as many sires<br />
represented per contemporary group. (at least two,<br />
preferably five or more)<br />
The general aim for any herd should be to maximise the<br />
contemporary group size.<br />
Standard Practice<br />
As a basic rule breeders should ensure all contemporary<br />
groups meet the following requirements:-<br />
1. four calves (excluding twins and ET calves)<br />
2. bred from at least two different bulls<br />
3. of the same sex<br />
4. within one herd<br />
5. exposed to the same management conditions<br />
6. and born within 45 days from each other<br />
Breeding strategies followed by the Breeder should<br />
take cognisance of the culling strategies which may be<br />
applied later in the life of the contemporary groups in<br />
order to maintain effective performance recording.<br />
Effective performance data collected later in the life of the<br />
animal (400 days, 600 days, with scrotal measurements<br />
and at scan data collection) requires the application of<br />
the same principles.<br />
Standard Practice<br />
As a basic rule breeders should ensure that<br />
contemporary groups meet the following requirements<br />
at the time of measurement of 400 days, 600 days, with<br />
scrotal meas urements and at scan data collection:-<br />
1. four calves (excluding twins and ET calves)<br />
2. bred from at least two different bulls<br />
3. of the same sex<br />
4. within one herd<br />
5. exposed to the same management conditions<br />
6. and borne within 60 days from each other<br />
One of the most common questions asked by breeders<br />
with a relatively small herd is “what size herd do you<br />
need to obtain effective EBV’s?” The answer depends on<br />
the ability of the breeder to apply the constraints for an<br />
effective management group as best as possible.<br />
There are a number of strategies that breeders can use to<br />
ensure they maximise the number of calves included within<br />
each contemporary group, maximise the effectiveness of<br />
each record and subsequently maximise the results they<br />
obtain from their performance recording. Although these<br />
strategies are of particular importance to smaller herds,<br />
they should also be considered by larger herds as a<br />
means of fine tuning their performance recording.<br />
The following strategies briefly what breeders with<br />
small (and larger) herds can do to maximise their EBV<br />
accuracy.<br />
Firstly, small herds must try and ensure there are at<br />
least two animals that meet the above criteria to ensure<br />
the performance records for their animals are effective<br />
and they obtain effective results for the calculation of<br />
EBV’s. Where there is only one animal represented<br />
in a contemporary group, there are no other “similar”<br />
animals to which it can be directly compared and thus<br />
the performance submitted for it will not be used in the<br />
EBV analysis.
100<br />
1. Restricted calving periods<br />
As calves are only included in the<br />
same contemporary group if they<br />
are born within 45 or 60 days of one<br />
another, it is essential that small herds<br />
have as shorter calving period as<br />
practical. A calving period of 6 to 8<br />
weeks is ideal.<br />
2. Run all calves under the same<br />
management conditions<br />
Where possible, all calves should be<br />
run under the same management<br />
conditions. If calves are to be split into<br />
different groups it is useful to weigh<br />
the whole group before it is split. For<br />
example, it is possible to take 200 day<br />
weights anywhere between 80 to 300<br />
days of age, so you can weigh all male<br />
calves as a group before a portion of<br />
them are castrated.<br />
3. Weigh all animals on the same day<br />
As BREEDPLAN will only directly<br />
compare the performance of animals<br />
that has been recorded on the same<br />
day, it is important to weigh all animals<br />
within each contemporary group on<br />
the same day.<br />
4. Associated Herds<br />
In the situation where two herds run<br />
their animals together on the same<br />
property, BREEDPLAN can associate<br />
the two memberships to allow the<br />
performance of calves in both herds to<br />
be directly compared together.<br />
5. Use more than one sire<br />
More than one sire should be used<br />
in any joining program. Effective<br />
performance management requires<br />
at least 2 sires to be represented<br />
in each contemporary group if the<br />
performance of the progeny is going<br />
to contribute to the calculation of EBVs<br />
for their sire. Where AI programs are<br />
used they should be timed so that AI<br />
sired calves are born at the same time<br />
as calves sired by natural joining.<br />
6. Supply recipient dam details<br />
Herds that use embryo transfer<br />
need to identify the breed and age<br />
of the recipient dams of ET calves.<br />
If the breed of recipient dams is not<br />
supplied ET calves are split into single<br />
animal analysis groups and therefore<br />
their own performance cannot be<br />
used. To maximise the analysis of ET<br />
calves by BREEDPLAN, it is preferable<br />
if the recipient dams used are all the<br />
same breed.<br />
If you require any further information<br />
about the gathering of effective<br />
performance data or have any queries<br />
regarding the submission of performance<br />
data to BREEDPLAN, please do not<br />
hesitate to contact the office staff.
Pretoria Skou 2011 102<br />
Warmbad Skou 2011 105<br />
Windhoek Show 2011 107<br />
George Skou 2012 110<br />
Pretoria Skou 2012 112<br />
Vryburg Skou 2012 115<br />
Skoue / Shows<br />
Lichtenburg Skou 2012 118<br />
Frankfort Skou 2012 121<br />
Ottosdal Skou 2012 124<br />
Swellendam Skou 2012 126<br />
Royal Show 2012 128<br />
Worcester Skou 2012 130<br />
Hartland Skou 2012 132<br />
Windhoek Skou 2012 134<br />
<strong>Simmentaler</strong> Beoordelaars, 136<br />
Eksaminatore en Keurders<br />
Join a Circle of Friends 138
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
102<br />
Pretoria Skou 2011<br />
Pretoria Skou<br />
Beoordelaars:<br />
Danie Erasmus en Herman van der Merwe<br />
8 Vertoners – 59 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
Rustenburg<br />
(2) HC Franck,<br />
(2) HC Franck,<br />
Lynnwoodrif<br />
Lynnwoodrif<br />
(3) A Res, Heidelberg (3) WF O’Brien,<br />
Middelburg<br />
Bulle: Algeheel:<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
Rustenburg<br />
(2) HC Franck,<br />
Lynnwoodrif<br />
(2) HC Frank, Lynnwoodrif<br />
(3) A Res, Heidelberg (3) A Res, Heidelberg<br />
30 Augustus 2011<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12 maande:<br />
(1) Preston Wilna PFS0092, WF O’Brien, Middelburg;<br />
(2) Toverberg Tombi AK9644, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(3) Vera Orkal CCE0322, PA Abrahamse, Three Rivers.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit drie dogters, oor 15 maande:<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Macarara Ganza LH0514, HC Franck, Lynnwoodrif.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit drie seuns oor 12 maande:<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber Rustenburg;<br />
(2) Jastlem Sloet 2E JJM0316, MJ Res, Heidelberg.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit twee dogters (oor 15 maande) en twee seuns<br />
(oor 12 maande):<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Jastlem Sloet 2E JJM0316, MJ Res, Heidelberg;<br />
(3) Macarara Ganza LH0514, HC Franck, Lynnwoodrif.<br />
Die beoordelaars, Mnre Danie Erasmus en Herman van der Merwe
Bulle<br />
Leeupoort Zagreb PN09581<br />
PN09581; 19 mnde; BW: +2.7; WW: +19; (Leeupoort<br />
Japan PN06201 X Leeupoort Labe PN07352) Teler en<br />
Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Leeupoort Mason PN08136<br />
PN08136; 37 mnde; BW: +4.3; WW: +29;<br />
(Blenheim Hamper GH0415 X Leeupoort Anna<br />
PN0410)Teler: PJ Nienaber, Rustenburg en<br />
Eienaar: CdeW Jacobs, Wasbank<br />
Groot en Junior Kampioen Bul<br />
Senior Kampioen Bul<br />
Pretoria<br />
Skou 2011<br />
Leeupoort Kroon PN1021<br />
PN1021; 17 mnde; BW: +3.5; WW: +24; (Vlekke<br />
Vastrap NMP058 X Leeupoort Betsie PN03117) Teler<br />
en Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Bul<br />
Sersim Lorand SER0969<br />
SER0969; 21 mnde; BW: +1.3; WW: +16;<br />
(Jastlem Sloet 2E JJM0316 X Anloria Liheioli<br />
AHR0342) Teler: MJ Res, Heidelberg en Eienaar: M<br />
Paile, Secunda<br />
Leeupoort Jomo PN084<br />
PN084; 42 mnde; BW: +2.5; WW: 33; (Blenheim<br />
Hamper GH0415 X Leeupoort Betsie PN03117*)<br />
Teler: PJ Nienaber, Rustenburg en Eienaar:<br />
CdeW Jacobs, Wasbank<br />
BLUP Kampioen Bul<br />
Reserwe Senior Kampioen Bul<br />
103
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
104<br />
Vroulik<br />
Leeupoort Labe PN07352<br />
PN07352; 45 mnde; S=109; K=2; (Salerika<br />
Eksellent UG0481 X Leeupoort Labe PN96195) Teler<br />
en Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Wensim Wilmien WEN0629<br />
WEN0629; 60 mnde; S=98; K=3; (Kykso Haped<br />
MS9542 X Preston Wilna PFS0092*) Teler en Eienaar:<br />
WF O’Brien, Middelburg<br />
Groot en Senior Kampioen Koei<br />
Reserwe Senior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Koei<br />
Pretoria<br />
Skou 2011<br />
Macarara Silgi LH0892<br />
LH0892; 31 mnde; S=103; K=1; (Macarara Ganza<br />
LH0514 X Silvretta 99 64 PHN9964) Teler en Eienaar:<br />
HC Franck, Lynnwoodrif<br />
Junior Kampioen Koei<br />
Rivervalley Oracle AB103<br />
AB103; 17 mnde; (Bar 5 S.A. Harrach CO04801<br />
X Vera Orkal CCE0322) Teler en Eienaar: PA<br />
Abrahamse, Three Rivers<br />
Leeupoort Bari PN06190<br />
PN06190; 59 mnde; S = 114; K = 3; (Leeupoort<br />
Bakkies PN03116 X Simlee Gesba CE0440) Teler en<br />
Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
Superkoei
Warmbad Skou 2011<br />
Warmbad Skou<br />
Beoordelaars:<br />
Dr JF Kluyts en J Blaauw<br />
8 Vertoners – 51 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) Macarara <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Hans Franck)<br />
(2) Nelbroer <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Brandt & Harry Nel<br />
18 - 19 Augustus 2011<br />
(1) Macarara <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Hans Franck)<br />
(2) Wensim <strong>Simmentaler</strong>s<br />
( Willie O’Brien)<br />
(3) Gulland <strong>Simmentaler</strong>s<br />
Bulle Algeheel:<br />
(1) Nelbroer <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Brandt & Harry Nel)<br />
(2) Macarara <strong>Simmentaler</strong>s<br />
( Hans Franck)<br />
(3) Jors <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Stefaans Botha)<br />
(1) Macarara<br />
<strong>Simmentaler</strong>s (Hans<br />
Franck)<br />
(2) Jors <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Stefaans Botha)<br />
(3) Nelbroer <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Brandt & Harry Nel)<br />
Gulland <strong>Simmentaler</strong>s Wensim <strong>Simmentaler</strong>s<br />
(Willie O’Brien)<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
Die beoordelaars, Mnr. J Blaauw en Dr JF Kluyts<br />
bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12 maande:<br />
(1) Wensim <strong>Simmentaler</strong>s ( Willie O’Brien)<br />
(2) Nelbroer <strong>Simmentaler</strong>s (Brandt & Harry Nel)<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit twee dogters, oor 15 maande:<br />
(1) Noordvaal <strong>Simmentaler</strong>s ( Johan Hoffman)<br />
(2) Macarara <strong>Simmentaler</strong>s (Hans Franck)<br />
105
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
106<br />
Bulle<br />
Elli‘s Endricus (ET) DJA094<br />
DJA094; 31 mnde; BW: +2.1; WW: +20; (Salerika<br />
Eksellent UG0481 X Erico Derbal E9973) Teler: DJA<br />
Ellis, Klerksdorp en Eienaar: S Botha Jnr, Stoffberg<br />
Nel-Broer Erick NEL0926<br />
NEL0926; 19 mnde; BW: +3.0; WW: +17;<br />
(Exodus (PP) 403066 X Nel-Broer Luldie NEL0451)<br />
Teler en Eienaar: CJ Nel, Lephalale<br />
Groot en Junior Kampioen Bul<br />
Reserwe Groot Kampioen Bul<br />
Warmbad<br />
Skou 2011<br />
Nel-Broer Bronzo NEL0725<br />
NEL0725; 45 mnde; BW: +1.6 (Simpot Stentdo<br />
POT0210 X Simpot Benida POT0214) Teler: CJ Nel,<br />
Lephalale en Eienaar: Boetie Viljoen (EDMS)Bpk<br />
Senior Kampioen Bul<br />
Vroulik<br />
Macarara Silgi LH0892<br />
LH0892; 31 mnde; S=103; K=1; (Macarara Ganza<br />
LH0514 X Silvretta 99 64 PHN9964) Teler en Eienaar:<br />
HC Franck, Lynnwoodrif<br />
Wensim Wilmien WEN0629<br />
WEN0629; 49 mnde; S=96; K=2; (Kykso Haped<br />
MS9542 X Preston Wilna PFS0092) Teler en Eienaar:<br />
WF O’Brien, Middelburg<br />
Groot en Junior Kampioen Koei<br />
Senior Kampioen Koei
Windhoek Show 2011<br />
Windhoek Show<br />
Judges:<br />
HDT van der Merwe and K Lepen<br />
8 Exhibitors – 83 Animals<br />
Most points for:<br />
Groups: Females:<br />
(1) Promatria Buschbrunn, (1) Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
Windhoek<br />
(2) M Krafft, Dordabis (2) HW Riedel, Gobabis<br />
(3) HW Riedel, Gobabis (3) M Krafft, Dordabis<br />
Bulls: Total:<br />
(1) M Krafft, Dordabis (1) Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
(2) HW Riedel, Gobabis (2) M Krafft, Dordabis<br />
(3) Walsim Stud, (3) HW Riedel, Gobabis<br />
Windhoek<br />
27 - 28 September 2011<br />
Group of three<br />
consisting of a bull, senior cow and a junior cow/heifer:<br />
(1) Promatria Buschbrunn, Windhoek<br />
(2) HW Riedel, Gobabis<br />
(3) Walsim Stud, Windhoek<br />
Sire Progeny Group of four<br />
two bulls and two females, progeny of one sire:<br />
(1) Prom-Buschbrunn SW0544, Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek;<br />
(2) Hauk Edgar (P) HP042 M Krafft, Dordabis;<br />
(3) Hauk Erker HP05155, HW Riedel, Gobabis.<br />
Sire female progeny group<br />
three females, progeny of one sire:<br />
(1) Hauk Edgar (P) HP042, M Krafft, Dordabis;<br />
(2) Prom-Buschbrunn V12 SW0544, Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek;<br />
(3) Hauk Erker HP05155, HW Riedel, Gobabis.<br />
Sire bull progeny group<br />
three bulls, progeny of one sire:<br />
(1) Hauk Edgar HP042, M Krafft, Dordabis;<br />
(2) Hauk Erker HP05155, HW Riedel, Gobabis,<br />
(3) Prom-Buschbrunn V12 SW0544, Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek.<br />
Dam progeny group of two<br />
two, progeny of one dam:<br />
(1) Buschbrunn Maxie VB9972, M Krafft, Dordabis;<br />
(2) Buschbrunn Astra VB0081, Promatria Buschbrunn, Windhoek;<br />
(3) Ru-Dev Gina CMO00118, S Voigts, Klein Windhoek.<br />
The judges, Messrs HDT van der Merwe and K Lepen<br />
107
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
108<br />
Prom-Buschbrunn Deurbraak SW06208<br />
SW06208; 57 months; BW: +3.3; WW: +17;<br />
(Toverberg Dynamite AK9967 X Buschbrunn<br />
All VB0274) Breeder and Owner: Promatria<br />
Buschbrunn, Windhoek<br />
Ibenstein MK08-03<br />
MK083; 41 months: BW: +1.1; WW:+12; (Hauk<br />
Edgar (P) HP042 X Ibenstein Bison MK0571)<br />
Breeder: M Krafft, Dordabis and Owner: R Kraft,<br />
Dordabis<br />
Bulls Windhoek Show 2011<br />
Senior and Breed Champion Bull<br />
Reserve Senior Champion Bull<br />
Ibenstein Elb MK09039<br />
MK0939; 25 months; BW: +2.5; WW: +18; (Hauk<br />
Edgar (P) HP042 X Buschbrunn Maxie VB9972)<br />
Breeder: M Krafft, Dordabis and Owner: EEO Hoff,<br />
Windhoek<br />
Prom-Buschbrunn V12 24<br />
SW1024; 19 months; (Prom-Buschbrunn V12<br />
SW0544 X Prom-Buschbrunn Boylet) Breeder and<br />
Owner: Promatria Buschbrunn, Windhoek<br />
Junior, Reserve and<br />
BLUP Breed Champion Bull<br />
Reserve Junior Champion<br />
Mbuende MM1023<br />
MM1023; 15 months; BW: +1.3; WW: +16;<br />
(Keywest Hanna MM0556 X Mbuende 0766) Breeder<br />
and Owner: KM Mbuende, Windhoek<br />
Walsim Nelspruit WAL1038<br />
WAL1038; 11 months; BW: +3.6; WW: +33; (Erico<br />
Napoleon E04105 X Walsim Yola WAL052) Breeder<br />
and Owner: Walsim Stud, Windhoek<br />
Calf Champion Bull<br />
Reserve Calf Champion Bull
Females Windhoek Show 2011<br />
Ibenstein 04141 MK04140<br />
MK04140; 81 months; S=109; C=6; (Ibenstein<br />
Gold MK9644 X Ibenstein Helle MK952) Breeder: M<br />
Krafft, Dordabis and Owner:R Krafft, Dordabis<br />
Jacat JAP10-2<br />
JAP102; 15 months; (Jacat 01122 JAP01122 X Jacat<br />
JAP08-13 JAP0813) Breeder and Owner:<br />
Jacat Stud, Gobabis<br />
Senior and Super Champion Cow<br />
Calf Champion<br />
Prom-Buschbrunn Tolhek 3 SW113<br />
SW113; 8 months; (Prom-Buschbrunn Tolhek<br />
SW07142 X Prom-Buschbrunn Anica SW0545)<br />
Breeder and Owner: Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
Prom-Buschbrunn Aster SW09106<br />
SW09106; 27 months; (Prom-Buschbrunn V12<br />
SW0544 X Buschbrunn Astra VB0081) Breeder and<br />
Ownder: Promatria Buschbrunn, Windhoek<br />
Reserve Calf Champion<br />
Junior Champion Cow<br />
Walsim Quency WAL0828<br />
WAL0828; 35 months; S=115; C=2; (Latco Gold II<br />
LAT0033 X Voigtland 01240 GV01240) Breeder and<br />
Owner: Walsim Stud, Eros, Windhoek<br />
Walsim Belinda WAL084<br />
WAL084; 36 months; S=123; C=2; (Macarara<br />
Ganza LH0514 X Voigtland GV0281) Breeder and<br />
Owner: Walsim Stud, Eros, Windhoek<br />
Reserve Junior Champion Cow<br />
Reserve Senior Champion<br />
109
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
110<br />
George Skou 2012<br />
George Skou<br />
Beoordelaars:<br />
Jan van Biljon en E Schulenburg<br />
8 Vertoners – 48 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Vroulik: Groepe:<br />
(1) Stamsim <strong>Simmentaler</strong>s, (1) JD Berger, Die Boord<br />
Faerie Glen<br />
(2) BM Botha, George (2) PG Loubser,<br />
Malmesbury<br />
(3) Andrew Masterson,<br />
Humansdorp<br />
Bulle: Algeheel:<br />
(1) Stansim <strong>Simmentaler</strong>s, (1) Stansim <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
Faerie Glen<br />
Faerie Glen<br />
(2) JD Berger, Die Boord (2) JD Berger, Die Boord<br />
(3) Andrew Masterson, (3) Andrew Masterson,<br />
Humandsorp<br />
Humansdorp<br />
16 - 17 Augustus 2012<br />
Die beoordelaars, Mnre Jan van Biljon en E Schulenburg<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12<br />
maande:<br />
(1) Simbers Andau JS068, JD Berger, Die Boord;<br />
(2) Kyksim Anbal KS0560, Die Boord;<br />
(3) Locheim Corin WDW0239, PG Loubser, Malmesbury<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit drie dogters, oor 15 maande:<br />
(1) Jastlem Naas JJM0562, JD Berger, Die Boord<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit twee dogters (oor 15 maande) en twee seuns<br />
(oor 12 maande):<br />
(1) Jastlem Naas JJM0562, JD Berger, Die Boord<br />
Bulle<br />
Milagro Joseph 1014 ACM1014<br />
ACM1014; 27 mnde; BW: +1.3; WW: +14; (Ru-Dev<br />
Staal CMO0273 X Milagro Beate ACM043) Teler en<br />
Eienaar: Andrew Masterson, Humansdorp<br />
Stansim Jan Sak CSS09144<br />
CSS09144; 32 mnde; BW: +1.9; WW: +22;<br />
(Marlenca Damer (P) NJC0532 X Stansim Jana<br />
CSS068) Teler en Eienaar: Stansim <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
Faerie Glen<br />
Junior en Groot Kampioen Bul<br />
BLUP, Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Bul
George Skou 2012<br />
Badsberg Petria BBS1029<br />
BBS1029; 19 mnde; BW: +1.0; WW: +19; (Wymar<br />
Petrus (P) WM0668 X Badsberg Ria BBS0621) Teler<br />
en Eienaar: Badsberg Stoet, Rawsonville<br />
Macarara Manga LH0891<br />
LH0891; 43 mnde; BW: +3.4; WW: +26;<br />
(Macarara Ganza LH0514 X Macarara Manet<br />
LH0625) Teler: HC Frank, Lynwoodrif en Eienaar:<br />
Stansim <strong>Simmentaler</strong>s, Faerie Glen<br />
Reserwe BLUP Bul<br />
Senior Kampioen Bul<br />
Vroulik<br />
Milagro Mandy 0943 ACM0943<br />
ACM0843; 31 mnde; (Salerika Eksellent UG0481<br />
X Milagro Mandy 717 ACM0717) Teler en Eienaar:<br />
Andrew Masterson, Humansdorp<br />
Milagro Sandra 0935 ACM0935<br />
ACM0935; 34 mnde; S=11; K=1 (Ru-Dev Staal<br />
CMO0273 X Jastlem Sandra JJM0313) Teler en<br />
Eienaar: Andrew Masterson, Humansdorp<br />
Reserwe Groot en Junior Kampioen Koei<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
Simberg Sabal JS083<br />
JS083; 50 mnde; S=113; K=2; (Jastlem Naas<br />
JJM0562 X Kyksim Anbal KS0560) Teler en Eienaar:<br />
JD Berger, Die Boord<br />
Kyksim Lukbi KS0325<br />
KS0325; 110 mnde; S=96; K=7; (Kyksim<br />
Bernheim KS0068 X Kykso Lukal MS9277) Teler en<br />
Eienaar: Streicher Swart, Swellendam<br />
Super, Senior en Groot Kampioen Koei<br />
Reserwe Senior Kampioen Koei<br />
111
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
112<br />
Pretoria Skou 2012<br />
Pretoria Skou<br />
Beoordelaars:<br />
Stephan Voigts en Jan van Biljon<br />
10 Vertoners – 67 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) HC Franck,<br />
Lynnwoodrif<br />
PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
4 - 5 September 2012<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
(2) GP Stegman, Pretoria (2) HC Franck,<br />
Lynnwoodrif<br />
(3) PA Von Wielligh,<br />
Warmbad<br />
(3) JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
Bulle: Algeheel:<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
(2) HC Franck,<br />
Lynnwoodrif<br />
(3) JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
(2) HC Frank, Lynnwoodrif<br />
(3) JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12<br />
maande:<br />
(1) Toverberg Tombi AK9644, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Von-Taler Bonita PVW063, PA von Wielligh, Warmbad;<br />
(3) Lewenslus Pembina JVL02/44, JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit drie dogters, oor 15 maande:<br />
(1) Leotal Evmid CAS0637, GP Stegman, Pretoria;<br />
(2) Macarara Ganza LH0514, HC Franck, Lynnwoodrif.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit drie seuns oor 12 maande:<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Macarara Ganza LH0514, HC Franck, Lynnwoodrif<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
bestaande uit twee dogters (oor 15 maande) en twee seuns<br />
(oor 12 maande):<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Macarara Ganza LH0514, HC Franck, Lynnwoodrif.<br />
Die beoordelaars, Mnre Stephan Voigts en Jan van Biljon<br />
“A life is not important,<br />
except in the impact it has on<br />
other lives”.<br />
– Jackie Robinson
Bulle<br />
Leeupoort Zagreb PN09581<br />
PN09581; 31 mnde; BW: +2.8; WW: +19;<br />
(Leeupoort Japan PN06201 X Leeupoort Labe<br />
PN07352) Teler en Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Leeupoort Idema PN10407<br />
PN10407; 22 mnde; BW: +1.8; WW: +13;<br />
(Leeupoort Deksels PN07175 X Dandri Marieta<br />
SAK02623) Teler: PJ Nienaber, Rustenburg en<br />
Eienaar: AC Coetzee<br />
Reserwe Groot en Junior Kampioen Bul<br />
Reserwe Junior Kampioen Bul<br />
Pretoria<br />
Skou 2012<br />
Leeupoort Driessie PN09100<br />
PN09100; 39 mnde; BW: +2.6; WW: +18;<br />
(Leeupoort Brits PN07147 X Toverberg Tombi<br />
AK9644)Teler: PJ Nienaber, Rustenburg en Eienaar:<br />
F van Maltitz<br />
Senior en Groot Kampioen Bul<br />
Sersim Maroela SER083<br />
SER083; 50 mnde; BW: -0.7; WW: 14; (Jastlem<br />
Sloet 2E JJM0316 X Odensim Tinha AGO0385) Teler<br />
en Eienaar: MJ Res, Heidelberg<br />
Macarara Danga P LH1062<br />
LH1062; 19 mnde; BW: +1.5; WW: +23; (Macarara<br />
Ganba LH0858 X Bar 5 S.A. Dina CO066) Teler en<br />
Eienaar: HC Franck, Lynnwoodrif<br />
Reserwe Senior Kampioen Bul<br />
BLUP Kampioen Bul<br />
113
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
114<br />
Vroulik<br />
Lewenslus Ingbehei 2de JVL106<br />
JVL106; 29 mnde; S=101; K=1; (Lewenslus Penbee<br />
JVL0313 X Lewenslus Ingbehei JVL0449) Teler en<br />
Eienaar: JSH van der Lingen, Frankfort<br />
Von-Taler Petra PVW1018<br />
PVW1018; 24 mnde; (Von-Adel Saknel NV0418 X<br />
Von-Taler Petro PVW028) Teler en Eienaar: PA von<br />
Wielligh, Warmbad<br />
Reserwe Groot en<br />
Junior Kampioen Koei<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
Pretoria<br />
Skou 2012<br />
Leeupoort Frauka PN06330<br />
PN06330; 68 mnde; S=105; K=4; (Gunzel Mokka<br />
TG0118 X Leeupoort Frau PN97129) Teler en Eienaar:<br />
PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Groot en Senior Kampioen Koei<br />
Leeupoort Liefde PN08343<br />
PN08343; 46 mnde; S=109; K=2; (De Vil Malgas<br />
JPD0612 X Toverberg Tessa AK0039) Teler en<br />
Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Taaibosspruit Erma* PJO0618<br />
PJO0618; 76 mnde; S = 109; K = 5; (Elli’s<br />
Martiens P DJA0221 X Taaibosspruit Erna 2<br />
PJO03208) Teler: Taaibosspruit Brdy (EDMS) Bpk en<br />
Eienaar: HC Franck, Lynnwoodrif<br />
Reserwe Senior Kampioen Koei<br />
Superkoei
Vryburg Skou 2012<br />
Vryburg Skou<br />
Beoordelaars:<br />
Dr JSH vd Lingen en Herman vd Merwe<br />
29 Vertoners – 245 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
(2) JDH Hattingh,<br />
Delareyville<br />
(3) P Abrahamse, Three<br />
Rivers<br />
Boekenhout Trust,<br />
Klerksdorp<br />
18 - 19 April 2012<br />
(1) Taaibosspruit<br />
Boerdery, Lichtenburg<br />
(2) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
(3) Boekenhout Trust,<br />
Klerksdorp<br />
(4) DJA Ellis, Klerksdorp (4) DJA Erasmus,<br />
Delareyville<br />
(5) DJA Erasmus,<br />
Delareyville<br />
Taaibosspruit<br />
Boerdery, Lichtenburg<br />
(6) Maas Familie,<br />
Wesselsbron<br />
Wymar <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
Bothaville<br />
(5) JDH Hattingh,<br />
Delareyville<br />
(6) DJA Ellis, Klerksdorp<br />
Bulle:<br />
(geborg deur Senwes)<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
Algeheel:<br />
(geborg deur Molatek)<br />
(2) DJA Ellis, Klerksdorp<br />
(1) PJ Nienaber,<br />
Rustenburg<br />
(2) Taaibosspruit<br />
Boerdery, Lichtenburg<br />
(3) JDH Hattingh, (3) JDH Hattingh,<br />
Delareyville<br />
Delareyville<br />
(4) JH van Biljon,<br />
(4) DJA Ellis,<br />
Vergelee<br />
Klerksdorp<br />
(5) Taaibosspruit<br />
(5) DJA Erasmus,<br />
Boerdery, Lichtenburg Delareyville<br />
(6) DJA Erasmus, (6) Boekenhout Trust,<br />
Delareyville<br />
Klerksdorp<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12<br />
maande:<br />
(1) Towerberg Tombi AK9644, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Taaibosspruit Erna 2 PJO03208, Taaibosspruit,<br />
Lichtenburg;<br />
(3) Leeupoort Betsie PN03117, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(4) Jors Lillian SC0522, DJA Ellis, Klerksdorp;<br />
(5) Leeupoort Brittvan PN97106, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(6) BTB Mitsie BTB0625, Boekenhout Trust, Klerksdorp.<br />
Dr JSH van der Lingen<br />
Herman van der Merwe<br />
115
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
116<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande drie dogters, oor 15 maande:<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PN Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) BTN Dalda BTB0683, Boekenhout Trust, Klerksdorp;<br />
(3) Locheim Amos WDW0622, Wymar <strong>Simmentaler</strong>s, Bothaville;<br />
(4) Blenheim GH0620, DJA Erasmus, Delareyville;<br />
(5) Bar 5 S.A. Piona CO03817, PA Abrahamse, Three Rivers;<br />
(6) Leeupoort Letland PN06203, JDH Hattingh, Delareyville;<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie seuns oor 12 maande:<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Salerika Helderberg UG05129, JDH Hattingh, Delareyville;<br />
(3) Nawina Glen 2de , IP0660, Maas Familie, Wesselsbron;<br />
(4) Salerika UG08010 E, JDH Hattingh, Delareyville;<br />
(5) Leeupoort Letland PN06203, JDH Hattingh, Delareyville;<br />
(6) Salerika Iber (P) UG07104, JDH Hattingh, Delareyville.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee dogters en twee seuns:<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(2) Leeupoort Letland PN06203, JDH Hattingh, Delareyville;<br />
(3) Bar 5 S.A. Piona CO03817, PA Abrahamse, Three Rivers;<br />
(4) Salerika Edar (P) UG0752, JP de Villiers, Sannieshof;<br />
(5) Erico Napoleon E04105, DJA Ellis, Klerksdorp;<br />
(6) Ru-Dev Niel CMO0452, DJA Erasmus, Delareyville.<br />
Senior Koei<br />
(oor 3 jaar) in melk met beste uier:<br />
(1) Taaibosspruit Edna PJO0737, Taaibosspruit Boerdery,<br />
Lichtenburg;<br />
(2) Ai-Ai Mari 2E SDJ0580, Kriel Broers, Ottosdal;<br />
(3) Taaibosspruit Rihalle PJO0830, Taaibosspruit Boerdery,<br />
Lichtenburg;<br />
(4) Van-Imhoff Sorita VIS084, PG Loubser, Malmesbury;<br />
Vryburg Skou 2012<br />
(5) Kyksim Nolba KS0639, E Esterhuizen, Vryburg;<br />
(6) Leeupoort Betta PN08488, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
Junior Koei<br />
(onder 3 jaar) in melk en met beste uier:<br />
(1) BTB Caradi BTB0945, Boekenhout Trust, Klerksdorp;<br />
(2) Von-Adel Elsamo NV0945, Wymar <strong>Simmentaler</strong>s, Bothaville;<br />
(3) Leeupoort Boma PN09203, PJ Nienaber, Rustenburg;<br />
(4) Salerika UG09159 B (P), DJA Ellis, Klerksdorp;<br />
(5) Salerika UG10020, JDH Hattingh, Delareyville;<br />
(6) Von-Taler Patrys PVW0914, PA Von Wielligh, Warmbad.<br />
Bulle<br />
Vooruitzicht Baldrik JH0986<br />
JH0986; 27 mnde; BW: +3.2; WW: +19;<br />
(Blenheim Baldi GH0782 X Vooruitzicht ISA I JH04255)<br />
Teler en Eienaar: JH van Biljon, Vergelee<br />
Groot en Junior Kampioen Bul<br />
Leeupoort Hattingh PN10691<br />
PN10691; 16 mnde; BW: +2.8; WW: +24;<br />
(Salerika Bartoc UG057 X Leeupoort Elena PN08191)<br />
Teler en Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Rivervalley Era AB0826<br />
AB0826; 41 mnde; BW: +3.0; WW: +25; (Bar 5<br />
S.A. Harrach CO04801 X Odensim Marietta AGO0867)<br />
Teler: PA Abrahamse, Three Rivers en<br />
Eienaar: CF MacDonald<br />
Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Bul<br />
Senior Kampioen Bul
Vryburg Skou 2012<br />
Havensim MAE0913<br />
MAE0913; 36 mnde; BW: +1.5; WW: +11;<br />
(Salerika Rader 2de UG0317 X Havensim Cleo<br />
MAE0136) Teler en Eienaar: JAM Boerdery,<br />
Potchefstroom<br />
Elli’s Nataniël DJA0959<br />
DJA0959; 29 mnde; BW: +1.3; WW: +20; (Erico<br />
Napoleon E04105 X Jahdal Essie 2 AGR9823) Teler<br />
en Eienaar: DJA Ellis, Klerksdorp<br />
Reserwe Senior Kampioen Bul<br />
BLUP Kampioen Bul<br />
Vroulik<br />
Leeupoort Karibu PN0999<br />
PN0999; 35 mnde; S=110; K-1; (Leeupoort Brits<br />
PN07147 X Toverberg Tombi AK9644) Teler en<br />
Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Rivervalley Fiona AB108<br />
AB108; 21 mnde; (Bar 5 S.A. Piona 04 827N X<br />
Toverberg Fransie AK032) Teler en Eienaar: PA<br />
Abrahamse, Three Rivers<br />
Junior Kampioen Koei<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
Vera Rumi CCE062<br />
CCE062; 74 mnde; S=96; K=4; (Dorsim Miam<br />
WEH0320 X Vera Ruva CCE0222) Teler en Eienaar:<br />
DJ Erasmus, Delareyville<br />
Taaibosspruit Erma* PJO0618<br />
PJO0618; 72 mnde; S=113; K=4; (Elli’s Martiens<br />
P DJA0221 X Taaibosspruit Erna 2 PJO03208) Teler &<br />
Eienaar: Taaibosspruit Boerdery, Lichtenburg<br />
Senior en Groot Kampioen Koei<br />
Reserwe Senior, Reserwe Groot<br />
en Superkoei<br />
117
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
118<br />
Lichtenburg Skou 2012<br />
Lichtenburg Skou<br />
Beoordelaars:<br />
Callie Lee en Andries Wiid<br />
18 Vertoners – 154 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Bulle: Groepe:<br />
(1) PJ Nienaber, Moedwil (1) PJ Nienaber, Moedwil<br />
(2) Taaibosspruit Boerdery, (2) E Schulenburg,<br />
Lichtenburg<br />
Coligny<br />
(3) E Schulenburg, (3) Taaibosspruit Boerdery,<br />
Coligny<br />
Lichtenburg<br />
Vroulik: Algeheel:<br />
(1) Taaibosspruit Boerdery, (1) PJ Nienaber,<br />
Lichtenburg<br />
Moedwil<br />
(2) DJA Ellis, Klerksdorp (2) Taaibosspruit Boerdery,<br />
Lichtenburg<br />
(3) Boekenhout Trust, (3) E Schulenburg,<br />
Klerksdorp<br />
Coligny<br />
26 April 2012<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12<br />
maande:<br />
(1) Toverberg Tombi AK9644, PJ Nienaber, Moedwil;<br />
(2) Taaibosspruit Erna 2 PJO03208, Taaibosspruit Boerdery,<br />
Lichtenburg;<br />
(3) Leeupoort Betsie PN03117, PJ Nienaber, Moedwil.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie dogters oor 15 maande:<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Moedwil;<br />
(2) BTB Dalda BTB0683, Boekenhout Trust, Klerksdorp;<br />
(3) Taaibosspruit Pretoria PJO0859, Taaibosspruit Boerdery,<br />
Lichtenburg.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie seuns oor 12 maande:<br />
(1) Erico E07116, E Schulenburg, Coligny;<br />
(2) Erico Brilliant E07146, N Venter, Ventersdorp;<br />
(3) Erico E07116, E Schulenburg, Coligny;.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee dogters (oor 15 maande) en twee seuns<br />
(oor 12 maande):<br />
(1) Leeupoort Brits PN07147, PJ Nienaber, Moedwil;<br />
(2) Erico E07116, E Schulenburg, Coligny;<br />
(3) Erico Brilliant E07146, E Schulenburg, Coligny.<br />
Bulle<br />
Erico Brussouw E09139<br />
E09139; 30 mnde; BW: +1.1; WW: +15; (Erico E07116<br />
X Erico E07137) Teler en Eienaar: EE Schulenburg,<br />
Coligny<br />
Von-Adel Amhev NV103<br />
NV103; 26 mnde; BW: +1.3; WW: +13; (Locheim<br />
Amos WDW0622 X Von-Adel Hevmo NV041) Teler en<br />
Eienaar: N Venter Jnr, Ventersdorp<br />
BLUP, Groot en Junior Kampioen Bul<br />
Reserwe Groot en<br />
Reserwe Junior Kampioen Bul
Lichtenburg<br />
Nawina Geztan IP0860<br />
IP0860; 39 mnde; BW: +2.3; WW: +20; (Nawina<br />
Datan 2de IP052 X Nawina Gezla IP047) Teler:<br />
Maas-Familie, Wesselsbron en Eienaar: JC Joubert,<br />
Lichtenburg<br />
Nel-Broer Brawo NEL0724<br />
NEL0724; 53 mnde; BW: +2.1; WW: +15; (Simpot<br />
Stentdo POT0210 X Kykso Enha MS9753) Teler en<br />
Eienaar: CJ Nel, Lephalale<br />
Senior Kampioen Bul<br />
Reserwe Senior Kampioen Bul<br />
Vroulik<br />
Taaibosspruit Erma* PJO0618<br />
PJO0618; 72 mnde; S=109; K=5; (Elli’s Martiens P<br />
DJA0221 X Taaibosspruit Erna 2 PJO03208*) Teler &<br />
Eienaar: Taaibosspruit Boerdery, Lichtenburg<br />
Andries Wiid en Callie Lee by die Lichtenburg Skou<br />
Super Koei<br />
Leeupoort Karibu PN0999<br />
PN0999; 35 mnde; S=110; K=1; (Leeupoort Brits<br />
PN07147 X Toverberg Tombi AK9644***) Teler en<br />
Eienaar: PJ Nienaber, Rustenburg<br />
Von-Adel Exdi NV0819<br />
NV0819; 40 mnde; S=106; K=2 (Exodus (PP) 403066<br />
X Toverberg Ragel AK006) Teler en Eienaar: N Venter<br />
Jnr, Ventersdorp<br />
Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Koei<br />
Senior Kampioen Koei<br />
119
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
120<br />
Lichtenburg<br />
Skou 2012<br />
BTB Cardi BTB0945<br />
BTB0945; 32 mnde; (BTB Dalda BTB0683 X BTB<br />
Carabi BTB0740) Teler en Eienaar: Boekenhout Trust,<br />
Klerksdorp<br />
Boswald Misty 96/08 BW0896<br />
BW0896; 42 mnde; S=110; K=1; (Bar 5 S.A. Evoluition<br />
418X P CO6418 X Capsu Misty CHS0233) Teler en<br />
Eienaar: Boswald Brahman (EDMS) BPK, Hopetown<br />
Groot en Junior Kampioen Koei<br />
Reserwe Senior Kampioen Koei
Frankfort Skou 2012<br />
Frankfort Skou<br />
Beoordelaars:<br />
N Venter en D Erasmus<br />
8 Vertoners – 61 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Bulle: Groepe:<br />
(1) JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
(2) AG Odendaal,<br />
Villiers<br />
(3) A Res,<br />
Heidelberg<br />
(1) JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
(2) N van Heerden,<br />
Bethlehem<br />
(3) P Abrahamse,<br />
Three Rivers<br />
Vroulik: Algeheel:<br />
(1) JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
(2) N van Heerden,<br />
Bethlehem<br />
(3) P Abrahamse,<br />
Three Rivers<br />
(1) JSH van der Lingen,<br />
Frankfort<br />
(2) N van Heerden,<br />
Bethlehem<br />
(3) P Abrahamse,<br />
Three River<br />
8 Maart 2012<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12<br />
maande:<br />
(1) Lewenslus Penbena JVL0224, JSH van der Linge,<br />
Frankfort;<br />
(2) Ashtonvale Lelia AH0466, N van Heerden, Bethlehem;<br />
(3) Wisp-Will Vanna WC9874, Niel van Heerden, Bethlehem.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie dogters, ouer as15 maande:<br />
(1) Bar 5 SA Piona O03817, P Abrahamse, Three Rivers.<br />
(2) Lewenslus Penbee JVL0313, JSH van der Lingen,<br />
Frankfort.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie seuns, ouer as 12 maande:<br />
(1) Lewenslus Pemzeg VL084, JSH van der Lingen, Frankfort;<br />
(2) Anmalu Prinsie AML047, Niel van Heerden, Bethlehem.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee dogters, ouer as 15 maande en twee<br />
seuns, ouer as 12 maande:<br />
(1) Jaslem Sloet 2e JM0316, A Res, Heidelberg;<br />
(2) Bar 5 SA Piona CO03817, P Abrahamse, Three Rivers;<br />
(3) Anmalu Prinsie ML047, N van Heerden, Bethlehem. Ringgids Ortwen du Plessis. Beoordeellaars Nico Venter & Dan Erasmus<br />
121
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
122<br />
Bulle<br />
Sersim Sadam SER0957<br />
SER0957; 29 mnde; BW: -0.6; WW: +13; (Jastlem<br />
Sloet 2e JJM0316 X Anloria Santal AHR0112 ) Teler:<br />
MJ Res, Heidelberg en Eienaar: GM van Heerden<br />
Odensim Strike AGO1029<br />
AGO1029; 21 mnde; BW: +2.3; WW: +22; (Bar<br />
5 S.A. Strice 413P CO04413 X Odensim Fraueise (P)<br />
AGO0416) Teler en Eienaar: AG Odendaal, Villiers<br />
Groot en Junior Kampioen Bul<br />
Reserwe Junior Kampioen Bul<br />
Frankfort<br />
Skou 2012<br />
Bul<br />
Kampioen Groot<br />
Nawina Elter (P) IP0725<br />
Reserwe<br />
IP0725; 56 mnde; BW: +2.2; WW: +3.5; (Wymar en<br />
Paymaster (P) WM0438 X Nawina Elret IP0235) Teler:<br />
Corne de Jager, Reitz en Eienaar: Naledi Farms &<br />
Corne de Jager Senior<br />
Rivervalley Era AB0826<br />
AB0826; 40 mnde; BW: +3.0; WW: +125; (Bar 5<br />
S.A. Harrach CO04801 X Odensim Marietta AGO9867)<br />
Teler en Eienaar: PA Abrahamse, Three Rivers<br />
Lewenslus Pemzeg 2de JVL1022<br />
JVL1022; 17 mnde; BW: +1.3; WW: +17 (Lewenslus<br />
Pemzeg JVL084 X Lewenslus Peming 2e JVL0615)<br />
Teler en Eienaar: JSH van der Lingen, Frankfort<br />
Reserwe Senior Kampioen Bul<br />
BLUP Kampioen Bul
Vroulik<br />
Lewenslus Pembena 2e JVL0913<br />
JVL0913; 34 mnde; S=110; K=1; (Bar 5 S.A. Piona<br />
04 817N CO03817 X Lewenslus Penbena JVL0224)<br />
Teler en Eienaar: JSH van der Lingen, Frankfort<br />
Sersim Gretchen SER0972<br />
SER0972; 28 mnde; S=120; K=1; (Sersim Prosper<br />
SER0623 X Ru-Dev Goldy CMP0254) Teler en Eienaar:<br />
MJ Res, Heidelberg<br />
Junior en Groot Kampioen Koei<br />
Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Koei<br />
Frankfort<br />
Skou 2012<br />
Lewenslus Penbena JVL0224<br />
JVL0224; 114 mnde; S=100; K=8; (Anderland<br />
Matias-Poena JEK9827 X Lewenslus Penbe JVL984)<br />
Teler en Eienaar: JSH van der Lingen, Frankfort<br />
Senior Kampioen Koei<br />
Lewenslus Penmir 2de JVL0627<br />
JVL0627; 65 mnde; X=92; K=3; (Lewenslus Penbee<br />
JVL0313 X Lewenslus Penmir JVL024) Teler en<br />
Eienaar: JSH van der Linge, Frankfort<br />
Ashtonvale ODA AH0729<br />
AH0729; 54 mnde; S=110; K=3; (Jozette Nergic<br />
0427 (P) CBJ0427 X Wisp-Will Vanna WC9874) Teler<br />
en Eienaar: N van Heerden, Bethlehem<br />
Reserwe Senior Kampioen Koei<br />
Super Koei<br />
123
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
124<br />
Ottosdal Skou 2012<br />
Ottosdal Skou<br />
Beoordelaars:<br />
Dr J Kluyts en Mnr J van Biljon<br />
14 Vertoners – 146 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) JDH Hattingh,<br />
Delareyville<br />
(2) E Schulenburg,<br />
Coligny<br />
(3) Taaibosspruit<br />
Boerdery, Lichtenburg<br />
(1) DJA Ellis, Klerksdorp<br />
(2) JDH Hattingh,<br />
Delareyville<br />
(3) Walkraal <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
River Walk<br />
Bulle: Algeheel:<br />
(1) E Schulenburg,<br />
Coligny<br />
(2) JDH Hattingh,<br />
Delareyville<br />
(3) Taaibosspruit<br />
Boerdery, Lichtenburg<br />
(1) DJA Ellis, Klerksdorp<br />
(2) E Schulenburg,<br />
Coligny<br />
(3) JDH Hattingh,<br />
Delareyville<br />
16 Maart 2012<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12<br />
maande:<br />
(1) Taaibosspruit Erna 2 PJO03208, Taaibosspruit Boerdery,<br />
Lichtenburg;<br />
(2) Erico Gehasie E0164, Walkraal <strong>Simmentaler</strong>s, River Walk;<br />
(3) Jors Natasha SC0726, Jors <strong>Simmentaler</strong>s, Stoffberg<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie dogters, oor 15 maande:<br />
(1) Erico E07116, E Schulenburg, Coligny;<br />
(2) Ru-Dev Casper CM0468, Walkraal <strong>Simmentaler</strong>s;<br />
(3) Blenheim GH0620, DJ Erasmus, Delareyville<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie seuns oor 12 maande:<br />
(1) Erico E07116, E Schulenburg, Coligny;<br />
(2) Salerika UG08010, JDH Hattingh, Delareyville;<br />
(3) Salerika Helderberg UG05129, JDH Hattingh, Delareyville<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee dogters (oor 15 maande) en twee seuns<br />
(oor 12 maande):<br />
(1) Erico E07116, E Schulenburg, Coligny;<br />
(2) De Vil Tlokwe JPD0746, Taaibosspruit Boerdery,<br />
Lichtenburg;<br />
(3) Leeupoort Letland PN06203, JDH Hattingh, Delareyville<br />
Beoordelaars, Dr J Kluyts & Mnr J van Biljon<br />
Bulle<br />
Erico E10113 E10113<br />
E10113; 18 mnde; BW: +0.9; WW: +17; (Erico<br />
E07116 X Erico Gehasi E0164) Teler en Eienaar: EE<br />
Schulenburg, Coligny<br />
BLUP, Junior en Groot Kampioen Bul
Taaibosspruit Prieska PJO1089<br />
PJO1089; 15 mnde; BW: +1.4; WW: +17;<br />
(Taaibosspruit Proman PJO0138 X Taaibosspruit<br />
Erna 2 PJO03208) Teler: Taaibosspruit BRDY EDMS,<br />
Lichtenburg en Eienaar: J&K Steyn Trust, Wolmaransstad<br />
Vroulik<br />
Taaibosspruit Edna PJO0737<br />
PJO0737; 54 mnde; S=106; K=3; (Donnerhall<br />
38088954 X Taaibosspruit Erna 2 PJO03208) Teler en<br />
Eienaar: Taaibosspruit BRDY EDMS, Lichtenburg<br />
Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Bul<br />
Super Koei<br />
Taaibosspruit Lettie PJO1021<br />
PJO1021; 22 mnde; (De Vil Tlokwe JPD0746 X<br />
Taaibosspruit Lara PJO0652) Teler en Eienaar:<br />
Taaibosspruit BRDY EDMS, Lichtenburg<br />
Vera Rollane CCE0948<br />
CCE0948; 28 mnde; S=120; K=1; (Ru-Dev Niel<br />
CMO0452 X Vera Rollan CCE052) Teler en Eienaar:<br />
DJ Erasmus, Delareyville<br />
Junior en Reserwe Groot Kampioen Koei<br />
Ottosdal Skou 2012<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
Kaaldoorns Babsie*** ADC0377<br />
ADC0377; 101 mnde; S=101; K=7; (Toverberg 001<br />
AK001 X Kaaldoorns Kennas ADC96319) Teler en<br />
Eienaar: AC Coetzee, Fochville<br />
Vera Rumi CCE062<br />
CCE062; 73 mnde; S=96; K=4; (Dorsim Miam<br />
WEH320 X Vera Ruva CCE0222) Teler en Eienaar:<br />
DJ Erasmus, Delareyville<br />
Reserwe Senior Kampioen Koei Groot en Senior Kampioen Koei<br />
125
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
126<br />
Swellendam Skou 2012<br />
Swellendam Skou<br />
Beoordelaars:<br />
E Schulenburg en H van der Merwe<br />
8 Vertoners – 52 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) Kyksim Boerdery, (1) Simberg <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
Swellendam<br />
Die Boord<br />
(2) Simberg <strong>Simmentaler</strong>s, (2) PG Loubser,<br />
Die Boord<br />
Malmesbury<br />
(3) Andrew Masterson (3) Kyksim Boerdery,<br />
Family Trust,<br />
Swellendam<br />
Humansdorp<br />
Stansim <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
Faerie Glen<br />
Bulle: Algeheel:<br />
(1) Stansim <strong>Simmentaler</strong>s, (1) Simberg <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
Faerie Glen<br />
Die Boord<br />
(2) Andrew Masterson (2) Kyksim Boerdery,<br />
Family Trust,<br />
Humansdorp<br />
Swellendam<br />
(3) Kyksim Boerdery, (3) Stansim <strong>Simmentaler</strong>s,<br />
Swellendam<br />
Faerie Glen<br />
25 Februarie 2012<br />
Moederafstammenlingsgroep<br />
Twee kalwers, enige geslag en ouer as 12 maande:<br />
(1) Kykso Anhammi MS99191, Simberg <strong>Simmentaler</strong>s, Die<br />
Boord<br />
(2) Kykso Jupra MS99133, Kyksim Boerdery, Swellendam<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie dogters, ouer as 12 maande:<br />
(1) Wymar Petrus WM0668, Kyksim Boerdery, Swellendam<br />
(2) Salerika Eksellent UG0481, Andrew Masterson Family<br />
Trust, Humansdorp<br />
(3) Salerika Bevan 2 UG0082, Swart Broers Boerdery,<br />
Swellendam<br />
(4) Jaslem Naas JJM0562, Simberg <strong>Simmentaler</strong>s, Die Boord<br />
Die Beoordelaars, Mnre. H van der Merwe en E Schulenburg<br />
Bulle<br />
Milagro Ibis 0932 ACM0932<br />
ACM0932; BW:+1.6; WW: +17; (Ru-Dev Staal<br />
CMO0273 X Jastlem Lume – 4E JJM0550)<br />
Teler: Andrew Masterson Family Trust, Humansdorp en<br />
Eienaar: EE Schulenburg, Coligny<br />
Milagro Jan-Jan 1026 ACM1026<br />
ACM1026; BW:+2.8; WW: +23; (Erico Napoleon<br />
E04105 X Milagro Lume 0808 ACM0808) Teler en<br />
Eienaar: Andrew Masterson Family Trust, Humansdorp<br />
BLUP Kampioen Bul<br />
Junior en Groot Kampioen Bul
Milagro Joseph 1014 ACM1014<br />
ACM1014; BW: +1.2; WW: +13; (Ru-Dev Staal<br />
CMO0273 X Milagro Beate ACM043) Teler en Eienaar:<br />
Andrew Masterson Family Trust, Humansdorp<br />
Van-Imhoff First Daughter VIS071<br />
VIS071; S=104; K=3 ; (Erico Primal E9884 X<br />
Locheim Corin WDW003) Teler en Eienaar: PG<br />
Loubser, Malmesbury<br />
Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen<br />
Kyksim Anabal KS0560<br />
KS0560; S=92; K=4; (Kyksim Banol KS028 X Kykso<br />
Anhami MS99191) Teler: Streicher Swart, Swellendam<br />
en Eienaar: JD Berger, Die Boord<br />
Simberg Sabal JS083<br />
JS083; S=113; K=2 (Jastlem Naas JJM0562 X<br />
Kyksim Anabal KS0560) Teler en Eienaar: JD Berger,<br />
Die Boord<br />
Milagro Sandra 0935 ACM0935<br />
ACM0935; S=110; K=1 (Ru-Dev Staal CMO0273 X<br />
Jastlem Sandra JJM0313) Teler en Eienaar: Andrew<br />
Masterson Family Trust, Humansdorp<br />
Vroulik Swellendam Skou 2012<br />
Superkoei<br />
Senior en Reserwe Groot Kampioen Koei<br />
Reserwe Senior Kampioen Koei<br />
Milagro 0912 ACM0912<br />
ACM0912; S=100; K=1; (Salerika Eksellent UG0481<br />
X Milagro ACM0561H) Teler en Eienaar: Andrew<br />
Masterson Family Trust, Humansdorp<br />
Junior en Groot Kampioen Koei<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
127
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
128<br />
Royal Show 2012<br />
Royal Show<br />
Judge:<br />
Llewellyn Angus<br />
4 Exhibitors – 29 Animals<br />
Most points for:<br />
Groups: Females:<br />
(1) KB Baxter, Piet Retief (1) EL Barry, Dalton<br />
(2) EL Barry, Dalton (2) KB Baxter, Piet Retief<br />
A Currin, Mooi River (3) IA Currin, Mooi River<br />
Bulls: Overall:<br />
(1) KB Baxter, Piet Retief (1) KB Baxter, Piet Retief<br />
(2) EL Barry, Dalton (2) EL Barry, Dalton<br />
(3) IA Currin, Mooi River (3) IA Currin, Mooi River<br />
Dam Progeny Group<br />
Two calves, either sex and (male older than 12 months and<br />
female older than 15 months):<br />
(1) Mont-Beau Micha BM9870, KB Baxter, Piet Retief;<br />
(2) Asmer Hera 40 ASM0573, IA Currin, Mooi River;<br />
29 May 2012<br />
Sire Progeny Group<br />
Three daughters older than 15 months:<br />
(1) Mont-Beau Hustler BM0123, KB Baxter, Piet Retief;<br />
(2) Odensim Hagan AGO0324, EL Barry, Dalton;<br />
Sire Progeny Group<br />
Three sons older than 15 months:<br />
(1) Bar 5 S.A. Piona 04 817 N CO03817, KB Baxter, Piet<br />
Retief;<br />
Senior Cow in milk (over 3 years)<br />
and best udder<br />
(1) Mont-Beau Selina 4 th BM0563, KB Baxter, Piet Retief<br />
Junior Cow in milk (under 3 years)<br />
and best udder<br />
Judge:<br />
Llewellyn Angus<br />
(1) Four-F.eet Bridesmaid MPB0910, EL Barry, Dalton<br />
Bulls<br />
Sanjika Wenner INA086<br />
INA086; 47 months; BW: +2.2; WW: +17; (Sanjika<br />
Shark INA0531 X Sanjika Panda INA031) Breeder and<br />
Owner: IA Currin, Mooi River<br />
Four-Feet Rouge 2 MPB102<br />
MPB102; 24 months; BW: +2.4; WW: +19; (Salerika<br />
Eksellent UG0481 X Four-Feet Roma MPB0514)<br />
Breeder and Owner: EL Barry, Dalton<br />
Senior Champion Bull<br />
Junior Champion Bull
Royal Show 2012<br />
Four-Feet Gladiator MPB1054<br />
MPB1054; 16 months; BW: +1.0; WW: +13; (Four-<br />
Feet Gratr MPB0710 X Four-Feet Gaynore MPB087)<br />
Breeder and Owner: EL Barry, Dalton<br />
Mont-Beau Perfect BM117<br />
BM117; 14 months; BW: +1.0; WW: +20; (Bar 5<br />
S.A. Piona 04 817N CO03817 X Mont-Beau Bess 4th<br />
BM9846) Breeder and Owner: KB Baxter, Piet Retief<br />
Reserve Junior Champion Bull<br />
BLUP Champion Bull<br />
Females<br />
Mont-Beau Selina 4th BM0563<br />
BM0563; 80 months; S=104; C=5; (Mont-Beau<br />
Hustler BM0123 X Mont-Beau Selina 2nd BM9697)<br />
Breeder and Owner: KB Baxter, Piet Retief<br />
Mont-Beau Molly BM044<br />
BM044; 98 months; S=97; C=6; (Mont-Beau Hustler<br />
BM0123 X Mont-Beau Micha BM9870) Breeder and<br />
Owner: KB Baxter, Piet Retief<br />
Reserve Grand, Reserve Senior<br />
Champion and Supercow<br />
Senior and Grand Champion Cow<br />
Four-Feet Elly 2 MPB106<br />
MPB106; 24 months; (Ashtonvale Lion AH0431 X<br />
Four-Feet Edith 3 MPB0220) Breeder and Owner: EL<br />
Barry, Dalton<br />
Four-Feet Gladis MPB1035<br />
MPB1035; 20 months; (Odensim Hagan AGO0324 X<br />
Four-Feet Gloria MPB0218) Breeder and Owner: EL<br />
Barry, Dalton<br />
Junior Champion Cow<br />
Reserve Junior Champion Cow<br />
129
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
130<br />
Worcester Skou 2012<br />
Worcester Skou<br />
Beoordelaar:<br />
Llewellyn Angus<br />
7 Vertoners – 74 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) Badsberg Stoet, (1) PG Loubser,<br />
Rawsonville<br />
Malmesbury<br />
(2) JD Berger, Die Boord (2) Badsberg Stoet,<br />
Rawsonville<br />
(3) PG Loubser,<br />
(3) Streicher Swart,<br />
Malmesbury<br />
Swellendam<br />
Bulle: Algeheel:<br />
(1) Badsberg Stoet, (1) Badsberg Stoet,<br />
Rawsonville<br />
Rawsonville<br />
(2) HW de Waal,<br />
(2) PG Loubser,<br />
Moorreesburg<br />
Malmesbury<br />
(3) Stansim <strong>Simmentaler</strong>s, (3) HW de Waal,<br />
Faerie Glen<br />
Moorreesburg<br />
25 Januarie 2012<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12<br />
maande van ’n koei wat nie in hierdie klas vertoon word nie:<br />
(1) Kykso Anhami MS99191, JD Berger, Die Boord;<br />
(2) Badsberg Kernes BBS0114, Badsberg Stoet,<br />
Rawsonville;<br />
(3) Badsberg Kernol BBS027, Badsberg Stoet, Rawsonville.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie dogters, ouer as 15 maande:<br />
(1) Wymar Petrus (P) WM0668, Badsberg Stoet, Rawsonville;<br />
(2) Olintie Palet JVW0376, Badsberg Stoet, Rawsonville<br />
(3) Jastlem Naas JJM0562, JD Berger, Die Boord.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie seuns, ouer as 12 maande:<br />
(1) Jozette Gonasty 014 (PP) CBJ014, Badsberg Stoet,<br />
Rawsonville;<br />
(2) Wymar Petrus (P) WM0668, Badsberg Stoet, Rawsonville<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee dogters (oor 15 maande) en twee seuns<br />
(oor 12 maande):<br />
(1) Locheim Kai Nama WDW0616, Badsberg Stoet,<br />
Rawsonville<br />
Bulle<br />
Locheim Zerion P WDW1025<br />
WDW1025; 18 mnde; BW: +1.4; WW: +17;<br />
(Locheim Ganza WDW085 X Locheim Lulu WDW0739)<br />
Teler en Eienaar: HW de Waal, Moorreesburg<br />
Badsberg Els BBS102<br />
BBS102; 23 mnde; BW: +2.8; WW: +18; (Nawina<br />
Els 4de (P) IP0543 X Badsberg Jean BBS0612) Teler<br />
en Eienaar: Badsberg Stoet, Rawsonville<br />
Junior en Groot Kampioen Bul<br />
Reserwe Junior en Groot Kampioen Bul
Locheim Bishop WDW0848<br />
WDW0848; 36 mnde; BW: +1.9; WW: +16; (Locheim<br />
Kai Nama WDW0616 X Locheim Laantjie WDW0611)<br />
Teler en Eienaar: HW de Waal, Moorreesburg<br />
Badsberg Antonie BBS1026<br />
BBS1026, 14 mnde; BW: +1.0; WW: +15; (Jozette<br />
Gonasty 014 (PP) CBJ014 X Badsberg Freedom<br />
BBS086) Teler en Eienaar: Badsberg Stoet, Rawsonville<br />
Senior Kampioen Bul<br />
BLUP Teelwaarde Kampioen Bul<br />
Vroulik<br />
Van-Imhoff Mieke VIS093<br />
VIS093; S=117; K=1: (Locheim Benz WDW0326<br />
X Locheim Louna WDW0423) Teler en Eienaar: PG<br />
Loubser, Malmesbury<br />
Simberg Sadau JS1015<br />
JS1015; 19 mnde; K=1;(Jastlem Naas JJM0562 X<br />
Simberg Andau JS068) Teler en Eienaar: JD Berger, Die<br />
Boord<br />
Junior en Reserwe Groot Kampioen Koei<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
Kyksim Anbal KS0560<br />
KS0560; S=92; K=4; (Kyksim Banol KS028 X Kykso<br />
Anhami MS99191) Teler: Streicher Swart, Swellendam<br />
en Eienaar: JD Berger, Die Boord<br />
Van-Imhoff First Daughter VIS071<br />
VIS071, S=104; K=3; (Erico Primal E9884 X Locheim<br />
Corin WDW003) Teler en Eienaar: PG Loubser,<br />
Malmesbury<br />
Senior en Groot Kampioen<br />
Reserwe senior Kampioen,<br />
Superkoei en Beste Uier<br />
131
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
132<br />
Hartland Skou 2012<br />
Hartland Skou<br />
Beoordelaar:<br />
Willem Pretorius<br />
4 Vertoners – 26 Diere<br />
Meeste punte vir:<br />
Groepe: Vroulik:<br />
(1) W O’Brien, Middelburg (1) W O’Brien, Middelburg<br />
(2) Nel Broers, Lephalale (2) Stefaans Botha,<br />
Stoffberg<br />
(3) Stefaans Botha,<br />
Stoffberg<br />
(3) Reon Coetzee, Petit<br />
Bulle: Algeheel:<br />
(1) Nel Broers, Lephalale (1) W O’Brien, Middelburg<br />
(2) W O’Brien, Middelburg (2) Nel Broers, Lephalale<br />
(3) Reon Coetzee, Petit (3) Stefaans Botha,<br />
Stoffberg<br />
6 - 7 September 2012<br />
Moederafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit twee kalwers, enige geslag en ouer as 12 maande:<br />
(1) Preston Wilna PFS0092 , WF O’Brien, Middelburg;<br />
(2) Simpot Ajimdi POT0144, Nel Broers, Lephalale;<br />
(3) Wensim Bontesa WEN082, Willie O’Brien, Middelburg.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit drie dogters, oor 15 maande:<br />
(1) Wensim Benzer WEN053, Willie O’Brien, Middelburg.<br />
Vaderafstammelingsgroep<br />
Bestaande uit een seun en een dogter:<br />
(1) Boswald Exibit BW07177, Nel Broers, Lephalale;<br />
(2) Kykso Haped MS9542, Willie O’Brien, Middelburg<br />
“A life spent making mistakes is not only<br />
more honorable, but more useful than a<br />
life spent doing nothing”.<br />
- George Bernard Shaw<br />
Bulle<br />
Nel-Broer Zorro NEL0927<br />
Nel0924; 33 mnde; BW: 2.2; WW: +21; (Kyksim<br />
Morano KS02120 X Simpot Ajimdi POT0144) Teler en<br />
Eienaar: Nel Broers, Lephalale<br />
Belbroer Brawo NEL0724<br />
NEL0724; 36 mnde; BW: +2.1; WW: +15; (Simpot<br />
Stentdo POT0210 X Kykso Enha MS9753) Teler en<br />
Eienaar: Nel Broers, Lephalale<br />
Junior en Groot Kampioen Bul<br />
Senior Kampioen Bul
Hartland<br />
Skou 2012<br />
Nel-Broer Jimmy NEL1129<br />
NEL1129; 16 mnde; BW: +2.1; WW: +16; (Boswald<br />
Exzibit Poena 177/07 BW07177 X Simpot Ajimdi<br />
POT0144) Teler en Eienaar: Nelbroers, Lephalale<br />
Reserwe Junior en<br />
Reserwe Groot Kampioen Bul<br />
Vroulik<br />
Jors Rose SC101<br />
SC101; 44 mnde; S=100; K=1; (De Vil Trompie<br />
JPD0441 X Jors Natasha SC0726) Teler en Eienaar:<br />
Stefaans Botha, Stoffberg<br />
Wensim Wilmien WEN0629<br />
WEN0629; 75 mnde; S=84; K=3; (Kykso Haped<br />
MS9542 X Preston Wilna PFS0092) Teler en Eienaar:<br />
W O’Brien, Middelburg<br />
Junior en Reserwe Groot Kampioen Koei<br />
Senior, Ras en Opperste Kampioen Koei<br />
Wensim Wanda WEN0744<br />
WEN0744; 61 mnde; S=106; K=2; (Salerika Evan<br />
UG8760 X Preston Wilna PFS0092) Teler en Eienaar:<br />
W O’Brien, Middelburg<br />
Wensim Melba WEN103<br />
WEN103; 43 mnde; (Wensim Benzer WEN053 X<br />
Wensim Maryna WEN0326) Teler en Eienaar: W<br />
O’Brien, Middelburg<br />
Reserwe Senior Kampioen Koei<br />
Reserwe Junior Kampioen Koei<br />
133
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
134<br />
Windhoek Show 2012<br />
Windhoek Show<br />
Judges:<br />
Barend Dorfling,<br />
Chris Marais and Egbert Hoff<br />
9 Exhibitors – 74 Animals<br />
Most points for:<br />
Groups: Females:<br />
(1) Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
28 September 2012<br />
(1) Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
(2) KI Günzel, Grootfontein (2) KI Günzel, Grootfontein<br />
(3) HW Riedel, Gobabis (3) KM Mbuende, Windhoek<br />
HW Riedel, Gobabis<br />
S Voigts, Klein Windhoek<br />
Bulls: Total:<br />
(1) KI Günzel, Grootfontein (1) Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
(2) Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
(2) KI Günzel,<br />
Grootfontein<br />
(3) Walsim Stud, Windhoek (3) HW Riedel, Gobabis<br />
Group of three<br />
Consisting of a bull, senior cow and a junior cow/heifer:<br />
(1) KI Günzel, Grootfontein<br />
(2) KI Günzel, Grootfontein<br />
(3) HW Riedel, Gobabis<br />
Sire Progeny Group of four<br />
Two bulls and two females, progeny of one sire:<br />
(1) Prom-Buschbrunn SW0544, Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek;<br />
(2) Hauk Erker HP05155, HW Riedel, Gobabis,<br />
Sire female progeny group<br />
Three females, progeny of one sire:<br />
(1) Diana’s Enrico Coruso OH0620, KB Mbuende, Windhoek;<br />
(2) Prom-Buschbrunn SW0544, Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek;<br />
(3) Latco Gold II LAT0033, Walsim Stud, Windhoek<br />
Sire bull progeny group<br />
Three bulls, progeny of one sire:<br />
(1) Prom-Buschbrunn Tolkek SW07142, Promatria<br />
Buschbrunn, Windhoek<br />
(2) Hauk Erker HP05155, HW Riedel, Gobabis,<br />
(3) Voigtland Conrad GV0229, Uitkomst Proefplaas,<br />
Grootfontein<br />
Dam progeny group of two<br />
Two, progeny of one dam:<br />
(1) Günzel Bambi TG9959, KI Günzel, Grootfontein;<br />
(2) Buschbrunn Astra VB0081, Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek;<br />
(3) Voigtland 01240 GV01240, Walsim Stud, Windhoek<br />
Bulls<br />
Prom-Buschbrunn Deurbraak SW06208<br />
SW06208; 69 months; BW: +3.0; WW: +16;<br />
(Toverberg Dynamite AK9967 X Buschbrunn All VB0274)<br />
Breeder and Owner: Promatria Buschbrunn, Windhoek<br />
Mbuende Hero MM0856<br />
MM0856; 46 months: BW: +1.2; WW:+16; (Diana’s<br />
Horsti OH0236 X Keywest Bella (P) MM047) Breeder<br />
and Owner: KM Mbuende, Windhoek<br />
Senior and Breed Champion Bull<br />
Reserve Senior Champion Bull
Windhoek<br />
Skou 2012<br />
“Wees versigtig vir wat jy dink<br />
Dit word jou woorde<br />
Wees versigtig vir wat jy se<br />
Dit word jou aksies<br />
Wees versigtig vir wat jy doen<br />
Dit word jou gewoontes<br />
Wees versigtig met jou gewoontes<br />
Dit word jou karakter”<br />
Gunzel John Wayne TG0969<br />
TG0969; 35 months; BW: +1.9; WW: +17; (Gunzel<br />
Johnny TG0595 X Gunzel TG0499) Breeder and<br />
Owner: KI Günzel, Grootfontein;<br />
Mbuende MM1023<br />
MM1023; 27 months; BW: +1.3; WW: +15;<br />
(Keywest Hanna MM0556 X Mbuende 0766) Breeder<br />
and Owner: KM Mbuende, Windhoek<br />
Reserve Junior and BLUP Champion Bull<br />
Junior and Reserve Breed Champion Bull<br />
Walsim Nasrullah WAL114<br />
WAL114; 13 months; BW: +3.0; WW: +23;<br />
(Erico Napoleon E04105 X Walsim Belinda WAL084)<br />
Breeder and Owner: Walsim Stud, Windhoek<br />
Mbuende Hobby MM1176<br />
MM1176; 9 months; BW: +1.3; WW: +14; (Diana’s<br />
Horsti OH0236 X Buschbrunn Bohne VB0128)<br />
Breeder and Owner: MK Mbuende, Windhoek<br />
Calf Champion Bull<br />
Reserve Calf Champion Bull<br />
135
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Skoue | Shows<br />
136<br />
Females<br />
Gunzel Lorelei TG0679<br />
TG0679; 69 months; S=101; C=4; (Salerika Arlo<br />
UG03114 X Gunzel Lorina TG01116) Breeder and<br />
Owner: KI Günzel, Grootfontein<br />
Prom-Buschbrunn Lady D SW04131<br />
SW04131; 96 months; S=97; C=5 (Towerberg<br />
Dynamite AK9967 X Promatria Destiny SW0186)<br />
Breeder and Owner: Promatria Buschbrunn,<br />
Windhoek<br />
Senior and Breed Champion Cow<br />
Reserve Senior Champion<br />
Windhoek<br />
Skou 2012<br />
Gunzel Beatrice TG106<br />
TG106; 32 months; S=103; C=1; (Macarara Ganza<br />
LH0514 X Gunzel Mambi TG9959) Breeder and<br />
Owner: KI Günzel, Grootfontein<br />
Reserve Breed Champion and<br />
Junior Champion Cow<br />
Gunzel Parris TG1044<br />
TG1044; 29 months; (Gunzel Bermott 2 TG0768<br />
X Gunzel Patty TG0657) Breeder and Owner: KI<br />
Günzel, Grootfontein<br />
Gunzel TG04110 TG04110<br />
TG04110; 93 months; S=107; C=6; (Kykso Kaino<br />
MS9933 X Gunzel Patty TG9347) Breeder and Owner:<br />
KI Günzel, Grootfontein<br />
Supercow Reserve Junior Champion Cow
<strong>Simmentaler</strong> Beoordelaars, Eksaminatore en Keurders<br />
Suid-Afrika<br />
RASEKSAMINATORE<br />
(Beoordelaar, Keurder en Kursusleier of Eksaminator)<br />
L J Angus Posbus 57, Arlington 9602 082 805 5101<br />
I A Currin Posbus 157, Mooi River 3300 082 562 3212<br />
FW Dell * Posbus 552, Ficksburg 9730 082 926 0716<br />
DJ Erasmus Posbus 16, Delareyville, 2770 083 297 6165<br />
J F Kluyts Posbus 6384, Oberholzer 2502 082 9567 485<br />
J G J Lauwrens * Posbus 62, Christiana 2680 079 395 3001<br />
CJ Lee Posbus 813, Thabazimbi 0380 083 417 8342<br />
A G Odendaal Posbus 245, Villiers 9840 083 462 2148<br />
EE Schulenburg Posbus 456, Coligny 2725 083 388 0518<br />
Dr N Schutte* Highstraat 178, Ashley Gardens, Pta 0081 082 807 1539<br />
DJ Thornton Posbus 502, Montagu, 6720 083 270 6502<br />
Dr JSH vd Lingen Posbus 17, Frankfort 9830 082 490 5028<br />
WC van der Merwe Posbus 76, Burhmansdrift, 2867 073 169 0231<br />
WJ Volschenk Posbus 7060, Middelburg, 1050 082 414 1886<br />
SENIOR BEOORDELAARS<br />
(Beoordelaar, Keurder en Eksaminator)<br />
C H Derksen Posbus 350, Viljoenskroon 9520 082 415 0515<br />
J Herholdt Posbus 1313, Malelane, 1320 082 771 4036<br />
C B Marais Posbus 70040, Mieder Park 2527 083 206 2500<br />
JF Nel Posbus 740, Schweizer Reneke 2780 083 378 8636<br />
WAJ Pretorius Posbus 39, Villiers 9840 082 788 5365<br />
JP Swanepoel Posbus 190, Senekal 9600 083 301 2656<br />
AJ Wiid Posbus 333, Hopetown, 8750 082 923 1308<br />
SENIOR BEOORDELAAR KANDIDATE<br />
(Beoordelaar, Keurder & Eksaminator)<br />
R Coetzee Posbus 908, Delareyville, 2770 083 578 5774<br />
P Herbst * Posbus 457, Ermelo, 2350 082 851 7935<br />
WF O’Brien Suite MW155, P/Sak X1838, Middelburg,1050 082 859 7329<br />
AG Odendaal (Jnr) Posbus 17, Villiers, 9840 082 7439 832<br />
JH van Biljon Posbus 17, Vergeleë, 8622 083 379 9307<br />
N Venter Posbus 916, Ventersdorp, 2710 082 789 2781<br />
H van der Merwe Posbus 356, Bothaville, 9660 073 4368 962<br />
G Nienaber Posbus 2131, Rustenburg, 0300 082 8086 390<br />
P Oelofse Posbus 1760, Lichtenburg, 2740 079 2759 695<br />
*Beoordeel nie (PANEL/Simpaneel – 2012)<br />
Namibië<br />
RASEKSAMINATORE (Beoordelaar, Keurder en Kursusleier of Eksaminator)<br />
B Dorfling Posbus 1231, Grootfontein 00264-67-242999(h)/243586(w)<br />
WP Grobler Posbus 2034, Otjiwarongo 00264-67-304559 / 81 122 1227<br />
REF Rusch Posbus 2992, Windhoek 00264-61-233345 / 252922<br />
SENIOR BEOORDELAARS (Beoordelaar, Keurder en Eksaminator)<br />
KI Günzel Posbus 143, Grootfontein 00264-67-240272 / 81 129 0273<br />
J Lepen * Posbus 24508, Windhoek 00264-61-2909220(w)/252973(h)<br />
JA Pretorius* Posbus 624, Gobabis 00264-62-568934<br />
HGS Voigts Posbus 90833, Windhoek 00264-62-540419/ 81 124 4430<br />
SENIOR BEOORDELAAR KANDIDATE (Beoordelaar, Keurder & Eksaminator)<br />
AK Hengua Posbus 297, Grootfontein 00264-67-243926 / 81 249 6335<br />
D Walters Posbus 9114, Eros, Windhoek 00264-61-233357 / 81 127 0300<br />
F Pretorius Posbus 624, Gobabis 00264-812898013<br />
E Hoff Posbus 2247, Windhoek 00264-811285558<br />
*Beoordeel nie (PANEL/Simpaneel – 2012)<br />
137
138
Prestasies / Achievements<br />
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 140<br />
Breedplan 2012 Winners / Wenners 146<br />
Grootste Telers 2012 147<br />
<strong>Simmentaler</strong> Bulle waarvan die Meeste 148<br />
Kalwers die afgelope 5 Jaar aangemeld Is<br />
Top 10 Simdeks Kuddes 149<br />
Ster Koeie 2012 149<br />
Algemene Jaarvergadering 2012 150<br />
ELITE DAMS 154<br />
Herd Prefixes 156<br />
Statistieke / Statistics 158
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
140<br />
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling<br />
Stephen le Roux<br />
083 267 9348<br />
1 ste 10 Bulle verdien<br />
’n gemiddeld R49 600<br />
Teler Lot Bedrag<br />
1 Prinsloo HP 56 R 55 000.00<br />
2 Kruger AS 5 R 50 000.00<br />
3 Schulenburg E 12 R 50 000.00<br />
4 Bar 5 14 R 100 000.00<br />
6 Hattingh JDH 25 R 55 000.00<br />
7 Botha S 55 R 28 000.00<br />
8 Schulenburg E 11 R 50 000.00<br />
9 v/d Lingen JSH 30 R 50 000.00<br />
10 Taaibosspruit 26 R 30 000.00<br />
11 Abrahamse PA 3 R 28 000.00<br />
4 Oktober 2012<br />
Stonehenge, Parys<br />
Foto’s geneem deur:
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 2012<br />
141
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
142<br />
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 2012
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 2012<br />
143
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
144<br />
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 2012<br />
Foto’s: Tiny Smith
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 2012<br />
Hoogste Prys: R100 000<br />
Verkoper: Bar5 - Abraham Kruger<br />
Koper: Marland Landgoed - Vryburg<br />
Foto: Fred Dell 145
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prest Prestasies | Achievements<br />
46 146<br />
Foto’s: Stephen le Roux<br />
Nasionale <strong>Simmentaler</strong> Veiling 2012<br />
Breedplan 2012<br />
Winners / Wenners<br />
Landbank Cow group of the Year<br />
<strong>Simmentaler</strong><br />
Winner: Mr Jan Hatting<br />
Pfizer bull of the Year<br />
<strong>Simmentaler</strong><br />
2 nd : Grootfontein KG1111 Kasper Gunzel<br />
Pick n Pay Stoetteler<br />
van die jaar<br />
<strong>Simmentaler</strong><br />
2de : Diethelm Metzger<br />
3de : Johan Cloete<br />
Meriete sertifikate<br />
Hennie Viljoen
Gert Nienaber<br />
Mark Newborn<br />
1<br />
6<br />
Leeupoort<br />
<strong>Simmentaler</strong>s<br />
Mark Newborn<br />
Grootste Telers 2012<br />
Gemeet aan hand van <strong>Simmentaler</strong> geboortes aangemeld vanaf 1 Maart 2011 tot 29 Februarie 2012<br />
Jan Hattingh<br />
Stephan Voigts<br />
2<br />
7<br />
Salerika<br />
<strong>Simmentaler</strong>s<br />
Voigtland<br />
<strong>Simmentaler</strong>s<br />
Jacques Swart<br />
Adriaan Odendaal<br />
3<br />
8<br />
Malemba<br />
Simbras<br />
Odensim<br />
<strong>Simmentaler</strong>s<br />
Erich Schulenburg<br />
Danie Welman<br />
4<br />
9<br />
Erico<br />
<strong>Simmentaler</strong>s<br />
Welman Broers BK<br />
Johan Dannhauser<br />
JAM Slabbert<br />
5<br />
10<br />
Deo-Volenté<br />
<strong>Simmentaler</strong>s<br />
Inallerwelt<br />
Stoetery & Familie<br />
147
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
148<br />
<strong>Simmentaler</strong> Bulle waarvan<br />
die Meeste Kalwers die<br />
afgelope 5 Jaar aangemeld Is<br />
Bul Vaar Teler Eienaar<br />
2007<br />
SALERIKA EKSELLENT EXODUS (PP) JDH HATTINGH PJ NIENABER<br />
BLENHEIM HAMPER BLENHEIM HAPER GJ VAN RENSBURG JDH HATTINGH<br />
WISP-WILL DEREK 3 WISP-WILL KURT 3 WILLIAM ANGUS PTY LTD IRIS STOETERY<br />
KWANTUM DOORSIE TOVERBERG DOORS HGA WOLMARANS HGA WOLMARANS<br />
SALERIKA BAKEN<br />
2008<br />
LEKKERLYF OOM TOM JDH HATTINGH TT BOUWER<br />
SALERIKA EKSELLENT EXODUS (PP) JDH HATTINGH PJ NIENABER<br />
MACARARA GANZA CAPSU HANZA HC FRANCK HC FRANCK<br />
VLENSBURG HOMMEL P BRANDBERG (P) HM VILJOEN HM VILJOEN<br />
ERICO JOEPRO TAAIBOSSPRUIT PROMAN EE SCHULENBURG LIEBENBERG TRUST<br />
HERBIE KEVIN<br />
2009<br />
KYKSO KAINO P HERBST P HERBST<br />
MACARARA GANZA CAPSU HANZA HC FRANCK HC FRANCK<br />
LEEUPOORT USA JDR PERMA PJ NIENABER PJ NIENABER<br />
NAWINA ELS 4DE (P) SALERIKA LAGER 2DE (P) MAAS-FAMILIE NALEDI FARMS<br />
JOZETTE GONASTY 014 (PP) JOZETTE ONASTY 9830 S JB CLOETE JJ BEESLAAR<br />
VLENSBURG HOMMEL P<br />
2010<br />
BRANDBERG (P) HM VILJOEN HM VILJOEN<br />
LEEUPOORT BRITS LEEUPOORT LASTIG PJ NIENABER PJ NIENABER<br />
NAWINA ELS 4DE (P) SALERIKA LAGER 2DE (P) MAAS-FAMILIE HGS VOIGTS<br />
BAR 5 S.A. PIONA 04 817N SALERIKA MAJOOR 4DE BAR 5 S.A BAR 5 S.A<br />
ERICO NAPOLEON ERICO DERLEON EE SCHULENBURG WALSIM STOETERY<br />
HAVENSIM FENTON<br />
2011<br />
HOLZER ALFIE J A M BOERDERY JH DANNHAUSER<br />
LEEUPOORT BRITS LEEUPOORT LASTIG PJ NIENABER PJ NIENABER<br />
BAR 5 S.A. PIONA 04 817N SALERIKA MAJOOR 4DE BAR 5 S.A BAR 5 S.A<br />
NAWINA ELS 4DE (P) SALERIKA LAGER 2DE (P) MAAS-FAMILIE HGS VOIGTS<br />
LEEUPOORT DRIESSIE LEEUPOORT BRITS PJ NIENABER F VON MALTITZ<br />
JACAT MOCCA JACAT 99-76 JACAT STOETERY J A M BOERDERY<br />
Hancor Neels<br />
Salerika Eksellent<br />
Macarara Ganza<br />
Leeupoort Brits
Top 10<br />
Simdeks<br />
Kuddes<br />
Simdeks 10 - 24 diere<br />
1 HFD Landgoed (EDMS) Bpk, Sannieshof<br />
2 Thelza Trust, Tom Burke<br />
3 Maas-Familie, Wesselsbron<br />
4 Ja Nel, Stella<br />
5 T Botha, Kroonstad<br />
6 Df Van Zyl, Bethlehem<br />
7 GFR Nel, Bothaville<br />
8 ICS Veldsman, Orkney<br />
9 PG Loubser, Malmesbury<br />
10 HJ Tladinyane, Damdoryn<br />
Simdeks 25 - 49 diere<br />
1 JB Cloete, Clocolan<br />
2 AJ Wiid, Hopetown<br />
3 William Angus Pty Ltd, Arlington<br />
4 M Harms, Otjiwarongo<br />
5 LF Jansen van Vuuren, Ghanzi<br />
6 HW de Waal, Moorreesburg<br />
7 CJ Oberholzer, Kalkrand<br />
8 JC Joubert, Lichtenburg<br />
9 CF Best, Sunward Park<br />
10 Aludar 260 BK, Ventersdorp<br />
Simdeks 50 - 74 diere<br />
1 HC Franck, Lynnwoodrif<br />
2 Boekenhout Trust, Klerksdorp<br />
3 HM Viljoen, Parys<br />
4 PS Myburgh, Hopetown<br />
JDH Hattingh<br />
JB Cloete<br />
HC Franck<br />
HFD Landgoed<br />
5 Wilsunel Trust, Ventersdorp<br />
6 Tendele Farms Trust, Senekal<br />
7 GSM Dippenaar, Hartswater<br />
8 Biz Africa 610 (Pty) Ltd, Lichtenburg<br />
9 KD Baxter, Piet Retief<br />
10 MJ Res, Heidelberg<br />
Simdeks 75+ diere<br />
1 JDH Hattingh, Delareyville<br />
2 Simlee Stoetery, Thabazimbi<br />
3 HGS Voigts, Klein Windhoek<br />
4 Taaibosspruit Brdy Edms Bpk, Lichtenburg<br />
5 PJ Nienaber, Rustenburg<br />
6 HGA Wolmarans, Moedwil<br />
7 JH Van Biljon, Vergelee<br />
8 P Lombard, Baltimore<br />
9 Stansim <strong>Simmentaler</strong>s, Faerie Glen<br />
10 DJA Ellis, Klerksdorp<br />
Ster Koeie 2012<br />
Koeie wat in moedereienskappe uitblink word met<br />
*, ** of *** sterre op die registrasie sertifi kaat,<br />
veilings katalogus en www.simmentaler.co.za as<br />
elite of sterkoeie uitgewys.<br />
• Die minimum getal kalwings is 4 (vir *), 5 (**)<br />
en 6 (***).<br />
• Die minimum Simdeks is 96 (vir *), 98 (**) en<br />
100 (***).<br />
• Voorts word minimum BLUP teeltwaarde<br />
vereistes gestel vir 200-dae gewig (>14) en<br />
melk (>3).<br />
1. Salerika<br />
4. Ai-Ai<br />
JDH Hattingh<br />
2. Leeupoort<br />
5. Simlee Stoetery<br />
Hierdie standaarde word jaarliks volgens die<br />
jongste rasgemiddeldes aangepas en dooie<br />
koeie ontvang ook sterre aan hand van hul<br />
nageslag se prestasie. Besonderhede van alle<br />
sterkoeie is deur middel van die internet aan<br />
almal beskikbaar.<br />
Baie geluk aan die volgende telers<br />
(nie noodwendig eienaars nie)<br />
wat die meeste nuwe sterre<br />
vir 2012 ontvang het.<br />
Kriel Broers Callie Lee Johan Styger<br />
5. Boekenhout Trust 3. Voigtland<br />
PJ Nienaber HGS Voigts<br />
149
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
150<br />
2012 Toekennings<br />
Algemene Jaarvergadering, Klerksdorp<br />
<strong>Simmentaler</strong> Nasionale Skou Bul<br />
van die Jaar<br />
SWELLENDAM 2012<br />
1. Wymar Petrus (P) (WM0668)<br />
Streicher Swart en<br />
RB Dabner<br />
<strong>Simmentaler</strong> Superkoei van die Jaar<br />
Minimum 5 inskrywings per skou:<br />
Lichtenburg, Windhoek 2011, Vryburg, Hartland 2011, Ottosdal,<br />
Swellendam, Frankfort, Worcester en George.<br />
1. Ashtonvale Oda<br />
Abraham en Niel van Heerden - Frankfort Skou<br />
2. Idenstein 04140<br />
M Krafft – Windhoek skou<br />
3. Taaibosspruit Erma<br />
Taaibosspruit Boerdery Edms Bpk – Lichtenburg skou<br />
Spesiale Toekennings:<br />
JSH van der Lingen<br />
<strong>Simmentaler</strong> Skou Bul<br />
van die Jaar<br />
Bulle met 8 en meer nageslag op die skou.<br />
Klasse met 6 en meer inskrywings.<br />
Groepklasse met 3 en meer inskrywings.<br />
WINDHOEK 2011<br />
1. Hauk Edgar (P) (HP042)<br />
M Krafft<br />
VRYBURG SKOU 2012<br />
1. Leeupoort Brits (PN07147)<br />
PJ Nienaber<br />
LICHTENBURG 2012<br />
1. Leeupoort Brits (PN07147)<br />
PJ Nienaber<br />
FRANKFORT 2012<br />
1. Bar 5 S.A. Piona 04 817N (CO03817)<br />
Abraham en Niel van Heerden,<br />
JSH van der Lingen en<br />
PA Abrahamse<br />
WORCESTER 2012<br />
1. Wymar Petrus (P) (WM0668)<br />
Streicher Swart,<br />
Badsberg Stoet en<br />
RB Dabner<br />
2. Locheim Kai Nama (WDW0616)<br />
Badsberg Stoet en<br />
HW de Waal<br />
OTTOSDAL 2012<br />
1. Erico E07116 (E07116)<br />
EE Schulenburg<br />
SWELLENDAM 2012<br />
1. Wymar Petrus (P) (WM0668)<br />
Streicher Swart en RB Dabner
10 - 24 KOEIE:<br />
50 - 74 KOEIE:<br />
Voermol Simdeks Kudde van die Jaar<br />
(29 ste Jaar)<br />
Geen kuddes wat onbekende (*OO) of ander-ras vaars kalwers van aangemeld het,<br />
kwalifiseer vir die Simdeks toekenning nie.<br />
1. HFD Landgoed (Edms) Bpk, Sannieshof<br />
2. Thelza Trust, Tom Burke<br />
3. Maas-Familie, Wesselsbron<br />
1. HC Franck, Lynnwoodrif<br />
2. Boekenhout Trust, Klerksdorp<br />
3. HM Viljoen, Parys<br />
25 - 49 KOEIE:<br />
75+ KOEIE:<br />
1. JB Cloete, Clocolan<br />
2. AJ Wiid, Hopetown<br />
3. William Angus Pty Ltd, Arlington<br />
1. JDH Hattingh, Delareyville<br />
2. Simlee Stoetery, Thabazimbi<br />
3. HGS Voigts, Klein Windhoek<br />
<strong>Simmentaler</strong>/Simbra<br />
Genootskap<br />
Willie Angus Sterkoei<br />
Toekenning (8 ste Jaar)<br />
1. JDH Hattingh<br />
Salerika, Delareyville<br />
Klub / Studiegroep<br />
van die Jaar<br />
Prosim Studiegroep<br />
151
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
152<br />
Wensim Uier (4 de Jaar)<br />
Minimum 5 inskrywings per skou:<br />
Vryburg, Ottosdal, Lichtenburg, Frankfort en George.<br />
JUNIOR<br />
BTB Caradi<br />
Vryburg Skou 2012 - Boekenhout Trust<br />
SENIOR<br />
Taaibosspruit Edna<br />
Ottosdal Skou 2012 -<br />
Taaibosspruit Boerdery Edms Bpk<br />
<strong>Simmentaler</strong>/Simbra<br />
Genootskap<br />
Grootste Telers<br />
Volgens geboortes ingedien 12 maande:<br />
1 Maart 2011 tot 29 Februarie 2012<br />
1. PJ Nienaber<br />
<strong>Simmentaler</strong> Silwer Toekenning<br />
25 jaar ononderbroke<br />
stoetteling –<br />
Aangesluit in 1987<br />
KB Baxter<br />
Piet Retief, Mont-Beau<br />
Oorspronklike teler<br />
DT Naude<br />
Polokwane, Simdanna<br />
1ste teler was HF Naude & Seun<br />
CL de Jager<br />
Gobabis, De Jager<br />
Oorspronklike teler<br />
JP du Plessis<br />
Lindley, Plessir<br />
1ste teler was JD du Plessis<br />
AM van Aarde<br />
Vryburg, Raap ’n Skraap<br />
Oorspronklike teler
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
154<br />
ELITE DAMS<br />
Dam’s of distinction<br />
The best cows in the <strong>Simmentaler</strong> herdbook are highlighted to the<br />
industry by means of 1, 2 or 3 stars on certificates, sale catalogues<br />
and our web page. Awards are based on reproduction (Simdex), 200<br />
day EBV and milk EBV which change annually according to the performance<br />
of the progeny. Calving requirements are four calvings (*star), five calvings<br />
(**stars) and more than five calvings (***stars).<br />
PREFIX<br />
No of<br />
calvings<br />
Breeder<br />
Current<br />
Owner<br />
Avg ICP<br />
(days)<br />
Simdex<br />
Calving<br />
Ease<br />
Direct<br />
Minimum criteria for 2012 Elite Dams<br />
• Passed inspection for structural correctness.<br />
• Must appear as ancestor in the published<br />
pedigree of active animal viz. a life animal in<br />
possession of an active member.<br />
• Must be a three star cow (6 calvings). Over<br />
and above the three star requirements the<br />
cow must also meet the following:<br />
Calving Ease<br />
Maternal<br />
Birth<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Weaning<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Yearling<br />
Weight<br />
(kg)<br />
- Middle-of-the-road-size viz. be within the<br />
breed society’s breeding aim in 600 day;<br />
- Wean EBV in the breed society’s breeding<br />
aim;<br />
- Milk EBV in the breed society’s breeding<br />
aim;<br />
- Simdex better than 100.<br />
Final<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Mature Cow<br />
Weight (kg)<br />
ANDERLAND DIANA 7 49526 49526 356 101 2.4 5.0 1.5 20 30 30 27 5<br />
ANMALU LOUISE 6 550711 435603 347 102 0.7 0.7 1.8 17 27 32 35 6<br />
ASMER SARA21 8 50104 597692 360 106 0.8 -2.3 1.5 16 27 34 51 4<br />
BADSBERG ASLI 10 123709 455658 351 101 0.3 2.9 0.9 16 24 30 22 6<br />
BEZLEY MAGGIE 9 308165 456702 381 104 0.0 1.8 1.8 17 26 35 45 6<br />
BEZLEY ROSE 9 456702 562505 360 105 1.7 4.0 1.9 19 21 35 38 6<br />
CAPSU JESSICA 6 435304 435304 383 100 1.0 0.9 1.0 15 24 28 28 6<br />
CONGOSIM DANELL 2DE 7 5989 297770 362 104 5.6 1.0 0.7 15 21 25 18 6<br />
CONGOSIM VASTI 6DE 7 5989 297770 414 102 -0.2 -3.2 1.8 15 22 36 42 4<br />
DAMARAN CHRISNA 7 343053 528492 361 103 4.2 0.0 1.1 18 24 28 23 4<br />
DAMARAN JUBIE 10 343053 528492 372 102 2.5 4.4 1.1 16 26 33 33 6<br />
DAN-JACO ETNA 77 7 52204 104332 367 104 4.5 4.3 1.1 15 22 30 31 4<br />
DE VIL SANTAVE 6 510030 324584 357 104 -0.4 -0.4 1.3 17 29 33 23 6<br />
DE VIL SISKA 6 510030 570386 371 112 -0.2 1.6 1.5 16 27 29 21 6<br />
DIANAS PATRICIA 93 11 380156 380156 368 103 4.1 -2.3 1.3 15 26 32 25 6<br />
ELDANDI HANNIE 7 359508 6837520 386 102 4.3 4.1 0.9 17 29 35 37 7<br />
ERICO MADBIV 6 324584 558689 404 102 -3.2 3.7 1.4 17 22 24 37 5<br />
FRANMARI SONETTE 8 461805 583851 374 101 -1.7 -3.1 1.3 16 26 27 27 7<br />
HAKAHANA ELICE 6 48633 297048 387 102 2.8 3.2 1.7 15 25 30 28 5<br />
HAKAHANA MIA 8 48633 525390 362 105 1.7 -1.9 1.7 19 28 29 21 5<br />
Maternal<br />
Milk (kg)
PREFIX<br />
No of<br />
calvings<br />
Breeder<br />
Current<br />
Owner<br />
Avg ICP<br />
(days)<br />
Simdex<br />
Calving<br />
Ease<br />
Direct<br />
Calving Ease<br />
Maternal<br />
Birth<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Weaning<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Yearling<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Final<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Mature Cow<br />
Weight (kg)<br />
HAKAHANA MITZY 2 8 48633 525390 352 107 1.1 1.9 1.6 15 25 28 21 5<br />
HAKAHANA PEARL 10 48633 309445 352 103 1.9 0.6 1.5 16 26 34 27 5<br />
HAUK BAMANI 11 9266 9266 365 102 0.2 0.9 1.4 15 22 28 36 7<br />
HAUK BOJE 12 9266 9266 389 100 1.0 0.8 1.4 18 24 33 42 4<br />
IBENSTEIN ELLI MK67-01 9 53899 634335 388 100 0.1 3.5 1.8 16 21 29 38 7<br />
ILWO ACHAT 8 54277 53751 355 104 -2.3 -4.9 1.9 15 20 32 50 7<br />
JACAT 89 54 9 53751 53751 350 108 -0.1 2.4 1.5 16 23 33 46 5<br />
JACAT 98 94 9 53751 53751 363 104 -1.3 -1.9 1.4 15 17 25 27 7<br />
JAHDAL ISA 6 58030 480574 337 114 2.0 2.2 0.9 15 22 32 27 5<br />
JAHDAL PAT 6 58030 528492 368 106 2.4 0.0 1.3 17 26 29 28 7<br />
JASTLEM WILMIEN 6 410603 458260 370 109 0.2 -1.6 1.2 15 25 30 23 5<br />
JOZETTE ARIE 951 11 47413 47413 370 100 1.8 1.0 1.3 15 22 32 28 4<br />
JOZETTE BAGI 0233 P 8 47413 47413 371 104 2.9 3.7 1.3 16 23 24 32 7<br />
JOZETTE NERT 0050 6 47413 47413 369 108 2.5 4.1 1.1 15 23 30 32 7<br />
JOZETTE NIZMAL 0132 8 47413 47413 367 107 1.4 4.3 1.2 17 26 32 30 7<br />
JOZETTE XIDAAR 9827 6 47413 N10583 372 107 -3.6 -5.1 1.1 18 27 35 49 7<br />
KAALDOORNS PATTIE 8 466751 516683 368 101 4.8 4.7 0.9 15 27 32 34 7<br />
KOMARSE KRAAL KL894 6 372481 372481 386 102 1.5 2.7 1.3 16 27 34 48 5<br />
KWAITIZI ANSA 7 379204 379204 334 112 -1.2 -3.7 1.7 16 27 35 46 5<br />
KWAITIZI BERNA 6 379204 379204 372 105 0.1 1.1 1.4 16 26 30 28 7<br />
KWAITIZI IRIS 9 379204 379204 333 112 0.6 -2.0 1.2 15 21 25 26 5<br />
KWAITIZI NINENE 8 379204 602552 346 104 0.7 0.1 1.6 18 25 32 38 4<br />
KWANTUM JOY 9 315013 315013 357 104 2.5 2.3 1.2 15 30 36 44 5<br />
KWANTUM NENNE 10 315013 315013 367 104 0.0 -1.8 0.8 16 33 36 55 4<br />
KWANTUM SALNO 6 315013 315013 348 109 2.3 -1.2 1.5 16 27 32 37 7<br />
LEEUPOORT CORNEL 7 297770 327047 360 106 5.1 2.6 1.0 16 21 30 26 5<br />
LEEUPOORT GOMIE 6 297770 297770 373 106 1.4 1.2 1.2 17 22 30 30 5<br />
LEEUPOORT JANTJIE 6 297770 51732 366 100 4.3 2.9 1.0 15 25 35 30 4<br />
LEKKERLYF TR9426 9 51378 508339 374 104 -3.8 -5.7 1.7 16 25 33 38 5<br />
LEOTAL BENZLIE NO 1 8 51963 6833321 352 102 1.3 0.7 1.2 16 21 25 23 7<br />
LEWENSLUS BERBE 9 372494 5290878 358 105 3.8 -4.7 1.3 18 25 31 28 6<br />
LEWENSLUS CORZELO 7 372494 N16028 378 101 -0.7 4.0 1.4 19 22 28 30 7<br />
LINDAJAN TETIEL 9 33071 516683 362 101 -2.8 1.6 1.6 15 20 30 31 6<br />
MACARARA KARLIN 6 297048 297048 367 105 1.2 1.7 1.4 19 30 34 37 5<br />
MARY-JOE LADY 7 4648779 4648779 364 105 -0.6 -0.7 1.5 15 20 28 29 7<br />
MEGSIM ISABEL 8 350786 350786 364 104 -1.0 3.2 1.0 15 19 29 27 5<br />
NAWINA ALMA 6 478994 478994 361 107 -5.2 -2.3 1.8 15 18 24 8 4<br />
NEELSMA CORLA 10 387990 421109 361 105 -0.9 -2.5 1.6 16 24 26 23 6<br />
NIEMANDIA KALMAGGIE 7 50505 18796 386 101 4.2 3.5 1.5 17 26 32 33 7<br />
Maternal<br />
Milk (kg)<br />
155
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
156<br />
PREFIX<br />
No of<br />
calvings<br />
Breeder<br />
Current<br />
Owner<br />
Avg ICP<br />
(days)<br />
Simdex<br />
Calving<br />
Ease<br />
Direct<br />
Calving Ease<br />
Maternal<br />
Birth<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Weaning<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Yearling<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Final<br />
Weight<br />
(kg)<br />
Mature Cow<br />
Weight (kg)<br />
NIEMANDIA METRI 8 50505 528829 369 104 2.1 -3.5 1.1 15 25 32 26 4<br />
ODENSIM ANHABI 7 50594 50594 386 103 -0.2 2.3 1.8 16 29 35 38 4<br />
OLINTIE BELLY 9 53302 498592 384 103 -0.9 -0.3 1.4 15 22 31 31 7<br />
OVERAL TOSSIE 8 344123 359508 337 112 -0.5 3.5 1.5 18 28 33 35 6<br />
PENDOORN EMILY 7 6641045 501037 336 104 -0.1 2.4 1.7 16 26 28 28 6<br />
PENDOORN EMMERENTIA 86 9 6641045 6641045 369 100 2.3 3.9 1.0 16 25 26 26 6<br />
RAMKIEKKIE JESTINE 3E 8 47997 47441 400 101 0.7 -4.6 1.0 15 20 29 28 6<br />
RANEPID ENSIE 8 508313 297770 379 101 0.5 -1.6 1.4 16 24 30 28 7<br />
RU-DEV LIDA 9 50619 609830 360 100 -0.6 -4.4 0.7 18 24 27 18 7<br />
RU-DEV MELODY 2 7 50619 502678 375 101 -4.5 -8.6 1.6 16 26 31 34 6<br />
SALERIKA 03148 6 104332 104332 349 109 0.1 0.2 1.3 16 17 30 39 5<br />
SALERIKA 04153 I 6 104332 104332 358 107 3.7 0.4 1.1 17 23 34 33 5<br />
SALERIKA JESSIKA 4DE 9 104332 104332 369 103 3.7 2.3 1.6 15 22 32 32 6<br />
SALERIKA OLGA 8 104332 421109 365 101 -4.6 0.4 1.8 15 26 30 16 5<br />
SALERIKA SANDRIE 7 104332 469460 381 101 3.1 3.1 1.2 15 22 25 25 5<br />
SALERIKA SONIKA 6 104332 461805 345 107 0.5 3.7 1.9 17 26 31 38 6<br />
SALERIKA UG0419 7 104332 104332 358 107 0.2 0.3 1.7 16 20 33 30 7<br />
SIMLEE MAMUTIE 11 51732 545581 356 104 1.2 -5.5 1.5 16 25 32 36 6<br />
TAAIBOSSPRUIT ZANCORETTE 7 526270 526270 361 104 -0.8 -4.8 1.8 15 30 30 22 6<br />
TOVERBERG HELENA 6 49595 49595 369 101 -0.7 1.9 1.5 17 23 33 30 5<br />
UITSUIP HENDA 84 7 300816 300816 361 105 1.5 1.0 1.5 19 31 34 38 7<br />
VERA JANE 2DE 8 47971 551658 368 102 -4.4 -1.9 1.9 15 22 28 33 5<br />
VERA ROZE 10 47971 551658 375 102 -0.6 -1.3 1.9 15 25 33 33 5<br />
VON-ADEL HUIBIV 9 442061 442061 369 107 -0.6 5.5 1.7 17 20 26 36 6<br />
VON-TALER BENITA 8 53179 562259 371 100 1.4 0.2 1.1 17 29 32 31 4<br />
WISP-WILL HETTIE 6TH 11 53221 560474 374 102 0.4 4.8 1.9 15 20 26 31 5<br />
WYMAR POLKA (P) 6 522544 522544 367 104 3.1 2.2 1.5 17 24 33 30 7<br />
Herd Prefixes with more<br />
than one cow on the list<br />
of 2012 Elite Dams<br />
Prefix<br />
Number of<br />
Elite Dams<br />
SALERIKA 7<br />
JOZETTE 5<br />
HAKAHANA 4<br />
KWAITIZI 4<br />
KWANTUM 3<br />
LEEUPOORT 3<br />
Prefix<br />
Number of<br />
Elite Dams<br />
BEZLEY 2<br />
CONGOSIM 2<br />
DAMARAN 2<br />
DE VIL 2<br />
HAUK 2<br />
JACAT 2<br />
Prefix<br />
Number of<br />
Elite Dams<br />
JAHDAL 2<br />
LEWENSLUS 2<br />
NIEMANDIA 2<br />
PENDOORN 2<br />
RU-DEV 2<br />
VERA 2<br />
Maternal<br />
Milk (kg)
157
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Prestasies | Achievements<br />
158<br />
The Average Performance of Calves Born 2010<br />
Trait Females Bulls<br />
No. records Adjusted Ave. No. records Adjusted Ave.<br />
Gestation Length 119 287 days 139 287 days<br />
Birth Weight 5587 38.3 kg 5669 40.3 kg<br />
200-day Weight 2905 227 kg 2728 242 kg<br />
400-day Weight 1530 317 kg 1258 372 kg<br />
600-day Weight 898 418 kg 644 504 kg<br />
Scrotal Size 224 32.3<br />
Scanning<br />
Rib Fat 265 1.1mm 176 1.0mm<br />
Rump Fat 265 1.3mm 176 1.1mm<br />
EMA 262 57.5 sq cm 173 61.2 sq cm<br />
IMF% 256 1.4% 172 1.1%<br />
Source: Reports for the 2012 June <strong>Simmentaler</strong> Group Breedplan Analysis<br />
Sale averages for sales held under the Auspices of the Society<br />
2010<br />
(13 Veilings)<br />
2011<br />
(19 Veilings)<br />
Statistieke / Statistics<br />
2012<br />
(10 Veilings)<br />
Bulle 252 / 173 R25 762 516 / 447 R33 136 189 / 153 R33 226<br />
Koei & Kalf 239 / 217 R14 110 144 / 139 R19 510 137 / 123 R23 641<br />
Dragtige Koeie 107 / 86 R13 372 138 / 114 R16 834 82 / 60 R17 088<br />
Dragtige Verse 48 / 38 R13 469 52 / 45 R18 521<br />
<strong>Simmentaler</strong> Bulpryse Januarie 2012 - Oktober 2012<br />
Alleras-veilings en Veilings Onder Beskerming (Pakket C) (syfers volgens Afslaers ontvang).<br />
<strong>Simmentaler</strong> Datum Aanbod Verkoop % Gemiddeld Hoogste<br />
Lewenslus & Odensim Februarie 17 11 65% R 36 000 R 65 000<br />
Al 4 Veiling Februarie 9 6 67% R 28 333 R 40 000<br />
Multisim Veiling April 13 10 77% R 21 500 R 39 000<br />
Asmer Mei 2 1 50% R 28 000 -<br />
Noordwes Veiling Julie 14 12 86% R 41 500 R 80 000<br />
All Stars Augustus - - - R 33 750 R 56 000<br />
Drie van die Bestes September 42 30 71% R 34 233 R 90 000<br />
Central Select September 13 13 100% R 37 923 R 68 000<br />
Leeupoort veiling September 36 36 100% R 35 555 R 150 000<br />
Nasionale Veiling Oktober 43 34 79% R 35 470 R 100 000<br />
10 Veilings - 189 153 81% R 33 226 -<br />
Hoogste Prys<br />
Bulle<br />
• Leeupoort Miller, PN0992 wat vir R150 000 verkoop is op die<br />
Leeupoort veiling. Die verkoper was Mnr PJ Nienaber, Moedwil en die<br />
koper Mnr JA Dannhauser, Parys.<br />
• Leeupoort Driessie, PN09100 wat vir R150 000 verkoop is op die<br />
Leeupoort veiling. Die verkoper was Mnr PJ Nienaber, Moedwil en die<br />
koper Infogold Investments 49 BK , Ficksburg.<br />
Vroulik<br />
• Leeupoort Astro (PN07400) en Labertino (PN07355) wat beide vir<br />
R75 000 verkoop is op die Leeupoort veiling. Die verkoper was Mnr PJ<br />
Nienaber, Moedwil en die koper Mnr BM Botha, George.<br />
• Active <strong>Simmentaler</strong> studs on<br />
1 October 2012: 304<br />
• Live animals in possession<br />
of active members 1 October<br />
2012: 41 116 (11 368 bulls<br />
and 29 748 females)<br />
• The number of females per<br />
member: 98<br />
• Average age of females at 1st calving: 30 months
Brokkies & Kursusse / Snippets & Courses<br />
Namibië Simposium 160<br />
Dr Johan Kluyts 160<br />
Prosim Bultoets 2012 uitslae 161<br />
<strong>Simmentaler</strong> the “universal” 162<br />
breed<br />
AGM Namibia 163<br />
12de Unieke Wisp-Will en 164<br />
Gaste Bul,<br />
Vers- en Ramveiling<br />
KZN Klub weet hoe om 164<br />
geld in te samel<br />
Dinge sal wees soos 166<br />
dit altyd was<br />
Bandanna Day 168<br />
Reach for your slippers! 168<br />
Nampo Oesdag 2012 169<br />
Kase lekker én gesond 172<br />
Suksesvolle 173<br />
beginnerskursus<br />
Tuks Landbou besoek<br />
<strong>Simmentaler</strong>-teler 174<br />
Elsenburg Kursus 174<br />
Agri Megaweek 2012 175<br />
News from Australia 175<br />
Telers slyp hul<br />
beoordelingsvaardighede 176
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
160<br />
Namibië Simposium<br />
Die <strong>Simmentaler</strong> / Simbra<br />
Beestelersgenootskap het op<br />
7 Junie 2012 ‘n baie suksesvolle<br />
beoordelaars-simposium gehou wat deur<br />
15 beoordelaars bygewoon is<br />
Die Simposium is in same werking met die Suider-<br />
Afrikaanse Genootskap aangebied en verseker dat<br />
die teelbeleid van die <strong>Simmentaler</strong> en Simbra ook in<br />
die skouring toegepas word. <strong>Simmentaler</strong> en Simbra<br />
beoordelaars het om 09:00 by Stephan Voigts op die<br />
plaas bymekaar gekom. Die Simposium is deur Fred Dell,<br />
Hoof Tegniese Adviseur, aangebied. Van die besprekingspunte<br />
was Beoordelaars as Ambassadeurs van ons<br />
Rasse wat gegaan het oor optrede binne en buite die<br />
ring, etiese kode en dat beoordeling ’n opvoedings- en<br />
opleidingstaak is. Ander punte was rolkloue en vlak kloue,<br />
uiers, skrotum, skedeklassifikasie en prolaps, beoordeling<br />
van groepsklasse, “screening” by veilings, bespiering by<br />
bulle, skou verbloemings en baie ander.<br />
Na ’n heerlike middagete is daar ’n praktiese sessie<br />
gehou waar klasse van verskillende diere bespreek<br />
is. Die positiewe gesindheid wat in die oggendsessie<br />
opvallend was het ook hier in die kraal te bespeur.<br />
Diere is bespreek met toepassing van die teelbeleid,<br />
en lewendige interaksie het plaasgevind. Praktiese<br />
uierklassifikasie is gedoen en tipe beskrywing was ook<br />
deel van die dag.<br />
Almal was dit eens dat beoordelaar-simposiums meer<br />
gereeld gehou moet word. Beoordelaars gaan groot kostes<br />
aan om inligtingsdae en skoue by te woon en genootskappe<br />
is dankbaar daarvoor. Opleiding om as beoordelaar te<br />
kwalifiseer is ’n lang proses en verg baie insette.<br />
’n Groot dank aan almal wat die moeite gedoen het om<br />
die Simposium by te woon!!!<br />
Dr Johan Kluyts -<br />
nuwe ‘executive’ van uitvoerende<br />
komitee van die WSFF<br />
Kommitee verkies tydens 19de wêreld kongres in Duitsland. Van links Eerste Vise<br />
President Dr. JF Kluyts van Suid Afrika, President Dr. Josef Kucera van die Czech<br />
Republiek en Tweede Vise President Fred Schuetze van die VSA. Die ‘Secretary<br />
General’ is Kristyna Skopalova (inlas) ook van die Czech Republiek.<br />
Dr Kluyts tree uit as president<br />
van die genootskap<br />
Dr Kluyts<br />
groet vir Belinda<br />
en Benita (B &<br />
B) na sy uittrede<br />
as President van<br />
die genootskap.
Keuring was baie streng gehanteer deur Callie Lee,<br />
Andries Wiid en Theo Coetzee.<br />
Die bulle is in 2 ouderdoms groepe ingedeel: ouer bulle<br />
gebore van 1 Augustus tot 15 Oktober en jonger bulle<br />
gebore vanaf 16 Oktober tot 31 Desember.<br />
Prosim Bultoets 2012 uitslae<br />
Die Prosim bultoets is gehou te Mushlendow voerkrale van Theo Coetzee in<br />
die Koster omgewing. Bulle se inname was op die 15de Junie en die toets<br />
het geëindig op die 12de Oktober. Daar was 203 Sim bulle ingeskryf in die<br />
toets waarvan 107 <strong>Simmentaler</strong> bulle was van 23 Telers.<br />
<strong>Simmentaler</strong> wenners<br />
Elke groep bulle is in 3 groepe opgedeel:<br />
Groep 1 - 3 ster of Elite Bulle<br />
Groep 2 - 2 ster Bulle<br />
Groep 3 - Bulle wat vir die keurders op die dag nie goed<br />
genoeg was vir keuring nie.<br />
Ouer Bulle uitslae<br />
1ste plek E11184 van Erich Schulenburg - die bul was<br />
ook die wenbul by die <strong>Simmentaler</strong>s<br />
2de plek NV1136 van Nico Venter<br />
3de plek BTB1129 van Johan Styger<br />
Jonger Bulle uitslae<br />
1ste plek JH1128 van Jan van Biljon - die bul was die<br />
reserwe wenbul by die <strong>Simmentaler</strong>s<br />
2de plek LA1113 van Louwtjie Grey<br />
3de plek SC1171 van Stefaans Botha<br />
Uit al die <strong>Simmentaler</strong> bulle is daar 8 Elite bulle gekies<br />
waarvan die bostaande bulle deel is.<br />
Die ander 2 bulle is: NV1135 van Nico Venter en NV1127<br />
ook van Nico Venter.<br />
<strong>Simmentaler</strong><br />
kampioen<br />
<strong>Simmentaler</strong><br />
reserwe kampioen<br />
’n Paar interesante feite van die toets:<br />
• Daar was 54 Senior bulle in die toets en hulle het<br />
teen ’n gemiddeld van 2.11 kg per dag gegroei.<br />
• Daar was 53 jong bulle in die toets en hulle het teen<br />
’n gemiddeld van 1.91 kg per dag gegroei.<br />
• Die bul met die beste groei het teen ’n gemiddeld<br />
van 2.64 kg per dag gegroei.<br />
• Neem net kennis dat hierdie bulle geen groei<br />
stimulante of hormone in hul rantsoene ontvang het<br />
nie en ook glad nie hoë proteïen of energie voer<br />
ontvang het nie.<br />
Wat ’n prestasie vir die SIMMENTALER RAS.<br />
161
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
162<br />
<strong>Simmentaler</strong> the<br />
“Universal“ Breed<br />
Dr Thomas Grupp & Stephan Voigts<br />
<strong>Simmentaler</strong> is the only “universal breed” in the world,<br />
that can produce milk and beef on a high level . The use<br />
of <strong>Simmentaler</strong> allows for a cost-efficient production of<br />
milk and beef through extraordinary fitness and feed<br />
efficiency especially as far as protein gain is concerned.<br />
The excellent adaptability of <strong>Simmentaler</strong> purebreds and<br />
crossbreds to different climates offers the breeder a lot of<br />
alternatives. Also it should not be considered as bad that<br />
<strong>Simmentaler</strong> in future will be seen as the crossbreeding<br />
breed par excellence. <strong>Simmentaler</strong> as paternal breed<br />
is excellent for Brahman-, Bonsmara-, Nguni- or dairy<br />
cows. On the maternal side <strong>Simmentaler</strong> will be the base<br />
for successful beef production, since the best genetics is<br />
of no use, if there is not enough milk on the mother side.<br />
Why not put a <strong>Simmentaler</strong> on any Indicus or Synthetic<br />
breed to get high quality carcasses? The possibilities of<br />
<strong>Simmentaler</strong> are boundless – let <strong>Simmentaler</strong> help you<br />
to increase the profit margin! For <strong>Simmentaler</strong> breeders<br />
the most important goal is to improve the productivity<br />
of the <strong>Simmentaler</strong> breed in all different production<br />
systems. The products sold by farms (bulls, weaners,<br />
slaughter stock, breeding animals , milk and slaughter<br />
cows) using <strong>Simmentaler</strong> genetics have to guarantee<br />
an adequate income for the farmers. Consequently<br />
<strong>Simmentaler</strong> breeders also sets great value on beef<br />
traits. Last but not least, it gets more and more important<br />
that a cattle breed has a harmonic body without any<br />
extremes that gives the consumer confidence in the<br />
products produced with the breed.<br />
This is a summary compiled by Dr Thomas Grupp and<br />
Stephan Voigts of an article published in the magazine<br />
“Fleckvieh World” by Bavarian-Genetics.<br />
“We breed for a medium sized, excellent muscled,<br />
robust and efficient dual purpose cow for the<br />
production of beef and milk, suitable for all production<br />
systems in the world”. It is difficult to measure a<br />
breeding aim in figures other than EBV’s. We see these<br />
figures as basic data for beef and milk production with<br />
<strong>Simmentaler</strong>, which have to be adjusted according<br />
to the farm needs. Live weight of cow 400 - 650 kg,<br />
milk production of 4000 - 6500 kg of milk (10 times live<br />
weight) with weaning weight of 215 - 320 kg. Age of<br />
first calving 26 - 32 months of age and a AB grade<br />
carcass weighing above 230 kg.<br />
Type and harmony<br />
<strong>Simmentaler</strong> cows might show little shortcomings in their<br />
type traits at the age of one, before the first lactation and<br />
as old cows. We are looking for <strong>Simmentaler</strong> yearlings with<br />
a skeleton that allows a clear prediction for the future use<br />
of the cow - the pelvis has to be large enough, the neck<br />
should have enough muscling. The skeleton of a cow is<br />
very important and to sum up: “If the skeleton is sound, you<br />
can hang up every production“. For dual purpose breeds,<br />
different traits are more important than for pure beef or dairy<br />
breeds respectively. Very often breeding aims are complex<br />
and scientific, for dual purpose cattle it could be based<br />
on three main types which are described as “POWER”<br />
(measured as general fitness - productive lifetime, fertility,<br />
calving ease, stillbirth rate, daily gain and quality carcass),<br />
“ALLROUND” and “MILK” (measured in the dairy industry<br />
but also in terms of higher weaning gains). In between<br />
there are different subtypes depending on the type of the<br />
cow/heifer the corresponding type of bull is selected for<br />
from these categories. Whereas purebreeding favours<br />
the “Allround-type” animals, the optimum for a crossbred<br />
animal might be completely different.<br />
Functionality<br />
We don’t breed cattle for its own sake, we need to<br />
produce beef, beef and by- products to earn money<br />
on the farm. The beef production of <strong>Simmentaler</strong><br />
improved a lot during the last decades. However, at the<br />
same time <strong>Simmentaler</strong> lost milk production type traits,<br />
mainly udders and feminity. It is very important, that the<br />
improvement of the production traits does not limit the<br />
animals in their functionality (locomotion, feed intake,<br />
udder size, extreme convex muscling). Experiences from<br />
traditional systems like mountain pastures (adaptability,<br />
robustness, type) and extensive farming have to be<br />
incorporated into breeding decisions because they can<br />
serve as early indicators of undesirable developments<br />
in breeding work. In our opinion <strong>Simmentaler</strong> should be<br />
able to cover the whole range of production systems<br />
(dairy ranching – zero grazing/TMR systems) without<br />
losing the functionality and type traits.<br />
Health and Fertility<br />
The most important requirements for any cattle are health<br />
and fertility. Only healthy cows with good fertility are suitable<br />
for the production of healthy food. A natural robustness and<br />
hardiness are prerequisites for the adaption of the animals to<br />
climates with suboptimal conditions. Breeders have to keep<br />
an eye on health traits, because this is the only way to detect<br />
and eliminate weak points on cow- or bull-lines. Because of<br />
the rising demand for <strong>Simmentaler</strong> cattle, the calving interval<br />
has to drop to 365 days. Last but not least this also would<br />
give the breeder more possibilities for selection on his farm.<br />
Those strong <strong>Simmentaler</strong> cows do a lot of things just a little<br />
bit better. And all those little changes together are responsible<br />
for a higher profit: higher price for bull calves, less expenses<br />
for the veterinarian, a higher price for slaughter cows, a<br />
shorter calving interval and a better fertility, and last but not<br />
least, more valuable calves per year and on top of all, a<br />
higher milk production. But at last for me the most important<br />
thing is to make profit says Dr Thomas Grupp.
Natural polledness<br />
In general every farmer decides himself, whether he<br />
wants his cattle with or without horns. Since a raising<br />
number of farmers is interested in keeping cattle without<br />
horns, but does not like the process of dehorning the<br />
animals, we have to breed polled cattle in the future.<br />
The term “natural polledness” was created by Dutch<br />
<strong>Simmentaler</strong> breeders. We gladly take over the term,<br />
because it expresses exactly the fact that there exist two<br />
allels of the polled gene and that the allel for polledness<br />
is dominant over the allel for horned animals.<br />
Unfortunately during the last decades the natural polled<br />
animals were culled at an early stage, because people<br />
thought that these animals had a weaker constitution.<br />
In the future Bavarian- Genetics hopes to offer a wider<br />
range of polled bulls.<br />
Product quality<br />
Unfortunately our knowledge about quality characteristics<br />
of <strong>Simmentaler</strong> beef and milk (higher CLA content<br />
etc.) is still very limited. However, some attempts were<br />
made in the past to find out about such traits. For<br />
example, milk was tested for its Kappa-Casein type<br />
and beef was tested for marbling and tenderness. This<br />
product differentiation does not find much favour from<br />
the big supermarket chains – for them beef is beef and<br />
milk is milk, so they don’t have to pay a higher price<br />
for high quality products. Test done in Germany show<br />
that products from <strong>Simmentaler</strong> cattle have superior<br />
quality. Consequently, it should be possible to realize<br />
a better price for these products.<br />
Genomical selection is a big challenge for all people<br />
responsible for breeding and artificial insemination. As<br />
we see a bright future for <strong>Simmentaler</strong> if we don’t make<br />
any mistakes, Bavarian-Genetics will not change its<br />
focus on dual purpose in the long term. Dual purpose<br />
is no lip service for us, but the base of our thinking, our<br />
actions and our success.<br />
AGM Namibia<br />
Simdeks 25 - 49 Diere Simdeks 50 - 74 Diere Simdeks 75+ Diere<br />
Grootste <strong>Simmentaler</strong><br />
Teler Namibia 2012<br />
Walsim Stoetery REF Rusch HGS Voigts HGS Voigts<br />
Gerhard Voigts<br />
Toekenning 3 de Plek<br />
Gerhard Voigts<br />
Toekenning 2 de Plek<br />
Gerhard Voigts<br />
Toekenning 1 ste Plek<br />
Walsim Stoetery Jacat Stoetery HGS Voigts<br />
Irene Winkelsentrum Pretoria<br />
163
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
164<br />
12 de Unieke Wisp-Will en<br />
Gaste Bul, Vers- en Ramveiling<br />
Martin Seyfferdt,<br />
CA Froneman,<br />
Mike Killassy afslaer,<br />
Stefan van Zyl en<br />
Gareth Angus<br />
7 Aug 2012 te Whispering Willows, Arlington weereens groot sukses<br />
onder haglike weerstoestande.<br />
110 Simbra en <strong>Simmentaler</strong>bulle is in yskoue kapokweer<br />
van 0 tot 2% C aangebied en 85% is verkoop vir<br />
gemmideld R30 450. Volumekopers was Willem de<br />
Klerk van Ugie, Dirk Gous, Wessel Campher, beide van<br />
Harrismith en Friedel von Maltitz van Ficksburg.<br />
20 Merinoramme is vir R4 215 gemiddeld van die hand<br />
gesit. 30 verse is ook verkoop.<br />
Hoogste prys Simbra bul: Biggarsgat Kanon 0964 van<br />
CA Froneman van Dundee verkoop aan Dirk Gous van<br />
Harrismith vir R70 000. Hoogste Prys <strong>Simmentaler</strong> bul:<br />
Wisp-Will Chris 2 van Llewellyn en Gareth Angus verkoop<br />
aan Friedel von Maltitz van Ficksburg vir R70 000.<br />
Dit is die Grootste Simbra en <strong>Simmentaler</strong>bulveiling van<br />
sy soort in Suider-Afrika. Nagenoeg 200 mense van oor<br />
die hele land heen het die veiling bygewoon en daar<br />
was 88 kopers geregistreer. Uniek, is dat daar ook beoordeel<br />
word. Die Elite en Randwaarde Kampioene is<br />
aangewys deur Martin Seyfferdt en Ian Currin. Llewellyn<br />
en Gareth Angus van Wisp-Will het met meeste van<br />
die louere weggestap. Stefan van Zyl van PZ Stoet en<br />
CA Froneman van Biggarsgat was ook pryswenners.<br />
Vleissentraal Bethlehem het die veiling aangebied en<br />
Mike Killasy was die afslaer.<br />
Die jaarlikse sukses van hierdie veiling kan aan die<br />
volgehoue kwaliteit van die aanbod toegeskryf word.<br />
“Quality always sells itself” het Llewellyn Angus van<br />
Wisp-Will gesê. “Ons kopers is altyd bereid om te betaal<br />
vir goeie diere en dit is ons plig om sulke diere aan te<br />
bied aan hulle.”<br />
KZN Klub weet hoe<br />
om geld in te samel<br />
Herman van der Merwe<br />
Semen veiling by klubhuis, R55 000<br />
Herman dogtertjie ryker<br />
Baba Leah van der Merwe
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
166<br />
Dinge sal wees soos dit altyd was<br />
Charles Smith<br />
AS daar ’n Springbokspan vir plaasdiere gekies moet word, wie sal jy kies op<br />
heelagter? Die Gysie Pienaar vir die diere? Aaah, natuurlik. Dit sal die boerperd<br />
wees. Veilig en rats. Betroubaar. Kan soos blits van agter insny vir ’n drie wat die<br />
skare op hul voete sal hê. “Ja, net soos Kommandant as jy hom druk om die dam. G’n<br />
perd kan by hom hou nie!” sê die jongste seun.<br />
So loop ons en gesels deur die veld met die wolke wat oor<br />
die Vrystaatse veld vlieg. Ons velskoene is nat van die dou<br />
wat aan die rooigras kleef. Die honde draf met oop bekke<br />
langs ons. Agter die populierbos blêr die lammerooie.<br />
Ek hoor dit nog asof dit vanoggend was: Die<br />
veldgesprekke van plaasseuns. Oor honde, perde, jag.<br />
Beeste en skape.<br />
En duiwe wat in die donker populierbos roer as julle met<br />
ingehoue asem die spoor volg van ’n dag so goed soos<br />
gister, so belowend soos môre.<br />
So ontsettend lieflik soos nou.<br />
Jesus, bid jy soos ’n kind: Gee my net 1 dag weer in daai<br />
seuns se spore.<br />
Ek luister. Neem ’n sluk tee. Proe vir my ouma se<br />
boerbeskuit wat die soet-soet tee opsuig. Luister vir<br />
die beeste en die duiwe; ’n korhaan wat deur die<br />
sondeurdrenkte oggend krys. En luister tot ek die seuns<br />
se stories helder en duidelik kan hoor.<br />
“Wie sal die vleuels wees? Ek weet! ’n Resiesperd en ’n<br />
windhond! Jislaaik, niemand sal hulle vang nie.”<br />
“Dan kan ons ’n labrador en ’n wolfhond die senters<br />
maak. Die skaaphond die losskakel, natuurlik. Nes ou<br />
Bush, hy’t alles gevang wat jy vir hom gooi. Sal ons weer<br />
’n hond soos Bush hê, huh?”<br />
“Natuurlik sal Duimpie van Klipfontein die skrummie<br />
wees.”<br />
‘n Plaas sonder ’n Jack Russel of foksie is nie ’n plaas nie.<br />
Iewers in die dierehemel is daar ’n plaas vol Duimpies en<br />
plaasbrakke en damme en damme vol seunstrane.<br />
Ek ruik die helder somerson en sien hoe die<br />
swartkopkorhaan krakka-ke-krakke-kekrakke opvlieg as<br />
ek die .22-geweer na my ander skouer skuif.<br />
“Sal ons dam toe stap?”<br />
Ons klim deur die heining. Kolganse en eende lig uit die<br />
water. Die melkkoeie lig hul koppe en hou die honde dop<br />
wat die water inhardloop.<br />
Ons stem daar op die damwal ooreen wie die stutte gaan<br />
wees in die moeder van alle wedstryde teen die wilde diere:<br />
Oom Willie vetveeveiling-os. ’n Ton-en-‘n-half, het Oom<br />
Jannie Rooidam geskat. Was nie ver uit nie, het ’n tante<br />
gesê en ’n jaffel gedraai. Die kopers het van orals gekom<br />
vir die veiling. Een het sy kop geskud. “Daar bo rond kry jy<br />
nie sukkel diere nie, Oom Willie. Nee wragtag, Oom!”<br />
Hy het sy tweede pannekoek met ’n sluk koffie afgeslurp<br />
en sy oë oor die malende osse in die ring gegooi.<br />
“Oupa se Friesbul die ander stut. Of nee, sy boude is<br />
darem te pap. Hy lyk mos of hy heeldag met ’n gerekte<br />
sweetpak rondloop. Hy moet lyk en stap soos ou<br />
Domkrag. Wat van daai Angus-bul wat Japie-hulle by
Dordrecht gekoop het? Dis hy. Dan is Oom Boeks se<br />
Dormer-ram mos net reg op haker, of hoe?”<br />
Ons suig lemoene uit en roep die honde. Daar is ’n paar<br />
jakkalsgate waar ons wil gaan loer. En kyk vir die groot<br />
rooikat in die koppie bo Vogelfontein se huis.<br />
Een laaitie praat of hy ou Wiele, ons afrigter is, as ons<br />
oor die slotte besin. “Kyk hoe rank daai Brahmankoei,<br />
boytjies! So langs die Afrikaner maak hulle da’m<br />
’n mooi slotpaar, mense. Ek sal hulle net so in die<br />
Cravenweekspan insluit.”<br />
Ons lag.<br />
My lostrio, sê ek, is maklik: Op sewe gee ek die trui vir<br />
’n Simbra. Altyd. Jouwrintiewaar, niemand wil ’n ton se<br />
spiere stuit nie. Nommer ses-flank sal Mamba wees, daai<br />
vreksel van ’n Dexster-kruising van tant Marie Loskop.<br />
“Dis tussen hom en daai draadkruiper van ’n dorper-ram<br />
van die bure as baljagter.”<br />
Ons hande jeuk vir daai ram. Laasjaar se bont lammers<br />
sal vir altyd ’n kriewelrigheid sorg op die plaas. Ons het<br />
Pa nog nooit hoor lelik praat nie tot hy hom tussen ons<br />
ooie betrap het. Toe’s dit natuurlik te laat.<br />
“My agsteman en kaptein,” sê ek met ’n stem soos<br />
Gerhard Vivier, ‘’is ’n <strong>Simmentaler</strong>. Dis my Mornay du<br />
Plessis-tipe bees. Ordentlik, gemanierd. Beskaafd. Dis<br />
mos die karaktertrekke wat jy in ’n Bok-kaptein soek.”<br />
Dis so helder soos nou: Ek sien hoe die <strong>Simmentaler</strong>koeie<br />
uit die heuphoogte gras aanstap huistoe met hul<br />
Switerse tabberds en vol uiers.<br />
Langs die voorste koei stap ’n maandoud-kalf met<br />
natgelekte kuif en pragtige, oop gesig of hy oppad is<br />
Sondagskool toe. Sy kop knik-knik langs sy ma se stert.<br />
Hy draai sy skoongewaste gesig na ons wat oor die hek<br />
hang en dit lyk of hy groet.<br />
Ek kyk nog gereeld na die foto’s van die <strong>Simmentaler</strong>trop<br />
langs die dam – hul weerkaatsing helder en kleurvol<br />
tussen die wolke in die water.<br />
Ek volg weer die seuns af in die skaappaadjie langs die<br />
spruit.<br />
Die honde het ’n haas opgejaag. Ons het agter hulle<br />
aangehardloop. Die haas was te vinnig. Hy het deur die<br />
gras gewip en teen die rant koers gekies. Die honde het<br />
een-een terug gehardloop. Hulle het gehyg vir asem.<br />
“Dis amper etenstyd. Kom ons draai terug.”<br />
Net verby die skaapkraal het ons Pa teëgekom. Daar was<br />
onweer op sy gesig. Ons harte het geruk. Iets is fout.<br />
“’n Ding het ’n kalf gevang laasnag. Die mooi bulkalf.<br />
Julle moet na ete die spore gaan soek, ek dink dis daai<br />
rooikat” het hy gesê.<br />
“Reg, Pa.”<br />
Ek wil nou voor stap, maar my bene weier. Dit voel of my<br />
asem korter word.<br />
Ons stap om die voet van die rant. Bo fluit ’n dassie. Die<br />
geweer is vasgeklem in my hand. ’n Paar bosse verder<br />
kry ons die kalf dood, half ingesleep onder ’n besembos.<br />
Daar draai brommers om sy gladde, oop gesig.<br />
‘n Kraai het een van sy mooi, blink oë uitgepik.<br />
Daar is bloed aan sy keel. ’n Gat is uit sy maag geruk.<br />
Ons het die honde hoor blaf hoër op by die holkrans. Ons<br />
het geweet dit moet daar wees – dis waar ons eenkeer<br />
teen die reën geskuil het.<br />
Dan tjank die honde verskriklik.<br />
Van die holkrans kan jy oor die plaas uitkyk. Die reën<br />
het grys soos koshuistee sonder melk oor die plaas<br />
uitgesak. Ons kon die beeste bewegingloos sien met hul<br />
rûe hol teen die koue strome water. Kommandant, ons<br />
ryperd, het teen die heining gestaan soos ’n standbeeld.<br />
Ons wou nooit van die plaas weggaan nie. Die stuk rou<br />
aarde waaroor God soms huil asof dit reën sny in jou<br />
gebeente soos die koue in jou sny as ons vroegoggend<br />
in die winter die veld in stap en die ryp oor die gras en<br />
grond en klip lê.<br />
Ons klim op na die holkrans. Daar brand trane in my oë.<br />
Here asseblief, asseblief. Nie my hond nie, Here. Nie my<br />
hond nie.<br />
Drie pare velskoene het voor die honde vasgesteek. Hul<br />
agterpote het nog geskop teen die bloubos langs die<br />
bek van die holkrans.<br />
In die klipskeur het die rooikat vasgekeer gesit. Sy was<br />
erg gebyt. In haar oë het ’n ontsettende haat en vrees<br />
gebrand.<br />
Moenie skiet nie, wil ek myself oor en oor keer. Maar dis<br />
te laat.<br />
Ek probeer steeds die nare droom afskud van ek<br />
wat magteloos in die holkrans vasgekeer word deur<br />
plaasbesetter met ’n AK47 en haat in sy oë.<br />
Ek probeer heeltyd vir my laaitie langs my sê dis orraait,<br />
dis orraait, als is oorraait. Moenie huil nie. Môre gaan<br />
loop ons weer deur die veld soos altyd en Pa sal jou<br />
stories vertel van seuns en honde en beeste.<br />
Dinge sal wees soos dit altyd was.<br />
167
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
168<br />
Bandanna Day<br />
Friday 12 th October 2012<br />
<strong>Simmentaler</strong> & Simbra ladies bought bandana’s for<br />
R20 in support of The Sunflower Fund.<br />
The Sunflower Fund, a non-profit organisation, has<br />
once again teamed up with Pick n Pay and Round<br />
Table Southern Africa, including Namibia, with<br />
bandanas available at Pick n Pay stores nationwide.<br />
All funds raised from the bandana sales will go<br />
towards assisting The Sunflower Fund in increasing<br />
the South African Bone Marrow Registry, which<br />
exists to find and match bone marrow stem cell<br />
donors to patients who need a transplant.<br />
In doing so they provide hope to those suffering<br />
from leukaemia and other life threatening blood<br />
disorders. Every year thousands of South Africans,<br />
mostly children and teenagers, are diagnosed with<br />
blood disorders such a leukaemia, marrow failure<br />
and aplasia.<br />
“National Bandana Day is our biggest fundraiser<br />
and signature event of the year,” said Tina Botha,<br />
CEO of The Sunflower Fund. “We encourage and<br />
appeal to all South African’s to buy a bandana and<br />
wear it to work, university or school on the 12th<br />
October.”<br />
This year’s funky bandana design comprises the<br />
South African flag colours with the word “Hope”<br />
written in our official languages. Share a Little, Save<br />
a Life… buy your bandana today and give hope to<br />
someone else.<br />
Back: Petro Ferreira, Erna de Swardt and Kathryn Kruger<br />
Middle: Belinda Putter and Benita Loftus (B & B)<br />
Front: Jana Bester<br />
Reach for your slippers!<br />
Friday 3 rd August 2012<br />
This year… the whole of South Africa will be involved as we take slipper day national!<br />
Each of the 7 Reach For A Dream offices across the country will be working with schools,<br />
companies, businesses and individuals in their areas to get more people into slippers this<br />
year than ever before! There are so many children out there still dreaming and we want to<br />
make sure we reach as many as possible to make their dreams a reality. Help us to reach our<br />
own dream of raising at least R100,000 this year for the Free State & Northern Cape region.<br />
Please spread the word.
Nampo Oesdag 2012<br />
Belangstellendes het na die Nampooesdag<br />
gestroom. Vanjaar se<br />
Nampo Oesdag het ’n paar nuwe<br />
aan biedings, verbeterings, kompetisies<br />
en selfs sy eie radiostasie gebied by die<br />
grootste landbouskou in die Suidelike<br />
Halfrond. Ongeveer 71 723 besoekers<br />
het deur die hekke beweeg. Suid-Afrika<br />
se bekendste en grootste dubbeldoelras,<br />
die <strong>Simmentaler</strong>, is van die vee wat op die<br />
Nampo-oesdag vertoon is. Smeerkaas is<br />
vanjaar die eerste keer van die beesras se<br />
melk vervaardig en is aan die besoekers<br />
bekend gestel.<br />
169
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
170<br />
Nampo Oesdag 2012<br />
Andre van Eeden vanaf Zambia Besoeker vanaf Botswana<br />
Jack en Robyn Leeuwenburgh vanaf Nieu-Seeland<br />
’n Groot<br />
verskeidenheid<br />
internasionale<br />
besoekers<br />
het vanjaar ’n<br />
draai by die<br />
<strong>Simmentaler</strong><br />
Nampo stalletjie<br />
gemaak.<br />
Terry en Lyn Windle vanaf Nieu-Seeland<br />
Besoeker vanaf Denemarke Besoekers vanaf Swaziland
Nampo Oesdag 2012<br />
171
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
172<br />
Christal-Lize Thomas<br />
Die eerste <strong>Simmentaler</strong>-Fleckvieh-smeerkase in Suid-<br />
Afrika proe nie net lekker nie, maar is boonop ’n<br />
hoogaangeskrewe gesondheidsproduk. Smeerkaas is<br />
vanjaar die eerste keer van dié bekende dubbeldoelbeesras se<br />
melk vervaardig en word deur die <strong>Simmentaler</strong>-telersgenootskap<br />
van Suid-Afrika op Graan SA se Nampo-oesdag aan die publiek<br />
bekend gestel. Die smeerkase geniet groot aftrek en besoekers<br />
lek behoorlik hul vingers af.<br />
Petro Ferreira, Bemarkingsbestuurder van dié telersgenootskap,<br />
sê <strong>Simmentaler</strong>s is in 1905 van Duitsland,<br />
Oostenryk en Switserland af na Suid-Afrika ingevoer vir<br />
hoofsaaklik sy goeie vleiseienskappe. Die ras toon onder<br />
meer die beste gewigstoename op 200 dae. Later het<br />
Suid-Afrikaanse boere dié ras se goeie melkeienskappe<br />
raakgesien en op ’n kleiner skaal koeie begin melk.<br />
“Die <strong>Simmentaler</strong> gekruis met ’n ander melkras gee<br />
langslewendheid en lewer kalwers met beter groei.”<br />
Volgens Ferreira is die <strong>Simmentaler</strong> se goeie melkeinskappe<br />
en die gesonde waarde daarvan tot onlangs<br />
redelik beperk weens die beperkte navorsingsgeleenthede<br />
in Suid-Afrika. Danksy navorsing twee jaar<br />
gelede deur die Kanadese departement van landbou<br />
is daar vasgestel dat die melk van die <strong>Simmentaler</strong><br />
of Fleckvieh, soos die ras bekend is in Duitsland, die<br />
grootste hoeveelheid gekonjugeerde linoleensuur (CLA)<br />
Kase lekker én gesond<br />
Produk op oesdag bekend gestel<br />
Smeerkaas uit die boonste<br />
rakke. Carli Nel (heel links)<br />
van Grootvadersbosch-<br />
Handgemaakte Kase op<br />
Swellendam Mark Barlow van<br />
Voermol. Foto: Belinda Putter<br />
bevat. Dié vetsuur beveg sekere kankers, hartvatsiektes<br />
en artritis.<br />
<strong>Simmentaler</strong>s beskik ook oor die hoogste vlakke van<br />
Omega 3 en die diere se melk is soortgelyk aan mensen<br />
bokmelk.<br />
Die maatskappy Grootvadersbosch- Handgemaakte<br />
Kase op Swellendam in die Wes-Kaap het begin om<br />
die eerste <strong>Simmentaler</strong>-smeerkaasprodukte, asook<br />
harde cheddarkaas, te vervaardig. Thys Swart van dié<br />
maatskappy wat ook met die Sim mentaler-ras teel, sê<br />
die smeerkaas word natuurlik geprodu seer en het ’n baie<br />
spesiale smaak. “Sim mentaler-Flechvieh-suiwel produkte<br />
en veral die smeer kaas is ’n gesond heids produk<br />
waarvoor die suiwel bedryf lank gewag het.”<br />
Ander Suid-Afrikaanse produsente, die <strong>Simmentaler</strong>telersgenootskap<br />
van Suid-Afrika, asook die Duitse<br />
organisasie Bayern Genetik, het die waarde van die ras<br />
se melkeienskappe raakgesien en ’n gesertifiseerde<br />
<strong>Simmentaler</strong>-produkmaatskappy is gestig wat melk- en<br />
vleisprodukte aan plaaslike verbruikers verskaf.
Suksesvolle beginnerskursus<br />
aangebied te Middelburg Hoërskool (Mphumalanga)<br />
Willie O’Brien<br />
12 & 13 April 2012 was weereens ’n groot geleentheid vir die landbou leerlinge van die<br />
Hoërskool Middelburg toe die <strong>Simmentaler</strong> beginnerkursus by die skool se proefplaas<br />
aangebied is.<br />
Vanjaar was daar ’n beduidende belangstelling van die<br />
plaaslike boeregemeenskap en ook vanuit die Bosveld<br />
(Baltimore omgewing). Nie minder nie as 11 opkomende<br />
boere van so ver as Hendrina, Delmas, Standerton en<br />
Witbank het ook die kursus bygewoon.<br />
Die groep het bestaan uit 42 studente waarvan 5 met<br />
A-simbole en 36 met B-simbole geslaag het.<br />
Die studente het die twee dae van hoofsaaklik praktiese<br />
werk met die beeste baie geniet en net met lof gepraat<br />
van hoe leersaam dit was. ’n Paar van die Wensim<br />
<strong>Simmentaler</strong> diere was as demonstrasie-diere by die<br />
skoolplaas gebruik en die meeste van die tyd was die<br />
studente besig met praktiese beoordeling by Stefaans<br />
Botha (Jors <strong>Simmentaler</strong>s).<br />
Ian Currin, Willem Volschenk en Willie O’Brien het as<br />
kursusleiers ook met lof gepraat van die hoë standaard<br />
van beoordelaarsbesprekings van die studente se kant.<br />
Sommige van die studente het met soveel selfvertroue en<br />
akkuraatheid die besprekings gedoen, dat ’n mens byna<br />
kon sê dat hulle ou beoordelaars is.<br />
Hierdie is een van die pogings van die <strong>Simmentaler</strong> en<br />
Simbra telersgenootskap, met die ondersteuning van<br />
Prosim studiegroep, om die rasse bekend te stel en<br />
ook die landbou gemeenskap te dien met praktiese<br />
opleiding.<br />
Stiaan, Dean en Renier van Middelburg Hoërskool<br />
besig met praktiese beoordeling<br />
173
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
174<br />
Tuks Landbou besoek<br />
<strong>Simmentaler</strong>-teler<br />
Hans Franck, ’n bekende teler van Poenskop-<strong>Simmentaler</strong>s, het onlangs saam met Fred<br />
Dell van die <strong>Simmentaler</strong> Telersgenootskap, ’n besoekdag aan die Makarara Poenskop-<br />
<strong>Simmentaler</strong>stoet aangebied. Die dag is op 1 Augustus 2012 op Hans se plaas, net oos<br />
van Pretoria gehou. Veertig studente van die sosiale groep, Tuks Landbou, het die semiintensiewe<br />
boerdery op 63 hektaar baie interessant gevind. Tiny Smith en Du Preez de<br />
Villiers van Veeplaas was teenwoordig.<br />
Hans besig<br />
met die studente<br />
Fred aan die<br />
woord<br />
Studente Dag<br />
Elsenburg<br />
Kursus<br />
Na laasjaar se positiewe terugvoer oor die inligtingsdag wat deur die Wes-Kaap<br />
<strong>Simmentaler</strong>- en Simbraklub vir die Elsenburgstudente gereël is, is daar besluit om<br />
’n Beginners- en Juniorkursus aan te bied. Twintig studente en sewe medetelers<br />
het die twee dae kursus in Stellenbosch bygewoon.<br />
Die kursus het Maandagoggend by Elsenburg begin met ’n teoretiese lesing deur<br />
Fred Dell oor die basiese beginsels, beoordeling en die strukturele korrektheid<br />
van die ras. Daarna is die studente na Jamie Berger se plaas waar praktiese<br />
besprekings van twee voorbeelde van die <strong>Simmentaler</strong>ras gedoen is. Hulle het<br />
later die middag die geleentheid gekry om waardebepalings en plasings van<br />
groepe beeste te doen.<br />
Dinsdag is die studente gevra om diere te beoordeel en te plaas onder die<br />
wakende oog van die drie kursusleiers. Daar is ’n paar kandidate wat uitstekend<br />
presteer het, veral van die telers. Ons sê vir hulle baie geluk met hulle sukses.<br />
Ons wil graag vir Fred Dell, Andries Wiid en Don Thornton, die kursusleiers, bedank<br />
vir hulle tyd en die moeite wat hulle gedoen het om die kursus ’n sukses te maak.
Agri Mega Week 2012<br />
Jamie Berger<br />
Die Wes-Kaap <strong>Simmentaler</strong>- en<br />
Simbraklub het weer vanjaar op<br />
Agri Mega Week uitgestal, waar<br />
daar meer as twintigduisend voete deur is:<br />
die grootste Mega Week tot dusver.<br />
As klub is daar besluit om die <strong>Simmentaler</strong> en Simbra se<br />
vermoeëns as kruisteelbees aan die mense voor te stel en<br />
om dit te bewerkstellig het ons klem gelê op vrugbaarheid,<br />
speengewig, jaargewig, voerkraalgroei en melkproduksie.<br />
Die stalletjie het groot getalle besoekers gelok en ons sal<br />
hopelik binnekort die vrugte hiervan sien.<br />
Daar was ook ’n interras skou tussen vyf van die grootste<br />
rasse in die Weskaap, waar Tersius Swart se vers,<br />
Kyksim Barus, as Junior Interras Kampioen aangewys is.<br />
Ons bedank die <strong>Simmentaler</strong> Kantoor en almal wat by<br />
die uitstalling betrokke was.<br />
News from<br />
Australia<br />
Llewellyn<br />
I hope all is well in South Africa.<br />
Very strong market for <strong>Simmentaler</strong>s in<br />
Australia at the moment and the cattle<br />
market in general is looking extremely<br />
strong.<br />
How is that cow going? I sent an email to<br />
Robert Treadwell to see if I could get the<br />
remaining embryo we have over there sent<br />
over, I think there was a FMD outbreak 18<br />
months ago when we last tried.<br />
Attached the top priced bull out of our sale,<br />
his sire is Tornado which is the Blinkbou<br />
Modist son out of Wisp-Will Rosy, he sold<br />
for $29,000.<br />
Hope the family is well.<br />
Regards<br />
Tom Baker<br />
175
<strong>Simmentaler</strong> - Feed the World<br />
Brokkies & Kursusse | Snippets & Courses<br />
176<br />
Telers slyp hul beoordelingsvaardighede<br />
Die Namibiese <strong>Simmentaler</strong>genootskap het in Junie vanjaar ’n drie dae lange<br />
beoordelingskursus aangebied waartydens drie telers se stoeterye besoek<br />
is. Nie minder nie as 15 telers het die kursus bygewoon wat verskeie praktiese<br />
demonstrasies en teoretiese lesse ingesluit het.<br />
Van links is Chris De Jager, Gerhard Ensle, Harald Giess, Stephan Voigts, Renate Riedel,<br />
Amos Hengura, Zebaldt Katjiteo, Reinie Rusch, Egbert Hoff, Dawid Shaanika, Fred Dell,<br />
Thinus Cocklin, Karola van Biljon en Dewald Walters. Waldo Lottering was afwesig.<br />
Die kursus is deur die Genootskap se tegniese adviseur,<br />
Fred Dell, aangebied met die ondersteuning van Reinie<br />
Rusch, Stephan Voigts en Dewald Walters.<br />
Op dag een het die groep besoek afgelê by Rene en<br />
Lonie Krafft. Hier het hulle ’n lesing in die toepassing en<br />
aanwending van teelwaardes gekry. Teelwaardes word<br />
deesdae as een van die beste hulpmiddels tot beesteelt<br />
beskou. Die basiese beginsels van beoordeling,<br />
<strong>Simmentaler</strong>-rasstandaarde en voortreflikheid is<br />
ook bespreek. Alle punte is deur middel van CDS<br />
gedemonstreer, terwyl Stephan en Dewald dit met<br />
praktiese demonstrasies met ’n bul en koeie gestaaf het.<br />
’n Op-die-hoef-beoordelingsessie is die namiddag deur<br />
Reinie gelei. “Reinie het die gawe om ’n uitmuntende<br />
praatjie te lewer, ten spyte van die bibberende koue en<br />
almal wat soos stokmannetjies daar staan,” vertel Fred.<br />
Op dag twee het die groep die oudste <strong>Simmentaler</strong>-stoet<br />
in Suider-Afrika, Voigtland <strong>Simmentaler</strong>s, besoek. “Die<br />
dag het verdere praktiese demonstrasies ingesluit, terwyl<br />
Stephan en sy vrou, Gaby, vir die innerlike versterking<br />
gesorg het.”<br />
Die derde dag is in die Gobabis-distrik op Bertus en<br />
Comien Walters se plaas deurgebring. Junior kandidate<br />
is getoets terwyl die laaste van die reeks praktiese<br />
demonstrasies afgehandel is. “Hier is ons en die<br />
<strong>Simmentaler</strong>s baie goed versorg,” sê Fred.<br />
Hy het ’n spesiale woord van dank uitgespreek teenoor<br />
die telers wat hul diere beskikbaar gestel het. “Die<br />
gees, gemoed en atmosfeer tydens die kursus was iets<br />
besonders. Ons het almal baie geleer en ons passie vir<br />
<strong>Simmentaler</strong>s is versterk.”<br />
Met hierdie <strong>Joernaal</strong> bedank ons graag al ons media-vennote wat gereeld oor ons<br />
uitstekende ras beriggewing doen. Veeplaas, Farmer’s Weekly, Landbou Weekblad,<br />
Volksblad, Ontbytsake, Agri TV en vele meer.
Change language