OPSOMMING VAN DIE UITKOMS VAN DIE BLOEMENDAL ...

OPSOMMING VAN DIE UITKOMS VAN DIE
BLOEMENDAL WERKSWINKEL
&
Die toekoms van die Duiwesport in die Wes-Kaap
Agtergrond:
Organisasie Span:
Sameroeper en Fasiliteerder: Mnr Celeste Donough
Projek Bestuurder: Mev. Irma Klue
Tegniese advies / Fasiliteerder: Prof. Christo de Coning
Hierdie inisiatief is daarop gemik om die toekoms van die duiwesport in die Wes-Kaap te
bevorder deur gesprek aan te moedig. Bogenoemde span het op 9 Maart 2013 te
Bloemendal Wynplaas ‘n werkswinkel met lede van die Noordweg Duiwe Unie (NRHU)
sowel as die leierskorps van die Federated Board, lede van die Suid Westelike Combine, die
WKDU en Boland Unie gefasiliteer om die Duiwesport in die Wes-Kaap te bevorder. Die
werkswinkel het bestaan uit vrywillige deelnemers wat genooi was in hul privaat kapasiteit,
en die doel was om ‘n situasie analise van die huidige situasie te maak en om opsies en
prioriteite te identifiseer vir verdere bespreking en toekomstige aanbevelings. Die
werkswinkel het geen amptelike mandaat nie en bestaan uit ‘n reeks informele gesprekke
waaruit aanbevelings mettertyd aan al ons formele strukture gemaak kan word.
Uitkoms:
Die werkswinkel het afgeskop met ‘n voordrag deur Celestine Donough oor tendense in die
internasionale ervaring. Heelwat lesse is geleer en die temas wat geidentifiseer was, is
hieronder gereflekteer. Deelnemers aan die werkswinkel het ‘n reeks belangrike temas
geprioritiseer wat in die toekoms aangespreek moet word. Die werkswinkel het van
gesprekke in kleiner groepe gebruik gemaak om sleutel kwessies te identifiseer. Dit is
betekenisvol en het die verwagtinge van die fasiliteerders oortref dat oorweldigende steun
uitgespreek is vir die nodigheid van ‘n Wes-Kaapse provinsiale koordinerende struktuur as
die top prioriteit.
Tendense wat vanuit die internasionale ervaring na vore gekom het sluit o.a. in:
1. Die rol van politiek in die duiwesport, bv. die ‘Green Movement’ in Europa.

2. Die erkenning van die duiwesport se impak op sosio-eokonomies ontwikkeling. Die
duiwesport het ‘n internasionale multi-biljoen dollar industrie geword.
3. Die realiteite en implikasies van aardverwarming.
4. ‘Globalisation’ het veroorsaak dat ruimte en tyd relatief geword het en markte en
sosiale netwerke is nou globaal geskakel in werklike tyd. Dit het radikale gevolge vir
die beskikbaarheid van inligting, samewerking, verbeterde tegnologie en navorsing
en die toenemende professionele aard van die sport.
5. Internasionale tendense dui aan dat die duiwesport in ander lande tipes geisoleerd
staan van eksterne beinvloeding en die gebruik van spesialiste (expertise).
Deelnemers het genoem dat die sport te geslote (“Too closed up”) is.
6. Dinamiese benaderings ten opsigte van inkomste bronne vir die duiwesport is
opgemerk. ‘n Toenemende fokus word ook geplaas op finansiele praktyke, bv pools
ens.
7. Wetenskaplike navorsing oor die genetika, gesondheid en mediese behandeling van
duiwe versnel en die duiwesport moet toenemend hierdie nuwe wetenskaplike
kennis inkorporeer.
8. Die duiwesport internasionaal ervaar tipes uitdagings ten opsigte van leierskap wat
die ouderdom van leiers, etiese oorwegings en behoefte aan sterk leierskap insluit.
9. Toenemende beklemtonings word geplaas op die etiese aard van die duiwesport en
die integriteit van stamregisters (pedigrees) van duiwe sowel as ander aspekte.
Die temas wat geidentifiseer was gedurende die Bloemendal Werkswinkel sluit die
volgende prioriteite in:
1. Die behoefte vir ‘n oorkoepelende provinsiale struktuur. Redes vir so ‘n liggaam sluit in
verbeterde kommunikasie tussen strukture, interne koordinasie ten opsigte van
loslatings, vervoer en moontlike gesamentlike vlugte (‘combines’). Deelnemers het ook
gevoel dat so ‘n struktuur nodig is om gedeelde belange by die regering te kan beding,
insluitende die subsidie aan sport federasies en die toekenning van provinsiale kleure.
Die behoefte om die samewerking van alle lede te verkry is geopper sowel as die
betrokkenheid van die WKDU in toekomstige gesprekke.
2. Die belangrikheid van verbeterde kommunikasie. Hierdier tema is ‘n paar keer geopper
en word ook onder ander temas genoem. Dit sluit in verbeterde interne kommunikasie
onder lede oor wedvlugte, kommunikasie met die publiek, kommunikasie met SANPO
sowel as die gebruik van modern tegnologie (sien ook hieronder).
3. Die besparing van kostes. ‘n Beroep is gedoen dat ‘n toekomstige provinsiale sambreel
liggaam dringend moet kyk na opsies om die koste-effektiwiteit van vervoer reelings te

verbeter. Deelnemers was van mening dat samewerking daartoe kan lei dat minder
vragmotors gebruik kan word en kostes beter gedeel kan word.
4. Bemarking van die sport. Deelnemers was dit eens dat ‘n positiewe beeld van die
duiwe sport uitgedra moet word. ‘n Beroep is gedoen om verkeerde persepsies aan te
spreek ook deur verbeterde kommunikasie met die publiek. Deelnemers het
byvoorbeeld gevoel dat wedvlugduiwe by publieke byeenkomste vertoon moet word
met duiwe entoesiaste wat inligting verskaf. Deelnemers het ‘n beroep gedoen om
respek en dissipline te handhaaf. Die opsie om ‘n gedragskode op te stel (code of
conduct) is ‘n moontlikheid.
5. Spesifieke belange van lede oor wedvlugte is geopper. Dit sluit in wedvlugringe, gebrek
aan oefen fasiliteite en kommunikasie van inligting aan lede. ‘n Beroep is gedoen om
vernuwing te bewerkstellig en ‘n een-stop-fasiliteit vir oefeninge is as voorbeeld
genoem. Dit is ook voorgestel dat ‘n skema ingestel word om goeie kwaliteit duiwe van
die top duiwe boere te bekom en dit aan onder-presteerders beskikbaar te stel (bv. die
laaste vyf deelnemers op die lys). Deelnemers het gevra dat minder duiwe deur
entoesiaste aangehou word.
6. Die gebruik van moderne informasie kommunikasie tegnologie (ook verwys na as ‘ICT’:
Information Communication Technology). Verskeie aspekte is genoem bv. die gebruik
van webwerwe en sagteware programme vir werklike-tyd wedvlugte (real time races).
Die voordele van programme vir jong mense is as voorbeeld gebruik en die
moontlikheid bestaan dat Celestine die Belville Posduif Klub (BPK) as ‘n loodsprojek mag
gebruik om nuwe sagteware wat in België gebruik word om wedvlug uitslae in werklike
tyd te verskaf, te probeer (sien ook www.WPROL).
7. ‘n Sport ontwikkelingstrategie vir die jeug is as prioriteit geidentifiseër. Deelnemers
was besorg oor die toekoms van die sport en verskeie voorstelle is gemaak soos die
‘Adopt a fancier’ benadering, bemarking by skole en ander projekte (sien ook
bemarking hier bo).
8. ‘n Besonderse kwessie wat geprioritiseër was is die welstand van gesinne en vroue in
die duiwesport (well-being of families and women). Daar is gevra dat hierdie tema in
die toekoms deur ‘n nuwe struktuur aangespreek moet word.
9. Die rol en verantwoordelikhede van SANPO is as prioriteit geprioritiseer. Lede was van
mening dat die huidige struktuur hersien moet word en dat vernuwing oorweeg moet
word. Deelnemers was van mening dat die Wes-Kaap die meerderheid van lede het en
dat die Wes-Kaap nie proporsioneel verteenwoordig is nie. Deelnemers het gevra dat

moontlike konflik van belange aangespreek moet word. Deelnemers het gevra dat ‘n
boodskap na SANPO toe moet uitgaan.
10. Erkenning van die sosio-politieke geskiedenis van die duiwe sport in die Wes-Kaap.
Deelnemers het gevra dat die geskiedenis erken moet word en dat ‘n nodigheid vir
versoening en rekonsiliasie onder sommige lede bestaan. Daar is gevra dat die
verskeidenheid van kulture, tale en godsdienste erken moet word. Die duiwesport het
‘n ryk geskiedenis waarop mense trots is, spesifiek ook in die Wes-Kaap en wat deel van
ons ‘Afrikana’ vorm 1 .
11. Lede het gevra dat die verhouding met die dierebeskerming verenigings beter bestuur
moet word. Gesamentlike besluite deur duiwe strukture is nodig byvoorbeeld oor
afstande en jongduiwe. Ad hoc beroepe op lede veroorsaak fragmentasie en versplinter
entoesiaste.
12. Deelnemers het gevoel dat die duiwesport ook erken moet word as ‘n spesiale sport vir
ouer mense en dat elders in die wereld die sport as ‘n positiewe krag gesien word vir ‘n
ouderdomsgroep wat ook deur progressiewe regerings gesien word as ‘n sogenoemde
‘vulnerable group’. ‘n Beroep is ook gedoen op veterane om hul kennis met ander te
deel en die vraag: “Why die with your knowledge“ is geopper.
13. Deelnemers het gevra vir aksie vorentoe en verdere en meer gesprekke van hierdie
aard onder lede. Die organiserende span is gevra om alle ander unies, federasies en
belangrike rolspelers in die Provinsie te betrek. Deelnemers het ook gevra dat hierdie
kwessies so gou as moontlik binne die volgende maande aangespreek word en dat die
proses nie onnodig uitgerek moet word nie. Die fasiliteerders het ‘n beroep gedoen op
alle deelnemers om die werklike uitkomste van die werkswinkel met ander te deel en
nie verkeerde persepsies (soos dat op ‘n nuwe struktuur besluit is) te laat posvat nie.
Gevolgtrekking en volgende stappe:
Deelnemers aan die werkswinkel het die organiserende span versoek om die gesprek met
ander unies en federasies voort te sit om verdere steun te verkry vir die vorming van ‘n
moontlike Interim Struktuur sowel as om duidelikheid oor die proses wat met die Regering
gevolg moet word te verkry. Geen besluite is hieroor geneem nie en die fasiliteerders het
onderneem om ‘n reeks van verdere gesprekke te inisieër en verdere stappe en verdere
kommunikasie, insluitende ‘n opsomming van die werkswinkel, aan deelnemers bekend te
maak.
1 Sien bv. die boek ‘In stede van liefde’ van Etienne van Heerden oor die geskiedenis van die
duiwesport in Matjiesfontein.

Die uitkoms van die werkswinkel word as ‘n sukses beskou en die organiserende span
bedank die deelnemers vir die gees waarin die gesprekke gevoer is en die openheid en
gewilligheid tot gesprek wat die Werkswinkel gekenmerk het.
Volgende Werkswinkel: Beplanning vind plaas vir die volgende Werkswinkel met
deelnemers van die Federated Board by die Universiteit van die Wes-Kaap.
Uitnodiging: Alle wedvlugduif entoesiaste in die Wes-Kaap word ook hiermee uitgenooi
deur die organisasie span om, indien hul dit wil doen, hul geskrewe insette rakende die
toekoms van die duiwesport in die Provinsie aan ons te stuur. Voorstelle kan aan Irma
gestuur word by die epos adres hieronder.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Post Script: Inligting oor die toekomstige proses met die Regering:
In reaksie op die versoek van deelnemers om duidelikheid te verkry oor die proses wat met
die regering gevolg moet word, het ‘n vergadering op 13 Maart 2013 plaasgevind met
Advokaat Lyndon Bouah wat die Hoof Direkteur is van Sport en Rekreasie in die Wes-Kaap.
Hy is van die Department van Kulturele Sake en Sport (DCAS) van die Wes-Kaapse
Provinsiale Regering en hy rapporteer direk aan die Hoof van die Departement, Mnr Brent
Walters en die Minister vir Kulturele Sake en Sport, Dr Ivan Meyer.
Adv. Bouah het ‘n oorsig van die Bloemendal Werkswinkel ontvang en hy is vir sy advies
gevra. Bouah is in beginsel ondersteunend van die inisiatief en het ons lede advies gegee om
die konsultasie met sleutel spelers in die sport voort te sit en te voltooi en om dan ‘n
voordrag te doen aan die Voorsitter van die Wes-Kaapse Sport Raad (Western Cape Sports
Council). Hierdie liggaam staan buite die regering en is verteenwoordigend van al die sport
federasies (110) in die Wes-Kaap. Hierdie liggaam kan ook van ons vergaderings bywoon en
ons tegniese advies gee.
Dit is voorgestel dat die Organiserende Komitee die WCSC ontmoet wanneer die konsultasie
met unies en federasies voltooi is en om dan ‘n vergadering tussen die Interim Struktuur en
die WSSC te reel om na die SASCOC vereistes vir affiliasie te kyk. Alhoewel SANPO reeds ‘n
SASCOC lid is, moet in terme van provinsiale funksies (soos befondsing) ‘n toekomstige
(verteenwoordige) provinsiale duiwe organisasie aansoek doen vir provinsiale lidmaatskap.
Hierdie proses is verskillend van die nasionale proses.
Wanneer die aansoek om lidmaatskap deur WCSC aanvaar is, word aansoek gedoen by die
Regering en dan volg kwalifikasie vir provinsiale kleure, moontlike befondsing ens. Wanneer
ons lidmaatskap aanvaar is, word ons deel van die WCSC en verteenwoordig hulle ons
belange, ook by die Regering en verkry ons stemreg, soos die geval met die sierduiwe is.

Die Voorsitter van die WCSC is Mnr. Elton Davids (President) 082 468 0081 en die Vise-
President is Mev. Sharon Cilliers 021 442 2454 of 072 525 5007.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Navrae:
Celestine Donough: 082 412 4784 celestine.donough@softwarecolors.co.za
Irma: 082 8714936 ascot@vodamail.co.za
Christo: 082 463 7866 cdec.consult@mweb.co.za
This document is also available in English.