Optocht voor integratie en verdraagzaamheid - Veto
Optocht voor integratie en verdraagzaamheid - Veto
Optocht voor integratie en verdraagzaamheid - Veto
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TONEEL - Vijf dag<strong>en</strong> na mekaar duikt Scho<strong>en</strong>aerts met 'Krapp's laatste<br />
band' het verled<strong>en</strong> in. Beekett doorgelicht op pagina 5.<br />
. (Foto Rob Stev<strong>en</strong>s)<br />
Naar e<strong>en</strong> Vlaamse stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> koepel<br />
:Tweedracht· breekt<br />
- .<br />
macht<br />
E<br />
r gebeurt heel wat achter de koeliss<strong>en</strong> van het' Vlaamse<br />
onderwijsland. De uitvoering van het fameuze dekreet Co<strong>en</strong>s<br />
begint vaste vorm aan te .nemed. Zo wordt stilaan de Vlaamse<br />
Onderwijsraad (Vlor) sam<strong>en</strong>gesteld, <strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> ook de verschill<strong>en</strong>de<br />
werkgroep<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> de Vlaamse Interuniversitaire Raad (Vlir) op gang<br />
te kom<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> van de belangrijkste eis<strong>en</strong> van de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> betrof de<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>inspraak 'binn<strong>en</strong> deze vergadering<strong>en</strong>. Aan die eis werd reeds<br />
gedeeltelijk tegemoetgekom<strong>en</strong>. Nu is het aan de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om zich op<br />
Vlaams nivo te organiser<strong>en</strong> om de verkreg<strong>en</strong> inspraak te b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong>.<br />
Vorigjaar stelde hetzelfde probleem zich<br />
reeds bij de koördinatie op Vlaams vlak<br />
van de akties rond het dekreet Co<strong>en</strong>s,<br />
Om deze op e<strong>en</strong> vlotte manier te lat<strong>en</strong><br />
verlop<strong>en</strong>, besloot Loko om de struktur<strong>en</strong><br />
van de Ver<strong>en</strong>iging van Vlaamse Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
(VVS) - waarvan zij zelf ge<strong>en</strong> deel<br />
uitmaakt - te gebruik<strong>en</strong>. Praktisch<br />
kwam dit erop neer dat de G<strong>en</strong>tse<br />
Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>raad (GSR), het Brussels Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>g<strong>en</strong>ootschap<br />
(BSG) <strong>en</strong> de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
van het Limburgs UniversitairC<strong>en</strong>trum<br />
(LUC) sam<strong>en</strong>werkt<strong>en</strong> met Loko,<br />
de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>verteg<strong>en</strong>woordiging van de<br />
GRoEP<br />
Antwerpse Universiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> de Kato-<br />
Iieke Universiteit Brussel (KUB, de<br />
vroegere Ufsal), - op dat mom<strong>en</strong>t ge<strong>en</strong><br />
van all<strong>en</strong> lid. Dit overleg verliep echter<br />
niet zo vlot.<br />
Enerzijds verschild<strong>en</strong> sommige universiteit<strong>en</strong><br />
van m<strong>en</strong>ing met de Holtschol<strong>en</strong><br />
die deel uitmaakt<strong>en</strong> van VVS,<br />
bij<strong>voor</strong>beeld met betrekking tot de<br />
'akadernische graad', maar ook mat het<br />
VVS-bestuur zelf zich soms e<strong>en</strong> te ruim<br />
jasje aan. Zo beweerde VVS bij hoog <strong>en</strong><br />
bij laag alle stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te verteg<strong>en</strong>woorvérvolg<br />
op p.l ..<br />
INDUSTRIËLE HOGESCHOOL LErNEN<br />
ij komt, hij komt! We hebb<strong>en</strong> het over de nieuwe<br />
H Scho<strong>en</strong>aerts, natuurlijk. Hij br<strong>en</strong>gt zijn kassetterekordertje<br />
mee, dan kan hij rustig play-back<strong>en</strong>. Wie daarachter<br />
komt, krijgt e<strong>en</strong> gratis ticket, de rest e<strong>en</strong> snoepje. Daarmee<br />
hoopt hij onze ongebreidelde konsumptiedrang te kunn<strong>en</strong><br />
aanzw<strong>en</strong>gel<strong>en</strong>. Sta ons toe ev<strong>en</strong> meewarig te zucht<strong>en</strong>. Wij<br />
will<strong>en</strong> immers ge<strong>en</strong> snoepje, maar aardbei<strong>en</strong> met slagroom.<br />
Pagina 5.<br />
ahaa, u hebt gelijk, er kom<strong>en</strong> er nog mee;' En u had<br />
J natuurlijk gedacht dat we mete<strong>en</strong> over de zesde ging<strong>en</strong><br />
mekker<strong>en</strong>. Komkom. zo banaal zijn we nog niet. Wij houd<strong>en</strong><br />
er bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> dolgraag de spanning in. Destom will<strong>en</strong> we<br />
het eerst nog ev<strong>en</strong> over die doorsnee glaz<strong>en</strong>wasser hebb<strong>en</strong>.<br />
De beste man was eerst gewoon glaz<strong>en</strong>wasser, <strong>en</strong> to<strong>en</strong> had<br />
hij e<strong>en</strong> arbeidsongeval ... Rouwbeklag op pagina 4.<br />
Afgifte: Leuv<strong>en</strong> X (wee.kblad - verschijnt niet van Juni tot augustus)<br />
ver grunge gesprok<strong>en</strong>, het inlandse klubcirku(t maakt<br />
O hed<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis met de allernieuwste trash-dead-crimecoldwave-core-band<br />
'De integraal dodekafonische toontjes'.<br />
Op hun verse schijf gebruik<strong>en</strong> ze niet alle<strong>en</strong> pas<br />
buitgemaakte sir<strong>en</strong>es, fluit<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> als perkussie <strong>en</strong> ze<br />
krabb<strong>en</strong><br />
pagina 5.<br />
zelfs aan hun harpsnar<strong>en</strong>, op CD! Ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s op<br />
oor u boos wordt, zwicht<strong>en</strong> we dan toch <strong>voor</strong> de traditie.<br />
V Okee, ukrijgt uw zin, ook de Goedheilige man komt (zeg<br />
maar Sint). Deze keer vergezeld van e<strong>en</strong> blauwe <strong>en</strong>gel, e<strong>en</strong><br />
marketing-adviseur dus. Die beweert dat de Sint dring<strong>en</strong>d<br />
wat aan z'n imago moet do<strong>en</strong>. De J:>raveman draagt nu e<strong>en</strong><br />
gro<strong>en</strong>e outfit. Piet gaat opk al met de nieuwste mode mee.<br />
Zijn wijnrode matroz<strong>en</strong>pet heeft hij vervangén door e<strong>en</strong><br />
muisgrijze. Ach wat, ons kan het ge<strong>en</strong> vlor schel<strong>en</strong>.<br />
Leuv<strong>en</strong> geeft ondubbelzinnige boodschap aa~ politici<br />
<strong>Optocht</strong> <strong>voor</strong> <strong>integratie</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>verdraagzaamheid</strong><br />
Zondag 24 november zal e<strong>en</strong> zwarte dag blijv<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de<br />
demokratie. Die dag bracht de kiezer e<strong>en</strong> aardverschuiving<br />
teweeg in het parlem<strong>en</strong>taire landschap. De Vlaamse <strong>en</strong> Waalse<br />
socialist<strong>en</strong> <strong>en</strong> de VU verlor<strong>en</strong>bijna e<strong>en</strong> kwart van hun kiezers. De CVP<br />
verloor 'slechts' e<strong>en</strong> zesde terwijl de PVv, ondanks vier jaar oppositie <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> waanzinnig dure verkiezingskampagne, haar stemm<strong>en</strong>aantal nauwelijks<br />
kon opdrijv<strong>en</strong>. Grote winnaar, moet het nog gezegd word<strong>en</strong>, was het<br />
Vlaams Blok dat haar zetelaantal verzesvoudigde <strong>en</strong> er in slaagde de kaap<br />
van de 10% te overschrijd<strong>en</strong>.<br />
Tal van incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong>"<br />
ton<strong>en</strong> aan dat ekstreem-rechts in de lift<br />
zit in Europa. Volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>te<br />
peiling blijkt dat 33% van de Frans<strong>en</strong><br />
zich terugvindt in het racistisch ideeëngoed<br />
van Front-Nationalkopman Jean-<br />
Marie Le P<strong>en</strong>, alhoewel 'maar' 20<br />
proc<strong>en</strong>t <strong>voor</strong> hem, rou stemm<strong>en</strong>. In<br />
, Duitsland hebb<strong>en</strong> aanslag<strong>en</strong> op opvangc<strong>en</strong>tra<br />
<strong>voor</strong> politieke vluchteling<strong>en</strong> al<br />
ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> slachtoffers gemaakt. Zo zijn<br />
er sedert het begin van dit jaar reeds<br />
meer dan 600 brandstichting<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere<br />
aanslag<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> vluchteling<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
buit<strong>en</strong>landse werknemers g<strong>en</strong>oteerd.<br />
Kommando<br />
In Hoyerswerda, e<strong>en</strong> plaatsje in de<br />
<strong>voor</strong>malige DDR, kon e<strong>en</strong> groepje<br />
neonazi's - overig<strong>en</strong>s met sympatie van<br />
e<strong>en</strong> aantal buurtbewoners - vijf dag<strong>en</strong><br />
aan e<strong>en</strong> stuk ongestoord 150 Vietnamezefl<br />
<strong>en</strong> Roem<strong>en</strong><strong>en</strong> beschimp<strong>en</strong> <strong>en</strong> afransel<strong>en</strong><br />
om uiteindelijk hun woning<strong>en</strong> in<br />
brand te stek<strong>en</strong>. In België verwondde<br />
e<strong>en</strong> kommando onder leiding van Xavier<br />
Buisseret (eks-VMO'er <strong>en</strong> verkoz<strong>en</strong><br />
parlem<strong>en</strong>tair <strong>voor</strong> het Blok) <strong>en</strong>kele<br />
jonge migrant<strong>en</strong> met baseballbats <strong>en</strong><br />
ijzer<strong>en</strong> stav<strong>en</strong>. Ook kafees <strong>en</strong> ontmoetingsruimtes<br />
van migrant<strong>en</strong> zijn steeds<br />
vaker het doelwit van allerlei geweIduiting<strong>en</strong>.<br />
De opgang van ekstreem-rechis<br />
wordt echter ook weerspiegeld in de<br />
verkiezingsuitslag<strong>en</strong>, waardoor neonazi's,<br />
vijftig jaar na de Kristallnacht,<br />
opnieuw hun intrede do<strong>en</strong> in de Europese<br />
politiek. Twee maand<strong>en</strong> geled<strong>en</strong><br />
klom in Zwed<strong>en</strong> de ekstreem-rechtse<br />
partij vanuit het niets op tot bijna 7% van<br />
de stemm<strong>en</strong>. In Oost<strong>en</strong>rijk verdrievoudigde<br />
Jörg Haider, die zijn sympatieën<br />
<strong>voor</strong> Hitler niet-verbergt, zijn stemm<strong>en</strong>aantal.<br />
Neo-nazi's behaald<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijk<br />
8% in de deelstaatverkiezing<strong>en</strong> in<br />
Brem<strong>en</strong>. In België levert het verkiezingsresultaat<br />
van de partij van Karel Dill<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> zoveelste bewijs van de opgang van<br />
uiterst rechts.<br />
Veel progressiev<strong>en</strong> in Vlaander<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> altijd beweérd dat dit f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong><br />
van <strong>voor</strong>bijgaande aard was, <strong>en</strong> dat<br />
aandacht <strong>voor</strong> het Vlaams Blok hun<br />
aanhang alle<strong>en</strong> doet to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. De<br />
INGENIEURS MET VISIE<br />
Campus Blauwput • Vuurkruis<strong>en</strong>laan 4' 3000 Leuv<strong>en</strong>' Telefoon 016 230850· Telefax 016 228343<br />
.doorbraak van het Blok heeft echter<br />
<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> ontnuchtering gezorgd <strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
vel<strong>en</strong> doemt het spookbeeld van 1936<br />
terug op.<br />
Ook de traditionele partij<strong>en</strong> bewer<strong>en</strong><br />
dit signaal begrep<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> will<strong>en</strong><br />
zich bezinn<strong>en</strong> over het gevaar dat de<br />
demokratie bedreigt. Deze bezinning<br />
zou echter nogal oppervlakkig kunn<strong>en</strong><br />
zijn. Verklaring<strong>en</strong> van politici wijz<strong>en</strong><br />
trouw<strong>en</strong>s in die richting. E<strong>en</strong> verbitterde<br />
CVP-<strong>voor</strong>zitter Herman van RODlPuy<br />
wist na het stemm<strong>en</strong>verlies, van zijn<br />
partij <strong>en</strong>kel te zegg<strong>en</strong> dat er 'de <strong>voor</strong>bije<br />
jar<strong>en</strong> teveel aandacht gegaan was naar<br />
de recht<strong>en</strong> van de migrant<strong>en</strong>' <strong>en</strong> dat nu<br />
de tijd was gekom<strong>en</strong> om 'hun plicht<strong>en</strong><br />
onder hand<strong>en</strong> te nem<strong>en</strong>'. Hiermee gaf hij<br />
iedere<strong>en</strong> gelijk die beweert dat migrant<strong>en</strong><br />
lui zijn, alles mog<strong>en</strong> <strong>en</strong> hier in België<br />
e<strong>en</strong> luilekkerbestaan leid<strong>en</strong>. De Antwerpse<br />
Burgemeester Bob Cools (SP),<br />
die in het verled<strong>en</strong> al vaker bed<strong>en</strong>kelijke<br />
uitsprak<strong>en</strong> op zijn naam schreef (o.a.<br />
over de 'positieve' evolutie naar gettovorming<br />
onder de migrant<strong>en</strong>) verklaarde<br />
<strong>en</strong>kele dag<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de<br />
BRT-mikrofoon dat er e<strong>en</strong> éénduidig<br />
verband bestaat tuss<strong>en</strong> de skores van het<br />
Vlaams Blok <strong>en</strong> het aantal Marokkan<strong>en</strong><br />
in e<strong>en</strong> wijk. Hij had trouw<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
verklaring <strong>voor</strong> dit 'f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong>' waarbij<br />
hij de schuld van het sukses van het<br />
Vlaams Blok in de scho<strong>en</strong><strong>en</strong> van de<br />
Marokkaanse jonger<strong>en</strong> schoof 'die immers<br />
e<strong>en</strong> arrogant gedrag t<strong>en</strong>toonspreid<strong>en</strong>'.<br />
Zweeppartij<br />
De vaststelling dat ekstreem-rechtse<br />
d<strong>en</strong>kschema's meer <strong>en</strong> meer door traditionele<br />
partij<strong>en</strong> word<strong>en</strong> overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>,<br />
ligt aan de' basis van de betoging die<br />
talrijke ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> <strong>en</strong> buit<strong>en</strong> de<br />
universiteit aanstaande wo<strong>en</strong>sdag orga-<br />
·niser<strong>en</strong>. Het pas opgerichte Anti-racistisch<br />
Forum (ARF), dat. e<strong>en</strong> pluralistische<br />
koepelorganisatie wil zijn <strong>voor</strong>,<br />
stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> Leuv<strong>en</strong>aars, koördineert de<br />
betoging. Het ARF gaat ervan uit dat het<br />
Blok eig<strong>en</strong>lijk ge<strong>en</strong> regeringsdeelname<br />
nodig heeft: als zweeppartij slaagt ze er<br />
immers in om haar analyses <strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> de 'malaise van de demokratie'<br />
aan de andere partij<strong>en</strong> op te dring<strong>en</strong>.<br />
Filip De Winter, vroeger vaak opgemerkt<br />
als leider van Vlaams Blok-·<br />
knokploeg<strong>en</strong> (cfr. het geval Lundström,<br />
1989) <strong>en</strong> sinds eind "87 ook maatpàkparlem<strong>en</strong>tair,<br />
gaat er trouw<strong>en</strong>s prat op<br />
dat het Vlaams Blok op dit vlak al het<br />
e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander op haar kurrikulum bn<br />
schrijv<strong>en</strong>: "Hoewel het Vlaams Blok e<strong>en</strong>'<br />
oppositiepartij was <strong>en</strong> is <strong>en</strong> in de<br />
toekomst zal blijv<strong>en</strong>, zijn wij er toch in<br />
geslaagd invloed uit te oef<strong>en</strong><strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
aantal belangrijke politieke dossiers." De<br />
Winter noemde Louis Tobback trou-<br />
, w<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> 'objektief bondg<strong>en</strong>oot' van het<br />
Vlaams Blok naar aanleiding van di<strong>en</strong>s /<br />
uitspraak over het spreidingsplan van. ./<br />
politieke vluchteling<strong>en</strong>. Gerolf Annemans<br />
formuleert het als volgt: "Wij<br />
hebb<strong>en</strong> van de stemm<strong>en</strong> die de kiezers<br />
ons in 1987 hebb<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>, maksimaal<br />
gebruik gemaakt om nieuwe tema's aan<br />
de orde te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> oude met meer<br />
kracht dan vroeger onder de aandacht te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. 'Vreemdeling<strong>en</strong>' is e<strong>en</strong> tema<br />
dat volledig is doodgezwég<strong>en</strong> tot op de<br />
dag van onze grote overwinning."<br />
Mandataris .<br />
Het 'migrant<strong>en</strong>probleem' waarmee .'<br />
het Vlaams Blok zo graag schermt is in<br />
feite op zich al het resultaat van e<strong>en</strong><br />
perverse <strong>en</strong> leug<strong>en</strong>achtige analyse, waarbij<br />
socio-ekonomische problem<strong>en</strong> volledig<br />
over het hoofd word<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong>. Het<br />
werkelijke probleem wordt immers niet<br />
gevormd door de migrant<strong>en</strong> maar. wel<br />
door de kansarmoede - waarvan niet<br />
alle<strong>en</strong> de migrant<strong>en</strong> het slachtoffer ,zijn.<br />
De organisator<strong>en</strong> van de betoging<br />
wijz<strong>en</strong> er bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> op dat door de<br />
simplistische analyses van het Vlaams<br />
Blok in één klap alle emancipatiebeweging<strong>en</strong><br />
van de laatste dec<strong>en</strong>nia de kop in,<br />
gedrukt word<strong>en</strong>. Deze gaan er immers<br />
van uit dat het niet de werkloz<strong>en</strong>, de<br />
homoseksuel<strong>en</strong>, de migrant<strong>en</strong> ... zelf zijn<br />
die verantwoordelijk zijn <strong>voor</strong> hun eig<strong>en</strong><br />
onderdrukking, maar wel de maatschappelijke<br />
kontekst. Alle inzicht<strong>en</strong> die ontstaan'<br />
zijn in basisbeweging<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
door het triomfer<strong>en</strong>de rechts-ekstrëmisme<br />
op de helling gezet.<br />
vervolg op p.6 ..
2 <strong>Veto</strong>, jaargang 18 nr. 10 dd. 2 december 1991<br />
De universitaire scholing van het Vlaams Blok<br />
Mann<strong>en</strong> met muisg_rijze<br />
matroz<strong>en</strong>pett<strong>en</strong><br />
et Vlaams Blok (VB) telt twaalf volksverteg<strong>en</strong>woordigers.<br />
Politieke komm<strong>en</strong>tator<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zo hun twijfels over die<br />
H nieuwe lichting parlem<strong>en</strong>tair<strong>en</strong>. Zo is de lange lijst malversaties<br />
van het kersverse Antwerpse parlem<strong>en</strong>tslid Xavier Buisseret g<strong>en</strong>oegzaam<br />
bek<strong>en</strong>d. M<strong>en</strong> weet ook dat Roeland Raes, VB-s<strong>en</strong>ator uit G<strong>en</strong>t, ooit bij<br />
'Haro' schreef. Dat blad ontk<strong>en</strong>de de massale vernietiging van Jod<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
noemde de Holokaust e<strong>en</strong> "onwelriek<strong>en</strong>de zw<strong>en</strong>del" die "het ontwak<strong>en</strong><br />
van Duitse <strong>en</strong> nationale kracht<strong>en</strong> in Europa in de kiem moet smor<strong>en</strong>".<br />
Naast deze oudere g<strong>en</strong>eratie treedt ook e<strong>en</strong> nieuwe, minder bek<strong>en</strong>de<br />
lichting aan. Enig speurwerk toont aan dat zij vaak de nodige spor<strong>en</strong><br />
verdi<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> merkwaardig aktieve stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>karrière.<br />
In de tweede helft van de jar<strong>en</strong> zev<strong>en</strong>tig<br />
was het Antwerpse KVHV geëvolueerd<br />
in de richting van e<strong>en</strong> militante, radikaal-<br />
Vlaamse stoottroep. Ondermeer Gerolf<br />
Annemans, teg<strong>en</strong>woordig volksverteg<strong>en</strong>woordiger<br />
van hel Vlaams Blok, was<br />
erg aktief binn<strong>en</strong> KVHV-Antwerp<strong>en</strong>.<br />
Toch werd in 1976 KVHV-Antwerp<strong>en</strong><br />
gesplitst. E<strong>en</strong> fraktie schaarde zich rond<br />
preses Edwin Truy<strong>en</strong>s, <strong>en</strong> scheurde zich<br />
af van het 'echte' KVHV-Antwerp<strong>en</strong>,<br />
erk<strong>en</strong>d door K VHV-nationaal. De groep<br />
rond Truy<strong>en</strong>s noemde zich de Nationalistische<br />
Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Ver<strong>en</strong>iging (NSV) <strong>en</strong><br />
typeerde zichzelf als "nationalistisch,<br />
heelnederlands <strong>en</strong> de <strong>voor</strong>tzetting van<br />
het oude KVHV-Antwerp<strong>en</strong>." In plaats<br />
van de wijnrode KVHV-pet kiest het<br />
NSV <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> muisgrijze variant. Onmiddellijk<br />
start dat NSV'e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> blad,<br />
'Signaal'. In de to<strong>en</strong>malige redaktie van<br />
'Signaal' had ook Geert Brouwers zitting,<br />
vandaag vijfti<strong>en</strong>de op de YB-lijst<br />
<strong>voor</strong> de kamer in Antwerp<strong>en</strong>.<br />
Edwin Truy<strong>en</strong>s, jar<strong>en</strong>lang het onbetwist<br />
boegbeeld van NSV, haalde mete<strong>en</strong><br />
zwaar uit naar de Volksunie, to<strong>en</strong> nog de<br />
<strong>en</strong>ige Vlaams-nationale partij. In het<br />
nummer van 'Signaal' van mei 1977<br />
schreef hij e<strong>en</strong> uitgebreide 'Kritiek van<br />
de Vlaams-Nationale Beweging'. Hierin<br />
verdedigde hij e<strong>en</strong> nieuwe ideologie:<br />
"E<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> geesteswereld, die vagelijk<br />
als rechts <strong>en</strong> roniet verkeerdelijk dan<br />
toch onvolledig als konservatief wordt<br />
bestempeld (...), e<strong>en</strong> geesteswereld die<br />
bruist van (gelukkig) niet altijd holle<br />
begripp<strong>en</strong> als: anti-egalitarisme, elitarisme,<br />
solidarisme, <strong>en</strong>w<strong>voor</strong>t: e<strong>en</strong> geesteswereld<br />
met argum<strong>en</strong>tering<strong>en</strong> teg<strong>en</strong><br />
~ JU i ç>~1$~<br />
abortus, teg<strong>en</strong> de <strong>integratie</strong> van gastarbeiders,<br />
<strong>voor</strong> apartheid."<br />
Die eerste nummers van 'Signaal'<br />
mak<strong>en</strong> ook duidelijk waarom Truy<strong>en</strong>s<br />
die ideologie moeilijk terugvond binn<strong>en</strong><br />
de Vu. 'Signaal' van oktober 1977<br />
verwelkomt nieuwe led<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> ver- '<br />
wijzing naar e<strong>en</strong> Oostfrontavond (p.3)<br />
<strong>en</strong> maakt reklame <strong>voor</strong> VMO-kafee<br />
Odal ("e<strong>en</strong> aanbevol<strong>en</strong> huis"). Steeds<br />
meer schuift Truy<strong>en</strong>s weg van de VU,<br />
om uiteindelijk, sam<strong>en</strong> met ondermeer ~<br />
Karel Dill<strong>en</strong>, het Vlaams Blok te sticht<strong>en</strong>.<br />
In die zin stond het to<strong>en</strong>malige<br />
NSV-Antwerpep zelfs a~n de basis van<br />
het Vlaams Blok.<br />
. Toch blijft NSV steeds <strong>voor</strong>zichtig in<br />
de formulering van standpunt<strong>en</strong> of<br />
oproep<strong>en</strong> t<strong>en</strong> gunste van het Vlaams<br />
Blok. 'Signaal' van november '81 br<strong>en</strong>gt<br />
e<strong>en</strong> nogal hybried stemadvies: "Sommig<strong>en</strong><br />
zull<strong>en</strong> me nu verwijt<strong>en</strong> dat ik<br />
iedere<strong>en</strong> oproep om <strong>voor</strong> het Vlaams<br />
Blok te stemm<strong>en</strong>. Zij hebb<strong>en</strong> ongelijk:<br />
e<strong>en</strong> NSV'er stemt op e<strong>en</strong> nationalist.<br />
Maar laat ons toegev<strong>en</strong> dat de VU-lijst in<br />
Antwerp<strong>en</strong> weinig nationalistisch is."<br />
Dat blijft tot vandaag ook de politiek<br />
van NSV. Officieel ontk<strong>en</strong>t m<strong>en</strong> iedere<br />
eksklusieve band met het Vlaams Blok.<br />
M<strong>en</strong> verwijst telk<strong>en</strong>s naar led<strong>en</strong> die e<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong> ..."<br />
Intuss<strong>en</strong> k<strong>en</strong>de NSV e<strong>en</strong> geweldige<br />
uitbreiding. Er werd<strong>en</strong> nieuwe afdeling<strong>en</strong><br />
opgericht te G<strong>en</strong>t, Brussel <strong>en</strong> Leuv<strong>en</strong>.<br />
De grootste uitbreiding kreeg NSV<br />
echter in West-Vlaander<strong>en</strong>. In april 1981<br />
wordt NSV-Westland gesticht, <strong>en</strong> tegelijk<br />
wordt e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werkingsakkoord<br />
afgeslot<strong>en</strong> met het Nationalistisch Jongstud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>verbond<br />
(NJSV), e<strong>en</strong> organisatie<br />
<strong>voor</strong> scholier<strong>en</strong>. Die sam<strong>en</strong>werking<br />
zou later overgaan in e<strong>en</strong> kwasi-versmelting.<br />
Joemalist Hugo Ghysels typeert de<br />
band tuss<strong>en</strong> NSV <strong>en</strong> NJSV als volgt:<br />
"Officieel zijn NSV <strong>en</strong> NJSV nog steeds<br />
afzonderlijke organisaties, in de praktijk<br />
gaat het om één organisatie die naargelang<br />
de omstandighed<strong>en</strong> onder e<strong>en</strong> van<br />
beide nam<strong>en</strong> (of beid<strong>en</strong>) opereert." In<br />
het bestuur van dat Westvlaamse NJSV<br />
hadd<strong>en</strong> de jonge Filip Dewinter <strong>en</strong><br />
Frank Vanhecke zitting. Filip Dewinter<br />
bevestigde zelf de stelling van Ghysels in<br />
e<strong>en</strong> interview met Knack (4 mei 1988):<br />
"NSV, NJSV <strong>en</strong> Vlaams Blok, dat is één<br />
familie." Frank Vanhecke is vorige week<br />
in Brugge verkoz<strong>en</strong> als VB-volksverteg<strong>en</strong>woordiger.<br />
Onmiddellijk na april '81 wordt<br />
NSV-NJSV zeer aktief in het hele land.<br />
Na de NSV-bezetting van het Stuc op<br />
7 maart '84 kwam het tot e<strong>en</strong> ware<br />
vechtpartij.De man-met-de-stok (andere<br />
foto) is NSV-preses Jürg<strong>en</strong><br />
Ceder. De vecht<strong>en</strong>de volksverteg<strong>en</strong>woordiger<br />
hierbov<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>t u ongetwijfeld,<br />
zelfs met kamoeflage.<br />
(Foto's Archief).<br />
lidkaart hebb<strong>en</strong> van de VU of 'zelfs' van Vanhecke <strong>en</strong> Dewinter richt<strong>en</strong> NJSVde<br />
CVp. Uiteindelijk ton<strong>en</strong> de standpun- kern<strong>en</strong> op in D<strong>en</strong>dermonde, het Waast<strong>en</strong><br />
van het NSV echter opvall<strong>en</strong>de land; Antwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Geraardsberg<strong>en</strong>.<br />
overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> met die van het Vlaams Indertijd was Karim Van Overmeire<br />
Blok. verantwoordelijke van de NJSV-kern<br />
Truy<strong>en</strong>s had zich na <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> Geraardsberg<strong>en</strong> <strong>en</strong> tegelijk lid van NSV-_<br />
steeds meer uit de aktieve NSV-werking G<strong>en</strong>t. Van Overmeire is vorige week<br />
teruggetrokk<strong>en</strong>. Die werd in Antwerp<strong>en</strong> verkoz<strong>en</strong> als VB-volksverteg<strong>en</strong>woordi<strong>voor</strong>al<br />
gedrag<strong>en</strong> door Hans Carpels, ger in Oud<strong>en</strong>aarde. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> ondervandaag<br />
hoofdredakteur van het VB- nam NSV-NJSV talrijke 'harde akties'.<br />
partijblad, <strong>en</strong> zijn echtg<strong>en</strong>ote Marijke Indi<strong>en</strong> bij illegale dad<strong>en</strong> NSV-led<strong>en</strong><br />
Dill<strong>en</strong>, dochter van Karel <strong>en</strong> sinds vorige gearresteerd werd<strong>en</strong> of word<strong>en</strong>, word<strong>en</strong><br />
week YB-volksverteg<strong>en</strong>woordiger in die steeds beschouwd als 'individuele<br />
Antwerp<strong>en</strong>. Carpels <strong>en</strong> Dill<strong>en</strong> gaan onderneming<strong>en</strong>': NSV als zodanig werd<br />
verder op de weg<strong>en</strong> die Truy<strong>en</strong>s heeft nog nooit veroordeeld .Ó»<br />
uitgestippeld. Het militante karakter van" Soms hal<strong>en</strong> NSV'ers de krantekop-<br />
NSV uitte zich bij<strong>voor</strong>beeld in e<strong>en</strong> p<strong>en</strong>. Op 1 mei 1981 vernielt e<strong>en</strong><br />
gezam<strong>en</strong>lijke NSV-VMO-aktie: op 11 VMO-kommando, aangevuld met e<strong>en</strong><br />
september 1980 werd in Wemmel e<strong>en</strong> aantal NSV /NJSV-led<strong>en</strong>, alle vakbonds-<br />
Franstalige mis manu militari verhin- vlagg<strong>en</strong> in Sint-Niklaas <strong>en</strong> doet e<strong>en</strong> raid<br />
derd. Voor de Zev<strong>en</strong>de Anti-Marxis- op e<strong>en</strong> Marokkaans kafee in de Veldtische<br />
Dag schreef Carpels in Signaal straat: de aanwezige migrant<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
vat! november '81 de 'Richtlijn<strong>en</strong>': afgeranseld, de ruit<strong>en</strong> aan diggel<strong>en</strong><br />
"Punt 4: Het is verbod<strong>en</strong> helm<strong>en</strong> bij ZIch geslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> het meubilair vernield.<br />
te hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> wap<strong>en</strong>s (zoals stokk<strong>en</strong>, T<strong>en</strong>slotte wordt de hele zaak in brand<br />
mess<strong>en</strong>, katapult<strong>en</strong>, knikkers, ...) te dra- gestok<strong>en</strong>.<br />
De daders word<strong>en</strong> echter gevat <strong>en</strong><br />
krijg<strong>en</strong> fikse geldboetes. E<strong>en</strong> ervan is<br />
Pieter Huybrechts, zowel VMO- als<br />
NSV-lid. Huybrechts had <strong>voor</strong>al als<br />
NSV-kultuurverantwoordelijke school<br />
gemaakt met 'zijn' NSV-lied. Hierin<br />
toondichtte hij ondermeer volg<strong>en</strong>de verz<strong>en</strong>:<br />
"Ne amadees, ne marokkaan, ne<br />
raller <strong>en</strong> ne nikkeriaan, ne communist,<br />
ne vreemde tist, die zwier<strong>en</strong> we allemaal<br />
in hun kist. (...) Ne vuile jood, ne maoïst,<br />
ne Franskiljon <strong>en</strong> socialist, d<strong>en</strong> BRT <strong>en</strong> 't<br />
syndikaat, die b<strong>en</strong><strong>en</strong> we uit tot op dé<br />
graat." Pieter Huybrechts was in 1987<br />
tweede op de VB-kamerlijst in Turnhout,<br />
vorige week eerste opvolger op<br />
dezelfde YB-lijst.<br />
Op 10 oktober 1982 valt e<strong>en</strong> NJSVkommando<br />
binn<strong>en</strong> in het Brugse jeugdhuis<br />
'de Kaktus'. Er volgt e<strong>en</strong> vechtpartij,<br />
er vall<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de gewond<strong>en</strong>. Op<br />
20 oktober 1982 word<strong>en</strong> de ruit<strong>en</strong> van<br />
de Kaktus nog e<strong>en</strong>s "door onbek<strong>en</strong>d<strong>en</strong>"<br />
ingegooid. Op I december 1984 wordt<br />
het linkse kafee 'Villa Djava' in Brugge<br />
aangevall<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> NJSV-VMO-kommando,<br />
gewap<strong>en</strong>d met ketting<strong>en</strong> <strong>en</strong> in<br />
het bezit van oorlogsmunitie. Drie .gewond<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> <strong>voor</strong> dring<strong>en</strong>de zorg<strong>en</strong><br />
naar het ziek<strong>en</strong>huis.<br />
I I L_<br />
B R '1<br />
E Z E<br />
E VEN<br />
R 5<br />
Alle lezersreakties kunn<strong>en</strong> bewrgd word<strong>en</strong> op het redaktiesekretariaat in de<br />
's Meiersstraat 5, 3000 Leuv<strong>en</strong>.<br />
De briev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> betrekking hebb<strong>en</strong> op in <strong>Veto</strong> behandelde onderwerp<strong>en</strong> of<br />
op Leuv<strong>en</strong>se (stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>jaktualiteit, Anonieme briev<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> nooit in<br />
aanmerking: de schrijver moet steeds naam, studiejaar <strong>en</strong> adres bek<strong>en</strong>dmak<strong>en</strong>.<br />
Slechts uitwnderlijk, <strong>en</strong> na uitdrukkelijk <strong>en</strong> gemotiveerd verwek, kunn<strong>en</strong> ze<br />
weggelat<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in <strong>Veto</strong>.<br />
Briev<strong>en</strong> die langer zijn dan 35 regels van 68 aanslag<strong>en</strong> (spaties inbegrep<strong>en</strong>; dit<br />
komt overe<strong>en</strong> met ±1,5 getikte blz. met dubbele interlinie) ·word<strong>en</strong> in principe<br />
ingekort. De redaktie behoudt zich het recht <strong>voor</strong> briev<strong>en</strong> niet te plaats<strong>en</strong>.<br />
Selektie<br />
Met belangstelling heb ik in <strong>Veto</strong> 9 het<br />
artikel over de oriënteringsproef gelez<strong>en</strong>.<br />
U verwijst daarbij naar mijn <strong>voor</strong>dracht<br />
bij de installatie van de Vlaamse Onderwijsraad<br />
(Vlor). In dat verband zou ik u<br />
will<strong>en</strong> wijz<strong>en</strong> op <strong>en</strong>kele onnauwkeurighed<strong>en</strong><br />
of te snelle konklusies in uw<br />
tekst.<br />
I. Ik heb op de installatievergadering als<br />
eindredakteur de krachtlijn<strong>en</strong> gepres<strong>en</strong>teerd<br />
van e<strong>en</strong> rapport gemaakt in<br />
opdracht van de onderwijsministeries<br />
van de drie Geme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de<br />
Oeso. Het gaat dus niet om e<strong>en</strong> rapport<br />
van de Oeso. Tev<strong>en</strong>s heb ik de hoofdlijn<strong>en</strong><br />
gepres<strong>en</strong>teerd van de eerste reakties<br />
van de door de Oeso aangeduide ekspert<strong>en</strong>.<br />
Ook zij hebb<strong>en</strong> het probleem van de<br />
'achterstand' op alle onderwijsnivo's<br />
vastgesteld <strong>en</strong> zull<strong>en</strong> de Belgische bewindslied<strong>en</strong><br />
later vrag<strong>en</strong> hoe m<strong>en</strong> daarop<br />
wil reager<strong>en</strong>. De Oeso suggereert immers<br />
ge<strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong>, ze maakt <strong>en</strong>kel<br />
analyses <strong>en</strong> stelt van daaruit vrag<strong>en</strong>.<br />
2. In mijn Vlor-referaat heb ik uitvoerig<br />
gehandeld over de problem<strong>en</strong> met leerachterstand<br />
in het lager <strong>en</strong> sekundair<br />
E<strong>en</strong> droevig hoogtepunt wordt bereikt<br />
in de nacht van 3 op 4 februari<br />
1984. In jeugdhuis 'Klisjee' in Sint-<br />
Niklaas wordt de Marokkaan Ouslame<br />
door NSV-NJSV-led<strong>en</strong> Luc Onbek<strong>en</strong>t<br />
<strong>en</strong> Patriek Vergauw<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> mes<br />
neergestok<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong> dood achtergelat<strong>en</strong>.<br />
Ouslame overleeft de aanslag. Onbek<strong>en</strong>t<br />
motiveert z'n daad <strong>voor</strong> de<br />
korrektionele rechtbank in D<strong>en</strong>dermonde<br />
met e<strong>en</strong> lakoniek "omdat Marokkan<strong>en</strong><br />
in hun eig<strong>en</strong> land thuishor<strong>en</strong>.".<br />
Prompt richt het NJSV, onder <strong>voor</strong>zitterschap<br />
van Filip Dewinter, e<strong>en</strong> 'Steunfonds<br />
Luc 0.' op.<br />
r In Leuv<strong>en</strong> is in de eerste helft van de<br />
jar<strong>en</strong> tachtig de zeer militante Jürg<strong>en</strong><br />
Ceder <strong>voor</strong>zitter van NSV. Onder Ceder<br />
ondernam NSV e<strong>en</strong> spektakulaire 'bezetting<br />
van het Stuc' (zie foto's). In de<br />
vechtpartij achteraf loopt stud<strong>en</strong>t Bart<br />
Germeys e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> be<strong>en</strong>breuk op. Volg<strong>en</strong>s<br />
vele getuig<strong>en</strong> werd hij door Jürg<strong>en</strong><br />
Ceder met e<strong>en</strong> karatesprong geveld.<br />
Voor de korrektionele rechtbank van<br />
Leuv<strong>en</strong> wordt Ceder echter vrijgesprok<strong>en</strong><br />
"bij gebrek aan bewijz<strong>en</strong>". Ceder<br />
was vorige week YB-lijsttrekker <strong>voor</strong> de<br />
Kamer in Aalst.<br />
Ook de Leuv<strong>en</strong>se stud<strong>en</strong>t Joris Van<br />
Hauthem maakte opgang binn<strong>en</strong> NSV.<br />
Van Hauthem was in 1986 hoofdredakteur<br />
van het algem<strong>en</strong>e NSV-tijdschrift<br />
'Branding', de opvolger van 'Signaal'.<br />
Onder zijn leiding bespeelde 'Branding'<br />
de klassieke tem a's, zoals het 'Dietse<br />
Geloof, e<strong>en</strong> verdediging van de Zuidafrikaanse<br />
apartheidspolitiek <strong>en</strong> e<strong>en</strong> anti-<br />
Sandinistische bijdrage. Van Hauthem<br />
voerde de VB-kamerlijst <strong>voor</strong> Brussel<br />
aan. Hij werd verkoz<strong>en</strong> met 3.894<br />
stemm<strong>en</strong>. In Brabant kwam<strong>en</strong> nog twee<br />
andere oud-NSV-ers op <strong>voor</strong> het Vlaams<br />
Blok. In Leuv<strong>en</strong> was ing<strong>en</strong>ieur Willy<br />
Smout, tev<strong>en</strong>s 'ekonomisch specialist'<br />
van die partij, lijsttrekker <strong>voor</strong> de<br />
Kamer. Op de derde plaats van de<br />
VB-kamerlijst in Brussel prijkte Bart<br />
Laeremans (1.002 <strong>voor</strong>keurstemm<strong>en</strong>).<br />
Tuss<strong>en</strong> '87 <strong>en</strong> '89 was Laeremans<br />
NSV-preses te Leuv<strong>en</strong>.<br />
Van de twaalf verkoz<strong>en</strong> kamerled<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> het Vlaams Blok kom<strong>en</strong> er vijf<br />
rechtstreeks uit het NSV: Filip Dewinter,<br />
Frank Vanhecke, Joris Van Hauthem,<br />
Karim Van Overmeire <strong>en</strong> Marijke Dill<strong>en</strong>.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> werd Gerolf Annemans<br />
op tal van NSV-meetings uitg<strong>en</strong>odigd als<br />
spreker, <strong>en</strong> war<strong>en</strong> t<strong>en</strong>minste twee VBlijsttrekkers<br />
(Ceder in Aalst, Smout in<br />
Leuv<strong>en</strong>) lid van NSV. E<strong>en</strong> efficiënte<br />
kweekschool, zo te zi<strong>en</strong>.<br />
Walter Pauli<br />
onderwijs. AI mijn nuancering<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong><br />
betrekking op die nivo's. T<strong>en</strong><br />
aanzi<strong>en</strong> van het hoger onderwijs heb ik<br />
slechts het probleem van de selektiefunktie<br />
van <strong>voor</strong>al het eerste jaar aangestipt.<br />
Wel is het juist dat ik in het algeme<strong>en</strong><br />
heb gesteld dat we in de toekomst het<br />
debat over studiekeuzeprocess<strong>en</strong> op alle<br />
onderwijsnivo's niet kunn<strong>en</strong> ontwijk<strong>en</strong>.<br />
Overig<strong>en</strong>s heb ik bij andere geleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />
meermaals gesteld dat e<strong>en</strong> gedernokratiseerde<br />
toegang tot het hoger onderwijs<br />
e<strong>en</strong> belangrijke <strong>en</strong> te verdedig<strong>en</strong><br />
waarde is.<br />
3. U stelt dat ik impliciet pleit <strong>voor</strong> e<strong>en</strong><br />
str<strong>en</strong>gere selektie wanneer ik zeg dat<br />
onderzoek aantoont dat e<strong>en</strong> grotere<br />
keuzevrijheid leidt tot hogere mislukkingscijfers.<br />
Hier maakt u naar mijn<br />
aanvoel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> dubbele d<strong>en</strong>kfout. T<strong>en</strong><br />
eerste pleit ik niet impliciet <strong>voor</strong> e<strong>en</strong><br />
str<strong>en</strong>gere selektie. Ik heb tijd<strong>en</strong>s mijn<br />
<strong>voor</strong>dracht wel ekspliciet gepleit <strong>voor</strong><br />
e<strong>en</strong> betere oriëntering <strong>en</strong> studiekeuze (<strong>en</strong><br />
-begeleiding). T<strong>en</strong> tweede had mijn<br />
<strong>voor</strong>beeld over de grotere keuzevrijheid<br />
betrekking op de studiekeuze in de<br />
aanvangsjar<strong>en</strong> van het sekundair onderwijs.<br />
Naar mijn m<strong>en</strong>ing kan u dat niet<br />
zonder meer _ekstrapoler<strong>en</strong> naar het<br />
hoger onderwijs omdat het onderzo.ek<br />
waarnaar ik verwees betrekking heeft op<br />
de rol van de ouders in de studiekeuze. In<br />
ge<strong>en</strong> geval mag u ertoe besluit<strong>en</strong> dat ik<br />
pleit <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> 'str<strong>en</strong>gere selektie'.<br />
Johan Vanderhoev<strong>en</strong><br />
<strong>Veto</strong><br />
'5 Meiersstraat 5<br />
3000 Leuv<strong>en</strong><br />
(016/22.44.38)<br />
jaargang 18<br />
nr. 10<br />
2 december<br />
1991' .<br />
Ver. uitg. Pieter De Gryse,<br />
's Meiersstraat 5, Leuv<strong>en</strong><br />
Hoofdredaktie : Dirk Boeekx<br />
Redaktiesekretaris : Pieter De Gryse<br />
Redaktie:<br />
Hielke Groot<strong>en</strong>dorst, Walter Pauli,<br />
Ria Vandermaes<strong>en</strong>, Stef Wauters<br />
Doka:<br />
Karel De Weerdt, Wim Glorieux,<br />
Hielke Groot<strong>en</strong>dorst, Rob Stev<strong>en</strong>s<br />
Tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>:<br />
Nix_<strong>en</strong> Arnulph .<br />
tay-out <strong>en</strong> vormgeving:<br />
Dirk Boeckx.Els Cornelis, Pieter<br />
De Gryse, Pieter Ghijsels, Walter<br />
Pauli, Pat riek Staudt, IIse Ste<strong>en</strong>, Jan<br />
Van der Lind<strong>en</strong>, Ria Vandermaes<strong>en</strong>,<br />
Maud Vermeire, Stef Wauters<br />
Medewerkers:<br />
Bart Capéau, Filip De Keukeleere<br />
Kris Iacobs, Walter Pauli,<br />
Wim Peeters, Véronique Rub<strong>en</strong>s,<br />
Patriek Staudt, IIse Ste<strong>en</strong>,<br />
Pieter Vanaekerekhove, Ann<br />
Vandermaes<strong>en</strong><br />
Eindredaktie:<br />
Pieter De Gryse <strong>en</strong> Patriek Staudt<br />
Zetwerk <strong>en</strong> publiciteit<br />
Alfaset Leuv<strong>en</strong> (016/22.04.66)<br />
Drukkerij Rotatyp Brussel<br />
Oplage 9000 eksemplar<strong>en</strong><br />
ISSN-nummer 0773-5162<br />
Abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>: 250 fr.; niet-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
300 fr.; steun vanaf 600 fr.<br />
Ag<strong>en</strong>da <strong>en</strong> Ad Valvas<br />
t<strong>en</strong> laatste vrijdag <strong>voor</strong> verschijn<strong>en</strong><br />
om 18.00 uur op het redaktieadres<br />
bezorg<strong>en</strong><br />
Redaktievergadering<br />
iedere vrijdagnamiddag om 15.00 u
De partij<strong>en</strong> over onderwijs<br />
Hetkloofje tuss<strong>en</strong> Rood<br />
<strong>en</strong> Gro<strong>en</strong><br />
A<br />
galev <strong>en</strong> SP verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong> allebei het 'linkse' ideeëngoed in<br />
het parlem<strong>en</strong>t. Dat neemt niet weg dat beide partij<strong>en</strong> elkaar<br />
geregeld in het haar zitt<strong>en</strong>. De SP verwijt de gro<strong>en</strong><strong>en</strong> steeds dat<br />
ze alternaïef zoud<strong>en</strong> zijn. Agalev profileert zich teg<strong>en</strong>over de socialist<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>al met e<strong>en</strong> politiek van 'propere hand<strong>en</strong>': wij lat<strong>en</strong> ons t<strong>en</strong>minste<br />
niet kompromitter<strong>en</strong>, er bestaat ge<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e zuil met ziek<strong>en</strong>fonds<strong>en</strong>.<br />
Toch overlapp<strong>en</strong> hun onderwijsprogramma's elkaar. We besprek<strong>en</strong> hier<br />
niet de onderwijs<strong>voor</strong>stell<strong>en</strong> rond migrant<strong>en</strong>: hoewel met name de SP op<br />
dit vlak uiterst gedetailleerd is, leidt zo'n bespreking tot andere<br />
diskussies.<br />
De SP trekt in haar verkiezingsprogramma'<br />
niet minder dan vijf<strong>en</strong>twintig<br />
pagina's uit - e<strong>en</strong> volledig hoofdstuk -<br />
<strong>voor</strong> 'Onderwijs, wet<strong>en</strong>schapsbeleid, kultuur<br />
<strong>en</strong> sport: spirit <strong>en</strong> kreativiteit'. In<br />
vergelijking met andere partij<strong>en</strong>, ook<br />
met Agalev, is dat bijzonder veel. De<br />
gro<strong>en</strong>e partij wordt dikwijls aangewrev<strong>en</strong><br />
dat ze e<strong>en</strong> one~sue-partij zou zijn,<br />
<strong>en</strong>kel gericht op het milieu. Bij de laatste<br />
verkiezing<strong>en</strong> bewees Agalev dat dit niet<br />
klopt: zij wijdt Vijf afzonderlijke brochures<br />
aan ev<strong>en</strong>veel aks<strong>en</strong>t<strong>en</strong> uit haar<br />
programma.<br />
Toch merk<strong>en</strong> we in de algem<strong>en</strong>e<br />
brochure slechts één <strong>en</strong>kel paragraafje<br />
dat - <strong>en</strong> dan nog slechts gedeeltelijk -<br />
aan onderwijs is gewijd, in het hoofdstukje<br />
'Betaalbare kollektieve <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
van kwaliteit': "Sommige <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>,<br />
zoals het onderwijs, moet<strong>en</strong><br />
volg<strong>en</strong>s Agalev gratis zijn." Ook in twee<br />
deelbrochures wordt e<strong>en</strong> minimaal stukje<br />
aan onderwijs gewijd. Dat is toch<br />
minder dan het absolute minimum. Om<br />
het Agalev-partijstandpunt rond onderwijs<br />
te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, moest de kiezer op zoek<br />
gaan naar oudere tekst<strong>en</strong>, We stak<strong>en</strong> ons<br />
licht op bij Remi Verbeek, verbond<strong>en</strong><br />
aan de parlem<strong>en</strong>taire fraktie van Agalev.<br />
Vervuiling<br />
Ondanks de ruimte die de SP aan"<br />
onderwijs besteedt, blijft alles inhoudelijk<br />
erg op de vlakte. Vanzelfsprek<strong>en</strong>d<br />
gaat veel aandacht naar de Autonome<br />
Raad <strong>voor</strong> het Geme<strong>en</strong>schapsonderwijs:<br />
meer nog dan de liberal<strong>en</strong> zijn de<br />
socialist<strong>en</strong> de 'natuurlijke verdedigers'<br />
van het officiële onderwijs. Toch verdedigt<br />
de SP als trouwe regeringspartij in<br />
de eerste plaats de <strong>voor</strong>bije legislatuur.<br />
Dat onderwijsbeleid werd echter door<br />
Daniël Co<strong>en</strong>s bepaald, jar<strong>en</strong>lang de<br />
gebet<strong>en</strong> hond van al wat zich socialist<br />
noemde.<br />
, Vandaag is van die skepsis teg<strong>en</strong><br />
Co<strong>en</strong>s nog weinig te merk<strong>en</strong>: "Tijd<strong>en</strong>s de<br />
<strong>voor</strong>bije regeerperiode is in het onderwijs<br />
in Vlaander<strong>en</strong> veel veranderd: na de<br />
kommunautarisering werd de ruwbouw<br />
van het Vlaamse onderwijshuis <strong>voor</strong> het<br />
grootste deel afgewerkt. De SP heeft<br />
daartoe zeker haar ste<strong>en</strong>tje bijgedrag<strong>en</strong>"<br />
(p.IV-I). Dat is misschi<strong>en</strong> zo - <strong>voor</strong>al<br />
door de SP moest Co<strong>en</strong>s zijn hevig<br />
bekritiseerde oriënteringsproef <strong>voor</strong> de<br />
universiteit<strong>en</strong> afvoer<strong>en</strong> -, toch blijft het<br />
de verdi<strong>en</strong>ste van e<strong>en</strong> krist<strong>en</strong>-demokratisch<br />
kabinet om de drie ope<strong>en</strong>volg<strong>en</strong>de<br />
mammoetdekret<strong>en</strong> (lager, middelbaar<br />
<strong>en</strong> hoger onderwijs) geschrev<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong>.<br />
In dezelfde logika van 'wij hebb<strong>en</strong><br />
ook meegewerkt' gaat het programma<br />
verder: "<strong>voor</strong> de universiteit<strong>en</strong> wèrd pas<br />
e<strong>en</strong> nieuw juridisch kader geschap<strong>en</strong>.<br />
Nieuwe ingrijp<strong>en</strong>de dekretale wijziging<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> hier nu <strong>en</strong>ige tijd vermed<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>. Wat gebeurd is, moet nu eerst<br />
uitgebouwd word<strong>en</strong>" (p.IV-3). Deze<br />
houding belooft weinig goeds. Het is e<strong>en</strong><br />
publiek geheim dat Co<strong>en</strong>s na e<strong>en</strong><br />
dec<strong>en</strong>nium onderwijs zal vervang<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> socialist. Het valt<br />
trouw<strong>en</strong>s op hoe bedrijvig Co<strong>en</strong>s was<br />
tijd<strong>en</strong>s iijn laatste ambtstermijn. Hij liet<br />
<strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> paar kruimels aan zijn opvolger,<br />
<strong>en</strong> blijkbaar schikk<strong>en</strong> de socialist<strong>en</strong><br />
schikk<strong>en</strong> zich hierin.<br />
Agalev van haar kant verzet zich<br />
hevig teg<strong>en</strong> het dekreet, zoals het e<strong>en</strong><br />
oppositiepartij betaamt. Zij betwist<strong>en</strong><br />
bij<strong>voor</strong>beeld het politieke akkoord rond<br />
de universitaire ekspansie (ekstra opleiding<strong>en</strong><br />
in Kortrijk, Antwerp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Die-<br />
S ij<br />
Als 'proff<strong>en</strong><br />
sprek<strong>en</strong><br />
In de aula voer<strong>en</strong> ze het hoge<br />
woord. En op het exam<strong>en</strong> bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
zij de vrag<strong>en</strong>, Maar<br />
dan trekk<strong>en</strong> ze zich terug in<br />
hun ivor<strong>en</strong> tor<strong>en</strong>. Hoe ziet<br />
zo'n tor<strong>en</strong> er van binn<strong>en</strong> uit?<br />
En wat als wij nu e<strong>en</strong>s<br />
- de vrag<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> stel-<br />
l<strong>en</strong>? Zonder angst (ons<br />
kunn<strong>en</strong> ze niet meer<br />
buiz<strong>en</strong>!) <strong>en</strong> zonder<br />
toga-schroom ging<strong>en</strong><br />
-PANORAMA<br />
Wlgn.11<br />
LEES EN BELEEF<br />
WAT WIJ BELEVEN,<br />
we aan tafel zitt<strong>en</strong> met de<br />
slimste geest<strong>en</strong> van Vlaander<strong>en</strong>.<br />
En ja, ze wild<strong>en</strong> prat<strong>en</strong>.<br />
Over abortus <strong>en</strong> euthanasie,<br />
over g<strong>en</strong>etische manipulatie<br />
<strong>en</strong> misbruik<strong>en</strong> in de psychiatrie,<br />
kortom: over alles<br />
waarover ze tot nog toe<br />
zo angstvallig hadd<strong>en</strong><br />
gezweg<strong>en</strong>. Elke week,<br />
in onze reeks "ONDER<br />
PROFESSOREN" .<br />
p<strong>en</strong>beek), dat zij bestempel<strong>en</strong> als "perversie"<br />
<strong>en</strong> "vervuiling van het onderwijs".<br />
Voor de gro<strong>en</strong><strong>en</strong> is het onaanvaardbaar<br />
dat de prekaire financiële<br />
situatie van bepaalde universiteit<strong>en</strong> wordt<br />
opgelost door in te gaan op lokale eis<strong>en</strong>:<br />
eerstejaars word<strong>en</strong> gebruikt om ekstra<br />
geld<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> te rijv<strong>en</strong>.<br />
Fundam<strong>en</strong>teel<br />
Inzake het wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek<br />
overstijgt het verschil tuss<strong>en</strong> Agalev<br />
<strong>en</strong> SP de klassieke teg<strong>en</strong>stelling tuss<strong>en</strong><br />
meerderheid <strong>en</strong> oppositie. Beid<strong>en</strong> vertrekk<strong>en</strong><br />
van dezelfde vaststelling: het<br />
globale bedrag <strong>voor</strong> wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
onderzoek ligt veel te laag. Volg<strong>en</strong>s de SP<br />
moet dat opgetrokk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
bedrag gelijk aan het Europese gemiddelde.<br />
De SP werpt ook e<strong>en</strong> ste<strong>en</strong> naar de<br />
privee-sektor, die verwet<strong>en</strong> wordt zijn<br />
onderzoeksinspanning<strong>en</strong> teveel te richt<strong>en</strong><br />
op produktontwikkeling, <strong>en</strong> niet op<br />
fundam<strong>en</strong>teel onderzoek. Dlh laatste<br />
vind<strong>en</strong> wij eerder e<strong>en</strong> irrelevante opmerking.<br />
Zelfs vanuit demokratisch oogpunt<br />
is het goed dat bedrijv<strong>en</strong> zich <strong>en</strong>kel<br />
bekommer<strong>en</strong> om produktontwikkeling,<br />
<strong>en</strong> het fundam<strong>en</strong>teel wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
onderzoek aan de de universiteit<strong>en</strong> lat<strong>en</strong>.<br />
Dat onderzoek wordt dan betaald met<br />
staatstoelag<strong>en</strong>.<br />
Zoiets wordt veeleer door Agalev<br />
bepleit. Naast het optrekk<strong>en</strong> van de<br />
wet<strong>en</strong>schappelijke toelag<strong>en</strong> aan universiteit<strong>en</strong><br />
tot het Nederlandse nivo, eis<strong>en</strong> zij:<br />
"De bedrijv<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> de volledige kost<br />
van het wet<strong>en</strong>schappelijk onderzoek drag<strong>en</strong>.<br />
Ge<strong>en</strong> indirekte subsidiëring van de<br />
industrie." Hiermee viseert Agalev kontraktonderzoek<br />
wals tuss<strong>en</strong> Janss<strong>en</strong><br />
Pharmaceutica <strong>en</strong> de KV Leuv<strong>en</strong>. Janss<strong>en</strong><br />
betaalt weliswaar e<strong>en</strong> aardig bedrag<br />
aan de Leuv<strong>en</strong>se labo's, maar haalt uit de<br />
overe<strong>en</strong>komst uiteindelijk veel'profijt. De<br />
labo's word<strong>en</strong> immers <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> groot<br />
gedeelte door de Staat betaald - ondermeer<br />
de loon kost van de onderzoekers, de<br />
gebouw<strong>en</strong>kost, e<strong>en</strong> gedeelte van de infrastruktuur,<br />
<strong>en</strong> dat krijgt Janss<strong>en</strong> er allemaal<br />
'gratis' bij.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong> van<br />
dat onderzoek gedur<strong>en</strong>de e<strong>en</strong> bepaalde<br />
tijd eksklusief <strong>voor</strong> Janss<strong>en</strong> gereserveerd,<br />
of krijgt het bedrijf e<strong>en</strong> pat<strong>en</strong>t op het aan<br />
de KV Leuv<strong>en</strong> ontwikkelde produkt.<br />
Daarom pleit Agalev ook <strong>voor</strong> de<br />
"ontsluiting van de universiteit als wet<strong>en</strong>schappelijke<br />
burcht". 'Als het aan Agalev<br />
ligt, moet<strong>en</strong> alle wet<strong>en</strong>schappelijke rapport<strong>en</strong><br />
op<strong>en</strong>baar gemaakt word<strong>en</strong>. Hiermee<br />
hop<strong>en</strong> de gro<strong>en</strong><strong>en</strong> op de publikatie<br />
van politiek gevoelige milieurapport<strong>en</strong><br />
die tot nu toe slechts 'intern' bek<strong>en</strong>d<br />
war<strong>en</strong>.<br />
De SP ziet. het beleid inzake wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
onderzoek veel realistischer.<br />
Hoewel zij ev<strong>en</strong>als de gro<strong>en</strong><strong>en</strong> in de eerste<br />
plaats pleit <strong>voor</strong> maatschappelijk relevant<br />
onderzoek - de SP noemt konkreet<br />
"problem<strong>en</strong> van de derde wereld, (...)<br />
gezondsheidsrisiko's, <strong>en</strong>ergie- <strong>en</strong> grondstotf<strong>en</strong>besparing<strong>en</strong>,<br />
alternatiev<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
milieu vernietig<strong>en</strong>de produkt<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong>,<br />
.." - vind<strong>en</strong> de socialist<strong>en</strong> het e<strong>en</strong><br />
prioriteit dat "het onderzoek moet leid<strong>en</strong><br />
tot e<strong>en</strong> versterking van het ekonomisch<br />
weefsel." Dergelijke uitspraak zou natuurlijk<br />
ev<strong>en</strong>goed uit de mond van Bob<br />
Stouthuys<strong>en</strong> van Janss<strong>en</strong> Pharmaceutica<br />
kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />
Op gebied van studietoelag<strong>en</strong> zijn<br />
Agalev <strong>en</strong> SP het dan weer roer<strong>en</strong>d e<strong>en</strong>s:<br />
"Beurz<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> aan dieg<strong>en</strong><strong>en</strong> die ze het '<br />
meest nodig hebb<strong>en</strong>," zegt de SP. "De<br />
studietoelag<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> toekom<strong>en</strong> aan wie<br />
er het meest nood aan heeft," zegt Agalev.<br />
Waarbij ze beid<strong>en</strong> uitgaan van e<strong>en</strong><br />
veredelde OCMW-visie. "Alle<strong>en</strong> studiebeurz<strong>en</strong><br />
aan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die ze écht nodig<br />
hebb<strong>en</strong>", dat zegg<strong>en</strong> ook de Verhofstadts<br />
van deze wereld. Misschi<strong>en</strong> dat zowel<br />
Rood aJ.
4 <strong>Veto</strong>. jaargang 18 nr. 10 dd. 2 december 1991<br />
Lesbische relaties<br />
Smelt<strong>en</strong> als het heet is<br />
R<br />
oep<strong>en</strong> de woord<strong>en</strong> 'lesbische relatie' bij heteroseksuel<strong>en</strong> vaak e<strong>en</strong><br />
seksuele konnotatie op, ook bij lesbische vrouw<strong>en</strong> zelf komt hun<br />
bijbetek<strong>en</strong>is dikwijls <strong>voor</strong> de eig<strong>en</strong>lijke betek<strong>en</strong>is. 'Lesbisch zijn'<br />
roept bij h<strong>en</strong> veeleer negatieve konnotaties op: schrik, afwijzing, vrees<br />
<strong>voor</strong> relaties van korte duur. Veel heeft te mak<strong>en</strong> met de manier waarop<br />
de sam<strong>en</strong>leving reageert op lesbi<strong>en</strong>nes. De mate waarin deze vrouw<strong>en</strong><br />
maatschappelijke reakties verinnerlijk<strong>en</strong>, heeft e<strong>en</strong> grote invloed op hun<br />
relatie. Majo Van Rijckeghem, zelf lesbisch, is terapeute op het C<strong>en</strong>trum<br />
<strong>voor</strong> Lev<strong>en</strong>s- <strong>en</strong> Gezinsvrag<strong>en</strong>. Vorige donderdag leidde ze rond de<br />
kompleksiteit van lesbische relaties e<strong>en</strong> gesprek, gebaseerd op haar boek<br />
dat begin volg<strong>en</strong>d jaar verschijnt.<br />
De manier waarop lesbi<strong>en</strong>nes interager<strong>en</strong><br />
met de maatschappij kan beschrev<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> vanuit de begripp<strong>en</strong> maatschappèlijke<br />
<strong>en</strong> verinnerlijkte onderdrukking<br />
<strong>en</strong> coming out. Lesbisch zijn is in deze<br />
sam<strong>en</strong>leving ge<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de hand ligg<strong>en</strong>de<br />
keuze. In veel milieus bestaan er e<strong>en</strong><br />
resem <strong>voor</strong>oordel<strong>en</strong>: het is teg<strong>en</strong>natuurlijk,<br />
ze lev<strong>en</strong> zondig, ze do<strong>en</strong> vieze<br />
ding<strong>en</strong>. Onze kultuur is immers gebaseerd<br />
op de hetero-normaliteit: er wordt<br />
aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dat de ander heteroseksueel<br />
is. Als iemand lesbisch is, moet ze<br />
er <strong>voor</strong> uitkom<strong>en</strong>, moet ze opkom<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> de maatschappelijke onderdrukking.<br />
Iedere<strong>en</strong> groeit op met de heteronormaliteit.<br />
Lesbische vrouw<strong>en</strong> mak<strong>en</strong><br />
dit paradigma tot e<strong>en</strong> stuk van h<strong>en</strong>zelf,<br />
slikk<strong>en</strong> het als het ware in. Het is de<br />
'verinnerlijkte onderdrukking'. Meestal<br />
worstelt e<strong>en</strong> lesbi<strong>en</strong>ne haar lev<strong>en</strong> lang<br />
om er van los te kom<strong>en</strong>. Die verinnerlijkte<br />
onderdrukking uit zichop de eerste<br />
plaats in e<strong>en</strong> hele serie <strong>voor</strong>oordel<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong>over lesbi<strong>en</strong>nes <strong>en</strong> lesbische relaties.<br />
Er wordt bij<strong>voor</strong>beeld gezegd dat<br />
lesbische vrouw<strong>en</strong> lelijke vrouw<strong>en</strong> zijn.<br />
E<strong>en</strong> groot aantal lesbi<strong>en</strong>nes heeft dan<br />
ook moeite om zichzelf als mooi te zi<strong>en</strong>.<br />
Lesbische vrouw<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>voor</strong>tdur<strong>en</strong>d<br />
achtervolgd door konflikt<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
wat ze voel<strong>en</strong> <strong>en</strong> wat door iedere<strong>en</strong><br />
wordt aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> ander maatschappelijk<br />
<strong>voor</strong>oordeel dat vaak verinnerlijkt<br />
wordt: 'iemand is paS lesbisch<br />
. wanneer ze e<strong>en</strong> relatie heeft'. Wanneer<br />
e<strong>en</strong> hetero e<strong>en</strong> lesbisch slippertje maakt,<br />
dan blijft hij of zij hetero; maar wanneer<br />
e<strong>en</strong> lesbische vrouw e<strong>en</strong> einde maakt<br />
aan haar relatie.komt de familie aandrav<strong>en</strong><br />
met de ware Jakob. Haar volg<strong>en</strong>de<br />
keuze zal immers wel e<strong>en</strong> heteroseksueel<br />
zijn.<br />
Naast de gevolg<strong>en</strong> van de -h-eteronormaliteit,<br />
word<strong>en</strong> lesbi<strong>en</strong>nes bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
gekonfronteerd met de gevolg<strong>en</strong><br />
van de algem<strong>en</strong>e (onderdrukte) positie<br />
van de vrouw in de maatschappij. Vele<br />
vrouw<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> bij<strong>voor</strong>beeld geleerd<br />
om het initiatief aan ander<strong>en</strong> over te<br />
lat<strong>en</strong>. Op seksueel vlak kan dat problem<strong>en</strong><br />
gev<strong>en</strong>. Zo kunn<strong>en</strong> vrouw<strong>en</strong> niet tot<br />
vrij<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> met elkaar omdat ze op<br />
elkaar zitt<strong>en</strong> te wacht<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> ander<br />
vrouw<strong>en</strong> patroon dat e<strong>en</strong> rol kan spel<strong>en</strong>,<br />
is geleerd te zijn de ander op de eerste<br />
plaats te stell<strong>en</strong>. Dit wordt nooit volgehoud<strong>en</strong>.<br />
Er moet e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wicht zijn<br />
tuss<strong>en</strong> gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>. Altijd maar<br />
gev<strong>en</strong> heeft tot gevolg dat ze zichzelf niet<br />
goed k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, dat ze zelf niet wet<strong>en</strong> wat<br />
ze will<strong>en</strong> of nodig hebb<strong>en</strong>. Op zo'n<br />
mom<strong>en</strong>t komt het erop aan om zelf uit te<br />
zoek<strong>en</strong> wat ze (seksueel) graag hebb<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> dat ook tè zegg<strong>en</strong> aan de ander.<br />
Naast verinnerlijking kan ookcoming<br />
out e<strong>en</strong> relatie diepgaand beïnvloed<strong>en</strong>.<br />
Will<strong>en</strong> ze totale onderdrukking vermij-<br />
d<strong>en</strong>, dan word<strong>en</strong> lesbi<strong>en</strong>nes door het<br />
f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> van de hetero-normaliteit<br />
gedwong<strong>en</strong> met hun geaardheid naar<br />
buit<strong>en</strong> te tred<strong>en</strong>. Het feit dat de <strong>en</strong>e<br />
partner hierin verder kan gaan dan de<br />
andere, levert soms ernstige spanning<strong>en</strong><br />
op binn<strong>en</strong> de relatie. Indi<strong>en</strong> iemand in<br />
e<strong>en</strong> bepaalde stad waar ze werkt niet<br />
hand in hand wil lop<strong>en</strong> om mogelijke<br />
problem<strong>en</strong> te vermijd<strong>en</strong>, kost het e<strong>en</strong><br />
inspanning om het verstand erbij te<br />
hal<strong>en</strong> om de situatie aan het werkprobleem<br />
te koppel<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet aan de relatie<br />
op zich.<br />
Niet alle<strong>en</strong> de periode van de maatschappelijke<br />
coming out wordt vaak als<br />
zeer moeilijk ervar<strong>en</strong>, maar ook de<br />
periode waarin het lesbisch-zijn wordt<br />
ontdekt. In haar boek 'Zondagsvrouw<strong>en</strong>'<br />
spreekt Sasja Lewis van 'lesbische<br />
puberteit'. Binn<strong>en</strong> deze hetero-normale<br />
maatschappij maakt iedere<strong>en</strong>, ook de<br />
lesbi<strong>en</strong>ne, e<strong>en</strong> heteroseksuele puberteit<br />
door. Op het mom<strong>en</strong>t dat vrouw<strong>en</strong><br />
ontdekk<strong>en</strong> dat ze lesbisch zijn, kom<strong>en</strong> ze<br />
daar<strong>en</strong>bov<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> lesbische puberteitsfaze.<br />
Dit kan op de meest uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de<br />
leeftijd<strong>en</strong> plaatsvind<strong>en</strong>.<br />
Wet<strong>en</strong>schappelijke onderzoek<strong>en</strong> naar<br />
de duur van e<strong>en</strong> relatie rek<strong>en</strong><strong>en</strong> de<br />
puberteit bij heteroseksuele relaties niet<br />
mee. Er wordt vertrokk<strong>en</strong> vanuit de<br />
eerste stabiele relatie <strong>en</strong> vanaf dan wordt<br />
e<strong>en</strong> gemiddelde berek<strong>en</strong>d. Bij lesbische<br />
relaties word<strong>en</strong> de puberteitsrelaties, die<br />
bijna per definitie van korte duur zijn,<br />
wel meegerek<strong>en</strong>d, met het gevolg dat de<br />
gemiddeld<strong>en</strong> naar b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> duikel<strong>en</strong>. In<br />
vele gevall<strong>en</strong> nem<strong>en</strong> lesbi<strong>en</strong>nes deze<br />
gegev<strong>en</strong>s over: "lesbische relaties zijn<br />
niet langdurig". Ze gaan zich dus sneller<br />
neerlegg<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> slabakk<strong>en</strong>de relatie,<br />
<strong>en</strong> gaan minder ondernem<strong>en</strong> om de<br />
relatie opnieuw op het goede spoor te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Partner<br />
Net wals er verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong><br />
bestaan van hetero-relaties; vindt m<strong>en</strong><br />
ook e<strong>en</strong> heel skala aan lesbische relaties.<br />
Enkele getuig<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> dit verduidelijk<strong>en</strong>:<br />
"Ik wil geeri vaste partner meer.<br />
Ik kom eerst uit e<strong>en</strong> huwelijk <strong>en</strong> dan uit<br />
e<strong>en</strong> relatie met e<strong>en</strong> vrouw. Eerst ging ik<br />
helemaal op in hem <strong>en</strong> daarna in haar. Ik<br />
verloor mijn zelfvertrouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> voelde<br />
me angstig wanneer ik niet op mijn<br />
partner kon terugvall<strong>en</strong>. Nu weet ik dat<br />
ik van mezelf b<strong>en</strong>' <strong>en</strong> van niemand<br />
anders. Ik wil dit blijv<strong>en</strong> voel<strong>en</strong>; het is<br />
wel niet altijd gemakkelijk in deze<br />
wereld van tweetall<strong>en</strong> maar <strong>voor</strong>lopig<br />
bevalt het me wel. Alle<strong>en</strong> <strong>voor</strong> mijn zin<br />
om te vrij<strong>en</strong> zou ik e<strong>en</strong> betere oplossing<br />
will<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>, misschi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vrouw die<br />
zich ook niet wil bind<strong>en</strong>."<br />
"We hebb<strong>en</strong> nu al 12 jaar e<strong>en</strong> relatie.<br />
We leerd<strong>en</strong> elkaar k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> op het werk.<br />
Vraag me niet hoe we er van elkaar<br />
Jë ·s~iï1~n~ri.~~:~:r~;::i):ä.p.~r.:::~(~~:s.i.s.Jrä.~~·:~~g~~·r.~~:~P::Iä.~~r.pr.i.~~~r.::::<br />
8rëngJe ·d.is.~~~~~ :~(~~~I1.:~:if~ï.f:ä.~e.Üy.;:.d.~::s.p:~~i:ä.~i:s.Ün:·M~:W~r.~::~ij:':<br />
WordP~r.~ë.~ï: :$á~IIe.· s.~;:vic~~ .~agë.P·r.ils.:(~~:~r.::ï):~r.:v.~gi~~~::::::::::::: "..<br />
.........<br />
·················r··<br />
••••• , 0 '<br />
0... 6 • ~~. Q..4..6 6 ................<br />
odv<strong>en</strong><strong>en</strong>üe<br />
achtergekom<strong>en</strong> zijn dat we op elkaar<br />
viel<strong>en</strong>. Na r<strong>en</strong> jaar ging<strong>en</strong> we sam<strong>en</strong><br />
won<strong>en</strong>. We do<strong>en</strong> alles sam<strong>en</strong> <strong>en</strong> prober<strong>en</strong><br />
ons zo normaal mogelijk te gedrag<strong>en</strong>.<br />
We vind<strong>en</strong> dat we met onze<br />
seksualiteit niet moet<strong>en</strong> te koop lop<strong>en</strong>.<br />
We hebbeo niet veel kontakt met andere<br />
vrouw<strong>en</strong> zoals wij omdat we ge<strong>en</strong><br />
behoefte hebb<strong>en</strong> om ons te isoler<strong>en</strong> van ~<br />
de 'gewone' m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>."<br />
Versmelt<strong>en</strong><br />
Over die lesbische relaties wordt in<br />
kring<strong>en</strong> van psycholog<strong>en</strong> vaak gesprok<strong>en</strong><br />
in term<strong>en</strong> van 'versmelting'. Om op<br />
e<strong>en</strong> volwass<strong>en</strong> manier met ander<strong>en</strong> te<br />
kunn<strong>en</strong> omgaan moet je je tegelijk<br />
kunn<strong>en</strong> aflijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> kontakt<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
legg<strong>en</strong>. Bij lesbische vrouw<strong>en</strong> komt het<br />
vaak <strong>voor</strong> dat tuss<strong>en</strong> die twee ge<strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong>wicht gevond<strong>en</strong> wordt <strong>en</strong> dat m<strong>en</strong><br />
teveel in de ander opgaat. De Amerikaanse<br />
terapeute Beverly Bursh schreef<br />
hierover: "Versmelting kan zeker in het<br />
begin van e<strong>en</strong> relatie e<strong>en</strong> heerlijke<br />
ervaring zijn waar je steeds meer van<br />
wilt, tot de angst jezelf kwijNe rak<strong>en</strong> de<br />
kop op steekt. Dan zie je vaak dat<br />
partners met elkaar gaan vecht<strong>en</strong>, het<br />
niet meer met elkaar e<strong>en</strong>s zijn, ge<strong>en</strong> seks<br />
meer will<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> andere relatie erbij<br />
nem<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> andere relatie aangaan.<br />
Soms gaan ze uit elkaar om hetzelfde<br />
dilemma in e<strong>en</strong> nieuwe relatie weerteg<strong>en</strong><br />
te kom<strong>en</strong>. Misschi<strong>en</strong> komt de<br />
vrouw er dan achter dat het haar<br />
autonomie is die versterking behoeft <strong>en</strong><br />
dat het niet de relatie is die niet lukt." Het<br />
Konijn met kriekjes: nee bedankt!<br />
gebeurt vaak dat op mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> dat de<br />
int<strong>en</strong>siteit te groot is, m<strong>en</strong> verliefd wordt<br />
op e<strong>en</strong> ander. Het komt er echter niet op<br />
aan dat de eerste relatie niet deugde,<br />
maar wel dat.m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>wicht moet<br />
zoek<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> nabijheid <strong>en</strong> afstand,<br />
sam<strong>en</strong> ding<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>en</strong> afzonderlijk<br />
ding<strong>en</strong> do<strong>en</strong>.<br />
Voor lesbische vrouw<strong>en</strong> is het heel<br />
belangrijk dat ze op e<strong>en</strong> meer positieve<br />
manier naar hun eig<strong>en</strong> relatie <strong>en</strong> die van<br />
ander<strong>en</strong> ler<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> lesbische<br />
relatie krijgt ge<strong>en</strong> ondersteuning van de<br />
hetero-normale maatschappij. Als heterorelaties<br />
dreig<strong>en</strong> uite<strong>en</strong> te vall<strong>en</strong>, is er<br />
e<strong>en</strong> helè omgeving die h<strong>en</strong> bij elkaar wil<br />
houd<strong>en</strong>. Lesbi<strong>en</strong>nes kunn<strong>en</strong> op die steun<br />
niet rek<strong>en</strong><strong>en</strong>, zelfs niet vanwege hun<br />
familie. Volg<strong>en</strong>s Majo Van Rijckeghem<br />
Engelse grungeband in Ons Huis<br />
E<strong>en</strong> tunnel vol<br />
- .<br />
met zoets'<br />
Donderdagavond hal<strong>en</strong> de jonge koncertpromotor<strong>en</strong> van 'Cri du<br />
Chat' <strong>voor</strong> de derde maal in <strong>en</strong>kele maand<strong>en</strong> e<strong>en</strong> band uit het<br />
internationale klubcirkuit naar Leuv<strong>en</strong>. Na Grant Hart & Nova<br />
Mob <strong>en</strong> Calvin Russell koos m<strong>en</strong> dit maal <strong>voor</strong> Fudge Tunnel. Dit<br />
Engelse trio - Alex Newport (gitaar <strong>en</strong> zang), David Ryley (basgitaar) <strong>en</strong><br />
Adrian 'Parkin (drums) - br<strong>en</strong>gt zijn eig<strong>en</strong> versie van eig<strong>en</strong>tijds<br />
gitaargeram in zaal 'Ons Huis', 'DIe Hangm<strong>en</strong> uit Sterrebeek zull<strong>en</strong> de<br />
aanwezig<strong>en</strong> vanaf 19.30 u <strong>voor</strong>bereid<strong>en</strong> op het muzikale geweld van de<br />
nieuwste 'grunge-meesters. Het kind moet toch e<strong>en</strong> naam hebb<strong>en</strong>.<br />
De laatste jar<strong>en</strong> moest de Leuv<strong>en</strong>se<br />
rockliefhebber <strong>voor</strong>al zijn hart ophal<strong>en</strong><br />
in daneetaria 'Belgisch Congo'. Omstreeks<br />
het einde van vorig akademïejaar<br />
dook echter ope<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> nieuwe naam op<br />
in de plaatselijke rock-sc<strong>en</strong>e: Cri du chat,<br />
Twee Leuv<strong>en</strong>se <strong>en</strong> één Brusselse stud<strong>en</strong>t<br />
(Frank Courier, Rembert De Blander,<br />
Jero<strong>en</strong> Van Rans) vormd<strong>en</strong> e<strong>en</strong> feitelijke<br />
ver<strong>en</strong>iging - die op lange termijn e<strong>en</strong><br />
vzw zou moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> - die zich tot<br />
doel stelde af <strong>en</strong> toe op toernee zijnde<br />
groep<strong>en</strong> langs Leuv<strong>en</strong> te lat<strong>en</strong> afdraai<strong>en</strong>.<br />
Ondanks .de materiële <strong>en</strong> financiële<br />
obstakels (dure zal<strong>en</strong>, groep<strong>en</strong> met<br />
eksklusiviteitskontrakt<strong>en</strong>, ge<strong>en</strong> subsidiëring)<br />
slaagd<strong>en</strong> ze.er toch in van de grond<br />
te kom<strong>en</strong>. De eerste organisatie - Grant<br />
Hart in zaal Lido - leverde zelfs winst<br />
op. Die bleek achteraf wel nodig om<br />
<strong>voor</strong> het optred<strong>en</strong> van Calvin RusseH bij<br />
te pass<strong>en</strong>. Het blijft <strong>voor</strong>lopig wel roei<strong>en</strong><br />
met de riem<strong>en</strong> die m<strong>en</strong> heeft. In<br />
teg<strong>en</strong>stelling tot Nederland bij<strong>voor</strong>beeld<br />
kan het Belgische 'klubcirkuit' niet<br />
rek<strong>en</strong><strong>en</strong> op subsidies. De her<strong>en</strong> van<br />
Fudge Tunnel zull<strong>en</strong> dan ook niet op<br />
restaurant gaan deze week.<br />
Fudge Tunnel is e<strong>en</strong> vrij jonge band<br />
die echter reeds van bij het verschijn<strong>en</strong><br />
van hun eerste single 'Sex Mammoth' in<br />
1989 kon rek<strong>en</strong><strong>en</strong> op het <strong>en</strong>toesiasme<br />
van de Engelse rockjoernalist<strong>en</strong>. Zowel<br />
Sounds als New Musical Express riep<strong>en</strong><br />
dit debuut uit tot 'single van de week'.<br />
Na de release van de maksi-single 'The<br />
Sweet Sound of Excess' waagde het trio<br />
zich dit jaar aan e<strong>en</strong> eerste lp, 'Hate<br />
Songs in E Minor' .<br />
Deze lp werd uitgebracht door Ear-<br />
ache, e<strong>en</strong> label uit Fudge Tunnels<br />
thuisstad Nottingham, dat e<strong>en</strong> toonaangev<strong>en</strong>de<br />
positie bekleedt in het deathmetalg<strong>en</strong>re.<br />
Ondanks het feit dat Fudge<br />
Tunnel zich ook k<strong>en</strong>merkt door e<strong>en</strong><br />
bikkelharde sound is hun muziek te<br />
eig<strong>en</strong>zinnig om h<strong>en</strong> zomaar in het<br />
death-metalhokje te stopp<strong>en</strong>. In rec<strong>en</strong>sies<br />
vall<strong>en</strong> trouw<strong>en</strong>s veeleer de talrijke<br />
vergelijking<strong>en</strong> met bands van het Amerikaanse<br />
Sub Pop-Iabel op. Zo wordt hun<br />
debuutlp bij<strong>voor</strong>beeld vergelek<strong>en</strong> met<br />
'Bleach' van Nirvana. De groepsled<strong>en</strong><br />
zijn zelf. echter niet erg opgezet met<br />
dergelijke Sub Pop-refer<strong>en</strong>ties. Volg<strong>en</strong>s<br />
h<strong>en</strong> is hun muziek veeleer verwant aan<br />
die van Silverfish <strong>en</strong> Godflesh. En als<br />
coverkeuze e<strong>en</strong> indikatie is <strong>voor</strong> de<br />
invloed<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> groep, kunn<strong>en</strong> daar<br />
nog wel e<strong>en</strong> paar nam<strong>en</strong> aan toegevoegd<br />
word<strong>en</strong>. Zo wag<strong>en</strong> Fudge Tunnel zich<br />
op hun lp aan 'Cat Scratch Fever' van<br />
Ted Nug<strong>en</strong>t <strong>en</strong> aan Creams 'Sunshine of<br />
Your Love'.<br />
Op tekstueel gebied lijkt de groep e<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>keur te hebb<strong>en</strong> <strong>voor</strong> meer morbide<br />
onderwerp<strong>en</strong>, getuige songtitels als 'Gut<br />
Rot' <strong>en</strong> het eerder g<strong>en</strong>oemde 'Sex<br />
Mammoth'. Bassist Ryley beweert echter<br />
dat de tekst<strong>en</strong> <strong>voor</strong> Fudge Tunnel niet<br />
belangrijk zijn. De zang wordt be-'<br />
schouwd als e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t dat zijn<br />
eig<strong>en</strong> geluid aan dat van de groep<br />
toevoegt. Voor alle duidelijkheid staat op<br />
de hoes van hun lp dan ook de volg<strong>en</strong>de<br />
raadgeving: 'None of the Iyrics on this<br />
record mean anything, so don't waste<br />
your time'.<br />
Toch lijkt e<strong>en</strong> zekere fascinatie <strong>voor</strong><br />
eksc<strong>en</strong>triciteit h<strong>en</strong> niet vreemd: hun lp<br />
(Foto Karel De Weerdt)<br />
kunn<strong>en</strong> lesbische vrouw<strong>en</strong> echter veel<br />
meer do<strong>en</strong> om elkaar te help<strong>en</strong> dan nu<br />
het geval is. Problem<strong>en</strong> zijn al moeilijk te<br />
plaats<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> lesbische relatie, dus is<br />
het zeker moeilijk om ermee naar buit<strong>en</strong><br />
te kom<strong>en</strong>. Er is uiteindelijk zoveël<br />
moeite gedaan om lesbisch te zijn, als het<br />
dan niet blijkt te lukk<strong>en</strong>, overvalt h<strong>en</strong> hetgevoel<br />
dat ze misschi<strong>en</strong> toch niet lesbisch<br />
zijn. Sam<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke problem<strong>en</strong><br />
bekijk<strong>en</strong> leidt minder moeizaam tot<br />
oplossing<strong>en</strong>. "<br />
llse Ste<strong>en</strong><br />
Aardbei<strong>en</strong> meI slagroom (<strong>voor</strong>lopige<br />
titel). Scènes uit hel lesbisch bestaan.<br />
Majo Van Rijckeghem, Uitg. Epo, Antwerp<strong>en</strong>,<br />
<strong>voor</strong>jaar '92, ong. 150p, ong.<br />
550p<br />
zou oorspronkelijk gesierd word<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing van e<strong>en</strong> onthoofding die ze<br />
gevond<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> in het Amerikaanse<br />
tijdschrift 'How to Kill'. Deze tek<strong>en</strong>ing<br />
werd echter bij e<strong>en</strong> politie-inval in de<br />
kantor<strong>en</strong> van Earache in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
De groepsnaam zelf is overig<strong>en</strong>s<br />
ook e<strong>en</strong> omfloerste (poëtische") omschrijving<br />
van wat geliefkoosd voer <strong>voor</strong><br />
de c<strong>en</strong>suur-jong<strong>en</strong>s is. Fudge betek<strong>en</strong>t<br />
zoveel als 'zachte, romige karamel'. In<br />
kombinatie met tunnel <strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
seksuele konnotatie vormt de groepsnaam<br />
dus e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> begrip - met één<br />
vaststaand betek<strong>en</strong>isonderdeel, namelijk<br />
'geslachtsdeel' - waarvan de invulling<br />
waarschijnlijk afhangt van de sekse van<br />
de ontvanger.<br />
De groepsled<strong>en</strong> zelf beantwoord<strong>en</strong><br />
helemaal niet aan het beeld dat hun<br />
muziek waarschijnlijkoproept. Wie zich<br />
verwacht aan e<strong>en</strong> b<strong>en</strong>de manische metalfreaks,<br />
komt bedrog<strong>en</strong> uit : de drie<br />
her<strong>en</strong> van Fudge Tunnel do<strong>en</strong> veeleer<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan doorsnee glaz<strong>en</strong>wassers.<br />
Meer nog, de her<strong>en</strong> zijn afkerig van lange<br />
toernees <strong>en</strong> will<strong>en</strong> zeker niet hun baan<br />
opgev<strong>en</strong> omwille van de groep, of zoals<br />
bassist Ryley het zegt: "In e<strong>en</strong> groep<br />
spel<strong>en</strong> is sowieso belachelijk, dus er je<br />
brood mee verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> zou zelfs nog erger<br />
zijn".<br />
Kris Jacobs<br />
VERTALINGEN<br />
IN EN UIT<br />
HET ENGELS<br />
Artikel, onderzoeksrapport,<br />
scriptie of dissertatie<br />
Vanuitbrede ervaringmet e<strong>en</strong><br />
diversiteitaan onderwerp<strong>en</strong> maak ik<br />
e<strong>en</strong> vakkundigevertalingmet behoud<br />
van vorm <strong>en</strong> idee.<br />
Termijn,<strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> eindredactie<br />
word<strong>en</strong> in overlegvastgesteld.<br />
Naar w<strong>en</strong>s kan de vertalingword<strong>en</strong><br />
geleverd op diskette.<br />
Drs. B<strong>en</strong>jamin Ruijs<strong>en</strong>aars<br />
BEËDIGDVERTALER-TOLK ENGELS<br />
EastDale Al<br />
KoninginFabiolalaan20<br />
Knokke-Zoute<br />
Fax/tel.nr.:050/62.25.42
Vijf dag<strong>en</strong> Beckett in het Stuc<br />
'Teater moet e<strong>en</strong><br />
snoepje zijn'<br />
V<br />
an dinsdag 3 tot <strong>en</strong> met zaterdag 7 december br<strong>en</strong>gt Juli<strong>en</strong><br />
Scho<strong>en</strong>aerts in het Stuc 'Krapp's laatste band' van Samuel<br />
Beckett. <strong>Veto</strong> zocht Scho<strong>en</strong>aerts op <strong>en</strong> trof e<strong>en</strong> ongeschor<strong>en</strong>, wat<br />
slordige man 'aan bij e<strong>en</strong> snookertafel, e<strong>en</strong> eindje verder dan de plaats van<br />
afspraak, die hij overig<strong>en</strong>s rats verget<strong>en</strong> was. We trokk<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong><br />
rustiger plekje aan het Consci<strong>en</strong>ceplein in Antwerp<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> typisch<br />
volkskafee, precies op maat van onze gesprekspartner, e<strong>en</strong>voudig <strong>en</strong><br />
aang<strong>en</strong>aam. Er ontpopte zich e<strong>en</strong> gesprek over Beckett, de m<strong>en</strong>s, de stilte,<br />
de politiek, de demokratisering van de kultuur.<br />
<strong>Veto</strong>: U speelt volg<strong>en</strong>de week in Leuv<strong>en</strong><br />
'Krapp's laatste band' <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> publiek<br />
van overweg<strong>en</strong>d stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Is Beckett<br />
niet te zwaar <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> jong publiek,<br />
gezi<strong>en</strong> de tema's van de ouderdom, de<br />
dood?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Het gebeurt zeld<strong>en</strong> dat ik<br />
speciaal <strong>voor</strong> stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> speel. Je kunt<br />
nooit achterhal<strong>en</strong> of er bij e<strong>en</strong> gewone<br />
avond<strong>voor</strong>stelling stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aanwezig<br />
zijn. Speciaal georganiseerde namiddag<strong>voor</strong>stelling<strong>en</strong><br />
vind je echter niet in<br />
Vlaander<strong>en</strong>. Het kabinet van kultuur<br />
neemt veel te weinig initiatiev<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
jonger<strong>en</strong>. Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die naar e<strong>en</strong> avond<strong>voor</strong>stelling<br />
gaan, moet<strong>en</strong> het volle pond<br />
betal<strong>en</strong>. Dit kabinet heeft nooit iets<br />
gedaan <strong>voor</strong> kultuur, waardoor deze nu<br />
helemaal verlamd is. Ik weet dat het in<br />
Nederland anders georganiseerd is,»<br />
«Wat betreft de appreciatie van de<br />
jonger<strong>en</strong> <strong>voor</strong> Beckett, is het natuurlijk<br />
moeilijk te zegg<strong>en</strong>' wat die m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
voel<strong>en</strong>. De vraag is in hoeverre de<br />
toeschouwer kan meegaan in zijn verbeelding.<br />
Het is e<strong>en</strong> hypergevoelige<br />
kwestie, waarop niemand antwoord kan<br />
gev<strong>en</strong>. Er bestaan immers ge<strong>en</strong> grad<strong>en</strong>.<br />
<strong>voor</strong> kunst <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s kan je niet<br />
met<strong>en</strong>. Toch stel ik vast dat in Nederland<br />
veel meer jonger<strong>en</strong> naar de <strong>voor</strong>stelling<br />
kom<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat zij het, om het op z'n<br />
Hollands te zegg<strong>en</strong>, 'zeer leuk vond<strong>en</strong>'.»<br />
<strong>Veto</strong>: Het stuk zelf gaat toch over<br />
ouderdom, het verget<strong>en</strong> van de jeugd,<br />
van de liefde. Op toneel wordt dejonge<br />
toeschouwer gekonfronteerd met hetfeit<br />
dat liefde e<strong>en</strong> illusie is. Hoe reageert hij<br />
daar dan op?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Hij zal te zijner tijd wel<br />
vaststell<strong>en</strong> dat het e<strong>en</strong> illusie is! Het hoeft<br />
echter niet per definitie smacht<strong>en</strong>d te<br />
zijn. Als ik zie hoe jonge m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
reager<strong>en</strong> op 'Krapp's laatste band', dan<br />
b<strong>en</strong> ik gelukkig dat Beckett nog zo.<br />
geapprecieerd wordt: het bewijst <strong>voor</strong><br />
mij dat hij ge<strong>en</strong> absurdistische nihilist<br />
was, zoals m<strong>en</strong> vaak beweert. Beckett is<br />
e<strong>en</strong> positivist. Hij spreekt niet over het<br />
absolute Niets, hij spreekt over bijna<br />
niets. Het' hangt natuurlijk af van de<br />
.interpretatie van de artiest of dat bjjna<br />
voldo<strong>en</strong>de is of niet. Er bestaan miljard<strong>en</strong><br />
interpretaties van miljard<strong>en</strong> keer<br />
hetzelfde stuk. Het hangt er vanaf welke<br />
schotel je aan je publiek serveert, e<strong>en</strong><br />
sombere of e<strong>en</strong> trieste. Alhoewel het<br />
absoluut on kontroleerbaar is, kan ik<br />
toch vaststell<strong>en</strong> dat de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
eig<strong>en</strong>aa~dige manier heel triest-blij zijn.»<br />
<strong>Veto</strong>: Krapp's laatste band handelt over<br />
liefde. Toch noemt u het ge<strong>en</strong> romantisch<br />
stuk. Waarom niet?<br />
Scho<strong>en</strong>serts: «Wanneer Guido GezeIIe<br />
schrijft: "0 blomme die aan niets 'n<br />
hangt! Of niets bijkanst te blink<strong>en</strong>" is dit<br />
precies wat Beckett bedoelt. Het verdriet<br />
blinkt. Ge<strong>en</strong> sleur of gezeur, maar iets<br />
dat blinkt. Het gaat over e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s die<br />
blij is ooit van iets op deze wereld<br />
gehoud<strong>en</strong> te hebb<strong>en</strong>, wat dat ook moge<br />
zijn. In 'Krapp's laatste band' is dat e<strong>en</strong><br />
vrouw waarop hij verliefd was. Voor<br />
hem betek<strong>en</strong>de dat de hoogste staat van<br />
m<strong>en</strong>selijk geluk. Krapp heeft zijn liefde<br />
opgeotTerd om te gaan studer<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft<br />
daar later verschrikkelijk veel spijt van.<br />
Hij stelt vast dat hij.nu alle<strong>en</strong> zit, avond<br />
na avond»<br />
<strong>Veto</strong>: Stilte is e<strong>en</strong> belangrijk tema bij<br />
Beckett. De regieaanwijzing<strong>en</strong> met betrekking<br />
totpauzes zijn ontelbaar, ook in<br />
andere werk<strong>en</strong> van Beckett: Wat betek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> u deze stiltes <strong>en</strong> hoe moet<strong>en</strong> ze<br />
opgevuld word<strong>en</strong>?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Stiltes zijn beweging<strong>en</strong> .<br />
die volg<strong>en</strong> op verbale, vokale of lichamelijke<br />
beweging<strong>en</strong>. Je vindt dit trouw<strong>en</strong>s<br />
terug in het dagelijkse .lev<strong>en</strong>.<br />
Beckett heeft dit niet uit de lucht<br />
gegrep<strong>en</strong>. Hij heeft overal gevoeld dat<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zich, er ope<strong>en</strong>s bewust van<br />
word<strong>en</strong> dat ze stil zijn. In 'Krapp's laatste<br />
band' beleeft het personage de avond<br />
van zijn neg<strong>en</strong><strong>en</strong>zestigste verjaardag <strong>en</strong><br />
maakt hij e<strong>en</strong> inv<strong>en</strong>taris op van de<br />
belangrijkste ding<strong>en</strong> die hij in zijn jonge<br />
lev<strong>en</strong> heeft meegemaakt: de dood van<br />
zijn vader, de ziekte <strong>en</strong> de daaropvolg<strong>en</strong>de<br />
dood van zijn moeder, zijn<br />
mystieke ervaring<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> inv<strong>en</strong>taris is<br />
van aard om telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> pauze te<br />
verlang<strong>en</strong>, om e<strong>en</strong> sprong te mak<strong>en</strong> naar<br />
de volg<strong>en</strong>de gedachte. Pauzes ook om na<br />
te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over wat hij zichzelf net op de<br />
bandrekorder heeft hor<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong>-<br />
<strong>Veto</strong>: Krapp is Beckett. Kan m<strong>en</strong> ook<br />
zegg<strong>en</strong> dat Scho<strong>en</strong>aerts Krapp is?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Het gaat niet om nam<strong>en</strong>.<br />
De akteur is de akteur <strong>en</strong> de schrijver de<br />
schrijver. Krapp, Beckett <strong>en</strong> Scho<strong>en</strong>aerts<br />
staan eig<strong>en</strong>lijk <strong>voor</strong> de m<strong>en</strong>s die op de<br />
scène te zi<strong>en</strong> <strong>en</strong> te hor<strong>en</strong> is. De akteur die<br />
de rol inkarneert is als e<strong>en</strong> architekt die<br />
e<strong>en</strong> fasciner<strong>en</strong>d huis bed<strong>en</strong>kt, het uittek<strong>en</strong>t<br />
op papier. Het is vervolg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
hele prestatie om de tek<strong>en</strong>ing om te<br />
zett<strong>en</strong> in realiteit. Het zoek<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong><br />
rol is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s zoals het zoek<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong><br />
huis: je ziet honderd huiz<strong>en</strong> maar je blijft<br />
maar <strong>voor</strong> één staan. Daarna moet er<br />
nog ontzett<strong>en</strong>d veel gebeur<strong>en</strong>, ondanks<br />
het feit dat je het huis graag ziet. Je werkt<br />
eraan tot het werk volbracht is. Beckett<br />
is, zoals elk m<strong>en</strong>s trouw<strong>en</strong>s, ni~ achterhaalbaar.<br />
E<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s is zijn eig<strong>en</strong> myst<strong>en</strong>e.»<br />
«Tijd<strong>en</strong>s de <strong>voor</strong>stelling<strong>en</strong> wordt er<br />
trouw<strong>en</strong>s nog verder gebouwd aan het<br />
huis. Niet één <strong>voor</strong>stelling is dezelfde. Er<br />
is telk<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> andere ademhaling, e<strong>en</strong><br />
andere kleur. Alles is telk<strong>en</strong>s in wez<strong>en</strong><br />
totaal het andere zelfde. Teater is e<strong>en</strong><br />
zoekproces, dat zich voltrekt na lange<br />
studie. De studie bestaat erin na te<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over wat de auteur bedoeld kan<br />
hebb<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> bepaalde zin of over hoe<br />
je e<strong>en</strong> bepaalde stilte op de meest<br />
interessante manier opvult. Elke avond<br />
is e<strong>en</strong> zoek<strong>en</strong> naar het nieuwe omdat het<br />
riiet nieuwe de dood is van het teater»<br />
<strong>Veto</strong>: U zegt dat er ontelbare interpretaties<br />
van het stuk mogelijk zijn. Is !zei<br />
anderzijds niet zo dat Beckett heel<br />
duidelijk was in zijn regieaanwijzing<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> niet graag had dat m<strong>en</strong> daarvan<br />
afweek?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Als goede demokraat in<br />
de kunst<strong>en</strong> zegt Beckett niet dat alle<strong>en</strong><br />
wat hij zegt waar is. Beckett k<strong>en</strong>t wel de<br />
relativiteit van het waar zijn. Waar is<br />
<strong>voor</strong> hem wat doorvoeld is, in het<br />
gewet<strong>en</strong>. Dat is e<strong>en</strong> zeer persoonlijke<br />
aangeleg<strong>en</strong>heid.»<br />
<strong>Veto</strong>: Is er <strong>voor</strong> de akteur ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme<br />
leegte op hel einde van de reeks <strong>voor</strong>stelling<strong>en</strong>?<br />
'BELGISCHE KAMERMUZIEKGROEP' KONCERTEERT<br />
VERRASSENDE DODEKAFONISCHE TONEN<br />
Klassiek - Tijd<strong>en</strong>s het universitaire<br />
Kul-t-uur komt ook regelmatig klassieke I<br />
muziek aan bod. Soms gaat het er wat<br />
gezapig aan toe, zoals vorige wo<strong>en</strong>sdag:<br />
in e<strong>en</strong> bezetting met fagot, klarinet <strong>en</strong><br />
piano bracht<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele gevestigde waard<strong>en</strong><br />
uit de Belgische muziekwereld met<br />
weinig fantasie <strong>en</strong>kele minder boei<strong>en</strong>de<br />
bladzijd<strong>en</strong> van Glinka, Beethov<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Weber.<br />
Wo<strong>en</strong>sdag 4 december, van 13.00 tot<br />
14.00 uur in de Gotische zaal van het<br />
Stadhuis, verandert de toonaard. Het<br />
kersverse <strong>en</strong>semble dat zich de 'Belgische<br />
kamermuziekgroep' noemt, bestaat stuk<br />
<strong>voor</strong> stuk uit jonge veelbelov<strong>en</strong>de tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
die naast e<strong>en</strong> drukke, suksesvolle<br />
solist<strong>en</strong>karrière hun hart ophal<strong>en</strong> aan de<br />
kamermuziek. Het gaat om Christel<br />
Kessels (piano), Frank H<strong>en</strong>drickx (fluit),<br />
Jan ScitTer (cello), Anne Lavoisier<br />
(harp) <strong>en</strong> de gebroeders Guido <strong>en</strong> Leo<br />
De Neve (viool <strong>en</strong> altviool). De groep<br />
stelt zich tot doel e<strong>en</strong> klankbord te zijn<br />
<strong>voor</strong> Belgische komponist<strong>en</strong> van vroeger<br />
<strong>en</strong> nu. Ze spel<strong>en</strong> nooit allemaal sam<strong>en</strong>,<br />
maar verkiez<strong>en</strong> afwissel<strong>en</strong>de bezetting<strong>en</strong><br />
waardoor minder alledaagse muziek,<br />
ook niet-Belgische, vlotter aan bod<br />
komt.<br />
Het programma vormt e<strong>en</strong> smaakvolle<br />
greep uit de muziek van de<br />
twintigste eeuw. Deze boei<strong>en</strong>de k<strong>en</strong>nismaking<br />
met <strong>en</strong>kele belangrijke kontrast<strong>en</strong><br />
die nu e<strong>en</strong>maal <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
,<br />
de muziekgeschied<strong>en</strong>is, heeft de bedoeling<br />
de toeschouwer te verrass<strong>en</strong>. Mete<strong>en</strong><br />
wordt de drempel van de zogehet<strong>en</strong><br />
'serieuze muziek' wat verlaagd.<br />
De keuze van de werk<strong>en</strong> is zeker niet<br />
revolutionair: het gaat veelal om klassiekers<br />
van de hed<strong>en</strong>daagse muziek. De<br />
sonate <strong>voor</strong> fluit, harp <strong>en</strong> altviool van<br />
Claude Debussy (1862-1918) ruimt<br />
<strong>en</strong>kele <strong>voor</strong>oordel<strong>en</strong> uit de weg. Deze<br />
Franse komponist heeft niet alle<strong>en</strong> wazige,<br />
dromerige impressies geschrev<strong>en</strong>.<br />
In deze sonate grijpt hij terug naar de<br />
klaarheid <strong>en</strong> de subtiliteit die de Franse<br />
geest eig<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> zijn.<br />
Van de baanbrek<strong>en</strong>de Fransman Edgar<br />
Varèse (1883-1965) wordt het werk<br />
'D<strong>en</strong>sity 21,5' <strong>voor</strong> fluit gebracht. Varèse<br />
was iemand die zijn tijd <strong>voor</strong>uit was: hij<br />
puurt de muziek steeds uit, geeft de<br />
<strong>voor</strong>keur aan blazers, perkussie <strong>en</strong> allerlei<br />
geluid<strong>en</strong> (het sir<strong>en</strong>e-geluid is hem erg<br />
geliefd); hij weet als eerste de ruimte <strong>en</strong><br />
de etTekt<strong>en</strong> die daarmee bereikt word<strong>en</strong><br />
uit te buit<strong>en</strong>. Tot op vandaag heeft' hij<br />
niets ingeboet aan moderniteit. Omdat<br />
tijd<strong>en</strong>s de kreatie van het werk de fluitist<br />
e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t bespeelde waarvan het<br />
gehalte aan platina 21,5 bedroeg, kreeg<br />
há stuk deze eig<strong>en</strong>aardige naam mee.<br />
M<strong>en</strong> noemt het soms e<strong>en</strong> werk dat<br />
'teg<strong>en</strong>' de fluit geschrev<strong>en</strong> is. Vreemd<br />
g<strong>en</strong>oeg hanteert Varèse de fluit hier als<br />
e<strong>en</strong> perkussie-instrum<strong>en</strong>t <strong>en</strong> haalt er<br />
totaal nieuwe klank<strong>en</strong> uit.<br />
De harp wordt vaak beschouwd als<br />
e<strong>en</strong> romantisch <strong>en</strong> louter sfeerschepp<strong>en</strong>d<br />
instrum<strong>en</strong>t. Luciano Berio (1925) koppelt<br />
e<strong>en</strong> aandacht <strong>voor</strong> de verborg<strong>en</strong><br />
mogelijkhed<strong>en</strong> van de instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan<br />
e<strong>en</strong> nieuw soort solistische virtuositeit.<br />
Berio heeft het imago van de harp<br />
volledig herdacht: hij laat de instrum<strong>en</strong>tist<br />
op het hout<strong>en</strong> kader van de harp<br />
slaan <strong>en</strong> met de nagels mag hij de snar<strong>en</strong><br />
bewerk<strong>en</strong>. Wo<strong>en</strong>sdag staat van hem<br />
'Sequ<strong>en</strong>za 2' <strong>voor</strong> harpsolo op het<br />
programma.<br />
In 1986 kreërde Karel Goeyvaerts e<strong>en</strong><br />
kwartet <strong>voor</strong> viool, fluit, cello <strong>en</strong> harp in<br />
opdracht van de fakulteit Letter<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Wijsbegeerte, naar aanleiding van 'Ti<strong>en</strong><br />
jaar middagkoncert<strong>en</strong>'. Het kwartet<br />
kreeg later de naam 'Aemstelkwartet',<br />
naar de eerste uitvoerders, <strong>en</strong> wordt<br />
wo<strong>en</strong>sdag door het Belgisch Kamerorkest<br />
opgevoerd. Goeyvaerts is zoals<br />
Berio e<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordiger van de<br />
naoorlogse integrale dodekafonische<br />
school. Dat betek<strong>en</strong>t dat e<strong>en</strong> reeks van<br />
twaalf het muzikaal materiaal vormt van<br />
e<strong>en</strong> stuk <strong>en</strong> dat die reeks op alle<br />
parameters van de muziek (duur, ritme,<br />
klanksterkte ...) wordt toegepast. Goeyvaerts<br />
waagde zich nog op andere<br />
terrein<strong>en</strong> die de kleurrijke nam<strong>en</strong> aleatorische<br />
(volledig door het toeval beheerste)<br />
muziek <strong>en</strong> minimale muziek drag<strong>en</strong>.<br />
(VR)<br />
<strong>Veto</strong>, jaargang 18 nr. 10 dd. 2 december 1991 .5<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Ik d<strong>en</strong>k dat ik bijna in<br />
het luchtledige zal vall<strong>en</strong>, hoewel er<br />
reeds aan e<strong>en</strong> oplossing gedacht is. Ik ga .<br />
'Krapp's laatste band' spel<strong>en</strong> in Frank-<br />
rijk <strong>en</strong> in Amerika. Normaal moest ik<br />
ook in Ierland spel<strong>en</strong>, naar aanleiding<br />
van het Beckett-festival, maar om financiële<br />
red<strong>en</strong><strong>en</strong> hëèft dit ge<strong>en</strong> doorgang<br />
kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> vliegtuigticket naar<br />
Dublin was blijkbaar teveel <strong>voor</strong> het<br />
ministerie van Kultuur. De toekomst van<br />
het teater ziet er trouw<strong>en</strong>s zeer somber<br />
uit, <strong>voor</strong>al wat betreft de programmatie.<br />
Het is net alsof het toneel op het podi urn<br />
opgebaard ligt <strong>en</strong> nog alle<strong>en</strong> op het lak<strong>en</strong><br />
wacht»<br />
<strong>Veto</strong>: Wat is volg<strong>en</strong>s u de grondoorzaak<br />
van deze situatie?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «E<strong>en</strong> obsessionele inzet<br />
van de akteurs is onontbeerlijk <strong>voor</strong> hrJ<br />
teater. Het mer<strong>en</strong>deel van de toneelspe-<br />
Iers staat teg<strong>en</strong>woordig om d<strong>en</strong> brode op<br />
de scène. E<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong>d probleem is het<br />
. politieke wanbeheer van de minister van<br />
Kultuur. Er bestaan haast ge<strong>en</strong> goede<br />
teatergezelschapp<strong>en</strong> in Vlaander<strong>en</strong>. Toch<br />
zijn er gezelschapp<strong>en</strong> die <strong>en</strong>orm veel<br />
geld krijg<strong>en</strong>, omdat ze politiek gebond<strong>en</strong><br />
zijn. Ze krijg<strong>en</strong> dus e<strong>en</strong> politiek-financiële<br />
garantie van het kabinet. Om in e<strong>en</strong><br />
gezelschap b<strong>en</strong>oemd te kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>,<br />
heeft elke akteur e<strong>en</strong> politieke kaart op<br />
zak. Dit is e<strong>en</strong> schandalige situatie.<br />
Toneel zou in wez<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aangeleg<strong>en</strong>heid<br />
moet<strong>en</strong> zijn van het volk. Daar heeft<br />
politiek uiteraard niets mee te mak<strong>en</strong>»<br />
<strong>Veto</strong>: Wordt teater niet nog steeds te veel<br />
beschouwd als e<strong>en</strong> produkt: <strong>voor</strong> de<br />
burgerij?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Ik geloof alle<strong>en</strong> in het<br />
théätre du pauvre. Ik geloof niet in<br />
luksueuze schouwburg<strong>en</strong>, waar de akoes- .<br />
tiek trouw<strong>en</strong>s vaak te w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> overlaat.<br />
De nieuwe schouwburg van Antwerp<strong>en</strong><br />
heeft anderhalf miljard gekost, maar op<br />
de vijfde rij hoor je al niets meer. In<br />
Nederland heb ik in e<strong>en</strong> aantal sobere;<br />
nederige, maar heel estetische zaaltjes<br />
gespeeld <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> relatief klein publiek.<br />
Schouwburg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> al te vaak de<br />
bekommernis hun zaal vol te krijg<strong>en</strong> om<br />
op die manier e<strong>en</strong> grotere recette binn<strong>en</strong><br />
te hal<strong>en</strong>. De meeste toeschouwets won<strong>en</strong><br />
de <strong>voor</strong>stelling echter in weinig<br />
b<strong>en</strong>ijd<strong>en</strong>swaardige omstandighed<strong>en</strong> bij:<br />
ze hor<strong>en</strong> noch zi<strong>en</strong> iets van het stuk.<br />
Beckett spel<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> te overdadig<br />
versierde zaal is trouw<strong>en</strong>s niet mogelijk.»<br />
«Als ik minister van Kultuur zou zijn,<br />
zoud<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> kaartie meer<br />
moet<strong>en</strong> betal<strong>en</strong>. De geme<strong>en</strong>schap moet<br />
alles financier<strong>en</strong>. Er zijn heel wat<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die het zich niet kunn<strong>en</strong> veroor-<br />
(Foto Rob Stev<strong>en</strong>s)<br />
lov<strong>en</strong> om naar het teater te kom<strong>en</strong>. Je<br />
moet vermijd<strong>en</strong> dat 'alle<strong>en</strong> de goede<br />
burgerij naar het teater kan.kom<strong>en</strong>. Dat<br />
is demokratie: alles <strong>voor</strong>, door <strong>en</strong> met<br />
het volk. De arme man in de straat moet<br />
ook het recht hebb<strong>en</strong> iets te hor<strong>en</strong> over<br />
zijn eig<strong>en</strong> verbeelding. Het teater heeft<br />
meestal wel de pret<strong>en</strong>tie iets te gev<strong>en</strong>,<br />
maar in werkelijkheid geeft het niets.<br />
Teater .moet e<strong>en</strong> snoepje zijn, e<strong>en</strong><br />
spirituele gift aan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die zelf niet<br />
g<strong>en</strong>oeg verbeelding hebb<strong>en</strong>.»<br />
Zucht<br />
<strong>Veto</strong>: Is dat de uiteindelijke boodschap<br />
van het teater?<br />
Scho<strong>en</strong>aerts: «Teater br<strong>en</strong>gt meer dan<br />
alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhaaltje. Het gaat om<br />
ernstigere ding<strong>en</strong> die de toeschouwers<br />
e<strong>en</strong> paar gelukkige ur<strong>en</strong> besorg<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> naar het teater om iets te- .<br />
vernem<strong>en</strong>, iets te ler<strong>en</strong>. Dit ler<strong>en</strong> uit het<br />
teater betek<strong>en</strong>t niet dat m<strong>en</strong> <strong>voor</strong>uit<br />
komt in het dagdagelijkse bestaan. Het is<br />
de ziel die moet gevoed word<strong>en</strong>. Teater<br />
is sociale hulp. Beckett is hier<strong>voor</strong> zeker<br />
e<strong>en</strong> aangewez<strong>en</strong> persoon. Het oeuvre<br />
van Beckett is e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>vatting van e<strong>en</strong><br />
lang lev<strong>en</strong>. Alle aspekt<strong>en</strong> van het lev<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> aan bod: verdriet, nostalgie,<br />
blijdschap, humor. Vandaar dat Beckett<br />
de grootste was.»<br />
«E<strong>en</strong> van zijn laatste toneelstukk<strong>en</strong>,<br />
'Soufflé', is niets anders dan e<strong>en</strong> lange,<br />
diepe zucht. Wanneer je nad<strong>en</strong>kt over de<br />
<strong>voor</strong>bije dag, ga je op e<strong>en</strong> bepaald<br />
og<strong>en</strong>blik vaststell<strong>en</strong> datje zucht. Beckett<br />
toont in één beeld dat het lev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zucht<br />
is. Dat is de realiteit, waar niemand zich<br />
over bezint. Het inooiste bij Beckett is<br />
dat die zucht nie! geïnterpreteerd wordt.<br />
Het publiek moet interpreter<strong>en</strong>, niet de<br />
auteur. Beckett is juist, zonder de minste<br />
spor<strong>en</strong> van moraal. Alles is verwondering.<br />
Véronique Rub<strong>en</strong>s<br />
Patriek Staudt<br />
016/26.03.01<br />
Platte Lostraat 243 3010 Kessel-Lo<br />
P.A. verhuur. publiciteit<br />
geluidsregistraties
6 <strong>Veto</strong>, jaargang 18 nr. 10 dd. 2 december 1991<br />
Red de aarde: konsumeer!<br />
Mili.eukeur of het<br />
produktgericht<br />
.milieubeleid<br />
D<br />
e strijd van de gro<strong>en</strong>e beweging in de jar<strong>en</strong> '90 is duidelijk e<strong>en</strong><br />
gevecht teg<strong>en</strong> de bierkaai. Ekonomist<strong>en</strong> <strong>en</strong> beleidslied<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> gr<strong>en</strong>zeloos vertrouw<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> verhoogde produktie<br />
<strong>en</strong> konsumptie. Het streefcijfer van de traditionele ekonomist<strong>en</strong> blijft e<strong>en</strong><br />
verdubbeling van de ekonornische aktiviteit binn<strong>en</strong> de 20 jaar. Het<br />
konsum<strong>en</strong>tisme zet zich onverstoorbaar verder, ondanks alle milieuproblem<strong>en</strong><br />
als gevolg van het ongebreideld, milieuonvri<strong>en</strong>delijk koopgedrag<br />
<strong>en</strong> dito produktie. Bijstur<strong>en</strong> van dat konsum<strong>en</strong>tisme is bijgevolg dring<strong>en</strong>d<br />
noodzakelijk. Het 'eko-label' wil daar<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> eerste instrum<strong>en</strong>t zijn.<br />
Mom<strong>en</strong>teel staat de konsum<strong>en</strong>t volkom<strong>en</strong><br />
weerloos. Hij konstateert wel dat er<br />
van alles <strong>en</strong> nog wat met het milieu in<br />
zijn direkte omgeving misloopt, maar<br />
het is <strong>voor</strong> hem onmogelijk om precies<br />
in te schatt<strong>en</strong> wie of wat nu eig<strong>en</strong>lijk aan<br />
de basis van die milieuravage ligt.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> maakt de tv hem duidelijk<br />
dat hij zijn ultiem geluk <strong>en</strong>kel kan vind<strong>en</strong><br />
door zijn materiële welvaart al konsumer<strong>en</strong>d<br />
te verhog<strong>en</strong> <strong>en</strong> wordt hij bestookt<br />
met reklameslogans die hem<br />
moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong> gelov<strong>en</strong> dat produkt X wel<br />
degelijk milieuvri<strong>en</strong>delijk is. Het is <strong>voor</strong><br />
hem niet mogelijk om die milieuargum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
op hun juiste waarde te schatt<strong>en</strong>.<br />
Echt milieuvri<strong>en</strong>delijke 'bedrijv<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
dan weer moeite om zich tuss<strong>en</strong> het<br />
groot aantal 'gro<strong>en</strong>e' produkt<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>baar<br />
op te stell<strong>en</strong>.<br />
Om gedeeltelijk aan deze problem<strong>en</strong><br />
tegemoet te kom<strong>en</strong>, werd op 14 januari<br />
1991 de 'Wet betreff<strong>en</strong>de de handelspraktijk<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de <strong>voor</strong>lichting <strong>en</strong> de<br />
bescherming van de konsum<strong>en</strong>t' goedgekeurd.<br />
Enkele artikels van deze wet<br />
moet<strong>en</strong> het mogelijk mak<strong>en</strong> misleid<strong>en</strong>de<br />
milieureklame op te spor<strong>en</strong>, <strong>en</strong> in artikel<br />
29 wordt de invoering van e<strong>en</strong> milieukeursysteem<br />
mogelijk gemaakt. Dit systeem<br />
moet op korte termijn e<strong>en</strong> echt<br />
milieuvri<strong>en</strong>delijke konsumptie toelat<strong>en</strong>.<br />
De eig<strong>en</strong>lijke aanleiding tot deze wet<br />
was de Rhöne Poul<strong>en</strong>c-zaak. Deze<br />
Franse fosfaatgigant had in 1989 e<strong>en</strong><br />
advert<strong>en</strong>tiekampagne in tal van Vlaamse<br />
krant<strong>en</strong> opgezet, waarin twijfel gezaaid<br />
werd rond het milieu-effekt van fosfaatvrije<br />
wasmiddel<strong>en</strong>. Minister van ekonomische<br />
zak<strong>en</strong> Willy Claes zat danig met<br />
de affaire verveeld, maar moest toegev<strong>en</strong><br />
dat er wettelijk gezi<strong>en</strong> bitter weinig teg<strong>en</strong><br />
deze kampagne te ondernem<strong>en</strong> was. De<br />
nieuwe wet op de handelsreklame die<br />
Betoging<br />
... vervolg van p.l<br />
Het Anti-racistisch Forum vindt dan<br />
ook dat het nu meer dan ooit nodig is om<br />
werk te mak<strong>en</strong> van kansarmoedebestrijding<br />
op socio-ekonomisch <strong>en</strong> kultureel<br />
vlak. E<strong>en</strong> echt sociaal huisvestingsbeleid<br />
kan e<strong>en</strong> hefboom zijn om achtergesteld<strong>en</strong><br />
in onze maatschappij, waartoe vele<br />
migrant<strong>en</strong> behor<strong>en</strong>, beter te integrer<strong>en</strong>.<br />
Zo'n beleid moet erop toezi<strong>en</strong> dat sociale<br />
woning<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d word<strong>en</strong> aan kansarme<br />
bevolkingsgroepeq. <strong>en</strong> niet aan<br />
'vri<strong>en</strong>djes' van lokale mandatariss<strong>en</strong>. Er<br />
moet ook werk gemaakt word<strong>en</strong> van<br />
stadsr<strong>en</strong>overing, met inspraak van de<br />
buurtbewoners. Naast aandacht <strong>voor</strong> de<br />
huisvesting, mag e<strong>en</strong> kansarmoedebeleid<br />
ook de tewerkstellingsproblematiek <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> gegarandeerd minimuminkom<strong>en</strong> niet<br />
uit het oog verliez<strong>en</strong>.<br />
Het ARF me<strong>en</strong>t verder dat <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong><br />
echt emancipatie- <strong>en</strong> <strong>integratie</strong>beleid<br />
er<strong>voor</strong> kan zorg<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> multi-kulturele<br />
<strong>en</strong> verdraagzame maatschappij mogelijk<br />
wordt, waarbij ieders eig<strong>en</strong>heid<br />
wordt gerespekteerd.<br />
De betoging wil via de stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> ook<br />
e<strong>en</strong> oproep do<strong>en</strong> naar de universiteit om<br />
werk te mak<strong>en</strong> van degelijk wet<strong>en</strong>schappelijk<br />
onderzoek naar het te voer<strong>en</strong><br />
<strong>integratie</strong>beleid. De inzicht<strong>en</strong> die reeds<br />
bestaan <strong>en</strong> die terug te vind<strong>en</strong> zijn in de<br />
<strong>integratie</strong><strong>voor</strong>stell<strong>en</strong> van Koninklijk<br />
Kommissaris <strong>voor</strong> het Migrant<strong>en</strong>beleid<br />
Paula D'Hondt zoud<strong>en</strong> dan ook zo vlug<br />
misleid<strong>en</strong>de publiciteit zou moet<strong>en</strong> uitschakel<strong>en</strong>,<br />
werd uiteindelijk in 1990 in<br />
de s<strong>en</strong>aat onderzocht, geam<strong>en</strong>deerd <strong>en</strong><br />
goedgekeurd. To<strong>en</strong> hij daarna in de<br />
bevoegde kamerkommissie werd behandeld,<br />
bleek echter dat de wetsbepaling<strong>en</strong><br />
nog steeds niet voldo<strong>en</strong>de war<strong>en</strong> om e<strong>en</strong><br />
kampagne zoals die van Rhöne Poul<strong>en</strong>c<br />
<strong>en</strong> die teg<strong>en</strong> het misbruik van milieuargum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
in de reklame in het algeme<strong>en</strong><br />
te vervolg<strong>en</strong>. Finaal werd<strong>en</strong> daarom nog<br />
<strong>en</strong>kele am<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van Jo Cuyvers<br />
<strong>en</strong> H<strong>en</strong>ri Simons (Agalev <strong>en</strong> Ecolo) in de<br />
wet opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
De wet legt echter, naast het beteugel<strong>en</strong><br />
van misleid<strong>en</strong>de milieureklames,<br />
tev<strong>en</strong>s de basis <strong>voor</strong> het in v.oer<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> eko-label, De laatste jar<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
alle deelnemers aan het milieubeleid de<br />
mond vol van zo'n milieu keur of ekolabel.<br />
In sommige land<strong>en</strong> heeft m<strong>en</strong><br />
daarmee trouw<strong>en</strong>s al <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> ervaring.<br />
Het meest bek<strong>en</strong>de <strong>voor</strong>beeld is<br />
ongetwijfeld dat van de Duitse 'blauwe<br />
<strong>en</strong>gel' (B1auer Umwelt<strong>en</strong>gel), dat al<br />
sinds 1977 bestaat. Ook in Canada<br />
(<strong>en</strong>vironm<strong>en</strong>tal choice) <strong>en</strong> in de Ver<strong>en</strong>igde<br />
Stat<strong>en</strong> (Gre<strong>en</strong> Cross) bestaat e<strong>en</strong><br />
soortgelijk systeem. D<strong>en</strong>emark<strong>en</strong>, Frankrijk,<br />
Ierland, Nederland, <strong>en</strong> het Ver<strong>en</strong>igd<br />
Koninkrijk hebb<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>als België, in<br />
hun wetgeving reeds de basis gelegd<br />
<strong>voor</strong> e<strong>en</strong> milieukeursysteem.<br />
Om in e<strong>en</strong> ééngemaakt Europa ge<strong>en</strong><br />
verscheid<strong>en</strong>heid aan milieukeursystem<strong>en</strong><br />
te hebb<strong>en</strong>, werkte de Europese Kommissie<br />
in opdracht van de Raad van Europa<br />
e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>stel uit <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk<br />
systeem met betrekking tot het<br />
toek<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van milieukeur<strong>en</strong>. In het<br />
'<strong>voor</strong>stel werd duidelijk gesteld dat het<br />
eko-label aangevraagd moet word<strong>en</strong><br />
door de produc<strong>en</strong>t of invoerder van het<br />
betrokk<strong>en</strong> produkt, <strong>en</strong> dat het systeem<br />
mogelijk in konkrete initiatiev<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
omgezet word<strong>en</strong>. Enkel e<strong>en</strong> doorzichtig,<br />
op<strong>en</strong> beleid kan het maatschappelijk<br />
debat terug stimuler<strong>en</strong> om de racistische<br />
slogans van het Vlaams Blok te ontmasker<strong>en</strong>.<br />
T<strong>en</strong>slotte eis<strong>en</strong> de initiatiefnemers<br />
e<strong>en</strong> striktere toepassing van de wet op<br />
racisme <strong>en</strong> x<strong>en</strong>ofobie om het oprukk<strong>en</strong>d<br />
racistisch ideeëngoed te lijf te gaan. Deze'<br />
wet blijft maar al te vaak dode letter: van<br />
de 93 klacht<strong>en</strong> die op basis van deze wet<br />
werd<strong>en</strong> geregistreerd in 1987 werd<strong>en</strong> er<br />
tot nu toe 82 zonder gevolg geklasseerd, '<br />
terwijl amper 3 veroordeling<strong>en</strong> werd<strong>en</strong><br />
uitgesprok<strong>en</strong>.<br />
Om e<strong>en</strong> zo breed mogelijk front te<br />
kunn<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> het racisme, word<strong>en</strong><br />
de meest diverse socio-kulturele <strong>en</strong><br />
politieke organisaties dan ook opgeroep<strong>en</strong><br />
om op wo<strong>en</strong>sdag 4 december op te<br />
kom<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> demokratische <strong>en</strong><br />
anti-racistische maatschappijvisie. Volg<strong>en</strong>s<br />
de organisator<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> reeds e<strong>en</strong><br />
dertigtal ver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong> (stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong>kring<strong>en</strong><br />
niet meegerek<strong>en</strong>d) toegezegd om aanwezig<br />
te zijn. Deze betoging betek<strong>en</strong>t <strong>voor</strong><br />
h<strong>en</strong> in feite de start van e<strong>en</strong> bredere<br />
anti-racismewerking in het Leuv<strong>en</strong>se.<br />
De d<strong>en</strong>k- <strong>en</strong> aktiegroep<strong>en</strong> die hieruit<br />
zull<strong>en</strong> ontstaan moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>de<br />
druk uitoef<strong>en</strong><strong>en</strong> op alle .beleidsverantwoordelijk<strong>en</strong>.<br />
Wo<strong>en</strong>sdag 4 december zal<br />
bewijz<strong>en</strong> dat verdraagzaam Vlaander<strong>en</strong><br />
nog niet dood is:<br />
Pieter Vandekerckhove<br />
Wo<strong>en</strong>sdag 4/11 om 17.00 u: optocht<br />
<strong>voor</strong> <strong>integratie</strong> <strong>en</strong> <strong>verdraagzaamheid</strong><br />
Sam<strong>en</strong>komst op het Ladeuzeplein.<br />
uiteindelijk zelffinancier<strong>en</strong>d moet zijn.<br />
Het staat nu ook al vast dat voedingsmiddel<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> farmaceutische produkt<strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> aanspraak zull<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> op<br />
e<strong>en</strong> eko-label (daar<strong>voor</strong> wordt trouw<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> aparte regeling met 'bic-labels'<br />
uitgewerkt) <strong>en</strong> dat er ge<strong>en</strong> aparte milieukeur<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> verpakking<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
opgesteld.<br />
Over de vraag of e<strong>en</strong> milieukeur e<strong>en</strong><br />
efficiënt middel kan zijn om eer. produktgericht<br />
milieubeleid te stimuler<strong>en</strong>,<br />
werd vorig week zaterdag aan de RUG<br />
e<strong>en</strong> druk bijgewoond kollokwium gehoud<strong>en</strong>.<br />
Dit kollokwium was e<strong>en</strong> initiatief<br />
van de G<strong>en</strong>tse Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
Milieusanering (GEMISA), de G<strong>en</strong>tse<br />
teg<strong>en</strong>hanger van de Lic<strong>en</strong>tie Milieubeheer<br />
aan de KU Leuv<strong>en</strong>. De toek<strong>en</strong>ning<br />
van e<strong>en</strong> milieukeur zou <strong>en</strong>erzijds e<strong>en</strong><br />
stimulans <strong>voor</strong> het ontwerp <strong>en</strong> de<br />
produktie van 'schone produkt<strong>en</strong>' moet<strong>en</strong><br />
betek<strong>en</strong><strong>en</strong>, <strong>en</strong> zou anderzijds de<br />
konsum<strong>en</strong>t beter moet<strong>en</strong> informer<strong>en</strong><br />
omtr<strong>en</strong>t de weerslag die deze produkt<strong>en</strong><br />
op het milieu hebb<strong>en</strong>. Toch blijkt uit de<br />
diskussie die door e<strong>en</strong> aantal milieudeskundig<strong>en</strong><br />
werd gevoerd dat aan de<br />
invoering van dit keurmerk serieuze<br />
gevar<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong> zijn.<br />
Uitkomst<br />
Milieugroepering<strong>en</strong> wijz<strong>en</strong> erop dat<br />
e<strong>en</strong> eko-label het keuzegedrag van de<br />
konsum<strong>en</strong>t veeleer zou bemoeilijk<strong>en</strong> dan<br />
vere<strong>en</strong>voudig<strong>en</strong>. Dit vloeit <strong>voor</strong>t uit de<br />
vaststelling dat e<strong>en</strong> milieuke~~ slechts<br />
<strong>voor</strong> beperkte tijd geldig is <strong>en</strong> bij elke<br />
verscherpte normstelling vervalt. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
werkt e<strong>en</strong> milieu keur <strong>en</strong>kel binn<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> produktgroep. De milieukeur is<br />
immers relatief <strong>en</strong> bewijst <strong>en</strong>kel dat<br />
binn<strong>en</strong> één bepaalde produktgroep produkt<br />
X milieuvri<strong>en</strong>delijker is dan produkt<br />
Y. De milieukeur van fiets<strong>en</strong> kan<br />
dus niet vergelek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met die van<br />
auto's. Daardoor ontstaat de vreemde<br />
situatie dat e<strong>en</strong> auto het label 'milieuvri<strong>en</strong>delijk'<br />
kan meekrijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> de fiets<br />
niet.<br />
E<strong>en</strong> tweede fundam<strong>en</strong>tele kritiek bestaat<br />
erin dat de milieukeur het 'milieu<br />
als verkoopsargum<strong>en</strong>t' teveel in de hand<br />
werkt. De konsumptie van (weliswaar<br />
rnilieuvri<strong>en</strong>delijkere) produkt<strong>en</strong> wordt<br />
dus gestimuleerd. Nochtans kan m<strong>en</strong><br />
stell<strong>en</strong> dat de <strong>en</strong>ige echte milieuvri<strong>en</strong>delijke<br />
produkt<strong>en</strong> dieg<strong>en</strong>e zijn die eig<strong>en</strong>lijk<br />
niet geproduceerd zijn: elk produkt<br />
belast het mi1ieu in mindere of meerdere<br />
mate. Gro<strong>en</strong>e marketing houdt de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
echter de illusie <strong>voor</strong> dat bepaalde<br />
produkt<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> verminderde milieulast<br />
zorg<strong>en</strong>. Hierdoor botst de milieukeur<br />
met de belangrijkste doelstelling<br />
van e<strong>en</strong> echt fundam<strong>en</strong>teel milieubeleid:<br />
het terugdring<strong>en</strong> van de ongebreidelde<br />
konsumptiedrang.<br />
E<strong>en</strong> derde kritiek die vaak terugkomt<br />
is het komplekse karakter van de studie<br />
die moet uitmak<strong>en</strong> welk produkt e<strong>en</strong><br />
eko-label kan krijg<strong>en</strong>. Bij de vergelijking<br />
van de verschill<strong>en</strong>de produkt<strong>en</strong> die<br />
kandidaat zijn <strong>voor</strong> de milieukeur, wordt<br />
immers uitgegaan van e<strong>en</strong> integrale<br />
produktbeoordeling via e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>scyklusanalyse<br />
(LCA). E<strong>en</strong> dergelijke ana-<br />
'lyse impliceert dat produkt<strong>en</strong> beoordeeld<br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> van wieg tot graf:<br />
vanaf de primaire grondstof, over de<br />
produktie, de distributie tot <strong>en</strong> met de<br />
afval faze. Hoe moet<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de<br />
vervuil<strong>en</strong>de faktor<strong>en</strong> echter t<strong>en</strong> opzichte<br />
van elkaar afgewog<strong>en</strong> word<strong>en</strong>? Het<br />
fameuze, eindeloze debat dat vaak door<br />
de kunststofverwerk<strong>en</strong>de industrie wordt<br />
gevoerd over het al dan niet milieuvri<strong>en</strong>delijker<br />
zijn van papier<strong>en</strong> zakk<strong>en</strong>, is<br />
daarvan e<strong>en</strong> treff<strong>en</strong>d <strong>voor</strong>beeld.<br />
Het vervang<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> milieukeur<br />
VTK nodigt U uit op<br />
COMPIR<br />
DE COMPUTERBEURS MET STUDENTEN PRIJZEN<br />
door e<strong>en</strong> volledigere produktinformatie<br />
zou alvast aan bepaalde van de hoger<br />
geformuleerde bezwar<strong>en</strong> tegemoet kunn<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong>. Deze informatie zou dan het<br />
gebied aangev<strong>en</strong> waar<strong>voor</strong> het produkt<br />
ekologisch gezi<strong>en</strong> hoog skoort. De ingewikkelde<br />
<strong>en</strong> aan kritiek onderhevige<br />
produktvergelijking wordt op die manier<br />
uitgeschakeld, maar wordt hierdoor<br />
wel afgewimpeld op de konsum<strong>en</strong>t, die<br />
vanzelfsprek<strong>en</strong>d zelf vaak niet in staat is<br />
om die uit te voer<strong>en</strong>.<br />
Het is duidelijk dat de milieukeur e<strong>en</strong><br />
hulp kan betek<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> milieuvri<strong>en</strong>delijker<br />
koopgedrag. Toch moet het<br />
duidelijk zijn dat <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> andere<br />
konsumptiekultuur op langere termijn<br />
soelaas kan bied<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de fundam<strong>en</strong>tele<br />
milieuproblem<strong>en</strong> waarmee m<strong>en</strong><br />
dagelijks gekonfronteerd wordt. In plaats<br />
van meer konsumptie moet m<strong>en</strong> strev<strong>en</strong><br />
naar betere konsumptie. E<strong>en</strong> milieukeur<br />
kan dit mee in de hand werk<strong>en</strong>. Het kan<br />
de industrie verplicht<strong>en</strong> naar milieuvri<strong>en</strong>delijkere<br />
produktieprocess<strong>en</strong> om te<br />
schakel<strong>en</strong>. De milieukeur zal dan wel<br />
rek<strong>en</strong>ing moet<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> met alle milieukost<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> produkt, dus ook die<br />
van de grondstofontginning, het transport<br />
<strong>en</strong> de afvalverwerking. Zak<strong>en</strong> die<br />
mom<strong>en</strong>teel vanuit e<strong>en</strong> kortzichtige belang<strong>en</strong>politiek<br />
volledig over het hoofd<br />
word<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong>.<br />
Pieter Vandekerckhove<br />
Compir biedt'U computers van verschill<strong>en</strong>de merk<strong>en</strong>, randapperatuur <strong>en</strong> naslagwerk<strong>en</strong>.<br />
Dit alles <strong>voor</strong> U sam<strong>en</strong>gebracht op één beurs.<br />
advert<strong>en</strong>tie<br />
Wanneer: wo<strong>en</strong>sdag 4 <strong>en</strong> donderdag 5 december '91<br />
Waar: salon~ <strong>en</strong> proclamatiezaal van het Ar<strong>en</strong>bergkasteel te Heverlee<br />
TOEGANG GRATIS
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
1 2 3 4 5 6 7 8' 9 10<br />
Horizontaal - I Wijnzuipers 2 Roeme - Rivier in Duitsland 3 Walkant-<br />
Overe<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>d 4 Stijfkramp - Zeer belangrijk persoon 5 Noors hout -<br />
Snavel 6 Rivier in Duitsland - Spaanse jong<strong>en</strong>snaam 7 Europees eiland -<br />
Franse stad aan de Middellandse Zee 8 Uitgav<strong>en</strong> - Bijwoord 9 Gro<strong>en</strong> land -<br />
Zangstem 10 Verbuiging. .<br />
Vertikaal - I 'kangstig<strong>en</strong>d 2 Vogel - Voorzie van kogels 3 Cerium -<br />
Ziek<strong>en</strong>huis voo specialistische behandeling 4 Viss<strong>en</strong> - Dier<strong>en</strong>verblijf<br />
5 Bespott<strong>en</strong> - Of-wekk<strong>en</strong>d middel bereid met betelblader<strong>en</strong> 6 Bijbelse naam<br />
- Wortel<strong>en</strong> 7 Tro fkaart - Stell<strong>en</strong> 8 Zetelde - Nuttigde 9 Mansnaam -<br />
Bijbelse naam 10 Naar buit<strong>en</strong> gekom<strong>en</strong> moederkoek <strong>en</strong> navelstr<strong>en</strong>g.<br />
ZOEKERTJES<br />
• Te huur: kamer <strong>voor</strong> meisjes, Maria-Theresiastr.<br />
3200 fr/maand, december-juti. Z.w.<br />
Martine 28.49.46 of 28.49.43 (overdag) of<br />
56.32.43 ('5 avonds).<br />
• Dinsdagavond in the hottest ctub downtown<br />
('I Kersouwke in de Naamsestraat) : 3 mooie<br />
oppergod<strong>en</strong> van de jazz-scène. De dochter<br />
des hoizes is ook niet mis.<br />
• Typ<strong>en</strong> van tesiss<strong>en</strong>. verslag<strong>en</strong>, briefwisseling.<br />
Chris Rosselle, - 20.70.77.<br />
• Ha, Schotse zoek<strong>en</strong>d<strong>en</strong> naar zoekertjes, nu<br />
hebb<strong>en</strong> jullie het zoekertje gevond<strong>en</strong>. De<br />
Schotse plaatsers van dit zoeke zoekertje.<br />
• Mie, verkoopt uw firma ook wc-papier met<br />
paneermeel?<br />
• Liel meisje zoekt hoed.<br />
advert<strong>en</strong>tie VERHUUR<br />
VAN GELUIDSINSTALLATIES<br />
MET OF ZONDER DISC·JOCKEY<br />
DANCE<br />
DELIGHT<br />
TEL. 016/23.30.86<br />
D OOR A N N VANDERMAESEN<br />
MAANDAG<br />
• En to<strong>en</strong> versche<strong>en</strong> God aan (DB) <strong>en</strong> (SVG)<br />
<strong>en</strong> gaf h<strong>en</strong> het elfde gebod; 'Gij zult de<br />
R-fraktie niet boykott<strong>en</strong>.' (Teg<strong>en</strong> PDG <strong>en</strong><br />
PVDK zei Hij dat ook!)<br />
• Lies, e<strong>en</strong> raad van e<strong>en</strong> goede vri<strong>en</strong>d: e<strong>en</strong><br />
beurs naar Mexico kan je toch echt niet<br />
weiger<strong>en</strong>. _.<br />
• Vredeseiland<strong>en</strong> Uit de kler<strong>en</strong>. Maandag<br />
9 12, 20.00 u, '5 Melersstr. 5: informatieavond<br />
<strong>en</strong> (ev<strong>en</strong>tueel) praktische afsprak<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> het kampagne-week<strong>en</strong>d.<br />
• Dring<strong>en</strong>d gezocht: e<strong>en</strong> tweetal Zwarte-<br />
PIet<strong>en</strong>pakk<strong>en</strong> om gratis te l<strong>en</strong><strong>en</strong> op vrijdag<br />
6'12 in de namiddag, 29.20.84.<br />
• Voor mijn lief maar loemp vn<strong>en</strong>omneue,<br />
Rood ondergoed <strong>en</strong> gre<strong>en</strong> stockings ... Do we<br />
play for keeps or do we sleep with everyone?<br />
• Jan, gaan we weer roddel<strong>en</strong> op de trein? Je<br />
b<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> koffietante ...Sabine,<br />
• Wil de kameraad-onverlaat die op 11/11<br />
mijn pet 'le<strong>en</strong>de' op de afbraak-fuif, deze<br />
terugbezorg<strong>en</strong> aan de kameraad-eig<strong>en</strong>aar?<br />
O. Metsysplein 3. Siberiè lonkt!<br />
• Dinsdagavond verlor<strong>en</strong> in 't Kersouwke:<br />
brilletje. Eerlijke vinder mag het daar achterlat<strong>en</strong>.<br />
Grote beloning.<br />
• Ik w<strong>en</strong>s kost<strong>en</strong>del<strong>en</strong>d mee te rijd<strong>en</strong>:<br />
Leuv<strong>en</strong>-Brugge (vrijdag of zaterdag); Brugge-leuv<strong>en</strong><br />
(zondag). Bart, cO 20.12.06.<br />
• Te weinig tijd om uw tesis, ... zelf te typ<strong>en</strong>?<br />
Ge<strong>en</strong> nood! Ik typ alles in op komputer<br />
(WordPerfect 5.1.). Prijs: 35,-/bladzijde. Aarzel<br />
niet <strong>en</strong> neem kontakt op met Veerle Poot,<br />
02/687.97.41, na 19.00 u.<br />
20.00 u KONCERT Het Nieuw Belgisch Kamerorkest olv Frits Ce lis br<strong>en</strong>gt<br />
sam<strong>en</strong> met Adriano Jordoa (piano) werk<strong>en</strong> van Mozart, Celis <strong>en</strong> Ravel, in<br />
Pieter De Somer Aula, de Beriotstr. 24, toeg. 250- 550, org. Het Nieuw<br />
Belgisch Kamerorkest ism Europalia Portugal 1991.<br />
20.00 u TEATER 'Alles voel<strong>en</strong> op alle wijz<strong>en</strong>', e<strong>en</strong> programma over Fernando<br />
Pessoa (Portugais grootste dichter), <strong>voor</strong>gedrag<strong>en</strong> door Le<strong>en</strong> Vermeir<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
begeleid door Arme-Lies Sturm aan de harp, in Aud. Minnepoort, toeg. 200,<br />
org. CC Leuv<strong>en</strong> ism De Andere Film.<br />
20.00 u TEATER 'Oedipus' door Teater Zuidpool, in Stadsschouwburg, org.<br />
CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
20.30 u FILM 'One hour with you' (1932), e<strong>en</strong> film van Ernst Lubitsch over<br />
zinnelijke intriges, in 't Stuc, toeg. 100/130.<br />
DINSDAG<br />
20.00 u TEATER 'H<strong>en</strong>ry V', van W Shakespeare, door de 'European Theatre<br />
Cam bridge', in Aud. Minnepoort, org. CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
20.00 u TEATER 'Verget<strong>en</strong>', door Mechels Miniatuur Teater, in Stadsschouwburg,<br />
org. CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
20.30 u TEATER Juli<strong>en</strong> Scho<strong>en</strong>aerts met Krapp's laatste band', in 't Stuc.<br />
21.30 u OPTREDEN Moderne Jazz met Bart Zeg ers , Brem van Hoft<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
Bastiaan De Krom, in 't Kersouwke (Naamsestraat), toeg. gratis.<br />
WOENSDAG<br />
13.00 u KONCERT door de Belgische Kamermuziekgroep, die 20ste eeuws<br />
werk br<strong>en</strong>gt van o.a. Debussy, Goeyvaerts, ..., in Gotische zaal Stadhuis,<br />
toeg. gratis, org. Kultuurkommissie KU Leuv<strong>en</strong>.<br />
14.00 u FILM 'De kollega's mak<strong>en</strong> de brug', in Vlaams Filmmuseum <strong>en</strong><br />
Archief.<br />
20.00 u FILM 'Niet <strong>voor</strong> poez<strong>en</strong>', in Vlaams Filmmuseum <strong>en</strong> Archief.<br />
20.00 u LITERATUUR Hed<strong>en</strong>daagse Portugese literatuur, begeleid door Irène<br />
Ko<strong>en</strong>ders, in Aud. Minnepoort, org. Europalia Portugal.<br />
20.00 u TEATER 'H<strong>en</strong>ry V' van Shakespeare door European Theatre<br />
• Gevond<strong>en</strong> op wo<strong>en</strong>sdag aan Bankkontaktapparaat<br />
In Naamsestr.: bordeaux zak met<br />
p<strong>en</strong>n<strong>en</strong>zak, rek<strong>en</strong>machine. kursuss<strong>en</strong> Biologie<br />
<strong>en</strong> Wiskunde. Afhal<strong>en</strong> bij Tinne, Muntstraat<br />
29.<br />
o MEUWISSEN<br />
.~<br />
Alle verhuur video-,<br />
klank- <strong>en</strong> lichtmateriaal<br />
<strong>voor</strong> seminaries, ev<strong>en</strong>e-<br />
~ :l::<br />
m<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, optred<strong>en</strong>s<br />
<strong>en</strong> fuiv<strong>en</strong><br />
"" "'HA~COVISION : 5000 fr.<br />
DISCOBAR: 4 000 fr.<br />
tel. 016/201.301<br />
• Zelf gitaar spel<strong>en</strong>? Beslis nu <strong>en</strong> speel met<br />
Kerstmis reeds Je eerste akkoord<strong>en</strong>. Ge<strong>en</strong><br />
muzikale <strong>voor</strong>k<strong>en</strong>nis nodig. Ti<strong>en</strong>seste<strong>en</strong>weg<br />
21. Indi<strong>en</strong> afwezig, laat dan e<strong>en</strong> briefje<br />
achter. Geert W<br />
• Euprint bvba: alle tikwerk; desktop: scann<strong>en</strong>:<br />
Uitprint<strong>en</strong> van tekst<strong>en</strong>; figur<strong>en</strong> uit quattro,<br />
lotus. WIJ zett<strong>en</strong> ook muziek!!! Hertogstraat<br />
110, • 22.97.49.<br />
• Gerne<strong>en</strong>schapsbuis zoekt <strong>en</strong>toesiaste medebewoner<br />
<strong>voor</strong> Januari tot september 1992,<br />
E<strong>en</strong>meilaan 46, Kessel-Lo, 85.52.40.<br />
• KLJ-tal<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, kom op di 10/12 om 21.00 u<br />
naar ons gezellige Kerst-vrij-podlum, KLJc<strong>en</strong>trale,<br />
Parijsstr. 76. Ambiance verzekerd.<br />
• WIJ w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van harte dat dleg<strong>en</strong>e(n) die<br />
wo<strong>en</strong>sdagavond onze flets<strong>en</strong> gestol<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>,<br />
ermee verongelukk<strong>en</strong>. EIS"Van Weert <strong>en</strong><br />
Danny Halford.<br />
• Verlor<strong>en</strong> op dl'26 11 in Belgisch Congo:<br />
dikke gebreide pullover (zwart-grijs gespikkeld).<br />
Aub terugbezorg<strong>en</strong> aan Wim v., P{lrijsstr.82.<br />
• Dagc<strong>en</strong>trum De Trommel zoekt gewet<strong>en</strong>sbezwaarde<br />
(opleiding msnswet<strong>en</strong>schappeliJke<br />
richting), <strong>voor</strong> naschoolse opvang <strong>en</strong>'<br />
begeleiding van groep kinder<strong>en</strong> (6 tot14 jaar)<br />
In moeilijke opvoedingssituatie. Vanaf april<br />
1992. Ko<strong>en</strong> Helllnckx, - 25.20.00.<br />
EXTRA,<br />
LARGE<br />
VIDEO<br />
GROOTBEELD<br />
VIDEOPROJECTOREN<br />
EIKIVISION<br />
videoprojectie op gewoon scherm<br />
tot 4,5 m schermdiagonaal<br />
compact <strong>en</strong> handig<br />
verhuur 3500 frank<br />
!t BFL Video Vision vzw<br />
§ BOGAARDENSTRAAT 68<br />
~ 3000 LEUVEN<br />
;;;. 016/23.29.35<br />
<strong>Veto</strong>, jaargang 18 nr. 10 dd. '2 december 1991" 7<br />
STUDENT AID<br />
Het vormingsweek<strong>en</strong>d van Stud<strong>en</strong>t<br />
Aid Nationaal vindt plaats in het<br />
vormingsc<strong>en</strong>trum Merk<strong>en</strong>veld bij<br />
Brugge op 13. 14 <strong>en</strong> 15 december.<br />
Verschill<strong>en</strong>de gast<strong>en</strong> zijn uitg<strong>en</strong>odigd.<br />
Guy Poppe zal sprek<strong>en</strong> over<br />
ontwikkelingssam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> media,<br />
Suzanne Monkassa <strong>en</strong> NG<br />
Sauw Tjhoi over beeldvorming, <strong>en</strong><br />
professor Reyntj<strong>en</strong>s over zijn ervaring<strong>en</strong><br />
in Rwanda. De groep Musungi<br />
br<strong>en</strong>gt Tutsi-ritmes uit Rwanda,<br />
Thérèse Buto pres<strong>en</strong>teert de<br />
R wandese keuk<strong>en</strong>. Ook Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> Racisme zijn aanwezig. Voor<br />
info <strong>en</strong> inschrijving (tot II decernber,<br />
950 frank), bel 28.45.82 of<br />
neem kontakt op met Inge Bossuyt,<br />
Ridderstraat 72 of Peter Wollaert,<br />
Cra<strong>en</strong><strong>en</strong>donck. 13. Voor alle stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
die gelov<strong>en</strong> in opbouw<strong>en</strong>de<br />
sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> Zuid <strong>en</strong><br />
Noord.<br />
• Aan de person<strong>en</strong> die in het week<strong>en</strong>d van<br />
23-24 11 mijn kot betred<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, gelieve<br />
mijn kassettes met Frans-Canadesemuziek<br />
<strong>en</strong> met Crowded House terug te bezorg<strong>en</strong><br />
aangezi<strong>en</strong> ze veel <strong>voor</strong> mij betek<strong>en</strong><strong>en</strong>. (Maar<br />
liefst allemaal eig<strong>en</strong>lijk.) Naamsestr. 31.<br />
• Harlekino zoekt monitor<strong>en</strong> <strong>voor</strong> haar vakantiekamp<strong>en</strong><br />
met sociaal verwaarloosde<br />
jonger<strong>en</strong>. Monitor<strong>en</strong>kursus op 31/1 tot 2/2 <strong>en</strong><br />
van 14 2tot16 2.lnlo: Wag<strong>en</strong>brugstraat 154,<br />
8560 Moorseie.<br />
• Aaah!! Impressie van het Nirvana-konsert.<br />
Jane the Ripper. .<br />
• Aaaaahh!! Impressie van de moord op<br />
Jane the Ripper. Jack the Ripper (ge<strong>en</strong><br />
familie!.<br />
• Bruno <strong>en</strong> Gaëtan, will<strong>en</strong> jullie e<strong>en</strong> afspraakje?<br />
Het 1ste kannertje.<br />
Idealist?<br />
Cambridge, in Aud. Minnepoort, org. CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
20.15 u KONFERENTIE door Patricia De Martelaere, over 'Tuss<strong>en</strong> woord <strong>en</strong><br />
beeld', in Hoger Instituut <strong>voor</strong> Wijsbegeerte.<br />
20.30 u TEATER JulierrScho<strong>en</strong>aerts met 'Krapp's laatste band', in 't Stuc.<br />
DONDERDAG<br />
19.30 u OPTREDEN 'Fudge Tunnel': Engelse grungeband met <strong>voor</strong>programma<br />
'The Hangm<strong>en</strong>', in Ons Huis (Goudbloemstraat), toeg. 250/300,<br />
org. Cri du chat.<br />
20.30 u KONCERT Philharmonika Hungarika, olv Nissim Frank, in Pieter De<br />
Somer Aula, org. Boelvaarkoncert<strong>en</strong>.<br />
20.30 u TEATER Juli<strong>en</strong> Scho<strong>en</strong>aerts met Krapp's laatste band', in 't Stuc.<br />
VRIJDAG<br />
20.00 u KONCERT B<strong>en</strong>efietkoncert Welzijnszorg 1991 met gitarist Jan<br />
Wouters, Sint-Maart<strong>en</strong>koor <strong>en</strong> Balyl konsortium, in Lemm<strong>en</strong>sinstituut, org.<br />
UP.<br />
20.00 u TEATER 'Met geslot<strong>en</strong> deur<strong>en</strong>', door KT De Margriet, in Stadsschouwburg,<br />
org. CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
20.30 u TEATER Juli<strong>en</strong> Scho<strong>en</strong>aerts met Krapp's laatste band', in 't Stuc.<br />
ZATERDAG<br />
20.00 u TEATER 'Met geslot<strong>en</strong> deur<strong>en</strong>' door KT De Margriet, in Stadsschouwburg,<br />
org. CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
20.30 u TEATER Juli<strong>en</strong> Sc_ho<strong>en</strong>aerts met 'Krapp's laatste band', in 't Stuc.<br />
ZONDAG<br />
J 1.00 u KONCERT Oratoriën Classics: Bart Ouartier br<strong>en</strong>gt verass<strong>en</strong>de<br />
muziek op 'verass<strong>en</strong>de instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, in Oratoriënhof, Mechelsestr. 111,<br />
toeg. 150, org. CC Oratoriënhof.<br />
MAANDAG<br />
20.00 u FADO-AVOND met J. Ignacio <strong>en</strong> J. Do Carmo (gitaar), in Aud.<br />
Minnepoort, org. Europalia Portugal.<br />
20.00 u GESPREK met Manoël De Oliveira, in Vlaamse Leergang<strong>en</strong>, org. CC<br />
Leuv<strong>en</strong>.<br />
20.00 u LEZING over kronologie, door Chris Borgions, met e<strong>en</strong> overzicht van<br />
de verschill<strong>en</strong>de mogelijkhed<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong>de jaartelling, in Romaanse Poort<br />
(lokaal A 1.3), toeg. 75, org. Leuv<strong>en</strong>se Gids<strong>en</strong>bond.<br />
20.00 u TEATER 'Nodig e<strong>en</strong> kerstman ui!', door Echt Antwaarps Teater, in<br />
Stadsschouwburg, org. CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
Kringraad is op zoek naar<br />
volg<strong>en</strong>de kandi~t<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
de opvulling van vakante<br />
mandat<strong>en</strong>:<br />
o E<strong>en</strong> vrijgestelde, die zal<br />
werk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> halftijds bedi<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kontrakt.<br />
Hij ol zij<br />
beschikt over degelijke organisatorische<br />
<strong>en</strong> administratieve<br />
kapaciteit<strong>en</strong>, <strong>en</strong> is<br />
op de hoogte van de werking<br />
van de AV <strong>en</strong> van<br />
Kringraads verteg<strong>en</strong>woordiging<br />
in de beleidsorgan<strong>en</strong><br />
van de KU Leuv<strong>en</strong>. Hijlzij<br />
zal instaan <strong>voor</strong> de dagelijkse<br />
werking, administratie<br />
<strong>en</strong> begeleiding van de AV,<br />
<strong>en</strong> verzorgt studiewerk aangaande<br />
universitaire problematiek<strong>en</strong><br />
in het algeme<strong>en</strong><br />
eh onderwijs in het bijzonder.<br />
Verder onderhoudt hijl<br />
zij kontakt<strong>en</strong> met kringverteg<strong>en</strong>woordigers<br />
<strong>en</strong> ander<strong>en</strong><br />
in de verschill<strong>en</strong>de fakulteitskring<strong>en</strong>.<br />
o 2 verteg<strong>en</strong>woordigers<br />
<strong>voor</strong> de Raad <strong>voor</strong> Internationale<br />
Relaties (RIR). Deze<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ook lid van<br />
de Erasmuskoördinator<strong>en</strong>kommissie.<br />
Interesse <strong>voor</strong><br />
de Leuv<strong>en</strong>se <strong>en</strong> Europese<br />
onderwijsproblematiek is<br />
vereist.<br />
Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan de<br />
KU Leuv<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> solliciter<strong>en</strong><br />
indi<strong>en</strong> ze voldo<strong>en</strong> aan<br />
volg<strong>en</strong>de <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong>: in<br />
de loop van dit of vorig akademiejaar<br />
in minst<strong>en</strong>s één<br />
zittijd geslaagd zijn, <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
gedeg<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis hebb<strong>en</strong> van<br />
Pok, fakulteitsraad, onderwijswerkgroep<br />
van je kring,<br />
presidium of .Kring raad.<br />
De verkoz<strong>en</strong><strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
bereid zijn,om de tweewekelijkse<br />
AV's te volg<strong>en</strong> met<br />
zin <strong>voor</strong> initiatief, <strong>en</strong> om zich<br />
in te zett<strong>en</strong> in werkgroep<strong>en</strong>.<br />
Z& bereid<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> de vergadering<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>. Wekelijks<br />
kom<strong>en</strong> ze sam<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> burovergadering.<br />
Ze stell<strong>en</strong><br />
ook nota's <strong>en</strong> verslag<strong>en</strong> op,<br />
bestemd <strong>voor</strong> de raad. De<br />
verteg<strong>en</strong>woordigers <strong>voor</strong> de<br />
RIR verdedig<strong>en</strong> steeds het<br />
standpunt van Kringraad<br />
naar de raad waarin ze zitting<br />
hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
hiervan (schriftelijk) verslag<br />
uit op de A'J.<br />
De verkiezing<strong>en</strong> vind<strong>en</strong><br />
plaats op de AV op vrijdag<br />
06/12 om 19.00 u in de verqaderzaal<br />
van het Pauskollege.<br />
Kandidatur<strong>en</strong> met motivatie<br />
<strong>en</strong> CV moet<strong>en</strong> t<strong>en</strong><br />
laatste op 5/11 om 17.00 u<br />
op het sekretariaat van<br />
Kringraad z~n, '5 Meiersstraat<br />
5. Kandidat<strong>en</strong> zijn '<br />
aanwezig op hogervermelde<br />
AV.<br />
21.00 u MILIEURAAD Stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> will<strong>en</strong> de milieuproblem<strong>en</strong> bestuder<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
aanpakk<strong>en</strong>, in 't Stuc.<br />
22.30 u FILM 'B<strong>en</strong>ilde ou Virgem-mae' (1975), e<strong>en</strong> film van M. De Qliveira, in<br />
Vlaamse Leergang<strong>en</strong>, Bo_ekhandelstr. 9, org. CC Leuv<strong>en</strong>.<br />
EKONOMIKA l!l 3/12 om 12.45 u: Lunchcauserie met<br />
Hugo De Ridder, in Tijt. [!J. 3/12 om 20.00 u: OndetWijsvergadering, in<br />
Eko-bar. l!l Sf12 om 21.30 u: Smartlapp<strong>en</strong>festival met Phil Kevin,<br />
Jsabelle A, WeRdy-Van Want<strong>en</strong> <strong>en</strong> Luk Ste<strong>en</strong>o (doorlop<strong>en</strong>d busdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong><br />
aan Dulci. Stadhuis <strong>en</strong> Erasmusl. 1n StadsfeestzaaJ Aarschot. t09g.<br />
200-300.<br />
GEOLOGISCHE KRING l!l 9112 om 20.30 u:<br />
Sinterklaaskanlu"S,in Ambiorix.<br />
HISTORJA 00 5/12 om ~2;OO u: Sinterklaas-UI. in zaal<br />
Álbatrosl!l6/12~D~Sinlkoml --<br />
KATECHETIKA I!J 2/12: I
Palestijnse jonger<strong>en</strong> uit de bezette gebied<strong>en</strong><br />
"We begrijp<strong>en</strong> de Israëli's<br />
eig<strong>en</strong>lijk niet goed"<br />
e op<strong>en</strong>ingsceremonie van de vredeskonfer<strong>en</strong>tie over bet Midd<strong>en</strong>-Oost<strong>en</strong> in<br />
adrid is <strong>voor</strong>bij. Het kwam er net niet tot e<strong>en</strong> breuk. De mann<strong>en</strong> van de<br />
grote politiek bebb<strong>en</strong> allemaal bun zegje kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de kamera's, in<br />
teg<strong>en</strong>stelling tot de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie. Die wordt al jar<strong>en</strong> door de<br />
meeste waarnemers wel als politieke woordvoerder van de Palestijn<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>d, maar<br />
ze slaagt er niet in op bet politieke vlak als volwaà.rdige gesprekspartner aanvaard te<br />
word<strong>en</strong>. <strong>Veto</strong> ging prat<strong>en</strong> met Palestijnse jonger<strong>en</strong> uit de bezette gebied<strong>en</strong> (twee van<br />
de Westelijke Jordaanoever, één van de Golanhoogte). Dat de vredeskonfer<strong>en</strong>tie in<br />
haar huidige vorm vrede zou kunn<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>, gelov<strong>en</strong> ze niet echt<br />
Hassan: «Voor ons is vrede zeer belangrijk,<br />
aangezi<strong>en</strong> wij al sinds 1948 - to<strong>en</strong> Israëli's<br />
begonn<strong>en</strong> met het verdrijv<strong>en</strong> van de plaatselijke<br />
(Palestijnse) bevolking uit hun dorp<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
veel groter stuk land innam<strong>en</strong> dan h<strong>en</strong> door de<br />
Ver<strong>en</strong>igde Naties was toegek<strong>en</strong>d - in oorlogsomstandighed<strong>en</strong><br />
lev<strong>en</strong>. Maar deze vredeskonfer<strong>en</strong>tie<br />
is haar naam niet waard. De Israëlische<br />
premier Shamir heeft net zolang gediskussieerd<br />
tot hij zijn 'vredeskonfer<strong>en</strong>tie' kreeg zoals hij die<br />
wou. De houding van de Israëli's met betrekking<br />
tot de delegatie van de Palestijn<strong>en</strong>, is<br />
hiervan e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>beeld. De PLO noch de<br />
Palestijn<strong>en</strong> van Oost-Jeruzalem of uit de<br />
diaspora mog<strong>en</strong> deelnem<strong>en</strong>. Shamir erk<strong>en</strong>tdeze<br />
laatst<strong>en</strong> zelfs niet als Palestijn<strong>en</strong>. We mog<strong>en</strong> ook<br />
niet als aparte delegatie naar de konfer<strong>en</strong>tie. Àet<br />
gaat om e<strong>en</strong> gem<strong>en</strong>gde Palestijns-Jordaanse<br />
delegatie.»<br />
Resoluties<br />
Manal: «Eig<strong>en</strong>lijk zijn de Palestijn<strong>en</strong> niet echt<br />
op de konfer<strong>en</strong>tie aanwezig. Het is e<strong>en</strong> Jordaanse<br />
delegatie. De Palestijn<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> deze<br />
delegatie mog<strong>en</strong> niet e<strong>en</strong>s sprek<strong>en</strong>. Wanneer ze<br />
iets will<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> ze het eerst aan de<br />
Jordaniërs vertell<strong>en</strong>, die dan het woord voer<strong>en</strong>»<br />
Hassan: «Verder eist<strong>en</strong> de Israëli's dat de<br />
Sovjet-Unie eerst volledige diplomatieke betrekking<strong>en</strong><br />
met hun land zou aanknop<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>aleer ze als ko-sponsor van de konfer<strong>en</strong>tie<br />
mocht optred<strong>en</strong>. Maar bov<strong>en</strong>al erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> de<br />
Israëli's het principe van landruil <strong>voor</strong> vrede<br />
niet. Zij weiger<strong>en</strong> te sprek<strong>en</strong> over terugtrekking<br />
uit de bezette gebied<strong>en</strong>. Integ<strong>en</strong>deel, ook tijd<strong>en</strong>s<br />
de vredeskonfer<strong>en</strong>tie blijv<strong>en</strong> ze doorgaan met<br />
het bouw<strong>en</strong> van nieuwe nederzetting<strong>en</strong> in de<br />
bezette gebied<strong>en</strong> - al zegg<strong>en</strong> ze dat het alle<strong>en</strong><br />
maar gaat om het uitbreid<strong>en</strong> van bestaande<br />
nederzetting<strong>en</strong> - <strong>en</strong> bombarder<strong>en</strong> ze ~uid-Libanon.»<br />
«Israël heeft ook steeds bij de Ver<strong>en</strong>igde<br />
Stat<strong>en</strong> aangedrong<strong>en</strong> om ge<strong>en</strong> parallel vredesproces<br />
via de Veiligheidsraad van de Ver<strong>en</strong>igde<br />
Naties op gang te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Ook de VN mog<strong>en</strong><br />
alle<strong>en</strong> als waarnemer aanwezig zijn. Israël<br />
weigert zelfs <strong>en</strong>ige beslissingsbevoegdheid aan<br />
de konfer<strong>en</strong>tie toe te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Kortom, als het<br />
resultaat niet naar hun w<strong>en</strong>s is, legg<strong>en</strong> ze het<br />
gewoon naast zich neer. Dit is ge<strong>en</strong> vredeskonfer<strong>en</strong>tie<br />
in de echte zin van het woord»<br />
<strong>Veto</strong>: Wat <strong>voor</strong> konfer<strong>en</strong>tie will<strong>en</strong>jullie eig<strong>en</strong>lijk<br />
wél?M<strong>en</strong> kan toch niet verwacht<strong>en</strong> dat alle<br />
eis<strong>en</strong> !!ande Palestijn<strong>en</strong> al ingewilligd zijn <strong>voor</strong><br />
m<strong>en</strong> met de gesprekk<strong>en</strong> begint.<br />
Hassan: «Nee, maar er moet wel aan e<strong>en</strong> aantal<br />
<strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> word<strong>en</strong> voldaan <strong>voor</strong> m<strong>en</strong> echt<br />
aan e<strong>en</strong> vredesproces kan beginn<strong>en</strong>. Ik d<strong>en</strong>k<br />
hierbij konkreet aan het uitvoer<strong>en</strong> van alle<br />
VN-iesoluties. Pas dan kunn<strong>en</strong> we aan tafel<br />
gaae zitt<strong>en</strong> <strong>en</strong> over konkrete zak<strong>en</strong> prat<strong>en</strong>. Dit<br />
betek<strong>en</strong>t dat Israël zich eerst uit de bezette<br />
gebied<strong>en</strong> moet terugtrekk<strong>en</strong>, zoals in de befaamde<br />
resolutie 242 staat,»<br />
Man~l: «Met die resolutie is er overig<strong>en</strong>s iets<br />
heel raars aan de hand. In de Engelse vertaling<br />
staat er 'terugtrekking uit bezette gebied<strong>en</strong>',<br />
terwijl er in alle andere vertaling<strong>en</strong> sprake is van<br />
'de bezette gebied<strong>en</strong>'. Daarop speelt de Israëlische<br />
regering nu handig in. De Israëli's hebb<strong>en</strong><br />
(Foto Wim Glorieux)<br />
zich immers na de Camp-Davidakkoord<strong>en</strong>, die<br />
onder premier Begin met de Egyptische regering<br />
van presid<strong>en</strong>t Saddat werd<strong>en</strong> geslot<strong>en</strong>, uit<br />
de Sinaï-woestijn teruggetrokk<strong>en</strong>. Zij bewer<strong>en</strong><br />
nu dat resolutie 242 al is uitgevoerd. Daarom<br />
legg<strong>en</strong> we er de nadruk op dat alle resoluties<br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgevoerd. Voor ons is resolutie<br />
194 veel belangrijker. Deze resolutie stipuleert<br />
dat alle Palestijn<strong>en</strong> in de diaspora het recht<br />
hebb<strong>en</strong> om naar hun land terug te ker<strong>en</strong>. Ook<br />
resolutie 425 over de terugtrekking uit Zuid-<br />
Libanon is zeer belangrijk»<br />
<strong>Veto</strong>: Jullie zijn het blijkbaar niet e<strong>en</strong>s met de<br />
beslissing van de PLO om ondanks alle<br />
bezwar<strong>en</strong> toch deel te nem<strong>en</strong> aan de konfer<strong>en</strong>tie<br />
<strong>en</strong> in te gaan op de <strong>voor</strong>afgaandelijke eis<strong>en</strong> van<br />
Israël?<br />
Manal: «Daartoe moet m<strong>en</strong> de <strong>voor</strong>geschied<strong>en</strong>is<br />
van die beslissing k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Op het einde van<br />
september vond er e<strong>en</strong> vergadering plaats van<br />
de Palestijnse Nationale Raad, het wetgev<strong>en</strong>d<br />
orgaan van Palestina, dat zich in ballingschap<br />
bevindt, Daar werd beslist dat alle<strong>en</strong> de PLO de<br />
Palestijn<strong>en</strong> kan verteg<strong>en</strong>woordig<strong>en</strong>, dat Jeruzalem<br />
op de ag<strong>en</strong>da van de vredeskonfer<strong>en</strong>tie<br />
moest staan <strong>en</strong> dat Jeruzalem de hoofdstad van<br />
de Palestijnse staat moet word<strong>en</strong>. Verder werd<br />
tijd<strong>en</strong>s die vergadering beslot<strong>en</strong> dat er ge<strong>en</strong><br />
vredeskonfer<strong>en</strong>tie kon plaatshebb<strong>en</strong> <strong>voor</strong>aleer<br />
het nederzetting<strong>en</strong>beleid - inklusief de uitbreiding<br />
van bestaande nederzetting<strong>en</strong> - wordt<br />
gestopt. Ook het uitvoer<strong>en</strong> van de VNresoluties<br />
wordt als preliminaire <strong>voor</strong>waarde<br />
<strong>voor</strong> elk vredesgesprek aanzi<strong>en</strong>»<br />
«Maar het uitvoer<strong>en</strong>d komitee van de raad,<br />
onder leiding van Yasser Arafat, legde deze<br />
beslissing<strong>en</strong> naast zich neer. Dit ging uiteindelijk<br />
zover dat m<strong>en</strong> de lijst van nam<strong>en</strong> van<br />
deelnemers aan de VS <strong>en</strong> Israël doorgaf <strong>en</strong> tot<br />
driemaal toe wijzigde omdat Israël niet akkoord<br />
ging.»<br />
Bezet<br />
<strong>Veto</strong>: Toch blijk<strong>en</strong> de Palestijnse deelnemers<br />
aan de konfer<strong>en</strong>tie niet onpopulair te zijn. To<strong>en</strong><br />
Hanan Ashrawi <strong>en</strong> Feisal Hoesseini naar de<br />
bezette gebied<strong>en</strong> terugkeerd<strong>en</strong>, werd<strong>en</strong> ze er<br />
bij<strong>voor</strong>beeld door betog<strong>en</strong>de Palestijn<strong>en</strong> <strong>en</strong>toesiast<br />
toegejuicht:<br />
Manal: «Dat is e<strong>en</strong> verkeerd beeld. To<strong>en</strong> de<br />
delegatie vertrok, war<strong>en</strong> er heel wat betoging<strong>en</strong><br />
teg<strong>en</strong> haar deelname omdat dit in strijd was met<br />
de besluit<strong>en</strong> van de Nationale Raad. Overig<strong>en</strong>s<br />
behoord<strong>en</strong> de person<strong>en</strong> die u noemt eig<strong>en</strong>lijk'<br />
niet tot de delegatie: het war<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel waarnemers.<br />
'Hannah Àshrawi heeft ook nooit beweerd<br />
in naam van de Palestijn<strong>en</strong> te sprek<strong>en</strong>. Zij<br />
beschouwde zich als waarnemer die haar<br />
persoonlijke komm<strong>en</strong>taar op de gebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong><br />
gaf. Natuurlijk werd<strong>en</strong> deze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> toegejuicht<br />
to<strong>en</strong> ze terugkeerd<strong>en</strong>. Het zijn zeer populaire<br />
nationale figur<strong>en</strong> <strong>en</strong> wij will<strong>en</strong> - meer dan wie<br />
ook - vrede in de regio. Daarom juich<strong>en</strong> we die<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> toe»<br />
<strong>Veto</strong>: Levert de huidige vredeskonfer<strong>en</strong>tie dan<br />
werkelijk niets op?<br />
ManaI: «Reeds <strong>voor</strong> de konfer<strong>en</strong>tie begon,<br />
wist<strong>en</strong> we dat ze hoogst<strong>en</strong>s kon leid<strong>en</strong> tot<br />
zog<strong>en</strong>aamde bestuurlijke autonomie. Dat wil<br />
zegg<strong>en</strong> dat we <strong>voor</strong> zuiver lokalè aangeleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />
- onder de Israëlische nationale wetgeving<br />
- 'eig<strong>en</strong> "bestuurlijke organ<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong><br />
krijg<strong>en</strong>. Maar rond al de Palestijnse sted<strong>en</strong> met<br />
zog<strong>en</strong>aamd zelfbestuur zou dan e<strong>en</strong> militaire<br />
zone gekreëerd word<strong>en</strong>, zoals nu, met kontrolepost<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> fouillering<strong>en</strong>. Na drie jaar zou er dan<br />
·over de toekornst gepraat word<strong>en</strong>. Wat er dan<br />
uit de bus zal kom<strong>en</strong> - e<strong>en</strong> federatie met<br />
Jordanië of met e<strong>en</strong> andere Arabische staat of<br />
toch e<strong>en</strong> onafhankelijke staat - wet<strong>en</strong> we nu<br />
nog niet.»<br />
«Alles blijft dus mogelijk <strong>en</strong> in dit kader moet<br />
m<strong>en</strong> ook de strategie van Israël om bilaterale<br />
gesprekk<strong>en</strong> te voer<strong>en</strong> in plaats van e<strong>en</strong> echte<br />
gezam<strong>en</strong>lijke konfer<strong>en</strong>tie te houd<strong>en</strong>, begrijp<strong>en</strong>.<br />
Daarmee pog<strong>en</strong> ze de Arabische solidariteit te<br />
brek<strong>en</strong>. Nu is er bij<strong>voor</strong>beeld e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke<br />
handelsboykot teg<strong>en</strong> Israël. Zoals destijds met<br />
Egypte will<strong>en</strong> ze nu van elk land afzonderlijk de<br />
erk<strong>en</strong>ning van Israël afdwing<strong>en</strong>. Dit impliceert<br />
normale ekonomische <strong>en</strong> politieke betrekking<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al e<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>ning van Israëls huidige<br />
gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>. Wanneer de kruciale bespreking<strong>en</strong><br />
over de Palestijnse kwestie weer opgerakeld<br />
word<strong>en</strong>, zal er ge<strong>en</strong> solidariteit <strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke<br />
druk meer zijn vanwege de Arabische land<strong>en</strong>.<br />
Het Palestijnse probleem zal <strong>voor</strong> h<strong>en</strong> zelfs niet<br />
meer bestaan»<br />
<strong>Veto</strong>: Hoe will<strong>en</strong> jullie dan vrede in hf!t<br />
Midd<strong>en</strong>-Oost<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong>, als de vredeskonfer<strong>en</strong>tie<br />
daarin niet zal slag<strong>en</strong>?<br />
Firas: «We zijn de Intifada niet begonn<strong>en</strong> om<br />
bestuurlijke autonomie af te dwing<strong>en</strong>. Reeds<br />
2500 moeders verlor<strong>en</strong> hun kind, er viel<strong>en</strong> meer<br />
dan honderdduiz<strong>en</strong>d gewond<strong>en</strong>. Alle gevang<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> de mooiste jar<strong>en</strong> v.,an hun lev<strong>en</strong><br />
opgegev<strong>en</strong>, niet om bestuurlijke autonomie te<br />
verkrijg<strong>en</strong>, maar <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> onafhankelijke Palestijnse<br />
staat.»<br />
Maansikkel<br />
Hassan: «Daaronder verstaan we de Westbank<br />
<strong>en</strong> de Gazastrook, e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> regering <strong>en</strong> veilige<br />
gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>. Israël is niet het <strong>en</strong>ige land in de regio<br />
dat veilige gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> .nodig heeft. We erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
wel het recht van delsraëli's om te won<strong>en</strong> in het<br />
land dat ze in 1948 hebb<strong>en</strong> bezet, maar ze<br />
moet<strong>en</strong> ook onze recht<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> onafhankelijke<br />
staat erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. We begrijp<strong>en</strong> de Israëli's<br />
eig<strong>en</strong>lijk niet goed: zij hebb<strong>en</strong> zelf zoveel<br />
geled<strong>en</strong> in de Tweede Wereldoorlog <strong>en</strong> nu<br />
erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> ze ons recht op ze.fbeschikking niet<br />
e<strong>en</strong>s»<br />
Firas: «Meer dan wie r.ok will<strong>en</strong> wij vrede<br />
omdat ons volk al 43 jaar in oorlogsomstandighed<strong>en</strong><br />
leeft. Het zijn trouw<strong>en</strong>s <strong>voor</strong>al de<br />
Palestijn<strong>en</strong> die van de bezetting te lijd<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong>. Ik b<strong>en</strong> zelf nog maar net vijfti<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
werd al driemaal opgepakt. De eerste keer was<br />
ik nog ge<strong>en</strong> derti<strong>en</strong> jaar. Ze beschuldigd<strong>en</strong> mij<br />
ervan e<strong>en</strong> brandbom <strong>en</strong> e<strong>en</strong> masker te bezitt<strong>en</strong>.<br />
To<strong>en</strong> ze mij arresteerd<strong>en</strong>, sleurd<strong>en</strong> ze me in e<strong>en</strong><br />
jeep <strong>en</strong> voerd<strong>en</strong> mij naar e<strong>en</strong> Israëlische<br />
nederzetting waar de kolonist<strong>en</strong> me mocht<strong>en</strong><br />
slaan. Daarna voerd<strong>en</strong> ze '!TIe weg <strong>voor</strong><br />
ondervraging. Ik moest toegev<strong>en</strong>, maar ik zei<br />
gewoon dat ik e<strong>en</strong> pakje koffie was gaan hal<strong>en</strong>.<br />
Ze trokk<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zak met uitwerpsel<strong>en</strong> over mijn<br />
hoofd <strong>en</strong> bond<strong>en</strong> mij op e<strong>en</strong> stoel. Weer werd ik<br />
geslag<strong>en</strong>. To<strong>en</strong> haald<strong>en</strong> ze mijn tante erbij <strong>en</strong><br />
slot<strong>en</strong> haar op bij drughandelaars. Indi<strong>en</strong> ik niet<br />
bek<strong>en</strong>de, zoud<strong>en</strong> ze haar verkracht<strong>en</strong>. Maar<br />
mijn tante zei dat ik moest volhoud<strong>en</strong>. Uiteindelijk<br />
werd ik neg<strong>en</strong> dag<strong>en</strong> vastgehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
regelmatig geslag<strong>en</strong>, maar op mijn proces werd<br />
ik vrijgesprok<strong>en</strong>. Niet omdat ze ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel<br />
bewijs teg<strong>en</strong> mij hadd<strong>en</strong>, maar omdat ik nog zo<br />
jong was. De laatste keer dat ze mij opgepakt<br />
hebb<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong> ze niet meer geslag<strong>en</strong>. To<strong>en</strong><br />
was het veel meer psychologisch. Het gebeurde<br />
op- het mom<strong>en</strong>t van de aanvall<strong>en</strong> op de kamp<strong>en</strong><br />
van Shaba <strong>en</strong> Chatila in Libanon. "Kijk e<strong>en</strong>s<br />
wat <strong>voor</strong> terrorist<strong>en</strong> jullie, Arabier<strong>en</strong>, zijn.<br />
Vecht jij daar<strong>voor</strong>?", zeid<strong>en</strong> ze. Ze will<strong>en</strong> <strong>voor</strong>al<br />
'te wet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> wie je vri<strong>en</strong>de~ zijn om zo<br />
nieuwe m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op te pakk<strong>en</strong>.» •.<br />
Hassan: «Onze lev<strong>en</strong>somstandighed<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
steeds erger. Tijd<strong>en</strong>s de Golfoorlog mocht ge<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>kele Palestijn uit de bezette gebied<strong>en</strong> zijn huis<br />
verlat<strong>en</strong>, 48 dag<strong>en</strong> lang. K<strong>en</strong> jij erg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong><br />
gevang<strong>en</strong>is in de wereld waar 1,8 miljo<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vast -zitt<strong>en</strong>? Alle Palestijnse arbeiders<br />
werd<strong>en</strong> ontslag<strong>en</strong>. Nu moet<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> speciale<br />
toelating hebb<strong>en</strong> om buit<strong>en</strong> ons dorp te gaan<br />
werk<strong>en</strong>'. De Israëlische werkgever moet ons met<br />
speciale buss<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> hal<strong>en</strong>. Wanneer iemand<br />
op eig<strong>en</strong> houtje zijn werk probeert te bereik<strong>en</strong>,<br />
wordt hij opgepakt. De universiteit<strong>en</strong> zijn bijna<br />
. drie jaar geslot<strong>en</strong> geweest. Nu <strong>en</strong> dan gaan ze<br />
weer op<strong>en</strong>, maar dan komt het leger de jonger<strong>en</strong><br />
provocer<strong>en</strong> tot die st<strong>en</strong><strong>en</strong> werp<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan gaan<br />
de uniefs weer <strong>voor</strong> lange tijd dicht. De<br />
belangrijkste - de Bir Zeituniversiteit - is<br />
trouw<strong>en</strong>s nog steeds g~lot<strong>en</strong>.»<br />
«Wij prober<strong>en</strong> daar natuurlijk e<strong>en</strong> mouw<br />
aan te pass<strong>en</strong> door onze huiz<strong>en</strong> als leslokal<strong>en</strong> in<br />
te richt<strong>en</strong> wanneer de schol<strong>en</strong> dicht zijn.<br />
Lerar<strong>en</strong> <strong>en</strong> professor<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> daar les gev<strong>en</strong>,<br />
Het is alsof de Israëli's van ons e<strong>en</strong> lui <strong>en</strong> dom<br />
volk will<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>. Daar verzett<strong>en</strong> we ons<br />
teg<strong>en</strong>. Wij will<strong>en</strong> gewoon als volk erk<strong>en</strong>d<br />
word<strong>en</strong> door de internationale geme<strong>en</strong>schap.<br />
Tot dan zull<strong>en</strong> we doorgaan met onze Intifada.»<br />
FILMREEKS<br />
Bart Capéau<br />
Het vervolg van onze filmreeks wordt<br />
ev<strong>en</strong> uitgesteld. De volg<strong>en</strong>de twee<br />
wek<strong>en</strong> krijgt u del<strong>en</strong> 3 (Supercity) <strong>en</strong><br />
4~(programmatiebeleid) op deze pagina<br />
te lez<strong>en</strong>.