Coachboekje binnenwerk - HC Wateringse Veld
Coachboekje binnenwerk - HC Wateringse Veld
Coachboekje binnenwerk - HC Wateringse Veld
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Coach Bijdehandje
Colofon<br />
2<br />
Inhoudsopgave<br />
In dit boekje vindt u als coach van een jeugdteam antwoorden op de voornaamste<br />
vragen, waarmee u in de loop van het seizoen wordt geconfronteerd.<br />
Boekje is geschikt voor de beginnende coaches van elftallen, die handvatten willen<br />
hebben voor het coachen van een elftal.<br />
Inhoud:<br />
1. Organisatie rondom het team 5<br />
2. Spelregels 7<br />
3. De wedstrijd(dag) 9<br />
4. Tactiek<br />
4.1 Individuele taken van spelers 11<br />
4.2Verschillende formaties of systemen 15<br />
4.3 Vijf tactische vuistregels 19<br />
4.4 De strafcorner 23<br />
4.5 De lange corner 25<br />
4.6 Vrije slag rand cirkel 28<br />
4.7 Uitspelen overtal 30<br />
4.8 Verdedigende systemen 32<br />
5. Wedstrijdanalyse 35<br />
6. Mentale coaching en teambuilding 37<br />
7. Sportgezondheid en blessure (preventie) 39<br />
3
4<br />
1. Organisatie rondom het team<br />
1. Organisatie rondom het team. Let daarbij op de volgende activiteiten:<br />
a. bijwonen selectie wedstrijden in mei juni<br />
b. contact met trainer leggen en communicatie vastleggen (uitwisseling gegevens<br />
en bezoek van trainer aan wedstrijd en/of coach aan training)<br />
c. bijeenkomst met team/spelers organiseren: afspraken maken (bv afzeggen<br />
training en wedstrijd, belschema, scheen- en gebitsbeschermers, verzamelen<br />
voor de wedstrijd), inplannen bijzondere activiteiten met team (buiten hockey<br />
om) in de loop van of aan het einde van het seizoen, inventariseren van aandoeningen<br />
(bv suikerziekte, migraine), medicijngebruik en blessures<br />
d. maken lijst met data spelers (adressen, geboortedagen, telefoonnummers)<br />
e. oefenprogramma(oefenwedstrijden) opzetten<br />
f. kennismaking met de technisch coördinator en leden van de technischecommissie;<br />
maken van werkafspraken omtrent o.a. afzeggen voor training, wedstrijd,<br />
invallers, rij-schema, bijeenkomsten (zoals thema-avonden); jaarplanning in<br />
agenda zetten<br />
g. op de hoogte stellen van het jeugdplan (indien aanwezig)<br />
h. wedstrijdschema opvragen (activiteiten voor winterstop plannen)<br />
i. indien gewenst inroosteren van door de KNHB georganiseerde (bijscholings-)<br />
cursussen (door vereniging en/of technischcoördinator aan te vragen)<br />
j. bijeenkomst met ouders organiseren en afspraken maken (omtrent rijschema,<br />
bijzondere activiteiten, planning huiswerk, verzamelen voor wedstrijd)<br />
5
6<br />
2. Spelregels<br />
7
8<br />
3. De wedstrijd(dag)<br />
Vóór de wedstrijd:<br />
1. inventariseren van de opstelling en technische en tactische opdrachten<br />
2. controleren van attributen: EHBO-koffer, water flessen, materiaal voor aantekeningen,<br />
tas voor waardevolle spullen<br />
3. teambespreking ruim voor de wedstrijd, bestaand uit:<br />
- opstelling<br />
- 1 (à 2) opdrachten voor team in zijn geheel<br />
- 1 (à 2) opdrachten individueel of per linie<br />
- doornemen dode momenten: strafbal, strafcorner aanvallend verdedigend<br />
(en eventueel lange corner en vrije slagen in het 23m gebied)<br />
Neem als coach iets mee om dat wat je bespreekt visueel te maken b.v. een<br />
magneetbord<br />
De teambespreking kenmerkt zich als volgt:<br />
- opdrachten zijn getraind, dus worden beheerst en zijn herkenbaar<br />
- geen ruimte voor discussie<br />
- bondig, concreet en éénduidig<br />
- beperkt zich tot hoofdzaken<br />
- duur maximaal 10-15 minuten<br />
- eindigt met een korte pep talk (of ´relax talk´ bij spannende wedstrijden)<br />
4. ontvangen van coach/begeleiding tegenstander en scheidsrechters<br />
5. kort voor de wedstrijd:<br />
- herhaling individuele opdrachten tijdens warming up/inspelen<br />
- controle op warming up<br />
- vertrouwen en rust uitstralen.<br />
Tijdens de wedstrijd:<br />
1. voorbeeldfunctie: correcte omgang met alle betrokkenen: spelers, scheidsrechters en<br />
tegenstanders, alsmede rust uitstralen<br />
2. controleren opdrachten/afspraken; waar nodig correctie middels (zeer) korte aanwijzingen<br />
3. analyseren wedstrijd (zie 4: wedstrijdanalyse)<br />
4. wissels toepassen (interchange) en wisselspelers begeleiden/instrueren; waar<br />
mogelijk kaarten voorkomen!<br />
5. aanwijzingen in de rust (zie kenmerken teambespreking); bovendien:<br />
- aandacht spelers eisen<br />
- alleen informatie die direct relevant is voor winnen/verliezen wedstrijd<br />
- geen negatieve geluiden accepteren<br />
- eindigen met een pep talk<br />
9
3. De wedstrijd(dag)<br />
Na de wedstrijd:<br />
1. scheidsrechters en coach tegenpartij bedanken<br />
2. spelers juiste omgangsvorm leren met winst/verlies (voorbeeldfunctie)<br />
3. onderlinge relatie spelers controleren/corrigeren<br />
4. compliment maken tijdens eventuele nabespreking (eindsignaal is niet het einde<br />
van de wedstrijd)<br />
5. wedstrijdformulier correct invullen<br />
6. controle eventuele blessures<br />
7. contact met trainer i.v.m. oefenstof n.a.v. wedstrijd<br />
10<br />
4. Tactiek<br />
4.1 Individuele taken van spelers (let op kan afhankelijk zijn van het systeem dat je speelt)<br />
In de taken ben ik uit gegaan van een k-4-3-3 opstelling bij een andere opstelling (b.v.<br />
k-3-4-3) zullen automatisch ook andere taken horen.<br />
Plaats Balbezit / aanvallend Niet-balbezit / verdedigend<br />
Keeper - verdediging (verbaal) - verdediging (verbaal) sturen<br />
sturen: balkant - sc verdedigend als laatste<br />
aansluiten, helpkant achter de lijn<br />
meeschuiven - rugdekking verzorgen<br />
Vrije verdediger - uitverdedigen in - Rugdekking geven aan<br />
kom/ruit verzorgen verdedigers<br />
- inschuiven als bal niet - Doorgebroken tegenstander<br />
meer in laatste linie is opvangen<br />
(vrije verdediger of - indien ingeschoven voor de<br />
voorstopper schuift in verdedigingslijn (zie ook bij<br />
= overgang van kom balbeztit/aanvallend) aannaar<br />
ruit), deze ingeschoven geven wanneer press wordt<br />
speler verzorgt het gespeeld op een bepaalde zijde<br />
spelverleggen achter het<br />
middenveld. ( zie tactische<br />
vuistregel 3 onder §4.3)<br />
- kan ook zorgen voor<br />
penetratie in/richting cirkel<br />
tegenstander.<br />
Voorstopper - uitverdedigen in - mandekking op centrumspits<br />
kom/ruit verzorgen tegenpartij; duel in forehand<br />
- inschuiven als bal niet verdedigen<br />
meer in laatste linie is - indien ingeschoven:<br />
(vrije verdediger of press aangeven<br />
voorstopper schuift in - indien vrije verdediger<br />
= overgang van kom achterblijft en centrumspits<br />
naar ruit), deze ingeschoven overneemt, vangt ingeschospeler<br />
verzorgt het spel ven voorstopper doorgebroverleggen<br />
achter het ken tegenstander op, indien<br />
middenveld. ( zie tactische er niemand op komt achter<br />
vuistregel 3 onder 4.3) rugdekking geven.<br />
11
4. Tactiek<br />
Plaats Balbezit / aanvallend Niet-balbezit / verdedigend<br />
Rechtsachter - uitverdedigen: positie - mandekking op linkerspits:<br />
kiezen aan zijlijn, ter • duel: linksvoor aan buitenhoogte<br />
van 23-meter kant/in forehand houden<br />
lijn (kom) • als linksvoor bal (nog) niet<br />
- bij opbouw over rechts heeft aan binnenkant<br />
zorgen voor aansluiten/ verdedigen (binnenkant<br />
rugdekking (lengt veld) dichthouden)<br />
- bij opbouw over links knijpen • passlijn naar de linksvoor<br />
= meeschuiven naar de as dicht zetten<br />
(breedte veld)(zie tactische • interceptie spelen<br />
vuistregel 2 onder 4.3)<br />
Linksachter - uitverdedigen: positie - mandekking op rechterspits:<br />
kiezen aan zijlijn, ter • duel: rechtsvoor aan buitenhoogte<br />
van 23-meter kant/in forehand houden<br />
lijn (kom) • als rechtsvoor bal (nog)<br />
- bij opbouw over links niet heeft aan binnenkant<br />
zorgen voor aansluiten/ verdedigen (binnenkant<br />
rugdekking (lengt veld) dichthouden)<br />
- bij opbouw over rechts • passlijn naar de rechtsvoor<br />
knijpen = meeschuiven dicht zetten<br />
naar de as (breedte veld) • interceptie spelen<br />
(zie tactische vuistregel 2Indien er een keuze mogelijkonder<br />
4.3) heid is: op de forehand<br />
verdedigen<br />
Middenmidden - geen duel aangaan (te - bij balverlies zo snel mogelijk<br />
veel risico op de as); spel achter de bal komen<br />
verdelen/spel verleggen - geen duel aangaan: midmid<br />
- driehoekspel op middenveld tegenpartij over hun linkerverzorgen<br />
kant laten gaan (= onze<br />
- bij uitverdedigen in kom, forehand kant = sterke kant)<br />
naar achteren aanbieden - bij press doorschuiven<br />
(t.o.v. vleugelmiddenvelders<br />
in punt naar achteren)<br />
- bij ingeschoven vrije<br />
verdediger of voorstopper<br />
doorschuiven op as tot<br />
achter spitsen<br />
12<br />
4. Tactiek<br />
Plaats Balbezit / aanvallend Niet-balbezit / verdedigend<br />
Rechtsmidden - driehoekspel op het midden- - bij balverlies onmiddellijk<br />
veld verzorgen door t.o.v. achter de bal komen aan de<br />
vleugel verdedigers aan de binnenkant<br />
binnenkant te blijven<br />
(niet aan de zijlijn)<br />
- aansluiten aan balkant<br />
en meeschuiven aan<br />
helpkant (zie rechtsachter)<br />
Linksmidden - driehoekspel op het midden- - bij balverlies onmiddellijk<br />
veld verzorgen door t.o.v. achter de bal komen aan de<br />
vleugelverdedigers aan de binnenkant<br />
binnenkant te blijven<br />
(niet aan de zijlijn)<br />
- aansluiten aan balkant en<br />
meeschuiven aan helpkant<br />
(zie linksachter)<br />
Rechtsvoor - indien 1:1 = dan heeft de - linksachter zo vrijlaten dat<br />
linksachter geen rugdekking: de tegenpartij uitverdedigt<br />
dan duel aangaan en zo via deze vleugel; linksachter<br />
snel mogelijk naar binnen aan zijlijn houden en dwinsnijden<br />
(korte weg naar het gen tot duel of te dwingen<br />
doel); indien er wel rugdekking tot het geven van een pass<br />
is combinatie aangaan met langs de lijn.(Deze pass moet<br />
diepgaande centrumspits of dan door de rechtsmidden<br />
rechtsmidden (guard) opgevangen worden)<br />
- aanval over links: diepte zoeken<br />
de centrum spits doet dit ook<br />
Linksvoor - indien 1:1 = dan heeft - rechtsachter zo vrijlaten dat<br />
de rechtsachter geen rugdekking: de tegenpartij uitverdedigt<br />
dan duel aangaan en zo snel via deze vleugel; rechtsmogelijk<br />
naar binnen snijden achter aan zijlijn houden<br />
(korte weg naar het doel); en dwingen tot duel of te<br />
indien er wel rugdekking is dwingen tot het geven van<br />
combinatie aangaan met een pass langs de lijn.(Deze<br />
diepgaande centrumspits pass moet dan door de linksof<br />
linksmidden (guard) midden opgevangen worden)<br />
- aanval over rechts: diepte<br />
zoeken de centrum spits<br />
doet dit ook<br />
13
4. Tactiek<br />
Plaats Balbezit / aanvallend Niet-balbezit / verdedigend<br />
Centrumsptis - indien bal bij rechts- - vrije verdediger en voorstopof<br />
linksvoor, diepte per tegenpartij dwingen tot<br />
zoeken aan balkant uitverdedigen over hun<br />
- indien er geen rugdekking linkervleugel en (dan) spel<br />
is: duel aangaan met verleggen naar (hun)<br />
verdediger (bij voorkeur rechtervleugel blokkeren<br />
op diens zwakke =<br />
backhandkant) indien<br />
er wel rugdekking is via<br />
combinatie aanvallen<br />
- in de cirkel bij voorkeur<br />
positie kiezen in de doelmond<br />
(voor o.a. tip-in)<br />
of op strafbalstip<br />
14<br />
4. Tactiek<br />
4.2 Verschillende formaties of systemen<br />
Formatie 1:<br />
k-1-3-3-3 (met vrije verdediger achter de verdediging)<br />
Voordeel van dit systeem is, dat verdedigers altijd rugdekking hebben en er is een<br />
goede bezetting van de beschikbare ruimte.<br />
Een nadeel van dit systeem is, dat je geen overtal hebt op het middenveld en een vrije<br />
speler achterin.<br />
15
4. Tactiek<br />
k-3-1-3-3 (met voorstopper of vrije verdediger ingeschoven)<br />
Voordeel van deze formatie is, dat je een vrije speler hebt achter je middenveld, waardoor<br />
een numeriek overwicht in de middelste linie ontstaat bij balbezit. Dit geeft een<br />
voordeel opbouwend voor o.a. spelverleggen en cirkelpeneratie. Bij niet-balbezit heb je<br />
verdedigend steun voor de middenvelders. Dit systeem geeft meer diepte en duwt de<br />
spitsen vooruit.<br />
Nadeel hiervan is dat je achterin 1 op 1 speelt en dus geen rugdekking meer hebt voor<br />
je verdedigers.<br />
16<br />
4. Tactiek<br />
Formatie 2:<br />
k-3-4-3 (viermans middenveld in een ruit, zie tekening) of op lijn of in een vierkant<br />
Voordeel van deze formatie is, dat je een vrije speler hebt achter je middenveld, waardoor<br />
een numeriek overwicht ontstaat in de middelste linie bij balbezit. Dit is een<br />
voordeel voor o.a. spelverleggen en cirkelpeneratie. Bij niet-balbeztit heb je verdedigend<br />
steun voor de middenvelders. Dit systeem geeft meer diepte en duwt de spitsen vooruit.<br />
Nadeel is dat je achterin 1 op 1 speelt en dus geen rugdekking meer hebt voor je verdedigers.<br />
17
4. Tactiek<br />
Formatie 3:<br />
k-1-3-4-2 (twee spitsen, middenveld in een ruit, zie tekening) of in een vierkant of op lijn<br />
Voordeel van dit systeem is dat je zowel rugdekking hebt in de verdediging als een<br />
overtal op het middenveld (t.o.v. een driemansmiddenveld).<br />
Nadeel is dat je aanvallend minder sterk bent, want je hebt slechts 2 man voorin staan.<br />
Dit is echter niet het geval als de twee buitenste middenvelders de opdracht hebben<br />
om op te komen. Dan speel je eigenlijk met 4 spitsen. De twee middenvelders moeten<br />
dan echter wel een goed loopvermogen hebben.<br />
18<br />
4. Tactiek<br />
4.3 Vijf tactische vuistregels<br />
1. Sterke en zwakke kant = forehand is sterke kant, backhand zwakke dus:<br />
Balbezit:<br />
- probeer de verdediger over jouw forehand = zijn backhand kant te passeren<br />
- uitverdedigen en aanvallen over rechts (sterke kant) is gevaarlijker<br />
Niet-balbezit:<br />
- dwing (omgekeerd) de aanvaller, wanneer je hem verdedigt over jouw forehand<br />
= zijn backhand te gaan door hem aan je forehand-kant schijnruimte te geven<br />
(=channeling) (tekening 1)<br />
- laat de tegenstander over de linkerkant uitverdedigen, dat is makkelijker vast te<br />
zetten.<br />
19
4. Tactiek<br />
2. Aansluiten (in de lengte van het veld) en meeschuiven (in de breedte)<br />
Balbezit:<br />
- aansluiten is aan de balkant rugdekking geven aan de speler voor je, zodat die<br />
terug kan spelen (tekening 2, speler A)<br />
- meeschuiven is aan de niet-balkant = helpkant naar het midden van het veld (as)<br />
je aanbieden (tekening 2, speler B) om het spel te verleggen<br />
Niet-balbezit:<br />
- aansluiten aan de balkant om rugdekking te geven en het speelveld klein te maken<br />
- meeschuiven aan de helpkant om rugdekking te geven aan de spelers aan de balkant<br />
3. Inschuivende verdediger = als de bal niet (meer) in de achterste linie (of de aanvallende<br />
linie van de tegenstander is), schuift de voorstopper of laatste man in (creëert<br />
overtal op middenveld)<br />
4. Voor de bal (= meer risico nemen), achter de bal (= veiligheid inbouwen):<br />
voor de bal bij balbezit:<br />
- ben je aanvallend direct gevaarlijk, omdat je dichter bij het doel bent voor de bal<br />
bij niet-balbezit:<br />
- is het verzorgen van de tackle-back moeilijker, omdat de afstand naar je eigen<br />
doel groter is<br />
20<br />
4. Tactiek<br />
Bij voor de bal is het lastig, omdat je niet weet waar de speler achter je heen weg<br />
loopt. achter de bal bij balbezit:<br />
- kun je de bal makkelijker verleggen/rondspelen, omdat daar meer ruimte is achter<br />
de bal bij niet-balbezit:<br />
- scherm je de weg naar de goal beter af<br />
Bij achter de bal is makkelijker om te anticiperen op dat wat je tegenstander doet.<br />
5. Plaats<br />
Tijd<br />
Territorium<br />
Plaats bij balbezit:<br />
- wil je (indien mogelijk) de kortste weg naar het doel van de tegenstander<br />
- de balbezitter moet altijd twee afspeelmogelijkheden hebben (hoek groter dan<br />
90°), één voor de bal (meer risico) en één naast / achter de bal (veiliger)<br />
Plaats bij niet-balbezit:<br />
- verdedig je tegenstander altijd aan de binnenkant, aan de balkant kort (mandekking),<br />
aan de helpkant naar de as (zone-mandekking)<br />
(zie tekening 3)<br />
21
4. Tactiek<br />
22<br />
Tijd bij balbezit:<br />
- versnel bij balbezit<br />
- samenspel is sneller dan solo<br />
- neem vrije slagen zo snel mogelijk<br />
- voor je aanneemt, heb je gekeken en je vervolgactie bepaald<br />
Tijd bij niet-balbezit:<br />
- vertraag de aanval van de tegenpartij, om je teamgenoten positie (achter de bal)<br />
te laten nemen<br />
- speel druk op de bal-bezittende tegenstander, zodat hij geen tijd heeft om vrij te<br />
passen<br />
Territorium bij balbezit:<br />
- maak het veld bij balbezit zo groot mogelijk = meer ruimte om aan te vallen (in<br />
de lengte en breedte)<br />
Territorium bij niet-balbezit:<br />
- maak het veld zo klein mogelijk bij balverlies (achter de bal en aan de binnenkant<br />
van je tegenstander)<br />
4. Tactiek<br />
4.4 Strafcorner<br />
Verdedigend bestaan er twee systemen:<br />
Systeem 1: het 1-3 systeem<br />
Voordeel drie verdedigers hebben de as in de cirkel in hun forehand/sterke kant<br />
Nadeel: kwetsbare zone (zie tekening) = de meest gebruikte zone voor varianten<br />
Systeem 2: het 2-2 systeem<br />
Voordeel: De meest gevaarlijke zone voor varianten (zie tekening 1) wordt verdedigd<br />
Nadeel: aan backhand kant verdediging nu een kwetsbare zone en rebound frontaal<br />
voor keeper slecht verdedigd<br />
23
4. Tactiek<br />
Aanvallend<br />
Direct schot met rebound zones:<br />
Varianten (train en hanteer slechts een beperkt aantal varianten, bij voorkeur twee)<br />
1a = korte afschuif met schot<br />
1b = korte afschuif met tip-in<br />
1c = korte afschuif en terug op aangever<br />
2a = 1-2 om eerste uitloper heen<br />
2b = afschuif naar rechts en schot<br />
24<br />
4. Tactiek<br />
4.5 Lange corner<br />
A. Verdedigende opstelling en directe aanvallende lange corner (slag door doelmond<br />
met tip-in)<br />
1. slagman<br />
2. zicht tegenstander bij directe schot blokkeren en betrokken bij varianten<br />
3. zicht tegenstander bij directe schot blokkeren en betrokken bij varianten<br />
4. zicht van vrije verdediger blokkeren<br />
5. tip-in in doelmond (en rebound)<br />
6. doorgeschoten bal bij tweede paal<br />
7. afvallende bal opvangen (= voorstopper)<br />
a. rechtsachter = dubbel blok net buiten cirkel<br />
b. rechtsmidden = dubbel blok net buiten cirkel<br />
c. vrije verdediger (schot richting doelmond verdedigen)<br />
d. voorstopper (centrumspits dekken voor de man)<br />
e. linksachter (speler bij tweede paal dekken voor de man)<br />
f. midden-midden<br />
g. linksmidden<br />
NB. Lange corner aanvallend rechts gelden dezelfde posities voor verdedigers en aanvallers<br />
(maar gespiegeld)<br />
25
4. Tactiek<br />
B. Aanvallende varianten op links (twee voorbeelden):<br />
1. kaats terug op slagman<br />
2. kaats terug op slagman<br />
3. pass op blokspeler die op achterlijn positie heeft gekozen (en kaats heeft gespeeld)<br />
4. pass langs achterlijn cirkel in<br />
NB. Wanneer beide blokspelers zijn weggelopen naar respectievelijk achterlijn en enkele<br />
passen richting 23-meterlijn, zijn er meerdere varianten denkbaar (driehoekspel), bijvoorbeeld:<br />
Na dezelfde kaats als in variant 1 wordt het vervolg gezocht via een combinatie met de<br />
andere blokspeler, die richting 23-meterlijn is weggelopen.<br />
26<br />
4. Tactiek<br />
C. Aanvallende varianten op rechts:<br />
Aan de rechterkant wordt de kaats gespeeld met de blokspeler die wegloopt richting<br />
23-meterlijn (want is forehandkant); daarna zijn de beide varianten van links mogelijk<br />
(zie pagina……),gespiegeld<br />
Een andere variant (alleen rechts toepasbaar) is:<br />
De aanvaller achter de beide blokspelers loopt weg naar de rand van de cirkel, wordt<br />
aangespeeld en kaatst de bal door (beide handen bovenaan stick) richting doelmond.<br />
27
4. Tactiek<br />
4.6 Vrije slag rand cirkel<br />
Maak een onderscheid tussen een vrije slag op één van de flanken (hier gelden dezelfde<br />
mogelijkheden als voor de lange corner) en de vrije slag op de kop van de cirkel:<br />
a. slag richting eerste of tweede paal voor tip-in:<br />
1. tip-inners (en eventueel rebound)<br />
2. tip-inners (en eventueel rebound)<br />
3. belemmering zicht verdediging, opvangen afvallende bal (van keeper of verdediger)<br />
of kaats met degene die de vrije slag neemt.<br />
4. blokspelers: zicht verdediging belemmeren en na slag richting doel draaien en druk<br />
op verdediging<br />
b. enkele varianten:<br />
Let bij deze vrije slag op voldoende afstand (daar wordt in deze variatie vaak voor gefloten).<br />
Scoringspositie zijn de 1e en 2e paal kop cirkel. Voorbeeld: wanneer de bal bij de<br />
rechtsmidden is, dan zijn de posities van de rest van de spelers:<br />
28<br />
4. Tactiek<br />
Evenals bij de lange corner de kaats, vervolgens óf de bal slaan op de tip-in, óf via<br />
samenspel (voor voorbeeld zie tekening) cirkelpenetratie<br />
Weglopende blokspeler veegt bal one-touch (handen beide bovenaan stick) naar doelmond<br />
(zie ook lange corner op rechts) (Flats techniek).<br />
Rechter weglopende blokspeler outside aanspelen op backhand en schot op doel<br />
Bij alle vrije slagen geldt, dat de spelers naar de scoringspositie toe moeten bewegen.<br />
Alvast op de scoringspositie gaan staan, heeft geen zin want dan zullen de spelers worden<br />
afgedekt.<br />
De spelers zullen via een loopbeweging op de juiste positie moeten komen.<br />
T.a.v. de lange corner en vrije slag rand cirkel gelden:<br />
1. train en hanteer in de wedstrijd een beperkt aantal vormen/varianten en laat deze<br />
zowel bij de lange corner als vrije slag terugkeren<br />
2. vul de posities in met specialisten: slagman en tip-inners<br />
3. speel alle patronen via zo min mogelijk schakels naar het doel/de doelmond<br />
4. train en hanteer in de doelmond verschillende scoringstechnieken (tip-in, push, enz)<br />
en vergeet hierbij de rebound niet<br />
29
4. Tactiek<br />
4.7 Uitspelen overtal<br />
A. Het meest elementaire overtal is de 2:1 (twee tegen één); bij het uitspelen hiervan<br />
gelden de volgende tactische principes:<br />
1. de balbezittende aanvaller drijft de bal de korte weg naar het doel (geen tijdverlies);<br />
houd balcontact (bal aan de stick) en overzicht<br />
2. verdediger binden = bal drijven totdat verdediger balbezittende aanvaller genaderd<br />
heeft<br />
3. verdediger beïnvloedt de keuze (hiermee wordt bedoeld dat wat de verdediger doet,<br />
bepaalt de keuze van de aanvaller): zelf doorgaan of passen: (net) buiten reach<br />
(stickbereik) van de verdediger maakt balbezittende aanvaller keuze<br />
4. sterke kant heeft voorkeur = de voorkeur gaat uit naar balbezit aan de rechterkant/bij<br />
de rechterspeler<br />
5. na uitspelen tegenstander volgt versnelling<br />
30<br />
4. Tactiek<br />
B. Ieder ander overtal dient te worden gereduceerd tot een 2:1.<br />
Bijvoorbeeld een 3:2 situatie; hierbij geldt wederom dat de 2:1 het best uitgespeeld kan<br />
worden aan de sterke forehandkant van de aanvallende, tevens zwakke backhandkant<br />
van de verdedigende partij.<br />
Andere basisregels die hier gelden zijn:<br />
- als 3-tal nooit op één lijn staan<br />
- houdt het veld groot (is moeilijker te verdedigen)<br />
- breng de verdediging in beweging door diagonaal te lopen met de bal<br />
(niet recht op een verdediger aflopen met de bal)<br />
31
4. Tactiek<br />
4.8 Verdedigende systemen<br />
Gekozen kan worden voor:<br />
1. full (court) press = de tegenstander diep op zijn eigen helft onder druk zetten, óf<br />
2. half court press = zakken tot de middenlijn en pas daar de tegenstander verdedigen/onder<br />
druk zetten (ook wel delay press genoemd).<br />
Full (court) press:<br />
Voornaamste aandachtspunten:<br />
1. bij voorkeur tegenpartij laten uitverdedigen via linksachter (backhand zijde)<br />
2. laatste man of voorstopper schuift in<br />
3. aan balkant voor man verdedigen (onderscheppen van dieptepass = interceptie), aan<br />
niet-balkant of helpkant naar de as meeschuiven<br />
4. centrumspits verhindert de mogelijkheid achterlangs uit te verdedigen, wanneer de<br />
bal naar de linkerflank wordt gespeeld door de tegenpartij<br />
5. druk op balbezittende tegenstander (afstand tot de bal: net buiten de reach)<br />
Voordelen full court press:<br />
1. bij verkrijgen balbezit afstand tot doel kort<br />
2. tegenstander weinig ruimte voor uitverdedigen, met name achterlangs onmogelijk<br />
Nadelen full court press:<br />
1. veel ruimte in achterveld<br />
2. in het achterveld 1:1 verdedigd<br />
3. vereist goede afstemming tussen alle spelers, dus nodige oefening<br />
Ontlopen full court press door:<br />
1. bij uitverdedigen bal snel in spel brengen: full court press kost relatief veel tijd om<br />
neer te zetten<br />
2. hoge bal/push of diepepass (deze laatste optie wanneer press goed staat opgesteld<br />
erg riskant)<br />
Half court press:<br />
Voornaamste aandachtspunten:<br />
1. aanvallers zakken tot middenlijn, centrumspits iets dieper dan vleugelspitsen<br />
2. aan de balkant mandekking = korte dekking aan binnenkant naast tegenstander,<br />
aan niet-balkant of helpkant zonemandekking = naar de as toe verdedigen<br />
3. als centrumspits tegenstander diep speelt, moet vrije verdediger inschuiven<br />
32<br />
4. Tactiek<br />
Voordelen half court press:<br />
1. veel ruimte voor spelen van snelle uitbraak = counter (dus met name geschikt voor<br />
snelle aanvallers)<br />
2. tegenstander krijgt weinig ruimte om aan te vallen<br />
Nadelen half court press:<br />
1. tegenstander heeft veel ruimte om met name achterlangs uit te verdedigen, waardoor<br />
2. centrumspits van verdedigende team in de breedte van het veld grote afstanden<br />
moet overbruggen (tussen voorstopper en laatste man van de tegenpartij)<br />
Ontlopen van half court press:<br />
1. aanvalsopbouw zoeken via de vleugels (bij balverlies op de as is de counter van de<br />
tegenstander het meest gevaarlijk)<br />
2. spelverleggen achterste lijn op hoog tempo<br />
3. geen cross passes/diagonale passes (counter!)<br />
Full (court) press Half court press<br />
33
34<br />
5. Wedstrijdanalyse (observeren/analyseren)<br />
Een wedstrijd wordt gewonnen of verloren op de volgende cruciale onderdelen van het<br />
spel:<br />
1. strafcorner<br />
2. overalsituaties<br />
3. spelbepalende speler(s)<br />
4. verdedigend systeem (type pressing)<br />
Het is dan ook van belang de volgende zaken te noteren:<br />
- opstelling/formatie van de eigen partij en tegenstander<br />
- strafcorner aanvallend en verdedigend<br />
- velddoelpunten<br />
- wijze van uitverdedigen: kom of ruit (via vleugelverdedigers of door midden)<br />
- type pressing (half-court of full-court)<br />
- dominante speler(s) bij de tegenpartij<br />
De navolgende formulieren kunnen hierbij behulpzaam zijn<br />
35
5. Wedstrijdanalyse (observeren/analyseren)<br />
Analyse formulier<br />
Datum :<br />
Wedstrijd :<br />
Uitslag :<br />
Opstelling Opstelling tegenstander<br />
Strafcorner V tegenpartij<br />
Strafcorner A tegenpartij<br />
Uitverdedigen: kom:<br />
Ruit:<br />
Dominante speler:<br />
Press: half court:<br />
Full court:<br />
36<br />
6. Mental coaching en teambuilding<br />
Attitude vorming speler<br />
SPELPLEZIER staat centraal; dit wordt gecreëerd door vertrouwen in eigen kunnen,<br />
ZELFVERTROUWEN (en vertrouwen in anderen). Dit wordt bereikt door:<br />
1. coach straalt vertrouwen uit in speler en team (voorbeeldfunctie)<br />
2. opdrachten zijn getraind, dus worden beheerst en herkend en bevestigen kunnen.<br />
3. speler kent zijn eigen kwaliteiten en beperkingen (hierin begeleid door coach)<br />
4. speler mag fouten maken/hoeft niet alles perfect te beheersen: om te winnen hoef<br />
je niet 100% perfect te spelen; om kampioen te worden hoef je niet alle wedstrijden<br />
te winnen<br />
5. speler (en coach) beseffen dat sport een eindeloos leerproces is (juist door fouten te<br />
maken kun je leren)<br />
6. een realistisch doel te kiezen (afgestemd op juiste inschatting van kwaliteiten en<br />
beperkingen), niet op wat de buitenwereld (ouders, bestuurders) verwacht<br />
7. duidelijke afspraken te maken omtrent acceptabel/niet acceptabel gedrag en vereiste<br />
inspanningen om gestelde doel te bereiken; wees als coach consequent en denk<br />
(wederom) aan voorbeeldfunctie<br />
Teambuilding<br />
Uitgangspunt in teamsport is: ´We is stronger then me´; niet alle spelers zijn hockeytechnisch<br />
even bekwaam/goed, wel zijn ze allemaal even belangrijk om te winnen en<br />
plezier te hebben.<br />
Een hecht team ontstaat door:<br />
1. duidelijke afspraken te maken omtrent het spel (opdrachten) en onderlinge relaties<br />
(taken); geef alle spelers verantwoordelijkheden, controleer ze op de uitvoering en<br />
ondersteun ze daarbij; zelfwerkzaamheid en verantwoordelijkheid vergroten de<br />
teamgeest (b.v. gezamenlijk inlopen voor de wedstrijd, waterflessen vullen)<br />
2. buiten het hockeyen om gedurende of aan het einde van het seizoen bijzondere<br />
activiteiten te organiseren (b.v. zeilen, carten, wadlopen), waardoor spelers zich op<br />
ander vlak leren kennen (betrek ze hierbij)<br />
3. spelers respect te leren hebben niet alleen voor elkaars hockeykwaliteiten en<br />
–beperkingen, maar ook op sociaal gebied (corrigeer ze hier desgewenst op)<br />
4. spelers het besef bij te brengen, dat alleen MET elkaar het doel bereikt kan worden:<br />
PLEZIER HEBBEN en WINNEN<br />
37
38<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
Let op:<br />
1. dragen van juiste kleding en schoeisel<br />
2. scheenbeschermers en gebitbeschermers<br />
3. geen sieraden en andere scherpe voorwerpen<br />
4. geen kauwgom en ander snoep in de mond<br />
5. warming-up<br />
6. eventueel medicijngebruik (zie 1: vóór het seizoen)<br />
Voornaamste blessures:<br />
BEWUSTELOOSHEID<br />
Een bewustzijnsstoornis duidt altijd op een gestoorde werking van de hersenen en is<br />
een duidelijk signaal dat er iets ernstigs aan de hand is. Bewustzijnsstoornissen kunnen<br />
onder andere ontstaan door een val of slag/stoot tegen het hoofd.<br />
Bewustzijnsstoornissen kunnen worden ingedeeld in drie stadia:<br />
1. Slachtoffer vertoont verward, suf tot agressief gedrag en reageert wel op aanspreken<br />
en pijnprikkels.<br />
2. Slachtoffer reageert niet op aanspreken maar wel op pijnprikkels.<br />
3. Slachtoffer reageert niet op aanspreken en niet op pijnprikkels en heeft tevens wijde<br />
oogpupillen.<br />
Actie!<br />
- Laat het slachtoffer zitten of liggen.<br />
- Maak knellende kleding los.<br />
- Praat met het slachtoffer en laat hem of haar niet alleen. De situatie kan zeer<br />
snel verslechteren!<br />
- Laat iemand met kennis van EHBO en/of reanimatie de ademhaling en bloedcirculatie<br />
controleren en indien nodig het slachtoffer beademen en/of reanimeren.<br />
- Leg het slachtoffer in de stabiele zijligging met de mond schuin naar de grond<br />
gekeerd (zie pag. xxx). Zo voorkom je dat het slachtoffer stikt in zijn of haar eigen<br />
braaksel.<br />
- Dek het slachtoffer af met een deken of kleding.<br />
- Laat een ander een arts waarschuwen!<br />
39
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
Belangrijk!<br />
Bij een rochelende, snurkende of piepende ademhaling wordt de ademweg waarschijnlijk<br />
belemmerd door braaksel, bloed of iets dergelijks. Als gevolg van een bewusteloosheid<br />
kan het gebeuren dat de tong zich zodanig ontspant dat deze naar achteren zakt<br />
en de keelholte afsluit. Hierdoor kan het slachtoffer niet ademen. Maak de ademweg<br />
vrij door:<br />
- de persoon in een stabiele zijligging te leggen;<br />
- met een gaasje of schone doek de mondholte te reinigen en/of de punt van de<br />
tong naar voren terug te halen.<br />
Tip!<br />
Met een EHBO- en/of reanimatiediploma kunt u levens redden en staat u niet machteloos<br />
in levensbedreigende situaties.<br />
40<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
BLAREN<br />
Een blaar kan ontstaan door:<br />
- verbranding<br />
- bevriezing<br />
- voortdurende druk of wrijving<br />
De laatstgenoemde soort blaar zal bij hockeyers het meeste ontstaan.<br />
Alleen blaren die zijn ontstaan door druk of wrijving mogen, wanneer de drukpijn te erg<br />
wordt, worden doorgeprikt.<br />
Soms moet een bloedblaar door een te grote onderhuidse druk en ondraaglijke pijn<br />
doorgeprikt worden. Dit moet altijd door een arts gebeuren!<br />
Actie!<br />
- Een dichte blaar moet dakpansgewijs afgeplakt worden met reepjes kleefpleister.<br />
- Wanneer de drukpijn ondraaglijk is, dient de blaar doorgeprikt te worden.<br />
- Ontsmet de blaar vooraf met jodium/betadine.<br />
- Prik de blaar door met een blarenprikker of steriele naald (naald even in een vlam<br />
houden; niet zwart laten worden). Prik de blaar op twee plaatsen aan de rand<br />
door ).<br />
- Druk het vocht eruit met een steriel gaasje.<br />
- Doe jodium/betadine op de blaar en dek hem af met een pleister.<br />
(Herhaling) voorkomen!<br />
- Sokken zonder naden en gestopte gaten voorkomen blaren.<br />
- Blaren worden vaak veroorzaakt door niet goed passende schoenen.<br />
41
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
BOTBREUK EN ONTWRICHTING<br />
De volgende verschijnselen kunnen duiden op een breuk of ontwrichting:<br />
- pijn<br />
- onvermogen het getroffen lichaamsdeel te gebruiken<br />
- zwelling<br />
- soms een abnormale stand, abnormale beweeglijkheid of uitwendige wond<br />
Let op! Een leek kan het verschil tussen een botbreuk en ontwrichting vaak niet zien.<br />
Op het hockeyveld komen sleutelbeenbreuken vrij veel voor. Het slachtoffer klaagt over<br />
pijn in de schouder en soms hangt de ene arm lager dan de andere. Let wel, er kan ook<br />
sprake zijn dat de arm uit de kom is.<br />
Actie!<br />
- Houd het getroffen lichaamsdeel onbeweeglijk.<br />
- Leg bij een open botbreuk, wanneer de wond zichtbaar is en vrij van kleding, een<br />
snelverband aan. Leg het snelverband voorzichtig op de wond. Plak de boven- en<br />
onderkant van het snelverband af om verschuiven te voorkomen. Knip de zwachtels<br />
van het snelverband af en plak het snelverband aan de overige zijden dicht<br />
met kleefpleister.<br />
- Geef steun en rust. Bij onderarm, pols of hand door een mitella . Bij elleboog,<br />
bovenarm, sleutelbeen of schouderblad door een brede das. Bij een breuk van<br />
been op heup door een dekenrol of ander stevig voorwerp.<br />
- Zorg voor deskundige hulp!<br />
42<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
FLAUWVALLEN / DUIZELIGHEID<br />
Een flauwte is een kortdurende vermindering van het bewustzijn, doordat de bloedtoevoer<br />
naar de hersenen even is afgenomen. Een verminderde bloedtoevoer kan worden<br />
veroorzaakt door: honger, uitputting, bloedarmoede en psychische oorzaken zoals emotie/schrik.<br />
Een flauwte kun je meestal zien aankomen. Het slachtoffer wordt bleek, gaat zweten<br />
en/of geeuwen en wordt duizelig.<br />
Actie bij dreigende flauwte!<br />
- Laat het slachtoffer zitten of liggen en zorg voor frisse lucht.<br />
Actie!<br />
- Laat het slachtoffer rustig liggen.<br />
- Zorg voor frisse lucht.<br />
- Maak knellende kleding los.<br />
- Laat het slachtoffer nadat hij/zij is bijgekomen nog ongeveer 10 minuten liggen.<br />
- Geeft het slachtoffer daarna wat te drinken.<br />
- Wanneer het slachtoffer na vijf minuten nog niet bij bewustzijn is, schakel dan<br />
een arts in.<br />
43
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
HERSENSCHUDDING<br />
Een hersenschudding kan ontstaan door een val op het hoofd of door een flinke<br />
slag/stoot tegen het hoofd. Verschijnselen die op een hersenschudding kunnen duiden<br />
zijn:<br />
- sufheid<br />
- hoofdpijn<br />
- duizeligheid<br />
- geheugenverlies<br />
- (kortdurende) bewusteloosheid<br />
- misselijkheid/braken<br />
Actie!<br />
- Laat het slachtoffer rustig zitten of liggen tot de duizelingen verdwijnen.<br />
- Als het slachtoffer bewusteloos is, reageert hij of zij niet op aanspreken. U dient<br />
het slachtoffer in de stabiele zijligging te leggen.<br />
- Het slachtoffer mag de wedstrijd of training absoluut niet voortzetten.<br />
- Het slachtoffer dient de eerste 24 uur goed in de gaten te worden gehouden.<br />
Laat hem of haar om de paar uur goed wakker maken.<br />
- Blijft de hoofdpijn bestaan of treden er andere verschijnselen op (zoals een pupilvergroting<br />
in één van beide ogen), schakel dan zo snel mogelijk een arts in.<br />
- De eerste drie weken na een hersenschudding mag het slachtoffer niet meedoen<br />
met wedstrijden en trainingen. Het slachtoffer dient alvorens hij weer begint met<br />
hockey, contact op te nemen met diens huisarts.<br />
Belangrijk!<br />
Soms gaat een hersenschudding gepaard met een hoofdwond. Vanzelfsprekend dient<br />
deze adequaat behandeld worden.<br />
44<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
KNEUZING EN VERSTUIKING<br />
Een kneuzing kan ontstaan door een harde aanraking van een bal of stick. Als een<br />
gewricht omzwikt (b.v. enkel of knie) kunnen de banden rondom het gewricht uitrekken<br />
of zelfs scheuren. Dit noemen we een verstuiking of verzwikking. Een kneuzing of verstuiking<br />
gaat (vaak) gepaard met:<br />
- zwelling<br />
- (blauwe) verkleuring<br />
- pijn<br />
- belemmering bij het strekken en/of buigen<br />
Actie!<br />
- Pas de ICE-regel toe:<br />
ICE = Koel met water, ijs of cold-pack gedurende 15 tot 20 minuten.<br />
(leg altijd een doek tussen huid en ijs of cold-pack)<br />
I = Immobiliseren; zorg dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt<br />
om op te steunen.<br />
C = Compressie; leg een drukverband aan.<br />
E = Elevatie; houd het lichaamsdeel boven harthoogte<br />
- Laat de hockeyer het koelen de eerste 48 uur enkele malen per dag herhalen.<br />
- Adviseer de hockeyer om bij aanhoudende pijn, (twijfel over) een botbreuk en/of<br />
ernstig bandletsel een arts raad te plegen.<br />
Belangrijk!<br />
Ook ribben kunnen gekneusd raken. Wanneer dit het geval is kunnen zich ademhalingsproblemen<br />
voordoen.<br />
Leg bij een kneuzing of verstuiking een drukverband aan met synthetische watten en<br />
een cambriczwachtel. Voor een enkelverstuiking, het meest voorkomende sportletsel,<br />
gaat dat als volgt:<br />
(Herhaling) voorkomen!<br />
- Goede schoenen verkleinen de kans op enkel- of knieletsel (informeer bij de<br />
gerenommeerde sportzaak).<br />
- Tapen van gewrichten of een brace kan blessures voorkomen. Bij tapen worden er<br />
zodanig stroken tape aangelegd dat de gewrichtsbanden extra steun krijgen.<br />
Tapen is vrij kostbaar bij langdurig gebruik. Een brace heeft hetzelfde effect als<br />
een goed aangelegd tapeverband.<br />
- Volledig herstel is de beste methode om herhaling van een blessure te voorkomen.<br />
Revalidatie- en aangepaste trainingen bevorderen het herstel. Een SMA of<br />
SGA kan sporters en begeleiders hierover uitstekend voorlichten.<br />
45
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
KRAMP<br />
Kramp is een veelvoorkomend verschijnsel. Het duidt op oververmoeidheid van de<br />
spier, die het teveel aan afvalstoffen niet voldoende kan afvoeren. Kramp komt vaak<br />
voor in de kuitspier.<br />
Actie!<br />
- Laat de persoon ontspannen zitten of liggen.<br />
- Probeer de verkramping door middel van schudden van het getroffen lichaamsdeel<br />
eruit te krijgen.<br />
- Als schudden niet helpt (bij kramp in de kuitspier):<br />
- Been strekken.<br />
- Tenen voorzichtig richting het gezicht drukken (5-10 sec.).<br />
- Even loslaten (geen druk geven).<br />
- Handeling zonodig herhalen.<br />
Belangrijk!<br />
Bij kramp trekken bepaalde spieren zich voortdurend samen. Dit is te verhelpen door de<br />
spier die tegengesteld werkt aan de verkrampte spier te activeren. Bij kramp onder de<br />
voet betekent dit dat de tenen zoveel mogelijk richting scheenbeen moeten worden<br />
gebracht. Bij kramp aan de achterkant van het bovenbeen, betekent dit dat de romp<br />
(neus) zoveel mogelijk richting het gestrekte been moet worden gebracht.<br />
(Herhaling) voorkomen!<br />
Een goede warming-up (inclusief rekoefeningen) verkleint de kans op kramp.<br />
Wanneer een hockeyer vaak last heeft van kramp in de kuiten verwijs hem/haar dan<br />
eens naar een specialist (orthopeed) om advies. Vaak levert het verhogen van de hak<br />
van de voet al een dusdanige verandering in de stand van de voet waardoor de kuit<br />
minder zwaar wordt belast. Maar de kramp kan ook veroorzaakt worden door een verkeerde<br />
stand van de wervelkolom!<br />
46<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
NEUSBLOEDING EN/OF -FRACTUUR<br />
Bij letsel door een hoog opkomende elleboog, een hoge stick of een opspringende bal<br />
kan er een neusbloeding ontstaan. In ernstiger gevallen kunnen de neusbotjes breken of<br />
kan er een bloeduitstorting in het neustussenschot ontstaan.<br />
Actie!<br />
- Laat het slachtoffer zitten met het hoofd voorover.<br />
- Knijp de neusvleugels op het neustussenschot (onder het harde gedeelte van de<br />
neus) dicht.<br />
- Houd dit 5-10 minuten vol.<br />
- Gebruik witte watten, steriele gaasjes of een schone handdoek om het bloed op<br />
te vangen.<br />
- Herhaal bovenstaande eventueel als de bloeding nog niet gestelpt is.<br />
• Raadpleeg een arts wanneer de bloeding na 15-20 minuten nog niet gestelpt is.<br />
Ook bij een scheve neus of het dichtzitten van de neus dient u een arts raad te plegen.<br />
Belangrijk!<br />
Bloed kan besmettelijk zijn! Gebruik handschoenen en laat het slachtoffer schone kleren<br />
aantrekken.<br />
47
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
SCHAAFWOND<br />
Schaafwonden hebben overeenkomsten met brandwonden. Bij beiden is de opperhuid<br />
verdwenen. Op het hockeyveld ontstaan brandwonden vaak door een glijdende val op<br />
het kunstgrasveld. Lichte brandwonden als gevolg van een glijdende val zijn te herkennen<br />
aan een schaafwond met zwarte randen. Ook door wrijving met bijvoorbeeld kleding<br />
kunnen schaafwonden ontstaan.<br />
Schaafwonden moeten goed schoongemaakt worden zodat er geen vuil achterblijft en<br />
de wond gaat ontsteken.<br />
Actie!<br />
- Was de wond uit met water en zeep (zo nodig met een borsteltje).<br />
- Dep de wond droog met een steriel gaasje of schone doek.<br />
- Laat jodium/betadine op de wond druppelen.<br />
- Laat de wond drogen aan de lucht om het genezingsproces te bevorderen. Al snel<br />
ontstaat er zo een korst op de schaafwond.<br />
- Als de wond erg groot/diep is en blijft bloeden of als de wond mogelijk in contact<br />
komt met kleding, kunt u de wond afdekken met een steriel gaasje. Het beste<br />
kunt u hiervoor een geïmpregneerd (vet) gaasje gebruiken. Het gaasje rondom<br />
vastplakken met kleefpleister.<br />
- Houd bij een schaafwond altijd rekening met tetanusbesmetting!<br />
Als een hockeyer op een met zandingestrooid kunstgrasveld een schaafwond oploopt<br />
het zand er heel goed uitspoelen. In zand kunnen glasachtige splintertjes zitten die in<br />
de wond kunnen blijven zitten. Dan de wond door een arts laten schoonmaken!<br />
(Herhaling) voorkomen!<br />
Behandel (schaafplekken op) een gevoelige huid met vaseline of talkpoeder.<br />
48<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
SPIERSCHEURING<br />
Een spierscheuring kenmerkt zich door onderstaande verschijnselen:<br />
- plotseling optredende pijn (lijkend op een messteek of zweepslag);<br />
- gedeukte en/of abnormaal gezwollen spierbuik boven of onder de aangedane<br />
plek;<br />
- blauwe verkleuring onder de aangedane plek (na enkele uren/dagen);<br />
- blijvende stijfheid van de getroffen plek.<br />
Een spierscheuring komt vaak voor in de kuit.<br />
Actie!<br />
- Pas de ICE-regel toe:<br />
ICE = Koel met water, ijs of cold-pack gedurende 15 tot 20 minuten. Leg altijd<br />
een doek te tussen huid en ijs of cold-pack)<br />
I = Immobiliseren; zorg dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt<br />
om op te steunen.<br />
C = Compressie; leg een drukverband aan.<br />
E = Elevatie; houd het lichaamsdeel boven harthoogte<br />
- Verwijs het slachtoffer naar een arts.<br />
(Herhaling) voorkomen!<br />
- Een goede getraindheid en een uitgebreide warming-up (inclusief rekoefeningen)<br />
verkleint de kans op een spierscheuring aanzienlijk.<br />
48
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
TAND ERUIT<br />
Door een val of harde slag kunnen tanden afbreken of zelfs geheel uit de kaak vallen.<br />
Door goed en snel te handelen kan de schade soms beperkt worden.<br />
Actie!<br />
- Probeer de (stukjes van) tanden zo goed en snel mogelijk bij elkaar te zoeken.<br />
- Stop de gevonden delen in een glas melk (zo wordt het eiwit niet aangetast).<br />
Wanneer geen melk voorhanden is, kunnen de tanddelen in de mond (onder de<br />
tong of in de wang vervoerd worden). Hiermee behouden de tanden de lichaamstemperatuur<br />
en wordt de kans op infectie verminderd. Bovendien zorgt speeksel<br />
ervoor dat de tandwortel niet wordt aangetast.<br />
- De hockeyer moet zo snel mogelijk naar een tandarts. Deze kan de tand(delen)<br />
soms nog terugplaatsen<br />
(Herhaling) voorkomen!<br />
Een gebitsbeschermer verkleint de kans op gebroken en uitgevallen tanden aanzienlijk.<br />
50<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
WOND<br />
Een diepe wond moet goed gereinigd en steriel afgedekt worden. Door vuil, dat in de<br />
wond komt of achterblijft, kan een wond gaan ontsteken. Dit vertraagt het genezingsproces.<br />
Actie!<br />
- Laat de wond even doorbloeden, zodat het grootste vuil er zelf uitspoelt.<br />
- Reinig de wond met (stromend) water en (desinfecterende) zeep.<br />
- Dep de huid rondom de wond droog met een steriel gaasje of schone doek.<br />
- Gebruik bij een diepe wond geen jodium of betadine of andere desinfecterende<br />
stoffen.<br />
- Haal bij een diepe wond de wondranden naar elkaar toe en plak een zwaluwstaartje<br />
dwars op de wond.<br />
- Dek de wond (met of zonder zwaluwstaartje) af met een steriel gaasje. Plak het<br />
gaasje rondom vast met kleefpleister.<br />
- Stuur een hockeyer met een diepe wond altijd naar een arts. Als de wondranden<br />
wijken moet de wond gehecht worden!<br />
51
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
SPORTUITRUSTING<br />
Gebits- en scheenbeschermers voorkomen vele blessures. Maar ook goede schoenen en<br />
een goed sportbril kunnen veel blessureleed besparen!<br />
Gebitsbeschermer<br />
Gebitsbeschermers zijn niet verplicht, maar worden wel sterk aanbevolen. Bij een klap<br />
tegen de kaak is de kans op gebitsletsel aanzienlijk kleiner als hockeyers een gebitsbeschermer<br />
dragen. Daarom is het belangrijk dat een gebitsbeschermer niet alleen bij een<br />
wedstrijd maar ook tijdens trainingen gedragen wordt. Bescherming van het gebit is<br />
niet een gebrek aan moed, maar een teken van verstand!<br />
Twee soorten gebitsbeschermers worden aanbevolen:<br />
- Semi-individuele gebitsbeschermer van thermoplastisch materiaal Deze moet<br />
eenmalig, na tien seconden in kokend water te hebben gelegen, door de speler<br />
zelf in de mond worden aangepast en zonodig met de schaar worden bijgeknipt.<br />
Een dergelijke gebitsbeschermer kost ongeveer ƒ 7,- en is te koop bij sportzaken.<br />
- De voorkeur gaat echter uit naar een individuele gebitsbeschermer die op maat<br />
wordt vervaardigd door een tandarts of tandtechnicus. Een individuele gebitsbeschermer<br />
is duurder maar biedt meer draagcomfort. Als het gebit nog niet volgroeid<br />
is, dient om de 2-3 jaar een individuele gebitsbeschermer aan te worden<br />
gemeten.<br />
Belangrijk!<br />
Haal bij een bewusteloze hockeyer altijd de gebitsbeschermer uit de mond. De gebitsbeschermer<br />
kan dan namelijk de ademhaling belemmeren.<br />
Scheenbeschermers<br />
Een goede schokabsorberende scheenbeschermer, die het hele onderbeen en de bovenkant<br />
van de enkel bedekt, voorkomt blessures.<br />
Aandachtspunten bij de aanschaf van scheenbeschermers zijn:<br />
- Controleer de maat door de beschermer te passen.<br />
- Koop geen beschermers op de groei c.q. te groot.<br />
- Scheenbeschermers moeten makkelijk uit en aan te trekken zijn en makkelijk vast<br />
te maken zijn.<br />
Schoenen<br />
Blessures van enkel-, knie- en heupgewricht en de rug worden vaak veroorzaakt door<br />
verkeerde schoenen.<br />
52<br />
7. Sportgezondheid en blessure(preventie)<br />
Adviezen bij de aanschaf van hockeyschoenen zijn:<br />
- Hockey wordt gespeeld op (kunstgras)schoenen met noppen.<br />
Let op demping van de schoenen i.v.m. kunstgras ondergrond<br />
- Het hielstuk moet voldoende hoog zijn en stabiel zijn. De hak van de voet mag<br />
niet zijwaarts schuiven in het hielgedeelte van de schoen.<br />
- Zowel in de lengte als in de breedte moet de schoen goed passen! De schoen<br />
mag nergens knellen en bij de tenen moet er 0,5 - 1,5 cm ruimte over zijn.<br />
Sportschoenen pas je met sportsokken aan!<br />
- Neem oude schoenen mee, zodat eventuele bijzonderheden mee kunnen wegen<br />
in de keuze van een nieuwe schoen.<br />
- Bij voet-, enkel-, been- of rugklachten is het verstandig om een deskundige<br />
(sportfysiotherapeut/sportarts/podoloog) raad te plegen. Adressen en telefoonnummers<br />
zijn op te vragen bij het SMA bij u in de buurt.<br />
Belangrijk!<br />
Loop nieuwe schoenen tijdens de training in en controleer de schoenen regelmatig op<br />
beschadigingen, demping en stevigheid.<br />
Algemeen:<br />
In geval van twijfel altijd een deskundige raadplegen<br />
Koelen kan nooit kwaad<br />
53