Copyright © 1999 COREL CORPORATION en COREL ... - SchoolBox

Copyright © 1999 COREL CORPORATION en COREL CORPORATION LIMITED. Alle rechten voorbehouden.
CorelDRAW® 9 Gebruikershandleiding
De inhoud van deze handleiding en de bijbehorende CorelDRAW-software zijn het eigendom van
Corel Coproration en Corel Coproration Limited en hun respectievelijke licentiegevers, en zijn werken waarop
copyright rust. Elke vorm van vermenigvuldiging, hetzij volledig of gedeeltelijk, is ten strengste verboden.
Voor de complete copyrightinformatie verwijzen wij u naar de sectie Info in het menu Help van de software.
Software-dankbetuiging
Dit boek is ontworpen en gemaakt met de prijswinnende grafische software van Corel®.
WordPerfect® en Corel Ventura zijn gebruikt voor de productie van dit boek en de illustraties zijn gemaakt
met CorelDRAW® en Corel PHOTO-PAINT®.
Dankbetuiging afbeelding Aarde: National Aeronautic and Space Administration (NASA).
922039

Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Welkom bij CorelDRAW® . . . . . . . . . . . . . 3
Help gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Concepten in CorelDRAW . . . . . . . . . . . . . . . 6
Het werkgebied verkennen . . . . . . . . . . . . . . . 8
Service en ondersteuning van Corel . . . . . . . . . . . . . 15
Voordat u contact opneemt met Corel Technical Support . . . . . . . . . . 16
Technische ondersteuning per telefoon . . . . . . . . . . . . . 16
Andere ondersteuning voor CorelDRAW . . . . . . . . . . . . . 17
Klantenservice . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Hoofdstuk 2 Aan de slag . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Tekeningen maken en openen . . . . . . . . . . . . . . 24
Tekeningen opslaan en sluiten . . . . . . . . . . . . . . 26
Bestanden archiveren . . . . . . . . . . . . . . . 33
Reservekopieën maken . . . . . . . . . . . . . . . 36
De tekenpagina instellen . . . . . . . . . . . . . . . 37
Consistente instellingen voor nieuwe documenten gebruiken . . . . . . . 52
Het Schetsboek gebruiken. . . . . . . . . . . . . . . 53
Bladeren door bestanden, clipart en foto’s met behulp van het Schetsboek . . . . . . . 54
Bladeren door voorkeuzevullingen en omtrekken met het Schetsboek . . . . . . . . 55
Met het Schetsboek door FTP-locaties bladeren . . . . . . . . . . . 57
Linialen, raster en hulplijnen gebruiken . . . . . . . . . . . . 61
Linialen en raster gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . 61
Werken met hulplijnen . . . . . . . . . . . . . . . 68
Uw werk weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Zoomen en meerollen . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Weergavebeheer gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . 82
De weergavekwaliteit instellen . . . . . . . . . . . . . . 85
Schermgroot afdrukvoorbeeld gebruiken. . . . . . . . . . . . . 87
Computer- en documentinformatie weergeven . . . . . . . . . . 88
Waarschuwingsberichten weergeven . . . . . . . . . . . . 90
Inhoudsopgave i

Hoofdstuk 3 Voorwerpen tekenen en vormgeven . . . . . . . . . . . 93
Basisvoorwerpen tekenen . . . . . . . . . . . . . . . 93
Voorwerpen selecteren . . . . . . . . . . . . . . . 97
Voorwerpen verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 104
Basisvoorwerpen vormgeven . . . . . . . . . . . . . . 107
Lijnen en krommen tekenen . . . . . . . . . . . . . . 114
Tekenen met het Artistieke media-gereedschap . . . . . . . . . . 118
Lijnen, krommen en krommevoorwerpen vormgeven . . . . . . . . . 129
Afmetings-, verbindings- en schemalijnen tekenen . . . . . . . . . 139
Afmetingslijnen tekenen . . . . . . . . . . . . . . . 141
Verbindingslijnen en schemalijnen tekenen . . . . . . . . . . . . 147
Gereedschapsvoorkeuren instellen . . . . . . . . . . . . . 151
Hoofdstuk 4 Werken met stijlen en sjablonen . . . . . . . . . . . 159
Werken met stijlen . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Werken met afbeeldings- en tekststijlen . . . . . . . . . . . . 161
Werken met kleurstijlen . . . . . . . . . . . . . . . 169
Werken met sjablonen . . . . . . . . . . . . . . . 177
Hoofdstuk 5 Voorwerpen organiseren . . . . . . . . . . . . . 185
Wijzigingen ongedaan maken en opnieuw uitvoeren . . . . . . . . . 185
Voorwerpen schikken . . . . . . . . . . . . . . . 189
Zoeken en vervangen . . . . . . . . . . . . . . . 194
Volgorde van voorwerpen wijzigen. . . . . . . . . . . . . 197
Voorwerpen uitlijnen en distribueren . . . . . . . . . . . . 199
Voorwerpen groeperen en degroeperen . . . . . . . . . . . . 203
Voorwerpen combineren en breken . . . . . . . . . . . . 205
Voorwerpen vergrendelen en ontgrendelen . . . . . . . . . . . 207
Voorwerpbeheer gebruiken . . . . . . . . . . . . . . 208
Voorwerpbeheer openen en instellen . . . . . . . . . . . . . 209
Voorwerpen bewerken in Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . . 211
Lagen gebruiken om een tekening te organiseren . . . . . . . . . . . 216
Laageigenschappen instellen . . . . . . . . . . . . . . 220
ii Inhoudsopgave

Voorwerpdatabase maken . . . . . . . . . . . . . . 226
De voorwerpdatabase opzetten . . . . . . . . . . . . . . 227
Voorwerpgegevens toekennen en bewerken . . . . . . . . . . . . 230
Voorwerpgegevenssamenvatting bekijken, bewerken en opmaken . . . . . . . . 231
Hoofdstuk 6 Voorwerpen vullen en een omtrek geven . . . . . . . . . 237
Voorwerpen vullen . . . . . . . . . . . . . . . . 238
Werken met basisvullingen. . . . . . . . . . . . . . . 238
Werken met verlooptintvullingen . . . . . . . . . . . . . . 241
Verlooptintvullingen aanpassen . . . . . . . . . . . . . . 246
Werken met PostScript-vullingen. . . . . . . . . . . . . . 254
Werken met patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . 256
Werken met structuurvullingen . . . . . . . . . . . . . . 262
Patroon- of structuurvullingen aanpassen . . . . . . . . . . . . 265
Voorwerpen met maasvullingen maken . . . . . . . . . . . . . 272
Voorwerpen een omtrek geven . . . . . . . . . . . . . 279
Werken met omtrekken . . . . . . . . . . . . . . . 279
Lijnuiteinden toepassen en bewerken . . . . . . . . . . . . . 288
Hoofdstuk 7 Voorwerpen transformeren . . . . . . . . . . . . . 295
De transformatiegereedschappen vinden en gebruiken . . . . . . . . 296
Transformaties ongedaan maken . . . . . . . . . . . . . 299
Transformaties op duplicaten toepassen . . . . . . . . . . . 300
Delen van voorwerpen splitsen en wissen . . . . . . . . . . . 302
Voorwerpen positioneren en verplaatsen . . . . . . . . . . . 306
Voorwerpformaat wijzigen en rekken . . . . . . . . . . . . 310
Voorwerpen vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . . . . 314
Voorwerpen roteren. . . . . . . . . . . . . . . . 318
Voorwerpen schuintrekken . . . . . . . . . . . . . . 324
Voorwerpen spiegelen . . . . . . . . . . . . . . . 328
Voorwerpen lassen, uitknippen en doorsnijden . . . . . . . . . . 331
Hoofdstuk 8 Werken met kleur . . . . . . . . . . . . . . . 341
Kleuren kiezen. . . . . . . . . . . . . . . . . 345
Met meerdere kleurenpaletten op het scherm werken . . . . . . . . . 357
Kleurenpaletten aanpassen . . . . . . . . . . . . . . 361
Kleuren exact reproduceren . . . . . . . . . . . . . . 365
Inhoudsopgave iii

Hoofdstuk 9 Werken met tekst . . . . . . . . . . . . . . . 377
Tekst toevoegen, converteren en selecteren . . . . . . . . . . . 378
Afbeeldingen, symbolen en speciale tekens toevoegen . . . . . . . . . 383
Tekst bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 388
Tekst opmaken. . . . . . . . . . . . . . . . . 392
Tekeneigenschappen toepassen . . . . . . . . . . . . . . 392
Tekstspatiëring instellen . . . . . . . . . . . . . . . 398
Tekens verschuiven of roteren . . . . . . . . . . . . . . 405
Alineatekst opmaken . . . . . . . . . . . . . . . 407
Kolommen aan Alineatekstkaders toevoegen . . . . . . . . . . . . 407
Alinea-uitlijning aanpassen. . . . . . . . . . . . . . . 410
Initialen toepassen op alinea’s . . . . . . . . . . . . . . 411
Tabs voor alinea’s gebruiken . . . . . . . . . . . . . . 413
Alinea-inspringing instellen. . . . . . . . . . . . . . . 416
Bullets aan alinea’s toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 417
Woordafbreking . . . . . . . . . . . . . . . . 419
Werken met Alineatekstkaders . . . . . . . . . . . . . 422
Alineatekstkaders koppelen. . . . . . . . . . . . . . . 432
Tekst op een tracé plaatsen . . . . . . . . . . . . . . 438
De schrijfwijzer gebruiken . . . . . . . . . . . . . . 444
De automatische spellingcontrole gebruiken . . . . . . . . . . . . 445
Werken met de spellingcontrole . . . . . . . . . . . . . . 447
Werken met Grammatik . . . . . . . . . . . . . . . 451
Werken met gebruikerswoordenlijsten . . . . . . . . . . . . . 462
Autocorrectie gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . 466
Synoniemen gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . 467
Statistieken raadplegen . . . . . . . . . . . . . . . 469
Niet-beschikbare lettertypen vervangen . . . . . . . . . . . 470
Voorkeuren instellen . . . . . . . . . . . . . . . 473
Hoofdstuk 10 Speciale effecten maken . . . . . . . . . . . . . 481
iv Inhoudsopgave
Voorwerpen overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 482
Overvloeien maken . . . . . . . . . . . . . . . . 482
De tussenvoorwerpen van een overvloei wijzigen . . . . . . . . . . . 486
Overvloeien bewerken . . . . . . . . . . . . . . . 492

Voorwerpen vervormen . . . . . . . . . . . . . . . 497
Trek- en duwvervormingen maken . . . . . . . . . . . . . 498
Rimpelvervormingen maken . . . . . . . . . . . . . . 501
Rimpelvervormingen bewerken . . . . . . . . . . . . . . 504
Ombuigingsvervormingen maken. . . . . . . . . . . . . . 506
Vervormingen wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 509
Werken met contouren . . . . . . . . . . . . . . . 511
Contouren maken . . . . . . . . . . . . . . . . 511
Contouren bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 514
Een voorwerp 3D maken . . . . . . . . . . . . . . 520
Vector-3D-effecten maken . . . . . . . . . . . . . . . 520
Vector-3D-effecten bewerken . . . . . . . . . . . . . . 524
Vector-3D-effecten vullen . . . . . . . . . . . . . . . 532
Vector-3D-effecten belichten . . . . . . . . . . . . . . 536
Bitmap-3D-effecten maken. . . . . . . . . . . . . . . 538
Bitmap-3D-effecten bewerken . . . . . . . . . . . . . . 540
Bitmap-3D-effecten vullen . . . . . . . . . . . . . . . 543
Bitmap-3D-effecten belichten . . . . . . . . . . . . . . 543
Werken met schaduwen . . . . . . . . . . . . . . . 546
Schaduwen maken . . . . . . . . . . . . . . . . 546
Schaduwen bewerken. . . . . . . . . . . . . . . . 549
Werken met uniforme transparanties . . . . . . . . . . . . 554
Transparanties maken . . . . . . . . . . . . . . . 555
Transparanties bewerken . . . . . . . . . . . . . . . 560
Omtrekovervloei op voorwerpen toepassen . . . . . . . . . . . 564
Voorwerpen met een omtrekovervloei maken. . . . . . . . . . . . 564
Voorwerpen met een omtrekovervloei bewerken . . . . . . . . . . . 568
Lenzen gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 571
Lenzen maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
Lenzen bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 583
Perspectief aan een voorwerp toevoegen . . . . . . . . . . . 585
Perspectief maken . . . . . . . . . . . . . . . . 586
Het perspectief van een voorwerp bewerken . . . . . . . . . . . . 589
Inhoudsopgave v

Werken met PowerClip . . . . . . . . . . . . . . . 590
Een PowerClip-voorwerp maken . . . . . . . . . . . . . . 590
Een PowerClip-voorwerp bewerken . . . . . . . . . . . . . 592
Hoofdstuk 11 Werken met bitmaps . . . . . . . . . . . . . . 599
Bitmaps bijsnijden . . . . . . . . . . . . . . . . 600
Werken met gekoppelde bitmaps . . . . . . . . . . . . . 602
Bitmaps overtrekken . . . . . . . . . . . . . . . 606
Bitmaps kleuren . . . . . . . . . . . . . . . . 610
Kleuren in afbeeldingen aanpassen . . . . . . . . . . . . 614
Een kopie van bitmaps veranderen en bitmaps bewerken . . . . . . . . 631
Bitmaps vergroten . . . . . . . . . . . . . . . . 633
Bitmaps converteren . . . . . . . . . . . . . . . 634
Vectoren naar bitmaps converteren . . . . . . . . . . . . . 635
Afbeeldingen naar de kleurmodus 256 kleuren converteren . . . . . . . . . 645
Speciale effecten op bitmaps toepassen . . . . . . . . . . . 653
Werken met bitmapeffecten . . . . . . . . . . . . . . 653
3D-effecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . . 655
Artistieke effecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . 663
Vervagingseffecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . 676
Kleurtransformatie-effecten toepassen . . . . . . . . . . . . . 684
Omtrekeffecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . 688
Creatieve effecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . 691
Vervormeffecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . . 706
Ruiseffecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . . 719
Scherpte-effecten toepassen . . . . . . . . . . . . . . 727
Plug-in-filters gebruiken. . . . . . . . . . . . . . . 731
Hoofdstuk 12 Documenten maken voor het World Wide Web . . . . . . . 737
HTML-tekst maken . . . . . . . . . . . . . . . . 737
Internet-voorwerpen invoegen . . . . . . . . . . . . . 739
Hyperlinks maken . . . . . . . . . . . . . . . . 742
Het document controleren op HTML-conflicten . . . . . . . . . . 749
Publiceren naar Internet. . . . . . . . . . . . . . . 751
Uw document naar Internet publiceren. . . . . . . . . . . . . 751
HTML-exportopties instellen . . . . . . . . . . . . . . 753
vi Inhoudsopgave

Hoofdstuk 13 Afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . . 759
Een afdruktaak instellen . . . . . . . . . . . . . . 759
Inslagschema’s gebruiken . . . . . . . . . . . . . . 769
Een afdruktaak vooraf bekijken, positioneren en de grootte instellen . . . . . 777
PostScript gebruiken om een afdruktaak te optimaliseren . . . . . . . . 783
Een afdruktaak nauwkeurig instellen . . . . . . . . . . . . 792
Samengevoegd afdrukken gebruiken . . . . . . . . . . . . 799
Afdrukken bij een professionele drukker . . . . . . . . . . . 802
Een afdruktaak voor een professionele drukker voorbereiden . . . . . . . . . 803
Werken met bitmaps en halftoonrasters . . . . . . . . . . . . 812
Kleurseparaties maken . . . . . . . . . . . . . . . 815
Kleurtrapping . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
Hoofdstuk 14 Importeren, exporteren en OLE . . . . . . . . . . . 829
Bestanden importeren en exporteren . . . . . . . . . . . . 829
Bestanden importeren en openen. . . . . . . . . . . . . . 831
Bestanden in niet-eigen bestandsformaten exporteren en opslaan . . . . . . . . 839
Werken met Kodak PhotoCD’s . . . . . . . . . . . . . 843
Werken met Encapsulated PostScript . . . . . . . . . . . . 845
Objecten koppelen en insluiten . . . . . . . . . . . . . 853
Koppelen (OLE) . . . . . . . . . . . . . . . . 856
Insluiten (OLE) . . . . . . . . . . . . . . . . 860
Hoofdstuk 15 Publiceren naar PDF . . . . . . . . . . . . . . 865
Een PDF-bestand publiceren . . . . . . . . . . . . . . 865
Taakbriefjes . . . . . . . . . . . . . . . . . 868
PDF-voorwerpen publiceren . . . . . . . . . . . . . . 870
Afbeeldingsopties instellen . . . . . . . . . . . . . . 875
PDF-documenten publiceren . . . . . . . . . . . . . . 879
Hoofdstuk 16 Corel-toepassingen aanpassen . . . . . . . . . . . . 885
Werkruimte-instellingen aanpassen . . . . . . . . . . . . 885
Sneltoetsen aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . 887
Menu’s aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 891
Een Kleurenpalet aanpassen . . . . . . . . . . . . . . 897
Werkbalken aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . 899
Inhoudsopgave vii

De Eigenschappenbalk aanpassen . . . . . . . . . . . . . 908
De statusbalk aanpassen . . . . . . . . . . . . . . 910
Filters aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 912
Bestandsverbindingen aanpassen . . . . . . . . . . . . . 914
Geluiden aanpassen. . . . . . . . . . . . . . . . 915
Hoofdstuk 17 Taken automatiseren . . . . . . . . . . . . . . 919
Scripts maken en uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . 919
Werken met Corel SCRIPT Editor . . . . . . . . . . . . . 920
Werken met Visual Basic for Applications . . . . . . . . . . . 928
viii Inhoudsopgave

WELKOM BIJ CORELDRAW® 1
CorelDRAW® is een krachtig, op vectoren gebaseerd programma dat het
makkelijk maakt om professionele illustraties te ontwerpen – van eenvoudige
logo’s tot ingewikkelde technische illustraties. In CorelDRAW vindt u het
gereedschap en de effecten waarmee u zo efficiënt mogelijk afbeeldingen van
superieure kwaliteit maakt. U kunt de illustraties ook laten afdrukken door
een servicebureau of het document op Internet publiceren.
Voordat u met CorelDRAW gaat werken, moet u bekend zijn met bepaalde
opties en begrippen. Als u met CorelDRAW werkt, kunt u verschillende
soorten Help-informatie oproepen. Bijvoorbeeld als u wilt weten wat het
verschil is tussen vectoren en bitmaps. Bovendien maakt u doelmatiger
gebruik van de toepassing als u bekend bent met de verschillende functies en
opties. Corel® kan u desgewenst ondersteuning bieden bij deze toepassing.
Corel Corporation
Corel Corporation wordt algemeen erkend als wereldleider op het gebied van
de ontwikkeling van op de PC gebaseerde software voor illustratieve en
zakelijke toepassingen. CorelDRAW is nu verkrijgbaar in meer dan 17 talen
en heeft meer dan 215 internationale prijzen van belangrijke tijdschriften
gewonnen.
Wij zijn er trots op om uitnemende software voor illustratieve, productieve
en zakelijke toepassingen te leveren door te vragen om uw inbreng. Wij
gebruiken dit commentaar en reageren snel op u, de gebruikers van
Corel-producten.
Voor meer informatie over Corel en onze producten kunt u onze website
raadplegen op http://www.corel.com.
Stuur ons gerust uw op- en aanmerkingen
Op- en aanmerkingen over de documentatie bij CorelDRAW kunt u per per
post of fax naar het onderstaande adres sturen. Tot onze spijt kunnen we u
niet altijd persoonlijk een antwoord sturen.
Documentation Manager
Corel Corporation Ltd.,
Europa House, Harcourt Street,
Dublin 2
Ierland
Fax: +353 1 4785964
Welkom bij CorelDRAW® 3

Help gebruiken
In CorelDRAW kunt u op verschillende manieren en wanneer u dat wilt hulp
opvragen. De meeste informatie vindt u in de on-line Help. Dit is een
elektronische versie van de CorelDRAW-handleiding, maar met een
minimum aan afbeeldingen. In de on-line Help kunt u informatie vinden door
te dubbelklikken op woorden, zinsdelen of pictogrammen die van een
speciale codering zijn voorzien. U kunt overal in CorelDRAW
context-gevoelige Help oproepen. U krijgt toegang tot deze Help vanuit
menu’s, dialoogvensters, koppelvensters, eigenschappenbalken en alle
andere werkbalken in CorelDRAW. Via Knopinfo krijgt u een beschrijving van
afzonderlijke onderdelen van CorelDRAW, terwijl u met de zelfstudie de
belangrijkste stappen leert uitvoeren voor de voltooiing van een aantal taken.
In het venster Hints verschijnt informatie over het gereedschap dat u
gebruikt, of over de taken of bewerkingen die u eventueel kunt uitvoeren.
On-line Help oproepen
In de on-line Help kunt u naar een overzicht of een procedurebeschrijving
gaan. Hiervoor kiest u een onderwerp uit de inhoudsopgave of de index. U
kunt ook naar een onderwerp zoeken door een of meer trefwoorden voor de
optie of taak op te geven waarover u informatie wilt.
Ga als volgt te werk om on-line Help op te roepen
1 Klik op Help, Help-onderwerpen.
2 Dubbelklik op een onderwerp.
Ga als volgt te werk om een Help-onderwerp op te roepen door
op trefwoord te zoeken
1 Klik op Help, Help-onderwerpen.
2 Klik op de tab Index.
3 Typ een woord in het zoekvak en klik op de knop Zoeken.
4 Kies een onderwerp uit de lijst en klik op de knop Weergeven.
4 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

On-line Help afdrukken
U kunt bepaalde Help-onderwerpen of volledige secties uit de Help
afdrukken.
Ga als volgt te werk om een volledige Help-sectie af te drukken
1 Klik op Help, Help-onderwerpen.
2 Klik op een boek en klik op de knop Afdrukken.
Ga als volgt te werk om een onderwerp af te drukken
1 Klik op Help, Help-onderwerpen.
2 Klik op een boek, selecteer een onderwerp en klik op de knop Afdrukken.
U kunt een afzonderlijk onderwerp ook afdrukken door op de knop
Afdrukken in het Help-venster van CorelDRAW te klikken.
Context-gevoelige Help oproepen
Hieronder volgt een overzicht van de meest gebruikte manieren om
context-gevoelige Help op te roepen.
Om help te krijgen over... Voert u het volgende uit...
Dialoogvensters Klik op de knop Help of druk op F1.
Menu-opdrachten Klik op de knop Help op de standaardwerkbalk, vervolgens op een menu
en dan op een opdracht.
Wanneer de opdracht is gemarkeerd, kunt u ook op F1 drukken.
Gereedschappen en functies Klik op de knop Help op de werkbalk en klik op het onderdeel waarover u
Help wilt.
U kunt ook op Help, Wat is dit? klikken.
Gebruik de statusbalk onderaan het toepassingsvenster om vertrouwd te
raken met de gereedschappen. De statusbalk toont bijzonderheden over
wat knoppen, functies en menu-opdrachten doen als u er met de muis
overheen beweegt.
Welkom bij CorelDRAW® 5

Knopinfo oproepen
Knopinfo geeft een beschrijving van de pictogrammen en knoppen die bij
bepaalde opties van CorelDRAW horen, zoals werkbalken, de
Eigenschappenbalk of klapmenu’s met gereedschappen.
Ga als volgt te werk om Knopinfo op te roepen
Plaats de cursor op een pictogram of een knop.
On-line zelfstudies oproepen
CorelTUTOR voert u door een aantal praktijklessen waardoor u een
overzicht krijgt van de belangrijkste mogelijkheden van de toepassing.
Hoewel voor beginners bedoeld is de zelfstudie ook nuttig
referentiemateriaal voor ervaren gebruikers. Er worden begrippen toegelicht
die op veel bewerkingen in CorelDRAW betrekking hebben.
Ga als volgt te werk om CorelTUTOR op te roepen
Klik op Help, CorelTUTOR.
On-line Hints oproepen
Hints geeft informatie over de bewerking die u met het actieve gereedschap
uitvoert. Als u een ander gereedschap kiest, geeft het venster On-line Hints
informatie over het nieuwe gereedschap en de bijbehorende opties.
Ga als volgt te werk om Hints op te roepen
Klik op Help, Hints.
Concepten in CorelDRAW
Computerprogramma’s voor afbeeldingen zijn gebaseerd op
vectorafbeeldingen of op bitmapafbeeldingen. In dit gedeelte wordt de
basisstructuur beschreven van een op vectoren gebaseerd programma zoals
CorelDRAW, alsmede de verschillen tussen vector- en bitmapafbeeldingen
zoals in Corel PHOTO-PAINT®.
Deze informatie is vooral van belang als u nog nooit met tekenprogramma’s
hebt gewerkt, of alleen met paint- of fotobewerkingsprogramma’s.
6 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

Wat is een vectorafbeelding?
Een voorbeeld van
een vectorafbeelding.
Vectorafbeeldingen, ook wel objectgeoriënteerde afbeeldingen of
tekenafbeeldingen genoemd, worden rekenkundig gedefinieerd als een reeks
punten die door lijnen zijn verbonden. Grafische elementen in een
vectorbestand worden voorwerpen of objecten genoemd. Elk voorwerp is
een op zichzelf staande eenheid met eigenschappen zoals kleur, vorm,
omtrek, grootte en positie op het scherm, die zijn opgenomen in de definitie
van het voorwerp.
Omdat elk voorwerp op zichzelf staat, kunt u steeds weer de eigenschappen
ervan verplaatsen en wijzigen, terwijl de oorspronkelijke helderheid en
scherpte behouden blijven zonder andere voorwerpen in de illustratie te
beïnvloeden. Door deze karakteristieken zijn op vectoren gebaseerde
programma’s ideaal voor illustraties, waarbij in het ontwerp de individuele
voorwerpen gemaakt en bewerkt moeten worden.
Op vectoren gebaseerde tekeningen zijn resolutie-onafhankelijk. Ze worden
weergegeven met de maximale resolutie van het uitvoerapparaat, zoals uw
printer of monitor. Dit houdt in dat de kwaliteit van een tekening beter is als
u de tekening afdrukt op een printer met een resolutie van 600 dots per inch
(dpi) dan op een printer met een resolutie van 300 dpi.
CorelDRAW biedt u de mogelijkheid om bitmaps in uw illustraties op te
nemen en door u gemaakte bitmaps te exporteren. Voor eenvoudige
tekeningen kunt u de opdracht Automatisch overtrekken kiezen. Als u de
omtrek handmatig wilt overtrekken, kiest u het Freehandgereedschap. Zie
“Bitmaps overtrekken” op pagina 606 voor meer informatie.
Wat is een bitmapafbeelding?
Toepassingen voor fotobewerking, zoals Corel PHOTO-PAINT, werken met
bitmapafbeeldingen. Bij bitmapafbeeldingen kunt u kleine details verfijnen,
drastische wijzigingen aanbrengen en effecten intensiveren.
Welkom bij CorelDRAW® 7

Een voorbeeld van
een bitmapafbeelding.
Bitmapafbeeldingen, ook wel raster- of paint-afbeeldingen genoemd, bestaan
uit afzonderlijke punten, pixels (beeldpunten) genaamd, die verschillend
geordend en gekleurd zijn zodat ze een patroon vormen. Wanneer u inzoomt,
ziet u de afzonderlijke vierkantjes die samen de totale afbeelding vormen.
Door de afmetingen van een bitmap te vergroten, worden de individuele
pixels vergroot, waardoor lijnen en vormen er gekarteld uitzien.
Kleur en vorm van een bitmap zien er echter gelijkmatig uit wanneer de
bitmap van grotere afstand bekeken wordt. Aangezien elke pixel afzonderlijk
wordt gekleurd, kunt u effecten toepassen zoals schaduw en
kleurversterking, zodat het resultaat er zeer realistisch komt uit te zien.
Als u de afmetingen van een bitmap kleiner maakt, wordt de oorspronkelijke
afbeelding vervormd. De hele afbeelding wordt immers verkleind door het
weghalen van de pixels. Omdat een bitmap uit een verzameling geordende
pixels bestaat, kunnen delen ervan niet apart worden bewerkt (bijvoorbeeld
verplaatst).
U kunt CorelDRAW-bestanden met vectorafbeeldingen (opgeslagen als
CDR-bestand) direct in Corel PHOTO-PAINT openen. Corel PHOTO-PAINT
maakt automatisch een bitmapversie van het origineel.
Het werkgebied verkennen
Het tekenvenster is het grote witte vlak in het toepassingsvenster van
CorelDRAW. De rechthoek in het midden met de schaduw is de tekenpagina.
Normaliter wordt alleen dat deel van de tekening afgedrukt dat binnen de
tekenpagina valt. De rest van het tekenvenster, de Bureaublad-laag, kunt u
beschouwen als werkruimte waarin u uw gereedschappen en delen van uw
illustratie bij de hand houdt. Zie “Lagen gebruiken om een tekening te
organiseren” op pagina 216 voor meer informatie over de Bureaublad-laag.
In de Gereedschapskist van CorelDRAW vindt u gereedschap waarmee u
interactief voorwerpen maakt, opvult of wijzigt. Met het tekengereedschap
kunt u diverse voorwerpen voor een tekening maken en met het
vormgereedschap kunt u een tekening wijzigen. In de Gereedschapskist
8 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

evinden zich gereedschappen waarmee u een aantal effecten interactief
kunt toepassen.
Bovendien bevat de Gereedschapskist klapmenu’s (werkbalken) die u met
een gereedschap uit de kist kunt openen. Een kleine zwarte pijl rechts
onderaan een gereedschap geeft aan dat dit een klapmenu is dat gegroepeerd
is met andere gereedschappen. U kunt een klapmenu uit de
Gereedschapskist nemen om het als aparte werkbalk weer te geven.
Op de werkbalken staan knoppen waarmee u opdrachten kunt laten
uitvoeren. Sommige zijn sneltoetsen voor menu-opdrachten, andere zijn
alleen beschikbaar als werkbalkknop.
Met de Eigenschappenbalk, die lijkt op een werkbalk, kunt u snel
veelgebruikte functies activeren die zijn bedoeld voor het actieve
gereedschap of de taak die u op dat moment uitvoert. Als u bijvoorbeeld op
het Tekstgereedschap klikt, bevat de Eigenschappenbalk uitsluitend
opdrachten die u op tekst kunt toepassen.
Een koppelvenster is een dialoogvenster dat dezelfde besturingselementen
bevat als de meeste andere dialoogvensters, zoals opdrachtknoppen, opties
en keuzelijsten. In tegenstelling tot de meeste andere dialoogvensters kunt u
koppelvensters openhouden terwijl u aan een document werkt, zodat u
toegang hebt tot de meest gebruikte bewerkingen of met verschillende
effecten kunt experimenteren. Koppelvensters kunnen worden gekoppeld
aan een van de zijden van het toepassingsvenster. Bovendien kunt u
koppelvensters tot pictogrammen verkleinen om meer ruimte vrij te maken
op het scherm.
In CorelDRAW kunt u meerdere werkruimten maken. Een werkruimte is
een groep instellingen die u hebt opgegeven en opgeslagen om ook een
volgende keer te kunnen gebruiken. Als meerdere personen met een enkele
versie van CorelDRAW werken of als u verschillende instellingen nodig hebt
voor verschillende taken, kunt u gebruik maken van werkruimten om
verschillende instellingen voor verschillende taken of gebruikers te
definiëren.
De werkbalken zijn afgestemd op een resolutie van 800 x 600. Als u met
een lagere resolutie werkt, lijkt het daarom alsof gedeelten van de
werkbalken zijn afgekapt.
De Gereedschapskist gebruiken
Deze tabel verklaart alle gereedschappen in de Gereedschapskist van
CorelDRAW.
Welkom bij CorelDRAW® 9

Gereedschap... Beschrijving...
10 CorelDRAW: Hoofdstuk 1
Met het Selectiegereedschap kunt u voorwerpen selecteren en
transformeren.
Met het Vormgereedschap kunt u de vorm van voorwerpen bewerken.
Met het Mesgereedschap kunt u voorwerpen doorsnijden.
Met het Gumgereedschap kunt u gedeelten van de tekening weghalen.
Met het Vrije transformatie-gereedschap kunt u een voorwerp
transformeren. U werkt dan met de gereedschappen voor vrije rotatie,
vrije hoekreflectie, vergroten/verkleinen of schuintrekken.
Met het Zoomgereedschap kunt u de vergroting in het tekenvenster
wijzigen.
Met het Meerolgereedschap kunt u de weergave van het tekenvenster
wijzigen.
Met het Freehandgereedschap kunt u lijnen en krommen tekenen.
Met het Béziergereedschap kunt u krommen tekenen door tussen punten
lijnen te trekken.
Met het Artistieke media-gereedschap hebt u toegang tot het borstel-,
strooier-, kalligrafische en drukgevoelige gereedschap.
Met het Afmetingsgereedschap kunt u een afmeting tekenen die uit
verticale, horizontale, schuine of gebogen lijnen bestaat.
Met het Verbindingsgereedschap kunt u twee voorwerpen door een lijn
verbinden.
Met het Interactieve verbindingsgereedschap kunt u twee voorwerpen
door een lijn als in een stroomschema verbinden.
Met het Rechthoekgereedschap kunt u rechthoeken en vierkanten
tekenen.
Met het Ellipsgereedschap kunt u ellipsen en cirkels tekenen.

Met het Veelhoekgereedschap kunt u veelhoeken en stervormen tekenen.
Met het Spiraalgereedschap kunt u symmetrische of logaritmische
spiralen tekenen.
Met het Ruitjespapiergereedschap kunt u een raster tekenen zoals de
ruitjes op ruitjespapier.
Met het Tekstgereedschap kunt u tekst rechtstreeks op het scherm typen
als Artistieke tekst of Alineatekst.
Met het Interactieve vulgereedschap kunt u allerlei vullingen toepassen.
U gebruikt hierbij de muis.
Met het Interactieve maasgereedschap kunt u een maaswerk op een
voorwerp toepassen. U gebruikt hierbij de muis.
Met het Interactieve transparantiegereedschap kunt u een transparantie
op een voorwerp toepassen. U gebruikt hierbij de muis.
Met het Interactieve overvloeigereedschap kunt u twee voorwerpen in
elkaar laten overvloeien.
Met het Interactieve vervormgereedschap kunt u een Trek- en
duwvervorming, een Rimpelvervorming of een Ombuigingsvervorming op
een voorwerp toepassen.
Met het Interactieve contourgereedschap kunt u een voorwerp vervormen
door de knooppunten van een contour te slepen die op het voorwerp is
geplaatst.
Met het Interactieve 3D-gereedschap kunt u een derde dimensie aan
voorwerpen toevoegen.
Met het Interactieve schaduwgereedschap kunt u een schaduw bij een
voorwerp aanbrengen.
Met het Interactieve omtrekovervloeigereedschap kunt u een
omtrekovervloei op een voorwerp toepassen.
Welkom bij CorelDRAW® 11

Klapmenu’s oproepen
Met het Pipetgereedschap selecteert u een vulling uit een voorwerp in het
tekenvenster. U gebruikt hierbij de muis.
Met het Verfemmergereedschap kunt u een voorwerp in het tekenvenster
vullen nadat u de vulling met het Pipetgereedschap hebt geselecteerd.
Met het Omtrekgereedschap opent u een klapmenu waarmee u de
eigenschappen voor de omtrek kunt instellen.
Met het Vulgereedschap opent u een klapmenu waarmee u de
eigenschappen voor de vulling kunt instellen.
U kunt meerdere gereedschappen activeren vanuit een klapmenu in de
Gereedschapskist. U kunt het klapmenu ook als een werkbalk weergeven
door het los te koppelen van de Gereedschapskist.
Ga als volgt te werk om klapmenu’s op te roepen
Plaats de cursor op het gereedschap en houd de muisknop ingedrukt.
U kunt klapmenu’s ook openen door op de pijl van het gereedschap te
klikken.
Ga als volgt te werk om een klapmenu als een aparte werkbalk
weer te geven
Klik buiten de knoppen van het klapmenu en sleep het klapmenu van de
werkbalk waaraan het is gekoppeld.
U plaatst het klapmenu weer terug in de Gereedschapskist door het te
sluiten.
Eigenschappenbalken gebruiken
U kunt het werkgebied ook aanpassen door de Eigenschappenbalk weer te
geven, te verbergen of te koppelen.
12 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

Ga als volgt te werk om de Eigenschappenbalk weer te geven
1 Klik op Venster, Werkbalken.
2 Schakel het selectievakje Eigenschappenbalk in.
Ga als volgt te werk om de Eigenschappenbalk te verbergen
1 Klik op Venster, Werkbalken.
2 Schakel het selectievakje Eigenschappenbalk uit.
Ga als volgt te werk om de Eigenschappenbalk te koppelen
Sleep de titelbalk van de Eigenschappenbalk naar de menu’s bovenaan het
toepassingsvenster of naar een van de zijkanten.
U kunt de Eigenschappenbalk eventueel naar wens aanpassen. Zie “De
Eigenschappenbalk aanpassen” op pagina 908 voor meer informatie.
Werkbalken gebruiken
U kunt het werkgebied ook aanpassen door de werkbalken weer te geven, te
verbergen of te koppelen. U kunt een werkbalk eventueel aan een van de
zijkanten van het scherm koppelen.
Ga als volgt te werk om werkbalken weer te geven
1 Klik op Venster, Werkbalken.
2 Schakel de selectievakjes in naast de werkbalken die u wilt weergeven.
Ga als volgt te werk om werkbalken te verbergen
1 Klik op Venster, Werkbalken.
2 Schakel de selectievakjes uit naast de werkbalken die u wilt verbergen.
Ga als volgt te werk om werkbalken te koppelen
Sleep de titelbalk van de werkbalk die u wilt koppelen naar de menu’s
bovenaan het toepassingsvenster of naar een willekeurige andere kant.
Welkom bij CorelDRAW® 13

Ga als volgt te werk om zwevende werkbalken groter of kleiner te
maken
1 Plaats de cursor boven een van de randen van de werkbalk en wacht tot
de cursor in een dubbele pijl verandert.
2 Sleep met de muis totdat de werkbalk de gewenste vorm heeft.
Alleen van zwevende werkbalken kunt u het formaat wijzigen. Wanneer u
een werkbalk koppelt, wordt deze horizontaal indien u de balk aan de
boven- of onderkant van het toepassingsvenster plaatst of verticaal
wanneer u de balk aan de linker- of rechterkant plaatst.
Koppelvensters gebruiken
Hieronder volgt een overzicht van algemene bewerkingen die u op een
koppelvenster kunt toepassen:
Bewerking... Voer het volgende uit...
Een koppelvenster openen Klik op Venster, Koppelvensters en klik op het koppelvenster dat u wilt
openen.
Een koppelvenster samenvouwen Klik op de pijlknop in de hoek van het koppelvenster.
Een koppelvenster loskoppelen Sleep de bovenzijde van het koppelvenster van de zijkant van het
toepassingsvenster vandaan.
Een koppelvenster koppelen Sleep het koppelvenster naar de zijkant van het toepassingsvenster.
Een koppelvenster sluiten Klik op de knop “X” in de hoek van het koppelvenster.
Koppelvensters scheiden Ontkoppel het koppelvenster en sleep een tab vanuit de lijst met
koppelvensters.
Meerdere werkruimten gebruiken
U kunt meerdere werkruimten maken voor verschillende gebruikers of
verschillende taken en een werkruimte activeren wanneer u deze nodig hebt.
Werkruimten die u niet meer nodig hebt, kunt u eventueel verwijderen. Zie
“Werkruimte-instellingen aanpassen” op pagina 885 voor meer informatie
over werkruimten.
Ga als volgt te werk om een werkruimte te maken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op de knop Nieuw.
14 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

3 Typ de naam van de werkruimte in het vak Naam nieuwe werkruimte.
4 Kies in de lijst Nieuwe werkruimte baseren op een bestaande werkruimte
waarop de nieuwe werkruimte moet worden gebaseerd.
5 Typ desgewenst een omschrijving voor de werkruimte in het vak
Beschrijving nieuwe werkruimte.
In de lijst met beschikbare werkruimten verschijnt de beschrijving die u
hebt getypt in het vak Beschrijving nieuwe werkruimte.
U kunt het selectievakje Als huidige werkruimte instellen inschakelen om
de nieuwe werkruimte meteen toe te passen.
Ga als volgt te werk om een werkruimte te kiezen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op een werkruimte in de lijst Beschikbare werkruimten.
3 Klik op de knop Als huidige instellen.
U kunt kiezen uit verscheidene vooraf ingestelde werkruimten. Elke
vooraf ingestelde werkruimte is ontworpen om een werkomgeving op te
leveren die aan uw behoeften voldoet. Wanneer u bijvoorbeeld gebruik
maakt van een instelling van een beeldscherm met lage resolutie, kunt u
de vooraf ingestelde werkruimte gebruiken voor een dergelijke instelling.
Ga als volgt te werk om een werkruimte te verwijderen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op een werkruimte in de lijst Beschikbare werkruimten.
3 Klik op de knop Verwijderen.
Service en ondersteuning van Corel
Een van de doelstellingen van Corel is het geven van technische
ondersteuning van hoge kwaliteit. Dit document geeft een inleiding in de
verscheidene ondersteuningsdiensten die wij bieden.
Welkom bij CorelDRAW® 15

Voordat u contact opneemt met Corel Technical Support
Voordat u contact opneemt met Corel Technical Support, dient u de volgende
informatie bij de hand te hebben. Aan de hand van deze informatie kan het
ondersteuningspersoneel u zo snel en efficiënt mogelijk helpen:
Een korte omschrijving van het probleem, waaronder de exacte inhoud
van eventuele foutmeldingen en de stappen die moeten worden
uitgevoerd om het probleem opnieuw te doen ontstaan.
Het type computer, beeldscherm, aanwijsapparaat (bijvoorbeeld een
muis), printer en videokaart (schermadapter) waarmee wordt gewerkt.
De versie van Microsoft Windows en het Corel-product waarmee wordt
gewerkt. Kies de opdracht Info in het menu Help van Windows Verkenner
om te achterhalen met welke versie van Windows u werkt.
Een lijst van in het werkgeheugen geladen programma’s (bijvoorbeeld
Terminate and Stay Resident-programma’s). Kijk in de map Opstarten in
het menu Programma’s of er andere programma’s actief zijn.
Zie het onderwerp Technische ondersteuning in de Help voor meer
informatie over technische ondersteuning.
Technische ondersteuning per telefoon
Gebruikers van CorelDRAW kunnen gebruik maken van gratis en betaalde
technische ondersteuningsopties per telefoon. Volledige informatie over deze
opties, inclusief telefoonnummers, kunt u vinden in het on-line helpbestand
Technische ondersteuning. Dit on-line helpbestand informeert u over de
verscheidene ondersteuningsvormen voor u en uw bedrijf.
Klassieke diensten
Klassieke technische ondersteuning is bedoeld om ondersteuning te bieden
bij CorelDRAW, bijvoorbeeld betreffende de technische aspecten van nieuwe
functies of problemen die kunnen optreden bij de installatie en configuratie.
Basisdiensten
Corel biedt de volgende mogelijkheden voor technische ondersteuning,
waarvan de meeste 365 dagen, 24 uur per dag beschikbaar zijn. Als u niet
voor ondersteuning wilt betalen of problemen hebt buiten kantooruren,
kunnen deze diensten van pas komen.
16 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

Voorrangsdienst
De voorrangsdienst is een betaalde dienst voor gebruikers die hulp vereisen
van een tweedelijns technicus. De voorrangsdienst kan per minuut, incident
of op tijdsbasis worden aangeschaft. De opties verschillen van toegang
tijdens werktijden voor individuele gebruikers tot 24-uurs-toegang voor
omgevingen met meerdere gebruikers.
Andere ondersteuning voor CorelDRAW
Corel biedt de volgende mogelijkheden voor technische ondersteuning,
waarvan de meeste 365 dagen, 24 uur per dag beschikbaar zijn. Als u niet
voor ondersteuning wilt betalen of problemen hebt buiten kantooruren,
kunnen deze diensten van pas komen.
Het Interactive Voice Answering Network (Interactief
telefoonbeantwoordingssysteem)
Het Interactive Voice Answering Network geeft antwoord op vragen die vaak
over Corel-producten worden gesteld. Dit netwerk is het hele jaar door 24
uur per dag beschikbaar. Het systeem wordt regelmatig bijgewerkt met de
meest recente informatie, tips en trucs. Op uw verzoek kan deze informatie
ook per fax naar u worden verzonden. Afgezien van de kosten van het
telefoongesprek is IVAN gratis. Als u IVAN wilt bellen, kiest u
+1 613 728-7070.
Europa: +353 1 7082525
Geautomatiseerde fax-service
Een aantal documenten met actuele informatie over algemene kwesties, tips
en trucs kunnen automatisch naar u worden gefaxt. Deze fax-service is het
hele jaar door 24 uur per dag beschikbaar.
Bel naar het volgende nummer om gebruik te maken van deze dienst:
Amerika: +1 613 7280826, toestel 3080
Overige landen: +353 1 7082525
U wordt gevraagd een documentnummer en uw faxnummer op te geven. Het
opgegeven document wordt automatisch per fax naar u verzonden. U kunt
een overzicht van de beschikbare documenten naar u laten faxen door de
service te bellen en om document 2000 te vragen.
Welkom bij CorelDRAW® 17

CompuServe
Bulletin Board System (BBS)
Beschikt u over een modem en een communicatiesoftwarepakket, dan kunt u
toegang krijgen tot het BBS van Corel. U kunt bestanden downloaden,
bijvoorbeeld printerstuurprogramma’s, hulpprogramma’s of informatie voor
het oplossen van problemen. Verder kunt u via het BBS ook
probleembestanden naar de klantenservice sturen. Bel voor informatie over
toegang tot en gebruik van het BBS:
Europees BBS +353 1 7082700
Noord-Amerikaans BBS +1 613 7284752
BBS in Nederland: +31 (0)10 4763232
Communiceer met gebruikers en technische deskundigen van Corel voor
productinformatie en technische ondersteuning. CompuServe is 24 uur per
dag, 7 dagen per week beschikbaar, inclusief feestdagen. Vertegenwoordigers
van Corel staan u te woord tussen 8:30 en 17:00 uur (Oost-Amerikaanse tijd),
met uitzondering van feestdagen.
Als u lid bent van CompuServe, kunt u de technische informatie van Corel
opvragen door achter de CompuServe-prompt een van de volgende
opdrachten te typen: GO CORELEUR voor ondersteuning in het Nederlands,
Frans en Spaans of GO CORELGER voor ondersteuning in het Duits. Op de
fora van CompuServe kunt u documenten en patches ophalen en vragen
stellen.
Technische ondersteuning op het World Wide Web
Het World Wide Web-adres voor Corel-producten op Internet is
http://www.corel.com. Op deze locatie kunt u snel de Searchable
Knowledge Base van Corel doorzoeken. Via deze database kunt u
documenten lezen, afdrukken of downloaden die oplossingen bevatten voor
een groot aantal technische vragen en problemen. Deze locatie bevat tevens
bestanden die u kunt downloaden.
AnswerPerfect
Klanten kunnen nu verzoeken om ondersteuning (alleen voor Engelstalige
producten) per e-mail naar de website van Corel sturen. De kosten zijn
$ 14,95 per verzoek, te betalen per creditcard. Corel acht zich gebonden om
binnen één werkdag op AnswerPerfect-ondersteuningsincidenten te
antwoorden.
18 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

Klantenservice
File Transfer Protocol (FTP)
U kunt van onze anonieme FTP-locatie (ftp.corel.com) nieuwe
programmaversies, programmacorrecties en hulpprogramma’s downloaden.
Europa: ftp.corel.ie
De voorwaarden voor de technische ondersteuning van Corel kunnen
zonder nadere kennisgeving worden gewijzigd.
De klantenservice van Corel kan u direct en precies informatie verschaffen
over onderdelen, specificaties, prijzen, verkrijgbaarheid en diensten. U kunt
de diensten van de klantenservice op de volgende manieren benaderen.
World Wide Web
U kunt de algemene klantenservice en productinformatie benaderen via het
World Wide Web op http://www.corel.com/support.
Post, fax, e-mail
U kunt specifieke vragen voor de klantenservice per post, fax en e-mail
sturen naar medewerkers van de klantenservice.
Corel Corporation
Corel Customer Service
1600 Carling Avenue
Ottawa, Ontario
Canada
K1Z 8R7
Fax: +1 613 7619176 of +1 613 7611295
E-mail: custserv2@corel.ca
Telefoon
U kunt ook klantenservice-centra van Corel bellen met uw vragen.
In Noord-Amerika kunt u de klantenservice van Corel bellen via het gratis
nummer +1-800-772673. De openingsuren zijn van maandag tot en met
vrijdag van 9 uur ‘s ochtends tot 9 uur ‘s avonds, Oost-Amerikaanse tijd, en
van 10 uur ‘s ochtends tot 7 uur ‘s avonds op zaterdag.
Welkom bij CorelDRAW® 19

Klanten van Corel die buiten Noord-Amerika wonen kunnen contact
opnemen met medewerkers van de klantenservice op het (niet gratis)
nummer +353 1 7063916 (Dublin, Ierland), of door een plaatselijke, door
Corel erkende klantenservice-partner te bellen.
U kunt een lijst opvragen van de internationale nummers van de
klantenservice van Corel door het on-line helpbestand van de technische
ondersteuning te raadplegen of onze web-site te bezoeken op
http://www.corel.com/support.
20 CorelDRAW: Hoofdstuk 1

Laat de geavanceerde
gereedschappen van
CorelDRAW uw
creativiteit
inspireren.
AANDESLAG 2
Als u de flexibele, intuïtieve voorzieningen van CorelDRAW voor het
ontwerpen van uw documenten eenmaal onder de knie hebt, dan zal het
gemakkelijk voor u worden een veelheid aan documenten te maken, of dit nu
losse afbeeldingen, nieuwsbrieven, folders, visitekaartjes of etiketten zijn.
In dit hoofdstuk leert u hoe u CorelDRAW effectief kunt gaan gebruiken. Er
wordt in beschreven hoe u nieuwe tekeningen kunt maken en bestaande
bestanden kunt openen, maar ook hoe u documenten kunt opslaan, sluiten,
archiveren en er een reservekopie van maakt. U zult de verschillende opties
die verbonden zijn aan deze opdrachten leren kennen, en wanneer u deze
kunt gebruiken. Door deze opties op de juiste wijze te gebruiken houdt u uw
bestanden op orde en kunt u deze sneller vinden.
Voordat u tekeningen gaat maken kunt u een doelmatige werkomgeving
instellen. Dit hoofdstuk bevat instructies voor het opzetten van de
tekenpagina, inclusief paginaformaat, paginastand en achtergrond. Er staat
tevens in hoe u pagina’s kunt toevoegen en verwijderen en hoe u door
documenten kunt navigeren die uit meerdere pagina’s bestaan.
U zult ook gebruik willen maken van de gereedschappen die geboden worden
om ervoor te zorgen dat voorwerpen precies getekend en geplaatst worden.
Hieronder vallen onder andere de linialen, het raster en de hulplijnen.
Het is raadzaam om goed te leren omgaan met het Schetsboek als
organisatiehulpmiddel. Het Schetsboek is een koppelvenster waarin u door
de mappen kunt bladeren waarin bestanden, clipart, foto’s,
voorkeuzevullingen en -omtrekken en FTP-locaties zijn opgeslagen. Met het
Schetsboek kunt u bestanden uit deze mappen en locaties slepen en
neerzetten. Daarnaast kunt u met het Schetsboek uw eigen favoriete
ontwerpen, vullingen en omtrekken ordenen, opslaan en ophalen.
Aan de slag 23

De weergave- en meerolmogelijkheden stellen u in staat om, afhankelijk van
uw behoeften, op vele manieren naar uw tekeningen te kijken. Dit hoofdstuk
bevat informatie over hoe u in en uit kunt zoomen op het beeld, hoe u
bepaalde weergaven kunt opslaan voor toekomstig gebruik en hoe u snel
door uit meerdere pagina’s bestaande documenten bladert.
Aan het einde zult u leren hoe u informatie over uw computer en
documenten kunt opvragen en hoe u foutboodschappen aan en uit kunt
zetten.
Tekeningen maken en openen
Wanneer u CorelDRAW start, hebt u verscheidene keuzemogelijkheden.
Naast het openen van het zelfstudieprogramma van CorelDRAW of het
bekijken van een overzicht van nieuwe voorzieningen in CorelDRAW 9, kunt
u het volgende doen:
Een nieuwe tekening maken.
Een bestaande tekening openen, ook als deze is gemaakt met een eerdere
versie van CorelDRAW.
De tekening openen waaraan u het laatst hebt gewerkt.
Een tekening van een sjabloon maken.
Als u vaak één bepaald type document maakt, bijvoorbeeld een nieuwsbrief
of wenskaarten, is het handig om een nieuwe tekening te baseren op een
sjabloon. U kunt ook beelden rechtstreeks in CorelDRAW scannen of
binnenhalen vanaf een digitale camera.
Zie “Werken met stijlen en sjablonen” op pagina 159 voor meer informatie
over sjablonen.
Nieuwe tekening maken
Als u een nieuwe tekening wilt maken, verschijnt er een blanco
tekenvenster. Dit tekenvenster bevat de stijlen uit de standaardsjabloon,
CORELDRW.CDT. Als u niet met stijlen wilt gaan werken, hoeft u geen
rekening te houden met het principe van stijlen en sjablonen. Zie “Werken
met stijlen en sjablonen” op pagina 159 voor meer informatie over stijlen en
sjablonen.
Ga als volgt te werk om een tekening te maken
Klik op Bestand, Nieuw.
24 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

U kunt ook een nieuwe tekening maken door op de knop Nieuw te
klikken.
Nieuwe tekening maken gebaseerd op een sjabloon
Als u regelmatig een bepaald type document maakt, zoals een reclamefolder,
een brochure of een nieuwsbrief, kunt u een sjabloon gebruiken om het
maken van de tekening te vergemakkelijken. In CorelDRAW 9 leidt de wizard
Sjabloon u door de procedure van het maken van een document op basis van
een sjabloon. U kunt een sjabloon gebruiken die bij CorelDRAW wordt
geleverd, of u kunt er zelf een maken. Desgewenst kunt u aangepaste
sjablonen die in eerdere versies van CorelDRAW zijn opgeslagen, aan de
wizard Sjabloon toevoegen. Zie “Werken met stijlen en sjablonen” op pagina
159 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een tekening te maken op basis van een
sjabloon
1 Plaats de cd met sjablonen van CorelDRAW in het cd-rom-station.
2 Klik op Bestand, Nieuw van sjabloon.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Sjablonen van CorelDRAW – om een keuze te maken uit een
verzameling CorelDRAW-sjablonen.
Sjablonen van PaperDirect, tekst en papier – om een keuze te maken
uit een aantal tekst- en papiersjablonen van PaperDirect.
Sjablonen van PaperDirect, alleen tekst – om een keuze te maken uit
tekstsjablonen van PaperDirect.
4 Klik op de knop Volgende.
5 Volg de instructies.
6 Klik op de knop Voltooien als u tevreden bent met uw selectie.
Klik op de knop Vorige als u wilt terugkeren naar een vorige optie.
Als u een voorbeeld wilt bekijken van de inhoud van een sjabloon,
schakelt u het selectievakje Met inhoud openen in zodat u een miniatuur
ervan kunt bekijken.
Aan de slag 25

Tekeningen openen
Het openen van een bestand is gemakkelijk. U kunt een miniatuur bekijken
van het bestand dat u wilt openen. Hiermee kunt u tijd besparen door meteen
het gewenste bestand te openen.
Ga als volgt te werk om een tekening te openen
1 Klik op Bestand, Openen.
2 Kies in de keuzelijst Zoeken in het station waarin het bestand is
opgeslagen.
3 Dubbelklik op de map waarin het bestand is opgeslagen.
4 Dubbelklik op de bestandsnaam.
Ga als volgt te werk om een miniatuur van een bestand te zien
alvorens dit te openen
Schakel het selectievakje Voorbeeld in het dialoogvenster Openen in.
Wanneer u een tekening opent, ziet u rechtsonder in het dialoogvenster
Tekening openen informatie over de versie van het bestand en de
compressieverhouding waarmee het de laatste keer is opgeslagen (60%
betekent bijvoorbeeld dat het bestand na opslag 60% kleiner werd).
Als u probeert om een tekening te openen die al is geopend en waarin u
wijzigingen hebt aangebracht, verschijnt een berichtvenster waarin u
wordt gevraagd of de opgeslagen versie van de tekening moet worden
hersteld. Klik op Ja om de geopende tekening te vervangen door de
opgeslagen versie. Klik op Nee om de aangebrachte wijzigingen te
behouden.
U kunt bestanden ook openen door op de knop Openen te klikken.
Tekeningen opslaan en sluiten
CorelDRAW biedt u de mogelijkheid bestanden op te slaan op de manier die
wat bestandsbeheer betreft het beste bij uw behoeften past. U kunt
bijvoorbeeld alleen de geselecteerde voorwerpen van een tekening opslaan,
een kopie maken van een tekening door deze onder een andere naam op te
slaan, of een tekening opslaan geschikt voor een eerdere versie van
CorelDRAW. U kunt ook kiezen uit verscheidene vectorformaten.
26 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Sla uw bestanden en
tekening op zoals u
dat het beste
uitkomt.
Bestanden opslaan
CorelDRAW biedt geavanceerde mogelijkheden waarmee u opmerkingen,
zoekwoorden en miniaturen kunt toewijzen zodat u bestanden in de toekomst
sneller kunt vinden. Wanneer u een tekening opslaat, kan CorelDRAW de
lettertypen, structuren, overvloei en 3D bij het bestand opslaan of
verwijzingen hiernaar opslaan. Deze verwijzingen zorgen ervoor dat de
grootte van uw bestand afneemt, waardoor het sneller kan worden geopend
en opgeslagen.
Voordat het bestand wordt gesloten, wordt u gevraagd of het al dan niet moet
worden opgeslagen. U kunt tevens bepaalde weergavevensters sluiten en
met één opdracht alle open bestanden of vensters sluiten.
U kunt een nieuwe bestandsnaam opgeven voor uw tekening, alsmede een
locatie om deze op te slaan. Als u slechts delen van uw tekening wilt opslaan,
selecteert u deze en slaat u ze op met een zelf opgegeven bestandsnaam.
Ga als volgt te werk om een nieuwe tekening op te slaan
1 Klik op Bestand, Opslaan als.
2 Kies in de keuzelijst Opslaan in een station waarin u het bestand wilt
opslaan.
3 Dubbelklik op de map waarin u het bestand wilt opslaan.
4 Typ een naam in het vak Bestandsnaam en klik op Opslaan.
Ga als volgt te werk om alleen geselecteerde voorwerpen op te
slaan
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bestand, Opslaan als.
3 Schakel het selectievakje Alleen selectie in.
Aan de slag 27

4 Als u de oorspronkelijke tekening wilt behouden, typt u een andere naam
in het vak Bestandsnaam of kiest u een andere map in de lijst Opslaan in.
5 Klik op Opslaan.
U kunt ook met behulp van de opdracht Opslaan als een kopie opslaan van
een bestaande tekening. Als u een kopie onder een andere naam opslaat,
blijft het origineel intact.
U kunt een bestand ook opslaan door op de knop Opslaan te klikken.
Bestanden opslaan met andere opties
CorelDRAW biedt u de mogelijkheid om uw tekening op te slaan als bestand
geschikt voor versie 5, 6, 7 of 8 van CorelDRAW, in een ander vectorformaat
dan .CDR, of met ingesloten lettertypen. Als u de lettertypen insluit, kan
iemand anders het bestand openen zonder de lettertypen van de tekening op
het eigen systeem te hoeven hebben.
Door trefwoorden, aantekeningen en miniaturen toe te voegen wanneer u
een bestand opslaat, kunt u bestanden later makkelijker terugvinden zonder
de naam te hoeven weten.
Ga als volgt te werk om een tekening op te slaan met het formaat
van CorelDRAW 5, 6, 7 of 8
1 Klik op Bestand, Opslaan als.
2 Kies Versie 5, 6, 7 of 8 uit de keuzelijst Versie.
3 Als u de oorspronkelijke tekening wilt behouden, typt u een andere naam
in het vak Bestandsnaam of kiest u een andere map in de keuzelijst
Opslaan in.
4 Klik op Opslaan.
Als u in versie 5, 6, 7 of 8 van CorelDRAW een tekening wilt openen die
lettertypen bevat die geen deel uitmaken van deze versies, converteert u
alvorens het bestand op te slaan de tekst naar krommen met de opdracht
Naar krommen converteren.
28 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om een tekening op te slaan met een andere
vectorindeling dan .CDR
1 Klik op Bestand, Opslaan als.
2 Kies een van de vectorindelingen in de keuzelijst Opslaan als type.
3 Klik op Opslaan.
Ga als volgt te werk om een tekening met ingesloten lettertypen
op te slaan
1 Klik op Bestand, Opslaan als.
2 Schakel het selectievakje TrueDoc-lettertypen insluiten in.
Ga als volgt te werk om aantekeningen en trefwoorden aan een
bestand toe te voegen
1 Klik op Bestand, Opslaan als.
2 Typ de informatie die u over het bestand wilt vastleggen in het vak
Aantekeningen.
Typ de trefwoorden die u aan het bestand wilt toewijzen in het vak
Trefwoorden.
3 Klik op Opslaan.
Ga als volgt te werk om een miniatuur van een bestand in te
stellen
1 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Klik op Bestand, Opslaan – om het bestand voor de eerste keer op te
slaan.
Klik op Bestand, Opslaan als – hiermee wijzigt u de miniatuur van een
bestand dat u eerder hebt opgeslagen.
2 Kies het type miniatuur uit de keuzelijst Miniatuur.
3 Klik op Opslaan.
Aan de slag 29

Trefwoorden mogen maximaal 37 tekens bevatten.
Standaard wordt tijdens het opslaan een kleurenminiatuur aan een bestand
toegevoegd. U kunt desgewenst een monochrome miniatuur opgeven of
de miniatuur uitschakelen.
Als uw tekening uit meer dan één pagina bestaat, worden voorwerpen van
de actieve pagina gebruikt om de miniatuur te maken.
Bestanden opslaan met Geavanceerde instellingen
Met CorelDRAW kunt u uw bestanden kleiner, overdraagbaarder of sneller te
openen en op te slaan maken.
U kunt verschillende elementen van uw tekening (zoals structuren,
overvloei- of 3D-effecten) bij de tekening opslaan in plaats van een
verwijzing naar deze items op te slaan. Door het opslaan van structuren en
overvloei- en 3D-effecten neemt de bestandsgrootte weliswaar toe, maar
worden complexe tekeningen sneller geopend.
Ga als volgt te werk om een tekening met Geavanceerde
instellingen op te slaan
1 Klik op Bestand, Opslaan als.
2 Klik op de knop Geavanceerd.
3 Schakel een of meer van de volgende selectievakjes in:
Opslaan als Corel Presentation Exchange (CMX) – zorgt ervoor dat de
tekening kan worden gelezen door alle toepassingen waarin het
formaat .CMX wordt ondersteund. Het is mogelijk dat de
bestandsgrootte toeneemt.
Met huidige miniatuur – slaat de tekening op met de laatst
gegenereerde miniatuur. Hierdoor wordt het opslaan versneld.
4 Schakel in de sectie Bestand optimaliseren een of meer van de volgende
selectievakjes in:
Met bitmapcompressie – verkleint bitmaps in de tekening. Hierdoor
neemt de bestandsgrootte af.
Met compressie van grafisch voorwerp – verkleint grafische
voorwerpen in de tekening. Hierdoor neemt de bestandsgrootte af.
5 Schakel in de sectie Structuren een of meer van de volgende
selectievakjes in:
30 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Structuren bij bestand opslaan – zorgt ervoor dat complexe tekeningen
sneller worden geopend. Hierdoor wordt het bestand groter.
Structuren opnieuw samenstellen bij openen van bestand – maakt
bestanden kleiner. Het openen van complexe bestanden kan hierdoor
worden vertraagd.
6 Schakel in de sectie Overvloei en 3D een of meer van de volgende
selectievakjes in:
Overvloei en 3D bij bestand opslaan – zorgt ervoor dat complexe
tekeningen sneller worden geopend. Hierdoor wordt het bestand
groter.
Overvloei en 3D opnieuw samenstellen bij openen van bestand – maakt
kleinere bestanden. Het openen van complexe bestanden kan hierdoor
worden vertraagd.
U kunt ook toegang krijgen tot de Geavanceerde instellingen vanuit het
dialoogvenster Opties onder Document, Opslaan.
Wisselschijfruimte maken voor de opslag van tijdelijke bestanden
U kunt tijdelijke bestanden die op dit moment niet worden gebruikt, opslaan
in de wisselschijfruimte die u opgeeft. Als u over twee vaste schijven of twee
partities beschikt, kunt u zowel een primaire als een secundaire wisselschijf
instellen. De beste resultaten worden verkregen door een totale
wisselschijfruimte in te stellen die twee of drie keer zo groot is als de
omvang van de afbeelding vóór compressie.
Ga als volgt te werk om wisselschijfruimte voor de opslag van
tijdelijke bestanden te maken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in het dialoogvenster Opties op Werkruimte, Geheugen.
3 Voer in de sectie Wisselschijven de volgende handelingen uit:
Kies in het vak Eerste schijf de stationsaanduiding voor de vaste schijf
die u als eerste wilt gebruiken voor de opslag van tijdelijke bestanden.
Kies in het vak Tweede schijf de stationsaanduiding voor de vaste schijf
die u als tweede wilt gebruiken voor de opslag van tijdelijke bestanden.
4 U moet CorelDRAW opnieuw starten om de nieuwe instellingen van
kracht te laten zijn.
Aan de slag 31

Als u de hoeveelheid beschikbare wisselschijfruimte hebt gewijzigd,
wordt dit op de statusbalk weergegeven.
U kunt klikken op Bestand, Documentinfo om de grootte van een
afbeelding te zien. In het dialoogvenster Documentinfo kunt u zien of de
weergegeven bestandsgrootte de grootte van het bestand na compressie
is. Wanneer u met .CPT- of .BMP-afbeeldingen werkt, is de
bestandsgrootte in het dialoogvenster Documentinfo altijd de
niet-gecomprimeerde grootte.
Opgeven hoeveel RAM moet worden gebruikt voor de opslag van
afbeeldingen
U kunt kiezen hoeveel van het beschikbare RAM-geheugen op de computer
moet worden gereserveerd voor het opslaan van de afbeeldingen die u opent
en bewerkt. Stel de hoeveelheid geheugen in op basis van het type werk dat
u uitvoert en het aantal toepassingen dat tegelijkertijd actief is. Als u na het
verhogen van de voor afbeeldingen gereserveerde hoeveelheid geheugen
merkt dat de prestatie van de toepassing is verslechterd, is het mogelijk dat
deze hoeveelheid moet worden verminderd, zodat meer geheugen
beschikbaar is voor de uitvoering van CorelDRAW.
Ga als volgt te werk om op te geven hoeveel RAM moet worden
gebruikt voor de opslag van afbeeldingen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën van het dialoogvenster Opties op
Werkruimte, Geheugen.
In de sectie Gebruik geheugen van de pagina Geheugen wordt de totale
hoeveelheid geheugen weergegeven die op de computer beschikbaar is.
3 Typ in het vak Maximum het percentage van het totale geheugen dat u
beschikbaar wilt maken voor afbeeldingen in CorelDRAW.
Rechts van dit vak wordt weergegeven hoeveel geheugen dit percentage
vertegenwoordigt.
4 U moet CorelDRAW opnieuw starten om de nieuwe instellingen van
kracht te laten zijn.
Op de statusbalk wordt weergegeven hoeveel geheugen aan afbeeldingen
is toegewezen.
32 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Bestanden en vensters sluiten
Als u de aangebrachte wijzigingen wilt behouden, moet u het bestand opslaan
voordat u het sluit. Als u probeert om een bestand te sluiten zonder dit op te
slaan, wordt u voordat het bestand wordt gesloten, gevraagd of de
wijzigingen moeten worden opgeslagen. Als u de wijzigingen verloren wilt
laten gaan, sluit u de tekening zonder op te slaan.
Met de opdracht Sluiten in het menu Vensters kunt u het actieve venster of
alle vensters sluiten.
Ga als volgt te werk om een bestand te sluiten
Klik op Bestand, Sluiten.
Ga als volgt te werk om het actieve venster te sluiten
Klik op Venster, Sluiten.
Ga als volgt te werk om alle actieve vensters te sluiten
Klik op Venster, Alles sluiten.
Bestanden archiveren
Organiseer oudere
versies van uw
tekeningen en
bestanden door ze te
archiveren.
Het archiveren geeft u toegang tot eerdere versies van bestanden met de
volgende twee voornaamste voordelen: u kunt eerdere versies van uw
bestanden benaderen en u kunt dit doen zonder een groot aantal bestanden te
maken die al te veel waardevolle schijfruimte in beslag nemen.
Wanneer worden bestanden gearchiveerd?
Bestanden worden alleen gearchiveerd wanneer u daarvoor kiest; de
procedure wordt niet automatisch uitgevoerd. U kunt zelf bepalen welke
versies worden gearchiveerd, afhankelijk van hoe belangrijk de bestanden
voor u zijn.
Aan de slag 33

U kunt een bestand archiveren als een tijdelijke of een permanente versie.
Tijdelijke versies worden vervangen door nieuwe versies zodra de limiet
voor het aantal tijdelijke versies voor een bestand is bereikt. Permanente
versies worden gehandhaafd totdat u ze verwijdert.
Waar gaan gearchiveerde bestanden heen?
Met Corel Versions kunt u een specifieke map aangeven voor het opslaan van
gearchiveerde bestanden. Gearchiveerde bestanden hebben dezelfde map- en
bestandsnaam als uw bestanden.
U kunt gearchiveerde bestanden ook opslaan in dezelfde map als het
oorspronkelijke bestand. Waar een bestand ook wordt gearchiveerd (in een
plaatselijke map of in de Versions-map), de bestandsnaam is altijd hetzelfde.
De bestandsnaam is het volledige pad van het gearchiveerde bestand, waarin
speciale tekens (backslash en dubbele punt) zijn vervangen door een $-teken.
Huidige versie van een bestand archiveren
Met CorelDRAW kunt u opvolgende versies van uw tekeningen archiveren,
inclusief die waaraan u nu werkt. Dit wordt archiveren genoemd en biedt
twee belangrijke voordelen: u hebt toegang tot eerdere versies van uw
bestanden en u bespaart kostbare schijfruimte. Als u bestanden wilt kunnen
archiveren, dient u eerst Versiecontrole in het Configuratiescherm in te
schakelen.
Ga als volgt te werk om Versiecontrole in te schakelen
1 Klik op Start, Instellingen, Configuratiescherm.
2 Dubbelklik op Corel Versions.
3 Schakel het selectievakje Versiecontrole activeren in.
Ga als volgt te werk om de huidige versie van een tekening te
archiveren
1 Klik op Bestand, Versiecontrole, Document archiveren.
2 Schakel een of meer van de volgende selectievakjes in:
Eerste versie permanent maken – archiveert de eerste versie als
permanente versie. Doe dit alleen wanneer het bestand min of meer af
is.
Compressie gebruiken – hiermee worden uw opgeslagen versies
gecomprimeerd. Dit bespaart schijfruimte, maar het ophalen van grote
bestanden neemt meer tijd in beslag.
34 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Op één locatie archiveren – slaat het archief op in de map die is
opgegeven in het dialoogvenster Corel Versions. Als dit selectievakje
niet is ingeschakeld, wordt het archief opgeslagen in dezelfde map als
het oorspronkelijke bestand.
3 Voer het gewenste aantal in het vak Maximum aantal tijdelijke versies in.
Deze limiet wordt niet beïnvloed door het aantal permanente versies dat
wordt gearchiveerd.
Als u het selectievakje Maak eerste versie permanent inschakelt, wordt
uw bestand bewaard totdat u het wist.
Ga als volgt te werk om de standaardmap voor gearchiveerde
bestanden op te geven
1 Klik op Start, Instellingen, Configuratiescherm.
2 Dubbelklik op Corel Versions.
3 Klik op de knop Bladeren.
4 Dubbelklik op de map waarin u de bestanden wilt archiveren.
Eerdere versie van het actieve bestand ophalen
Het openen van eerdere versies van archiefbestanden is eenvoudig.
Ga als volgt te werk om een eerdere versie van het actieve
bestand op te halen
1 Klik op Bestand, Versiecontrole, Uit huidig archief ophalen.
2 Selecteer in de keuzelijst Selecteer de op te halen versie de versie van
het bestand die u wilt ophalen.
3 Klik op de knop Ophalen.
Ga als volgt te werk om een eerdere versie van een ander
gearchiveerd bestand op te halen
1 Klik op Bestand, Versiecontrole, Uit opgeslagen archief ophalen.
2 Dubbelklik in het vak Zoeken in op de map die het gewenste
gearchiveerde bestand bevat.
3 Klik op de bestandsnaam.
4 Klik op de knop Openen.
Aan de slag 35

5 Selecteer in de lijst Selecteer de op te halen versie de gewenste versie
van het bestand.
6 Klik op de knop Ophalen.
Reservekopieën maken
Het is belangrijk om uw werk te beschermen tegen stroomuitval of
problemen met het systeem waardoor uw bestanden beschadigd kunnen
worden of verloren kunnen gaan. Daarom bevat CorelDRAW opslag- en
kopieerfuncties waarmee de bestanden automatisch worden beveiligd, voor
het geval u vergeet ze handmatig op te slaan.
U kunt waarden voor de frequentie van het automatisch opslaan instellen.
CorelDRAW slaat uw bestand op volgens de door u ingestelde
tijdsintervallen. Dit bestand heet Backup_van_Bestandsnaam, waarbij
Bestandsnaam de naam van uw bestand is.
U kunt CorelDRAW zo instellen dat telkens wanneer u een afbeelding
opslaat, automatisch een reservekopie van deze afbeelding wordt gemaakt.
Deze reservekopie wordt opgeslagen in dezelfde map als het
CorelDRAW-bestand en krijgt de naam Autobackup_van_Bestandsnaam.
Wanneer een niet-CorelDRAW-bestand wordt geopend, wordt dit geopend in
het bestandsformaat van CorelDRAW. Van deze versie van het bestand wordt
vervolgens een reservekopie gemaakt.
Afbeeldingen automatisch opslaan
Om uw werk te beschermen tegen ongelukken en problemen met het
systeem, kunt u uw afbeeldingen tijdens het werken automatisch laten
opslaan.
Ga als volgt te werk om afbeeldingen automatisch op te slaan
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Opslaan.
3 Schakel het selectievakje Automatische reservekopie onder Automatische
reservekopie in.
4 Typ een waarde in het vak Minuten.
Het ingevoerde getal bepaalt om de hoeveel minuten afbeeldingen
automatisch worden opgeslagen.
5 Schakel een van de volgende knoppen in:
36 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Reservekopie in zelfde map als CDR-bestand opslaan.
Reservekopie altijd naar: klik op de knop Bladeren en kies een map.
Bestanden die worden gemaakt met de functie Automatische
reservekopie krijgen de naam Autobackup_van_Bestandsnaam.
Reservekopieën van afbeeldingen maken
U kunt CorelDRAW zo instellen dat telkens wanneer u een afbeelding
opslaat, automatisch een reservekopie van de afbeelding wordt gemaakt; op
die manier zijn op het systeem altijd twee versies van het bestand aanwezig.
Ga als volgt te werk om reservekopieën van afbeeldingen te
maken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Opslaan.
3 Schakel het selectievakje Reservekopie maken tijdens opslaan in.
Standaard worden de reservekopieën van bestanden in dezelfde map
opgeslagen als de oorspronkelijke bestanden.
Reservekopieën van bestanden hebben de naam
Backup_van_Bestandsnaam.
De tekenpagina instellen
Om een tekening te kunnen beginnen moet u weten welk paginaformaat en
welke afdrukstand u wilt gebruiken. U kunt het formaat, de afdrukstand en
de opmaak van de pagina’s in uw document wijzigen en aan uw behoeften
aanpassen. Er zijn ook besturingselementen waarmee u de weergave van het
document kunt aanpassen of de achtergrondeigenschappen zoals bitmaps,
kleur, afdrukopties en exporteeropties, kunt wijzigen.
Aan de slag 37

Gebruik de opties
voor
pagina-instellingen in
het dialoogvenster
Opties om het
uiterlijk van de
pagina aan te
passen.
U kunt kiezen uit bijna 40 vooraf gedefinieerde paginaformaten en
afdrukstanden, inclusief de standaardformaten zoals A4 en A5, enveloppen en
dia’s. Als u het gewenste paginaformaat niet kunt vinden, kunt u uw eigen
paginaformaat maken en opslaan.
Etiketten maken
CorelDRAW beschikt over 800 etikettenformaten van circa 40 leveranciers
van etiketten. U kunt een etiket kiezen en (in de meeste gevallen) naar wens
aanpassen. U kunt ook uw eigen etiketten maken en opslaan.
Elk etiket dat u maakt, komt op een aparte tekenpagina te staan. Voordat u
etiketten afdrukt, moet u eerst de garantiebepalingen van de printer
doornemen. Bij sommige fabrikanten vervalt de garantie als de printer
beschadigd raakt door het afdrukken van etiketten.
De layoutstijl instellen
CorelDRAW beschikt over layouts voor documenten die uit één pagina
bestaan, maar ook voor publicaties zoals boeken, boekjes en pamfletten. U
werkt met de pagina’s in volgorde op het beeldscherm en als u klaar bent om
ze af te drukken, worden ze automatisch gerangschikt in de volgorde die
nodig is voor afdrukken en inbinden.
Als u bijvoorbeeld een nieuwsbrief van vier pagina’s maakt met standaard
A4-pagina’s, werkt u met de pagina’s rechtop en in de reguliere volgorde.
Voor de printer zijn echter dubbele pagina’s vereist. In dit voorbeeld is het
daarom nodig dat pagina 2 en 3 tegenover elkaar liggen, en dat pagina 1 en 4
ook tegenover elkaar liggen. Deze sets van tegenover elkaar gelegen
pagina’s worden aan weerszijde van papier op A3-formaat gedrukt en in het
midden gevouwen om de nieuwsbrief te krijgen. Maar tijdens het maken van
de nieuwsbrief kunt u met de pagina’s afzonderlijk werken, rechtop en in de
normale volgorde.
38 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Pagina’s invoegen, hernoemen en verwijderen
U kunt met CorelDRAW ook pagina’s in uw document invoegen, hernoemen
en verwijderen. Als u een document met drie of meer pagina’s hebt, kunt u
een bereik van pagina’s verwijderen.
Ga als volgt te werk om een pagina in te voegen
1 Klik op Layout, Pagina invoegen.
2 Typ het aantal pagina’s dat u wilt toevoegen in het vak Pagina’s invoegen.
3 Klik op Voor of Achter om op te geven waar u de pagina wilt toevoegen
ten opzichte van de actieve pagina.
In documenten van meerdere pagina’s typt u een nieuw paginanummer in
het vak Pagina om de referentiepagina te wijzigen.
Ga als volgt te werk om een pagina te hernoemen
1 Klik op Layout, Pagina hernoemen.
2 Typ de naam van de pagina in het vak Paginanaam.
Ga als volgt te werk om een pagina te verwijderen
1 Klik op Layout, Pagina verwijderen.
2 Typ het nummer van de pagina die u wilt verwijderen in het vak Pagina
verwijderen.
Ga als volgt te werk om een bereik van pagina’s te verwijderen
1 Klik op Layout, Pagina verwijderen.
2 Typ het nummer van de eerste pagina in het vak Pagina verwijderen.
3 Schakel het selectievakje Tot en met pagina in.
4 Typ het nummer van de laatste pagina in het vak naast het selectievakje
Tot en met pagina.
Het standaard paginaformaat instellen voor documenten met
meerdere pagina’s
CorelDRAW beschikt over een groot aantal standaardpapierformaten,
inclusief de Noord-Amerikaanse en Europese standaardformaten, en stelt u
ook in staat uw eigen papierformaten te maken. U kunt deze instellingen
gebruiken om zeer veel verschillende publicaties te maken, van kleine
Internet-afbeeldingen tot nieuwsbrieven en reusachtige posters.
Aan de slag 39

In een document met meerdere pagina’s wordt het papierformaat dat u
instelt het standaardformaat voor alle pagina’s. Nieuwe pagina’s die u
toevoegt krijgen automatisch hetzelfde formaat.
Maar u kunt afzonderlijke pagina’s in een document met meerdere pagina’s
een eigen formaat geven, zonder invloed uit te oefenen op andere pagina’s in
het standaardformaat. U kunt bijvoorbeeld een document van tien
A4-pagina’s hebben; pagina’s die u toevoegt krijgen dan ook het
standaardformaat A4. Maar als u zou willen, zou u pagina twee, of zes, of elke
andere afzonderlijke pagina kunnen wijzigen in een ander formaat –
bijvoorbeeld A3 – zonder invloed uit te oefenen op de rest van het document.
Ga als volgt te werk om het standaard paginaformaat voor een
document dat uit meerdere pagina’s bestaat te wijzigen
1 Als u uw document op een willekeurige pagina open hebt, klik dan op het
bovenste deel van de knop Standaard of huidige paginaformaat en -stand
instellen op de Eigenschappenbalk.
2 Kies een kant-en-klaar papierformaat uit de keuzelijst Papiertype/-formaat
op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om het formaat van een enkele pagina in een
document dat uit meerdere pagina’s bestaat in te stellen.
1 Klik, op de pagina die u wilt wijzigen, op het onderste deel van de knop
Standaard of huidige paginaformaat en -stand instellen op de
Eigenschappenbalk.
2 Kies een kant-en-klaar papierformaat uit de keuzelijst Papiertype/-formaat
op de Eigenschappenbalk.
Als u een pagina instelt op een ander formaat dan het standaardformaat,
verdwijnen alle eventuele voorkeuzehulplijnen op die pagina.
Meerdere paginaformaten zijn niet mogelijk als u de optie Tegenover
elkaar liggende pagina’s weergeven hebt ingeschakeld, etiketten maakt of
de layout van de documentpagina hebt ingesteld op iets anders dan een
volledige pagina.
De knop Standaard of huidige paginaformaat en -stand instellen wordt ook
gebruikt om standaard- en afzonderlijke paginastanden in te stellen. Zie
“De standaard afdrukstandstand instellen voor documenten met meerdere
pagina’s” op pagina 42 voor informatie over het instellen van de standaard
papierstand.
40 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

U kunt ook het formaat van één pagina opgeven door op Layout,
Paginaformaat wijzigen te klikken.
Een eigen paginaformaat definiëren, opslaan en verwijderen
Als u het gewenste papierformaat niet aantreft, kunt u dit zelf maken. Eigen
paginaformaten zijn handig voor het maken van Internet-afbeeldingen,
pictogrammen of knoppen. U kunt bijvoorbeeld een pagina van 45 bij 45
meter of van slechts 1 pixel bij 1 pixel maken.
Eigen pagina’s worden weergegeven in de keuzelijst Papiertype/-formaat op
de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een eigen paginaformaat te definiëren
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Schakel de knop Normaal papier in.
3 Kies Eigen uit de keuzelijst Papier.
4 Typ de horizontale en verticale afmetingen voor de pagina in de vakken
Breedte en Lengte.
5 Kies, indien nodig, een andere maateenheid in de keuzelijst naast het vak
Breedte.
De afmetingen worden automatisch aangepast als u een andere eenheid
kiest.
U kunt ook een eigen papierformaat definiëren door waarden te typen in
de vakken Lengte en breedte van papier op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een eigen paginaformaat op te slaan
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Eigen pagina opslaan.
3 Typ de naam van het nieuwe paginatype in het vak Eigen paginatype
opslaan als.
Ga als volgt te werk om een eigen paginaformaat te verwijderen
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Schakel de knop Normaal papier in.
Aan de slag 41

3 Kies het eigen paginaformaat in de keuzelijst Papier.
4 Klik op de knop Eigen pagina verwijderen en klik op Ja om het
verwijderen te bevestigen.
De standaard afdrukstand instellen voor documenten met meerdere
pagina’s
U kunt de
afdrukstand van de
pagina instellen op
staand of liggend.
De standaard afdrukstand die u kiest (staand of liggend) wordt automatisch
toegepast op elke pagina in een document met meerdere pagina’s. Pagina’s
die u toevoegt nadat u een document maakt krijgen automatisch dezelfde
afdrukstand.
Maar u kunt afzonderlijke pagina’s in een document met meerdere pagina’s
een eigen afdrukstand geven, zonder invloed uit te oefenen op andere
pagina’s die de standaard afdrukstand gebruiken. U kunt bijvoorbeeld een
document van tien pagina’s hebben met staand als standaard. Nieuwe
pagina’s die u toevoegt krijgen dan ook de standaard afdrukstand (staand).
Maar u kunt pagina twee of zes, of elke andere afzonderlijke pagina wijzigen
in de afdrukstand liggend – zonder de andere pagina’s te beïnvloeden.
Ga als volgt te werk om de standaard afdrukstand voor een
document met meerdere pagina’s in te stellen, met behulp van
de Eigenschappenbalk
1 Klik op een willekeurige pagina op de bovenste helft van de knop
Standaard of huidige paginaformaat en -stand instellen op de
Eigenschappenbalk.
2 Schakel één of meer van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk
in:
Liggend – als u de horizontale afmeting van de pagina groter wilt
hebben dan de verticale.
Staand – als u de verticale afmeting van de pagina groter wilt hebben
dan de horizontale.
42 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

U kunt ook de standaard afdrukstand instellen door op Layout,
Afdrukstand pagina wijzigen te klikken.
Ga als volgt te werk om de afdrukstand van een afzonderlijke
pagina in een document dat uit meerdere pagina’s bestaat te
wijzigen
1 Klik in de betreffende pagina op de onderste helft van de knop Standaard
of huidige paginaformaat en -stand instellen op de Eigenschappenbalk.
2 Schakel de knop Staand of de knop Liggend in.
Als u een pagina instelt op een andere afdrukstand dan de standaardstand,
verdwijnen alle eventuele voorkeuzehulplijnen op die pagina.
Het mixen van afdrukstanden is niet mogelijk als u de optie Tegenover
elkaar liggende pagina’s weergeven hebt ingeschakeld, etiketten maakt of
de layout van de documentpagina hebt ingesteld op iets anders dan een
volledige pagina.
De knop Standaard of huidige paginaformaat en -stand instellen wordt ook
gebruikt om de standaard- en afzonderlijke papierformaten in te stellen.
Zie “Het standaard papierformaat instellen voor documenten met
meerdere pagina’s” op pagina 39 voor informatie over het instellen van
het standaard papierformaat.
Het paginaformaat en de afdrukstand met de huidige
printerinstellingen overeen laten komen
Als het papierformaat en de afdrukstand niet overeenkomen met de huidige
printerinstellingen, verschijnt er een bericht als u probeert de tekening af te
drukken. Dit bericht vraagt of u deze instellingen automatisch door het
programma in overeenstemming wilt laten brengen. Klik op Ja of ga als volgt
te werk voor de vereiste pagina-eigenschappen.
Ga als volgt te werk om het papierformaat en de afdrukstand
met de huidige printerinstellingen overeen te laten komen
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Klik in de lijst met categorieën op Formaat.
3 Schakel de knop Normaal papier in.
4 Schakel een van de volgende knoppen in:
Aan de slag 43

Liggend – als u de horizontale afmeting van de pagina groter wilt
hebben dan de verticale.
Staand – als u de verticale afmeting van de pagina groter wilt hebben
dan de horizontale.
Als u het paginaformaat en de afdrukstand laat overeenkomen met de
huidige printerinstellingen, heeft dit geen gevolgen voor de afdrukstand of
het formaat van pagina’s die afzonderlijk zijn ingesteld in een document
met meerdere pagina’s.
Navigeren in documenten met meerdere pagina’s
Met de navigator
navigeert u snel door
documenten met
meerdere pagina’s.
Met de navigator kunt u pagina’s toevoegen en verwijderen en kunt u snel
door documenten van meerdere pagina’s bladeren zonder uw werk te
onderbreken.
De navigator verschijnt linksonder in het tekenvenster, onmiddellijk links
naast de paginatabs. Hierin ziet u het totale aantal pagina’s in uw tekening
alsmede het aantal actieve pagina’s.
Ga als volgt te werk om een pagina toe te voegen, te hernoemen
of te verwijderen, of het formaat of de afdrukstand ervan te
wijzigen
Klik met de rechtermuisknop op de paginatab en klik op een opdracht.
Ga als volgt te werk om een pagina aan het begin of het eind van
het document toe te voegen
Ga naar de eerste of de laatste pagina en klik op de knop Pagina toevoegen
op de navigator.
44 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om snel naar een specifieke pagina in het
document te gaan
Klik op één van de volgende knoppen op de navigator:
Knop Eerste pagina – om naar de eerste pagina in het document te
gaan.
Knop Laatste pagina – om naar de laatste pagina in het document te
gaan.
Knop Naar voren – om één pagina verder te gaan.
Knop Naar achteren – om één pagina terug te gaan.
Knop Paginanummer – om een specifiek paginanummer te kiezen waar
u naartoe wilt gaan.
De layoutstijl instellen
CorelDRAW drukt uw
documenten
automatisch volgens
de door u gebruikte
layoutstijl af.
CorelDRAW beschikt over layouts voor documenten die uit één pagina
bestaan, maar ook voor publicaties zoals boeken, boekjes en pamfletten. U
werkt met de pagina’s in volgorde op het beeldscherm en als u klaar bent om
ze af te drukken, worden ze automatisch gerangschikt in de volgorde die
nodig is voor afdrukken en inbinden. Afhankelijk van het type document dat u
maakt, kan de afdrukvolgorde afwijken van de volgorde waarin u werkt.
Het voordeel van de layouts van CorelDRAW is dat u, ongeacht de layout die
nodig is om het document af te drukken, elke pagina rechtop kunt bewerken
in de volgorde in het tekenvenster.
Ga als volgt te werk om de layoutstijl in te stellen
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Klik in de lijst met categorieën op Layout.
Aan de slag 45

3 Kies een layoutstijl in de keuzelijst Layout.
Elke layoutstijl wordt vergezeld door een korte beschrijving en een
grafisch voorbeeld in het voorbeeldvenster.
Tegenover elkaar liggende pagina’s weergeven
U kunt tegelijkertijd twee opvolgende pagina’s op het scherm weergeven.
Met deze optie kunt u voorwerpen maken die twee pagina’s beslaan. U kunt
opgeven of u met het document wilt beginnen op de rechter- of linkerpagina.
Ga als volgt te werk om tegenover elkaar liggende pagina’s weer
te geven
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Klik in de lijst met categorieën op Layout.
3 Selecteer de optie Tegenover elkaar liggende pagina’s.
Ga als volgt te werk om de startpagina van een document met
meerdere pagina’s in te stellen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies één van de instellingen in de lijst Begin op:
Linkerkant – om het document op een linkerpagina te beginnen.
Rechterkant – om het document op een rechterpagina te beginnen.
U kunt geen tegenover elkaar liggende pagina’s weergeven als uw
document meerdere paginaformaten en afdrukstanden gebruikt, of de
layoutstijl Vouwkaart of Kaart aan bovenkant vouwen gebruikt. De optie
Linkerkant is alleen beschikbaar voor de layoutstijlen Volledige pagina en
Boek.
De resolutie van de liniaal instellen
Als u de resolutie waarop u het document wilt bekijken of afdrukken wijzigt,
dan worden de horizontale en verticale linialen automatisch aangepast. Het
aantal pixels is gelijk aan de resolutie vermenigvuldigd met de
pagina-afmetingen. Een document van vijf bij vijf inch met 72 dpi heeft
bijvoorbeeld 360 pixels (1 inch = ca. 2,5 cm). U kunt de resolutie van de
horizontale en verticale linialen wijzigen om deze te configureren.
Zie “Liniaaleenheden voor Internet-afbeeldingen instellen” op pagina 65 voor
meer informatie over het gebruik van pixels als eenheid voor een tekening.
46 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om de resolutie van een liniaal in te stellen
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Schakel de knop Normaal papier in.
3 Kies een resolutie in de keuzelijst Resolutie.
Kies indien nodig Ander en typ waarden in de vakken Horizontale
resolutie en Verticale resolutie.
Een pagina-achtergrond toevoegen en verwijderen
Met
pagina-achtergronde
n verfraait u het
uiterlijk van uw
documenten.
U kunt de achtergrond van de tekenpagina effen kleuren of van een bitmap
voorzien. U kunt achtergronden ook afdrukken en met uw tekening
exporteren. Wanneer u een bitmap gebruikt om een achtergrond te maken,
dan geeft u de afmetingen van de bitmap op en koppelt u de afbeelding aan
het document of sluit u deze in.
Als u een afbeelding aan uw document koppelt, geeft uw document
automatisch de wijzigingen weer die u in de bronafbeelding aanbrengt.
Ingesloten voorwerpen blijven hetzelfde. Denk eraan om gekoppelde
afbeeldingen mee te sturen als u het bestand naar iemand anders stuurt.
Ga als volgt te werk om een pagina-achtergrond met een effen
kleur te kleuren
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Klik in de lijst met categorieën op Achtergrond.
3 Schakel de knop Effen in.
4 Kies de gewenste kleur in de keuzelijst.
Klik op de knop Ander als de gewenste kleur er niet bij staat. Deze optie
opent het dialoogvenster Kleur selecteren waarin u een eigen kleur kunt
maken of een kleur kunt kiezen uit de kleurmodellen van het programma.
Aan de slag 47

Ga als volgt te werk om een pagina-achtergrond met een bitmap
te kleuren
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Klik in de lijst met categorieën op Achtergrond.
3 Schakel de knop Bitmap in.
4 Klik op de knop Bladeren.
5 Kies het bestandsformaat van de bitmap die u wilt importeren in het vak
Bestandstype.
6 Kies het station en de map waarin het bestand is opgeslagen in de
keuzelijst Zoeken in.
7 Dubbelklik op de map en de bestandsnaam.
Ga als volgt te werk om de bitmapachtergrond te koppelen of in
te sluiten
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Schakel een van de volgende knoppen in:
Gekoppeld – koppelt de bitmap extern.
Ingesloten – voegt de bitmap rechtstreeks aan het document toe.
Ga als volgt te werk om de grootte van de bitmapachtergrond te
wijzigen
1 Volg alle stappen van de procedure “Ga als volgt te werk om een
pagina-achtergrond met een bitmap te kleuren”.
2 Schakel de knop Eigen grootte in.
3 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Schakel het selectievakje Verhouding behouden in als u de horizontale
en verticale verhoudingen van de bitmap wilt behouden.
Schakel het selectievakje Verhouding behouden uit als u
niet-proportionele hoogte- en breedtewaarden wilt opgeven.
4 Typ waarden in het vak H (horizontaal) en V (verticaal) om de breedte van
de achtergrond in te stellen.
U kunt de grootte van een bitmap op zijn standaardgrootte instellen door
de knop Standaardgrootte in te schakelen.
48 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om de achtergrond afdrukbaar en
exporteerbaar te maken
1 Volg alle stappen van de procedure “Ga als volgt te werk om een
pagina-achtergrond met een bitmap te kleuren”.
2 Schakel het selectievakje Achtergrond afdrukken en exporteren in.
Als u het selectievakje uitschakelt, kunt u de achtergrond uitsluitend voor
weergavedoeleinden gebruiken.
Ga als volgt te werk om een pagina-achtergrond te verwijderen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document, Pagina en klik op
Achtergrond.
3 Schakel de knop Geen achtergrond in.
Het paginakader en afloopgebied verbergen en weergeven
Het paginakader – de rechthoek met schaduw die wordt weergegeven in het
tekenvenster – geeft de afmetingen en stand van de tekenpagina weer.
Alhoewel het paginakader standaard wordt weergegeven, kunt u tijdens het
werken dit kader verbergen. Het is echter een goed idee om het kader
opnieuw weer te geven voordat u afdrukt, om u ervan te verzekeren dat de
tekening op de pagina past.
Een afloopgebied is het extra beetje kleur, afbeelding of tekst dat over de
rand van de pagina loopt zodat, als de drukker het papier gesneden, gebonden
en geknipt heeft, er geen witte rand meer tussen de randen van uw
afbeelding en de rand van het papier zit. Om te zorgen dat u een afloopgebied
hebt, tekent u de afbeelding op een zodanige manier dat deze enkele
millimeters buiten het paginakader uitsteekt. Het gedeelte dat buiten het
kader uitsteekt, wordt het afloopgebied genoemd. Dit wordt weergegeven
met stippellijnen langs de paginakaders.
Ga als volgt te werk om paginakaders te verbergen of weer te
geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Pagina.
3 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Aan de slag 49

Schakel het selectievakje Paginakader weergeven uit als u het
paginakader wilt verbergen.
Schakel het selectievakje Paginakader weergeven in als u het
paginakader wilt weergeven.
Ga als volgt te werk om het afloopgebied te verbergen of weer te
geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Pagina.
3 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Schakel het selectievakje Afloopgebied weergeven uit om het
afloopgebied te verbergen.
Schakel het selectievakje Afloopgebied weergeven in om het
afloopgebied weer te geven.
Het weergeven van het afloopgebied op uw scherm is niet hetzelfde als
het instellen van een afloopgrens voor het afdrukken; de stippellijn die het
afloopgebied aangeeft is alleen een visueel hulpmiddel. U moet wellicht
ook een afloopgrens instellen in het dialoogvenster Afdrukken wanneer u
de tekening gereedmaakt om te worden afgedrukt. Zie “Een afloopgrens
instellen” op pagina 807 voor meer informatie over het instellen van een
afloopgrens in het dialoogvenster Afdrukken.
U kunt het afloopgebied snel weergeven door op Beeld, Afloopgebied te
klikken.
Nieuwe documenten starten met standaardopties
U kunt nieuwe documenten met zelfgekozen standaardopties starten, waarbij
u gebruikmaakt van voorkeuzevoorzieningen zoals hulplijnen, paginaformaat
en afdrukstand, raster en linialen.
Ga als volgt te werk om alle nieuwe documenten te starten met
bepaalde paginalayoutopties
1 Klik op Extra, Opties, Document.
2 Schakel het selectievakje Opties als standaardwaarden voor nieuwe
documenten opslaan in.
50 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Etiketten maken
Met de kant-en-klare
etiketstijlen maakt u
snel en gemakkelijk
etiketten.
CorelDRAW heeft meer dan 800 kant-en-klare etiketformaten van ongeveer
40 etikettenfabrikanten om uit te kiezen. In de lijst wordt een indeling van
bestanden en mappen gebruikt (zoals in de Windows Verkenner) en de
etiketformaten zijn in alfabetische volgorde per fabrikant gerangschikt. U
kunt de afmetingen van de etiketten vooraf op het scherm bekijken om te
zien hoe deze op een afgedrukte pagina passen. Als u in CorelDRAW geen
etiketstijl kunt vinden die aan uw wensen beantwoordt, kunt u een van de
stijlen aanpassen of helemaal zelf een stijl maken en opslaan. U kunt elke
etiketstijl uit de lijst verwijderen.
Ga als volgt te werk om een kant-en-klare etiketstijl te gebruiken
1 Klik op Layout, Pagina-instellingen.
2 Klik in de lijst met categorieën op Etiket.
3 Schakel de knop Etiketten in.
4 Dubbelklik op de naam van de fabrikant in de lijst.
5 Kies de gewenste etiketstijl in de lijst.
Ga als volgt te werk om een eigen etiketstijl toe te voegen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Dubbelklik op de naam van de fabrikant en kies in de lijst de etiketstijl die
het meest lijkt op de stijl die u wilt.
3 Klik op de knop Etiket aanpassen.
4 Pas de grootte, marges, tussenruimten en het aantal etiketten op elk blad
aan door de gewenste waarden in de betreffende vakken te typen.
5 Klik op de knop Toevoegen.
6 Typ een naam voor de nieuwe etiketstijl in het vak Opslaan als.
Aan de slag 51

U kunt geen etiketten maken als uw document meerdere paginaformaten
en afdrukstanden gebruikt.
Consistente instellingen voor nieuwe documenten
gebruiken
Als u een bestand van CorelDRAW sluit, worden bepaalde instellingen
automatisch onthouden. Deze omvatten alle instellingen die momenteel in
het dialoogvenster Opties worden weergegeven, evenals alle
werkbalkinstellingen. Daarnaast worden er nog andere instellingen
onthouden, zoals de koppelvensters en het kleurenpalet dat u gebruikte toen
u de tekening sloot.
Bij de documentpagina kunt u specifieke instellingen opslaan zodat nieuwe
tekeningen altijd met deze instellingen worden geopend. In de volgende tabel
wordt een overzicht gegeven van elk instellingstype en de afzonderlijke
instellingen van het type.
Instellingstype Wat wordt opgeslagen
Algemene opties De huidige algemene documentinstellingen.
Paginaopties De huidige instellingen van paginaformaat, afdrukstand,
etiketinstellingen, afdruklayout, paginakader en pagina-achtergrond.
Opties voor raster en linialen De huidige instellingen voor raster, liniaal, raster magnetisch en schaal.
Hulplijnopties De huidige instellingen voor hulplijnen en hulplijnen magnetisch.
Stijlen De huidige standaardvulling, omtrek, vulinstellingen en
teksteigenschappen.
Opties voor opslaan De huidige geavanceerde instellingen voor bestandsopslag, inclusief
miniaturen, bestandsoptimalisatie, structuren, overvloeien en
3D-effecten (toegankelijk door op de knop Geavanceerd van het
dialoogvenster Tekening opslaan te klikken).
Publiceren naar Internet De huidige instellingen voor publiceren naar Internet.
Instellingen voor nieuwe documenten opslaan
U kunt een basiswerkomgeving maken die er steeds hetzelfde uitziet
wanneer u aan een nieuwe tekening of document begint. Als u bijvoorbeeld
meestal tekeningen maakt waarvoor inches op de linialen moeten worden
weergegeven, waarvoor de opdracht Raster magnetisch ingeschakeld moet
zijn en waarbij een tekenschaal van 1:16 wordt gebruikt, kunt u deze
instellingen opslaan zodat deze standaard voor alle nieuwe documenten
worden gebruikt.
52 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om de instellingen van de actieve tekening
op alle nieuwe documenten toe te passen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Document.
3 Schakel het selectievakje Opties als standaardwaarden voor nieuwe
documenten opslaan in.
4 Schakel de opties in die overeenkomen met de gewenste instellingen voor
elk nieuw document.
Het Schetsboek gebruiken
Het Schetsboek is een
map met clipart,
foto’s, vullingen,
omtrekken,
FTP-locaties en
andere items die u in
uw tekeningen kunt
gebruiken.
Met het Schetsboek kunt u in de mappen op de computer bladeren,
verzamelingen clipart en foto’s bekijken, bestanden in uw tekening
importeren, uw favoriete vullingen en omtrekken toepassen en in
FTP-locaties bladeren.
Het koppelvenster Schetsboek is verdeeld in zes pagina’s: Bladeren, Clipart,
Foto’s, Favoriete vullingen en omtrekken, 3D-modellen en FTP-locaties. Als
u het Schetsboek op een bepaalde pagina wilt openen, kiest u de betreffende
pagina in het submenu Schetsboek van het menu Extra.
Met de pagina Bladeren kunt u items in uw document importeren vanuit elke
map op uw computer. De pagina’s Clipart en Foto’s bieden u de mogelijkheid
om clipart- en fotobestanden in uw document te importeren vanaf de cliparten
foto-cd’s. U kunt items rechtstreeks van uw document naar de pagina
Bladeren slepen.
Met de pagina Favoriete vullingen en omtrekken kunt voorkeuzevullingen en
-omtrekken op voorwerpen in uw document toepassen. U kunt ook de vul- en
omtrekeigenschappen van een voorwerp opslaan, zodat u deze ook op andere
voorwerpen kunt toepassen. De pagina FTP-locaties biedt u de mogelijkheid
te bladeren in FTP-locaties en bestanden van die locaties te importeren of op
te halen.
Aan de slag 53

Bladeren door bestanden, clipart en foto’s met behulp van
het Schetsboek
De pagina Bladeren van het Schetsboek biedt een weergave van de map- en
bestandsstructuur op uw computer, waarin u kunt zoeken. Deze pagina heeft
twee hoofdfuncties: u kunt ermee zoeken naar een te importeren bestand en,
als u dit gevonden hebt, kunt u dit direct naar uw document slepen. Deze
functie is met name handig voor het importeren van voorwerpen of
bestanden die zijn gemaakt met een van de toepassingen in de CorelDRAW
Graphics Suite of andere compatibele toepassingen.
De pagina’s Clipart en Foto van het Schetsboek bieden u ook de mogelijkheid
te zoeken naar het gewenste type bestand en dit naar uw tekening te slepen.
Op de pagina’s Bladeren, Clipart en Foto kunt u elementaire taken voor
bestandsbeheer uitvoeren.
Bestanden, clipart en foto’s met behulp van het Schetsboek
importeren, openen en afdrukken
Met het Schetsboek is het eenvoudig om bestanden, clipart en foto’s vanaf de
vaste schijf van uw computer of vanaf de cd met clipart die bij CorelDRAW
wordt geleverd, te importeren, te openen en af te drukken.
Ga als volgt te werk om bestanden, clipart of foto’s in uw
document te importeren
1 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Klik op Extra, Schetsboek, Bladeren om bestanden te openen die op
uw computer zijn opgeslagen.
Klik op Extra, Schetsboek, Clipart om een clipart-afbeelding of
voorwerp te openen.
Klik op Extra, Schetsboek, Foto’s om een foto te openen.
2 Open de map die het gewenste bestand bevat.
3 Sleep het pictogram van het bestand van het Schetsboek naar het
tekenvenster.
U kunt ook naar uw document kopiëren en plakken met behulp van de
opdrachten uit het lokale menu, dat u opent door op de rechtermuisknop
te drukken.
54 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om een bestand, clipart of fotobestand te
openen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Dubbelklik op het pictogram van het bestand.
Klik met de rechtermuisknop op de bestandsnaam en klik op Openen.
Ga als volgt te werk om een bestand, clipart of foto af te drukken
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om bestanden,
clipart of foto’s in uw document te importeren”.
2 Klik met de rechtermuisknop op de bestandsnaam en klik op Afdrukken.
Bestanden, clipart en foto’s met behulp van het Schetsboek beheren
Nadat u de pagina’s Bladeren, Clipart of Foto’s hebt gebruikt om een pagina
te vinden, kunt u deze knippen, wissen, hernoemen, een snelkoppeling
ernaar maken of de eigenschappen ervan bekijken.
Ga als volgt te werk om een bestand te knippen, kopiëren,
verwijderen of te hernoemen.
Klik met de rechtermuisknop op de bestandsnaam en klik op een
opdracht.
Bladeren door voorkeuzevullingen en omtrekken met het
Schetsboek
De pagina Favoriete vullingen en omtrekken biedt u voorgedefinieerde
vullingen en omtrekken die u aan voorwerpen toe kunt voegen. U past deze
vullingen en omtrekken op dezelfde manier op voorwerpen toe als wanneer u
items toevoegt vanuit de pagina’s Bladeren, Clipart, Foto’s en 3D-modellen,
namelijk door ze vanuit het Schetsboek naar uw document te slepen. In dit
geval sleept u echter de vulling of de omtrek naar een specifiek voorwerp.
De pagina Favoriete vullingen en omtrekken biedt ook de mogelijkheid om
uw eigen favoriete vullingen en omtrekken op te slaan zodat u ze later
opnieuw kunt gebruiken. Hierdoor kunt u de vullingen en omtrekken die u
het meest gebruikt, toepassen zonder ze telkens opnieuw te moeten maken.
Zie “Voorwerpen vullen en een omtrek geven” op pagina 237 voor meer
informatie over het toepassen van vullingen en omtrekken bij voorwerpen.
Aan de slag 55

Een vulling of omtrek op de pagina Favoriete vullingen en omtrekken
van het Schetsboek opslaan
De pagina Favoriete vullingen en omtrekken van het Schetsboek biedt de
mogelijkheid om de vul- en omtrekeigenschappen van een voorwerp op te
slaan zodat u deze later ook op andere voorwerpen in uw document kunt
toepassen. Als u een vulling of omtrek opslaat, hoeft u deze niet telkens
opnieuw te maken wanneer u ze op een voorwerp wilt toepassen.
Ga als volgt te werk om een vulling of omtrek in het Schetsboek
op te slaan
1 Klik op Extra, Schetsboek, Favoriete vullingen en omtrekken.
2 Open de map waarin u de vulling of omtrek wilt opslaan.
3 Sleep het voorwerp dat de gewenste vulling of omtrek bevat met het
Selectiegereedschap naar het Schetsboek.
4 Schakel in het dialoogvenster Favoriet opslaan de selectievakjes in of uit,
om aan te geven welke vul- en omtrekeigenschappen u wilt opslaan.
U kunt een favoriete vulling en omtrek ook in het Schetsboek opslaan
door het voorwerp met de rechtermuisknop naar het Schetsboek te
slepen.
Dubbelklik op de mapnaam om de inhoud ervan weer te geven. Als u één
niveau omhoog wilt gaan in de mapstructuur, klikt u op de knop Eén
niveau omhoog.
Favoriete vulling of omtrek op een voorwerp toepassen
De pagina Favoriete vullingen en omtrekken van het Schetsboek biedt op
eenvoudige wijze toegang tot de verzameling voorkeuzevullingen en
omtrekken in CorelDRAW, alsmede alle vullingen en omtrekken die u zelf
hebt gemaakt en opgeslagen. U kunt deze vullingen en omtrekken op elk
gewenst voorwerp toepassen dat u in CorelDRAW maakt. Vullingen
verschijnen alleen in gesloten vormen. Voor extra gemak geven de vul- en
omtrekpictogrammen miniaturen voor elk bestand weer.
Ga als volgt te werk om een favoriete vulling of omtrek op een
voorwerp toe te passen
1 Klik op Extra, Schetsboek, Favoriete vullingen en omtrekken.
56 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

2 Open de map die de vulling of omtrek bevat die u wilt toepassen.
3 Sleep het pictogram van uw favoriete vulling of omtrek naar het
voorwerp.
U kunt ook een favoriete vulling of omtrek toepassen door een voorwerp
met het Selectiegereedschap te selecteren en vervolgens te
dubbelklikken op het pictogram dat de vulling of omtrek
vertegenwoordigt.
Favoriete vullingen en omtrekken met behulp van het Schetsboek
beheren
Als u met de pagina Favoriete vullingen en omtrekken van het Schetsboek
een bestand hebt gevonden, kunt u met de rechtermuisknop toegang krijgen
tot een complete reeks opdrachten voor bestandsbeheer.
Ga als volgt te werk om een bestand te knippen, kopiëren,
verwijderen of te hernoemen, een snelkoppeling te maken of de
eigenschappen ervan weer te geven
Klik met de rechtermuisknop op de bestandsnaam en klik op een
opdracht.
Met het Schetsboek door FTP-locaties bladeren
Met behulp van de pagina FTP-locaties van het Schetsboek kunt u, ofwel
anoniem, ofwel met opgave van een gebruikersnaam en een wachtwoord, een
verbinding tot stand brengen met elke gewenste FTP-locatie. Nadat u de
verbinding met een locatie tot stand hebt gebracht, kunt u door de inhoud
bladeren om bestanden te zoeken die u in uw document wilt opnemen.
Wanneer u een bestand vindt dat u wilt gebruiken, kunt u het rechtstreeks in
uw document importeren of een kopie ervan ophalen en op uw lokale vaste
schijf opslaan. U kunt geen bestanden vanuit uw document opsturen naar de
pagina FTP-locaties.
De eerste keer maakt u verbinding met een FTP-locatie door het adres ervan
te typen. Nadat u de verbinding met een locatie hebt gemaakt, kunt u een
snelkoppeling naar de locatie maken, zodat u het adres niet telkens opnieuw
hoeft te typen. Het maken van snelkoppelingen is de eenvoudigste manier
om toegang te krijgen tot locaties die u vaak gebruikt. Als u echter geen
snelkoppeling maakt, kunt u opnieuw verbinding met de locatie maken door
het adres opnieuw in te typen. CorelDRAW houdt ook een geschiedenis bij
van de laatste acht locaties die u hebt bezocht.
Aan de slag 57

Een snelkoppeling naar de FTP-locatie van Corel (ftp.corel.com) wordt
opgeslagen als uw eerste favoriet op de pagina FTP-locaties van het
Schetsboek.
Verbinding maken met FTP-locaties
De meeste FTP-locaties bieden de mogelijkheid om anoniem een verbinding
tot stand te brengen door een adres te typen, bijvoorbeeld ftp.corel.com. Bij
sommige FTP-locaties gelden echter beperkingen en kunt u alleen toegang
krijgen als u een geldige gebruikersnaam en een wachtwoord hebt. Nadat u
de verbinding met een locatie hebt gemaakt, kunt u een snelkoppeling naar
de locatie maken, zodat u het adres niet telkens opnieuw hoeft te typen. Het
maken van snelkoppelingen is de eenvoudigste manier om toegang te krijgen
tot locaties die u vaak gebruikt.
Ga als volgt te werk om anoniem verbinding te maken met een
FTP-locatie
1 Klik op Extra, Schetsboek, FTP-locaties.
2 Klik op de pagina FTP-locaties van het Schetsboek met de
rechtermuisknop op een leeg gebied en klik op Ga naar locatie.
3 Schakel het selectievakje Voer een anonieme aanmelding uit in.
4 Doe een van de volgende dingen in het dialoogvenster Locatienaam van
FTP opgeven:
Typ het adres van de locatie waarmee u verbinding wilt krijgen.
Kies een adres in de keuzelijst.
Ga als volgt te werk om een verbinding te maken met een
FTP-locatie door een gebruikersnaam en een wachtwoord op te
geven
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Voer een anonieme aanmelding uit uit.
3 Klik op OK.
4 Typ in het dialoogvenster Gebruikersnaam en wachtwoord invoeren de
juiste gegevens in de vakken Gebruikersnaam en Wachtwoord.
58 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Als u de beveiliging van een FTP-locatie met toegangsbeperking wilt
behouden, moet u uw gebruikersnaam en wachtwoord niet opslaan bij de
locatie als u deze als favoriet opslaat. U moet uw gebruikersnaam en
wachtwoord elke keer opnieuw opgeven wanneer u verbinding maakt met
een FTP-locatie met beperkte toegang.
Ga als volgt te werk om een snelkoppeling naar een favoriete
FTP-locatie te maken
Klik met de rechtermuisknop op een leeg gebied in de favoriete locatie en
klik op Locatie opslaan.
De snelkoppeling verschijnt als een map op de pagina FTP-locaties van
het Schetsboek.
Ga als volgt te werk om een verbinding met een FTP-locatie met
behulp van een snelkoppeling te maken
1 Dubbelklik op een snelkoppeling op de pagina FTP-locaties van het
Schetsboek.
2 Voer in het dialoogvenster Gebruikersnaam en wachtwoord invoeren een
anonieme aanmelding uit of geef een gebruikersnaam en wachtwoord op.
Als u ervoor kiest geen snelkoppeling te maken, kunt u verbinding krijgen
met een locatie door het adres ervan opnieuw te typen of het adres te
kiezen in het dialoogvenster Locatienaam van FTP opgeven.
U kunt zich ook aanmelden door met de rechtermuisknop op een
snelkoppeling te klikken en vervolgens op Bladeren te klikken.
Bestanden van FTP-locaties ophalen
Nadat u de verbinding met een FTP-locatie tot stand hebt gebracht, kunt u
door de bestanden bladeren om te zien of u die in uw document wilt
opnemen. Wanneer u een bestand vindt dat u wilt gebruiken, kunt u het
rechtstreeks in uw document importeren of een kopie ervan ophalen en op
uw lokale vaste schijf opslaan, of het naar uw document slepen.
Ga als volgt te werk om een map in een FTP-locatie te openen
1 Klik op Extra, Schetsboek, FTP-locaties.
2 Maak verbinding met de FTP-locatie waarin u wilt bladeren.
Aan de slag 59

3 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Dubbelklik in de FTP-locatie op een map.
Klik met de rechtermuisknop op een map en klik op Openen.
Ga als volgt te werk om een bestand van een FTP-locatie te
importeren in uw document
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Dubbelklik op het bestand.
Klik met de rechtermuisknop op het bestand en klik op Importeren.
Ga als volgt te werk om een bestand van een FTP-locatie op uw
lokale station op te slaan
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
map in een FTP-locatie te openen”.
2 Klik met de rechtermuisknop op het bestand en klik op Bestand ophalen.
3 Kies in het dialoogvenster Opslaan als een station en map waarin u het
bestand wilt opslaan.
4 Typ een naam voor het bestand in het vak Bestandsnaam.
5 Kies in de keuzelijst Bestand opslaan als het bestandsformaat waarmee u
het bestand wilt opslaan.
Ga als volgt te werk om een bestand van een FTP-locatie naar uw
document te slepen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
map in een FTP-locatie te openen”.
2 Sleep het bestand vanuit het Schetsboek naar uw document.
U kunt geen bestanden vanuit uw document naar de pagina FTP-locaties
opsturen.
U kunt een bestand met de rechtermuisknop slepen. Als u de muisknop
loslaat verschijnt er een menu waarin u de opdracht CorelDRAW
Internet-bestandsdata neerzetten kunt kiezen.
60 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Linialen, raster en hulplijnen gebruiken
De linialen, het raster en de hulplijnen zijn functies die zijn ontworpen als
ondersteuning bij het tekenen en het nauwkeurig plaatsen van voorwerpen.
De linialen zijn ook aan te passen en geven u een gevoel van positie en
grootte in het tekenvenster. Het raster is een aanpasbaar gereedschap dat
bovenop een tekening komt te liggen waardoor het tekenen en nauwkeurig
uitlijnen van voorwerpen makkelijker wordt. Hulplijnen zijn lijnen die u aan
het tekenvenster kunt toevoegen om voorwerpen uit te lijnen. Standaard
worden hulplijnen niet afgedrukt, maar u kunt ze desgewenst wel afdrukken
via de opties in Voorwerpbeheer. Zie “Voorwerpbeheer gebruiken” op pagina
208 voor meer informatie over Voorwerpbeheer.
Hoe en wanneer u de linialen, het raster en de hulplijnen gebruikt is aan u; u
kunt de eigenschappen instellen die bepalen hoe deze hulpmiddelen in uw
tekening werken. Voordat u voorwerpen aan een tekening gaat toevoegen,
doet u er verstandig aan eerst het raster, de linialen en hulplijnen volgens
eigen wens in te stellen. Hoewel u de instellingen ervan op elk gewenst
moment kunt wijzigen – bijvoorbeeld het raster weergeven als lijnen en
vervolgens als stippellijnen, of de hulplijnen in het tekenvenster verplaatsen
– zult u merken dat u veel sneller werkt als u linialen, raster en hulplijnen
eerst instelt.
Linialen en raster gebruiken
De linialen helpen u de grootte en positie van voorwerpen in uw tekening te
bepalen. De linialen komen vooral van pas als u ze als hulp gebruikt bij het
plaatsen van voorwerpen door te slepen met de muis. Als u de muisaanwijzer
in het tekenvenster verplaatst, geven de linialen de huidige positie ten
opzichte van het nulpunt aan (het snijpunt van de linialen). Standaard wordt
op de statusbalk de positie van de muisaanwijzer weergegeven. U kunt de
linialen de maateenheid laten weergeven die het beste bij de tekening past.
Het raster werkt samen met de linialen voor het nauwkeurig uitlijnen en
plaatsen van voorwerpen. CorelDRAW geeft het raster weer als een reeks
snijlijnen met tussenafstanden volgens de instellingen die u opgeeft. Het
raster is een makkelijke en nauwkeurige methode voor het plaatsen van
voorwerpen ten opzichte van andere voorwerpen en de tekenpagina.
Bovendien zorgt de opdracht Raster magnetisch ervoor dat voorwerpen
automatisch op het raster worden uitgelijnd als u ze verplaatst.
Aan de slag 61

Het raster werkt
samen met de
linialen voor het
nauwkeurig uitlijnen
en plaatsen van
voorwerpen.
Een tekenschaal instellen
U kunt de linialen en het raster effectiever maken door een tekenschaal in te
stellen die alle afstanden in de tekening afmeet aan de werkelijke afstanden.
Als u bijvoorbeeld een technische tekening maakt waarin u grote voorwerpen
op een kleine pagina wilt laten zien, kunt u de tekening overeenkomstig
schalen.
Liniaalparameters instellen
Sleep het snijpunt
van de liniaal naar
het tekenvenster om
de liniaal te
positioneren.
De linialen kunnen u erbij helpen de grootte en positie van voorwerpen te
bepalen. Voordat u de linialen echter gaat gebruiken, moet u de positie van
het nulpunt van de liniaal bepalen, het punt waar de nulpunten van de linialen
elkaar snijden. Door het nulpunt van de liniaal precies op de gewenste plaats
op de tekenpagina te zetten, zorgt u ervoor dat de coördinaten van de liniaal
exact vanuit de gewenste positie komen.
Naast het plaatsen van het nulpunt van de liniaal kunt u voor een optimaal
gebruik de linialen ook in het tekenvenster verplaatsen. U zou bijvoorbeeld
de linialen bovenop de tekening kunnen plaatsen zodat u voorwerpen
nauwkeuriger kunt tekenen en plaatsen.
62 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Verplaats de linialen
om voorwerpen met
precisie te maken of
te verplaatsen.
Ga als volgt te werk om het nulpunt van de liniaal in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Linialen.
3 Typ waarden in de vakken Horizontaal nulpunt en Verticaal nulpunt om de
locatie van het nulpunt in te stellen.
De getallen die u invoert, bepalen de positie van het nulpunt van de liniaal
ten opzichte van de linkerbenedenhoek van de tekenpagina. Als u
bijvoorbeeld 1,0 invoert voor de horizontale coördinaat en 5,0 voor de
verticale coördinaat, wordt het nulpunt van de liniaal 1 cm rechts van en 5
cm boven de linkerbenedenhoek van de tekenpagina geplaatst.
U kunt het nulpunt van de liniaal ook instellen door het snijpunt van de
liniaal op het tekenvenster te verslepen.
Ga als volgt te werk om de linialen opnieuw te plaatsen
Kies een van de volgende mogelijkheden:
Houd Shift ingedrukt en sleep de liniaal naar een nieuwe positie.
Houd Shift ingedrukt en sleep het snijpunt van de liniaal om beide
linialen gelijktijdig te verplaatsen.
Ga als volgt te werk om een liniaal op de oorspronkelijke plaats
terug te zetten
Houd Shift ingedrukt en dubbelklik op de liniaal.
Aan de slag 63

U kunt de pagina Linialen van het dialoogvenster Opties ook openen door
op één van de linialen in het tekenvenster te dubbelklikken.
Liniaaleenheden instellen
U hebt volledige controle over de maateenheden die op de horizontale en
verticale liniaal worden weergegeven. CorelDRAW beschikt over een groot
aantal eenheden, van kleine eenheden zoals punten, millimeters en inches
tot grotere eenheden zoals meters, kilometers en mijlen. Gebruik de
eenheidinstelling die het beste past bij het type en het formaat van de
tekening die u wilt maken.
Ga als volgt te werk om de liniaaleenheden in te stellen op
dezelfde eenheden voor de horizontale en verticale liniaal
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Linialen.
3 Schakel de optie Zelfde eenheden voor horizontale en verticale linialen in
en kies een maateenheid voor de horizontale liniaal in de lijst Horizontaal.
Ga als volgt te werk om de liniaaleenheden in te stellen op
verschillende eenheden voor de horizontale en verticale liniaal
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel de optie Zelfde eenheden voor horizontale en verticale linialen uit
en kies maateenheden in de lijsten Horizontaal en Verticaal.
Indien u de liniaaleenheden wijzigt, wijzigt de rasterfrequentie
automatisch om dezelfde relatieve afstand tussen lijnen op het raster te
behouden. Als u bijvoorbeeld het liefst vier lijnen per inch hebt en u de
liniaaleenheden wijzigt in centimeters, dan zal de rasterfrequentie
automatisch geconverteerd worden naar het juiste aantal lijnen per
centimeter – in dit geval om de 0,6 centimeter een lijn.
Schakel de optie Fracties weergeven in als u de eenheden op de liniaal in
breuken in plaats van in decimalen wilt laten weergeven.
U kunt ook een maateenheid kiezen voor de horizontale en verticale
liniaal in de keuzelijst Tekeneenheden op de Eigenschappenbalk.
64 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Liniaaleenheden voor Internet-afbeeldingen instellen
Als u een afbeelding voor Internet maakt, kan het handiger zijn om pixels als
liniaaleenheid te gebruiken. Door pixels te gebruiken en een horizontale en
verticale resolutie voor de afbeelding in te stellen, ziet de afbeelding er altijd
hetzelfde uit, ongeacht de toepassing waarin de afbeelding zal worden
weergegeven.
Zie “De tekenpagina instellen” op pagina 37 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om de linialen te laten meten in pixels
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Linialen.
3 Kies Pixels in de lijst Horizontaal.
4 Schakel het selectievakje Zelfde eenheden voor horizontale en verticale
linialen in.
5 Klik op de knop Resolutie.
6 Typ een waarde in het vak Horizontale resolutie.
7 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Schakel het selectievakje Identieke waarden in als u de horizontale en
verticale resolutie gelijk wilt maken.
Als u de horizontale en verticale resolutie van elkaar wilt laten
verschillen, schakelt u het selectievakje Identieke waarden uit en typt
u een waarde in het vak Verticale resolutie.
Liniaalprecisiemarkeringen instellen
U kunt kiezen hoeveel precisiemarkeringen er voorkomen tussen elk
maatstreepje of “puntje” op de horizontale en verticale linialen.
Ga als volgt te werk om het aantal maatstreepjes per markering
in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Linialen.
3 Kies de gewenste optie uit de lijst Maatstreepjes.
Tekenschaal instellen
U kunt de schaal voor uw tekening instellen. In CorelDRAW is de schaal een
verhouding tussen de tekening (pagina-afstand) en de afstand in
Aan de slag 65

werkelijkheid (wereldafstand). Als u bijvoorbeeld een tekenschaal van 1:10
kiest, is 1 eenheid op de liniaal in werkelijkheid 10 eenheden. Het instellen
van een tekenschaal komt vooral van pas bij het maken van technische
tekeningen of bouwtekeningen waarbij u grote voorwerpen op een
betrekkelijk kleine pagina tekent.
U kunt uit een groot aantal schalen kiezen of zelf een schaal maken die
precies beantwoordt aan uw eisen.
Ga als volgt te werk om een tekenschaal te kiezen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Linialen.
3 Klik op de knop Schaal bewerken.
4 Kies een tekenschaal uit de keuzelijst Typische schalen.
Ga als volgt te werk om een eigen tekenschaal in te stellen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies Eigen uit de lijst Typische schalen.
3 Typ een waarde in het vak Pagina-afstand om dat deel van de schaal in te
stellen dat in de tekening wordt weergegeven.
4 Kies uit de betreffende lijst een eenheid voor de pagina-afstand.
5 Typ voor de eenheid van de pagina-afstand een waarde in het vak
Wereldafstand.
Als u de eenheden voor de wereldafstand wilt wijzigen, moet u de
horizontale liniaaleenheden wijzigen.
Als de tekenschaal een andere instelling heeft dan 1:1, zijn de verticale
liniaaleenheden altijd gelijk aan de horizontale liniaaleenheden. Zie
“Liniaaleenheden instellen” op pagina 64 voor meer informatie over het
wijzigen van liniaaleenheden.
Rasterparameters instellen
U kunt de ruimten tussen rasterlijnen instellen met de opties Frequentie en
Spatiëring. Als u Frequentie kiest, stelt u de afstand tussen rasterlijnen in
gebaseerd op het aantal rasterlijnen per horizontale en verticale eenheid. Als
u Spatiëring inschakelt, stelt u deze afstand in door de exacte afstand die u
tussen elke lijn wilt, in te voeren. Het raster gedraagt zich hetzelfde,
ongeacht welke optie u kiest.
66 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Het raster als lijnen
weergeven.
Standaard wordt het raster met lijnen weergegeven, als een ruitjespapier. U
kunt het raster ook als punten laten weergeven, die minder opvallend zijn.
De punten waar horizontale en verticale lijnen elkaar kruisen, geven de
rasterpunten weer. De frequentie- of spatiëringsinstellingen die u opgeeft,
gelden voor zowel lijnen als punten.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen rasterlijnen in te
stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Raster.
3 Klik op één van de volgende knoppen:
Frequentie – om de rasterspatiëring in te stellen als een aantal lijnen
per geselecteerde maateenheid.
Spatiëring – om de afstand aan te geven tussen elke rasterlijn.
4 Typ waarden in de vakken Horizontaal en Verticaal.
Ga als volgt te werk om het raster als punten weer te gegeven
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Raster als lijnen weergeven.
Denk eraan dat bij hoge frequentiewaarden of lage afstandswaarden de
instellingen nauwkeuriger worden.
Raster magnetisch gebruiken
De functie Raster magnetisch kan u helpen om voorwerpen nauwkeurig uit
te lijnen. Wanneer u Raster magnetisch inschakelt, worden voorwerpen die u
verplaatst of tekent automatisch magnetisch aangetrokken door het raster,
Aan de slag 67

zodat deze verticaal en horizontaal op de dichtstbijzijnde rastermarkering
worden uitgelijnd.
Ga als volgt te werken om voorwerpen automatisch op het raster
uit te laten lijnen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Raster.
3 Schakel het selectievakje Raster magnetisch in.
U kunt voorwerpen ook magnetisch door het raster aangetrokken laten
worden door op de knop Raster magnetisch op de Eigenschappenbalk te
klikken, of door op Beeld, Raster magnetisch te klikken.
Linialen en raster weergeven
U kunt kiezen wanneer en hoe u de linialen en het raster wilt weergeven. Als
bijvoorbeeld de ruimte op uw scherm beperkt is, zou u de linialen kunnen
verbergen en alleen kunnen oproepen als u ze nodig hebt. Het is ook
mogelijk dat u de tekening wilt zien zoals deze er in afgedrukte vorm uit
komt te zien; in dat geval moet u de linialen en het raster tijdelijk verbergen.
Ook als u de linialen en het raster verbergt behouden zij hun instellingen.
Ga als volgt te werk om de linialen te verbergen of weer te geven
Klik op Beeld, Linialen.
Als er geen vinkje bij de opdracht staat, dan zijn de linialen niet zichtbaar.
Staat er wel een vinkje bij de opdracht, dan worden de linialen
weergegeven.
Ga als volgt te werk om het raster te verbergen of weer te geven
Klik op Beeld, Raster.
Als er geen vinkje bij de opdracht staat, dan is het raster niet zichtbaar.
Staat er wel een vinkje bij de opdracht, dan wordt het raster weergegeven.
Werken met hulplijnen
Hulplijnen zijn lijnen die u overal in het tekenvenster kunt plaatsen en
waarmee u voorwerpen veel makkelijker plaatst en uitlijnt. U kunt elk
gewenst aantal horizontale, verticale en schuine hulplijnen maken en u kunt
deze samen met uw tekening opslaan. Bovendien is het mogelijk hulplijnen
68 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Gebruik hulplijnen
om u te helpen bij
het maken, uitlijnen
en positioneren van
voorwerpen in het
tekenvenster.
magnetisch te maken, zodat voorwerpen automatisch op de hulplijnen
worden uitgelijnd als zij in de buurt van deze lijnen komen.
Hulplijnen zijn ook voorwerpen die u kunt selecteren, roteren, verschuiven,
dupliceren en verwijderen zoals u met elk ander voorwerp kunt doen. U kunt
elke gewenste kleur voor uw hulplijnen kiezen, maar geselecteerde
hulplijnen worden altijd rood weergegeven. U kunt de laag Hulplijnen ook
verbergen met behulp van Voorwerpbeheer. Zie “Voorwerpbeheer
gebruiken” op pagina 208 voor meer informatie over Voorwerpbeheer.
Standaard worden hulplijnen niet afgedrukt. Als u hulplijnen wilt afdrukken,
kunt u dit inschakelen met behulp van Voorwerpbeheer. Zie “Het afdrukken
van een laag in- en uitschakelen” op pagina 221 voor meer informatie.
Standaardhulplijnen toevoegen
U kunt horizontale
en verticale
hulplijnen maken
door van een liniaal
naar het tekenvenster
te slepen.
U kunt exacte horizontale, verticale en schuine hulplijnen instellen. U kunt
horizontale en verticale hulplijnen instellen gebaseerd op de horizontale en
verticale afstand tot het nulpunt op de betreffende liniaal. Omgekeerd stelt u
schuine hulplijnen in gebaseerd op twee specifieke liniaalcoördinaten of op
één coördinaat en een hoek. U kunt voorwerpen visueel langs een hulplijn
instellen of ze door een magnetische hulplijn nauwkeurig laten plaatsen.
Aan de slag 69

Voor meer snelheid dan precisie gebruikt u de muis om hulplijnen aan uw
tekening toe te voegen. U kunt horizontale en verticale hulplijnen maken
door van een liniaal naar het tekenvenster te slepen. Als u schuine hulplijnen
wilt maken, roteert u een horizontale of verticale hulplijn.
Alle hulplijnen die u toevoegt, verschijnen op elke pagina van een document
met meerdere pagina’s, behalve pagina’s waarvan het formaat of de
afdrukstand afzonderlijk is ingesteld.
Als u dat wilt kunt u alle nieuwe documenten met dezelfde voorgedefinieerde
hulplijnen beginnen.
Ga als volgt te werk om horizontale of verticale hulplijnen toe te
voegen
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Kies in de lijst categorieën de optie Horizontaal of Verticaal.
3 Typ een locatie voor de hulplijn (ten opzichte van het nulpunt op de
horizontale of verticale liniaal) in het desbetreffende vak.
4 Kies een eenheid in de keuzelijst Eenheden.
5 Klik op de knop Toevoegen.
Als u de hulplijn links van of onder het nulpunt wilt plaatsen
(achtereenvolgens voor een verticale en een horizontale hulplijn) voert u
negatieve getallen in.
U kunt ook een hulplijn toevoegen door op de horizontale of verticale
liniaal te klikken en naar de tekenpagina te slepen.
Ga als volgt te werk om een schuine hulplijn te plaatsen
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Klik in de lijst categorieën op Schuin.
3 Kies uit de lijst Specificeren een manier om de hulplijn in te stellen.
Stel twee coördinaten of een coördinaat en een hoek in. Als u bijvoorbeeld
Hoek en 1 punt kiest, moet u coördinaten in de vakken X en Y en een
hoek in het vak Hoek instellen. De hulplijn die u zo maakt, gaat volgens
de ingestelde hoek door die coördinaat.
70 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

4 Typ de coördinaten voor het eindpunt (in de vakken X en Y) gerekend
vanuit het punt 0,0 op de linialen.
5 Als u de optie Hoek en 1 punt gebruikt, typt u een waarde in het vak
Hoek.
6 Klik op de knop Toevoegen.
U kunt een bestaande horizontale of verticale hulplijn in een schuine
hulplijn wijzigen door er tweemaal op te klikken zodat de rotatie- en
schuintrekhandgrepen verschijnen.
Ga als volgt te werk om alle nieuwe documenten met
voorkeuzehulplijnen te beginnen
1 Klik in het menu Extra op Opties, Document.
2 Schakel het selectievakje Opties als standaardwaarden voor nieuwe
documenten opslaan in.
3 Schakel het selectievakje Hulplijnopties in.
4 Schakel de selectievakjes uit bij de opties die u niet nodig hebt.
Door op een hulplijn te dubbelklikken opent u de pagina Hulplijnen
instellen van het dialoogvenster Opties.
Voorkeuzehulplijnen toevoegen
Voorkeuzen maken het makkelijk om vaakgebruikte hulplijnen op uw
tekeningen toe te passen. U kunt uw eigen voorkeuzen maken en deze op
alle nieuwe documenten toepassen. Als u het formaat of de afdrukstand van
de pagina wijzigt nadat u een voorkeuze hebt toegepast, worden de hulplijnen
op de juiste plaatsen opnieuw gegenereerd.
Voorkeuzehulplijnen zijn alleen beschikbaar op standaardpagina’s in
documenten met meerdere pagina’s en niet op pagina’s waarvan het formaat
of de afdrukstand afzonderlijk is gewijzigd. Zie “De tekenpagina instellen” op
pagina 37 voor meer informatie over pagina-instellingen.
Ga als volgt te werk om voorkeuzehulplijnen toe te voegen
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Kies in de lijst categorieën de optie Voorkeuze.
Aan de slag 71

3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Corel-voorkeuzen – om één of meer van de verschillende voorkeuzen
te kiezen die door CorelDRAW worden aangeboden.
Eigen voorkeuzen – om uw eigen voorkeuzen te definiëren.
4 Schakel de selectievakjes bij de gewenste opties in.
Als u Eigen voorkeuzen gebruikt, typt u de gewenste waarden in de
vakken Marges, Kolommen en Raster.
5 Klik op de knop Voorkeuze toepassen.
Hulplijnen plaatsen
Nadat u bent begonnen met tekenen, kunt u hulplijnen naar een positie
verplaatsen die beter aansluit bij uw behoeften. Er zijn twee manieren om
reeds ingestelde hulplijnen te verplaatsen: u kunt ze visueel verplaatsen met
de muis, of u kunt ze nauwkeurig verplaatsen met het dialoogvenster Opties.
Ga als volgt te werk om horizontale of verticale hulplijnen met de
muis te plaatsen
Klik op een hulplijn en sleep het naar een willekeurige plaats in het
tekenvenster.
Ga als volgt te werk om een schuine hulplijn met de muis te
plaatsen
Dubbelklik erop en roteer de lijn zoals u met elk ander voorwerp zou
doen, tot u de gewenste hoek krijgt.
Ga als volgt te werk om horizontale of verticale hulplijnen met
precisie te plaatsen
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Kies in de lijst categorieën de optie Horizontaal of Verticaal.
3 Kies een hulplijn uit de lijst links in het dialoogvenster.
4 Typ een nieuwe locatie ten opzichte van het nulpunt op de horizontale of
verticale liniaal.
Als u de hulplijn links van of onder het nulpunt wilt plaatsen (zowel voor
een verticale als een horizontale hulplijn), voert u een negatief getal in.
5 Kies indien nodig een eenheid in de keuzelijst Eenheden.
6 Klik op de knop Verplaatsen.
72 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om een schuine hulplijn te plaatsen
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Klik in de lijst categorieën op Schuin.
3 Kies een hulplijn uit de lijst.
4 Kies uit de lijst Specificeren een manier om de hulplijn te verplaatsen.
5 Typ de coördinaten voor het eindpunt (in de vakken X en Y) gerekend
vanuit het punt 0,0 op de linialen.
6 Als u de optie Hoek en 1 punt gebruikt, typt u een waarde in het vak
Hoek.
7 Klik op de knop Verplaatsen.
Als u een voorkeuzehulplijn verplaatst, wijzigt u deze in een
standaardhulplijn. Als u het formaat of de afdrukstand van de pagina
wijzigt, wordt de oorspronkelijke voorkeuzehulplijn opnieuw gegenereerd.
Geselecteerde hulplijnen zijn altijd rood.
Hulplijnen magnetisch gebruiken
Met de optie Hulplijnen magnetisch kunt u voorwerpen heel nauwkeurig
uitlijnen. Als u deze optie inschakelt, worden voorwerpen die u vlakbij
hulplijnen plaatst of sleept, door de hulplijn magnetisch aangetrokken zodat
zij worden uitgelijnd op de hulplijn. Voorwerpen worden op twee manieren
magnetisch door hulplijnen aangetrokken. Bij horizontale en verticale
hulplijnen worden de randen van de selectierechthoek van een voorwerp
door de hulplijnen aangetrokken. Bij alle typen hulplijnen wordt het punt
waarop u klikt, binnen het voorwerp bij het slepen, door de hulplijnen
aangetrokken.
Ga als volgt te werk om Hulplijnen magnetisch te gebruiken
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Schakel de optie Hulplijnen magnetisch in.
Ga als volgt te werk om voorwerpen op hulplijnen te centreren
1 Klik op Beeld, Hulplijnen magnetisch en zorg dat er een vinkje staat naast
Hulplijnen magnetisch.
2 Selecteer een voorwerp en verplaats het boven een hulplijn totdat het
rotatiepunt door de hulplijn wordt aangetrokken.
Aan de slag 73

Voorwerpen worden ook magnetisch aangetrokken op het punt waar twee
hulplijnen elkaar kruisen.
U kunt voorwerpen ook magnetisch aangetrokken laten worden door
hulplijnen door op de knop Hulplijnen magnetisch te klikken op de
Eigenschappenbalk, of door te klikken op Beeld, Hulplijnen magnetisch.
Hulplijnen weergeven
U kunt de manier
waarop hulplijnen in
uw tekening worden
weergegeven
wijzigen, door ze te
kleuren, te verbergen
of te verplaatsen.
U kunt de manier waarop hulplijnen in uw tekening worden weergegeven,
wijzigen. Tijdens het tekenen en plaatsen van voorwerpen kunt u het beste
de hulplijnen laten weergeven. Wellicht vindt u het handig om hulplijnen te
verbergen wanneer u wilt dat de tekening eruit ziet zoals wanneer u deze
afdrukt.
U kunt de kleuren van zowel standaard- als nieuwe hulplijnen die u maakt
wijzigen.
Ga als volgt te werk om hulplijnen weer te geven of te verbergen
Klik op Beeld, Hulplijnen.
U kunt hulplijnen ook weergeven door het selectievakje Hulplijnen
weergeven in te schakelen op de pagina Hulplijnen in het dialoogvenster
Opties.
Ga als volgt te werk om de kleur van een hulplijn te wijzigen
Kies een van de volgende mogelijkheden:
Sleep een kleur van het Kleurenpalet naar de hulplijn.
74 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Selecteer de hulplijn en klik met de rechtermuisknop op een kleur in
het Kleurenpalet.
U moet de selectie van de hulplijn ongedaan maken om de nieuwe kleur te
kunnen zien, omdat geselecteerde hulplijnen altijd rood zijn.
Hulplijnen vergrendelen
Het vergrendelen van een hulplijn voorkomt dat deze per ongeluk
geselecteerd, verplaatst of gewist kan worden. U kunt vergrendelde
hulplijnen ontgrendelen als u deze wilt verplaatsen of wissen.
Ga als volgt te werk om een hulplijn te vergrendelen
1 Selecteer de hulplijn.
2 Klik op Schikken, Voorwerp vergrendelen.
Ga als volgt te werk om een hulplijn te ontgrendelen
1 Selecteer de hulplijn.
2 Klik op Schikken, Voorwerp ontgrendelen.
U kunt ook een hulplijn vergrendelen en ontgrendelen door met de
rechtermuisknop op de hulplijn te klikken en op Voorwerp vergrendelen
of Voorwerp ontgrendelen te klikken.
Standaardhulplijnen verwijderen
U kunt hulplijnen verwijderen door deze met het Selectiegereedschap te
selecteren en op Delete te drukken. Als u een hulplijn verwijdert uit een
document met meerdere pagina’s, wordt deze van alle pagina’s verwijderd.
Ga als volgt te werk om een hulplijn te verwijderen
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Klik in de lijst categorieën op Horizontaal, Verticaal of Hoek.
3 Kies de hulplijn.
4 Klik op de knop Verwijderen.
Aan de slag 75

Ga als volgt te werk om alle horizontale, verticale of schuine
hulplijnen te verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Alles wissen.
Ga als volgt te werk om een vergrendelde hulplijn te verwijderen
Rechtsklik op de hulplijn en klik op Voorwerp ontgrendelen.
U kunt meerdere hulplijnen selecteren door Shift ingedrukt te houden
terwijl u de hulplijnen selecteert.
U kunt ook het dialoogvenster Hulplijnen gebruiken om één, meerdere of
alle hulplijnen uit het actieve document te verwijderen.
Voorkeuzehulplijnen verwijderen
U moet voorkeuzehulplijnen verwijderen met de pagina Hulplijnen van het
dialoogvenster Opties. Als u een voorkeuzehulplijn op een andere manier
verwijdert, wordt de hulplijn hersteld wanneer u het paginaformaat of de
stand ervan wijzigt.
Ga als volgt te werk om alle voorkeuzehulplijnen te verwijderen
1 Klik op Beeld, Hulplijninstellingen.
2 Klik in de lijst met categorieën op Voorkeuzen.
3 Schakel alle selectievakjes uit in de lijst Corel-voorkeuzen en klik op OK.
Uw werk weergeven
Dank zij de weergaveopties is het mogelijk een tekening te bekijken zoals u
dat wilt. Deze opties zijn het klapmenu Zoom en Weergavebeheer, alsmede
de diverse opdrachten die zowel via de werkbalken als de menu’s kunnen
worden geactiveerd. Met deze opties wijzigt u door vergroten of verkleinen
de manier waarop voorwerpen worden weergegeven. Ook kunt u bepaalde
weergaven voor verder gebruik opslaan.
76 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Zoomen en meerollen
Met CorelDRAW heeft u snel toegang tot gereedschappen waarmee u een
tekening verkleind of vergroot kunt weergeven. Met het Zoomgereedschap
zoomt u in of uit voor een meer gedetailleerde of een meer algemene
weergave van een tekening. U kunt uw tekening ook bekijken door deze in
het tekenvenster te verschuiven (meerollen).
De zoomopties vindt u op de Eigenschappenbalk en op de werkbalken
Zoomen en Standaard. Met de Eigenschappenbalk kunt u naar elke
vergrotingsfactor inzoomen. U kunt ook uit vooraf ingestelde
vergrotingsfactoren kiezen om snel naar een bepaalde vergrotingsfactor
terug te gaan.
Zoomen en meerollen hebben geen invloed op uw tekening – alleen op de
manier waarop u deze ziet.
De weergave met het klapmenu Zoom wijzigen
Sleep met het
Zoomgereedschap een
selectierechthoek om
een voorwerp om
erop in te zoomen.
Met het Zoom- en Meerolgereedschap wijzigt u gemakkelijk de weergave
van een tekening. Met het Zoomgereedschap kunt u inzoomen om een
tekening gedetailleerder te kunnen bekijken en uitzoomen om een groter
deel van de tekening te zien. Met het Meerolgereedschap geeft u een
tekening op een bepaalde manier weer door de tekenpagina in het
tekenvenster te verplaatsen. U kunt dit vergelijken met het met de hand
verschuiven van een tekening over het bureau.
CorelDRAW ondersteunt de IntelliMouse van Microsoft. U kunt in- en
uitzoomen en meerollen met behulp van het wiel. Bij elk stapje van het wiel
wordt het vergrotingsniveau met 10% of 50% verhoogd. Als u tussen de 1 en
100% zoomt, wijzigt het vergrotingsniveau in stappen van 10%. Wanneer het
vergrotingsniveau boven 100% ligt, worden de zoomstappen 50%.
Aan de slag 77

Gebruik het
Meerolgereedschap
om het tekenvenster
snel te kunnen
verschuiven.
Ga als volgt te werk om op een deel van de tekening in te
zoomen
1 Open het klapmenu Zoom en klik op het Zoomgereedschap.
2 Klik in het tekenvenster en sleep diagonaal met de muis om een
selectierechthoek rond het te vergroten gebied te maken.
Ga als volgt te werk om uit te zoomen
1 Open het klapmenu Zoom en klik op het Zoomgereedschap.
2 Klik met de rechtermuisknop in het tekenvenster.
Ga als volgt te werk om de tekening in het tekenvenster te
verplaatsen
1 Open het klapmenu Zoom en klik op het Meerolgereedschap.
2 Sleep het document om dit in het tekenvenster te plaatsen.
Ga als volgt te werk om in of uit te zoomen met de IntelliMouse
1 Plaats de muis op een voorwerp.
2 Kies een van de volgende mogelijkheden:
Draai het wiel vooruit (naar de monitor toe) als u in wilt zoomen op het
voorwerp.
Draai het wiel achteruit (van de monitor af) als u uit wilt zoomen van
het voorwerp.
78 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om mee te rollen met behulp van de
IntelliMouse
1 Klik op de wielknop.
2 Wijs de muis in de richting waarin u de tekenpagina wilt verplaatsen.
Als u de meerolsnelheid wilt verhogen, beweegt u de cursor van de
oorsprongmarkering af.
3 Klik op de wielknop als u wilt stoppen met meerollen.
Als u snel wilt inzoomen op een deel van de pagina – Zoom op venster –
dubbelklikt u op het Zoomgereedschap of klikt u ergens in het
tekenvenster wanneer het Zoomgereedschap is geselecteerd.
Als u Shift ingedrukt houdt en u op de rechter- of linkermuisknop klikt,
wisselt u de acties van het Zoomgereedschap om.
De weergave met de Eigenschappenbalk wijzigen
Als u op het Zoom- of het Meerolgereedschap in de gereedschapskist klikt,
verschijnt er een aantal nieuwe besturingselementen op de
Eigenschappenbalk. Deze besturingselementen zijn onder andere het Zoomen
het Meerolgereedschap alsmede gereedschappen voor het wijzigen van de
weergave. U kunt Weergavebeheer openen om bepaalde weergaven op te
slaan en te wissen.
Deze besturingselementen zijn alleen zichtbaar op de Eigenschappenbalk
wanneer u het Zoomgereedschap of Meerolgereedschap selecteert.
Ga als volgt te werk om de weergave met de Eigenschappenbalk
te wijzigen
Weergave Handeling (op de Eigenschappenbalk)
Een vergrote weergave van de tekening Klik op de knop Zoom in.
Meer van de tekening Klik op de knop Zoom uit.
Voorwerpen op werkelijke grootte Klik op de knop Zoom op werkelijke grootte.
Alle geselecteerde voorwerpen Klik op de knop Zoom op geselecteerd.
Alle voorwerpen Klik op de knop Zoom op alle voorwerpen.
De gehele tekenpagina Klik op de knop Zoom op pagina.
De breedte van de tekenpagina Klik op de knop Zoom op paginabreedte.
Aan de slag 79

De lengte van de tekenpagina Klik op de knop Zoom op paginalengte.
Weergavebeheer Klik op de knop Weergavebeheer.
De weergave met de werkbalken Zoomen en Standaard wijzigen
U kunt desgewenst de werkbalk Zoomen weergeven, zodat u altijd bij elk
gereedschap de zoomopties bij de hand hebt. Op de werkbalk Zoomen staan
alle gereedschappen voor het oproepen van elke weergave. Deze
gereedschappen werken net zoals hun tegenhangers op de
Eigenschappenbalk en in Weergavebeheer. Zie “De weergave met de
Eigenschappenbalk wijzigen” op pagina 79 en “De weergave met
Weergavebeheer wijzigen” op pagina 83 voor meer informatie over het
gebruik van deze gereedschappen.
U kunt in één stap naar een vooringestelde of bepaalde vergrotingsfactor
springen. Als de ingevoerde waarde groter is dan de maximale vergroting,
wordt de tekening maximaal vergroot. Als u een hoog percentage voor de
vergroting invoert (bijvoorbeeld 100000%), wordt door het programma het
dichtstbijzijnde vergrotingspercentage gekozen. U kunt het
vergrotingsniveau dat u opgeeft ook een naam geven en opslaan met behulp
van de werkbalk Standaard. Zie “Eigen zoomniveaus opslaan” op pagina 80
voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om de werkbalk Zoomen weer te geven
1 Klik op Venster, Werkbalken.
2 Schakel het selectievakje Zoomen in.
Ga als volgt te werk om naar een bepaald vergrotingsniveau te
springen
Kies een van de volgende mogelijkheden:
Kies een vergroting uit de zoomlijst op de werkbalk Standaard.
Typ een waarde in het zoomvak.
Eigen zoomniveaus opslaan
U kunt een zoomniveau opslaan zodat u het weer snel kunt oproepen.
Wanneer u hebt ingezoomd op een deel van een tekenpagina, kunt u dit een
naam geven en opslaan. Nadat u dit opslaat kunt u elk gedeelte opnieuw
vergroten door dat zoomniveau te kiezen.
Eigen zoomniveaus gelden voor specifieke pagina’s. Als u bijvoorbeeld een
eigen zoomniveau een naam geeft en opslaat op pagina 1 van een document
80 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

met meerdere pagina’s, is het zoomniveau alleen beschikbaar in de keuzelijst
Zoomniveaus wanneer u pagina 1 weergeeft.
Als u de naam van het eigen zoomniveau in de keuzelijst Zoomniveaus
wijzigt, wordt de nieuwe naam doorgevoerd in Weergavebeheer. U moet
Weergavebeheer gebruiken om een eigen zoomniveau te verwijderen. Zie
“Bepaalde weergaven opslaan, gebruiken en verwijderen” op pagina 83 voor
meer informatie.
Ga als volgt te werk om een eigen zoomniveau op te slaan
1 Klik in de lijst Zoomniveaus op de werkbalk Standaard.
2 Typ een naam voor het zoomniveau en druk op Enter.
Standaardinstellingen voor het Zoomgereedschap maken
U kunt de standaardinstelling van het Zoomgereedschap aanpassen zodat dit
op een bepaalde manier reageert wanneer u er met de rechtermuisknop op
drukt. U kunt het Zoomgereedschap laten uitzoomen met een factor twee, of
een menu met opdrachten laten weergeven waaruit u snel kunt kiezen uit
een reeks zoomniveaus.
Ga als volgt te werk om standaardinstellingen voor het
Zoomgereedschap te maken
1 Klik met de rechtermuisknop op het Zoomgereedschap in het klapmenu
Zoom en selecteer Eigenschappen.
2 Schakel een van de volgende knoppen in om aan te geven hoe het
Zoomgereedschap moet reageren als u er in het tekenvenster met de
rechtermuisknop op klikt:
Uitzoomen – hiermee zoomt u een factor twee uit.
Lokaal menu – hiermee geeft u een menu weer met opdrachten
waarmee u naar een specifiek niveau kunt zoomen.
Ga als volgt te werk om standaardinstellingen voor het
Meerolgereedschap te maken
1 Klik met de rechtermuisknop op het Meerolgereedschap in het klapmenu
Zoom en selecteer Eigenschappen.
2 Schakel een van de volgende knoppen in om aan te geven hoe het
Meerolgereedschap moet reageren als u er in het tekenvenster met de
rechtermuisknop op klikt:
Aan de slag 81

Uitzoomen – hiermee zoomt u een factor twee uit.
Lokaal menu – hiermee geeft u een menu weer met opdrachten
waarmee u naar een specifiek niveau kunt zoomen.
De werkelijke grootte met de grootte op het scherm overeen laten
komen
U kunt opgeven dat één centimeter op het scherm overeenkomt met één
centimeter “echte afstand.” Deze optie is vooral nuttig als u een tekening
maakt in de zoommodus 1:1. In deze modus maakt u een tekening in de
werkelijke grootte in tegenstelling tot de relatieve grootten die afhankelijk
zijn van de schermresolutie.
Voordat u deze procedure kunt uitvoeren, moet u met een gewone liniaal de
werkelijke afstand met die op het scherm vergelijken. Deze liniaal dient de
maateenheid te gebruiken die u instelt met behulp van het dialoogvenster
Raster- en liniaalinstellingen. Zie “Linialen en raster gebruiken” op pagina 61
voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om de grootte op het scherm overeen te
laten komen met de werkelijke grootte
1 Klik met de rechtermuisknop op het Zoomgereedschap in het klapmenu
Zoom en selecteer Eigenschappen.
2 Klik op de knop Linialen ijken.
3 Houd de liniaal onder de horizontale liniaal op het scherm.
4 Klik op de pijl omhoog of pijl omlaag van het vak Horizontaal om één
maateenheid op de schermliniaal te relateren aan één maateenheid op de
werkelijke liniaal.
5 Houd de liniaal naast de verticale liniaal op het scherm.
6 Klik op de pijl omhoog of pijl omlaag van het vak Verticaal om één
maateenheid op de schermliniaal te relateren aan één maateenheid op de
werkelijke liniaal.
Weergavebeheer gebruiken
Weergavebeheer heeft twee functies. Het voorziet in een aantal
hulpmiddelen om uw weergave aan te passen zodat u uw tekening ziet zoals
u dat wilt, en u kunt elke weergave van een bepaalde tekenpagina opslaan
zodat u daarnaar kunt teruggaan.
82 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

De weergave met Weergavebeheer wijzigen
Weergavebeheer biedt gereedschappen voor het wijzigen van de weergave
van een tekening. U kunt bijvoorbeeld de zoomgereedschappen gebruiken
om een beter beeld van een globaal gebied te krijgen of de gereedschappen
Zoom op selectie of Zoom op paginabreedte gebruiken om naar een specifiek
gebied te kijken.
Ga als volgt te werk om Weergavebeheer te openen
Kies een van de volgende mogelijkheden:
Klik op Extra, Weergavebeheer.
Als het Zoom- of Meerolgereedschap is geselecteerd, klikt u op de knop
Weergavebeheer op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een vergrote weergave van de tekening
te zien
Klik zo vaak als nodig is op de knop Inzoomen.
Ga als volgt te werk om een vergrote weergave van een bepaald
deel van de tekening te zien
Klik op de knop Eén keer zoomen en sleep een selectierechthoek rond het
gebied dat u wilt vergroten.
Ga als volgt te werk om een groter deel van de tekening te zien
Klik zo vaak als nodig is op de knop Uitzoomen.
Ga als volgt te werk om alle geselecteerde voorwerpen te zien
Klik op de knop Zoom op geselecteerd.
Ga als volgt te werk om alle voorwerpen te zien
Klik op de knop Zoom op alle voorwerpen.
Bepaalde weergaven opslaan, gebruiken en verwijderen
Met Weergavebeheer kunt u verschillende weergaven van een document
opslaan, zodat u daartussen gemakkelijk heen en weer kunt schakelen. U
kunt bijvoorbeeld een vergroting van 230% van pagina 2 uit een document
opslaan en naderhand met Weergavebeheer diezelfde pagina in exact die
weergave weer oproepen.
Aan de slag 83

Als u niet langer een opgeslagen weergave nodig hebt, kunt u deze uit de lijst
wissen.
Ga als volgt te werk om een weergave op te slaan
1 Klik op Extra, Weergavebeheer.
2 Gebruik de zoomgereedschappen van Weergavebeheer om de gewenste
weergave te krijgen.
Met Zoom in bijvoorbeeld kunt u een voorwerp vergroot bekijken.
3 Klik op de knop Huidige weergave toevoegen.
Aan de nieuwe weergave wordt een standaardnaam gegeven, bijvoorbeeld
Beeld1.
4 Als u een weergave een nieuwe naam wilt geven, klikt u op de
standaardnaam en voert u een andere naam in.
Ga als volgt te werk om naar een opgeslagen weergave over te
schakelen
1 Klik op Extra, Weergavebeheer.
2 Kies de weergave in Weergavebeheer.
3 Klik op , Overschakelen naar weergave.
Ga als volgt te werk om een opgeslagen weergave te verwijderen
1 Klik op Extra, Weergavebeheer.
2 Klik op de weergave die u wilt verwijderen.
3 Klik op de knop Huidige weergave verwijderen.
84 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Wanneer u met documenten met meerdere pagina’s werkt, gebruikt u de
pagina- en vergrootglaspictogrammen als u de wijze waarop u een
opgeslagen weergave gebruikt, wilt wijzigen. Als u het paginapictogram
naast een opgeslagen weergave uitschakelt, keert u alleen terug naar de
vergroting en niet naar de pagina. Het omgekeerde gebeurt als u het
pictogram van het vergrootglas uitschakelt: u keert alleen terug naar de
pagina en niet naar de vergroting.
Gebruik het klapmenu in het koppelvenster Weergavebeheer
(toegankelijk door op te klikken) om toegang te krijgen tot extra
opdrachten voor het toevoegen, verwijderen en hernoemen van
weergaven, evenals een opdracht voor het verbergen en weergeven van
de werkbalk van Weergavebeheer.
De weergavekwaliteit instellen
De instellingen voor
de weergavekwaliteit
bepalen hoe u de
voorwerpen ziet.
U kunt de weergavekwaliteit wijzigen – dit is de manier waarop CorelDRAW
de voorwerpen in een tekening weergeeft. U kunt bijvoorbeeld voorwerpen
weergeven met alleen omtrekken, of met vullingen, omtrekken en bitmaps.
Kies deze weergave... Als u het volgende wilt...
Eenvoudig draadmodel Vullingen, 3D, omtrekovervloeien en tussenliggende overvloeivormen
verbergen; alleen de omtrek van voorwerpen weergeven; en bitmaps
monochroom weergeven
Draadmodel Vullingen verbergen; 3D, omtrekovervloeien en tussenliggende
overvloeivormen weergeven; en bitmaps monochroom weergeven
Concept Uniforme vullingen, lage-resolutie bitmaps en verlooptintvullingen
weergeven als effen kleuren
Aan de slag 85

Normaal Alle vullingen weergegeven, behalve PostScript-vullingen en
hoge-resolutie bitmaps
Hoge kwaliteit 2x oversampling gebruiken om de beste weergave te tonen die mogelijk
is, inclusief PostScript-vullingen
In de weergave Concept worden verlooptintvullingen weergegeven door een
overvloei van de eerste en de laatste vullingkleur. In de weergave Concept
worden unieke patronen weergegeven om vullingen te vertegenwoordigen.
Het dambordpatroon vertegenwoordigt tweekleurenvullingen; het
dubbele-pijlpatroon vertegenwoordigt kleurenvullingen; het gearceerde
lijnpatroon vertegenwoordigt bitmapvullingen en het PS-patroon
vertegenwoordigt PostScript-vullingen.
Een kwaliteit voor de weergave kiezen
Het menu Beeld geeft u snel toegang tot de vijf weergavekwaliteiten, zodat u
kunt kiezen hoe een tekening op het scherm wordt weergegeven. Als u een
snelle computer hebt of als u de beste benadering wilt zien van hoe een
tekening eruit zal zien wanneer deze wordt afgedrukt, geeft u wellicht de
voorkeur aan de weergave Normaal of Hoge kwaliteit. Als u daarentegen een
tragere computer hebt of het tekenen van een complexe tekening wilt
versnellen, zult u de weergave Eenvoudig draadmodel of Draadmodel
wellicht het meest effectief vinden.
Het wijzigen van de weergavekwaliteit heeft geen gevolgen voor de inhoud
van de tekening of de manier waarop deze wordt afgedrukt; het heeft alleen
gevolgen voor de manier waarop de tekening op het beeldscherm wordt
weergegeven.
Ga als volgt te werk om een document in de weergave Eenvoudig
draadmodel te bekijken
Klik op Beeld, Eenvoudig draadmodel.
Ga als volgt te werk om een document in de weergave
Draadmodel te bekijken
Klik op Beeld, Draadmodel.
Ga als volgt te werk om een document in de weergave Concept te
bekijken
Klik op Beeld, Concept.
86 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om een document in de weergave Normaal te
bekijken
Klik op Beeld, Normaal.
Ga als volgt te werk om een document in de weergave Hoge
kwaliteit te bekijken
Klik op Beeld, Hoge kwaliteit.
Schermgroot afdrukvoorbeeld gebruiken
U kunt een schermgroot afdrukvoorbeeld weergeven van een pagina van uw
tekening. U kunt alle voorwerpen op de actieve pagina weergegeven met de
weergavekwaliteit Normaal of Hoge kwaliteit (afhankelijk van de
weergavekwaliteit die momenteel geselecteerd is). U kunt ook een
schermgroot afdrukvoorbeeld zien van alleen geselecteerde voorwerpen.
Een tekening vooraf bekijken
U kunt zien hoe de tekening er in afgedrukte vorm uit komt te zien. U kunt
de weergavekwaliteit van het schermgrote afdrukvoorbeeld ook instellen op
Normaal of Hoge kwaliteit en PostScript-vullingen weergeven.
Ga als volgt te werk om de weergavekwaliteit voor het
schermgrote afdrukvoorbeeld in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Beeld.
3 Schakel één van de volgende knoppen in:
Normale weergave – legt de normale weergavekwaliteit vast
Hoge kwaliteit – legt de hoge weergavekwaliteit vast
Hoge kwaliteit en het selectievakje PostScript-vullingen in Hoge
kwaliteit weergeven – geeft PostScript-vullingen weer
Ga als volgt te werk om een schermgroot afdrukvoorbeeld van de
huidige pagina weer te geven
Klik op Beeld, Vooraf volledig op scherm.
Aan de slag 87

Ga als volgt te werk om een schermgroot afdrukvoorbeeld van de
geselecteerde voorwerpen weer te geven
1 Selecteer de voorwerpen die u van tevoren wilt bekijken.
2 Klik op Beeld en schakel de opdracht Alleen selectie op scherm in.
3 Klik op Beeld, Vooraf volledig op scherm.
Ga als volgt te werk om terug te keren naar het tekenvenster
vanuit een schermgroot afdrukvoorbeeld
Klik met de rechtermuisknop of druk op een willekeurige toets.
Hoewel u overal in het tekenvenster kunt tekenen, worden alleen de
voorwerpen afgedrukt die in het afdrukbaar gebied zijn geplaatst. Als u
het afdrukbaar gebied wilt weergeven, klikt u op Beeld, Afdrukbaar
gebied.
Computer- en documentinformatie weergeven
In CorelDRAW kunt u gemakkelijk informatie over de computer en de
toepassing weergeven. U kunt details bekijken over de instellingen van uw
systeem. U kunt gedetailleerde informatie weergeven over het systeem, het
beeldscherm, de printers, .EXE- en .DLL-bestanden van Corel en
.DLL-bestanden van het systeem.
De programmagegevens bestaan uit de naam van het programma, het
versienummer, het serienummer en de gebruikersnaam. Deze gegevens
wijzigen niet. Deze informatie komt vooral van pas als u ooit technische
ondersteuning van Corel nodig hebt.
Het dialoogvenster Documentinformatie bevat informatie over het
CorelDRAW-document, zoals het aantal pagina’s, het aantal lagen, het aantal
afbeeldingen en het aantal tekstvoorwerpen in het document.
Systeeminformatie weergeven
U kunt de volgende informatiesoorten met betrekking tot de huidige staat
van uw computer bekijken: systeem, weergave, printers, .EXE- en
.DLL-bestanden van Corel en het systeem. U kunt met deze functie
bijvoorbeeld zien hoeveel geheugen beschikbaar is op het station waarin u
een bestand wilt opslaan. Sla alle systeeminformatie op in een tekstbestand
met de naam SYSINFO.TXT.
88 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

Ga als volgt te werk om systeeminformatie weer te geven
1 Klik op Help, Info.
2 Klik op Systeeminfo.
3 Kies een categorie uit de lijst Kies een categorie.
Met de knop Opslaan kunt u systeeminformatie opslaan, zodat deze kan
worden afgedrukt. Systeeminformatie wordt opgeslagen als
SYSINFO.TXT. Er verschijnt een berichtvenster waarin wordt
aangegeven waar het bestand is opgeslagen.
Documentinformatie weergeven
CorelDRAW geeft gedetailleerde informatie weer over de inhoud van het
document en over de voorwerpen in het document. U kunt deze informatie
afdrukken en opslaan voor toekomstig gebruik.
Ga als volgt te werk om documentinformatie weer te geven
1 Klik op Bestand, Documentinfo.
2 Schakel de selectievakjes naast ieder voorwerp dat u wilt weergeven in.
Documentinformatie opslaan en afdrukken
U kunt documentinformatie opslaan in een tekstbestand dat kan worden
geopend in toepassingen zoals tekstverwerkingsprogramma’s. U kunt
documentinformatie ook afdrukken.
Ga als volgt te werk om documentinformatie op te slaan
1 Klik op Bestand, Documentinfo.
2 Klik op de knop Opslaan als.
3 Dubbelklik op de map waarin u het bestand wilt opslaan.
4 Typ een bestandsnaam in het vak Bestandsnaam.
5 Klik op de knop Opslaan.
Ga als volgt te werk om documentinformatie af te drukken
1 Klik op Bestand, Documentinfo.
2 Klik op de knop Afdrukken.
Aan de slag 89

Waarschuwingsberichten weergeven
U kunt kiezen of u
bepaalde
waarschuwingsberichten
wilt zien
voordat u bepaalde
bewerkingen
vervolgt.
Tijdens het werken met CorelDRAW kunt u waarschuwingsberichten
tegenkomen. In waarschuwingsberichten wordt uitgelegd wat de gevolgen
zijn van de actie die u wilt uitvoeren en welke eventuele permanente
wijzigingen worden aangebracht.
Hoewel deze berichten nuttig zijn, kent u het programma op een gegeven
moment zo goed dat u ze niet meer nodig hebt. Schakel ze echter niet uit
voordat u volledig met de toepassing vertrouwd bent en precies weet welk
resultaat de verschillende opdrachten hebben.
Waarschuwingsberichten in- en uitschakelen
U kunt deze waarschuwingsberichten in- of uitschakelen.
Ga als volgt te werk om waarschuwingsberichten in of uit te
schakelen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën in het dialoogvenster Opties op
Werkruimte, Waarschuwingen.
3 Schakel een of meer van de selectievakjes in of uit.
90 CorelDRAW: Hoofdstuk 2

VOORWERPEN TEKENEN EN 3
VORMGEVEN
Zodra u de tekenpagina hebt geopend en opgemaakt, kunt u beginnen met
tekenen. Om een tekening te maken, moet u weten hoe u geometrische
vormen, rechte lijnen, krommen en onregelmatige vormen maakt. In dit
hoofdstuk wordt beschreven hoe u de belangrijkste tekengereedschappen
van CorelDRAW gebruikt om dergelijke voorwerpen te maken.
U vindt hierin tevens informatie over het gebruik van specifieke
tekengereedschappen, zoals het Artistieke media-gereedschap. Het
Artistieke media-gereedschap is een krachtig tekengereedschap waarmee u
speciale effecten op een lijn kunt toepassen. U kunt dit gereedschap
bijvoorbeeld in de borstelmodus gebruiken om tekst of afbeeldingen op een
kromme toe te passen. Het Artistieke media-gereedschap heeft vijf
tekenmodi: Voorkeuze, Borstel, Voorwerpstrooier, Kalligrafisch en
Drukgevoelig.
Naast het Artistieke media-gereedschap beschikt CorelDRAW tevens over
gereedschappen waarmee u afmetingslijnen, verbindingslijnen en
schemalijnen kunt maken.
Wanneer u een vorm of lijn hebt getekend, kunt u het voorwerp verplaatsen
of vormgeven om het gewenste effect te bereiken. Sommige typen
voorwerpen, zoals rechthoeken en ellipsen, kunnen alleen op specifieke
manieren vormgegeven worden. U kunt bijvoorbeeld een of meer hoeken van
een vierkant afronden of een taartvorm of boog maken van een cirkel. Lijnen
en krommen (of Artistieke media-streken) kunnen willekeurig worden
gevormd door de knooppunten te slepen of besturingslijnen te verplaatsen.
Als u een rechthoek, ellips of veelhoek uitgebreider wilt bewerken, kunt u
het voorwerp naar een kromme converteren. U kunt bijvoorbeeld een
trapezoïde maken van een rechthoek door deze te converteren naar een
krommevoorwerp en de hoeken te slepen met het Vormgereedschap.
Basisvoorwerpen tekenen
Met de tekengereedschappen van CorelDRAW kunt u basisvormen zoals
rechthoeken, ellipsen, veelhoeken, sterren, rasters en spiralen tekenen. Als
u met één van deze gereedschappen een vorm wilt tekenen, dan sleept u
diagonaal in de gewenste richting totdat de vorm de gewenste grootte heeft.
In alle gevallen worden op de statusbalk tijdens het tekenen de afmetingen
van de vorm weergegeven.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 93

Rechthoeken en vierkanten tekenen
Met het Rechthoekgereedschap tekent u rechthoeken en vierkanten.
Ga als volgt te werk om een rechthoek te tekenen
1 Klik op het Rechthoekgereedschap.
2 Plaats de cursor waar u de rechthoek wilt tekenen.
3 Sleep diagonaal om de rechthoek te tekenen.
Ga als volgt te werk om een vierkant te tekenen
Houd Ctrl ingedrukt en sleep diagonaal.
Als u Shift ingedrukt houdt terwijl u sleept, wordt de rechthoek of het
vierkant vanuit het midden gemaakt.
Dubbelklik op het Rechthoekgereedschap om een rechthoek ter grootte
van de tekenpagina te maken. Dit is handig als u een achtergrond wilt
maken voor de tekening.
Ellipsen en cirkels tekenen
Met het Ellipsgereedschap tekent u ellipsen en cirkels.
Ga als volgt te werk om een ellips te tekenen
1 Klik op het Ellipsgereedschap.
2 Plaats de cursor waar u de ellips wilt tekenen.
3 Sleep diagonaal om de ellips te tekenen.
Ga als volgt te werk om een cirkel te tekenen
Houd Ctrl ingedrukt en sleep diagonaal.
Als u Shift ingedrukt houdt terwijl u sleept, wordt de ellips of cirkel vanuit
het midden gemaakt.
94 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Veelhoeken en sterren tekenen
Spiralen tekenen
Met het Veelhoekgereedschap kunt u veelhoeken en stervormen tekenen.
Een veelhoek is een gesloten vorm met drie tot 500 zijden. Sterren kunnen
uit drie tot 500 punten bestaan.
Ga als volgt te werk om een veelhoek te tekenen
1 Open het klapmenu Voorwerp en klik op het Veelhoekgereedschap.
2 Plaats de cursor waar u de veelhoek wilt tekenen.
3 Sleep diagonaal om de veelhoek te tekenen.
4 Als u het aantal zijden van de veelhoek wilt wijzigen, typt u het gewenste
getal in het vak Aantal punten in veelhoek op de Eigenschappenbalk en
drukt u vervolgens op Enter.
Ga als volgt te werk om een ster te tekenen
1 Herhaal alle stappen van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Veelhoek/Ster op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een symmetrische veelhoek te tekenen
Houd Ctrl ingedrukt en sleep diagonaal.
Als u Shift ingedrukt houdt terwijl u sleept, wordt de veelhoek of ster
vanuit het midden gemaakt.
Met het Spiraalgereedschap tekent u spiraalachtige vormen. Er zijn twee
typen spiralen: symmetrische spiralen en logaritmische spiralen. In een
symmetrische spiraal is de afstand tussen elke omwenteling van de spiraal
gelijk. In een logaritmische spiraal neemt deze afstand toe naarmate de
spiraal verder naar buiten gaat.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 95

Een symmetrische
spiraal (links) en een
logaritmische spiraal
(rechts).
Ga als volgt te werk om een symmetrische spiraal te tekenen
1 Open het klapmenu Voorwerp en klik op het Spiraalgereedschap.
2 Typ een getal in het vak Omwentelingen spiraal op de Eigenschappenbalk
om het aantal omwentelingen dat u voor de spiraal wilt aan te geven.
3 Klik op de knop Symmetrische spiraal op de Eigenschappenbalk.
4 Plaats de cursor waar u de spiraal wilt tekenen.
5 Sleep diagonaal om de spiraal te tekenen.
Ga als volgt te werk om een logaritmische spiraal te tekenen
1 Open het klapmenu Voorwerp en klik op het Spiraalgereedschap.
2 Typ een getal in het vak Omwentelingen spiraal op de Eigenschappenbalk
om het aantal omwentelingen dat u voor de spiraal wilt aan te geven.
3 Klik op de knop Logaritmische spiraal op de Eigenschappenbalk.
4 Verplaats de schuifregelaar Uitbreidingsfactor spiraal om te bepalen in
welke mate de spiraal uitgebreid wordt naarmate deze verder naar buiten
gaat.
Schuif de regelaar naar rechts om de waarde te verhogen of naar links om
de waarde te verkleinen.
5 Plaats de cursor waar u de spiraal wilt tekenen.
6 Sleep diagonaal om de spiraal te tekenen.
Ga als volgt te werk om een spiraal met gelijke horizontale en
verticale afmetingen te tekenen
1 Doe één van de volgende dingen:
Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
symmetrische spiraal te tekenen”.
96 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Rasters tekenen
Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
logaritmische spiraal te tekenen”.
2 Houd Ctrl ingedrukt en sleep diagonaal om de spiraal te tekenen.
Als u Shift ingedrukt houdt terwijl u sleept, wordt de spiraal vanuit het
midden gemaakt.
Met het Ruitjespapiergereedschap tekent u een rasterpatroon. Dit patroon
bestaat uit een reeks gegroepeerde rechthoeken die in rijen en kolommen
gerangschikt zijn.
Ga als volgt te werk om een raster te tekenen
1 Open het klapmenu Voorwerp en klik op het Ruitjespapiergereedschap.
2 Typ het gewenste aantal kolommen in het bijbehorende vak onder
Kolommen en rijen ruitjespapier op de Eigenschappenbalk.
3 Typ het gewenste aantal rijen in het bijbehorende vak onder Kolommen
en rijen ruitjespapier op de Eigenschappenbalk.
4 Plaats de cursor waar u de spiraal wilt tekenen.
5 Sleep diagonaal om het raster te tekenen.
Ga als volgt te werk om een vierkant raster te tekenen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Houd Ctrl ingedrukt en sleep diagonaal.
Als u Shift ingedrukt houdt terwijl u sleept, wordt het raster vanuit het
midden gemaakt.
Voorwerpen selecteren
Voordat u een voorwerp kunt verplaatsen of wijzigen, moet u het selecteren.
Wanneer u een voorwerp selecteert, wordt een selectiekader om het
voorwerp geplaatst. Een selectiekader is een normaal onzichtbare rechthoek
met acht zwarte blokjes, die selectiehandgrepen worden genoemd, verdeeld
over de hoeken en middelpunten, alsmede een kleine “x” in het midden.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 97

Wanneer u een
voorwerp selecteert
verschijnen er acht
selectiehandgrepen
rond het voorwerp.
Het midden van de
selectierechthoek
wordt aangegeven
met een kleine “x”.
U kunt meerdere voorwerpen selecteren om de bewerkingen op
verschillende voorwerpen tegelijk toe te passen. Bij een meervoudige
selectie worden alle voorwerpen omsloten door een enkel selectiekader met
een “x” in het midden. U kunt voorwerpen selecteren met de muis, het
toetsenbord en opdrachten in het menu.
Als de optie Over lagen bewerken in Voorwerpbeheer is ingeschakeld, kunt u
voorwerpen op elke ontgrendelde laag selecteren. Als deze optie is
uitgeschakeld, kunt u uitsluitend voorwerpen op de actieve laag selecteren.
Zie “Lagen gebruiken om de tekening te ordenen” op pagina 216 voor meer
informatie over lagen.
Als u een vergrendeld voorwerp selecteert, worden de selectiehandgrepen
als hangslotjes weergegeven. Een vergrendeld voorwerp kan niet worden
bewerkt. U moet het voorwerp eerst ontgrendelen om het te bewerken. Zie
“Voorwerpen vergrendelen en ontgrendelen” op pagina 207 voor meer
informatie.
Een voorwerp selecteren
U moet een voorwerp eerst selecteren voordat u het kunt wijzigen. Als u de
optie Alle voorwerpen als gevuld beschouwen inschakelt, kunt u voorwerpen
selecteren door op een plaats binnen de omtrek te klikken. Als deze optie is
uitgeschakeld, moet u op de omtrek klikken om een voorwerp te selecteren.
Het selecteren van voorwerpen op basis van de omtrek is wellicht handig
wanneer voorwerpen met en zonder vulling elkaar overlappen.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te selecteren
Klik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
98 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Druk op de Spatiebalk om naar het Selectiegereedschap te schakelen of op
Ctrl + Spatiebalk als u het Tekstgereedschap in de bewerkingsmodus
gebruikt.
Druk op Tab om het volgende voorwerp te selecteren of op Shift + Tab
om het vorige voorwerp te selecteren.
Ga als volgt te werk om de optie Alle voorwerpen als gevuld
beschouwen in of uit te schakelen
1 Klik op een leeg gebied in het tekenvenster om alle voorwerpen te
deselecteren.
2 Doe één van de volgende dingen:
Schakel de knop Alle voorwerpen als gevuld beschouwen in om
voorwerpen zonder vulling te selecteren door ergens binnen de omtrek
te klikken.
Schakel de knop Alle voorwerpen als gevuld beschouwen uit om
voorwerpen zonder vulling te selecteren door op de omtrek te klikken.
De knop is uitgeschakeld wanneer deze niet ingedrukt lijkt te zijn.
De instelling van de optie Alle voorwerpen als gevuld beschouwen kan
ook worden gewijzigd door te rechtsklikken op het Selectiegereedschap
en het selectievakje in of uit te schakelen.
Alle voorwerpen selecteren
U kunt alle voorwerpen op de actieve pagina selecteren. U kunt ook alle
tekstvoorwerpen, hulplijnen of knooppunten selecteren.
Ga als volgt te werk om alle voorwerpen te selecteren
Klik op Alles selecteren, Voorwerpen in het menu Bewerken.
Wanneer u de optie Alles selecteren, Voorwerpen kiest, zijn de hulplijnen
niet inbegrepen.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 99

U kunt ook op het Selectiegereedschap dubbelklikken om alle voorwerpen
op de huidige pagina te selecteren.
Ga als volgt te werk om alle tekst te selecteren
Klik op Alles selecteren, Tekst in het menu Bewerken.
Alle alineatekst of artistieke tekst wordt dan geselecteerd.
Ga als volgt te werk om alle hulplijnen te selecteren
Klik op Alles selecteren, Hulplijnen in het menu Bewerken.
Ga als volgt te werk om alle knooppunten van een geselecteerd
voorwerp te selecteren
Klik op Alles selecteren, Knooppunten in het menu Bewerken.
U kunt ook op het Vormgereedschap dubbelklikken om alle knooppunten
te selecteren.
Voorwerpen selecteren met de selectierechthoek
Als u meerdere voorwerpen tegelijk wilt selecteren, kunt u een
selectierechthoek om de voorwerpen slepen. Voorwerpen die niet volledig
door de selectierechthoek worden omsloten, kunt u eveneens in de selectie
opnemen.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met een selectierechthoek te
selecteren
Sleep diagonaal met het Selectiegereedschap totdat de selectierechthoek
om alle voorwerpen staat.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met een selectierechthoek te
selecteren zonder dat deze volledig om alle voorwerpen staat
1 Klik op het Selectiegereedschap.
2 Houd Alt ingedrukt en sleep diagonaal totdat de selectierechthoek de
gewenste voorwerpen raakt.
100 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Als de voorwerpen verspreid staan en niet met een selectierechthoek
kunnen worden geselecteerd, houdt u Shift ingedrukt en selecteert u de
gewenste voorwerpen met het Selectiegereedschap.
Voorwerpen in een groep selecteren
U kunt voorwerpen selecteren die deel uitmaken van een groep of geneste
groepen. Zo hoeft u de groep niet eerst te degroeperen om de voorwerpen
afzonderlijk te kunnen bewerken.
Ga als volgt te werk om een afzonderlijk voorwerp in een groep
te selecteren
1 Klik op het Selectiegereedschap.
2 Houd Ctrl ingedrukt en klik op het voorwerp.
Ga als volgt te werk om een voorwerp in een geneste groep te
selecteren
1 Klik op het Selectiegereedschap.
2 Houd Ctrl ingedrukt en dubbelklik op het voorwerp.
Als u een voorwerp selecteert dat bij een groep hoort, worden de
handgrepen van het selectiekader niet vierkant maar rond weergegeven.
Verborgen voorwerpen selecteren
Als verschillende voorwerpen op de pagina elkaar overlappen, kunt u een
verborgen voorwerp binnen een reeks of een groep selecteren zonder de
voorwerpen te verplaatsen of opnieuw te schikken.
U kunt ook meerdere verborgen voorwerpen in een reeks selecteren.
Wanneer u het onderste voorwerp hebt geselecteerd, gaat de cursor naar het
bovenste voorwerp in de reeks. Wellicht is het handig om in Voorwerpbeheer
te controleren welke voorwerpen zijn geselecteerd. Zie “Werken met
Voorwerpbeheer” op pagina 208 voor meer informatie over het gebruik van
Voorwerpbeheer.
Denk eraan dat de cursor op de onderste en bovenste voorwerpen moet
worden geplaatst om deze in de selectie op te nemen.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 101

Ga als volgt te werk om een verborgen voorwerp onder een reeks
voorwerpen te selecteren
Houd Alt ingedrukt en klik met het Selectiegereedschap op het bovenste
voorwerp totdat het geneste voorwerp is geselecteerd.
Terwijl u klikt, verschijnt het selectiekader van elk verborgen voorwerp
dat wordt geselecteerd.
Ga als volgt te werk om meerdere verborgen voorwerpen onder
een reeks voorwerpen te selecteren
1 Klik met het Selectiegereedschap op het bovenste voorwerp in de reeks
dat u in de selectie wilt opnemen.
2 Houd Alt + Shift ingedrukt en klik om het volgende voorwerp in de
selectie op te nemen.
3 Herhaal dit totdat u alle gewenste voorwerpen aan de selectie hebt
toegevoegd.
Ga als volgt te werk om een verborgen voorwerp in een groep te
selecteren
Houd Ctrl + Alt ingedrukt en klik met het Selectiegereedschap op
het bovenste voorwerp totdat u het gewenste voorwerp hebt
geselecteerd.
In de weergave Eenvoudig draadmodel of Draadmodel kunt u beter zien
welke voorwerpen u selecteert.
Met de tekengereedschappen kunt u verborgen voorwerpen op dezelfde
wijze selecteren.
Vergrendelde voorwerpen selecteren
Als een voorwerp is vergrendeld, worden de selectiehandgrepen als slotjes
weergegeven. De selectie van meerdere vergrendelde voorwerpen vormt de
snelste manier om voorwerpen te ontgrendelen en opnieuw te bewerken.
Ga als volgt te werk om vergrendelde voorwerpen te selecteren
Selecteer het vergrendelde voorwerp met het Selectiegereedschap.
102 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Ga als volgt te werk om verborgen vergrendelde voorwerpen te
selecteren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Alt ingedrukt en klik om de onderliggende onzichtbare,
vergrendelde voorwerpen te selecteren.
De selectiehandgrepen van het vergrendelde voorwerp worden als slotjes
weergegeven.
Ga als volgt te werk om meerdere vergrendelde voorwerpen te
selecteren
1 Selecteer de vergrendelde voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Houd Shift ingedrukt en klik om aanvullende voorwerpen te selecteren.
Vergrendelde voorwerpen kunnen niet via een selectierechthoek worden
geselecteerd.
Voorwerpen deselecteren
Wanneer u klaar bent met het bewerken van een voorwerp, kunt u het
deselecteren.
Ga als volgt te werk om alle voorwerpen te deselecteren
Klik op een leeg gebied in het tekenvenster.
U kunt ook op Esc drukken om alle voorwerpen te deselecteren.
Ga als volgt te werk om een voorwerp binnen een reeks
geselecteerde voorwerpen te deselecteren
Houd Shift ingedrukt en klik op de vulling of de omtrek van het voorwerp.
Als u niet zeker weet welk voorwerp is geselecteerd, kijkt u in de
statusbalk of in Voorwerpbeheer.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 103

Voorwerpen verplaatsen
De eenvoudigste manier om voorwerpen in een tekening te verplaatsen en
positioneren is door ze te slepen en neer te zetten met het
Selectiegereedschap of een tekengereedschap. Als u een voorwerp met een
tekengereedschap wilt slepen, plaatst u de cursor op de “x” midden in het
selectiekader.
Tijdens het slepen van een voorwerp wordt de nieuwe positie van het
geselecteerde voorwerp aangeduid via een omtrek, transparante vulling of
dekkende vulling. Omdat de nieuwe positie van het voorwerp wordt
weergegeven, kunt u het precies op de gewenste positie plaatsen.
U kunt een voorwerp ook exact verplaatsen door de nieuwe coördinaten van
het voorwerp in te voeren of het voorwerp stapsgewijs te verschuiven.
Voorwerpen verplaatsen via slepen en neerzetten
Door een voorwerp te slepen kunt u het snel naar een nieuwe locatie
verplaatsen. Tijdens het slepen wordt de nieuwe positie van een voorwerp
aangeduid via een omtrek, transparante vulling of dekkende vulling.
Ga als volgt te werk om een voorwerp via slepen en neerzetten te
verplaatsen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Sleep het voorwerp naar een nieuwe positie in de tekening.
Wanneer u een voorwerp sleept, geven de waarden in het vak Positie
voorwerp(en) op de Eigenschappenbalk de nieuwe coördinaten van het
voorwerp aan.
Houd Ctrl ingedrukt terwijl u het voorwerp sleept om de verplaatsing
alleen in horizontale of verticale richting uit te voeren.
Als u een voorwerp exact wilt positioneren, kunt u het voorwerp tegen
een rasterlijn, hulplijn of ander voorwerp plaatsen door deze magnetisch
te maken. Zie “Linialen, rasters en hulplijnen gebruiken” op pagina 61
voor meer informatie over voorwerpen tegen magnetische rasterlijnen,
hulplijnen en voorwerpen plaatsen.
104 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Voorwerpen weergeven tijdens de verplaatsing
Wanneer u een
voorwerp sleept kunt
u (1) een omtrek, (2)
een transparante
vulling of (3) een
dekkende vulling
weergeven.
U kunt een voorwerp tijdens het positioneren op drie verschillende manieren
weergeven. U kunt het voorwerp weergegeven met een omtrek, een
dekkende vulling of een transparante vulling. Omdat de nieuwe positie van
het voorwerp wordt weergegeven, kunt u het precies op de gewenste positie
plaatsen.
In complexe illustraties waarbij de hertekening te lang zou duren, wordt de
nieuwe positie tijdens het slepen aangegeven door een gestippelde kaderlijn.
U hebt de mogelijkheid om de omtrek van het voorwerp opnieuw te tekenen
zodra u de verplaatsing onderbreekt. In CorelDRAW wordt standaard een
kader weergegeven wanneer u een complex voorwerp sleept.
Ga als volgt te werk om een weergavemodus tijdens het slepen
van een voorwerp te selecteren
1 Plaats de cursor van het Selectiegereedschap op een voorwerp.
2 Klik en houd de muisknop ingedrukt totdat de cursor in een vierpuntige
aanwijzer wijzigt.
3 Druk op Tab om te schakelen tussen de drie weergavemodi van het
voorwerp: omtrek, transparante vulling of dekkende vulling.
4 Kies een weergavevorm en sleep het voorwerp in die vorm naar de
gewenste locatie.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 105

Ga als volgt te werk om de optie Complexe voorwerpen
hertekenen in te schakelen
1 Rechtsklik op het Selectiegereedschap en kies Eigenschappen.
2 Schakel het selectievakje Complexe voorwerpen hertekenen in om de
omtrek van complexe voorwerpen weer te geven zodra u het slepen van
het voorwerp onderbreekt.
3 Typ een waarde in het vak Vertraging voor de tijd die ligt tussen het
moment waarop u de verplaatsing onderbreekt en de hertekening van de
omtrek.
In CorelDRAW wordt de omtrek van een complex voorwerp opnieuw
getekend zodra u de verplaatsing ervan onderbreekt.
Voorwerpen stapsgewijs verplaatsen
Met de pijltoetsen op het toetsenbord kunt u een voorwerp stapsgewijs
verschuiven. Zo kunt u een voorwerp stapsgewijs omhoog, omlaag, naar links
of naar rechts verschuiven. De verschuiving gebeurt standaard over een
afstand van 0,1 inch. U kunt ook een extra stapsgewijze verschuiving
gebruiken om het voorwerp over een grotere afstand te verschuiven.
Met de waarden bij Stapsgewijs en Extra stapsgewijs bepaalt u hoe groot
deze verschuiving is. De waarde bij Extra stapsgewijs is gebaseerd op de
waarde bij Stapsgewijs.
Ga als volgt te werk om een voorwerp stapsgewijs te verschuiven
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Druk op een pijltoets.
Ga als volgt te werk om een voorwerp stapsgewijs over een
grotere afstand te verschuiven (extra stapsgewijs)
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Shift ingedrukt en druk op een van de pijltoetsen.
Als u een voorwerp stapsgewijs verschuift, kunt u een kopie achterlaten
door + op het numerieke toetsenblok in te drukken voordat u op een
pijltoets drukt.
106 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Ga als volgt te werk om de stapsgewijze of extra stapsgewijze
verschuiving in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de boomstructuur op Bewerken onder Werkruimte.
3 Typ een afstand voor de verschuiving in het vak Stapsgewijs.
4 Typ een waarde in het vak Extra stapsgewijs.
De extra stapsgewijze verschuiving wordt berekend door de ingevoerde
waarde te vermenigvuldigen met de stapsgewijze verschuiving.
5 Kies een maateenheid uit de keuzelijst Eenheden.
U kunt de verschuiving ook opgeven door alle voorwerpen te
deselecteren en een waarde te typen in het vak Stapsgewijs verschuiven
op de Eigenschappenbalk.
Basisvoorwerpen vormgeven
Als u de basisvormen hebt gemaakt, zijn er talloze gereedschappen, knoppen
en opdrachten tot uw beschikking om de vorm van het voorwerp te wijzigen.
U kunt bijvoorbeeld het Vormgereedschap gebruiken om de hoeken van een
rechthoek af te ronden of een ellips om te vormen in een boog of taartvorm.
Als u de vorm van een veelhoek of ster wilt wijzigen, gebruikt u de knop
Veelhoek/Ster om te schakelen tussen een veelhoek en een ster of een ster
en een veelhoek. Met de schuifregelaar Scherpte kunt u de scherpte van de
sterpunten aanpassen. U kunt ook het Vormgereedschap gebruiken om
knooppunten van het voorwerp te slepen. Knooppunten kunnen niet
afzonderlijk worden verplaatst. Wanneer u een knooppunt van een veelhoek
of ster sleept, zullen andere soortgelijke knooppunten in dezelfde richting
worden verplaatst. Als u bijvoorbeeld een hoekknooppunt linksom draait,
draaien alle overige hoekknooppunten in die richting mee. Deze manier van
bewerken wordt spiegelbewerking genoemd.
Een vijfhoek heeft bijvoorbeeld 10 knooppunten – één op elke hoek en één
op elke zijde. Alle knooppunten op de hoeken horen bij elkaar en zo ook de
knooppunten op de zijden. Als u dus een knooppunt op een zijde naar het
midden sleept, worden alle andere knooppunten op de zijden eveneens naar
het midden verplaatst. Voegt u dus een knooppunt aan een vijfhoek toe, dan
worden er vijf knooppunten toegevoegd (één knooppunt op elke zijde).
Voorwerpen tekenen en vormgeven 107

Spiegelbewerking op
een veelhoek.
Als u de vorm van een raster wilt wijzigen, moet u het eerst degroeperen
zodat u vervolgens elke rechthoek afzonderlijk kunt bewerken.
Als u de vorm van een voorwerp zonder enige beperking wilt aanpassen,
moet u dit naar een krommevoorwerp converteren. Wanneer u een voorwerp
naar een krommevoorwerp hebt geconverteerd, kunt u de knooppunten
onafhankelijk van elkaar slepen. U kunt bijvoorbeeld een vierzijdig voorwerp
met een onregelmatige vorm maken door een rechthoek naar een kromme te
converteren en de hoekknooppunten vervolgens zelfstandig te slepen.
Wilt u een raster als een kromme bewerken, dan moet u dit eerst
degroeperen voordat u het kunt converteren. Spiralen worden als
krommevoorwerpen getekend en kunnen daarom meteen als zodanig worden
bewerkt.
Hoeken van een rechthoek afronden
Met het Vormgereedschap kunt u de hoeken van een rechthoek of vierkant
een voor een of allemaal tegelijk afronden. Een rechthoek heeft op elke hoek
een knooppunt. Wanneer u de hoeken van een rechthoek afrondt, wordt elk
hoekknooppunt in tweeën gesplitst en wordt er een boog tussen deze twee
nieuwe knooppunten getekend. U kunt de grootte van deze boog wijzigen
door een van de hoekknooppunten te verplaatsen. De mate van afronding (de
hoekradius) wordt op de Eigenschappenbalk weergegeven.
108 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Een of meer hoeken
van een rechthoek
kunnen worden
afgerond.
Ga als volgt te werk om de hoeken van een rechthoek af te
ronden
1 Selecteer de rechthoek met het Vormgereedschap.
2 Sleep één van de hoekknooppunten langs de omtrek van de rechthoek of
het vierkant.
Elk hoekknooppunt wordt opgesplitst in twee knooppunten met een boog
ertussen. De hoeken van de rechthoek worden steeds ronder naarmate u
het knooppunt verder langs de omtrek sleept.
Ga als volgt te werk om een afzonderlijke hoek van een
rechthoek of vierkant af te ronden
1 Selecteer de rechthoek met het Vormgereedschap.
2 Klik op een hoekknooppunt om de overige drie hoekknooppunten te
deselecteren.
3 Sleep het hoekknooppunt langs de omtrek van de rechthoek of het
vierkant.
Het hoekknooppunt wordt opgesplitst in twee knooppunten met een boog
ertussen. De hoek van de rechthoek wordt steeds ronder naarmate u het
knooppunt verder langs de omtrek sleept.
U kunt de hoeken van rechthoeken ook afronden met behulp van het
Selectiegereedschap of één van de basistekengereedschappen.
U kunt de hoeken van een rechthoek nauwkeurig afronden door waarden
in te voeren in de vakken Rondheid hoek rechthoek op de
Eigenschappenbalk. Als u slechts één hoek wilt afronden, schakelt u de
knop Alle hoeken afronden uit.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 109

Een ellips in een boog of een taartvorm wijzigen
Een ellips (links), een
boog (rechtsboven)
en een taartvorm
(rechtsonder).
U kunt het Vormgereedschap gebruiken om een ellips of een cirkel in een
boog of een taartvorm te wijzigen. Een eenvoudige ellips heeft één
knooppunt, maar wanneer u een boog of taartvorm maakt, dan wordt dit
knooppunt in tweeën gesplitst.
U bepaalt het uiterlijk van de boog of de taartvorm door deze twee nieuwe
knooppunten te verplaatsen. U kunt ook de richting waarin bogen en
taartvormen getekend worden, wijzigen.
Ga als volgt te werk om een boog of taartvorm van een ellips te
maken
1 Selecteer de ellips met het Vormgereedschap.
2 Sleep het knooppunt langs de omtrek van de ellips.
3 Doe één van de volgende dingen:
Sleep met de cursor aan de buitenzijde van de rand van de ellips om
een boog te maken.
Sleep met de cursor aan de binnenzijde van de rand van de ellips om
een taartvorm te maken.
Ga als volgt te werk om de richting waarin bogen of taartvormen
getekend worden te wijzigen
1 Selecteer de boog of taartvorm met het Vormgereedschap.
2 Klik op de knop Naar rechts/naar links voor bogen of taartpunten op de
Eigenschappenbalk.
110 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

U kunt ellipsen ook in bogen en taartvormen wijzigen met behulp van het
Selectiegereedschap of met één van de basistekengereedschappen. Plaats
de cursor op het knooppunt (de cursor wijzigt in de cursor van het
Vormgereedschap) en sleep met de cursor.
Wanneer u met knooppunten sleept, kunt u de positie in stappen van 15
graden wijzigen door Ctrl ingedrukt te houden.
U kunt de conversie tussen ellipsen, bogen en taartvormen snel uitvoeren
door de vorm te selecteren en op de knop Ellips, Taart of Boog op de
Eigenschappenbalk te klikken.
Eigenschappen van een veelhoek of ster wijzigen
Een veelhoek
(boven), een ster
(rechts) en een
veelhoek in de vorm
van een ster (links).
U kunt de eigenschappen van een veelhoek of ster wijzigen, bijvoorbeeld
door het aantal punten in te stellen. Daarnaast kunt u het Vormgereedschap
of het Selectiegereedschap gebruiken om de vorm van een veelhoek of ster
te wijzigen.
U kunt bepalen welke sterpunten met elkaar worden verbonden door het
scherpteniveau aan te passen. De punten van de ster worden meer
uitgesproken naarmate u het scherpteniveau vergroot.
Als u de wijzigingen van een bepaald knooppunt wilt overnemen in de
verwante knooppunten, kunt u een spiegelbewerking op de vorm van een
veelhoek of een ster uitvoeren. In een spiegelbewerking kunt u segmenten
en knooppunten verplaatsen, toevoegen en verwijderen. U kunt knooppunten
effen, hoekig of symmetrisch maken, en segmenten een rechte of kromme
vorm geven. Zie “Lijnen, krommen en krommevoorwerpen vormgeven” op
pagina 129 voor meer informatie over knooppunten en segmenten bewerken.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 111

Ga als volgt te werk om een veelhoek in een ster of een ster in
een veelhoek te wijzigen
1 Selecteer de veelhoek of ster met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Veelhoek/Ster op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om het aantal zijden van een veelhoek of het
aantal punten van een ster te wijzigen
1 Selecteer de veelhoek of ster met het Selectiegereedschap.
2 Typ een getal in het vak Aantal punten op veelhoek op de
Eigenschappenbalk en druk vervolgens op Enter.
Ga als volgt te werk om een spiegelbewerking op een ster of een
veelhoek uit te voeren
1 Selecteer de veelhoek of ster met het Selectiegereedschap.
2 Plaats het Selectiegereedschap op een knooppunt totdat de cursor in het
Vormgereedschap wijzigt.
3 Klik op het knooppunt en sleep het.
Ga als volgt te werk om de scherpte van een ster te wijzigen
1 Selecteer de ster met het Selectiegereedschap.
2 Schuif de schuifregelaar Scherpte op de Eigenschappenbalk om de scherpte
van de sterpunten aan te passen.
Schuif de schuifregelaar naar rechts om de vorm scherper te maken of
naar links om de vorm minder scherp te maken.
Om toegang tot de schuifregelaar Scherpte te krijgen, moet een ster ten
minste zeven punten hebben. De gevoeligheid van de schuifregelaar
neemt toe naarmate het aantal punten hoger is.
U kunt de scherpte van veelhoekvoorwerpen ook aanpassen door met de
rechtermuisknop op het Veelhoekgereedschap te klikken, Eigenschappen
te kiezen en de schuifregelaar Scherpte op het tabblad
Veelhoekgereedschap aan te passen. U kunt alleen de scherpte van een
ster of een veelhoek als ster aanpassen, niet van een gewone veelhoek.
112 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Delen van een raster vormgeven
Een raster wordt gemaakt met het Ruitjespapiergereedschap en bestaat uit
een reeks gegroepeerde rechthoeken. U moet een rastervoorwerp eerst
degroeperen voordat u de vorm ervan kunt wijzigen. Als u een
rastervoorwerp degroepeert, krijgt u een verzameling losse rechthoeken. Zie
“Hoeken van een rechthoek afronden” op pagina 108 voor meer informatie
over het vormgeven van de hoeken van een rechthoek.
Ga als volgt te werk om een raster te degroeperen
1 Selecteer het raster met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Degroeperen.
Voorwerpen naar krommen converteren
Om een voorwerp zonder beperking te vervormen moet u het eerst naar een
krommevoorwerp converteren. Wanneer u een ellips of rechthoek naar een
krommevoorwerp converteert, kunt u de vorm wijzigen door de
knooppunten en segmenten te bewerken.
Als u een veelhoek of ster wilt vormen zonder hiervoor in spiegelbeeld te
willen werken, moet u deze voorwerpen eerst naar een krommevoorwerp
converteren. Een veelhoek of ster die naar een krommevoorwerp is
geconverteerd, kan worden gewijzigd door alle knooppunten en segmenten
afzonderlijk te bewerken.
Het raster dat u met het Ruitjespapiergereedschap maakt, bestaat uit een
reeks gegroepeerde rechthoeken. U moet het raster eerst degroeperen
voordat u het als krommevoorwerp kunt bewerken.
Ga als volgt te werk om een ellips, rechthoek, veelhoek of ster
naar een krommevoorwerp te converteren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Naar krommen converteren.
Ga als volgt te werk om een raster naar een krommevoorwerp te
converteren
1 Selecteer het raster met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Degroeperen.
3 Klik op Schikken, Naar krommen converteren.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 113

Alle voorwerpen die u met Spiraalgereedschap maakt, zijn
krommevoorwerpen. Als u een spiraal hebt gemaakt, kunt u alle
knooppunten en segmenten los van elkaar bewerken.
U kunt een voorwerp ook naar een krommevoorwerp converteren door
het voorwerp te selecteren en op de knop Naar krommen converteren op
de Eigenschappenbalk van het Selectiegereedschap te klikken.
Lijnen en krommen tekenen
Hetzelfde glas,
getekend met het
Freehand- (links),
Bézier- (midden) en
Natuurlijke
media-gereedschap
(rechts).
Naast de gereedschappen voor het tekenen van basisvormen zijn er in
CorelDRAW ook twee gereedschappen waarmee u eenvoudige lijnen en
krommen kunt tekenen. Dit zijn het Freehandgereedschap en het
Béziergereedschap. Op getekende lijnen of krommen kunt u verschillende
effecten van het Artistieke media-gereedschap toepassen. Zie “Tekenen met
het Artistieke media-gereedschap” op pagina 118 voor meer informatie over
het Artistieke media-gereedschap.
Met het Freehandgereedschap tekent u lijnen en krommen door de muis als
een potlood te gebruiken. Als de kromme niet vloeiend genoeg is getekend,
past u de tekeninstellingen aan om vloeiendere lijnen te maken of bewerkt u
de getekende kromme. Zie “Lijnen, krommen en krommevoorwerpen
vormgeven” op pagina 129 voor meer informatie.
Met het Béziergereedschap kunt u effen, nauwkeurige krommen tekenen
door knooppunten toe te voegen en de kromming van de lijn tussen de
knooppunten aan te passen. U klikt met de muis op de Bézierlijn of -kromme
om een knooppunt toe te voegen. Elk knooppunt is via een segment
verbonden aan het vorige knooppunt. U verplaatst de besturingspunten van
het knooppunt om de kromming van het getekende segment te bepalen.
Deze besturingspunten worden weergegeven als zwarte blokjes die via een
stippellijn met het knooppunt zijn verbonden. Door het gebruik van
114 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

esturingspunten en het plaatsen van elk knooppunt kunt u heel nauwkeurig
lijnen en krommen maken.
Lijnen en krommen met het Freehandgereedschap tekenen
Met het Freehandgereedschap tekent u lijnen en krommen door de muis als
een potlood te gebruiken. U kunt lijnen en krommen op dezelfde wijze
opmaken als een omtrek. Zo kunt u naast de dikte en stijl van de lijn ook
pijlpunten aan beide uiteinden weergeven. Zie “Voorwerpen een omtrek
geven” op pagina 279 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een kromme met het
Freehandgereedschap te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Freehandgereedschap.
2 Klik op het vak Freehand-effening en schuif de regelaar om de effening in
te stellen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
3 Plaats de cursor waar u de kromme wilt tekenen.
4 Sleep om de kromme te tekenen.
Ga als volgt te werk om een rechte lijn met het
Freehandgereedschap te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Freehandgereedschap.
2 Klik waar u met de lijn wilt beginnen.
3 Klik waar u de lijn wilt laten eindigen.
Ga als volgt te werk om een kromme of rechte lijn die met een
andere kromme of lijn wordt verbonden te tekenen
Plaats het Freehandgereedschap op het knooppunt aan het einde van de
bestaande lijn of kromme en teken een nieuwe lijn of kromme.
U moet binnen vijf pixels van het eindpunt klikken, anders worden de
twee krommen niet samengevoegd. U kunt deze drempel van vijf pixels
aanpassen door de instelling Automatisch samenvoegen van het
Freehandgereedschap te wijzigen. Om toegang te krijgen tot deze
instelling klikt u met de rechtermuisknop op het Freehandgereedschap en
klikt u op Eigenschappen.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 115

Ga als volgt te werk om een deel van een kromme tijdens het
tekenen met het Freehandgereedschap te wissen
Houd Shift ingedrukt zonder de muisknop los te laten en sleep naar
achteren langs het deel van de kromme dat u wilt wissen.
Wanneer u dit hebt gedaan, laat u Shift los en houdt u de muisknop
ingedrukt om door te gaan met het tekenen van de lijn.
Ga als volgt te werk om een gesloten vorm met het
Freehandgereedschap te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Freehandgereedschap.
2 Klik op het vak Freehand-effening en schuif de regelaar om de effening in
te stellen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
3 Teken een kromme of een aantal verbonden, rechte lijnen die op hetzelfde
punt beginnen en eindigen.
Als u een reeks verbonden rechte lijnen tekent, dubbelklikt u om een
knooppunt te maken en klikt u op het beginpunt om de vorm te sluiten.
Als u een gesloten kromme tekent, sleept u over het beginpunt en laat u
los om de vorm te sluiten.
U kunt met het Freehandgereedschap lijnen tekenen die zowel rechte als
freehandsecties hebben door tijdens het slepen op Tab te drukken om
tussen rechte en freehandmodus te schakelen.
Houd Ctrl ingedrukt voordat u het einde van de lijn plaatst om de hoek
van een rechte lijn in stappen van 15 graden in te stellen. U kunt een
andere hoek opgeven met behulp van de besturingselementen in het
dialoogvenster Opties. Zie “Het gedrag van het Freehand- en
Béziergereedschap bepalen” op pagina 152 voor meer informatie.
Lijnen en krommen met het Béziergereedschap tekenen
Met het Béziergereedschap tekent u lijnen en krommen door elk knooppunt
met de muis te plaatsen. Nadat u een knooppunt hebt geplaatst, wordt dit
knooppunt door middel van een lijn of kromme met het daarvoor geplaatste
knooppunt verbonden. Met het Béziergereedschap kunt u snel ingewikkelde,
onregelmatige vormen maken en hebt u nauwkeurige controle over de
positie en het aantal van de knooppunten die een kromme vormen.
116 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

U kunt lijnen en krommen op dezelfde wijze opmaken als een omtrek. Zo
kunt u naast de dikte en stijl van de lijn ook pijlpunten aan beide uiteinden
weergeven. Zie “Voorwerpen een omtrek geven” op pagina 279 voor meer
informatie.
Ga als volgt te werk om een kromme met het Béziergereedschap
te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Béziergereedschap.
2 Klik op de positie waar u het eerste knooppunt wilt invoegen en sleep het
besturingspunt in de richting waarin u de kromme wilt buigen.
3 Klik op de positie van het volgende knooppunt en sleep het
besturingspunt om de gewenste kromme te maken.
De positie en hoek van de besturingspunten beïnvloeden de vorm van het
segment dat u zojuist gemaakt hebt en het volgende segment dat u
toevoegt (als u nog een segment toevoegt).
4 Herhaal stap 3 als u knooppunten aan de kromme wilt toevoegen.
5 Druk op de spatiebalk om de lijn te voltooien.
Ga als volgt te werk om een rechte lijn met het
Béziergereedschap te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Béziergereedschap.
2 Klik waar u het eerste knooppunt wilt plaatsen.
3 Klik waar u het volgende knooppunt wilt plaatsen.
4 Herhaal stap 3 voor elk knooppunt dat u wilt toevoegen.
5 Druk op de spatiebalk om de lijn te voltooien.
Ga als volgt te werk om een gesloten vorm met het
Béziergereedschap te tekenen
1 Herhaal stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om
een kromme met het Béziergereedschap te tekenen” of de procedure “Ga
als volgt te werk om een rechte lijn met het Béziergereedschap te
tekenen”.
2 Plaats de cursor op het eerste knooppunt en klik eenmaal.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 117

Houd Ctrl ingedrukt om de besturingspunten in stappen van 15 graden te
plaatsen. U kunt een andere beperkingshoek opgeven met behulp van de
besturingselementen in het dialoogvenster Opties. Zie “Het gedrag van
het Freehand- en Béziergereedschap bepalen” op pagina 152 voor meer
informatie.
Door Alt ingedrukt te houden terwijl u met het Béziergereedschap tekent,
kunt u het laatste knooppunt dat u gemaakt hebt opnieuw plaatsen. Door
C ingedrukt te houden wijzigt u het laatste knooppunt in een hoekig
knooppunt en als u S ingedrukt houdt wijzigt u het laatste knooppunt in
een effen knooppunt.
Tekenen met het Artistieke media-gereedschap
Met het Artistieke media-gereedschap kunt u verschillende effecten op een
kromme toepassen. U kunt bijvoorbeeld krommen maken die met een
kalligrafische of drukgevoelige pen getekend lijken. Bovendien kunt u met
het Artistieke media-gereedschap tekst, vormen of afbeeldingen op een
kromme toepassen. Ook kunt u de positie of de vorm van de kromme
wijzigen door het besturingstracé van de artistieke media-streken aan te
passen. Zie “Lijnen, krommen en krommevoorwerpen vormgeven” op pagina
129 voor meer informatie.
Het Artistieke media-gereedschap kent vijf modi:
Met de modus Voorkeuze worden krommen getekend waarvan de dikte
wijzigt op basis van standaardlijnvormen die u kunt kiezen in een
keuzelijst op de Eigenschappenbalk.
Met de modus Borstel worden tijdens het tekenen tekst of vormen op de
kromme toegepast.
Met de modus Voorwerpstrooier wordt tijdens het tekenen een reeks
afbeeldingen op de kromme toegepast.
Met de modus Kalligrafisch worden krommen getekend waarvan de dikte
wijzigt op basis van de richting van de kromme. Hiermee ontstaat een
effect dat lijkt op dat van een kalligrafische pen.
Met de modus Drukgevoelig worden krommen getekend waarvan de dikte
wijzigt op basis van de feedback van een drukgevoelige pen of
toetsenbordinvoer.
U kunt het type artistieke media dat u wilt gebruiken, selecteren door op de
gewenste knop op de Eigenschappenbalk te klikken. U moet eerst op het
Artistieke media-gereedschap klikken om de bijbehorende opties op de
Eigenschappenbalk weer te geven.
118 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

U kunt met het Artistieke media-gereedschap lijnen tekenen die zowel
rechte als freehandsecties hebben door tijdens het slepen Tab te
gebruiken om tussen rechte en freehandmodus te schakelen. Als u Ctrl
ingedrukt houdt, wordt de lijn in hoeken van 15 graden getekend.
Als u instellingen voor het Artistieke media-gereedschap op de
Eigenschappenbalk wijzigt terwijl er niets geselecteerd is, worden dit de
standaardinstellingen voor het gereedschap.
Met de opdracht Schikken, Scheiden kunt u een Artistieke media-streek
scheiden van het besturingstracé, zodat u de streek los van het
besturingstracé kunt vormgeven.
Krommen tekenen in de voorkeuzemodus
Een hoed getekend
met het Béziergereedschap
(links)
en dezelfde hoed na
toepassing van
voorkeuzekrommen
met behulp van het
Artistieke mediagereedschap
(rechts).
In de voorkeuzemodus kunt u krommen tekenen in een van de
standaardvormen. Deze standaardvormen zijn gesloten tracés die de lijn van
de getekende kromme volgen. Omdat het om gesloten tracés gaat, kunt u
deze vormen op verschillende manieren vullen en de stijl en kleur van de
omtrek wijzigen.
Ga als volgt te werk om een kromme in de voorkeuzemodus te
tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Artistieke media-gereedschap.
2 Klik op de knop Voorkeuze op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het vak Freehand-effening en schuif de regelaar om de effening in
te stellen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 119

4 Typ een breedte in het vak Breedte Artistieke media-gereedschap op de
Eigenschappenbalk en druk vervolgens op Enter.
De ingestelde breedte duidt op de maximumbreedte van de kromme.
5 Kies een voorkeuzevorm voor de kromme uit de keuzelijst Voorkeuzen.
6 Plaats de cursor waar u de kromme wilt tekenen.
7 Sleep om de kromme te tekenen.
Krommen tekenen in de borstelmodus
Een voorwerp dat
met de borstelmodus
van het Artistieke
media-gereedschap
op een kromme is
toegepast.
In de borstelmodus kunt u vormen of tekst op een kromme toepassen. U
kunt een standaardborstel kiezen in de keuzelijst Borstel of een grafisch
voorwerp of tekstvoorwerp als borstelstreek opslaan.
Ga als volgt te werk om een kromme in de borstelmodus te
tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Artistieke media-gereedschap.
2 Klik op de knop Borstel op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het vak Freehand-effening en schuif de regelaar om de effening in
te stellen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
4 Typ een breedte in het vak Breedte Artistieke media-gereedschap op de
Eigenschappenbalk en druk vervolgens op Enter.
De ingestelde breedte duidt op de maximumbreedte van de kromme.
120 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

5 Selecteer een borstel uit de keuzelijst Borstel.
6 Plaats de cursor op de positie waar u de kromme wilt laten beginnen.
7 Sleep om de kromme te tekenen.
Ga als volgt te werk om een borstelstreek te maken
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Artistieke
media-gereedschap.
2 Klik op de knop Borstel op de Eigenschappenbalk.
3 Selecteer het grafische voorwerp of tekstvoorwerp dat u als borstel voor
het Artistieke media-gereedschap wilt gebruiken.
4 Klik op de knop Opslaan op de Eigenschappenbalk.
5 Typ in het vak Bestandsnaam van het dialoogvenster Opslaan als een
naam voor de borstelstreek en klik op Opslaan.
U kunt ook een borstel maken door het gewenste voorwerp te selecteren
en in het koppelvenster Artistieke media op Opslaan te klikken en de
knop Borstel in te schakelen.
Ga als volgt te werk om een borstelstreek te verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Selecteer de borstelstreek die u wilt verwijderen in de keuzelijst Borstel
en klik op Verwijderen.
Krommen tekenen met de Voorwerpstrooier
In de voorwerpstrooiermodus kunt u een serie voorwerpen langs een
kromme “strooien”. Naast grafische voorwerpen en tekstvoorwerpen kunt u
ook bitmaps importeren en langs een kromme strooien. Uiteraard geldt dat
bij een grotere complexiteit van de gestrooide voorwerpen meer
systeemgeheugen wordt verbruikt, meer tijd nodig is om de kromme samen
te stellen en de bestandsomvang toeneemt.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 121

Een serie voorwerpen
die met de
Voorwerpstrooier
langs een kromme
zijn gestrooid.
De Voorwerpstrooier beschikt over een aantal functies waarmee u kunt
bepalen hoe de voorwerpen langs de kromme worden gestrooid. U kunt
bijvoorbeeld de ruimte tussen de voorwerpen aanpassen, de volgorde van de
voorwerpen in de kromme aanpassen, voorwerpen geroteerd langs de
kromme strooien, en enige ruimte laten tussen de voorwerpen en de
getekende kromme.
Alle instellingen worden opgeslagen in een strooilijst. Als u een strooilijst
hebt gewijzigd, kunt u weer terugkeren naar de opgeslagen instellingen of de
nieuwe instellingen uit de strooilijst opslaan. U hebt de keuze om sommige of
alle voorwerpen in de strooilijst te strooien. De reeks voorwerpen die u voor
een strooibewerking selecteert, wordt de afspeellijst genoemd.
Ga als volgt te werk om een kromme met de Voorwerpstrooier te
tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Artistieke media-gereedschap.
2 Klik op de knop Strooier op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het vak Freehand-effening en schuif de regelaar om de effening in
te stellen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
4 Typ een percentage in het vak Formaat van te strooien voorwerpen op de
Eigenschappenbalk en druk op Enter.
122 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

De ingevoerde waarde geeft het formaat van het gestrooide voorwerp aan
als een percentage van het origineel. Als u de omvang van de voorwerpen
langs de kromme wilt laten toenemen of afnemen, klikt u op de knop
Incrementeel vergroten/verkleinen om het gelijknamige vak te activeren.
Typ vervolgens een percentage en druk op Enter.
5 Selecteer een strooier uit de keuzelijst Strooilijstbestanden.
6 Plaats de cursor op de positie waar u de kromme wilt laten beginnen.
7 Sleep om de kromme te tekenen.
Ga als volgt te werk om de depinstelling van de strooilijst aan te
passen
1 Selecteer de strooilijst die u wilt aanpassen.
2 Geef aan hoeveel voorwerpen u op elk tussenpunt wilt plaatsen.
Als u bijvoorbeeld “4” invoert, worden er vier voorwerpen op elk
tussenpunt langs de kromme geplaatst.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen deppunten op een
kromme aan te passen
Typ de gewenste afstand tussen de middelpunten van de voorwerpen
langs de kromme en druk op Enter.
Ga als volgt te werk om de rotatiehoek van de gestrooide
voorwerpen aan te passen
1 Selecteer de strooilijst die u wilt aanpassen.
2 Klik op de knop Rotatie op de Eigenschappenbalk.
3 Typ een waarde tussen 0 en 360 in het vak Hoek.
Voer bijvoorbeeld “45” in om alle voorwerpen in de strooier 45 graden te
roteren.
4 Als u de rotatie van de voorwerpen in de strooier wilt laten toenemen,
schakelt u het selectievakje Ophoging gebruiken in en typt u een waarde
in het vak Ophoging.
5 Doe één van de volgende dingen:
Schakel de knop Gebaseerd op tracé in om de voorwerpen te roteren
volgens de loop van de kromme.
Schakel de knop Gebaseerd op pagina in om de voorwerpen te roteren
in relatie tot de pagina.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 123

Ga als volgt te werk om de afstand tussen voorwerpen en de
kromme in te stellen
1 Selecteer de strooilijst die u wilt aanpassen.
2 Klik op de knop Verschuiving op de Eigenschappenbalk.
3 Schakel het selectievakje Verschuiving gebruiken in om ruimte te laten
tussen de voorwerpen en de kromme.
Schakel het selectievakje uit als de voorwerpen langs de kromme moeten
lopen.
4 Typ een nieuwe waarde in het vak Verschuiving als u de afstand van de
verschuiving wilt aanpassen.
5 Kies een verschuivingsrichting uit de keuzelijst Verschuivingsrichting.
Kies bijvoorbeeld Wisselend om de voorwerpen afwisselend links en
rechts van de kromme te strooien.
Ga als volgt te werk om een nieuwe strooilijst te maken
1 Kies Nieuwe strooilijst uit de lijst Strooilijstbestand op de
Eigenschappenbalk.
2 Selecteer het voorwerp dat u aan de strooilijst wilt toevoegen en klik op
Aan strooilijst toevoegen.
3 Herhaal stap 2 voor elk voorwerp dat u wilt toevoegen.
4 Klik op de knop Opslaan en typ een naam voor de strooilijst in het vak
Bestandsnaam.
Ga als volgt te werk om een afspeellijst te maken of te bewerken
1 Kies de strooilijst uit de keuzelijst Strooilijstbestand.
2 Klik op de knop Dialoogvenster Strooilijst op de Eigenschappenbalk.
3 Voer een van de volgende handelingen in Afspeellijst maken uit:
Kies een afbeelding uit de keuzelijst Strooilijst en klik op Toevoegen
om de afbeelding aan de afspeellijst toe te voegen.
Kies een afbeelding uit de keuzelijst Afspeellijst en klik op Verwijderen
om de afbeelding uit de afspeellijst te verwijderen.
Kies een afbeelding in de afspeellijst en klik op pijl omhoog of omlaag
om de volgorde van de afspeellijst te wijzigen.
124 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Klik op de knop Omgekeerde volgorde om de afspeellijst in
omgekeerde volgorde af te spelen.
Klik op Wissen om de afspeellijst te wissen.
Ga als volgt te werk om een strooilijst te verwijderen
Kies de gewenste strooilijst op de Eigenschappenbalk en klik op de knop
Verwijderen.
Ga als volgt te werk om de opgeslagen instellingen van een
strooilijst te herstellen
1 Kies de strooilijst die u wilt herstellen uit de keuzelijst Strooilijstbestand.
2 Klik op de knop Beginwaarden op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op Ja om de nieuwe instellingen van de strooilijst op te slaan. Klik op
Nee om terug te keren naar de opgeslagen instellingen van de strooilijst.
U kunt een strooilijst ook op een andere manier maken: selecteer het
grafische voorwerp of het tekstvoorwerp, klik op Opslaan in het
koppelvenster Artistieke media en schakel de knop Voorwerpstrooier in.
Krommen tekenen in de kalligrafische modus
Lijnen die in de
kalligrafische modus
zijn getekend kunnen
verschillende diktes
hebben, afhankelijk
van de richting van
de lijn.
In de kalligrafische modus kunt u het effect van een kalligrafische pen
nabootsen. De dikte van de krommen die in deze modus worden getekend,
varieert overeenkomstig de richting van de lijn en de hoek van de penpunt.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 125

Ga als volgt te werk om een kromme in de kalligrafische modus
te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Artistieke media-gereedschap.
2 Klik op de knop Kalligrafisch op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het vak Freehand-effening en schuif de regelaar om de effening in
te stellen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
4 Typ een breedte in het vak Breedte Artistieke media-gereedschap op de
Eigenschappenbalk en druk vervolgens op Enter.
De ingestelde breedte duidt op de maximumbreedte van de kromme.
5 Typ een hoek in het vak Penhoek Artistieke media op de
Eigenschappenbalk en druk vervolgens op Enter.
Met het vak Kalligrafiehoek bepaalt u de hoek van de penpunt. U typt
bijvoorbeeld “0” als u smalle horizontale lijnen en dikke verticale lijnen
wilt tekenen, of “90” als u dikke horizontale lijnen en smalle verticale
lijnen wilt tekenen.
6 Plaats de cursor op de positie waar u de kromme wilt laten beginnen.
7 Sleep om de kromme te tekenen.
Krommen tekenen in de drukgevoelige modus
In de drukgevoelige modus kunt u een drukgevoelige pen gebruiken om
krommen met een wisselende dikte te tekenen. U kunt eveneens de muis en
het toetsenbord gebruiken om het effect van een drukgevoelige pen na te
bootsen.
126 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Lijnen die in de
drukgevoelige modus
zijn getekend kunnen
verschillende diktes
hebben, afhankelijk
van de toegepaste
druk.
Ga als volgt te werk om een kromme in de drukgevoelige modus
te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Artistieke media-gereedschap.
2 Klik op de knop Drukgevoelig op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het vak Freehand-effening en schuif de regelaar om de effening in
te stellen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
4 Typ een breedte in het vak Breedte Artistieke media-gereedschap op de
Eigenschappenbalk en druk vervolgens op Enter.
De ingestelde breedte duidt op de maximumbreedte van de kromme.
5 Plaats de cursor waar u de kromme wilt tekenen.
6 Sleep om de kromme te tekenen.
Als u met de muis werkt, drukt u op pijl omhoog of pijl omlaag om de
pendruk te variëren. Met pijl omhoog wordt het drukeffect verhoogd,
waardoor de kromme breder wordt; met pijl omlaag wordt dit effect
verlaagd. Als u de maximumbreedte van de kromme wilt instellen, typt u
een waarde in het vak Breedte Artistieke media-gereedschap.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 127

Streken toepassen met het koppelvenster Artistieke media
Het Artistieke media-gereedschap bezit de krachtige eigenschap om
artistieke media-streken op bestaande voorwerpen toe te passen. De omtrek
van het voorwerp wordt gebruikt als besturingstracé voor de artistieke
media-streek. U kunt de artistieke media-streken eenvoudiger toepassen
door het koppelvenster artistieke media te openen en de streken naar het
tekenvenster te slepen of de streken te kiezen en op geselecteerde
voorwerpen toe te passen.
Wanneer u een artistieke media-streek toepast, verschijnt deze in de
keuzelijst Laatst gebruikt. Zo kunt u veelgebruikte artistieke media-streken
eenvoudig terugvinden.
Ga als volgt te werk om een artistieke pen op bestaande
voorwerpen toe te passen
1 Klik op Effecten, Artistieke media.
2 Kies de map met de gewenste streken uit de keuzelijst Groep.
Klik op de knop Bladeren als u een andere map wilt zoeken.
3 Gebruik het Selectiegereedschap om het voorwerp te selecteren waarop u
de artistieke media-streken wilt toepassen.
4 Kies in het koppelvenster een streek uit de keuzelijst Laatst gebruikt of
de keuzelijst Groep en klik op Toepassen.
Ga als volgt te werk om een artistieke media-streek te
verwijderen
Kies de streek uit de keuzelijst Groep en klik op de knop Verwijderen.
Ga als volgt te werk om te bepalen welke soorten streken in het
koppelvenster Artistieke media worden weergegeven
1 Klik op .
2 Schakel een of meer van de volgende opties in:
Klik op Voorkeuze om de voorkeuzestreken weer te geven.
Klik op Borstels om borstelstreken weer te geven.
Klik op Voorwerpstrooier om strooilijsten weer te geven.
Er wordt een vinkje weergegeven naast de ingeschakelde opties.
128 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

U kunt de artistieke media-streken ook vanuit de keuzelijst in het
koppelvenster slepen en neerzetten op het voorwerp in de tekenpagina.
Lijnen, krommen en krommevoorwerpen vormgeven
Een besturingspunt
(item 1), een
knooppunt (item 2)
en een subtracé
(item 3).
Met het Vormgereedschap kunt u de vorm van alle krommevoorwerpen
wijzigen door hun knooppunten en segmenten te bewerken. U kunt ook het
Selectiegereedschap gebruiken om krommen te selecteren en te bewerken.
Een krommevoorwerp kan een lijn, kromme of vorm zijn die u gemaakt hebt
met het Freehandgereedschap, het Béziergereedschap, het Artistieke
media-gereedschap of het Spiraalgereedschap. Rechthoeken, ellipsen,
veelhoeken of tekstvoorwerpen worden naar krommevoorwerpen
geconverteerd met de opdracht Naar krommen converteren.
Segmenten
Een segment is het deel van een kromme tussen twee knooppunten. Er zijn
twee soorten segmenten: gebogen en rechte segmenten. U kunt een krom
segment buigen door dit met het Vormgereedschap te slepen of door met de
besturingspunten van het begin- of eindknooppunt te slepen. Als u een recht
segment wilt buigen, moet u dit naar een krom segment converteren.
Knooppunten
Een knooppunt is een klein vierkantje op een lijn, kromme of omtrek van een
voorwerp waarmee u het voorwerp kunt bewerken. Wanneer u een
krommevoorwerp met het Vormgereedschap selecteert, worden alle
knooppunten van het voorwerp weergegeven. U kunt een krommevoorwerp
vormgeven door een knooppunt te verplaatsen of door de besturingspunten
aan een knooppunt te verplaatsen.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 129

Besturingspunten bepalen de buiging van een segment als dit door een
knooppunt gaat. U kunt de kromming van een segment bepalen door de hoek
van het besturingspunt en de afstand tussen het besturingspunt en het
knooppunt te variëren. Elk knooppunt heeft een besturingspunt voor elk
krom segment dat hieraan is verbonden. Een knooppunt aan het einde van
een krom segment heeft één besturingspunt, terwijl een knooppunt tussen
twee segmenten twee besturingspunten heeft. Aangezien rechte segmenten
niet buigen, heeft een knooppunt aan het einde van een recht segment geen
besturingspunt voor dat segment.
U kunt knooppunten aan een tracé toevoegen als u het tracé niet naar eigen
wens kunt vormgeven door de bestaande knooppunten te verplaatsen.
Anderzijds maakt u de vorm van een voorwerp gladder door overbodige
knooppunten te verwijderen.
Subtracés
Een afzonderlijk krommevoorwerp kan uit meer dan één kromme of vorm
bestaan. Elke aanwezige kromme of vorm wordt een subtracé genoemd.
Wanneer u bijvoorbeeld tekst naar krommen converteert, ontstaan er
meestal subtracés. Wanneer u de letter “O” naar krommen hebt
geconverteerd, bestaat deze uit twee ellipsen. Elke ellips is dan een
subtracé.
Wanneer u een artistieke media-streek bewerkt, wordt het
besturingstracé van de streek gewijzigd. De streek zelf is een gesloten
tracé dat het besturingstracé volgt. Wanneer u de vorm van het
besturingstracé aanpast, wordt de streek overeenkomstig aangepast. Als u
het gesloten tracé direct wilt bewerken, moet u dit eerst van de
besturingslijn scheiden.
Knooppunten en segmenten selecteren
U moet een knooppunt of een segment eerst selecteren voordat u de
kromme kunt wijzigen. Wanneer u een knooppunt van een recht segment
selecteert, verschijnt dit als een vierkantje zonder vulling. Als het knooppunt
bij een krom segment hoort, wordt dit als een gevuld vierkantje
weergegeven. Op de statusbalk wordt weergegeven welk type knooppunt
(effen, hoekig of symmetrisch) en segment (lijn of kromme) is geselecteerd.
Gebruik het Vormgereedschap om een segment te selecteren. Knooppunten
selecteert u met behulp van het Vormgereedschap, het Selectiegereedschap
of één van de andere basistekengereedschappen.
130 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Ga als volgt te werk om een knooppunt of segment van een
krommevoorwerp te selecteren
Klik met het Vormgereedschap op het knooppunt of segment.
Ga als volgt te werk om meerdere knooppunten te selecteren
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Houd Shift ingedrukt en klik met het Vormgereedschap op de
knooppunten.
U kunt meerdere knooppunten ook selecteren door met de muis een
selectierechthoek rond de knooppunten te slepen.
Ga als volgt te werk om alle knooppunten van een geselecteerd
voorwerp te selecteren
Klik op Alles selecteren, Knooppunten in het menu Bewerken.
Als de geselecteerde kromme te veel knooppunten heeft om weer te
geven, dan wordt knooppuntbewerking met het Selectiegereedschap
automatisch uitgeschakeld.
U kunt ook alle knooppunten selecteren door Ctrl + Shift ingedrukt te
houden en met het Vormgereedschap op het knooppunt van een voorwerp
te klikken.
U selecteert het begin- en eindknooppunt van een krommevoorwerp door
het voorwerp met het Vormgereedschap te selecteren en vervolgens
respectievelijk op Home of End te drukken.
Als u met het Selectiegereedschap op een kromme dubbelklikt, gaat u
naar de volledige knooppuntbewerkingsmodus.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 131

Knooppunten deselecteren
U deselecteert de knooppunten wanneer u de kromme naar tevredenheid
hebt gewijzigd.
Ga als volgt te werk om een of meer knooppunten te
deselecteren
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Houd Shift ingedrukt en klik met het Vormgereedschap op de
knooppunten.
U kunt ook Shift indrukken en een selectierechthoek slepen rond de
knooppunten die u wilt deselecteren. Op deze manier worden ook de
knooppunten in de selectierechthoek geselecteerd die nog niet waren
geselecteerd.
U kunt ook op een leeg gebied in het tekenvenster klikken om alle
knooppunten van een voorwerp te deselecteren.
Knooppunten toevoegen
U kunt meer knooppunten aan een krommevoorwerp toevoegen als de
bestaande knooppunten niet het gewenste resultaat geven.
Ga als volgt te werk om een knooppunt aan een
krommevoorwerp toe te voegen
1 Klik op het Vormgereedschap.
2 Dubbelklik op de kromme waar u het knooppunt wilt toevoegen.
Ga als volgt te werk om verschillende knooppunten aan een
krommevoorwerp toe te voegen
1 Selecteer, terwijl u het Vormgereedschap gebruikt, de knooppunten
waartussen u knooppunten wilt toevoegen.
2 Klik op de knop Knooppunt(en) toevoegen op de Eigenschappenbalk.
132 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

U kunt ook het Vormgereedschap gebruiken om één knooppunt aan een
krommevoorwerp toe te voegen door op de kromme te klikken en
vervolgens op de knop Knooppunt(en) toevoegen op de
Eigenschappenbalk te klikken.
Knooppunten verwijderen
Wanneer er knooppunten van een voorwerp verwijderd worden, wordt de
herteken- en afdruktijd korter en kan het voorwerp ook gladder lijken. U
kunt de knooppunten die u wilt verwijderen zelf selecteren of u kunt de
regelaar Effening kromme gebruiken om automatisch onnodige knooppunten
te verwijderen. Hoe hoger de instelling op de regelaar is, des te meer
knooppunten worden en verwijderd.
Ga als volgt te werk om een knooppunt van een
krommevoorwerp te verwijderen
1 Klik op het Vormgereedschap.
2 Dubbelklik op het knooppunt dat u wilt verwijderen.
Ga als volgt te werk om verschillende knooppunten van een
krommevoorwerp te verwijderen
1 Selecteer de knooppunten die u wilt verwijderen met behulp van het
Vormgereedschap.
2 Klik op de knop Knooppunt(en) verwijderen op de Eigenschappenbalk.
Knooppunten samenvoegen
U kunt een open tracé sluiten door de twee eindknooppunten samen te
voegen. U kunt eindknooppunten op verschillende tracés ook samenvoegen
als de tracés subtracés van hetzelfde voorwerp zijn. Knooppunten van twee
verschillende voorwerpen kunt u niet samenvoegen. Als u bijvoorbeeld twee
knooppunten van verschillende voorwerpen wilt samenvoegen, moet u deze
eerst combineren tot één krommevoorwerp en vervolgens de twee
eindknooppunten samenvoegen.
Ga als volgt te werk om twee knooppunten samen te voegen
1 Selecteer, terwijl u het Vormgereedschap gebruikt, de knooppunten die u
wilt samenvoegen.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 133

2 Klik op de knop Twee knooppunten samenvoegen op de Eigenschappenbalk.
Er wordt een samengevoegd knooppunt tussen de posities van de
oorspronkelijke twee knooppunten geplaatst.
Ga als volgt te werk om twee knooppunten met een lijn samen te
voegen
1 Selecteer, terwijl u het Vormgereedschap gebruikt, de knooppunten die u
wilt samenvoegen.
2 Klik op de knop Kromme uitbreiden om te sluiten op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een open tracé te sluiten
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap of het
Vormgereedschap.
2 Klik op de knop Automatisch sluiten op de Eigenschappenbalk.
Knooppunten en segmenten vormgeven
U kunt de vorm van een krommevoorwerp wijzigen door de segmenten,
knooppunten en besturingspunten van dat voorwerp te verplaatsen. Normaal
gesproken verplaatst u segmenten en knooppunten om grove wijzigingen aan
te brengen, waarna u de puntjes op de i zet door de besturingspunten van de
knooppunten te verplaatsen. Door Ctrl ingedrukt te houden terwijl u met een
knooppunt of besturingspunt sleept, kunt u dit tot een recht horizontaal of
verticaal tracé beperken.
U kunt de knooppunten van een krommevoorwerp bewerken met behulp van
het Selectiegereedschap of een tekengereedschap. Als u de segmenten en
besturingspunten van een krommevoorwerp bewerkt, dan moet u deze met
het Vormgereedschap selecteren.
Ga als volgt te werk om een krommevoorwerp vorm te geven
door de segmenten ervan te verplaatsen
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Sleep een krom segment om de vorm te wijzigen.
Ga als volgt te werk om een krommevoorwerp vorm te geven
door de knooppunten ervan te verplaatsen
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Selectiegereedschap of een
tekengereedschap.
134 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

2 Sleep een knooppunt om de vorm van de kromme te wijzigen.
Tijdens het slepen verplaatsen de segmenten aan weerszijden van het
knooppunt zich. Als het knooppunt zich op een gebogen kromme bevindt,
verplaatst het besturingspunt zich ook, zodat de hoek waarin de kromme
het knooppunt binnengaat en verlaat, ongewijzigd blijft.
Ga als volgt te werk om een krommevoorwerp vorm te geven
door diverse knooppunten tegelijk te verplaatsen
1 Houd Shift ingedrukt en klik met het Vormgereedschap op de
knooppunten die u wilt selecteren.
2 Sleep met één van de geselecteerde knooppunten.
Ga als volgt te werk om een krommevoorwerp vorm te geven
door de besturingspunten te slepen
1 Selecteer een knooppunt met het Vormgereedschap.
Besturingspunten steken alleen uit vanaf het geselecteerde knooppunt en
vanaf de knooppunten aan beide kanten van het geselecteerde knooppunt
als het zich op een krom segment bevindt.
2 Sleep een besturingspunt om de vorm van de kromme te wijzigen.
De besturingspunten bewegen op verschillende manieren, afhankelijk van
de vraag of het bijbehorende knooppunt effen, hoekig of symmetrisch is.
Dit heeft weer invloed op de vorm van de kromme.
Als u een besturingspunt dat onder zijn knooppunt verborgen is, wilt
verplaatsen, deselecteer dan alle knooppunten op het krommevoorwerp,
houd Shift ingedrukt en sleep het besturingspunt onder het knooppunt
uit.
Knooppunten en besturingspunten uitlijnen
U kunt twee of meer knooppunten op hetzelfde krommevoorwerp uitlijnen.
U kunt ook de besturingspunten die aan deze knooppunten verbonden zijn,
uitlijnen. Knooppunten en besturingspunten kunnen horizontaal of verticaal
worden uitgelijnd.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 135

Ga als volgt te werk om knooppunten en besturingspunten uit te
lijnen
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Houd Shift ingedrukt en selecteer de knooppunten die u wilt uitlijnen.
3 Klik op de knop Knooppunten uitlijnen op de Eigenschappenbalk.
4 Schakel de opties uit die u niet nodig hebt.
Delen van een krommevoorwerp transformeren
U kunt de vorm van een voorwerp wijzigen door elementaire geometrische
transformaties (zoals vergroten/verkleinen) op geselecteerde knooppunten
toe te passen. Dit kan bijvoorbeeld een optie zijn als u een gedeelte van een
voorwerp wilt vergroten.
Ga als volgt te werk om delen van een krommevoorwerp te
rekken of te vergroten/verkleinen
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Selecteer de knooppunten langs de krommen die u wilt transformeren.
3 Klik op de knop Knooppunten rekken en vergroten/verkleinen op de
Eigenschappenbalk.
Er verschijnen acht formaathandgrepen.
4 Sleep met de hoekhandgrepen om de geselecteerde knooppunten te
vergroten/verkleinen of sleep met de zijhandgrepen om de geselecteerde
knooppunten te rekken.
Ga als volgt te werk om delen van een krommevoorwerp te
roteren of schuin te trekken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Knooppunten roteren en schuintrekken op de
Eigenschappenbalk.
Er verschijnen acht rotatie-/schuintrekhandgrepen.
3 Sleep met de hoekhandgrepen om de geselecteerde knooppunten te
roteren of sleep met de zijhandgrepen om de geselecteerde knooppunten
schuin te trekken.
136 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Eigenschappen van een knooppunt wijzigen
Een symmetrisch
knooppunt (item 1),
een effen knooppunt
(item 2) en een
hoekig knooppunt
(item 3).
Er zijn drie typen knooppunten: hoekig, effen en symmetrisch. De
besturingspunten van elk type gedragen zich anders.
Knooppunttype Eigenschappen
Hoekig De besturingspunten van een hoekig knooppunt verplaatsen zich
onafhankelijk van elkaar. Een kromme die door een hoekig knooppunt
gaat, kan een scherpe hoek maken.
Effen De besturingspunten van een effen knooppunt liggen altijd precies
tegenover elkaar. Als u het ene besturingspunt verplaatst, wordt het
andere punt ook verplaatst. De besturingspunten van een effen
knooppunt kunnen een verschillende lengte hebben. Effen knooppunten
zorgen voor een geleidelijke overgang tussen lijnsegmenten.
Symmetrisch De besturingspunten van een symmetrisch knooppunt liggen altijd
precies tegenover elkaar. Bovendien zijn besturingspunten altijd even
lang. Symmetrische knooppunten zorgen voor dezelfde buiging aan beide
zijden van het knooppunt.
Het kiezen van een ander type knooppunt heeft vrijwel geen zichtbaar effect
op de vorm van de kromme, tenzij de kromme duidelijk van richting
verandert als deze door een knooppunt gaat. Dit heeft echter wel invloed op
de manier waarop u de vorm van een kromme kunt wijzigen.
Ga als volgt te werk om een knooppunt effen, hoekig of
symmetrisch te maken
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Klik op het knooppunt dat u wilt wijzigen.
Als u meer knooppunten selecteert, kunt u alle knooppunten tegelijk
wijzigen.
3 Klik op de knop Hoekig, Effen of Symmetrisch op de Eigenschappenbalk.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 137

Eigenschappen van een segment wijzigen
Er zijn twee typen segmenten: rechte en gebogen. Als u met het
Vormgereedschap op een knooppunt klikt, dan wordt op de statusbalk het
type segment dat het knooppunt ingaat en het knooppunttype zelf
weergegeven, bijvoorbeeld: Geselecteerd knooppunt: Kromme Effen. Met de
knoppen Lijn naar kromme converteren en Kromme naar lijn converteren
kunt u rechte segmenten gemakkelijk in kromme segmenten wijzigen en
vice versa.
Met de knoppen op de Eigenschappenbalk van het Vormgereedschap kunt u
tevens de richting en de effening van een kromme aanpassen.
Ga als volgt te werk om een segment recht of gebogen te maken
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Klik op het segment dat u wilt wijzigen.
Als u meerdere segmenten tegelijk selecteert, kunt u deze ook gelijktijdig
wijzigen.
3 Doe één van de volgende dingen:
Klik op de knop Kromme naar lijn converteren op de Eigenschappenbalk
om het segment recht te maken.
Klik op de knop Lijn naar kromme converteren om het segment krom
te maken.
Ga als volgt te werk om de richting van een kromme om te keren
Selecteer de kromme met het Vormgereedschap en klik op de knop
Richting kromme omkeren.
Ga als volgt te werk om de effening van de kromme in te stellen
1 Sleep met het Vormgereedschap een selectierechthoek om het
krommevoorwerp.
2 Klik op het vak Effening kromme en schuif de regelaar om de effening van
de kromme te bepalen.
Schuif de regelaar naar rechts voor een grotere effening of naar links om
de effening achterwege te laten.
138 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Een tracé breken
U kunt van een gesloten kromme een open kromme maken door het tracé
ervan op een willekeurig punt te breken. Ook kunt u een open tracé in een of
meer subtracés of in afzonderlijke voorwerpen breken.
Als u een tracé breekt, blijven subtracés en knooppunten die worden
gemaakt, deel uitmaken van het oorspronkelijke voorwerp.
Ga als volgt te werk om een tracé te breken
1 Selecteer het krommevoorwerp met het Vormgereedschap.
2 Klik waar u het tracé wilt breken.
Selecteer meerdere knooppunten als u het tracé op verschillende plaatsen
wilt breken.
3 Klik op de knop Kromme breken op de Eigenschappenbalk.
Op elk punt worden twee op elkaar liggende knooppunten zichtbaar.
Ga als volgt te werk om een tracé uit een voorwerp te lichten
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Selecteer met het Vormgereedschap een segment, knooppunt of een
groep knooppunten die dat deel van het tracé uitmaakt dat u wilt
uitlichten.
3 Klik op de knop Subtracé uitlichten op de Eigenschappenbalk.
Wanneer u een tracé in een voorwerp breekt, blijft dit nog steeds één
voorwerp. Wanneer u een subtracé uitlicht, worden er twee afzonderlijke
voorwerpen gemaakt.
Afmetings-, verbindings- en schemalijnen tekenen
Afmetingslijnen
Afmetingslijnen laten de afmeting van of de afstand tussen voorwerpen zien.
Deze lijnen zijn vooral bedoeld voor het maken van technische diagrammen,
bouwtekeningen en tekeningen waarbij exacte afmetingen en schaal
belangrijk zijn. Een afmetingslijn kan aan een voorwerp gekoppeld worden,
zodat de afmetingslijn, wanneer het voorwerp verplaatst wordt, mee wordt
verplaatst. Hierdoor zijn afmetingslijnen een zeer flexibele functie, vooral in
combinatie met het dynamisch bepalen van afmetingen.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 139

Een voorwerp dat de
positie van
magnetische punten
voor afmetings-,
verbindings- en
schemalijnen
weergeeft.
Verbindings- en schemalijnen
Met het Verbindingslijngereedschap en het Interactieve
verbindingslijngereedschap kunt u twee voorwerpen door een lijn met elkaar
verbinden. Als u de voorwerpen afzonderlijk of gezamenlijk verplaatst, wordt
de verbindings- of schemalijn dienovereenkomstig aangepast.
Afmetings-, verbindings- en schemalijnen aan voorwerpen koppelen
Het gebruik van afmetings-, verbindings- en schemalijnen is pas zinvol als ze
gekoppeld worden aan de gelabelde voorwerpen. Als u het
Afmetingsgereedschap, het Verbindingslijngereedschap of het Interactieve
verbindingslijngereedschap gebruikt, worden speciale punten op elk
voorwerp, magnetische punten genoemd, geactiveerd. Het punt wordt
zichtbaar als de muis over dat punt gaat. Afmetings-, verbindings- en
schemalijnen kunnen alleen op deze magnetische punten aan voorwerpen
worden gekoppeld.
De knooppunten en het midden van basisvoorwerpen en krommevoorwerpen
zijn meestal magnetische punten.
Magnetische punten zijn alleen zichtbaar als het selectievakje
Magneetlocatiemarkeringen weergeven ingeschakeld is. Om toegang tot
het selectievakje te krijgen, klikt u op Extra, Opties en vervolgens in de
lijst met categorieën op Werkruimte, Weergave.
140 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Afmetingslijnen tekenen
U kunt
afmetingslijnen
gebruiken om de
afstand tussen twee
punten in uw
afbeelding aan te
geven.
Afmetingslijnen laten de afmeting van of de afstand tussen voorwerpen zien.
Bij het dynamisch bepalen van afmetingen wordt de lengte van de
afmetingslijn weergegeven, zodat u er zeker van kunt zijn dat de tekening
klopt. Tijdens het tekenen worden de dynamische afmetingslijnen
automatisch aangepast. Als u liever zelf de afmetingen of andere tekst wilt
invoeren, moet u het dynamisch bepalen van afmetingen uitzetten.
Als u afmetingslijnen aan voorwerpen toewijst, kunt u de verhouding van de
tekening wijzigen overeenkomstig de werkelijke afmetingen van de gelabelde
voorwerpen. Standaard is de schaal 1:1; 1 cm op de tekening is dus 1 cm in
werkelijkheid. Als u echter een plattegrond wilt maken van uw woonkamer,
is een schaal van 1:20 wellicht een handzamer formaat.
Beschrijvingslijnen
Met het Beschrijvingsgereedschap kunt u lijnen tekenen die naar
voorwerpen in een tekening wijzen en er een label aan geven. Wanneer u een
beschrijvingslijn tekent, wordt er een tekstcursor aan het eind van de lijn
weergegeven. Deze cursor geeft aan waar u het label voor het voorwerp kunt
typen. U kunt de tekst net zo opmaken als artistieke tekst. Verder wijzigt u
de opmaak van beschrijvingslijnen op dezelfde manier als de opmaak van
omtrekken.
Afmetingstekst
Als u een voorwerp met het Afmetingsgereedschap hebt gemeten, worden de
maateenheid en afmetingen van het voorwerp weergegeven in een tekstvak.
Dit tekstvak wordt de afmetingstekst genoemd. U kunt de opmaak van deze
tekst in CorelDRAW aanpassen.
U kunt de stijl, het lettertype en de positie van de afmetingstekst wijzigen. U
kunt ook een maateenheid en het aantal decimalen voor de maateenheid
opgeven.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 141

U kunt een voorvoegsel of achtervoegsel aan de afmetingstekst toevoegen
om de diverse metingen in de tekening bij te houden. U kunt de
afmetingstekst ook selecteren en vervangen door een eigen tekst.
Afmetingslijnen tekenen
Met het Afmetingsgereedschap kunt u hoekafmetingslijnen en horizontale,
verticale en schuine afmetingslijnen tekenen. Verticale en horizontale
afmetingen zijn beperkt tot de verticale en horizontale assen; schuine
afmetingen kunnen onder elke hoek worden getekend.
Hoekafmetingslijnen meten hoeken. Een hoek bestaat uit twee lijnen die
vanuit een enkel punt vertrekken. Een boog en label tussen de twee lijnen
geeft de hoek tussen de twee lijnen in graden, gradiënten of radialen aan.
Ga als volgt te werk om een verticale, horizontale of schuine
afmetingslijn te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Afmetingsgereedschap.
2 Klik op een van de volgende gereedschappen op de Eigenschappenbalk:
Verticaal afmetingsgereedschap
Horizontaal afmetingsgereedschap
Schuin afmetingsgereedschap
3 Klik waar u het meten wilt laten beginnen.
Als u de afmetingslijn aan een voorwerp wilt koppelen, klikt u op één van
de magnetische punten van het voorwerp.
4 Klik waar u het meten wilt laten eindigen.
5 Klik waar u de afmetingstekst wilt plaatsen.
De afmetingstekst wordt weergegeven op de plaats waar u geklikt hebt,
mits u geen standaardlocatie voor afmetingstekst op de
Eigenschappenbalk hebt opgegeven.
De afmetingstekst wordt uitgedrukt in de eenheden van de horizontale
liniaal, tenzij u een andere maateenheid hebt opgegeven in de
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een afmetingslijn met het Automatisch
afmetingsgereedschap te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Automatisch
afmetingsgereedschap.
2 Klik waar u het meten wilt laten beginnen.
142 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Als u de afmetingslijn aan een voorwerp wilt koppelen, klikt u op één van
de magnetische punten van het voorwerp.
3 Druk op Tab om het Automatisch afmetingsgereedschap te laten
schakelen tussen verticale, horizontale en schuine afmetingslijnen.
4 Klik waar u het meten wilt laten eindigen.
5 Klik waar u de afmetingstekst wilt plaatsen.
Als u een schuine afmetingslijn tekent, houdt u Ctrl ingedrukt terwijl u
sleept om de hoek te beperken tot stappen van 15 graden of tot de
instelling bij Beperkingshoek in het dialoogvenster Opties.
Ga als volgt te werk om hoekafmetingslijnen te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Afmetingsgereedschap.
2 Klik op de knop Hoekafmetingsgereedschap op de Eigenschappenbalk.
3 Klik waar u de twee lijnen voor de hoek wilt laten samenkomen.
4 Klik waar u de eerste lijn wilt laten eindigen.
Als u een hoek tussen twee voorwerpen meet en u wilt dat de
afmetingslijn verandert als de voorwerpen worden verplaatst, moet u het
einde van elke lijn op een magnetisch punt plaatsen.
5 Klik waar u de tweede lijn wilt laten eindigen.
6 Klik waar u de hoeklabel wilt plaatsen.
Beschrijvingen tekenen
Met het Beschrijvingsgereedschap maakt u beschrijvingen voor een
tekening. Willen beschrijvingen effectief zijn, dan moeten deze gekoppeld zijn
aan de voorwerpen waarvoor zij als label dienen. Gebruik de magnetische
punten van een voorwerp om beschrijvingen te koppelen.
In CorelDRAW kunt u de tekst in beschrijvingen op dezelfde manier
aanpassen als andere tekst in CorelDRAW. Zie “Werken met tekst” op pagina
377 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een beschrijving met twee segmenten te
tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Afmetingsgereedschap.
2 Klik op de knop Beschrijving op de Eigenschappenbalk.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 143

3 Klik op de plaats waar u het eerste beschrijvingssegment wilt laten
beginnen.
4 Klik op de plaats waar u het eerste segment wilt laten eindigen en waar u
het tweede segment wilt laten beginnen.
5 Klik op de plaats waarop u de beschrijvingstekst wilt plaatsen.
6 Typ de tekst voor de beschrijving.
Ga als volgt te werk om een beschrijving met één segment te
tekenen
Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure en dubbelklik vervolgens
op de plaats waar u de beschrijvingtekst wilt plaatsen.
Afmetingslijnen aan voorwerpen koppelen
Als afmetingslijnen aan voorwerpen worden gekoppeld, hebben bewerkingen
op deze voorwerpen ook gevolgen voor de afmetingslijnen. In de volgende
lijst staan de veelvoorkomende bewerkingen en effecten die een bewerking
op gekoppelde afmetingslijnen hebben:
Bewerking Effect
Roteren Horizontale en verticale afmetingslijnen blijven horizontaal of verticaal
ongeacht de stand van het voorwerp. Schuine afmetingslijnen roteren
met het voorwerp waarbij zij horen. Als u een voorwerp wilt gaan
roteren, kunnen de schuine afmetingslijnen beter van pas komen dan de
horizontale en verticale afmetingslijnen.
Schuintrekken Gekoppelde afmetingslijn kan niet worden schuingetrokken. CorelDRAW
werkt de afmetingstekst bij om de wijzigingen in afmeting te
weerspiegelen.
Rekken Afmetingslijn wordt ook gerekt. CorelDRAW werkt de afmetingstekst bij
om de nieuwe afmeting te weerspiegelen.
Verwijderen Afmetingslijn die is verbonden aan het magnetische punt dat wordt
verwijderd, wordt eveneens verwijderd.
Dupliceren Afmetingslijn die is gekoppeld aan het voorwerp, wordt niet
gedupliceerd. Selecteer eerst het voorwerp en alle gekoppelde
afmetingslijnen voordat u deze gaat dupliceren.
Klonen Afmetingslijn die is gekoppeld aan het voorwerp, wordt niet gekloond.
Selecteer eerst het voorwerp en alle gekoppelde afmetingslijnen voordat
u deze gaat klonen.
144 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Scheiden Koppeling tussen de afmetingslijn en het voorwerp wordt verbroken.
Wanneer een koppeling eenmaal verbroken is, kan deze alleen maar
worden hersteld door op Bewerken, Ongedaan maken te klikken.
Knooppunt bewerken Afmetingslijnen die zijn verbonden aan het bewerkte knooppunt wijzigen
eveneens.
Afmetingstekst wijzigen
U kunt de eenheden voor afmetingstekst wijzigen en een voor- en
achtervoegsel aan de tekst toevoegen. Als u de inhoud van de afmetingstekst
wilt wijzigen, kunt u dynamische afmetingslijnen uitschakelen en de
gewenste tekst typen. U kunt de werkelijke afmeting altijd herstellen door de
afmetingslijn te selecteren en de knop Dynamische afmeting op de
Eigenschappenbalk in te schakelen.
Ga als volgt te werk om in te stellen hoe maataanduidingen
worden weergegeven
1 Selecteer de afmetingslijn met het Selectiegereedschap.
2 Als u wilt dat de eenheden naast de waarde op de afmetingslijn worden
weergegeven, schakelt u de knop Eenheden weergeven op de
Eigenschappenbalk in.
3 Kies een stijl in de lijst Stijl op de Eigenschappenbalk.
U kunt kiezen uit decimalen, breuken, U.S. Engineering of U.S.
Architectuur. (Deze optie is niet beschikbaar bij hoekafmetingslijnen).
4 Kies het precisieniveau in de lijst Precisie op de Eigenschappenbalk.
5 Kies een maateenheid in het vak Eenheden op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een voor- of achtervoegsel aan
afmetingstekst toe te voegen
1 Selecteer de afmetingslijn met het Selectiegereedschap.
2 Typ tekst in het vak Voorvoegsel voor afmeting of Achtervoegsel voor
afmeting op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om eigen tekst op een afmetingslijn te typen
1 Selecteer de afmetingslijn met het Selectiegereedschap.
2 Schakel de knop Dynamische afmeting op de Eigenschappenbalk uit.
3 Selecteer de tekst die u wilt wijzigen met het Tekstgereedschap en typ
nieuwe tekst.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 145

Ga als volgt te werk om de standaardinstellingen te wijzigen
1 Druk op Esc of klik op een lege ruimte om alle voorwerpen in de tekening
te deselecteren.
2 Open het klapmenu Kromme en klik op het Afmetingsgereedschap.
3 Wijzig de instellingen op de Eigenschappenbalk.
U kunt de standaardinstellingen wijzigen in het dialoogvenster Opties.
U kunt de standaardinstellingen voor dynamische afmetingslijnen niet
wijzigen. Elke afmetingslijn die u maakt, is een dynamische lijn tenzij u dit
wijzigt.
Het lettertype van afmetingstekst wijzigen
U kunt een ander lettertype en grootte voor afmetingstekst kiezen, nadat u
de afmetingslijn hebt gemaakt.
Ga als volgt te werk om puntgrootte en lettertype van
afmetingstekst te wijzigen
1 Selecteer de afmetingstekst met het Selectiegereedschap.
Als de afmetingslijn al geselecteerd is, klikt u op een lege ruimte in het
tekenvenster voordat u de afmetingstekst probeert te selecteren.
2 Typ de grootte in het vak Lettertypegrootte op de Eigenschappenbalk.
3 Kies een lettertype in de lijst Lettertype op de Eigenschappenbalk.
Afmetingstekst plaatsen
U kunt opgeven hoe afmetingstekst ten opzichte van de afmetingslijn wordt
geplaatst en u kunt de tekst naar een andere positie op de pagina verplaatsen.
Ga als volgt te werk om de plaats van afmetingstekst ten
opzichte van de afmetingslijn te bepalen
1 Selecteer de afmetingslijn met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Afmetingstekst positioneren op de Eigenschappenbalk.
3 Geef op waar u de afmetingstekst ten opzichte van de afmetingslijn wilt
plaatsen.
146 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Klik op om de tekst boven de lijn te plaatsen.
Klik op om de tekst binnen de lijn te plaatsen.
Klik op om de tekst onder de lijn te plaatsen.
Klik op om de tekst horizontaal te plaatsen.
Bij deze optie wordt de tekst horizontaal geplaatst, zelfs als de
afmetingslijn een diagonale of verticale lijn is. Als u deze optie niet kiest,
wordt de afmetingstekst in dezelfde hoek als de afmetingslijn geplaatst.
Klik op
centreren.
om de tekst ten opzichte van de afmetingslijn te
Bij deze optie wordt de tekst op de afmetingslijn gecentreerd. Als u de
optie Centreren niet kiest, wordt de afmetingstekst ingevoegd op de
plaats waar u voor het laatst hebt geklikt toen u de afmetingslijn tekende.
Ga als volgt te werk om de positie van afmetingstekst te wijzigen
Selecteer de afmetingstekst met het Selectiegereedschap en sleep deze
naar een nieuwe locatie.
De afmetingslijnen wijzigen overeenkomstig.
Verbindingslijnen en schemalijnen tekenen
Met het Verbindingslijngereedschap en het Interactieve
verbindingslijngereedschap kunt u twee voorwerpen door een lijn met elkaar
verbinden. Elke lijn die met een van deze gereedschappen wordt getekend,
wordt aan beide voorwerpen verbonden zodat de positie van de lijn wordt
aangepast zodra u een of beide voorwerpen verplaatst. Is slechts één uiteinde
van een lijn aan een voorwerp gekoppeld, dan zit het andere uiteinde van de
lijn vast aan de pagina.
Met het Verbindingslijngereedschap kunt u rechte lijnen onder een
willekeurige hoek tekenen. Bij de verbinding tussen twee voorwerpen
waarbij het ene voorwerp bijvoorbeeld rechts boven het andere staat, wordt
met dit gereedschap een rechte, diagonale lijn tussen de voorwerpen
getekend. Verbindingslijnen kunnen gekoppeld blijven aan de gekozen
knooppunten of doorschuiven naar de dichtstbijzijnde knooppunten van de
twee voorwerpen. U kunt een verbindingslijn alleen verplaatsen door de
voorwerpen te verplaatsen waaraan die lijn is gekoppeld.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 147

Een
organisatieschema
getekend met
verbindings- en
schemalijnen.
Met het Interactieve verbindingslijngereedschap kunt u eenvoudig
stroomdiagrammen en organogrammen maken. Het Interactieve
verbindingslijngereedschap maakt in tegenstelling tot het
Verbindingslijngereedschap alleen gebruik van verticale en horizontale
segmenten. Als u twee voorwerpen verbindt waarbij het ene voorwerp links
boven het andere staat, tekent het Interactieve verbindingslijngereedschap
afwisselend horizontale en verticale lijnen om zo een trapsgewijze verbinding
te maken. Schemalijnen blijven aan de gekozen knooppunten verbonden
wanneer u de voorwerpen verplaatst. U kunt een schemalijn eenvoudig van
een voorwerp loskoppelen.
U kunt de stijl, dikte en eindpunten van verbindings- en schemalijnen
aanpassen met behulp van de Eigenschappenbalk.
Verbindingslijnen tekenen
Met het Verbindingslijngereedschap tekent u lijnen die voorwerpen in een
tekening met elkaar verbinden. Willen verbindingslijnen effectief zijn, dan
moeten deze gekoppeld zijn aan de voorwerpen waarvoor zij als label dienen.
Gebruik de magnetische punten van een voorwerp om voorwerpen met
elkaar te verbinden. Als een verbindingslijn aan een voorwerp is gekoppeld,
wordt deze lijn verplaatst als u het voorwerp verplaatst. U kunt
verbindingslijnen alleen verplaatsen door een of beide voorwerpen te
verplaatsen waaraan zij zijn gekoppeld.
U kunt de omtrek van verbindingslijnen wijzigen en stijlen en pijlpunten van
verbindingslijnen aanpassen. Zie “Voorwerpen vullen en een omtrek geven”
op pagina 237 voor meer informatie.
148 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Ga als volgt te werk om een verbindingslijn tussen twee
voorwerpen te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Verbindingslijngereedschap.
2 Klik op een magnetisch punt op het eerste voorwerp.
Het magnetische punt wordt gemarkeerd als de muis zich boven het punt
bevindt.
3 Klik op een magnetisch punt op het tweede voorwerp.
De knop Op verbindingsknooppunt vergrendelen is standaard
uitgeschakeld. Als deze knop is uitgeschakeld, wordt altijd de kortste
verbindingslijn tussen de twee verbonden voorwerpen getekend. Als de
knop ingeschakeld is, blijft de verbindingslijn vergrendeld op de
knooppunten waaraan deze oorspronkelijk gekoppeld is.
U kunt toegang krijgen tot de verbindingslijninstellingen door op Extra,
Opties te klikken en het Verbindingslijngereedschap in de lijst met
categorieën te selecteren.
Schemalijnen tekenen
Met het Interactieve verbindingslijngereedschap tekent u lijnen die
voorwerpen in een tekening met elkaar verbinden. Willen schemalijnen
effectief zijn, dan moeten deze gekoppeld zijn aan de voorwerpen waarvoor
zij als label dienen. Gebruik de magnetische punten van een voorwerp om
voorwerpen met elkaar te verbinden. Als een schemalijn aan een voorwerp is
verbonden, wordt deze samen met het voorwerp verplaatst. Vervolgens
wordt de lijn opnieuw getekend op basis van de nieuwe positie.
U kunt de omtrek, de lijnstijl en de pijlpunten van schemalijnen wijzigen. Zie
“Voorwerpen vullen en een omtrek geven” op pagina 237 voor meer
informatie.
Ga als volgt te werk om een schemalijn tussen twee voorwerpen
te tekenen
1 Open het klapmenu Kromme en klik op het Interactieve
verbindingslijngereedschap.
2 Klik op een magnetisch punt op het eerste voorwerp.
Het magnetische punt wordt gemarkeerd als de muis zich boven het punt
bevindt.
3 Klik op een magnetisch punt op het tweede voorwerp.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 149

Schemalijnen bewerken
U kunt schemalijnen tot op zekere hoogte bewerken met het
Vormgereedschap. De knooppunten op de lijn kunnen horizontaal of verticaal
worden gesleept, maar niet in beide richtingen. Dit houdt in dat alle hoeken
in een schemalijn rechte hoeken zijn.
Bij het slepen van een van de voorwerpen waaraan een schemalijn is
verbonden, wordt de lijn opnieuw getekend en gaan alle eventueel gemaakte
wijzigingen verloren.
Ga als volgt te werk om een schemalijn te bewerken
1 Selecteer de schemalijn met het Vormgereedschap.
2 Klik op het knooppunt en sleep om het te verplaatsen.
Verbindings- en schemalijnen aan voorwerpen koppelen
Als verbindings- en schemalijnen worden gekoppeld aan voorwerpen, hebben
bewerkingen op deze voorwerpen ook gevolgen voor de lijnen. In de
volgende lijst staan de veelvoorkomende bewerkingen en effecten die een
bewerking op gekoppelde verbindings- en schemalijnen hebben:
Bewerking Effect
Roteren, schuintrekken, Verbindings- of schemalijn wordt opnieuw getekend overeenkomstig de
rekken nieuwe positie van het voorwerp. Verbindingslijnen die niet vergrendeld
zijn aan het verbindingsknooppunt, springen naar de twee
dichtstbijzijnde knooppunten van de voorwerpen; vergrendelde
verbindingslijnen blijven aan hetzelfde knooppunt verbonden.
Verwijderen Verbindingslijn die is verbonden aan het verwijderde magnetische punt,
wordt eveneens verwijderd. Schemalijnen worden hertekend op basis van
het dichtstbijzijnde magnetische punt.
Dupliceren Verbindings- of schemalijn die is gekoppeld aan het voorwerp wordt niet
gedupliceerd. Selecteer de lijn en beide voorwerpen waaraan deze is
verbonden om zowel de voorwerpen als de verbindings- of schemalijn te
dupliceren.
Klonen Verbindings- of schemalijn die is gekoppeld aan het voorwerp wordt niet
gekloond. Selecteer de lijn en beide voorwerpen waaraan deze is
verbonden om zowel de voorwerpen als de verbindings- of schemalijnen
te klonen.
150 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Scheiden Koppeling tussen verbindings- of schemalijn en het voorwerp wordt
verbroken. Wanneer een koppeling eenmaal verbroken is, kan deze alleen
maar worden hersteld door op Bewerken, Ongedaan maken te klikken.
Als u het beschikbare maximumaantal niveaus voor ongedaan maken
overschrijdt, moet u de lijn verwijderen en opnieuw maken.
Knooppunt bewerken Verbindings- of schemalijnen die zijn verbonden aan het bewerkte
knooppunt worden hertekend.
Gereedschapsvoorkeuren instellen
U kunt in CorelDRAW de standaardinstellingen van de tekengereedschappen
instellen. De instelling van Freehand- en Béziergereedschapsopties, zoals
Automatisch samenvoegen, Freehandnauwkeurigheid, Nauwkeurigheid
automatisch overtrekken, Drempelwaarde hoek en Drempelwaarde rechte
lijn, kan uitsluitend worden verricht via het dialoogvenster Opties. Met
Automatisch samenvoegen wordt bepaald hoe dicht twee eindknooppunten
bij elkaar moeten liggen om automatisch samengevoegd te worden.
Met Freehandnauwkeurigheid wordt bepaald hoe nauw een freehandkromme
overeenkomt met de beweging van de muis. Met Nauwkeurigheid
automatisch overtrekken stelt u de nauwkeurigheid van de functie voor het
automatisch overtrekken van bitmaps met het Freehand- en
Béziergereedschap in.
Drempelwaarde hoek bepaalt de limiet waarbij een hoekknooppunt hoekig (in
plaats van effen) wordt gemaakt. Met Drempelwaarde rechte lijn wordt de
mate ingesteld waarin een lijn van een recht tracé kan afwijken om toch nog
als recht beschouwd te worden.
CorelDRAW beschikt tevens over opties die zorgen dat u de details in uw
tekening niet uit het oog verliest. Zo kunt u alle afmetingen uitdrukken in
maximaal zes decimalen. U kunt bepalen in welke beperkingshoek een
voorwerp standaard per rotatie wordt gedraaid. Als u afmetingslijnen
gebruikt, kunt u de schaal zo instellen dat de metingen worden verricht
overeenkomstig de praktijk.
Standaardinstellingen van een tekengereedschap wijzigen
De standaardinstellingen van een tekengereedschap bepalen het gedrag van
het gereedschap wanneer u dit gebruikt om een voorwerp te maken. Als u
wilt dat een tekengereedschap zich anders gedraagt, dan kunt u de
standaardinstellingen van het gereedschap wijzigen.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 151

Als er geen voorwerpen geselecteerd zijn en u een gereedschap selecteert,
dan worden de wijzigingen die u in de instellingen op de Eigenschappenbalk
aanbrengt, de standaardinstellingen. Anders worden de wijzigingen die u
aanbrengt toegepast op het geselecteerde voorwerp. Als u de selectie van
alle voorwerpen wilt opheffen terwijl er een tekengereedschap actief is,
drukt u op Esc.
Ga als volgt te werk om de standaardinstellingen van een
tekengereedschap via het dialoogvenster Opties te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Gereedschapskist en klik in de
lijst op het gereedschap dat u wilt wijzigen.
3 Wijzig de instellingen.
Ga als volgt te werk om de standaardinstellingen van een
tekengereedschap met de Eigenschappenbalk te wijzigen
1 Klik op het tekengereedschap dat u wilt wijzigen.
2 Druk op ESC om er zeker van te zijn dat er geen voorwerpen zijn
geselecteerd.
3 Wijzig de instellingen op de Eigenschappenbalk.
Het gedrag van het Freehand- en Béziergereedschap bepalen
U kunt de manier waarop het Freehandgereedschap en het
Béziergereedschap zich gedragen, wijzigen door hun eigenschappen op de
pagina Gereedschapskist van het dialoogvenster Opties te wijzigen.
Ga als volgt te werk om de eigenschappen van het Freehand- en
Béziergereedschap in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Gereedschapskist en klik op
Freehand-/Béziergereedschap in de lijst met gereedschappen.
3 Wijzig één of meer van de volgende eigenschapinstellingen door een
waarde (in pixels) in het bijbehorende vak in te voeren. In alle gevallen
kunt u een waarde van 1 tot 10 invoeren.
Met Freehand-effening wordt bepaald hoe nauw een freehandkromme
overeenkomt met de beweging van de muis. Lagere waarden geven
meer nauwkeurige overeenkomsten; hogere waarden geven minder
nauwkeurige overeenkomsten.
152 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Met Nauwkeurigheid automatisch overtrekken stelt u de
nauwkeurigheid van de functie voor het automatisch overtrekken van
bitmaps van het Freehand- en Béziergereedschap in. Lagere waarden
geven meer nauwkeurige overtrekken; hogere waarden geven minder
nauwkeurige overtrekken.
Drempelwaarde hoek bepaalt de limiet waarbij een hoekknooppunt
hoekig (in plaats van effen) wordt gemaakt. Een knooppunt wordt
eerder hoekig naarmate de waarde lager is.
Met Drempelwaarde rechte lijn wordt de mate ingesteld waarin een lijn
van een recht tracé kan afwijken om toch nog als recht beschouwd te
worden. Als u de drempel op een hogere waarde instelt, dan hoeft u bij
uw freehandtekening niet zo nauwkeurig te werk te gaan om een
rechte lijn te tekenen.
Met Automatisch samenvoegen wordt bepaald hoe dicht twee
eindknooppunten bij elkaar moeten liggen om automatisch
samengevoegd te worden.
Dubbelklik op het Freehandgereedschap of het Béziergereedschap om de
pagina Gereedschapskist van het dialoogvenster Opties weer te geven.
Het selectievakje Open krommen vullen is standaard ingeschakeld, zodat
u vullingen op open krommen kunt toepassen. Open het dialoogvenster
Opties en klik op Document, Algemeen om toegang te krijgen tot het
selectievakje Open krommen vullen.
De beperkingshoek instellen
Het dialoogvenster Opties bevat de opties die u nodig hebt om de
beperkingshoek te wijzigen. De beperkingshoek staat voor de stap waarmee
besturingspunten, lijnen en voorwerpen geroteerd worden wanneer u Ctrl
ingedrukt houdt terwijl u de muis gebruikt om deze te tekenen of te roteren.
Als u de beperkingshoek bijvoorbeeld instelt op 14 graden, dan wordt een
voorwerp met stappen van 14 graden geroteerd als u Ctrl ingedrukt houdt
terwijl u met één van de rotatiegrepen van het voorwerp sleept.
Ga als volgt te werk om de beperkingshoek in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Bewerken.
3 Typ het aantal graden in het vak Beperkingshoek.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 153

Meetprecisie voor een tekening instellen
U kunt het aantal decimalen dat in metingen en coördinaten wordt
weergegeven opgeven door de tekenprecisie te wijzigen. Deze instelling
heeft geen invloed op de tekening zelf, maar beïnvloedt alleen hoe de
getallen in dialoogvensters, op de Eigenschappenbalk en op de statusbalk
worden weergegeven.
Ga als volgt te werk om de tekenprecisie in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Bewerken.
3 Typ het gewenste aantal decimalen in het vak Tekenprecisie.
Afmetingen op schaal tekenen
Als u met afmetingslijnen afstanden meet, zult u waarschijnlijk de schaal
hiervoor moeten instellen. Het is noodzakelijk de schaal in te stellen als
maten in de tekeningen in werkelijkheid groter of kleiner zijn. Als u
bijvoorbeeld de grootte van de punt van een speld wilt illustreren, dan wilt u
mogelijk dat een centimeter in uw tekening voor een duizendste centimeter
in de werkelijkheid staat.
Ga als volgt te werk om een voorkeuzetekenschaal te kiezen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Linialen.
3 Klik op de knop Schaal bewerken.
4 Kies een tekenschaal in de lijst Typische schalen.
Ga als volgt te werk om een eigen tekenschaal in te stellen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies Eigen in de lijst Typische schalen.
3 Typ een waarde in het vak Pagina-afstand.
4 Kies een eenheid voor de pagina-afstand in de beschikbare lijst.
5 Typ een waarde in het vak Wereldafstand om de werkelijke afstand in te
stellen die u wilt laten weerspiegelen aan elke eenheid pagina-afstand.
154 CorelDRAW: Hoofdstuk 3

Als u de wereldafstandseenheden wilt wijzigen, wijzigt u de eenheden
voor de horizontale liniaal. Als de tekenschaal op een andere waarde dan
1:1 is ingesteld, dan zijn de eenheden voor de verticale liniaal altijd
hetzelfde als de eenheden voor de horizontale liniaal. Zie
“Liniaaleenheden instellen” op pagina 64 voor meer informatie over het
wijzigen van liniaaleenheden.
Voorwerpen tekenen en vormgeven 155

U kunt een stijl
gebruiken om
dezelfde opmaak op
verscheidene
voorwerpen in uw
tekening toe te
passen.
WERKEN MET STIJLEN EN 4
SJABLONEN
In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe u stijlen en sjablonen gebruikt om uw
tekeningen en documenten in CorelDRAW op te maken.
Een stijl is een verzameling opmaakinstellingen waarmee u voorwerpen in
een tekening snel kunt opmaken. Als u een stijl aan een voorwerp toewijst,
worden alle stijlinstellingen in één keer op het voorwerp toegepast. Het
gebruik van stijlen kan aanzienlijk tijdbesparend werken, vooral als u
dezelfde opmaak op een groot aantal voorwerpen wilt toepassen. U kunt
bijvoorbeeld een afbeeldingsstijl maken om bepaalde voorwerpen in een
tekening snel op te maken.
Door het gebruik van stijlen is het bovendien eenvoudiger om een tekening
te wijzigen. Als u de vulling van de grafische voorwerpen in een tekening
wilt wijzigen, hoeft u alleen maar de afbeeldingsstijl aan te passen om alle
voorwerpen met die stijl bij te werken.
Een sjabloon is een verzameling stijlen en pagina-instellingen die de layout
en het globale uiterlijk van de tekening of het document bepalen. U kunt de
standaardsjabloon (CORELDRW.CDT) gebruiken of een keuze maken uit de
uiteenlopende sjablonen die beschikbaar zijn op de cd-rom van CorelDRAW.
Afhankelijk van uw wensen kunt u ook zelf sjablonen maken. Als u
bijvoorbeeld regelmatig een nieuwsbrief samenstelt, kunt u de layout en de
stijlen van de nieuwsbrief opslaan als een sjabloon. U kunt ook voorwerpen
uit tekeningen in een eigen sjabloon opslaan. In het genoemde voorbeeld van
de nieuwsbrief kunt u bijvoorbeeld het briefhoofd bij de sjabloon opslaan. Als
u een nieuwe tekening maakt op basis van de sjabloon, wordt de pagina
automatisch opgemaakt volgens de ingestelde layout en worden de
bijbehorende stijlen in de tekening geladen.
Werken met stijlen en sjablonen 159

Werken met stijlen
U kunt in CorelDRAW drie soorten stijlen opslaan en toepassen:
afbeeldings-, tekst- en kleurstijlen.
Een afbeeldingsstijl is een combinatie van vul- en omtrekinstellingen. Zie
“Voorwerpen vullen en een omtrek geven” op pagina 237 voor meer
informatie over vullingen en omtrekken maken.
Een tekststijl is een serie tekstkenmerken zoals het lettertype, de
tekengrootte en de tekenstijl. Bij een tekststijl zijn ook de vul- en
omtrekinstellingen inbegrepen. U kunt bijvoorbeeld een tekststijl maken
waarmee een structuurvulling wordt toegepast op het lettertype Wide Latin
met een grootte van 72 punten. Er zijn twee soorten tekststijlen: voor
artistieke tekst en voor alineatekst.
Een kleurstijl is een kleur die u opslaat en vervolgens toepast op de
voorwerpen in een tekening. Aangezien er miljoenen kleuren beschikbaar
zijn in CorelDRAW, maakt het gebruik van kleurstijlen het opzoeken en
toepassen van exacte kleuren eenvoudiger. Een belangrijke functie van
kleurstijlen is dat u er een reeks tinten mee kunt maken op basis van een
kleurstijl. De originele kleurstijl wordt “ouderkleur” genoemd, terwijl de
afgeleide tinten “kindkleuren” worden genoemd. In de beschikbare
kleurmodellen en -paletten hebben kindkleuren meestal dezelfde tint als de
ouder, maar wijken de verzadiging en helderheid af. In de paletten Pantone
Matching System, Pantone Hexachrome en UserInks wordt hetzelfde
nummer gebruikt voor ouder- en kindkleuren, hoewel beide een andere tint
kennen.
U kunt ook zelf kindkleuren maken zodat u de kleur in lichte of donkere
tinten op een voorwerp kunt toepassen. Als u de kleur van een voorwerp in
een later stadium wilt wijzigen, volstaat een bewerking van de ouderkleur
om alle kindkleuren ook automatisch aan te passen. Stel dat u een ouderkleur
van rood in geel wijzigt, dan worden alle kindkleuren van de rode ouder
automatisch omgezet naar gele tinten.
160 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

Wanneer u de
ouderkleur wijzigt,
past CorelDRAW
automatisch alle
kindkleuren aan.
Als u de instellingen van een stijl in CorelDRAW wijzigt, worden alle
voorwerpen met die stijl automatisch bijgewerkt. Zo kunt u wijzigingen in
het ontwerp van een tekening in één keer doorvoeren.
Door stijlen te maken en te gebruiken kunt u uw tekeningen sneller en
consistenter opmaken.
Werken met afbeeldings- en tekststijlen
In deze sectie wordt beschreven hoe u afbeeldings- en tekststijlen maakt en
toepast. Om deze stijlen eenvoudig te kunnen gebruiken, beschikt
CorelDRAW over het koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen. Vanuit dit
koppelvenster kunt u stijlen in een tekening slepen en neerzetten. U kunt
het koppelvenster ook gebruiken om stijlen te maken, te bewerken, toe te
passen en te verwijderen.
In elke CorelDRAW-sjabloon zijn standaardstijlen voor afbeeldingen,
artistieke tekst en alineatekst opgeslagen. Als u tekst of afbeeldingen maakt,
wordt automatisch de juiste standaardstijl toegepast. Als u de stijl Standaard
Artistieke tekst hebt ingesteld op 24-punts Avant Garde, wordt elke
artistieke tekst op deze wijze opgemaakt.
Als u een voorwerp hebt gemaakt, kunt u een nieuwe stijl toepassen of de
instellingen van de standaardstijl aanpassen om het voorwerp bij te werken.
Het is niet mogelijk om een standaardstijl te verwijderen.
Als u een nieuwe stijl maakt, wordt deze opgeslagen bij de huidige tekening.
U kunt de stijl ook in een andere tekening gebruiken door deze naar een
nieuwe tekening te kopiëren of in een sjabloon op te slaan. Zie “Werken met
sjablonen” op pagina 177 voor meer informatie over sjablonen maken en
laden.
Werken met stijlen en sjablonen 161

Een stijl maken
In het koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen worden alle beschikbare
stijlen voor de huidige tekening of sjabloon weergegeven. Vanuit dit
koppelvenster kunt u nieuwe tekst- of afbeeldingsstijlen maken. U kunt de
eigenschappen van een bestaande stijl wijzigen.
U kunt stijlen definiëren voor afbeeldingen, artistieke tekst en alineatekst.
Ga als volgt te werk om een stijl te maken
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Klik op , Nieuw.
3 Schakel een van de volgende opties in:
Afbeeldingsstijl – maakt een nieuwe afbeeldingsstijl op basis van de
standaard afbeeldingsstijl.
Artistieke-tekststijl – maakt een nieuwe stijl voor artistieke tekst op
basis van de standaard artistieke-tekststijl.
Alineatekststijl – maakt een nieuwe stijl voor alineatekst op basis van
de standaard alineatekststijl.
4 Kies de nieuwe stijl in de lijst in het koppelvenster Afbeeldings- en
tekststijlen.
5 Klik op , Eigenschappen.
6 Klik op de knop Bewerken naast de eigenschap die u wilt wijzigen.
7 Wijzig de eigenschappen voor de vulling, omtrek en tekst.
Ga als volgt te werk om een stijl te maken op basis van een
grafisch of tekstvoorwerp
1 Rechtsklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
2 Klik op Stijlen, Stijleigenschappen opslaan.
3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Typ een naam voor de stijl in het vak Naam.
Laat de naam van de stijl ongewijzigd als u de bestaande stijl wilt
overschrijven.
4 Schakel een van de volgende opties in:
Tekst – om de teksteigenschappen van het voorwerp voor de nieuwe
stijl te gebruiken.
162 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

Een stijl bewerken
Vulling – om de vuleigenschappen van het voorwerp voor de nieuwe
stijl te gebruiken.
Omtrek – om de omtrekeigenschappen van het voorwerp voor de
nieuwe stijl te gebruiken.
Als u een stijl maakt op basis van een voorwerp, wordt deze niet
automatisch op het voorwerp toegepast. U moet de stijl expliciet
toewijzen om het voorwerp met de stijl op te maken.
U kunt ook een nieuwe stijl op basis van een voorwerp maken door dit uit
het tekenvenster naar het koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen te
slepen. De nieuwe stijl wordt standaard “Nieuwe afbeelding”, “Nieuwe
artistieke tekst” of “Nieuwe alineatekst” genoemd, overeenkomstig het
soort stijl. Als er al een stijl met deze naam bestaat, wordt er een nummer
aan de nieuwe stijl toegewezen om onderscheid te maken met de
bestaande stijl.
U kunt de eigenschappen van een stijl in CorelDRAW wijzigen. Dit kan met
het dialoogvenster Opties of door de eigenschappen van een geselecteerd
voorwerp in de stijl op te slaan.
Ga als volgt te werk om een stijl te bewerken
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Kies de nieuwe stijl in de lijst in het koppelvenster Afbeelding en tekst.
3 Klik op , Eigenschappen.
4 Klik op de knop Bewerken naast de eigenschap die u wilt wijzigen.
5 Wijzig de eigenschappen voor de vulling, omtrek en tekst.
Ga als volgt te werk om een stijl op basis van de wijzigingen in
een voorwerp te bewerken
1 Breng de gewenste wijziging op het voorwerp aan.
2 Klik met de rechtermuisknop op het voorwerp.
3 Klik op Stijlen, Stijleigenschappen opslaan.
Werken met stijlen en sjablonen 163

4 Typ de naam van de stijl die u wilt bijwerken in het vak Naam.
5 Schakel de vakjes Tekst, Vulling of Omtrek desgewenst in of uit.
U kunt een stijl ook bewerken door eigenschappen van een voorwerp naar
een stijl te kopiëren. In dat geval sleept u het voorwerp uit het
tekenvenster over de stijl in het koppelvenster Afbeeldings- en
tekststijlen. U kunt voorwerpeigenschappen ook kopiëren door de stijl te
selecteren en vervolgens de opdracht Eigenschappen kopiëren van te
kiezen in het menu van het koppelvenster.
Ga als volgt te werk om de naam van een stijl te wijzigen
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Klik met de rechtermuisknop op de stijl en klik op Hernoemen.
3 Typ de nieuwe naam en druk op Enter.
Een stijl verwijderen
Een stijl toepassen
U kunt elke aangepaste stijl uit een sjabloon verwijderen. De volgende drie
standaardstijlen zijn niet te verwijderen: Standaard alineatekst, Standaard
artistieke tekst en Standaard afbeelding.
Ga als volgt te werk om een stijl te verwijderen
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Kies de stijl die u wilt verwijderen.
3 Klik op , Verwijderen.
Wanneer u een stijl op een voorwerp toepast, worden de bestaande
eigenschappen van het tekstvoorwerp of het grafische voorwerp automatisch
vervangen door de eigenschappen van de geselecteerde stijl.
Ga als volgt te werk om een stijl op een voorwerp toe te passen
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Selecteer met het Selectiegereedschap het voorwerp waarop u de stijl wilt
toepassen.
164 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

3 Kies een stijl in de lijst in het koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen.
4 Klik op , Stijl toepassen.
Een stijl kan ook worden toegepast door met het Selectiegereedschap op
een voorwerp te rechtsklikken; kies vervolgens Stijlen, Toepassen en
selecteer de gewenste stijl in het submenu.
U kunt een stijl ook toepassen door een voorwerp te selecteren en te
dubbelklikken op de stijl, dan wel de stijl over het voorwerp in het
tekenvenster te slepen.
U kunt tekststijlen toepassen vanuit de werkbalk Teksteigenschappen.
Selecteer de tekst met het Tekstgereedschap of het Selectiegereedschap.
Kies een relevante stijl uit de keuzelijst Stijl op de werkbalk
Teksteigenschappen.
De stijl van een voorwerp herstellen
Met de opdracht Stijl herstellen maakt u de wijzigingen ongedaan die in de
kenmerken van een voorwerp zijn doorgevoerd nadat u een stijl hebt
toegepast.
Ga als volgt te werk om de vorige stijl van een voorwerp te
herstellen
1 Rechtsklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
2 Klik op Stijlen, Stijl herstellen om de stijl opnieuw op het voorwerp toe te
passen.
Stijlen uit andere tekeningen of sjablonen gebruiken
Als u een stijl uit een andere tekening of sjabloon wilt gebruiken, moet u de
stijl naar de nieuwe tekening kopiëren of de sjabloon met de gewenste stijl
laden. U kopieert een stijl door het voorwerp met de betreffende stijl te
kopiëren of de tekening met die stijl te importeren. Als de gekopieerde of
geïmporteerde stijl dezelfde naam heeft als een bestaande stijl, wordt ter
onderscheid automatisch een nummer aan de stijlnaam toegevoegd.
Ga als volgt te werk om stijlen uit een andere sjabloon te laden
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Klik op , Sjabloon, Laden.
Werken met stijlen en sjablonen 165

3 Kies het station waarop het sjabloonbestand zich bevindt in de keuzelijst
Zoeken in.
4 Klik op de naam van de gewenste sjabloon.
5 Klik op Openen.
De stijlen van de geladen sjabloon worden weergegeven in het
koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen.
Standaardstijl wijzigen
Als u een nieuw grafisch voorwerp of tekstvoorwerp maakt, wordt
automatisch de standaard afbeeldings- of tekststijl toegepast. U kunt de
standaardstijlen net als elke andere stijl bewerken. De nieuwe kenmerken
van de standaardstijl worden bij de tekening opgeslagen.
Sla de nieuwe instellingen op als u de gewijzigde kenmerken van de
standaardstijl voor nieuwe tekeningen wilt gebruiken. Zie “Consistente
instellingen voor nieuwe documenten maken” op pagina 52 voor informatie
over het opslaan van standaardstijlen voor gebruik tijdens latere
CorelDRAW-sessies.
Ga als volgt te werk om de vulling van de standaard afbeeldingsof
tekststijl te wijzigen
1 Klik op een lege ruimte in het tekenvenster om alle voorwerpen te
deselecteren.
2 Kies een kleur uit het Kleurenpalet.
3 Schakel een van de volgende selectievakjes in:
Afbeelding – wijzigt de vulkleur voor nieuwe grafische voorwerpen.
Artistieke tekst – wijzigt de vulkleur voor nieuwe
artistieke-tekstvoorwerpen.
Alineatekst – wijzigt de vulkleur voor nieuwe alineatekstvoorwerpen.
Ga als volgt te werk om de omtrek van de standaard afbeeldingsof
tekststijl te wijzigen
1 Klik op een lege ruimte in het tekenvenster om alle voorwerpen te
deselecteren.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Rechtsklik op een kleur in het Kleurenpalet om de standaardkleur van
de omtrek te wijzigen.
166 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

Klik op het Omtrekgereedschap en kies een omtrekbreedte uit het
klapmenu om de standaardbreedte van de omtrek te wijzigen.
3 Schakel een van de volgende selectievakjes in:
Afbeelding – wijzigt de omtrekkleur voor nieuwe grafische
voorwerpen.
Artistieke tekst – wijzigt de omtrekkleur voor nieuwe
artistieke-tekstvoorwerpen.
Alineatekst – wijzigt de omtrekkleur voor nieuwe
alineatekstvoorwerpen.
Ga als volgt te werk om de standaard tekststijl te wijzigen
1 Klik op een lege ruimte in het tekenvenster om alle voorwerpen te
deselecteren.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Kies de eigenschappen die u wilt toekennen als de nieuwe standaard en
klik op OK.
4 Schakel een of beide van de volgende selectievakjes in om te bepalen
welke standaardstijlen u wilt wijzigen:
Artistieke tekst
Alineatekst
U kunt de standaard tekst- of afbeeldingsstijl ook wijzigen door een tekstof
grafisch voorwerp over de stijl Standaard Grafische afbeelding,
Standaard Artistieke tekst of Standaard Alineatekst te slepen.
Voorwerpen met de geselecteerde stijl zoeken
Met de opdracht Zoeken in het koppelvenster Afbeelding en tekst kunt u
naar voorwerpen met een specifieke stijl zoeken. Bijvoorbeeld alle
voorwerpen die de standaard afbeeldingsstijl gebruiken. U kunt deze
voorwerpen alleen in de actieve tekening opzoeken.
Ga als volgt te werk om voorwerpen te zoeken die een bepaalde
stijl gebruiken
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Klik op de stijl die op de voorwerpen die u wilt zoeken is toegepast.
Werken met stijlen en sjablonen 167

3 Klik op , Zoeken.
Er verschijnt een selectiekader om het eerste voorwerp met de
opgegeven stijl.
4 Klik op , Volgende zoeken om het volgende voorwerp te zoeken waarin
deze stijl wordt gebruikt.
Een sneltoets aan een stijl toewijzen
U kunt aan elke stijl in CorelDRAW een sneltoets toewijzen. Als u op de
sneltoets drukt, wordt de stijl op het geselecteerde voorwerp in CorelDRAW
toegepast. Gebruik bijvoorbeeld de sneltoets Alt + K om kopteksten met
een alineatekststijl toe te wijzen. De sneltoets kan uit maximaal vier
verschillende toetsen bestaan.
Als de ingevoerde sneltoets al in gebruik is, kunt u de bestaande instelling
overschrijven en de nieuwe sneltoets aan de stijl toewijzen.
U kunt ook het dialoogvenster Aanpassen gebruiken om een sneltoets toe te
wijzen. Zie “Sneltoetsen toewijzen en verwijderen” op pagina 887 voor meer
informatie.
Ga als volgt te werk om een sneltoets aan een stijl toe te wijzen
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Selecteer de stijl waaraan u een sneltoets wilt toewijzen.
3 Klik op , Sneltoets bewerken.
4 Klik op het vak Op nieuwe sneltoets drukken.
Het vak Huidige sneltoetsen bevat een lijst met sneltoetsen die
momenteel aan die stijl zijn toegewezen.
5 Druk op de combinatie die u aan de stijl wilt toewijzen en klik op de knop
Toewijzen.
Ga als volgt te werk om een bestaande sneltoets aan een stijl toe
te wijzen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Strijdige sneltoets verwijderen in.
3 Schakel het selectievakje Naar conflict bij toewijzing gaan als u een
nieuwe sneltoets aan de overschreven stijl of opdracht wilt toewijzen.
4 Klik op de knop Toewijzen.
168 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

De weergave van het koppelvenster Afbeelding en tekst aanpassen
U kunt bepalen welke typen stijlen – afbeelding, artistieke tekst of
alineatekst – in het koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen worden
weergegeven. U kunt dit koppelvenster ook aanpassen zodat hierin alleen de
stijlen worden weergegeven die u op het geselecteerde voorwerp kunt
toepassen. Wanneer u bijvoorbeeld Artistieke tekst selecteert, worden alleen
artistieke-tekststijlen in het koppelvenster weergegeven. Als u veel stijlen
gebruikt bij de opmaak van een document, is het eenvoudiger om de
gewenste stijl te vinden als u alleen de mogelijke stijlen voor het
geselecteerde voorwerp weergeeft. Wanneer u schakelt tussen grafische
voorwerpen en tekstvoorwerpen, wordt het koppelvenster automatisch
vernieuwd zodat hierin alleen relevante stijlen zijn te zien.
Ga als volgt te werk om op te geven welke stijlen in het
koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen worden weergegeven
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Klik op , Weergeven.
3 Schakel een of meer van de volgende opties in:
Afbeeldingsstijlen – om afbeeldingsstijlen weer te geven.
Artistieke-tekststijlen – om artistieke-tekststijlen weer te geven.
Alineatekststijlen – om alineatekststijlen weer te geven.
Naast de ingeschakelde opties wordt een vinkje weergegeven.
Ga als volgt te werk om alleen de stijlen weer te laten geven die
u op een geselecteerd voorwerp kunt toepassen
1 Herhaal stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Schakel de optie Automatische weergave in.
Werken met kleurstijlen
In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe u kleurstijlen maakt en toepast. Om
deze stijlen eenvoudig te kunnen gebruiken, beschikt CorelDRAW over het
koppelvenster Kleurstijlen. Vanuit dit koppelvenster kunt u kleurstijlen
slepen en in een tekening neerzetten. U kunt het koppelvenster ook
gebruiken om ouder- en kindkleuren te maken en te bewerken, en om
ongewenste kleurstijlen te verwijderen.
Werken met stijlen en sjablonen 169

Kleurstijlen maken
Als u een nieuwe kleurstijl maakt, wordt deze opgeslagen bij de huidige
tekening. Als u de stijl in een andere tekening wilt gebruiken, opent u de
andere tekening en sleept u de kleurstijl vanuit de ene tekeningmap naar de
andere in het koppelvenster.
In CorelDRAW kunt u tevens de functie Automatisch kleurstijlen maken
gebruiken om kleurstijlen te maken op basis van geselecteerde voorwerpen.
Als u kleurstijlen maakt op basis van een voorwerp, worden de nieuwe stijlen
automatisch op dit voorwerp toegepast. Als u de functie Automatisch
kleurstijlen maken gebruikt, hebt u de keuze om een paar of een groot aantal
ouderkleurstijlen te maken. Wanneer u alle kleuren in kleurstijlen hebt
omgezet, kunt u bijvoorbeeld één ouderkleur gebruiken voor alle rode
voorwerpen of meerdere ouderkleuren gebruiken die elk een rode tint in de
tekening vertegenwoordigen.
In het koppelvenster Kleurstijlen kunt u stijlen maken op basis van kleuren
en kleuren koppelen in een ouder-kindrelatie. Als u een kleurstijl wilt maken,
opent u het dialoogvenster Nieuwe kleurstijl en selecteert u een kleur. Het
dialoogvenster Nieuwe kleurstijl is hetzelfde als het dialoogvenster Uniforme
vulling. Zie “Uniforme vullingen toepassen” op pagina 238 voor meer
informatie over uniforme vullingen maken. Zie “Kleuren kiezen” op pagina
345 voor meer informatie over kleurmodellen, mengen, vaste en eigen
paletten.
U kunt ook snel kleurstijlen maken door een kleur uit het Kleurenpalet of de
tekening naar het koppelvenster te slepen.
Ga als volgt te werk om een kleurstijl met het dialoogvenster
Nieuwe kleurstijl te maken
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Klik op de knop Nieuwe kleurstijl maken.
3 Selecteer een kleur in het dialoogvenster Nieuwe kleurstijl.
Ga als volgt te werk om een kleurstijl via het Kleurenpalet te
maken
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Sleep een kleur van het Kleurenpalet naar het koppelvenster Kleurstijlen.
170 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

Ga als volgt te werk om een kleurstijl op basis van een voorwerp
te maken
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Sleep het voorwerp met de gewenste vul- of omtrekkleur naar het
koppelvenster Kleurstijlen.
Een kindkleur maken
U kunt kindkleuren maken op basis van een kleurstijl door de stijl te
selecteren en de verzadiging, helderheid of tint van het kind aan te passen. U
kunt de kindkleuren een voor een of automatisch groepsgewijs maken.
Wanneer u de ouderkleur wijzigt, worden ook de kindkleuren gewijzigd.
Ga als volgt te werk om een kindkleur te maken
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Kies de kleurstijl waaraan u een kindkleur wilt koppelen.
3 Klik op de knop Nieuwe kindkleur.
4 Kies een kleur in het dialoogvenster Kindkleur maken door op het
rechthoekige kleurenpalet te klikken.
5 Typ een naam in het vak Kleurnaam.
De kindkleur ontstaat ook door met de rechtermuisknop op een kleurstijl
te klikken en Kindkleur maken te kiezen.
Een andere mogelijkheid om een kindkleur te maken is waarden te typen
in de vakken Verzadiging en Helderheid van het dialoogvenster Nieuwe
kindkleur maken.
Ga als volgt te werk om een reeks kindkleuren te maken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Tinten maken.
3 Typ een waarde tussen 1 en 20 in het vak Maken.
Werken met stijlen en sjablonen 171

4 Schakel een van de volgende opties in:
Lichtere tinten – om kindkleuren te maken die lichter zijn dan de
ouderkleur.
Donkere tinten – om kindkleuren te maken die donkerder zijn dan de
ouderkleur.
Lichtere en donkere tinten – om evenveel lichte als donkere
kindkleuren te maken.
5 Verplaats de schuifregelaar Overeenkomst tinten om te bepalen hoe dicht
de tint van de kindkleuren bij die van de ouderkleur ligt.
Schuif de regelaar naar links om volledig uiteenlopende tinten te maken of
naar rechts of vrijwel identieke tinten te maken.
U kunt ook rechtsklikken op een kleurstijl en Tinten maken kiezen om
een reeks kindkleuren te maken.
Ouder- en kindkleuren maken op basis van een afbeelding
Met de voorziening Kleurstijlen automatisch maken kunt u eenvoudig ouderen
kindkleuren maken op basis van kleuren in een afbeelding. Het is mogelijk
om kleurstijlen zonder enige relatie te maken of verwante kleurstijlen te
groeperen in een ouder-kindrelatie.
Bij het maken van kindkleuren worden kleuren die afkomstig zijn uit een
bepaald kleursysteem geconverteerd naar CMYK-kleuren, zodat zij
automatisch in de juiste ouder-kindgroepen worden opgenomen. Wanneer
kleuren eenmaal zijn geconverteerd naar CMYK, kunnen zij niet worden
teruggeconverteerd naar hun oorspronkelijke opmaak.
Ga als volgt te werk om ouder- en kindkleuren op basis van een
afbeelding te maken
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Selecteer de afbeelding of groep voorwerpen met het Selectiegereedschap.
3 Klik op de knop Kleurstijlen automatisch maken.
4 Schakel een van de volgende opties in:
Vulkleuren – maakt kleurstijlen op basis van de vulkleuren in de
geselecteerde afbeelding.
Omtrekkleuren – maakt kleurstijlen op basis van de omtrekkleuren in
de geselecteerde afbeeldingen.
172 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

5 Schakel het selectievakje Gelijke kleuren automatisch samenvoegen in
om gelijksoortige kleuren onder de juiste ouderkleuren te groeperen.
Als u dit selectievakje uitschakelt, worden gelijksoortige kleuren niet
automatisch onder een ouderkleur samengevoegd.
6 Als u het selectievakje Gelijke kleuren automatisch samenvoegen
inschakelt, bepaalt u met de schuifregelaar Aanmaakindex ouder hoeveel
ouderkleuren er worden gemaakt.
Als u de schuifregelaar naar rechts schuift, worden slechts enkele kleuren
gemaakt. Als u naar links schuift, worden veel kleuren gemaakt. Klik op
de knop Voorbeeld om de verschillende waarden van de regelaar te
testen.
7 Schakel de knop Kleuren van kindpalet naar CMYK converteren in of uit.
Wanneer deze knop is ingeschakeld, worden kleuren die zijn toegevoegd
uit een bepaald kleursysteem, geconverteerd naar CMYK, zodat zij
automatisch in de juiste oudergroepen worden opgenomen. Wanneer deze
knop is uitgeschakeld, wordt van alle kleuren die uit bepaalde
kleursystemen zijn toegevoegd een aparte kleurstijl gemaakt.
Kleurstijlen bewerken
U kunt in CorelDRAW zowel ouder- als kindkleuren bewerken. In de
beschikbare kleurmodellen en -paletten hebben kindkleuren meestal
dezelfde tint als de ouder, maar wijken de verzadiging en helderheid af. In de
paletten Pantone Matching System, Pantone Hexachrome en UserInks wordt
hetzelfde nummer gebruikt voor ouder- en kindkleuren, hoewel beide een
andere tint kennen.
Als u de tint van een ouderkleur wijzigt, worden alle bijbehorende
kindkleuren bijgewerkt overeenkomstig de nieuwe tint; de originele
verzadiging en helderheid blijven gehandhaafd. Voor kleurstijlen waarin de
paletten Pantone Matching System, Pantone Hexachrome en UserInks
voorkomen, geldt dat wanneer u het kleurnummer van de ouder wijzigt, de
kindkleuren worden aangepast overeenkomstig het nieuwe nummer en de
originele tint.
Ga als volgt te werk om een ouderkleur te bewerken
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Kies de ouderkleur die u wilt bewerken.
3 Klik op de knop Kleurstijl bewerken.
Werken met stijlen en sjablonen 173

4 Selecteer een kleur in het dialoogvenster Kleurstijl bewerken.
Zie “Uniforme vullingen toepassen” op pagina 238 voor meer informatie
over uniforme vullingen.
U kunt een ouderkleur ook bewerken door er met de rechtermuisknop op
te klikken en Kleur bewerken te kiezen.
Ga als volgt te werk om een kindkleur te bewerken
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Kies de kindkleur die u wilt bewerken.
3 Klik op de knop Kleurstijl bewerken.
4 Selecteer een kleur in het dialoogvenster Kindkleur bewerken.
U kunt de kindkleur ook bewerken door er met de rechtermuisknop op te
klikken en Kleur bewerken te kiezen.
Ga als volgt te werk om de naam van een kleurstijl te wijzigen
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Rechtsklik op de naam van de kleurstijl die u wilt hernoemen en klik op
Hernoemen.
3 Typ een nieuwe naam voor de kleur en druk op Enter.
U kunt een kleurstijl ook hernoemen door twee keer op de naam van de
kleur die u wilt hernoemen te klikken, de nieuwe naam te typen en op
Enter te drukken.
Kleurstijlen toepassen
Zodra u een kleurstijl hebt gemaakt, kunt u deze via het koppelvenster
Kleurstijlen op voorwerpen in de tekening toepassen.
Ga als volgt te werk om een kleurstijl toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
174 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

2 Klik op Extra, Kleurstijlen.
3 Dubbelklik op de naam van de stijl die u wilt toepassen.
Ga als volgt te werk om een kleurstijl met slepen en neerzetten
toe te passen
Sleep een kleurstijl van het koppelvenster Kleurstijlen naar een
voorwerp.
Als de muisaanwijzer zich boven het voorwerp bevindt, wijzigt deze van
vorm om aan te geven of de kleur wordt toegepast als een vulling of als
een omtrek.
Kleurstijlen verwijderen
Kleuren sorteren
Als u een kleurstijl niet langer nodig hebt, kunt u deze uit het koppelvenster
Kleurstijlen verwijderen.
Ga als volgt te werk om een kleur te verwijderen
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Rechtsklik op de kleurstijl die u wilt verwijderen en klik op Verwijderen.
U kunt kleurstijlen in alfabetische volgorde sorteren of u kunt de kleurstijlen
zo sorteren dat alle ouderkleuren met kindkleuren bovenaan de lijst komen
te staan.
Ga als volgt te werk om kleuren op naam te sorteren
Rechtsklik op de tekeningmap die u wilt sorteren en klik op Sorteren, Op
naam.
De kleuren in de lijst worden in alfabetische volgorde gesorteerd.
Ga als volgt te werk om kleuren op basis van koppelingen te
sorteren
Rechtsklik op de tekeningmap die u wilt sorteren en klik op Sorteren, Op
kleurstijlen bij kinderen.
Alle ouderkleuren met hun kindkleuren worden bovenaan de lijst
geplaatst.
Werken met stijlen en sjablonen 175

Een kleurstijl onder een andere ouder plaatsen
U kunt een kleurstijl (ouder of kind) kopiëren en die stijl een kind maken van
een andere ouder. Als de kleurstijl kindkleuren heeft, worden zowel de ouder
als het kind kindkleuren van de geselecteerde kleurstijl. Als u een kindkleur
naar een andere ouder verplaatst, wijzigt de kleur van het kind
overeenkomstig de nieuwe tint of het nieuwe kleurnummer en de originele
waarden voor de verzadiging, helderheid en toon.
Ga als volgt te werk om een kindkleur van de ene naar de andere
ouder te verplaatsen
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Rechtsklik op de kleurstijl die u wilt verplaatsen en klik op Kind van
bestaande kleur maken.
3 Gebruik de pijl naar rechts en klik op de kleurstijl die u als ouder van de
geselecteerde kleur wilt gebruiken.
Druk op Esc of klik buiten het koppelvenster Kleurstijlen als u de
verplaatsing wilt annuleren.
Ga als volgt te werk om een kindkleur van de ene naar de andere
ouder te slepen
1 Klik op Extra, Kleurstijlen.
2 Selecteer de kleur met het Selectiegereedschap.
3 Sleep een kindkleur over een andere kindkleur onder de gewenste
ouderkleur.
Ga als volgt te werk om een kleurstijl van de ene tekening naar
de andere te kopiëren
1 Open zowel de tekening met de kleurstijl als de tekening waarnaar u de
stijl wilt kopiëren.
2 Klik op Extra, Kleurstijlen.
In het koppelvenster Kleurstijlen wordt een map weergegeven voor elke
geopende tekening.
3 Sleep de kleurstijl naar een andere tekeningmap om de stijl naar die
tekening te kopiëren.
176 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

Werken met sjablonen
U kunt kant-en-klare
of eigen sjablonen
gebruiken om het
uiterlijk van uw
documenten te
bepalen.
Een sjabloon is een verzameling stijlen en pagina-instellingen die het globale
uiterlijk van de tekening of het document bepaalt.
Als u een nieuwe tekening maakt, wordt automatisch de standaardsjabloon
(CORELDRW.CDT) geladen. Deze sjabloon bevat een afbeeldingsstijl, een
artistieke-tekststijl en zeven alineatekststijlen.
CorelDRAW beschikt naast deze standaardsjabloon tevens over andere
uiteenlopende voorkeuzesjablonen waarmee u tekeningen kunt
samenstellen. Deze voorkeuzesjablonen zijn beschikbaar via de cd-rom van
CorelDRAW of door uitvoering van de wizard Sjabloon.
U kunt elke voorkeuzesjabloon desgewenst aanpassen en vervolgens als een
nieuwe sjabloon opslaan. Als u bijvoorbeeld een sjabloon wilt uitbreiden, kunt
u er zelfgemaakte stijlen of stijlen uit andere sjablonen aan toevoegen.
Als geen enkele kant-en-klare sjabloon aan uw eisen voldoet, zit er niets
anders op dan op basis van uw eigen stijlen of stijlen uit andere sjablonen zelf
een sjabloon te maken. U kunt ook een sjabloon maken van een willekeurige
tekening die u in CorelDRAW hebt gemaakt. Het is eveneens mogelijk om
afbeeldingen of tekst op te slaan bij de sjabloon. Wanneer u voorwerpen bij
een sjabloon opslaat, kunt u deze in elke tekening opnemen die u op basis
van de sjabloon maakt.
Tijdens een sessie kunnen er steeds sjablonen worden toegepast. U kunt
bijvoorbeeld de opdracht Nieuw van sjabloon (in het menu Bestand)
gebruiken als u de wizard Sjabloon wilt openen, die u kan helpen om de
gewenste sjabloon te vinden. Als u al een tekening hebt gemaakt, kunt u er
een sjabloon op toepassen met behulp van de opdracht Laden (in het
koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen).
De sjablonen kunt u eventueel op de vaste schijf opslaan in de map met
sjablonen. Sjablonen kunnen ook beschikbaar worden gemaakt door deze te
openen met de wizard Sjabloon.
Werken met stijlen en sjablonen 177

Een sjabloon maken
U kunt een sjabloon maken met nieuwe stijlen of met stijlen uit een andere
sjabloon. U slaat een sjabloon op met het koppelvenster Afbeeldings- en
tekststijlen of het dialoogvenster Tekening opslaan. Als u voorwerpen op de
tekenpagina hebt staan kunt u deze samen met de stijlen opslaan; wanneer u
de sjabloon in het vervolg laadt, worden de voorwerpen aan de pagina
toegevoegd. Ook een aangepaste paginaopmaak kan samen met de stijlen
worden opgeslagen. Als u het dialoogvenster Tekening opslaan gebruikt,
worden de voorwerpen op de tekenpagina automatisch bij de sjabloon
opgeslagen.
Ga als volgt te werk om een sjabloon via het koppelvenster
Afbeeldings- en tekststijlen te maken
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Maak tekst en afbeeldingen en ontwerp op basis daarvan nieuwe
stijlen.
Voeg via het Klembord voorwerpen met stijlen aan de nieuwe sjabloon
toe.
Laad een bestaande sjabloon met de gewenste stijlen en pas deze toe
op de voorwerpen op de pagina.
3 Klik op , Sjabloon, Opslaan als.
4 Typ een naam in het vak Bestandsnaam om de sjabloon op het huidige
station en in dezelfde map op te slaan.
5 Voer een van de volgende handelingen uit:
Schakel het selectievakje Met inhoud in als u pagina-instellingen en
voorwerpen op de actieve pagina wilt opnemen.
Schakel het selectievakje Met inhoud uit als u alleen de stijlen wilt
opslaan.
6 Klik op de knop Opslaan.
U kunt een sjabloon ook opslaan met het dialoogvenster Tekening opslaan.
Klik op Bestand, Opslaan als en sla het bestand als een
CorelDRAW-sjabloon (CDT-bestand) op in de map met
CorelDRAW-sjablonen.
178 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

Sjablonen openen en bewerken
Een sjabloon laden
Als u een sjabloon wilt bewerken, hoeft u deze alleen maar te openen en
stijlen, paginaopmaak of voorwerpen te wijzigen. Zie “De tekenpagina
instellen” op pagina 37 voor meer informatie over opties voor de
paginaopmaak instellen.
Ga als volgt te werk om een sjabloon ter bewerking te openen
1 Klik op Bestand, Openen.
2 Kies het station waarop het sjabloonbestand zich bevindt in de keuzelijst
Zoeken in.
3 Kies CorelDRAW-sjabloon (CDT) in de lijst Bestandstype.
4 Dubbelklik op de gewenste sjabloon.
Het dialoogvenster Sjabloon openen wordt weergegeven.
5 Schakel het selectievakje Openen om te bewerken in.
Bij elke nieuwe afbeelding die u met de opdracht Nieuw maakt, wordt de
standaardsjabloon CORELDRW.CDT gebruikt. Als u een andere sjabloon wilt
gebruiken, kiest u de opdracht Nieuw van sjabloon of Openen in het menu
Bestand. Met de opdracht Nieuw van sjabloon wordt de wizard Sjabloon
geopend, die u zal helpen om de gewenste CorelDRAW- of
PaperDirect-sjabloon te vinden. Zie “Sjablonen aan de wizard Sjabloon
toevoegen” op pagina 181 voor meer informatie over eigen sjablonen aan de
wizard Sjabloon toevoegen.
Als u een sjabloon laadt, hebt u de mogelijkheid om alleen de stijlen te laden
of naast de stijlen ook de pagina-instellingen en voorwerpen te laden.
Ga als volgt te werk om een tekening met behulp van een
sjabloon uit de wizard Sjabloon te starten
1 Plaats de cd-rom van CorelDRAW in het cd-rom-station.
2 Klik op Bestand, Nieuw van sjabloon.
3 Volg de instructies in de wizard Sjabloon om de gewenste sjabloon te
vinden.
Werken met stijlen en sjablonen 179

Ga als volgt te werk om een sjabloon met behulp van het
dialoogvenster Tekening openen te laden
1 Klik op Bestand, Openen.
2 Kies het station waarop het sjabloonbestand zich bevindt in de keuzelijst
Zoeken in.
3 Kies CorelDRAW-sjabloon (CDT) in de lijst Bestandstype.
4 Dubbelklik op de gewenste sjabloon.
Het dialoogvenster Sjabloon openen wordt weergegeven.
5 Schakel het selectievakje Nieuw van sjabloon in.
6 Voer een van de volgende handelingen uit:
Schakel het selectievakje Met inhoud in om de stijlen,
pagina-instellingen en voorwerpen van de sjabloon te laden.
Schakel het selectievakje Met inhoud uit als u alleen de stijlen wilt
laden.
Een nieuwe sjabloon aan de tekening toewijzen
Wanneer u al met een tekening begonnen bent en sjablonen wilt wijzigen,
gebruikt u de opdracht Laden in het menu van het koppelvenster
Afbeeldings- en tekststijlen.
Als voorwerpen in een tekening stijlen gebruiken die dezelfde namen hebben
als de stijlen in de nieuwe sjabloon, wordt u gevraagd of de nieuwe stijlen op
de betreffende voorwerpen moeten worden toegepast.
Ga als volgt te werk om een nieuwe stijlsjabloon met behulp van
het koppelvenster Afbeeldings- en tekststijlen toe te wijzen
1 Klik op Extra, Afbeeldings- en tekststijlen.
2 Klik op , Sjabloon, Laden.
3 Kies het station waarop het sjabloonbestand zich bevindt in de keuzelijst
Zoeken in.
4 Klik op de sjabloon die u wilt laden.
5 Klik op de knop Openen.
180 CorelDRAW: Hoofdstuk 4

Als u de opdracht Laden gebruikt, worden alleen de stijlen geladen. De
pagina-instellingen en de voorwerpen die bij de sjabloon zijn opgeslagen,
worden niet meegeladen.
Sjablonen aan de wizard Sjabloon toevoegen
Met de wizard Sjabloon kunt u snel zoeken naar sjablonen in de sjablonenmap
op de cd-rom van CorelDRAW. Ook eigen sjablonen of sjablonen van eerdere
versies van CorelDRAW kunnen vanuit de wizard Sjabloon worden geladen.
Dit kan echter alleen als u het script TempWiz hebt uitgevoerd vanuit Scripten
voorkeuzebeheer. Dit script biedt gemakkelijk te volgen instructies
waarmee u sjablonen aan de lijst van de wizard Sjabloon kunt toevoegen.
Ga als volgt te werk om sjablonen aan de lijst van de wizard
Sjabloon toe te voegen
1 Klik op Extra, Corel SCRIPT, Script- en voorkeuzebeheer.
2 Dubbelklik in het koppelvenster Script- en voorkeuzebeheer op de map
Scripts.
3 Dubbelklik op het pictogram TempWiz.
4 Volg de instructies om de sjablonen te selecteren die u wilt toevoegen.
U kunt de sjablonen in de lijst van de wizard Sjabloon ook hernoemen en
verwijderen.
Werken met stijlen en sjablonen 181

VOORWERPEN ORGANISEREN 5
CorelDRAW voorziet in vele krachtige gereedschappen voor het schikken en
ordenen van voorwerpen in uw tekeningen. Met deze gereedschappen kunt u
taken uitvoeren variërend van eenvoudige bewerkingen zoals voorwerpen
kopiëren, groeperen en combineren, tot het gebruik van de geavanceerde
mogelijkheden van Voorwerpbeheer, waarmee u een volledig document kunt
ordenen.
U kunt tevens de verticale volgorde van voorwerpen in elke tekening
bepalen en voorwerpen op de pagina uitlijnen en distribueren. Met het
gereedschap om voorwerpen te ordenen kunt u niet alleen uw creatieve
mogelijkheden verder uitbreiden, maar ook sneller en efficiënter werken.
Dit hoofdstuk bevat tevens informatie over voorwerp- en
teksteigenschappen zoeken en vervangen, voorwerpen groeperen en
degroeperen, voorwerpen dupliceren en klonen, en over voorwerpen
ordenen met behulp van lagen.
Voor degenen die omvangrijke projecten moeten coördineren of uitvoeren is
er een speciale sectie over het gebruik van de Voorwerpdatabase.
Voorwerpgegevensbeheer is een geavanceerde voorziening van CorelDRAW
waarmee u overzichten kunt bijhouden van kosten, deadlines, taken,
planningen of andere organisatorische zaken.
Wijzigingen ongedaan maken en opnieuw uitvoeren
U kunt in CorelDRAW vrijelijk en flexibel experimenteren en ontwerpen
zonder dat u zich druk hoeft te maken over het definitieve karakter van de
veranderingen in tekeningen of het risico dat u helemaal opnieuw moet
beginnen. Als u een wijziging in een document bij nader inzien niet zo
geslaagd vindt, kunt u de bewerking ongedaan maken.
U kunt:
de laatste bewerkingen herstellen.
het aantal herstelniveaus aanpassen, tot een maximum dat alleen wordt
beperkt door het beschikbare systeemgeheugen.
een reeks bewerkingen vanaf een gekozen punt ongedaan maken en
eventueel opnieuw uitvoeren, ongeacht of u de tekening tussendoor
regelmatig opslaat.
Voorwerpen organiseren 185

alle wijzigingen ongedaan maken vanaf het moment waarop u de
tekening voor het laatst hebt opgeslagen, zodat u terugkeert naar de
laatst opgeslagen versie van de tekening.
opdrachten herhalen en voorwerpeigenschappen van het ene
voorwerp naar het andere kopiëren.
De mogelijkheid om opdrachten te herhalen en voorwerpeigenschappen te
kopiëren houdt in dat u dezelfde eigenschappen aan verschillende
voorwerpen kunt toewijzen zonder dat u deze telkens opnieuw moet
instellen.
De laatste wijziging ongedaan maken
U kunt de laatste paar handelingen ongedaan maken.
Ga als volgt te werk om de laatste wijziging ongedaan te maken
Klik op Bewerken, Ongedaan maken.
Het aantal herstelniveaus wijzigen
U kunt standaard 99 handelingen ongedaan maken. U kunt deze waarde
desgewenst verhogen of verlagen.
Ga als volgt te werk om het aantal herstelniveaus te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Algemeen.
3 Typ een waarde in het vak Regelmatig in de sectie Herstelniveaus.
Het aantal herstelniveaus wordt alleen beperkt door het beschikbare
systeemgeheugen.
Het vereiste systeemgeheugen neemt toe naarmate u een hogere waarde
instelt.
Een reeks wijzigingen ongedaan maken
U kunt een lijst opvragen waarin de laatste handelingen in chronologische
volgorde worden weergegeven. Vervolgens geeft u aan vanaf welk punt u de
handelingen ongedaan wilt maken. Alle handelingen vanaf de gekozen
handeling worden vervolgens teruggedraaid.
186 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om een reeks wijzigingen ongedaan te maken
1 Klik op de lijst Ongedaan maken op de werkbalk Standaard.
2 Kies een opdracht uit de lijst Ongedaan maken.
Met deze optie kunt u een aantal of alle wijzigingen ongedaan maken vanaf
het moment dat u de tekening voor het laatst hebt opgeslagen.
De opdrachten Openen, Nieuw en Opslaan uit het menu Bestand staan
niet in de lijst omdat deze niet ongedaan gemaakt kunnen worden.
Wijzigingen kunnen altijd ongedaan worden gemaakt, ongeacht of u de
tekening tussendoor regelmatig hebt opgeslagen.
Alle wijzigingen ongedaan maken sinds de laatste opslag
U kunt terugkeren naar de laatst opgeslagen versie van uw bestand. Deze
functie is handig als u gewend bent om de tekening op te slaan na een reeks
geslaagde bewerkingen.
Ga als volgt te werk om alle wijzigingen sinds de laatste opslag
ongedaan te maken
Klik op Bestand, Herstellen.
Een reeks wijzigingen opnieuw uitvoeren
U kunt een chronologische lijst opvragen van alle herstelde handelingen en
aangeven vanaf welk punt de herstelde handelingen opnieuw moeten worden
uitgevoerd. Alle handelingen vanaf de gekozen handeling worden vervolgens
opnieuw uitgevoerd.
Ga als volgt te werk om een reeks wijzigingen opnieuw uit te
voeren
1 Klik op de lijst Opnieuw op de werkbalk Standaard.
2 Kies een opdracht uit de lijst Opnieuw.
Opdrachten herhalen
U kunt opdrachten herhalen in CorelDRAW. U kunt bijvoorbeeld een
voorwerp vullen en vervolgens een ander voorwerp selecteren en hieraan
dezelfde vulling toewijzen.
Voorwerpen organiseren 187

Ga als volgt te werk om een opdracht te herhalen
1 Selecteer een voorwerp met het Selectiegereedschap en voer een van de
volgende handelingen uit:
Vulling
Omtrek
Verplaatsen
Vergroten/verkleinen
Schuintrekken
Stapsgewijs
Roteren
Dupliceren
Eigenschappen kopiëren van
2 Selecteer een ander voorwerp met het Selectiegereedschap en klik op
Bewerken, Herhalen [naam van de opdracht].
De naam van de opdracht in het menu Bewerken wijzigt overeenkomstig
de herhaalde opdracht. Bijvoorbeeld: Herhalen Verplaatsen, Herhalen
Schuintrekken enzovoort.
Voorwerpeigenschappen kopiëren
Wanneer u een vulling of omtrek aan een voorwerp hebt toegewezen, kunt u
deze eigenschappen naar een ander voorwerp kopiëren.
Ga als volgt te werk om vuleigenschappen van een ander
voorwerp te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp dat de gekopieerde eigenschappen ontvangt met
het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Eigenschappen kopiëren van.
3 Schakel een van de volgende selectievakjes in:
Omtrekpen – kopieert eigenschappen van de omtrekpen naar het
andere voorwerp.
Omtrekkleur – kopieert eigenschappen van de omtrekkleur naar het
andere voorwerp.
188 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Vulling – kopieert vuleigenschappen naar het andere voorwerp.
Teksteigenschappen – kopieert teksteigenschappen van het ene
tekstvoorwerp naar het andere.
4 Klik op OK. De cursor neemt de vorm van een grote pijl aan.
5 Klik op het voorwerp met de eigenschappen die u wilt kopiëren.
Voorwerpen schikken
De verschillende
bewerkingsfuncties in
CorelDRAW laten u
uw tekening op alle
mogelijke manieren
indelen.
Er zijn talloze basisfuncties waarmee u voorwerpen in een tekening kunt
schikken. U kunt voorwerpen manipuleren door deze met behulp van het
Klembord te knippen, te kopiëren en te plakken. Het Klembord is een
tijdelijke opslagplaats om tekst en grafische afbeeldingen tussen
Windows-toepassingen en CorelDRAW-bestanden uit te wisselen.
CorelDRAW beschikt tevens over geavanceerde functies zoals klonen en
dupliceren.
Bij klonen worden voorwerpen op het scherm gekopieerd en ontstaat er een
koppeling tussen het oorspronkelijke voorwerp (het “origineel”) en het
nieuwe voorwerp (de “kloon”). Deze koppeling houdt in dat wijzigingen die
aan het originele voorwerp worden aangebracht, ook op de kloon worden
toegepast. Als u bijvoorbeeld de vulling van het origineel wijzigt, wordt ook
de vulling van de kloon gewijzigd.
Bij dupliceren wordt een kopie van het originele voorwerp direct op het
scherm geplaatst. De kopie wordt hierbij een beetje verschoven ten opzichte
van het origineel. Het duplicaat krijgt alle kenmerken van het origineel maar
is niet blijvend aan het origineel gekoppeld.
U kunt de verschuiving van gedupliceerde en gekloonde voorwerpen
desgewenst aanpassen.
Voorwerpen organiseren 189

Verwijderen van voorwerpen is ook mogelijk. Wanneer u een voorwerp
verwijdert in plaats van het te knippen, wordt het niet op het Klembord
geplaatst. Verwijder een voorwerp alleen als u er zeker van bent dat u het
niet meer wilt gebruiken.
Het Klembord gebruiken om voorwerpen te kopiëren
U kunt een voorwerp kopiëren of knippen en op het Klembord plaatsen.
Vervolgens kunt u dit vanuit het Klembord in het tekenvenster plakken.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Kopiëren.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te knippen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Knippen.
Ga als volgt te werk om een voorwerp van het Klembord te
plakken
Klik op Bewerken, Plakken.
Als het voorwerp uit CorelDRAW geknipt of gekopieerd is, wordt het op
dezelfde plek geplaatst als waar het geknipt of gekopieerd was.
U kunt ook op een voorwerp in het tekenvenster rechtsklikken om
toegang tot de opdrachten Knippen, Kopiëren en Plakken te krijgen.
Voorwerpen dupliceren
Dupliceren is de snelste manier om voorwerpen te kopiëren. Als u een
voorwerp dupliceert, wordt de kopie standaard ongeveer 0,65 centimeter (of
het equivalent in een andere maateenheid) rechts boven het originele
voorwerp geplaatst. Zie “Verschuiving voor duplicaten en klonen wijzigen”
op pagina 193 voor meer informatie over het wijzigen van de afstand van de
verschuiving.
190 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Dupliceren is de
snelste manier om
een voorwerp te
kopiëren.
Wanneer u het gedupliceerde voorwerp hebt verplaatst, kunt u het volgende
duplicaat maken. Het nieuwe duplicaat verschijnt op dezelfde afstand van het
eerste duplicaat als het eerste duplicaat van het originele voorwerp. Deze
vorm van dupliceren wordt “slim dupliceren” genoemd.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te dupliceren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Dupliceren.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te dupliceren via slim
dupliceren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Dupliceren.
3 Selecteer het duplicaat met het Selectiegereedschap en verplaats het naar
een andere positie in het tekengebied.
4 Klik op Bewerken, Dupliceren.
Wanneer u het voorwerp deselecteert, een ander voorwerp selecteert of
een ander gereedschap kiest, wordt de verschuiving weer ingesteld op de
oorspronkelijke afstand. Het slimme duplicaat behoudt de relatieve
rekking, schuinte en rotatie van het laatste duplicaat.
Als u snel een aantal duplicaten wilt maken, selecteert u het voorwerp
met het Selectiegereedschap en sleept u dit door het tekenvenster terwijl
u de spatiebalk ingedrukt houdt.
Voorwerpen organiseren 191

Voorwerpen klonen
Door te klonen wordt een verschoven kopie gemaakt die gekoppeld blijft aan
het originele voorwerp. Als u een voorwerp kloont, worden de wijzigingen
die u aanbrengt op het oorspronkelijke voorwerp (het “origineel”)
automatisch ook toegepast op de kopie (de “kloon”).
Ga als volgt te werk om een voorwerp te klonen.
1 Selecteer het originele voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Klonen.
Ga als volgt te werk om het origineel van een kloon te bepalen
Klik met de rechtermuisknop op de kloon en kies Origineel selecteren.
Ga als volgt te werk om klonen van een origineel te bepalen
Klik met de rechtermuisknop op het origineel en kies Klonen selecteren.
Ga als volgt te werk om een kloon origineel te herstellen
1 Klik met het Selectiegereedschap op de gewijzigde kloon.
2 Klik met de rechtermuisknop op het voorwerp en kies Origineel
herstellen.
3 Schakel in het dialoogvenster Origineel herstellen een of meer van de
volgende selectievakjes in:
Vulling klonen – herstelt de originele vulling.
Omtrek klonen – herstelt de originele omtrek.
Vorm van tracé klonen – herstelt de originele vorm.
Transformaties klonen – herstelt de originele vorm en grootte.
Bitmapkleurmasker klonen – herstelt de originele kleurinstellingen.
U kunt alleen opties inschakelen waarbij sprake is van een wijziging ten
opzichte van de eigenschappen van het origineel. Eigenschappen die niet
zijn gewijzigd, worden grijs weergegeven.
192 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

De optie Klonen selecteren is alleen beschikbaar wanneer zowel de kloon
als het origineel zich op dezelfde pagina bevinden.
Als u een kloon selecteert en een van de kenmerken wijzigt, is het
gewijzigde kenmerk niet meer afhankelijk van het originele voorwerp.
Zie “Speciale effecten maken” op pagina 481 voor meer informatie over
speciale effecten en klonen.
Verschuiving voor duplicaten en klonen wijzigen
U kunt de verschuivingsafstand van duplicaten en klonen opgeven. Positieve
waarden resulteren in verschuiving naar rechts en naar boven; negatieve
waarden resulteren in verschuiving naar links en naar beneden.
Ga als volgt te werk om de verschuiving voor gedupliceerde en
gekloonde voorwerpen te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Werkruimte, Bewerken in de lijst met categorieën.
3 Typ de verschuivingswaarden in de vakken Horizontaal en Verticaal van
de sectie Plaatsing duplicaat.
U kunt ook de Eigenschappenbalk gebruiken om de verschuiving van
klonen en duplicaten te wijzigen.
Voorwerpen verwijderen
Als u een voorwerp verwijdert, wordt het uit het tekenvenster gehaald
zonder dat een kopie op het Klembord wordt geplaatst. U kunt het voorwerp
dan alleen terughalen met de opdracht Ongedaan maken.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te verwijderen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Verwijderen.
Voorwerpen organiseren 193

Plaats een voorwerp dat u in een later stadium nog nodig hebt op het
Klembord in plaats van het definitief te verwijderen.
Zoeken en vervangen
Met de wizard Zoeken
en vervangen kunt u
uw tekeningen snel
bijwerken.
Voorwerpen zoeken
Met de wizard Zoeken en vervangen van CorelDRAW kunt u bepaalde
eigenschappen van voorwerpen zoeken en vervangen door andere
eigenschappen. U kunt bijvoorbeeld zoeken naar vette tekst met een grootte
van 16 punten en deze vervolgens vervangen door normale tekst met een
grootte van 10 punten. Met de wizard Zoeken en vervangen kunt u ook
bepaalde tekstfragmenten zoeken en vervangen door een andere tekst. U
kunt bijvoorbeeld het woord “lopen” overal in het document vervangen door
“rennen”.
De wizard Zoeken doorloopt de tekening stapsgewijs op zoek naar
voorwerpen die aan de opgegeven criteria voldoen. Vervolgens kunt u de
wizard Vervangen gebruiken om kleuren, paletten, omtrekpennen,
tekstkenmerken (zoals lettertype, tekenstijl en grootte), woorden en andere
eigenschappen stapsgewijs te vervangen.
De wizard Zoeken geeft aan welke grafische en tekstvoorwerpen voldoen aan
de zoekcriteria die u opgeeft.
Ga als volgt te werk om voorwerpen te zoeken
1 Klik op Zoeken en vervangen, Voorwerpen zoeken in het menu
Bewerken.
2 Schakel een van de volgende knoppen in:
Nieuwe zoekopdracht beginnen – om een nieuwe zoekopdracht te
starten.
194 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Zoekopdracht van schijf laden – om een zoekopdracht te laden die u
eerder hebt opgegeven en opgeslagen.
Voorwerpen zoeken die overeenkomen met geselecteerd voorwerp –
om voorwerpen te zoeken met identieke eigenschappen als het huidige
voorwerp.
3 Klik op Volgende.
4 Volg de instructies totdat de zoekopdracht is voltooid.
Uw tekening wordt doorzocht op woorden of voorwerpen die aan de
zoekcriteria voldoen. Vervolgens ziet u de eerste overeenkomst of een
bericht met de mededeling dat er geen overeenkomsten zijn gevonden.
U kunt voorwerpen zoeken die voldoen aan de criteria van het
geselecteerde voorwerp, zoals bijvoorbeeld een rechthoek met
afzonderlijk afgeronde hoeken.
U kunt de zoekcriteria tijdens de uitvoering van een zoekopdracht
wijzigen.
Voorwerpeigenschappen vervangen
De wizard Vervangen zoekt naar de eigenschappen die u opgeeft en vervangt
deze door andere eigenschappen. Zo kunt u bijvoorbeeld bepaalde kenmerken
van een omtrekpen zoeken en vervangen door andere kenmerken.
Ga als volgt te werk om voorwerpeigenschappen te vervangen
1 Klik op Zoeken en vervangen, Voorwerpen vervangen in het menu
Bewerken.
2 Schakel een van de volgende knoppen in:
Kleur vervangen
Kleurmodel of palet vervangen
Eigenschappen omtrekpen vervangen
Teksteigenschappen vervangen
3 Schakel het selectievakje Alleen toepassen op geselecteerde voorwerpen
in.
4 Klik op de knop Volgende.
5 Geef de vereiste criteria voor zoeken en vervangen op.
Voorwerpen organiseren 195

6 Klik op de knop Voltooien.
Als de wizard Vervangen geen eigenschappen kan vinden die voldoen aan
de gestelde zoekcriteria, verschijnt een bericht met de mededeling dat er
geen voorwerpen zijn gevonden.
7 Klik op de knoppen Vorige zoeken, Volgende zoeken, Alles zoeken,
Vervangen of Alles vervangen in de werkbalk Zoeken en vervangen totdat
u de zoekopdracht hebt voltooid.
Tekstvoorwerpen zoeken en vervangen
U kunt in CorelDRAW zoeken naar tekstvoorwerpen met bepaalde
eigenschappen. Het zoeken en vervangen van specifieke tekens is eveneens
mogelijk.
Ga als volgt te werk om tekst te zoeken
1 Klik op Zoeken en vervangen, Tekst zoeken in het menu Bewerken.
2 Typ de gezochte tekst in het vak Wat te zoeken.
3 Schakel het selectievakje Identieke hoofd-/kleine letters in om alleen
tekst te zoeken waarvan de combinatie van hoofdletters en kleine letters
overeenkomt met de ingevoerde tekst.
4 Klik op de knop Volgende zoeken.
Ga als volgt te werk om tekst te zoeken en te vervangen
1 Klik op Zoeken en vervangen, Tekst vervangen in het menu Bewerken.
2 Typ de tekst die u wilt vervangen in het vak Wat te zoeken.
3 Typ de vervangende tekst in het vak Vervangen door.
4 Schakel het selectievakje Identieke hoofd-/kleine letters in om de tekst te
zoeken en te vervangen op basis van de ingevoerde combinatie van
hoofdletters en kleine letters.
5 Schakel een van de volgende knoppen in:
Vervangen – om de gevonden overeenkomst met de tekst in het vak
Wat te zoeken te vervangen.
Alles vervangen – om alle overeenkomsten met de tekst in het vak Wat
te zoeken te vervangen.
Volgende zoeken – om de volgende overeenkomst met de tekst in het
vak Wat te zoeken te zoeken.
Sluiten – om de zoekopdracht te beëindigen.
196 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

U kunt ook bepaalde eigenschappen van tekstvoorwerpen zoeken en
vervangen door andere eigenschappen. Zie “Voorwerpen zoeken” op
pagina 194 voor meer informatie over tekstvoorwerpen met bepaalde
eigenschappen zoeken.
Zie “Voorwerpeigenschappen vervangen” op pagina 195 voor meer
informatie over teksteigenschappen vervangen.
Volgorde van voorwerpen wijzigen
De stapelvolgorde is
het duidelijkst in
tekeningen met
overlappende
voorwerpen.
In de meest fundamentele vorm bestaat een tekening in CorelDRAW uit een
reeks voorwerpen die bovenop elkaar gestapeld zijn. Via de verticale
volgorde van deze voorwerpen, ofwel de stapelvolgorde, kunt u het uiterlijk
van de tekening bepalen. U kunt deze voorwerpen ordenen via onzichtbare
vlakken, die lagen worden genoemd. Elke laag heeft zijn eigen interne
stapelvolgorde.
De stapelvolgorde is het duidelijkst in tekeningen met overlappende
voorwerpen die contrasterende eigenschappen hebben. Als de voorwerpen
elkaar niet overlappen, dan ligt de stapelvolgorde niet zo voor de hand. In alle
gevallen wordt de stapelvolgorde echter bepaald door de volgorde waarin u
voorwerpen aan de tekening toevoegt. Het voorwerp dat u als eerste tekent,
neemt de onderste positie in, terwijl het voorwerp dat u als laatste tekent, de
bovenste positie inneemt. Deze rangschikking kunt u vervolgens wijzigen.
Voorwerpen organiseren 197

Bij het wijzigen van de stapelvolgorde van voorwerpen op een bepaalde laag,
plaatst u deze op de voorgrond of achtergrond dan wel voor of achter een
ander voorwerp. Als u bijvoorbeeld het onderste voorwerp in de laag
selecteert en het naar de voorgrond brengt, wordt het voorwerp bovenop de
overige voorwerpen in de laag geplaatst. Het bovenste voorwerp wordt het
tweede voorwerp, het tweede wordt het derde, enzovoort.
U kunt voorwerpen ook op precieze posities in de stapelvolgorde plaatsen.
Wanneer u bijvoorbeeld tien voorwerpen boven op elkaar hebt geplaatst,
kunt u het bovenste voorwerp achter het derde voorwerp plaatsen.
Bovendien kunt u meerdere voorwerpen selecteren en hun onderlinge
positie in de stapelvolgorde omdraaien.
Volgorde van voorwerpen in een laag wijzigen
U kunt de stapelvolgorde van voorwerpen op een laag wijzigen. Selecteer
eerst een voorwerp met het Selectiegereedschap en klik dan op een van de
volgende opdrachten.
Ga als volgt te werk om het geselecteerde voorwerp naar de
voorgrond van de laag te verplaatsen
Klik op Schikken, Volgorde, Naar voorgrond.
Ga als volgt te werk om het geselecteerde voorwerp naar de
achtergrond van de laag te verplaatsen
Klik op Schikken, Volgorde, Naar achtergrond.
Ga als volgt te werk om het geselecteerde voorwerp een plaats
naar voren te schuiven
Klik op Schikken, Volgorde, Naar voren.
Ga als volgt te werk om het geselecteerde voorwerp een plaats
naar achteren te schuiven
Klik op Schikken, Volgorde, Naar achteren.
Ga als volgt te werk om het geselecteerde voorwerp voor een
bepaald voorwerp te plaatsen
Klik op Schikken, Volgorde, Voor en klik vervolgens op het desbetreffende
voorwerp.
198 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om het geselecteerde voorwerp achter een
bepaald voorwerp te plaatsen
Klik op Schikken, Volgorde, Achter en klik vervolgens op het
desbetreffende voorwerp.
Ga als volgt te werk om de stapelvolgorde van voorwerpen op
een laag om te draaien
1 Houd Shift ingedrukt en selecteer meerdere voorwerpen met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Volgorde, Omgekeerde volgorde.
Omgekeerde volgorde wordt alleen op de geselecteerde voorwerpen
toegepast. Andere voorwerpen in de tekening worden ongemoeid gelaten.
De opdrachten Naar voorgrond en Naar achtergrond zijn tevens
beschikbaar op de Eigenschappenbalk als een voorwerp geselecteerd is.
Voorwerpen uitlijnen en distribueren
U kunt voorwerpen
naar keuze
horizontaal of
verticaal uitlijnen.
Het uitlijnen van voorwerpen is belangrijk bij vrijwel alle soorten
tekeningen. Daarom biedt CorelDRAW mogelijkheden voor de precieze
uitlijning van elke reeks voorwerpen.
U bepaalt of de voorwerpen horizontaal of verticaal (of beide) worden
uitgelijnd op basis van de randen of middelpunten. Als u de wijze van
uitlijning van voorwerpen hebt bepaald, moet u aangeven waar de uitlijning
plaatsvindt: tegen de paginarand of op het midden van de pagina. Voor
maximale precisie kunt u er ook voor kiezen om de voorwerpen uit te lijnen
op de rasterlijn die het dichtst bij het door u gekozen uitlijningspunt ligt.
Voorwerpen organiseren 199

Door voorwerpen te
distribueren plaats u
ze op een gelijke
horizontale of
verticale afstand van
elkaar.
Bij het uitlijnen van voorwerpen op de pagina wordt uitgegaan van het
denkbeeldig vak, selectiekader geheten, dat rondom een geselecteerd
voorwerp wordt weergegeven. Het kader en de bijbehorende handgrepen
worden zichtbaar zodra u een voorwerp met het Selectiegereedschap
selecteert. Vervolgens kunt u het voorwerp gaan bewerken.
Door voorwerpen te distribueren, geeft u uw tekeningen een goed
afgewerkt, professioneel karakter. U kunt de voorwerpen zodanig ordenen
dat hun middelpunten of specifieke randen (bijvoorbeeld boven of rechts)
door een regelmatige interval van elkaar worden gescheiden. U kunt
voorwerpen ook zodanig distribueren dat ze op een gelijke afstand van elkaar
staan. Als u de wijze van distributie hebt aangegeven, kiest u het gebied
waarover u de voorwerpen wilt distribueren. In elk geval kunt u ervoor
kiezen om de voorwerpen over de lengte of breedte van het omringende
selectiekader te distribueren of over de lengte of breedte van de tekenpagina.
U kunt voorwerpen automatisch tegen magnetische rasterpunten, hulplijnen
of andere voorwerpen in de tekening plaatsen. Dit is afhankelijk van de
gekozen instelling. Zie “Raster, linialen en hulplijnen gebruiken” op pagina
61 voor meer informatie over voorwerpen magnetisch uitlijnen.
Voorwerpen horizontaal en verticaal uitlijnen
U kunt een reeks voorwerpen horizontaal of verticaal uitlijnen. Naast de
mogelijkheid om voorwerpen tegen elkaar uit te lijnen, kunt u ook aangeven
op welke positie op de pagina de uitlijning moet plaatsvinden. U kunt
bijvoorbeeld het selectievakje Rechts inschakelen in het dialoogvenster
Uitlijnen en distribueren om de rechterzijde van het selectiekader van de
voorwerpen uit te lijnen. Dit hoeft echter niet per se aan de rechterzijde van
de pagina te zijn.
200 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om voorwerpen horizontaal uit te lijnen
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Uitlijnen en distribueren.
3 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven hoe u de
voorwerpen wilt uitlijnen.
Boven
Midden
Onder
4 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven waar de
uitlijning op de pagina moet plaatsvinden.
Rand van pagina – om de voorwerpen tegen de rand van de pagina uit
te lijnen.
Midden van pagina – om de voorwerpen op de pagina te centreren.
Op raster uitlijnen – om de voorwerpen op de volgende rasterlijn uit te
lijnen.
Ga als volgt te werk om een reeks voorwerpen verticaal uit te
lijnen
1 Herhaal stap 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven hoe u de
voorwerpen wilt uitlijnen.
Links
Midden
Rechts
3 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven waar de
uitlijning op de pagina moet plaatsvinden.
Rand van pagina – om de voorwerpen tegen de rand van de pagina uit
te lijnen.
Midden van pagina – om de voorwerpen op de pagina te centreren.
Op raster uitlijnen – om de voorwerpen op de volgende rasterlijn uit te
lijnen.
Voorwerpen organiseren 201

U kunt de knop Voorbeeld gebruiken om de ingestelde uitlijning in het
tekenvenster te bekijken.
Zorg dat de knoppen Rand van pagina, Midden van pagina en Op raster
uitlijnen zijn uitgeschakeld als u de uitlijning tegen een doelvoorwerp wilt
uitvoeren.
U kunt voorwerpen ook uitlijnen door deze te selecteren en op de knop
Uitlijnen op de Eigenschappenbalk te klikken.
Voorwerpen horizontaal en verticaal distribueren
U kunt elke reeks voorwerpen of hulplijnen evenredig distribueren, zowel in
horizontale als verticale richting.
Ga als volgt te werk om een reeks voorwerpen horizontaal te
distribueren
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Uitlijnen en distribueren.
3 Klik op de tab Distribueren.
4 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven hoe u de
voorwerpen wilt distribueren.
Links
Midden
Rechts
5 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven over welk
gebied u de voorwerpen wilt distribueren.
Hele selectie
Hele pagina
202 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om een reeks voorwerpen verticaal te
distribueren
1 Herhaal stap 1 tot en met 3 uit de vorige procedure.
2 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven hoe u de
voorwerpen wilt distribueren.
Boven
Midden
Spatiëring
Onder
3 Schakel een van de volgende selectievakjes in om aan te geven over welk
gebied u de voorwerpen wilt distribueren.
Hele selectie
Hele pagina
U kunt voorwerpen ook distribueren door deze te selecteren en op de
knop Uitlijnen op de Eigenschappenbalk te klikken.
U kunt de knop Voorbeeld gebruiken om de ingestelde uitlijning in het
tekenvenster te bekijken.
Voorwerpen groeperen en degroeperen
De opdracht Groeperen bindt voorwerpen samen zodat u ze als eenheid kunt
manipuleren. Groeperen is vooral bruikbaar voor het beveiligen en behouden
van verbindingen en ruimtelijke relaties tussen voorwerpen. U kunt
bijvoorbeeld alle voorwerpen groeperen die samen de achtergrond of het
geraamte van een tekening vormen en ze verplaatsen zonder hun relatieve
posities te verstoren.
U kunt een complex voorwerp weer opsplitsen in de voorwerpen waaruit het
is opgebouwd. Dit is handig als u bepaalde voorwerpen in een groep
afzonderlijk wilt bewerken.
Als u bepaalde voorwerpen hebt gegroepeerd, blijft het mogelijk om een
afzonderlijk voorwerp in de groep te selecteren.
Voorwerpen organiseren 203

Voorwerpen groeperen
Een gegroepeerd
voorwerp is een
voorwerp dat uit
meerdere andere
voorwerpen bestaat.
Elk voorwerp in de groep voorwerpen behoudt zijn oorspronkelijke
eigenschappen. Groepeer voorwerpen als u wilt voorkomen dat hun
onderlinge verhouding per ongeluk wordt gewijzigd. Met de opdracht
Groeperen kunt u eveneens geneste groepen maken. Dergelijke groepen zijn
samengesteld uit verschillende voorwerpen of groepen voorwerpen (of
beide). Geneste groepen zijn vooral handig bij tekeningen die veel complexe
elementen bevatten.
Groeperen is ook bruikbaar als u een reeks voorwerpen wilt voorzien van
dezelfde opmaak, eigenschappen of andere wijzigingen zoals een nieuw
formaat of een spiegeleffect.
Ga als volgt te werk om voorwerpen te groeperen
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
Houd Shift ingedrukt als u meerdere voorwerpen wilt selecteren.
2 Klik op Schikken, Groeperen.
Ga als volgt te werk om een reeks van groepen te maken
1 Gebruik het Selectiegereedschap om twee of meer groepen (of een of
meer groepen en een of meer afzonderlijke voorwerpen) te selecteren.
Houd Shift ingedrukt als u meerdere voorwerpen wilt selecteren.
2 Klik op Schikken, Groeperen.
Hiermee wordt een enkele groep gevormd die uit twee of meer geneste
groepen bestaat. Dit is afhankelijk van het aantal in stap 1 geselecteerde
groepen.
204 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

U kunt voorwerpen ook groeperen met de knop Groeperen op de
Eigenschappenbalk.
Als u een afzonderlijk voorwerp binnen een groep wilt selecteren, houdt u
Ctrl ingedrukt terwijl u de selectie maakt.
Voorwerpen degroeperen
U kunt een groep opsplitsen in de voorwerpen waaruit deze is opgebouwd.
Ga als volgt te werk om voorwerpen te degroeperen
1 Selecteer de groep met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Degroeperen.
Ga als volgt te werk om alle voorwerpen te degroeperen
Klik op Schikken, Alles degroeperen.
Bij geneste groepen (groepen binnen een groep) moet u het degroeperen
herhalen totdat het gewenste groepniveau is bereikt.
De opdracht Alles degroeperen is ook beschikbaar op de
Eigenschappenbalk.
Voorwerpen combineren en breken
U kunt verschillende krommen, lijnen en vormen samensmelten, waardoor
een nieuwe vorm ontstaat die over gemeenschappelijke vul- en
omtrekkenmerken beschikt. Als de oorspronkelijke voorwerpen overlappen,
worden de overlappende gebieden verwijderd om knipgaten te maken
waarmee u kunt zien wat er onder ligt. Als de voorwerpen niet overlappen,
worden ze toch onderdeel van een enkel voorwerp; ze behouden echter wel
hun ruimtelijke scheiding.
Als u rechthoeken, ellipsen, veelhoeken, sterren, spiralen, grafieken of tekst
combineert, volgt eerst een conversie naar krommen voor de conversie naar
een enkel krommevoorwerp. Wanneer tekst met andere tekst wordt
gecombineerd, worden de tekstvoorwerpen echter niet naar krommen
geconverteerd maar naar grotere tekstblokken. Als u de vorm van een
voorwerp met artistieke tekst wilt wijzigen, moet u de tekst eerst naar een
krommevoorwerp converteren. Zie “Artistieke tekst naar krommen
converteren” op pagina 381 voor meer informatie.
Voorwerpen organiseren 205

Met de opdracht
Combineren maakt u
nieuwe vormen met
gemeenschappelijke
kenmerken door
krommen, lijnen en
voorwerpen samen te
voegen.
U kunt gecombineerde voorwerpen weer opsplitsen. Dit is vooral handig
voor het wijzigen van clipart die gemaakt is door meerdere onafhankelijke
voorwerpen te combineren. Als u clipart (of elk ander gecombineerd
voorwerp) hebt gescheiden, kunt u de attributen en eigenschappen van alle
individuele onderdelen ervan wijzigen.
U kunt voorwerpen combineren om knipgaten te maken en lijn- of
krommesegmenten samen te voegen. In alle gevallen wordt het gemaakte
voorwerp een kromme die u kunt manipuleren, net als elke andere kromme
in CorelDRAW.
Twee of meer voorwerpen combineren
U kunt twee of meer voorwerpen combineren tot één voorwerp.
Ga als volgt te werk om voorwerpen te combineren
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Combineren.
Alineatekst kan niet naar krommen worden geconverteerd.
Als u een gecombineerd voorwerp bovenop een ander voorwerp plaatst,
kunt u het onderliggende voorwerp door de knipgaten zien. Zie “Volgorde
van voorwerpen wijzigen” op pagina 197 voor meer informatie over de
verticale stapelvolgorde van voorwerpen.
U kunt voorwerpen ook samenvoegen met de knop Combineren op de
Eigenschappenbalk.
206 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Gecombineerde voorwerpen breken
U kunt elk gecombineerd voorwerp weer opdelen.
Ga als volgt te werk om gecombineerde voorwerpen te breken
1 Selecteer het gecombineerde voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Breken.
Bij het breken van een voorwerp dat bestaat uit gecombineerde artistieke
tekst, wordt de tekst eerst opgedeeld in regels en vervolgens in woorden.
Alineatekst wordt echter in aparte alinea’s opgesplitst. Zowel artistieke
tekst als alineatekst kan opnieuw worden gecombineerd.
U kunt gecombineerde voorwerpen ook opdelen met de knop Breken op
de Eigenschappenbalk.
U kunt artistieke tekst opdelen door deze eerst naar krommen te
converteren. Zie “Artistieke tekst naar krommen converteren” op pagina
381 voor meer informatie.
Voorwerpen vergrendelen en ontgrendelen
Wanneer voorwerpen
vergrendeld zijn kunt
u ze niet bewerken.
Door vergrendeling wordt een voorwerp verankerd op een bepaalde locatie
en kan het niet meer (per ongeluk) worden verplaatst, vergroot of verkleind,
getransformeerd, gekloond, gevuld of anderszins worden gewijzigd. U kunt
afzonderlijke, meerdere of gegroepeerde voorwerpen vergrendelen. U moet
een vergrendeld voorwerp eerst ontgrendelen voordat u het kunt bewerken.
Voorwerpen organiseren 207

Voorwerpen vergrendelen
U kunt afzonderlijke, meerdere of gegroepeerde voorwerpen vergrendelen.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te vergrendelen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Voorwerp vergrendelen.
Ga als volgt te werk om meerdere of gegroepeerde voorwerpen
te vergrendelen
1 Houd Shift ingedrukt en selecteer de voorwerpen met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Voorwerp vergrendelen.
Wanneer u een voorwerp hebt vergrendeld, ziet u in de statusbalk en in
Voorwerpbeheer de melding Vergrendeld voorwerp op Laag.
Voorwerpen ontgrendelen
U kunt afzonderlijke, meerdere of gegroepeerde voorwerpen ontgrendelen
om ze te bewerken.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te ontgrendelen
1 Selecteer het vergrendelde voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Voorwerp ontgrendelen.
Ga als volgt te werk om meerdere of gegroepeerde voorwerpen
te ontgrendelen
1 Selecteer de vergrendelde voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Alle voorwerpen ontgrendelen.
Voorwerpbeheer gebruiken
In Voorwerpbeheer ziet u de hiërarchische structuur of stapelvolgorde van
voorwerpen, lagen en pagina’s in het document. Elk voorwerp wordt hier
weergegeven in de vorm van een pictogram en een korte omschrijving van
de standaard vul- en omtrekkenmerken. U kunt in Voorwerpbeheer de
weergaveopties voor pagina’s, lagen en voorwerpen instellen.
208 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Voorwerpbeheer
organiseert complexe
tekeningen door de
stapelvolgorde van
voorwerpen, lagen en
pagina’s in uw
document weer te
geven.
Met behulp van de functies en de instellingen in Voorwerpbeheer kunt u
geselecteerde voorwerpen bewerken. Met Voorwerpbeheer kunt u
voorwerpen ordenen (binnen een laag of tussen verschillende lagen op
dezelfde pagina), de omtrek- en vulkleur van voorwerpen wijzigen, stijlen
(voor afbeeldingen, tekst en kleuren) slepen en neerzetten, en voorwerpen
groeperen en degroeperen.
U kunt in Voorwerpbeheer lagen maken, hernoemen of bewerken om de
tekening in te delen. Als u de laageigenschappen instelt, kunt u het
weergeven, afdrukken en bewerken van voorwerpen op lagen besturen.
Wanneer u een voorwerp selecteert in het tekenvenster of in
Voorwerpbeheer, wordt dit automatisch in beide vensters tegelijk
gemarkeerd. Verder worden wijzigingen (van bijvoorbeeld vulling en omtrek)
van de voorwerpen ook automatisch in beide vensters weergegeven.
Als u de weergave in Voorwerpbeheer wilt vereenvoudigen, kunt u
overschakelen naar de weergave Lagenbeheer. In de weergave Lagenbeheer
ziet u alle lagen van het document zonder subniveaus of voorwerpen. Het is
de meest eenvoudige weergave in de toepassing en vormt een goed
hulpmiddel bij het schakelen tussen lagen of het verplaatsen van voorwerpen
naar andere lagen. Het is bovendien de enige weergave waarin de opdrachten
Verplaatsen naar en Kopiëren naar beschikbaar zijn in het klapmenu van
Voorwerpbeheer.
Voorwerpbeheer openen en instellen
Als u bekend bent met de basisfuncties van Voorwerpbeheer, wordt het
gebruik van de geavanceerdere functies eenvoudiger. Allereerst leert u
bijvoorbeeld hoe u Voorwerpbeheer opent en hierin pagina’s toevoegt,
verwijdert of hernoemt.
Ga als volgt te werk om Voorwerpbeheer te openen
Klik op Extra, Voorwerpbeheer.
Voorwerpen organiseren 209

Ga als volgt te werk om pagina’s aan uw tekening toe te voegen
Klik met de rechtermuisknop op een paginanaam en klik vervolgens op
Pagina invoegen voor of Pagina invoegen na.
Ga als volgt te werk om pagina’s uit uw tekening te verwijderen
Klik met de rechtermuisknop op een paginanaam en klik op Pagina
verwijderen.
Ga als volgt te werk om pagina’s te hernoemen
1 Klik met de rechtermuisknop op een paginanaam en klik op Hernoemen.
2 Typ een nieuwe naam in het dialoogvenster Pagina hernoemen.
Met uitzondering van de hoofdpagina kunt u op elke pagina rechtsklikken
om toegang te krijgen tot de functionaliteit voor het verwijderen,
toevoegen en hernoemen van pagina’s.
Weergaveopties in Voorwerpbeheer gebruiken
Voorwerpbeheer toont de hiërarchische structuur van voorwerpen, lagen en
pagina’s in het actieve document. Via de knoppen in de werkbalk van
Voorwerpbeheer kunt u lagen toevoegen, details weergeven of verbergen en
bewerkingen tussen lagen uitvoeren.
Ga als volgt te werk om voorwerpeigenschappen weer te geven
Klik op de knop Voorwerpeigenschappen weergeven.
Klik nogmaals op de knop om de voorwerpeigenschappen te verbergen.
Ga als volgt te werk om alleen pagina’s weer te geven
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op , Pagina’s weergeven.
Ga als volgt te werk om het lagenoverzicht weer te geven
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op , Lagen weergeven.
Ga als volgt te werk om pagina’s en lagen weer te geven
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op , Pagina’s en lagen
weergeven.
210 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om voorwerpbeheer uit te breiden wanneer
een selectie wordt gemaakt
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op , Uitbreiden om selectie
weer te geven.
U kunt ook met de rechtermuisknop in het witte gebied van
Voorwerpbeheer klikken om toegang te krijgen tot de opdrachten
Voorwerpeigenschappen weergeven, Pagina’s weergeven, Lagen
weergeven en Pagina’s en lagen weergeven.
De weergave Lagenbeheer gebruiken
In de weergave Lagenbeheer ziet u alle lagen van het document zonder
subniveaus of voorwerpen. Het is de meest eenvoudige weergave in de
toepassing en vormt een goed hulpmiddel bij het schakelen tussen lagen of
het verplaatsen van voorwerpen naar andere lagen.
Ga als volgt te werk om de weergave Lagenbeheer in
Voorwerpbeheer te selecteren
Klik op het pictogram Lagenbeheer.
De verschillende pagina’s in het document en de daarop aanwezige
voorwerpen worden uit het overzicht verwijderd, zodat u alleen de namen
van de lagen ziet.
In de weergave Lagenbeheer worden alle overige weergaven
uitgeschakeld. Opties zoals Pagina’s zichtbaar, Lagen zichtbaar of Pagina’s
en lagen zichtbaar zijn niet meer beschikbaar.
Lagenbeheer is de enige weergave waarin de functies Verplaatsen naar en
Kopiëren naar beschikbaar zijn in het klapmenu van Voorwerpbeheer.
Voorwerpen bewerken in Voorwerpbeheer
U kunt de voorwerpen in Voorwerpbeheer op dezelfde wijze bewerken als in
het tekenvenster. Het voorwerp kan pas worden bewerkt als u dit hebt
geselecteerd. In Voorwerpbeheer van CorelDRAW kunt u voorwerpen snel
selecteren, groeperen, kopiëren, verplaatsen, verwijderen, vergrendelen en
vervangen.
Voorwerpen organiseren 211

Als u een voorwerp in Voorwerpbeheer hebt geselecteerd, kunt u de
bijbehorende eigenschappen wijzigen. U kunt bijvoorbeeld een voorwerp
selecteren en de vulling of omtrek ervan wijzigen net zoals u dat zou doen in
het tekenvenster. U kunt ook geavanceerdere bewerkingen uitvoeren, zoals
voorwerpen inkleuren en PowerClip-voorwerpen maken.
Voorwerpen selecteren met Voorwerpbeheer
U moet de voorwerpen in Voorwerpbeheer, evenals in het tekenvenster,
eerst selecteren voordat u deze kunt manipuleren, opmaken of bewerken.
Met de muis kunt u elk gewenst voorwerp of groep voorwerpen selecteren.
Ga als volgt te werk om een voorwerp of een groep voorwerpen
te selecteren
Klik op het label van het voorwerp of de groep.
Ga als volgt te werk om meerdere voorwerpen of groepen
voorwerpen op één laag te selecteren
Houd Ctrl ingedrukt en klik op de namen van de voorwerpen of groepen
voorwerpen die u wilt selecteren. Houd Shift ingedrukt als u een reeks
voorwerpen wilt selecteren.
Ga als volgt te werk om meerdere voorwerpen of groepen
voorwerpen op meerder lagen te selecteren
Houd Ctrl ingedrukt en selecteer de voorwerpen op dezelfde laag of op
verschillende lagen. Dit kan alleen als u de knop Over lagen bewerken
hebt ingeschakeld.
Selectie van voorwerpen op verschillende lagen is alleen mogelijk als de
voorwerpen zich op dezelfde pagina (of de hoofdpagina en elke andere
pagina) bevinden. Het is bijvoorbeeld niet mogelijk om verschillende
voorwerpen op verschillende lagen van pagina 1 en 3 te selecteren.
Voorwerpen verplaatsen en kopiëren tussen lagen
U kunt geselecteerde voorwerpen naar een nieuwe laag verplaatsen of
kopiëren. Dit kan alleen in de weergave Lagenbeheer.
Als u een voorwerp naar een laag onder zijn huidige laag kopieert of
verplaatst, wordt dat voorwerp het bovenste voorwerp op zijn nieuwe laag.
Als u een voorwerp naar een laag boven zijn huidige laag verplaatst of
kopieert, wordt het voorwerp het onderste voorwerp op zijn nieuwe laag.
212 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om een voorwerp in de weergave
Lagenbeheer naar een andere laag te kopiëren of te verplaatsen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik in het klapmenu van het koppelvenster Voorwerpbeheer op Naar laag
verplaatsen of Naar laag kopiëren.
Er verschijnt een grote zwarte pijl.
3 Sleep de cursor naar de laag waar u het voorwerp naartoe wilt verplaatsen
of kopiëren en klik.
Ga als volgt te werk om een voorwerp in een willekeurige
weergave met de muis naar een andere laag te verplaatsen
Gebruik het Selectiegereedschap om het voorwerp te selecteren en naar
een nieuwe laag te slepen.
U hebt alleen in de weergave Lagenbeheer toegang tot de opdrachten
Naar laag verplaatsen en Naar laag kopiëren. Deze opdrachten zijn niet
beschikbaar in alle overige weergaven. In elke andere weergave moet u de
muis gebruiken om voorwerpen te verplaatsen of te kopiëren.
Klik met de rechtermuisknop in het witte gebied van Lagenbeheer om
toegang te krijgen tot de opdrachten Naar laag verplaatsen en Naar laag
kopiëren. Onthoud altijd van welke laag het voorwerp afkomstig is
wanneer u deze opdrachten kiest.
Houd Ctrl ingedrukt om verspreide voorwerpen te selecteren. Houd Shift
ingedrukt als u een reeks voorwerpen wilt selecteren.
Voorwerpeigenschappen ordenen en kopiëren in Voorwerpbeheer
U kunt voorwerpen in Voorwerpbeheer voor of achter andere voorwerpen op
dezelfde laag plaatsen. Daarnaast kunt u vul- en omtrekkenmerken kopiëren
tussen voorwerpen op dezelfde laag.
Ga als volgt te werk om een voorwerp voor of achter een ander
voorwerp te plaatsen
1 Rechtsklik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van het
voorwerp dat u wilt verplaatsen en sleep deze vervolgens naar een andere
positie.
Voorwerpen organiseren 213

De cursor neemt de vorm aan van een rechthoek met gestreepte
omtreklijn.
2 Sleep over een ander voorwerp en klik op de optie Vóór plaatsen of
Achter plaatsen.
Ga als volgt te werk om eigenschappen van een voorwerp naar
een ander voorwerp te kopiëren
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer met de rechtermuisknop op de
naam van het voorwerp waarvan u eigenschappen wilt kopiëren. Sleep het
vervolgens naar een andere positie.
De cursor neemt de vorm aan van een rechthoek met gestreepte
omtreklijn.
2 Sleep de cursor over het voorwerp waarnaar u de eigenschappen wilt
kopiëren en klik op een van de volgende opties:
Vulling hier kopiëren
Omtrek hier kopiëren
Alle eigenschappen kopiëren
PowerClip-voorwerpen maken in Voorwerpbeheer
U kunt met behulp
van Voorwerpbeheer
gemakkelijk
PowerClipvoorwerpen
maken.
U kunt PowerClip-voorwerpen maken in Voorwerpbeheer. Als u een
PowerClip maakt, plaatst u een voorwerp in een ander voorwerp, dat het
houdervoorwerp wordt genoemd. Zie “PowerClip-voorwerpen maken” op
pagina 590 voor meer informatie over PowerClips.
Ga als volgt te werk om PowerClip-voorwerpen in
Voorwerpbeheer te maken
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer met de rechtermuisknop op de
naam van het voorwerp en sleep het naar een houdervoorwerp om er een
PowerClip van te maken.
214 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

De cursor neemt de vorm aan van een rechthoek met gestreepte
omtreklijn.
2 Houd de muisknop ingedrukt en sleep het kader over de naam van een
tweede voorwerp op dezelfde laag. Dit is het houdervoorwerp.
3 Laat de muisknop los en klik op In PowerClip plaatsen.
Ga als volgt te werk om de inhoud van een PowerClip-voorwerp
te bewerken of uit te lichten
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer met de rechtermuisknop op de
naam van het PowerClip-voorwerp en kies Inhoud bewerken of Inhoud
uitlichten.
Voorwerpen groeperen met behulp van Voorwerpbeheer
In Voorwerpbeheer kunt u de voorwerpen op een laag snel groeperen. Het
toevoegen of verwijderen van voorwerpen in groepen is eveneens mogelijk.
Ga als volgt te werk om voorwerpen op de actieve laag te
groeperen
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van het voorwerp
dat u wilt groeperen en sleep het over een ander voorwerp.
De vorm van de cursor wijzigt ten teken dat de voorwerpen worden
gegroepeerd. Herhaal deze stap als u meer voorwerpen aan de groep wilt
toevoegen.
Ga als volgt te werk om voorwerpen op de actieve laag te
groeperen met behulp van het menu
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer met de rechtermuisknop op de
naam van het voorwerp dat u wilt groeperen.
2 Sleep de cursor over een ander voorwerp en klik op de optie Toevoegen
om groep te maken.
Herhaal deze procedure als u meer voorwerpen aan de groep wilt
toevoegen.
Ga als volgt te werk om voorwerpen aan groepen toe te voegen
of uit groepen te verwijderen
Klik op de naam van het voorwerp en sleep het in of uit de bestaande
groep op de actieve laag.
Voorwerpen organiseren 215

Voorwerpbeheer toont een overzicht van het aantal voorwerpen dat is
gegroepeerd. Als u een voorwerp uit de groep wilt halen, sleept u dit naar
de actieve laag.
U kunt voorwerpen op verschillende lagen selecteren en groeperen. Zodra
u deze voorwerpen hebt gegroepeerd worden ze echter op dezelfde laag
geplaatst. Gegroepeerde voorwerpen kunnen niet over verschillende
lagen verspreid zijn.
Lagen gebruiken om een tekening te organiseren
U kunt lagen
gebruiken om
verschillende
elementen in een
complexe tekening te
scheiden en te
organiseren.
Door de indeling in lagen kunt u voorwerpen in uw CorelDRAW-tekeningen
op een flexibele manier ordenen en bewerken. U kunt een tekening in
meerdere lagen verdelen, waarbij elke laag een deel van de tekening bevat.
Door lagen te gebruiken kunt u bijvoorbeeld een bouwtechnisch plan voor
een gebouw gemakkelijker opzetten. U kunt de verschillende onderdelen van
het gebouw (sanitaire en elektrische leidingen, geraamte, etc.) organiseren,
door ze op verschillende lagen te plaatsen. Vervolgens kunt u
Voorwerpbeheer gebruiken om bepaalde lagen of een combinatie van lagen te
bekijken, af te drukken of te bewerken. Samen vormen lagen een hiërarchie
waarmee gemakkelijker de verticale ordening van de onderdelen in een
tekening bepaald kan worden. In deze hiërarchie, die stapelvolgorde wordt
genoemd, worden voorwerpen in de bovenste laag altijd boven op
voorwerpen in de onderliggende laag geplaatst.
Elk nieuw bestand bevat, ongeacht het aantal pagina’s, altijd één hoofdpagina.
Op de hoofdpagina worden vier standaardlagen ingesteld: de rasterlaag, de
hulplijnenlaag, de bureaubladlaag alsmede een laag (Laag1 genoemd) waarop
u kunt tekenen. Op de eerste drie lagen worden het raster, de hulplijnen en
alle voorwerpen buiten de randen van de tekenpagina weergegeven. De
bureaubladlaag leent zich uitstekend voor het maken van experimentele
tekeningen die u later eventueel nog nodig hebt.
216 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Een laag maken
Laag hernoemen
Als u het voorwerp wilt gebruiken of afdrukken, kunt u het eenvoudig vanuit
de bureaubladlaag naar een actieve laag in de tekening slepen. Verder kunt u
een Internet-laag maken door een Internet-voorwerp in te voegen. Zie
“Laageigenschappen instellen” op pagina 220 voor meer informatie over
laageigenschappen.
In Voorwerpbeheer kunt u nieuwe lagen toevoegen om de voorwerpen in de
tekening beter te ordenen.
Ga als volgt te werk om een nieuwe laag toe te voegen met
behulp van het menu
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op
De nieuwe laag wordt de actieve laag.
, Nieuwe laag.
Ga als volgt te werk om een nieuwe laag toe te voegen met de
knop Nieuwe laag
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de knop Nieuwe laag.
Standaard zijn van elke nieuwe laag de bewerken-, afdrukken- en
weergave-eigenschappen geactiveerd; de hoofdlaag-eigenschap is niet
actief. U kunt deze eigenschappen wijzigen met behulp van de instellingen
in het dialoogvenster Laageigenschappen. Zie “Laageigenschappen
instellen” op pagina 220 voor meer informatie over laageigenschappen.
U kunt de naam van elke nieuwe laag in Voorwerpbeheer wijzigen. U geeft
een laag bijvoorbeeld een naam om de inhoud ervan, de positie in de
stapelvolgorde of de relatie met andere lagen in de tekening aan te geven.
Ga als volgt te werk om een laag te hernoemen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer met de rechtermuisknop op de
naam van een laag en kies Hernoemen.
2 Typ een nieuwe naam voor de laag een druk op Enter.
Voorwerpen organiseren 217

Ga als volgt te werk om een laag te hernoemen via de
laageigenschappen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer met de rechtermuisknop op de
naam van een laag en kies Eigenschappen.
2 Typ een nieuwe naam in het vak Naam van laag van het dialoogvenster
Laageigenschappen.
U kunt de naam van de raster-, hulplijnen-, bureaublad- en Internet-laag
niet wijzigen.
De actieve laag wijzigen
U kunt een laag in een tekening pas gebruiken, om er bijvoorbeeld
voorwerpen aan toe te voegen, nadat u de laag actief hebt gemaakt. Eenmaal
geactiveerd is de laag gereed om er nieuwe voorwerpen op te plaatsen
middels tekenen, importeren of plakken. De actieve laag wordt in
Voorwerpbeheer rood gemarkeerd. In een nieuwe tekening is de
standaardlaag (Laag 1) de actieve laag.
Ga als volgt te werk om de actieve laag te wijzigen
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag die u
wilt activeren.
U markeert een laag zodat u de basisinstellingen ervan kunt wijzigen om
de laag weer te geven, af te drukken of te bewerken. Denk eraan dat een
laag markeren niet hetzelfde is als een laag activeren. In het laatste geval
kunt u voorwerpen aan de laag in de tekening toevoegen. Zie
“Laageigenschappen instellen” op pagina 220 voor meer informatie over
laaginstellingen.
218 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Lagen opnieuw rangschikken
Laag verwijderen
De hoofdpaginalaag van Voorwerpbeheer toont de stapelvolgorde van de
lagen in de actieve tekening. De eerste laag in de lijst is de bovenste laag en
de laatste laag is de onderste laag.
Ga als volgt te werk om de positie van een laag in de
stapelvolgorde te wijzigen
Sleep de naam van de laag in de lagenlijst naar de gewenste positie.
Tijdens het slepen wordt de huidige positie van de laag aangegeven door
een pijl.
De weergave Lagenbeheer is het meest geschikt om lagen opnieuw te
rangschikken. Klik op de knop Weergave Lagenbeheer in Voorwerpbeheer
om naar de weergave Lagenbeheer over te schakelen.
U kunt de verticale volgorde van lagen in de tekening aanpassen.
Zodoende wordt de inhoud van elke laag verplaatst om wijzigingen in de
volgorde aan te geven.
Met de opdracht Verwijderen wordt de huidige laag, die in Voorwerpbeheer is
geselecteerd, verwijderd.
Ga als volgt te werk om een laag te verwijderen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag die u
wilt verwijderen.
2 Klik op , Laag verwijderen.
3 Als een laag voorwerpen bevat die op andere pagina’s worden
weergegeven, klikt u op OK om de verwijdering van de laag te
bevestigen.
Vergrendelde lagen en de drie speciale standaardlagen op de hoofdpagina
(de raster-, hulplijnen- en bureaubladlaag) kunnen niet worden verwijderd.
Wanneer u een laag verwijdert, worden tevens alle voorwerpen op die
laag verwijderd. Als u dus bepaalde voorwerpen op de te wissen laag wilt
behouden, moet u die eerst naar een andere laag verplaatsen.
Voorwerpen organiseren 219

Laageigenschappen instellen
Het gebruik van lagen in CorelDRAW stelt u in staat de tekeningen te
ordenen. U kunt een laag weergeven, bewerken, afdrukbaar maken of de
inhoud ervan op elke pagina van een meerbladig document weergeven. U
kunt lagen ook vergrendelen ter voorkoming van onbedoelde wijzigingen, of
om de kleurenweergave van een laag te negeren zodat de inhoud ervan als
gekleurde omtrekken wordt weergegeven.
Door bepaalde lagen te verbergen, wordt het gemakkelijker om voorwerpen
op andere lagen te identificeren en te bewerken. U vermindert er tevens de
tijd mee die CorelDRAW nodig heeft om uw tekening bij het bewerken te
hertekenen. Dit is vooral handig bij illustraties met veel voorwerpen op
meerdere lagen.
Laag weergeven en verbergen
U kunt elke laag naar wens laten weergeven of verbergen.
Ga als volgt te werk om een laag weer te geven
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Schakel het selectievakje Zichtbaar in.
Ga als volgt te werk om een laag te verbergen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Schakel het selectievakje Zichtbaar uit.
U kunt een laag ook weergeven of verbergen door op het bijbehorende
Oog-pictogram te klikken. Dit Oog-pictogram staat naast de naam van elke
laag in Voorwerpbeheer. Wanneer een laag is verborgen, worden het
Oog-pictogram en de voorwerpen op de laag grijs weergegeven.
Laag vergrendelen en ontgrendelen
Door een laag te vergrendelen wordt voorkomen dat de inhoud ervan per
abuis wordt gewijzigd. Als u een laag hebt vergrendeld, kunnen de aanwezige
voorwerpen niet meer worden geselecteerd of bewerkt. Als u een laag
ontgrendelt, kunt u alle daarop aanwezige voorwerpen bewerken, behalve
wanneer deze zelf zijn vergrendeld.
220 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om een laag te vergrendelen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Schakel het selectievakje Bewerkbaar uit.
Ga als volgt te werk om een laag te ontgrendelen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Schakel het selectievakje Bewerkbaar in.
U kunt een laag ook vergrendelen of ontgrendelen door op het
bijbehorende Potlood-pictogram te klikken. Dit Potlood-pictogram staat
naast de naam van elke laag in Voorwerpbeheer. Wanneer een laag is
vergrendeld, worden het Potlood-pictogram en de voorwerpen op de laag
grijs weergegeven.
U kunt afzonderlijke, meerdere of gegroepeerde voorwerpen
vergrendelen en ontgrendelen via het menu Schikken. Zie “Voorwerpen
vergrendelen en ontgrendelen” op pagina 207 voor meer informatie.
De rasterlaag kan niet worden vergrendeld of ontgrendeld. Het
bijbehorende Potlood-pictogram wordt altijd grijs weergegeven.
Laag afdrukken inschakelen en uitschakelen
CorelDRAW biedt de mogelijkheid om geselecteerde lagen van uw tekening
af te drukken. Als u het afdrukken van een laag inschakelt, verschijnt de laag
en de inhoud ervan in afgedrukte exemplaren van de tekening. Als u het
afdrukken van een laag uitschakelt, verschijnt de laag en de inhoud ervan niet
in afgedrukte exemplaren van de tekening.
Ga als volgt te werk om het afdrukken van een specifieke laag in
te schakelen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Schakel het selectievakje Afdrukbaar in.
Voorwerpen organiseren 221

Ga als volgt te werk om het afdrukken van een specifieke laag uit
te schakelen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Schakel het selectievakje Afdrukbaar uit.
Als afdrukken van een laag is uitgeschakeld, wordt de inhoud ervan niet
getoond bij afdrukvoorbeelden in een volledig scherm. Zie “Schermgroot
afdrukvoorbeeld gebruiken” op pagina 87 voor meer informatie over
voorvertonen in een volledig scherm.
U kunt het afdrukken van een laag inschakelen of uitschakelen door op het
bijbehorende Printer-pictogram te klikken. Het Printer-pictogram staat
naast de naam van elke laag in Voorwerpbeheer. Als het afdrukken van
een laag is uitgeschakeld, wordt het Printer-pictogram grijs weergegeven.
Een hoofdlaag maken
Maak een hoofdlaag
wanneer u bepaalde
voorwerpen op iedere
pagina van een
document wilt
weergeven.
Hoofdlagen zijn lagen waarvan de inhoud op elke pagina in een document met
meerdere pagina’s verschijnt. Hoofdlagen zijn vooral handig als u een bepaald
voorwerp (zoals een logo) op elke pagina van het document wilt weergeven.
Ga als volgt te werk om een hoofdlaag te maken
Rechtsklik op de naam van een laag en kies Hoofdlaag.
222 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Met meerdere lagen tegelijk werken
U kunt voorwerpen op elke ontgrendelde laag bewerken. Het is eveneens
mogelijk om voorwerpen van de ene laag naar de andere te verplaatsen of te
kopiëren, zolang deze zich op dezelfde pagina (of de hoofdpagina en een
andere pagina) bevinden.
Als u de functie Over lagen bewerken uitschakelt, kunt u alleen de actieve
laag en de bureaubladlaag bewerken. Voorwerpen op inactieve lagen kunnen
niet worden bewerkt.
Ga als volgt te werk om bewerken van alle lagen mogelijk te
maken
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op , Over lagen bewerken.
Ga als volgt te werk om bewerken van alleen de actieve laag
mogelijk te maken
Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op en schakel het
selectievakje Over lagen bewerken uit.
Ga als volgt te werk om de optie Over lagen bewerken in of uit te
schakelen
Schakel de knop Over lagen bewerken in Voorwerpbeheer in of uit.
Voorwerpen op een laag identificeren via kleur negeren
U kunt de inhoud van een geselecteerde laag als gekleurde omtrekken
weergeven. Een weergave in omtrekken door kleur te negeren heeft geen
invloed op het werkelijke uiterlijk van het voorwerp. Het gaat alleen om de
weergave op het scherm. Deze optie is handig om voorwerpen op
verschillende lagen te identificeren, wanneer u bijvoorbeeld met
ingewikkelde technische diagrammen werkt, maar kan ook worden gebruikt
om de kleur van het raster en de hulplijnen te wijzigen.
Voorwerpen organiseren 223

U kunt de optie
Kleurenweergave
negeren gebruiken
om voorwerpen in
kleur (1) als
gekleurde omtrekken
(2) weer te geven;
deze optie is handig
om voorwerpen op
verschillende lagen te
identificeren.
Ga als volgt te werk om de vul- en omtrekkenmerken van een
laag te negeren
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de naam van de laag.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Schakel het selectievakje Kleurenweergave negeren in.
4 Klik op de Laagkleurkiezer.
5 Kies een kleur voor de voorwerpen op de geselecteerde laag.
Ga als volgt te werk om de vul- en omtrekkenmerken van een
laag weer te geven
1 Herhaal stap 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Kleurenweergave negeren uit.
Ga als volgt te werk om de laagkleur voor een bepaalde pagina te
wijzigen
1 Dubbelklik op de kleurstaal van de laag in Voorwerpbeheer.
2 Selecteer een kleur uit de lijst.
Ga als volgt te werk om de kleurenweergave te negeren voor één
pagina
1 Herhaal stap 1 en 2 uit de procedure “Ga als volgt te werk om vul- en
omtrekkenmerken van een laag te negeren”.
2 Schakel het selectievakje Lagenwijziging alleen op huidige pagina
toepassen in.
224 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Ga als volgt te werk om de laagkleur voor alle pagina’s te
wijzigen
1 Dubbelklik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de kleurstaal van een
hoofdpaginalaag.
2 Selecteer een kleur uit de lijst.
In Draadmodel en Eenvoudig draadmodel wordt de omtrek van een
voorwerp altijd in de aangepaste kleur weergegeven.
Opties voor hoofdlagen instellen
U kunt de instellingen van de raster- en hulplijnenlaag op de hoofdpagina
aanpassen.
Ga als volgt te werk om het raster op de hoofdpagina in te
stellen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de rasterlaag van de
hoofdpagina.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Klik op de knop Instellingen.
4 Pas de instellingen desgewenst aan.
Ga als volgt te werk om de hulplijnen op de hoofdpagina in te
stellen
1 Klik in het koppelvenster Voorwerpbeheer op de hulplijnenlaag van de
hoofdpagina.
2 Klik met de rechtermuisknop op de laag en kies Eigenschappen.
3 Klik op de knop Instellingen.
4 Pas de instellingen desgewenst aan.
Zie “Linialen, raster en hulplijnen gebruiken” op pagina 61 voor meer
informatie over linialen, rasters en hulplijnen.
Voorwerpen organiseren 225

Voorwerpdatabase maken
De Voorwerpdatabase
is een krachtig
gereedschap voor
projectmanagement.
Voorwerpgegevensbeheer is een geavanceerde voorziening van CorelDRAW
die bijzonder geschikt is als hulpmiddel bij de planning en coördinatie van
omvangrijke projecten. Voorwerpgegevensbeheer werkt als een soort
spreadsheetprogrammaatje binnen CorelDRAW. U kunt hierin net als in
Corel® Quattro® Pro of Microsoft Excel overzichten bijhouden van kosten,
deadlines, taken, planningen of andere organisatorische zaken. U kunt
uiteenlopende soorten gegevens invoeren over afzonderlijke voorwerpen of
groepen voorwerpen.
U maakt de database door in het koppelvenster Voorwerpgegevens
informatie in te voeren over bepaalde voorwerpen. Deze gegevens worden
opgezet op een gegevensblad dat Voorwerpgegevensbeheer wordt genoemd.
De informatiecategorieën zijn opgedeeld in kolommen. Als u bijvoorbeeld
een technische tekening maakt, kunt u onderdeelnamen in een kolom kwijt,
onderdeelnummers in een andere, kosten in een derde, enzovoort. Voor elk
onderdeel in de tekening voert u dezelfde categorieën informatie in.
Is de database eenmaal gemaakt, dan kunt u informatie over elk voorwerp
bekijken in de vorm van een lijst of gegevensblad. Het koppelvenster
Voorwerpgegevens toont een overzicht van alle ingevoerde gegevens. In
Voorwerpgegevensbeheer wordt deze informatie weergegeven in een
opgemaakt gegevensblad, dat te vergelijken is met een spreadsheet.
CorelDRAW biedt basisfuncties voor het opmaken en manipuleren van
informatie in de database. U kunt bijvoorbeeld kolommen toevoegen en
verwijderen, rijen laten inspringen om hiërarchische relaties te tonen en
gegevens van geselecteerde voorwerpen samenvatten. U kunt de database
geheel of gedeeltelijk afdrukken.
Via het Klembord kunt u gegevens kopiëren naar andere locaties binnen het
gegevensblad of tussen gegevensbladen voor verschillende
CorelDRAW-documenten. U kunt het Klembord ook gebruiken om gegevens
uit te wisselen tussen Windows-databases of spreadsheetprogramma’s, zoals
Corel Quattro Pro en Microsoft Excel.
226 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

De voorwerpdatabase opzetten
Zorg eerst dat u weet welke informatie u wilt weergeven voordat u gegevens
aan voorwerpen in een tekening gaat toekennen. Standaard maakt
CorelDRAW vier gegevensvelden aan: Naam, Kosten, Opmerkingen en
CDRStaticID. De eerste drie velden zijn er voor uw gemak en kunnen naar
believen worden bewerkt of verwijderd. Het veld CDRStaticID wordt
gebruikt om de voorwerpen in CorelDRAW te identificeren. Dit veld kan niet
worden bewerkt of verwijderd.
Als u eigen velden nodig hebt, kunt u het formaat ervan definiëren via de
functies in het dialoogvenster Definitie opmaak. Met dit dialoogvenster hebt
u toegang tot de vier basisformaten voor velden: Algemeen, Datum/Tijd,
Lineair/Hoekig en Numeriek. Elk van deze velden biedt weer een reeks van
gangbare standaardformaten. U kunt deze formaten gebruiken of uw eigen
formaten maken.
U kunt elk gewenst aantal gegevensvelden maken, zolang u de toegestane
formaatvariabelen gebruikt.
Nieuwe voorwerpgegevensvelden toevoegen
Als de voorkeuzeformaten in CorelDRAW niet de door u gewenste
informatie weergeven in de gegevenssamenvatting, kunt u zelf aangepaste
formaten maken aan de hand van de beschikbare variabelen van het gekozen
formaat. Het door u gekozen veldformaat wordt gebruikt voor alle
voorwerpen in de actieve tekening.
Ga als volgt te werk om een veld toe te voegen waarvoor een
voorkeuzeformaat wordt gebruikt
1 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
2 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op , Veldbewerker.
3 Klik op de knop Nieuw veld maken.
4 Typ in het vak een naam voor het veld.
5 Klik op de knop Wijzigen (tenzij u het formaat wilt gebruiken dat naast
Huidig wordt getoond).
6 In het vak Soort opmaak schakelt u het gewenste formaattype in.
7 Kies een formaat uit de keuzelijst en druk op Enter.
8 Klik op de knop Geselecteerd(e) veld(en) toevoegen.
Voorwerpen organiseren 227

Ga als volgt te werk om een veld toe te voegen dat een eigen
formaat gebruikt
1 Herhaal stap 1 tot en met 6 uit de vorige procedure.
2 In het vak Maken typt u het gewenste formaat; druk vervolgens op Enter.
3 Klik op de knop Geselecteerd(e) veld(en) toevoegen.
Schakel het selectievakje Lijst met standaardvelden in om het nieuwe
veld toe te voegen aan de lijst met standaardvelden. Dit veld wordt dan
toegepast op alle nieuw aan te maken documenten.
Schakel het selectievakje Alle voorwerpen in om het veld toe te passen
zowel op voorwerpen die al gemaakt zijn als op voorwerpen die nog
gemaakt gaan worden.
Voorwerpgegevensvelden bewerken
U kunt elk voorwerpgegevensveld wijzigen door er een voorkeuze- of eigen
formaat aan te geven. U kunt bijvoorbeeld een numeriek veld zodanig
wijzigen dat het veld meer of minder decimalen of getallen in duizenden
weergeeft.
Ga als volgt te werk om het formaat van een veld te wijzigen
1 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
2 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op , Veldbewerker.
3 Klik op de veldnaam.
4 Klik op de knop Wijzigen.
5 In het vak Soort opmaak schakelt u het gewenste formaattype in.
6 Doe een van de volgende dingen:
Kies een formaat uit de keuzelijst en druk op Enter.
In het vak Maken typt u het gewenste formaat; druk vervolgens op
Enter.
228 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Voorwerpgegevensvelden hernoemen, opnieuw rangschikken en
verwijderen
U kunt de naam van elk veld wijzigen ten behoeve van uw
voorwerpgegevenssamenvatting. U kunt tevens de plaats van de velden
wijzigen zodat ze in logische volgorde in de gegevenssamenvatting
verschijnen.
U kunt alle voorwerpgegevensvelden verwijderen, behalve CDRStaticID. Als
u een veld verwijdert, worden tevens alle ingevoerde gegevens van dat veld
in het actieve document verwijderd.
Ga als volgt te werk om een gegevensveld te hernoemen
1 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
2 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op , Veldbewerker.
3 Selecteer de naam van het te wijzigen gegevensveld uit de lijst.
4 Typ een nieuwe naam in het vak en druk op Enter.
Ga als volgt te werk om gegevensvelden opnieuw te rangschikken
1 Herhaal stap 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Sleep de namen van de velden in de keuzelijst om een nieuwe
rangschikking te maken.
Tijdens het slepen wijzigt de cursor om de positie in de lijst aan te geven.
Ga als volgt te werk om een gegevensveld te verwijderen
1 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
2 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op , Veldbewerker.
3 Klik op de naam van het veld in de lijst aan de linkerzijde van het
dialoogvenster.
Houd Shift ingedrukt terwijl u op de veldnamen klikt om meerdere velden
te selecteren.
4 Klik op de knop Veld(en) verwijderen.
U kunt het dialoogvenster Veldbewerker openen door in het
koppelvenster Voorwerpgegevens op een veldnaam te dubbelklikken.
Voorwerpen organiseren 229

Voorwerpgegevens toekennen en bewerken
Als u alle gewenste gegevensvelden hebt gemaakt, kunt u de database gaan
samenstellen. Zowel in Voorwerpgegevens als in Voorwerpgegevensbeheer
kunt u over alle opdrachten en voorzieningen beschikken die nodig zijn om
voorwerpgegevens toe te voegen en te bewerken.
Het koppelvenster Voorwerpgegevens is het meest geschikt voor het
invoeren van gegevens voor afzonderlijke voorwerpen. Hierin kunt u
voorwerpgegevens toevoegen, bewerken en wissen.
Voorwerpgegevensbeheer is daarentegen het meest geschikt voor het
invoeren en bewerken van gegevens voor meerdere voorwerpen. Het biedt
veel bewerkingsfuncties die u ook in populaire spreadsheets aantreft.
Gegevens toekennen
In het koppelvenster Voorwerpgegevens kunt u eenvoudig gegevens
toewijzen aan afzonderlijke voorwerpen. Als u gegevens aan verschillende
voorwerpen tegelijk wilt toewijzen, kunt u beter Voorwerpgegevensbeheer
gebruiken. In Voorwerpgegevensbeheer verloopt het invoeren van gegevens
sneller en kunt u de gegevenssamenvatting zien terwijl die gestalte krijgt.
Ga als volgt te werk om gegevens aan een voorwerp toe te
kennen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
3 Klik op de naam van een gegevensveld in de lijst Veld/Waarde.
4 Typ de gewenste gegevens in het tekstvak bovenin het koppelvenster
Voorwerpgegevens.
5 Herhaal stap 3 en 4 om gegevens aan andere velden toe te voegen.
Ga als volgt te werk om gegevens aan meerdere voorwerpen toe
te kennen
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
3 Klik op de knop Voorwerpgegevensbeheer.
4 In Voorwerpgegevensbeheer klikt u in een cel.
5 Typ de gewenste gegevens.
6 Druk op Enter om de invoer toe te wijzen aan de cel, de velden en de
voorwerpen.
230 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

Gegevens kopiëren tussen voorwerpen
Met de opdracht Gegevens kopiëren van kunt u de gegevensinvoer van een
voorwerp gebruiken om de gegevensinvoer van een ander voorwerp bij te
werken. Met deze opdracht wordt de gegevensinvoer van een voorwerp niet
vervangen, maar worden waar nodig velden en gegevens toegevoegd.
Ga als volgt te werk om gegevens van het ene voorwerp naar het
andere te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waar u de gegevens naartoe wilt kopiëren.
2 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
3 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op
van.
, Gegevens kopiëren
4 Klik op het voorwerp waar u de gegevens van wilt kopiëren.
Voorwerpgegevenssamenvatting bekijken, bewerken en
opmaken
Voorwerpgegevensbeheer biedt de benodigde opdrachten en functies voor
het bewerken en opmaken van uw voorwerpgegevenssamenvatting. U kunt
bijvoorbeeld kolommen toevoegen en verwijderen, rijen laten inspringen om
hiërarchische relaties te tonen en gegevens van geselecteerde voorwerpen
samenvatten. U kunt tevens de database geheel of gedeeltelijk afdrukken.
Voorwerpgegevenssamenvatting bekijken
Voorwerpgegevensbeheer vat de informatie samen die u aan de voorwerpen
in uw tekening hebt toegekend. Hoewel het gebruikt kan worden om
gegevens over een enkel voorwerp te bekijken en bewerken, bestaat de
hoofdtaak uit het beheren van grote hoeveelheden gegevens over meerdere
voorwerpen die in de verschillende groepen in een tekening aanwezig zijn.
Ga als volgt te werk om een voorwerpgegevenssamenvatting van
één voorwerp te bekijken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
3 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op de knop
Voorwerpgegevensbeheer.
Voorwerpen organiseren 231

Ga als volgt te werk om een voorwerpgegevenssamenvatting van
meerdere voorwerpen te bekijken
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
3 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op de knop
Voorwerpgegevensbeheer.
Ga als volgt te werk om een voorwerpgegevenssamenvatting van
een heel document te bekijken
1 Klik op Bewerken, Alles selecteren.
2 Klik op Extra, Voorwerpgegevensbeheer.
3 Klik in het koppelvenster Voorwerpgegevens op de knop
Voorwerpgegevensbeheer.
Gegevens van gegroepeerde voorwerpen weergeven
U kunt een inspringing van twee spaties plaatsen voorafgaand aan gegevens
voor de voorwerpen in een groep. Zo ontstaat in een kolom een duidelijk
onderscheid tussen de groepen.
U kunt ook individuele groepssubtotalen tonen voor velden die meerdere
groepen gemeen hebben. Gebruik deze opdracht wanneer meer dan één
groep voorwerpen in het gegevensblad getoond wordt. Deze opdracht is
alleen van toepassing op velden met een numeriek formaat. Zie
“Voorwerpgegevenssamenvatting bekijken” op pagina 231 voor meer
informatie over het weergeven van samenvattingen in
Voorwerpgegevensbeheer.
Ga als volgt te werk om alle groepen in een kolom te laten
inspringen
1 In Voorwerpgegevensbeheer selecteert u de kolom die u wilt laten
inspringen.
2 Klik op Veldopties, Hiërarchie weergeven.
Ga als volgt te werk om groepssubtotalen weer te geven
1 In Voorwerpgegevensbeheer selecteert u de kolom waarin u de
groepssubtotalen wilt laten weergeven.
2 Klik op Veldopties, Groepstotalen berekenen.
232 CorelDRAW: Hoofdstuk 5

De som van waarden in een kolom weergeven
In Voorwerpgegevensbeheer kunnen de waarden in de geselecteerde kolom
automatisch worden opgeteld. Het totaal wordt onderaan de kolom getoond.
Ga als volgt te werk om het totaal van waarden in een kolom
weer te geven
1 In Voorwerpgegevensbeheer selecteert u de kolom.
2 Klik op Veldopties, Totalen weergeven.
Ga als volgt te werk om het totaal van waarden in een kolom te
verbergen
1 In Voorwerpgegevensbeheer selecteert u de kolom.
2 Klik op Veldopties, Totalen weergeven.
Voor informatie over het bekijken van samenvattingen in
Voorwerpgegevensbeheer, raadpleegt u “Voorwerpgegevenssamenvatting
bekijken” op pagina 231.
Voorwerpgegevenssamenvatting afdrukken
Met Voorwerpgegevensbeheer hebt u toegang tot alle afdrukmogelijkheden
van de toepassing. Hierdoor kunt u snel afdrukken of afdrukken met
specifieke instellingen.
Ga als volgt te werk om een voorwerpgegevenssamenvatting af te
drukken
1 In Voorwerpgegevensbeheer klikt u op Bestand, Afdrukken.
2 Kies een printer in de keuzelijst Naam.
3 Geef het aantal op in het vak Aantal kopieën.
Voor informatie over het bekijken van samenvattingen in
Voorwerpgegevensbeheer, raadpleegt u “Voorwerpgegevenssamenvatting
bekijken” op pagina 231.
Zie “Afdrukken” op pagina 759 voor meer informatie over de
afdrukmogelijkheden van CorelDRAW.
Voorwerpen organiseren 233

Met de klapmenu’s
Vullen en Omtrek
kunt u voorwerpen
definiëren.
VOORWERPEN VULLEN EN 6
EEN OMTREK GEVEN
Wanneer u een voorwerp aan een tekening toevoegt, worden aan dit
voorwerp de kenmerken van een standaardomtrek en/of een standaardvulling
toegewezen. De omtrek van een voorwerp is de lijn die het voorwerp
omsluit. De vulling is de kleur of het patroon dat in het voorwerp zit. Deze
kenmerken kunt u wijzigen met de gereedschappen in de klapmenu’s Omtrek
en Vulling. Zie “Een standaardstijl wijzigen” op pagina 166 voor meer
informatie over het wijzigen van de standaardvulling of standaardomtrek.
Met CorelDRAW kunt u een vulling en omtrek op voorwerpen toepassen.
Tekstvoorwerpen zijn gesloten voorwerpen, zodat u een vulling en omtrek
kunt definiëren. Doorgaans worden tekstvoorwerpen echter alleen gevuld en
hebben zij geen omtrekeigenschappen. U kunt aanvullende eigenschappen
aan tekst toewijzen zoals lettertype, stijl, puntgrootte, regelafstand en nog
veel meer. Zie “Werken met tekst” op pagina 377 voor meer informatie.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 237

Voorwerpen vullen
U kunt het uiterlijk van een voorwerp wijzigen met behulp van een vulling.
Als u een voorwerp vult, past u kleuren of patronen op de binnenkant van het
voorwerp toe. Als u het voorwerp geen vulling geeft of deze verwijdert,
wordt het voorwerp transparant. Met CorelDRAW kunt u vullingen maken
van uniforme kleuren, verlooptinten, patronen, structuren en
PostScript-structuren. In alle gevallen kunt u vullingen toepassen op
bepaalde voorwerpen of standaardwaarden instellen, zodat elk voorwerp dat
u tekent dezelfde vulling krijgt. U kunt verlooptintvullingen,
patroonvullingen en structuurvullingen ook aanpassen. U kunt ook een
maasvulling op een voorwerp toepassen.
Werken met basisvullingen
Met CorelDRAW kunt u uniforme vullingen aanbrengen; deze vullingen zijn
gelijkmatig, effen gekleurd. Wanneer u voorwerpen met uniforme kleuren
wilt vullen kunt u kiezen uit kleurmodellen, paletten en mixers. Standaard
worden het CMYK-kleurmodel en het eigen kleurenpalet weergegeven. U
kunt een vulling op een kromme toepassen door de optie Open krommen
vullen in te stellen. U kunt een voorwerp transparant maken door de vulling
te verwijderen.
Een uniforme vulling toepassen
U gebruikt hiervoor meestal het dialoogvenster Uniforme kleur, het
Interactief vulgereedschap of het Kleurenpalet. Het dialoogvenster Uniforme
kleur geeft u meer controle over de vulling. De andere
schermbewerkingsmogelijkheden stellen u in staat snel en gemakkelijk kleur
toe te passen. U kunt kleuren ook in een effen vulling mengen door het
Interactief vulgereedschap samen met het Kleurenpalet te gebruiken. Zie
“Werken met kleur” op pagina 341 om een kleur uit een bepaald kleurmodel
te kiezen.
Ga als volgt te werk om een uniforme vulling toe te passen via
het dialoogvenster Uniforme vulling
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster Vulkleur.
3 Kies een kleurmodel uit de lijst Model.
4 Klik op een kleur in de kleurenbalk en de visuele selector.
238 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

U kunt ook in de daarvoor bestemde vakken de componenten van een
kleur opgeven.
Ga als volgt te werk om een uniforme vulling toe te passen met
het Interactief vulgereedschap
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies Uniforme vulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Kies een kleurmodel uit de lijst Uniform vultype.
5 Pas de kleur aan door waarden in de betreffende vakken te typen en op
Enter te drukken.
Ga als volgt te werk om een uniforme vulling toe te passen met
het Kleurenpalet
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de gewenste kleur in het Kleurenpalet.
U kunt ook een kleur uit het Kleurenpalet naar een voorwerp slepen.
Wanneer de muiswijzer zich over het voorwerp beweegt, wijzigt deze van
vorm om aan te geven dat de kleur op dit voorwerp wordt toegepast. Als u
Shift ingedrukt houdt terwijl u over een voorwerp sleept, worden alleen
de vulkenmerken op het voorwerp toegepast.
U kunt meerdere kleurenpaletten op het scherm weergeven om snel
toegang tot meerdere kleurstalen te hebben.
Ga als volgt te werk om een kleur te mengen met behulp van het
Kleurenpalet
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Ctrl ingedrukt en klik op een kleur in het Kleurenpalet. Laat de
muisknop los voordat u de Ctrl-toets loslaat.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 239

Vullingen beheren
Met CorelDRAW kunt u met behulp van de gereedschappen Pipet en
Verfemmer vul- of omtrekkleuren uit een voorwerp kopiëren en in een ander
voorwerp plakken.
Ga als volgt te werk om een vulling of omtrek naar een ander
voorwerp te kopiëren
1 Open het klapmenu Pipet en klik op het Pipetgereedschap.
2 Klik op een van onderstaande knoppen om het selectiegebied in te
stellen:
Vulling/omtrek – hiermee kunt u de vulling of de omtrek selecteren.
1x1 – hiermee kunt u een kleur selecteren in een 1x1-gebied.
3x3 – hiermee kunt u een kleur selecteren in een 3x3-gebied.
5x5 – hiermee kunt u een kleur selecteren in een 5x5-gebied.
Selectie – hiermee kunt u een selectierechthoek gebruiken om een
gebied te selecteren.
3 Klik op het voorwerp dat de vulling heeft die u wilt kopiëren.
4 Open het klapmenu Pipet en klik op het Verfemmergereedschap.
5 Selecteer het voorwerp waarin u de vulling wilt plakken.
De kopie van een vulling kan enigszins afwijken van het origineel. In
sommige gevallen verschijnen de dichtstbijgelegen RGB-equivalenten bij
het plakken van een vulling.
Als u het Verfemmergereedschap kiest voordat u een kleur hebt
geselecteerd met het Pipetgereedschap, wordt Geen vulling als
standaardwaarde gebruikt.
Houd de Shift-toets ingedrukt om van het Pipetgereedschap op het
Verfemmergereedschap over te schakelen.
De optie Open krommen vullen instellen
In CorelDRAW worden open krommen desgewenst gevuld. Door de optie
Open krommen vullen in of uit te schakelen kunt u de standaardvulling voor
krommen bepalen.
240 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om de optie Open krommen vullen in te
schakelen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik op Algemeen.
3 Schakel het selectievakje Open krommen vullen in.
Ga als volgt te werk om de optie Open krommen vullen uit te
schakelen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Open krommen vullen uit.
Vullingen verwijderen
U kunt de vulling van een voorwerp verwijderen, waardoor achterliggende
voorwerpen zichtbaar worden.
Ga als volgt te werk om de vulling van een voorwerp te
verwijderen met het Kleurenpalet
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Geen kleur in het Kleurenpalet.
Ga als volgt te werk om de vulling van een voorwerp te
verwijderen via het klapmenu Vulgereedschap
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Geen vulling.
Werken met verlooptintvullingen
Een verlooptintvulling zorgt ervoor dat twee of meer kleuren geleidelijk in
elkaar overlopen. Op deze manier kunt u diepte en kleur in een tekening
aanbrengen. De vulling kan in een rechte lijn over het voorwerp lopen
(lineair), in concentrische cirkels vanaf het midden van het voorwerp
(radiaal), in stralen vanaf het midden van het voorwerp (conisch) of in
concentrische vierkanten vanaf het midden van het voorwerp (vierkant).
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 241

Verlooptintvullingen
volgen een lineair,
radiaal, conisch of
vierkant tracé.
Er zijn twee verschillende typen verlooptintvullingen: tweekleuren en eigen.
Tweekleurenverlooptintvullingen vloeien direct in elkaar over. In eigen
vullingen kunt u een groot aantal kleuren opnemen. Verder kunt u
verlooptintvullingen aanpassen door de richting van de vulling te wijzigen,
tussenkleuren toe te voegen of de hoek van de vulling te wijzigen.
Een tweekleurenverlooptintvulling toepassen
Een verlooptintvulling – ook wel bekend als een vloeivulling – bestaat uit
kleuren uit de kleurencirkel, die geleidelijk in elkaar overlopen via een
lineair, radiaal, conisch of vierkant tracé. CorelDRAW bevat een aantal
voorgedefinieerde verlooptintvullingen waarmee u neoneffecten, metalen
cilinders en andere effecten die niet van echt zijn te onderscheiden kunt
simuleren.
Ga als volgt te werk om via het dialoogvenster Verlooptintvulling
een tweekleurenverlooptintvulling toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Schakel in de sectie Kleurovervloei de knop Twee kleuren in.
4 Kies in de lijst Type een van de volgende verlooptinten:
Lineair
Radiaal
242 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Conisch
Vierkant
5 Klik op de Van-kleur en vervolgens op de kleur waarmee u de verlooptint
wilt starten.
6 Klik op de Naar-kleur en vervolgens op de kleur waarmee u de
verlooptint wilt afsluiten.
7 Pas de schuifregelaar Middelpunt aan om het middelpunt tussen twee
kleuren in te stellen.
8 Klik op een van onderstaande knoppen om de richting in te stellen:
Direct – bepaalt de tussenkleuren op basis van de tint- en
verzadigingswijzigingen langs een rechte lijn vanaf de Van-kleur via de
kleurencirkel naar de Naar-kleur.
Kleurverloop rechtsom – laat kleuren in elkaar overlopen via een tracé
rond de kleurencirkel dat met de klok mee gaat.
Kleurverloop linksom – laat kleuren in elkaar overlopen via een tracé
rond de kleurencirkel dat tegen de klok in gaat.
In het voorbeeld van het dialoogvenster Verlooptintvulling kunt u zien hoe
de vulling eruit komt te zien.
De kleurencirkel geeft de richting van de verlooptintvulling aan.
Ga als volgt te werk om een eigen verlooptintvulling toe te
passen met het Interactief vulgereedschap
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies Verlooptintvulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Schakel een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk in:
Lineaire verlooptintvulling
Radiale verlooptintvulling
Conische verlooptintvulling
Vierkante verlooptintvulling
5 Klik op de Eerste vullingkiezer en klik op een kleur in het palet.
6 Klik op de Laatste vullingkiezer en klik op een kleur in het palet.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 243

Ga als volgt te werk om een voorgedefinieerde verlooptintvulling
toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Kies het gewenste type verlooptintvulling uit de lijst Voorkeuzen.
Eigen verlooptintvullingen maken en toepassen
U kunt verlooptintvullingen
aanpassen
door tussenkleuren
toe te voegen.
U kunt verlooptintvullingen aanpassen door tussenkleuren toe te voegen. U
kunt opgeven waar de tussenkleuren moeten verschijnen door de
markeringen boven het voorbeeldverloop te verplaatsen of door een waarde
in het vak Positie in te voeren. U kunt maximaal 99 tussenkleuren aan de
verlooptintvulling toevoegen. U kunt de vulling ook opslaan om deze
opnieuw te kunnen gebruiken.
Ga als volgt te werk om een eigen verlooptintvulling te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Schakel in de sectie Kleurovervloei de knop Eigen in.
4 Dubbelklik op het voorbeeldverloop om een kleurmarkering toe te
voegen.
5 Stel de positie van de markering in door een waarde te typen in het vak
Positie.
6 Voer een van de volgende handelingen uit om een kleur te selecteren:
Kies een kleur uit het kleurenpalet om aan de markering toe te wijzen.
244 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Klik op de knop Andere en maak een aangepaste kleur.
7 Herhaal stap 4 tot en met 6 totdat u het gewenste effect hebt bereikt.
U kunt bestaande markeringen verplaatsen door deze langs het
voorbeeldverloop te slepen en ze verwijderen door erop te dubbelklikken.
Ga als volgt te werk om een eigen verlooptintvulling met het
Interactief vulgereedschap te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies Verlooptintvulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk:
Lineaire verlooptintvulling
Radiale verlooptintvulling
Conische verlooptintvulling
Vierkante verlooptintvulling
5 Sleep een kleur uit het Kleurenpalet naar elke gewenste positie op de lijn
in het voorwerp.
Wanneer de muiswijzer wordt bewogen over de lijn die de richting van de
vulling aangeeft, verschijnt een plusteken om aan te geven waar de kleur
wordt toegepast.
6 U kunt bestaande kleuren verplaatsen door deze langs de vector in het
voorwerp te slepen; u kunt kleuren verwijderen door erop te
rechtsklikken.
Met de optie Knooppuntpositie op de Eigenschappenbalk kunt u ook de
kleurpositie aanpassen voor eigen verlooptintvullingen.
Ga als volgt te werk om een eigen verlooptintvulling op te slaan
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 245

3 Typ een naam voor de nieuwe verlooptintvulling in het vak Voorkeuzen.
4 Klik op de knop Toevoegen om de eigen verlooptintvulling op te slaan.
Nieuwe patronen worden in alfabetische volgorde aan de lijst met
patronen toegevoegd.
Ga als volgt te werk om een eigen verlooptintvulling te
verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Selecteer de voorkeuze die u uit de lijst wilt verwijderen.
3 Klik op de knop Verwijderen.
Verlooptintvullingen aanpassen
Het aanpassen van verlooptintvullingen kan van invloed zijn op de weergave
op het scherm en op de weergave op papier. U kunt op een aantal manieren
bepalen hoe verlooptintvullingen worden afgedrukt of weergegeven.
Verlooptintvullingen zien er mogelijk beter uit als u de juiste afdrukopties
opgeeft, de hele verlooptintvulling verbetert of de standaardweergave
wijzigt.
Niet-definitieve versies van een tekening met verlooptintvullingen worden
sneller afgedrukt wanneer u het aantal stappen vermindert dat door de
printer wordt gebruikt. Zie “Afdrukken” op pagina 759 voor meer informatie
over het afdrukken van verlooptintvullingen.
U kunt ook de kleur, het middelpunt, het overgangspunt, de hoek, de richting
en de randvulling van een verlooptintvulling wijzigen. Deze opties zijn
afhankelijk van het type verlooptintvulling.
Weergavekwaliteit van verlooptintvullingen aanpassen
Bij het maken van een verlooptintvulling wordt de ruimte die nodig is voor
het laten overvloeien van kleuren, gedeeld door het aantal stappen dat is
opgegeven in het vak Stappen. Standaard wordt in CorelDRAW elk voorwerp
met hetzelfde aantal verlooptintvullingen weergegeven. Hierdoor kunnen
kleine voorwerpen gedetailleerder overkomen dan grotere voorwerpen. Als
u de optie Stappen ontgrendelt, wordt de instelling van deze optie in plaats
van de overige instellingen gebruikt. Vervolgens kunt u het aantal stappen in
grotere voorwerpen verhogen, waardoor deze er hetzelfde uitzien als
vullingen in kleinere voorwerpen. Het aantal stappen dat is opgegeven in het
dialoogvenster Verlooptintvullingen heeft voorrang op het aantal opgegeven
stappen in de dialoogvensters Opties en Afdrukken.
246 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om de kwaliteit van een verlooptintvulling
aan te passen
1 Selecteer een voorwerp dat een verlooptintvulling bevat met het
Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Klik op het vergrendelingspictogram rechts van het vak Stappen om het
vak Stappen te ontgrendelen.
4 Typ een waarde in het vak Stappen om het aantal stappen te wijzigen
waarmee de verlooptintvulling wordt weergegeven en afgedrukt.
Ga als volgt te werk om de kwaliteit van een verlooptintvulling
met de Eigenschappenbalk aan te passen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer een verlooptintvulling.
3 Klik op het vergrendelingspictogram op de Eigenschappenbalk om het vak
Stappen te ontgrendelen. (Het vak Stappen is ontgrendeld wanneer de
knop eruitziet alsof deze is ingedrukt.)
4 Typ een waarde in het vak Verlooptintstappen om het aantal stappen te
wijzigen waarmee de verlooptintvulling wordt weergegeven en afgedrukt.
Wanneer het vak Stappen is vergrendeld, wordt de vulling afgedrukt met
het aantal stappen dat is opgegeven in het dialoogvenster Afdrukken en op
het scherm weergegeven met het aantal stappen dat is opgegeven in het
dialoogvenster Opties.
Ga als volgt te werk om de standaardweergave van
verlooptintvullingen te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Beeld.
3 Typ het aantal stappen in het vak Verlooptintstappen afdrukvoorbeeld.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 247

De kleuren in een tweekleurenverlooptintvulling wijzigen
U kunt het uiterlijk
van een verlooptintvulling
aanpassen
door de kleuren te
wijzigen.
Wanneer u eenmaal een tweekleurenverlooptintvulling hebt gemaakt, kunt u
het uiterlijk van deze vulling wijzigen zonder het patroon van de vulling te
wijzigen. U doet dit door de kleuren in de verlooptintvulling te wijzigen. Als
u het dialoogvenster Verlooptintvulling gebruikt, kunt u in het
voorbeeldvenster zien hoe de vulling eruit komt te zien.
Ga als volgt te werk om de kleuren van een
tweekleurenverlooptintvulling te wijzigen
1 Selecteer een tweekleurenverlooptintvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Klik op de Van-kleur en vervolgens op de kleur waarmee u de verlooptint
wilt starten.
4 Klik op de Naar-kleur en vervolgens op de kleur waarmee u de
verlooptint wilt afsluiten.
Klik op de knop Andere om een eigen kleur te maken of kiezen.
Ga als volgt te werk om de kleuren van een
tweekleurenverlooptintvulling met het Interactief vulgereedschap
te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer een verlooptintvulling met twee kleuren.
248 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

3 Voer een van de volgende handelingen uit om de beginkleur van het
kleurverloop van de vulling te wijzigen:
Sleep een kleur uit het Kleurenpalet naar de vulhandgreep aan het
begin van de verlooptintvulling.
Klik op de Eerste vullingkiezer op de Eigenschappenbalk en klik op
een kleur in het palet.
4 Voer een van de volgende handelingen uit om de eindkleur van het
kleurverloop van de vulling te wijzigen:
Sleep een kleur van het Kleurenpalet naar de vulhandgreep aan het
einde van de verlooptintvulling.
Klik op de Laatste vullingkiezer op de Eigenschappenbalk en klik op
een kleur in het palet.
Ga als volgt te werk om kleuren in een
tweekleurenverlooptintvulling met behulp van de muis te mengen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op een kleur in het Kleurenpalet.
Laat de muisknop los voordat u de Ctrl-toets loslaat.
Als u een mengsel wilt toepassen op één kleurstaal, houdt u Ctrl
ingedrukt en sleept u een kleur uit het Kleurenpalet naar de kleurstaal.
Zie “Eigen verlooptintvullingen maken en toepassen” op pagina 244 voor
meer informatie over het wijzigen van de kleuren van eigen
verlooptintvullingen.
Het middelpunt van een verlooptintvulling wijzigen
De verlooptintvulling komt er anders uit te zien als u het middelpunt in de
breedte of de lengte verschuift. De meeste verlooptintvullingen beginnen
vanuit een punt in het midden van de vulling. Radiale en vierkante
verlooptintvullingen verlopen in een aantal concentrische cirkels of
vierkanten vanuit het midden van een voorwerp naar buiten toe. Conische
verlooptintvullingen verlopen in een circulair tracé vanuit het midden van
een voorwerp naar buiten toe. Lineaire verlooptintvullingen hebben geen
middelpunt.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 249

Aanpassing van het
middelpunt wijzigt
het uiterlijk van
radiale, vierkante en
conische verlooptintvullingen.
Ga als volgt te werk om het middelpunt te wijzigen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Kies het gewenste type verlooptintvulling uit de keuzelijst Type.
U kunt kiezen uit een radiale, conische of vierkante verlooptintvulling.
4 Typ waarden in de vakken Horizontaal en Verticaal.
Met een negatieve waarde verplaatst u het middelpunt naar links, met een
positieve waarde naar rechts. De waarde -50% plaatst het middelpunt op
de linkerrand van het voorwerp, de waarde 50% op de rechterrand.
Ga als volgt te werk om het middelpunt met de muis te
verplaatsen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer een voorwerp met verlooptinten.
3 Sleep met het beginpunt van de vector in het voorwerp om het middelpunt
van de vulling te wijzigen.
Het overgangspunt van een verlooptintvulling wijzigen
Het overgangspunt is een denkbeeldige lijn tussen twee kleuren in een
verlooptintvulling. De waarde van het overgangspunt vertegenwoordigt de
positie van het punt in relatie tot twee kleuren van de verlooptintvulling.
Door deze waarde aan te passen kunt u het punt instellen waarop twee
kleuren in een verlooptintvulling samenkomen.
250 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Aanpassing van het
overgangspunt
wijzigt het punt waar
de twee kleuren in
een verlooptintvulling
samenkomen.
Zo wordt in een tweekleurenverlooptintvulling met de kleuren zwart en wit
het overgangspunt met een waarde van 50 in het midden van de vulling
geplaatst, zodat de helft van de vulling zwart en de andere helft wit is. Het
verhogen van het overgangspunt tot 99 levert een verlooptintvulling op die
overwegend zwart is. Het verlagen van het overgangspunt tot 1 levert een
verlooptintvulling op die overwegend wit is.
Ga als volgt te werk om het overgangspunt te wijzigen
1 Selecteer een voorwerp dat een tweekleurenverlooptintvulling bevat met
het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Verplaats de schuifregelaar Overgangspunt om de verhoudingen tussen
begin- en eindkleur te wijzigen.
Ga als volgt te werk om het overgangspunt met het Interactief
vulgereedschap te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer een voorwerp met een tweekleurenverlooptintvulling.
3 Verplaats de schuifregelaar Overgangspunt op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om het overgangspunt met de muis te
wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Verplaats de schuifregelaar Overgangspunt in het voorwerp.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 251

De hoek van een verlooptintvulling wijzigen
Aanpassing van de
hoek is van invloed
op lineaire, conische
en vierkante
verlooptintvullingen.
U kunt de hoek van lineaire, conische en vierkante verlooptintvullingen
wijzigen. Het wijzigen van de gradatiehoek bepaalt de helling van een
verlooptintvulling. Het verloop van radiale verlooptintvullingen vindt plaats
in een reeks concentrische cirkels, waardoor de hoek van deze vullingen niet
kan worden gewijzigd.
Ga als volgt te werk om de hoek te wijzigen
1 Selecteer een voorwerp dat een verlooptintvulling bevat met het
Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Typ een waarde in het vak Hoek.
Ga als volgt te werk om de hoek van een verlooptintvulling met
het Interactief vulgereedschap te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer een verlooptintvulling.
3 Typ een waarde in het bovenste gedeelte van het vak Verlooptintvulling
hoek en randvulling op de Eigenschappenbalk en druk op Enter.
Met positieve waarden wordt de vulling tegen de richting van de klok in
geroteerd. Met negatieve waarden wordt de vulling met de richting van de
klok mee geroteerd.
252 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om de hoek met de muis te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Sleep een van de eindhandgrepen van de vector in het voorwerp in de
vorm van een cirkel.
De randvulling van een verlooptint wijzigen
Aanpassing van de
randvulling bepaalt
hoe lang de start- en
eindkleur effen
blijven voordat ze in
de volgende kleur in
een lineaire, radiale
of vierkante
verlooptintvulling
overgaan.
U kunt de randvulling van lineaire, radiale en vierkante verlooptinten
wijzigen. De waarde van de randvulling bepaalt hoe lang de begin- en
eindkleur effen blijven voordat deze kleuren in de volgende kleur in de
verlooptintvulling overvloeien. Het verloop van conische
verlooptintvullingen vindt straalsgewijs plaats, waardoor de randvulling niet
kan worden gewijzigd.
Ga als volgt te werk om de randvulling van een verlooptint te
wijzigen
1 Selecteer een voorwerp dat een verlooptintvulling bevat met het
Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Verlooptintvulling.
3 Typ een waarde in het vak Randvulling om op te geven hoeveel van de
vulling in beslag moet worden genomen door de begin- en eindkleuren
van het verloop.
Ga als volgt te werk om de randvulling met het Interactief
vulgereedschap te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 253

2 Selecteer een voorwerp met verlooptinten.
3 Typ een waarde in het onderste gedeelte van het vak Verlooptintvulling
hoek en randvulling op de Eigenschappenbalk en druk op Enter.
Door hogere waarden in te vullen blijven de kleuren langer effen voordat
zij gaan overvloeien, waardoor de kleuren zich sneller verspreiden.
Lagere waarden zorgen voor een meer geleidelijke overgang tussen de
twee kleuren.
Ga als volgt te werk om de randvulling met de muis te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Sleep een van de eindhandgrepen van de vector in het voorwerp naar
binnen of naar buiten.
Werken met PostScript-vullingen
Kies uit de vele bij
CorelDRAW geleverde
PostScript-vullingen.
Een PostScript-vulling is een structuurvulling die met de PostSctript-taal is
ontworpen. Sommige structuren zijn uiterst complex. Hierdoor kan het
afdrukken of op het scherm bijwerken van grote voorwerpen met
PostScript-structuurvullingen enige tijd in beslag nemen. Om deze reden
worden PostScript-vullingen in CorelDRAW op het scherm weergegeven als
de letters “PS” in plaats van als de daadwerkelijke structuur (tenzij u in de
weergave Hoge kwaliteit werkt). U kunt de weergave van
PostScript-vullingen in- of uitschakelen om de vulling weer te geven.
Zie “De weergavekwaliteit instellen” op pagina 85 voor meer informatie over
het weergeven van PostScript-vullingen.
254 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Een PostScript-vulpatroon toepassen
PostScript-vullingen zijn vullingen die u kunt wijzigen door een aantal
variabelen aan te passen. Deze patronen verschijnen niet op het scherm. In
plaats daarvan ziet u een patroon dat de letters “PS” bevat (tenzij u zich in de
modus Hoge kwaliteit bevindt).
U kunt PostScript-vullingen toepassen via het dialoogvenster
PostScript-vullingen of met het Interactief vulgereedschap. In het
dialoogvenster PostScript-vullingen kiest u een structuur, past u opties aan
en bekijkt u het resultaat in het voorbeeldvenster. PostScript-vullingen die in
CorelDRAW zijn gemaakt, kunnen geëxporteerd worden in het formaat
Encapsulated PostScript (.EPS) voor gebruik in andere programma’s. Zie
“Importeren, exporteren en OLE” op pagina 829 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een PostScript-vulling toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
PostScript-vulling.
3 Kies een structuur uit de lijst.
4 Wijzig de verschillende instellingen in de sectie Parameters om de
structuur naar wens aan te passen.
5 Schakel het selectievakje Vulling vooraf in, zodat u de structuur met de
huidige instellingen op het scherm kunt bekijken.
6 Klik op de knop Vernieuwen om de afbeelding bij te werken.
Ga als volgt te werk om een PostScript-structuurvulling met het
Interactief vulgereedschap toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies PostScript-vulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Kies een structuur uit het dialoogvenster PostScript-structuurvullingen.
De instellingen in de sectie Parameters van het dialoogvenster
PostScript-vullingen zijn afhankelijk van het geselecteerde type
PostScript-structuurvulling.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 255

Werken met patroonvullingen
In CorelDRAW kunt u een patroonvulling met twee kleuren, alle kleuren of
een bitmappatroonvulling kiezen. Een tweekleurenbitmap is een eenvoudige
afbeelding die bestaat uit pixels die “aan” en “uit” staan. De enige twee
kleuren die in de bitmap worden gebruikt, zijn de twee kleuren die u
toewijst. Een kleurenpatroon is een afbeelding die bestaat uit lijnen en
vullingen in plaats van uit gekleurde stippen, zoals een bitmap. Dit zijn
vectorafbeeldingen die meestal complexer zijn en er beter uitzien, en die
over het algemeen gemakkelijker te bewerken zijn dan bitmapafbeeldingen.
Een bitmap is een normale kleurenafbeelding (bijvoorbeeld een
elektronische foto). Deze bitmaps kunnen wat complexiteit betreft variëren.
Voor patroonvullingen kunt u beter minder complexe bitmaps gebruiken,
aangezien complexe patronen veel geheugen gebruiken en langzaam op het
scherm worden weergegeven. De complexiteit van een bitmap wordt bepaald
door de grootte, resolutie en bitdiepte.
U hebt de beschikking over voorgedefinieerde patroonvullingen. U kunt ook
een patroon met de Bitmappatroonbewerker maken of uw eigen 1-bits bitmap
importeren.
Een tweekleurenpatroonvulling toepassen
Kies uit de vele bij
CorelDRAW geleverde
tweekleurenpatroonvullingen.
U kunt voorwerpen vullen met een patroon dat is opgebouwd uit herhaalde
bitmapafbeeldingen. CorelDRAW bevat een verzameling zwart-witte
bitmappatronen die u zo kunt gebruiken of aan uw wensen kunt aanpassen. U
kunt de voor- en achtergrond van een patroon wijzigen en de grootte van de
tegels wijzigen. U kunt patroonvullingen met twee kleuren snel en
gemakkelijk toepassen als u hiervoor het Interactief vulgereedschap samen
met de Eigenschappenbalk gebruikt. Ook kunt u hiermee de kleuren in het
patroon mengen.
256 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om een tweekleurenpatroonvulling toe te
passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Schakel de knop Tweekleuren in.
4 Klik op de patroonkiezer en vervolgens op een patroon.
5 Klik op de kleurkiezer Voorgrond en klik op een kleur voor de voorgrond
van het bitmappatroon.
6 Klik op de kleurkiezer Achtergrond en klik op een kleur voor de
achtergrond van het bitmappatroon.
Ga als volgt te werk om een tweekleurenpatroonvulling met het
Interactief vulgereedschap toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies Patroonvulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Klik op de knop Tweekleurenpatroonvulling.
5 Klik op de Eerste vullingkiezer en klik op het gewenste patroon in de lijst.
6 Klik op de kleurkiezer Voorgrondkleur en klik op een kleur voor de
voorgrond van het bitmappatroon.
7 Klik op de kleurkiezer Achtergrondkleur en klik op een kleur voor de
achtergrond van het bitmappatroon.
Ga als volgt te werk om kleuren in een
tweekleurenpatroonvulling met behulp van het Kleurenpalet te
mengen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer de patroonvulling met twee kleuren.
3 Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op een kleur in het Kleurenpalet.
Laat de muisknop los voordat u Ctrl loslaat.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 257

Een kleurenpatroonvulling toepassen
Kies uit de vele bij
CorelDRAW geleverde
kleurenpatroonvullingen.
U kunt voorwerpen vullen met een patroon dat is opgebouwd uit herhaalde
vectorafbeeldingen. U hebt de beschikking over een grote verzameling
kleurenpatroonvullingen die u kunt gebruiken.
Ga als volgt te werk om een kleurenpatroonvulling toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Schakel de knop Kleuren in.
4 Klik op de patroonkiezer om een lijst met patronen weer te geven en kies
het gewenste patroon.
Ga als volgt te werk om een kleurenpatroonvulling met het
Interactief vulgereedschap toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies Patroonvulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Klik op de knop Kleurenpatroonvulling.
5 Klik op de Eerste vullingkiezer en klik op het gewenste patroon in de lijst.
Een bitmappatroonvulling toepassen
U kunt voorwerpen vullen met een patroon dat is opgebouwd uit herhaalde
bitmapafbeeldingen. CorelDRAW bevat een uitgebreide verzameling
bitmappatroonvullingen die u zo kunt gebruiken of aan uw wensen kunt
aanpassen.
258 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Kies uit de vele bij
CorelDRAW geleverde
bitmappatroonvullingen.
Ga als volgt te werk om een bitmappatroonvulling toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Schakel de knop Bitmap in.
4 Klik op de patroonkiezer om een lijst met patronen weer te geven en kies
het gewenste patroon.
Ga als volgt te werk om een bitmappatroonvulling met het
Interactief vulgereedschap toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies Patroonvulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Klik op de knop Bitmappatroonvulling.
5 Klik op de Eerste vullingkiezer en klik op het gewenste patroon in de lijst.
Een tweekleurenpatroonvulling maken
U kunt een eigen, geheel nieuw patroon maken. Nieuwe patronen worden
toegevoegd aan het einde van de lijst met voorgedefinieerde patronen.
Ga als volgt te werk om een nieuwe tweekleurenpatroonvulling te
maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 259

3 Schakel de knop Tweekleuren in.
4 Klik op de knop Maken.
5 Schakel een van de volgende knoppen voor de bitmapgrootte in om de
resolutie van het patroon in te stellen:
16 x 16 – wijzigt de resolutie van het bewerkraster in 16 x 16
vierkanten.
32 x 32 – wijzigt de resolutie van het bewerkraster in 32 x 32
vierkanten.
64 x 64 – wijzigt de resolutie van het bewerkraster in 64 x 64
vierkanten.
6 Schakel een van de volgende knoppen in om te bepalen hoeveel
vierkanten in het tekengebied worden gevuld wanneer u met de muis
klikt.
1 x 1 – wijzigt de pengrootte in een 1 x 1-vierkant.
2 x 2 – wijzigt de pengrootte in een 2 x 2-vierkant.
4 x 4 – wijzigt de pengrootte in een 4 x 4-vierkant.
8 x 8 – wijzigt de pengrootte in een 8 x 8-vierkant.
7 Voer een van of beide volgende handelingen uit om een patroon te maken:
Klik met de linkermuisknop in het raster om vierkanten te vullen.
Klik met de rechtermuisknop in het raster om vierkanten te
verwijderen.
Een patroonvulling maken met de opdracht Patroon maken
U kunt met de opdracht Patroon maken kleuren- of tweekleurenpatroonvullingen
maken met een gedeelte van de tekening als uitgangspunt. In
CorelDRAW kunt u een selectierechthoek gebruiken om een gebied te
markeren dat daarmee een patroonvulling wordt.
Ga als volgt te werk om een tweekleurenpatroon te maken met
de opdracht Maken, Patroon
1 Klik op Extra, Maken, Patroon.
2 Schakel de knop Tweekleuren in.
260 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

3 Stel een resolutie in door een van de onderstaande knoppen in te
schakelen:
Laag – hiermee wordt een tweekleurenpatroon met een lage resolutie
verkregen.
Normaal – hiermee wordt een tweekleurenpatroon met een normale
resolutie verkregen.
Hoog – hiermee wordt een tweekleurenpatroon met een hoge resolutie
verkregen.
4 Klik op OK. De cursor wijzigt in een paskruiscursor.
5 Sleep een selectierechthoek rond de afbeelding of het deel van de
afbeelding waarvan u een patroon wilt maken.
Het nieuwe patroon verschijnt onderaan de lijst van de patroonkiezer.
Ga als volgt te werk om een kleurenpatroon te maken met de
opdracht Maken, Patroon
1 Klik op Extra, Maken, Patroon.
2 Schakel de knop Kleuren in.
3 Klik op OK. De cursor wijzigt in een paskruiscursor.
4 Sleep een selectierechthoek rond de afbeelding of het deel van de
afbeelding waarvan u een patroon wilt maken.
5 Klik op OK in het berichtvenster Patroon maken.
6 Typ een naam voor het patroon in het vak Bestandsnaam en klik op de
knop Opslaan.
Het nieuwe patroon verschijnt onderaan de lijst van de patroonkiezer.
U kunt het dialoogvenster Patroon maken ook openen door op de knop
Patroon selecteren op de Eigenschappenbalk te klikken.
Patroonvullingen importeren
U kunt een afbeelding importeren om deze als patroonvulling te gebruiken.
Geïmporteerde patronen worden toegevoegd aan het einde van de lijst met
voorgedefinieerde patronen. Vervolgens wordt de afbeelding getegeld, zodat
een patroon wordt gevormd binnen het tracé waarop de afbeelding wordt
toegepast.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 261

Ga als volgt te werk om patroonvullingen op basis van
geïmporteerde afbeeldingen te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Tweekleuren
Kleuren
Bitmap
4 Klik op de knop Laden.
5 Kies het gewenste bestand uit het dialoogvenster Importeren en klik op
Importeren.
Patroonvullingen verwijderen
U kunt een patroonvulling verwijderen om schijfruimte te besparen of om de
lijst met tweekleuren-, kleuren- of bitmappatroonvullingen korter te maken.
Ga als volgt te werk om een patroonvulling te verwijderen
1 Selecteer het voorwerp met de patroonvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Tweekleuren
Kleuren
Bitmap
4 Klik in de patroonkiezer op het patroon dat u uit de lijst wilt verwijderen.
5 Klik op de knop Verwijderen.
Werken met structuurvullingen
Een structuurvulling is een willekeurige, fractal-gegenereerde vulling die u
kunt gebruiken om voorwerpen een natuurlijk uiterlijk te geven.
Structuurvullingen brengen een aanzienlijke toename in de bestandsgrootte
met zich mee, waardoor ook het afdrukken van het bestand meer tijd in
beslag neemt. Het is daarom beter deze vullingen niet al te vaak te
gebruiken, vooral wanneer u met grote voorwerpen werkt.
262 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Kies uit de vele bij
CorelDRAW geleverde
structuurvullingen.
U kunt in structuurvullingen de kleuren van elk gewenst kleurmodel of
kleurenpalet gebruiken. Aangezien structuurvullingen echter alleen
RGB-kleuren kunnen bevatten, is het mogelijk dat dit een verschuiving in
kleuren veroorzaakt bij het weergeven of afdrukken van de bestanden.
Corel TEXTURE
Met Corel TEXTURE kunt u bitmapstructuurvullingen maken en
voorgedefinieerde structuren aanpassen. U kunt natuurlijke hout-, wolk-,
steen-, rimpel-, golf- en kreukstructuren nabootsen of kunstmatige patronen
zoals ruiten, punten, lijnen en kolken maken. Met Corel TEXTURE kunt u
de belichting, het dessin, de kleurcombinaties en gradaties regelen. De
wizard Structuur kan u begeleiden, of u kunt met een lege structuur
beginnen.
Een structuurvulling toepassen
Structuurvullingen zijn vullingen die eruitzien als wolken, water, grind,
mineralen of andere natuurlijke en kunstmatige substanties. CorelDRAW
beschikt over voorgedefinieerde structuren, en elke structuur heeft een
reeks opties die u kunt wijzigen. Met het dialoogvenster Structuurvulling en
het Interactief vulgereedschap kunt u structuurvullingen toepassen of eigen
structuren maken.
Ga als volgt te werk om een structuurvulling toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 263

3 Kies de bibliotheek met de gewenste structuur uit de keuzelijst
Structuurbibliotheek.
4 Kies een structuur uit het venster Structuurlijst.
Het voorbeeldvenster in het dialoogvenster toont de vulkenmerken die
aan het geselecteerde voorwerp zijn toegewezen.
5 Wijzig de stijlopties om de structuur naar wens aan te passen.
6 Klik op de knop Opties om de bitmapresolutie en structuurgrootte aan te
passen.
U kunt het resultaat van uw aanpassingen zien door op de knop Voorbeeld
te klikken.
Ga als volgt te werk om een structuurvulling met het Interactief
vulgereedschap toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies Structuurvulling uit de lijst Vultype op de Eigenschappenbalk.
4 Kies de bibliotheek met de gewenste structuur uit de keuzelijst
Structuurbibliotheek.
5 Klik op de Eerste vullingkiezer op de Eigenschappenbalk en klik op een
structuur in het palet.
6 Klik op de knop Structuuropties op de Eigenschappenbalk om de
bitmapresolutie en een limiet voor de structuurgrootte op te geven.
7 Klik op de knop Structuur opnieuw aanmaken om de structuur opnieuw
aan te maken.
Eigen structuurvullingen maken, opslaan en verwijderen
Wanneer u een eigen structuurvulling hebt gemaakt, kunt u deze opslaan
voor toekomstig gebruik. Structuren die zich in de bibliotheek Stijlen
bevinden, kunnen niet worden opgeslagen of overschreven. Het is echter wel
mogelijk om een structuur in de bibliotheek Stijlen te wijzigen en op te slaan
in een andere bibliotheek.
264 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om een eigen structuurvulling te maken
1 Selecteer een structuurvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
3 Wijzig de structuurinstellingen in de sectie Stijlnaam. Met de knop
Voorbeeld kunt u de wijzigingen bekijken, voordat u de vulling opslaat als
een eigen structuurvulling.
Ga als volgt te werk om een eigen structuurvulling op te slaan
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Toevoegen.
3 Typ een naam in het vak Structuurnaam.
4 Voer een van de volgende handelingen uit om een Bibliotheeknaam op te
geven:
Kies in de lijst Bibliotheeknaam een voorbeeldbibliotheek waarin u de
structuur wilt opslaan.
Typ de naam van een bibliotheek in het vak Bibliotheeknaam.
Ga als volgt te werk om een eigen structuurvulling te
verwijderen
1 Volg stappen 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een eigen
structuurvulling te maken”.
2 Selecteer een structuurbibliotheek uit de lijst.
3 Selecteer uit de lijst structuren de structuur die u wilt verwijderen.
4 Klik op de knop Verwijderen.
Patroon- of structuurvullingen aanpassen
U kunt de tegelgrootte van een patroon- of structuurvulling aanpassen, de
vulling roteren, schuintrekken of het middelpunt van de vulling wijzigen. U
kunt de patroon- of structuurvulling aanpassen met de tegelvector voor
vullingen. De optie Vulling met voorwerp transformeren stelt u in staat de
handelingen voorwerp transformeren en vullen tegelijk uit te voeren.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 265

De tegelgrootte van een vulling wijzigen
U kunt het uiterlijk
van de tegel wijzigen
door de grootte aan
te passen.
U kunt de afmetingen van de tegel die wordt gebruikt om een voorwerp te
vullen, aanpassen. Door een patroon of structuurtegel te verkleinen vergroot
u de dichtheid van het patroon of de structuur. De patroon- of
structuurvulling kan handmatig worden vergroot of verkleind met behulp van
de tegelhandgrepen, of eventueel preciezer met behulp van het
dialoogvenster.
Ga als volgt te werk om de grootte van patroontegels in te
stellen
1 Selecteer de patroonvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Typ waarden in de vakken Breedte en Hoogte van de sectie Formaat
wijzigen.
Ga als volgt te werk om de grootte van de patroontegels met het
Interactief vulgereedschap in te stellen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer de patroonvulling.
3 Typ waarden in het bovenste en onderste gedeelte van het vak Tegel
bewerken op de Eigenschappenbalk en druk op Enter.
266 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

U kunt de grootte van de tegels snel wijzigen door de optie Klein (25%
van de breedte en hoogte of 4x4), Normaal (50% van de breedte en hoogte
of 2x2) of Groot (100% van de breedte en hoogte of 1 tegel) op de
Eigenschappenbalk in te schakelen.
Ga als volgt te werk om de grootte van structuurtegels in te
stellen
1 Selecteer de structuurvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
3 Klik op de knop Tegelen.
4 Typ waarden in de vakken Breedte en Hoogte van de sectie Formaat
wijzigen.
Ga als volgt te werk om de tegelgrootte interactief in te stellen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer de patroon- of de structuurvulling.
3 Sleep met de vierkante handgrepen van de tegelvector om het patroon te
vergroten of te verkleinen.
Het tegelnulpunt van een vulling wijzigen
Door het tegelnulpunt in een vulling in te stellen kunt u precies opgeven
waar de patronen of structuren moeten beginnen. Wanneer u de horizontale
of verticale positie van het eerste patroon (of de eerste structuur) ten
opzichte van de bovenkant van het voorwerp aanpast, is dit van invloed op de
rest van de tegels. Het voorbeeldvenster in het dialoogvenster laat zien wat
de gevolgen van een verschuiving zijn.
Ga als volgt te werk om het tegelnulpunt van een patroonvulling
in te stellen
1 Selecteer de patroonvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 267

3 Typ in de sectie Nulpunt een waarde in het vak X om de horizontale
verschuiving in te stellen.
4 Typ in de sectie Nulpunt een waarde in het vak Y om de verticale
verschuiving in te stellen.
Ga als volgt te werk om het tegelnulpunt van een structuur in te
stellen
1 Selecteer de structuurvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
3 Klik op de knop Tegelen.
4 Volg stap 3 en 4 van de vorige procedure.
Als u de waarde in het vak X verhoogt, verschuift de tegel naar rechts. Als
u de waarde in het vak verlaagt, verschuift de tegel naar links. Als u de
waarde in het vak Y verhoogt, verschuift de tegel naar beneden. Als u de
waarde in het vak verlaagt, verschuift de tegel naar boven.
Ga als volgt te werk om het nulpunt interactief in te stellen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer de patroon- of de structuurvulling.
3 Sleep de middelste handgreep van de tegelvector op het voorwerp naar de
locatie die u als het nulpunt wilt instellen.
268 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Een vulling roteren
U kunt het uiterlijk
van de tegel wijzigen
door de rotatiehoek
aan te passen.
U kunt een patroon- of structuurvulling roteren om het uiterlijk van de tegel
te wijzigen. U kunt een patroon- of structuurvulling roteren met behulp van
het Interactief vulgereedschap of door de instellingen in de dialoogvensters
te wijzigen.
Ga als volgt te werk om een patroonvulling te roteren
1 Selecteer de patroonvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Typ in de sectie Transformeren een hoekwaarde in het vak Roteren.
Ga als volgt te werk om een structuurvulling te roteren
1 Selecteer de structuurvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
3 Klik op de knop Tegelen.
4 Typ in de sectie Transformeren een hoekwaarde in het vak Roteren.
Ga als volgt te werk om een patroon- of structuurvulling met het
Interactief vulgereedschap toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer de patroon- of de structuurvulling.
3 Sleep met de cirkelvormige roteerhandgreep op de tegelvector en roteer
het patroon met de klok mee of tegen de klok in.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 269

Vullingen schuintrekken
U kunt het uiterlijk
van de tegel wijzigen
door deze schuin te
trekken.
U kunt een patroon- of structuurvulling schuintrekken. U kunt een patroonof
structuurvulling roteren met behulp van het Interactief vulgereedschap of
door de instellingen in het dialoogvenster te wijzigen.
Ga als volgt te werk om een patroonvulling schuin te trekken
1 Selecteer de patroonvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Typ in de sectie Transformeren een hoekwaarde in het vak Schuintrekken.
Ga als volgt te werk om een structuurvulling schuin te trekken
1 Selecteer de structuurvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
3 Klik op de knop Tegelen.
4 Typ in de sectie Transformeren een hoekwaarde in het vak Schuintrekken.
Ga als volgt te werk om een patroon- of structuurvulling met het
Interactief vulgereedschap schuin te trekken
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer de patroon- of de structuurvulling.
3 Sleep de tegelvector met een van de vierkante handgrepen voor
schuintrekken.
270 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

De optie Vulling transformeren instellen
Met de optie Vulling met voorwerp transformeren kunt u een vulling roteren,
vergroten, verkleinen of schuintrekken tijdens het transformeren van een
voorwerp.
Ga als volgt te werk om de optie Vulling met voorwerp
transformeren voor patronen in te schakelen
1 Selecteer de patroonvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Schakel het selectievakje Vulling met voorwerp transformeren in.
Ga als volgt te werk om de optie Vulling met voorwerp
transformeren voor structuren in te schakelen
1 Selecteer de structuurvulling met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
3 Klik op de knop Tegelen.
4 Schakel het selectievakje Vulling met voorwerp transformeren in.
Ga als volgt te werk om de optie Vulling met voorwerp
transformeren met de Eigenschappenbalk in te stellen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
2 Selecteer de patroon- of de structuurvulling.
3 Klik op de knop Vulling met voorwerp transformeren op de
Eigenschappenbalk.
Tegels in een vulling verschuiven
Door de tegels in een vulling te verschuiven kunt u precies opgeven waar de
patronen of structuren moeten beginnen. Wanneer u de horizontale of
verticale positie van het eerste patroon (of de eerste structuur) ten opzichte
van de bovenkant van het voorwerp aanpast, is dit van invloed op de rest van
het patroon of de structuur. In het Afdrukvoorbeeld kunt u zien wat de
gevolgen van de aanpassing zijn.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 271

Ga als volgt te werk om rijen of kolommen van patroontegels te
verschuiven
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Patroonvulling.
3 Voer in de sectie Rij- of kolomverschuiving een van de volgende
handelingen uit:
Schakel de knop Rij in om rijen te verschuiven.
Schakel de knop Kolom in om kolommen te verschuiven.
4 Typ de mate waarin de kolommen en/of rijen moeten worden verschoven
in het vak % van tegelgrootte.
Ga als volgt te werk om rijen of kolommen van structuurtegels te
verschuiven
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster
Structuurvulling.
3 Klik op de knop Tegelen.
4 Volg stap 3 en 4 van de vorige procedure.
Voorwerpen met maasvullingen maken
U kunt veel vuleigenschappen van een maasvoorwerp wijzigen om een
bijzonder effect te creëren. U kunt het voorwerp definiëren door een raster
en de snijpunten daarin op te geven. U kunt de knooppunten van het raster
bewerken om een bijzonder effect te creëren. Met de hoofdfuncties voor het
bewerken van knooppunten kunt u ook het knooppunttype wijzigen, dan wel
knooppunten aan het maasvoorwerp toevoegen of daaruit verwijderen.
Een maasvoorwerp maken
U kunt naar eigen goeddunken een maasvoorwerp maken. Met het
Interactief maasvulgereedschap kunt u een maasvoorwerp toepassen op
eenvoudige voorwerpen, krommen en bitmaps. Als u een maaswerk op een
voorwerp toepast, wordt het voorwerp naar krommen geconverteerd.
272 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om een maasvoorwerp te maken
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Vul in het bovenste gedeelte van het vak Rasterformaat op de
Eigenschappenbalk het aantal kolommen in en druk op Enter.
3 Vul in het onderste gedeelte van het vak Rasterformaat op de
Eigenschappenbalk het aantal rijen in en druk op Enter.
4 Pas met de vormcursor de knooppunten in het raster aan totdat u het
gewenste maaswerk hebt.
U kunt een maasvulling alleen toepassen op gesloten voorwerpen.
De delen van een samengesteld voorwerp moet u met PowerClip in het
maaswerk overbrengen. Zie “Werken met PowerClip” op pagina 590 voor
meer informatie.
Een maasvoorwerp bewerken
Met het Interactieve maasvulgereedschap kunt u het raster bewerken door
knooppunten toe te voegen en te verwijderen.
Ga als volgt te werk om knooppunten aan een maasvoorwerp toe
te voegen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer het maasvoorwerp.
3 Klik op de rasterlijn waaraan u een knooppunt wilt toevoegen.
4 Houd Shift ingedrukt en dubbelklik met de vormcursor.
Ga als volgt te werk om een snijpunt aan een maasvoorwerp toe
te voegen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de rasterlijn waaraan u een knooppunt wilt toevoegen.
3 Klik op de knop Knooppunt(en) toevoegen op de Eigenschappenbalk.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 273

U kunt ook dubbelklikken op de rasterlijn om een knooppunt toe te
voegen.
Ga als volgt te werk om knooppunten uit een maasvoorwerp te
verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
knooppunt aan een maasvoorwerp toe te voegen”.
2 Klik op het knooppunt dat u wilt verwijderen.
3 Klik op de knop Knooppunt(en) verwijderen op de Eigenschappenbalk.
U kunt ook op de rasterlijn dubbelklikken om een knooppunt te
verwijderen.
Een maasvulling kopiëren
U kunt in het tekenvenster een maasvulling van het ene voorwerp naar het
andere kopiëren.
Ga als volgt te werk om de maasvulling van een ander voorwerp
te kopiëren
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarnaar u de maasvulling wilt kopiëren.
3 Klik op de knop Eigenschappen maasvulling kopiëren van op de
Eigenschappenbalk.
4 Selecteer het voorwerp waaruit u de maasvulling wilt kopiëren.
Het aantal rijen en kolommen evenals de snijpuntkleuren worden naar het
andere voorwerp gekopieerd. Wanneer u een maas kopieert, wordt deze
zo nauwkeurig mogelijk nagemaakt.
274 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Kleur toevoegen aan een maasvoorwerp
Door een
maasvoorwerp te
maken kunt u
kleuren in een raster
overvloeien.
U kunt kleur aan afzonderlijke knooppunten of vlakken in een maasvoorwerp
toevoegen.
Ga als volgt te werk om een kleur aan een knooppunt in een
maasvoorwerp toe te voegen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een knooppunt op een snijpunt.
3 Klik op de gewenste kleur in het Kleurenpalet.
Ga als volgt te werk om een kleur in een maasvoorwerp te
mengen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op een kleur in het Kleurenpalet.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 275

U kunt ook een kleur uit het Kleurenpalet naar een knooppunt bij een
snijpunt slepen.
U kunt ook een kleur op een gebied in een maasvoorwerp toepassen door
met een selectierechthoek de knooppunten te selecteren. Zie
“Knooppunten en segmenten selecteren” op pagina 130 voor meer
informatie.
Ga als volgt te werk om een kleur op een gebied in een
maasvoorwerp toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Sleep een kleur uit het Kleurenpalet naar een vlak in het maasvoorwerp.
Een maasvoorwerp vormen en aanpassen
U kunt een maas
vormen door de
snijpunten of
omtrekknooppunten
aan te passen.
U kunt een maasvoorwerp vormgeven om een uniek effect te creëren. Als u
de horizontale en verticale knooppunten wijzigt, komt het maasvoorwerp er
anders uit te zien. U kunt een maasvoorwerp ook transformeren met de
transformatiegereedschappen. Zie “Voorwerpen transformeren” op pagina
295 voor meer informatie.
276 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om een maas via het snijpunt te vormen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een snijpunt op de omtrek van het voorwerp met de
vormcursor.
3 Sleep het knooppunt naar een andere positie.
Ga als volgt te werk om een knooppunt verticaal aan te passen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een knooppunt op een verticale lijn in het raster met de
vormcursor.
3 Sleep het knooppunt in de lengterichting.
Ga als volgt te werk om een knooppunt horizontaal aan te passen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een knooppunt op een horizontale lijn in het raster met de
vormcursor.
3 Sleep het knooppunt in de breedterichting.
Ga als volgt te werk om een snijpunt aan te passen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een knooppunt bij een snijpunt met de vormcursor.
3 Sleep het knooppunt naar een andere positie.
Wanneer u snijpunten vanuit de binnenkant van de maas sleept, wordt er
geen vulling toegepast.
Als de maas kleur bevat, dan worden de kleuren gemengd als de
knooppunten worden aangepast.
U kunt de omtrekeigenschappen van een maasvoorwerp ook instellen. Zie
“Voorwerpen een omtrek geven” op pagina 279 voor meer informatie.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 277

Om een gebied van het maasvoorwerp vorm te geven kunt u ook eerst de
knooppunten met een selectierechthoek selecteren.
Het knooppunt en het segmenttype wijzigen
Als u het type van knooppunten of segmenten wilt wijzigen waaruit het
raster van een maasvoorwerp bestaat, wijzigt u de eigenschappen van deze
knooppunten of segmenten. U kunt ook de effeningsschuifregelaar
verplaatsen om het aantal knooppunten tussen de snijpunten te verminderen.
Ga als volgt te werk om het knooppunttype te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een knooppunt met de vormcursor.
3 Schakel een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk in:
Hoekig – hiermee maakt u van een knooppunt een hoekig knooppunt
met onafhankelijke besturingspunten. Een kromme die door een
hoekig knooppunt gaat, kunt u in een scherpe hoek ombuigen.
Effen – hiermee maakt u een knooppunt effen. Bij zo’n knooppunt zijn
de besturingspunten recht tegenover elkaar geplaatst. Met een effen
knooppunt verkrijgt u een geleidelijke overgang tussen lijnsegmenten.
Symmetrisch – Hiermee maakt u een symmetrisch knooppunt. Bij zo’n
knooppunt zijn de besturingspunten recht tegenover elkaar geplaatst.
Ook hebben de besturingspunten altijd dezelfde lengte. Met een
symmetrisch knooppunt verkrijgt u aan weerszijden van het
knooppunt dezelfde kromming.
Ga als volgt te werk om het segmenttype te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een knooppunt met de vormcursor.
3 Schakel een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk in:
Kromme naar lijn converteren – hiermee maakt u een segment recht.
Lijn naar kromme converteren – hiermee maakt u een segment krom.
278 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk de effening van de kromme te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een knooppunt bij een snijpunt met de vormcursor.
3 Klik op het vak Effening kromme op de Eigenschappenbalk en pas de
effeningsschuifregelaar aan.
Het aantal knooppunten tussen snijpunten wordt minder als u de
schuifregelaar naar rechts verplaatst.
Een maasvulling verwijderen
U kunt een maasvulling uit een voorwerp verwijderen. Als u het maaswerk
verwijdert, blijft het voorwerp een kromme met dezelfde eigenschappen als
andere krommen.
Ga als volgt te werk om een maasvulling te verwijderen
1 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
maasvulgereedschap.
2 Selecteer een maasvoorwerp.
3 Klik op de knop Maas wissen op de Eigenschappenbalk.
Voorwerpen een omtrek geven
U kunt de grootte, vorm en kleur van omtrekken wijzigen. Lijnen of
voorwerpen met open tracés kunnen uiteinden hebben die afgerond, vierkant
of afgevlakt zijn of zijn voorzien van pijlpunten of andere typen lijnuiteinden.
Voorwerpen met gesloten tracés (vierkanten, veelhoeken, enzovoort) hebben
geen eindpunten, maar u kunt kiezen uit scherpe, afgeronde of afgevlakte
hoeken.
Werken met omtrekken
De omtrek van een voorwerp is de lijn die om het voorwerp loopt. Wanneer u
een voorwerp maakt, heeft de standaardomtrek een effen zwarte vulling. U
kunt voor de omtrek niet alleen een kleur, maar ook een breedte en stijl
opgeven.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 279

Omtrekkleuren toepassen
U kunt de kleur van de omtrek van een voorwerp wijzigen om een contrast
met de vulkleur te verkrijgen. U hebt meer controle over de omtrekkleur als
u deze toepast met het dialoogvenster Omtrekkleur. Wanneer u een omtrek
toepast via het dialoogvenster Omtrekpen, hebt u meer controle over de
dikte, de stijl en de hoekvormen van de omtrek. U kunt het kleurenpalet
gebruiken om een omtrek snel te kleuren. Zie “Werken met kleur” op pagina
341 om een kleur uit een bepaald kleurmodel te kiezen.
Ga als volgt te werk om een omtrekkleur toe te passen via het
dialoogvenster Omtrekkleur
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekkleur.
3 Kies een kleurmodel uit de lijst Modellen.
4 Klik op een kleur in de kleurenbalk en de visuele selector.
U kunt ook in de daarvoor bestemde vakken de componenten van een
kleur opgeven.
Ga als volgt te werk om een omtrekkleur toe te passen via het
dialoogvenster Omtrekpen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Klik op de kleurkiezer en vervolgens op de gewenste kleur in het
Kleurenpalet.
U kunt ook op de knop Ander klikken om een eigen kleur te kiezen of te
maken.
Ga als volgt te werk om een omtrekkleur toe te passen met het
Kleurenpalet
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Rechtsklik op een kleur uit het Kleurenpalet.
280 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

U kunt ook een kleur uit het Kleurenpalet naar de rand van het voorwerp
slepen. Wanneer de muiswijzer zich over het voorwerp beweegt, wijzigt
deze van vorm om aan te geven dat de kleur op dit voorwerp wordt
toegepast.
Omtrekken naar voorwerpen converteren
Door een voorwerp
naar een omtrek om
te zetten kunt u
vul- en omtrekeigenschappen
instellen.
U kunt een omtrek naar een voorwerp converteren, zodat u een vulling op de
omtrek kunt toepassen. Als u met een dikke omtrek werkt, is het mogelijk
dat de vulling doorloopt tot de buitenste rand van het voorwerp, inclusief de
omtrek. Een omtrek die wordt geconverteerd krijgt dezelfde eigenschappen
als andere voorwerpen.
Ga als volgt te werk om een omtrek naar een voorwerp te
converteren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Omtrek naar voorwerp converteren
U kunt alleen voorwerpen converteren die een omtrek hebben.
Als de optie Achter vulling is ingeschakeld, verschijnt het
omtrekvoorwerp achter het oorspronkelijke voorwerp.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 281

De breedte van een omtrek aanpassen
De breedte van een omtrek bepaalt de dikte van de lijn in punten. Wanneer u
de breedte van een omtrek aanpast, wijzigt u het uiterlijk van een voorwerp.
Ga als volgt te werk om de omtrekbreedte aan te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Typ de nieuwe omtrekbreedte in het vak Breedte.
Ga als volgt te werk om de breedte met het Interactief
vulgereedschap aan te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve vulling en klik op het Interactief
vulgereedschap.
3 Kies of typ een breedte in de lijst Omtrekbreedte op de
Eigenschappenbalk.
Er is ook een aantal voorgedefinieerde lijnbreedten beschikbaar in het
klapmenu Omtrekgereedschap. U kunt kiezen uit de opties Haarlijn, 1/2
punt, 2-punts (Dun), 8-punts (Normaal), 16-punts (Normaal-dik) en
24-punts (Dik).
De hoekvorm instellen
Kies een van de
hoekvormen:
afgevlakt, afgerond
of verstek.
Het instellen van de hoekvorm kan veel invloed hebben op het uiterlijk van
lijnen en krommen, vooral als het voorwerp een dikke omtrek heeft of erg
klein is.
282 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om de hoekvorm van een voorwerp in te
stellen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Schakel een van de volgende knoppen onder Hoekstijl in:
Verstekhoeken
Afgevlakte hoeken
Afgeronde hoeken
De stijl voor het lijnuiteinde instellen
Kies een van de
lijnuiteinden: stomp,
rond of vierkant.
De vorm van het lijnuiteinde bepaalt het uiterlijk van de eindpunten van open
tracés. Wanneer u de vorm instelt op Rond of Vierkant, wordt de lijn iets
langer.
Ga als volgt te werk om de lijnuiteinden van een voorwerp in te
stellen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Schakel een van de volgende knoppen onder Lijnuiteinden in:
Stompe lijnuiteinden
Ronde lijnuiteinden
Vierkante lijnuiteinden
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 283

Een lijnstijl kiezen of bewerken
CorelDRAW biedt veel verschillende lijnstijlen voor de omtrek. Lijnstijlen
zijn voorgedefinieerde lijnen met verschillende kenmerken, zoals stippel- en
streepjeslijnen. Het toepassen van een lijnstijl is niet van invloed op de vorm
van de lijn of de hoeveelheid ruimte die een lijn in beslag neemt. U kunt ook
een bestaande lijnstijl naar wens aanpassen.
Ga als volgt te werk om een lijnstijl te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Kies een lijnstijl uit de lijst Stijl.
U kunt ook een lijnstijl kiezen met de Lijnstijl-kiezer op de
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een lijnstijl te bewerken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Klik op de knop Stijl bewerken.
4 Pas het uiteinde aan door de balk naar rechts te verplaatsen.
5 Klik op de vierkantjes om punten in of uit te schakelen.
6 Klik op de knop Toevoegen om de lijnstijl aan het einde van de lijst toe te
voegen.
7 Klik op de knop Vervangen om een stijl te vervangen die eerder aan de
lijst is toegevoegd.
284 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Kalligrafische omtrekken maken
Via de kalligrafieinstellingen
kunt u
een voorwerp een
met de hand
getekend uiterlijk
geven door de dikte
van de omtrek te
variëren.
U kunt een voorwerp een met de hand getekend uiterlijk geven met de
instellingen voor kalligrafie. Door deze instellingen aan te passen kunt u de
dikte van de omtrek van een voorwerp variëren.
Ga als volgt te werk om een kalligrafische omtrek te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Schakel een van de knoppen voor de hoekstijl in. Met de eerste en de
derde optie wordt een vierkante penpunt verkregen, met de tweede een
ronde penpunt.
4 Typ een waarde in het vak Rekken.
Door de waarde te verlagen wijzigt u een vierkante pen in een
rechthoekige pen en een ronde pen in een ovale pen. Op deze manier
wordt een kalligrafisch effect verkregen.
5 Typ een waarde in het vak Hoek.
De hoek bepaalt de oriëntatie van de pen in relatie tot het oppervlak van
de tekening.
U kunt de waarden voor Rekken en Hoek wijzigen door in het
voorbeeldvenster te slepen.
Nadat u de kalligrafische omtrek hebt gemaakt, kunt u de lijndikten
aanpassen door de waarde in het vak Breedte te wijzigen.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 285

De optie Achter vulling gebruiken
Met de optie Achter
vulling kunt u een
omtrek op een
gestileerd lettertype
toepassen.
Met de optie Achter vulling kunt u een omtrek toepassen op een gestileerd
lettertype, zoals een script-lettertype. Normaal gesproken worden lijnen pas
toegepast nadat de vulling is toegepast. De helft van de omtrek bevindt zich
in het voorwerp. De andere helft bevindt zich buiten het voorwerp. Wanneer
u het selectievakje Achter vulling inschakelt, wordt eerst de omtrek
getekend. Daarna wordt de vulling boven op de omtrek geplaatst. Hierdoor
wordt de helft van de omtrek bedekt door de vulling.
Ga als volgt te werk om de optie Achter vulling in te schakelen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Schakel het selectievakje Achter vulling in.
De optie Schaal volgen gebruiken
De optie Schaal volgen bepaalt of de dikte van de omtrek van het voorwerp
hetzelfde blijft of in verhouding met de grootte van het voorwerp wordt
gewijzigd. Als deze optie is ingeschakeld, wordt de omtrek dikker wanneer
het voorwerp wordt vergroot (door schalen of rekken) en dunner wanneer
het voorwerp wordt verkleind.
286 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

De optie Schaal
volgen bepaalt of de
dikte van de omtrek
hetzelfde blijft of in
verhouding met het
voorwerp wordt
gewijzigd.
Ga als volgt te werk om de optie Schaal volgen in te schakelen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Schakel het selectievakje Schaal volgen in.
De versteklimiet instellen
Het instellen van de
versteklimiet bepaalt
het uiterlijk van twee
snijdende lijnen.
Wanneer twee lijnen een scherpe hoek vormen die ver buiten het snijpunt
van de lijnen uitsteekt, bepaalt de versteklimiet of wordt overgeschakeld van
een scherpe punt op een afgevlakte punt.
Ga als volgt te werk om de versteklimiet in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Bewerken.
3 Typ een waarde tussen 5 en 45 graden in het vak Versteklimiet.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 287

Een hoek die kleiner is dan de versteklimiet krijgt een afgevlakte punt.
Hoeken die de limiet overschrijden krijgen een scherpe punt. Met deze
limiet wordt voorkomen dat hoeken als spitse punten ver buiten de
werkelijke hoek gaan uitsteken, zoals bijvoorbeeld kan gebeuren met de
letter M.
Omtrekken verwijderen
U kunt snel de omtrek van een voorwerp verwijderen via het klapmenu
Omtrekgereedschap of het Kleurenpalet.
Ga als volgt te werk om de omtrek van een voorwerp te
verwijderen via het Kleurenpalet
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik met de rechtermuisknop op Geen kleur in het Kleurenpalet.
Ga als volgt te werk om de omtrek van een voorwerp te
verwijderen via het klapmenu Omtrekgereedschap
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Geen omtrek.
Lijnuiteinden toepassen en bewerken
Met lijnuiteinden kunt u het begin- of eindpunt van een kromme vormgeven.
U kunt pijlpunten toepassen, wijzigen of geheel nieuw maken met het
dialoogvenster Pijlpunt bewerken. Nieuwe lijnuiteinden worden bovenaan de
lijst met lijnstijlen toegevoegd.
288 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Lijnuiteinden toepassen
Kies uit een aantal
lijnuiteinden die bij
CorelDRAW worden
geleverd.
U kunt pijlpunten en andere vormen met lijnuiteinden op het einde van een
open tracé toepassen.
Ga als volgt te werk om lijnuiteinden via het dialoogvenster
Omtrekpen toe te passen
1 Selecteer een lijn of kromme met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Klik op de Pijlpunt-kiezer links en kies de gewenste vorm voor het begin
van de lijn.
4 Klik op de Pijlpunt-kiezer rechts en kies de gewenste vorm voor het
einde van de lijn.
Ga als volgt te werk om lijnuiteinden via de Eigenschappenbalk
toe te passen
1 Selecteer een lijn of kromme met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de Begin pijlpunt-kiezer op de Eigenschappenbalk en kies het
gewenste uiteinde voor het begin van de lijn.
3 Klik op de Einde pijlpunt-kiezer op de Eigenschappenbalk en kies het
gewenste uiteinde voor het einde van de lijn.
Selecteer met behulp van de Lijnstijl-kiezer een andere lijnstijl.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 289

Lijnuiteinden verwisselen
Wanneer u de richting van een lijn of kromme wijzigt, kunt u de pijlpunten op
de verschillende uiteinden met elkaar verwisselen. U kunt de pijlpunten op
de uiteinden van een lijn of kromme ook verwijderen.
Ga als volgt te werk om pijlpunten op een lijn om te wisselen
1 Selecteer een lijn of kromme met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Klik op een van de Pijlpunt-kiezers en kies de gewenste vorm voor de lijn.
4 Klik op Opties, Verwisselen.
Ga als volgt te werk om een pijlpunt te verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Klik op Opties, Geen.
Lijnuiteinden maken
U kunt pijlpunten en andere vormen met lijnuiteinden zelf maken. Nieuwe
pijlen verschijnen onderaan de lijst met pijlpunten in het dialoogvenster
Omtrekpen en op de Eigenschappenbalk.
U kunt een pijl van een willekeurige grootte maken – deze grootte kan later
desgewenst worden gewijzigd in het dialoogvenster Pijlpunt bewerken. Ten
eerste is het aantal pijlpunten beperkt tot 100. Als u al 100 pijlpunten hebt en
nieuwe pijlpunten wilt maken, verwijdert u eerst enkele van de bestaande
pijlpunten. Ten tweede geldt dat als de pijlpunt uit meer dan één voorwerp
bestaat, deze voorwerpen moeten worden gecombineerd met de opdracht
Combineren of Lassen.
Ga als volgt te werk om pijlpunten en andere lijnuiteinden met
de opdracht Pijl maken te maken
1 Teken een pijlpunt.
De pijlpunt neemt de vul- en omtrekkenmerken aan van de lijn waarop de
punt wordt toegepast.
2 Klik op de pijlpunt met het Selectiegereedschap.
3 Klik op Extra, Maken, Pijl.
De nieuwe pijlpunt verschijnt onderaan de Pijlpunt-kiezer.
290 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

Ga als volgt te werk om pijlpunten via het dialoogvenster
Omtrekpen te maken
1 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
2 Klik in de sectie Pijlen op Opties, Nieuw.
3 Sleep met de zijhandgrepen van het kader rondom de pijlpunt om de punt
in verticale of horizontale richting te rekken of sleep met de
hoekhandgrepen om de pijlpunt groter of kleiner te maken.
4 Sleep met de holle knooppunten op de omtrek van het pijlpunt.
Wanneer u de pijlpunt van dichtbij wilt bekijken, schakelt u het
selectievakje 4X zoomen in.
Lijnuiteinden bewerken
Wanneer u een pijlpunt op een tracé toepast, wordt de grootte van de pijlpunt
bepaald door de dikte van de omtrek van het tracé. Wanneer u de dikte
vergroot, wordt de pijlpunt evenredig groter. Om een grotere pijlpunt te
maken zonder het tracé te wijzigen, kunt u de pijlpunt rekken. In dit
dialoogvenster kunt u ook de positie van de pijlpunt in relatie tot het eind van
het tracé aanpassen, de pijlpunt centreren of horizontaal of verticaal
spiegelen.
Ga als volgt te werk om een pijlpunt of een vorm van een
lijnuiteinde te rekken
1 Selecteer een lijn of kromme met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Klik onder de pijlpunt die u wilt bewerken op Opties, Bewerken.
4 Sleep met de zijhandgrepen van het kader rondom de pijlpunt om de punt
in verticale of horizontale richting te rekken of sleep met de
hoekhandgrepen om de pijlpunt groter of kleiner te maken.
Ga als volgt te werk om een pijlpunt of lijnuiteinde te verplaatsen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Sleep met de holle knooppunten op de omtrek van het pijlpunt.
Voorwerpen vullen en een omtrek geven 291

Ga als volgt te werk om een pijlpunt of lijnuiteinde te centreren
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure voor het rekken van een
pijlpunt of lijnuiteinde.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op de knop Horiz. centreren om de pijlpunt verticaal op de lijn te
centreren. Dit verwijst naar de horizontale as.
Klik op de knop Vert. centreren om de pijlpunt horizontaal op de lijn
te centreren. Dit verwijst naar de verticale as.
Ga als volgt te werk om een pijlpunt te spiegelen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure voor het rekken van een
pijlpunt of lijnuiteinde.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op de knop Horiz. spiegelen om de pijlpunt verticaal op de lijn te
spiegelen. Dit verwijst naar de horizontale as.
Klik op de knop Vert. spiegelen om de pijlpunt horizontaal op de lijn te
spiegelen. Dit verwijst naar de verticale as.
Lijnuiteinden verwijderen
U kunt pijlpunten of lijnuiteinden verwijderen.
Ga als volgt te werk om pijlpunten of lijnuiteinden te verwijderen
1 Selecteer een lijn of kromme met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op Dialoogvenster
Omtrekpen.
3 Kies een pijl of lijnuiteinde.
4 Klik onder de pijlpunt die u wilt bewerken op Opties, Verwijderen.
292 CorelDRAW: Hoofdstuk 6

VOORWERPEN 7
TRANSFORMEREN
Als u een voorwerp in CorelDRAW wilt transformeren, moet u dit eerst
selecteren. De transformatie van grafische en tekstvoorwerpen zonder de
basisvorm te wijzigen, kan op de volgende manieren:
Positie – het voorwerp wordt naar een ander gedeelte van het
tekenvenster verplaatst op basis van de coördinaten die u opgeeft.
Formaat wijzigen – de afmetingen van een voorwerp worden gewijzigd
door een waarde in pixels, millimeters, inches of een andere eenheid in te
voeren; de vorm en verhouding van het voorwerp blijven hierbij intact.
Vergroten/verkleinen – de afmetingen van het voorwerp worden gewijzigd
op basis van het percentage dat u opgeeft; het voorwerp wordt zo
proportioneel of niet-proportioneel vergroot of verkleind.
Rekken – het voorwerp wordt in horizontale of verticale richting
uitgerekt, waardoor de verhoudingen worden gewijzigd.
Roteren – het voorwerp wordt omgedraaid, gekanteld of gedraaid met het
aantal graden dat u opgeeft.
Schuintrekken – het voorwerp wordt scheef gezet.
Spiegelen – er wordt een spiegelbeeld van het voorwerp gemaakt in
horizontale, verticale of diagonale richting.
U kunt meerdere transformaties uitvoeren op één voorwerp, op meerdere
geselecteerde voorwerpen, op gecombineerde voorwerpen of gegroepeerde
voorwerpen. U kunt een transformatie altijd op verschillende manieren
uitvoeren; gebruik de meest effectieve methode, afhankelijk van of u
voorwerpen snel en interactief of juist heel nauwkeurig wilt transformeren.
Er zijn nog meer transformaties waarmee u de basisvorm van een voorwerp
kunt wijzigen. Zo kunt u delen van een voorwerp splitsen, knippen of wissen,
en voorwerpen lassen, uitknippen of doorsnijden. Op deze manier kunt u
volledig nieuwe vormen ontwerpen. Als u verschillende voorwerpen last,
worden deze samengevoegd tot een afzonderlijk voorwerp. Uitknippen
verwijdert het overlappende deel van een ander geselecteerd voorwerp. Als
u voorwerpen doorsnijdt, ontstaat een nieuw voorwerp in het gebied waar
twee of meer voorwerpen elkaar overlappen.
Als het resultaat van de transformatie van een voorwerp of groep
voorwerpen u niet bevalt, kunt u de transformatie ongedaan maken.
Voorwerpen transformeren 295

De transformatiegereedschappen vinden en
gebruiken
Er zijn in CorelDRAW talloze manieren om voorwerpen te transformeren.
Deze methoden zijn globaal te verdelen in twee categorieën: interactieve
transformaties en nauwkeurige transformaties. Gebruik de meest effectieve
methode, afhankelijk van uw voorkeur en uw tekening. Een interactieve
transformatie kan snel en direct zichtbaar op het scherm worden uitgevoerd,
meestal met gebruik van de muis. Een nauwkeurige transformatie gaat
gepaard met de invoer van numerieke coördinaten en waarden, waarmee u
precies aangeeft hoe het voorwerp wordt gewijzigd.
Wanneer u transformaties met de muis uitvoert, kunt u Ctrl of Shift
gebruiken om het voorwerp respectievelijk te beperken of vanuit zijn
middelpunt te transformeren. Handhaaf deze instellingen om er zeker van te
zijn dat Ctrl en Shift op de traditionele manier van CorelDRAW werken. Als u
echter de voorkeur geeft aan de Windows-norm, kunt u deze
standaardinstellingen wijzigen.
Transformatiegereedschappen gebruiken
De meeste voorwerpen kunt u op vijf verschillende manieren transformeren:
met de muis, met de Vrije transformatiegereedschappen, met de
Eigenschappenbalk, met de werkbalk Transformeren of met het
koppelvenster Transformatie. Het gebruik van de muis vormt meestal de
snelste en meest intuïtieve manier om voorwerpen te transformeren. Niet
elke transformatie kan echter volledig met de muis worden uitgevoerd.
Wanneer u bijvoorbeeld voorwerpen wilt lassen, uitknippen of doorsnijden,
gebruikt u de muis in combinatie met de Eigenschappenbalk of het
koppelvenster Vormen. Als u transformaties nauwkeuriger of uitgebreider
wilt uitvoeren, hebt u de keuze uit verschillende andere methoden. Gebruik
de methode die het meest geschikt is voor de tekening.
Ga als volgt te werk om voorwerpen snel met het
Selectiegereedschap en de Eigenschappenbalk te transformeren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Typ een nieuwe waarde in de betreffende vakken op de
Eigenschappenbalk en druk op Enter.
Ga als volgt te werk om voorwerpen interactief met het Vrije
transformatiegereedschap te transformeren
1 Klik op het klapmenu Vorm bewerken in de gereedschapskist.
2 Klik op het Vrije transformatiegereedschap.
296 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

3 Klik op een van de volgende gereedschappen op de Eigenschappenbalk:
Vrije rotatie-gereedschap
Vrije hoekreflectie-gereedschap
Vrije schaal-gereedschap
Vrije schuintrek-gereedschap
4 Selecteer het voorwerp dat u wilt transformeren.
5 Voer de procedure uit voor de gewenste transformatie.
Deze methode is alleen geschikt voor het roteren, spiegelen,
vergroten/verkleinen en schuintrekken van voorwerpen.
Ga als volgt te werk om voorwerpen nauwkeurig via het
koppelvenster Transformatie te transformeren
1 Kies Schikken, Transformatie en klik op een van de volgende knoppen in
het koppelvenster Transformatie:
de knop Positie
de knop Roteren
de knop Vergroten/verkleinen en spiegelen
de knop Formaat wijzigen
de knop Schuintrekken
2 Voer de instructies uit voor de gewenste transformatie.
Gebruik het koppelvenster Vormen in plaats van de opdracht Schikken,
Vormen als u voorwerpen wilt lassen, uitknippen of doorsnijden.
Ga als volgt te werk om voorwerpen nauwkeurig via de werkbalk
Transformeren te transformeren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Typ een nieuwe waarde in de betreffende vakken op de werkbalk
Transformeren en druk op Enter.
Voorwerpen transformeren 297

Niet alle methoden zijn geschikt voor elke transformatie. Het is
bijvoorbeeld niet mogelijk om de werkbalk Transformeren te gebruiken
als u voorwerpen wilt knippen, wissen, lassen, uitknippen of doorsnijden.
Zoek daarom eerst uit welke methoden geschikt zijn voor de
transformatie die u wilt uitvoeren en kies vervolgens de beste methode.
Dit is afhankelijk van uw persoonlijke voorkeur en de tekening in kwestie.
Klik op Venster, Werkbalken en schakel het selectievakje Transformeren
in om de werkbalk Transformeren weer te geven.
De Vrije transformatiegereedschappen op de Eigenschappenbalk werken
onafhankelijk van de numerieke vakken op de Eigenschappenbalk en de
werkbalk Transformeren. Kies daarom een van beide methoden en voer
vervolgens de juiste procedure uit voor de gekozen methode.
Interactieve transformatieopties gebruiken en aanpassen
De toetsen Ctrl, Shift en Alt komen van pas wanneer u voorwerpen met de
muis transformeert. Ze bieden u de mogelijkheid om transformaties tot een
bepaald aantal graden te beperken, of om deze vanuit het midden van het
voorwerp uit te voeren, dan wel gelijktijdig in horizontale en verticale
richting.
U kunt ook bepalen hoe groot de stapsgewijze transformatie is bij het
splitsen, roteren, schuintrekken of spiegelen van voorwerpen. Wanneer u
Ctrl ingedrukt houdt, kunt u voorwerpen standaard splitsen, roteren,
schuintrekken en spiegelen in stappen van 15 graden.
Ga als volgt te werk om voorwerpen in stappen van 15 graden te
knippen, roteren, schuintrekken of te spiegelen
Houd Ctrl ingedrukt terwijl u met de muis sleept.
Ga als volgt te werk om de waarde waarmee u voorwerpen
stapsgewijs kunt knippen, roteren, schuintrekken of spiegelen te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties en kies Werkruimte, Bewerken.
2 Typ een nieuwe waarde in het vak Beperkingshoek.
298 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Werken met de standaardinstellingen van CorelDRAW
U kunt in CorelDRAW desgewenst gebruikmaken van de
Windows-standaard. Wanneer u met Windows-standaarden werkt en u houdt
Shift ingedrukt, wordt het voorwerp stapsgewijs getransformeerd. Als u Ctrl
ingedrukt houdt, wordt een kopie van het voorwerp getransformeerd, zodat
het origineel intact blijft.
Ga als volgt te werk om naar de Windows-standaard over te
schakelen
1 Klik op Extra, Opties
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Gereedschapskist.
3 Klik op het Selectiegereedschap.
4 Schakel de knop Standaard Windows in.
Transformaties ongedaan maken
Als u met een tekening bezig bent, houdt CorelDRAW een lijst van uw
opdrachten en handelingen bij. Als u een fout maakt of van gedachten
verandert over de uitgevoerde transformatiehandelingen, dan kunt u deze
gemakkelijk wissen.
U kunt alle transformaties (dat wil zeggen roteren, formaat wijzigen, rekken,
vergroten/verkleinen, schuintrekken en spiegelen) die op een voorwerp of
groep voorwerpen zijn toegepast, terugdraaien. Als u een groep selecteert,
worden alleen de transformaties die op de groep zijn uitgevoerd gewist. De
transformaties die op de voorwerpen zijn uitgevoerd voordat deze
gegroepeerd werden, blijven ongewijzigd.
U kunt een transformatie ook ongedaan maken terwijl u deze toepast. Als u
bijvoorbeeld de rotatie van een voorwerp in gang zet en vervolgens van
gedachten verandert, drukt u op Esc om de transformatie te stoppen. Het
voorwerp wordt dan ongewijzigd in de originele afmetingen, positie of vorm
teruggezet.
Transformaties wissen
U kunt alle transformaties van een voorwerp wissen, met uitzondering van
wijzigingen in de positie. Herstelde transformaties kunnen ook opnieuw
worden uitgevoerd.
Voorwerpen transformeren 299

Ga als volgt te werk om alle op een voorwerp uitgevoerde
transformaties ongedaan te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformaties wissen.
Ga als volgt te werk om alle gewiste transformaties opnieuw uit
te voeren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Ongedaan maken Transformaties wissen.
Ga als volgt te werk om een transformatie tijdens de uitvoering
met de muis ongedaan te maken
Druk op Esc voordat u de muisknop loslaat.
Het indrukken van Esc om een transformatie tijdens de uitvoering te
annuleren, werkt alleen als u de muisknop nog niet hebt losgelaten;
anders wordt de transformatie als voltooid beschouwd. Als u de muisknop
hebt losgelaten en de transformatie alsnog ongedaan wilt maken, gebruikt
u de opdracht Transformaties wissen of Ongedaan maken.
Transformaties op duplicaten toepassen
Het voordeel van een
duplicaat transformeren
is dat u
kunt experimenteren:
CorelDRAW laat u de
transformatie op een
kopie van het
voorwerp zien (2)
zonder het origineel
te wijzigen (1).
U kunt in CorelDRAW eenvoudig experimenteren met verschillende
transformaties. Als u het effect van een transformatie wilt zien en het
originele voorwerp intact wilt houden, kunt u een kopie van het voorwerp
transformeren.
300 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Tijdens de transformatie wordt een kopie van het voorwerp gemaakt, zodat
het origineel niet wordt aangetast. Als u besluit dat u liever het origineel
behoudt, dan kunt u de kopie eenvoudigweg verwijderen.
Duplicaten transformeren
U kunt een kopie van het voorwerp transformeren om het effect van de
transformatie op het voorwerp te bekijken, zonder het voorwerp
daadwerkelijk te wijzigen. Als het resultaat van de transformatie u niet
bevalt, hoeft u alleen maar de kopie te verwijderen. De kopie wordt
automatisch gemaakt terwijl u de transformatie toepast. U kunt duplicaten
transformeren met de muis, met het koppelvenster Transformatie of met de
werkbalk Transformeren.
Ga als volgt te werk om een duplicaat met de muis te
transformeren
1 Start de transformatie met behulp van de muis.
2 Houd de rechtermuisknop ingedrukt tijdens de transformatie en laat deze
los voordat u de linkermuisknop loslaat.
Er wordt automatisch een kopie van het voorwerp gemaakt terwijl u het
voorwerp transformeert; het origineel blijft hierbij intact.
Ga als volgt te werk om een duplicaat met het koppelvenster
Transformatie te transformeren
Nadat u nieuwe waarden voor de transformatie hebt opgegeven, klikt u op
de knop Op duplicaat toepassen in het koppelvenster Transformatie.
Ga als volgt te werk om duplicaten via de werkbalk
Transformeren te transformeren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Venster, Werkbalken en schakel het selectievakje Transformeren
in.
3 Klik op de knop Op duplicaat toepassen op de werkbalk Transformeren.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt.
4 Typ een nieuwe waarde in de vakken op de werkbalk Transformeren en
druk op Enter.
De transformatie op duplicaten wordt voortgezet zolang de knop Op
duplicaat toepassen is ingeschakeld.
Voorwerpen transformeren 301

Als u de werkbalk Transformeren gebruikt om een duplicaat te
transformeren, let dan op dat u niet per ongeluk de Vrije
transformatiegereedschappen op de Eigenschappenbalk gebruikt. De Vrije
transformatiegereedschappen op de Eigenschappenbalk werken
onafhankelijk van de invoervakken op de Eigenschappenbalk en de
werkbalk Transformeren; door dit gescheiden functioneren wordt er geen
duplicaat gemaakt, zelfs niet als u de knop Op duplicaat toepassen hebt
ingeschakeld.
Delen van voorwerpen splitsen en wissen
Met het Mes- en
Gumgereedschap
kunt u voorwerpen
splitsen of delen
ervan wissen
(uitgummen).
Wanneer u een voorwerp splitst, hebt u de keuze om het in twee
afzonderlijke voorwerpen op te delen of er één voorwerp met twee of meer
subtracés van te maken. U kunt voorwerpen ook transformeren door de
aanwezige tracés opnieuw te tekenen. In dat geval wordt een tracé in een
voorwerp automatisch in stukken gesneden vanaf het punt dat u selecteert,
en wordt het voorwerp naar krommen geconverteerd.
Als u een deel van een voorwerp afscheidt, moeten de knooppunten soms
zorgvuldig worden bewerkt. U kunt deze bewerking vereenvoudigen door
ongewenste delen van een voorwerp te wissen. Bij het wissen van delen van
een geselecteerd voorwerp worden de betrokken tracés automatisch
gesloten. Als u verbindingslijnen wist, ontstaan er geen nieuwe voorwerpen,
maar worden alleen gescheiden subtracés gemaakt. Wanneer u een deel van
een voorwerp wist, wordt dit automatisch naar een krommevoorwerp
geconverteerd.
302 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Wat is een tracé?
Tracés zijn de basiselementen waaruit alle vormen en lijnen zijn
samengesteld. Een tracé heeft geen breedte of kleur, maar u kunt een
breedte of kleur toevoegen door er een omtrek aan toe te voegen. Tracés
worden standaard getekend met een dunne zwarte omtrek. Zo wordt elk
tracé zichtbaar wanneer u dit voor de eerste maal tekent.
Wat is een subtracé?
Subtracés zijn de basiskrommen en -vormen waaruit een afzonderlijk
krommevoorwerp is samengesteld. Een krommevoorwerp met subtracés
ontstaat bijvoorbeeld wanneer u tekst naar krommen converteert. De letter
“O” bestaat bijvoorbeeld uit twee ellipsen. De ellipsen zijn de subtracés die
tezamen het krommevoorwerp “O” vormen. Voorwerpen bestaan vaak uit
subtracés om de eenvoudige reden dat er dan gaten in aangebracht kunnen
worden. Zo kunt u in het bovenstaande voorbeeld de voorwerpen zien die
midden onder de letter O liggen.
Voorwerpen splitsen met het Mesgereedschap
U kunt een voorwerp in tweeën splitsen en het volledig transformeren door
het tracé opnieuw te tekenen. Met het Mesgereedschap worden standaard
alle open tracés gesloten die tijdens het snijden worden geopend. U kunt een
voorwerp splitsen langs een rechte lijn, een freehandlijn of door het tracé
opnieuw te tekenen. U hebt de keuze om een voorwerp in twee subtracés
dan wel in twee voorwerpen te splitsen, en u kunt daarbij aangeven of u de
tracés automatisch wilt sluiten of geopend wilt laten.
Ga als volgt te werk om een voorwerp langs een rechte lijn te
splitsen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Mesgereedschap.
2 Plaats de mescursor op de beginpositie van de snede.
De cursor neemt de snijstand aan ten teken dat u kunt beginnen.
3 Klik eenmaal.
4 Verplaatst de cursor naar de eindpositie van de snede.
5 Klik nogmaals.
Ga als volgt te werk om een voorwerp langs een freehandlijn te
splitsen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Sleep de muis vanaf het begin van de snede tot aan het einde ervan.
Voorwerpen transformeren 303

Ga als volgt te werk om een voorwerp te transformeren door het
tracé opnieuw te tekenen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Mesgereedschap.
2 Plaats de mescursor op de beginpositie van de snede.
De cursor neemt de snijstand aan ten teken dat u kunt beginnen.
3 Sleep de muis vanaf het begin van de snede tot aan het einde ervan.
Laat de muisknop niet los.
4 Druk een- of tweemaal op Tab om de gewenste snede te kiezen.
Houd Tab even ingedrukt bij elke keuze om de verschillende sneden te
zien.
5 Laat de muisknop los.
Ga als volgt te werk om een voorwerp in twee subtracés te laten
splitsen
Schakel de knop Als één voorwerp laten op de Eigenschappenbalk in.
Schakel deze knop uit om een voorwerp in twee afzonderlijke voorwerpen
te splitsen.
Ga als volgt te werk om tracés automatisch te laten sluiten of
juist open te houden
Schakel de knop Automatisch sluiten bij knippen op de Eigenschappenbalk
in.
Schakel deze knop uit om de nieuwe tracés open te laten nadat u een tracé
hebt gesplitst.
Houd Shift ingedrukt terwijl u een voorwerp met het Mesgereedschap
splitst om de bewerking in de modus Bézierkromme uit te voeren. Houd
Shift + Ctrl ingedrukt om de modus Bézierkromme te beperken tot
stappen van 15 graden.
Houd Esc ingedrukt terwijl u een voorwerp met het Mesgereedschap
splitst om de mesbewerking ongedaan te maken, om de cursor weer op de
beginpositie te zetten en het voorwerp ongemoeid te laten. Dit kan alleen
als u de muisknop nog niet hebt losgelaten om de snede te voltooien.
304 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Door de toepassing van het Mesgereedschap op een voorwerp verandert
dit in een krommevoorwerp.
Delen van een voorwerp wissen
Met het Gumgereedschap worden de delen van geselecteerde voorwerpen
waarover u sleept verwijderd. Hierbij worden alle betrokken tracés gesloten.
U kunt de grootte en vorm van de gum aanpassen.
Ga als volgt te werk om delen van een voorwerp te wissen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Gumgereedschap.
3 Sleep de gum over het voorwerp.
Ga als volgt te werk om een gat in een voorwerp te maken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Dubbelklik op het voorwerp.
Ga als volgt te werk om delen van een voorwerp in rechte lijnen
gummen
1 Herhaal stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om delen van
een voorwerp te wissen”.
2 Klik eenmaal op de plaats in het voorwerp waar u met wissen wilt
beginnen.
3 Laat de muisknop los, houd Tab ingedrukt en klik op de plaats waar u het
wissen wilt stoppen.
Houd Ctrl tevens ingedrukt als u de hoek van de lijn wilt beperken.
Ga als volgt te werk om het formaat van de gum te wijzigen
Typ een waarde in het vak Dikte gum op de Eigenschappenbalk en druk op
Enter.
Voorwerpen transformeren 305

Het aantal knooppunten op de kromme dat u met het Gumgereedschap
wist, wordt automatisch verminderd. Als u dat niet wilt, schakelt u de
knop Automatisch verminderen bij gummen op de Eigenschappenbalk uit.
Door het Gumgereedschap op een voorwerp te gebruiken, wordt dit naar
een krommevoorwerp geconverteerd.
U kunt op de knop Rond/vierkant op de Eigenschappenbalk klikken om
tussen een ronde en een vierkante gumvorm te wisselen.
Houd Esc ingedrukt terwijl u een deel van het voorwerp met het
Gumgereedschap wist, om de gumbewerking ongedaan te maken, om de
cursor weer op de beginpositie te zetten en het voorwerp ongemoeid te
laten. Dit kan alleen als u de muisknop nog niet hebt losgelaten om het
gummen te voltooien.
Voorwerpen positioneren en verplaatsen
Slepen met de muis is de snelste methode om voorwerpen in een tekening te
verplaatsen. U kunt een voorwerp interactief verplaatsen door het naar een
willekeurige plaats te slepen en op de gewenste positie de muisknop los te
laten. Een precieze plaatsing van voorwerpen verricht u op basis van
coördinaten op de liniaal. U kunt voorwerpen ook over een bepaalde afstand
verplaatsen of kopieën van voorwerpen verplaatsen.
In CorelDRAW kunt u voorwerpen stapsgewijs verschuiven met behulp van
het toetsenbord. U kunt de afstand van de verschuiving op elke willekeurige
waarde instellen.
De verplaatsing van een voorwerp gebeurt standaard op basis van het
ankerpunt in het middelpunt van het voorwerp. Het middelpunt van het
voorwerp beweegt dus naar specifieke liniaalcoördinaten. U kunt echter een
nieuw ankerpunt toewijzen. De ankerpunten corresponderen met de
selectiehandgrepen van het voorwerp. U kunt ook de originele positie van
het ankerpunt weer herstellen.
306 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Voorwerpen nauwkeurig plaatsen
Wanneer u een voorwerp in CorelDRAW plaatst, geeft u de horizontale en
verticale coördinaten op van de positie waar u het voorwerp op de liniaal wilt
plaatsen. Standaard plaatst u een voorwerp ten opzichte van het ankerpunt
van het voorwerp, wat ook het middelpunt van het voorwerp is. U kunt de
beginpositie van het ankerpunt weer instellen om het voorwerp te
positioneren op basis van een andere reeks coördinaten. Dit is een andere
bewerking dan voorwerpen verplaatsen. In dat geval verplaatst u het
voorwerp over een bepaalde afstand gemeten vanaf de huidige positie. Zie
“Voorwerpen een bepaalde afstand verplaatsen” op pagina 308 voor meer
informatie.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te plaatsen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatiegereedschap.
3 Schakel de knop Relatief t.o.v. voorwerp op de Eigenschappenbalk uit.
De knop is uitgeschakeld als deze omhoog lijkt te staan.
4 Typ waarden in de voorwerppositievakken X (horizontaal) en Y (verticaal)
op de Eigenschappenbalk.
5 Laat de cursor in het vak X of Y staan en druk op Enter.
U kunt een voorwerp ook positioneren door dit met het
Selectiegereedschap te selecteren en een nieuwe waarde te typen in de
vakken X en Y van Positie voorwerp(en) op de Eigenschappenbalk. Deze
waarden bepalen de coördinaten van de nieuwe locatie van het voorwerp,
gemeten vanaf het beginpunt (coördinaten 0,0) van de linialen. Positieve
waarden bewegen het voorwerp naar boven en naar rechts; negatieve
waarden bewegen het naar beneden en naar links.
Ga als volgt te werk om een voorwerp met een ander ankerpunt
te positioneren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Positie.
3 Schakel het selectievakje Relatieve positie in het koppelvenster
Transformatie in.
Voorwerpen transformeren 307

4 Typ waarden in de vakken H (horizontaal) en V (verticaal) om een nieuwe
locatie in de tekening op te geven.
5 Schakel een selectievakje Ankerpunt in om een ankerpunt toe te wijzen.
De selectievakjes corresponderen met de acht selectiehandgrepen en het
centrum van het voorwerp.
6 Klik op de knop Toepassen.
Wanneer u het selectievakje Relatieve positie in het koppelvenster
Transformatie uitschakelt, geven de vakken H en V de liniaalcoördinaten
van het ankerpunt aan.
Gebruik de liniaal als richtpunt wanneer u coördinaten specificeert. U
kunt het nulpunt van de liniaal (0,0) overal in uw tekenvenster plaatsen
om u te helpen met het herplaatsen van het geselecteerde voorwerp.
Voorwerpen een bepaalde afstand verplaatsen
Wanneer u een voorwerp in CorelDRAW verplaatst, dan verplaatst u dit over
een bepaalde afstand ten opzichte van zijn huidige positie. Standaard
verplaatst u een voorwerp ten opzichte van het ankerpunt van het voorwerp,
wat ook het middelpunt van het voorwerp is. U kunt het ankerpunt wijzigen
om het voorwerp te verplaatsen op basis van een ander middelpunt. Dit is
een andere bewerking dan het positioneren van een voorwerp. In dat geval
geeft u horizontale en verticale coördinaten op de liniaal op. Zie “Voorwerpen
nauwkeurig plaatsen” op pagina 307 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een voorwerp over een bepaalde afstand
te verplaatsen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatiegereedschap.
3 Schakel de knop Relatief t.o.v. voorwerp op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld wanneer deze ingedrukt lijkt te zijn.
4 Typ waarden in de voorwerppositievakken X (horizontaal) en Y (verticaal)
op de Eigenschappenbalk.
5 Laat de cursor in het vak X of Y staan en druk op Enter.
308 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

U kunt een voorwerp ook verplaatsen door het te selecteren en nieuwe
waarden in de vakken X en Y van Positie voorwerp(en) op de
Eigenschappenbalk te typen. Deze waarden geven aan over welke afstand
het voorwerp wordt verplaatst, gemeten vanaf de huidige locatie.
Positieve waarden bewegen het voorwerp naar boven en naar rechts;
negatieve waarden bewegen het naar beneden en naar links.
Ga als volgt te werk om een voorwerp een bepaalde afstand te
verplaatsen, met gebruik van een nieuw ankerpunt
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Positie.
3 Schakel het selectievakje Relatieve positie in het koppelvenster
Transformatie in.
De waarden in de vakken H (horizontaal) en V (verticaal) wijzigen beide in
0.
4 Schakel een selectievakje Ankerpunt in om een ankerpunt toe te wijzen.
De selectievakjes corresponderen met de acht selectiehandgrepen en het
centrum van het voorwerp.
5 Typ waarden in de vakken H en V om de afstand te specificeren waarmee
u het voorwerp wilt verplaatsen.
6 Klik op de knop Toepassen.
Wanneer u het selectievakje Relatieve positie in het koppelvenster
Transformatie inschakelt, geven de vakken H en V de positie van het
centrale ankerpunt aan als 0,0. Wanneer u een ander ankerpunt opgeeft,
geven de waarden in de vakken H en V de positie van dat ankerpunt ten
opzichte van het centrale ankerpunt (0,0) aan.
Het positie-anker opnieuw instellen
Standaard plaatst of verplaatst u een voorwerp ten opzichte van het centrale
ankerpunt van het voorwerp, wat ook het middelpunt van het voorwerp is.
Als u het ankerpunt wijzigt met behulp van het koppelvenster Transformatie,
kunt u het later terugzetten.
Voorwerpen transformeren 309

Ga als volgt te werk om het ankerpunt in het midden van een
voorwerp terug te zetten
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Positie.
3 Schakel de ankerpuntknop voor het midden van het voorwerp in.
Voorwerpformaat wijzigen en rekken
U kunt in CorelDRAW voorwerpen interactief of zeer nauwkeurig een ander
formaat geven of rekken. Dit hangt af van uw voorkeur en de tekening in
kwestie. Interactieve transformaties, zoals formaat wijzigen en rekken,
kunnen snel en direct zichtbaar op het scherm worden uitgevoerd, meestal
met gebruik van de muis. Het nauwkeurig wijzigen van het formaat of rekken
gaat gepaard met de invoer van numerieke coördinaten en waarden waarmee
u precies aangeeft hoe het voorwerp wordt gewijzigd.
Als u het formaat wijzigt, wordt een nieuwe waarde toegekend aan de
afmetingen van een voorwerp. Dit in tegenstelling tot vergroten/verkleinen
waarbij de afmetingen worden gewijzigd met een bepaald percentage. Voor
meer informatie, zie “Voorwerpen vergroten/verkleinen” op pagina 314.
Wanneer u een voorwerp rekt, wijzigt u de horizontale en verticale
afmetingen van het voorwerp om de verhoudingen van het voorwerp te
wijzigen. Door met één van de zijselectiehandgrepen van het voorwerp te
slepen, kunt u voorwerpen in verticale dan wel horizontale richting rekken.
Wanneer u het formaat van een voorwerp wijzigt, kunt u de verhouding
behouden. Wanneer u de verhouding in stand houdt, behoudt u de relatie
tussen de hoogte en de breedte van het voorwerp.
Als u bijvoorbeeld een vierkant van 5 bij 5 centimeter tekent en het formaat
proportioneel verdubbelt, wordt het vierkant 10 bij 10 centimeter. Als u het
formaat niet-proportioneel vergroot, kunt u het bijvoorbeeld 10 bij 20
centimeter maken (of elke andere niet-proportionele grootte). De nieuwe
verhouding tussen de X- en Y-afmetingen die ontstaat door een
niet-proportionele wijziging van het formaat geldt echter voor alle volgende
transformaties. Als u de originele verhoudingen van het voorwerp wilt
herstellen voordat u een volgende transformatie toepast, schakelt u het
selectievakje Niet-proportioneel uit en voert u de identieke waarden weer in.
Het voorwerpformaat met behulp van de muis wijzigen
De eenvoudigste manier om de afmetingen van voorwerpen te wijzigen, is
met de muis de hoekhandgrepen van het selectiekader te verslepen. In
CorelDRAW wordt de omtrek van het voorwerp weergegeven terwijl u
sleept, zodat u een indruk krijgt van het nieuwe formaat.
310 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

U kunt de
hoekhandgrepen
gebruiken om het
voorwerpformaat
proportioneel te
wijzigen.
Ga als volgt te werk om het voorwerpformaat met de muis te
wijzigen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Sleep een van de hoekhandgrepen naar binnen om het voorwerp te
verkleinen of naar buiten als u het wilt vergroten.
Ga als volgt te werk om een voorwerp vanuit het midden van
afmeting te wijzigen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Shift ingedrukt en sleep met één van de hoekselectiehandgrepen.
U kunt Ctrl ingedrukt houden terwijl u sleept om het formaat van een
voorwerp met stappen van 100% te vergroten.
U kunt Ctrl + Shift ingedrukt houden terwijl u met een handgreep sleept
om het formaat van het voorwerp met stappen van 100% vanuit het
centrum van het voorwerp te vergroten.
Als u het formaat van een voorwerp tegelijkertijd verticaal en horizontaal
wilt wijzigen, houdt u Alt ingedrukt terwijl u met één van de
hoekhandgrepen sleept.
Voorwerpen transformeren 311

Voorwerpen rekken met behulp van de muis
U kunt de
selectiehandgrepen
gebruiken om een
voorwerp te rekken.
Wanneer u een voorwerp rekt, wijzigt u de horizontale en verticale
afmetingen van een voorwerp niet-proportioneel. U kunt voorwerpen
interactief rekken door met de horizontale en verticale selectiehandgrepen te
slepen met behulp van de muis.
Ga als volgt te werk om een voorwerp horizontaal of verticaal te
rekken met de muis
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Sleep een van de hoekhandgrepen naar binnen om het voorwerp te
verkleinen of naar buiten als u het wilt vergroten.
Ga als volgt te werk om een voorwerp vanuit zijn centrum te
rekken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Shift ingedrukt en sleep met één van de zijselectiehandgrepen.
Als u een voorwerp met stappen van 100% wilt rekken, houdt u Ctrl
ingedrukt terwijl u met een zijselectiehandgreep sleept.
Als u een voorwerp tegelijkertijd verticaal en horizontaal wilt rekken,
houdt u Alt ingedrukt terwijl u met één van de hoekselectiehandgrepen
sleept.
312 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Het voorwerpformaat nauwkeurig wijzigen en rekken
Het formaat wijzigen betekent het wijzigen van de horizontale en verticale
afmetingen van een voorwerp terwijl de verhoudingen van het voorwerp
behouden blijven. Rekken betekent het formaat van een voorwerp
horizontaal of verticaal vergroten. U kunt exacte afmetingen opgeven om een
voorwerp te maken dat precies de gewenste vorm en afmetingen heeft.
Ga als volgt te werk om het voorwerpformaat nauwkeurig te
wijzigen met het koppelvenster Transformatie
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Formaat wijzigen.
3 Schakel het selectievakje Niet-proportioneel uit om de verhouding tussen
de hoogte en de breedte te behouden.
4 Typ een waarde in het vak H (horizontaal) of het vak V (verticaal).
De waarde in het andere vak wijzigt overeenkomstig het nieuwe
proportionele formaat van het voorwerp.
5 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om een voorwerp nauwkeurig te rekken met
het koppelvenster Transformatie.
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Niet-proportioneel uit ten teken dat de lengte
en de breedte niet-proportioneel worden aangepast.
3 Typ een waarde in het vak H (horizontaal) om de breedte van het
voorwerp op te geven.
4 Typ een waarde in het vak V (verticaal) om de hoogte van het voorwerp
op te geven.
5 Klik op de knop Toepassen.
Voorwerpen transformeren 313

Wanneer u een voorwerp rekt terwijl het selectievakje Niet-proportioneel
in het koppelvenster Transformatie is ingeschakeld, kunt u de waarden
van de originele afmetingen in de vakken H (horizontaal) of V (verticaal)
aanpassen, zodat een nieuwe verhouding tussen beide waarden ontstaat.
Als u het selectievakje vervolgens uitschakelt en het formaat van het
voorwerp wijzigt, gebeurt dit op basis van de nieuwe, niet-proportionele
waarden die u hebt ingevoerd. Wanneer u een voorwerp hebt gerekt en
vervolgens het formaat wilt wijzigen op basis van de originele verhouding,
moet u daarom eerst het selectievakje Niet-proportioneel uitschakelen en
de oorspronkelijke gelijkwaardige verhouding opnieuw invoeren.
U kunt een voorwerp ook precies van grootte veranderen of rekken door
het te selecteren met het Selectiegereedschap en nieuwe waarden te
typen in de vakken Voorwerpgrootte op de Eigenschappenbalk.
Voorwerpen vergroten/verkleinen
Wanneer u een voorwerp in CorelDRAW vergroot of verkleint, wijzigt u het
formaat zonder de basisvorm te wijzigen. U kunt voorwerpen interactief of
zeer nauwkeurig vergroten of verkleinen. Interactief vergroten/verkleinen
kan snel en direct zichtbaar op het scherm worden uitgevoerd, meestal met
gebruik van de muis. Nauwkeurig vergroten/verkleinen gaat gepaard met de
invoer van percentages, waarmee u precies aangeeft hoe het voorwerp wordt
gewijzigd.
Door te rekken wijzigt u de afmetingen van een voorwerp met een
gespecificeerd percentage. Er is een verschil tussen vergroten/verkleinen en
het formaat wijzigen; in het laatste geval worden de afmetingen van een
voorwerp gewijzigd door middel van een bepaalde waarde.
Wanneer u een voorwerp vergroot of verkleint, kunt u de verhouding
behouden. Wanneer u de verhouding in stand houdt, behoudt u de relatie
tussen de hoogte en de breedte van het voorwerp.
Als u bijvoorbeeld een vierkant van 5 bij 5 centimeter tekent en het
vervolgens proportioneel vergroot tot 200%, is het nieuwe voorwerp 10 bij
10 centimeter. Bij een niet-proportionele vergroting (of verkleining) voert u
daarentegen percentages in die resulteren in een voorwerp met een grootte
van 10 bij 20 centimeter (of elke andere niet-proportionele grootte). Bij een
niet-proportionele vergroting of verkleining ontstaat echter een nieuwe
verhouding tussen de X- en Y-afmetingen die gebruikt wordt bij elke
volgende transformatie. Als u de originele verhoudingen van het voorwerp
wilt herstellen voordat u een volgende transformatie toepast, schakelt u het
selectievakje Niet-proportioneel uit en voert u de identieke waarden weer in.
314 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Met het Vrije schaalgereedschap kunt u de schaal van een voorwerp
gelijktijdig langs de horizontale en verticale as aanpassen, en het voorwerp
snel vergroten of verkleinen op basis van het ankerpunt.
U kunt overal in het tekenvenster een ankerpunt instellen door
eenvoudigweg te klikken. Door in een voorwerp te klikken kunt u het
voorwerp vergroten/verkleinen vanuit het centrum van het voorwerp. Door
buiten het voorwerp te klikken kunt u het voorwerp vergroten/verkleinen en
plaatsen op basis van de afstand en richting waarin u met de muis sleept. De
omtrek van het voorwerp wordt weergegeven, zodat u het effect van het
vergroten/verkleinen kunt bekijken.
Voorwerpen interactief vergroten/verkleinen
Het Vrije
schaalgereedschap
vergroot of verkleint
een voorwerp zowel
langs de horizontale
als langs de verticale
as.
Er zijn twee manieren waarop u een voorwerp in CorelDRAW interactief
kunt vergroten of verkleinen: met de muis en met het Vrije
schaalgereedschap. U kunt de schaal van een voorwerp gelijktijdig langs de
horizontale en verticale as aanpassen, en het voorwerp snel vergroten of
verkleinen op basis van het ankerpunt.
Ga als volgt te werk om een voorwerp met de muis te
vergroten/verkleinen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Ctrl ingedrukt en sleep een van de hoekhandgrepen.
Tijdens het slepen wordt de schaal van het voorwerp gewijzigd in stappen
van 100%.
Voorwerpen transformeren 315

Ga als volgt te werk om een voorwerp met het Vrije
schaalgereedschap te vergroten/verkleinen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatiegereedschap.
2 Klik op het Vrije schaalgereedschap op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het voorwerp dat u wilt vergroten/verkleinen.
4 Klik ergens in het tekenvenster om een ankerpunt vast te zetten en houd
de muisknop ingedrukt.
5 Sleep om het voorwerp te vergroten/verkleinen.
Houd Ctrl ingedrukt tijdens het slepen of schakel de knop
Niet-proportionele schaal-/grootteverhouding op de Eigenschappenbalk
uit als u de verhouding tussen de horizontale en verticale afmetingen wilt
behouden wanneer u de schaal van een voorwerp aanpast met de muis.
U behoudt een betere controle bij de instelling van een ankerpunt als u
dicht in de buurt van het voorwerp klikt en langzaam wegsleept van het
voorwerp. Als u merkt dat het voorwerp buiten het tekenvenster komt te
liggen, kunt u uitzoomen om het weer in beeld te brengen.
Voorwerpen nauwkeurig vergroten/verkleinen
Door te rekken wijzigt u de afmetingen van een voorwerp met een
gespecificeerd percentage. Bij een waarde van 100% blijft het voorwerp
bijvoorbeeld ongewijzigd, bij 200% wordt het voorwerp tweemaal zo groot,
bij 50% wordt het voorwerp met de helft verkleind.
U kunt vergroten/verkleinen met een horizontale of een verticale factor.
Wanneer u het koppelvenster Transformatie gebruikt, kunt u ook de
verhouding behouden.
Ga als volgt te werk om een voorwerp te vergroten/verkleinen
met het koppelvenster Transformatie
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Vergroten/verkleinen en
spiegelen.
3 Typ een percentage in de vakken H (horizontaal) en V (verticaal)
vergroten/verkleinen.
4 Klik op de knop Toepassen.
316 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Standaard wordt een voorwerp vanuit het centrum vergroot/verkleind.
U kunt een voorwerp ook nauwkeurig vergroten/verkleinen door het te
selecteren met het Selectiegereedschap en nieuwe waarden in te voeren
in de vakken Schaal op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om de verhouding te behouden terwijl u met
het koppelvenster Transformatie vergroot/verkleint
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Niet-proportioneel uit.
3 Typ een percentage in de vakken H (horizontaal) en V (verticaal)
vergroten/verkleinen.
Wanneer u een waarde wijzigt, wijzigt de andere waarde automatisch om
de oorspronkelijke proporties van het voorwerp te behouden. Als u
verschillende waarden in de vakken H en V typt, wordt de laatst
ingevoerde waarde als schaalfactor gebruikt.
Als u een voorwerp vergroot of verkleint terwijl het selectievakje
Niet-proportioneel in het koppelvenster Transformatie is ingeschakeld,
kunt u waarden van de originele afmetingen in de vakken H (horizontaal)
of V (verticaal) aanpassen, zodat een nieuwe verhouding tussen beide
waarden ontstaat. Als u het selectievakje vervolgens uitschakelt en het
voorwerp opnieuw vergroot/verkleint, gebeurt dit op basis van de nieuwe,
niet-proportionele waarden die u hebt ingevoerd. Wanneer u een
voorwerp hebt vergroot/verkleind en dit vervolgens nogmaals wilt doen
op basis van de originele verhouding, moet u daarom eerst het
selectievakje Niet-proportioneel uitschakelen en de oorspronkelijke
gelijkwaardige verhouding opnieuw invoeren.
Het schaal-ankerpunt instellen
Als u niet het midden van het voorwerp als ankerpunt wilt nemen, kunt u dit
verplaatsen naar een van de acht selectiehandgrepen; u doet dit door een
andere ankerpuntknop in te schakelen onder in het koppelvenster
Transformatie. Door op een van deze knoppen te klikken, definieert u een
vast punt bij het vergroten/verkleinen van het voorwerp. Dit heeft tot
resultaat dat u het voorwerp om dat punt heen kunt vergroten/verkleinen.
Voorwerpen transformeren 317

Ga als volgt te werk om het schaal-ankerpunt van een voorwerp
in te stellen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Vergroten/verkleinen en
spiegelen.
3 Schakel een selectievakje Ankerpunt in om een ankerpunt toe te wijzen.
De selectievakjes corresponderen met de acht selectiehandgrepen en het
centrum van het voorwerp.
4 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om het schaal-ankerpunt naar het midden
terug te zetten
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Schakel de ankerpuntknop voor het midden van het voorwerp in.
3 Klik op de knop Toepassen.
Standaard zal een voorwerp vergroten/verkleinen rondom een ankerpunt
in het midden van zijn selectiekader; u kunt dit ankerpunt echter naar
behoefte wijzigen.
Voorwerpen roteren
Net als de andere transformatiegereedschappen zijn de
rotatiegereedschappen flexibel en gemakkelijk te gebruiken. U kunt een
voorwerp op verschillende manieren om een willekeurig punt in de illustratie
roteren.
Slepen met de rotatiehandgrepen van een voorwerp is een eenvoudige en
snelle manier om voorwerpen te roteren. Door één van de rotatiehandgrepen
in cirkelbewegingen te slepen, kunt u een voorwerp interactief om zijn
huidige positie draaien en de wijzigingen direct op het scherm bekijken.
Als u het Vrije rotatiegereedschap gebruikt, stelt u het rotatiepunt in met
een eenvoudige klik met de muis. Wanneer u met de muis begint te slepen,
ziet u de omtrek van het voorwerp en een gestippelde blauwe rotatielijn die
tot buiten de tekenpagina loopt. De rotatielijn geeft de hoek aan waaronder u
het voorwerp vanuit het rotatiepunt roteert. Dank zij de omtrek van het
voorwerp kunt u de effecten van de rotatie zien.
318 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Met het Vrije
rotatiegereedschap
roteert u een
voorwerp snel om
een willekeurig punt
in het tekenvenster.
Er zijn ook gereedschappen waarmee u een rotatie heel nauwkeurig kunt
uitvoeren. U kunt voorwerpen over een exact aantal graden om het
rotatiepunt draaien of om een andere coördinaat in de illustratie.
Standaard wordt een voorwerp rond zijn rotatiepunt geroteerd. U kunt het
rotatiepunt naar elke andere locatie in de tekening verplaatsen. U kunt het
rotatiepunt ook op de beginwaarde instellen.
Voorwerpen interactief roteren
U kunt een voorwerp
met de muis roteren.
U kunt een voorwerp interactief roteren door de rotatiehandgrepen te slepen
of het Vrije rotatiegereedschap te gebruiken.
Voorwerpen transformeren 319

Ga als volgt te werk om een voorwerp met de muis te roteren
1 Dubbelklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
De rotatie- en schuintrekhandgrepen worden als tweepuntige pijlen
weergegeven, terwijl het rotatiepunt in het midden van het selectiekader
is te zien.
2 Sleep één van de rotatiehandgrepen (de tweepuntige pijlen in de hoek)
rechtsom of linksom om het voorwerp te roteren.
Ga als volgt te werk om een voorwerp met de muis om een ander
ankerpunt te roteren
1 Dubbelklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
2 Sleep het rotatiepunt naar de gewenste plaats; dit kan elke plaats binnen
of buiten het voorwerp zijn.
3 Klik op een hoekrotatiehandgreep en sleep linksom of rechtsom om het
voorwerp te roteren.
Ga als volgt te werk om een lijn, kromme of gesloten kromme
met de muis te roteren
1 Dubbelklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
2 Klik op een rotatiehandgreep en sleep linksom of rechtsom om het
voorwerp te roteren.
Ga als volgt te werk om een voorwerp met het Vrije
rotatie-gereedschap te roteren
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatiegereedschap.
2 Klik op het Vrije rotatie-gereedschap.
3 Selecteer het voorwerp dat u wilt roteren.
4 Klik in het tekenvenster om het rotatiepunt te bepalen.
5 Sleep met de rotatielijn om het voorwerp te roteren.
Hoe dichter u de cursor bij het rotatiepunt plaatst, des te gevoeliger wordt
de rotatie voor muisbewegingen. Hoe verder u de cursor langs de
rotatielijn beweegt, des te soepeler verloopt de rotatie.
320 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

U kunt een voorwerp ook schuintrekken of het formaat ervan wijzigen
terwijl u roteert door respectievelijk Alt en Shift ingedrukt te houden.
Klik op Layout, Voorwerpen magnetisch om het rotatiepunt naar
verschillende plaatsen van andere voorwerpen in uw tekening te laten
springen. Verplaats vervolgens het rotatiepunt naar de andere
voorwerpen.
Voorwerpen nauwkeurig roteren
U kunt een voorwerp nauwkeurig roteren door het exacte aantal graden op te
geven. U kunt een voorwerp ook om een relatief punt ten opzichte van de
huidige positie roteren.
Ga als volgt te werk om voorwerpen nauwkeurig via het
koppelvenster Transformatie te roteren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Rotatie.
3 Schakel de knop Relatief t.o.v. centrum in het koppelvenster
Transformatie uit.
4 Typ waarden in de vakken H (horizontaal) en V (verticaal) om op te geven
om welke coördinaten u het voorwerp wilt roteren.
5 Typ een waarde in het vak Rotatiehoek.
6 Klik op de knop Toepassen.
U kunt een voorwerp ook precies roteren door het te selecteren met het
Selectiegereedschap en een nieuwe waarde te typen in het vak
Rotatiehoek op de Eigenschappenbalk.
Met een positieve waarde in het vak Rotatiehoek wordt het voorwerp
linksom gedraaid en met een negatieve waarde rechtsom.
U kunt het voorwerp ook om een van de selectiehandgrepen roteren. Zie
“Het rotatiepunt nauwkeurig instellen” voor meer informatie.
Voorwerpen transformeren 321

Het rotatiepunt nauwkeurig instellen
U kunt het
rotatiepunt precies
instellen om een
voorwerp rond een
ander voorwerp te
roteren.
Wanneer u een voorwerp roteert, dan draait dit standaard om zijn centrum. U
kunt het rotatiepunt van een voorwerp naar elke positie in het tekenvenster
verplaatsen.
U kunt het rotatiepunt ook instellen op een specifieke liniaalcoördinaat of op
een specifieke afstand. Het voorwerp wordt dan om het nieuwe punt
geroteerd.
Ga als volgt te werk om een voorwerp om een bepaalde
liniaalcoördinaat te roteren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatie-gereedschap.
3 Schakel de knop Relatief t.o.v. voorwerp op de Eigenschappenbalk uit.
De knop Relatief t.o.v. voorwerp is uitgeschakeld wanneer deze niet
ingedrukt lijkt te zijn.
4 Typ waarden in de vakken X (horizontaal) en Y (verticaal) Positie
rotatiepunt op de Eigenschappenbalk.
5 Typ de waarde in het vak Hoek op de Eigenschappenbalk en druk op
Enter.
Ga als volgt te werk om een voorwerp om een relatief punt ten
opzichte van de huidige positie te roteren
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel de knop Relatief t.o.v. voorwerp op de Eigenschappenbalk in.
De knop Relatief t.o.v. voorwerp is ingeschakeld wanneer deze ingedrukt
lijkt te zijn.
322 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

3 Typ waarden in de vakken X (horizontaal) en Y (verticaal) Positie
rotatiepunt op de Eigenschappenbalk.
4 Typ een waarde in het vak Hoek en druk op Enter.
Met een negatieve (-) waarde wordt het voorwerp rechtsom geroteerd,
met een positieve (+) waarde linksom.
De instelling van het rotatiepunt op een bepaalde coördinaat is handig bij
het roteren van verschillende voorwerpen waarvan de uitlijning
gehandhaafd moet blijven. Dit kan omdat u dezelfde coördinaten kunt
opgeven voor meerdere voorwerpen.
U kunt ook het koppelvenster Transformatie gebruiken om voorwerpen
exact relatief ten opzichte van de huidige positie te roteren.
Het rotatiepunt op zijn beginwaarde terugzetten
Standaard zal een voorwerp roteren om een punt (het rotatiepunt genoemd)
in het midden van zijn selectiekader. Als u het rotatiepunt verplaatst, kunt u
dit terugzetten op het middelpunt met behulp van de Eigenschappenbalk of
de muis.
Ga als volgt te werk om het rotatiepunt opnieuw met de muis in
te stellen
1 Dubbelklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
De rotatie- en schuintrekhandgrepen worden als tweepuntige pijlen
weergegeven, terwijl het rotatiepunt in het midden van het kader is te
zien.
2 Houd Ctrl ingedrukt en sleep de rotatiepuntmarkering naar het midden
van het voorwerp.
3 Wanneer u de muisknop loslaat, springt de markering naar het middelpunt
van het voorwerp.
Ga als volgt te werk om het rotatiepunt van een lijn, kromme of
gesloten voorwerp opnieuw in te stellen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
Voorwerpen transformeren 323

2 Klik op het voorwerp om de rotatiehandgrepen weer te geven.
3 Houd Ctrl ingedrukt en sleep de rotatiepuntmarkering naar het midden
van het voorwerp.
Ga als volgt te werk om het rotatiepunt exact opnieuw in te
stellen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatiegereedschap.
3 Schakel de knop Relatief t.o.v. voorwerp op de Eigenschappenbalk in.
De knop Relatief t.o.v. voorwerp is ingeschakeld wanneer deze ingedrukt
lijkt te zijn.
4 Typ 0,0 in de vakken Positie rotatiepunt X (horizontaal) en Y (verticaal).
5 Laat de cursor in het vak X of Y staan en druk op Enter.
U kunt ook de werkbalk Transformeren of het koppelvenster
Transformatie gebruiken om het rotatiepunt op zijn beginpunt terug te
zetten.
Voorwerpen schuintrekken
Net als de andere transformatiegereedschappen zijn de
schuintrekgereedschappen flexibel en gemakkelijk te gebruiken. U kunt
voorwerpen interactief of zeer nauwkeurig schuintrekken. Interactief
schuintrekken kan snel en direct zichtbaar op het scherm worden uitgevoerd,
meestal met gebruik van de muis. Nauwkeurig schuintrekken gaat gepaard
met de invoer van percentages waarmee u precies aangeeft hoe het
voorwerp wordt gewijzigd.
Slepen met de schuintrekhandgrepen van een voorwerp is de snelste manier
om voorwerpen in uw illustratie schuin te trekken. Het Vrije
schuintrekgereedschap is ook een snel middel om horizontale en verticale
afmetingen tegelijkertijd schuin te trekken.
Met het Vrije schuintrekgereedschap trekt u de horizontale en verticale
lijnen van een voorwerp tegelijkertijd schuin om een vast punt, een
ankerpunt genaamd. U kunt een ankerpunt snel instellen door op een
willekeurige plaats in het tekenvenster te klikken; het ankerpunt kan
eveneens op de beginpositie worden teruggezet.
324 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Met het Vrije
schuintrekgereedschap
trekt u
een voorwerp rond
elk willekeurig punt
in het tekenvenster
schuin.
Het schuintrekken is relatief ten opzichte van het ankerpunt. Als u
bijvoorbeeld in het voorwerp klikt, kunt u schuintrekken vanuit het centrum.
Als u buiten het voorwerp klikt, trekt u schuin op basis van het ankerpunt dat
u instelt, de afstand tussen het voorwerp en het ankerpunt en de richting en
de afstand waarin u de muis sleept.
Voorwerpen interactief schuintrekken
Een voorwerp wordt
met de muis
horizontaal en naar
rechts
schuingetrokken.
U kunt voorwerpen interactief schuintrekken met de muis door de
schuintrekhandgrepen te slepen. Schuintrekhandgrepen zijn rechte
horizontale en verticale pijlen die halverwege de zijden van het voorwerp
worden weergegeven. Het Vrije schuintrekgereedschap wijzigt de schuine
stand en de positie van het voorwerp.
Voorwerpen transformeren 325

Ga als volgt te werk om een voorwerp met de muis schuin te
trekken
1 Dubbelklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Sleep met een horizontale schuintrekhandgreep om het voorwerp naar
links of rechts schuin te trekken.
Sleep met een verticale schuintrekhandgreep om het voorwerp
omhoog of omlaag schuin te trekken.
Ga als volgt te werk om een voorwerp horizontaal en verticaal
schuin te trekken
1 Dubbelklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
2 Houd Alt ingedrukt en sleep met een schuintrekhandgreep.
Ga als volgt te werk om een lijn, kromme of gesloten voorwerp
schuin te trekken
1 Dubbelklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp.
2 Sleep een schuintrekhandgreep in een willekeurige richting.
Ga als volgt te werk om een voorwerp met het Vrije
schuintrekgereedschap schuin te trekken
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatie-gereedschap.
2 Klik op het Vrije schuintrek-gereedschap op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het voorwerp dat u wilt schuintrekken.
4 Klik ergens in het tekenvenster om een ankerpunt vast te zetten.
5 Sleep om het voorwerp schuin te trekken.
326 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

U blijft controle houden over de instelling van het ankerpunt als u dicht in
de buurt van het voorwerp klikt en langzaam wegsleept van het voorwerp.
Als u merkt dat het voorwerp buiten het tekenvenster komt te liggen,
kunt u uitzoomen om het weer in beeld te brengen.
Houd Alt ingedrukt en sleep een schuintrekhandgreep als u een voorwerp
tegelijkertijd horizontaal en verticaal wilt schuintrekken. U kunt de
bewerking beter uitvoeren door de cursor dicht bij het voorwerp te
houden.
Voorwerpen nauwkeurig schuintrekken
U kunt voorwerpen schuintrekken met een bepaalde hoeveelheid. Standaard
is het schuintrekpunt het midden van het voorwerp.
Ga als volgt te werk om een voorwerp nauwkeurig schuin te
trekken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatiegereedschap.
3 Typ een horizontale waarde in het bovenste gedeelte en een verticale
waarde in het onderste gedeelte van de vakken Schuintrekhoek op de
Eigenschappenbalk.
4 Laat de cursor in één van de vakken Schuintrekhoek staan en druk op
Enter.
Ga als volgt te werk om het schuintrekpunt van een voorwerp te
wijzigen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Schuintrekken.
3 Klik op een ankerpunt om het ankerpunt in te stellen.
De selectievakjes corresponderen met de acht selectiehandgrepen en het
centrum van het voorwerp.
4 Klik op de knop Toepassen.
Voorwerpen transformeren 327

Het schuintrekpunt in het midden van een voorwerp terugzetten
Standaard wordt een voorwerp schuingetrokken via het ankerpunt in het
midden van het selectiekader. Als u het schuintrekpunt hebt verplaatst, kunt
u dit weer terugzetten naar het midden.
Ga als volgt te werk om het schuintrekpunt in het midden terug
te zetten
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Schuintrekken.
3 Schakel in het koppelvenster Transformatie de knop voor het centrale
ankerpunt in.
Voorwerpen spiegelen
Het Vrije
hoekreflectiegereedschap
spiegelt
voorwerpen precies
om een willekeurige
hoek.
Met de spiegelopties kunt u een weerspiegeling van elk gewenst voorwerp
in een illustratie maken. U kunt voorwerpen horizontaal, verticaal of
diagonaal spiegelen, met de muis of met het Vrije hoekreflectiegereedschap,
de Eigenschappenbalk of het koppelvenster Transformatie. Als u voorwerpen
horizontaal spiegelt, worden ze van links naar rechts of omgekeerd gedraaid;
als u voorwerpen verticaal spiegelt, worden ze van boven naar beneden of
omgekeerd gedraaid.
Met het Vrije hoekreflectiegereedschap kunt u een voorwerp in het
tekenvenster spiegelen met de hoek die u opgeeft. U kunt het ankerpunt
instellen door met de muis te klikken.
328 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Als u met het Vrije hoekreflectiegereedschap begint te slepen, ziet u de
omtrek van het voorwerp en een blauwe stippellijn die het ankerpunt snijdt.
De lijn loopt buiten het tekenvenster door. Deze blauwe stippellijn wordt de
reflectielijn genoemd. Waar u het ankerpunt instelt bepaalt de afstand tussen
het voorwerp en de reflectielijn. De reflectielijn geeft de hoek aan waaronder
u het voorwerp ten opzichte van het ankerpunt spiegelt.
Voorwerpen spiegelen
Het voorwerp wordt
verticaal gespiegeld,
met behulp van de
muis.
U kunt voorwerpen horizontaal, verticaal of diagonaal spiegelen; de muis is
hierbij wellicht het handigste middel. U kunt ook het Vrije
hoekreflectiegereedschap gebruiken om een voorwerp te spiegelen.
Standaard bevindt het spiegelankerpunt zich in het midden van het voorwerp.
Wanneer u het Vrije hoekreflectiegereedschap of het koppelvenster
Transformatie gebruikt, kunt u via de instelling van het ankerpunt bepalen in
welke richting het voorwerp moet worden gespiegeld.
Ga als volgt te werk om een voorwerp horizontaal met de muis te
spiegelen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Ctrl ingedrukt en sleep de linker- of rechterhandgreep van het
voorwerp naar de tegenovergestelde zijde.
Een omtrek van het voorwerp verschijnt wanneer u de andere kant van
het voorwerp bereikt.
3 Laat eerst de muisknop en daarna Ctrl los.
Voorwerpen transformeren 329

Ga als volgt te werk om een voorwerp verticaal met de muis te
spiegelen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Ctrl ingedrukt en sleep de bovenste of onderste handgreep van het
voorwerp naar de tegenovergestelde zijde.
Een omtrek van het voorwerp verschijnt wanneer u de andere kant van
het voorwerp bereikt.
3 Laat eerst de muisknop en daarna Ctrl los.
Ga als volgt te werk om een voorwerp diagonaal met de muis te
spiegelen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd Ctrl ingedrukt en sleep één van de hoekhandgrepen van het
selectiekader naar de tegenovergestelde zijde.
Een omtrek van het voorwerp verschijnt wanneer u de andere kant van
het voorwerp bereikt.
3 Laat eerst de muisknop en daarna Ctrl los.
Ga als volgt te werk om een voorwerp met het Vrije
hoekreflectiegereedschap te spiegelen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vrije
transformatiegereedschap.
2 Klik op het Vrije hoekreflectiegereedschap op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op het voorwerp dat u wilt spiegelen.
4 Klik ergens in het tekenvenster om een ankerpunt vast te zetten.
5 Sleep om de reflectielijn weer te geven.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met het koppelvenster
Transformatie te spiegelen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Transformatie en klik op de knop Vergroten/verkleinen en
spiegelen.
3 Klik op een van de volgende knoppen in het koppelvenster Transformatie:
Horizontaal spiegelen – spiegelt een voorwerp horizontaal
Verticaal spiegelen – spiegelt een voorwerp verticaal
330 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

4 Schakel een selectievakje Ankerpunt in om een ankerpunt toe te wijzen.
De selectievakjes corresponderen met de acht selectiehandgrepen en het
centrum van het voorwerp. Door op een knop te klikken, geeft u de
richting op waarin u het voorwerp wilt spiegelen.
5 Klik op de knop Toepassen.
U kunt een voorwerp diagonaal spiegelen met het koppelvenster
Transformatie door de knoppen Horizontaal spiegelen en Verticaal
spiegelen beide in te schakelen.
Aangezien het spiegelankerpunt zich in het midden van het voorwerp
bevindt, kan het spiegelen van een symmetrisch voorwerp ogenschijnlijk
geen effect hebben.
Hoe dichter u de cursor bij het voorwerp plaatst, langs de reflectielijn, des
te gevoeliger wordt de muis voor bewegingen. Hoe verder u de cursor van
het voorwerp af beweegt, des te soepeler verloopt de beweging.
U kunt een voorwerp ook spiegelen door dit met het Selectiegereedschap
te selecteren en op de knop Horizontaal spiegelen of Verticaal spiegelen
op de Eigenschappenbalk te klikken.
Voorwerpen lassen, uitknippen en doorsnijden
Door het lassen, uitknippen of doorsnijden van voorwerpen kunt u volledig
nieuwe vormen maken met een onregelmatig en uniek uiterlijk. U kunt
voorwerpen op twee manieren lassen, uitknippen of doorsnijden: met het
koppelvenster Vormen of met het Selectiegereedschap in combinatie met de
Eigenschappenbalk. Het lassen, uitknippen of doorsnijden kan gebeuren op
basis van één voorwerp met een of meerdere voorwerpen, of meerdere
voorwerpen met meerdere voorwerpen.
U kunt deze bewerkingen uitvoeren op praktisch elk voorwerp in
CorelDRAW, inclusief klonen, voorwerpen op verschillende lagen en
afzonderlijke voorwerpen met snijdende lijnen. Het lassen, uitknippen of
doorsnijden van alineatekst, afmetingslijnen, bitmaps en originelen van
klonen is echter niet mogelijk.
Voorwerpen transformeren 331

Voorwerpen lassen
Door verschillende voorwerpen te lassen worden ze samengevoegd tot één
afzonderlijk voorwerp met één omtrek. De buitenrand van dit nieuwe
voorwerp wordt vervolgens als omtrek gebruikt en alle elkaar snijdende
lijnen verdwijnen.
U kunt voorwerpen lassen ongeacht of ze elkaar overlappen. Als u
niet-overlappende voorwerpen last, ontstaat een lasgroep die zich als één
voorwerp gedraagt. In beide gevallen neemt het voorwerp de vul- en
omtrekkenmerken over van het doelvoorwerp; dit is het voorwerp waaraan u
de geselecteerde voorwerpen last.
U kunt een onbeperkt aantal voorwerpen tegelijk lassen, inclusief klonen,
voorwerpen op verschillende lagen en afzonderlijke voorwerpen met
snijdende lijnen. Als u voorwerpen op verschillende lagen last, wordt het
gelaste voorwerp op dezelfde laag als het doelvoorwerp geplaatst. Als u
afzonderlijke voorwerpen met snijdende lijnen last, wordt het voorwerp in
verschillende subtracés gescheiden zonder dat het uiterlijk ervan wordt
aangetast.
Voorwerpen uitknippen
Als u een voorwerp uitknipt, verwijdert u de delen die door andere
geselecteerde voorwerpen worden overlapt. Deze delen worden weggehaald,
zodat een volledig nieuwe vorm ontstaat. Uitknippen is een snelle methode
om onregelmatig gevormde voorwerpen te maken.
Het uitgeknipte voorwerp, doelvoorwerp genoemd, behoudt zijn eigen vulen
omtrekkenmerken. Als u bijvoorbeeld een rechthoek uitknipt die wordt
overlapt door een cirkel, verwijdert u het gebied van de rechthoek dat
afgedekt werd door de cirkel. Hiermee maakt u een nieuwe, onregelmatige
vorm.
Voorwerpen doorsnijden
Als u voorwerpen doorsnijdt, ontstaat een nieuw voorwerp in het gebied
waar twee of meer voorwerpen elkaar overlappen. De vorm van dit nieuwe
voorwerp kan eenvoudig of complex zijn, al naar gelang de vormen die u
doorsnijdt.
De vul- en omtrekkenmerken van het nieuwe voorwerp zijn afhankelijk van
het doelvoorwerp, dus het voorwerp waarmee u de geselecteerde
voorwerpen doorsnijdt. Het nieuwe voorwerp krijgt de vul- en
omtrekkenmerken van dit doelvoorwerp.
332 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Voorwerpen lassen
De opdracht Lassen
voegt overlappende
voorwerpen (1)
samen om een enkel
voorwerp met één
omtrek te creëren
(2).
U kunt een enkel krommevoorwerp van twee of meer voorwerpen maken.
Als de voorwerpen elkaar overlappen, resulteert dit in een enkel voorwerp
met één omtrek. Als de voorwerpen elkaar niet overlappen, vormen ze een
lasgroep, waarin de voorwerpen apart verschijnen maar als één voorwerp
behandeld worden.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met het koppelvenster
Vormen te lassen
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Vormen.
3 Klik op de knop Lassen in het koppelvenster Vormen.
4 Schakel een van de volgende selectievakjes in:
Bronvoorwerp(en) – om een kopie van het geselecteerde voorwerp te
maken nadat dit is gelast.
Doelvoorwerp(en) – om een kopie te maken van het doelvoorwerp (het
voorwerp waaraan de geselecteerde voorwerpen worden gelast) nadat
dit is gelast.
5 Klik op de knop Lassen aan.
6 Klik op het doelvoorwerp.
Het gelaste voorwerp krijgt de vul- en omtrekkenmerken van het
doelvoorwerp.
Voorwerpen transformeren 333

U kunt meerdere voorwerpen tegelijk selecteren voor zowel de bron als
het doel door Shift ingedrukt te houden en de gewenste voorwerpen te
selecteren met het Selectiegereedschap of een selectierechthoek.
Gaten die ontstaan door het lassen van afzonderlijke voorwerpen met
snijdende lijnen verwijdert u door de ontstane binnenste subtracés te
wissen.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met de Eigenschappenbalk
te lassen
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Lassen op de Eigenschappenbalk.
Als u bij een lasbewerking via de Eigenschappenbalk de voorwerpen
selecteert met de selectierechthoek, krijgt het gelaste voorwerp de
omtrek- en vuleigenschappen van het onderste geselecteerde voorwerp.
Als u meerdere voorwerpen selecteert, krijgt het gelaste voorwerp de
eigenschappen van het laatst geselecteerde voorwerp.
Voorwerpen uitknippen
Door uitknippen ontstaan nieuwe, onregelmatig gevormde voorwerpen door
de overlappende delen met andere geselecteerde voorwerpen te
verwijderen. Voordat u voorwerpen uitknipt, moet u bepalen welk voorwerp
u wilt uitknippen (het doelvoorwerp) en welke voorwerpen u daarvoor wilt
gebruiken. De voorwerpen die u gebruikt voor het uitknippen, moeten het
doelvoorwerp overlappen of erdoor overlapt worden. U kunt afzonderlijke
voorwerpen uitknippen met een of meer voorwerpen, of meerdere
voorwerpen uitknippen met meerdere voorwerpen.
334 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

Met de opdracht
Uitknippen kunt u
gebieden uit een
voorwerp
verwijderen.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met het koppelvenster
Vormen uit te knippen
1 Selecteer met het Selectiegereedschap alle voorwerpen waarmee u het
doelvoorwerp wilt uitknippen.
2 Klik op Schikken, Vormen.
3 Klik op de knop Uitknippen in het koppelvenster Vormen.
4 Schakel een van de volgende selectievakjes in:
Bronvoorwerp(en) – om een kopie te maken van het voorwerp
waarmee u het doelvoorwerp uitknipt.
Doelvoorwerp(en) – om een kopie te maken van het voorwerp dat u
uitknipt.
5 Klik op de knop Uitknippen.
6 Klik op het doelvoorwerp.
Ga als volgt te werk om een voorwerp met de Eigenschappenbalk
uit te knippen
1 Selecteer met het Selectiegereedschap het uit te knippen voorwerp en de
voorwerpen waarmee u dit wilt doen.
2 Klik op de knop Uitknippen op de Eigenschappenbalk.
Voorwerpen transformeren 335

Als u de voorwerpen selecteert met de selectierechthoek, wordt het
onderste geselecteerde voorwerp uitgeknipt. Als u meerdere voorwerpen
selecteert, wordt het laatst geselecteerde voorwerp uitgeknipt.
Ga als volgt te werk om meerdere voorwerpen met meerdere
voorwerpen uit te knippen
1 Gebruik de selectierechthoek om twee of meer voorwerpen te selecteren
waarmee u de doelvoorwerpen wilt uitknippen.
2 Klik op Schikken, Vormen.
3 Klik op de knop Uitknippen in het koppelvenster Vormen.
4 Houd Shift ingedrukt en selecteer de voorwerpen die u wilt uitknippen
met het Selectiegereedschap.
5 Laat Shift los.
U hoeft de voorwerpen niet eerst te groeperen voordat u deze gaat
uitknippen.
Voorwerpen doorsnijden
Als u voorwerpen doorsnijdt, ontstaat een nieuw voorwerp in het gebied
waar twee of meer voorwerpen elkaar overlappen. Het resultaat is dat u één
voorwerp krijgt met het formaat en de vorm van het overlappende gebied.
Naast dit nieuwe voorwerp kunt u alle, sommige of geen van de
oorspronkelijke voorwerpen behouden. Het nieuwe voorwerp krijgt altijd de
vul- en omtrekkenmerken van het doelvoorwerp.
336 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

De opdracht
Doorsnijden maakt
een nieuw voorwerp
van de overlappende
gebieden van
voorwerpen.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met het koppelvenster
Vormen door te snijden
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Vormen.
3 Klik op de knop Doorsnijden in het koppelvenster Vormen.
4 Schakel een van de volgende selectievakjes in:
Bronvoorwerp(en) – om een kopie te maken van alle geselecteerde
voorwerpen, behalve het doelvoorwerp.
Doelvoorwerp(en) – om een kopie te maken van het doelvoorwerp.
5 Klik op de knop Doorsnijden met.
6 Klik op het doelvoorwerp.
Ga als volgt te werk om voorwerpen met de Eigenschappenbalk
door te snijden
1 Selecteer de voorwerpen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Doorsnijden op de Eigenschappenbalk.
Voorwerpen transformeren 337

Als u de voorwerpen met de selectierechthoek selecteert, krijgt het
doorgesneden voorwerp de eigenschappen van het onderste
geselecteerde voorwerp. Als u meerdere voorwerpen selecteert, krijgt
het doorgesneden voorwerp de eigenschappen van het laatst
geselecteerde voorwerp.
Ga als volgt te werk om meerdere voorwerpen met meerdere
voorwerpen door te snijden
1 Gebruik de selectierechthoek om twee of meer voorwerpen te selecteren
waarmee u de doelvoorwerpen wilt doorsnijden.
2 Klik op Schikken, Vormen.
3 Klik op de knop Doorsnijden in het koppelvenster Vormen.
4 Houd Shift ingedrukt en selecteer de voorwerpen die u wilt doorsnijden
met het Selectiegereedschap.
5 Laat Shift los.
U hoeft de voorwerpen niet eerst te groeperen voordat u deze gaat
doorsnijden.
338 CorelDRAW: Hoofdstuk 7

WERKEN MET KLEUR 8
Het is belangrijk om te weten hoe de scanner, de monitor en de printer
kleuren doorgeven om een consistente en nauwkeurige reproductie van de
gewenste kleuren te krijgen. Met basiskennis van de kleurruimten en het
kleurenbeheer van uw apparatuur krijgt u precies de goede kleur voor uw
project. Kleurenbeheer is het proces dat ervoor zorgt dat de kleuren die
uiteindelijk voor uw project worden gebruikt, zo veel mogelijk
overeenkomen met de beoogde kleuren of een zo nauwkeurig mogelijke
reproductie van de kleuren geven, ongeacht welke apparaten u gebruikt.
Iedereen neemt kleuren anders waar. Kleur is subjectief voor het oog. Alle
apparaten die met het bestand van uw project werken, zoals de scanner,
monitor en printer, hebben een andere kleurruimte. Zo kan het voorkomen
dat een kleur die zichtbaar is voor het oog, niet door uw printer kan worden
afgedrukt.
Aangezien er zoveel kleurvariaties bestaan, is een precieze methode nodig
om alle kleuren te definiëren. Als u bijvoorbeeld de perfecte tint oranje hebt
gevonden, moet u deze kleur op een later tijdstip kunnen reproduceren, en
andere gebruikers desgewenst kunnen vertellen hoe de kleur kan worden
verkregen. Een kleurmodel definieert precies de perfecte tint oranje, door
opsplitsing in nauwkeurige componenten, zodat u de informatie precies kunt
overbrengen naar andere mensen en naar de elektronische apparaten die u
voor uw projecten gebruikt. Een kleurmodel is een systeem dat wordt
gebruikt om kleuren te organiseren en te definiëren op basis van een serie
reproduceerbare basiseigenschappen.
Kleurmodellen
Er zijn veel verschillende kleurmodellen die kleuren definiëren, zoals de
kleurmodellen TVH, RGB, CMYK en CIE Lab. De kleurmodellen RGB en
CMYK zijn slechts twee voorbeelden van modellen die zijn ontwikkeld voor
diverse toepassingen voor digitaal ontwerpen en desktop publishing. U hoeft
echt niet te weten hoe alle kleurmodellen werken, maar het is nuttig om met
een aantal veelgebruikte kleurmodellen te kunnen werken.
Het kleurmodel TVH
Zonder licht of zonder toeschouwer is elk voorwerp om ons heen kleurloos.
Kleur ontstaat pas in onze hersenen nadat onze sensibele gezichtszenuwen
de golflengten hebben geregistreerd die de voorwerpen hun kleur geven. Het
kleurmodel TVH definieert kleur in drie kenmerken op basis van hoe
mensen kleur waarnemen:
Werken met kleur 341

Het kleurmodel TVH.
Tint (T)
Verzadiging (V)
Helderheid (H)
Tint (T) is gewoon een ander woord voor kleur. Tinten vormen het
kleurenwiel. De tint van een citroen is geel en die van een aardbei rood.
Verzadiging (V) verwijst naar de levendigheid van de kleur of hoeveel kleur
het voorwerp bevat. Het figuurtje bevat niet veel geel in vergelijking met de
citroen. Kleuren kunnen worden gescheiden in heldere of donkere kleuren op
basis van hun helderheid (H). Helderheid verwijst naar het toevoegen van
wit aan een kleur of het verwijderen ervan. Het masker is helder en lichter
dan de donkergele citroen.
Het kleurmodel RGB
De miljoenen kleuren die op het beeldscherm kunnen worden weergegeven,
kunnen allemaal worden uitgedrukt als hoeveelheden rood, groen en blauw.
Deze drie kleurcomponenten vormen de basis van het kleurmodel RGB
(Rood, Groen en Blauw). Aan elk van de drie kleuren wordt een numerieke
waarde tussen 0 en 255 toegewezen. Aangezien het kleurmodel RGB
gebaseerd is op de kleur van licht, betekenen hogere RGB-waarden grotere
hoeveelheden licht. Dit heeft tot gevolg dat hogere RGB-waarden resulteren
in lichtere kleuren. Wanneer alle drie kleurcomponenten de maximumwaarde
hebben, wordt de kleur wit verkregen. Omdat met het kleurmodel RGB
kleuren worden gemaakt door licht toe te voegen, wordt dit een additief
kleurmodel genoemd. Monitors en scanners kunnen het additieve
kleurmodel toepassen omdat zij licht uitstralen. Zij stralen deeltjes rood,
groen en blauw uit om de illusie van miljoenen verschillende kleuren te
wekken.
342 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Het kleurmodel RGB.
Een nadeel van het RGB-kleurmodel is dat het apparaatafhankelijk is. Dit
houdt in dat er niet alleen kleurverschillen optreden tussen monitors en
scanners van verschillende fabrikanten, maar ook tussen identieke apparaten
van dezelfde fabrikant. Alle beeldschermen zullen in de loop van de tijd
kleuren iets anders gaan weergeven, waardoor het noodzakelijk is om de
monitor en andere elektronische apparaten die u voor uw projecten gebruikt,
regelmatig te kalibreren (ijken). Het RGB-kleurmodel kan geen
kleurstandaard vormen, omdat de kleurresultaten van dezelfde afdruktaken
nooit 100% overeen zullen komen.
Het kleurmodel CMYK
Wanneer de kleuren op het beeldscherm op papier worden afgedrukt, worden
ze met inkt in plaats van met licht gemaakt. Printers drukken kleuren op
papier en andere media af op basis van gereflecteerd licht. De meest
gebruikte manier om kleurenafbeeldingen te reproduceren op papier, is door
cyaan, magenta, gele en zwarte inkten met elkaar te combineren. Deze vier
kleuren vormen de kleurcomponenten van het kleurmodel CMYK (cyaan,
magenta, geel, zwart). Elke kleur van het kleurmodel CMYK wordt
uitgedrukt als een percentage (van 0 tot en met 100). Pigmenten produceren
kleuren door bepaalde golflengten van licht te reflecteren en tegelijkertijd
andere te absorberen. Donkere inkten absorberen meer licht. Aangezien het
kleurmodel CMYK gebaseerd is op inktkleuren, leiden hogere
kleurpercentages tot donkerdere kleuren. In theorie wordt met een
combinatie van 100% cyaan, 100% magenta en 100% geel de kleur zwart
verkregen. Feitelijk wordt er echter een vale kleur bruin geproduceerd,
waarna er wat zwarte pigment aan het kleurmodel en aan het afdrukproces
moet worden toegevoegd om de kleurbeperkingen te compenseren. Omdat
met het kleurmodel CMYK kleuren worden gemaakt door licht te
absorberen, wordt dit een subtractief kleurmodel genoemd. Het kleurmodel
CMYK kan geen kleurstandaard zijn, omdat de kleurresultaten van dezelfde
afdruktaken nooit 100% overeen zullen komen; het kleurmodel is namelijk
apparaatafhankelijk.
Werken met kleur 343

Het kleurmodel
CMYK.
Het kleurmodel CIE Lab
Er is veel kleuronderzoek uitgevoerd om een apparaatonafhankelijk
kleurmodel te vormen waarbij de kleurresultaten 100% overeenkomen. In
1931 ontwikkelde La Commision Internationale de L’Eclairage (CIE) een
apparaatonafhankelijk kleurmodel gebaseerd op de manier waarop mensen
kleur waarnemen. Het kleurmodel CIE Lab is gebaseerd op de theorie dat
een kleur noch zowel groen als rood, noch zowel geel als blauw kan zijn.
Daarom worden enkele waarden gebruikt om de componenten groen/rood en
blauw/geel van een willekeurige kleur te beschrijven. Lab staat voor de drie
waarden die dit model gebruikt om kleur te definiëren, middels een
lichtheidswaarde (L) met een bereik tussen 0 en 100 en twee chromatische
waarden: groen tot rood (a) en blauw tot geel (b). De twee laatste hebben een
bereik tussen +120 en -120. Lab (ook wel L*a*b* genoemd) biedt een
systeem voor het definiëren van kleur waarbij kleurwaarden worden
gebaseerd op algemeen geaccepteerde standaarden in plaats van op
afzonderlijke kleurproducerende apparaten.
Kleuren exact reproduceren
Alle apparaten die u voor uw project gebruikt, van scanners tot printers,
hebben een specifiek kleurbereik dat zij kunnen reproduceren. Dit bereik
wordt een apparaatgamut genoemd. Als u geen rekening houdt met deze
verschillen, kan het zijn dat de kleuren op het scherm niet overeenkomen
met de kleuren in de afdruk. Zie “Kleuren exact reproduceren” op pagina 365
voor meer informatie.
344 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Kleuren kiezen
U kunt meerdere kleurenpaletten op het scherm weergeven. De snelste
manier om een kleur te kiezen is via de kleurenpaletten op het scherm. Als
geen van de kleurenpaletten op het scherm echter de gewenste kleur bevat,
kunt u op een van de volgende manieren een kleur kiezen. Bij elke methode
wordt verschillend met kleur omgegaan om precies de juiste kleur te vinden.
In het algemeen kiest u de manier waarop u het liefste werkt.
Een kleur kiezen via een kleurmodel
De kleurmodellen bieden een visuele representatie van het volledige
kleurenspectrum. U kunt de kleur wijzigen door de bij het kleurmodel
behorende besturingselementen te wijzigen. Als u bijvoorbeeld met de
standaardkleurkijker (het kleurmodel TVH) werkt, kunt u met behulp van
een schuifregelaar de tint (de kleur) wijzigen.
Een kleur kiezen via overvloeien
Met de kleurovervloeier kunt u kleuren combineren. De kleurovervloeier
geeft een kleurenraster weer dat gebaseerd is op de vier basiskleuren die
door u zijn geselecteerd.
Een kleur kiezen met kleurharmonie
Kleurharmonie is vooral nuttig wanneer u meerdere kleuren voor een project
wilt selecteren. Door gebruik te maken van kleurharmonie kunt u er zeker
van zijn dat de gekozen kleuren goed bij elkaar passen. Kleurharmonie wordt
verkregen door een vorm, zoals een rechthoek of een driehoek, over een
kleurenwiel te plaatsen. U kunt deze vorm (een rechthoek, driehoek of
vijfhoek) ook aanpassen. Wanneer u de zwarte cirkel van de vorm rond het
wiel verplaatst, verplaatsen de andere cirkels mee. De kleuren op elke hoek
zijn, afhankelijk van de geselecteerde vorm, altijd complementair,
contrasterend of in harmonie. Met kleurharmonie kunt u het gewenste
kleurmodel selecteren. U kunt kiezen uit een aantal verschillende
kleurmodellen, zoals RGB of CMYK.
Een kleur in een kleurenpalet kiezen
U kunt meerdere kleurenpaletten op het scherm weergeven en deze laten
zweven of aan een willekeurige rand van het toepassingsvenster koppelen.
Er zijn twee typen kleurenpaletten waaruit u kleuren kunt kiezen: vaste
kleurenpaletten en eigen kleurenpaletten. Verwar deze kleurenpaletten
echter niet met de schermpaletten, waarvan er meerdere kunnen worden
weergegeven. In de kleurenpaletten op het scherm kunt u kleuren uit zowel
vaste als eigen kleurenpaletten weergeven en selecteren.
Werken met kleur 345

Een voorbeeld van
een staalboek.
Om meerdere kleurenpaletten op het scherm te openen, gebruikt u het
Overzicht kleurenpaletten en schakelt u de selectievakjes naast de gewenste
kleurenpaletten in. U kunt de nieuwe PANTONE metalliek-kleurenpaletten
verkennen. CorelDRAW beschikt over het PANTONE MATCHING
SYSTEM en over PANTONE-pastelkleuren die op zowel gecoat als op
niet-gecoat papier kunnen worden afgedrukt.
Vaste kleurenpaletten worden geleverd door derden en zijn vooral nuttig als
ze vergezeld gaan van een boek met kleurstalen. Aan de kleurstalen in het
boek kunt u precies zien hoe een kleur er op papier uit komt te zien. Het
grootste voordeel van een kleur uit een vast kleurenpalet is dat u precies
kunt zien hoe die kleur eruit komt te zien wanneer deze correct wordt
afgedrukt. Staalboeken zijn verkrijgbaar bij de meeste tekenmateriaalzaken
of rechtstreeks bij een fabrikant van staalboeken.
Diverse vaste kleurenpaletten bestaan uit een verzameling steunkleurinkten.
Als u een kleur uit een van deze paletten selecteert, is voor die kleur een
aparte kleurseparatie nodig. Vaste kleurenpaletten hebben een schuifregelaar
voor de tint, waarmee u het gewenste helderheidspercentage kunt kiezen
voor die kleur. Zie “Kleurseparaties maken” op pagina 815 voor meer
informatie over steunkleuren en kleurseparaties.
Eigen kleurenpaletten zijn verzamelingen van kleuren die u hebt gekozen om
als kleurenpaletbestand op te slaan (.CPL-extensie). U kunt een kleurvakje
kopiëren door deze vanuit elk gewenst palet naar een van uw eigen paletten
te slepen. U kunt een onbeperkt aantal eigen paletten maken. Zie
“Kleurenpaletten aanpassen” op pagina 361 voor meer informatie. U kunt elk
willekeurig kleurenpalet selecteren als het standaardkleurenpalet op het
scherm. Alle kleurkiezers maken gebruik van het standaardkleurenpalet.
346 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Een kleur kiezen uit het koppelvenster Kleur
Het koppelvenster Kleur kan aan een rand van het toepassingsvenster
worden gekoppeld, of als een afzonderlijk zwevend venster worden
weergegeven. U kunt ook het uiterlijk en het formaat van het koppelvenster
Kleur wijzigen. Via het geopende koppelvenster Kleur hebt u toegang tot
andere gereedschappen en vensters.
Een kleur uit het kleurenpalet op het scherm kiezen
De snelste manier om kleuren aan een voorwerp toe te voegen, is door op
een kleurvakje van een van de kleurenpaletten op het scherm te klikken.
Een unieke eigenschap van alle kleurenpaletten op het scherm is dat u een
nieuwe kleur kunt toevoegen aan de huidige kleur van een voorwerp. U kunt
bijvoorbeeld rood toevoegen aan een geel voorwerp om het voorwerp oranje
te maken. In het kleurenpalet op het scherm worden steunkleuren
aangegeven met een stip in de linkerbenedenhoek van het kleurvakje.
Ga als volgt te werk om een effen vul- of omtrekkleur voor een
voorwerp te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op een kleur in het kleurenpalet op het scherm om de vulkleur te
wijzigen.
Klik met de rechtermuisknop op een kleur in het kleurenpalet op het
scherm om de omtrekkleur te wijzigen.
Ga als volgt te werk om een andere kleur toe te voegen aan de
huidige effen vul- of omtrekkleur van een voorwerp
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Houd Ctrl ingedrukt en klik op een kleur in het kleurenpalet op het
scherm om de vulkleur te wijzigen.
Houd Ctrl ingedrukt en klik met de rechtermuisknop op een kleur in
het kleurenpalet op het scherm om de omtrekkleur te wijzigen.
3 Herhaal stap 2 om meer kleur toe te voegen.
Werken met kleur 347

U kunt de vul- of omtrekkleur van een voorwerp ook wijzigen door het
kleurvakje van het kleurenpalet op het scherm naar de omtrek of vulling
van het voorwerp te slepen.
U kunt ook een kleur toevoegen aan de huidige vul- of omtrekkleur van
een voorwerp door Ctrl ingedrukt te houden en het kleurvakje van het
kleurenpalet op het scherm naar de omtrek of vulling van het voorwerp te
slepen.
Houd de muisknop ingedrukt op een kleurvakje om een raster met
aangrenzende kleuren weer te geven.
Een kleur uit de kleurkijker kiezen
De standaardkleurkijker is gebaseerd op het kleurmodel TVH. U kunt
verschillende kleurmodellen selecteren voor de kleur die u kiest,
bijvoorbeeld CMYK, RGB, Lab of Grijstinten, maar de kleurkijker blijft
gebaseerd op het kleurmodel TVH. Als u geen gebruik wilt maken van de
TVH-kleurkijker, kunt u andere kleurkijkers selecteren. U kunt de kleur
toevoegen die u in een eigen kleurenpalet hebt gekozen. Zie “Een bestaand
eigen palet bewerken” op pagina 362 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een effen vul- of omtrekkleur voor een
voorwerp te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op de knop Dialoogvenster
Vulkleur om de vulkleur in het dialoogvenster Uniforme vulling te
wijzigen.
Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op de knop
Dialoogvenster Omtrekkleur om de omtrekkleur te wijzigen.
3 Klik op het tabblad Modellen.
4 Zet de muiswijzer op de keuzelijst Model en houd de muisknop ingedrukt
om de lijst met kleurmodellen weer te geven.
5 Klik op Opties, houd de muisknop ingedrukt en selecteer daarna
Kleurkijkers om het kleurmodel in de lijst met kleurkijkers te selecteren.
6 Voer een van de volgende handelingen uit:
Sleep het kleine kader in het kleurselectiegebied naar de kleur die u
wilt gebruiken.
348 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Schuif de kleurenschuifregelaar omhoog of omlaag om het
kleurenbereik te wijzigen dat in het kleurselectiegebied aan de
linkerzijde wordt weergegeven.
Selecteer een kleur op naam in de keuzelijst Naam.
Ga als volgt te werk om een andere kleurkijker te gebruiken
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Zet de muiswijzer op de keuzelijst Model en houd de muisknop ingedrukt
om de lijst met kleurmodellen weer te geven.
3 Klik op de knop Opties, houd de muisknop ingedrukt en selecteer
Kleurkijkers om de lijst met kleurkijkers weer te geven.
4 Klik op een andere kleurkijker.
Elke kleurkijker bevat een schuifregelaar en een kleurselectiegebied
waarmee u een kleur kunt kiezen.
Ga als volgt te werk om het model van de geselecteerde kleur te
wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
effen vul- of omtrekkleur voor een voorwerp te kiezen”.
2 Kies een ander model voor de kleur uit de lijst Model.
Het kan gebeuren dat u een kleur buiten het gamut selecteert; in dat
geval verschijnt links van de geselecteerde kleur een knop Binnen gamut.
Door op de knop Binnen gamut te klikken selecteert u de kleur binnen
het gamut die het meest overeenkomt.
Een kleur kiezen door kleuren in elkaar te laten overvloeien
U kunt alleen kleuren in elkaar laten overvloeien die zijn opgenomen in het
standaardkleurenpalet op het scherm. Als u andere kleuren wilt laten
overvloeien, wijzigt u het standaardkleurenpalet op het scherm. U kunt het
aantal overgevloeide kleuren dat wordt weergegeven, verhogen of verlagen
door de celgrootte van het kleurraster te wijzigen. U kunt meerdere kleuren
uit het kleurovervloeigebied selecteren om aan uw eigen paletten toe te
voegen. Zie “Kleurenpaletten aanpassen” op pagina 361 voor meer
informatie.
Werken met kleur 349

Ga als volgt te werk om een effen vul- of omtrekkleur voor een
voorwerp te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op de knop Dialoogvenster
vulkleur om de vulkleur te wijzigen.
Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op de knop
Dialoogvenster Omtrekkleur om de omtrekkleur te wijzigen.
3 Klik op het tabblad Mixers.
4 Klik op de knop Opties en selecteer Mixers, Kleurovervloei.
5 Open elk van de vier kleurkiezers en kies telkens een kleur.
6 Klik in het kleurselectiegebied op de gewenste kleur.
Ga als volgt te werk om de celgrootte van het kleurenraster te
wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Selecteer de gewenste celgrootte met de formaatschuifregelaar.
Het kan gebeuren dat u een kleur buiten het gamut selecteert. Er
verschijnt dan links van de geselecteerde kleur een knop Binnen gamut.
Door op de knop Binnen gamut te klikken selecteert u de kleur binnen
het gamut die het meest overeenkomt.
Een kleur kiezen met kleurharmonie
Elke optie in de keuzelijst Tinten correspondeert met een vorm die over het
kleurenwiel wordt geplaatst. De eerste kleur van elke rij in het kleurenraster
correspondeert met de kleur onder een van de punten op de vorm op het
kleurenwiel. Aangezien kleurharmonie het meest van pas komt wanneer u
meerdere kleuren selecteert, is het vaak handig om kleurharmonie te
gebruiken tijdens het werken met eigen paletten. Zie “Meerdere kleuren aan
een eigen palet toevoegen of eruit verwijderen” op pagina 364 voor meer
informatie.
350 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Ga als volgt te werk om een effen vul- of omtrekkleur voor een
voorwerp te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op de knop Dialoogvenster
vulkleur om de vulkleur te wijzigen.
Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op de knop
Dialoogvenster Omtrekkleur om de omtrekkleur te wijzigen.
3 Klik op het tabblad Mixers.
4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Sleep de zwarte cirkel rond het kleurenwiel om de kleuren onder het
wiel te wijzigen.
Wanneer u ergens in het kleurenwiel klikt, zal de zwarte punt naar die
positie worden verplaatst.
5 Klik in het kleurenraster onder het kleurenwiel op het kleurvakje dat u
wilt gebruiken.
Ga als volgt te werk om de verhouding tussen de kleuren op het
kleurenwiel te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies een tint in de lijst Tinten.
Elke tint correspondeert met een andere configuratie van punten op het
kleurenwiel. Experimenteer om erachter te komen met welke
configuratie de kleurenverzameling wordt verkregen die u het meest
bevalt.
Ga als volgt te werk om de weergave van kleuren in de
kleurvakjes te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
effen vul- of omtrekkleur voor een voorwerp te kiezen”.
2 Kies een kleurvariatie in de lijst Variaties.
Werken met kleur 351

3 U wijzigt het aantal kleuren in het kleurenraster door een van de volgende
handelingen uit te voeren:
Typ een getal in het vak Aantal.
Verplaats de schuifregelaar Formaat.
Het kan gebeuren dat u een kleur buiten het gamut selecteert; in dat
geval verschijnt links van de geselecteerde kleur een knop Binnen gamut.
Door op de knop Binnen gamut te klikken selecteert u de kleur binnen
het gamut die het meest overeenkomt.
Een kleur uit een vast kleurenpalet kiezen
Vaste kleurenpaletten worden geleverd door derden en zijn vooral nuttig als
ze vergezeld gaan van een boek met kleurstalen. Wilt u voor Netscape
Navigator of Microsoft Internet Explorer bestanden gaan maken, dan kunt u
het beste de vaste kleurenpaletten van deze browsers gebruiken. De vaste
kleurenpaletten PANTONE MATCHING SYSTEM, Focoltone, TOYO
COLOR FINDER en DIC bestaan allemaal uit steunkleuren. Als bij het
afdrukken kleurseparaties worden gemaakt, is voor elke kleur uit deze
paletten een afzonderlijke drukplaat nodig. Dit kan de afdrukopdracht
aanzienlijk duurder maken. Als u deze kleuren wilt gebruiken, maar niet met
steunkleuren wilt werken, kunt u steunkleuren tijdens het afdrukken naar
proceskleuren laten converteren. Zie “Algemene kleurinstellingen kiezen”
op pagina 374 voor meer informatie. U kunt kleuren van de vaste naar de
eigen kleurenpaletten slepen. De kleuren binnen een vast kleurenpalet
kunnen niet worden gewijzigd.
Ga als volgt te werk om een effen vul- of omtrekkleur voor een
voorwerp te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op de knop Dialoogvenster
vulkleur om de vulkleur te wijzigen.
Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op de knop
Dialoogvenster Omtrekkleur om de omtrekkleur te wijzigen.
3 Klik op het tabblad Vaste paletten.
4 Kies een palet uit de keuzelijst Palet.
5 Klik op de kleurenschuifbalk om het kleurenbereik te wijzigen dat in het
kleurselectiegebied aan de linkerzijde wordt weergegeven.
352 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

6 Voer een van de volgende handelingen uit:
Schuif de kleurenschuifbalk naar het kleurvakje dat u wilt selecteren.
Klik op de pijl van de keuzelijst Naam en schuif naar beneden naar de
kleurnaam die u wilt selecteren.
Typ de kleurnaam in de keuzelijst Naam.
Zet de muiswijzer op een kleurvakje en houd de muisknop ingedrukt,
terwijl u een kleur in de nabije kleurkiezer selecteert.
Ga als volgt te werk om de namen van de kleuren te verbergen of
weer te geven
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Opties en schakel Kleurnamen weergeven in of uit.
Als de geselecteerde kleur uit een vast palet komt dat tinten ondersteunt,
kunt u de tint wijzigen door de tintschuifregelaar te verplaatsen of door
een getal te typen in het vak Tint.
De nabije kleurkiezer voor Vaste paletten geeft dezelfde kleur weer maar
met verschillende inktdichtheden. De nabije kleurkiezer voor Eigen
paletten geeft kleuren weer die qua tint en lichtheid het meest met de
gekozen kleur overeenkomen.
Een kleur uit een eigen kleurenpalet kiezen
Een eigen kleurenpalet kan kleuren bevatten uit een willekeurig kleurmodel
of vast kleurenpalet. Eigen kleurenpaletten dienen als een
kleurenpaletbestand te worden opgeslagen (met de extensie .CPL). De
gebruikersinkten zijn allemaal eigen steunkleuren. Als bij het afdrukken
kleurseparaties worden gemaakt, is voor elke kleur uit dit palet een
afzonderlijke drukplaat nodig. Als u geen steunkleuren wilt gebruiken,
converteert u de steunkleuren tijdens het afdrukken naar proceskleuren. Zie
“Kleurseparaties maken” op pagina 815 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een effen vul- of omtrekkleur voor een
voorwerp te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Werken met kleur 353

Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op de knop Dialoogvenster
vulkleur om de vulkleur te wijzigen; u kunt ook op Shift + F11
drukken.
Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op de knop
Dialoogvenster Omtrekkleur om de omtrekkleur te wijzigen; u kunt ook
op Shift + F12 drukken.
3 Klik op het tabblad Eigen paletten.
4 Kies een palet uit de keuzelijst Palet.
5 Voer een van de volgende handelingen uit:
Schuif de kleurenschuifbalk naar het kleurvakje dat u wilt selecteren.
Klik op de pijl van de keuzelijst Naam en schuif naar beneden naar de
kleurnaam die u wilt selecteren.
Typ de kleurnaam in de keuzelijst Naam.
Zet de muiswijzer op een kleurvakje en houd de muisknop ingedrukt,
terwijl u een kleur in de nabije kleurkiezer selecteert.
6 Klik op het gewenste kleurvakje.
Ga als volgt te werk om de kleurnamen weer te geven of te
verbergen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Opties en schakel Kleurnamen weergeven in of uit.
In de keuzelijst Palet worden alleen de geopende eigen paletten en de
paletten in de map Custom\Palettes weergegeven. U kunt een ander palet
laden door Palet openen te kiezen in de keuzelijst Palet, en een map en
bestandsnaam op te geven.
De nabije kleurkiezer voor eigen paletten geeft kleuren weer die qua tint
en lichtheid het meest met het gekozen kleurvakje overeenkomen.
Een kleur kiezen door numerieke waarden in te stellen
U kunt een kleur selecteren door de waarden van de kleurcomponenten in te
voeren. Welke kleurcomponenten u kunt wijzigen, hangt af van het
kleurmodel waarmee de kleur wordt gedefinieerd. Alleen in de gebieden
Model of Mixers kunt u een kleur selecteren door de waarden van de
bijbehorende kleurcomponenten in te voeren.
354 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Ga als volgt te werk om een effen vul- of omtrekkleur voor een
voorwerp te kiezen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op de knop Dialoogvenster
vulkleur om de vulkleur te wijzigen.
Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op de knop
Dialoogvenster Omtrekkleur om de omtrekkleur te wijzigen.
3 Klik op de knop Opties en selecteer een kleurmodel.
4 Typ waarden in de vakken voor de kleurwaarde.
Het kleurmodel dat u kiest bepaalt welke kleurwaarden u kunt wijzigen.
Als u bijvoorbeeld RGB kiest, zijn de kleurwaarden Rood, Groen en
Blauw. Als u TVH kiest, zijn de waarden Tint, Verzadiging en Helderheid.
U kunt alleen voor de gebieden Modellen en Mixers numerieke waarden
typen. In de gebieden Vaste paletten of Eigen paletten kunt u geen
numerieke waarden wijzigen. Welke waarden geldig zijn, varieert van
model tot model.
U kunt het kleurmodel en de numerieke kleurwaarden van een voorwerp
ook wijzigen door het model met het Interactieve vulgereedschap te
selecteren en de kleurcomponentwaarden op de Eigenschappenbalk te
wijzigen.
U kunt geen kleur selecteren door de waarden van de bijbehorende
kleurcomponenten voor Vaste of Eigen paletten in te voeren. U kunt de
kleurcomponentwaarden in verschillende kleurmodellen weergeven.
Standaardkleuren voor de vulling en de omtrek kiezen
U kunt de standaardkleuren voor de omtrek en vulling wijzigen door een
kleur te kiezen terwijl geen voorwerp is geselecteerd. Er verschijnt een
dialoogvenster waarin u wordt gevraagd om het voorwerptype te selecteren
waarvoor u de standaardkleur wilt wijzigen.
Werken met kleur 355

Ga als volgt te werk om een standaardkleur voor de vulling of
omtrek te kiezen
1 Zorg dat geen voorwerp is geselecteerd.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op de knop Dialoogvenster
vulkleur om de vulkleur te wijzigen.
Open het klapmenu Omtrekgereedschap en klik op de knop
Dialoogvenster Omtrekkleur om de omtrekkleur te wijzigen.
3 Schakel een of meer van de volgende selectievakjes in:
Afbeelding
Artistieke tekst
Alineatekst
U kunt ook het selectievakje Niet meer weergeven inschakelen.
Een kleur uit het koppelvenster Kleur kiezen
Het koppelvenster Kleur kan aan een rand van het toepassingsvenster
worden gekoppeld, of als een afzonderlijk zwevend venster worden
weergegeven. U kunt ook het uiterlijk en het formaat van het koppelvenster
Kleur wijzigen. Via het koppelvenster Kleur krijgt u toegang tot andere
gereedschappen en vensters, terwijl het koppelvenster Kleur geopend blijft.
Het koppelvenster Kleur geeft de kleurruimte weer van het kleurmodel
TVH - Gebaseerd op tint. U kunt de kleuren als numerieke waarden in
andere kleurruimten weergeven.
Ga als volgt te werk om een kleur in het koppelvenster Kleur te
kiezen
1 Klik op Venster, Koppelvensters, Kleur.
2 Selecteer het voorwerp.
3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Sleep het kleine kader in het kleurselectiegebied naar de kleur die u
wilt gebruiken.
Schuif de kleurenschuifregelaar omhoog of omlaag om het kleurenbereik
te wijzigen dat in het kleurselectiegebied wordt weergegeven.
Typ numerieke waarden in de vakken Kleurruimte.
356 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op de knop Vulling om de kleur als vulkleur te selecteren.
Klik op de knop Omtrek om de kleur als de omtrekkleur te selecteren.
Ga als volgt te werk om de kleur in een andere kleurruimte weer
te geven
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Selecteer in de keuzelijst bovenin het koppelvenster Kleur de kleurruimte
waarin u de kleuren numeriek wilt uitdrukken.
Het kleurselectiegebied geeft de standaardkleurruimte van het
kleurmodel TVH - Gebaseerd op tint weer. Als u grijstinten kiest, wordt
er een andere kleurruimte weergegeven en is Lichtheid (L) de
beschikbare numerieke waarde.
Onderaan het toepassingsvenster ziet u de vul- en omtrekkleuren en hun
numerieke waarden.
Met meerdere kleurenpaletten op het scherm werken
Met meerdere kleurenpaletten op het scherm krijgt u snel toegang tot talloze
paletten en kleuren die u het vaakst gebruikt. U kunt een willekeurig vast of
eigen kleurenpalet weergeven als kleurenpalet op het scherm. Het
kleurenpalet op het scherm kan worden gekoppeld aan een rand van het
toepassingsvenster of worden weergegeven als een zwevend venster. U kunt
ook het uiterlijk en de grootte van één of van alle kleurenpaletten op het
scherm wijzigen. Het voordeel van meerdere kleurenpaletten op het scherm
is dat u een eigen palet kunt maken door kleuren uit een willekeurig palet
naar uw eigen palet te slepen. Hiermee wordt het kleurvakje niet uit het
oorspronkelijke palet verwijderd, maar naar het eigen palet gekopieerd.
Toegang tot het kleurenpalet op het scherm
Bij deze procedure wordt uitgelegd hoe u toegang krijgt tot verschillende
kleurenpaletten op het scherm. Zie “Kleurenpaletten aanpassen” op pagina
361 voor informatie over het wijzigen van afzonderlijke kleuren. In het
kleurenpalet op het scherm worden steunkleuren aangegeven met een stip in
de linkerbenedenhoek van het kleurvakje.
Werken met kleur 357

Ga als volgt te werk om toegang tot een kleurenpalet op het
scherm te krijgen
Klik op Venster, Kleurenpaletten, gevolgd door het kleurenpalet dat u wilt
weergeven.
Ga als volgt te werk om een kleurenpalet op het scherm te
openen
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Overzicht kleurenpaletten.
2 U opent een palet door het selectievakje naast het palet (de paletten) in
het koppelvenster Overzicht kleurenpaletten in te schakelen.
Ga als volgt te werk om een kleurenpalet op het scherm te
openen dat niet in het koppelvenster Overzicht kleurenpaletten
wordt weergegeven
1 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op Venster, Kleurenpaletten, Overzicht kleurenpaletten.
Klik op Venster, Kleurenpaletten, Palet openen.
2 Klik op Openen onderaan het koppelvenster Overzicht kleurenpaletten.
3 Selecteer het palet dat u wilt openen.
Ga als volgt te werk om een kleurenpalet op het scherm te
sluiten
Voer een van de volgende handelingen uit:
Schakel het selectievakje naast het palet in het koppelvenster
Overzicht kleurenpaletten uit.
Rechtsklik op de titelbalk van het kleurenpalet op het scherm om
deze te verbergen.
Elk gekoppeld kleurenpalet op het scherm kan worden geïdentificeerd
door de cursor op een kleurvakje te plaatsen; de naam verschijnt dan in
een tipvak daaronder. De namen van zwevende kleurenpaletten op het
scherm worden in de titelbalk weergegeven.
358 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Het standaardkleurenpalet op het scherm wijzigen
Het standaardkleurenpalet op het scherm is het kleurenpalet dat voor alle
kleurkiezers wordt gebruikt. U kunt elk kleurenpalet als het
standaardkleurenpalet op het scherm selecteren.
Ga als volgt te werk om een ander standaardkleurenpalet op het
scherm te kiezen
Rechtsklik op een kleurvakje van het kleurenpalet op het scherm dat u als
standaard wilt instellen, houd de muisknop een seconde ingedrukt en klik
op Als standaardpalet instellen.
De positie en grootte van het kleurenpalet op het scherm wijzigen
U kunt het kleurenpalet op het scherm zwevend maken in het
toepassingsvenster, of het kleurenpalet koppelen en het formaat ervan
wijzigen.
Ga als volgt te werk om het kleurenpalet op het scherm los te
koppelen
Voer een van de volgende handelingen uit:
Zet de muiswijzer op de rand van het kleurenpalet op het scherm en
houd de muisknop ingedrukt terwijl u dit van de rand van het
toepassingsvenster wegsleept.
Dubbelklik op de rand van het kleurenpalet op het scherm.
Ga als volgt te werk om het kleurenpalet op het scherm te
koppelen
Voer een van de volgende handelingen uit:
Sleep de titelbalk van het kleurenpalet op het scherm naar een
willekeurige rand van het toepassingsvenster.
Dubbelklik op de titelbalk om het zwevende palet op het scherm terug
te halen.
Ga als volgt te werk om het aantal rijen in een gekoppeld
kleurenpalet op het scherm op te geven
1 Rechtsklik op het kleurenpalet op het scherm en klik op Eigenschappen.
2 Typ een waarde in het vak Maximum aantal rijen wanneer gekoppeld.
Werken met kleur 359

Het kleurenpalet op het scherm aanpassen
U kunt de weergave en het gedrag van het kleurenpalet op het scherm
aanpassen aan de manier waarop u werkt. U kunt met grote kleurvakjes
werken en het kleurvakje Geen kleur weergeven of verbergen. Als u het
lokale menu niet goed kunt openen door op het grijze gebied van het
kleurenpalet op het scherm te rechtsklikken, stelt u de rechtermuisknop zo
in dat het menu daarmee wordt weergegeven.
Ga als volgt te werk om gebruik te maken van grote vakjes
1 Rechtsklik op het kleurenpalet op het scherm en klik op Eigenschappen.
2 Schakel het selectievakje Grote vakjes in.
Ga als volgt te werk om het kleurvakje “Geen kleur” weer te
geven
1 Rechtsklik op het kleurenpalet op het scherm en klik op Eigenschappen.
2 Schakel het selectievakje “Geen kleur” weergeven in.
Ga als volgt te werk om de functie van de rechtermuisknop te
wijzigen
1 Rechtsklik op het kleurenpalet op het scherm en klik op Eigenschappen.
2 Klik op een van de volgende knoppen:
Lokaal menu weergeven
Omtrekkleur instellen
U kunt het lokale menu nog steeds weergeven door met de
rechtermuisknop te klikken.
360 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Kleurenpaletten aanpassen
Eigen kleurenpaletten zijn verzamelingen van kleuren die u als een
kleurenpaletbestand opslaat (met de bestandsextensie .CPL). Deze paletten
kunnen zowel steunkleuren bevatten als kleuren gemaakt met een
willekeurig kleurmodel. U kunt gebruik maken van veel van de eerder
gemaakte eigen paletten in de map Palet of u kunt zelf geheel nieuwe maken.
Eigen paletten komen van pas wanneer u vaak gebruik maakt van dezelfde
kleuren, of als u wilt werken met een verzameling van kleuren die goed bij
elkaar passen. U kunt een palet op drie manieren aanpassen: door een eigen
palet te maken met de Paletbewerker, met de opdracht Nieuw palet van
selectie, en met de opdracht Nieuw palet van document.
Eigen paletten maken
Wanneer u een eigen palet maakt, is het palet aanvankelijk leeg en kunt u
kiezen welke kleuren in het palet moeten worden opgenomen. U kunt ook
een eigen palet maken op basis van alle kleuren uit het geselecteerde
voorwerp of het huidige document.
Ga als volgt te werk om een palet te maken
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Klik op de knop Nieuw.
3 Specificeer een paletbestandsnaam (met de bestandsextensie .CPL).
4 Typ een beschrijving van het palet in het vak Beschrijving.
5 Klik op Opslaan.
Ga als volgt te werk om een nieuw palet van een selectie te
maken
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Palet van selectie maken.
2 Specificeer een paletbestandsnaam (met de bestandsextensie .CPL).
3 Typ een beschrijving van het palet in het vak Beschrijving.
4 Klik op Opslaan.
Ga als volgt te werk om een nieuw palet van een document te
maken
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Palet van document maken.
2 Specificeer een paletbestandsnaam (met de bestandsextensie .CPL).
Werken met kleur 361

3 Typ een beschrijving van het palet in het vak Beschrijving.
4 Klik op Opslaan.
De beschrijving die u in het vak Beschrijving typt wordt de naam van het
nieuwe eigen palet. Als u geen beschrijving typt, neemt het palet de
bestandsnaam over.
Selecteer de voorwerpen voordat u de opdracht Nieuw palet van selectie
gebruikt.
Voordat u de opdracht Nieuw palet van document kunt gebruiken, moet u
een document openen.
Een bestaand eigen palet bewerken
Er zijn vijf opdrachten waarmee u eigen paletten kunt bewerken: Kleur
bewerken, Kleur toevoegen, Kleur verwijderen, Kleuren sorteren en
Beginwaarde palet. Het palet hoeft niet eerst geopend te worden om het te
kunnen bewerken. In de keuzelijst Palet worden de paletten weergegeven die
op dat moment geopend zijn. Als u een eigen palet niet opslaat voordat u de
Paletbewerker sluit, gaan de wijzigingen verloren.
Ga als volgt te werk om een niet-geopend eigen palet te
bewerken
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op de knop Palet openen.
Kies Palet openen in de keuzelijst bovenin het dialoogvenster
Paletbewerker.
3 Klik op de bestandsnaam van het palet dat u wilt openen.
4 Selecteer de wijzigingsopdracht die u wilt gebruiken.
Ga als volgt te werk om een geopend palet te bewerken
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Klik op Kleur bewerken.
362 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Ga als volgt te werk om een kleur van het palet te bewerken
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Klik op Kleur bewerken.
4 Bewerk de kleur in het dialoogvenster Kleur selecteren.
5 Klik op OK om de kleuren te wijzigen.
Ga als volgt te werk om een kleur aan het palet toe te voegen
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Klik op Kleur toevoegen.
4 Selecteer een nieuwe kleur in het dialoogvenster Kleur selecteren.
5 Klik op Aan palet toevoegen.
Ga als volgt te werk om een kleur uit het palet te verwijderen
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Selecteer de kleur die u uit het palet wilt verwijderen.
4 Klik op Kleur verwijderen.
Ga als volgt te werk om kleuren in het palet te sorteren
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Klik op Kleuren sorteren en vervolgens op de gewenste sorteeroptie voor
de kleuren.
Ga als volgt te werk om het palet dat u aan het bewerken bent te
herstellen
Klik op Beginwaarde palet als u alle wijzigingen wilt annuleren die op het
palet zijn aangebracht sinds u de laatste keer hebt opgeslagen.
Werken met kleur 363

Een eigen palet opslaan
Sla de wijzigingen die u op een eigen palet aanbrengt op voordat u het palet
sluit, anders worden de wijzigingen niet doorgevoerd.
Ga als volgt te werk om een palet met een nieuwe bestandsnaam
op te slaan
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Klik op de knop Opslaan als.
3 Geef een map en de naam van een paletbestand op.
Meerdere kleuren aan een eigen palet toevoegen of eruit verwijderen
In de Paletbewerker zijn dezelfde methoden voor het kiezen van kleuren
beschikbaar als in het dialoogvenster Uniforme vulling. Selecteer meerdere
kleuren in de gebieden Kleurovervloei, Vaste paletten en Eigen paletten. Zie
“Kleuren kiezen” op pagina 345 voor informatie over het kiezen van een
kleur.
Ga als volgt te werk om meerdere kleuren aan een kleurenpalet
toe te voegen
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Klik op Kleur toevoegen.
4 Voer een van de volgende handelingen uit in het dialoogvenster Kleur
selecteren:
Plaats de cursor op het eerste kleurvakje dat u wilt kiezen, houd Shift
ingedrukt en klik op de kleuren die u aan het palet wilt toevoegen.
Plaats de cursor op het eerste kleurvakje dat u wilt kiezen, houd Ctrl
ingedrukt en klik op de kleuren die u aan het palet wilt toevoegen.
5 Klik op Aan palet toevoegen.
Ga als volgt te werk om meerdere kleuren uit een eigen palet te
verwijderen
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Voer een van de volgende handelingen uit in het kleurselectiegebied:
364 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Plaats de cursor op het eerste kleurvakje dat u wilt verwijderen, houd
Shift ingedrukt en klik op de kleuren die u uit het palet wilt
verwijderen.
Plaats de cursor op het eerste kleurvakje dat u wilt verwijderen, houd
Ctrl ingedrukt en klik op de kleuren die u uit het palet wilt
verwijderen.
4 Klik op de knop Kleur verwijderen.
Klik op de knop Beginwaarde palet om het palet te herstellen in de
toestand vóór de wijzigingen.
U kunt afzonderlijke kleuren verplaatsen door ze naar een andere positie
in het paletgebied te slepen.
Kleuren in een eigen palet een naam geven
Door kleuren een naam te geven, kunt u gemakkelijk bijhouden welke
kleuren het eigen palet bevat.
Ga als volgt te werk om een kleur een naam te geven
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Kies het palet uit de keuzelijst bovenin het dialoogvenster Paletbewerker.
3 Kies een kleur in het dialoogvenster Palet.
4 Typ een naam in het vak Naam.
Kleuren exact reproduceren
Alle apparaten die u voor uw project gebruikt, hebben een specifiek
kleurbereik waarbinnen zij kunnen produceren. Dit bereik wordt een
apparaatgamut genoemd. Een monitor bijvoorbeeld heeft een ander
kleurenbereik, of kleurengamut, dan het kleurengamut dat kan worden
gereproduceerd met een drukpers. Het is belangrijk dat de kleuren waar uw
klant om heeft gevraagd, exact overeenkomen met de kleuren die voor het
uiteindelijke product gebruikt worden, of dit nu een tijdschrift, een krant, een
televisieprogramma of Internet is.
Werken met kleur 365

Dit houdt in dat een document kleuren kan bevatten die er op het
beeldscherm goed uitzien, maar die niet op papier kunnen worden
gereproduceerd. Daar komt nog bij dat de kleurengamuts van
beeldschermen, scanners, printers en andere apparaten ook onderling
enigszins van elkaar afwijken. Zelfs apparaten van soortgelijke modellen en
van dezelfde fabrikant kunnen verschillende kleurengamuts hebben.
Nauwkeurige kleuroverdracht naar een ander apparaat is alleen mogelijk als
rekening wordt gehouden met de verschillen tussen de kleurengamuts van
de betreffende apparaten.
Een kleurenbeheersysteem gebruiken
Een kleurenbeheersysteem (color management system of CMS)
minimaliseert de verschillen tussen kleurengamuts. Zonder een CMS wordt
door elke toepassing die u gebruikt een eigen kleurprofiel aangemaakt, met
als resultaat dat kleuren niet consistent worden afgedrukt. Een CMS heeft
een aantal functies:
Het indelen van kleurruimten tussen apparaten (scanner, monitor,
printer) aan de hand van een reeks apparaatprofielen.
De mogelijkheid om het ene kleurmodel naar het andere te
converteren (bijvoorbeeld RGB- naar CMYK-kleuren).
Het weergeven bij het afdrukken van nauwkeurige afdrukvoorbeelden
of voorbeelden op het scherm om kleurcorrectie toe te passen.
Zonder het kleurenbeheersysteem is het niet mogelijk om nauwkeurige
kleurconsistentie te bereiken bij het publicatieproces waarbij een aantal
verschillende apparaten of systemen wordt gebruikt. Wanneer kleurcorrectie
wordt ingeschakeld, is het mogelijk dat de kleuren op het scherm minder
helder worden weergegeven dan voorheen.
Kleurprofielen kiezen
Profielen, of ICC-kleurprofielen, zijn bestanden in een formaat dat
gedefinieerd is door het International Color Consortium. Deze bestanden
beschrijven de kleurkenmerken van kleurapparaten en kleurruimten.
Kleurenbeheersoftware, zoals de software van CorelDRAW, maakt gebruik
van ICC-profielen om kleuren van het ene apparaat naar het andere en van de
ene kleurruimte naar de andere te converteren. De juiste profielen zijn
essentieel om de juiste kleur te verkrijgen.
Software van Corel wordt geleverd met veel voorgedefinieerde profielen voor
scanners, monitors en printers die u in uw systeem kunt laden. Veel
fabrikanten stellen ICC-kleurprofielen beschikbaar om te downloaden.
Gebruik profielen die het meest met de kleurengamuts van de apparaten die
aan uw systeem zijn gekoppeld overeenkomen. Wanneer u de software voor
het eerst installeert, worden er algemene apparaatprofielen geselecteerd.
366 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Er zijn vijf profielen die u kunt instellen om kleuren te beheren. Gebruik het
monitorprofiel om documenten op het scherm weer te geven. Gebruik het
scannerprofiel om afbeeldingen te scannen. Gebruik het
composietprinterprofiel om op een lokale of netwerkkleurenprinter af te
drukken. Gebruik het separatieprinterprofiel om CMYK-kleuren te
definiëren in de documenten en om kleurseparatie toe te passen bij het
afdrukken. Gebruik het interne RGB-profiel om RGB-kleuren in de
documenten te definiëren. Wanneer u een van deze profielen wijzigt, worden
de kleuren beïnvloed.
De snelste manier om profielen in te stellen, is door het monitorprofiel in te
stellen op het profiel van uw monitor en het composietprinterprofiel in te
stellen op de lokale printer. Als u met een speciale RGB-kleurruimte wilt
werken, kunt u het interne RGB-profiel in die kleurruimte wijzigen. Als u
een profiel hebt voor uw scanner, kies dan het profiel van die scanner uit de
lijst met scanners.
Ingesloten kleurprofielen gebruiken
Ingesloten kleurprofielen houden rekening met de verschillende
kleurengamuts en zorgen voor cross-platform communicatie tussen de
verschillende kleurruimtes. Een kleurprofiel is een beschrijving van de
manier waarop een apparaat kleuren verwerkt. Een ingesloten kleurprofiel is
een kleurprofiel dat gekoppeld is aan of ingesloten is in een
kleurendocument. Dit profiel beschrijft de kleurruimte van de kleuren in het
document. Corel ondersteunt ingesloten ICC-profielen. Hierdoor kan
hetzelfde kleurprofiel door verschillende platforms worden uitgewisseld en
wordt een nauwkeurig kleurenbeheer tijdens het gehele publicatieproces
gegarandeerd. Ingesloten kleurprofielen zorgen voor een nauwkeurige
kleurenweergave tussen het invoer- (scanner) en het uitvoerapparaat
(printer). Dank zij het feit dat ICC-profielen in veel bestandsformaten
kunnen worden ingesloten, waaronder de formaten .CPT en .CDR van
CorelDRAW, worden consistente kleurruimten verkregen tussen alle
toepassingen die ICC-profielen ondersteunen. TIFF- en .EPS-formaten
worden door CorelDRAW ondersteund.
Met behulp van kleurprofielen worden de kleuren op het scherm zo
gecorrigeerd, dat elke kleur zo nauwkeurig mogelijk op basis van de
betreffende kleurwaarden wordt weergegeven. Verder worden kleurprofielen
gebruikt om kleuren op het scherm weer te geven zoals ze worden
afgedrukt. Juiste kleurprofielen kunnen u ook waarschuwen wanneer een
geselecteerde kleur buiten het gamut van de printer valt. Aan de hand van
accurate kleurprofielen van de scanner, de monitor en de printer kunnen
kleuren zo worden gecorrigeerd, dat de kleuren op het scherm
overeenkomen met de kleuren van de uiteindelijke afdruk.
Werken met kleur 367

De algemene kleurinstellingen instellen
Het tabblad Algemene kleurinstellingen bevat een aantal extra
besturingsknoppen voor het gedrag van kleuren. Met de eerste drie
selectievakjes regelt u hoe kleuren van een aantal speciale paletten worden
opgesplitst bij het afdrukken van kleurseparaties. Wanneer deze
selectievakjes zijn ingeschakeld, worden kleuren van deze paletten in hun
eigen afzonderlijke drukplaten opgesplitst.
Met de volgende groep selectievakjes regelt u een aantal functies. Wanneer u
“CMYK in percentages weergeven” inschakelt, zorgt u ervoor dat de
CMYK-waarden tussen 0 en 100 liggen. Schakelt u deze optie uit, dan komen
de CMYK-waarden tussen 0 en 255 te liggen. De handige optie
“Steunkleuren in CMYK-gamut plaatsen” zorgt ervoor dat u geen extra
kleurseparatieplaten voor steunkleuren in het document hoeft te maken.
Steunkleuren worden voor het afdrukproces opgesplitst in de
basisdrukplaten C, M, Y en K. Met de optie “Composietprinter simuleert
kleurenuitvoer van separatieprinter” kunt u het document op een lokale
printer afdrukken om te zien hoe het eruit ziet wanneer het met
kleurseparaties door een drukpers wordt afgedrukt. Dit wordt uitgevoerd
met behulp van de kleurprofielen van zowel de lokale printer als de
separatieprinter.
Met de lijst “Rendering-intentie” bepaalt u de methode die het
kleurenbeheersysteem gebruikt bij het converteren van kleuren van de ene
naar de andere ruimte die verschillende grootten of gamuts hebben. Het
probleem is wat te doen met kleuren die in de ene ruimte wel voorkomen,
maar in de andere niet. Hoe kiest u een kleur in de kleinere ruimte om als
beginkleur in de grotere ruimte te gebruiken? U kunt dit op drie manieren
doen. Met de optie Rendering-intentie kiest u de methode die wordt
gebruikt.
Als u Verzadiging kiest wordt een overeenkomende kleur gekozen, zodat het
verzadigingscomponent gemaximaliseerd wordt. Hiermee wordt de
verzadiging in kleuren benadrukt en kan een aanzienlijke verschuiving
worden veroorzaakt in kleuren die buiten het gamut liggen. Dit is de beste
manier voor vectorafbeeldingen (lijnen, tekst en effen gekleurde
voorwerpen).
Als u Perceptief kiest wordt een overeenkomende kleur gekozen, zodat in de
nieuwe kleurruimte deze en alle soortgelijke kleuren dezelfde verhouding tot
elkaar hebben. Er zijn geen abrupte kleurovergangen in de nieuwe
kleurruimte, maar alle kleuren zijn enigszins anders. Alle kleuren in een
afbeelding worden opgeschoven, zodat het kleurenbereik binnen het
kleurengamut valt. Hierdoor blijft de onderlinge verhouding tussen de
kleuren ongewijzigd. Deze methode werkt zeer goed bij bitmaps en
fotografische afbeeldingen.
368 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Als u Automatisch kiest wordt een methode gekozen op basis van het type
voorwerp: voor vectorvoorwerpen wordt Verzadiging gebruikt en voor
bitmapvoorwerpen Perceptief. De modus Automatisch is de standaardmodus.
Apparatuur kalibreren
Net zo belangrijk is het om de apparaten te ijken voordat u met een project
begint om de kleuren consistent te houden. Kalibratie verwijst naar het
proces van het maken van een profiel voor de monitor, waarbij de specifieke
kleurkenmerken voor gebruik door een kleurenbeheersysteem worden
vastgelegd. Nadat u de monitor hebt gekalibreerd, kent u de beperkingen van
de kleurruimte en weet u welke kleuren er zullen worden geproduceerd.
De monitor kalibreren
Geen enkele monitor geeft dezelfde elektronische informatie op dezelfde
manier weer. Zelfs twee monitors van dezelfde fabrikant zullen verschillende
kleuren iets anders op het scherm weergeven wanneer hetzelfde
kleurbestand wordt ingevoerd. Een aantal factoren is hiervan de oorzaak,
zoals de ouderdom van de monitor, de omgevingsverlichting of de
monitorinstellingen. Consistente kleurenreproductie kan onder andere
worden bereikt door de monitor te ijken en rekening te houden met de
factoren die de prestatie van de monitor beïnvloeden.
Hier volgen nog meer mogelijkheden om een zo nauwkeurig mogelijke
kleurenreproductie te bereiken voor uw projecten:
Laat uw monitor ongeveer een uur opwarmen voordat u met kalibreren
begint.
Maak het scherm schoon voordat u de monitor gaat kalibreren.
Pas de besturingsknoppen van uw monitor handmatig aan en zet ze vast
met plakband, zodat u ze niet per ongeluk kunt verstellen nadat u het
systeem hebt geijkt.
IJk de monitor regelmatig, vooral als u een oudere monitor hebt, omdat
fosfors in de loop der tijd vervagen.
Zorg voor consistent licht. Elk soort licht, of het nu fluorescerend,
fonkelend of natuurlijk is, zal de kleuren op de monitor beïnvloeden. U
dient natuurlijk licht zoveel mogelijk te vermijden, omdat het continu
verandert. Het is raadzaam om rasterverspreiders over fluorescerend
licht te plaatsen.
Gebruik een neutrale achtergrond voor de monitor en het werkgebied om
te voorkomen dat uw waarneming van de kleuren wordt beïnvloed.
Werken met kleur 369

Neem pauzes. Gun uw ogen de nodige rust tussen de werkperiodes door.
Kijk regelmatig van het scherm weg om moeheid van de ogen te
voorkomen.
Geeft u uw werk op meerdere monitors weer, zorg er dan voor dat ze
allemaal op hetzelfde witte punt zijn ingesteld.
Gebruik software voor het maken van monitorprofielen om een profiel
voor de monitor te maken.
De scanner kalibreren
Kalibreer de scanner ongeveer een keer per maand, afhankelijk van hoe vaak
u het apparaat gebruikt. De lamp van de scanner verandert van kleur
naarmate deze ouder wordt, waardoor de kleur van de scans wordt beïnvloed.
Houd het glas schoon om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de scans goed
blijft.
U kunt verschillende gereedschappen gebruiken om de scanner te kalibreren.
Deze maken allemaal gebruik van dezelfde techniek: leg een bekende
bronafbeelding op de scanner, scan de afbeelding en kijk naar de kleuren die
worden vastgelegd. Vergelijk de gescande kleuren en maak aan de hand van
de kleurwaarden een profiel dat ervoor zorgt dat de scanner de juiste kleuren
produceert. Raadpleeg de bij de software of scanner geleverde documentatie
voor meer informatie. Nadat u het profiel hebt gemaakt, stelt u het in als uw
scannerprofiel.
De printer kalibreren
De kleuren die door printers worden afgedrukt, kunnen van dag tot dag en
afhankelijk van de printer en de set inkten of kleurenbladen sterk
verschillen. De kleuren die worden afgedrukt, hangen af van het papier dat
wordt gebruikt. Voor inkjetprinters kunt u bijvoorbeeld een groot aantal
verschillende papiersoorten gebruiken: gewoon kopieerpapier, gecoat papier,
gesatineerd papier en vele andere soorten. De wisselwerking tussen de
inkten en het papier beïnvloedt het resultaat van de kleuren. Om ervoor te
zorgen dat de juiste kleuren worden afgedrukt, maakt u een profiel voor elke
combinatie (inkten, papier enz.), en werkt u de profielen bij naarmate de
omstandigheden veranderen. Door het verouderen van printers kunnen de
kleuren worden beïnvloed. Door de profielen regelmatig bij te werken zorgt u
ervoor dat de kleuren hetzelfde blijven.
Als u al deze waarschuwingen in acht neemt, kunt u met een gangbaar of
vooraf gemaakt kleurprofiel voor uw printer een goed kleurgedrag krijgen.
Het algemene gedrag van de printer en de inkten wordt in een dergelijk
profiel vastgelegd, waarbij de verschillen als gevolg van ouderdom en
verschillend papier worden genegeerd.
370 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Kleuren corrigeren
Gebruik voor het maken van een printerprofiel een andere printer of
gereedschappen voor het maken van profielen. U hebt ook een apparaat
nodig om de kleuren te “lezen” die door de printer worden afgedrukt. Er is
een aantal gereedschappen voor het maken van profielen beschikbaar,
waarmee u de printeruitvoer met een gekalibreerde scanner kunt scannen.
Het eindresultaat is een printerprofiel dat u kunt gebruiken als
composietprinterprofiel.
Met behulp van kleurcorrectie worden de schermkleuren zo nauwkeurig
mogelijk weergegeven. Als u alleen de schermkleuren corrigeert, worden de
kleuren op het scherm aangepast op basis van het kleurprofiel van de
monitor. Als u kleuren bovendien weergeeft zoals ze worden afgedrukt,
worden de kleuren op de monitor aangepast op basis van het kleurprofiel van
zowel de monitor als de printer. De kleurovereenkomstmodus bepaalt hoe
kleuren worden aangepast wanneer correcties nodig zijn.
Ga als volgt te werk om schermkleuren te corrigeren
1 Klik op Extra, Kleurenbeheer.
2 Schakel het selectievakje Kleuren kalibreren voor weergave in.
Schakel dit selectievakje in om kleurenbeheer te gebruiken.
Ga als volgt te werk om kleuren weer te geven zoals ze worden
afgedrukt
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Gesimuleerde printerkleuren weergeven in.
3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op de knop Composietprinter simuleren om kleuren weer te
geven zoals ze worden afgedrukt op een composietprinter.
Klik op de knop Separatieprinter simuleren om kleuren weer te geven
zoals ze worden afgedrukt op een printer die gebruik maakt van
kleurseparaties.
Werken met kleur 371

Ga als volgt te werk om de kleurovereenkomstmodus te wijzigen
1 Volg stap 1 van de procedure “Ga als volgt te werk om schermkleuren te
corrigeren”.
2 Klik in de lijst met categorieën op Algemeen.
3 Kies een van de volgende opties uit de keuzelijst
Kleurovereenkomstmodus:
Verzadiging
Perceptief
Automatisch
Als kleurcorrectie niet is ingeschakeld, zijn de gevolgen van het wijzigen
van de kleurmodus niet op het scherm te zien.
Kleuren buiten het gamut weergeven
De lichtgele delen in
de stoel en de hoed
geven kleuren aan
die buiten het gamut
vallen.
Wanneer het gamut-alarm is ingeschakeld, worden kleuren die buiten het
gamut vallen, bedekt met een waarschuwingskleur.
Ga als volgt te werk om het gamut-alarm in te schakelen
1 Klik op Extra, Kleurenbeheer.
2 Schakel het selectievakje Kleuren buiten printergamut markeren in.
372 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

Ga als volgt te werk om de waarschuwingskleur te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies een kleur uit de kleurkiezer Waarschuwingskleur.
3 Schuif de schuifregelaar voor de transparantie naar rechts om de
waarschuwingskleur transparanter te maken.
Ga als volgt te werk om kleuren buiten het gamut weer te geven
in de Paletbewerker
1 Klik op Venster, Kleurenpaletten, Paletbewerker.
2 Klik op een van de volgende knoppen:
Kleur bewerken
Kleur toevoegen
3 Klik in het dialoogvenster Kleur selecteren op Opties, Gamut-alarm.
Kleurprofielen instellen
Kleuren kunnen alleen juist worden gereproduceerd als de kleurprofielen
correct zijn ingesteld. Gebruik het bijgeleverde profiel bij het instellen van
een kleurprofiel. Als er geen kleurprofielen beschikbaar zijn, probeer dan een
voorgedefinieerd profiel bij de fabrikant van het apparaat te verkrijgen.
Kleurprofielen zijn vaak beschikbaar via Internet.
Ga als volgt te werk om de juiste kleurprofielen in te stellen
1 Klik op Extra, Kleurenbeheer en klik op Profielen in de lijst met
categorieën.
2 Kies een profiel uit de keuzelijsten Monitor, Scanner, Composietprinter,
Separatieprinter en Interne RGB.
Veel van de bijgeleverde printerkleurprofielen zijn gemaakt met de
kleurenbeheersoftware ColorBlind. Voor meer informatie over ColorBlind
en kleurprofielen neemt u contact op met Color Solutions, Inc. op
http://www.color.com.
Als u een bestand naar een drukker verstuurt, vraag dan om een profiel
van hun printer.
Werken met kleur 373

Algemene kleurinstellingen kiezen
Het tabblad Algemene kleurinstellingen in het dialoogvenster Opties bevat
extra besturingsknoppen voor het gedrag van kleuren. Met de eerste drie
selectievakjes regelt u hoe kleuren van een aantal speciale paletten worden
opgesplitst bij het afdrukken van kleurseparaties. Plaats steunkleuren in het
CMYK-gamut als u geen extra kleurseparatieplaten voor eventuele
steunkleuren in het document wilt maken. Voor steunkleuren zijn
afzonderlijke drukplaten nodig waardoor de kosten van het afdrukproces
toenemen. Zie “Kleurseparaties maken” op pagina 815 voor meer informatie.
Met de volgende groep selectievakjes bepaalt u het gedrag van de
CMYK-kleurruimte. Met de keuzelijst Rendering-intentie bepaalt u met
welke methode het kleurenbeheersysteem kleuren tussen ruimten met
verschillende grootten converteert.
Ga als volgt te werk om FOLCOLTONE-, TOYO- en DIC-kleuren als
steunkleuren te behandelen
1 Klik op Extra, Kleurenbeheer, Profielen.
2 Schakel het kleurenpalet in waarvan u kleuren als steunkleuren wilt
gebruiken.
Ga als volgt te werk om de CMYK-ruimte te bepalen
1 Klik op Extra, Kleurenbeheer, Profielen.
2 Schakel het gewenste selectievakje voor het gedrag van de CMYK-ruimte in.
Ga als volgt te werk om de methode voor de
kleurruimteconversie te selecteren
1 Klik op Extra, Kleurenbeheer, Profielen.
2 Klik op een van de volgende methoden voor de kleurruimteconversie uit
de keuzelijst Rendering-intentie:
Automatisch
Perceptief
Verzadiging
De optie Verzadiging werkt goed bij vectorafbeeldingen (lijnen, tekst en
effen gekleurde voorwerpen).
De optie Perceptief werkt goed bij bitmaps en fotografische afbeeldingen.
374 CorelDRAW: Hoofdstuk 8

WERKEN MET TEKST 9
Met CorelDRAW kunt u tekst bewerken zoals in een tekstverwerker. Met
het Tekstgereedschap kunt u zowel Artistieke tekst als Alineatekst
bewerken. Wanneer u met korte regels tekst werkt, kunt u het beste met
Artistieke tekst werken, omdat u zo een groot aantal effecten kunt
toepassen. Voor grotere stukken tekst, die uitgebreider moeten worden
opgemaakt, kunt u het beste Alineatekst gebruiken.
Nadat u tekst aan documenten hebt toegevoegd, kunt u het teksttype
wijzigen (bijvoorbeeld van Alineatekst in Artistieke tekst) of Artistieke tekst
naar krommen converteren. U kunt een taak pas uitvoeren nadat de tekst is
geselecteerd. Tekst is te verfraaien door afbeeldingen in te sluiten en
symbolen en speciale tekens toe te voegen. U kunt tekst bewerken in zowel
het tekenvenster als het dialoogvenster Tekst bewerken.
Sommige opmaakfuncties in CorelDRAW zijn zowel op Artistieke tekst als op
Alineatekst van toepassing. Dit zijn bijvoorbeeld de functies voor het
spatiëren van tekst en het toepassen van de opmaakopdracht vet. Andere
opmaakfuncties zijn alleen van toepassing op Alineatekst. Hieronder vallen
functies zoals het toevoegen van kolommen en initialen.
Het werken met alineatekstkaders omvat basistaken, zoals het verplaatsen
van kaders, en complexere taken zoals het koppelen van kaders waarmee u
de tekst op een bepaalde manier in een document kunt laten lopen.
U kunt interessante effecten creëren door tekst aan een tracé te koppelen.
Dit effect kunt u ook aanpassen. U kunt bijvoorbeeld de afstand tussen de
tekst en het tracé wijzigen.
Met de schrijfwijzer kunt u de grammatica en spelling controleren, een
woord vervangen door een synoniem, uw eigen woordenlijst voor de
schrijfwijzer maken en tekstelementen tellen.
Het kan voorkomen dat u een document moet openen met lettertypen die
niet op uw systeem zijn geïnstalleerd. U kunt deze ontbrekende lettertypen
vervangen door lettertypen die wel op uw systeem beschikbaar zijn. U kunt
de PANOSE-suggesties accepteren of zelf een lettertype kiezen.
Door de standaard tekstinstellingen, die bepalen hoe tekst en
tekstkenmerken worden weergegeven, naar eigen wens aan te passen, kunt
u op efficiëntere wijze met tekst werken.
Werken met tekst 377

Tekst toevoegen, converteren en selecteren
Alineatekst aan een
Alineatekstkader
toevoegen.
In CorelDRAW kunt u zowel Alineatekst als Artistieke tekst met het
Tekstgereedschap bewerken. Door in het tekenvenster te klikken en
vervolgens te typen, maakt u Artistieke tekst. Voegt u echter eerst een
Alineatekstkader toe en typt u vervolgens de tekst, dan maakt u Alineatekst.
U kunt Alineatekstkaders het beste zien als vakken die Alineatekst bevatten.
Er zijn twee typen Alineatekstkaders: met een vaste grootte en met een
automatische grootte. Voegt u een kader met een vaste grootte toe, dan is
het kader dat u tekent de grootte van het kader. Typt u meer tekst dan in het
kader past, dan wijzigt de kadergrootte niet en wordt de tekst afgekapt. Kiest
u ervoor om een kader toe te voegen dat automatisch de grootte instelt, dan
wordt de kadergrootte verticaal aangepast aan de hoeveelheid tekst die u
typt.
Nadat u het tekstvoorwerp hebt gemaakt, kunt u het teksttype converteren.
U kunt bijvoorbeeld Artistieke tekst naar Alineatekst converteren en
omgekeerd.
Wanneer u met Artistieke tekst werkt, kunt u de vorm van tekens aanpassen.
Voordat u dit doet moet u de tekst naar krommen converteren. Hierdoor kunt
u tekens transformeren tot afzonderlijke lijnen en krommen. U kunt dan met
behulp van het Vormgereedschap knooppunten waaruit het teken bestaat
toevoegen, verwijderen of verplaatsen en zo de vorm van het teken wijzigen.
Om een bewerking op tekst uit te voeren moet de tekst worden
geselecteerd. Het gereedschap dat u gebruikt om het teken, de lijn of de
alinea te selecteren, is afhankelijk van de bewerking die u wilt uitvoeren.
Selecteert u een tekstvoorwerp, dan worden acht selectiehandgrepen en een
X zichtbaar in het midden van het voorwerp. Door op de X te klikken kunt u
de tekst transformeren, speciale effecten op de tekst toepassen en de
algemene opmaak van complete tekstvoorwerpen aanpassen. Zie
“Voorwerpen transformeren” op pagina 295 voor meer informatie over het
transformeren van tekst. Zie “Speciale effecten maken” op pagina 481 voor
meer informatie over de speciale effecten die u op tekst kunt toepassen.
378 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

U kunt Aziatische karakters toevoegen indien u een van de volgende
versies van Windows 95, Windows 98 of Windows NT Workstation 4 hebt:
Koreaans, Chinees (eenvoudig), Chinees (traditioneel) of Japans. U kunt
bidirectionele tekst toevoegen in CorelDRAW als u de Arabische,
Hebreeuwse of Engelse BiDi-versie van Windows 95, Windows 98 of
Windows NT 4 hebt. Zie voor meer informatie de sectie “Referentie” in
de on-line Help.
U kunt tekst ook via het Klembord toevoegen. Wanneer u gebruik maakt
van de opdracht Plakken speciaal kunt u tekst invoegen als Alineatekst,
als Artistieke tekst of als een OLE-voorwerp, afhankelijk van het feit of de
oorspronkelijke toepassing OLE ondersteunt en geopend is. Voor
informatie over importeren zie “Importeren, exporteren en OLE” op
pagina 829.
Alineatekst toevoegen
Alineatekst aan
kaders toevoegen die
automatisch van
grootte veranderen.
U kunt Alineatekst aan een tekening toevoegen door een kader toe te
voegen. U kunt een Alineatekstkader toevoegen dat een vaste grootte heeft
of dat in verticale richting wordt vergroot wanneer u tekst typt.
Ga als volgt te werk om Alineatekst in kaders met een vaste
grootte toe te voegen
1 Klik op het Tekstgereedschap.
2 Klik ergens in het tekenvenster en sleep (in elke richting) vanaf het
beginpunt om de grootte van het Alineatekstkader aan te geven.
Werken met tekst 379

Het kader wordt gecreëerd als u de muisknop loslaat. De tekstcursor
wordt zichtbaar in de linkerbovenhoek van het kader wanneer de
standaarduitlijning Links of Geen is.
3 Typ in het Alineatekstkader.
U kunt de grootte van de tekst automatisch aanpassen zodat deze in het
kader past. Zie “Tekst in een Alineatekstkader passen” op pagina 424 voor
meer informatie.
Ga als volgt te werk om Alineatekst in kaders met een
automatisch wijzigende grootte toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik vervolgens op
Alinea.
3 Schakel het selectievakje Alineatekstkaders groter en kleiner tijdens
typen in.
4 Klik op OK.
5 Volg alle stappen van de voorgaande procedure.
Artistieke tekst toevoegen
Artistieke tekst
toevoegen.
U kunt gebruik maken van Artistieke tekst om korte regels tekst aan uw
document toe te voegen, vooral als u wilt werken met speciale effecten.
Ga als volgt te werk om Artistieke tekst toe te voegen
1 Klik op het Tekstgereedschap.
2 Klik op een willekeurige plaats in het tekenvenster en typ.
380 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Artistieke tekst converteren naar Alineatekst en omgekeerd
U kunt tekst van het ene type naar het andere converteren.
Ga als volgt te werk om Alineatekst naar Artistieke tekst te
converteren
1 Selecteer het Alineatekstkader met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Naar Artistieke tekst converteren.
Ga als volgt te werk om Artistieke tekst naar Alineatekst te
converteren
1 Selecteer de Artistieke tekst met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Naar Alineatekst converteren.
Als u Alineatekst converteert naar Artistieke tekst, gaan de specifieke
kenmerken van Alineatekst verloren, zoals kolommen, tabs en initialen.
U kunt Alineatekst niet naar Artistieke tekst converteren wanneer het
kader dat de Alineatekst bevat, is gekoppeld aan een ander kader, als op
de Alineatekst speciale effecten zijn toegepast, of als de Alineatekst
buiten het kader loopt.
Als de Alineatekst buiten het kader loopt kunt u de grootte van het
lettertype aanpassen, zodat de tekst precies in het kader past. Zie “Tekst
in een Alineatekstkader passen” op pagina 424 voor meer informatie.
Met de knop Tekst converteren op de Eigenschappenbalk kunt u een
teksttype naar een ander teksttype converteren.
Artistieke tekst naar krommen converteren
Door Artistieke tekst naar krommen te converteren kunt u tevens de
individuele knooppunten manipuleren om de vorm van elk teken te wijzigen.
Ga als volgt te werk om Artistieke tekst naar krommen te
converteren
1 Selecteer de Artistieke tekst met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Naar krommen converteren.
Werken met tekst 381

3 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
4 Geef de tekst de gewenste vorm.
Het converteren van tekst naar krommen zorgt ervoor dat het uiterlijk
van de lettertypen die in uw tekening worden gebruikt, niet wordt
gewijzigd wanneer het bestand door een andere gebruiker wordt bekeken.
Hebt u Artistieke tekst eenmaal naar krommen geconverteerd, dan zijn
tekstopdrachten niet langer beschikbaar. De geconverteerde voorwerpen
worden als krommen afgedrukt met gebruik van printerlettertypen.
Zie “Voorwerpen tekenen en vormgeven” op pagina 93 voor meer
informatie over het gebruik van het Vormgereedschap voor het vormen,
wijzigen en verwijderen van knooppunten.
U kunt tekst naar krommen converteren met behulp van de knop Naar
krommen converteren op de Eigenschappenbalk.
Alineatekst en Artistieke tekst selecteren
Selectiehandgrepen
en een X verschijnen
wanneer u tekst
selecteert.
U kunt tekens of alinea’s in een regel Artistieke tekst of een
Alineatekstkader selecteren. U kunt tekst tevens met het Vormgereedschap
selecteren om zo de tekens afzonderlijk te kunnen bewerken.
Ga als volgt te werk om specifieke tekens te selecteren
1 Klik op het Tekstgereedschap.
2 Klik aan het begin of het eind van een woord of een zin in de Artistieke
tekst of in het Alineatekstkader.
3 Sleep de cursor over de tekst die u wilt selecteren.
382 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om een tekstvoorwerp te selecteren
1 Klik op het Tekstgereedschap.
2 Klik op het tekstvoorwerp.
Als u het lettertype van het gehele tekstvoorwerp wijzigt, dient u de tekst
met het Selectiegereedschap te selecteren.
U kunt meerdere tekstvoorwerpen selecteren door Shift ingedrukt te
houden terwijl u met het Tekstgereedschap klikt.
U kunt een tekstvoorwerp ook in zijn geheel selecteren met het
Selectiegereedschap.
Ga als volgt te werk om afzonderlijke tekens te selecteren
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
2 Selecteer de tekst.
Naast elk teken verschijnen tekenknooppunten.
3 Klik op het knooppunt links van een teken om het te selecteren.
U kunt meerdere knooppunten selecteren door Shift ingedrukt te houden
terwijl u met het Vormgereedschap klikt.
Afbeeldingen, symbolen en speciale tekens toevoegen
Tekst is te verfraaien door afbeeldingen in te sluiten en symbolen en speciale
tekens toe te voegen.
U kunt speciale tekens en symbolen aan tekst toevoegen als een
tekstvoorwerp of als een grafisch voorwerp. Wanneer u symbolen en speciale
tekens aan tekst toevoegt, worden deze gezien als tekst. Wanneer u speciale
tekens en symbolen toevoegt als grafische voorwerpen, worden deze gezien
als krommen. Als gevolg hiervan is een symbool een afzonderlijk grafisch
voorwerp dat u op dezelfde manier als andere grafische voorwerpen kunt
bewerken of dat u kunt gebruiken om achtergrondpatronen voor een
document te maken.
Werken met tekst 383

Bedenk dat elk symbool binnen een patroon een apart voorwerp is waarop u
effecten kunt toepassen. U kunt de afstand tussen de rijen en kolommen
waarin de symbolen staan aanpassen.
U kunt voorwerpen, zoals bedrijfslogo’s en aangepaste lettervormen, in
symbooltekens omzetten en deze toevoegen aan de symbolensets in het
koppelvenster Symbolen en speciale tekens. Het voorwerp dat u kiest kan
elke grootte hebben. CorelDRAW past de grootte aan, zodat het bij de
verhouding van andere symbolen in de verzameling past. De symbolen die u
maakt, worden aan het einde van de patroonlijst geplaatst.
Wanneer u grafische voorwerpen of bitmaps in Artistieke tekst en
Alineatekst insluit, worden deze gezien als tekst. Dit houdt in dat u deze
voorwerpen kunt opmaken met de kenmerken die beschikbaar zijn voor het
type tekst waarin u het grafische voorwerp insluit.
Symbolen en speciale tekens aan een document toevoegen
U kunt symbolen als
tekst of als grafisch
voorwerp toevoegen.
U kunt symbolen als een tekstvoorwerp of als een grafisch voorwerp
toevoegen.
Ga als volgt te werk om een symbool of speciaal teken als
tekstvoorwerp toe te voegen
1 Selecteer de tekst (Artistieke tekst of een Alineatekstkader) met het
Tekstgereedschap.
2 Plaats het invoegpunt waar u het symbool wilt toevoegen.
3 Klik op Vensters, Koppelvensters, Symbolen en speciale tekens.
4 Kies een symboolgroep in de keuzelijst.
5 Dubbelklik op een symbool in het voorbeeldvenster.
384 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

U kunt een waarde in het vak Formaat typen om de tekenhoogte te
wijzigen.
Ga als volgt te werk om een symbool of speciaal teken als
grafisch voorwerp toe te voegen
1 Volg stap 3 tot en met 5 van de voorgaande procedure.
2 Klik op een symbool in het voorbeeldvenster en sleep dit naar de
tekenpagina.
Wanneer u een aangepaste installatie van CorelDRAW uitvoert, kunt u
meerdere symbolensets toevoegen.
U kunt de omtrek- en vuleigenschappen wijzigen van symbolen en
speciale tekens die u als grafische voorwerpen toevoegt. Zie “Werken met
stijlen” op pagina 160 voor meer informatie.
U kunt ook een symbool kiezen door het indexnummer in het vak
Nummer te typen. De bibliothekencatalogus van CorelDRAW bevat
indexnummers.
Grafische voorwerpen in tekst insluiten
Grafische voorwerpen
in tekst insluiten.
U kunt grafische voorwerpen in Artistieke tekst en in Alineatekst insluiten.
U kunt een ingesloten voorwerp ook uit de tekst verwijderen. Het voorwerp
keert dan in zijn oorspronkelijke staat terug.
Werken met tekst 385

Ga als volgt te werk om grafische voorwerpen in tekst in te
sluiten
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Houd de rechtermuisknop ingedrukt en sleep het grafische voorwerp naar
de gewenste locatie in de tekst.
De cursor wijzigt in een invoegcursor.
3 Klik op een van de volgende opties:
In tekst verplaatsen – hiermee verplaatst u het grafische voorwerp van
het tekenvenster naar het kader.
In tekst kopiëren – hiermee kopieert u het grafische voorwerp naar
het kader.
Onthoud dat u het bestand als een versie 8- of versie 9-bestand dient op te
slaan om het grafische voorwerp in de tekst te behouden.
U kunt elk willekeurig speciaal effect op het grafische voorwerp toepassen
(bijvoorbeeld contouren, overvloeieffecten en vervormingen) voordat u dit
in tekst insluit.
U kunt ook een ingesloten grafisch voorwerp van het ene kader naar het
andere slepen. Zie “Bewerken door in het tekenvenster te slepen” op
pagina 389 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een ingesloten voorwerp uit een
Alineatekstkader te verwijderen
1 Selecteer het voorwerp in de tekst met het Tekstgereedschap.
2 Houd de rechtermuisknop ingedrukt en sleep het grafische voorwerp naar
het tekenvenster.
3 Klik op Hier verplaatsen.
U kunt het voorwerp ook naar het tekenvenster kopiëren door op Hier
kopiëren te klikken.
386 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Een patroon maken met symbolen
Symbolen tegelen om
een patroon te
maken.
U kunt achtergrondpatronen maken door symbolen naast elkaar te plaatsen.
Ga als volgt te werk om een patroon met behulp van symbolen te
maken
1 Klik op Venster, Koppelvensters, Symbolen en speciale tekens.
2 Kies een symboolgroep in de keuzelijst.
3 Kies een symbool in het voorbeeldvenster.
4 Schakel het selectievakje Tegelen in.
5 Sleep het symbool naar de tekenpagina.
Ga als volgt te werk om de spatiëring van rijen en kolommen te
wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Tegelopties.
3 Voer een van de volgende handelingen uit
Typ waarden in de vakken Horizontaal en Verticaal om de spatiëring
tussen symbolen op te geven.
Schakel het selectievakje Identieke waarden in om gelijke spatiëring
rondom een symbool te houden.
Werken met tekst 387

4 Klik op OK.
5 Sleep het symbool naar de tekenpagina.
Symbolen en speciale tekens toevoegen aan een symbolenset
U kunt voorwerpen, zoals bedrijfslogo’s en aangepaste lettervormen,
toevoegen aan de symbolensets in het koppelvenster Symbolen en speciale
tekens.
Ga als volgt te werk om een symbool toe te voegen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Kik op Extra, Maken, Symbool.
3 Typ een naam voor een nieuwe categorie symbolen of kies een bestaande
categorie in de lijst.
Tekst bewerken
Wanneer u een symbool of speciaal teken aan een symbolenset wilt
toevoegen, moet het voorwerp een gesloten tracé hebben. Wanneer het
voorwerp meerdere voorwerpen bevat, moeten alle voorwerpen zijn
gecombineerd. Zie “Twee of meer voorwerpen combineren” op pagina 206
voor meer informatie. Ook moet u TrueType-lettertypen gebruiken om
symbolen te kunnen maken.
Artistieke tekst en Alineatekst kunnen direct worden bewerkt in het
tekenvenster of in het dialoogvenster Tekst bewerken.
Wanneer u met kleine stukken tekst werkt, vindt u het mogelijk handiger
tekst direct in het tekenvenster te bewerken. U kunt Artistieke- en
Alineatekst bewerken door deze te slepen.
Grote stukken tekst kunt u het beste bewerken in het dialoogvenster Tekst
bewerken; hierin kunt u tekst zoeken en vervangen en hebt u de beschikking
over de schrijfwijzer en opmaakfuncties. Wanneer u effecten als perspectief,
contour of 3D op Artistieke tekst hebt toegepast, moet u het dialoogvenster
Tekst bewerken gebruiken. Zie “Speciale effecten maken” op pagina 481 voor
meer informatie over perspectief, contour en 3D.
Wanneer u het dialoogvenster Tekst bewerken vaak gebruikt, kunt u de
instellingen zo wijzigen dat het automatisch wordt weergegeven als u op het
Tekstgereedschap klikt. U kunt ook met de Microsoft IntelliMouse door het
dialoogvenster Tekst bewerken schuiven.
388 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Bewerken door in het tekenvenster te slepen
U kunt de standaardinstellingen wijzigen en een regel Artistieke tekst of
Alineatekst bewerken door in het tekenvenster te slepen. U kunt Artistieke
tekst naar een Alineatekstkader slepen en Alineatekst naar een ander kader
slepen.
Ga als volgt te werk om tekst te bewerken door in het
tekenvenster te slepen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Schakel het selectievakje Tekst bewerken met slepen en neerzetten in.
4 Selecteer de tekst die u wilt verplaatsen met het Tekstgereedschap.
5 Houd de rechtermuisknop ingedrukt en sleep de tekst naar zijn nieuwe
plaats.
6 Klik op een van de volgende opties:
Hierheen verplaatsen
Hierheen kopiëren
U kunt een ingesloten afbeelding in een Alineatekstkader naar een ander
kader slepen. Zie “Grafische voorwerpen in tekst insluiten” op pagina 385
voor meer informatie.
Tekst bewerken in het dialoogvenster Tekst bewerken
U kunt tekst bewerken in het dialoogvenster Tekst bewerken.
Ga als volgt te werk om tekst in het dialoogvenster Tekst
bewerken te typen of te bewerken
1 Selecteer de tekst met het Tekstgereedschap.
2 Klik Tekst, Tekst bewerken.
3 Typ de gewenste wijzigingen in.
Werken met tekst 389

U kunt Artistieke tekst bewerken als deze niet naar krommen is
geconverteerd.
Wijzigingen in de spatiëring worden in het dialoogvenster Tekst bewerken
niet weergegeven.
Teksttekens zoeken en vervangen in het dialoogvenster Tekst
bewerken
U kunt binnen een document zoeken naar te bewerken tekst. U kunt ook
tekst zoeken en vervangen.
Ga als volgt te werk om tekst te zoeken
1 Klik op de knop Opties in het dialoogvenster Tekst bewerken en klik op
Tekst zoeken.
2 Typ de tekst die u wilt zoeken in het vak Zoeken naar.
3 Schakel desgewenst het selectievakje Identieke hoofd-/kleine letters in
om naar de tekst te zoeken exact zoals u deze hebt ingetypt.
4 Klik op de knop Volgende.
CorelDRAW vindt het eerste tekstblok dat de opgegeven tekens bevat.
U kunt teksttekens in het tekenvenster ook zoeken door op Bewerken,
Zoeken en vervangen, Tekst zoeken te klikken.
Ga als volgt te werk om teksttekens te zoeken en te vervangen
1 Klik op de knop Opties in het dialoogvenster Tekst bewerken en klik op
Tekst vervangen.
2 Typ de tekst die u wilt zoeken in het vak Zoeken naar.
3 Typ de vervangende tekst in het vak Vervangen door.
4 Schakel desgewenst het selectievakje Identieke hoofd-/kleine letters in
om naar de tekst te zoeken exact zoals u deze in de vakken Zoeken naar
en Vervangen door hebt ingetypt.
5 Klik op een van de volgende knoppen:
Vervangen – hiermee vervangt u de eerste gevonden instantie van de
in het vak Zoeken naar opgegeven tekst.
390 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Alles vervangen – hiermee vervangt u de in het vak Zoeken naar
opgegeven tekst overal.
Volgende – hiermee zoekt u de volgende instantie van de in het vak
Zoeken naar opgegeven tekst.
U kunt teksttekens in het tekenvenster ook zoeken en vervangen door op
Bewerken, Zoeken en vervangen, Tekst vervangen te klikken.
Het dialoogvenster Tekst bewerken automatisch weergeven
U kunt de standaardinstellingen zo wijzigen dat het dialoogvenster Tekst
bewerken automatisch wordt weergegeven wanneer u tekst hebt
geselecteerd en op het Tekstgereedschap klikt, of wanneer u in het
tekenvenster op een witruimte en vervolgens op het Tekstgereedschap klikt.
Ga als volgt te werk om het dialoogvenster Tekst bewerken
automatisch weer te geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Schakel het selectievakje Tekst op het scherm bewerken uit.
Met de IntelliMouse door het dialoogvenster Tekst bewerken schuiven
U kunt met de Microsoft IntelliMouse door het dialoogvenster Tekst
bewerken schuiven.
Ga als volgt te werk om met de IntelliMouse door het
dialoogvenster Tekst bewerken te schuiven
1 Klik op de wielknop.
2 Wijs met de muis de richting aan waarin u wilt schuiven.
Als u wilt dat er sneller wordt geschoven, moet u de cursor van de
beginmarkering af bewegen.
3 Klik op de wielknop als u niet meer wilt schuiven.
U kunt ook schuiven door aan de wielknop te draaien.
Werken met tekst 391

Tekst opmaken
Er zijn opmaakeigenschappen die u kunt toepassen op zowel Artistieke- als
Alineatekst. U kunt de afstand (spatiëring) tussen de tekens, woorden of
regels aanpassen en u kunt de tekst verfraaien door tekens te verschuiven of
te roteren.
Voeg aan de werkbalken knoppen toe met opdrachten en opties die u het
meest gebruikt. Voor meer informatie zie “Werkbalken aanpassen” op
pagina 899.
Tekeneigenschappen toepassen
Als u met Artistieke tekst of Alineatekst werkt, kunt u deze desgewenst
verfraaien door tekeneigenschappen te wijzigen, regels toe te voegen of
kleine letters door hoofdletters te vervangen en omgekeerd. U kunt het
lettertype of de lettergrootte wijzigen en tekst vet of cursief maken.
U kunt tekst accentueren door deze te onderstrepen of er lijnen boven te
plaatsen. U kunt tijdens het bewerken met de functie Doorhalen aangeven
welke tekst eventueel moet worden verwijderd. U kunt de tekst extra
accentueren door de eigenschappen van de lijnen die voor onderstrepen,
bovenlijnen en doorhalen worden gebruikt, te wijzigen.
Voor wetenschappelijke formules in de tekst kunt u subscript of superscript
gebruiken. U kunt ook kleine letters in hoofdletters wijzigen en omgekeerd.
U kunt bijvoorbeeld een tekst in kleine letters omzetten in hoofdletters,
zonder dat u hiervoor tekens hoeft te verwijderen of te vervangen.
Het lettertype en de grootte voor de tekst instellen
U kunt (1) tekst
wijzigen door het (2)
lettertype en de (3)
grootte aan te
passen.
U kunt het lettertype voor bepaalde tekens of de gehele tekst wijzigen. U
kunt tekst ook groter of kleiner maken.
392 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om het lettertype voor bepaalde tekens te
wijzigen
1 Selecteer de tekst met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Lettertype.
4 Kies een lettertype uit de lijst Lettertypen.
Ga als volgt te werk om het lettertype voor het gehele
tekstvoorwerp te wijzigen
1 Selecteer de tekst met het Selectiegereedschap.
2 Volg stap 2 tot en met 4 van de voorgaande procedure.
U kunt ook zelf een naam typen in de lijst Lettertypen.
Ga als volgt te werk om de grootte van het lettertype te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Formaat.
Indien iemand anders uw bestand wil bekijken, dan dient elk lettertype in
uw document ook op zijn of haar machine geïnstalleerd te zijn. Als een
lettertype niet geïnstalleerd is wanneer het document wordt geopend,
vervangt CorelDRAW het lettertype met behulp van PANOSE (voor meer
informatie over PANOSE zie “Niet-beschikbare lettertypen vervangen”
op pagina 470). Om dit probleem te vermijden kunt u het lettertype bij uw
document opslaan door in het dialoogvenster Tekening opslaan de optie
TrueDoc-lettertypen insluiten in te schakelen. Klik op Bestand, Opslaan
als en schakel het selectievakje TrueDoc-lettertypen insluiten in.
U kunt het lettertype en de grootte ook wijzigen met de
Eigenschappenbalk.
Werken met tekst 393

Tekst vet of cursief maken
U kunt tekst (1)
wijzigen door (2) vet
en (3) cursief toe te
passen.
U kunt tekst vet en/of cursief maken.
Ga als volgt te werk om tekst vet te maken
1 Selecteer de tekst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Lettertype.
4 Kies Vet in de lijst Stijl.
U kunt tekst ook vet maken met de knop Vet op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om tekst cursief te maken
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies Cursief in de lijst Stijl.
Omdat enkele lettertypen de eigenschappen vet en cursief niet
ondersteunen, zijn deze knoppen niet altijd beschikbaar.
U kunt tekst ook cursief maken met de knop Cursief op de
Eigenschappenbalk.
394 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Opmaak voor onderstrepen, lijn boven en doorhalen toevoegen,
wijzigen en verwijderen
U kunt tekst (1)
onderstrepen, (2) een
bovenlijn geven en
(3) doorhalen.
U kunt tekst onderstrepen, doorhalen of bovenlijnen aanbrengen.
Ga als volgt te werk om tekst te onderstrepen
1 Selecteer de tekst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Lettertype.
4 Kies een lijnstijl uit de lijst Onderstrepen.
U kunt tekst ook onderstrepen met de knop Onderstrepen op de
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om tekst van een bovenlijn te voorzien
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies een lijnstijl uit de lijst Lijn boven.
Ga als volgt te werk om tekst door te halen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om tekst
te onderstrepen”.
2 Kies een lijnstijl uit de lijst Doorhalen.
Werken met tekst 395

Ga als volgt te werk om onderstrepen, lijn boven of doorhalen uit
te schakelen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om tekst
te onderstrepen”.
2 Kies Geen uit de lijst Onderstrepen, Lijn boven of Doorhalen.
Lijnen voor onderstrepen, bovenlijnen of doorhalen wijzigen
U kunt de dikte van de lijnen die worden gebruikt voor onderstrepen,
bovenlijnen of doorhalen wijzigen. U kunt ook de afstand tussen de tekst en
de lijn wijzigen.
Ga als volgt te werk om de lijndikte aan te passen
1 Selecteer de tekst met de onderstreping, bovenlijn of doorhaling.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Lettertype.
4 Klik op de knop Bewerken naast het lijntype (Onderstrepen, Lijn boven of
Doorhalen) dat u wilt wijzigen.
5 Typ een waarde in het vak Dikte.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen lijn en tekst te
wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Basislijnverschuiving.
3 Kies een eenheid uit de lijst Eenheid.
Tekst superscript of subscript maken
U kunt tekst (1)
subscript en (2)
superscript maken.
U kunt tekst in superscript of in subscript weergeven.
396 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om tekst superscript te maken
1 Selecteer de tekst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Lettertype.
4 Kies Superscript uit de lijst Positie.
Ga als volgt te werk om tekst subscript te maken
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies Superscript uit de lijst Positie.
U kunt tekst ook superscript maken met de knop Superscript op de
Eigenschappenbalk.
U kunt tekst ook subscript maken met de knop Subscript op de
Eigenschappenbalk.
Wijzigen hoofd-/kleine letters
U kunt gebruik van
hoofdletters instellen
op (1) zinnen, (2)
kleine letters, (3)
hoofdletters, (4) alle
woorden en (5)
hoofd- en kleine
letters kunnen
worden omgekeerd.
U hoeft een tekst niet opnieuw te typen als u kleine letters in hoofdletters
wilt wijzigen of omgekeerd.
Werken met tekst 397

Ga als volgt te werk om hoofd- of kleine letters te wijzigen
1 Selecteer de te wijzigen tekst met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Hoofd-/kleine letters wijzigen.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Hoofd-/kleine letters zin – hiermee maakt u van de eerste letter van
het eerste woord in elke zin een hoofdletter.
Kleine letters – hiermee maakt u van de gehele tekst kleine letters.
Hoofdletters – hiermee maakt u van alle letters hoofdletters.
Alle woorden met hoofdletter – hiermee maakt u van de eerste letter
van elk woord een hoofdletter.
Hoofd-/kleine letters omkeren – hiermee keert u alles om; alle
hoofdletters worden kleine letters en alle kleine letters worden
hoofdletters.
Ga als volgt te werk om van tekst kleine hoofdletters te maken
1 Selecteer de tekst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Lettertype.
4 Kies Kleine hoofdletters uit de lijst Hoofdletters.
Tekstspatiëring instellen
Als u met Artistieke tekst of Alineatekst werkt, kunt u eventueel de
spatiëring wijzigen om de tekst te verfraaien of om de tekst leesbaarder te
maken. U kunt de spatiëring tussen tekens, woorden of regels wijzigen. Als u
de tekenspatiëring handmatig aanpast, kunt u de standaardwaarden zo
instellen dat de omtrek van tekens al dan niet wordt weergegeven. U kunt
Artistieke tekst ook horizontaal uitlijnen.
U kunt de afstand tussen alle tekens, woorden of tussen tekens en woorden
proportioneel wijzigen. U kunt ook bepaalde tekens afspatiëren (kerning).
Door tekst af te spatiëren kunt u de optische ruimte met andere letters in
een woord of regel in evenwicht brengen. Kerning verschilt van spatiëring in
dit opzicht dat alleen de witruimte tussen de opgegeven tekens wordt
gewijzigd.
398 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Wanneer u de regelspatiëring voor Artistieke tekst wijzigt, geldt de
spatiëring voor alle regels met een regelterugloop er tussenin. Bij
Alineatekst is de spatiëring van toepassing op de regels tekst van dezelfde
alinea. U kunt de spatiëring tussen tekens, woorden of alinea’s exact
instellen bij Artistieke tekst en Alineatekst.
Door een waarde op te geven voor de omtrek van tekens kunt u bepalen of de
omtrek wordt weergegeven van tekens die u handmatig spatieert. Als u
evenveel of minder tekens hebt geselecteerd dan de opgegeven waarde,
wordt tijdens het spatiëren van deze tekens hun omtrek weergegeven.
Het uitlijnen van Artistieke tekst is anders dan het uitlijnen van Alineatekst.
Alineatekst lijnt u uit op het kader waarin de tekst staat. Zie “Alineatekst
horizontaal uitlijnen” op pagina 410 voor meer informatie. Maar Artistieke
tekst wordt uitgelijnd op het eerste punt waarop u klikte toen u de tekst
invoerde. Wanneer tekens niet horizontaal verplaatst worden, heeft het
toepassen van de procedure Geen uitlijning hetzelfde effect als de procedure
Linker uitlijning.
De opties voor het instellen van tekstspatiëring zijn afhankelijk van het
gereedschap dat u gebruikt om de tekst te selecteren. Selecteren met het
Tekstgereedschap of het Selectiegereedschap maakt het mogelijk om de
spatiëring van tekens, woorden, regels en alinea’s aan te passen.
Selecteren met het Tekstgereedschap stelt u tevens in staat om kerning
aan te passen tussen een bepaald aantal tekens. Selecteren met het
Vormgereedschap stelt u in staat om horizontale en verticale spatiëring
met nauwkeurige waarden in te stellen, met behulp van de
Eigenschappenbalk.
Teken- en woordspatiëring instellen
U kunt de spatiëring tussen tekens, woorden of alinea’s bij Artistieke tekst
en Alineatekst exact instellen.
Werken met tekst 399

U kunt de (1)
standaardafstand
tussen (2) tekens,
(3) woorden en (4)
woorden en tekens
instellen.
Ga als volgt te werk om de spatiëring tussen tekens te wijzigen
1 Selecteer de tekst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
4 Typ een waarde voor de hoeveelheid ruimte die u wilt invoegen tussen
aparte tekens in het vak Teken.
Deze waarde vertegenwoordigt een percentage van een spatieteken (de
tussenruimte die u invoegt wanneer u op de spatiebalk drukt). De
maximale waarde van het percentage is 2000 en de minimale waarde is
-100.
U kunt de spatiëring wijzigen van alle tekens in een Alineatekstkader of in
alinea’s die u hebt geselecteerd. Als u de spatiëring in het hele kader wilt
wijzigen, selecteert u het kader met het Selectiegereedschap. Als u alleen
bepaalde alinea’s wilt wijzigen, selecteert u deze met het
Tekstgereedschap.
400 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om de spatiëring tussen woorden te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde voor de hoeveelheid ruimte die u tussen woorden wilt
invoegen in het vak Woord.
Deze waarde vertegenwoordigt een percentage van een spatieteken (de
tussenruimte die u invoegt wanneer u op de spatiebalk drukt). De
maximale waarde van het percentage is 2000 en de minimale waarde is 0.
Ga als volgt te werk om de spatiëring tussen woorden en tekens
aan te passen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
2 Selecteer de tekst.
3 Houd Ctrl + Shift ingedrukt en sleep de pijl Interactieve horizontale
spatiëring naar rechts om de spatiëring tussen alinea’s te vergroten of
naar links om deze te verkleinen.
U kunt ook tekens afspatiëren door deze te selecteren en de knooppunten
van de tekens met het Vormgereedschap te slepen terwijl u Ctrl ingedrukt
houdt.
Kerningbereik gebruiken
Kerning past de
spatiëring tussen
geselecteerde tekens
aan.
U kunt de spatiëring tussen een geselecteerde serie letterparen aanpassen
om hun uiterlijk op de gedrukte pagina te verbeteren.
Werken met tekst 401

Ga als volgt te werk om kerningbereik te gebruiken
1 Selecteer met het Tekstgereedschap twee of meer tekens Alineatekst of
Artistieke tekst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Lettertype.
4 Typ een waarde in het vak Kerningbereik.
Deze waarde vertegenwoordigt een percentage van een spatieteken (de
tussenruimte die u invoegt wanneer u op de spatiebalk drukt). De
maximale waarde voor het percentage is 1000, de minimale waarde is
-100.
Voor Alineatekst kunt u ook het Selectiegereedschap gebruiken.
De regelafstand wijzigen
De (1)
standaardafstand (2)
tussen regels wordt
aangepast.
U kunt de regelafstand (interlinie) voor alle regels wijzigen. U kunt de
spatiëring voor en na alinea’s alleen aanpassen in Alineatekstkaders.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen alle regels aan te
passen
1 Selecteer de tekst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
402 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

4 Kies een maateenheid uit de lijst naast het vak Regel.
Deze waarde vertegenwoordigt een percentage van de tekenhoogte. De
maximale waarde van het percentage is 2000 en de minimale waarde is 0.
5 Typ een waarde voor de hoeveelheid tussenruimte die u tussen regels wilt
toevoegen in het vak Regel.
Ga als volgt te werk om de ruimte vóór een alinea te wijzigen
1 Selecteer het Alineatekstkader of een alinea.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
4 Typ een waarde in het vak Voor alinea om de hoeveelheid tussenruimte
voor elke alinea op te geven.
Deze waarde is een percentage van de letterhoogte van het gekozen
lettertype.
Ga als volgt te werk om de ruimte na een alinea te wijzigen
1 Selecteer het Alineatekstkader of een alinea.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
4 Typ een waarde in het vak Na alinea om de hoeveelheid tussenruimte na
elke alinea op te geven.
Deze waarde is een percentage van de letterhoogte van het gekozen
lettertype.
Wanneer u de regelspatiëring voor Artistieke tekst wijzigt, geldt de
spatiëring voor alle regels met een regelterugloop er tussenin. Bij
Alineatekst is de spatiëring van toepassing op de regels tekst van dezelfde
alinea.
Werken met tekst 403

De omtrek van tekens weergeven bij spatiëren
Door een waarde op te geven voor de omtrek van tekens kunt u bepalen of de
omtrek van tekens wordt weergegeven die u handmatig spatieert.
Ga als volgt te werk om te bepalen of de omtrek wordt
weergegeven van tekens die u handmatig spatieert
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Typ een waarde in het vak Weergave.
Artistieke tekst horizontaal uitlijnen
U kunt Artistieke tekst horizontaal uitlijnen op het eerste punt waarop u klikt
als u de tekst invoert.
Ga als volgt te werk om Artistieke tekst horizontaal uit te lijnen
1 Selecteer de Artistieke tekst met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Uitlijnen.
4 Schakel een van de volgende knoppen in:
Geen uitlijning – hiermee zorgt u ervoor dat de tekst op geen enkele
manier wordt uitgelijnd.
Links uitgelijnd – hiermee zorgt u ervoor dat de tekst op de
linkerkantlijn wordt uitgelijnd.
Gecentreerd – hiermee zorgt u ervoor dat de tekst tussen de linker- en
de rechterkantlijn wordt uitgelijnd.
Rechts uitgelijnd – hiermee zorgt u ervoor dat de tekst op de
rechterkantlijn wordt uitgelijnd.
Uitvullen – hiermee zorgt u ervoor dat de tekst gelijkmatig langs de
linker- en de rechterkantlijn wordt uitgelijnd.
Uitvullen forceren – hiermee zorgt u ervoor dat de tekst gelijkmatig
langs de linker- en de rechterkantlijn wordt uitgelijnd en dat de laatste
regel tot aan de rechterkantlijn wordt uitgerekt.
U kunt Artistieke tekst alleen horizontaal uitlijnen.
404 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

U kunt tekst ook uitlijnen met de uitlijningsknoppen op de
Eigenschappenbalk.
Tekens verschuiven of roteren
Door een of meer tekstvoorwerpen in een Artistieke tekst of Alineatekst
verticaal of horizontaal te verschuiven, kunt u interessante effecten aan tekst
toevoegen. U kunt tekens ook roteren.
U kunt tekens die u horizontaal naar de basislijn hebt verschoven weer
terugzetten en een verticale verschuiving of rotatie aanhouden. Tevens kunt
u verticale verschuivingen en rotaties verwijderen.
Tekens horizontaal en verticaal verplaatsen
Tekens horizontaal en
verticaal verschuiven.
U kunt tekens zowel horizontaal als verticaal verschuiven. Bij het
verschuiven van tekens haalt u ze van de basislijn weg.
Ga als volgt te werk om een teken horizontaal te verschuiven
1 Selecteer een teken.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Uitlijnen.
4 Typ een waarde in het vak Horizontaal.
Ga als volgt te werk om een teken verticaal te verschuiven
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Verticaal.
Werken met tekst 405

Tekens roteren
Een teken roteren.
U kunt tekens ook met het Vormgereedschap verschuiven door op de
Eigenschappenbalk waarden in de vakken Horizontaal verschuiven en
Verticaal verschuiven te typen.
U kunt Artistieke tekst en Alineatekst roteren.
Ga als volgt te werk om een teken te roteren
1 Selecteer een teken.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Uitlijnen.
4 Typ een waarde in het vak Rotatie.
U kunt tekens ook met het Vormgereedschap roteren door op de
Eigenschappenbalk een waarde in het vak Rotatiehoek te typen.
Verschoven en geroteerde tekens rechtzetten
U kunt tekens rechtzetten die u onder een bepaalde hoek hebt geplaatst of
horizontaal of verticaal hebt verplaatst. U kunt de verticale verschuiving
alleen verwijderen door de tekens weer op de basislijn te plaatsen.
Ga als volgt te werk om een rotatie of verplaatsing ongedaan te
maken
1 Selecteer de tekst met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst rechtzetten.
406 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om een teken weer op de basislijn te
plaatsen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
2 Selecteer het knooppunt links van het teken.
3 Klik op Tekst, Tekst op basislijn.
Alineatekst opmaken
Opgemaakte Alineatekst is beter te lezen en komt duidelijker over. U kunt
kolommen en tabs toevoegen, tekst laten inspringen, lijsten maken en van
letters initialen maken. Ook kunt u tekst zowel verticaal als horizontaal
uitlijnen en automatisch woorden laten afbreken.
Alineatekstkaders worden ook “kaders” genoemd.
Kolommen aan Alineatekstkaders toevoegen
Kolommen zijn een effectief hulpmiddel om tekstintensieve documenten
zoals kranten, tijdschriften en nieuwsbrieven vorm te geven. U kunt
kolommen maken van gelijke of ongelijke breedte, en u kunt tussenruimten
definiëren. Wanneer u kolommen toevoegt, bewerkt of verwijdert, kunt u de
breedte handhaven in het Alineatekstkader en de kolommen van grootte
veranderen of kunt u de breedte van kolommen handhaven en het kader van
grootte veranderen.
Wanneer u tekst met kolomopmaak importeert, wordt de kolomopmaak bij
het importeren meegenomen.
U kunt de verticale uitlijning van tekst in kolommen wijzigen. Zie
“Alineatekst verticaal uitlijnen” op pagina 411 voor meer informatie.
Kolommen van gelijke breedte toevoegen en bewerken
U kunt kolommen maken van gelijke of ongelijke breedte en tussenruimten.
Wanneer u kolommen toevoegt en verwijdert, kunt u de breedte van het
kader of de kolom herstellen.
Werken met tekst 407

Kolommen van
gelijke breedte
toevoegen.
Ga als volgt te werk om kolommen van gelijke breedte toe te
voegen
1 Selecteer met het Selectiegereedschap het Alineatekstkader waaraan u
kolommen wilt toevoegen.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Kaders en kolommen.
4 Typ een waarde in het vak Aantal kolommen.
5 Schakel de knop Gelijke kolombreedte in om kolommen en tussenruimten
van gelijke breedte te maken.
Ga als volgt te werk om de huidige kaderbreedte aan te passen
bij het toevoegen of verwijderen van kolommen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Huidige kaderbreedte behouden.
3 Volg stap 4 en 5 van de voorgaande procedure.
Als u kolommen toevoegt of verwijdert wordt de kolombreedte aangepast
aan de breedte van het kader.
Ga als volgt te werk om de huidige kolombreedte bij het
toevoegen of verwijderen van kolommen te behouden
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om
kolommen van gelijke breedte toe te voegen”.
2 Klik op de knop Automatisch kaderbreedte aanpassen.
408 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

3 Volg stap 4 en 5 van de procedure om kolommen van gelijke breedten toe
te voegen.
U kunt kolommen toevoegen of verwijderen, terwijl de huidige
kolombreedte hetzelfde blijft en de breedte van het kader automatisch
wordt aangepast.
Bewerk het kader, de kolom of de tussenruimte door de randen met het
Tekstgereedschap te slepen.
Bewerk de kolommen en tussenruimten proportioneel door de
zijhandgreep met het Tekstgereedschap te slepen.
Kolommen van verschillende breedte toevoegen
In Alineatekstkaders kunt u kolommen maken van gelijke breedte of van
verschillende breedte en spatiëring.
Ga als volgt te werk om kolommen van verschillende breedten
toe te voegen
1 Selecteer een Alineatekstkader.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Kaders en kolommen.
4 Typ een waarde in het vak Aantal kolommen.
5 Schakel het selectievakje Gelijke kolombreedte uit.
6 Voer een waarde in het vak Breedte naast elk kolomnummer.
7 Typ een waarde in het vak Tussenruimte om de hoeveelheid ruimte
tussen kolommen op te geven.
Bewerk het kader of de kolom door de rand met het Tekstgereedschap te
slepen.
Bewerk de tussenruimte door de rand met het Tekstgereedschap te
slepen; de breedte van de aangrenzende kolom wordt hierdoor eveneens
gewijzigd.
Werken met tekst 409

Alinea-uitlijning aanpassen
Wanneer u Alineatekst uitlijnt, lijnt u tekst uit aan de hand van het
Alineatekstkader. U kunt alle of een aantal alinea’s van een Alineatekstkader
horizontaal uitlijnen. U kunt tevens alle alinea’s verticaal uitlijnen in de
kolommen van een geselecteerd Alineatekstkader.
Alineatekst horizontaal uitlijnen
U kunt alle of een aantal alinea’s van een Alineatekstkader horizontaal
uitlijnen.
Ga als volgt te werk om Alineatekst horizontaal uit te lijnen
1 Selecteer de Alineatekst of het kader.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Uitlijnen.
4 Schakel een uitlijnknop in.
U kunt tevens alle kolommen verticaal binnen een kader uitlijnen.
Met behulp van de opdracht Uitlijnen en distribueren kunt u meerdere
Alineatekstkaders uitlijnen. Zie “Voorwerpen horizontaal en verticaal
uitlijnen” op pagina 200 voor meer informatie.
410 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Alineatekst verticaal uitlijnen
De verticale uitlijning
van kolommen
aanpassen.
U kunt de verticale uitlijning van Alineatekst wijzigen.
Ga als volgt te werk om Alineatekst verticaal uit te lijnen
1 Selecteer het Alineatekstkader met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Kaders en kolommen.
4 Kies een optie uit de lijst Verticale uitvulling.
U kunt tekst in kolommen tevens verticaal uitlijnen in een
Alineatekstkader.
Initialen toepassen op alinea’s
Initialen zijn een effectieve manier om de aandacht van de lezer te vestigen
op het begin van een hoofdstuk of alinea. Wanneer u een initiaal aan een
alinea toevoegt, wordt de eerste letter vergroot in de tekst geplaatst.
U kunt een initiaal aanpassen door de instellingen te wijzigen. U zou
bijvoorbeeld de afstand tussen de initiaal en de rest van de tekst kunnen
wijzigen.
Werken met tekst 411

Initialen toevoegen en verwijderen
Initialen toevoegen.
U kunt met een initiaal een hoofdstuk of alinea laten opvallen. U kunt een
initiaal verwijderen zonder dat deze werkelijk wordt verwijderd.
Ga als volgt te werk om een initiaal toe te voegen
1 Selecteer het Alineatekstkader of alinea’s.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Effecten.
4 Kies Initiaal uit de lijst Soort effect.
5 Klik op een van de volgende opties:
Verschoven – hiermee laat u tekst rond de verschoven letter lopen.
Hangende inspringing – hiermee verplaatst u de beginletter van de
hoofdtekst.
Ga als volgt te werk om een initiaal te verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies Geen uit de lijst Soort effect.
Wilt u dat de initiaal nog meer aandacht trekt, dan kunt u deze aanpassen
door het lettertype of de kleur te wijzigen of een omtrek toe te voegen.
Zie “Voorwerpen vullen en een omtrek geven” op pagina 237 voor meer
informatie.
U kunt een initiaal ook toevoegen door op de knop Initiaal
weergeven/verbergen op de Eigenschappenbalk te klikken.
412 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Instellingen voor een initiaal wijzigen
U kunt het aantal regels dat naast de initiaal verschijnt instellen. Ook kunt u
de afstand tussen de initiaal en de rest van de tekst instellen.
Ga als volgt te werk om het aantal regels naast de initiaal in te
stellen
1 Selecteer het Alineatekstkader of een alinea.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Effecten.
4 Kies Initiaal uit de lijst Soort effect.
5 Typ een waarde in het vak Verschoven regels.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen de initiaal en de rest
van de tekst in te stellen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Afstand van tekst.
Tabs voor alinea’s gebruiken
U kunt tabs met een voorloopteken toevoegen aan en verwijderen uit
Alineatekst. U kunt enkele of alle standaard tabstops verwijderen en zelf
tabstops instellen. Ook kunt u de uitlijning van de tabs wijzigen.
Bovendien kunt u een voorlooptab plaatsen. Er worden dan automatisch
stippen voor de tab geplaatst. Voorlooptabs worden vaak gebruikt in tabellen
en lijsten, zoals inhoudsopgaven en indexen. U past een voorlooptab aan door
een ander teken te kiezen of de afstand tussen de tekens te wijzigen.
Tabs toevoegen en verwijderen
U kunt tabs toevoegen aan en verwijderen uit Alineatekstkaders.
Ga als volgt te werk om een tab toe te voegen
1 Selecteer het Alineatekstkader of een alinea.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Tabs.
Werken met tekst 413

4 Klik op de knop Tab toevoegen.
Een rij wordt toegevoegd aan de onderzijde van de lijst.
5 Klik op de nieuwe cel in de kolom Tabs en typ een waarde.
Ga als volgt te werk om een tab te verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Klik op de cel in de kolom Tab die u wilt verwijderen.
3 Klik op een van de volgende knoppen:
Tab verwijderen – hiermee verwijdert u de betreffende tab.
Alle verwijderen – hiermee verwijdert u alle tabs.
Als u kaders selecteert met het Tekstgereedschap, kunt u tabs toevoegen
en verwijderen met de horizontale liniaal.
Instellingen voor een tab wijzigen
U kunt tabs op gelijke tussenafstanden instellen en de uitlijning van de tabs
wijzigen. U zou de standaarduitlijning bijvoorbeeld kunnen wijzigen van links
in rechts.
Ga als volgt te werk om tabs met een gelijke tussenafstand in te
stellen
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Tabs.
4 Typ een waarde in het vak naast de knop Tabs op elke.
5 Klik op de knop Tabs op elke om de tabs toe te voegen.
Ga als volgt te werk om de uitlijning van tabs te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Dubbelklik op een cel in de kolom Uitlijning.
3 Kies een uitlijningsoptie uit de lijst.
414 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Als u kaders selecteert met het Tekstgereedschap, kunt u de uitlijning van
de tabs wijzigen met de horizontale liniaal.
Voorloopteken voor tabs instellen
Voorlooptekens voor
tabs instellen.
U kunt tabs met een voorloopteken toevoegen aan en verwijderen uit
Alineatekst. Ook kunt u een ander tekens als voorloopteken kiezen en de
afstand tussen de voorlooptekens wijzigen.
Ga als volgt te werk om tabs met voorlooptekens toe te voegen
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Tabs.
4 Klik op de cel in de kolom Met voorlooptekens om het selectievakje in te
schakelen.
Ga als volgt te werk om het voorloopteken te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het eerste vak Teken.
Ga als volgt te werk om de spatiëring tussen voorlooptekens te
wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om tabs
met voorlooptekens toe te voegen”.
2 Typ een waarde van 0 tot 10 in het vak Spatiëring.
Lagere waarden verminderen en hogere waarden vermeerderen de
spatiëring tussen voorlooptekens.
Werken met tekst 415

Alinea-inspringing instellen
U kunt de ruimte tussen een Alineatekstkader en de tekst ervan vergroten
door in te springen. U kunt een gehele alinea, de eerste regel van een alinea,
alle regels behalve de eerste regel van een alinea of een alinea aan de
rechterkant van het kader laten inspringen.
U kunt een inspringing ook verwijderen zonder dat u tekst hoeft te
verwijderen of tekst opnieuw hoeft te typen.
Inspringingen toevoegen
U kunt de eerste regel van een alinea, alle regels behalve de eerste regel of
de gehele alinea laten inspringen. Ook kunt u een alinea rechts laten
inspringen.
Ga als volgt te werk om de eerste regel van een alinea in te
springen
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Uitlijnen.
4 Voer in het vak Eerste regel een waarde in.
Ga als volgt te werk om een hangende inspringing te maken
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Links.
Ga als volgt te werk om een gehele alinea te laten inspringen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om de
eerste regel van een alinea te laten inspringen”.
2 Typ dezelfde waarde in het vak Eerste regel en het vak Links.
Ga als volgt te werk om een alinea rechts te laten inspringen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om de
eerste regel van een alinea te laten inspringen”.
2 Typ een waarde in het vak Rechts.
416 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

U vergroot of verkleint inspringingen door op de knop Inspringing
vergroten of Inspringing verkleinen op de Eigenschappenbalk te klikken.
Inspringingen verwijderen
U kunt inspringingen verwijderen zonder dat u daarvoor tekst hoeft te
wissen.
Ga als volgt te werk om inspringingen te verwijderen
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Uitlijnen.
4 Typ 0 in de vakken Eerste regel, Rechts en Links.
Bullets aan alinea’s toevoegen
U kunt lijsten met bullets gebruiken om opsommingen in een samenhangend
geheel te presenteren. U kunt een van de vooraf gedefinieerde bulletstijlen
voor Alineatekst gebruiken om deze consequent vorm te geven. U kunt
bullets aanpassen door de grootte, positie en afstand van deze tekens te
wijzigen. U kunt zelf bullets maken door symbolen aan een set met symbolen
toe te voegen. Voor meer informatie zie “Symbolen en speciale tekens
toevoegen aan een symbolenset” op pagina 388.
Bullets toevoegen en verwijderen
U kunt een bullet maken waar tekst omheen loopt. Ook kunt u een bullet los
van de tekst plaatsen, waardoor een hangende inspringing ontstaat. U kunt
een bullet verwijderen zonder dat u tekst hoeft te verwijderen.
Ga als volgt te werk om een bullet toe te voegen waar tekst
omheen loopt
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Effecten.
4 Kies Bullet uit de lijst Soort effect.
5 Kies een lettertype uit de lijst Lettertype.
Werken met tekst 417

Bullets aanpassen
Aangepaste bullets
toevoegen.
6 Kies een symbool in het voorbeeldvenster.
U kunt ook een bullet kiezen door het indexnummer in het vak
Symboolnr. in te vullen. De indexnummers staan in de Symbool- en
Clipartcatalogus.
7 Klik op de knop Met bullets.
Ga als volgt te werk om een bullet met een hangende inspringing
toe te voegen
1 Volg stap 1 tot en met 6 van de voorgaande procedure.
2 Klik op Hangende inspringing in de sectie Inspringing.
3 Typ een waarde in het vak Positie.
U kunt een bullet ook toevoegen door op de knop Bullet
weergeven/verbergen op de Eigenschappenbalk te klikken.
Ga als volgt te werk om een bullet te verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bullet toe te voegen waar tekst omheen loopt”.
2 Kies Geen uit de lijst Soort effect.
U kunt het uiterlijk van een bullet aanpassen door het formaat, de positie en
de spatiëring van de bullet te wijzigen.
418 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Woordafbreking
Ga als volgt te werk om het formaat van de bullet te wijzigen
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Effecten.
4 Kies Bullet uit de lijst Soort effect.
5 Typ een waarde in het vak Formaat.
Ga als volgt te werk om een bullet omhoog of omlaag te
verschuiven
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Basislijnverschuiving.
Negatieve waarden verlagen de positie van de bullet, terwijl positieve
deze verhogen.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen bullet en tekst te
wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om het formaat
van de bullet te wijzigen”.
2 Klik op het tabblad Uitlijnen.
3 Typ een waarde voor de hoeveelheid ruimte die u wenst tussen de bullet
en de tekst in het vak Eerste regel.
4 Typ dezelfde waarde die u hebt opgegeven in het vak Links.
De ruimte tussen het kader en de tekst wijzigt. Dit heeft tot gevolg dat de
tussenruimte tussen de bullet en de tekst wordt gewijzigd.
Woordafbreking kan gemakkelijk zijn indien u met kolommen werkt of weinig
ruimte hebt voor tekst. Wanneer woordafbreking is ingeschakeld, verdeelt
het programma woorden aan het einde van regels automatisch en plaatst ze
niet naar de volgende regel. U kunt woordafbreking toepassen op een heel
Alineatekstkader of op geselecteerde alinea’s binnen een kader.
Door de woordafbreking anders in te stellen, kunt u bepalen waar de
woorden worden afgebroken. U kunt bijvoorbeeld een tekenvereiste instellen
en instellen of woorden met hoofdletters wel of niet worden afgebroken.
Werken met tekst 419

Woordafbreking in Alineatekst
U kunt automatische woordafbreking toepassen voor geselecteerde alinea’s
of voor alle alinea’s in een Alineatekstkader.
Ga als volgt te werk om automatische woordafbreking voor alle
alinea’s in het document in te stellen
1 Klik op de onderste knop Te bewerken standaardstijl op de
Eigenschappenbalk.
Standaard alineatekst wordt zichtbaar in de Stijllijst.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
4 Schakel het selectievakje Automatische woordafbreking in.
5 Klik op een van de volgende knoppen:
Toepassen – hiermee past u de opmaak toe zonder dat het
dialoogvenster Tekst opmaken wordt gesloten.
OK – hiermee past u de opmaak toe en wordt het dialoogvenster Tekst
opmaken gesloten.
6 Schakel het selectievakje Alineatekst in.
7 Schakel het selectievakje Artistieke tekst uit.
De bestaande tekst in uw document blijft onveranderd. Alleen volgende
kaders die u maakt zullen woordafbreking gebruiken.
Ga als volgt te werk om woordafbreking voor Alineatekst in te
stellen
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
4 Schakel het selectievakje Automatische woordafbreking in.
Instellingen voor woordafbreking wijzigen
U kunt de instellingen voor de woordafbreking aanpassen door woorden met
hoofdletters te laten afbreken en op te geven na hoeveel tekens een woord
mag worden afgebroken. U kunt ook het minimumaantal tekens vóór en na
een afbreekstreepje instellen, net als de afstand vanaf de rechterkantlijn waar
de woordafbreking begint (dit wordt de afbreekzone genoemd).
420 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om woorden met hoofdletters af te breken
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
4 Schakel het selectievakje Automatische woordafbreking in.
5 Klik op de knop Instellingen woordafbreking.
6 Schakel het selectievakje Hoofdletterwoorden afbreken in om woorden af
te breken die beginnen met een hoofdletter of die helemaal uit
hoofdletters bestaan.
Ga als volgt te werk om het minimale aantal tekens voor
woordafbreking in te stellen
1 Selecteer het Alineatekstkader of de alinea met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst Opmaken.
3 Klik op het tabblad Spatiëring.
4 Schakel het selectievakje Automatische woordafbreking in.
5 Klik op de knop Instellingen woordafbreking.
6 Typ een waarde in het vak Min. woordlengte.
Ga als volgt te werk om het minimale aantal tekens voor een
afbreekstreepje in te stellen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de voorgaande procedure.
2 Typ een waarde in het vak Min. aantal tekens voor.
Ga als volgt te werk om het minimale aantal tekens na een
afbreekstreepje in te stellen
1 Volg stap 1 tot en met 5 uit de procedure “Ga als volgt te werk om het
minimale aantal tekens voor woordafbreking in te stellen”.
2 Typ een waarde in het vak Min. aantal tekens na.
Ga als volgt te werk om de afbreekzone voor woordafbreking
instellen
1 Volg stap 1 tot en met 4 uit de procedure “Ga als volgt te werk om het
minimale aantal tekens voor woordafbreking in te stellen”.
Werken met tekst 421

2 Klik op de knop Instellingen woordafbreking.
3 Typ een waarde in het vak Afbreekzone om de afstand tot de rechtermarge
in te stellen waar CorelDRAW woorden moet afbreken.
Werken met Alineatekstkaders
Het beheren van de Alineatekst helpt voor een effectief gebruik van het
kader. Kaders worden in CorelDRAW net zo behandeld als andere
voorwerpen in een tekening, dus kunt u de grootte ervan aanpassen en ze
verplaatsen. Door tekst in een kader te passen maakt u de puntgrootte groter
of kleiner zodat de tekst precies in het kader past. U kunt de omtrek van een
kader verbergen en weergeven, het minimumaantal tekens op een regel
instellen en de spatiëringspijlen voor de afstand weergeven of verbergen. U
kunt de spatiëringspijlen verbergen als u de afstand tussen woorden, tekens
en tekstregels toch niet aanpast.
Door kaders te splitsen kunt u alinea’s in aparte kaders maken. U kunt
kaders tot op het niveau van een teken splitsen. Ook kunt u kaders
combineren. Tijdens het werken met Alineatekst kunt u een nieuw kader
maken door tekst uit een kader te slepen.
Door Alineatekstkaders in grafische voorwerpen te plaatsen, kunt u
voorwerpen als houders voor tekst gebruiken en de vorm van de kaders
wijzigen. Door een kader in een voorwerp te plaatsen, komt het kader binnen
de omtrek van dat voorwerp te staan. Ook kunt u een kader van een
voorwerp losmaken, zonder dat het kader de vorm van het voorwerp verliest.
U kunt de vorm van tekst wijzigen door kaders rond voorwerpen te laten
lopen. Daarnaast is het mogelijk Alineatekst rond Artistieke tekst en
Alineatekstkaders te laten lopen. Met behulp van een omtrekstijl of
vierkante omloopstijlen kunt u tekst laten omlopen. De omtrekstijl volgt de
kromming van het voorwerp. De vierkante omloopstijl volgt het
selectiekader van het voorwerp. Bovendien kunt u kaders aan elkaar
koppelen, zodat tekst van het ene naar het andere kader loopt.
Alineatekstkaders worden ook “kaders” genoemd.
Het formaat van Alineatekstkaders wijzigen
U kunt het formaat van een Alineatekstkader onafhankelijk van de inhoud
wijzigen, of u kunt het kader met de tekst daarin proportioneel wijzigen.
422 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Het formaat van
Alineatekstkaders
aanpassen.
Ga als volgt te werk om het formaat onafhankelijk van de tekst te
wijzigen
1 Klik met het Selectiegereedschap op een willekeurige plaats in of op de rand
van een kader.
2 Sleep een willekeurige selectiehandgreep naar buiten om het formaat van
het kader te vergroten of naar binnen om deze te verkleinen.
Ga als volgt te werk om Alineatekst en kaderformaat tegelijk te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik vervolgens op
Alinea.
3 Schakel het selectievakje Alineatekstkaders groter en kleiner tijdens
typen uit.
4 Klik op OK.
5 Klik ergens in of op de rand van een Alineatekstkader met het
Selectiegereedschap.
6 Houd Alt ingedrukt en sleep een van de hoekselectiehandgrepen om het
kader en de tekst daarin van grootte te veranderen.
De tekst behoudt de vorm van het oorspronkelijke lettertype, maar de
grootte van het lettertype wijzigt.
Wanneer u een kader met kolommen van ongelijke breedte wijzigt wijzigt,
dient u de zijselectiehandgrepen te slepen om het formaat van het kader
te wijzigen. Het slepen van de kaderrand past de breedte van die kolom
aan.
Werken met tekst 423

Wijzigt u het kader van formaat met het Tekstgereedschap, dan kunt u
tevens de kaderrand slepen om het formaat van het kader te wijzigen.
U kunt ook het Selectiegereedschap gebruiken om het formaat van een
kader te wijzigen.
Alineatekstkaders verplaatsen
U kunt Alineatekstkaders in een tekening verplaatsen.
Ga als volgt te werk om een kader met het Tekstgereedschap te
verplaatsen
1 Klik met het Tekstgereedschap op de X in het midden van het kader.
De cursor wijzigt in een cursor met vier pijlpunten.
2 Sleep de omtrek van het Alineatekstkader naar een nieuwe plaats.
U kunt een kader ook selecteren met het Selectiegereedschap.
Tekst in een Alineatekstkader passen
Tekst in een
Alineatekstkader
passen zodat het
precies past.
U kunt de puntgrootte van een tekst aanpassen, zodat de tekst precies in het
Alineatekstkader past.
424 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om tekst in een Alineatekstkader te passen
1 Selecteer het kader met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst in kader.
Als u tekst in gekoppelde kaders past, wordt de tekstgrootte in alle
gekoppelde kaders aangepast. Zie “Alineatekstkaders aan elkaar
koppelen” op pagina 433 voor meer informatie over het koppelen van
kaders.
De omtrek van Alineatekstkaders weergeven en verbergen
U kunt de omtrek van Alineatekstkaders verbergen of weergeven.
Ga als volgt te werk om de omtrek van Alineatekstkaders te
verbergen of weer te geven.
Klik op Beeld, Tekstkaders.
Als er een vinkje naast de opdrachtnaam Tekstkaders verschijnt, worden
kadercontouren weergegeven. Verschijnt er geen vinkje, dan blijven de
omtrekken verborgen.
Het minimale aantal tekens per regel instellen
U kunt het minimale aantal tekens dat toegestaan is in een regel van een
Alineatekstkader instellen. Wanneer u bijvoorbeeld de minimale breedte op
vijf instelt, dienen regels ten minste vijf tekens te bezitten voordat zij
zichtbaar worden op een bepaalde regel.
Ga als volgt te werk om het minimale aantal tekens per regel in
te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Typ een waarde in het vak Minimum regelbreedte.
Interactieve spatiëringspijlen weergeven en verbergen
De pijlen voor interactieve horizontale spatiëring en interactieve verticale
spatiëring kunnen worden weergegeven of verborgen wanneer u
Alineatekstkaders selecteert.
Werken met tekst 425

Ga als volgt te werk om de interactieve spatiëringspijlen weer te
geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Schakel het selectievakje Selectiehandgrepen tijdens bewerken
weergeven in.
Ga als volgt te werk om de interactieve spatiëringspijlen te
verbergen
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Schakel het selectievakje Selectiehandgrepen tijdens bewerken
weergeven uit.
Alineatekstkaders splitsen
Splitsen van (1)
meerdere alinea’s in
een kader in (2)
enkele alinea’s, (3)
zinnen, (4) woorden
en (5) tekens.
U kunt Alineatekst splitsen in de volgende componenten: kolommen,
alinea’s, bullets, regels, woorden en tekens. Wanneer u een Alineatekstkader
splitst, worden de componenten in een eigen kader geplaatst. U kunt
bijvoorbeeld een kader met meerdere woorden splitsen, waarbij elk nieuw
kader één woord van die regel bevat.
Ga als volgt te werk om een Alineatekstkader te splitsen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Breken.
426 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Om een kader voor het volgende component te splitsen moet u
bovenstaande procedure uitvoeren.
Alineatekstkaders combineren
U kunt ook twee of meer kaders combineren om één kader te vormen.
Ga als volgt te werk om Alineatekstkaders te combineren
1 Houd Shift ingedrukt en selecteer de kaders met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Combineren.
De tekst in het als eerste geselecteerde kader verschijnt als eerste in het
gecombineerde kader.
U kunt geen kaders combineren met contouren of wanneer tekst op een
kromme is geplaatst.
Selecteert u eerst het kader met kolommen, dan zal het gecombineerde
kader ook kolommen hebben.
Tekst vanuit een Alineatekstkader slepen om een nieuw kader te
maken
U kunt een nieuw kader maken door tekst uit een Alineatekstkader te
slepen.
Ga als volgt te werk om tekst naar een nieuw kader te slepen
1 Selecteer de Alineatekst met het Tekstgereedschap.
2 Houd de rechtermuisknop ingedrukt en sleep de tekst naar het
tekenvenster.
De cursor wijzigt in een Tekst van kadercursor.
3 Klik op een van de volgende opties:
Kopiëren – hiermee kopieert u de tekst naar het kader.
Verplaatsen – hiermee verplaatst u de tekst naar het kader.
Werken met tekst 427

U kunt tekst ook vanuit een kader naar een bestaand kader slepen. Zie
“Bewerken door in het tekenvenster te slepen” op pagina 389 voor meer
informatie.
Alineatekstkaders binnen voorwerpen invoegen
Een alineatekstkader
binnen een voorwerp.
U kunt een Alineatekstkader in een voorwerp invoegen.
Ga als volgt te werk om tekst in een voorwerp te plaatsen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op het Tekstgereedschap.
3 Sleep met de cursor over de omtrek van het voorwerp.
4 Als de cursor in een invoegpunt wijzigt, klik dan op het voorwerp.
Er verschijnt een kader binnen het voorwerp.
5 Typ tekst in het kader.
U kunt ook een contour op een Alineatekstkader toepassen. Zie
“Contouren maken” op pagina 511 voor meer informatie over contouren.
428 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Een Alineatekstkader van een voorwerp scheiden
U kunt een Alineatekstkader van een voorwerp scheiden.
Ga als volgt te werk om een Alineatekstkader van een voorwerp
te scheiden
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Scheiden.
3 Klik op de omtrek van het kader en sleep het naar de nieuwe plaats.
Alineatekst om voorwerpen laten lopen
Alineatekst om
voorwerpen laten
lopen.
U kunt Alineatekst om voorwerpen laten lopen, waarbij de tekst de vorm van
het voorwerp volgt. Maar het is ook mogelijk tekst zo te laten lopen, dat deze
het selectiekader van het voorwerp volgt. U kunt ook de afstand tussen de
tekst en het voorwerp instellen.
Ga als volgt te werk om Alineatekst rond een voorwerp te laten
lopen, zodat de vorm van het voorwerp wordt gevolgd
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Alineatekstomloop op de Eigenschappenbalk en klik
vervolgens op een van de volgende omloopstijlen:
Tekst loopt links – hiermee loopt de tekst langs de linkerkant van het
voorwerp.
Tekst loopt rechts – hiermee loopt de tekst langs de rechterkant van
het voorwerp.
Tekst loopt door – hiermee loopt de tekst rond alle zijden van het
voorwerp.
3 Klik op OK.
Werken met tekst 429

4 Klik op het Tekstgereedschap en maak een Alineatekstkader bovenop het
voorwerp.
5 Typ in het Alineatekstkader.
De tekst vloeit om het voorwerp en laat de plaats van het voorwerp open.
Ga als volgt te werk om Alineatekst rond een voorwerp te laten
lopen zodat het selectiekader van het voorwerp wordt gevolgd
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Alineatekstomloop op de Eigenschappenbalk en klik
vervolgens op een van de volgende vierkante omloopstijlen.
Tekst loopt links – hiermee loopt de tekst langs de linkerkant van het
voorwerp.
Tekst loopt rechts – hiermee loopt de tekst langs de rechterkant van
het voorwerp.
Tekst loopt door – hiermee loopt de tekst rond alle zijden van het
voorwerp.
Boven/onder – hiermee loopt de tekst boven en onder het voorwerp.
3 Volg stap 3 tot en met 5 van de voorgaande procedure.
U kunt bestaande Alineatekst rond een voorwerp laten lopen door de
omloopstijl op het voorwerp toe te passen en het kader op het voorwerp
te slepen.
Ga als volgt te werk om de hoeveelheid ruimte tussen de tekst en
het voorwerp te wijzigen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Alineatekstomloop op de Eigenschappenbalk.
3 Typ een waarde in het vak Afstand tekstomloop.
Ga als volgt te werk om omloopstijlen te verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Klik op Geen.
430 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

U kunt de tekstomloop ook verwijderen door de knop Alineatekstomloop
op de Eigenschappenbalk uit te zetten.
Alineatekst om tekst laten lopen
U kunt Alineatekst rond Artistieke tekst of een Alineatekstkader laten
omlopen. Met de omloopstijlen kunt u de vorm van de tekst of het
selectiekader van de tekst volgen.
Ga als volgt te werk om Alineatekst rond een tekst te laten lopen
zodat de vorm van de tekst wordt gevolgd
1 Selecteer de tekst met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Alineatekstomloop op de Eigenschappenbalk en klik
vervolgens op een van de volgende omloopstijlen:
Tekst loopt links – hiermee loopt de tekst langs de linkerkant van het
kader of de Artistieke tekst.
Tekst loopt rechts – hiermee loopt de tekst langs de rechterkant van
het kader of de Artistieke tekst.
Tekst loopt door – hiermee loopt de tekst langs alle zijden van het
kader of de Artistieke tekst.
3 Klik op OK.
4 Klik op het Tekstgereedschap en maak een Alineatekstkader bovenop het
voorwerp.
5 Typ in het Alineatekstkader.
De tekst in het Alineatekstkader vloeit om het voorwerp en laat de plaats
van het voorwerp open.
Ga als volgt te werk om Alineatekst rond een tekst te laten lopen
zodat het selectiekader van de tekst wordt gevolgd
1 Selecteer het kader met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Alineatekstomloop op de Eigenschappenbalk en klik
vervolgens op een van de volgende vierkante omloopstijlen.
Tekst loopt links – hiermee loopt de tekst langs de linkerkant van het
kader of de Artistieke tekst.
Tekst loopt rechts – hiermee loopt de tekst langs de rechterkant van
het kader of de Artistieke tekst.
Werken met tekst 431

Tekst loopt door – hiermee loopt de tekst langs alle zijden van het
kader of de Artistieke tekst.
Boven/onder – hiermee loopt de tekst boven en onder het kader of de
Artistieke tekst.
3 Volg stap 3 tot en met 5 van de voorgaande procedure.
Alineatekstkaders koppelen
Door twee Alineatekstkaders aan elkaar te koppelen, kunt u de tekst in een
volgend kader laten doorlopen als de tekst te groot is voor het
oorspronkelijke kader. Als u een gekoppeld kader verkleint of vergroot of de
grootte van de tekst wijzigt, wordt de hoeveelheid tekst in het volgende
kader automatisch aangepast. U kunt de koppelingen verwijderen of de
richting van het tekstverloop wijzigen.
U kunt een Alineatekstkader aan een open of gesloten tracévoorwerp
koppelen. Koppelt u een kader aan een open tracé (bijvoorbeeld een lijn), dan
loopt de tekst op de lijn. Wanneer u een kader koppelt aan een voorwerp met
een gesloten tracé (bijvoorbeeld een rechthoek), wordt een Alineatekstkader
ingevoegd en wordt de tekst binnen het voorwerp geplaatst. U kunt ook
koppelen aan kaders en voorwerpen die op andere pagina’s staan. Als het
gekoppelde kader zich op een andere pagina bevindt, verschijnt het
paginanummer naast de blauwe pijl.
U kunt de instellingen wijzigen, zodat de opmaak van de Alineatekst wordt
toegepast op alle gekoppelde en geselecteerde kaders, of op alle
geselecteerde en vervolgens nieuw gemaakte kaders.
Nadat de kaders zijn gekoppeld kunt u het verloop van de tekst wijzigen.
Nadat een kader of voorwerp is geselecteerd, geeft een blauwe pijl de
richting van de tekst aan. (U kunt de instellingen wijzigen en de
richtingspijlen laten weergeven of verbergen.) Wanneer u de tekstloop
wijzigt, moet u er rekening mee houden dat de tekst vanuit de onderkant van
het kader of voorwerp loopt. Daarom dient u de onderste tab voor
tekstdoorloop van het kader of het voorwerp te selecteren waarvan u de
tekstdoorloop wilt wijzigen, en vervolgens het kader of het voorwerp te
selecteren waar u de tekst wilt laten doorlopen.
U kunt de koppeling ook verwijderen. Wanneer u slechts twee gekoppelde
kaders hebt en u verwijdert de koppeling, dan loopt de tekst door in het
overblijvende kader. Wanneer u een koppeling verwijdert tussen kaders en
voorwerpen en u hebt een groep koppelingen, dan loopt de tekst door in het
volgende kader of voorwerp.
432 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Alineatekstkaders aan elkaar koppelen
Afbeelding 1 toont
een geselecteerd
kader met te veel
tekst. Afbeelding 2
toont de gekoppelde
kaders.
U kunt twee of meer Alineatekstkaders aan elkaar koppelen, zodat de tekst
door de kaders loopt.
Ga als volgt te werk om Alineatekstkaders te koppelen
1 Selecteer het beginkader met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de tab voor tekstdoorloop aan de onderzijde van het kader.
Staat er te veel tekst in het kader, dan bevat de tab voor tekstdoorloop
een pijl .
3
De cursor wijzigt van vorm.
Klik binnen het kader waarnaar u een koppeling wilt maken.
De tab voor tekstdoorloop
gekoppeld is.
en een blauwe lijn geven aan dat het kader
U kunt Alineatekstkaders maken en koppelen voordat u de tekst in het
eerste kader typt.
U kunt ook de tab voor tekstdoorloop aan de bovenzijde van een kader
gebruiken om dit aan een ander kader te koppelen.
Werken met tekst 433

Alineatekstkaders aan voorwerpen koppelen
Alineatekstkaders aan
voorwerpen koppelen.
U kunt een Alineatekstkader aan een open of een gesloten tracévoorwerp
koppelen.
Ga als volgt te werk om een Alineatekstkader aan een voorwerp
te koppelen
1 Selecteer het tekstkader met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de tab voor tekstdoorloop aan de onderzijde van het kader.
Staat er te veel tekst in het kader, dan bevat de tab voor tekstdoorloop
een pijl .
3
De cursor wijzigt van vorm.
Klik op het voorwerp waaraan u wilt koppelen.
De tab voor tekstdoorloop en een blauwe lijn geven aan dat het kader
gekoppeld is aan het voorwerp.
Als de tekst te groot is voor het open of gesloten tracé, kunt u deze aan
een ander kader of voorwerp koppelen.
434 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Onthoud dat u ook een kader kunt invoegen binnen een voorwerp met een
gesloten tracé en dit vervolgens kunt koppelen aan voorwerpen en
kaders. Voor meer informatie zie “Alineatekstkaders binnen voorwerpen
invoegen” op pagina 428.
Kaders en voorwerpen op verschillende pagina’s koppelen
Alineatekstkaders op
verschillende
pagina’s koppelen.
U kunt een Alineatekstkader en voorwerpen die op een andere pagina staan
koppelen.
Ga als volgt te werk om kaders op verschillende pagina’s te
koppelen
1 Selecteer het beginkader met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de tab voor tekstdoorloop
Alineatekstkader.
aan de onderzijde van het
Staat er te veel tekst in het kader, dan bevat de tab een pijl .
3 Klik op het tabblad Pagina met de Navigator en klik op de pagina die het
tweede kader bevat.
4 Selecteer het kader waarin u de tekstdoorloop wilt vervolgen.
De tab voor tekstdoorloop en een blauwe stippellijn geven aan dat het
kader gekoppeld is. Het paginanummer waaraan het kader gekoppeld is
wordt eveneens aangegeven.
Werken met tekst 435

Ga als volgt te werk om een kader aan een voorwerp op een
andere pagina te koppelen
1 Selecteer het kader waarin de tekst begint met het Selectiegereedschap.
2 Volg stap 2 en 3 van de vorige procedure.
3 Selecteer het voorwerp waar u de tekst wilt laten doorlopen.
De tekstdoorloop veranderen naar een ander Alineatekstkader of
voorwerp
U kunt de tekstdoorloop naar een ander Alineatekstkader of voorwerp
verplaatsen.
Ga als volgt te werk om de tekstdoorloop naar een ander kader
te verplaatsen
1 Klik met het Selectiegereedschap op de tab voor tekstdoorloop aan de
2
onderzijde van het kader waarvan u de koppeling wilt vervangen.
Selecteer het nieuwe kader waar u verder wilt gaan met de tekst.
Ga als volgt te werk als u de tekstdoorloop naar een ander
voorwerp wilt wijzigen
1 Klik met het Selectiegereedschap op de tab voor tekstdoorloop aan de
2
onderzijde van het voorwerp waarvan u de koppeling wilt wijzigen.
Selecteer het voorwerp waar u de tekst wilt laten doorlopen.
Indicatoren van de koppeling weergeven of verbergen
U kunt de pijlen die de richting van de tekstdoorloop aangeven, verbergen of
weergeven.
Ga als volgt te werk om de indicatoren van de koppeling te
verbergen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik vervolgens op
Alinea.
3 Klik op een van de volgende knoppen:
Alle gekoppelde kaders – hiermee past u dezelfde tekstopmaak toe op
alle verbonden kaders.
Alleen geselecteerde kaders – hiermee past u dezelfde tekstopmaak
alleen toe op geselecteerde kaders.
436 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Geselecteerde en volgende kaders – hiermee past u dezelfde
tekstopmaak alleen toe op geselecteerde en opeenvolgende
gekoppelde kaders.
4 Schakel het selectievakje Koppelen van tekstkaders weergeven uit.
Ga als volgt te werk om de indicatoren van de koppeling weer te
geven
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Koppeling van tekstkaders weergeven in.
Koppelingsopties voor kaders instellen
U kunt de vormgeving op alle gekoppelde Alineatekstkaders, geselecteerde
kaders of geselecteerde en opeenvolgend gemaakte kaders toepassen.
Ga als volg te werk om opmaakopties voor Alineatekstkaders te
kiezen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik vervolgens op
Alinea.
3 Klik op een van de volgende knoppen:
Alle gekoppelde kaders – hiermee past u dezelfde tekstopmaak toe op
alle verbonden kaders.
Alleen geselecteerde kaders – hiermee past u dezelfde tekstopmaak
alleen toe op geselecteerde kaders.
Geselecteerde en volgende kaders – hiermee past u dezelfde
tekstopmaak alleen toe op geselecteerde en opeenvolgende
gekoppelde kaders.
De koppelingsopties zijn van invloed op de vormgevingskenmerken die u
alleen op kaders kunt toepassen (bijvoorbeeld kolommen, initialen,
inspringen en tabs) en op algemene vormgevingskenmerken (bijvoorbeeld
lettertype, grootte en gewicht); kleur wordt niet toegepast. U dient voor
elk gekoppeld kader of voorwerp kleur apart toe te passen.
Werken met tekst 437

Koppelingen tussen kaders en voorwerpen verwijderen
U kunt koppelingen tussen Alineatekstkaders en voorwerpen verwijderen.
Ook kunt u het kader of voorwerp verwijderen.
Ga als volgt te werk om koppelingen tussen kaders of
voorwerpen te verwijderen
1 Selecteer met het Selectiegereedschap de kaders of voorwerpen die u wilt
scheiden.
2 Klik op Schikken, Scheiden.
Ga als volgt te werk om een gekoppeld Alineatekstkader of
voorwerp te verwijderen
1 Selecteer met het Selectiegereedschap het kader of voorwerp dat u wilt
verwijderen.
2 Klik op Bewerken, Verwijderen.
Tekst op een tracé plaatsen
U kunt Artistieke tekst op het tracé van een open voorwerp (bijvoorbeeld
een lijn) of een gesloten voorwerp (bijvoorbeeld een vierkant) plaatsen. Als
de tekst eenmaal op een tracé is geplaatst, kunt u het volgende doen:
de oriëntatie van tekens ten opzichte van het tracé instellen. Hiermee
geeft u de indruk dat letters rechtop staan. U kunt tekens ook individueel
roteren om ze de contouren van het tracé te laten volgen.
de afstand tussen de tekst en het tracé aanpassen.
de verticale positie en verticale oriëntatie instellen van de tekst op basis
van de basislijn, stok, staart of het middelpunt.
de horizontale plaats van de tekst op het tracé instellen.
tekst aan de andere kant van het tracé plaatsen.
Tekst die op een tracé is geplaatst, wordt als een enkel voorwerp behandeld.
U kunt de tekst ook van het voorwerp scheiden. Scheidt u tekst die is
geplaatst op een gebogen of een gesloten tracé, dan behoudt de tekst de
vorm van het voorwerp waarop het was geplaatst. Door het tracé recht te
trekken, ziet de tekst eruit zoals ze daarvoor was.
438 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Tekst rechtstreeks op een tracé plaatsen
Tekst (1) interactief
(2) op een open
tracé en (3) op een
gesloten tracé
plaatsen.
U kunt Artistieke tekst op open en gesloten tracés plaatsen.
Ga als volgt te werk om tekst met de opdracht Tekst op tracé op
een tracé te plaatsen
1 Selecteer het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst op tracé.
3 Typ langs het tracé.
Ga als volgt te werk om tekst interactief op een tracé te plaatsen
1 Selecteer het tracé waarop u de tekst wilt plaatsen.
2 Klik op het Tekstgereedschap.
3 Sleep met de cursor over het tracé.
4 Klik op het tracé als de cursor van vorm wijzigt in een cursor waarmee u
tekst op een tracé kunt plaatsen.
5 Typ langs het tracé.
U kunt tekst niet op het tracé van een ander tekstvoorwerp plaatsen.
Werken met tekst 439

Dubbelklik met het Tekstgereedschap op de tekst om Artistieke tekst op
tracés te bewerken.
De afdrukstand van tekst op een tracé aanpassen
De afdrukstand van
tekst op een tracé
aanpassen.
Door de afdrukstand van de tekens op het tracé te wijzigen, kunt u
interessante effecten maken.
Ga als volgt te werk om de afdrukstand van tekst op een tracé
aan te passen
1 Selecteer de tekst op het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Kies een optie uit de lijst Afdrukstand van tekst op de Eigenschappenbalk.
U kunt de afdrukstand van tekst op een tracé ook aanpassen door Ctrl
ingedrukt te houden en de tekst met het Selectiegereedschap te
selecteren. Houd Ctrl ingedrukt en sleep de selectiehandgrepen om de
afdrukstand te wijzigen.
440 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

De afstand tussen de tekst en het tracé aanpassen
De afstand tussen de
tekst en het tracé
aanpassen.
U kunt de afstand tussen de tekst en het tracé waarop deze staat aanpassen.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen tekst en tracé aan te
passen
1 Selecteer de tekst op het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Typ een waarde in het vak Afstand van tracé op de Eigenschappenbalk.
3 Druk op Enter.
U kunt tevens de horizontale spatiëring van een tekst op een tracé
aanpassen door met het Vormgereedschap op tekst te klikken en door de
interactieve pijlen voor horizontale spatiëring te slepen.
Verticale uitlijning van tekst op tracé instellen
De verticale uitlijning
van tekst op een tracé
bepalen.
U kunt de verticale uitlijning van tekst ten opzichte van het tracé wijzigen.
Werken met tekst 441

Ga als volgt te werk om de verticale tekstuitlijning te wijzigen
1 Selecteer de tekst op het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Kies een van de volgende opties uit de lijst Verticale plaatsing op de
Eigenschappenbalk:
Basislijn
Stok
Staart
Gecentreerd
Variabel
U kunt Artistieke tekst of Alineatekst op een tracé rechtstreeks in het
tekenvenster bewerken.
Horizontale positie van tekst op tracé wijzigen
De horizontale positie
van tekst op een
tracé aanpassen.
U kunt de horizontale positie van tekst ten opzichte van het tracé wijzigen.
Ook kunt u de horizontale positie van tekst wijzigen in relatie tot het
beginknooppunt, eindknooppunt of het midden van het open tracé waarop
deze staat. Van tekst op een gesloten tracé kunt u het kwadrant wijzigen
waarop de tekst staat.
Ga als volgt te werk om de horizontale positie van tekst op een
tracé aan te passen
1 Selecteer de tekst op het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Typ een waarde in het vak Horizontale afstand op de Eigenschappenbalk.
3 Druk op Enter.
442 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

U kunt de horizontale positie van tekst langs een tracé ook wijzigen door
de knooppunten van het teken met het Vormgereedschap te slepen.
Ga als volgt te werk om de horizontale positie van tekst op een
open tracé te wijzigen
1 Selecteer de tekst op het open tracé met het Selectiegereedschap.
2 Kies een optie uit de lijst Tekst plaatsen op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om het kwadrant van tekst te wijzigen dat
op een gesloten tracé staat
1 Selecteer de tekst op het gesloten tracé met het Selectiegereedschap.
2 Kies een optie uit de lijst Tekst plaatsen op de Eigenschappenbalk.
Tekst aan de andere kant van een tracé plaatsen
Tekst aan de andere
kant van een tracé
plaatsen.
U kunt tekst aan de andere kant van een tracé plaatsen.
Ga als volgt te werk om tekst aan de andere kant van een tracé
te plaatsen
1 Selecteer de tekst op het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Tekst aan andere kant plaatsen op de Eigenschappenbalk.
Tekst van een tracé verwijderen
U kunt Artistieke tekst van een open of gesloten tracé scheiden. De tekst en
het grafische voorwerp worden twee aparte voorwerpen die u apart kunt
selecteren en manipuleren. U kunt gescheiden tekst ook rechtzetten zodat
de tekst er weer uitziet zoals deze er oorspronkelijk uitzag.
Werken met tekst 443

U kunt (1) tekst op
een tracé in de
oorspronkelijke staat
terugbrengen door
het (2) van het tracé
te scheiden en het
(3) recht te zetten.
Ga als volgt te werk om tekst van een tracé te scheiden
1 Selecteer de tekst op het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Scheiden.
Ga als volgt te werk om tekst recht te zetten
1 Selecteer de tekst op het tracé met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst rechtzetten.
De schrijfwijzer gebruiken
Met de schrijfwijzer van CorelDRAW kunt u de spelling en de grammatica
van tekst in documenten controleren alsmede een andere schrijfwijze voor
de tekst opzoeken.
Er zijn twee programma’s om de spelling te controleren – de automatische
spellingcontrole en het programma voor het controleren van de spelling dat u
start vanuit het menu Tekst. De automatische spellingcontrole wordt
bestuurd met de rechtermuisknop en geeft tijdens het typen direct de
spelfouten aan.
Grammatik controleert de spelling, grammatica, de interpunctie en de stijl. U
kunt de regels en stijl van Grammatik wijzigen.
Soms worden correct geschreven woorden als fout gemarkeerd, omdat de
betreffende woorden niet in de geraadpleegde woordenlijsten staan. Door
deze woorden aan de controlelijsten toe te voegen, worden ze in het vervolg
herkend en niet langer meer als fout gemarkeerd.
U kunt woorden aan Autocorrectie toevoegen, waardoor afkortingen en
verkeerd getypte woorden automatisch door de juiste schrijfwijze worden
vervangen.
444 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

De automatische spellingcontrole gebruiken
Wanneer u tekst in een tekening maakt, kunt u de spelling van de tekst
automatisch tijdens het typen laten controleren. Een rood golflijntje geeft
spelfouten aan. U kunt de instellingen wijzigen zodat de tekst in alle
Alineatekstkaders of alleen in geselecteerde kaders wordt gecontroleerd. De
automatische spellingcontrole wordt bestuurd met de rechtermuisknop.
U kunt desgewenst de aangegeven fouten negeren. U kunt het programma zo
instellen, dat genegeerde fouten toch worden aangegeven met een blauw
golflijntje eronder.
Door correcties aan Autocorrectie toe te voegen, worden verkeerd gespelde
woorden aan de woordenlijst toegevoegd. Naast de verkeerd gespelde
woorden staat de juiste schrijfwijze. De volgende keer dat u het verkeerd
gespelde woord typt, verbetert Autocorrectie het automatisch.
Wanneer de automatische spellingcontrole verkeerd gespelde tekst vindt,
worden suggesties gegeven voor het verbeteren van de spelfout. U kunt een
maximum instellen voor de voorgestelde verbeteringen.
Met de spellingcontrole kunt u het gehele document in één keer
controleren. Zie “Werken met de spellingcontrole” op pagina 447 voor
meer informatie.
De spelling in een document automatisch controleren
U kunt tijdens het typen van tekst de spelling automatisch laten controleren.
U kunt alle of alleen geselecteerde Alineatekstkaders laten controleren.
Ga als volgt te werk om de automatische spellingcontrole in te
schakelen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik op Spelling.
3 Schakel het selectievakje Automatische spellingcontrole in.
Ga als volgt te werk om fouten in alle Alineatekstkaders weer te
geven
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Schakel de knop In alle tekstkaders in.
Werken met tekst 445

Spelfouten negeren
Ga als volgt te werk om fouten in geselecteerde
Alineatekstkaders weer te geven
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om de
automatische spellingcontrole in te schakelen”.
2 Schakel de knop Alleen in geselecteerd tekstkader in.
U kunt de suggesties voor de spellingcontrole negeren. U kunt het
programma zo instellen dat genegeerde fouten met een blauw golflijntje
worden aangegeven. U kunt ook de optie om spelfouten te negeren
uitschakelen.
Ga als volgt te werk om een fout tijdens een spellingcontrole te
negeren
Rechtsklik op het verkeerd gespelde woord en kies Alles negeren.
Ga als volgt te werk om fouten weer te geven die genegeerd zijn
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik op Spelling.
3 Schakel het selectievakje Fouten weergeven die zijn genegeerd in.
Ga als volgt te werk om het negeren op te heffen
Klik met de rechtermuisknop op de genegeerde fout en klik op Niet alles
negeren.
Eigen correcties automatisch aan Autocorrectie toevoegen
U kunt verkeerd gespelde woorden en de juiste schrijfwijze van deze
woorden automatisch aan Autocorrectie toevoegen.
Ga als volgt te werk om automatisch correcties aan Autocorrectie
toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik op Spelling.
3 Schakel het selectievakje Correcties toevoegen aan Autocorrectie in.
446 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Wanneer u een ander woord kiest en het selectievakje Correcties
toevoegen aan Autocorrectie is ingeschakeld, wordt de correctie
toegevoegd aan Autocorrectie.
Het maximumaantal suggesties voor de spellingcontrole instellen
U kunt het maximum aan opgegeven suggesties dat wordt weergegeven
instellen.
Ga als volgt te werk om het maximumaantal suggesties voor de
spellingcontrole in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik op Spelling.
3 Vul een waarde in het vak Weergave suggesties in.
U kunt maximaal 10 spellingsuggesties laten weergeven.
Werken met de spellingcontrole
Met de spellingcontrole kunt u de spelling van een heel document, een
alinea, woord of geselecteerde tekst controleren. U kunt het dialoogvenster
Spellingcontrole gebruiken om correcties in te voegen of u kunt de
spellingcontrole onderbreken door correcties direct in het tekenvenster te
typen.
Tijdens de controle van de spelling kan het voorkomen dat bepaalde woorden
niet worden herkend en als gevolg hiervan als fout worden gemarkeerd. U
kunt deze woorden aan de gebruikerswoordenlijst toevoegen, zodat deze bij
latere spellingcontroles niet worden aangegeven.
Door het instellen van opties bepaalt u hoe de spelling in een document
wordt gecontroleerd. U kunt bijvoorbeeld na het controleren van een
document alleen de nieuwe en gewijzigde tekst laten controleren, of het hele
document opnieuw laten controleren.
Ook kunt u een andere taal voor de spellingcontrole instellen.
Werken met tekst 447

Spellingcontrole gebruiken
U kunt het gehele document, een gedeelte ervan of alleen geselecteerde
tekst controleren.
Ga als volgt te werk om de spellingcontrole op het gehele
document uit te voeren
1 Klik op een lege ruimte in het tekenvenster om eventuele voorwerpen te
deselecteren.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Spellingcontrole.
Het verkeerd gespelde woord wordt zichtbaar in het vak Niet gevonden.
De meest waarschijnlijke correctie verschijnt in het vak Vervangen door.
Een lijst van andere mogelijke vervangingen verschijnt in het vak
Vervangen.
3 Kies eventueel het juiste woord uit de lijst Vervangingen om deze weer te
geven in het vak Vervangen door.
Indien nodig typt u uw eigen correctie in het vak Vervangen door en drukt
u op Enter.
4 Klik op een van de volgende knoppen:
Vervangen – hiermee vervangt u het gemarkeerde woord in uw
document door het woord in het vak Vervangen door.
Automatisch vervangen – hiermee vervangt u dezelfde fout in uw
document overal door het woord in het vak Vervangen door.
Eenmaal overslaan – hiermee slaat u de gevonden fout tijdens deze
spellingcontrole één keer over en gaat u naar het volgende woord.
Alles overslaan – hiermee slaat u de gevonden fout tijdens deze
spellingcontrole helemaal over.
Ga als volgt te werk om de spelling van een deel van het
document te controleren
1 Selecteer een tekstvoorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Spellingcontrole.
3 Kies een optie uit de lijst Controleren.
4 Klik op de knop Start of Doorgaan.
448 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om geselecteerde tekst te controleren
1 Selecteer het specifieke woord met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Spellingcontrole.
De spellingcontrole kan geen woorden corrigeren die in de verkeerde
context zijn gebruikt. Als u bijvoorbeeld typt “ze had thee appels” in
plaats van “ze had twee appels”, markeert de spellingcontrole het woord
“thee” niet als een fout.
U kunt het gehele document na de controle nogmaals controleren met de
optie Document in de lijst Controleren.
Verkeerd gespelde woorden handmatig verbeteren
U kunt verkeerd gespelde woorden verbeteren door in het tekenvenster te
typen.
Ga als volgt te werk om tekst tijdens een spellingcontrole
handmatig in het tekenvenster te bewerken
1 Klik op het Tekstgereedschap.
2 Klik op een lege ruimte in het tekenvenster om eventuele voorwerpen te
deselecteren.
3 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Spellingcontrole.
Alle verkeerd gespelde woorden in het document worden gemarkeerd.
4 Selecteer de gemarkeerde tekst en typ de correctie in het tekenvenster.
5 Klik op de knop Doorgaan om door te gaan met de spellingcontrole.
Woorden tijdens de spellingcontrole toevoegen aan een woordenlijst
U kunt de woorden die de spellingcontrole niet herkent aan de
gebruikerswoordenlijst toevoegen, zodat deze bij latere spellingcontroles
worden herkend. Voor meer informatie over woordenlijsten zie “Werken met
gebruikerswoordenlijsten” op pagina 462.
Werken met tekst 449

Ga als volgt te werk om een woord tijdens de spellingcontrole
aan een gebruikerswoordenlijst toe te voegen
1 Klik op het Tekstgereedschap.
2 Klik op een lege ruimte in het tekenvenster om eventuele voorwerpen te
deselecteren.
3 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Spellingcontrole.
4 Klik op de knop Toevoegen wanneer de spellingcontrole stopt bij een
woord dat niet herkend wordt.
Opties voor spellingcontrole instellen
U kunt via opties bepalen hoe een document door de spellingcontrole wordt
gecontroleerd.
Ga als volgt te werk om opties voor spellingcontrole in te stellen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Spellingcontrole.
2 Klik op de knop Opties en vervolgens op een van de volgende opties:
Automatisch starten – hiermee start u de spellingcontrole als u deze
opent.
Geluidssignaal – hierdoor laat het programma een signaal horen
wanneer de spellingcontrole verkeerd gespelde woorden vindt.
Alle tekst opnieuw controleren – hiermee controleert u de gehele tekst
opnieuw en niet alleen nieuwe of gewijzigde tekst, nadat u de spelling
van het document hebt gecontroleerd.
Woorden met cijfers controleren – hiermee controleert u woorden die
getallen bevatten.
Controleren op dubbele woorden – hiermee controleert u op woorden
die twee keer achter elkaar voorkomen.
Onverwachte hoofdletters controleren – hiermee controleert u het
onregelmatige gebruik van hoofdletters.
Automatisch vervangen na bevestiging – hierbij wordt u gevraagd of de
spellingcontrole automatisch tekst mag vervangen.
Fonetische suggesties weergeven – hiermee wordt een lijst met
woorden weergegeven die lijken op het woord in het vak Vervangen
door (of Woord invoegen).
Naast de ingeschakelde opties verschijnt een vinkje.
450 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

De taal van de spellingcontrole wijzigen
U kunt een andere taal voor de spellingcontrole dan de standaardtaal kiezen.
Ga als volgt te werk om de taal van de spellingcontrole te
wijzigen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Spellingcontrole.
2 Klik op de knop Opties en daarna op de knop Taal.
3 Kies een taal uit de lijst Huidige taal.
U kunt uitsluitend een taal selecteren die op de computer is geïnstalleerd.
Ga als volgt te werk om een taal als de standaard controletaal op
te slaan
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Opslaan als standaardtaal voor Schrijfwijzer in.
Werken met Grammatik
Bij de controle van de grammatica in een document wordt gecontroleerd op
spelfouten en op fouten in de grammatica en de interpunctie. Door in het
tekenvenster te typen, kunt u documenten handmatig bewerken. Door opties
in te stellen kunt u de controle van Grammatik sturen. U kunt bijvoorbeeld
het document direct laten proeflezen als u het dialoogvenster opent. U kunt
passieve zinnen door actieve zinnen laten vervangen, of woorden die niet
worden herkend aan de woordenlijst toevoegen. Als een passieve zin geen
onderwerp heeft, kunt u het onderwerp dat Grammatik moet gebruiken
instellen. Ook kunt u een andere taal voor Grammatik kiezen.
Grammatik gaat van een bepaalde stijl uit. Grammaticale controlestijlen zijn
samengesteld uit grammaticale regels, schrijfstijlen en niveaus van
formaliteit. U kunt de grammaticale controlestijl wijzigen, waardoor deze
elementen op een andere manier worden geïnterpreteerd.
Bovendien kunt u de grammaticale controlestijlen bewerken door
grammaticaregels aan deze stijlen toe te voegen of eruit te verwijderen. Ook
kunt u zelf grammaticale controleregels maken, bewerken en opslaan.
Grammatik is in staat om de grammaticale structuur van uw geschrift en uw
schrijfstijl te analyseren en zo het leesbaarheidsniveau vast te stellen. U kunt
deze informatie gebruiken om te beslissen hoe mogelijke fouten kunnen
worden gecorrigeerd en om uw schrijfstijl te verfijnen.
Werken met tekst 451

Grammatik wijst een grammaticale categorie aan elk woord of woorden in
een zin (bijvoorbeeld onderwerp, persoonsvorm en ondergeschikte zin) toe
en geeft die in een Ontleedboom weer. U kunt ook de zinsdelen van een
geselecteerde zin analyseren (zoals bijvoorbeeld nevenschikking, afkorting of
voorzetsel).
Met Grammatik kunt u tevens drie statistische samenvattingen laten
weergeven: Basistelling, Gemarkeerde lijst en Leesbaarheidsrapport.
Gebruikt u de optie Basistelling, dan verschaft het programma een telling
van alinea’s, zinnen en woorden alsmede niveaus van complexiteit en
lettergrepen die in het document worden gebruikt. Het verschaft tevens het
gemiddelde aantal lettergrepen per woord, het aantal woorden per zin en het
aantal zinnen per alinea dat in uw document gebruikt wordt. U kunt de optie
Basistelling gebruiken om vast te stellen of u veel lange woorden gebruikt in
uw geschriften.
Het gemarkeerde overzicht geeft een lijst met de soorten fouten die in het
document zijn gevonden en gemarkeerd. Het somt ook het aantal keren op
dat elke fout gemarkeerd werd. Deze functie kan diensten bewijzen om het
type grammaticale problemen te bepalen, dat voorkomt in uw tekst.
De optie Leesbaarheid schat het niveau van vaardigheden in dat een lezer
dient te bezitten om uw document te begrijpen. Grammatik analyseert de
leesbaarheid door uw document te vergelijken met een
vergelijkingsdocument en genereert vervolgens een Leesbaarheidsrapport.
U kunt een Grammatik-vergelijkingsrapport kiezen of uw eigen
vergelijkingsdocument toevoegen. Grammatik evalueert een document
volgens een formule voor leesbaarheid, die afhankelijk is van de
geselecteerde taal, de moeilijkheidsgraad voor het lezen van het document,
de mate waarin passieve zinnen worden gebruikt, de lengte en complexiteit
van de zinnen en de complexiteit van de woorden.
Grammatik gebruiken
U kunt uw gehele document, delen daarvan of alleen geselecteerde tekst
controleren.
Ga als volgt te werk om het gehele document te controleren met
Grammatik
1 Selecteer de tekst met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Kies Document uit de keuzelijst.
Correctiesuggesties verschijnen in het vak Vervangingen. De regel met
de correctiesuggestie verschijnt in het vak Nieuwe zin.
452 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

4 Klik op een van de volgende knoppen:
Vervangen – hiermee vervangt u de gemarkeerde tekst in uw
document door de gemarkeerde correctie in het vak Vervangingen.
Negeren – hiermee slaat u de gemarkeerde tekst tijdens deze
grammaticale controle over en gaat u verder naar de volgende fout.
Altijd negeren – hiermee slaat u de gemarkeerde tekst tijdens deze
grammaticale controle in het gehele document over.
Automatisch vervangen – hiermee vervangt u dezelfde fout in het
huidige document overal door het woord in het vak Vervangingen.
Ga als volgt te werk om een gedeelte van het document te
controleren met Grammatik
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Kies een optie uit de lijst Controleren.
3 Klik op de knop Start of Doorgaan.
Ga als volgt te werk om bepaalde tekst te controleren met
Grammatik
1 Selecteer het specifieke woord met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
Grammaticafouten handmatig verbeteren
U kunt fouten verbeteren door in het tekenvenster te typen.
Ga als volgt te werk om grammaticafouten handmatig te
verbeteren
1 Klik op het Tekstgereedschap.
2 Selecteer de tekst met het Selectiegereedschap.
3 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
4 Selecteer de gemarkeerde tekst en typ de correctie in het tekenvenster.
5 Klik op de knop Doorgaan om verder te gaan met Grammatik.
Werken met tekst 453

Opties voor Grammatik instellen
U kunt de controle van Grammatik regelen door opties in te stellen.
Ga als volg te werk om opties voor Grammatik in te stellen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties.
3 Klik op een van de volgende opties
Automatisch starten – hiermee start u het proeflezen zodra u
Grammatik opent.
Automatisch vervangen na bevestiging – hiermee wordt gevraagd of de
automatische vervanging mag worden uitgevoerd.
Vervangingen voor spelling suggereren – hiermee worden automatisch
suggesties voor de vervanging gegeven.
Naast de ingeschakelde opties verschijnt een vinkje.
Passieve zinnen door actieve zinnen vervangen
U kunt de grammaticaregel voor passieve zinnen inschakelen en passieve
zinnen door actieve zinnen laten vervangen. Als een passieve zin geen
onderwerp heeft, kunt u het onderwerp instellen dat Grammatik in de
vervangende zin moet gebruiken.
Ga als volgt te werk om de grammaticaregel voor passieve zinnen
in te schakelen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties en vervolgens op Controlestijlen.
3 Klik op de knop Bewerken.
4 Schakel het selectievakje Passief in de lijst Foutenklassen in.
5 Klik op een van de volgende opties:
Opslaan – hiermee bewerkt u de grammaticale controlestijl.
Opslaan als – hiermee maakt u een grammaticale controlestijl.
454 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om een passieve zin door een actieve zin te
vervangen
1 Selecteer de tekst met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Kies Document uit de keuzelijst.
4 Kies de vervangingstekst uit de lijst Vervanging.
5 Klik op de knop Vervangen.
Ga als volgt te werk om een onderwerp te specificeren
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Dubbelklik op in het venster vervangingen.
3 Typ een onderwerp in het venster Nieuw onderwerp.
4 Klik op OK.
5 Klik op de knop Vervangen.
Grammatik markeert passieve zinnen wanneer de regel Passief is
ingeschakeld. Zie “Grammaticale controlestijlen maken en bewerken” op
pagina 457 voor meer informatie.
Woorden tijdens de grammaticacontrole aan een woordenlijst
toevoegen
U kunt woorden die niet door Grammatik worden herkend, aan een
woordenlijst toevoegen.
Ga als volgt te werk om een woord tijdens een
grammaticacontrole aan een gebruikerswoordenlijst toe te
voegen
1 Selecteer de tekst met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Klik op de knop Toevoegen wanneer Grammatik stopt bij een woord dat
het niet herkent.
Werken met tekst 455

De taal van de grammaticacontrole wijzigen
U kunt de taal die Grammatik gebruikt om een document te controleren
wijzigen en deze als de standaardtaal opslaan.
Ga als volgt te werk om de taal voor de grammaticacontrole te
wijzigen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties en daarna op de knop Taal.
3 Kies een taal uit de lijst Taal.
Ga als volgt te werk om een taal als de standaard grammaticale
controletaal op te slaan
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Opslaan als standaardtaal voor Schrijfwijzer in.
De stijl van de grammaticacontrole wijzigen
U kunt de stijl waarmee Grammatik een document controleert wijzigen.
Door regels uit of in te schakelen kunt u een regel uit de stijl verwijderen of
eraan toevoegen.
Ga als volgt te werk om de grammaticale controlestijl te wijzigen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties en vervolgens op Controlestijlen.
3 Kies een van de volgende opties uit de lijst Controlestijl:
Spelling plus
Snel nakijken
Zeer strikt
Zeer strikt (in België)
Zakelijk
Persoonlijk
Technisch/wetenschappelijk
Commercieel
4 Klik op de knop Doorgaan.
456 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om een regel tijdens een proefleessessie uit
te schakelen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Uitschakelen wanneer Grammatik een fout weergeeft die
u niet wilt markeren.
Ga als volgt te werk om foutenklassen tijdens een proefleessessie
in te schakelen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties en schakel het selectievakje Foutenklassen
inschakelen in.
3 Schakel de selectievakjes naast de gewenste regels in de lijst
Foutenklassen in.
De optie Foutenklassen inschakelen is alleen beschikbaar wanneer u een
regel uitschakelt tijdens een proefleessessie.
Grammaticale controlestijlen maken en bewerken
U kunt grammaticale controlestijlen maken en bewerken door regels toe te
voegen en te verwijderen, de instellingen van opeenvolgende elementen te
wijzigen en het formele niveau aan te passen.
Ga als volgt te werk om de grammaticale controlestijl aan te
passen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties en vervolgens op Controlestijlen.
3 Kies een controlestijl uit de lijst.
4 Klik op de knop Bewerken.
5 Voer een van de volgende handelingen uit
Schakel de selectievakjes naast de regels die u wilt toepassen in de lijst
Foutenklassen in.
Schakel de selectievakjes naast de regels die u niet wilt toepassen in
de lijst Foutenklassen in.
Werken met tekst 457

6 Voer een van de volgende handelingen uit
Klik op Opslaan om de wijzigingen in de controlestijl te bewaren.
Klik op Opslaan als om een nieuwe controlestijl te maken. Typ de
naam van de nieuwe stijl in het vak Naam aangepaste stijl.
Ga als volgt te werk om het niveau van formaliteit in te stellen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om de
grammaticale controlestijl aan te passen”.
2 Klik op een van de volgende knoppen:
Informeel – hiermee controleert u het losse taalgebruik en alledaagse
uitdrukkingen.
Standaard – hiermee wordt de taal van alledag gebruikt.
Formeel – hiermee wordt de taal aan strikte regels getoetst.
3 Volg stap 6 van de procedure “Ga als volgt te werk om de grammaticale
controlestijl aan te passen”.
Slaat u een bewerkte standaardcontrolestijl op, dan verschijnt een asterisk
(*) naast de stijlnaam.
Een bewerkte grammaticale controlestijl herstellen
U kunt de standaardinstellingen van bewerkte grammaticale controlestijlen
terughalen.
Ga als volgt te werk om een bewerkte controlestijl te herstellen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties en vervolgens op Controlestijlen.
3 Kies de controlestijl die u wilt herstellen uit de lijst.
4 Klik op de knop Bewerken.
5 Klik op de knop Herstellen.
6 Klik op de knop Opslaan.
U kunt een bewerkte controlestijl herkennen aan de asterisk (*) die naast
de naam staat.
458 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Een grammaticale controlestijl verwijderen
Mogelijk wilt u een grammaticale controlestijl die u niet langer nodig hebt
verwijderen.
Ga als volgt te werk om een controlestijl te verwijderen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
2 Klik op de knop Opties en vervolgens op Controlestijlen.
3 Kies de controlestijl die u wilt verwijderen uit de lijst en klik op
Verwijderen.
U kunt alleen de door u gemaakte grammaticale controlestijlen
verwijderen.
Grammatik schrijfstijlen laten analyseren
Grammatik is in staat om de grammaticale structuur van uw geschrift en uw
schrijfstijl te analyseren en zo het leesbaarheidsniveau vast te stellen.
Ga als volgt te werk om tekst te analyseren
1 Plaats met het Tekstgereedschap de cursor in de zin die u wilt analyseren.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Klik op de knop Opties.
4 Klik op Analyse.
5 Klik op een van de volgende opties:
Ontleedboom – hiermee worden de geselecteerde zinsdelen
geanalyseerd
Woordsoorten – hiermee identificeert u de woordsoorten in de
geselecteerde zin.
Basistellingen – hiermee telt u tekstelementen.
Gemarkeerd – hiermee geeft u het aantal en de typen gemarkeerde
grammaticale zaken weer.
Leesbaarheid – hiermee analyseert u de leesbaarheid van tekst.
Werken met tekst 459

Taalkundig ontleden
U kunt de zinsdelen door Grammatik laten analyseren en een rapport ervan
bekijken.
Ga als volgt te werk om zinsdelen te analyseren
1 Plaats met het Tekstgereedschap de cursor in de zin die u wilt analyseren.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Klik op de knop Opties.
4 Klik op Analyse.
5 Klik op Woordsoorten.
Het dialoogvenster Woordsoorten wordt automatisch bijgewerkt als er
nieuwe fouten worden aangetroffen.
Zinsdelen analyseren
Bij het analyseren van een zin kunt u een zinsdeel aan elk woord of elke
groep woorden laten toewijzen. Bekijk de toewijzingen door een
ontleedboom te gebruiken.
Ga als volgt te werk om een ontleedboom te bekijken
1 Plaats met het Tekstgereedschap het invoegpunt in de zin die u wilt
analyseren
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Klik op de knop Opties.
4 Klik op Analyse.
5 Klik op Ontleedboom.
Basistekstelementen en gemarkeerde tellingen weergeven
U kunt de gebruikte basistekstelementen laten tellen. Ook kunt u de typen
gemarkeerde fouten laten tellen.
460 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om basiswoordtellingen te bekijken
1 Plaats het invoegpunt in de zin die u wilt analyseren met het
Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Klik op de knop Opties.
4 Klik op Analyse.
5 Klik op Basistellingen.
Ga als volgt te werk om een lijst met gemarkeerde fouttypen te
bekijken
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Klik op de optie Gemarkeerd.
De leesbaarheid van een document testen
Met Grammatik kunt u het niveau schatten van vaardigheden die een lezer
dient te bezitten om uw document te begrijpen. Hierbij wordt het document
vergeleken met een ander document. U kunt het vergelijkingsdocument dat
Grammatik gebruikt wijzigen of een nieuw vergelijkingsdocument
toevoegen.
Ga als volgt te werk om de leesbaarheid van een document te
testen
1 Plaats met het Tekstgereedschap het invoegpunt in de zin die u wilt
analyseren.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik.
3 Klik op de knop Opties.
4 Klik op Analyse.
5 Klik op Leesbaarheid.
Ga als volgt te werk om het vergelijkingsdocument te wijzigen
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Kies een vergelijkingsdocument uit de lijst Vergelijkingsdocument.
Werken met tekst 461

Ga als volgt te werk om een vergelijkingsdocument toe te voegen
1 Open het document dat u wilt gebruiken als vergelijkingsdocument.
2 Volg de stappen van de procedure “Ga als volgt te werk om de
leesbaarheid van een document te testen”.
3 Klik op de knop Document toevoegen.
U kunt vergelijkingsdocumenten alleen een-voor-een toevoegen aan de
lijst met vergelijkingsdocumenten.
U kunt de functie Documenten vergelijken gebruiken om uw
schrijfvoortgang te meten door de ene versie van uw document met de
volgende revisie te vergelijken.
Werken met gebruikerswoordenlijsten
Gebruikerswoordenlijsten zijn persoonlijke woordenlijsten die u maakt door
woorden of zinsdelen toe te voegen die u vrijwel altijd fout typt, en woorden
toe te voegen die door de spellingcontrole en Grammatik niet worden
herkend. Vinden de spellingcontrole en Grammatik een onbekend woord of
een onbekende uitdrukking, dan wordt deze als fout aangeduid. Door
dergelijke woorden en zinsdelen toe te voegen aan de
gebruikerswoordenlijsten, worden ze door de schrijfwijzer als correct gezien.
De spellingcontrole en Grammatik gaan twee typen woordenlijsten na:
gebruikerswoordenlijsten en hoofdwoordenlijsten. U kunt tien lijsten van
elke categorie tegelijk open hebben als u de schrijfwijzers gebruikt.
CorelDRAW scant eerst de actieve gebruikerswoordenlijsten. Wordt het
woord of de woordgroep niet aangetroffen, dan gaat CorelDRAW de actieve
woordenlijsten na in de volgorde waarin zij zijn weergegeven in de lijst
Woordenlijst. Is uw document geschreven in een andere taal, dan kunt u een
woordenlijst voor deze taal aanmaken en gebruiken. Alternatieve woorden
worden weergegeven in de lijst Vervangingen of Suggesties in de
spellingcontrole of in Grammatik.
Ook kunt u gebruikerswoordenlijsten aanpassen. U kunt woorden toevoegen
die u door de spellingcontrole of in Grammatik wilt laten overslaan.
U kunt een gebruikerswoordenlijst in de spellingcontrole en Grammatik
uitschakelen of eruit verwijderen.
462 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Onthoud dat elk document zijn eigen gebruikerswoordenlijst bezit
waaraan u woorden en woordgroepen kunt toevoegen die specifiek bij dat
document horen. U kunt meerdere gebruikerswoordenlijsten maken en
gebruiken wanneer u de spelling of de grammatica van een document
controleert. Wanneer meer dan een woordenlijst wordt geactiveerd, wordt
de woordenlijst van de gebruiker van het document het eerst nagegaan.
Gebruikerswoordenlijsten maken en activeren
U kunt woorden aan uw gebruikerswoordenlijst of aan een bestaande lijst
toevoegen. Schakel een gebruikerswoordenlijst in zodat de schrijfwijzer aan
de hand van deze lijst documenten controleert. U kunt ook een
gebruikerswoordenlijst voor een andere taal selecteren.
Ga als volgt te werk om een gebruikerswoordenlijst te maken
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik of Spellingcontrole.
2 Klik op de knop Opties en daarna op Gebruikerswoordenlijsten.
3 Klik op de knop Lijst toevoegen.
4 Kies het station en de map waarin u uw bestand wilt opslaan en typ een
naam in het vak Bestandsnaam.
5 Klik op de knop Openen.
Ga als volgt te werk om een woord aan een
gebruikerswoordenlijst toe te voegen
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Schakel in de lijst Woordenlijst het selectievakje naast de
gebruikerswoordenlijst waaraan u een woord wilt toevoegen in.
3 Klik op de knop Invoergegeven toevoegen wanneer Grammatik bij een
woord stopt dat u wilt toevoegen.
Ga als volgt te werk om een gebruikerswoordenlijst in te
schakelen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
gebruikerswoordenlijst te maken”.
2 Schakel in de lijst Woordenlijst het selectievakje naast de gewenste
woordenlijst in.
Werken met tekst 463

Ga als volgt te werk om een gebruikerswoordenlijst voor een
andere taal te selecteren
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
gebruikerswoordenlijst te maken”.
2 Kies een taal uit de lijst Taal.
Gebruikerswoordenlijsten aanpassen
U kunt tevens een lijst met alternatieve woorden of woordgroepen
toevoegen die u door de spellingcontrole en Grammatik wilt laten
weergeven. U kunt woorden en uitdrukkingen toevoegen die u door de
schrijfwijzer wilt laten vervangen en overslaan. Bevat een
gebruikerswoordenlijst een fout, dan kunt u de lijst bewerken of het
invoergegeven verwijderen.
Ga als volgt te werk om een lijst alternatieve woorden aan een
gebruikerswoordenlijst toe te voegen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik of Spellingcontrole.
2 Klik op de knop Opties en daarna op Gebruikerswoordenlijsten.
3 Schakel in de lijst Woordenlijsten het selectievakje naast de woordenlijst
die u wilt bewerken in.
4 Typ het woord of de uitdrukking die u wilt vervangen in het vak
Woord/Uitdrukking en typ vervolgens de vervanging daarvan in het vak
Vervangen door.
5 Klik op de knop Invoer toevoegen.
6 Herhaal stap 3 en 4 voor elke extra toevoeging.
Ga als volgt te werk om een te vervangen woord aan een
gebruikerswoordenlijst toe te voegen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Typ het woord of de uitdrukking die u wilt vervangen in het vak
Woord/Uitdrukking en typ vervolgens de vervanging daarvan in het vak
Vervangen door.
3 Klik op de knop Invoer toevoegen.
464 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om een woord dat moet worden
overgeslagen, aan een gebruikerswoordenlijst toe te voegen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
lijst alternatieve woorden aan een gebruikerswoordenlijst toe te voegen”.
2 Typ het woord of de uitdrukking die moet worden overgeslagen in het vak
Woord/Uitdrukking.
3 Klik op de knop Invoer toevoegen.
Ga als volgt te werk om een woord of uitdrukking in een
gebruikerswoordenlijst te bewerken
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
lijst alternatieve woorden aan een gebruikerswoordenlijst toe te voegen”.
2 Selecteer het woord of de uitdrukking die u wilt bewerken in het vak aan
de onderzijde van het dialoogvenster Gebruikerswoordenlijsten.
3 Bewerk het woord of de uitdrukking in het vak Vervangen door.
4 Klik op de knop Invoer vervangen.
Ga als volgt te werk om een woord uit een
gebruikerswoordenlijst te verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
lijst alternatieve woorden aan een gebruikerswoordenlijst toe te voegen”.
2 Kies het woord of de woordgroep die u wilt verwijderen in het vak onderin
het dialoogvenster Gebruikerswoordenlijsten.
3 Klik op de Knop Invoer verwijderen.
Gebruikerswoordenlijsten uitschakelen en verwijderen
U kunt een gebruikerswoordenlijst snel uitschakelen of verwijderen met het
dialoogvenster Grammatik of Spellingcontrole.
Ga als volgt te werk om een gebruikerswoordenlijst uit te
schakelen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Grammatik of Spellingcontrole.
2 Klik op de knop Opties en daarna op Gebruikerswoordenlijsten.
3 Schakel in de lijst Woordenlijsten het selectievakje naast de woordenlijst
die u wilt uitschakelen uit.
Werken met tekst 465

Ga als volgt te werk om een gebruikerswoordenlijst te
verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Kies de gebruikerswoordenlijst uit de lijst Woordenlijsten.
3 Klik op de knop Lijst verwijderen.
Als u een gebruikerswoordenlijst verwijdert, wordt deze niet
daadwerkelijk van de vaste schijf verwijderd.
Autocorrectie gebruiken
Met Autocorrectie kunt u fouten in het hoofdlettergebruik automatisch
corrigeren en sneltoetsen maken voor veelgebruikte woorden en
uitdrukkingen. U kunt bijvoorbeeld de uitdrukking “Met vriendelijke groet”
onder de afkorting “MVG” opslaan, zodat als u een volgende keer “MVG”
gevolgd door een spatie typt, het automatisch wordt vervangen door de
volledige uitdrukking.
Autocorrectie aanpassen
Autocorrectie stelt u in staat om tekst en interpunctietekens te vervangen en
hoofd- en kleine letters automatisch te wijzigen. U kunt een correctie van
Autocorrectie ook ongedaan maken.
Ga als volgt te werk om Autocorrectie aan te passen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Autocorrectie.
2 Schakel een van de volgende selectievakjes in:
Eerste letter van zinnen met hoofdletter
Rechte aanhalingstekens vervangen door typografische
aanhalingstekens
Twee opeenvolgende beginhoofdletters corrigeren
Namen van dagen met hoofdletter
Tekst tijdens typen vervangen, en typ de tekst in het vak Vervangen.
Typ de vervangingstekst in het vak Door en klik op de knop
Toevoegen.
466 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Schakelt u Twee opeenvolgende beginhoofdletters corrigeren in, dan
wordt er geen wijziging aangebracht wanneer een hoofdletter gevolgd
wordt door een spatie of punt, of als er in het woord nog meer hoofdletters
staan.
Onthoud dat u de opdracht Hoofd-/kleine letters wijzigen kunt gebruiken
in plaats van het selectievakje Eerste letter van zinnen met hoofdletter
om de hoofd- en kleine letters van geselecteerde tekst aan te passen. Voor
meer informatie zie “Wijzigen hoofd-/kleine letters” op pagina 397.
Ga als volgt te werk om een correctie van Autocorrectie
ongedaan te maken
Klik op Bewerken, Ongedaan maken Typen.
Synoniemen gebruiken
De synoniemenlijst geeft een lijst met synoniemen, antoniemen, definities
en voorbeelden van het gebruik van woorden waarvoor u alternatieven
verlangt. In de lijst Vervangingen worden alternatieven voor het
geselecteerde woord gegeven en definities en voorbeelden van
geselecteerde woorden staan in de lijst Definities.
U kunt de werkwijze van de synoniemenlijst wijzigen door de instellingen
ervan te wijzigen. U kunt bijvoorbeeld een lijst met definities voor “woord”
weergeven. Ook kunt u een taal voor de synoniemenlijst instellen.
U kunt de opzoekopties van de synoniemenlijst aanpassen om op te geven
wat voor typen alternatieve woorden weergegeven worden, wanneer u een
woord opzoekt.
Alternatieve uitdrukkingen zoeken
De synoniemenlijst kan alternatieve woorden of uitdrukkingen opzoeken.
Vervolgens kunt u een woord door een synoniem vervangen.
Ga als volgt te werk om de synoniemenlijst te gebruiken
1 Selecteer de tekst met het Tekstgereedschap.
2 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Synoniemen.
Het geselecteerde woord en de woordsoort/klasse verschijnen in het vak
Vervangen. De definities worden weergegeven in de lijst Definities.
3 Dubbelklik op een woord in het vak Vervangingen om de lijst met
definities weer te geven in de lijst Definities voor.
Werken met tekst 467

4 Klik op het woord dat u wilt gebruiken als de vervangende tekst.
5 Klik op de knop Vervangen.
Door te dubbelklikken kunt u voor een woord een lijst met synoniemen
weergeven.
Instellingen voor de synoniemenlijst aanpassen
U kunt de instellingen voor de synoniemenlijst aanpassen.
Ga als volgt te werk om de instellingen voor de synoniemenlijst
aan te passen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Synoniemen.
2 Klik op de knop Opties.
3 Schakel een van de volgende opties in:
Automatisch zoeken – hiermee wordt de synoniemenlijst ingeschakeld
zodra u het dialoogvenster opent.
Automatisch sluiten – hiermee sluit u de synoniemenlijst automatisch
als u op de knop Vervangen klikt.
Definities weergeven – hiermee geeft u definities voor woorden weer.
Typhulp – hiermee geeft u spellingsuggesties weer wanneer u een
woord typt dat de synoniemenlijst niet herkent.
Naast de ingeschakelde opties verschijnt een vinkje.
De taal van de synoniemenlijst wijzigen
U kunt in plaats van de standaardtaal een andere taal voor de synoniemenlijst
instellen.
Ga als volgt te werk om de taal van de synoniemenlijst te
wijzigen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Synoniemen.
2 Klik op de knop Opties.
3 Schakel Taal in en kies de taal die u wilt gebruiken uit de lijst Huidige taal
om een andere taal te selecteren.
Naast de ingeschakelde opties verschijnt een vinkje.
468 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Opzoekopties voor de synoniemenlijst aanpassen
U kunt de opzoekopties van de synoniemenlijst aanpassen om op te geven
wat voor typen alternatieve woorden weergegeven worden, wanneer u een
woord opzoekt.
Ga als volgt te werk om de opzoekopties van de synoniemenlijst
aan te passen
1 Klik op Tekst, Schrijfwijzer, Synoniemen.
2 Klik op de knop Opties.
3 Schakel een van de volgende opties in:
Synoniemen – hiermee zoekt u woorden op die dezelfde betekenis
hebben.
Verwante woorden – hiermee zoekt u woorden op die ongeveer
dezelfde betekenis hebben.
Antoniemen – hiermee zoekt u woorden op die een tegengestelde
betekenis hebben.
Woorden voor een definitie – hiermee geeft u woorden voor een
definitie per keer weer.
Naast de ingeschakelde opties verschijnt een vinkje.
4 Selecteer een woord of typ een woord in het vak Vervangen door.
5 Klik op de knop Opzoeken.
U kunt een woord ook opzoeken door er in het dialoogvenster
Synoniemen op te dubbelklikken.
Statistieken raadplegen
Met tekststatistieken kunt u de tekstonderdelen (aantal regels, woorden,
tekens en de namen van gebruikte lettertypen en stijlen) tellen. U kunt de
statistieken bekijken van geselecteerde tekstvoorwerpen of van het gehele
document. Als er geen tekstvoorwerpen zijn geselecteerd, worden alle
tekstelementen in het document, inclusief tab- en spatietekens, geteld.
Werken met tekst 469

Statistieken in documenten controleren
U kunt tekstelementen voor een geheel document of alleen voor
geselecteerde tekstelementen tellen.
Ga als volgt te werk om tekstelementen van het gehele document
te tellen
1 Klik op een lege ruimte in het tekenvenster om eventuele voorwerpen te
deselecteren.
2 Klik op Tekst, Tekststatistieken.
Ga als volgt te werk om tekstelementen van geselecteerde tekst
te tellen
1 Selecteer een tekstvoorwerp met het Selectiegereedschap – een regel
Artistieke tekst of een Alineatekstkader.
2 Klik op Tekst, Tekststatistieken.
3 Schakel het selectievakje Stijlstatistieken weergeven in om informatie
over de gebruikte stijlen weer te geven.
Niet-beschikbare lettertypen vervangen
Wanneer u een bestand opent dat een lettertype bevat dat niet op uw
computer is geïnstalleerd, verschijnt een lijst met lettertypen waarmee u het
betreffende lettertype kunt vervangen. U kunt de suggesties van PANOSE
overnemen of zelf een lettertype kiezen. U kunt de vervanging alleen voor
het huidige document doorvoeren of het lettertype permanent vervangen.
In plaats van steeds na het openen van een document ontbrekende
lettertypen te vervangen, kunt u beter een lijst met overeenkomende
lettertypen voor niet-geïnstalleerde lettertypen samenstellen. Deze lijst
wordt opgeslagen als u CorelDRAW afsluit en is dan te gebruiken bij
volgende gelegenheden.
Bovendien kunt u bij het importeren van documenten die op een Macintosh
zijn gemaakt, deze lijst aanpassen zodat de namen van Windows-lettertypen
overeenkomen met de namen van Macintosh-lettertypen.
Lettertypevervangingen wijzigen
U kunt de vervanging aanpassen door een ander vervangingslettertype te
kiezen. Deze wijziging kunt u tijdelijk of permanent in dat document
doorvoeren.
470 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om een lettertype te wijzigen
1 Open het bestand.
Als het document lettertypen bevat die niet op uw computer zijn
geïnstalleerd, verschijnt het dialoogvenster Resultaten
PANOSE-lettertypevervanging.
2 Kies het ontbrekende lettertype en het vervangende lettertype dat u wilt
wijzigen.
3 Kies een lettertype uit de lijst Vervangend lettertype.
4 Klik op OK.
5 U wordt gevraagd of de wijzigingen in het uitzonderingsbestand moeten
worden opgeslagen. Kies de gewenste optie.
Ga als volgt te werk om een lettertype in een document tijdelijk
te vervangen
Klik op de optie Tijdelijk in het dialoogvenster Resultaten
PANOSE-lettertypevervanging.
Ga als volgt te werk om een lettertype in een document
permanent te vervangen
Klik op de optie Permanent in het dialoogvenster Resultaten
PANOSE-lettertypevervanging.
Als u de optie Permanent kiest, kunt u de wijziging in het
uitzonderingsbestand doorvoeren. Voert u deze wijziging door, dan wordt
dit lettertype in alle documenten permanent vervangen.
Een lijst met vervangingen voor ontbrekende lettertypen samenstellen
U kunt een lijst met vervangingen voor ontbrekende lettertypen
samenstellen.
Ga als volgt te werk om een lijst met vervangingen voor
ontbrekende lettertypen samen te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik op Lettertypen.
3 Klik op de knop PANOSE-lettertypevervanging.
Werken met tekst 471

4 Klik op Uitzonderingen in het dialoogvenster Voorkeuren
PANOSE-lettertypevervanging om het standaard vervangingslettertype te
wijzigen.
5 Klik op de knop Toevoegen.
6 Typ de naam van het te vervangen lettertype in het vak Ontbrekend
lettertype.
7 Kies in de lijst Vervangend lettertype een lettertype dat op de computer is
geïnstalleerd.
Deel nauwgezet de lettertypen in die gelijk zijn, maar waarvan de namen
anders worden geschreven door de lijst Alternatieve spelling te
bewerken.
Een Macintosh-lettertype vervangen door een Windows-lettertype
U kunt de equivalente Windows-lettertypen instellen voor de
Macintosh-lettertypen in een document.
Ga als volgt te werk om een Macintosh-lettertype door een
Windows-lettertype te vervangen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik op Lettertypen.
3 Klik op de knop PANOSE-lettertypevervanging.
4 Klik op de knop Spelling.
5 Klik op de knop Toevoegen.
6 Kies de naam van een Windows-lettertype in het vak Windows-naam.
7 Typ de naam van het Macintosh-lettertype in het vak Macintosh-naam.
De functie PANOSE-lettertypevervanging werkt alleen bij .CDR- en
.CDT-bestanden. Bij tekst die van het Klembord wordt gekopieerd, werkt
deze functie niet.
472 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Voorkeuren instellen
Als u tekst aan het maken bent, kunt u de instellingen wijzigen. U kunt het
uiterlijk van tekst op het scherm wijzigen en de ophoging aanpassen wanneer
u met het numerieke toetsenblok de puntgrootte van het lettertype groter
maakt. Ook kunt u een maateenheid voor de tekst instellen, wijzigen hoe
lettertypen en symbolen worden weergegeven en de instellingen van het
Klembord aanpassen.
Wanneer u tekst simuleert, wordt het scherm sneller hertekend, doordat de
tekst als lijntjes wordt weergegeven. Stel een grootte voor de tekst in en
tekst die kleiner is dan de opgegeven grootte wordt gesimuleerd. De tekst is
weer te lezen als u de simulatiewaarde verlaagt of de zoomfunctie gebruikt.
Tekstsimulatie heeft nooit invloed op de afgedrukte tekst.
U kunt het uiterlijk van de tekst op het scherm wijzigen door de tekens te
effenen. Bij ontkarteling worden gekartelde pixels met een tussenkleur of
met grijstinten opgevuld, waardoor ze duidelijker worden.
U kunt de tekst ook groter en kleiner maken met het numerieke gedeelte
van uw toetsenbord. Standaard wijzigt de puntgrootte met 1 punt. De
instelling van de standaard puntgrootte is te wijzigen.
Normaal gesproken vormen punten de maateenheid voor tekst. U kunt deze
instelling voor het huidige en alle volgende documenten die u maakt
wijzigen.
Wanneer u tekst maakt, kunt u wijzigen hoe lettertypen en symbolen worden
weergegeven. U zou bijvoorbeeld alleen de lettertypen kunnen weergeven
die in het actieve document worden gebruikt, of alleen TrueType-lettertypen
weergeven. Ook kunt u instellen welke niet-afdrukbare tekens worden
weergegeven in het tekenvenster en in het dialoogvenster Tekst bewerken.
Door de instellingen van het Klembord aan te passen, kunt u invloed
uitoefenen op de manier waarop tekst naar het Klembord wordt
overgebracht. U kunt instellen of tekst die naar het Klembord is geknipt of
gekopieerd, wordt geplakt als tekst of als krommen. U kunt ook instellen of
kalligrafische penomtrekken worden overgebracht naar het Klembord of
worden geëxporteerd met een van de grafische vector-exportfilters.
Sommige exportfilters behouden echter kalligrafische omtrekken wat de
geselecteerde instelling ook is.
Het uiterlijk van tekst op het scherm wijzigen
U kunt tekst simuleren door tekst die kleiner is dan de opgegeven
puntgrootte als lijntjes te laten weergeven. Ook kunt u tekst gladder maken
door gekartelde pixels op te vullen.
Werken met tekst 473

Ga als volgt te werk om de grootte van gesimuleerde tekst in te
stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Typ een waarde in het vak Tekstsimulatie tot.
Hiermee geeft u het aantal pixels op waarbij u het simuleren van tekst
wilt laten beginnen.
Ga als volgt te werk om de schermweergave van tekst te
verbeteren
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Schakel het selectievakje Schermweergave van tekst verbeteren in.
De vergroting instellen die wordt gebruikt voor het
vergroten/verkleinen van tekst
U kunt de mate waarin tekst wordt vergroot met het numerieke gedeelte van
het toetsenbord instellen.
Ga als volgt te werk om de vergroting van tekst in stappen op te
geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Typ een waarde in het vak Tekstvergroting toetsenbord.
Als u Ctrl ingedrukt houdt en vervolgens op toets 8 of 2 van het
numerieke toetsenblok drukt, maakt u de puntgrootte van tekst groter of
kleiner.
474 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Standaardteksteenheden wijzigen
U kunt de maateenheid voor tekst wijzigen, wat gevolgen heeft voor het
huidige document en alle nieuwe documenten die u met CorelDRAW maakt.
Ga als volgt te werk om standaardteksteenheden in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Kies de maateenheid waarmee u wilt werken wanneer u tekst vormgeeft
in de lijst Standaardteksteenheden.
Lettertype- en symboolweergaveopties
U kunt instellen welke symbolen en lettertypen in de lettertypelijsten op de
werkbalk Tekst en op de Eigenschappenbalk worden weergegeven. Ook kunt
u voorbeelden in de lettertypelijsten weergeven, alleen de lettertypen laten
zien die in het actieve document worden gebruikt, en instellen hoeveel
recent gebruikte lettertypen in de lettertypelijsten komen te staan. U kunt
ook de symbool- en lettertypegroepen instellen voor het koppelvenster
Symbolen en speciale tekens.
Ga als volgt te werk om de inhoud van de lettertypelijst aan te
passen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Tekst en klik op Lettertypen.
3 Schakel in de sectie Inhoud lettertypelijst een van de volgende
selectievakjes in voor de lettertype- en symboolgroepen die u wilt
weergeven in de lettertypelijst op de werkbalk Tekst en op de
Eigenschappenbalk:
TrueType-lettertypen weergeven
Type 1-lettertypen weergeven
TrueType-symbolen weergeven
Type 1-symbolen weergeven
Ga als volgt te werk om voorbeelden van lettertypen in de
lettertypelijsten weer te geven
1 Volg alle stappen van de voorgaande procedure.
2 Schakel het selectievakje Lettertypevoorbeeld in keuzelijst weergeven in.
Werken met tekst 475

Ga als volgt te werk om alleen de lettertypen uit het actieve
document weer te geven
1 Volg alle stappen van de procedure “Ga als volgt te werk om de inhoud
van de lettertypelijsten aan te passen”.
2 Schakel het selectievakje Alleen documentlettertypen weergeven in.
Ga als volgt te werk om in te stellen hoeveel recent gebruikte
lettertypen in de lettertypelijsten worden weergegeven
1 Volg alle stappen van de procedure “Ga als volgt te werk om de inhoud
van de lettertypelijsten aan te passen”.
2 Typ een waarde in het vak Toon de laatst gebruikte lettertypen.
Ga als volgt te werk om de inhoud van de lijst van symbolen en
speciale tekens in te stellen
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Schakel in de sectie Inhoud symbolenlijst een van de volgende
selectievakjes in voor de symbool- en lettertypegroepen die u wilt laten
weergeven in het koppelvenster Symbolen en speciale tekens.
TrueType-lettertypen weergeven
Type 1-lettertypen weergeven
TrueType-symbolen weergeven
Type 1-symbolen weergeven
Opties voor niet-afdrukbare tekens weergeven en instellen
U kunt niet-afdrukbare tekens weergeven in het tekenvenster en het
dialoogvenster Tekst bewerken.
Ga als volgt te werk om niet-afdrukbare tekens in het
dialoogvenster Tekst bewerken weer te geven
1 Met het Selectiegereedschap selecteert u een tekstvoorwerp – een regel
Artistieke tekst of een Alineatekstkader.
2 Klik Tekst, Tekst bewerken.
3 Klik op de knop Niet-afdrukbare tekens om zachte regeleinden, harde
regeleinden, tabs en spaties in het dialoogvenster Tekst bewerken weer te
geven.
476 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

Ga als volgt te werk om de niet-afdrukbare tekens in het
tekenvenster weer te geven of te verbergen
1 Selecteer de tekst met het Tekstgereedschap.
2 Voer een van de volgende handelingen uit
Schakel de knop Niet-afdrukbare tekens op de Eigenschappenbalk in
om niet-afdrukbare tekens weer te geven.
Schakel de knop Niet-afdrukbare tekens op de Eigenschappenbalk uit
om niet-afdrukbare tekens te verbergen.
Ga als volgt te werk om in te stellen welke niet-afdrukbare
tekens worden weergegeven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Schakel de volgende selectievakjes in het vak Niet-afdrukbare tekens in of
uit:
Zachte regeleinden
Harde regeleinden
Tabs
Spaties
Klembord-opties instellen
U kunt instellen of tekst die naar het Klembord is geknipt of gekopieerd,
wordt geplakt als tekst of als krommen. U kunt tevens instellen of
kalligrafische penomtrekken worden overgebracht naar het Klembord of
worden geëxporteerd met een van de grafische vector-exportfilters.
Ga als volgt te werk om tekst als tekst naar het Klembord te
plakken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik op Tekst in de lijst met categorieën.
3 Schakel het selectievakje Tekst in metabestand in.
Werken met tekst 477

Ga als volgt te werk om tekst als krommevoorwerpen naar het
Klembord te plakken
1 Volg stap 1 en 2 van de voorgaande procedure.
2 Schakel het selectievakje Tekst in metabestand uit.
Ga als volgt te werk om tekst van het Klembord als kalligrafische
tekst te plakken
1 Volg stap 1 en 2 uit de procedure “Ga als volgt te werk om tekst als tekst
naar het Klembord te plakken”.
2 Schakel het selectievakje Kalligrafische tekst in.
478 CorelDRAW: Hoofdstuk 9

SPECIALE EFFECTEN MAKEN 10
Met de speciale effecten in CorelDRAW kunt u het uiterlijk van voorwerpen
wijzigen. U kunt voorwerpen vervormen, nieuwe elementen aan voorwerpen
toevoegen en de relatie tussen voorwerpen wijzigen.
Door twee voorwerpen te laten overvloeien kunt u een reeks
tussenvoorwerpen maken die een overgang in kleur, vorm en grootte
weergeven. Er zijn drie vervormingseffecten waarmee u de vorm van
voorwerpen kunt wijzigen: Trek en duw, Rimpel en Ombuiging. Ook kunt u
de vorm van een voorwerp wijzigen door een contour op een voorwerp toe te
passen en deze vorm te geven. Het voorwerp met de contour krijgt de vorm
van de contour zelf. Door een 3D-effect op een voorwerp toe te passen,
worden oppervlakken aan het voorwerp toegevoegd waardoor het een
driedimensionaal effect krijgt. Met een perspectief vanuit één of twee punten
creëert u een illusie van diepte en afstand. U kunt gemakkelijk de illusie van
diepte tussen voorwerpen wekken door schaduwen toe te voegen. U kunt op
voorwerpen transparanties toepassen (transparanties zijn grijstintmaskers).
Omdat een transparantie bovenop de vulling van een voorwerp wordt
toegepast, zijn de kleuren van het voorwerp door de transparantie heen te
zien. Met de lenzen in CorelDRAW kunt u het uiterlijk van de voorwerpen
wijzigen die u door de lenzen heen weergeeft. Wanneer u een
omtrekovervloei van een voorwerp maakt, creëert u een effect dat
vergelijkbaar is met de omtreklijnen op een topografische kaart. Wanneer u
PowerClip-voorwerpen maakt, plaatst u een voorwerp in een ander
voorwerp. Eén voorwerp wordt de inhoud, terwijl het andere voorwerp de
houder wordt.
Ook kunt u effecten toepassen op Alineatekst en Artistieke tekst. Sommige
effecten zijn echter alleen bedoeld voor Artistieke tekst en andere alleen
voor Alineatekst, omdat deze beide teksttypen door CorelDRAW anders
worden behandeld.
Tot de effecten die op Alineatekstkaders kunnen worden toegepast behoren
het toepassen van contouren, schaduwen en PowerClip-voorwerpen.
De effecten die u op Artistieke tekst kunt toepassen zijn 3D, overvloeien,
omtrekovervloeien, vervormingen, contouren, lenzen,
PowerClip-voorwerpen, perspectief en schaduwen.
Speciale effecten maken 481

Voorwerpen overvloeien
U kunt een aantal verschillende overvloeien maken, waaronder rechtlijnige
en samengestelde overvloeien. Als u een overvloei hebt gemaakt, kunt u de
tussenvoorwerpen daarvan wijzigen. U kunt bijvoorbeeld het aantal stappen
en de afstand tussen tussenvoorwerpen wijzigen. Tevens kunt u de gehele
overvloei wijzigen. U kunt bijvoorbeeld een ander begin- en eindvoorwerp
kiezen, de overvloei splitsen of het tracé ervan wijzigen.
Overvloeien maken
CorelDRAW biedt een veelheid aan functies waarmee u interessante
overvloeieffecten kunt maken, zoals rechtlijnige overvloeien, overvloeien op
tracé en samengestelde overvloeien; bovendien kunt u overvloeien kopiëren
en klonen.
Rechtlijnige overvloeien
Deze tussenvoorwerpen laten tegelijkertijd een overgang in vorm en formaat
tussen de oorspronkelijke voorwerpen zien. Standaard vertonen omtrek- en
vulkleuren een overgang langs een rechtlijnig tracé over het kleurenwiel.
Speciale vullingen, zoals verlooptint-, patroon- en structuurvullingen,
vertonen een overgang tussen de vullingen van de voorwerpen. De omtrek
van de tussenliggende voorwerpen geeft een progressie weer tussen
verschillende dikten en formaten.
Overvloeien op tracé
Door tijdens het overvloeien van voorwerpen langs een tracé te overvloeien,
of een tracé uit de vrije hand te tekenen, volgen de voorwerpen de vorm van
het tracé. Standaard nemen de tussenvoorwerpen de horizontale en verticale
oriëntatie van de oorspronkelijke voorwerpen over en worden zij op het tracé
op hun respectievelijke rotatiepunten vastgezet.
Samengestelde overvloeien
Door een of meer voorwerpen aan een bestaande overvloei toe te voegen
maakt u een samengestelde overvloei. Om een samengestelde overvloei te
maken hebt u twee delen nodig: een bestaande overvloei en een voorwerp. U
kunt het voorwerp aan het begin- of eindvoorwerp van de bestaande
overvloei verbinden, maar niet aan één van de tussenvoorwerpen. Het
voorwerp waarmee u de verbinding maakt, wordt gedeeld tussen de twee
takken van de samengestelde overvloei, maar behoudt zijn relatie (het beginof
eindvoorwerp) met beide.
482 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Overvloeien kopiëren en klonen
U kunt ook een overvloei maken door een overvloei te kopiëren of te klonen
en deze op twee geselecteerde voorwerpen toe te passen. Deze voorwerpen
nemen alle instellingen over die betrekking hebben op de overvloei; de
omtrek- en vulkenmerken blijven ongewijzigd. Bij klonen is het echter zo dat
wijzigingen achteraf op de oorspronkelijke overvloei (het origineel) ook op de
kloon worden toegepast.
Een rechtlijnige overvloei maken
Met een rechtlijnige
overvloei kunt u
verschillende effecten
bereiken.
U kunt een overvloei maken waarvan de tussenvoorwerpen langs een rechte
lijn van het beginvoorwerp naar het eindvoorwerp van formaat, vorm en
kleur wijzigen.
Ga als volgt te werk om een rechtlijnige overvloei te maken
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve overvloeigereedschap.
2 Sleep de eindhandgreep van één van de voorwerpen die u wilt laten
overvloeien, over het andere voorwerp dat u wilt laten overvloeien.
De eindhandgreep verschijnt nadat u met het voorwerp begint te slepen.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve overvloeigereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
Voorwerpen langs een tracé laten overvloeien
U kunt een overvloei maken waarin de tussenvoorwerpen langs een bestaand
tracé overvloeien en de voorwerpen over de lengte van het tracé worden
uitgerekt. U kunt ook overvloeien langs een tracé dat u uit de vrije hand hebt
getekend.
Speciale effecten maken 483

Met twee voorwerpen
en een tracé kunt u
een overvloei langs
een tracé maken.
Ga als volgt te werk om voorwerpen langs een nieuw tracé te
laten overvloeien
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve overvloeigereedschap.
2 Sleep de eindhandgreep van één van de voorwerpen die u wilt laten
overvloeien, over het andere voorwerp dat u wilt laten overvloeien.
De eindhandgreep verschijnt nadat u met het voorwerp begint te slepen.
Hierdoor wordt een overvloei tussen twee voorwerpen langs een rechte
lijn gemaakt.
3 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
4 Sleep de overvloei over het tracé.
5 Klik op Overvloeien op tracé.
Ga als volgt te werk om de overvloei langs het gehele tracé uit te
rekken
1 Volg de stappen uit de vorige procedure.
2 Klik op de knop Tabblad Diverse opties op de Eigenschappenbalk.
3 Schakel het selectievakje Langs volledig tracé overvloeien in.
Ga als volgt te werk om twee voorwerpen langs een
freehandtracé te laten overvloeien
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve overvloeigereedschap.
2 Houd Alt ingedrukt en teken een freehandtracé van één van de
voorwerpen die u wilt laten overvloeien naar het andere voorwerp dat u
wilt laten overvloeien en laat vervolgens de muisknop los.
484 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Als u tijdens het slepen met het Interactieve overvloeigereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
Samengestelde overvloeien maken
In deze
samengestelde
overvloei is het palet
het eindvoorwerp
voor de drie
overvloeien.
U kunt een samengestelde overvloei maken door één of meer voorwerpen
aan het begin- of eindvoorwerp van een bestaande overvloei toe te voegen.
Het voorwerp dat u toevoegt, wordt het eindvoorwerp voor dat deel van de
samengestelde overvloei.
Ga als volgt te werk om een samengestelde overvloei te maken
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve overvloeigereedschap.
2 Sleep de eindhandgreep van één van de voorwerpen die u wilt laten
overvloeien over het andere voorwerp dat u wilt laten overvloeien.
De eindhandgreep verschijnt nadat u met het voorwerp begint te slepen.
U kunt een samengestelde overvloei ook maken door een overvloei te
splitsen. Zie “Een overvloei splitsen” op pagina 494 voor meer informatie.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve overvloeigereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
Overvloeien kopiëren en klonen
U kunt de overvloei-instellingen kopiëren en klonen en deze op twee
geselecteerde voorwerpen toepassen en zo een overvloei maken.
Speciale effecten maken 485

Ga als volgt te werk om een overvloei te kopiëren
1 Houd Shift ingedrukt en kies de twee voorwerpen waarnaar u een
overvloei wilt kopiëren met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Overvloei van.
3 Selecteer de overvloei die u wilt kopiëren met behulp van de horizontale
aanwijzer die verschijnt.
U kunt de knop Overvloei-eigenschappen kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken als u de overvloei-eigenschappen van de
ene naar de andere overvloei wilt kopiëren.
Ga als volgt te werk om een overvloei te klonen
1 Houd Shift ingedrukt en kies de twee voorwerpen waarnaar u een
overvloei wilt klonen met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect klonen, Overvloei van.
3 Selecteer de overvloei die u wilt klonen met behulp van de horizontale
aanwijzer die verschijnt.
De tussenvoorwerpen van een overvloei wijzigen
U kunt het uiterlijk van een overvloei wijzigen door de ruimte tussen
tussenvoorwerpen aan te passen, deze te roteren, hun kleurvoortgang in te
stellen of hun vullingen en omtrekken te versnellen.
U kunt de afstand tussen tussenvoorwerpen regelen door deze in te stellen
of door het aantal tussenvoorwerpen op te geven. Wanneer u met een
overvloei werkt die aan een tracé is gekoppeld, kunt u met getallen de
afstand tussen de tussenvoorwerpen opgeven.
Wanneer u de tussenvoorwerpen van een overvloei roteert, wordt er tegen
de klok in rond de rotatiepunten van de tussenvoorwerpen geroteerd. Klik op
de knop Via lus overvloeien om tussenvoorwerpen te laten roteren rond een
punt, halverwege de rotatiepunten van het begin- en eindvoorwerp.
Door de kleurovergang van tussenvoorwerpen in te stellen kunt u de
overgang van omtrek- en vulkleuren tussen het begin- en eindvoorwerp van
een overvloei bepalen. Dit verloop kan een recht, rechtsom lopend of
linksom lopend tracé door het kleurenspectrum volgen.
486 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

In een standaardovervloei hebben de tussenvoorwerpen een gelijke afstand
in hun verloop tussen het begin- en het eindvoorwerp. Op dezelfde wijze
verlopen de tussenkleuren tussen deze voorwerpen. U kunt deze overgangen
wijzigen, zodat het lijkt alsof ze “versnellen” bij het begin- of eindvoorwerp.
Wanneer u bijvoorbeeld voorwerpen in één richting versnelt, komen deze
dichter bij elkaar te staan bij het verloop in die richting.
Door knooppunten in te delen bepaalt u hoe het beginvoorwerp wordt
getransformeerd naar het eindvoorwerp. Het gevolg is dat u meer controle
hebt op het uiterlijk van de tussenvoorwerpen in een overvloei.
Het aantal tussenvoorwerpen in een overvloei instellen
U kunt het aantal tussenvoorwerpen (stappen) in een overvloei instellen.
Het aantal tussenvoorwerpen dat u instelt bepaalt de ruimte tussen de
voorwerpen.
Ga als volgt te werk om het aantal stappen in een overvloei in te
stellen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Schakel de bovenkant van de knop Stappen of vaste afstand voor overvloeien
gebruiken op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
3 Typ de gewenste waarde in het bovenste gedeelte van het vak Aantal
stappen en afstand tussen vormen op de Eigenschappenbalk in.
4 Druk op Enter.
Hogere aantallen geven minder ruimte.
De afstand tussen de tussenvoorwerpen in een overvloei langs een
tracé instellen
U kunt de afstand opgeven tussen de tussenvoorwerpen die langs een tracé
overvloeien.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen de tussenvoorwerpen
in een overvloei langs een tracé in te stellen
1 Selecteer een overvloei die langs een tracé loopt met het
Selectiegereedschap.
Speciale effecten maken 487

2 Schakel de bovenkant van de knop Stappen of vaste afstand voor overvloeien
gebruiken op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
3 Typ de gewenste waarde in het onderste gedeelte van het vak Aantal
stappen en afstand tussen vormen op de Eigenschappenbalk.
4 Druk op Enter.
De tussenvoorwerpen in een overvloei roteren
Van boven naar
beneden: een
rechtlijnige overvloei
zonder rotatie, met
een rotatie van 180
graden, en met een
rotatie van 180
graden waarbij de
optie Via lus
overvloeien is
ingeschakeld.
In een overvloei kunt u de voorwerpen in hun verloop tussen het begin- en
het eindvoorwerp roteren. Standaard worden voorwerpen met hun
rotatiepunt aan het tracé gekoppeld. U kunt deze standaardinstelling wijzigen
door de tussenvoorwerpen in een lus te plaatsen door ze halverwege tussen
de rotatiepunten van het begin- en het eindvoorwerp te roteren.
U kunt de tussenvoorwerpen die langs een tracé overvloeien ook roteren.
Ga als volgt te werk om de tussenvoorwerpen van een
rechtlijnige overvloei te roteren
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Typ het aantal graden waaronder u de tussenvoorwerpen wilt roteren in
het vak Richting van overvloei op de Eigenschappenbalk.
3 Druk op Enter.
488 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Met negatieve getallen worden voorwerpen met de richting van de klok
mee geroteerd.
Ga als volgt te werk om de tussenvoorwerpen van een
rechtlijnige overvloei in een lus te plaatsen
1 Volg de stappen uit de vorige procedure.
2 Schakel de knop Via lus overvloeien op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
U kunt waarden tussen -360 en 360 opgeven. Met negatieve getallen
worden voorwerpen met de richting van de klok mee geroteerd.
Ga als volgt te werk om tussenvoorwerpen die langs een tracé
overvloeien te roteren
1 Selecteer een overvloei langs een tracé met het Selectiegereedschap .
2 Klik op de knop Tabblad Diverse opties op de Eigenschappenbalk.
3 Schakel het selectievakje Alle voorwerpen roteren in.
De kleurovergang voor de tussenvoorwerpen in een overvloei instellen
U kunt bepalen hoe de omtrek- en vulkleuren van de tussenvoorwerpen in
een overvloei van het begin- tot het eindvoorwerp door het kleurenspectrum
verlopen. U kunt met deze knoppen een tracé kiezen dat recht, met de
richting van de klok mee of tegen de richting van de klok in door het
kleurenspectrum loopt.
Ga als volgt te werk om de kleurovergang voor
tussenvoorwerpen in te stellen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk om het
gewenste type kleurovergang op te geven:
Direct overvloeien
Rechtsom overvloeien
Linksom overvloeien
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Speciale effecten maken 489

U kunt de kleurovergang instellen voor elke overvloei waarin uniforme
vullingen of verlooptintvullingen gebruikt worden. U kunt geen
kleurverloop maken met bitmap-, structuur-, vectorpatroon-, PostScriptof
transparante vullingen.
De afstand, vullingen en omtrekken, en formaten van de
tussenvoorwerpen versnellen
Voorwerpen in een
overvloei versnellen.
In een overvloei kunt u de afstand tussen tussenvoorwerpen in hun verloop
tussen het begin- en het eindvoorwerp wijzigen. Naast de voortgang van het
formaat van tussenvoorwerpen, kunt u ook het verloop van de omtrek- en
vulkleuren wijzigen. Tevens kunt u de kleur- en voorwerpversnelling aan
elkaar koppelen, zodat beide even snel versnellen.
Ga als volgt te werk om de afstand tussen tussenvoorwerpen te
versnellen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Voorwerp- en kleurversnelling op de Eigenschappenbalk.
3 Beweeg de schuifregelaar Voorwerpversnelling om de richting en snelheid
van de voorwerpversnelling in te stellen.
Ga als volgt te werk om de kleuren van tussenvoorwerpen te
versnellen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Beweeg de schuifregelaar Kleurversnelling om de richting en snelheid van
de kleurversnelling in te stellen.
490 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om het formaat van tussenvoorwerpen te
versnellen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Schakel de knop Formaatversnelling bij overvloeien op de
Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Ga als volgt te werk om de kleur- en voorwerpversnelling te
koppelen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Schakel de knop Overvloeiversnelling koppelen op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Knooppunten indelen om het verloop van voorwerpen in een overvloei
in te stellen
De knooppunten in
de eerste twee
voorbeelden zijn
ingedeeld om het
resultaat uit het
derde voorbeeld te
verkrijgen.
U kunt opgeven welke knooppunten als de eerste knooppunten van het
begin- en eindvoorwerp worden beschouwd. Deze knooppunten bepalen hoe
de tussenvoorwerpen vanaf het begin- tot aan het eindvoorwerp worden
getransformeerd.
Ga als volgt te werk om het uiterlijk van een overvloei door
knooppunten in te delen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Tabblad Diverse opties op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Beginknoop.
4 Selecteer met de gebogen aanwijzer een knooppunt (hol zwart vierkantje)
op het eindvoorwerp en een knooppunt op het beginvoorwerp.
Speciale effecten maken 491

Overvloeien bewerken
Door overvloeien te bewerken kunt u hun uiterlijk aanpassen. U kunt de
tussenvoorwerpen en het tracé van een overvloei wijzigen. U kunt ook aan
de afzonderlijke delen van een overvloei werken door deze te scheiden.
U kunt overvloeien bewerken door het begin- en eindvoorwerp van een
overvloei te selecteren en deze voorwerpen te wijzigen. Door de richting van
de overvloei om te keren, verloopt de overvloei van het eind- naar het
beginvoorwerp. U kunt met gesplitste overvloeien een samengestelde
overvloei maken, of een samengestelde overvloei samensmelten en zo een
enkele overvloei maken. Het voorwerp dat u als punt gebruikt waar u de
oorspronkelijke overvloei splitst, wordt het eindvoorwerp van één
deelovervloei en het startvoorwerp van het andere.
Als u een voorwerp op een tracé overvloeit, kunt u het tracé selecteren en
de overvloei op een nieuw tracé toepassen. Bovendien kunt u een overvloei
van een tracé verwijderen. De begin- en eindvoorwerpen blijven op hun
plaats staan en de tussenvoorwerpen keren terug naar hun oorspronkelijke,
rechtlijnige tracé.
Met de opdracht Scheiden kunt u een overvloei in vier mogelijke delen
breken: het begin- en eindvoorwerp, de tussenvoorwerpen en het tracé, als
de voorwerpen een overvloei langs een tracé vormen. U kunt ook het
verloop van de tussenvoorwerpen bepalen door knooppunten op de begin- en
eindvoorwerpen te definiëren.
Het begin- en eindvoorwerp van een overvloei selecteren
U kunt het begin- en eindvoorwerp van een overvloei identificeren en
selecteren.
Ga als volgt te werk om het beginvoorwerp in een overvloei te
selecteren
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de Eigenschappenbalk op de knop Start- en eindeigenschappen
voorwerp en klik op Begin weergeven.
Ga als volgt te werk om het eindvoorwerp in een overvloei te
selecteren
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de Eigenschappenbalk op de knop Start- en eindeigenschappen
voorwerp en klik op Einde weergeven.
492 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Het begin- en eindvoorwerp in een overvloei wijzigen
U kunt het begin- en eindvoorwerp van een overvloei wijzigen, zonder dat u
opnieuw de overvloei hoeft uit te voeren. CorelDRAW wijzigt automatisch de
richting van de overvloei en gebruikt daarbij de instellingen van de
oorspronkelijke overvloei. Door de richting van de overvloei te wijzigen,
verloopt de overvloei van het eind- naar het beginvoorwerp.
Ga als volgt te werk om het beginvoorwerp van een overvloei te
wijzigen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de Eigenschappenbalk op de knop Start- en eindeigenschappen
voorwerp en klik op Nieuw begin.
3 Met de horizontale aanwijzer die verschijnt, klikt u op het nieuwe
beginvoorwerp.
Het nieuwe beginvoorwerp moet op een laag achter het eindvoorwerp van
de geselecteerde overvloei liggen. Zie “De volgorde van voorwerpen
wijzigen” op pagina 197 voor meer informatie over het wijzigen van de
stapelvolgore van voorwerpen.
Ga als volgt te werk om het eindvoorwerp van een overvloei te
wijzigen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de Eigenschappenbalk op de knop Start- en eindeigenschappen
voorwerp en klik op Nieuw einde.
3 Met de horizontale aanwijzer die verschijnt, klikt u op het nieuwe
eindvoorwerp.
Het nieuwe eindvoorwerp moet op een laag voor het beginvoorwerp van
de geselecteerde overvloei liggen. Zie “De volgorde van voorwerpen
wijzigen” op pagina 197 voor meer informatie over het wijzigen van de
stapelvolgore van voorwerpen.
Speciale effecten maken 493

Ga als volgt te werk om de richting van een overvloei om te
keren
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Volgorde, Omgekeerde volgorde.
Een overvloei splitsen
Een rechtlijnige
overvloei splitsen om
een samengestelde
overvloei te
verkrijgen.
U kunt een overvloei splitsen en zo een nieuwe samengestelde overvloei
maken. Het voorwerp dat u als punt gebruikt waar u de oorspronkelijke
overvloei splitst, wordt het beginvoorwerp van één deelovervloei en het
eindvoorwerp van het andere. Op deze wijze wordt de oorspronkelijke
overvloei in twee delen gesplitst. Zie “Samengestelde overvloeien maken”
op pagina 485 voor meer informatie over samengestelde overvloeien.
Ga als volgt te werk om een overvloei te splitsen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Tabblad Diverse opties op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Splitsen.
4 Met de gebogen aanwijzer die verschijnt, klikt u op het tussenvoorwerp
waar u de overvloei wilt splitsen.
U kunt een overvloei niet splitsen bij een tussenvoorwerp dat direct naast
het begin- of eindvoorwerp ligt.
U wijzigt het uiterlijk van een deel van de overvloei zonder dat dit
gevolgen voor het andere deel van de overvloei heeft.
494 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U kunt een onderdeel van een samengestelde overvloei selecteren door
Ctrl ingedrukt te houden en dan met het Selectiegereedschap op een van
de tussenvoorwerpen te klikken.
Overvloeien samensmelten
U kunt de delen van een gesplitste of samengestelde overvloei
samensmelten om zo een enkele overvloei te maken.
Ga als volgt te werk om het beginvoorwerp in een gesplitste of
samengestelde overvloei samen te smelten
1 Houd Ctrl ingedrukt en selecteer één van de delen van de overvloei met
het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Tabblad Diverse opties op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Begin samensmelten.
Ga als volgt te werk om het eindvoorwerp in een gesplitste of
samengestelde overvloei samen te smelten
1 Houd Ctrl ingedrukt en selecteer één van de delen van de overvloei met
het Selectiegereedschap
2 Klik op de knop Tabblad Diverse opties op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Einde samensmelten.
Als de geselecteerde overvloei en ten minste twee van de delen van de
samengestelde overvloei hetzelfde begin- of eindvoorwerp hebben,
verschijnt er een gebogen aanwijzer. Gebruik deze aanwijzer om te
klikken op een tussenvoorwerp in de samengestelde overvloei dat u wilt
samensmelten.
Speciale effecten maken 495

Het overvloeitracé selecteren
U kunt het tracé identificeren en selecteren waarlangs voorwerpen
overvloeien.
Ga als volgt te werk om het tracé van de overvloei te selecteren
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Tracé-eigenschappen op de Eigenschappenbalk en klik op
Tracé weergeven.
Het overvloeitracé wijzigen
U kunt een overvloei op een ander tracé toepassen. De overvloei behoudt al
zijn instellingen terwijl deze de vorm van het nieuwe tracé volgt.
Ga als volgt te werk om het tracé van de overvloei te wijzigen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Tracé-eigenschappen op de Eigenschappenbalk en klik op
Nieuw tracé.
3 Selecteer het tracé waarop u de overvloei wilt toepassen met behulp van
de gebogen aanwijzer die verschijnt.
Het nieuwe tracé waarop u de geselecteerde overvloei wilt toepassen,
moet al getekend zijn.
Een overvloei van een tracé verwijderen
U kunt een overvloei loskoppelen van het tracé.
Ga als volgt te werk om een overvloei van een tracé te
verwijderen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Tracé-eigenschappen op de Eigenschappenbalk en klik op
Losmaken van tracé.
496 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U kunt een onderdeel van een samengestelde overvloei selecteren door
Ctrl ingedrukt te houden en dan met het Selectiegereedschap op een van
de tussenvoorwerpen te klikken. Zie “Samengestelde overvloeien maken”
op pagina 485 voor meer informatie over samengestelde overvloeien.
Overvloeien scheiden en wissen
Met de opdracht Scheiden kunt u een overvloei in vier mogelijke delen
breken: het begin- en eindvoorwerp, de tussenvoorwerpen en het tracé als
de voorwerpen een overvloei langs een tracé vormen. U kunt ook de
tussenvoorwerpen van een overvloei verwijderen en alleen het begin- en
eindvoorwerp laten staan.
Ga als volgt te werk om voorwerpen in een overvloei te scheiden
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Scheiden.
U kunt de tussenvoorwerpen degroeperen door de groep met het
Selectiegereedschap te selecteren en vervolgens Schikken, Degroeperen
te kiezen.
Ga als volgt te werk om een overvloei te verwijderen
1 Selecteer een overvloei met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Overvloei wissen.
U kunt de overvloeigroep ook wissen door op de knop Effect wissen op de
Eigenschappenbalk te klikken.
Voorwerpen vervormen
Met de Interactieve vervormgereedschappen kunt u interessante effecten
toepassen op voorwerpen. U kunt de knooppunten van de voorwerpen die u
gaat vervormen uit het middelpunt trekken of ernaar toe duwen. Door een
rimpeleffect toe te passen krijgt u gekartelde, puntige omtrekken. U kunt de
effecten van een rimpelvervorming ook bewerken. Ook is het mogelijk
voorwerpen om te buigen. Door een voorwerp om te buigen wikkelt u het
voorwerp rondom zichzelf en gaat het eruitzien als een spoel.
Speciale effecten maken 497

Alle vervormingen zijn verder te bewerken, zodat u het voorwerp nog meer
kunt vervormen en aanpassen. U kunt bijvoorbeeld het midden van een
vervorming wijzigen.
U kunt elk type vervormingseffect toepassen op elk voorwerp dat u met
CorelDRAW maakt, inclusief vormen, lijnen, krommen en Artistieke
tekst.
Trek- en duwvervormingen maken
Wanneer u een duwvervorming op een voorwerp toepast, worden de
knooppunten van het voorwerp naar het middelpunt getrokken en wordt het
voorwerp ronder. De trekvervorming trekt de knooppunten van het
voorwerp uit het midden weg, waardoor het voorwerp puntig wordt.
Een trek- en duwvervorming kunt u kopiëren en op geselecteerde
voorwerpen toepassen. Mocht een vervorming niet het gewenste effect
hebben, dan kunt u de vervorming verwijderen zonder dat het voorwerp
wordt verwijderd.
Een duwvervorming toepassen en verwijderen
Een duwvervorming
toepassen.
U kunt een duwvervorming op elk door u gemaakt voorwerp toepassen.
Mocht een vervorming niet het gewenste effect hebben, dan kunt u de
duwvervorming verwijderen.
498 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om een duwvervorming toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Schakel de knop Trek- en duwvervorming op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
3 Selecteer het voorwerp waarop u de vervorming wilt toepassen, en sleep
de muis naar rechts.
Het punt waarop u klikt, bepaalt het midden van de vervorming.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve vervormgereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
U kunt tevens de hoeveelheid duwvervorming bepalen door een waarde
(van -200 tot -1) in het vak Vervormingsamplitude Trekken en Duwen op
de Eigenschappenbalk te typen.
Ga als volgt te werk om een duwvervorming te verwijderen
1 Selecteer een vervormd voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Vervorming wissen.
U kunt een vervorming ook verwijderen door te klikken op de knop
Vervorming wissen op de Eigenschappenbalk.
Een trekvervorming toepassen en verwijderen
U kunt een trekvervorming op elk door u gemaakt voorwerp toepassen.
Mocht een vervorming niet het gewenste effect hebben, dan kunt u de
trekvervorming verwijderen zonder dat het voorwerp wordt verwijderd.
Speciale effecten maken 499

Een trekvervorming
toepassen.
Ga als volgt te werk om een trekvervorming toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Schakel de knop Trek- en duwvervorming op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
3 Selecteer het voorwerp waarop u de vervorming wilt toepassen en sleep
de muis naar links.
Het punt waarop u klikt, bepaalt het midden van de vervorming.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve vervormgereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
U kunt tevens de hoeveelheid trekvervorming bepalen door een waarde
(van 1 tot 200) in het vak Amplitude trek- en duwvervorming op de
Eigenschappenbalk te typen.
Ga als volgt te werk om een trekvervorming te verwijderen
1 Selecteer een vervormd voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Vervorming wissen.
U kunt een vervorming ook verwijderen door te klikken op de knop
Vervorming wissen op de Eigenschappenbalk.
500 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Trek- en duwvervormingen kopiëren
U kunt Trek- en duwvervormingen kopiëren en op geselecteerde
voorwerpen toepassen.
Ga als volgt te werk om een trek- of duwvervorming te kopiëren
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waar u de vervorming naartoe wilt kopiëren.
3 Klik op Effecten, Effect Kopiëren, Vervorming van.
4 Selecteer de vervorming die u wilt kopiëren met behulp van de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
U kunt ook de knop Vervormingseigenschappen kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken.
Rimpelvervormingen maken
Wanneer u een rimpelvervorming op een voorwerp toepast, maakt u een
aantal punten boven en onder de oorspronkelijke omtrek van het voorwerp.
De omtrek volgt deze punten waardoor een rimpeleffect ontstaat. U kunt ook
een willekeurige rimpelvervorming maken. De horizontale en verticale
punten volgen dan een willekeurige baan.
Een rimpelvervorming kunt u kopiëren en op geselecteerde voorwerpen
toepassen. Mocht een vervorming niet het gewenste effect hebben, dan kunt
u de vervorming verwijderen zonder dat het voorwerp wordt verwijderd.
Een rimpelvervorming toepassen en verwijderen
U kunt een rimpelvervorming op elk door u gemaakt voorwerp toepassen.
Mocht een vervorming niet het gewenste effect hebben, dan kunt u de
vervorming verwijderen zonder dat het voorwerp wordt verwijderd.
Speciale effecten maken 501

Een
rimpelvervorming
toepassen.
Ga als volgt te werk om een rimpelvervorming toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Schakel de knop Rimpelvervorming op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
3 Selecteer het voorwerp waarop u een vervorming wilt toepassen.
4 Sleep de eindhandgreep om de amplitude van het rimpeleffect te bepalen.
Het punt waarop u klikt, bepaalt het midden van de vervorming.
5 Verplaats de schuifregelaar in het tekenvenster om de rimpelfrequentie te
bepalen.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve vervormgereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
U kunt ook de amplitude van het rimpeleffect bepalen door een waarde in
het vak Vervormingsamplitude Rimpel op de Eigenschappenbalk te typen.
U kunt een waarde van 0 tot 100 typen. Hoe hoger de waarde, des te
duidelijker de rimpelvervorming.
Ga als volgt te werk om een rimpelvervorming te verwijderen
1 Selecteer een vervormd voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Vervorming wissen.
502 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U verwijdert een vervorming van een voorwerp door te klikken op de
knop Vervorming wissen op de Eigenschappenbalk.
Een willekeurige rimpelvervorming toepassen
Een willekeurige
rimpelvervorming
toepassen.
U kunt een willekeurige rimpelvervorming op elk door u gemaakt voorwerp
toepassen. U kunt de willekeurige rimpelvervorming ook terugbrengen naar
een uniform patroon.
Ga als volgt te werk om een willekeurige rimpelvervorming toe te
passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Schakel de knop Rimpelvervorming op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
3 Selecteer het voorwerp waarop u een vervorming wilt toepassen.
4 Sleep de eindhandgreep om de amplitude van het rimpeleffect te bepalen.
5 Schakel de knop Willekeurige vervorming op de Eigenschappenbalk in.
Ga als volgt te werk om de rimpelvervorming terug te brengen
tot een uniform patroon
Schakel de knop Willekeurige vervorming op de Eigenschappenbalk in.
Speciale effecten maken 503

Rimpelvervormingen kopiëren
U kunt een rimpelvervorming kopiëren en toepassen op een geselecteerd
voorwerp.
Ga als volgt te werk om een rimpelvervorming te kopiëren
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waar u de vervorming naartoe wilt kopiëren.
3 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Vervorming van.
4 Selecteer de vervorming die u wilt kopiëren met behulp van de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
U kunt ook de knop Vervormingseigenschappen kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken.
Rimpelvervormingen bewerken
Wanneer u met rimpelvervormingen werkt, kunt u het effect aanpassen door
de punten van de rimpelvervorming af te ronden, het aantal punten per
lijnsegment te wijzigen en de vervorming in een bepaald gedeelte van het
voorwerp sterker te laten uitkomen.
De punten van een rimpelvervorming afronden
De punten van een
rimpelvervorming
afronden.
U kunt de punten van een rimpelvervorming afronden.
504 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om de punten van een rimpelvervorming af
te ronden
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Kies het voorwerp waarvan u de rimpelpunten wilt afronden.
3 Schakel de knop Rimpelvervorming op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
4 Schakel de knop Effen vervorming op de Eigenschappenbalk in.
Als u terug wilt keren naar een spitse rimpelvervorming, schakelt u de
knop Effen vervorming uit.
Het aantal punten van een rimpelvervorming wijzigen
U kunt het aantal punten in een rimpelvervorming per lijnsegment wijzigen.
Ga als volgt te werk om het aantal punten in een
rimpelvervorming te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Kies het voorwerp waarop een rimpelvervorming is toegepast.
3 Schakel de knop Rimpelvervorming op de Eigenschappenbalk in.
4 Typ de gewenste waarde in het vak Vervormingsfrequentie rimpel op de
Eigenschappenbalk.
Hoe hoger de waarde, des te groter de rimpelfrequentie.
Een rimpelvervorming in een bepaald gedeelte benadrukken
U kunt een rimpelvervorming in een bepaald gedeelte van een voorwerp
benadrukken.
Speciale effecten maken 505

De punten van een
rimpelvervorming
benadrukken.
Ga als volgt te werk om een rimpelvervorming in een bepaald
gedeelte van een voorwerp te benadrukken
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Kies het voorwerp waarvan u de rimpelvervorming wilt benadrukken.
3 Zorg ervoor dat de knop Rimpelvervorming op de Eigenschappenbalk is
ingeschakeld.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
4 Schakel de knop Lokale vervorming op de Eigenschappenbalk in.
5 Sleep de herpositioneringshandgreep naar het gebied van het voorwerp
waar u de rimpelvervorming wilt benadrukken.
Ombuigingsvervormingen maken
De ombuigingsvervorming draait een voorwerp om zichzelf heen. Wanneer u
een ombuigingsvervorming op een voorwerp toepast, wordt het punt waarop
u klikt het middelpunt van het voorwerp, wat er uitziet als een ruitvormige
handgreep. Het middelpunt van het voorwerp staat vast, terwijl het andere
uiteinde van het voorwerp rondom het vaste punt is gedraaid. Vanuit het
middelpunt van het voorwerp loopt een gestippelde lijn, de horizontale
oorsprongslijn. Deze oorsprongslijn meet de hoeveelheid ombuiging in
graden die u toepast op het voorwerp wanneer u de rotatiehandgreep met de
klok mee of tegen de klok in sleept. Een volledige rotatie is 359 graden.
De rotatie van ombuigingsvervormingen kunt u ook aanpassen. U kunt
bijvoorbeeld het aantal graden dat het voorwerp is geroteerd wijzigen, maar
ook de richting van de rotatie.
U kunt een ombuigingsvervorming kopiëren en op geselecteerde
voorwerpen toepassen. Heeft een vervorming niet het gewenste effect, dan
kunt u de vervorming verwijderen zonder het voorwerp te verwijderen.
506 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Een ombuigingsvervorming toepassen en verwijderen
Een ombuigingsvervorming
toepassen.
U kunt een ombuigingsvervorming op elk door u gemaakt voorwerp
toepassen. Mocht een vervorming niet het gewenste effect hebben, dan kunt
u de ombuigingsvervorming verwijderen.
Ga als volgt te werk om een ombuigingsvervorming toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Schakel de knop Ombuigingsvervorming op de Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
3 Selecteer het voorwerp waarop u de vervorming wilt toepassen en sleep
de muis naar rechts op de X-as en enigszins naar boven op de Y-as om een
kleine mate van vervorming toe te passen.
Hebt u een volledige rotatie uitgevoerd (359 graden), dan verschijnt het
getal 1 in het vak Aantal rotaties en het vak Graden begint weer bij nul.
Ga als volgt te werk om een ombuigingsvervorming te
verwijderen
1 Selecteer een vervormd voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Vervorming wissen.
U verwijdert een vervorming van een voorwerp door te klikken op de
knop Vervorming wissen op de Eigenschappenbalk.
Speciale effecten maken 507

De rotatie van een ombuigingsvervorming aanpassen
Een ombuigingsvervorming
met
meerdere rotaties.
U kunt het aantal graden instellen en ook het aantal volledige rotaties dat op
een voorwerp is toegepast. U kunt het voorwerp met de klok mee en tegen
de klok in roteren.
Ga als volgt te werk om het aantal graden dat het voorwerp is
geroteerd te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp met de ombuigingsvervorming.
3 Typ een waarde in het vak Aanvullende graden op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om het aantal volledige rotaties te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Volledige rotaties op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om de ombuigingsvervorming met de klok
mee te roteren
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om het aantal
graden waarmee het voorwerp geroteerd is te wijzigen”.
2 Klik op de knop Rotatie rechtsom op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om de ombuigingsvervorming tegen de klok
in te roteren
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om het aantal
graden waarmee het voorwerp geroteerd is te wijzigen”.
2 Klik op de knop Rotatie linksom op de Eigenschappenbalk.
508 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ombuigingsvervormingen kopiëren
U kunt een ombuigingsvervorming kopiëren en toepassen op een
geselecteerd voorwerp.
Ga als volgt te werk om een ombuigingsvervorming toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waar u de vervorming naartoe wilt kopiëren.
3 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Vervorming van.
4 Selecteer de vervorming die u wilt kopiëren met behulp van de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
U kunt ook de knop Vervormingseigenschappen kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken.
Vervormingen wijzigen
Bij de trek- en duwvervorming, rimpelvervorming en ombuigingsvervorming
kunt u het effect wijzigen door het middelpunt van de vervorming te
verplaatsen. U kunt ook een andere vervorming op een vervormd voorwerp
toepassen. U kunt bijvoorbeeld een ombuigingsvervorming toepassen op een
voorwerp waarop u eerder een rimpelvervorming hebt toegepast.
Het midden van een vervorming wijzigen
U kunt het midden van een vervorming wijzigen. U kunt de ruitvormige
handgreep die het midden van de vervorming aangeeft verplaatsen.
Ga als volgt te werk om het midden van een vervorming te
wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Selecteer het vervormde voorwerp.
3 Zorg ervoor dat de juiste vervormingsknop op de Eigenschappenbalk is
ingeschakeld.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Speciale effecten maken 509

4 Sleep de herpositioneringshandgreep naar een nieuwe plaats.
Het vervormingseffect wordt bijgewerkt tijdens het slepen van de
herpositioneringshandgreep.
Ga als volgt te werk om de herpositioneringshandgreep van een
vervorming in het midden te zetten
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Selecteer het vervormde voorwerp.
3 Zorg ervoor dat de juiste vervormingsknop op de Eigenschappenbalk is
ingeschakeld.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
4 Klik op de knop Vervorming centreren op de Eigenschappenbalk.
Een nieuwe vervorming toepassen
Rimpel- en
ombuigingsvervormingen
toepassen.
U kunt een nieuwe vervorming op een vervormd voorwerp toepassen.
Ga als volgt te werk om een nieuwe vervorming op een vervormd
voorwerp toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve vervormgereedschap.
2 Selecteer het vervormde voorwerp.
3 Klik op de knop Nieuw toevoegen op de Eigenschappenbalk.
4 Klik op de Eigenschappenbalk op de vervormingsknop die u wilt
toepassen.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
5 Pas het gewenste vervormingseffect toe.
510 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Werken met contouren
Met contouren kunt u op eenvoudige wijze de vorm van een voorwerp
aanpassen. Deze contour wordt over het voorwerp heen gelegd en wordt
weergegeven als een rode stippellijn met een aantal vierkanten op bepaalde
punten van zijn tracé. Door de knooppunten in een willekeurige richting te
slepen, geeft u de contour een andere vorm. Wanneer de vorm van de
contour wijzigt, wordt het verbonden voorwerp automatisch vormgegeven
om dit aan de contour aan te passen.
Bovendien kunt u de vorm van een contour en het onderliggende voorwerp
verder vormgeven door de contour te bewerken. U kunt bijvoorbeeld de
lijnstukken van een contour van lijnen in krommen wijzigen.
Contouren maken
Contouren vervormen
de omtrek van het
voorwerp.
Ook kunt u de vorm van een voorwerp wijzigen door een contour op een
voorwerp toe te passen en deze vorm te geven. U kunt een eenvoudige of
vooraf gedefinieerde contour toepassen. Ook kunt u een contour van een
voorwerp in de tekening kopiëren en vervolgens toepassen op een ander
voorwerp.
Door een contour van een voorwerp te verwijderen, krijgt het voorwerp de
vorm die het had voordat de contour werd toegepast.
Contouren toepassen en verwijderen
U kunt een contour toepassen op een voorwerp om dat voorwerp vorm te
geven. U kunt ook een contour bovenop een andere contour toepassen.
Verwijder per keer één contour, te beginnen bij de contour die u het laatst
hebt toegepast.
Speciale effecten maken 511

Met de klok mee,
vanaf linksboven, de
vier bewerkmodi:
Rechte lijn, Enkele
boog, Dubbele boog,
Onbeperkt.
Ga als volgt te werk om een contour toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarop u een contour wilt toepassen.
3 Klik op een van de knoppen op de Eigenschappenbalk om de gewenste
bewerkmodus aan te geven:
Rechte lijn
Enkele boog
Dubbele boog
Onbeperkt
4 Sleep met een knooppunt om de vorm van de contour te wijzigen.
5 Herhaal stap 3 en 4 tot de contour de gewenste vorm heeft.
Ook kunt u contouren toepassen op Alineatekstkaders en Artistieke tekst.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve contourgereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
Ga als volgt te werk om een contour op een andere contour toe
te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarop u nog een contour wilt toepassen.
3 Klik op de knop Nieuwe contour toevoegen op de Eigenschappenbalk.
4 Volg stap 3 tot en met 5 van de vorige procedure.
512 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om een contour te verwijderen
1 Selecteer het voorwerp dat de contour heeft die u wilt verwijderen met
het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Contour wissen.
Voordat u een contour wist, moet u alle effecten verwijderen die op het
voorwerp zijn toegepast nadat u de contour hebt toegepast.
U kunt ook een contour verwijderen terwijl u het Interactieve
contourgereedschap gebruikt door op de knop Contour wissen op de
Eigenschappenbalk te klikken.
Voorgedefinieerde contouren toepassen
U kunt voorgedefinieerde contouren van allerlei vormen toepassen.
Ga als volgt te werk om een voorgedefinieerde contour toe te
passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
3 Schakel de knop Lijnen behouden in, wanneer u wilt voorkomen dat rechte
lijnen naar kromme lijnen worden geconverteerd bij het toepassen van de
contour.
4 Klik op de knop Voorkeuze toevoegen op de Eigenschappenbalk en klik
vervolgens op de contourvorm die u wilt toepassen.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve contourgereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
U kunt ook de vorm van een voorgedefinieerde contour aanpassen nadat u
deze op een voorwerp hebt toegepast.
Speciale effecten maken 513

Een contour kopiëren
U kunt een contour van een voorwerp kopiëren en deze op een ander
voorwerp toepassen.
Ga als volgt te werk om een contour te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u de contour wilt kopiëren met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Contour van.
3 Selecteer het voorwerp dat de contour heeft die u wilt kopiëren met de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
Wanneer u na het toepassen van de contour nog een effect op het
voorwerp hebt toegepast, kunt u de contour niet kopiëren.
Hetzelfde contoureffect is op verschillende voorwerpen toe te passen.
U kunt ook de knop Overvloei-eigenschappen kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken.
Contouren bewerken
Nadat u een contour op een voorwerp hebt toegepast, kunt u de contour op
veel manieren bewerken – door de bewerkmodus te wijzigen, een nieuwe
indelingsmodus toe te passen, door de contoursegmenten om te zetten van
lijnen naar krommen en omgekeerd en door het knooppunt van een contour
te wijzigen. U kunt knooppunten toevoegen aan, verwijderen uit en
verplaatsen in een contour en de vorm van de knooppunten wijzigen.
Deze modi bepalen de vorm van de contour. Drie van deze modi – Rechte
lijn, Enkele boog en Dubbele boog – laten u een knooppunt of besturingspunt
horizontaal of verticaal slepen om de vorm van een zijde van het voorwerp te
wijzigen. In de vierde modus, Onbeperkt, kunt u een knooppunt in elke
richting slepen en zo een contour ingrijpender wijzigen. Bovendien toont de
modus Onbeperkt de besturingspunten van elk knooppunt, waardoor u met
extra nauwkeurigheid precies de contourvorm kunt krijgen die u wilt hebben.
Door een nieuwe indelingsmodus toe te passen, kunt u de manier wijzigen
waarop CorelDRAW het voorwerp in de contour plaatst, niet de vorm van de
contour zelf. Er zijn vier indelingsmodi: Horizontaal, Origineel, Plamuren en
Verticaal. Er verschijnt een vijfde modus, Tekst, wanneer u de contour
gebruikt om de vorm van Alineatekst te wijzigen.
514 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Net als bij voorwerpsegmenten kunnen contoursegmenten van kromme naar
rechte lijnen worden geconverteerd, of omgekeerd. Door het segmenttype te
wijzigen wijzigt u de manier waarop de contour reageert als deze wordt
bewerkt.
Door knooppunten aan een contour toe te voegen kunt u minutieuze
wijzigingen aanbrengen en zo de contour een complexere vorm geven. U
kunt de vorm van een contour vereenvoudigen door knooppunten te
verwijderen.
De eenvoudigste manier om een contour te bewerken, is het verplaatsen van
de knooppunten. U kunt bijvoorbeeld aangrenzende knooppunten over een
gelijke afstand in dezelfde richting verplaatsen.
Door het type van een knooppunt te wijzigen wijzigt u de manier waarop de
contoursegmenten aan beide kanten door het knooppunt gaan. Dit wijzigt de
vorm van de contour, waardoor ook het effect ervan op het voorwerp wordt
gewijzigd.
De bewerkmodus van een contour wijzigen
U kunt de vorm van een contour wijzigen door de bewerkmodus ervan te
wijzigen.
Ga als volgt te werk om een contour vorm te geven
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarvan u de contour wilt wijzigen.
3 Klik op de Eigenschappenbalk op een van de volgende knoppen voor de
gewenste bewerkmodus:
Rechte lijn bewerkmodus contour
Enkele boog bewerkmodus contour
Dubbele boog bewerkmodus contour
Onbeperkte modus contour
4 Sleep met de knooppunten (of met de besturingspunten van de
knooppunten) om de gewenste contourvorm te verkrijgen.
Speciale effecten maken 515

De indelingsmodus van een contour wijzigen
Contouren indelen:
(1) Origineel, (2)
Verticaal, (3)
Plamuren, (4)
Horizontaal.
U kunt de indelingsmodus van een contour wijzigen en zo bepalen hoe het
voorwerp in de contour past.
Ga als volgt te werk om de indelingsmodus te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarvan u de contour wilt wijzigen.
3 Kies een van de volgende indelingsopties in de keuzelijst Modus indeling
op de Eigenschappenbalk:
Horizontaal – rekt het voorwerp zodat het in de basisafmetingen van
de contour past, waarna het voorwerp horizontaal gecomprimeerd
wordt zodat het in de vorm van de contour past.
Origineel – deelt de hoekhandgrepen van de selectierechthoek van het
voorwerp op de hoekknooppunten van de contour in. De andere
knooppunten worden lineair langs de selectierechthoek van het
voorwerp ingedeeld. Bij deze indeling wordt rekening gehouden met
de besturingspunten van het knooppunt.
Plamuren – deelt de hoekhandgrepen van de selectierechthoek van het
voorwerp alleen op de hoekknooppunten van de contour in. De andere
knooppunten worden genegeerd.
Verticaal – Rekt het voorwerp zodat het in de basisafmetingen van de
contour past, waarna het voorwerp verticaal wordt gecomprimeerd
zodat het in de vorm van de contour past.
4 Selecteer het voorwerp dat u bij stap 1 hebt geselecteerd.
5 Bewerk de contour totdat deze de gewenste vorm heeft.
516 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Voor Alineatekst kan de indelingsmodus niet worden gewijzigd.
Een segment van een contour wijzigen
U kunt een segment van een contour van een rechte lijn in een kromme lijn
en omgekeerd wijzigen.
Ga als volgt te werk om een contoursegment in een rechte lijn of
kromme te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het segment dat u wilt wijzigen.
3 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk:
Kromme naar lijn converteren
Lijn naar kromme converteren
U moet de Onbeperkte bewerkmodus van de contour gebruiken om het
segmenttype van de contour te wijzigen.
Contourknooppunten toevoegen en verwijderen
U kunt knooppunten toevoegen aan en verwijderen van contouren en zo de
vorm van de contour wijzigen.
Ga als volgt te werk om een knooppunt aan een contour toe te
voegen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarvan u de contour wilt wijzigen.
3 Klik op de bewerkmodusknop Onbeperkt op de Eigenschappenbalk.
4 Dubbelklik op de contour op het punt waar u een knooppunt wilt
toevoegen.
U kunt ook op de contour klikken op de plaats waar u een knooppunt wilt
toevoegen en op de plusknop (+) op de Eigenschappenbalk klikken.
Speciale effecten maken 517

Ga als volgt te werk om een knooppunt van een contour te
verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Dubbelklik op een knooppunt om dit van de contour te verwijderen.
U kunt ook het knooppunt selecteren en op het minknop (-) op de
Eigenschappenbalk klikken.
Contourknooppunten verplaatsen
U kunt meerdere contourknooppunten tegelijkertijd verplaatsen, mits u de
Onbeperkte bewerkmodus gebruikt. Ook kunt u aangrenzende knooppunten
over een gelijke afstand in dezelfde richting verplaatsen als u een andere
bewerkmodus dan de Onbeperkte bewerkmodus gebruikt.
Ga als volgt te werk om tegelijkertijd een aantal knooppunten op
een contour te verplaatsen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarvan u de contour wilt wijzigen.
3 Klik op de bewerkmodusknop Onbeperkt op de Eigenschappenbalk.
4 Plaats een selectierechthoek om de knooppunten die u wilt verplaatsen.
5 Sleep met één van de geselecteerde knooppunten.
Elk van de geselecteerde knooppunten wordt in dezelfde richting en over
dezelfde afstand verplaatst als het knooppunt dat u sleept.
Het geselecteerde voorwerp wordt vormgegeven nadat u de contour
ervan hebt gewijzigd.
U kunt de horizontale of verticale verplaatsing van een knooppunt in de
Onbeperkte bewerkmodus beperken door tijdens het slepen met de muis
Ctrl ingedrukt te houden.
518 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om knooppunten aan tegenovergestelde
kanten van een voorwerp over een gelijke afstand in dezelfde
richting te verplaatsen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk:
Rechte lijn modus contour
Enkele boog modus contour
Dubbele boog modus contour
3 Houd tijdens het slepen van een knooppunt Ctrl ingedrukt.
U kunt het aangrenzende knooppunt over een gelijke afstand in
tegenovergestelde richting verplaatsen door tijdens het slepen van het
knooppunt Shift ingedrukt te houden.
Het knooppunttype van de contour wijzigen
U kunt het knooppunttype van een contour wijzigen.
Ga als volgt te werk om het knooppunttype van een contour te
wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve contourgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarvan u de contour wilt wijzigen.
3 Klik op de bewerkmodusknop Onbeperkt op de Eigenschappenbalk.
4 Klik op het knooppunt dat u wilt wijzigen.
5 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk:
Knooppunt hoekig maken
Knooppunt effen maken
Knooppunt symmetrisch maken
Zie “Voorwerpen tekenen en vormgeven” op pagina 93 voor meer
informatie over hoekige, effen en symmetrische knooppunten.
Speciale effecten maken 519

Een voorwerp 3D maken
Door een voorwerp 3D te maken, krijgt een tweedimensionaal voorwerp de
indruk van diepte. Er zijn twee typen 3D – vector en bitmap.
Bij vectoren worden punten bij het voorwerp geprojecteerd die worden
samengevoegd, waardoor driedimensionale oppervlakken ontstaan. Deze
oppervlakken worden geprojecteerd naar een verdwijnpunt toe, waardoor
diepte aan het oorspronkelijke voorwerp wordt toegevoegd, zodat dit
driedimensionaal lijkt. De verdwijnpunten voor Parallel naar achteren en
Parallel naar voren liggen echter oneindig ver, zodat de 3D-oppervlakken
nooit kunnen samenvallen.
Nadat u een vector-3D hebt gemaakt, kunt u dit bewerken, vullingen op alle
of enkele oppervlakken toepassen en lichtbronnen toevoegen om het
3D-effect te versterken.
U kunt ook bitmap-3D-effecten toepassen op voorwerpen die u maakt. Het
maken van bitmap-3D-effecten stelt u in staat in drie dimensies met
voorwerpen te werken. Nadat u een bitmap-3D-effect hebt gemaakt, kunt u
afvlakkingen, omgevings- en puntlicht en structuurvullingen toepassen. Door
bitmap-3D-effecten te renderen, maakt u een tweedimensionale bitmap.
Vector-3D-effecten maken
U kunt een eenvoudig vector-3D-effect op voorwerpen toepassen, waardoor
deze er driedimensionaal uitzien. U kunt ook een afvlakking toepassen op
een voorwerp en op een vector-3D, en ook 3D-eigenschappen van een
voorwerp naar een ander voorwerp klonen of kopiëren.
In CorelDRAW wekt u met afvlakking de illusie dat de randen van een
voorwerp onder een andere hoek dan 90 graden zijn afgevlakt. U kunt de van
toepassing zijnde hoek- en dieptewaarden voor het voorwerp dat wordt
afgevlakt, instellen. Deze illusie zelf wordt gewekt door de toevoeging van
voorwerpen bovenop het besturingsvoorwerp, het voorwerp dat u 3D hebt
gemaakt. Deze voorwerpen werken samen om het voorwerp een
driedimensionaal uiterlijk te geven.
U kunt vector-3D-effect maken door te kopiëren en te klonen. Door een
3D-effect te kopiëren kunt u de kenmerken van een 3D-effect overbrengen
naar het geselecteerde voorwerp. Het geselecteerde voorwerp neemt alle
instellingen over die betrekking hebben op vector-3D-effecten; de vul- en
omtrekkenmerken blijven ongewijzigd. De twee voorwerpen hebben geen
verbinding en kunnen onafhankelijk van elkaar worden bewerkt.
520 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Door een vector-3D-effect te klonen, kunt u ook de kenmerken van een
3D-effect overbrengen naar het geselecteerde voorwerp. Het geselecteerde
voorwerp neemt alle instellingen over die betrekking hebben op
vector-3D-effecten; de vul- en omtrekkenmerken blijven ongewijzigd. Bij
klonen is het echter zo, dat de wijzigingen die worden aangebracht op het
oorspronkelijke 3D-effect (het originele effect) ook worden aangebracht op
de kloon. Maar u kunt de omtrekovervloei-instellingen van de kloon niet
wijzigen; dit kan alleen worden gedaan op het origineel.
Vector-3D-effecten toepassen
Vector-3D-effecten
maken.
U kunt een vector-3D-effect op een voorwerp toepassen zodat het een
diepte-effect krijgt.
Ga als volgt te werk om een vector-3D-effect op een kromme toe
te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve 3D-gereedschap.
2 Selecteer het voorwerp dat u 3D wilt maken.
Er verschijnt een kleine pijl naast de cursor waarmee wordt aangegeven
dat u het voorwerp 3D kunt maken.
3 Klik op de knop Modus Vector-3D op de Eigenschappenbalk.
4 Sleep met de verdwijnpuntmarkering (aangegeven door “X”) om de diepte
en richting van het 3D-effect in te stellen.
De verdwijnpuntmarkering verschijnt nadat u begint te slepen.
5 Kies een 3D-type in de keuzelijst 3D-type op de Eigenschappenbalk.
6 Kies een verdwijnpuntoptie in het vakje Diepte op de Eigenschappenbalk.
Speciale effecten maken 521

Als u tijdens het slepen met het Interactieve 3D-gereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
U kunt het verdwijnpunt op een precieze coördinaat plaatsen door
waarden in de vakken X en Y op de Eigenschappenbalk te typen.
Als u een 3D-effect met perspectief gaat maken, kunt u de diepte ook
instellen door een waarde in het vak Diepte op de Eigenschappenbalk te
typen, of door met de schuifregelaar in het tekenvenster te slepen.
Afgevlakte vector-3D-effecten toepassen
Afgevlakte
vector-3D-effecten
maken.
U kunt afgevlakte hoeken toepassen op een voorwerp of een
vector-3D-effect toepassen.
Ga als volgt te werk om een afvlakking op een vector-3D-effect
toe te passen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Afvlakking op de Eigenschappenbalk.
3 Schakel het selectievakje Met afvlakking in.
4 Typ een waarde voor de diepte in het vak Diepte afvlakking.
U kunt waarden van 0,001 tot 1980 inch (of het equivalent in andere
maateenheden) opgeven.
5 Typ een waarde in het vak Hoek afvlakking om aan te geven onder welke
hoek de rand moet worden afgevlakt.
U kunt waarden van 1,0 (een nagenoeg rechte afvlakking) tot 89,0 graden
(een afvlakking met grote hoek) opgeven.
522 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U kunt ook in de interactieve weergave de diepte en hoek van de
afvlakking instellen.
Ga als volgt te werk om een afvlakking op een voorwerp toe te
passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve 3D-gereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarop u een afvlakking wilt toepassen.
3 Klik op de knop Afvlakking op de Eigenschappenbalk.
4 Schakel het selectievakje Met afvlakking in.
5 Schakel het selectievakje Alleen afvlakking weergeven in.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve 3D-gereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
Vector-3D-effecten kopiëren en klonen
U kunt 3D-effecten kopiëren en klonen door de kenmerken van het effect op
een ander voorwerp over te brengen.
Ga als volgt te werk om een vector-3D-effect te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u een 3D-effect wilt kopiëren met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, 3D van.
3 Selecteer het 3D-effect dat u wilt kopiëren met de horizontale aanwijzer
die verschijnt.
U kunt ook de knop 3D-eigenschappen kopiëren op de Eigenschappenbalk
gebruiken.
Speciale effecten maken 523

Ga als volgt te werk om een vector-3D-effect te klonen
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u een 3D-effect wilt klonen met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect klonen, 3D van.
3 Selecteer het 3D-effect dat u wilt klonen, met behulp van de horizontale
aanwijzer die verschijnt.
De instellingen van de vulling en omtrek van het voorwerp wijzigen
hierbij niet.
Vector-3D-effecten bewerken
Nadat u een vector-3D-effect op een voorwerp hebt toegepast, kunt u de
afzonderlijke delen selecteren en bewerken. U kunt een vector-3D-effect ook
bewerken door het besturingsvoorwerp te vormen, de diepte van de
3D-oppervlakken te wijzigen en door het vector-3D-effect te roteren. Tevens
kunt u het type vector-3D-effect wijzigen en het verdwijnpunt van het effect
verplaatsen, vergrendelen, kopiëren en door een ander 3D-effect laten
gebruiken. U kunt bijvoorbeeld de facetgrootte aanpassen die bij het
weergeven en afdrukken van illustraties met 3D-effecten wordt gebruikt.
3D-oppervlakken vormen een groep die dynamisch is gekoppeld met het
oorspronkelijke voorwerp (ook wel het besturingsvoorwerp genoemd).
Wanneer u de vorm van het besturingsvoorwerp wijzigt, worden deze
wijzigingen direct doorgevoerd in de driedimensionale oppervlakken. Als u
bijvoorbeeld een 3D-effect toepast op een veelhoek en het Vormgereedschap
gebruikt om van de veelhoek een ster te maken, zullen de 3D-oppervlakken
wijzigen in de vorm van het besturingsvoorwerp.
Door het type vector-3D-effect te wijzigen, bepaalt u zowel de positie van het
oppervlak ten opzichte van het besturingsvoorwerp als de positie van het
verdwijnpunt.
U kunt het verdwijnpunt van een vector-3D-effect verplaatsen zonder het
type effect te wijzigen. U kunt het verdwijnpunt ook op de pagina of op het
besturingsvoorwerp vergrendelen. Als u het verdwijnpunt vergrendelt op de
pagina, staat het vast op zijn positie ten opzichte van de pagina. Wanneer u
het besturingsvoorwerp verplaatst, behoudt het verdwijnpunt zijn positie.
Het vector-3D-effect wordt opnieuw getekend op basis van de nieuwe positie
van het besturingsvoorwerp.
524 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Bovendien kunt u ook verdwijnpunten kopiëren en delen. Wanneer u het
verdwijnpunt van een vector-3D-effect kopieert naar een ander voorwerp,
wordt bovenop het bestaande verdwijnpunt een nieuw verdwijnpunt
gemaakt. Het resultaat is dat beide voorwerpen zich lijken terug te trekken
naar hetzelfde verdwijnpunt. De twee verdwijnpunten kunnen onafhankelijk
van elkaar worden bewerkt. Als u een verdwijnpunt deelt, delen alle
vector-3D-effecten hetzelfde verdwijnpunt. Wijzigingen in de positie van het
verdwijnpunt beïnvloeden alle 3D-effecten die dat punt gemeen hebben.
De facetgrootte staat voor de minimale grootte van de veelhoekoppervlakten
die gebruikt worden om driedimensionale effecten te maken. Elk facet heeft
een unieke kleur. Daarom zorgen kleinere facetten voor vloeiender
overgangen en resulteren grotere facetten in blokkleurverlopen op belichte
driedimensionale effecten.
Bij het bewerken van een tekening is het mogelijk de diverse
3D-oppervlakken van elkaar los te maken of ze volledig te verwijderen.
Vector-3D-effecten selecteren
U kunt het gehele
vector-3D-effect, het
besturingsvoorwerp
(geel), de
3D-oppervlakken
(rood) en de
afgevlakte
oppervlakken
(lavendel) selecteren.
U kunt het gehele vector-3D-effect, het besturingsvoorwerp (het
oorspronkelijke voorwerp), de 3D-oppervlakken en de afgevlakte
oppervlakken selecteren.
Ga als volgt te werk om een volledig vector-3D-effect te
selecteren
1 Klik op het Selectiegereedschap.
2 Klik op een van de 3D-oppervlakken van het 3D-voorwerp.
Ga als volgt te werk om het besturingsvoorwerp van een
vector-3D-voorwerp te selecteren
1 Klik op het Selectiegereedschap.
2 Klik op het besturingsvoorwerp.
Speciale effecten maken 525

Ga als volgt te werk om een 3D-oppervlak te selecteren
1 Klik op het Selectiegereedschap.
2 Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op een 3D-oppervlak.
Ga als volgt te werk om een afgevlakt oppervlak te selecteren
1 Klik op het Selectiegereedschap.
2 Houd de Ctrl-toets ingedrukt en klik op een afgevlakt oppervlak.
U moet het 3D-effect scheiden voordat u de afzonderlijke delen kunt
selecteren. Zie “Vector-3D-effecten scheiden” op pagina 531 voor meer
informatie.
De vorm van het besturingsvoorwerp van een 3D-effect wijzigen
U kunt de vorm van een besturingsvoorwerp in een vector-3D-effect
wijzigen.
Ga als volgt te werk om de vorm van een besturingsvoorwerp van
een vector-3D-effect te wijzigen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
2 Klik op het besturingsvoorwerp.
3 Klik op de knooppunten van het voorwerp en sleep deze één voor één om
de vorm te wijzigen.
Wanneer u de muisknop loslaat, worden de wijzigen op de
3D-oppervlakken doorgevoerd.
526 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Met het Vormgereedschap kunt u een besturingsvoorwerp niet in alle
gevallen bewerken. Dit is het geval bij 3D-effecten met perspectief die u
hebt geroteerd met de rotatiegereedschappen op de Eigenschappenbalk
en bij 3D-effecten die zijn aangepast met behulp van de effecten
Perspectief toevoegen en Contour. U dient het effect te wissen voordat u
het besturingsvoorwerp kunt vormgeven voor deze 3D-effecten. Zie
“Voorwerpen tekenen en vormgeven” op pagina 93 voor meer informatie
over het vormgeven van voorwerpen.
Met de besturingselementen in het dialoogvenster Tekst opmaken kunt u
de basisvorm van 3D-tekst wijzigen. Dubbelklik met het
Vormgereedschap op de tekstknooppunten in het voorwerp om dit
dialoogvenster te openen.
De diepte van een vector-3D-effect instellen
De diepte van een
vector-3D-effect
wijzigen.
U kunt de diepte van een vector-3D-effect instellen.
Ga als volgt te werk om de diepte van een vector-3D-effect in te
stellen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Typ een waarde in het vak Diepte op de Eigenschappenbalk.
3 Druk op Enter.
Vector-3D-effecten roteren
U kunt een vector-3D-effect nauwkeurig roteren door waarden in te voeren.
Speciale effecten maken 527

Een vector-3D-effect
roteren.
Ga als volgt te werk om een vector-3D-effect te roteren
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop 3D-rotatie op de Eigenschappenbalk.
3 Typ een waarde in het vak X-as percentage om het 3D-effect langs de X-as
te roteren.
4 Typ een waarde in het vak Y-as percentage om het 3D-effect langs de Y-as
te roteren.
5 Typ een waarde in het vak Z-as percentage om het 3D-effect langs de Z-as
te roteren.
De functie Rotatie is niet van toepassing op de 3D-typen Parallel naar
voren en Parallel naar achteren.
Het 3D-type wijzigen
U kunt het type vector-3D-effect opgeven om het verdwijnpunt waarop de
3D-oppervlakken reflecteren te wijzigen.
Ga als volgt te werk om het type van een vector-3D-effect te
wijzigen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Kies een 3D-type in de keuzelijst 3D-type op de Eigenschappenbalk.
De verdwijnpunten voor Parallel naar achteren en Parallel naar voren
liggen oneindig ver, zodat de 3D-oppervlakken nooit kunnen samenvallen.
528 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Het verdwijnpunt van een 3D-effect verplaatsen
U kunt de diepte van een parallel 3D-effect wijzigen en het perspectief van
een 3D-effect met perspectief besturen door het verdwijnpunt te
verplaatsen.
Ga als volgt te werk om het verdwijnpunt van een 3D-effect te
verplaatsen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Typ horizontale en verticale coördinaten (ten opzichte van het punt 0,0 op
de linialen) in de vakken Positie verdwijnpunt op de Eigenschappenbalk.
Het verdwijnpunt van een 3D-effect vergrendelen
U kunt het verdwijnpunt van een vector-3D-effect op de pagina of op het
besturingsvoorwerp vergrendelen.
Ga als volgt te werk om het verdwijnpunt van een 3D-effect te
vergrendelen
1 Selecteer een 3D-effect door op een 3D-oppervlak te klikken met het
Selectiegereedschap.
2 Kies een van de volgende opties in de keuzelijst Kenmerken verdwijnpunt
op de Eigenschappenbalk:
Aan voorwerp gekoppeld
Aan pagina gekoppeld
Standaard gebruiken alle nieuwe 3D-effecten de instelling Aan voorwerp
gekoppeld.
Speciale effecten maken 529

Verdwijnpunten kopiëren en delen
Verdwijnpunten door
meerdere
vector-3D-effecten
laten delen.
U kunt hetzelfde verdwijnpunt door meerdere vector-3D-effecten laten delen
of een verdwijnpunt naar een ander voorwerp kopiëren.
Ga als volgt te werk om het verdwijnpunt van een 3D-effect naar
een ander 3D-effect te kopiëren
1 Selecteer het 3D-effect waarnaar u een verdwijnpunt wilt kopiëren met
het Selectiegereedschap.
2 Kies VP kopiëren vanuit in de keuzelijst Kenmerken verdwijnpunt op de
Eigenschappenbalk.
3 Selecteer het 3D-voorwerp waarvan u het verdwijnpunt wilt kopiëren.
De twee verdwijnpunten kunnen onafhankelijk van elkaar worden
bewerkt.
Ga als volgt te werk om meerdere 3D-effecten één verdwijnpunt
te laten delen
1 Selecteer met het Selectiegereedschap het 3D-effect met het
verdwijnpunt dat u wilt wijzigen.
2 Kies Gedeeld verdwijnpunt in de keuzelijst Kenmerken verdwijnpunt op
de Eigenschappenbalk.
3 Selecteer het 3D-effect dat het verdwijnpunt heeft dat u wilt laten delen.
530 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

De afdruk- en weergavesnelheid van vector-3D-effecten verhogen
U kunt bijvoorbeeld de facetgrootte aanpassen die wordt gebruikt bij het
weergeven en afdrukken van illustraties met 3D-effecten. U kunt ook de
facetgrootte bij het document opslaan.
Ga als volgt te werk om de afdruksnelheid van vector-3D-effecten
te verhogen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Bewerken.
3 Typ een waarde tussen 0,001 inch en 36 inch (of equivalent) in het vak
Minimum facetgrootte 3D om de facetgrootte in te stellen die wordt
gebruikt wanneer 3D-effecten worden gerenderd en afgedrukt.
Stel de minimale facetgrootte 3D voor het beste resultaat in op een
waarde tussen 0,001 en 0,5 inch (12,7 mm). Een hogere waarde (0,5 inch)
reduceert de tijd die nodig is om het scherm te vernieuwen. Geef een
lagere waarde voor de facetgrootte op wanneer u uw illustratie wilt gaan
afdrukken.
Ga als volgt te werk om de facetgrootte bij uw document op te
slaan
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Facetgrootte bij document opslaan in.
Vector-3D-effecten scheiden
U kunt de delen van een vector-3D-effect scheiden. Door de delen te
scheiden, kunt u deze selecteren en bewerken. Zie “Vector-3D-effecten
selecteren” op pagina 525 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een vector-3D-effect te scheiden
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Scheiden.
Speciale effecten maken 531

Vector-3D-effecten wissen
U kunt de 3D-oppervlakken van het besturingsvoorwerp verwijderen.
Ga als volgt te werk om een vector-3D-effect te wissen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, 3D wissen.
U kunt ook klikken op de knop 3D wissen op de Eigenschappenbalk.
Vector-3D-effecten vullen
Wanneer u vector-3D-effecten vult, kunt u vullingen toepassen op het gehele
vector-3D-effect, de vector-3D-oppervlakken of op de afgevlakte
oppervlakken. U kunt uniforme vullingen, verlooptintvullingen, tweekleurenen
kleurenpatronen, structuurvullingen en bitmappatroonvullingen op
vector-3D-effecten toepassen.
U kunt bovendien de vulling van het besturingsvoorwerp op de
3D-oppervlakken toepassen. U kunt elk oppervlak afzonderlijk bedekken met
de vulling of de vulling draperen, zodat het lijkt alsof het voorwerp door een
deken wordt bedekt en het patroon of de structuur van de vulling niet breekt.
Vullingen op 3D-effecten en afgevlakte oppervlakken toepassen
Met de klok mee,
beginnend
linksboven:
voorwerpvulling
gebruiken, de vulling
draperen, een andere
vulling gebruiken of
de vulling van het
3D-voorwerp voor de
afvlakking gebruiken.
U kunt de vulling van het besturingsvoorwerp toepassen op de
3D-oppervlakken. U kunt de vulling van het besturingsvoorwerp draperen,
zodat het gehele 3D-effect naadloos wordt bedekt. Ook kunt u de vulling van
het 3D-effect of een andere vulling toepassen op afgevlakte oppervlakken.
532 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om de vulling van een besturingsvoorwerp
op 3D-oppervlakken toe te passen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Kleur op de Eigenschappenbalk.
3 Schakel de knop Voorwerpvulling gebruiken in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Ga als volgt te werk om de vulling te draperen
1 Volg de stappen uit de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Vulling draperen in.
Ga als volgt te werk om een 3D-vulling op afgevlakte
oppervlakken toe te passen
1 Voer alle stappen uit de procedure “Ga als volgt te werk om de vulling van
een besturingsvoorwerp op 3D-oppervlakken toe te passen” uit.
2 Schakel de knop 3D-vulling voor afvlakking gebruiken in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Ga als volgt te werk om een andere vulling op afgevlakte
oppervlakken toe te passen
1 Voer alle stappen uit de procedure “Ga als volgt te werk om de vulling van
een besturingsvoorwerp op 3D-oppervlakken toe te passen” uit.
2 Schakel de knop 3D-vulling voor afvlakking gebruiken uit.
De knop is uitgeschakeld wanneer deze niet ingedrukt lijkt te zijn.
3 Klik op de kiezer Kleur afvlakking en kies een kleur.
Effen vullingen op 3D-effecten en afgevlakte oppervlakken toepassen
U kunt een effen kleur op de 3D-oppervlakken of afgevlakte oppervlakken
van een voorwerp toepassen, zonder dat dit van invloed is op de kleur van
het besturingsvoorwerp. Ook kunt u de vulling van de 3D-oppervlakken bij
afgevlakte voorwerpen gebruiken.
Speciale effecten maken 533

Vanaf linksboven:
3D-effect met effen
vulling, afvlakking
gevuld met vulling
van 3D-voorwerp,
afvlakking met een
andere effen vulling.
Ga als volgt te werk om een effen vulkleur op 3D-oppervlakken
toe te passen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Kleur op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Met effen kleur.
4 Open de kleurkiezer en kies een kleur.
Ga als volgt te werk om de 3D-vulling op afgevlakte oppervlakken
toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Schakel de knop 3D-vulling voor afvlakking gebruiken in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Ga als volgt te werk om een andere effen vulling op afgevlakte
oppervlakken toe te passen
1 Voer stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
effen vulling op 3D-oppervlakken toe te passen” uit.
2 Schakel de knop 3D-vulling voor afvlakking gebruiken uit.
De knop is uitgeschakeld wanneer deze niet ingedrukt lijkt te zijn.
3 Klik op de kiezer Kleur afvlakking en kies een kleur.
Verlooptintvullingen op 3D-oppervlakken toepassen
U kunt een verlooptintvulling – een vulling die een verloop tussen twee
kleuren vertoont – op de 3D- of afgevlakte oppervlakken van een voorwerp
toepassen zonder dat dit effect heeft op het besturingsvoorwerp. U kunt een
effen vulling toepassen op afgevlakte oppervlakken van een voorwerp.
534 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Vanaf linksboven:
afgevlakt voorwerp
met verlooptintvulling,
afgevlakte
oppervlakken met
verlooptintvulling en
3D-oppervlakken met
een effen vulling,
afgevlakte en 3Doppervlakken
met
een verlooptintvulling.
Ga als volgt te werk om een verlooptintvulling op
3D-oppervlakken en afgevlakte oppervlakken toe te passen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Kleur op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Schaduw gebruiken.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
4 Klik op de kleurkiezer Van-kleur en klik vervolgens op de kleur die u aan
het begin van het kleurverloop van de verlooptintvulling wilt.
5 Schakel de knop 3D-vulling voor afvlakking gebruiken op de
Eigenschappenbalk in.
De knop is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
6 Klik op de kleurkiezer Naar-kleur en klik vervolgens op de kleur die u aan
het einde van het kleurverloop van de verlooptintvulling wilt.
Ga als volgt te werk om een verlooptintvulling op de afgevlakte
oppervlakken van een voorwerp toe te passen
1 Volg de stappen uit de vorige procedure.
2 Schakel de knop 3D-vulling voor afvlakking gebruiken uit.
De knop is uitgeschakeld wanneer deze niet ingedrukt lijkt te zijn.
Ga als volgt te werk om een effen vulling op afgevlakte
oppervlakken toe te passen
1 Voer alle stappen uit de procedure “Ga als volgt te werk om de
verlooptintvulling op 3D-oppervlakken en afgevlakte oppervlakken toe te
passen” uit.
2 Klik op de kiezer Kleur afvlakking en kies een kleur.
Speciale effecten maken 535

Vector-3D-effecten belichten
Lichtbronnen verhogen het driedimensionale effect dat is gemaakt door
vector-3D-effecten en door de vulling die u erop hebt toegepast. CorelDRAW
creëert het belichtingseffect door gesimuleerde witte lichtbronnen te maken
en toe te passen. U kunt maximaal drie lichtbronnen maken, die u vanuit elke
gewenste richting en variërend in intensiteit op het 3D-voorwerp kunt
projecteren.
De instellingen voor intensiteit bepalen de hoeveelheid licht van de
geselecteerde lichtbron. Wanneer u bijvoorbeeld meer dan één lichtbron
gebruikt die elk een hoge intensiteit hebben, dan lijken 3D-oppervlakken erg
licht van kleur.
Lichtbronnen raken het besturingsvoorwerp altijd rechtstreeks en beschijnen
3D-oppervlakken in mindere mate. Hierdoor kan het zijn dat wanneer een
besturingsvoorwerp gedeeltelijk uit het zicht is verdwenen of geroteerd is,
dat de wijziging in richting of intensiteit van de lichtbron niet altijd direct is
te zien.
Lichtbronnen toepassen op en verwijderen van vector-3D-effecten
Licht op een
vector-3D-effect
toepassen.
U kunt het effect en de vulkenmerken van een 3D-effect verbeteren door
drie lichtbronnen toe te passen. Toegepaste lichtbronnen kunnen worden
verwijderd.
Ga als volgt te werk om lichtbronnen op een vector-3D-effect toe
te passen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop 3D-belichting op de Eigenschappenbalk.
536 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

3 Schakel tot drie lichtbronnen in door de knoppen in te drukken.
Deze lichtbronnen worden als genummerde cirkels in het
voorbeeldvenster weergegeven. Een lichtbronknop is ingeschakeld
wanneer de knop ingedrukt lijkt te zijn.
4 Sleep de genummerde cirkels in het voorbeeldvenster om ze te plaatsen.
Ga als volgt te werk om een lichtbron van een vector-3D-effect te
verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel de lichtbronknop (1, 2 of 3) uit die correspondeert met het licht
dat u wilt verwijderen.
Een lichtbronknop is uitgeschakeld als de knop niet ingedrukt lijkt te zijn.
De intensiteit van een lichtbron aanpassen
U kunt de kleuren donkerder en lichter maken door de intensiteit van de
lichtbronnen aan te passen. De lichte en donkere schaduwen (helderheid en
verzadiging) kunt u heel nauwkeurig combineren, zodat u een meer
realistisch 3D-effect maakt of op een meer eenvoudige manier schaduwen
maakt.
Ga als volgt te werk om de intensiteit van een lichtbron aan te
passen
1 Selecteer het 3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Belichting op de Eigenschappenbalk.
3 Klik in het voorbeeldvenster op de lichtbron die u wilt aanpassen
(aangegeven door een genummerde cirkel).
4 Stel met de schuifregelaar Intensiteit het gewenste niveau van de
lichtintensiteit in.
Ga als volgt te werk om een schaduw realistischer te maken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Werken met alle kleuren in.
Ga als volgt te werk om een basisschaduw te maken
1 Voer stap 1 en 2 uit de procedure “Ga als volgt te werk om de intensiteit
van een lichtbron aan te passen” uit.
2 Schakel het selectievakje Werken met alle kleuren uit.
Speciale effecten maken 537

Bitmap-3D-effecten maken
Het toepassen van een bitmap-3D-effect op een voorwerp stelt u in staat in
drie dimensies met dat voorwerp te werken. U kunt het effect van een
freesmachine simuleren door afgevlakte randen toe te passen – afgevlakte
randen wijzigen de hoekvorm van het voorwerp. U kunt de hoek en de diepte
van de afvlakking voor de voorkant, de achterkant en of beide opgeven.
Renderen legt een beeld van uw driedimensionale voorwerp vast en slaat dat
op als een tweedimensionale bitmap. Mocht een vervorming niet het
gewenste effect hebben, dan kunt u de vervorming verwijderen zonder dat
het voorwerp wordt verwijderd.
Bitmap-3D-effecten toepassen, renderen en verwijderen
Een bitmap-3D-effect
op tekst toepassen.
U kunt een bitmap-3D-effect toepassen op een voorwerp en dit renderen. Als
het effect dat u hebt gemaakt u niet bevalt, kunt u het bitmap-3D-effect
verwijderen.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve 3D-gereedschap.
2 Selecteer het voorwerp.
3 Klik op de knop Modus Bitmap-3D op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect te renderen
Klik buiten het selectiekader van het bitmap-3D-effect.
538 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U kunt de resolutie van een bitmap-3D-effect wijzigen. Zie “De
renderresolutie van schaduwen wijzigen” op pagina 554 voor meer
informatie.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect te verwijderen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Ongedaan maken Bitmap-3D-effect.
Afgevlakte bitmap-3D-effecten toepassen
Een afgevlakt
bitmap-3D-effect op
tekst toepassen.
U kunt voorgedefinieerde afgevlakte hoeken toepassen op de voorkant,
achterkant of op beide kanten van een voorwerp. U kunt ook de hoogte en
breedte van een afvlakking opgeven.
Ga als volgt te werk om een afgevlakte hoek toe te passen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de lijst Afvlakking voorkant en kies een afvlakking voor de
voorkant van het 3D-effect.
3 Klik op de lijst Afvlakking achterkant en kies een afvlakking voor de
achterkant van het 3D-effect.
Ga als volgt te werk om de afvlakkingsbreedte te wijzigen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Afvlakking op de Eigenschappenbalk.
3 Typ een waarde in het vak Breedte afvlakking.
4 Druk op Enter.
Speciale effecten maken 539

Ga als volgt te werk om de afvlakkingshoogte te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Typ een waarde in het vak Hoogte afvlakking.
3 Druk op Enter.
Bitmap-3D-effecten bewerken
Nadat u een bitmap-3D-effect op een voorwerp hebt toegepast, kunt u het
gerenderde voorwerp selecteren om dit te bewerken. U kunt ook de positie
van bitmap-3D-effecten wijzigen, al dan niet door deze te renderen.
Als u een bitmap-3D-effect toepast, omsluit een selectiekader het voorwerp.
U kunt het selectiekader gebruiken om de bitmap te vergroten/verkleinen en
uit te rekken. Bovendien kunt bitmap-3D-effecten roteren en de diepte ervan
wijzigen.
Gerenderde bitmap-3D-effecten bewerken
U kunt een gerenderd bitmap-3D-effect op elk moment wijzigen.
Ga als volgt te werk om een gerenderd bitmap-3D-effect te
selecteren
Dubbelklik op het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
Bitmap-3D-effecten positioneren
U kunt een bitmap-3D-effect positioneren zonder dit te renderen. U kunt een
gerenderd bitmap-3D-effect ook verplaatsen.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect te positioneren
zonder dit te renderen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Typ de gewenste waarde in het vak X-positie voorwerp(en) op de
Eigenschappenbalk.
3 Typ de gewenste waarde in het vak Y-positie voorwerp(en) op de
Eigenschappenbalk.
4 Druk op Enter.
540 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om een gerenderd bitmap-3D-effect te
positioneren
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Sleep het bitmap-3D-effect naar een andere locatie.
Bitmap-3D-effecten vergroten/verkleinen en uitrekken
U kunt bitmap-3D-effecten proportioneel vergroten/verkleinen of uitrekken.
U kunt de bitmap ook net zo groot maken als het selectiekader als het
selectiekader te groot is voor het bitmap-3D-effect, of als het uitzicht op het
bitmap-3D-effect wordt beperkt.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect proportioneel te
vergroten/verkleinen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Sleep één van de hoekhandgrepen van het selectiekader.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect te rekken
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Sleep één van de middelste handgrepen van het selectiekader.
U kunt ook waarden typen in het vak Voorwerpgrootte op de
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect in het selectiekader
te passen
1 Dubbelklik op het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Passend in weergave op de Eigenschappenbalk.
Speciale effecten maken 541

De diepte van een bitmap-3D-effect instellen
De diepte van een
bitmap-3D-effect
aanpassen.
3D-effecten roteren
U kunt de diepte van een bitmap-3D-effect instellen.
Ga als volgt te werk om de diepte van een bitmap-3D-effect in te
stellen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Typ een waarde in het vak Diepte op de Eigenschappenbalk.
3 Druk op Enter.
U kunt bitmap-3D-effecten roteren door waarden op te geven of door
rotatiehandgrepen te gebruiken.
Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect te roteren met de
Eigenschappenbalk
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop 3D-rotatie op de Eigenschappenbalk.
3 Typ een waarde in het vak X-as percentage om het 3D-effect langs de X-as
te roteren.
4 Typ een waarde in het vak Y-as percentage om het 3D-effect langs de Y-as
te roteren.
5 Typ een waarde in het vak Z-as percentage om het 3D-effect langs de Z-as
te roteren.
6 Druk op Enter.
542 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om een bitmap-3D-effect interactief te
roteren
1 Dubbelklik op het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Dubbelklik op het 3D-effect om de rotatiehandgrepen zichtbaar te maken.
3 Sleep de rotatiehandgrepen om het voorwerp te roteren.
Bitmap-3D-effecten vullen
U kunt de vulling van bitmap-3D-effecten aanpassen door structuurvullingen
toe te passen. Een structuurvulling is een willekeurige, fractal-gegenereerde
vulling waarmee u voorwerpen een natuurlijk voorkomen kunt geven.
Structuurvullingen zorgen ervoor dat een bestand groter wordt en dat het
afdrukken langer duurt. Daarom kunt u deze vullingen beter niet te vaak
gebruiken, met name bij grotere voorwerpen.
Structuurvullingen aan bitmap-3D-effecten toevoegen
U kunt een structuurvulling toevoegen aan een bitmap-3D-effect.
Ga als volgt te werk om een structuurvulling aan een
bitmap-3D-effect toe te voegen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Kies Structuur in de keuzelijst Type transparantie op de
Eigenschappenbalk.
Bitmap-3D-effecten belichten
Van boven naar
beneden: een
bitmap-3D-effect
zonder licht, met
omgevingslicht, met
puntlicht.
U kunt verlichting gebruiken om het realisme en effect van
bitmap-3D-effecten te verbeteren. Hetzelfde voorwerp dat met ander licht
wordt gerenderd, kan opvallend andere resultaten opleveren. Renderen
zonder licht is bijvoorbeeld hetzelfde als een foto nemen zonder flitser. Aan
de andere kant vervaagt te veel licht subtiele effecten.
Speciale effecten maken 543

Als u een bitmap-3D-effect maakt, ontbreekt de verlichting standaard. U kunt
zoveel lichten toevoegen als u wilt, maar de rendertijd van uw uiteindelijke
illustratie neemt toe wanneer het aantal lichten toeneemt. U kunt uit
verschillende lichtsoorten kiezen om het effect te maken dat u wilt.
Omgevingslicht
Omgevingslicht is uniform. Het heeft geen specifieke oorsprong en het
werpt geen schaduwen. Het is equivalent aan daglicht in een echte scène.
Omgevingslicht straalt uit in elke richting, heeft geen positie en geen
oorsprong.
Puntlicht
Een puntlicht is een speciaal voorwerp dat licht uitstraalt in alle richtingen.
Omgevingslicht op bitmap-3D-effecten toepassen
U kunt omgevingslicht op een bitmap-3D-effect toepassen. Omgevingslicht is
equivalent aan het natuurlijke licht in de omgeving.
Ga als volgt te werk om een omgevingslicht op een
bitmap-3D-effect toe te passen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Omgevingslicht op de Eigenschappenbalk.
3 Schakel het selectievakje Aan in.
4 Klik op een kleur, dan op OK.
5 Beweeg de schuifregelaar Helderheid naar links of rechts om de
lichtintensiteit te verminderen of te vermeerderen.
Gebruik een lagere omgevingslichtwaarde voor diepere schaduwen en
hoog contrast in verlichte gebieden. De intensiteit van schaduwen en
andere effecten die gegenereerd worden door een andere lichtinstelling
neemt af als u de helderheid van het omgevingslicht verhoogt. Dit vlakt de
afbeelding af. Zet het omgevingslicht op nul om alleen gebruik te maken
van andere lichtinstellingen. Als u bijvoorbeeld het dramatische effect van
een spotlight op een toneel wilt maken, gebruikt u geen omgevingslicht.
U kunt ook een waarde in het vak Helderheid typen.
544 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Een puntlicht op een bitmap-3D-effect toepassen
U kunt een puntlicht op een bitmap-3D-effect toepassen. U kunt het licht
positioneren om het vanuit een willekeurige richting naar het voorwerp te
laten schijnen. Ook kunt u de intensiteit en de kleur van een puntlicht
wijzigen. Als het belichtingseffect u niet bevalt, kunt u het verwijderen.
Ga als volgt te werk op een puntlicht op een bitmap-3D-effect toe
te passen
1 Selecteer het bitmap-3D-effect met het Selectiegereedschap.
2 Klik op de knop Licht op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Licht toevoegen.
De lichtbron verschijnt in het midden van de zwarte cirkel in het
voorbeeldvenster.
4 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om een puntlicht te positioneren
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Sleep de lichtbron vanuit het midden van de zwarte cirkel naar een ander
gebied van het voorbeeldvenster.
3 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om de intensiteit van een lichtbron aan te
passen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk op een puntlicht
op een bitmap-3D-effect toe te passen”.
2 Klik op het puntlicht in het voorbeeldvenster.
3 Verplaats de schuifregelaar Helderheid naar links of rechts om de
intensiteit te verlagen of te verhogen.
U kunt ook een waarde in het vak Helderheid typen.
Ga als volgt te werk om de kleur van een puntlicht te wijzigen.
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk op een puntlicht
op een bitmap-3D-effect toe te passen”.
2 Klik op het puntlicht in het voorbeeldvenster.
Speciale effecten maken 545

3 Klik op de knop Kleur.
4 Klik op een kleur, dan op OK.
5 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om een puntlicht te verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk op een puntlicht
op een bitmap-3D-effect toe te passen”.
2 Klik op het puntlicht in het voorbeeldvenster.
3 Klik op de knop Licht verwijderen.
Werken met schaduwen
U kunt gemakkelijk de illusie van diepte tussen voorwerpen wekken door
schaduwen toe te voegen. U kunt schaduwen toevoegen aan de meeste
voorwerpen (of groepen voorwerpen) die u maakt met CorelDRAW,
waaronder Artistieke tekst, Alineatekst en bitmapafbeeldingen. U kunt
echter geen schaduwen toevoegen aan dynamische groepen zoals
overvloeivoorwerpen, voorwerpen met een omtrek, afgevlakte voorwerpen
of andere schaduwen.
Daarnaast kunt u de effecten van schaduwen aanpassen door ze te bewerken.
U kunt bijvoorbeeld de kleur van een schaduw wijzigen.
Schaduwen maken
Wanneer u een schaduw op een voorwerp toepast, maakt u een gekoppelde
groep. Het voorwerp waarop de schaduw wordt toegepast, wordt het
besturingsvoorwerp. De wijzigingen die op het besturingsvoorwerp worden
aangebracht, zijn in de schaduw te zien. Als u bijvoorbeeld de grootte van het
besturingsvoorwerp wijzigt, dan weerspiegelt de grootte van de schaduw de
grootte daarvan. U kunt de schaduw, die een bitmap is, scheiden van het
besturingsvoorwerp, zodat het afzonderlijke voorwerpen worden.
Met kopiëren en klonen kunt u schaduwen ook op andere voorwerpen
toepassen. Door een schaduw te kopiëren, worden de kenmerken van de
schaduw overgebracht op een ander geselecteerd voorwerp. Bij klonen
worden de kenmerken van een schaduw ook op het geselecteerde voorwerp
overgebracht, echter met dit verschil dat wijzigingen aan de originele
schaduw (de “hoofdschaduw”) ook worden doorgevoerd op de kloon. De
instellingen van een gekloonde schaduw zijn niet te bewerken, dus dient u
voor wijzigingen de hoofdschaduw moeten bewerken.
546 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Als het effect van een bepaalde schaduw u niet bevalt, kunt u het van het
voorwerp verwijderen. Ook kunt u het voorwerp verwijderen, zodat alleen de
schaduw overblijft.
Een schaduw toepassen en verwijderen
Een schaduw aan een
voorwerp toevoegen.
U kunt een schaduw toevoegen aan de meeste voorwerpen die u maakt. Ook
kunt u een schaduw van een voorwerp verwijderen of het voorwerp
verwijderen zodat alleen de schaduw overblijft.
Ga als volgt te werk om een schaduw aan een voorwerp toe te
voegen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp waarop u een schaduw wilt toepassen en voer een
van de volgende stappen uit:
Plaats de cursor op in midden van het voorwerp om een vlak
perspectief te maken
Plaats de cursor aan de rechterkant van het voorwerp om een rechts
perspectief te maken
Plaats de cursor aan de linkerkant van het voorwerp om een links
perspectief te maken
Plaats de cursor aan de onderkant van het voorwerp om een
perspectief naar voren te maken
3 Sleep de handgreep eindvulling om de schaduw te positioneren.
Speciale effecten maken 547

Zie voor een lijst van voorwerpen waarop u geen schaduwen kunt
toepassen “Werken met schaduwen” op pagina 546.
Een voorwerp moet een vulling hebben voordat u de schaduw toepast,
anders is de schaduw niet zichtbaar.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve schaduwgereedschap op Esc
drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te slepen.
Ga als volgt te werk om een schaduw van een voorwerp te
verwijderen
1 Klik op de schaduw van een voorwerp met het Selectiegereedschap.
Als u op de schaduw klikt, worden zowel de schaduw als het
oudervoorwerp geselecteerd. Als u op het voorwerp klikt, wordt de
schaduw niet in de selectie opgenomen.
2 Klik op Effecten, Schaduw wissen.
Ook kunt u met de knop Schaduw wissen op de Eigenschappenbalk een
schaduw van een voorwerp verwijderen.
Ga als volgt te werk om een voorwerp maar niet zijn schaduw te
verwijderen
1 Selecteer de schaduw van een voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Scheiden.
3 Selecteer het voorwerp.
4 Klik op Bewerken, Verwijderen.
548 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Schaduwen kopiëren en klonen
U kunt de kenmerken van een schaduw naar andere voorwerpen
overbrengen door deze te kopiëren en te klonen.
Ga als volgt te werk om een schaduw van het ene voorwerp naar
het andere te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u een schaduw wilt kopiëren met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Schaduw van.
3 Selecteer de schaduw die u wilt kopiëren met behulp van de horizontale
aanwijzer die verschijnt.
U kunt ook de knop Schaduweigenschappen kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken.
Ga als volgt te werk om een schaduw van het ene voorwerp naar
het andere te klonen
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u een schaduw wilt klonen met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect klonen, Schaduw van.
3 Selecteer de schaduw die u wilt klonen met behulp van de horizontale
aanwijzer die verschijnt.
Als u de originele schaduw wijzigt, wijzigt de gekloonde schaduw ook. De
instellingen van een gekloonde schaduw zijn niet te bewerken, dus zult u
voor wijzigingen de hoofdschaduw moeten bewerken.
Schaduwen bewerken
Door een schaduw te bewerken, kunt u het effect ervan aanpassen. U kunt de
horizontale en verticale afstand tussen de besturingsvoorwerpen en de
schaduwen wijzigen. U kunt de kleur van schaduwen wijzigen, ze laten
vervagen en het dekvermogen wijzigen. Tevens kunt u de
vermengingseigenschappen en het perspectief van schaduwen wijzigen.
Schaduwen zijn gerenderde bitmaps. U kunt desgewenst de renderresolutie
wijzigen.
Speciale effecten maken 549

De verschuiving van schaduwen wijzigen
U kunt de afstand tussen een schaduw en het besturingsvoorwerp wijzigen.
Ga als volgt te werk om de verschuiving van een schaduw ten
opzichte van een besturingsvoorwerp te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer de schaduw.
3 Typ een waarde in het vak X op de Eigenschappenbalk om de horizontale
verschuiving te wijzigen.
4 Typ een waarde in het vak Y op de Eigenschappenbalk om de verticale
verschuiving te wijzigen.
U kunt de verschuiving van schaduwen alleen instellen als het perspectief
vlak is. Zie “Het perspectief van schaduwen wijzigen” op pagina 553 voor
meer informatie over het wijzigen van het type perspectief.
De kleur van een schaduw wijzigen
De kleur van de
schaduw wijzigen.
U kunt de kleur van een schaduw wijzigen.
Ga als volgt te werk om de kleur van een schaduw te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer de schaduw.
3 Klik op de kiezer Kleur schaduw op de Eigenschappenbalk en selecteer
een kleur.
550 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U kunt de kleur van een schaduw ook met behulp van het Interactieve
schaduwgereedschap wijzigen, door een kleur van het Kleurenpalet naar
het eindvullingshandgreep te slepen.
Het dekvermogen van een schaduw aanpassen
U kunt het dekvermogen van een schaduw aanpassen.
Ga als volgt te werk om het dekvermogen van een schaduw
interactief aan te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp met de schaduw waarvan u het dekvermogen wilt
aanpassen.
3 Sleep de schuifregelaar om het dekvermogen van de schaduw aan te
passen.
Als u de schuifregelaar naar het anker van de schaduw verplaatst,
vermindert u de intensiteit van de schaduw. Als u de schuifregelaar naar
de eindvullingshandgreep verplaatst, verhoogt u de intensiteit van de
schaduw.
Ga als volgt te werk om het dekvermogen van een schaduw met
behulp van de Eigenschappenbalk aan te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp met de schaduw waarvan u het dekvermogen wilt
aanpassen.
3 Typ de gewenste waarde in het vak Dekvermogen schaduw op de
Eigenschappenbalk.
U kunt waarden tussen 0 en 100 typen. Lage waarden zorgen voor een
minder dekkende schaduw, terwijl hoge waarden een meer dekkende
schaduw opleveren.
Speciale effecten maken 551

De vermengingseigenschappen van een schaduw aanpassen
U kunt van een schaduw de randstijl, de richting van de vermenging en ook
het niveau van de vermenging aanpassen.
Ga als volgt te werk om de randstijl van een schaduw te wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer de schaduw.
3 Kies de gewenste randstijl uit de lijst Vermenging schaduw op de
Eigenschappenbalk.
U moet een andere richting voor de vermenging dan Gemiddeld kiezen
om het randstijltype te wijzigen.
Ga als volgt te werk om de richting van de vermenging te
wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Selecteer de gewenste mengrichting uit de lijst Vermengingsrichting
schaduw op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om de intensiteit van de vermenging te
wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om de randstijl
van een schaduw te wijzigen”.
2 Typ de gewenste waarde in het vak Vermenging schaduw op de
Eigenschappenbalk.
U kunt waarden tussen 0 en 100 typen. Lage waarden zorgen voor een
subtieler mengeffect, terwijl hoge waarden een meer uitgesproken effect
hebben.
552 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Het perspectief van schaduwen wijzigen
Het perspectief van
de schaduw wijzigen.
U kunt het perspectief van een schaduw wijzigen. Het perspectieftype en de
hoek van de schaduw werken samen.
Ga als volgt te werk om het perspectieftype van een schaduw te
wijzigen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer de schaduw.
3 Kies op de Eigenschappenbalk een perspectieftype uit de keuzelijst Type
schaduwperspectief.
U kunt het perspectief van een schaduw wijzigen door de beginhandgreep
met behulp van het Interactieve schaduwgereedschap te slepen.
Ga als volgt te werk om de hoek van een schaduw te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Typ de gewenste waarde in het vak Schaduwhoek op de
Eigenschappenbalk.
U kunt de hoek van een schaduw wijzigen door de eindhandgreep met
behulp van het Interactieve schaduwgereedschap te slepen.
Speciale effecten maken 553

De schaduw vervagen
U kunt het vervagingsniveau van een schaduw wijzigen.
Ga als volgt te werk om een schaduw te vervagen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve schaduwgereedschap.
2 Selecteer de schaduw.
3 Sleep de schuifregelaar Schaduwvervaging op de Eigenschappenbalk.
U kunt het vervagingsniveau van een schaduw met een vlak perspectief
niet wijzigen.
Als u de schuifregelaar naar links sleept, wordt de schaduw vager. Als u de
schuifregelaar naar rechts sleept, wordt de schaduw duidelijker.
De renderresolutie van schaduwen wijzigen
U kunt de resolutie waarop bitmaps gerenderd worden wijzigen.
Ga als volgt te werk om de renderresolutie van een schaduw te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Bewerken.
3 Typ een waarde in het vak Resolutie.
Werken met uniforme transparanties
Wanneer u een transparantie op een voorwerp toepast, lijkt het alsof u een
vulling toepast. Een transparantie is een grijstintenbitmap die fungeert als
een grijstintmasker dat u bovenop de vulling van een voorwerp kunt
toepassen. Omdat een transparantie bovenop een voorwerp wordt toegepast,
zijn de kleuren van het voorwerp door de transparantie heen te zien. U kunt
met een uniforme vulling, een verlooptint-, structuur- of patroonvulling een
transparantie maken.
Ook is het mogelijk transparanties te bewerken. U kunt bijvoorbeeld het
vultype of de mate van het dekvermogen wijzigen, wat wordt bepaald door
het grijstintenniveau dat u opgeeft.
554 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Transparanties maken
Wanneer u een transparantie op een voorwerp toepast, maakt u een
grijstintmasker met behulp van het uniforme vultype of het verlooptint-,
structuur- of patroonvultype dat bovenop het voorwerp wordt toegepast.
Door een transparant voorwerp op een ander voorwerp te plaatsen, maakt u
een soort lens.
Een uniforme transparantie is gevuld met een effen kleur. De kleur is overal
in het voorwerp waarop het wordt toegepast hetzelfde.
Een verlooptinttransparantie verloopt geleidelijk van de ene kleur naar een
andere. De transparantie kan in een rechte lijn over het voorwerp lopen
(lineair), in concentrische cirkels vanaf het midden van het voorwerp
(radiaal), in stralen vanaf het midden van het voorwerp (conisch) of in
concentrische vierkanten vanaf het midden van het voorwerp (vierkant).
Een structuurtransparantie is een willekeurige, fractal-gegenereerde
afbeelding waarmee u transparanties kunt maken die op natuurlijke
materialen lijken. Met de drie transparantiehandgrepen kunt u het blok met
de fractale structuur besturen dat de transparantie van het voorwerp bepaalt.
Patroontransparanties zijn vooraf gegenereerde, symmetrische afbeeldingen
die steeds opnieuw worden herhaald, waardoor deze zeer nuttig zijn voor het
maken van tegels. U kunt het gehele voorwerp vullen met één afbeelding,
maar het zal vaker voorkomen dat u deze vulling herhaalt, waardoor u een
vulling bestaande uit tegels vormt. Het effect is hetzelfde als wanneer u
behang op een muur plakt.
Uniforme transparanties toepassen
Een voorwerp met
uniforme
transparantie
overlapt een ander
voorwerp.
U kunt een effen kleurentransparantie op een voorwerp toepassen.
Speciale effecten maken 555

Ga als volgt te werk om een uniforme transparantie toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Interactieve transparantiegereedschap.
2 Kies Uniform in de keuzelijst Type transparantie op de
Eigenschappenbalk.
3 Klik op een kleur op het Kleurenpalet.
U kunt de transparantie bewerken door te klikken op de knop
Transparantie bewerken op de Eigenschappenbalk. Het dialoogvenster
Uniforme transparantie verschijnt, dat veel lijkt op het dialoogvenster
Uniforme vulling. Zie “Een uniforme vulling toepassen” op pagina 238
voor meer informatie.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve transparantiegereedschap op
Esc drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te
slepen.
U kunt de transparantie verwijderen door te klikken op de knop
Transparantie wissen op de Eigenschappenbalk.
Verlooptinttransparanties toepassen
Een voorwerp met
een verlooptinttransparantie
overlapt een ander
voorwerp.
U kunt een verlooptinttransparantie op elk door u gemaakt voorwerp
toepassen.
Ga als volgt te werk om een verlooptinttransparantie toe te
passen
1 Selecteer het voorwerp met het Interactieve transparantiegereedschap.
2 Kies Verlooptint in de keuzelijst Type transparantie op de
Eigenschappenbalk.
556 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

3 Schakel een van de volgende knoppen in die het gewenste type
verlooptinttransparantie bepalen:
lineair
radiaal
conisch
vierkant
4 Klik binnen het voorwerp op de plek waar u wilt dat de transparantie
begint en sleep naar het punt waar u wilt dat de transparantie eindigt.
U kunt de transparantie bewerken door te klikken op de knop
Transparantie bewerken op de Eigenschappenbalk. Het dialoogvenster
Verlooptinttransparantie verschijnt dat veel lijkt op het dialoogvenster
Verlooptintvulling. Zie “Verlooptintvullingen aanpassen” op pagina 246
voor meer informatie.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve transparantiegereedschap op
Esc drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te
slepen.
U kunt de transparantie verwijderen door te klikken op de knop
Transparantie wissen op de Eigenschappenbalk.
Structuurtransparanties toepassen
Een voorwerp met
een structuurtransparantie
overlapt een ander
voorwerp.
U kunt een structuurtransparantie op elk door u gemaakt voorwerp
toepassen.
Speciale effecten maken 557

Ga als volgt te werk om een structuurtransparantie toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Interactieve transparantiegereedschap.
2 Kies Structuur in de keuzelijst Type transparantie op de
Eigenschappenbalk.
3 Kies een voorbeeld met structuren in de keuzelijst Structuurbibliotheek
op de Eigenschappenbalk.
4 Klik op de Eerste transparantieselectie op de Eigenschappenbalk en
selecteer een structuur.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve transparantiegereedschap op
Esc drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te
slepen.
Structuurtransparanties zorgen ervoor dat een bestand groter wordt en
dat het afdrukken langer duurt. Het is daarom beter deze transparanties
niet al te vaak te gebruiken, vooral niet in grotere voorwerpen.
Met de drie transparantiehandgrepen kunt u het blok met de fractale
structuur besturen dat de transparantie van het voorwerp bepaalt. Eén
handgreep verplaatst het hele blok en de andere twee verdraaien en
roteren het blok en passen de grootte ervan aan. Zie “Patroon- en
structuurvullingen aanpassen” op pagina 265 voor meer informatie.
U kunt de transparantie bewerken door te klikken op de knop
Transparantie bewerken op de Eigenschappenbalk. Het dialoogvenster
Structuurtransparantie verschijnt dat veel lijkt op het dialoogvenster
Structuurvulling. Zie “Patroon- en structuurvullingen aanpassen” op
pagina 265 voor meer informatie.
U kunt de transparantie verwijderen door te klikken op de knop
Transparantie wissen op de Eigenschappenbalk.
558 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Patroontransparanties toepassen
Een voorwerp met
een patroontransparantie
overlapt een ander
voorwerp.
U kunt een patroontransparantie op elk door u gemaakt voorwerp toepassen.
Ga als volgt te werk om een patroontransparantie toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Interactieve transparantiegereedschap.
2 Kies Patroon in de keuzelijst Type transparantie op de Eigenschappenbalk.
3 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk:
Tweekleurenpatroontransparantie
Kleurenpatroontransparantie
Bitmappatroontransparantie
4 Klik op de Eerste transparantieselectie op de Eigenschappenbalk en
selecteer een patroon.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve transparantiegereedschap op
Esc drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te
slepen.
U kunt de transparantie verwijderen door te klikken op de knop
Transparantie wissen op de Eigenschappenbalk.
U kunt bitmaps of vectorafbeeldingen importeren om te gebruiken als
patroontransparanties of u kunt eenvoudige
tweekleurenbitmappatroontransparanties maken.
U kunt de transparantie bewerken door te klikken op de knop
Transparantie bewerken op de Eigenschappenbalk. Het dialoogvenster
Patroontransparantie verschijnt, dat veel lijkt op het dialoogvenster
Patroonvulling. Zie “Patroon- en structuurvullingen aanpassen” op pagina
265 voor meer informatie.
Speciale effecten maken 559

Transparanties kopiëren
U kunt een transparantie naar een voorwerp kopiëren.
Ga als volgt te werk om een transparantie te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u de transparantie wilt kopiëren met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Lens van.
3 Selecteer het voorwerp waarvan u de transparantie wilt kopiëren met de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
De kleurkenmerken van het voorwerp worden niet gekopieerd.
U kunt ook de knop Transparantie-eigenschappen kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken.
Transparanties bewerken
Nadat u een transparant voorwerp hebt gemaakt, kunt u de kenmerken ervan
bewerken. Door het grijstintenniveau van de transparantie aan te passen,
wijzigt het dekvermogen. U kunt de inhoud van een transparantie vastzetten
en er dan een bitmap van maken. De eenmaal vastgezette inhoud van een
voorwerp heeft geen relatie meer met andere voorwerpen op het scherm.
Als u de vastgezette transparantie bijvoorbeeld verplaatst, wijzigt de inhoud
niet.
Samenvoegmodi bepalen hoe de kleur van een transparantie wordt
samengevoegd met de kleuren van de voorwerpen die eronder liggen. Er zijn
samenvoegmodi beschikbaar voor verlooptint-, patroon- en
structuurvullingen.
U kunt de resolutie waarop transparanties worden gerenderd wijzigen. Zie
“De renderresolutie van schaduwen wijzigen” op pagina 554 voor meer
informatie.
560 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Het dekvermogen van een transparantie aanpassen
U kunt het dekvermogen van een transparantie aanpassen.
Ga als volgt te werk om het dekvermogen van een uniforme
transparantie te wijzigen
1 Selecteer het voorwerp met het Interactieve transparantiegereedschap.
2 Verplaats de schuifregelaar Beginwaarde transparantie op de
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om het dekvermogen van een
verlooptinttransparantie te wijzigen
1 Selecteer de verlooptinttransparantie met het Interactieve
transparantiegereedschap.
2 Verplaats de schuifregelaar Middelpunt transparantie op de
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om het dekvermogen van een structuur- of
patroontransparantie aan te passen
1 Selecteer de structuur- of patroontransparantie met het Interactieve
transparantiegereedschap.
2 Stel met de schuifregelaar Beginwaarde transparantie op de
Eigenschappenbalk het dekvermogen van de beginkleur in.
3 Stel met de schuifregelaar Eindwaarde transparantie op de
Eigenschappenbalk het dekvermogen van de eindkleur in.
Lagere waarden (onder 20) produceren een meer dekkend effect. Hogere
waarden (boven 80) produceren een meer transparant effect.
U kunt ook waarden typen in de vakken Beginwaarde transparantie en
Eindwaarde transparantie op de Eigenschappenbalk.
Speciale effecten maken 561

Een transparantie vastzetten
Door de
transparantie vast te
zetten kunt u een
voorwerp wijzigen,
zonder dat de inhoud
wijzigt.
U kunt de inhoud van een transparantie vastzetten.
Ga als volgt te werk om een transparantie vast te zetten
1 Selecteer het voorwerp met het Interactieve transparantiegereedschap.
2 Klik op de knop Vast op de Eigenschappenbalk.
Samenvoegmodi op transparanties toepassen
U kunt een samenvoegmodus toepassen om te bepalen hoe de kleur van een
transparantie wordt samengevoegd met de kleuren van de voorwerpen die
eronder liggen.
Ga als volgt te werk om een samenvoegmodus toe te passen
1 Klik met behulp van het Interactieve transparantiegereedschap op de
verlooptint-, structuur- of patroontransparantie.
2 Kies een van de volgende samenvoegmodi in de keuzelijst
Transparantie-bewerking op de Eigenschappenbalk:
Normaal – past de transparantiekleur op de basiskleur toe.
Toevoegen – telt de waarde van de transparantiekleur en die van de
basiskleur bij elkaar op.
Aftrekken – telt de waarde van de transparantiekleur en die van de
basiskleur bij elkaar op en trekt er vervolgens 255 van af.
Verschil – trekt de transparantiekleur van de basiskleur af en
vermenigvuldigt het resultaat met 255. Als de waarde van de
transparantiekleur 0 is, is het resultaat altijd 255.
562 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Vermenigvuldigen – vermenigvuldigt de basiskleur met de
transparantiekleur en deelt het resultaat vervolgens door 255. Dit
geeft een effect van verdonkering, tenzij u kleur op wit toepast. Alle
kleuren die worden vermenigvuldigd met zwart, worden zwart. Alle
kleuren die worden vermenigvuldigd met wit, blijven ongewijzigd.
Delen – deelt de basiskleur door de waarde van de transparantiekleur
of omgekeerd, afhankelijk van welke kleur een hogere waarde heeft.
Indien lichter – vervangt basispixels met een donkere kleur door de
transparantiekleur. Basispixels die lichter zijn dan de
transparantiekleur, blijven ongewijzigd.
Indien donkerder – vervangt basispixels met een donkere kleur door de
transparantiekleur. Basispixels die lichter zijn dan de
transparantiekleur, blijven ongewijzigd.
Structuur maken – zet de transparantiekleur om in een grijstintwaarde
en vermenigvuldigt de grijstintwaarde vervolgens met de basiskleur.
Tint – gebruikt de tint van de transparantiekleur en de verzadiging en
de lichtheid van de basiskleur. Als u kleur aan een grijstintafbeelding
toevoegt, zal er geen wijziging zijn omdat de kleuren onverzadigd zijn.
Verzadiging – gebruikt de lichtheid en tint van de basiskleur en de
verzadiging van de transparantiekleur.
Lichtheid – gebruikt de tint en verzadiging van de basiskleur en de
lichtheid van de transparantiekleur.
Inverteren – gebruikt de complementaire kleur van de
transparantiekleur. Als een transparantiekleurwaarde 127 is, zal er
geen wijziging zijn, omdat de kleurwaarde in het midden van het
kleurenwiel valt.
Logische EN – zet de transparantie- en basiskleuren om naar binaire
waarden en past vervolgens de logische functie EN op deze waarden
toe.
Logische OF – zet de transparantie- en basiskleuren om naar binaire
waarden en past vervolgens de logische functie OF op deze waarden
toe.
Logische XOF – zet de transparantie- en basiskleuren om naar binaire
waarden en past vervolgens de logische functie XOF op deze waarden
toe.
Rood – past de transparantiekleur toe op het rode kanaal van de
RGB-afbeeldingen.
Speciale effecten maken 563

Groen – past de transparantiekleur toe op het groene kanaal van de
RGB-afbeeldingen.
Blauw – past de transparantiekleur toe op het blauwe kanaal van de
RGB-afbeeldingen.
Omtrekovervloei op voorwerpen toepassen
Met de functie Omtrekovervloei kunt u een nieuwe dimensie aan een
voorwerp toevoegen door een aantal concentrische lijnen of “stappen” toe te
voegen die binnen of buiten de grenzen van het voorwerp uitstralen. U maakt
een effect dat lijkt op de lijnen op een topografische kaart. U kunt
omtrekovervloeien toepassen op elk voorwerp dat u in CorelDRAW maakt,
inclusief vormen, lijnen en krommen. Bovendien kunt u een reeks
interessante effecten maken door omtrekovervloeien op Artistieke tekst toe
te passen.
Nadat u een voorwerp met een omtrekovervloei hebt gemaakt, kunt u de
kenmerken ervan naar een ander voorwerp kopiëren of klonen. Wanneer u
een omtrekovervloei hebt gekopieerd, neemt het voorwerp waarnaar u de
omtrekovervloei hebt gekopieerd alle instellingen over die betrekking
hebben op de omtrekovervloei; de omtrek- en vulkenmerken blijven
ongewijzigd. De twee voorwerpen hebben geen verbinding en kunnen
onafhankelijk van elkaar worden bewerkt.
Voorwerpen met een omtrekovervloei maken
Als u omtrekovervloeilijnen aan een voorwerp toevoegt, verlopen die
omtrekovervloeilijnen naar het midden, de binnenkant of naar de buitenkant
van een voorwerp. U kunt het aantal omtrekovervloeilijnen met gelijke
tussenafstand opgeven dat aan het voorwerp wordt toegevoegd, en ook de
afstand tussen deze lijnen instellen. Als u echter met omtrekovervloeien
werkt die naar het midden of naar de binnenkant van een voorwerp verlopen,
wordt het aantal door u ingestelde stappen beperkt door de verschuiving en
de grootte van het voorwerp. Als u bijvoorbeeld een verschuivingswaarde
van 1 en een stapwaarde van 3 invoert, worden die omtrekovervloeilijnen
met een onderlinge afstand van 1 mm binnen het oorspronkelijke voorwerp
toegevoegd. Als het voorwerp te klein is voor de instellingen die u opgeeft,
voegt CorelDRAW het maximum aantal stappen toe dat past tussen het
midden en de omtrek van een voorwerp.
U kunt ook een omtrekovervloei maken door deze van een voorwerp te
kopiëren of te klonen en op een ander voorwerp toe te passen. Bij het
kopiëren van een omtrekovervloei neemt het geselecteerde voorwerp alle
instellingen over die betrekking hebben op de omtrekovervloei; de omtreken
vulinstellingen wijzigen niet. De twee voorwerpen hebben geen
verbinding en kunnen onafhankelijk van elkaar worden bewerkt.
564 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Bij het klonen van een voorwerp met omtrekovervloei brengt u alle
instellingen over die betrekking hebben op de omtrekovervloei; de omtreken
vulinstellingen blijven ongewijzigd. Bij klonen is het echter zo dat
wijzigingen achteraf aan de oorspronkelijke omtrekovervloei (de originele
omtrekovervloei) ook op de kloon worden toegepast. Bovendien kunt u de
omtrekovervloei-instellingen van de kloon niet wijzigen; dit kan alleen
worden gedaan op het origineel.
Omtrekovervloei naar het midden van een voorwerp maken
Een omtrekovervloei
naar het midden van
het voorwerp maken.
De optie Naar midden voegt een omtrekovervloei toe die naar het midden
van het geselecteerde voorwerp loopt.
Ga als volgt te werk om omtrekovervloeilijnen naar het midden
van een voorwerp te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve omtrekovervloeigereedschap.
3 Sleep de beginhandgreep naar het midden van het voorwerp.
Wanneer u de handgreep niet verder kunt slepen, bent u in het midden
van het voorwerp.
4 Stel met de schuifregelaar het aantal omtrekovervloeistappen in.
Geef in het vak Verschuiving op de Eigenschappenbalk de afstand tussen
de lijnen van de omtrekovervloei op. Zo wordt automatisch het aantal
stappen aangepast.
Wijzig een voorwerpomtrekovervloei in een middenomtrekovervloei door
de omtrekovervloei te selecteren en te klikken op de knop Naar centrum
op de Eigenschappenbalk.
Speciale effecten maken 565

Omtrekovervloei aan de binnenkant van een voorwerp maken
Een omtrekovervloei
aan de binnenkant
van een voorwerp
maken.
U kunt binnen een voorwerp omtrekovervloeilijnen met dezelfde
tussenruimte toevoegen.
Ga als volgt te werk om een omtrekovervloei in een voorwerp te
maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve omtrekovervloeigereedschap.
3 Sleep de beginhandgreep naar het midden van het voorwerp.
De afstand waarover u de beginhandgreep sleept, is bepalend voor de
laatste stap van de omtrekovervloei.
4 Stel met de schuifregelaar het aantal omtrekovervloeistappen in.
De schuifregelaar kan verdwijnen als er niet veel ruimte zit tussen de
concentrische vormen. U kunt het Zoomgereedschap gebruiken om het
voorwerp met de omtrekovervloei te vergroten en aanpassingen te
maken.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve omtrekovervloeigereedschap
op Esc drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te
slepen.
U kunt een waarde typen in het vak Stappen op de Eigenschappenbalk om
het aantal concentrische lijnen in een omtrekovervloei te wijzigen.
566 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U kunt een waarde typen in het vak Verschuiving op de
Eigenschappenbalk om de ruimte tussen de concentrische lijnen te
wijzigen.
U kunt een omtrekovervloei in een omtrekovervloei aan de binnekant
wijzigen door de omtrekovervloei te selecteren en op de knop Binnenkant
op de Eigenschappenbalk te klikken.
Omtrekovervloei aan de buitenkant van een voorwerp maken
Een omtrekovervloei
aan de buitenkant
van een voorwerp
maken.
De optie Buitenkant voegt een omtrekovervloei toe buiten het geselecteerde
voorwerp.
Ga als volgt te werk om een omtrekovervloei aan de buitenkant
van een voorwerp toe te voegen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve omtrekovervloeigereedschap.
3 Sleep de beginhandgreep weg van het voorwerp.
De afstand waarover u de beginhandgreep sleept, is bepalend voor de
laatste stap van de omtrekovervloei.
4 Stel met de schuifregelaar het aantal omtrekovervloeistappen in.
Als u tijdens het slepen met het Interactieve omtrekovervloeigereedschap
op Esc drukt, ziet het voorwerp eruit zoals het was voordat u begon te
slepen.
U kunt een waarde typen in het vak Stappen op de Eigenschappenbalk om
het aantal concentrische lijnen in een omtrekovervloei te wijzigen.
Speciale effecten maken 567

U kunt een waarde typen in het vak Verschuiving op de
Eigenschappenbalk om de ruimte tussen de concentrische lijnen te
wijzigen.
U kunt een omtrekovervloei in een omtrekovervloei aan de buitenkant
wijzigen door de omtrekovervloei te selecteren en op de knop Buitenkant
op de Eigenschappenbalk te klikken.
Omtrekovervloeien kopiëren en klonen
Met kopiëren en klonen kunt u de kenmerken van de omtrekovervloei van
een voorwerp overbrengen.
Ga als volgt te werk om een omtrekovervloei te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u de omtrekovervloei wilt kopiëren met
het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Omtrekovervloei van.
3 Selecteer de omtrekovervloei die u wilt kopiëren met behulp van de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
U kunt ook de knop Eigenschappen Omtrekovervloei kopiëren op de
Eigenschappenbalk gebruiken.
Ga als volgt te werk om een omtrekovervloei te klonen
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u de omtrekovervloei wilt klonen met
het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect klonen, Omtrekovervloei van.
3 Selecteer de omtrekovervloei die u wilt klonen met behulp van de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
Voorwerpen met een omtrekovervloei bewerken
Bij een voorwerp met een omtrekovervloei kunt u de vul- en omtrekkleuren
wijzigen die zijn toegewezen aan de concentrische voorwerpen. Behalve de
voortgang van de kleur tussen de vul- en omtrekkleuren van het originele
voorwerp kunt u ook de vul- en omtrekkleuren van de definitieve
omtrekovervloeilijn wijzigen. Dit verloop kan een recht, rechtsom lopend of
linksom lopend tracé door het kleurenspectrum volgen.
568 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Wanneer u omtrekovervloeilijnen op een voorwerp toepast, wordt het
voorwerp aan die lijnen verbonden. Alle wijzigingen die u aan het originele
voorwerp aanbrengt (bijvoorbeeld wijzigen van de vorm), hebben ook
gevolgen voor de omtrekovervloeilijnen. Door het originele voorwerp en de
omtrekovervloeilijnen van elkaar te scheiden, kunt u het originele voorwerp
wijzigen zonder dat dit van invloed is op de omtrekovervloeilijnen.
Als u de opdracht Scheiden toepast op een voorwerp met omtrekovervloei,
houdt u twee eenheden over: het oorspronkelijke voorwerp en zijn
omtrekovervloei. U kunt de omtrekovervloeilijnen verder scheiden in een
reeks afzonderlijke voorwerpen en ze apart bewerken.
Het kleurverloop instellen in een voorwerp met omtrekovervloei
U kunt de omtrek- en vulkleuren van een voorwerp met een
omtrekovervloei wijzigen. U kunt ook de kleurenvoortgang van de omtreken
vulkleuren van een voorwerp met een omtrekovervloei instellen.
Wanneer u een omtrekovervloei toepast op een voorwerp met een
verlooptintvulling, kunt u de eindkleur wijzigen van de verlooptintvulling die
is toegepast op de laatste concentrische vorm.
Ga als volgt te werk om een omtrekkleur in een voorwerp met
een omtrekovervloei in te stellen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve omtrekovervloeigereedschap.
2 Selecteer het voorwerp met de omtrekovervloei.
3 Klik op de kleurkiezer Omtrekkleur op de Eigenschappenbalk en klik
vervolgens op de kleur waarmee u het omtrekverloop wilt afsluiten.
Ga als volgt te werk om een vulkleur in een voorwerp met een
omtrekovervloei in te stellen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de kleurkiezer Naar-kleur en klik vervolgens op de kleur die u aan
het einde van het kleurverloop van de verlooptintvulling wilt.
Als het oorspronkelijke voorwerp een verlooptintvulling heeft, verschijnt
er een tweede kleurkiezer. Hiermee kunt u een verlooptintvulling
opgeven voor het einde van het verloop.
Speciale effecten maken 569

U kunt de omtrek- en vulkleuren van het oorspronkelijke voorwerp
wijzigen, zoals u dat zou doen met elk ander voorwerp dat u met
CorelDRAW maakt. Zie “Voorwerpen vullen” op pagina 238 of
“Voorwerpen een omtrek geven” op pagina 279.
U kunt de kleur van de laatste concentrische kleur ook wijzigen met
behulp van het Interactieve omtrekovervloeigereedschap door een kleur
van het Kleurenpalet naar het eindvullingsgereedschap te slepen.
Ga als volgt te werk te bepalen hoe de omtrek- en vulkleuren
door de omtrekovervloei verlopen
1 Voer stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
omtrekkleur in een voorwerp met een omtrekovervloei in te stellen” uit.
2 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk:
Lineaire kleuren
Kleuren rechtsom
Kleuren linksom
Ga als volgt te werk om de eindkleur van een verlooptintvulling
op de laatste concentrische vorm toe te passen
1 Open het klapmenu Interactieve gereedschappen en klik op het
Interactieve omtrekovervloeigereedschap.
2 Selecteer het voorwerp met de omtrekovervloei met verlooptintvulling.
3 Klik op de kiezer Einde verlooptingvulling op de Eigenschappenbalk en
selecteer een kleur.
Een voorwerp van zijn omtrekovervloei scheiden
U kunt een voorwerp van zijn omtrekovervloeilijnen scheiden. U kunt de
omtrekovervloeilijnen ook degroeperen om een reeks voorwerpen te maken.
Ga als volgt te werk om een voorwerp van zijn omtrekovervloei
te scheiden
1 Selecteer een voorwerp met een omtrekovervloei met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Schikken, Scheiden.
Het voorwerp met een omtrekovervloei bestaat nu uit twee eenheden:
het oorspronkelijke voorwerp en de groep omtrekovervloeilijnen.
570 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om de omtrekovervloei te degroeperen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Selecteer de omtrekovervloei met het Selectiegereedschap.
3 Klik op Schikken, Degroeperen.
U kunt omtrekovervloeilijnen ook degroeperen door op de knop
Degroeperen op de Eigenschappenbalk te klikken.
Lenzen gebruiken
Lenzen maken
Wanneer u een lens op een voorwerp toepast, wijzigt u de wijze waarop u de
voorwerpen erachter waarneemt. Om dit te bereiken kunt u kiezen uit
diverse typen lenzen die allemaal verschillende resultaten produceren. Deze
resultaten omvatten kleurwijzigingen (zoals bijvoorbeeld verkregen door het
toepassen van een hittekaart, het inverteren of helderder maken van lenzen)
tot vervorming (zoals bijvoorbeeld verkregen door groothoek- of
vergrootlenzen). In alle gevallen wijzigt de lens de wijze waarop u de
voorwerpen erachter waarneemt en niet de werkelijke eigenschappen en
kenmerken van de voorwerpen.
Nadat u een lensvoorwerp hebt gemaakt, kunt u dit bewerken zodat u de
voorwerpen achter de lens anders gaat zien.
U kunt lenzen op elk voorwerp met een gesloten tracé dat u in CorelDRAW
maakt, toepassen. U kunt bijvoorbeeld lenzen op rechthoeken toepassen,
evenals op voorwerpen die u met de Freehand- en Artistieke
media-gereedschappen tekent. U kunt lenzen ook toepassen op lijnen en
krommen met een open einde, zoals Alineatekst en Artistieke tekst.
Bovendien kunt u lenzen maken met voorwerpen die vanuit andere
toepassingen zijn geïmporteerd, zoals bitmaps. Nadat u de gewenste lens
hebt gemaakt, kunt u deze naar andere voorwerpen in de tekening kopiëren.
U kunt uit de volgende lenstypen kiezen: Transparantie, Vergroten, Helder
maken, Inverteren, Kleurlimiet, Kleur toevoegen, Getinte grijsschaal,
Hittekaart, Eigen kleurenkaart, Draadmodel en Groothoek.
Speciale effecten maken 571

Transparantielens
Wanneer u een transparantielens op een voorwerp toepast, neemt het
voorwerp het uiterlijk van een stuk gekleurde film of getint glas aan. Een
transparantielens kan elke willekeurige kleur hebben. Wanneer u de lens
over andere voorwerpen heen plaatst, nemen deze voorwerpen de kleur van
de lens aan. U kunt het transparantieniveau van de lens instellen.
Vergrootlens
Met een vergrootlens creëert u een effect dat vergelijkbaar is met het effect
van een vergrootglas. De vergrootlens onderdrukt de vulling van het
oorspronkelijke voorwerp (indien aanwezig), zodat dit transparant lijkt.
Voorwerpen onder deze lens worden in de door u opgegeven vergroting
weergegeven.
Helderheidslens
Met een helderheidslens voegt u helderheid of duisternis aan de voorwerpen
onder de lens toe. U kunt de hoeveelheid helderheid of duisternis instellen
die door de lens gemaakt wordt.
Inversielens
Een inversielens zorgt ervoor dat alle kleuren eronder als hun
complementaire CMYK-kleur verschijnen. Complementaire kleuren zijn
kleuren die tegenover elkaar op het kleurenwiel staan. Wanneer u
bijvoorbeeld een inversielens toepast op een fotobitmap, is het resultaat een
filmnegatief.
Kleurlimietlens
Een kleurlimietlens kunt u vergelijken met een kleurenfilterlens op een
fototoestel: alleen zwart en de kleur van de lens zelf worden doorgelaten.
Witte en lichtgekleurde voorwerpen onder de lens krijgen de kleur van de
lens. Wanneer u bijvoorbeeld een groene kleurlimietlens over een bitmap
legt, worden alle kleuren, behalve zwart en groen, weggefilterd.
Kleurtoevoegingslens
De kleurtoevoegingslens simuleert een apparaat voor kleurtoevoeging. Stel
u drie brandende spotjes – een rode, een blauwe en een groene – op een
zwarte achtergrond voor. Waar de drie spotlights samenkomen is het
resultaat wit licht. De tussenkleuren zijn magenta, cyaan en geel. Wanneer u
een kleurtoevoegingslens maakt, worden de kleuren van de voorwerpen
onder de lens toegevoegd aan de kleur van de lens alsof u kleuren van licht
mengt.
572 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

U kunt instellen hoeveel kleur er wordt toegevoegd. U kunt de kleur die u
aan de lens wilt toevoegen, in het rolmenu Lens kiezen.
Getinte grijsschaallens
De getinte grijsschaallens wijzigt de kleuren van de onderliggende
voorwerpen in hun equivalente grijswaarden. De lenskleur wordt de
donkerste kleur in elk voorwerp onder de lens. Alle andere kleuren in het
voorwerp worden lichtere tinten van de kleur van de lens. Getinte
grijsschaallenzen zijn vooral handig voor het maken van sepiatinteffecten.
Wanneer u bijvoorbeeld een bruine grijsschaallens op een gekleurde foto
plaatst, krijgt de foto sepiatinten. U kunt ook een kleurenfoto in een
zwart-witfoto wijzigen door een zwarte grijsschaallens op de foto te plaatsen.
Hittekaartlens
Met een hittekaartlens krijgt een afbeelding een infrarood effect. Deze lens
gebruikt een beperkt kleurenpalet van wit, geel, oranje, rood, blauw, violet en
cyaan om de “hitteniveaus” van kleuren in voorwerpen onder de lens te
illustreren. Door het palet aan te passen, bepaalt u welke kleuren “heet” en
welke kleuren “koud” zijn. Hete kleuren onder de lens verschijnen als rood
of oranje, terwijl koude kleuren verschijnen als violet en cyaan.
Eigen kleurenkaartlens
De eigen kleurenkaartlens wijzigt alle kleuren van de voorwerpen erachter
volgens een kleurenreeks tussen twee door u te selecteren kleuren. Naast
het opgeven van een begin- en een eindkleur kunt u ook een route of verloop
voor de kleuren opgeven. De voortgang kan een directe, voorwaartse of
achterwaartse route door het kleurenspectrum volgen. Gebieden van de lens
die geen andere voorwerpen bedekken, worden gevuld met de kleur aan het
eind van de kleurenkaart.
Draadmodel-lens
Voorwerpen achter de draadmodel-lens worden weergegeven met de
omtrek- of vulkleur die u kiest. Wanneer u rood instelt voor de omtrek en
blauw voor de vulling (of delen van voorwerpen), lijken voorwerpen onder de
lens een rode omtrek en een blauwe vulling te hebben. Voorwerpen zonder
vulling lijken niet te zijn gewijzigd wanneer u ze bekijkt door de lens.
Groothoeklens
De groothoeklens vervormt en vergroot of verkleint de voorwerpen erachter,
afhankelijk van de waarde die u opgeeft in het vak Mate.
Speciale effecten maken 573

Wanneer u een lensvulling op een voorwerp toepast, gaan de
vulkenmerken van het voorwerp verloren.
U kunt geen lenzen toepassen op voorwerpen waarop reeds
driedimensionale effecten, omtrekken of overvloeieffecten zijn toegepast.
Wanneer u een lens toepast op een groep, wordt de lens op alle
voorwerpen in de groep apart toegepast (wanneer zij voldoen aan
bovenstaande vereisten).
Een transparantielens maken
Transparantielenzen
passen een kleurtint
op voorwerpen onder
de lens toe.
U kunt een transparantielens op elk door u gemaakt voorwerp toepassen.
Het lensvoorwerp ziet eruit als een stuk getint glas of getinte film.
Ga als volgt te werk om een transparantielens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Transparantie in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Typ een procentuele waarde van 0 tot 100 in het vak Mate om de mate van
transparantie op te geven.
Wanneer u de waarde verhoogt wordt het voorwerp doorzichtiger. Bij
100% verdwijnt de lensvulling.
5 Open de kleurkiezer en kies een kleur.
6 Klik op de knop Toepassen.
574 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Een vergrootlens maken
Vergrootlenzen
vergroten de
voorwerpen die
eronder liggen.
U kunt een vergrootlens op elk door u gemaakt voorwerp toepassen. Het
lensvoorwerp vergroot de onderliggende voorwerpen.
Ga als volgt te werk om een vergrootlens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Vergroten in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Typ een waarde tussen 0,1 en 100,0 in het vak Vergroting om de gewenste
hoeveelheid vergroting aan te geven.
5 Klik op de knop Toepassen.
Een helderheidslens maken
Helderheidslenzen
maken voorwerpen of
afbeeldingen die
eronder liggen lichter
of donkerder.
U kunt een helderheidslens op elk door u gemaakt voorwerp toepassen. Het
lensvoorwerp maakt de onderliggende voorwerpen helderder of donkerder.
Speciale effecten maken 575

Ga als volgt te werk om een helderheidslens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Helder maken in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Typ een procentuele waarde van -100 tot 100 in het vak Mate.
Waarden tussen 0 en 100% verhogen het helderheidsniveau. Waarden
tussen 0 en -100% verhogen het donkerteniveau.
5 Klik op de knop Toepassen.
De helderheidslens is vooral handig voor het toepassen van licht of donker
op een bitmapafbeelding.
Een inversielens maken
Inversielensen tonen
kleuren als hun
complementaire
CMYK kleuren.
U kunt een inversielens op elk voorwerp met een gesloten tracé dat u in
CorelDRAW maakt, toepassen. Een lensvoorwerp zorgt ervoor dat alle
kleuren eronder als hun complementaire CMYK-kleur verschijnen.
Ga als volgt te werk om een inversielens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Inverteren in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Klik op de knop Toepassen.
576 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Een kleurlimietlens maken
Kleurlimietlenzen
filteren alle kleuren,
behalve de kleur van
de lens zelf en zwart.
U kunt een kleurlimietlens op een voorwerp toepassen. Het lensvoorwerp
filtert alle kleuren uit, uitgezonderd de kleur zwart en de lenskleur die u hebt
opgegeven.
Ga als volgt te werk om een kleurlimietlens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Kleurlimiet in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Typ een procentuele waarde van 0 tot 100 in het vak Mate om de
gewenste filtersterkte aan te geven.
5 Open de kleurkiezer en kies een kleur.
6 Klik op de knop Toepassen.
Een kleurtoevoegingslens maken
Een kleurtoevoegingslens
voegt
de lenskleur aan de
voorwerpen die
eronder liggen toe.
U kunt een kleurtoevoegingslens op een voorwerp toepassen. De kleur van
het voorwerp achter de lens wordt toegevoegd aan de lenskleur.
Speciale effecten maken 577

Ga als volgt te werk om een kleurtoevoegingslens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Kleur toevoegen in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Typ een procentuele waarde van 0 tot 100 in het vak Mate om de mate van
kleurtoevoeging aan te geven.
Met een waarde van 0% verkrijgt u geen kleurtoevoeging en lijkt de lens
geen vulling te hebben. Een waarde van 100% geeft een maximale
kleurtoevoeging.
5 Open de kleurkiezer en kies een kleur.
6 Klik op de knop Toepassen.
Aangezien wit licht alle kleuren van het spectrum bevat, resulteert het
plaatsen van een kleurtoevoegingslens op een wit voorwerp of een witte
pagina in een witte lens. Het toevoegen van een kleur aan wit licht
produceert wit licht. Als u de effecten wilt bekijken, kan de achtergrond of
het voorwerp onder de lens niet wit zijn.
Een getinte grijsschaallens maken
Een getinte
grijsschaallens
converteert de
kleuren die eronder
liggen naar een
monochroom
equivalent.
U kunt een getinte grijsschaallens op een voorwerp toepassen. De getinte
grijsschaallens wijzigt de kleuren van de onderliggende voorwerpen in hun
equivalente grijswaarden.
Ga als volgt te werk om een getinte grijsschaallens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
578 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

3 Kies Getinte grijsschaal in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Open de kleurkiezer en kies een kleur.
5 Klik op de knop Toepassen.
Kleuren onder de lens worden naar de equivalente tintkleur van de lens
geconverteerd. Met een blauwe lens op een lichtgekleurd voorwerp
maakt u bijvoorbeeld lichtblauw. Op dezelfde manier krijgt een
donkergekleurd voorwerp onder dezelfde lens een donkerblauwe kleur.
Een hittekaartlens maken
Hittekaartlenzen
laten warme en
koude kleuren zien
om een infrarode
afbeelding te
simuleren.
U kunt een hittekaartlens op een voorwerp toepassen. Het lensvoorwerp
maakt gebruik van een ingesteld kleurenpalet om de “hitteniveaus” van de
onderliggende voorwerpen te illustreren
Ga als volgt te werk om een hittekaartlens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Hittekaart in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Typ een procentuele waarde van 0 tot 100 in het vak Palet-rotatie om de
hoeveelheid waarmee u het hittekaart-palet wilt roteren, aan te geven.
Een waarde van 0 of 100 wijzigt de koude kleuren onder de lens in wit en
cyaan. Een waarde van 50 doet koude kleuren als rode tinten verschijnen.
5 Klik op de knop Toepassen.
Speciale effecten maken 579

Een eigen kleurenkaartlens maken
Met de klok mee,
vanaf linksboven:
Direct palet,
Regenboog voor en
Regenboog achter om
verschillende effecten
met een eigen
kleurenkaartlens te
bereiken.
U kunt een eigen kleurenkaartlens op een voorwerp toepassen. De
lensvoorwerpen passen een bepaald kleurenbereik toe op de onderliggende
voorwerpen.
Ga als volgt te werk om een eigen kleurenkaartlens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Eigen kleurenkaart in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Kies uit de tweede keuzelijst de gewenste eigen kleurenmaplens.
U kunt kiezen uit Direct palet, Regenboog voor of Regenboog achter.
5 Klik op de kleurkiezer Van-kleur en klik vervolgens op de kleur die u aan
het begin van het kleurverloop van de verlooptintvulling wilt.
6 Klik op de kleurkiezer Naar-kleur en klik vervolgens op de kleur die u aan
het einde van het kleurverloop van de verlooptintvulling wilt.
7 Klik op de knop Toepassen.
U kunt de Van- en Naar-kleuren verwisselen door te klikken op de
schakelknop.
580 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Een draadmodel-lens maken
Draadmodel-lenzen
geven de voorwerpen
die eronder liggen
met een bepaalde
omtrek- en vulkleur
weer.
U kunt een draadmodel-lens op elk door u gemaakt voorwerp toepassen. Het
lensvoorwerp geeft de onderliggende voorwerpen met de door u opgegeven
vulling en omtrek weer.
Ga als volgt te werk om een draadmodel-lens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Draadmodel in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Schakel het selectievakje Omtrek in.
5 Klik op de kleurkiezer Omtrek en klik vervolgens op een kleur voor de
omtrek.
6 Schakel het selectievakje Vulling in.
7 Klik op de kleurkiezer Vulling en klik vervolgens op een kleur voor de
vulling.
8 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om de omtrek of vulling van een voorwerp te
behouden
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Schakel een van de volgende selectievakjes uit:
Omtrek – hiermee behoudt u de omtrek van het voorwerp.
Vulling – hiermee behoudt u de vulling van het voorwerp.
3 Schakel het selectievakje Voorkant verwijderen in.
Speciale effecten maken 581

Een groothoeklens maken
Groothoeklenzen
vervormen de
afmeting en vorm
van de voorwerpen
die eronder liggen.
U kunt een groothoeklens op een voorwerp toepassen. Het lensvoorwerp
vervormt en vergroot of verkleint de onderliggende voorwerpen.
Ga als volgt te werk om een groothoeklens te maken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Kies Groothoek in de lijst van het rolmenu Lens.
4 Type een waarde tussen -1000 en 1000 in het vak Mate om het percentage
op te geven waarmee u de lens de voorwerpen eronder wilt laten
vervormen.
Een lens met een positieve waarde vervormt en vergroot voorwerpen;
deze waarde kan variëren van 1 tot en met 1000. Een lens met een
negatieve waarde vervormt en verkleint voorwerpen; deze waarde kan
variëren van -1 tot en met -1000. Een waarde van 0 resulteert in geen
wijziging van de voorwerpen onder de lens.
5 Klik op de knop Toepassen.
582 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Lenzen kopiëren
U kunt lenseigenschappen naar een ander voorwerp kopiëren. Het lenstype
en eventuele instellingen van rotatie, mate of vergroting worden naar het
geselecteerde voorwerp gekopieerd.
Ga als volgt te werk om een lens naar een ander voorwerp te
kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u de lens wilt kopiëren met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Lens van.
3 Selecteer het voorwerp waarvan u de lens wilt kopiëren met de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
Lenzen bewerken
Wanneer u met een lens werkt, kunt u de lens wijzigen waardoor de
onderliggende voorwerpen anders worden weergegeven. U kunt het
zichtpunt van een lens wijzigen, instellen of er witruimte wordt weergegeven
en de inhoud ervan vastzetten.
Door het zichtpunt van een lens te wijzigen kunt u elk gedeelte van een
tekening door de lens weergeven zonder dat u daarvoor de lens hoeft te
verplaatsen. Het zichtpunt vertegenwoordigt het middelpunt van datgene
wat door de lens wordt bekeken. Dit punt wordt aangegeven door een “X” in
het tekenvenster. U kunt de lens op elke gewenste positie in de tekening
plaatsen, maar de lens geeft altijd het gebied weer dat rond de
zichtpuntaanduiding ligt. U kunt bijvoorbeeld de zichtpuntmarkering op een
vergrootlens gebruiken om een deel van een kaart te vergroten zonder enig
deel van de kaart aan het zicht te onttrekken.
U kunt een lens ook alleen waar deze een voorwerp overlapt doen
weergeven. Wanneer u een lens alleen weergeeft wanneer deze een ander
voorwerp overlapt, is het effect niet te zien waar de lens witruimte in het
tekenvenster bedekt.
U kunt de inhoud van een lens vastzetten. U kunt de lens vervolgens
verplaatsen zonder te wijzigen wat door de lens zichtbaar is. Wijzigingen die
u aanbrengt op de voorwerpen die door de lens worden bedekt, zijn niet van
invloed op de inhoud van de lens.
Speciale effecten maken 583

Het zichtpunt van een lens verplaatsen
Verplaats het
zichtpunt (X) om een
ander deel van de
tekening weer te
geven zonder de lens
te verplaatsen.
U kunt elk gedeelte van een tekening door een lens weergeven zonder dat u
daarvoor de lens hoeft te verplaatsen.
Ga als volgt te werk om het zichtpunt van een lens te verplaatsen
1 Selecteer de lens met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Schakel het selectievakje Zichtpunt van het rolmenu Lens in.
Hierdoor verschijnt de knop Bewerken rechts van het selectievakje.
4 Klik op Bewerken om de zichtpuntmarkering (aangegeven door een “X”)
in het tekenvenster weer te geven.
5 Sleep de zichtpuntaanduiding naar de gewenste positie.
6 Klik op de knop Einde.
7 Klik op de knop Toepassen.
Een lens alleen weergeven waar deze andere voorwerpen bedekt
U kunt een lens alleen weergeven waar het andere voorwerpen bedekt.
Ga als volgt te werk om alleen dat deel van de lens weer te geven
dat andere voorwerpen bedekt
1 Selecteer de lens met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Schakel het selectievakje Voorkant verwijderen in.
4 Klik op de knop Toepassen.
584 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

De optie Voorkant verwijderen is alleen beschikbaar voor kleurwijzigende
lenzen en niet voor groothoek- en vergrootlenzen.
U kunt een lens onzichtbaar maken door de omtrek van het lensvoorwerp
te verwijderen. Zie “Voorwerpen een omtrek geven” op pagina 279 voor
meer informatie.
De huidige weergave van een lens vastzetten
U kunt de inhoud van een lens vastzetten. U kunt de vastzetting van een lens
verwijderen.
Ga als volgt te werk om de huidige inhoud van een lens vast te
zetten
1 Selecteer de lens met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Lens.
3 Schakel het selectievakje Vast in.
4 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om het effect Vast uit te schakelen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Vast uit.
3 Klik op de knop Toepassen.
Vastgezette lenzen worden sneller opnieuw getekend dan niet-vastgezette
lenzen.
Perspectief aan een voorwerp toevoegen
Door perspectief aan voorwerpen toe te voegen creëert u de illusie van
afstand en diepte. Hoewel voorwerpen tweedimensionaal zijn, wordt er een
extra dimensie aan een voorwerp toegevoegd door een een-punts of
twee-punts perspectief toe te voegen. Door het toepassen van een-punts
perspectief, lijkt een voorwerp zich in één richting uit het zicht terug te
trekken. Door het toepassen van een twee-punts perspectief, lijkt een
voorwerp zich in twee richtingen uit het zicht terug te trekken.
Nadat u perspectief aan een voorwerp hebt toegevoegd, kunt u het
perspectief verder bewerken en elke gewenste illusie maken.
Speciale effecten maken 585

Perspectief maken
Perspectief wordt gemaakt door het inkorten van de zijkanten van een
voorwerp. Voor een-punts perspectief kort u één zijde van een voorwerp in,
zodat deze zich in één richting terug lijkt te trekken. Door twee zijden in te
korten, verkrijgt u twee-punts perspectief waardoor het voorwerp zich in
twee richtingen lijkt terug te trekken.
Als u perspectief toevoegt aan een voorwerp, kunt u de knooppunten op de
hoeken van het rastervak slepen om het effect van een- of
tweepuntsperspectief te simuleren.
Terwijl u met een knooppunt sleept, ziet u een “X” (of twee “X-en” als u met
twee-punts perspectief werkt) die zich verplaatst als het knooppunt wordt
verplaatst. Dit symbool geeft het verdwijnpunt aan. Wanneer een knooppunt
een ander knooppunt of de aanduiding van het verdwijnpunt tegenkomt,
krijgt het raster zijn oorspronkelijke vorm terug. U kunt het perspectief ook
wijzigen door de aanduiding van het verdwijnpunt te slepen.
Wanneer u een perspectief hebt gemaakt, kunt u dit effect naar een of meer
voorwerpen in de tekening kopiëren of erop toepassen. U kunt perspectief
naar elk voorwerp kopiëren dat u met CorelDRAW hebt gemaakt,
uitgezonderd Alineatekst.
Het wissen van het perspectief brengt het voorwerp terug in zijn
oorspronkelijke staat.
U kunt schaduwen toevoegen aan de meeste voorwerpen (of groepen
voorwerpen) die u maakt met CorelDRAW, waaronder Artistieke tekst. U
kunt geen perspectief toepassen op Alineatekst of bitmapafbeeldingen.
Een-punts of twee-punts perspectief op voorwerpen toepassen
U kunt een driedimensionaal effect op een tweedimensionale pagina maken
door perspectief op voorwerpen toe te passen.
586 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Figuren 2 en 3 geven
respectievelijk het
een- en twee-punts
perspectief weer dat
op figuur 1 is
toegepast.
Ga als volgt te werk om een een-punts perspectiefeffect aan een
voorwerp toe te voegen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Perspectief toevoegen.
Rond het voorwerp verschijnt een raster met op elke hoek een
knooppunt. Het Vormgereedschap is nu geselecteerd.
3 Houd Ctrl ingedrukt en sleep een van de knooppunten in horizontale of
verticale richting.
Door Ctrl ingedrukt te houden wordt de beweging van het knooppunt
beperkt tot zijn horizontale of verticale as; dit resulteert in een een-punts
perspectief.
Houd Ctrl + Shift ingedrukt om de tegenover elkaar liggende
knooppunten over dezelfde afstand in tegenovergestelde richting te
slepen.
Ga als volgt te werk om een twee-punts perspectiefeffect aan een
voorwerp toe te voegen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Perspectief toevoegen.
Speciale effecten maken 587

3 Sleep één van de rasterkaderknooppunten diagonaal in de richting van of
weg van het middelpunt van het voorwerp.
4 Herhaal stap 3 met de andere knooppunten tot u het gewenste
perspectiefeffect gemaakt hebt.
Het perspectief van een voorwerp kopiëren
U kunt het perspectiefeffect van het ene naar het andere voorwerp kopiëren.
Ga als volgt te werk om het perspectiefeffect van een voorwerp
te kopiëren
1 Selecteer het voorwerp waarnaar u het perspectiefeffect wilt kopiëren
met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, Perspectief van.
3 Selecteer het voorwerp met het perspectief dat u wilt kopiëren met
behulp van de horizontale aanwijzer die verschijnt.
U kunt het perspectief van een voorwerp echter alleen kopiëren als het
perspectiefeffect het laatst toegepaste effect is.
Het perspectief van een voorwerp verwijderen
U kunt het perspectiefeffect van een voorwerp verwijderen.
Ga als volgt te werk om het perspectiefeffect van een voorwerp
te verwijderen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Perspectief wissen.
Als u na het toevoegen van perspectief nog een ander effect op het
voorwerp hebt toegepast, moet u dit effect eerst wissen, voordat u het
perspectief wist.
588 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Het perspectief van een voorwerp bewerken
Wanneer u het perspectief van een voorwerp gaat bewerken, kunt u dit effect
bewerken door de knooppunten te verplaatsen of door het verdwijnpunt te
wijzigen.
Knooppunten verplaatsen om het perspectief van een voorwerp aan te
passen
U kunt het een-punts of twee-punts perspectief van een voorwerp aanpassen
door de knooppunten ervan te verplaatsen.
Ga als volgt te werk om het een-punts perspectiefeffect van een
voorwerp te bewerken door knooppunten te verplaatsen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp.
3 Sleep de van toepassing zijnde knooppunten om het perspectief aan te
passen.
Houd Ctrl + Shift ingedrukt om de tegenover elkaar liggende
knooppunten over dezelfde afstand in tegenovergestelde richting te
slepen.
Ga als volgt te werk om het twee-punts perspectiefeffect van een
voorwerp te bewerken door knooppunten te verplaatsen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Sleep de knooppunten horizontaal naar het middelpunt toe of ervandaan.
Speciale effecten maken 589

Het verdwijnpunt van een voorwerp verplaatsen om het perspectief te
wijzigen
U kunt het verdwijnpunt van een voorwerp verplaatsen en zo het perspectief
wijzigen.
Ga als volgt te werk om het perspectief van een voorwerp te
bewerken door het verdwijnpunt te verplaatsen
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
2 Selecteer het voorwerp.
3 Sleep met de verdwijnpuntmarkering of -markeringen (aangegeven door
“X”) om het gewenste perspectiefeffect te maken.
Werken met PowerClip
De opdracht PowerClip stelt u in staat om een voorwerp binnen een ander
voorwerp of een groep voorwerpen te plaatsen. Eén voorwerp wordt de
inhoud terwijl het andere voorwerp de houder wordt. U kunt van elk
voorwerp dat u in CorelDRAW maakt een houder maken, inclusief vormen,
lijnen, krommen, Artistieke tekst en groepen. Een inhoudvoorwerp kan elk
voorwerp zijn dat u met CorelDRAW maakt of uit een ander programma
importeert.
Nadat u een PowerClip-voorwerp hebt gemaakt, kunt u dit bewerken om de
manier te wijzigen waarop de inhoud en houdervoorwerpen interactief met
elkaar zijn.
Een PowerClip-voorwerp maken
Wanneer u een PowerClip-voorwerp maakt, kunt u het houdervoorwerp met
een venster vergelijken. Zoals het kader van een venster de grenzen
aangeeft van wat u erachter kunt zien, laat een houdervoorwerp u alleen het
gedeelte van een inhoudvoorwerp (of groep voorwerpen) zien dat binnen de
grenzen van de houder past. Als de grootte van het inhoudvoorwerp dat van
zijn houder overschrijdt, dan wordt het inhoudvoorwerp automatisch
uitgesneden. U kunt alleen dat deel zien van de inhoud dat past in de houder.
De opdracht PowerClip bewijst vooral zijn diensten voor het in houders
plaatsen van fotobestanden (zoals bitmaps) van verschillende vormen. U kunt
ingewikkelder PowerClip-effecten maken door een voorwerp in een ander
houdervoorwerp te plaatsen waardoor u een genest PowerClip-voorwerp
maakt. Geneste PowerClip-voorwerpen kunnen tot maximaal vijf niveaus
bewerkt worden.
590 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Bovendien kunt u de inhoud van een PowerClip-voorwerp naar een ander
PowerClip-voorwerp verplaatsen.
Een PowerClip toepassen
Maak PowerClipvoorwerpen
door een
voorwerp in een
ander voorwerp te
plaatsen.
U kunt een PowerClip-voorwerp maken door een voorwerp in een voorwerp
te plaatsen. U kunt een genest PowerClip-voorwerp maken door een
voorwerp in een ander voorwerp te plaatsen in het tekenvenster. Dit
voorwerp wordt het houdervoorwerp.
Ga als volgt te werk om een PowerClip-voorwerp te maken
1 Selecteer het voorwerp dat u als de inhoud wilt gebruiken met het
Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, PowerClip, In houder plaatsen.
3 Selecteer het voorwerp dat u als de houder wilt gebruiken met de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
Dit voorwerp wordt in de houder geplaatst. De inhoud en de houder
vormen nu een eenheid.
U kunt met behulp van Voorwerpbeheer ook een PowerClip-voorwerp
maken. Zie “PowerClip-voorwerpen met behulp van Voorwerpbeheer
maken” op pagina 214 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om geneste PowerClip-voorwerpen te maken
1 Volg alle stappen uit de vorige procedure.
2 Selecteer het Powerclip-voorwerp.
Speciale effecten maken 591

3 Klik op Effecten, PowerClip, In houder plaatsen.
4 Selecteer het voorwerp dat u als de houder wilt gebruiken met de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
Een genest PowerClip-voorwerp kan maximaal vijf nestingsniveaus
bezitten.
De inhoud van een PowerClip-voorwerp kopiëren
U kunt de inhoud van een PowerClip-voorwerp naar een ander
PowerClip-voorwerp kopiëren.
Ga als volgt te werk om de inhoud van een PowerClip-voorwerp
te kopiëren
1 Selecteer met het Selectiegereedschap het voorwerp waarin u de inhoud
van een PowerClip-voorwerp wilt kopiëren.
2 Klik op Effecten, Effect kopiëren, PowerClip van.
3 Selecteer met de op het scherm verschijnende horizontale aanwijzer het
PowerClip-voorwerp dat de inhoud bevat die u wilt kopiëren.
Een PowerClip-voorwerp bewerken
Wanneer u met PowerClip-voorwerpen werkt, kunt u het inhoudvoorwerp
vanuit het midden van de houder verschuiven, het inhoudvoorwerp
bewerken, de inhoud vergrendelen of ontgrendelen of de inhoud uit een
PowerClip-voorwerp halen.
Standaard centreert het programma PowerClip-inhoudvoorwerpen binnen
hun houders. U kunt echter de standaardinstelling wijzigen zodat
inhoudvoorwerpen verschoven worden vanuit het midden van de houder.
Wanneer u het inhoudvoorwerp bewerkt, worden de inhoudvoorwerpen en
de houdervoorwerpen van een PowerClip-voorwerp tijdelijk van elkaar
gescheiden. U kunt daarna de inhoud van het PowerClip-voorwerp bewerken,
bijvoorbeeld door zijn vullings- en omtrekeigenschappen te wijzigen, zonder
het houdervoorwerp te wijzigen.
592 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Wanneer u de inhoud van een PowerClip-voorwerp vergrendelt of
ontgrendelt, bestuurt u de interactie tussen het inhoudvoorwerp en het
houdervoorwerp. Wanneer een inhoudvoorwerp is vergrendeld met zijn
houdervoorwerp, worden beide op dezelfde manier gewijzigd. Dit heeft tot
gevolg dat wanneer een PowerClip-voorwerp wordt verplaatst, geroteerd of
van grootte wordt veranderd, zowel de inhoud als de houdervoorwerpen
dezelfde veranderingen ondergaan. Wordt het inhoudvoorwerp ontgrendeld,
dan wordt het aan de pagina vergrendeld en blijft daar staan, ook al verplaatst
of roteert u de houder.
Door de inhoud uit een PowerClip-voorwerp te halen, worden de houder- en
inhoudvoorwerpen weer losstaande voorwerpen.
De standaardplaatsing van een PowerClip-inhoudvoorwerp wijzigen
U kunt de standaardplaatsing van een inhoudvoorwerp wijzigen.
Ga als volgt te werk om de standaardplaatsing van een
inhoudvoorwerp te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Bewerken.
3 Schakel het selectievakje Inhoud nieuwe PowerClip automatisch
centreren uit.
4 Plaats het voorwerp dat de inhoud van de houder moet worden.
5 Klik op Effecten, PowerClip, In houder plaatsen.
6 Selecteer het voorwerp dat u als de houder wilt gebruiken met de
horizontale aanwijzer die verschijnt.
Overlappen de inhoud en de houdervoorwerpen elkaar niet, dan wordt de
inhoud niet zichtbaar in het PowerClip-voorwerp.
Deze instelling geldt voor alle documenten en niet alleen voor het actieve
document.
Speciale effecten maken 593

De inhoud van een PowerClip-voorwerp bewerken
U kunt de inhoud van een PowerClip-voorwerp bewerken zonder dat dit van
invloed op de houder is.
Ga als volgt te werk om de inhoud van een PowerClip-voorwerp
te bewerken
1 Selecteer het PowerClip-voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, PowerClip, Inhoud bewerken.
3 Breng de gewenste wijzigingen op het inhoudvoorwerp aan of voeg naar
behoefte nieuwe voorwerpen toe.
4 Klik op Effecten, PowerClip, Bewerking huidig niveau beëindigen.
Tijdens het bewerken wordt het houdervoorwerp als draadmodel
weergegeven en kan dit niet worden geselecteerd.
U kunt de inhoud van een PowerClip-voorwerp ook bewerken met
Voorwerpbeheer. Zie “PowerClip-voorwerpen met behulp van
Voorwerpbeheer maken” op pagina 214 voor meer informatie.
Een PowerClip-voorwerp vergrendelen en ontgrendelen
U kunt de inhoud van het PowerClip-voorwerp vergrendelen of
ontgrendelen.
Ga als volgt te werk om het inhoudvoorwerp en het
houdervoorwerp te vergrendelen
Rechtsklik op het PowerClip-voorwerp en klik op Inhoud in PowerClip
vergrendelen.
Wanneer de opdracht is ingeschakeld, staat er een vinkje naast de
opdrachtnaam.
U kunt de inhoud van een PowerClip-voorwerp ook vergrendelen met
Voorwerpbeheer. Zie “PowerClip-voorwerpen met behulp van
Voorwerpbeheer maken” op pagina 214 voor meer informatie.
594 CorelDRAW: Hoofdstuk 10

Ga als volgt te werk om het inhoudvoorwerp en het
houdervoorwerp te ontgrendelen
Rechtsklik op het PowerClip-voorwerp en klik op Inhoud in PowerClip
vergrendelen.
Wanneer de opdracht ingeschakeld is, staat er een vinkje naast de
opdrachtnaam.
Wanneer u het inhoudvoorwerp vergrendelt, wordt het vergrendeld aan de
pagina.
Het uitschakelen van de opdracht Inhoud in PowerClip vergrendelen is
vooral handig om de houder anders te plaatsen ten opzichte van zijn
inhoud.
De inhoud van een PowerClip-voorwerp uitlichten
U kunt de inhoud van het PowerClip-voorwerp verwijderen.
Ga als volgt te werk om de inhoud van een PowerClip-voorwerp
uit te lichten
1 Selecteer het PowerClip-voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, PowerClip, Inhoud uitlichten.
Hebt u geneste PowerClip-voorwerpen gemaakt en u wilt alle
opeenvolgende inhoudvoorwerpen uitlichten, dan dient u deze opdracht
voor elk genest niveau te gebruiken.
U kunt de inhoud van een PowerClip-voorwerp ook uitlichten met
Voorwerpbeheer. Zie “PowerClip-voorwerpen met behulp van
Voorwerpbeheer maken” op pagina 214 voor meer informatie.
Speciale effecten maken 595

WERKEN MET BITMAPS 11
Bitmaps zijn afbeeldingen die uit puntjes bestaan, pixels genaamd. Bitmaps
hebben een vaste resolutie, waardoor deze er het beste uitzien als u ze
weergeeft of afdrukt op hun oorspronkelijke grootte. Bij het vergroten van
een bitmap lijkt het alsof elke pixel wordt vergroot doordat er extra pixels
worden toegevoegd, waardoor de afbeelding er grof en vervormd uit komt te
zien. Het verkleinen van een bitmap verwijdert pixels en krimpt de bitmap
in.
Vectoren zijn wiskundig gedefinieerd als een serie punten die verbonden zijn
door lijnen. In tegenstelling tot bitmaps stellen vectoren vormen als een
reeks lijnen en krommen voor, die u zonder kwaliteitsverlies kunt vergroten
of verkleinen. Grafische elementen in een vectorbestand worden
voorwerpen genoemd. Elk voorwerp is een op zichzelf staande eenheid met
eigenschappen zoals kleur, vorm, omtrek en grootte, die terug zijn te vinden
in de definitie van het voorwerp. Zie “Concepten in CorelDRAW” op pagina 6
voor meer informatie over vectoren.
Omdat een bitmap een verzameling geordende pixels is, kunt u de delen
daarvan niet apart bewerken. Van een afstand bekeken zien de kleur en vorm
er als een geheel uit. CorelDRAW stelt u echter in staat bitmaps op
verschillende manieren te bewerken. U kunt bitmaps bijsnijden om het
zichtbare deel te verkleinen en de grootte van bestanden verminderen door
bitmaps aan tekeningen te koppelen. U kunt ook bitmapafbeeldingen
overtrekken, waardoor deze naar vectorafbeeldingen worden geconverteerd
die gemakkelijker te bewerken zijn.
CorelDRAW stelt u ook in staat een afbeelding te wijzigen door de kleuren
en tinten te bewerken en de resolutie van de afbeelding opnieuw in te
stellen. U kunt bijvoorbeeld bitmapkleuren verbergen of zichtbaar maken, de
tint van de afbeelding bijstellen of een kopie veranderen om de
afbeeldingsgrootte of -resolutie te wijzigen. U kunt een afbeelding opblazen
om een effect op de gehele afbeelding toe te passen. U kunt een afbeelding
van vectoren naar bitmaps converteren, of van de ene kleurmodus naar de
andere.
CorelDRAW voorziet in speciale effecten die u op afbeeldingen kunt
toepassen. U kunt driedimensionale afbeeldingen maken, artistieke stijlen
nabootsen, afbeeldingen een nevelig of helder effect geven en een andere
kleur, omtrek, ruis, vervorming of scherpte aanbrengen. Zie “Speciale
effecten op bitmaps toepassen” op pagina 653 voor meer informatie over het
toepassen van speciale effecten op bitmaps.
Werken met bitmaps 599

Bitmaps bijsnijden
Door bitmaps bij te snijden verkleint u het zichtbare deel van de bitmap.
Voorafgaand aan het importeren van een bitmap kunt u deze bijsnijden. U
kunt een bijgesneden bitmap ook naar zijn originele vorm herstellen.
Bitmaps bijsnijden voordat ze geïmporteerd worden
Voorafgaand aan het importeren van een bitmap kunt u deze bijsnijden. U
importeert dan alleen het deel van de bitmap dat u wilt gebruiken, zodat het
bestand niet onnodig groot wordt.
Ga als volgt te werk om een bitmap bij te snijden voordat deze
wordt geïmporteerd
1 Klik op Bestand, Importeren.
2 Kies Bijsnijden in de lijst links van de knop Opties.
3 Kies uit de keuzelijst Zoeken in het station dat de map bevat waarin het
bestand is opgeslagen. Dubbelklik op de map om deze te openen.
4 Voer in het dialoogvenster Afbeelding bijsnijden een van de volgende
handelingen uit:
Sleep een hoekhandgreep op het bijsnijdkader om in twee richtingen te
snijden (horizontaal en verticaal).
Sleep een zijhandgreep om in één richting te snijden, horizontaal of
verticaal.
5 Selecteer een eenheid uit de lijst Eenheden.
6 Klik op OK.
7 Zet de importeercursor op de gewenste plaats en voer een van de volgende
handelingen uit:
Klikken – plaatst de bitmap op de oorspronkelijke grootte.
Slepen – plaatst de bitmap proportioneel op de grootte die u kiest.
Alt indrukken en slepen – maakt een niet-proportionele bitmap op de
grootte die u kiest. Laat eerst de muisknop los en daarna de Alt-toets.
Ga als volgt te werk om de bitmap in zijn geheel te selecteren
Klik in het dialoogvenster Afbeelding bijsnijden op Alles selecteren.
600 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Typ waarden in de vakjes Boven en Links of Breedte en Hoogte als u de
bitmap nauwkeuriger wilt bijsnijden.
Bitmaps bijsnijden nadat deze zijn geïmporteerd
U kunt bitmaps met
het Vormgereedschap
bijsnijden door
knooppunten toe te
voegen, te
verwijderen en lijnen
naar krommen te
converteren.
Nadat u een bitmap geïmporteerd hebt, kunt u deze bijsnijden met het
Vormgereedschap en door knooppunten te bewerken. Dit is een erg
krachtige functie, omdat u knooppunten kunt toevoegen en verwijderen,
lijnen naar krommen kunt converteren en allerlei interessante effecten kunt
maken. Vervolgens kunt u de afbeelding bijsnijden, waarmee u daadwerkelijk
de delen van de bitmap verwijdert die u tijdens de knooppuntbewerking hebt
weggehaald. Zie “Voorwerpen tekenen en vormgeven” op pagina 93 voor
meer informatie.
Ga als volgt te werk om een bitmap bij te snijden nadat u deze
hebt geïmporteerd
1 Open het klapmenu Vorm bewerken en klik op het Vormgereedschap.
2 Selecteer de bitmap met het Vormgereedschap.
3 Sleep de knooppunten van de bitmap om de vorm en omtrek van de
bitmap te wijzigen.
4 Klik op het Selectiegereedschap.
5 Klik op Bitmaps, Bitmap bijsnijden.
Werken met bitmaps 601

Ga als volgt te werk om uitsluitend verticale of horizontale
beweging toe te staan
Houd Ctrl ingedrukt als u het knooppunt van zijn oorspronkelijke positie
sleept.
Een bitmap die u met de opdracht Bitmap bijsnijden hebt bijgesneden,
kunt u niet meer wijzigen in de bitmap zoals die daarvoor was.
Extern gekoppelde bitmaps kunt u niet bijsnijden.
U kunt de opdracht Bitmap bijsnijden ook bereiken door met de
rechtermuisknop op de bitmap te klikken of op de knop Bitmap bijsnijden
op de Eigenschappenbalk te klikken.
U kunt meerdere knooppunten voor slepen selecteren door Shift
ingedrukt te houden terwijl u op de gewenste knooppunten klikt.
Werken met gekoppelde bitmaps
Bitmaps koppelen
U kunt een bitmap importeren of in een tekening insluiten, maar ook aan een
tekening koppelen. Als u een bitmap koppelt, dan verwijst het document naar
de bitmap in plaats van deze daadwerkelijk in te voegen. De wijzigingen die u
aanbrengt in de oorspronkelijke bitmap worden toegepast op de bitmap in uw
tekening. Het koppelen van bitmaps heeft als voordeel dat dit de
bestandsgrootte verkleint.
Als u later de bitmap in de tekening wilt insluiten, bijvoorbeeld omdat u het
bestand wilt doorgeven aan iemand die het origineel niet kan openen, lost u
de koppeling op, waarna de bitmap in de tekening wordt ingesloten.
Het koppelvenster Koppelingsbeheer dient als centrale opslagplaats voor alle
koppelingen in een CorelDRAW-document, zoals van extern gekoppelde
bitmaps, bladwijzers en hyperlinks. Met Koppelingsbeheer kunt u nagaan wat
de status van de koppelingen is, gekoppelde bitmaps bijwerken met de
gewijzigde bronbestanden en koppelingen verbreken als u bitmaps definitief
in een tekening wilt insluiten.
U kunt bitmaps koppelen wanneer u deze in CorelDRAW importeert. Als u
een document koppelt, verschijnt er een miniatuur in het document. De
bitmap die verschijnt, is een miniatuurvoorstelling van de originele
afbeelding die zich op een andere locatie bevindt.
602 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om een bitmap aan uw tekening te koppelen
1 Klik op Bestand, Importeren.
2 Kies een bestandsformaat in het vak Bestandstype.
3 Kies uit de keuzelijst Zoeken in het station dat de map bevat waarin het
bestand is opgeslagen.
4 Dubbelklik om de map te openen.
5 Selecteer de bestandsnaam.
6 Schakel het selectievakje Bitmap extern koppelen in.
7 Klik op de knop Importeren.
8 Zet de importeercursor op de gewenste plaats en voer een van de volgende
handelingen uit:
Klikken – plaatst de bitmap op de oorspronkelijke grootte.
Slepen – plaatst de bitmap proportioneel op de grootte die u kiest.
Alt indrukken en slepen – maakt een niet-proportionele bitmap op de
grootte die u kiest. Laat eerst de muisknop los en daarna de Alt-toets.
Het koppelvenster Koppelingsbeheer
Het koppelvenster Koppelingsbeheer helpt u bij het zichtbaar maken van
koppelingen. Dit toont alle koppelingen in een CorelDRAW-document en
geeft u informatie over elke koppeling in de index. De index is een uit
kolommen bestaande lijst met verscheidene, in categorieën ingedeelde
kopregels. U treft de volgende kolommen in het koppelvenster
Koppelingsbeheer aan:
Naam – geeft de naam van de gekoppelde bitmap, bladwijzer of
hyperlink weer.
Pagina – geeft de plaats van de koppeling in het document weer.
Status – geeft de voortgang van de koppelingsvalidatie weer.
Typepictogram – geeft het bestandstype van de koppeling weer.
Standaard sorteert Koppelingsbeheer de koppelingen als eerste op
paginanummer. De tweede sorteergang is op alfabet.
Het koppelvenster Koppelingsbeheer geeft de status van elke koppeling
weer door middel van vier verschillende pictogrammen.
Werken met bitmaps 603

Pictogram Status
Geeft een geldige koppeling aan
Geeft een verbroken koppeling aan
Geeft aan dat de koppeling moet worden bijgewerkt
Geeft een koppeling aan die gecontroleerd moet worden
U kunt een aantal taken uitvoeren met Koppelingsbeheer. Zie
Koppelingsbeheer gebruiken voor meer informatie.
Koppelingsbeheer gebruiken
Met Koppelingsbeheer kunt u extern gekoppelde bitmaps, bladwijzers en
Internet-hyperlinks controleren en beheren. In Koppelingsbeheer ziet u
welke koppelingen zijn verbroken. De gekoppelde bitmaps worden hier als
miniaturen weergegeven. Ook ziet u waar de koppeling met een bitmap
vandaan komt en aan welke pagina in het document een bitmap is gekoppeld.
Met Koppelingsbeheer kunt een verscheidenheid aan taken uitvoeren:
Oplossen – hiermee wordt de geselecteerde bitmap in het
CorelDRAW-document ingesloten.
Bijwerken – hiermee wordt de status van alle verouderde bitmaps
bijgewerkt.
Openen – hiermee wordt de standaardbrowser van het systeem voor
de geselecteerde hyperlink gestart. Als een bitmap is geselecteerd,
wordt de bijbehorende bitmapbewerker gestart.
Vernieuwen – hiermee wordt de initialisatie van het koppelvenster
opnieuw uitgevoerd om alle koppelingen op geldigheid te controleren.
Ga als volgt te werk om een gekoppelde bitmap te verbreken
1 Klik op Extra, Koppelingsbeheer.
2 Selecteer de bitmap in het koppelvenster Koppelingsbeheer.
3 Klik op de knop Geselecteerde externe gekoppelde bitmap oplossen.
604 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om een bitmap in de brontoepassing te
bewerken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Koppeling met bijbehorende toepassing openen.
Ga als volgt te werk om een gekoppelde bitmap bij te werken
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
gekoppelde bitmap te verbreken”.
2 Klik op de knop Geselecteerde verouderde bitmap bijwerken.
Ga als volgt te werk om de lijst met koppelingen bij te werken
1 Klik op Extra, Koppelingsbeheer.
2 Klik op de knop Gehele lijst vernieuwen.
Ga als volgt te werk om meerdere koppelingen te selecteren
Voer een van de volgende handelingen uit:
Aaneengesloten reeks koppelingen – druk op Shift en klik op de
koppelingen.
Meerdere koppelingen die niet op volgorde staan – druk op Ctrl en klik
op de koppelingen die u wilt selecteren.
U kunt alleen een verouderde bitmap bijwerken; dit is een bitmap waarvan
het bestand recenter is gewijzigd dan dat de koppeling was gemaakt.
U kunt per keer slechts een koppeling tegelijk oplossen of vernieuwen.
U kunt Koppelingsbeheer ook activeren door op Venster, Koppelvensters,
Koppelingsbeheer te klikken.
U kunt een gekoppelde bitmap ook bijwerken of oplossen met het menu
Bitmaps.
Werken met bitmaps 605

Opties voor het koppelvenster Koppelingsbeheer instellen
Via de index van Koppelingsbeheer krijgt u automatisch informatie over de
koppelingen. U kunt zelf bepalen hoe de informatie in Koppelingsbeheer
wordt weergegeven door het koppelvenster aan te passen. U kunt
bijvoorbeeld instellen dat URL-controles moeten worden uitgevoerd en
daarvoor het tijdsinterval instellen. Ook kunt u opgeven of grote bitmaps al
dan niet moeten worden weergegeven.
Ga als volgt te werk om de opties voor het koppelvenster
Koppelingsbeheer in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik onder Werkruimte op Aanpassen en klik op Koppelingsbeheer.
3 Voer een of meer van de volgende handelingen uit:
Schakel het selectievakje URL-controle inschakelen in – controleert
URL’s op door u opgegeven tijdsintervallen. Geef aan hoe vaak URL’s
gecontroleerd moeten worden door een waarde in minuten in te
voeren.
Schakel het selectievakje Grote bitmaps weergeven in – geeft grote
bitmaps weer.
Bitmaps overtrekken
Bitmaps zijn afbeeldingen die uit puntjes bestaan, pixels genaamd. Het
nadeel van bitmaps is dat ze een vaste resolutie hebben. Dit betekent dat de
afbeeldingskwaliteit achteruit kan gaan als bitmaps naar andere afmetingen
worden geschaald. U kunt vectorafbeeldingen echter wel zonder
kwaliteitsverlies aanpassen. U kunt vectorkopieën van bitmapafbeeldingen
maken door deze over te trekken.
U kunt geïmporteerde bitmaps op drie manieren overtrekken: met
CorelTRACE, met de functie Automatisch overtrekken of door de bitmaps
handmatig over te trekken met het Freehand- of het Béziergereedschap.
Met CorelTRACE worden bitmaps automatisch overgetrokken en daarna
opgeslagen in een vectorformaat dat geschikt is voor CorelDRAW.
CorelTRACE kunt u starten vanuit CorelDRAW, waarna u de bitmap
overtrekt; vervolgens keert u terug naar CorelDRAW.
606 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Door bitmaps over te
trekken kunt u ze
naar vectoren
converteren.
De functie Automatisch overtrekken maakt vectorvormen van delen van een
bitmap. Met Automatisch overtrekken kunt u een geïmporteerde bitmap
overtrekken door met het Freehandgereedschap op een gebied met veel
contrast binnen de bitmap te klikken. U kunt de functie Automatisch
overtrekken instellen om een omtrek te maken die nauw overeenkomt met
de grens van de contrasterende kleuren in een bitmap (waarbij veel
knooppunten langs het pad worden geproduceerd), of een omtrek die
ongeveer overeenkomt (waarbij een minder nauwkeurig pad met minder
knooppunten wordt geproduceerd).
Met het Freehand- of Béziergereedschap kunt u afbeeldingen met de hand
overtrekken. U hoeft geen ervaren tekenaar te zijn om een bitmap
nauwkeurig over te trekken. Met CorelDRAW trekt u bitmaps over alsof u
overtrekpapier gebruikt. Door de gebieden die u overtrekt te vergroten en
de instellingen aan te passen, kunt u snel en toch nauwkeurig overtrekken.
Bitmaps overtrekken met CorelTRACE
U kunt CorelTRACE vanuit CorelDRAW starten. Met CorelTRACE kunt u
ingewikkelde bitmaps nauwkeurig overtrekken.
U kunt het CorelTRACE-bestand desgewenst als afzonderlijk bestand
opslaan. Na het overtrekken kunt u het resultaat in CorelDRAW gebruiken.
Ga als volgt te werk om een bitmap met CorelTRACE over te
trekken
1 Klik op Bitmaps, Bitmap overtrekken.
2 Trek uw afbeelding over met de functies in CorelTRACE.
3 Klik op Bestand, Afsluiten om naar CorelDRAW terug te keren.
Werken met bitmaps 607

Als u de afbeelding zowel in CorelDRAW als in CorelTRACE bewerkt,
worden de wijzigingen in CorelDRAW overschreven door de wijzigingen
in CorelTRACE wanneer u CorelTRACE sluit.
U kunt CorelTRACE ook oproepen door op de bitmap te rechtsklikken of
door op de knop Bitmap overtrekken op de Eigenschappenbalk te klikken.
Bitmaps automatisch overtrekken
Met de functie Automatisch overtrekken in CorelDRAW kunt u bitmaps
converteren naar vectorafbeeldingen die u kunt bewerken,
vergroten/verkleinen en afdrukken, zonder vervorming. Het resultaat van
deze functie is een afbeelding die min of meer op de originele bitmap lijkt; in
de meeste gevallen ziet een overgetrokken bitmap er anders uit dan het
origineel. Tijdens het converteren van bitmaps naar vectorvoorwerpen,
kunnen er veel subtiele kenmerken van de bitmap verloren gaan. Zie
“Bitmaps overtrekken met CorelTRACE” op pagina 607 om complexere
bitmaps over te trekken.
Veel bitmaps kunnen niet automatisch worden overgetrokken. U kunt de
functie Automatisch overtrekken gebruiken als de cursor in een
paskruiscursor met een dunne rechte lijn aan de rechterkant van het
horizontale paskruis wijzigt. Als het paskruis vergezeld gaat van een korte,
gegolfde lijn, kunt u de functie Automatisch overtrekken niet gebruiken. U
kunt dan wel de hele afbeelding, of gedeelten ervan, handmatig overtrekken.
U kunt de werking van overtrekgereedschappen wijzigen door hun
eigenschappen aan te passen. Zie “De eigenschappen van de Freehand- &
Béziergereedschappen instellen” op pagina 152 voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een bitmap automatisch over te trekken
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Kromme en klik op het Freehand- of
Béziergereedschap.
De muisaanwijzer wijzigt in de aanwijzer Automatisch overtrekken.
3 Plaats de aanwijzer Automatisch overtrekken op de bitmap en klik.
Er verschijnt een gesloten krommevoorwerp dat de bitmap volledig
omsluit.
4 Herhaal stap 3 totdat u klaar bent met het selecteren van delen van de
bitmap.
608 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

5 Klik met het Selectiegereedschap buiten een van de gesloten krommen op
de bitmap.
6 Druk op Delete om de bitmap te verwijderen en uw werk te bekijken.
Bitmaps handmatig overtrekken
U kunt bitmaps ook handmatig met de Freehand- of Béziergereedschappen
overtrekken. Handmatig overtrekken is sneller en eenvoudiger dan
automatisch overtrekken, als de geïmporteerde bitmap meerdere
voorwerpen zonder abrupte overgangen in helderheid of kleur tussen de
pixels bevat.
Ga als volgt te werk om een bitmap handmatig over te trekken
1 Klik op een lege plaats in het Tekenvenster om er zeker van te zijn dat de
bitmap niet is geselecteerd.
2 Open het klapmenu Kromme en klik op het Freehand- of het
Béziergereedschap.
3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Plaats met het Béziergereedschap de cursor ergens langs de omtrek van
een gesloten gebied en trek vervolgens in kleine stapjes gekoppelde
segmenten over. Plaats, iedere keer als de hoek van een kromme
wijzigt, een knooppunt om karteling te voorkomen, hetgeen kan
gebeuren als u grote oppervlakken met een enkele muisbeweging
overtrekt.
Plaats met het Freehandgereedschap de cursor ergens langs de omtrek
van een gesloten gebied en trek het vervolgens met een vloeiende
beweging over, alsof u met een potlood op papier overtrekt.
4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op elke plaats waar het voorwerp afbuigt of van richting wijzigt.
Gebruik het Vormgereedschap om de knooppunten en lijnsegmenten te
bewerken en zo de omtrek aan te passen.
Als u een fout maakt tijdens het overtrekken, kunt u gedeelten van de
kromme verwijderen voor u de muisknop loslaat, namelijk door de
Shift-toets ingedrukt te houden terwijl u de muis terugsleept over de lijn
terug die u zojuist hebt getekend. Dit is niet meer mogelijk nadat u de
muisknop eenmaal hebt losgelaten.
Werken met bitmaps 609

U ziet de tracés duidelijker als u overschakelt naar de weergave
Draadmodel of Eenvoudig draadmodel.
Bitmaps kleuren
Sommige bitmaps worden in CorelDRAW geïmporteerd als monochrome
bitmaps. Monochroom betekent dat de pixels slechts twee kleuren hebben:
zwart en wit. U kunt het uiterlijk van bitmaps ook wijzigen door de kleuren
van pixels te wijzigen of door er halftoonrasters op toe te passen.
U kunt de kleuren in een bitmap verbergen of weergeven. Het verbergen van
kleuren maakt voorwerpen of achtergronden achter een bitmap zichtbaar.
Het verbergen van een kleur kan ook de vorm van bitmaps wijzigen. Hebt u
bijvoorbeeld een bitmap met een persoon tegen een zwarte achtergrond, dan
kunt u de achtergrond verbergen. Het gevolg is dat de bitmap de vorm van de
persoon lijkt aan te nemen.
U kunt kleuren selecteren en de tolerantie hiervan aanpassen. Als u de
tolerantie verhoogt, wordt in CorelDRAW een breder scala aan kleuren
weergegeven of verborgen. Wanneer u bijvoorbeeld babyblauw verbergt en
de tolerantie verhoogt, kunnen ook de kleuren kobaltblauw en marineblauw
worden verborgen.
Monochrome bitmaps kleuren
U kunt de kleur van de pixels in een monochrome bitmap wijzigen.
Ga als volgt te werk om een monochrome bitmap van kleur te
voorzien
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik met de rechtermuisknop op een kleur in het Kleurenpalet om de
kleur van de (zwarte) pixels op de voorgrond te wijzigen.
3 Klik met de linkermuisknop op het Kleurenpalet om de kleur van de
(witte) pixels op de achtergrond te wijzigen.
Een PostScript-halftoonraster op een bitmap toepassen
Als u op een PostScript-printer afdrukt, kunt u in een tekening rasters op
bitmaps toepassen. Deze rasters kunnen verrassende effecten geven of een
betere kwaliteit afdruk opleveren. Het effect van het raster op de bitmaps is
alleen zichtbaar als u de bitmap afdrukt.
Zie “De frequentie van halftoonrasters instellen” op pagina 813 voor meer
informatie over het instellen van uw raster en rasterhoeken.
610 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om een raster op een bitmap toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Open het klapmenu Vulgereedschap en klik op Dialoogvenster Vulkleur.
3 Klik op het tabblad Vaste paletten.
4 Kies PANTONE MATCHING SYSTEM in de keuzelijst Type.
5 Klik op de knop Opties en kies PostScript-opties.
6 Kies een van de opties uit de keuzelijst Type om de vorm van het raster in
te stellen.
7 Typ een waarde in het vak Frequentie om het aantal lijnen (of andere
vormen die u in de vorige stap hebt geselecteerd) per inch van het raster
in te stellen.
8 Typ een waarde in het vak Hoek om de hoek van de lijnen (of andere
vorm) in het raster in te stellen.
Bitmapkleuren verbergen
Gebruik Kleuren
verbergen om
bepaalde kleuren in
uw afbeelding te
verbergen.
Kleurenbitmaps kunnen de snelheid waarmee afbeeldingen op het scherm
worden gerenderd, verlagen. U kunt het opnieuw tekenen versnellen door
een aantal kleuren te verbergen.
Ga als volgt te werk om een kleur in een bitmap te verbergen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Bitmapkleurmasker.
3 Schakel de knop Kleuren verbergen in.
4 Schakel het selectievakje naast de kleur in die u in de bitmap wilt
verbergen.
Werken met bitmaps 611

5 Bepaal met de schuifregelaar Tolerantie de kleurtolerantie voor elke kleur.
Hogere niveaus verwijderen een breder kleurenbereik rond de door u
geselecteerde kleur. Als u bijvoorbeeld babyblauw selecteert en de
tolerantie verhoogt, worden pastelblauw, staalblauw enzovoort
verwijderd.
6 Klik op de kleurkiezer (het pipet).
7 Wijs met de muis de bitmap aan en klik op de kleur die u wilt verbergen.
De kleur verschijnt in het koppelvenster Bitmapkleurmasker.
8 Klik op Toepassen.
Bitmapkleuren weergeven
Gebruik Kleuren
weergeven om
bepaalde kleuren in
uw afbeelding te
tonen.
U kunt bepaalde kleuren in een bitmap weergeven om het uiterlijk van de
bitmap te wijzigen of om te zien waar een bepaalde kleur is toegepast.
Ga als volgt te werk om een kleur in een bitmap weer te geven
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Bitmapkleurmasker.
3 Schakel de knop Kleuren weergeven in.
4 Schakel het selectievakje in naast de kleur die u in de bitmap wilt
weergeven.
5 Bepaal met de schuifregelaar Tolerantie de kleurtolerantie voor elke kleur.
Hogere niveaus tonen een breder kleurenbereik rond de door u
geselecteerde kleur. Als u bijvoorbeeld babyblauw selecteert en de
tolerantie verhoogt, worden pastelblauw, staalblauw enzovoort
weergegeven.
6 Klik op de kleurkiezer (het pipet).
612 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

7 Wijs met de muis de bitmap aan en klik op de kleur die u wilt weergeven.
De kleur verschijnt in het koppelvenster Bitmapkleurmasker.
8 Klik op Toepassen.
Kleurmaskers openen, opslaan en bewerken
Via het koppelvenster Bitmapkleurmasker kunt u maximaal tien kleuren in
een bitmap maskeren. Als u kleuren maskeert, kunt u deze bewerken zonder
de andere kleuren in een afbeelding te wijzigen. U kunt bitmapkleurmaskers
ook opslaan voor toekomstig gebruik.
Ga als volgt te werk om een bitmapkleurmasker te openen
1 Klik op Bitmaps, Bitmapkleurmasker.
2 Klik op de knop Masker openen.
3 Kies in het vak Bestandstype het bestandstype dat u wilt openen.
Bestanden van bitmapkleurmaskers hebben de extensie .INI.
4 Kies uit de keuzelijst Zoeken in het station dat de map bevat waarin het
bestand is opgeslagen. Dubbelklik op de map om deze te openen.
5 Dubbelklik op het bestand om het bitmapkleurmasker te openen.
Ga als volgt te werk om de kleur van het bitmapkleurmasker te
wijzigen
1 Klik op Bitmaps, Bitmapkleurmasker.
2 Kies een kleur uit de lijst met weergegeven kleuren.
3 Klik op Kleur bewerken.
4 Gebruik de besturingsknoppen in het dialoogvenster Kleur selecteren om
de kleur te bewerken.
5 Klik op OK.
6 Klik op Toepassen.
Ga als volgt te werk om een bitmapkleurmasker op te slaan
1 Klik op Bitmaps, Bitmapkleurmasker.
2 Klik op de knop Masker opslaan.
3 Kies uit de keuzelijst Zoeken in het station en de map waarin u het
huidige kleurmasker wilt opslaan.
Werken met bitmaps 613

4 Typ een naam voor het bestand in het vak Bestandsnaam.
5 Klik op Opslaan.
U kunt het koppelvenster Bitmapkleurmasker ook openen door op de
knop Bitmapkleurmasker op de Eigenschappenbalk te klikken.
Kleuren in afbeeldingen aanpassen
Met de effecten voor kleuraanpassing bepaalt u de verhouding tussen
schaduwen, middentonen en hoge lichten van voorwerpen in een tekening.
Ook kunt u met deze effecten de helderheid, de intensiteit, de lichtheid en
donkerheid van kleuren aanpassen. Gebruik de effecten voor kleuraanpassing
om verloren detail in schaduwen en hoge lichten te herstellen, om onder- en
overbelichting te corrigeren en om de kwaliteit van uw afbeelding in het
algemeen te verbeteren.
Kleuraanpassingseffecten maken gebruik van filters om afbeeldingskleuren
te wijzigen. Filters zijn toepassingen die conversietaken uitvoeren. Deze
filters werken echter niet bij voorwerpen die PANTONE Matching
System-kleuren bevatten.
Helderheid, contrast en intensiteit
Het effect Helderheid, contrast en intensiteit past de helderheid, het contrast
en de intensiteit van de tonen in uw tekening met behulp van TVH-waarden
aan.
Kleurbalans
Het effect Kleurbalans verschuift de tekenwaarden tussen primaire (RGB) en
secundaire (CMY) kleuren.
De-interlace
Het effect De-interlace verwijdert horizontale strepen uit een gescande
afbeelding zodat deze duidelijker wordt.
Verzadiging verminderen
Het effect Verzadiging verminderen brengt de verzadiging van iedere kleur
automatisch terug tot nul. Dit verwijdert de tintcomponent en converteert
iedere kleur naar grijs.
614 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Gamma
Het effect Gamma benadrukt details in een tekening met weinig contrast
zonder de schaduwen of hoge lichten aanmerkelijk te beïnvloeden.
Tint, verzadiging en lichtheid
Het effect Tint, verzadiging en lichtheid past tint, verzadiging en lichtheid in
de afbeeldingen met behulp van TLV-waarden aan. Dit effect is handig voor
het bijstellen van de intensiteit van tint, verzadiging en lichtheid in kleuren.
Inverteren
Het effect Inverteren maakt een negatief van uw tekening door alle
kleurwaarden naar de tegengestelde waarden om te zetten: zwart wordt wit,
blauw wordt geel enzovoort.
Niveau egaliseren
Het effect Niveau egaliseren past delen met schaduwen, middentonen en
hoge lichten aan door tinten van donker naar licht opnieuw te verdelen.
Lokale egalisatie
Het effect Lokale egalisatie versterkt het contrast bij randen en brengt de
details in lichte en donkere oppervlakken in een bitmap naar voren.
Blokeffect
Het effect Blokeffect zet kleurbereiken in uw tekening om naar effen
kleurvlakken.
Kleuren vervangen
Het effect Kleuren vervangen vervangt u een enkele afbeeldingskleur door
een andere kleur.
Kopie/doelbalans
Het effect Kopie/doelbalans past kleurwaarden aan in een afbeelding met
meetwaarden die direct uit die afbeelding komen.
Selectieve kleur
Het effect Selectieve kleur wijzigt kleuren door het percentage van de
proceskleurcomponenten (CMYK-waarden) in een bepaald kleurenspectrum
(rood, geel, groen, cyaan, blauw of magenta) aan te passen. Het kan ook
proceskleur aan de grijstooncomponent van een afbeelding toevoegen.
Werken met bitmaps 615

Toonkromme
Het effect Toonkromme corrigeert kleuren nauwkeurig door individuele
pixelwaarden te wijzigen.
Zie “Werken met bitmapeffecten” op pagina 653 voor meer informatie
over algemene besturingen voor kleuraanpassingseffecten.
Het effect Helderheid, contrast en intensiteit toepassen
Door helderheid,
contrast en
intensiteit aan te
passen kunt u de
afbeelding duidelijker
maken en de
kwaliteit verhogen.
Het effect Helderheid, contrast en intensiteit past de helderheid, het contrast
en de intensiteit aan van de tonen in uw tekening, met behulp van
TVH-waarden.
Ga als volgt te werk om het effect Helderheid, contrast en
intensiteit toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Helderheid, contrast en intensiteit.
3 Verplaats een van de volgende schuifregelaars:
Helderheid – hiermee verhoogt of verlaagt u alle pixelwaarden in het
toonbereik tegelijkertijd, zodat alle kleuren evenredig lichter of
donkerder worden.
Contrast – hiermee past u het verschil tussen lichte en donkere
kleuren aan.
Intensiteit – hiermee maakt u de lichte delen van een tekening lichter
of de donkere delen donkerder.
616 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Normaal gesproken gaan de contrast- en intensiteitfuncties hand in hand,
omdat door een versterking van het contrast soms de details in
schaduwen en hoge lichten verloren gaan, en een versterking van de
intensiteit deze weer terug kan brengen.
U kunt het effect Helderheid, contrast en intensiteit ook toepassen door
op de knop Helderheid, contrast en intensiteit op de Eigenschappenbalk
te klikken.
Het effect Kleurbalans toepassen
Het effect
Kleurbalans is
gebruikt om de
kleuren in de
afbeelding te
verschuiven.
Met het effect Kleurbalans kunt u de kleuren in uw tekeningen verschuiven
van RGB- naar CMY- kleurwaarden en andersom. Als u bijvoorbeeld minder
blauw in een foto wilt, selecteert u het desbetreffende deel en verschuift u de
kleurwaarden van blauw naar geel.
Ga als volgt te werk om het effect Kleurbalans toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Kleurbalans.
3 Schakel in de sectie Bereik een of meer van de volgende selectievakjes in:
Schaduw – hiermee wordt kleurcorrectie op de schaduwgebieden in de
tekening toegepast.
Middentonen – hiermee wordt kleurcorrectie op de
middentonen-gebieden in de tekening toegepast.
Werken met bitmaps 617

Hoge lichten – hiermee wordt kleurcorrectie op de gebieden met hoge
lichten in de tekening toegepast.
Lichtheid behouden – hiermee zorgt u ervoor dat de lichtheid van een
tekening ook na kleurcorrectie behouden blijft; de helderheid blijft
hiermee op het oorspronkelijke niveau.
4 Verplaats de volgende schuifregelaars Kleurkanaal om kleurniveaus in te
stellen:
Cyaan-Rood – hiermee voegt u cyaan of rood aan de tekening toe om
kleuren te corrigeren die niet in balans zijn. Verplaats de schuifregelaar
naar links om cyaan toe te voegen en naar rechts om rood toe te
voegen.
Magenta-Groen – hiermee voegt u magenta of groen aan de tekening
toe om kleuren te corrigeren die niet in balans zijn. Verplaats de
schuifregelaar naar links om magenta toe te voegen en naar rechts om
groen toe te voegen.
Geel-Blauw – hiermee voegt u geel of blauw aan de tekening toe om
kleuren te corrigeren die niet in balans zijn. Verplaats de
schuifregelaar naar links om geel toe te voegen en naar rechts om
blauw toe te voegen.
Het uitschakelen van de eerste drie opties in de sectie Bereik betekent
dat de kleurcorrectie het geselecteerde oppervlak niet beïnvloedt.
Wanneer het selectievakje Lichtheid behouden is uitgeschakeld,
beïnvloedt de kleurcorrectie wel het luminantieniveau, waardoor de
tekening donkerder wordt.
U kunt het effect Kleurbalans ook toepassen door op de knop
Bitmapkleuren in balans brengen op de Eigenschappenbalk te klikken.
Het effect De-interlace toepassen
Het effect De-interlace verwijdert horizontale strepen uit gescande
afbeeldingen. U kunt dit effect ook toepassen om interlace-strepen uit
video-opnamen te verwijderen.
Ga als volgt te werk om het effect De-interlace toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Transformeren, De-interlace.
618 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

3 Schakel in de sectie Beeldlijnen een van de volgende knoppen in:
Even lijnen – hiermee verwijdert u even lijnen.
Oneven lijnen – hiermee verwijdert u oneven lijnen.
4 Schakel in de sectie Vervangingsmethode een van de volgende knoppen
in:
Duplicatie – hiermee vult u de lege delen met kopieën van de
naastgelegen pixels.
Interpolatie – hiermee vult u de lege ruimten met kleuren die zijn
gemaakt door een gemiddelde te berekenen van de omringende pixels.
Het effect Verzadiging verminderen toepassen
Door de verzadiging
te verminderen
verdwijnen de
kleuren.
Het effect Verzadiging verminderen maakt de verzadigingswaarde van elke
kleur in een afbeelding nul, waardoor de tintcomponent uit de kleuren wordt
verwijderd en deze in de overeenkomende grijstinten wijzigen. U maakt
hiermee een afbeelding in grijstinten zonder de kleurmodus te wijzigen.
Ga als volgt te werk om het effect Verzadiging verminderen toe te
passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Verzadiging verminderen.
Het effect Gamma toepassen
Het gamma aanpassen is een methode voor het corrigeren van tonen waarbij
rekening wordt gehouden met de manier waarop het oog aangrenzende
waarden waarneemt. Als u bijvoorbeeld een cirkel van 10 procent grijs op
een zwarte achtergrond plaatst, en een identieke grijze cirkel op een witte
achtergrond, lijkt de cirkel op de zwarte achtergrond er lichter uit te zien dan
de cirkel op de witte achtergrond, ook al zijn de helderheidswaarden identiek.
Werken met bitmaps 619

Door de middentonen
aan te passen kunt u
het detail in een
afbeelding met
weinig contrast
verhogen, zonder de
schaduwen of de
hoge lichten te
beïnvloeden.
Met het effect Gamma benadrukt u details in een tekening met weinig
contrast zonder de schaduwen of hoge lichten aanmerkelijk te beïnvloeden.
Alle waarden in uw afbeelding worden weliswaar beïnvloed, maar dit effect is
op krommen gebaseerd, zodat met name de middentonen worden beïnvloed.
Ga als volgt te werk om het effect Gamma toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Gamma.
3 Verplaats de schuifregelaar Gammawaarde om een gammakrommewaarde
in te stellen.
Met hogere waarden worden de middentonen helderder, met lagere
worden ze donkerder.
U kunt het effect Gamma ook toepassen door op de knop Gamma
aanpassen op de Eigenschappenbalk te klikken.
Het effect Tint, verzadiging en lichtheid toepassen
Het effect Tint, verzadiging en lichtheid past de kleuren in uw tekening aan
met behulp van TLV-waarden. Met tint wordt de kleur bedoeld, met
verzadiging de kleurdiepte en met lichtheid het totale percentage wit in een
afbeelding.
620 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Tint,
verzadiging en
lichtheid is gebruikt
om de kleuren in de
afbeelding te
wijzigen.
Ga als volgt te werk om het effect Tint, verzadiging en lichtheid
toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Tint, verzadiging en lichtheid.
3 Schakel een Kanaal-knop in.
4 Verplaats de schuifregelaar Tint om de kleuren in uw tekening opnieuw te
verdelen.
5 Verplaats de schuifregelaar Verzadiging om de sterkte van de kleuren in
uw tekening in te stellen.
Een instelling van -100 resulteert in een tekening in grijstinten
(zwart-wit). Een instelling van 100 resulteert in heldere, doch
onnatuurlijke kleuren.
6 Verplaats de schuifregelaar Lichtheid om de hoeveelheid wit (positieve
waarden) of zwart (negatieve waarden) in te stellen.
7 Herhaal stap 3 tot en met 6 voor elke Kanaal-knop.
Het inschakelen van het keuzerondje Hoofd in het vak Tint, verzadiging
en lichtheid beïnvloedt alle kleurkanalen in een afbeelding.
U kunt de oorspronkelijke en de nieuwe kleuren vergelijken met de
kleurlinten Voor en Na.
U kunt het effect Tint, verzadiging en lichtheid ook toepassen door op de
knop Tint, verzadiging en lichtheid aanpassen op de Eigenschappenbalk te
klikken.
Werken met bitmaps 621

Het effect Inverteren toepassen
De kleuren in de
afbeelding zijn
geïnverteerd.
Het effect Inverteren maakt een negatief van uw tekening door alle
kleurwaarden naar de tegengestelde waarden om te zetten: zwart wordt wit,
blauw wordt geel enzovoort.
Ga als volgt te werk om het effect Inverteren toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Transformeren, Inverteren.
Het effect Niveau egaliseren toepassen
Het effect Niveau egaliseren zorgt ervoor dat details in delen met schaduwen
of hoge lichten niet verloren gaan wanneer u de helderheid, het contrast of
de intensiteit van de toon in een afbeelding aanpast. Als u het begin- en
eindpunt voor het toonbereik instelt, kunt u de pixelwaarden opnieuw over
het hele toonbereik verdelen. De verdeling van de pixels worden op basis van
helderheid in een histogram weergegeven.
U kunt dit effect ook toepassen om kleurgradaties in afbeeldingen met
blokeffecten te maken, om combinaties van de schaduwen, middentonen of
hoge lichten lichter of donkerder te maken, om helderheidswaarden terug te
brengen tot afdrukbare waarden en om de gammacurve (middentonen) aan te
passen.
Ga als volgt te werk om het effect Niveau egaliseren toe te
passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Niveau egaliseren.
622 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Invoerwaarden instellen – stelt de minimumwaarden in voor het
Knippen van de uitvoerwaarde en de Compressie van het
uitvoerbereik.
Uitvoerwaarden instellen – stelt de maximumwaarden in voor het
Knippen van de uitvoerwaarde en de Compressie van het
uitvoerbereik.
4 Klik op een van de volgende pipetten:
Pipetgereedschap invoerwaarden – hiermee kunt u een kleur voor de
invoerwaarden selecteren.
Pipetgereedschap uitvoerwaarden – hiermee kunt u een kleur voor de
uitvoerwaarden selecteren.
5 Klik op een kleur in het tekenvenster.
6 Kies een kleurkanaal in de lijst Kanaal.
7 Schakel het selectievakje Automatisch aanpassen in om pixelwaarden
automatisch opnieuw te verdelen over het hele toonbereik.
8 Verplaats de schuifregelaar voor de gamma-aanpassing om de
middentonen aan te passen.
9 Gebruik een van de volgende schuifregelaars op het histogram:
Invoerwaarde knippen – om een knipwaarde in te stellen voor de
meest donkere en heldere pixels in de afbeelding.
Compressie uitvoerbereik – om een uitvoer-helderheidswaarde in te
stellen voor de meest donkere en heldere pixels in de afbeelding.
Ga als volgt te werk om aan de grens gelegen pixelwaarden aan
te passen
Klik op de knop Opties en geef waarden op in de vakken Zwartlimiet tot
en Witlimiet tot om het percentage aan te passen van de pixels die aan de
grenzen van het toonbereik liggen.
Werken met bitmaps 623

Als u het selectievakje inschakelt, wordt een percentage van de uiterste
helderheidswaarden genegeerd bij de weergave van de lichtste en
donkerste pixels in het histogram. Als u het selectievakje uitschakelt,
kunt u de knipwaarde instellen door een waarde te typen in het vak
Knippercentage weergeven.
U kunt elk kanaal afzonderlijk aanpassen, maar het is ook mogelijk alle
kanalen in het samengestelde kanaal tegelijk aan te passen.
U kunt ook de invoer- en uitvoerwaarden van de schaduwen en hoge
lichten aanpassen door exacte waarden te typen in de vakken
Invoerwaarde knippen en Compressie uitvoerbereik.
Het effect Lokale egalisatie toepassen
Het effect Lokale
egalisatie is op de
afbeelding toegepast.
Het effect Lokale egalisatie verhoogt het contrast bij randen en toont details
in zowel lichte als donkere gedeelten. Dit proces kan kunstmatige
kleurvariaties maken in relatief uniforme gedeelten. U kunt dit corrigeren
door het gebied uit te breiden zodat het groter is dan enig uniform gedeelte
in de afbeelding.
Ga als volg te werk om het effect Lokale egalisatie toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Lokale egalisatie.
3 Verplaats een van de volgende schuifregelaars:
Breedte – hiermee stelt u de breedte van het gebied rond de pixels in.
Hoogte – hiermee stelt u de hoogte van het gebied rond de pixels in.
4 Als u gelijke verhoudingen wilt behouden, schakel dan de knop
Vergrendelen in.
624 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het Blokeffect toepassen
Het effect Blokeffect
is op de afbeelding
toegepast om de
overgang tussen
kleuren te
overdrijven.
Het effect Blokeffect zet kleurbereiken in uw tekening om naar effen
kleurvlakken. In dit proces wordt de afbeelding vereenvoudigd doordat
toongradaties worden verwijderd, waardoor grotere gebieden met een effen
kleur ontstaan.
Ga als volgt te werk om het Blokeffect toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Transformeren, Blokeffect.
3 Stel met de schuifregelaar Niveau het niveau in waarop het blokeffect
begint.
De waarden die u met de schuifregelaar kunt instellen liggen tussen 2 en
32. Een niveau van 2 levert ingrijpende resultaten op; een niveau van 32
heeft op de meeste tekeningen geen effect.
Het effect Kleuren vervangen toepassen
Het effect Kleuren
vervangen is gebruikt
om alle rode kleuren
in de afbeelding door
paars te vervangen.
Het effect Kleuren vervangen vervangt de geselecteerde kleuren in
afbeeldingen. Als u de kleuren hebt geselecteerd die u wilt vervangen, wordt
een tijdelijk kleurmasker gemaakt.
Werken met bitmaps 625

Afhankelijk van het bereik dat u instelt, kunt u met dit effect een enkele
kleur vervangen of het kleurbereik van de hele afbeelding door een ander
kleurbereik vervangen.
Ga als volgt te werk om het effect Kleuren vervangen toe te
passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Kleuren vervangen.
3 Klik op de kiezer Oude kleur en klik op de kleur die u wilt vervangen.
4 Klik op de kiezer Nieuwe kleur en kies een kleur.
5 Verplaats in de sectie Aanpassen een van de volgende schuifregelaars:
Tint – hiermee stelt u het tintniveau van de nieuwe kleur in.
Verzadiging – hiermee stelt u het verzadigingsniveau van de nieuwe
kleur in.
Lichtheid – hiermee stelt u het lichtheidsniveau van de nieuwe kleur
in.
Bereik – hiermee stelt u het bereik van de betreffende kleuren in. Een
bereik van 1 beïnvloedt slechts één kleur; een bereik van 100
verschuift de meeste kleuren in de richting van de nieuwe kleur.
6 U kunt alle grijspixels negeren door het selectievakje Grijstinten negeren
in te schakelen.
7 Schakel het selectievakje Enkele bestemmingskleur in het dialoogvenster
Kleuren vervangen in om alle kleuren te vervangen die binnen het
huidige bereik van de nieuwe kleur vallen.
Schakelt u het selectievakje Grijstinten negeren uit, dan worden alleen de
grijspixels vervangen die zijn gebaseerd op de waarden van verzadiging en
lichtheid.
Klik op het pipetgereedschap Oude kleur of het pipetgereedschap Nieuwe
kleur om de kleur die u wilt vervangen resp. de vervangende kleur te
kiezen.
626 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Kopie/doelbalans toepassen
Het effect
Kopie/doelbalans is
gebruikt om de
schaduwen,
middentonen en hoge
lichten in de
afbeelding aan te
passen.
Het effect Kopie/doelbalans past kleurwaarden in een afbeelding aan met
andere kleuren uit die afbeelding. Nadat u kleurwaarden in de donkere
(schaduwen), midden- (middentonen) en lichte (hoge lichten) gebieden hebt
gekozen, kunt u de doelkleuren voor ieder bereik kiezen. De pixels in de
afbeelding of het afbeeldingsgebied met dezelfde kleuren als de meetkleuren
worden aangepast om de overeenkomende doelkleur te tonen.
Ga als volgt te werk om het effect Kopie/doelbalans toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Kopie/doelbalans.
3 Kies een kleurkanaal in de lijst Kanaal.
4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op het pipet Schaduwen en kies een punt met donkere kleuren in
de afbeelding.
Klik op het pipet Middentonen en kies een punt met middentonen in de
afbeelding.
Klik op het pipet Hoge lichten en kies een punt met lichte kleuren in de
afbeelding.
5 Dubbelklik op de kleur die in de doelkolom verschijnt om toegang tot het
opgegeven kleurbereik te krijgen.
6 Kies een doelkleur in het dialoogvenster Kleur selecteren en klik op OK.
Alle kleuren op of onder het donkerheidsniveau van de meetkleur worden
verschoven in de richting van de doelkleur.
7 Schakel het selectievakje Automatisch knippen in om het bereik van de
histogramweergave in te stellen en ervoor te zorgen dat alle pieken in het
histogram in het diagram passen.
Werken met bitmaps 627

De kleurkanalen die verschijnen in de lijst Kanaal zijn afhankelijk van de
kleurmodus van de afbeelding. Er is een composiet kanaal en een kanaal
voor elke kleurcomponent.
Typ een waarde in het vakje Knippen om het percentage
helderheidswaarden dat genegeerd wordt te bepalen tijdens het
vaststellen van de lichte en donkere kleuren in het histogram (indien het
selectievakje Automatisch begrenzen uit staat)
Schakel het selectievakje Altijd alle kanalen aanpassen in om alle
kleurkanalen aan te passen, zelfs als u een individueel kleurkanaal bekijkt.
Het effect Selectieve kleur toepassen
Het effect Selectieve
kleur is gebruikt om
de kleurwaarde in
het groene spectrum
aan te passen.
Het effect Selectieve kleur verwijdert een absoluut of relatief percentage van
de CMYK-proceskleur uit de rode, gele, groene, cyaan, blauwe en magenta
kleurenspectrums, of voegt dit juist toe. U kunt ook kleur toevoegen aan de
grijstintenpixels in een kleurenafbeelding.
Wijzigingen met selectieve kleuren verhogen of verlagen het percentage
cyaan, magenta, gele en zwarte pixels waaruit elke primaire kleur in het
kleurenspectrum bestaat. Het verlagen van het percentage magenta in het
rode spectrum resulteert in een kleurverschuiving naar geel. Het verhogen
van het percentage magenta in het rode spectrum veroorzaakt een
kleurverschuiving naar magenta en een algemene toename van rood. De
omvang van een kleurwijziging is grotendeels afhankelijk van de
procentsgewijze aanpassingsmethode die u hebt geselecteerd.
Ga als volgt de werk om het effect Selectieve kleur toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
628 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Selectieve kleur.
3 Schakel in de sectie Kleurenspectrum de knop in die overeenkomt met
het kleurenspectrum dat u wilt aanpassen.
4 Schakel in de sectie Aanpassingspercentage een of meer van de volgende
knoppen in:
Relatief – hiermee voegt u een percentage van de proceskleur toe aan
of verwijdert u dit uit het geselecteerde kleurenspectrum. Het
toevoegen van bijvoorbeeld 10% magenta aan een 50% rode pixel
resulteert in een aanpassing van + 5%.
Absoluut – hiermee voegt u de absolute waarde van de proceskleur toe
aan of verwijdert u deze uit het geselecteerde kleurenspectrum. Het
toevoegen van bijvoorbeeld 10% magenta aan een 50% rode pixel
resulteert in een aanpassing van + 60%.
5 Verplaats een van de volgende schuifregelaars:
Cyaan – hiermee verhoogt of verlaagt u het percentage cyaan in het
kleurenspectrum.
Magenta – hiermee verhoogt of verlaagt u het percentage cyaan in het
kleurenspectrum.
Geel – hiermee verhoogt of verlaagt u het percentage geel in het
kleurenspectrum.
Zwart – hiermee verhoogt of verlaagt u het percentage zwart in het
kleurenspectrum.
Ga als volgt te werk om kleur aan grijspixels toe te voegen
Schakel de knoppen Schaduwen, Middentonen of Hoge lichten in en
schakel de knop Absoluut in het dialoogvenster Selectieve kleur in.
Door het verschuiven van de schuifregelaars Cyaan, Magenta, Geel en
Zwart wordt het percentage van die kleuren voor de geselecteerde
kleurtonen verhoogd of verlaagd.
Het effect Toonkromme toepassen
Met het effect Toonkromme krijgt u precieze, plaatselijke controle over
afzonderlijke pixelwaarden.
Werken met bitmaps 629

Het effect
Toonkromme is op de
afbeelding toegepast.
U kunt een probleemgebied exact aangeven en een subtiele of duidelijke
wijziging doorvoeren in het gebied dat verdwijnt – volgens de toonkromme –
als u de muisaanwijzer uit het doelgebied verwijdert. Met het effect
Toonkromme kunt u de helderheidswaarden van de huidige pixels als
invoerwaarden nemen en die wijzigen. De resulterende kromme
representeert de balans tussen schaduwen, middentonen en hoge lichten.
Ga als volgt te werk om het effect Toonkromme toe te passen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Kleur aanpassen, Toonkromme.
3 Kies een kleurkanaal in de lijst Kanaal.
4 Schakel een van de volgende knoppen in:
Kromme – hiermee kunt u door klikken en slepen de vorm van een
kromme wijzigen; waarden worden gelijkmatiger verdeeld.
Lineair – hiermee kunt u door te klikken en slepen een kromme
tekenen; tussen de knooppunten worden rechte lijnen getrokken.
Freehand – hiermee kunt u door klikken en slepen een kromme
tekenen.
Gamma – hiermee kunt u correcties voor middentonen wegen. Als u
Gamma selecteert, moet u met de schuifregelaar Gamma een
krommewaarde voor het gamma instellen.
5 Voer een of meer van de volgende handelingen uit:
Klik op de knop Opties om het percentage omliggende pixels aan beide
kanten van het toonbereik te wijzigen.
Klik op de knop Effenen om een freehandkromme te effenen.
Houd de knop Effenen ingedrukt om de toonkromme meer te effenen.
Klik op de knop Nul om de toonkromme opnieuw in te stellen.
630 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Klik op de knop Horizontaal spiegelen of de knop Verticaal spiegelen om
de toonkromme te inverteren.
Druk op Alt en klik met de rechtermuisknop om de resolutie van het
raster te wijzigen.
Klik op de knop Inverteren om de as van de grafiek te spiegelen.
6 Klik en sleep de toonkromme naar het raster.
Resulterende krommebestanden worden met de extensie .CRV
opgeslagen.
Schakel het selectievakje Alles weergeven in om de toonkrommen voor
alle kanalen van de afbeelding tegelijkertijd weer te geven.
Pas de responsiekromme van elk kanaal afzonderlijk of tegelijk aan als het
composiete kanaal wordt gebruikt.
U kunt uw laatste actie in het dialoogvenster Toonkromme ongedaan
maken door op Ctrl-Z te drukken.
U kunt Ctrl ingedrukt houden om de knooppunten tot een verticale
beweging te beperken.
Een kopie van bitmaps veranderen en bitmaps
bewerken
Een veranderde kopie van een bitmap is een bitmap waarvan het formaat of
de resolutie is gewijzigd; dit wordt ook wel ‘resamplen’ genoemd. Door een
veranderde kopie van een bitmap te maken, kunt u het formaat van de
bitmaps wijzigen, de horizontale en verticale bitmapresolutie wijzigen, de
verwerkingskwaliteit kiezen en de bitmapvervorming corrigeren.
U kunt de gekartelde randen van de originele afbeelding verwijderen om een
effen, duidelijke bitmap te maken. U kunt de resolutie van de bitmap en de
verwerkingskwaliteit wijzigen zonder het formaat te beïnvloeden.
U kunt uw bitmap compleet wijzigen door deze in Corel PHOTO PAINT te
bewerken. U kunt Corel PHOTO-PAINT vanuit CorelDRAW starten om een
afbeelding aan te passen.
Werken met bitmaps 631

Een kopie van bitmaps veranderen
U kunt op twee manieren een kopie van een bitmap veranderen: door deze
groter of kleiner te maken of door de resolutie te wijzigen. Resolutie is de
mate van detail en informatie die een afbeeldingsbestand bevat. Als u werkt
met bitmaps, dan beïnvloedt de resolutie zowel de kwaliteit van de
uiteindelijke uitvoer als de bestandsgrootte.
U kunt het formaat van de bitmap wijzigen door absolute waarden of
percentages op te geven. U kunt een bitmap groter of kleiner maken met
behoud van de oorspronkelijke verhoudingen. U kunt het beste de breedte of
de hoogte apart wijzigen. Als u de integriteit van een bitmap wilt behouden,
zou u eigenlijk nooit het formaat ervan moeten vergroten.
U kunt de resolutie van een bitmap met een van de volgende drie technieken
wijzigen: door de verticale en horizontale resolutie van de bitmap te wijzigen,
door de gewenste verwerkingskwaliteit van de kopie van de bitmap te
kiezen, of door de vervorming van de bitmap te corrigeren.
Ga als volgt te werk om een kopie van een bitmap te maken door
het formaat te wijzigen
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Kopie veranderen.
3 Kies een maateenheid uit de keuzelijst Eenheden.
4 Typ in de sectie Formaat afbeelding waarden in de vakken Breedte en
Hoogte.
Ga als volgt te werk om een kopie van een bitmap te maken door
de resolutie te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Origineel formaat behouden in.
3 Schakel de selectievakjes Verhouding behouden en Identieke waarden uit
om verschillende waarden voor de resolutie in te voeren.
4 Typ in de sectie Resolutie waarden in de vakken Horizontaal en Verticaal.
Als u het selectievakje Verhouding behouden hebt ingeschakeld, typt u
één waarde in waarna de andere automatisch wordt aangepast.
5 Schakel Ongekarteld in om de bitmap te effenen.
632 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Bitmaps bewerken
U kunt ook een kopie van de bitmap veranderen door op de knop
Verandert kopie van bitmap op de Eigenschappenbalk te klikken.
U kunt vanuit CorelDRAW andere toepassingen openen, zodat u snel en
efficiënt kunt werken. U kunt elke bitmap bewerken met de optie Bitmap
bewerken, nadat u deze in CorelDRAW hebt geïmporteerd. Dank zij deze
mogelijkheid kunt u een bitmap in Corel PHOTO-PAINT bewerken en
daarna terugkeren naar CorelDRAW.
Ga als volgt te werk om een bitmap te bewerken
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Bitmap bewerken.
3 Bewerk de bitmap in Corel PHOTO-PAINT.
U kunt een bitmap ook bewerken door op de knop Bitmap bewerken op de
Eigenschappenbalk te klikken.
Bitmaps vergroten
Bitmaps vergroten
In CorelDRAW wordt een bitmap automatisch vergroot om ervoor te zorgen
dat het effect op de gehele afbeelding wordt toegepast. Als u deze optie
uitschakelt, worden de effecten op de afbeelding afgesneden. Past u
bijvoorbeeld een vervagingseffect op een rechthoek toe, dan worden de
hoeken afgesneden. U kunt een bitmap ook handmatig vergroten.
U kunt bitmaps automatisch of handmatig vergroten. Wanneer u bitmaps
automatisch vergroot, wordt een standaardrand aan de bitmap toegevoegd. U
kunt uw eigen randgrootte instellen als u een bitmap handmatig vergroot.
Werken met bitmaps 633

Ga als volgt te werk om de optie Bitmap automatisch vergroten
in te stellen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Bitmap vergroten, Bitmap automatisch vergroten.
Er verschijnt een vinkje naast de optie Bitmap automatisch vergroten om
aan te geven dat de optie is ingeschakeld. Herhaal stap 2 om de optie
Bitmap automatisch vergroten uit te schakelen.
Ga als volgt te werk om bitmaps handmatig te vergroten
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Bitmap vergroten, Bitmap handmatig vergroten.
3 Type een getal in de Percentagevakjes voor het aantal pixels waarmee de
bitmap vergroot moet worden of het percentage waarmee de bitmap
vergroot moet worden. U kunt het originele bitmapformaat als referentie
gebruiken.
Schakel het vakje Verhouding behouden in als u de bitmap proportioneel
wilt vergroten.
Bitmaps converteren
Converteren is het proces van iets van de ene vorm in de andere wijzigen. Er
zijn twee soorten conversies die u op een afbeelding kunt uitvoeren: u kunt
een vectorafbeelding naar een bitmap converteren en een afbeelding van de
ene kleurmodus naar een andere converteren.
Als u een vectorafbeelding naar een bitmap converteert, kunt u effecten
benaderen en toepassen die niet beschikbaar zijn voor vectorafbeeldingen.
Een kleurmodus is een systeem dat het aantal en soort kleuren bepaalt
waaruit een bitmapafbeelding is opgebouwd. Als u een afbeelding van de ene
kleurmodus converteert naar een andere, kunt u het uiterlijk van een
afbeelding wijzigen. Misschien wilt u wel naar een kleurmodus converteren
die minder kleuren gebruikt om geheugen te sparen, bijvoorbeeld naar
grijstinten.
U kunt kiezen uit de kleurmodi Zwart-wit (1-bit), Grijstinten (8-bits),
Duotoon (8-bits), 256 kleuren (8-bits), RGB-kleur (24-bits), Lab-kleur
(24-bits) of CMYK-kleur (32-bits). Als u een bitmap converteert, dan is de
actieve kleurmodus waarin de afbeelding staat uitgeschakeld in het menu.
634 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Vectoren naar bitmaps converteren
U kunt een vectorafbeelding naar een bitmap converteren. Het op deze
manier converteren van een afbeelding stelt u in staat een verscheidenheid
aan effecten op de tekening toe te passen.
Vectoren naar bitmaps converteren
U kunt vectorvoorwerpen die u in CorelDRAW hebt gemaakt naar bitmaps
converteren.
Ga als volgt te werk om een vectorvoorwerp naar een bitmap te
converteren
1 Selecteer het voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Naar bitmap converteren.
3 Kies de kleurmodus die u met de bitmap wilt opslaan uit de keuzelijst
Kleur.
4 Schakel een of meer van de volgende selectievakjes in:
Ongekarteld – maakt de randen van de bitmap vloeiender.
Gepointilleerd – resulteert in een betere kleurovergang.
Transparante achtergrond – maakt de achtergrond van de bitmap
transparant.
Kleurprofiel gebruiken – past het huidige kleurprofiel toe.
5 Kies uit de lijst Resolutie een waarde voor de resolutie.
Een afbeelding naar een andere kleurmodus converteren
Met CorelDRAW kunt u een afbeelding converteren naar de volgende
kleurmodi: Zwart-wit, Grijstinten, Duotoon, RGB, CMYK of Lab. U kunt een
bitmap ook converteren naar de kleurmodus 256 kleuren. Zie “Afbeeldingen
converteren naar de kleurmodus 256 kleuren” op pagina 645 voor meer
informatie over het converteren naar de kleurmodus 256 kleuren.
Werken met bitmaps 635

Een afbeelding die
van RGB-kleur naar
CMYK-kleur
geconverteerd is.
De kleurmodi Zwart-wit, Duotoon en 256 kleuren delen dezelfde algemene
besturingselementen. Zie “Werken met bitmapeffecten” op pagina 653 voor
meer informatie over algemene instellingen.
Bitmaps naar zwart-wit converteren
De kleurmodus Zwart-wit is een 1-bits kleurmodus waarbij afbeeldingen in
twee effen kleuren worden opgeslagen – meestal zwart-wit – en zonder
gradaties. Deze modus komt van pas voor het maken van lijntekeningen en
simpele afbeeldingen.
Bitmaps naar grijstinten converteren
De kleurmodus Grijstinten gebruikt 256 grijstinten om een afbeelding weer
te geven. Elke pixel in een grijstintenafbeelding heeft een helderheidswaarde
die tussen 0 (zwart) en 255 (wit) ligt. In sommige gevallen moet u een
afbeelding naar een grijstintenafbeelding converteren, voordat deze naar
andere modi kan worden geconverteerd. U moet bijvoorbeeld een afbeelding
naar de kleurmodus Grijstinten converteren, voordat u deze naar de
kleurmodus Duotoon kunt converteren.
Bitmaps naar duotoon converteren
Een afbeelding in de kleurmodus Duotoon is gewoon een
grijstintenafbeelding die met één tot vier toegevoegde kleuren verfraaid is.
De kleurmodus Duotoon voegt kleur aan grijstintenafbeeldingen toe of maakt
effecten middels de toonkromme-instellingen. Een duotoonafbeelding kan
monotoon, duotoon, tritoon of quadtoon zijn, afhankelijk van het aantal
toegevoegde kleuren.
636 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Bitmaps naar RGB-kleur converteren
De RGB-kleurmodus is een 24-bits kleurmodus die gebruik maakt van
percentages van drie kleuren (rood, groen en blauw) om kleuren te maken.
Elk component heeft 100 intensiteitsniveaus, die uiteenlopen van zwart tot
de maximale intensiteit. RGB is het meest gebruikte kleurmodel.
Gebruik het RGB-kleurmodel als u fotografische kleurenbitmaps van hoge
kwaliteit wilt maken, en als u afdrukt naar een RGB- of CMY-printer.
Bitmaps naar Lab-kleur converteren
De Lab-kleurmodus maakt kleur op basis van luminantie of lichtheid (L) en
twee chromatische onderdelen: “a” en “b”. Component “a” bestaat uit
kleuren die variëren van groen tot rood, component “b” bestaat uit kleuren
die variëren van blauw tot geel.
Deze modus komt van pas wanneer u met PhotoCD-afbeeldingen werkt of
wanneer u de lichtheid en kleurwaarden van een afbeelding apart wilt
bewerken. U kunt de kleurmodus Lab-kleur ook gebruiken als u afbeeldingen
van het ene naar het andere systeem wilt verplaatsen, en als u wilt afdrukken
met PostScript Level 2-printers.
Bitmaps naar CMYK-kleur converteren
In de kleurmodus CMYK-kleur krijgt elke pixel in de originele afbeelding een
percentagewaarde voor elk van de overeenkomende procesinkten. De
lichtste kleuren krijgen een laag percentagewaarde; de donkere kleuren
krijgen hogere percentagewaarden. U kunt de kleurmodus CMYK gebruiken
wanneer u een afbeelding wilt afdrukken die proceskleuren bevat. Het
kleurmodel CMYK is het standaardmodel dat wordt gebruikt voor
professioneel full color afdrukken.
Converteren naar de kleurmodus CMYK verschilt van het converteren naar
andere modi, omdat dit gebruikt wordt voor full color kleurscheidingen. De
CMYK-kleurmodus is apparaatafhankelijk; dit houdt in dat de kleurruimte
gebaseerd is op de eigenschappen van een bepaalde printer. Als u een
afbeelding naar een apparaatafhankelijke kleurmodus converteert, zoals de
kleurmodus CMYK, kunnen de kleurwaarden die voor het maken van de
afbeelding worden gebruikt, per apparaat verschillen.
Werken met bitmaps 637

Bitmaps naar zwart-wit converteren
Een afbeelding die
van RGB-kleur naar
zwart-wit
geconverteerd is.
U kunt een bitmap converteren naar een 1-bits zwart-witbitmap. De
kleurmodus zwart-wit voorziet in zeven mogelijkheden: Lijntekening,
Geordend, Halftoon, Stucki, Jarvis, Floyd-Steinberg en
Kardinaliteitsverdeling. Jarvis, Stucki en Floyd-Steinberg zijn soorten
foutverbeterende conversies. Foutdiffusie is het meest geschikt voor
fotografische afbeeldingen.
Lijntekening
Met Lijntekening wordt een zwart-witbitmap gemaakt met hoog contrast. U
kunt een waarde instellen die aangeeft dat alle kleuren onder die waarde
zwart worden en alle kleuren boven die waarde wit. Er wordt dus geen
halftoon op de bitmap toegepast.
Geordend
Geordend ordent grijsniveaus in herhalende meetkundige patronen van
zwarte en witte pixels. Effen kleuren worden benadrukt en de
afbeeldingsranden zijn hard. Deze optie wordt gebruikt voor het verbeteren
van de kwaliteit van de weergegeven bitmaps op monitoren met minder dan
256 kleuren. Geordend benadert pixelwaarden door vastgestelde
puntpatronen te gebruiken.
Halftoon
Halftoon maakt verschillende grijstinten door het zwart-witte pixelpatroon in
een afbeelding te variëren. Net als bij een foto maakt Halftoon het mogelijk
op een zwart-witlaserprinter af te drukken.
Jarvis
Jarvis-foutdiffusie past het Jarvis-algoritme toe op individuele pixels.
638 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Stucki
Stucki-foutdiffusie past het Stucki-algoritme toe op individuele pixels.
Floyd-Steinberg
Floyd-Steinberg-foutdiffusie past het Floyd-Steinberg-algoritme toe op
individuele pixels.
Kardinaliteitsverdeling
Kardinaliteitsverdeling maakt een structuur door kardinaliteitsberekeningen
te maken en deze naar elke pixel te distribueren.
Ga als volgt te werk om een bitmap naar zwart-wit te
converteren
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Modus, Zwart-wit (1-bit).
3 Kies uit de lijst Conversiemethode het soort conversie uit Lijntekening,
Geordend, Halftoon, Kardinaliteitsverdeling, Jarvis, Stucki of
Floyd-Steinberg.
4 Als u Halftoon kiest, voer dan alle volgende stappen uit:
Stel een intensiteitsniveau in met de schuifregelaar Intensiteit
Kies een rastertype uit de keuzelijst Rastertype.
Kies een eenheid uit de lijst en typ een waarde in het vak Lijnen per,
om de lijnfrequentie in te stellen.
Typ een waarde in het vak Graden om de rasterhoek in te stellen.
5 Als u de knop Lijntekening inschakelt, typt u een waarde in het vak
Drempel in.
Alle kleuren met een grijswaarde lager dan deze drempelwaarde worden
zwart, alle kleuren met een grijswaarde hoger dan deze drempelwaarde
worden wit.
6 Als u Geordend, Jarvis, Stucki, Floyd-Steinberg of Kardinaliteitsverdeling
kiest, stel dan een intensiteitsniveau in met de schuifregelaar Intensiteit.
Een hogere intensiteit resulteert in meer en donkerder grijstinten, een
lagere intensiteit resulteert in minder en lichtere grijstinten.
Werken met bitmaps 639

Bitmaps naar grijstinten converteren
Een afbeelding die
van RGB-kleur naar
grijstinten
geconverteerd is.
U kunt een bitmap naar grijstinten converteren. Een grijstinten bitmap
gebruikt tussen 0 en 255 grijstinten en levert een bitmap op die doet denken
aan een traditionele zwart-witfoto.
Ga als volgt te werk om een afbeelding naar grijstinten te
converteren
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Modus, Grijstinten (8-bits).
Bitmaps naar duotoon converteren
Een afbeelding die
naar duotoon is
geconverteerd,
waarna cyaan is
toegevoegd.
Een afbeelding in de kleurmodus Duotoon is een grijstintenafbeelding die
met één tot vier toegevoegde kleuren verfraaid is.
640 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Kromme
Wanneer u een grijstintenafbeelding naar de kleurmodus duotoon
converteert, geeft het toonkrommeraster de dynamische inktkrommen weer
die gedurende de conversie worden gebruikt. Het horizontale vlak of x-as
geeft de 256 mogelijke grijstinten weer in een grijstintenafbeelding (0 is
zwart; 255 is wit). Het verticale vlak of de y-as geeft de intensiteit van een
inkt weer (van 1 tot en met 100 procent) die op de bijbehorende
grijstintwaarden wordt toegepast.
Overdrukkleuren
Nadat u de toonkromme eenmaal voor uw duotoonconversie hebt aangepast,
kunt u de kleuren aanpassen die gebruikt worden om uw afbeelding verder
weer te geven door Overdrukkleuren te kiezen. Overdrukkleuren zijn de
kleuren die in uw afbeelding verschijnen wanneer twee of meer kleuren
elkaar overlappen. Met Overdrukken worden alle mogelijke gevallen
weergegeven waarbij de door u gekozen kleuren voor uw duotoonconversie
kunnen overlappen. Bij elk geval wordt aangegeven welke kleur bij elke
overlapping ontstaat. U kunt ook nieuwe overdrukkleuren kiezen.
U moet de bitmap naar grijstinten converteren om de optie Duotoon te
kunnen gebruiken. Zie “Bitmaps naar grijstinten converteren” op pagina 640
voor meer informatie.
Ga als volgt te werk om een bitmap in grijstinten naar duotoon
te converteren
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Modus, Duotoon (8-bits).
3 Kies uit de lijst Type een van de volgende mogelijkheden:
Monotoon – maakt een afbeelding die u met één inkt kunt afdrukken.
Duotoon – maakt een afbeelding die u met twee inkten kunt afdrukken.
In de meeste gevallen is de ene inkt zwart en de andere gekleurd.
Tritoon – maakt een afbeelding die u met drie inkten kunt afdrukken.
In de meeste gevallen is de ene inkt zwart en zijn de andere gekleurd.
Quadtoon – maakt een afbeelding die u met vier inkten kunt afdrukken.
In de meeste gevallen is de ene inkt zwart en zijn de andere gekleurd.
In het venster Type worden de overeenkomende inkten weergegeven.
4 Selecteer een inktkleur in het venster Type.
5 Klik op de toonkromme op het raster om een knooppunt te maken.
Met dit knooppunt past u het kleurpercentage op dat punt in het raster aan.
Werken met bitmaps 641

6 Zet de aanwijzer op het knooppunt dat u wilt bewerken.
Zodra het knooppunt in de bewerkingsmodus staat, verschijnt een
doelpictogram.
7 Sleep het knooppunt om de kromme aan te passen.
Ga als volgt te werk om inkttypen voor duotoonconversie op te
slaan
1 Klik op de knop Opslaan in het dialoogvenster Duotoon.
2 Kies in het vak Opslaan het station waarop u het duotoonbestand op wilt
slaan.
3 Dubbelklik op de map waarin u het duotoonbestand wilt opslaan.
4 Typ een naam voor het bestand in het vak Bestandsnaam.
5 Klik op de knop Opslaan.
Ga als volgt te werk om inkttypen voor duotoonconversie te
laden
1 Klik op de knop Laden in het dialoogvenster Duotoon.
2 Kies uit de keuzelijst Zoeken in het station dat de map bevat waarin het
duotoonbestand is opgeslagen.
3 Dubbelklik op de map waarin het duotoonbestand is opgeslagen en klik op
de bestandsnaam.
4 Klik op de knop Openen.
Ga als volgt te werk om een inktkleur voor duotoonconversies te
kiezen
1 Dubbelklik op een inktkleur in het dialoogvenster Duotoon.
2 Kies een nieuwe kleur uit een van de modi.
3 Klik op OK.
4 Klik op de toonkrommelijn op het raster om een knooppunt te maken.
Met dit knooppunt past u het kleurpercentage op dat punt van het raster
aan.
5 Zet de aanwijzer op het knooppunt dat u wilt bewerken.
Zodra het knooppunt in de bewerkingsmodus staat, verschijnt een
doelpictogram.
6 Sleep het knooppunt om de kromme aan te passen.
642 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om in te stellen hoe overdrukkleuren op het
scherm worden weergegeven
1 Klik op het tabblad Overdrukken in het dialoogvenster Duotoon.
2 Schakel het selectievakje Overdruk gebruiken in.
3 Dubbelklik op de kleur die u wilt bewerken.
4 Kies een nieuwe kleur uit een van de modi in het dialoogvenster Kleur
selecteren.
U kunt de originele kleur en de nieuwe kleur met elkaar vergelijken aan
de hand van de vakken Oud en Nieuw onder Referentie boven in het
dialoogvenster Kleur selecteren.
Ga als volgt te werk om de instellingen van een
duotoonafbeelding te bewerken
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Kleur transformeren, Duotoon bewerken.
Schakel het vakje Alles weergeven in het dialoogvenster Duotoon in om
alle inkttoonkrommen op het raster weer te geven.
Klik op de knop Nul om alle inkttoonkrommen op het raster in de
standaardpositie terug te zetten.
Bitmaps naar RGB-kleur converteren
Een CMYK-afbeelding
die naar RGB-kleur
geconverteerd is.
Het RGB-kleurmodel maakt kleuren met behulp van percentages van drie
kleuren (rood, groen en blauw). Elke component heeft 256
intensiteitsniveaus, die uiteenlopen van nul tot maximumintensiteit.
Werken met bitmaps 643

Ga als volgt te werk om een bitmap naar RGB-kleur te
converteren
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Modus, RGB-kleur (24-bits).
Bitmaps naar Lab-kleur converteren
Een afbeelding is
geconverteerd van
RGB-kleur naar
Lab-kleur.
De Lab-kleurmodus maakt bitmaps die de kleurruimten van zowel de
CMYK- en RGB-modus omvatten.
Ga als volgt te werk om een bitmap naar Lab-kleur te
converteren
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Modus, Lab-kleur (24-bits).
Bitmaps naar CMYK-kleur converteren
Een afbeelding is
geconverteerd van
RGB-kleur naar
CMYK-kleur.
Met de kleurmodus CMYK kunt u percentages cyaan, magenta, geel en
zwart combineren om nagenoeg elke kleur te maken. Voordat u afbeeldingen
naar CMYK converteert dient u eerst uw systeem te kalibreren.
644 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om een bitmap naar CMYK te converteren
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Modus, CMYK-kleur (32-bits).
Bij elke conversie gaan een aantal gegevens verloren, doordat de bitmap
naar een andere kleurruimte verschuift. Dit gebeurt vooral wanneer u
naar CMYK converteert, wat een kleinere kleurruimte is dan RGB. De
kleuren van een RGB-bitmap wijzigen zichtbaar als u deze naar CMYK
converteert. Deze wijzigingen kunnen niet hersteld worden.
Afbeeldingen naar de kleurmodus 256 kleuren converteren
Een afbeelding is
geconverteerd naar
256 kleuren.
De kleurmodus 256 kleuren is een 8-bits kleurmodus waarin afbeeldingen
met maximaal 256 kleuren worden opgeslagen en weergegeven. U kunt een
complexe afbeelding naar de kleurmodus 256 kleuren converteren om het
bestandsformaat te reduceren – wat vooral van pas komt bij het publiceren
naar Internet – en om een nauwkeuriger regeling van de kleuren die bij het
conversieproces worden gebruikt mogelijk te maken.
Wanneer u een afbeelding naar de kleurmodus 256 kleuren converteert, kunt
u gebruik maken van een aantal verschillende kleurenpalettypen. Kies een
vooraf gedefinieerd palet of maak uw eigen, aangepaste palet op basis van de
kleuren die in de tekening worden weergegeven. U kunt de kleuren van het
palet nauwkeurig instellen door het aantal kleuren en de bereikgevoeligheid
in te stellen die u bij de conversie wilt toepassen.
Effenen
Wanneer een afbeelding wordt geëffend, worden de kleurverschillen rond
elke pixel in de afbeelding door CorelDRAW geanalyseerd en worden abrupte
kleurovergangen vervaagd. Effening maakt een licht vervaagde afbeelding,
maar helpt een preciezer palet te maken.
Werken met bitmaps 645

Pointilleren
Pointillering verbetert de weergave van fotografische afbeeldingen door een
beperkt kleurenpalet te gebruiken. Pointillering plaatst pixels met bepaalde
kleuren of waarden in relatie met andere pixels van een andere kleur. Op
basis van de relatie tussen de ene pixelkleur en een andere pixelkleur
kunnen toegevoegde kleuren worden gemaakt, die niet in het palet
voorkomen. Er bestaan twee soorten pointillering: foutdiffusie en geordende
pointillering. Met foutdiffusie worden pixels willekeurig verspreid, waardoor
de randen en kleuren zachter worden. Geordende pointillering benadert
kleurverlopen door gebruik te maken van vaste puntpatronen; hierdoor
worden effen kleuren benadrukt en lijken de randen harder.
Bereikgevoeligheid
Als u een afbeelding met een geoptimaliseerd palet naar de kleurmodus 256
kleuren converteert, kunt u een bereikgevoeligheidskleur specificeren. Deze
kleur wordt als doelkleur voor de conversie gebruikt en houdt in dat meer
kleuren uit het bereik van de ingestelde kleur bij de conversie worden
gebruikt. U kunt het gewicht van de bereiksgevoeligheid bepalen en de
weergave ervan aanpassen.
Groepsgewijze conversie
U kunt meerdere bestanden naar de modus 256 kleuren converteren door
middel van groepsgewijze conversie. U kunt aangeven welke bestanden
geconverteerd moeten worden en voor de conversie elke afbeelding vooraf
op het scherm zien.
Bitmaps naar de kleurmodus 256 kleuren converteren
U kunt afbeeldingen naar de kleurmodus 256 kleuren converteren door een
van de tien mogelijke palettypen te kiezen.
Ga als volgt te werk om een bitmap naar de kleurmodus 256
kleuren te converteren
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
3 Klik op het tabblad Opties in het dialoogvenster Naar 256 kleuren
converteren.
4 Kies een palet uit de lijst Palet.
Uniform – dit type beschikt over een bereik van 256 kleuren met
gelijke hoeveelheden rood, groen en blauw.
646 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Standaard VGA – dit type beschikt over het Standaard VGA
16-kleurenpalet.
Aangepast – dit type bewerkt een kopie van de afbeelding en gebruikt
de eerste 256 kleuren om het palet te maken.
Geoptimaliseerd – dit type bevat kleuren die in het kleurenspectrum
van de afbeelding zijn gecentreerd. Als u Geoptimaliseerd kiest, kunt u
het selectievakje Gevoeligheid kleurbereik tot inschakelen en een
kleur uit het kleurenpalet kiezen.
Zwart lichaam – dit type bevat kleuren die op temperatuur zijn
gebaseerd, dat wil zeggen zwart (koud), rood, oranje, geel en wit
(heet).
Grijstinten – dit type bevat 256 tinten grijs, uiteenlopend van zwart (0)
tot wit (255).
Systeem – dit type bevat het voorgedefinieerde palet van kleuren dat
wordt gebruikt door uw besturingssysteem.
Microsoft Internet Explorer – dit type bevat de voorgedefinieerde
kleuren van Microsoft Internet Explorer.
Netscape Navigator – dit type bevat de voorgedefinieerde kleuren van
Netscape Navigator.
Eigen – met dit type kunt u kleuren toevoegen om uw eigen
aangepaste kleurenpalet te maken. Als u Eigen kiest, klikt u op de
knop Openen naast de keuzelijst Palet, waarna u het eigen palet zoekt
in het dialoogvenster Palet openen en op Openen klikt.
5 Kies een pointilleringsoptie uit de keuzelijst Pointillering.
Geen – schakelt het pointilleren uit.
Geordend – hiermee wordt het aantal overgangen in kleurovervloei
met vaste puntpatronen verkleind.
Jarvis – hiermee wordt het aantal overgangen in kleurovervloei
benadert door het foutdiffusie-algoritme Jarvis toe te passen op
afzonderlijke pixels.
Stucki – hiermee wordt het aantal overgangen in kleurovervloei
benadert door het foutdiffusie-algoritme Stucki toe te passen op
afzonderlijke pixels.
Floyd-Steinberg – hiermee wordt het aantal overgangen in
kleurovervloei benadert door het foutdiffusie-algoritme
Floyd-Steinberg toe te passen op afzonderlijke pixels
6 Stel met de schuifregelaar Pointilleringsintensiteit de intensiteit van de
conversie in.
Werken met bitmaps 647

U kunt de kleuren die voor de paletafbeelding worden gebruikt zien in het
voorbeeldvenster in het dialoogvenster Naar 256 kleuren converteren. Als
u een voorbeeld van de afbeelding weergeeft, kunt u de conversieopties
wijzigen die u wilt toepassen voordat deze definitief op de afbeelding
worden toegepast.
De optie Geordend werkt sneller dan de foutdiffusie-opties (Jarvis, Stucki
en Floyd-Steinberg) maar is minder precies.
Opties voor de conversie naar 256-kleurenafbeeldingen opslaan,
wissen en laden
Nadat u een palet hebt gekozen en de pointillering en de bereikgevoeligheid
voor de conversie hebt ingesteld, kunt u deze instellingen opslaan en later bij
andere afbeeldingen gebruiken. U kunt voorkeuze-opties voor de conversie
rechtstreeks toevoegen en verwijderen via het dialoogvenster Naar 256
kleuren converteren.
Ga als volgt te werk om uw conversieopties op te slaan
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Klik op de knop Toevoegen.
3 Typ een naam in het vak Nieuwe voorkeursinstellingen opslaan als in het
dialoogvenster Voorkeursinstellingen opslaan.
De opties voor het palet, pointillering, effening en de kleurgevoeligheid
worden als voorkeursinstellingen opgeslagen, zodat deze bij toekomstige
CorelDRAW-sessies gebruikt kunnen worden.
Ga als volgt te werk om uw conversieopties te verwijderen
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Kies een voorkeuze van opties uit de keuzelijst Voorkeuzen.
3 Klik op de knop Verwijderen.
Ga als volgt te werk om voorkeuzeopties voor de conversie te
laden
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Kies een voorkeuzeconversieoptie uit de keuzelijst Voorkeuzen
De opties voor het palet, pointillering, effening en de kleurgevoeligheid
die in de voorkeuzen zijn opgeslagen, worden op de huidige afbeelding
toegepast.
648 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om een eigen kleurenpalet te laden
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Klik op de knop Openen.
3 Kies uit de keuzelijst Zoeken in in het dialoogvenster Palet openen het
station waarop het kleurenpalet zich bevindt.
4 Dubbelklik op de map waarin het kleurenpalet is opgeslagen.
5 Dubbelklik op de bestandsnaam.
Bereikgevoeligheid voor een 256-kleurenafbeelding instellen
Een afbeelding is
geconverteerd naar
256 kleuren.
Bereikgevoeligheid is
ingesteld voor de
gele bal.
Stel een bereikgevoeligheid in om het palet dat u voor de conversie kiest,
aan te passen. Wanneer u een bereikgevoeligheid instelt, kiest u een kleur
die bij het converteren naar de 256-kleurenafbeelding de belangrijkste kleur
wordt. U kunt ook de kleur aanpassen en aangeven hoe belangrijk die kleur
is in de afbeelding die u converteert.
U kunt het beste eerst een voorbeeld van de conversie bekijken voordat u
het dialoogvenster Naar 256 kleuren converteren sluit, omdat alle conversies
resulteren in enig verlies van gegevens. In het voorbeeldvenster van de
afbeelding kunt u de conversieopties wijzigen die u wilt toepassen, zonder
dat deze definitief op de afbeelding worden toegepast.
Ga als volgt te werk om een bereikgevoeligheid voor de
256-kleurenafbeelding in te stellen
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Klik op het tabblad Opties en kies Geoptimaliseerd in de lijst Palet.
3 Schakel het selectievakje Gevoeligheid kleurbereik tot in.
Werken met bitmaps 649

4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op het Pipetgereedschap en klik vervolgens op een kleur in de
afbeelding.
Klik op de Kleurbereikgevoeligheid-kiezer en kies een kleur.
Klik op de knop Ander onder in de Kleurbereikgevoeligheid-kiezer om
meer kleuren weer te geven of om zelf kleuren te maken.
5 Klik op het tabblad Bereikgevoeligheid.
6 Verplaats een van de volgende schuifregelaars:
Importantie – wijzigt het belang om de nadruk op een kleur (en andere,
daarmee samenhangende kleuren) in de conversie te bepalen. Hogere
waarden voor Importantie leiden ertoe dat meer tinten van deze kleur
(en de kleuren die eraan verwant zijn) in het kleurenpalet worden
opgenomen – tot uiteindelijk de andere kleuren uit de afbeelding
worden verwijderd. De conversie wordt geconcentreerd op de
gebieden van de afbeelding die in die ene kleur worden weergegeven.
Lichtheid – past de tolerantiegevoeligheid van het conversieproces
voor het lichtheidscomponent van de bereikgevoeligheidskleur aan.
Schuifregelaar A (groen/rood-as) – past de tolerantiegevoeligheid van
het conversieproces voor het groen/rood-component van de
bereikgevoeligheidskleur aan.
De schuifregelaar B (blauw/geel-as) – past de tolerantiegevoeligheid
van het conversieproces voor het blauw/geel-component van de
bereikgevoeligheidskleur aan.
7 Klik op het tabblad Verwerkt palet om het kleurenbereik weer te geven
dat u voor uw palet hebt gekozen.
U kunt de bereikgevoeligheid alleen instellen als u het palettype
geoptimaliseerd kiest.
Het verwerkte kleurenpalet bewerken
Nadat u een kleurenpalet voor de afbeeldingsconversie hebt gekozen, kunt u
dit aanpassen door afzonderlijke kleuren te bewerken.
Ga als volgt te werk om het verwerkte kleurenpalet te bewerken
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Klik op het tabblad Verwerkt palet.
650 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

3 Klik op een kleur.
4 Klik op de knop Bewerken.
5 Gebruik de opdrachten en besturingen in de Kleurtabel om de
geselecteerde kleur te bewerken.
Het verwerkte palet opslaan
Nadat u een palet voor uw conversie hebt gemaakt en aangepast, kunt u dit
opslaan als een eigen paletbestand (.CPL) voor gebruik in andere
toepassingen.
Ga als volgt te werk om het verwerkte palet op te slaan
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Kies in het dialoogvenster Naar 256 kleuren converteren een palet en stel
de opties voor conversie en bereikgevoeligheid in.
3 Klik op het tabblad Verwerkt palet om de kleuren in uw palet weer te
geven.
4 Klik op de knop Opslaan.
5 Kies in het vak Opslaan in in het dialoogvenster Palet opslaan als het
station waarop u het palet wilt opslaan.
6 Dubbelklik op de map waarin u het palet wilt opslaan.
7 Typ een naam in het vak Bestandsnaam.
8 Klik op Opslaan.
Zie “Bitmaps naar de kleurmodus 256 kleuren converteren” op pagina 646
en “Bereikgevoeligheid voor een 256-kleurenafbeelding instellen” op
pagina 649 voor meer informatie over het converteren van een afbeelding
naar de kleurmodus 256 kleuren.
De opties voor bereikgevoeligheid herstellen
Tijdens het conversieproces kunt u de opties en de kleur die u voor de
bereikgevoeligheid hebt ingesteld, te allen tijde naar de beginwaarde
terugzetten. Wanneer u de bereikgevoeligheidskleur op het tabblad Opties
naar de beginwaarde terugzet, wordt de gevoeligheid automatisch tot de
kleur hersteld die het meest in de afbeelding voorkomt.
Werken met bitmaps 651

Ga als volgt te werk om het kleurenpalet te herstellen
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Klik op het tabblad Opties in het dialoogvenster Naar 256 kleuren
converteren.
3 Klik op de knop Beginwaarde.
De knop Beginwaarde op het tabblad Opties is alleen beschikbaar als u de
kleurbereikgevoeligheid voor een geoptimaliseerd palet hebt ingesteld.
Ga als volgt te werk om de opties voor bereikgevoeligheid in te
stellen
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Klik op het tabblad Bereikgevoeligheid in het dialoogvenster Naar 256
kleuren converteren.
3 Klik op de knop Beginwaarde naast de optie voor bereikgevoeligheid die u
wilt herstellen.
Bestanden groepsgewijs converteren
U kunt meerdere afbeeldingen tegelijk naar 256 kleuren converteren.
Voordat u de afbeeldingen kunt converteren, moeten ze eerst in CorelDRAW
geopend zijn. Alle afbeeldingen in de groep worden geconverteerd met het
palet en de conversieopties die u instelt via het tabblad Opties in het
dialoogvenster Naar 256 kleuren converteren.
Ga als volgt te werk om meerdere bestanden tegelijk te
converteren
1 Klik op Bitmaps, Modus, 256 kleuren (8-bits).
2 Klik op het tabblad Groepsgewijs.
De naam van het actieve bestand in het Tekenvenster verschijnt met een
asterisk ervoor in de rechterkolom op het tabblad Groepsgewijs. De
namen van alle andere geopende bestanden staan in de linkerkolom.
3 Selecteer de bestanden die u wilt converteren.
4 Klik op de knop Toevoegen.
De geselecteerde bestanden komen in de rechterkolom te staan om te
worden geconverteerd.
652 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om een voorbeeld van de afbeelding in de
groepsgewijze conversie weer te geven
Kies een afbeelding uit de keuzelijst Afbeeldingsvoorbeeld en schakel de
knop Voorbeeld in.
Groepsgewijze conversie is niet mogelijk als u Geoptimaliseerd kiest in
de keuzelijst Palet op het tabblad Naar 256 kleuren converteren.
Als u alle geopende bestanden in de groepsgewijze conversie wilt
opnemen, klikt u op de knop Alle toevoegen op het tabblad Groepsgewijs.
U kunt bestanden uit de groep verwijderen door op de knop Verwijderen
op het tabblad Groepsgewijs te klikken. Met de knop Alle verwijderen
worden alle bestanden uit de groep verwijderd.
Speciale effecten op bitmaps toepassen
U kunt bitmaps verfraaien of aanpassen met speciale effecten.
Effectfilters zijn kleine programma’s die een reeks voorgedefinieerde
opdrachten uitvoeren waarmee een bepaald effect op een bitmap wordt
toegepast. De filters berekenen automatisch de waarden en karakteristieken
van elke pixel in een bitmap en wijzigen vervolgens de pixels aan de hand
van de nieuwe waarden. Als u bijvoorbeeld het Bewegingseffect op een
bitmap toepast, analyseert het filter alle pixelwaarden en “smeert” deze
vervolgens in een bepaalde richting uit, waardoor het lijkt of de afbeelding
beweegt.
Werken met bitmapeffecten
In het volgende overzicht staan de besturingselementen voor het maken van
effecten met Kleur aanpassen, converteren naar verschillende kleurmodi en
toepassen van bitmapeffecten:
Werken met bitmaps 653

Knop Beschrijving
Schakel deze knop in om een voorbeeld van het effect in het
afdrukvoorbeeld weer te geven.
Schakel deze knop in om een enkel, groot resultaatvenster weer te geven
of om het afdrukvoorbeeld uit te schakelen.
Schakel deze knop in om de vensters Origineel en Resultaat weer te
geven.
Schakel deze knop in om ervoor te zorgen dat het voorbeeld automatisch
wordt bijgewerkt wanneer u de instellingen aanpast.
Geeft een menu weer of andere effecten die u op de bitmap kunt
toepassen.
U kunt uw afbeelding meerollen met het Meerolgereedschap dat verschijnt
wanneer u de cursor over het venster Origineel beweegt (of over het
afbeeldingsvenster, als de knop Voorbeeld is ingeschakeld). U kunt op uw
afbeelding inzoomen door in het venster te klikken; u zoomt uit door te
rechtsklikken.
Opties voor bitmapeffecten instellen
In het dialoogvenster Opties kunt u het voorbeeldtype instellen. U kunt ook
de standaardopties van het effect naar de laatst gebruikte instellingen
terugzetten. U kunt ook het aantal acties dat u ongedaan kunt maken
instellen. Deze instellingen gelden voor alle dialoogvensters voor
bitmapeffecten.
Ga als volgt te werk om de opties voor bitmapeffecten in te
stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal en klik op
Bitmapeffecten.
654 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

3 Schakel in de sectie Initiële voorbeeldmethode een van de volgende
knoppen in:
Volledig scherm – geeft een voorbeeld weer van het effect.
Voor en na – geeft een venster met het origineel en een venster met
het resultaat in het effectdialoogvenster weer.
Alleen resultaat – geeft alleen het venster Resultaten in het
effectdialoogvenster weer.
Laatst gebruikt – hiermee wordt het laatst gebruikte dialoogvenster
weergegeven.
4 Schakel het selectievakje Dialoogvensters met de laatst gebruikte
waarden invullen in als u wilt dat de dialoogvensters met de laatst
ingevoerde effectinstellingen worden weergegeven.
Ga als volgt te werk om het aantal stappen voor het ongedaan
maken van bitmapeffecten in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Algemeen.
3 Typ het gewenste aantal stappen voor ongedaan maken in het vak
Bitmapeffecten.
3D-effecten toepassen
CorelDRAW bevat zeven 3D-effecten waarmee diepte wordt gesuggereerd.
Deze 3D-effecten zijn:
3D-rotatie – hiermee kunt u de bitmap een willekeurig aantal graden
draaien.
Cilinder – hiermee worden pixels in een afbeelding verdicht of uitgebreid
om een cilindervorm te verkrijgen.
In reliëf – hiermee wordt een driedimensionaal reliëfeffect gemaakt.
Paginakrulling – hiermee lijkt het alsof een hoek van de pagina over een
gedeelte van de bitmap is gekruld.
Perspectief – past een driedimensionaal uiterlijk toe of houdt de
oorspronkelijke grootte en vorm vast.
Trekken/stoten – hiermee lijkt het alsof de bitmap in het midden omhoog
is getrokken of is ingedrukt.
Bol – hiermee creëert u de illusie dat de afbeelding rond de binnen- of
buitenkant van een bolvorm is gewikkeld.
Werken met bitmaps 655

Het effect 3D-rotatie op een bitmap toepassen
Het effect 3D-rotatie roteert een afbeelding zowel horizontaal als verticaal.
De rotatie wordt toegepast alsof de bitmap zich aan één kant van een
driedimensionaal vak bevindt.
Ga als volgt te werk om het effect 3D-rotatie toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, 3D-effecten, 3D-rotatie.
3 Roteer en plaats het 3D-model met de schuifregelaars Verticaal en
Horizontaal.
4 Schakel de optie Best passend in om ervoor te zorgen dat de bitmap
binnen de grenzen van de tekenpagina blijft.
Het effect 3D-rotatie ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
Het effect Cilinder op een bitmap toepassen
Bij het effect Cilinder wordt de afbeelding langs de binnen- of buitenkant van
een cilinder gewikkeld.
656 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Cilinder toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, 3D-effecten, Cilinder.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Horizontaal – verschuift pixels van boven naar onder.
Verticaal – verschuift pixels van links naar rechts.
4 Stel met de schuifregelaar Percentage de richting van het omwikkelen in.
Positieve waarden breiden pixels uit, waardoor de afbeelding rond de
buitenkant van de cilinder wordt gewikkeld. Negatieve waarden
verdichten de pixels, waardoor de afbeelding rond de binnenkant van de
cilinder wordt gewikkeld.
Het effect Cilinder ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect In reliëf op een bitmap toepassen
Met het effect In reliëf wordt een driedimensionaal reliëfeffect toegepast, wat
inhoudt dat details in de bitmap op een vlak oppervlak eruit gaan zien als
driedimensionale randen en gleuven. Het effect In reliëf is het duidelijkst
zichtbaar in bitmaps met een gemiddeld tot hoog contrast.
Er kunnen diverse effecten in combinatie met het effect In reliëf worden
gebruikt om fotorealistische effecten te krijgen.
Werken met bitmaps 657

Ga als volgt te werk om het effect In reliëf toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, 3D-effecten, In reliëf.
3 Schakel in de sectie Kleur in reliëf een van de volgende opties in:
Originele kleur – hiermee worden de kleuren in het bitmapgebied
onderdrukt en krijgt de bitmap een omtrek in de kleuren van de
originele bitmap.
Grijs – hiermee worden de kleuren in het bitmapgebied onderdrukt en
krijgt de bitmap een grijze omtrek. Deze optie resulteert in een
volledig grijze bitmap met lichte gedeelten in een matig reliëf.
Zwart – hiermee worden de kleuren in het bitmapgebied onderdrukt en
krijgt de bitmap een zwarte omtrek. Deze optie resulteert in een
volledig zwarte bitmap met lichte gedeelten in reliëf en een hoog
contrast.
Ander – hiermee worden de kleuren in het bitmapgebied onderdrukt
en krijgt de bitmap een omtrek in een kleur die u met de kleurkiezer
selecteert.
4 Verplaats de schuifregelaar Diepte om de diepte van het reliëfeffect zo in
te stellen dat gebieden van de bitmap zichtbaar hoger worden ten opzichte
van de rest.
5 Stel met de schuifregelaar Niveau de gewenste hoeveelheid
achtergrondkleur voor het reliëf in.
6 Typ een waarde in het vakje Richting om de richting van de beweging aan
te geven.
658 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect In reliëf ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 256
kleuren en Zwart-wit.
U kunt de draaischijf Richting gebruiken om de bewegingsrichting aan te
geven. Als u de draaischijf Richting gebruikt, stelt u de locatie van de
lichtbron ten opzichte van de bitmap voor het reliëfeffect in door op een
punt op de rand van de draaischijf te klikken (de bitmap bevindt zich
theoretisch in het midden van de cirkel).
Het effect Paginakrulling op een bitmap toepassen
Met het effect Paginakrulling lijkt het alsof een hoek van de bitmap is
omgekruld. U kunt een hoek van de bitmap selecteren en de stand, grootte
en transparantie van de krul. U selecteert zowel kleuren voor de krul, als
voor de achtergrond die zichtbaar wordt doordat de afbeelding omkrult.
Ga als volgt te werk om het effect Paginakrulling toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, 3D-effecten, Paginakrulling.
3 Klik op een paginahoekknop om een hoek te selecteren.
4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op de knop Verticaal als u de krulling vanaf de boven- of onderrand
van de afbeelding wilt laten beginnen.
Klik op de knop Horizontaal als u de krulling vanaf de linker- of
rechterrand van de afbeelding wilt laten beginnen.
Werken met bitmaps 659

5 Stel met de schuifregelaars Breedte % en Hoogte % het gewenste
formaat voor de krul in.
Hogere waarden resulteren in een grotere, bredere krul; lagere waarden
resulteren in een kleinere, smallere krul.
6 Kies op de kleurkiezers om kleuren voor de krul en achtergrond te
kiezen.
7 Klik op een van de volgende opties:
Dekkend – maakt een krul met een effen kleur.
Transparant – maakt de onderliggende afbeelding door de krul heen
zichtbaar.
Het effect Paginakrulling ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt ook op het Pipetgereedschap klikken en in het tekenvenster een
kleur voor de krul en de achtergrond kiezen.
Het effect Perspectief op een bitmap toepassen
Met het effect Perspectief krijgt uw bitmap een driedimensionale diepte,
alsof de bitmap langzaam in de verte verdwijnt.
Er zijn twee perspectiefmodi: Perspectief en Afbuiging. Met Perspectief
krijgt de bitmap een driedimensionaal uiterlijk door het verplaatsen van de
vier knooppunten in het dialoogvenster. Met Afbuiging wordt ook perspectief
toegepast, maar verschilt hierin dat de originele grootte en vorm van de
bitmap behouden blijft.
660 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Perspectief toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, 3D-effecten, Perspectief.
3 Schakel in de sectie Type een van de volgende knoppen in:
Perspectief – hiermee kunt u twee knooppunten tegelijk naar elkaar
toe of van elkaar vandaan verplaatsen.
Afbuiging – hiermee blijft de afstand tussen de knooppunten gelijk, en
kunt u de bitmap schuintrekken.
4 Sleep een van de knooppunten die in het voorbeeldvenster worden
weergegeven.
In dit venster ziet u welk effect het slepen van de knooppunten op het
perspectief van de bitmap heeft.
5 Schakel de optie Best passend in om ervoor te zorgen dat de bitmap
binnen de grenzen van de tekenpagina blijft.
Het effect Perspectief ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
Het effect Trekken/stoten op een bitmap toepassen
Met het effect Trekken/stoten buigt u de bitmap in een bepaalde richting
door de bitmap naar u “toe te trekken” of van u “af te stoten”.
Ga als volgt te werk om het effect Trekken/stoten toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, 3D-effecten, Trekken/stoten.
Werken met bitmaps 661

3 Klik op de knop Midden instellen.
4 Positioneer de cursor op het tekenvenster en klik om een middelpunt in
te stellen van waaruit u het trekken/stoten wilt laten beginnen.
5 Stel met de schuifregelaar Trekken/stoten (-/+) de intensiteit van het
effect in.
Positieve waarden passen een trekeffect toe, negatieve een stooteffect.
Het effect Trekken/stoten ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
Het effect Bol op een bitmap toepassen
Bij het effect Bol lijkt het alsof de afbeelding rond de binnen- of buitenkant
van een bolvorm is gewikkeld.
Ga als volgt te werk om het effect Bol toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, 3D-effecten, Bol.
3 Verplaats de schuifregelaar Percentage om de wikkeling in te stellen
Bij negatieve waarden worden de pixels in het midden verkleind,
waardoor de afbeelding aan de binnenkant van een bolvorm komt te
liggen. Bij positieve waarden worden de pixels in het midden vergroot,
waardoor de afbeelding aan de buitenkant van een bolvorm komt te liggen.
Het effect Bol ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
662 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Artistieke effecten toepassen
Bij CorelDRAW worden veertien verschillende artistieke effecten geleverd
waarmee u afbeeldingen kunt maken die er natuurlijk en handgeschilderd
uitzien. U kunt deze effecten gebruiken om van afbeeldingen
pasteltekeningen, gesponste schilderijen of aquarellen te maken. Ook kunt u
hiermee gestructureerde achtergronden maken voor illustraties. Deze
artistieke effecten zijn:
Houtskool – hiermee maakt u van de afbeelding een houtskooltekening.
Conté-potlood – hiermee kunt u een Conté-potloodstructuur aanbrengen
in een afbeelding.
Wasco – hiermee verspreidt u pixels over de afbeelding om het effect te
krijgen van een tekening die is gemaakt met wasco.
Kubist – hiermee groepeert u pixels met dezelfde kleuren in vierkanten
zodat de afbeelding op een kubistisch schilderij lijkt.
Impressionist – hiermee zet u pixels om naar gedepte verf.
Paletmes – hiermee verdeelt u pixels opnieuw waardoor het lijkt alsof de
verf met een paletmes over schildersdoek is verspreid.
Pastel – hiermee wijzigt u een afbeelding in een pasteltekening.
Pen en inkt – hiermee maakt u van een afbeelding een pentekening.
Pointillist – hiermee analyseert u de hoofdkleuren in de afbeelding en zet
u deze om naar kleine puntjes.
Wasbord – hiermee verspreidt u pixels in lange strengen waardoor de
afbeelding eruit komt te zien alsof die is uitgekrast.
Schetsblok – hiermee maakt u van een tekening een potloodschets.
Waterverf – hiermee maakt u van een afbeelding een aquarel.
Waterstift – hiermee maakt u van een afbeeldingen een abstracte
aquarelpotloodtekening.
Golfpapier – hiermee lijkt de afbeelding een schilderij op structuurpapier.
Werken met bitmaps 663

Het effect Houtskool op een bitmap toepassen
Met het effect Houtskool zet u een afbeelding om in een houtskooltekening.
Ga als volgt te werk om het effect Houtskool toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Houtskool.
3 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van het houtskooleffect
in te stellen.
4 Verschuif de schuifregelaar Rand om de randen van de afbeelding meer
nadruk te geven.
Het effect Houtskool ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Conté-potlood op een bitmap toepassen
Het effect Conté-potlood brengt structuur aan in een afbeelding met een
Conté-potlood.
664 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Conté-potlood toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Conté-potlood.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Zwart – hiermee maakt u een zwarte Conté-potloodafbeelding.
Wit – hiermee maakt u een witte Conté-potloodafbeelding.
Rood krijt – hiermee maakt u een Conté-potloodafbeelding in rood
krijt.
Sepia – hiermee maakt u een Conté-potloodafbeelding in sepia.
Roodbruin – hiermee maakt u een Conté-potloodafbeelding in
roodbruin.
4 Klik op de kleurkiezer en kies een papierkleur.
5 Stel met de schuifregelaar Druk de druk van de borstel in.
6 Stel met de schuifregelaar Structuur de hoeveelheid ruispixels per inch in.
Het effect Conté-potlood ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de kleurknoppen cumulatief toepassen.
U kunt het effect ook regelen door waarden te typen in de vakken Druk en
Structuur.
U kunt op het Pipetgereedschap klikken en in het tekenvenster een kleur
kiezen voor het papier.
Het effect Wasco op een bitmap toepassen
Met het effect Wasco verspreidt u pixels in de afbeelding zodat het lijkt alsof
de afbeelding met wascokrijt is gemaakt.
Werken met bitmaps 665

Ga als volgt te werk om het effect Wasco toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Wasco.
3 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van het waskrijt in te
stellen.
4 Verplaats de schuifregelaar Omtrek om het omtrekdetail van het waskrijt
in te stellen.
Het effect Wasco ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Kubist op een bitmap toepassen
Het effect Kubist groepeert pixels met dezelfde kleuren in vierkanten zodat
de afbeelding op een kubistisch schilderij lijkt.
666 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Kubist toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Kubist.
3 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van de vierkantjes in te
stellen.
4 Stel met de schuifregelaar Helderheid de gewenste hoeveelheid licht in de
afbeelding in.
5 Klik op de kleurkiezer Papier en kies een kleur.
Het effect Kubist ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt ook op het Pipetgereedschap klikken en in het tekenvenster een
kleur kiezen voor het papier.
Het effect Impressionist op een bitmap toepassen
Met het effect Impressionist krijgt de bitmap het uiterlijk van een schilderij,
doordat deze wordt geconverteerd naar gedepte verf met een effen kleur.
Ga als volgt te werk om het effect Impressionist toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Impressionist.
Werken met bitmaps 667

3 Stel met de schuifregelaars Horizontaal en Verticaal het aantal pixels in
dat horizontaal en verticaal wordt verplaatst.
Naar mate u de waarde verhoogt, wordt het vervagingseffect op de
originele bitmap groter, zodat de bitmap uiteindelijk onherkenbaar wordt.
Het bereik (tussen 1 en 100) wordt gemeten in een verplaatsing van
pixels. Een instelling van 10 voor de verticale verplaatsing resulteert
bijvoorbeeld in een verspreiding van de bitmap over een verticaal gebied
van 10 pixels.
4 Schakel de knop Vergrendelen in om de horizontale waarde gelijk te houden
aan de verticale waarde.
De knop Vergrendelen is ingeschakeld als deze ingedrukt lijkt te zijn.
Het effect Impressionist ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
Het effect Paletmes op een bitmap toepassen
Met het effect Paletmes kunt u een afbeelding maken waarbij het lijkt alsof
de verf met een mes op het schildersdoek is aangebracht.
Ga als volgt te werk om het effect Paletmes toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Paletmes.
3 Verplaats de schuifregelaar Lemmetgrootte om de mate van het druipen in
te stellen.
4 Stel met de schuifregelaar Zachte rand de mate van het kladden in.
5 Klik op de draaischijf Hoek om de richting van de borstelstreek in te
stellen.
668 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Paletmes ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de richting van de borstelstreken ook opgeven door een waarde te
typen in het vak Hoek.
U kunt het effect ook regelen door waarden te typen in de vakken
Lemmetgrootte en Zachte rand.
Het effect Pastel op een bitmap toepassen
Met het effect Pastel kunt u een afbeelding maken die er uitziet alsof die met
pastelkrijt is gemaakt.
Ga als volgt te werk om het effect Pastel toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Pastel.
3 Schakel in de sectie Pastel een van de volgende knoppen in:
Zacht – maakt afbeeldingen met zachte/fletse pasteltinten.
Olie – maakt de afbeelding gelijkend op een oliepastelafbeelding.
4 Verplaats de schuifregelaar Streekgrootte om de dikte van elke lijn in te
stellen.
5 Verplaats de schuifregelaar Tintvariatie om de kleuren in de afbeelding
aan te passen.
Werken met bitmaps 669

Het effect Pastel ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Pen en inkt op een bitmap toepassen
Het effect Pen en inkt maakt een afbeelding die lijkt op een inkttekening in
zwart-wit.
Ga als volgt te werk om het effect Pen en inkt toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Pen en inkt.
3 Schakel een van de volgende stijlopties in:
Kruisjes – hiermee maakt u kruisarceringen om schaduwen aan te
brengen.
Stippelen – hiermee arceert u een afbeelding met inktvlekken.
4 Verplaats de schuifregelaar Dichtheid om de dichtheid van de streken of
punten in te stellen.
5 Verplaats de schuifregelaar Inktbron om de hoeveelheid inkt in te
tekening in te stellen.
Het effect Pen en inkt ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de inktdichtte en -hoeveelheid ook instellen door waarden te typen
in de vakjes Dichtheid en Inkthoeveelheid.
670 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Pointillist op een bitmap toepassen
Met het effect Pointillist kunt u een afbeelding maken die er uitziet alsof die
met een enorm aantal stippen is gemaakt.
Ga als volgt te werk om het effect Pointillist toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Pointillist.
3 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de puntgrootte groter of kleiner te
maken.
4 Verplaats de schuifregelaar Helderheid om de kleuren in de afbeelding
lichter of donkerder te maken.
Het effect Pointillist ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt het effect ook regelen door waarden te typen in de vakken Grootte
en Helderheid.
Het effect Wasbord op een bitmap toepassen
Het effect Wasbord maakt een afbeelding die lijkt of deze door de verf heen is
gekrast. Door te krassen kunt u een gekleurde of witte achtergrond zichtbaar
maken.
Werken met bitmaps 671

Ga als volgt te werk om het effect Wasbord toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Wasbord.
3 Schakel in de sectie Schrapen naar een van de volgende knoppen in:
Kleur – hiermee krast u over de afbeelding om kleur zichtbaar te
maken.
Wit – hiermee krast u over de afbeelding om wit zichtbaar te maken.
4 Stel met de schuifregelaar Dichtheid de hoeveelheid ruispixels per inch
in.
5 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de mate van het druipen in te
stellen.
Het effect Wasbord ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt het effect ook regelen door waarden te typen in de vakken
Dichtheid en Grootte.
Het effect Schetsblok op een bitmap toepassen
Met het effect Schetsblok kunt u een afbeelding maken die er uitziet alsof die
met een potlood is getekend.
672 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Schetsblok toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Schetsblok.
3 Schakel in de sectie Potloodtype een van de volgende knoppen in:
Grafiet – hiermee maakt u een zwart-wit tekening met de nadrukt op
de zwarte lijnen.
Kleur – hiermee maakt u een gekleurde afbeelding, met de nadruk op
de gekleurde lijnen.
4 Stel met de schuifregelaar Stijl de plaatsing van de pixels in.
5 Verplaats de schuifregelaar Lood om de potloodsoort in te stellen.
6 Stel met de schuifregelaar Omtrek de intensiteit van de omtrekking in.
Het effect Schetsblok ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt het effect ook regelen door waarden te typen in de vakken Stijl,
Omtrek en Druk.
Het effect Waterverf op een bitmap toepassen
Het effect Waterverf maakt een afbeelding die lijkt alsof het een
waterverftekening is.
Werken met bitmaps 673

Ga als volgt te werk om het effect Waterverf toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Waterverf.
3 Verplaats de schuifregelaar Borstelgrootte om de grootte van de
borstelstreek in te stellen.
4 Stel met de schuifregelaar Korreligheid de korreligheid van de
borstelstreek in.
5 Stel met de schuifregelaar Water de hoeveelheid water in de borstelstreek
in.
6 Verplaats de schuifregelaar Uitlopen om de uitloop van de borstelstreek in
te stellen.
7 Stel met de schuifregelaar Helderheid de gewenste hoeveelheid licht in de
afbeelding in.
Het effect Waterverf ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt het effect ook regelen door waarden te typen in de vakken
Borstelgrootte, Korreligheid, Water, Uitlopen en Helderheid.
Het effect Waterstift op een bitmap toepassen
Met het effect Waterstift kunt u een afbeelding maken die er uitziet als een
abstracte schets die met een kleurstift is gemaakt.
674 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Waterstift toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Waterstift.
3 Schakel in de sectie Variatie een van de volgende knoppen in:
Standaard – hiermee brengt u borstelstreken in een standaardpatroon
aan.
Volgorde – hiermee brengt u borstelstreken in een geordend patroon
aan.
Willekeurig – hiermee brengt u borstelstreken in een willekeurig
patroon aan.
4 Verplaats de schuifregelaar Kleurvariatie om het contrast tussen de
borstelstreken in te stellen.
5 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van de stiftpunt in te
stellen.
Het effect Waterstift ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt het contrast tussen borstelstreken instellen door een waarde te
typen in de vakjes Kleurvariatie en Grootte.
Het effect Golfpapier op een bitmap toepassen
Met het effect Golfpapier kunt u een afbeelding maken waarbij het lijkt alsof
deze op golfpapier met structuur is geschilderd.
Werken met bitmaps 675

Ga als volgt te werk om het effect Golfpapier toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Artistiek, Golfpapier.
3 Schakel in de sectie Borstelkleur een van de volgende knoppen in:
Kleur – hiermee maakt u afbeelding met kleurenverven.
Zwart-wit – hiermee maakt u een afbeelding waarin alleen zwarte en
witte verf worden gebruikt.
4 Verplaats de schuifregelaar Borsteldruk om de druk op de streken in te
stellen.
Het effect Golfpapier ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de druk van de borstelstreek ook instellen door een waarde te
typen in het vak Borsteldruk.
Vervagingseffecten toepassen
CorelDRAW beschikt over negen vervagingseffecten. Met deze effecten kunt
u de pixels van de bitmaps zachter en gladder maken en laten overvloeien, of
bewegingseffecten maken. De vervagingseffecten zijn:
Richtingseffening – hiermee worden geleidelijke overgangen in een
afbeelding geëffend waarbij randen en structuren behouden blijven.
Gaussiaans vervagen – hierbij wordt een nevelig effect toegepast, waarbij
de bitmap wordt vervaagd overeenkomstig een Gaussiaanse verspreiding.
Kartels – hiermee worden kleuren in een afbeelding verspreid waardoor
er een zacht, vaag effect met minimale vervorming ontstaat.
Laagbandfilter – hiermee verwijdert u de scherpe randen en details uit
een afbeelding, waardoor alleen effen verlooptintvullingen en
laagbandfiltergebieden overblijven.
Bewegingseffect – hierbij lijkt het alsof er beweging in de bitmap zit.
Radiale vervaging – maakt een vervaginseffect dat vanuit een centraal
punt in een afbeelding uitstraalt.
Effen kromme – hiermee worden de verschillen tussen de aangrenzende
pixels verkleind, waarbij slechts enkele details verloren gaan.
676 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Verzachten – hiermee worden de ruwe hoeken in afbeeldingen geëffend
en afgezwakt zonder belangrijke afbeeldingsdetails te verliezen.
Zoomen – hiermee vervaagt u pixels vanuit een centraal punt.
Het effect Richtingseffening op een bitmap toepassen
Met het effect Richtingseffening kunt u heel subtiel een afbeelding vervagen.
Bij dit effect worden pixels met gelijke toonwaarden geanalyseerd om de
richting te bepalen waarin het meest wordt vereffend.
Ga als volgt te werk om het effect Richtingseffening toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Richtingseffening.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de intensiteit van het effect in.
Het effect Richtingseffening ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit van het effect ook instellen door een waarde te typen
in het vak Percentage.
Het effect Gaussiaans vervagen op een bitmap toepassen
Het effect Gaussiaans vervagen is een nevelig effect, waarbij de bitmap
wordt vervaagd overeenkomstig een Gaussiaanse verspreiding. Met dit effect
kan de kwaliteit van bitmaps met scherpe randen verbeterd worden.
Werken met bitmaps 677

Ga als volgt te werk om het effect Gaussiaans vervagen toe te
passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Gaussiaans vervagen.
3 Stel met de schuifregelaar Straal de intensiteit van het effect in.
Hogere waarden resulteren in een vagere bitmap.
Het effect Gaussiaans vervagen ondersteunt alle kleurmodellen,
uitgezonderd 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit van het effect ook instellen door een waarde te typen
in het vak Straal.
Het effect Kartels op een bitmap toepassen
Het effect Kartels geeft een zachte vervaging in een afbeelding. Dit effect is
vooral duidelijk te zien bij afbeeldingen met veel contrast.
Ga als volgt te werk om het effect Kartels toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Kartels.
3 Verplaats een van de volgende schuifregelaars:
Breedte – hiermee stelt u het aantal naastgelegen pixels in (links en
rechts) dat beïnvloed moet worden.
Hoogte – hiermee stelt u het aantal naastgelegen pixels in (boven en
onder) dat beïnvloed moet worden.
678 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Kartels ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 256
kleuren en Zwart-wit.
Stel identieke hoogte- en breedtewaarden in door het selectievakje
Symmetrisch in te schakelen.
U kunt de gevoeligheid van het effect ook instellen door waarden te typen
in de vakken Hoogte en Breedte.
Het effect Laagbandfilter op een bitmap toepassen
Het effect Laagbandfilter verwijdert scherpe randen en detail uit een
afbeelding.
Ga als volgt te werk om het effect Laagbandfilter toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Laagbandfilter.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de intensiteit van het effect in.
Bij hogere instellingen zijn de overgangen tussen schaduwen en hoge
lichten minder abrupt.
4 Stel met de schuifregelaar Straal het aantal pixels in dat achtereenvolgend
wordt geselecteerd en geëvalueerd.
Werken met bitmaps 679

Het effect Laagbandfilter ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Hoge instellingen voor Percentage en Straal kunnen belangrijke details
wissen.
U kunt de gevoeligheid en het bereik van het effect ook instellen door
waarden te typen in de vakken Percentage en Straal.
Het Bewegingseffect op een bitmap toepassen
Met het Bewegingseffect lijkt het alsof er beweging in de bitmap zit.
Ga als volgt te werk om het Bewegingseffect toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Bewegingseffect.
3 Stel met de schuifregelaar Afstand de intensiteit voor het vervagingseffect
in.
4 Kies een hoek door op een punt aan de rand van de draaischijf Richting te
klikken.
5 Schakel in de sectie Bemonstering buiten afbeelding een van de volgende
knoppen in:
Pixels buiten afbeelding negeren – hiermee worden de pixels
genegeerd die buiten de afbeelding vallen.
Papierkleur gebruiken – hiermee begint de vervaging met de kleur van
het papier.
Pixel dichtst bij rand bemonsteren – hiermee begint de vervaging met
de kleuren aan de rand van de afbeelding.
680 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het Bewegingseffect ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 256
kleuren en Zwart-wit.
U kunt de bewegingsrichting en -hoek ook instellen door waarden in het
vak Richting te typen.
Het effect Radiale vervaging op een bitmap toepassen
Het effect Radiale vervaging maakt een afbeelding met een vervagingseffect
dat vanuit een centraal punt uitstraalt. Het centrale punt wordt beschermd
tegen wijzigingen en het effect wordt verder van het centrale punt steeds
overheersender.
Ga als volgt te werk om het effect Radiale vervaging toe te
passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Radiale vervaging.
3 Klik op de knop Midden instellen.
4 Klik in het tekenvenster om het centrale punt voor de radiale vervaging in
te stellen.
5 Stel met de schuifregelaar Hoeveelheid de intensiteit van het effect in.
Het effect Radiale vervaging ondersteunt alle kleurmodellen,
uitgezonderd 48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en
Zwart-wit.
Werken met bitmaps 681

Als u het effect Radiale vervaging vooraf ziet in het dialoogvenster
Radiale vervaging, dan kunt u het centrale punt instellen van waaruit de
afbeelding wordt vervaagd.
Om in te zoomen op de afbeelding dient u de knop Midden instellen uit te
zetten.
U kunt de intensiteit van het effect ook instellen door een waarde te typen
in het vak Hoeveelheid.
Het effect Effen kromme op een bitmap toepassen
Het effect Effen kromme zwakt verschillen af tussen aangrenzende pixels.
Het maakt de afbeelding effen en heeft slechts een klein verlies aan detail tot
gevolg. Het effect Effen kromme is zeer subtiel; u moet zelfs inzoomen om
het effect te kunnen zien. U kunt dit effect meerdere keren toepassen.
Ga als volgt te werk om het effect Effen kromme toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Effen kromme.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de intensiteit van het
effeningseffect in.
Het effect Effen kromme ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Verzachten op een bitmap toepassen
Het effect Verzachten vervaagt een afbeelding in kleine mate, met behoud
van veel detail.
Ga als volgt te werk om het effect Verzachten toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Verzachten.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de intensiteit van de verzachting in.
682 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Verzachten ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit van het effect ook instellen door een waarde te typen
in het vak Percentage.
Het effect Zoomen op een bitmap toepassen
Het effect Zoomen vervaagt pixels vanuit een centraal punt. De pixels die het
dichtst bij het midden liggen, vervagen het minst. U kunt de mate van
vervaging besturen.
Ga als volgt te werk om het effect Zoomen toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervagen, Zoomen.
3 Klik op de knop Midden instellen.
4 Klik in het tekenvenster om het centrum voor de zoomvervaging in te
stellen.
5 Stel met de schuifregelaar Hoeveelheid de intensiteit van het effect in.
Het effect Zoomen ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit van het effect ook instellen door een waarde te typen
in het vak Hoeveelheid.
Werken met bitmaps 683

Kleurtransformatie-effecten toepassen
CorelDRAW biedt vier kleurtransformatie-effecten die u in staat stellen de
kleuren van een afbeelding te wijzigen. Deze effecten zijn:
Bitvlakken – hiermee zorgt u ervoor dat de afbeelding alleen elementaire
RGB-kleurcomponenten bevat; toonwijzigingen worden benadrukt.
Halftoon – hiermee geeft u een afbeelding een halftoonkleureffect mee.
Psychedelisch – hiermee worden de kleuren van de bitmap gewijzigd in
heldere, elektrische kleuren.
Beeldomkering – hiermee worden de kleuren in een afbeelding
getransformeerd om deze op een fotonegatief te doen lijken.
Het effect Bitvlakken op een bitmap toepassen
Het effect Bitvlakken brengt de kleuren in een afbeelding terug tot de
basis-RGB-kleurcomponenten en geeft de toonwijzigingen in de afbeelding
met effen kleuren weer. Het effect Bitvlakken is vooral bedoeld voor het
analyseren van verlooptinten in een afbeelding.
Ga als volgt te werk om het effect Bitvlakkem toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Kleur transformeren, Bitvlakken.
3 Stel met de schuifregelaars Rood, Groen en Blauw de intensiteit van het
effect voor de diverse kleurvlakken in.
Hogere waarden maken grove wijzigingen; lagere waarden maken
weergaven met meer toonverschillen en -gradaties.
684 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Bitvlakken ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
Bij de hoogste instelling ziet u grote, vlakke delen waar de afbeelding het
helderst en donkerst is. Bij de laagste instelling ziet u de kleinste
toonverschillen van de afbeelding.
U kunt de gevoeligheid van het effect ook instellen door waarden te typen
in de vakken Rood, Groen en Blauw.
Schakel het selectievakje Op alle vlakken toepassen in om dezelfde
waarden in alle vakken op te geven.
Het effect Halftoon op een bitmap toepassen
Het effect Halftoon geeft een afbeelding een halftoonkleureffect mee. Een
afbeelding met halftoonkleuren is een afbeelding met ongerasterde halftonen
die is geconverteerd naar een reeks punten; de punten zijn van verschillende
grootte om verschillende tonen aan te geven.
Ga als volgt te werk om het effect Halftoon toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Kleur transformeren, Halftoon.
3 Stel met de schuifregelaar Max. puntstraal de maximumstraal van een
halftoonpunt in.
Werken met bitmaps 685

4 Met de volgende schuifregelaars kunt u instellen hoe de kleuren met
elkaar worden vermengd:
Cyaan – hiermee geeft u de hoek op voor het cyaan kleurenraster.
Magenta – hiermee geeft u de hoek op voor het magenta kleurenraster.
Geel – hiermee geeft u de hoek op voor het gele kleurenraster.
Zwart – hiermee geeft u de hoek op voor het zwarte kleurenraster.
Het effect Halftoon ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de hoeken voor de straal en het kanaal ook instellen door waarden
te typen in de bijbehorende vakken.
Het effect Psychedelisch op een bitmap toepassen
Met het effect Psychedelisch worden de kleuren in de bitmap gewijzigd in
heldere, elektrische kleuren zoals oranje, felroze, cyaan, limoengroen
enzovoort. Lage waarden resulteren in interessante effecten.
Ga als volgt te werk om het effect Psychedelisch toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Kleur transformeren, Psychedelisch.
3 Stel met de schuifregelaar Niveau de intensiteit van het effect in.
Hogere waarden resulteren in ingrijpende wijzigingen; lagere waarden
resulteren in subtiele wijzigingen.
686 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Psychedelisch ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Beeldomkering op een bitmap toepassen
Beeldomkering is een techniek uit de donkere kamer waarbij gebruik wordt
gemaakt van een korte lichtflits om ongevulde oppervlakken van een foto op
te vullen. Met het effect Beeldomkering worden kleuren zodanig
getransformeerd dat ze op die van het negatief van een foto gaan lijken. Dit
effect valt meer op als het wordt toegepast op kleurenbitmaps.
Ga als volgt te werk om het effect Beeldomkering toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Kleur transformeren, Beeldomkering.
3 Stel met de schuifregelaar Niveau de beeldomkering voor de bitmap in.
Hogere waarden passen meer licht toe op de bitmap; lagere waarden
passen minder licht toe op de bitmap.
Het effect Beeldomkering ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
Werken met bitmaps 687

Omtrekeffecten toepassen
Bij CorelDRAW worden drie omtrekeffecten geleverd waarmee u randen van
bitmaps kunt vinden en accentueren. U kunt het niveau van de randopsporing
instellen, een randtype selecteren en de kleuren voor de randen instellen. De
omtrekeffecten zijn:
Rand opsporen – hiermee laat u de randen opsporen van onderdelen van
de afbeelding; deze worden vervolgens naar lijnen op een achtergrond met
een enkelvoudige kleur geconverteerd.
Randen zoeken – hiermee vindt u randen in de afbeelding en kunt u deze
converteren naar minder scherpe of effen lijnen.
Omtrek overtrekken – hiermee trekt u onderdelen van een afbeelding
over met kleuren uit een 16-kleurenpalet.
Het effect Rand opsporen op een bitmap toepassen
Het effect Rand opsporen zoekt de randen van onderdelen van een afbeelding
en zet deze om in lijnen op een achtergrond van één kleur. Hiermee kunt u
verschillende omtrekeffecten toevoegen aan een bitmap. U krijgt de beste
resultaten als u het effect Rand opsporen toepast op bitmaps met veel
contrast die tekst bevatten.
Ga als volgt te werk om het effect Rand opsporen toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Omtrek, Rand opsporen.
3 Schakel in de sectie Achtergrondkleur een van de volgende knoppen in:
Wit – hiermee wordt een witte vulling toegepast op alle gebieden van
de bitmap die buiten de omtrek van de bitmap liggen.
Zwart – hiermee wordt een zwarte vulling toegepast op alle gebieden
van de bitmap die buiten de omtrek van de bitmap liggen.
688 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ander – hiermee wordt een door u gespecificeerde kleur toegepast op
alle gebieden van de bitmap die buiten de omtrek van de bitmap liggen
(deze kleur geeft u op via een kleurenpalet).
4 Stel met de schuifregelaar Gevoeligheid de mate in waarin u de randen
wilt verbeteren.
Het effect Rand opsporen ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt ook een achtergrondkleur kiezen met het Pipetgereedschap, door
een kleur uit de afbeelding te kiezen.
Het effect Randen zoeken toepassen
Bij het effect Randen zoeken worden de randen van voorwerpen opgezocht
en geconverteerd naar zachte of harde lijnen. Dit effect is vooral bedoeld
voor afbeelding met een hoog contrast, zoals afbeeldingen met tekst.
Ga als volgt te werk om het effect Randen zoeken toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Omtrek, Randen zoeken.
3 Schakel in de sectie Randtype een van de volgende knoppen in:
Zacht – hiermee maakt u een zachte, vage omtrek.
Effen – hiermee maakt u een scherpe omtrek.
4 Stel met de schuifregelaar Niveau de intensiteit van het effect in.
Werken met bitmaps 689

Het effect Randen zoeken ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Omtrek overtrekken toepassen
Het effect Omtrek overtrekken benadrukt de randen van voorwerpen in een
afbeelding. Bij dit effect krijgt u het beste resultaat als u het effect op
afbeeldingen met een hoog contrast toepast, zoals afbeeldingen met tekst.
Ga als volgt te werk om het effect Omtrek overtrekken toe te
passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Omtrek, Omtrek overtrekken.
3 Stel met de schuifregelaar Niveau de drempelwaarde van de helderheid in.
De helderheidswaarden lopen van 1 tot 255.
4 Klik op een van de volgende opties voor het randtype:
Onder – hiermee trekt u alleen de kleuren waarvan de
helderheidswaarde onder de drempel ligt.
Boven – hiermee trekt u alleen de kleuren over waarvan de
helderheidswaarden de drempel overschrijden.
Het effect Omtrek overtrekken ondersteunt alle kleurmodellen,
uitgezonderd 48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en
Zwart-wit.
690 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

U kunt de drempelwaarde ook instellen door een waarde te typen in het
vak Niveau.
Creatieve effecten toepassen
CorelDRAW beschikt over veertien creatieve effecten. Afbeeldingen worden
hierbij getransformeerd naar een groot aantal vormen en structuren. U kunt
knikkers, snoep, kristallen, stof, glas, speelstukken, kaders, maalstromen of
regendruppels maken. Deze creatieve effecten zijn:
Handwerk – hiermee kunt u de vormen maken van welbekende
voorwerpen zoals puzzels, werktuigen, knikkers, snoep, keramische
tegels en pokerfiches als basis voor diverse effecten.
Kristalliseren – hiermee transformeert u de afbeelding in stukjes kristal.
Stof – hiermee brengt u een geweven structuur aan in de afbeelding.
Kader – hiermee omlijst u een afbeelding met een vooraf ingesteld kader
of een andere afbeelding.
Glasblokken – hiermee lijkt het alsof er dikke glasblokken op de
afbeelding liggen.
Kinderspel – hiermee kunt u een afbeelding in grappige vormen, zoals
kleine mozaïekstukjes en bouwblokken, of gebruik maken van primaire
artistieke methoden zoals vingerverven en schilderen met getallen.
Mozaïek – breekt een afbeelding in ongelijke ellipsen om deze het uiterlijk
van een mozaïek te geven.
Deeltjes – hiermee kunt u bel- en sterdeeltjes aan een afbeelding
toevoegen.
Spreiding – hiermee vervormt u een afbeelding door de pixels te
verspreiden.
Rookglas – hiermee past u een transparante, gekleurde tint op een
afbeelding toe.
Glas-in-lood – hiermee wijzigt u een afbeelding in delen en brengt u
voegen tussen de glasstukken aan.
Vignet – hiermee kunt u een afbeelding omkaderen.
Kolk – hiermee maakt u een wervelstorm rond het centrale punt van een
afbeelding.
Weer – hiermee past u atmosferische omstandigheden, zoals regen of
sneeuw, op een afbeelding toe.
Werken met bitmaps 691

Het effect Handwerk op een bitmap toepassen
Het effect Handwerk gebruikt de vormen van de traditionele ambacht als het
raamwerk voor de diverse effecten.
Ga als volgt te werk om het effect Handwerk toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Handwerk.
3 Kies een van de volgende stijlen uit de keuzelijst Stijl:
Puzzel – hiermee maakt u een patroon van puzzelstukjes.
Tandwielen – hiermee maakt u een patroon met tandwielen.
Marmer – hiermee maakt u een patroon met marmer.
Snoep – hiermee maakt u een patroon met harde, o-vormige snoepjes.
Keramische tegel – hiermee maakt u een patroon met keramische
tegels.
Pokerfiches – hiermee maakt u een patroon met pokerfiches.
4 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van de
Handwerkstukjes in te stellen.
5 Verplaats de schuifregelaar Volledig om het percentage van de afbeelding
dat beïnvloedt wordt in te stellen.
6 Stel met de schuifregelaar Helderheid de gewenste hoeveelheid licht in de
afbeelding in.
7 Klik op de draaischijf Rotatie om de hoek van de handwerkstukjes in te
stellen.
692 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Handwerk ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de grootte, het percentage, de helderheid en rotatiewaarden ook
instellen door waarden te typen in de vakjes Grootte, Percentage,
Helderheid en Rotatie.
Het effect Kristalliseren op een bitmap toepassen
Bij het effect Kristalliseren wordt de afbeelding in kristalstukjes verdeeld.
Ga als volgt te werk om het effect Kristalliseren toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Kristalliseren.
3 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van de kristalstukjes in
te stellen.
Het effect Kristalliseren ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten en Zwart-wit.
U kunt de waarde voor grootte ook instellen door een waarde te typen in
het vak Grootte.
Werken met bitmaps 693

Het effect Stof op een bitmap toepassen
Het effect Stof transformeert een afbeelding door verschillende
textielsoorten zoals kruissteekontwerpen, tapijtpatronen en quilts te
gebruiken.
Ga als volgt te werk om het effect Stof toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Stof.
3 Kies een van de volgende stijlen uit de keuzelijst Stijl:
Naaldpunt – maakt een breipatroon.
Haken – maakt een haakpatroon.
Quilt – maakt een quiltpatroon.
Punniken – maakt een patroon met behulp van punniken.
Linten – maakt een patroon met behulp van linten.
Tissuecollage – maakt een patroon met een tissuecollage.
4 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van de stofdelen in te
stellen.
5 Stel met de schuifregelaar Percentage het percentage van de afbeelding in
dat beïnvloedt moet worden.
6 Stel met de schuifregelaar Helderheid de gewenste hoeveelheid licht in de
afbeelding in.
7 Klik op de draaischijf Rotatie om de hoek van de afbeelding in te stellen.
694 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Stof ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de grootte, het percentage, de helderheid en rotatiewaarden ook
instellen door waarden te typen in de vakjes Grootte, Percentage,
Helderheid en Rotatie.
Het effect Kader op een bitmap toepassen
Met het effect Kader kunt u een afbeelding met een vooraf ingesteld kader of
een andere afbeelding omkaderen.
Ga als volgt te werk om een kader te openen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Kader.
3 Klik op het tabblad Selecteren.
4 Klik in de lijst Kader selecteren om een bestand te kiezen.
5 Klik op de knop Laden rechts van het geselecteerde bestand.
6 Kies uit de keuzelijst Zoeken in het station dat de map bevat waarin het
bestand is opgeslagen. Dubbelklik op de map waarin het bestand staat.
7 Dubbelklik op de bestandsnaam.
Ga als volgt te werk om een vooraf ingestelde kaderstijl te
openen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Kader.
3 Kies een stijl uit de lijst Voorkeuzen.
Ga als volgt te werk om een kader aan te passen
1 Volg stap 1 tot en met 6 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
kader te openen” procedure.
2 Klik op het tabblad Aanpassen.
3 Klik op de kiezer Nieuwe kleur en kies een kleur.
Werken met bitmaps 695

4 Verplaats een van de volgende schuifregelaars:
Dekvermogen – hiermee stelt u het dekvermogen van het effect in.
Vervagen – hiermee stelt u de vervaging van het kader in.
Horizontaal – hiermee stelt u de horizontale kadergrootte in.
Verticaal – hiermee stelt u de verticale kadergrootte in.
5 Klik op draaischijf Roteren om het aantal graden waarmee u het kader wilt
roteren in te stellen.
6 Schakel een van de volgende knoppen in:
Horizontaal spiegelen – spiegelt het kader horizontaal.
Verticaal spiegelen – spiegelt het kader verticaal.
Uitlijnen – maakt een centraal punt voor het kader.
Opnieuw centreren – centreert het kader in het document.
Ga als volgt te werk om aangepaste kaderinstellingen op te slaan
als een vooraf ingestelde stijl.
1 Stel de kaderinstellingen in.
2 Klik op de knop Voorkeuze opslaan.
3 Typ een bestandsnaam voor de nieuwe stijl in het venster Opslaan als.
Het effect Kader ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Glasblokken op een bitmap toepassen
Bij het effect Glasblokken lijkt het alsof er dikke glasblokken op de afbeelding
liggen
Ga als volgt te werk om het effect Glasblokken toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Glasblokken.
3 Met de volgende schuifregelaars stelt u de afmetingen van de glasblokken
in:
Blokbreedte – hiermee geeft u de breedte voor de glasblokken op.
Blokhoogte – hiermee geeft u de hoogte voor de glasblokken op.
696 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Glasblokken ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten en Zwart-wit.
U kunt de afmetingen van de blokken ook opgeven door waarden te typen
in de vakken Blokbreedte en Blokhoogte.
Schakel het selectievakje Vierkante blokken in om in de vakken
Horizontaal en Verticaal dezelfde waarden op te geven.
U krijgt het beste resultaat als u glasblokken van normale grootte
gebruikt.
Het effect Kinderspel op een bitmap toepassen
Het effect Kinderspel transformeert een afbeelding in grappige vormen zoals
kleine punaises en bouwblokken. U kunt ook primaire kunstvormen zoals
vingerverven en verven met nummers gebruiken.
Ga als volgt te werk om het effect Kinderspel toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Kinderspel.
3 Kies uit de lijst Speelgoed een van de volgende vormen:
Kleine punaises – hiermee maakt u een patroon van kleine punaises.
Bouwblokken – hiermee maakt u een patroon van bouwblokken.
Vingerverf – hiermee maakt u een patroon van vingerverf.
Verven met nummers – hiermee maakt u een patroon volgens de
methode verven met nummers.
4 Stel met de schuifregelaar Grootte de intensiteit van het effect in.
Werken met bitmaps 697

5 Stel met de schuifregelaar Percentage het percentage van de afbeelding in
dat beïnvloedt moet worden.
6 Stel met de schuifregelaar Helderheid de gewenste hoeveelheid licht in de
afbeelding in.
7 Klik op de draaischijf Rotatie om de hoek van het effect in te stellen.
Het effect Kinderspel ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit, het percentage, de helderheids- en rotatiewaarden
ook instellen door waarden te typen in de vakjes Grootte, Percentage,
Helderheid en Rotatie.
Het effect Mozaïek op een bitmap toepassen
Het effect Mozaïek verdeelt een afbeelding in gekleurde delen.
Ga als volgt te werk om het effect Mozaïek toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Mozaïek.
3 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van de gekleurde
stukken in te stellen.
4 Kies in de kleurkiezer Achtergrond een kleur.
5 Schakel het selectievakje Vignet in als u een kader om het mozaïek wilt
maken.
698 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Mozaïek ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt ook een achtergrondkleur kiezen door gebruik te maken van het
Pipetgereedschap en een kleur uit de afbeelding te kiezen.
Het effect Deeltjes op een bitmap toepassen
Het effect Deeltjes voegt bel- en sterdeeltjes aan een afbeelding toe. U kunt
fijne stofdeeltjes, of grotere fragmenten toevoegen.
Ga als volgt te werk om het effect Deeltjes toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Effecten, Creatief, Deeltjes.
3 Schakel een van de volgende stijlopties in:
Sterren – hiermee voegt u T-vormige sterren aan de afbeelding toe.
Bellen – hiermee voegt u bellen aan de afbeelding toe.
4 Verplaats een van de volgende schuifregelaars:
Grootte – hiermee stelt u de grootte van de borstelstreek in.
Dichtheid – hiermee stelt u de dichtheid voor de deeltjes in.
Inkleuring – hiermee stelt u de hoeveelheid kleur voor de deeltjes in.
Transparantie – hiermee bepaalt u de mate waarin u door de deeltjes
heen kunt kijken.
5 Klik op de draaischijf Hoek om de lichtval in te stellen.
Werken met bitmaps 699

Het effect Deeltjes ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de grootte, dichtheid, kleur, transparantie en hoek ook instellen
door waarden te typen in de vakjes Grootte, Dichtheid, Inkleuring,
Transparantie en Hoek.
Het effect Spreiding op een bitmap toepassen
Het effect Spreiding vervormt afbeeldingen door pixels te verspreiden.
Ga als volgt te werk om het effect Spreiding toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Spreiding.
3 Verplaats de schuifregelaar Horizontaal om de pixels van links naar rechts
te verspreiden.
4 Verplaats de schuifregelaar Verticaal om de pixels van boven naar beneden
te verspreiden.
Het effect Spreiding ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Stel identieke hoogte- en breedtewaarden in door het selectievakje
Symmetrisch in te schakelen.
700 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Rookglas op een bitmap toepassen
Het effect Rookglas legt een gekleurde tint over de afbeelding, zoals rookglas
dat ook doet.
Ga als volgt te werk om het effect Rookglas toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Rookglas.
3 Stel met de schuifregelaar Tint het dekvermogen van het effect in.
4 Stel met de schuifregelaar Vervaging het vervagingsniveau in.
5 Klik op de kleurkiezer en kies een kleur voor de tint.
Het effect Rookglas ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt ook op het Pipetgereedschap klikken en in het tekenvenster een
kleur kiezen voor de tint.
Het effect Glas-in-lood op een bitmap toepassen
Het effect Glas-in-lood lijkt veel op het effect Kristalliseren, maar met het
effect Glas-in-lood kunt u ook randen tussen de stukjes glas maken en de
dikte en kleur van deze randen instellen.
Werken met bitmaps 701

Ga als volgt te werk om het effect Glas-in-lood toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Glas-in-lood.
3 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van de stukjes
glas-in-lood in te stellen.
4 Stel met de schuifregelaar Lichtintensiteit de gewenste hoeveelheid licht
in de afbeelding in.
5 Klik op de kiezer Soldeerkleur en kies een kleur voor de randen.
6 Typ een waarde in in het vakje Soldeerbreedte om de breedte van de
hoeken in te stellen.
7 Als u driedimensionale lichteffecten wilt maken, schakel dan het
selectievakje 3D-belichting in.
Het effect Glas-in-lood ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt ook op het Pipetgereedschap klikken en in het tekenvenster een
kleur voor de rand kiezen.
Het effect Vignet toepassen
Met het effect Vignet wordt een vignet rond een bitmap geplaatst. Een vignet
kan een zachte of harde rand hebben, vier vormen aannemen en in vrijwel
elke kleur voorkomen. Met een vignet maakt u dromerige, nostalgische
effecten en kunt u rond een oude foto een ellipsvormige lijst plaatsen.
702 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Vignet toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Vignet.
3 Schakel in de sectie Kleur een van de volgende knoppen in:
Zwart – hiermee wordt u een zwart vignet rond de bitmap geplaatst.
Wit – hiermee wordt een wit vignet rond de bitmap geplaatst.
Ander – hiermee wordt een vignet rond de bitmap gemaakt in de kleur
die u met de kleurkiezer kiest.
4 Schakel in de sectie Vorm een van de volgende knoppen in:
Ellips – hiermee wordt een ellipsvormig vignet rond de bitmap
geplaatst.
Cirkel – hiermee wordt een rond vignet rond de bitmap geplaatst.
Rechthoek – hiermee wordt u een rechthoekig vignet rond de bitmap
geplaatst.
Vierkant – hiermee wordt een vierkant vignet rond de bitmap
geplaatst.
5 Stel met de schuifregelaar Verschuiving de grootte van het midden van
het vignet in.
6 Stel met de schuifregelaar Vervagen een geleidelijke overgang tussen het
vignet en de bitmap in.
Hogere waarden resulteren in een grotere mate van vervaging; lagere
waarden leveren geen vervaging op.
Werken met bitmaps 703

Het effect Vignet ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 256
kleuren en Zwart-wit.
U kunt de verschuiving en vervaging ook instellen door waarden te typen
in de vakken Verschuiving en Vervagen.
Het effect Kolk op een bitmap toepassen
Het effect Kolk maakt een draaiende wervelwind rond een centraal punt dat
u instelt.
Ga als volgt te werk om het effect Kolk toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Kolk.
3 Klik op de knop Midden instellen.
4 Klik in het tekenvenster om het centrum voor de kolk in te stellen.
5 Kies een van de volgende stijlen uit de keuzelijst Stijl:
Geborsteld – hiermee maakt u de kolk met een regelmatige
borstelstreek.
Gelaagd – hiermee maakt u de kolk met een gelaagde borstelstreek.
Dik – hiermee maakt u de kolk met een brede borstelstreek.
Dun – hiermee maakt u de kolk met een smalle borstelstreek.
6 Verplaats de draaischijf Binnenrichting om de richting van de centraal
gelegen pixels in te stellen.
704 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

7 Verplaats de draaischijf Buitenrichting om de richting van de verder
afgelegen gelegen pixels in te stellen.
8 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de breedte van de borstelstreek in
te stellen.
Het effect Kolk ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de grootte of richting van de pixels ook instellen door waarden in
de vakjes Grootte, Binnenrichting en Buitenrichting te typen.
Het effect Weer op een bitmap toepassen
Het effect Weer past atmosferische omstandigheden, zoals sneeuw, regen,
mist of wind op een afbeelding toe.
Ga als volgt te werk om het effect Weer toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Creatief, Weer.
3 Schakel in de sectie Voorspelling een van de volgende knoppen in:
Sneeuw – hiermee krijgt u een sneeuweffect.
Regen – hiermee krijgt u een regeneffect.
Mist – hiermee verkrijgt u een misteffect.
4 Verplaats de schuifregelaar Grootte om de grootte van het effect in te
stellen.
5 Stel met de schuifregelaar Sterkte de intensiteit van het effect in.
Werken met bitmaps 705

6 Stel de richting van het effect in door de draaischijf Richting in te
bewegen.
7 Als u de pixelplaatsing willekeurig wilt wijzigen, druk dan op de knop
Willekeur.
Het effect Weer ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de grootte, intensiteit, richting en willekeurigheid ook instellen
door waarden in de vakjes Grootte, Sterkte, Richting en Willekeur te
typen.
Vervormeffecten toepassen
CorelDRAW heeft tien vervormeffecten die het uiterlijk van een afbeelding
transformeren zonder diepte toe te voegen. Deze vervormeffecten zijn:
Blokken – hiermee deelt u de afbeelding op in stukken of blokken die
lijken op stukjes van een legpuzzel.
Verplaatsen – hiermee wijzigt u de afbeelding met een verplaatsingskaart.
Verschuiving – hiermee schuift u de afbeelding volgens specifieke
waarden.
Pixelblokken – hiermee krijgt de afbeelding een geblokt uiterlijk.
Rimpel – hiermee verbuigt u de afbeelding door een golf toe te voegen.
Draaikolk – hiermee roteert u een afbeelding in een kolkpatroon.
Tegels – hiermee maakt u de afbeelding kleiner en krijgt u een aantal
tegels op een raster.
Natte verf – hiermee geeft u de afbeelding een pas geverfd voorkomen.
Maalstroom – hiermee brengt u over de afbeelding een vloeiend,
spiraalachtig patroon aan.
Wind – hiermee vervaagt u de afbeelding in een bepaalde richting, zodat
het lijkt alsof er wind over de afbeelding waait.
706 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Blokken op een bitmap toepassen
Bij het effect Blokken wordt de afbeelding in blok- of puzzelstukken
verdeeld.
Ga als volgt te werk om het effect Blokken toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Blokken.
3 Kies in de sectie Ongedefinieerde gebieden een van de volgende opties:
Originele afbeelding – hiermee vult u het lege gebied met de originele
afbeelding.
Omgekeerde afbeelding – hiermee vult u het lege gebied met een
negatief van de originele afbeelding. Blauwtinten wijzigen bijvoorbeeld
in geel enzovoort.
Zwart – hiermee maakt u het lege deel zwart.
Wit – hiermee maakt u het lege deel wit.
Ander – hiermee vult u het lege gebied met de kleur die u kiest uit
kleurkiezer.
4 Stel met de volgende schuifregelaars de afmetingen van de puzzelstukjes
in:
Blokbreedte – hiermee geeft u de breedte voor elk puzzelstukje op.
Blokhoogte – hiermee geeft u de hoogte voor elk puzzelstukje op.
Schuifregelaar Max. verschuiving (%) – hiermee stelt u de afstand
tussen de stukken in.
Werken met bitmaps 707

Het effect Blokken ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten en Zwart-wit.
Als een afbeelding voorwerpen bevat die niet met de achtergrond worden
samengevoegd, moet u in het koppelvenster Voorwerpen de knop
Voorwerptransparantie vergrendelen inschakelen voordat u de opties van
Leeg gebied vullen met in het dialoogvenster Blokken kunt gebruiken.
U kunt de afmetingen van de blokken ook opgeven door waarden te typen
in de vakken Blokbreedte en Blokhoogte.
Schakel de knop Vergrendelen in om in de vakken Blokbreedte en
Blokhoogte dezelfde waarden op te geven.
U kunt het lege gebied ook vullen met een kleur die u uit de afbeelding
kiest met het Pipetgereedschap.
Het effect Verplaatsen op een bitmap toepassen
Het effect Verplaatsen beoordeelt de kleurwaarden van de pixels in twee
afmetingen en verschuift de actieve afbeelding dan volgens de waarden van
de verplaatsingskaart. Een verplaatsingskaart is een afbeelding die de manier
waarop pixels in de originele afbeelding wijzigen vastlegt als u het effect
Verplaatsen toepast. De waarden in een verplaatsingskaart worden in een
afbeelding getoond als vorm- kleur- en verbuigingspatronen.
Ga als volgt te werk om het effect Verplaatsen toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Verplaatsen.
3 Klik op de knop Laden.
708 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

4 Kies een bitmapafbeelding om als verplaatsingskaart te gebruiken en klik
op Openen.
5 Schakel in de sectie Schaalmodus een van de volgende knoppen in:
Tegelen – hiermee herhaalt u de verplaatsingsafbeelding om de gehele
afbeelding te bedekken.
Passend rekken – hiermee gebruikt u één kaart die over de gehele
afbeelding wordt gerekt.
6 Kies uit de lijst Ongedefinieerde gebieden een van de volgende opties:
Randen herhalen – hiermee worden de omtrekken van de afbeelding
uitgerekt om de blootgestelde gebieden te vullen.
Omloop – hiermee vult u de blootgestelde gebieden met de
tegenovergestelde zijde van de afbeelding.
7 Met de volgende schuifregelaars stelt u de mate van verplaatsing in:
Horizontaal – hiermee kunt u afbeeldingen horizontaal, van links naar
rechts, verschuiven.
Verticaal – hiermee kunt u afbeeldingen verticaal, van boven naar
onderen, verschuiven.
Het effect Verplaatsen ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten en Zwart-wit.
U kunt de opties Omtrekken herhalen en Omloop in de sectie
Ongedefinieerde gebieden alleen gebruiken als u alle voorwerpen met de
afbeeldingsachtergrond samenvoegt.
U kunt de horizontale en verticale waarden van het effect ook instellen
door waarden te typen in de vakken Horizontaal en Verticaal.
Het effect Verschuiving op een bitmap toepassen
Met het effect Verschuiving wordt de hele bitmap “verschoven” aan de hand
van de door u opgegeven waarden. Als de bitmap verschuift, blijft er een leeg
gebied over. Met de opties in het dialoogvenster Verschuiving kunt u het lege
gebied, of een ander gedeelte van de bitmap, met een andere kleur vullen.
Werken met bitmaps 709

Ga als volgt te werk om het effect Verschuiving toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Verschuiving.
3 Stel met de schuifregelaars Horizontaal en Verticaal de mate van
verschuiving van de bitmap horizontaal en verticaal in.
Schakel het vakje Waarde als % van dimensies verschuiven in om de
schuifregelaars in te stellen.
4 Kies in de sectie Ongedefinieerde gebieden een van de volgende opties:
Omloop – hiermee worden blootliggende gebieden gevuld met een
ander gedeelte van de bitmap, zodat een getegeld effect ontstaat. Met
deze optie kunt u de randen beter instellen, hetgeen van nut kan zijn
bij het maken van een eigen structuur of achtergrond voor uw
webpagina of Windows-bureaublad.
Randen herhalen – hiermee wordt de lege ruimte die ontstaat door het
verschuiven van de bitmap, gevuld met de kleur(en) langs de rand van
de bitmap. Dit resulteert in een gerekt effect.
Kleur – hiermee kunt u de blootgestelde gebieden vullen met een
kleur die u met de kleurkiezer kiest.
Het effect Verschuiving ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
710 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

U kunt de horizontale en verticale waarden van het effect ook instellen
door waarden te typen in de vakken Horizontaal en Verticaal.
U kunt de blootgestelde gebieden ook vullen met een kleur die u met het
Pipetgereedschap uit de afbeelding kiest.
Het effect Pixelblokken op een bitmap toepassen
Met het effect Pixelblokken kunt u uw bitmap verdelen in vierkante,
rechthoekige, of ronde cellen. Met de opties Vierkant of Rechthoekig geeft u
de bitmap een blokachtig, overdreven digitaal uiterlijk; met de optie Radiaal
past u een spinnenwebeffect toe.
Ga als volgt te werk om het effect Pixelblokken toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Pixelblokken.
3 Schakel in de sectie Modus pixelblokken een van de volgende knoppen in:
Vierkant – behoudt gelijke hoogte- en breedte-instellingen voor de
blokken.
Rechthoekig – hiermee kunt u de hoogte- en breedte-instellingen
individueel instellen voor de blokken.
Radiaal – hiermee kunt u pixels in een radiaal patroon opbouwen vanuit
een centraal punt. Klik op de knop Midden instellen om een centraal
punt te bepalen.
Werken met bitmaps 711

4 Stel met de schuifregelaars Breedte en Hoogte de breedte en hoogte van
de pixelblokken in.
De effecten van de grootte van de pixelblokken zijn afhankelijk van de
bitmapgrootte. In een kleine bitmap resulteert de waarde 10 in grote
pixelblokken. In een grote bitmap resulteert dezelfde waarde in kleine
pixelblokken.
5 Stel met de schuifregelaar Dekvermogen de transparantie van de pixels
in.
Hogere waarden geven een blokachtig effect, terwijl lagere waarden een
meer transparant effect geven.
Het effect Pixelblokken ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 256
kleuren en Zwart-wit.
Het effect Rimpel op een bitmap toepassen
Met het effect Rimpel kunt u een afbeelding vervormen door een golf toe te
voegen. De kracht van de eerste golf stelt de mate van verbuiging van de
afbeelding in, terwijl het toevoegen van een tweede, loodrechte golf de
vervorming versterkt van de afbeelding.
Ga als volgt te werk om het effect Rimpel toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Rimpel.
3 Verplaats in de sectie Primaire golf een van de volgende schuifregelaars:
Periode – hiermee stelt u de spanwijdte van de golf in.
Amplitude – hiermee stelt u de hoogte van de golf in.
712 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

4 Als u een loodrechte golf wilt maken, kies dan het vakje Loodrechte golf.
5 Verplaats de schuifregelaar Amplitude loodrechte golf om de intensiteit
van de loodrechte golf in te stellen.
6 Als u golven met gekartelde randen wilt maken, schakel dan het
selectievakje Rimpel vervormen in.
7 Klik op de draaischijf Hoek om de hoek voor de golf in te stellen.
Het effect Rimpel ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten en Zwart-wit.
U kunt de spanwijdte, hoogte, intensiteit en hoek ook instellen door
waarden te typen in de vakjes Periode, Amplitude, Amplitude loodrechte
golf en Hoek.
Het effect Draaikolk op een bitmap toepassen
Met het effect Draaikolk wordt de bitmap vertekend volgens de
geselecteerde richting en hoek.
Ga als volgt te werk om het effect Draaikolk toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Draaikolk.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Rechtsom – hiermee stelt u de richting van de rotatie naar rechts in.
Linksom – hiermee stelt u de richting van de rotatie naar links in.
4 Klik op de knop Midden instellen.
Werken met bitmaps 713

5 Plaats de cursor boven het Afbeeldingsvenster en klik om een middelpunt
in te stellen waar u de afbeelding omheen wilt laten draaien.
6 Verplaats de schuifregelaar Complete rotaties om het aantal rotaties van
de draaikolk in te stellen.
Lagere waarden geven een draaikolkeffect; hogere waarden geven een
concentrisch maalstroomeffect.
7 Verplaats de schuifregelaar Aanvullende graden om nauwkeurig een aantal
aanvullende graden in te stellen. Als u bijvoorbeeld een waarde van 90
instelt, draait de bitmap een kwart slag extra.
Het effect Draaikolk ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
Zwart-wit.
U kunt het aantal rotaties en graden ook instellen door waarden te typen
in de vakjes Complete rotaties en Aanvullende graden.
Het effect Tegels op een bitmap toepassen
Het effect Tegels geeft een afbeelding als een reeks tegeltjes weer en is
vooral bedoeld voor het vooraf bekijken van getegelde achtergronden voor
webpagina’s.
Ga als volgt te werk om het effect Tegels toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Tegels.
714 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

3 Stel met de schuifregelaar Horizontale tegels het aantal kolommen voor
het effect in.
4 Stel met de schuifregelaar Verticale tegels het aantal rijen voor het effect in.
Het effect Tegels ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten en Zwart-wit.
Schakel de knop Vergrendelen in om in de vakken Horizontaal en Verticaal
dezelfde waarden op te geven.
U kunt het aantal rijen en kolommen ook instellen door waarden te typen
in de vakjes Horizontaal en Verticaal.
Het effect Natte verf toepassen
Met het effect Natte verf lijkt het alsof de bitmap een schilderij is dat nog nat
is. Dit effect kan uiteenlopen van subtiele lichtreflecties van kleuren tot natte
verf die van de afbeelding druipt.
Probeer verschillende combinaties van negatieve en positieve
vochtigheidswaarden uit tot u het gewenste effect krijgt.
Ga als volgt te werk om het effect Natte verf toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Natte verf.
3 Verplaats de schuifregelaar Percentage om de mate van het druipen in te
stellen.
Hogere waarden geven grotere, lange druppels; lagere waarden geven
subtielere druppels.
Werken met bitmaps 715

4 Stel met de schuifregelaar Vochtigheid de kleuren in die u wilt laten
druipen.
Bij een negatieve waarde gaan de donkere kleuren druipen, terwijl bij een
positieve waarde de lichte kleuren gaan druipen. Met de waarde die u
selecteert, bepaalt u ook het bereik van lichte en donkere kleuren die
zullen druipen. Als u een lagere waarde kiest (bijvoorbeeld -5 of 5), zullen
er minder kleuren gaan druipen, terwijl bij een hogere waarde er meer
kleuren druppelen en het effect duidelijker is.
Het effect Natte verf ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 256
kleuren en Zwart-wit.
U kunt de druppelgrootte en vochtigheid ook instellen door waarden te
typen in de vakjes Percentage en Vochtigheid.
Het effect Maalstroom op een bitmap toepassen
Het effect Maalstroom geeft een vloeiend draaikolkeffect aan een afbeelding
mee. U kunt een van de voorkeuzestijlen voor maalstromen gebruiken die bij
CorelDRAW worden geleverd, of u kunt eigen stijlen maken door de lengte
van het uitsmeren, de spatiëring, de ombuiging en het lijndetail van de
maalstroom in te stellen. U kunt aangepaste maalstroomstijlen voor
toekomstig gebruik opslaan.
Ga als volgt te werk om het effect Maalstroom toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Maalstroom.
716 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

3 Verplaats de schuifregelaar Spatiëring om de afstand tussen de
draaikolken in te stellen.
4 Verplaats de schuifregelaar Uitsmeren om de lengte van vloeiende
stromingslijnen in te stellen.
5 Verplaats de schuifregelaar Ombuiging om de maalstroommethode in te
stellen.
Bij hogere waarden draait de vloeistof in de rondte, terwijl bij lagere
waarden de vloeistof uitstroomt als bij een fontein.
6 Verplaats de schuifregelaar Lijndetail om de mate van uitsmeren in te
stellen
7 Voer een van de volgende handelingen uit:
Schakel het selectievakje Warp in om de afbeelding te vervormen.
Schakel het selectievakje Warp uit om de afbeelding niet te vervormen.
Ga als volgt te werk om een aangepaste maalstroom op te slaan
1 Volg de voorafgaande procedures om een maalstroomeffect te maken of
aan te passen.
2 Klik op de knop Toevoegen.
3 Typ een bestandsnaam.
Ga als volgt te werk om een vooringesteld maalstroomeffect te
gebruiken
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om het effect
Maalstroom toe te passen”.
2 Kies een vooringestelde stijl uit de lijst Stijl.
Verwijderen van een aangepaste of vooringestelde
maalstroomstijl
1 Kies het maalstroomeffect uit de lijst Stijl.
2 Klik op de knop Verwijderen.
Het effect Maalstroom ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
Het effect Maalstroom kost veel geheugen en het kan enige tijd duren
voordat het effect is toegepast.
Werken met bitmaps 717

U kunt ook waarden typen in de vakjes Spatiëring, Uitsmeren, Ombuiging
en Lijndetail om het effect te regelen.
Het effect Wind op een bitmap toepassen
Het effect Wind vervaagt de afbeelding waardoor het lijkt alsof er een wind
door de afbeelding waait.
Ga als volgt te werk om het effect Wind toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Vervormen, Wind.
3 Stel met de schuifregelaar Sterkte de intensiteit van het effect in.
4 Stel met de schuifregelaar Dekvermogen de transparantie van het effect in.
Hogere waarden geven een grotere, zichtbare vervorming en beweging;
lagere waarden geven een subtieler effect.
5 Klik op de draaischijf Hoek om de windrichting in te stellen.
Het effect Wind ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de gevoeligheid van het effect ook instellen door waarden te typen
in de vakken Richting, Sterkte en Dekvermogen.
718 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ruiseffecten toepassen
CorelDRAW beschikt over acht verschillende ruiseffecten voor het maken,
regelen en verwijderen van ruis. Ruis heeft betrekking op de korreligheid
van een bitmap. Hierbij zien willekeurige pixels op het oppervlak van een
bitmap eruit als de ruis op een televisiescherm die optreedt bij atmosferische
storingen. De speciale ruiseffecten zijn:
Ruis toevoegen – hiermee wordt een korrelig effect gemaakt, waarbij
structuur aan een vlakke of overdreven overgevloeide bitmap wordt
toegevoegd.
Diffusie – hiermee kunt u lege delen opvullen met pixels uit de afbeelding
en ruis verwijderen.
Stofjes en krasjes – hiermee laat u gemiddelde pixelwaarden berekenen
om de ruis in de afbeelding te verminderen.
Maximum – hiermee verwijdert u ruis door de kleurwaarde van een pixel
aan te passen op basis van de maximale kleurwaarden van de
aangrenzende pixels.
Gemiddeld – hiermee verwijdert u ruis en details door de kleurwaarden
van de pixels in een afbeelding te verwijderen.
Minimum – hiermee verwijdert u ruis door de kleurwaarde van een pixel
aan te passen op basis van de minimale kleurwaarden van de
aangrenzende pixels.
Moiré verwijderen – hiermee verwijdert u ongewenste golfpatronen die
optreden als halftoonrasters van twee verschillende frequenties op
dezelfde afbeelding worden geplaatst.
Ruis verwijderen – hiermee wordt de bitmap verzacht en wordt het
spikkeleffect verkleind dat optreedt als afbeeldingen uit videobeelden
worden gescand of vastgelegd.
Het effect Ruis toevoegen op een bitmap toepassen
Met het effect Ruis toevoegen wordt er een korreleffect gecreëerd, waarbij
er een structuur aan een vlak of overdreven overgevloeide bitmap wordt
toegevoegd.
Werken met bitmaps 719

Ga als volgt te werk om het effect Ruis toevoegen toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Ruis toevoegen.
3 Schakel in de sectie Ruistype een van de volgende knoppen in:
Gaussiaans – hierbij wordt voorrang gegeven aan kleuren langs een
Gaussiaanse kromme. De meeste kleuren die worden toegevoegd,
zullen veel lijken op de originele kleuren. Gebruik deze optie voor
meer lichte en donkere pixels, waarmee u een geprononceerd effect
krijgt.
Piek – hierbij worden kleuren gebruikt die rond een smalle kromme
worden verspreid (piek). Gebruik deze optie voor een fijne,
lichtgekleurde korrel.
Uniform – dit levert een overwegend korrelig voorkomen op. Gebruik
deze optie als u ruis willekeurig wilt toepassen.
4 Stel met de schuifregelaar Niveau de intensiteit van de ruis in.
Met hogere waarden (die u instelt door de schuifregelaar naar rechts te
verplaatsen) wordt de intensiteit van het effect verhoogd.
5 Stel met de schuifregelaar Dichtheid de hoeveelheid ruispixels per inch in.
Met hogere waarden (die u instelt door de schuifregelaar naar rechts te
verplaatsen) wordt de intensiteit van het effect verhoogd.
6 Schakel een van de volgende Kleurmodusknoppen in:
Intensiteit – voegt een aanzienlijke hoeveelheid ruis toe.
Willekeurig – maakt ruis met willekeurig gekleurde pixels.
Enkel – maakt ruis met een kleur die u in de kleurkiezer kiest.
7 Schakel de optie Kleurruis in als u een willekeurig gekleurde
ruisstructuur wilt toevoegen.
720 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Het effect Ruis toevoegen ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit en hoeveelheid ruis per inch ook instellen door
waarden te typen in de vakjes Percentage en Dichtheid.
U kunt ook op het Pipetgereedschap klikken en in het tekenvenster een
kleur voor de ruis kiezen.
Het effect Diffusie op een bitmap toepassen
Met het effect Diffusie verwijdert u ruis door de pixels in de afbeelding over
lege plekken te verdelen.
Ga als volgt te werk om het effect Diffusie toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Diffusie.
3 Stel met de schuifregelaar Niveau de intensiteit van het effect in.
Het effect Diffusie ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 256
kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit van het effect ook instellen door een waarde te typen
in het vak Percentage.
Werken met bitmaps 721

Het effect Stofjes en krasjes op een bitmap toepassen
Het effect Stofjes en krasjes vermindert de hoeveelheid ruis in een
afbeelding. U kunt dit effect gebruiken om stofjes en krasjes te verwijderen.
Ga als volgt te werk om het effect Stofjes en krasjes toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Stofjes en krasjes.
3 Verminder met de schuifregelaar Drempel de ruis in de afbeelding.
4 Stel met de schuifregelaar Straal het pixelbereik in waarmee het effect
wordt gemaakt.
U kunt de drempel en de straal van het effect ook instellen door waarden
te typen in de vakken Drempel en Straal.
Het effect Maximum op een bitmap toepassen
Het effect Maximum verwijdert ruis door de kleurwaarde van een pixel aan
te passen op basis van de maximale kleurwaarden van de aangrenzende
pixels. Dit effect geeft een licht bewegingseffect als het met een hoog
percentage of meerdere keren wordt toegepast.
722 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Maximum toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Maximum.
3 Stel met de schuifregelaar Drempel de intensiteit van het effect in.
4 Stel met de schuifregelaar Straal het aantal pixels in die successievelijk
worden geselecteerd en geëvalueerd.
Het effect Maximum ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de gevoeligheid en het bereik van het effect ook instellen door
waarden te typen in de vakken Drempel en Straal.
Het effect Gemiddeld op een bitmap toepassen
Het effect Gemiddeld verwijdert ruis en details door de kleurwaarden van de
pixels in een afbeelding te verwijderen
Werken met bitmaps 723

Ga als volgt te werk om het effect Gemiddeld toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Gemiddeld.
3 Stel met de schuifregelaar Straal het aantal pixels in die successievelijk
worden geselecteerd en geëvalueerd.
Het effect Gemiddeld ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt het aantal pixels dat geëvalueerd moet worden ook instellen door
een waarde te typen in het vakje Straal.
Het effect Minimum op een bitmap toepassen
Het effect Minimum verwijdert ruis door de pixels in de afbeelding
donkerder te maken. Als u dit effect bij een hoge intensiteit toepast, kunnen
er belangrijke details in de afbeelding verloren gaan.
724 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Minimum toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Minimum.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de intensiteit van het effect in.
4 Stel met de schuifregelaar Straal het aantal pixels in die successievelijk
worden geselecteerd en geëvalueerd.
Het effect Minimum ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd 48-bits
RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de gevoeligheid en het bereik van het effect ook instellen door
waarden te typen in de vakken Percentage en Straal.
Het effect Moiré verwijderen op een bitmap toepassen
Het effect Moiré verwijderen verwijdert patroonruis dat kan optreden in
gescande halftoonafbeeldingen.
Ga als volgt te werk om het effect Moiré verwijderen toe te
passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Moiré verwijderen.
3 Stel met de schuifregelaar Hoeveelheid de mate in waarin u de randen
wilt verbeteren.
Werken met bitmaps 725

4 Schakel in de sectie Kwaliteit een van de volgende knoppen in:
Beter – hiermee verkrijgt u een optimaal resultaat, maar deze
bewerking wordt iets langzamer dan normaal uitgevoerd.
Sneller – hiermee is het resultaat niet optimaal, maar deze bewerking
wordt iets sneller dan normaal uitgevoerd.
5 Typ een waarde voor de uitgevoerde dots per inch (dpi) in het vak Uitvoer.
Het effect Moiré verwijderen ondersteunt alle kleurmodellen,
uitgezonderd 48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en
Zwart-wit.
Voor het beste resultaat moet u de originele afbeelding inscannen op een
resolutie van 300 dpi en de uitvoerresolutie in het dialoogvenster Moiré
verwijderen instellen op 200 dpi. De dpi van de uitvoer moet ongeveer op
tweederde van de originele dpi worden ingesteld.
U kunt de hoeveelheid ruis en uitvoer ook instellen door waarden te typen
in de vakjes Hoeveelheid en Uitvoer.
Het effect Ruis verwijderen op een bitmap toepassen
Met het effect Ruis verwijderen wordt het uiterlijk van de bitmap verzacht en
wordt het spikkeleffect verkleind dat kan optreden bij het scannen en
vastleggen van afbeeldingen uit videobeelden. Wanneer u het effect Ruis
verwijderen toepast, wordt elke pixel met omringende pixels vergeleken en
wordt een gemiddelde berekend. Het effect Ruis verwijderen verwijdert op
basis van de door u ingestelde drempel elke pixel met een helderheidswaarde
die hoger is dan het gemiddelde.
726 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Ruis verwijderen toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Ruis, Ruis verwijderen.
3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Schakel het selectievakje Automatisch in om het ruisreductieniveau te
berekenen dat vereist is om de kwaliteit van de bitmap automatisch te
verbeteren.
Schakel het selectievakje Automatisch uit om het ruisreductieniveau
handmatig in te stellen. Stel met de schuifregelaar Drempel het niveau
in (de pixelwaarde) waarop ruis wordt verwijderd. Met hogere waarden
wordt er minder ruis verwijderd; met lagere waarden wordt er meer
ruis verwijderd.
Het effect Ruis verwijderen ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de drempelwaarde ook instellen door een waarde te typen in het
vak Niveau.
Scherpte-effecten toepassen
CorelDRAW beschikt over vijf verschillende effecten waarmee de pixels van
de bitmap worden scherpgesteld om randen duidelijk in beeld te brengen en
te verbeteren. De scherpte-effecten zijn:
Aangepast onscherp – hiermee worden randen geaccentueerd op basis van
de waarden van de naastgelegen pixels.
Richtingsscherpte – hiermee laat u aan de hand van pixels nabij een rand
berekenen waar de meeste verscherping moet worden toegepast.
Hoogbandfilter – hiermee verwijdert u laagfrequentiegebieden en
schaduwen.
Scherpstellen – hiermee benadrukt u de randen in een afbeelding door het
contrast met de aaneengesloten pixels te vergroten.
Onscherp masker – hiermee worden details van de rand geaccentueerd en
een aantal effen gebieden in de bitmap scherpgesteld.
Werken met bitmaps 727

Het effect Aangepast onscherp op een bitmap toepassen
Het effect Aangepast onscherp accentueert randen op basis van de waarden
van de naastgelegen pixels. Bij dit effect blijven de meeste details in de
afbeelding bewaard, maar het resultaat is alleen goed te zien in afbeelding
met een hoge resolutie.
Ga als volgt te werk om het effect Aangepast onscherp toe te
passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Scherpte, Aangepast onscherp.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de mate van het scherpstellen in.
Het effect Aangepast onscherp ondersteunt alle kleurmodellen,
uitgezonderd 48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en
Zwart-wit.
U kunt mate van scherpte ook instellen door een waarde te typen in het
vak Percentage.
Het effect Richtingsscherpte op een bitmap toepassen
Het effect Richtingsscherpte berekent aan de hand van pixels nabij een rand
waar de meeste verscherping moet worden toegepast. De randen in een
afbeelding worden dan scherper zonder dat er een korrelig effect ontstaat.
Ga als volgt te werk om het effect Richtingsscherpte toe te
passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Scherpte, Richtingsscherpte.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de mate van het scherpstellen in.
Het effect Richtingsscherpte ondersteunt alle kleurmodellen,
uitgezonderd 48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en
Zwart-wit.
728 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

U kunt mate van scherpte ook instellen door een waarde te typen in het
vak Percentage.
Het effect Hoogbandfilter op een bitmap toepassen
Het effect Hoogbandfilter verwijdert details in een afbeelding door de hoge
lichten en lichte gebieden in de afbeelding te benadrukken.
Ga als volgt te werk om het effect Hoogbandfilter toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Scherpte, Hoogbandfilter.
3 Stel met de schuifregelaar Percentage de intensiteit van het effect in.
Bij een hoog percentage worden de meeste details uit de afbeelding
verwijderd en blijven alleen de randdetails duidelijke zichtbaar achter;
lagere percentages benadrukken alleen de hoge lichten.
4 Stel met de schuifregelaar Straal in hoe ver de kleuren buiten de randen
doorlopen.
Het effect Hoogbandfilter ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
48-bits RGB-kleur, 16-bits grijstinten, 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de gevoeligheid en het bereik van het effect ook instellen door
waarden te typen in de vakken Percentage en Straal.
Werken met bitmaps 729

Het effect Scherpstellen op een bitmap toepassen
Met het effect Scherpstellen worden de randen van de bitmap opgespoord en
vervolgens geaccentueerd doordat het contrast tussen aangrenzende- of
achtergrondpixels wordt verhoogd.
Ga als volgt te werk om het effect Scherpstellen toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Scherpte, Scherpstellen.
3 Verplaats de schuifregelaar Randniveau(%) om randen van vormen in de
bitmap op te sporen.
4 Verplaats de schuifregelaar Drempel om in te stellen hoeveel er van de
bitmap overblijft nadat de randen zijn opgespoord.
5 Als u het effect op de intensiteitswaarde wilt toepassen, schakel dan het
selectievakje Kleuren behouden in.
Het effect Scherpstellen ondersteunt alle kleurmodellen, uitgezonderd
256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de intensiteit van randen en de hoeveelheid te behouden bitmap
ook instellen door waarden te typen in de vakjes Randniveau en
Drempelwaarde.
Het effect Onscherp masker op een bitmap toepassen
Met het effect Onscherp masker worden de details van de rand
geaccentueerd en worden bewogen gebieden in de bitmap benadrukt.
730 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Ga als volgt te werk om het effect Onscherp masker toe te passen
1 Selecteer de bitmap met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bitmaps, Scherpte, Onscherp masker.
3 Bepaal met de schuifregelaar Percentage de mate van accentuering van de
rand en de hoeveelheid scherpte die wordt toegepast of effen gebieden in
een bitmap.
4 Stel met de schuifregelaar Straal het aantal pixels in die successievelijk
worden geselecteerd en geëvalueerd.
5 Verplaats de schuifregelaar Drempel om in te stellen hoeveel er van de
bitmap overblijft nadat de randen zijn opgespoord.
Het effect Onscherp masker ondersteunt alle kleurmodellen,
uitgezonderd 256 kleuren en Zwart-wit.
U kunt de mate van scherpte, het aantal te evalueren pixels en de
hoeveelheid overblijvende bitmap ook instellen door waarden te typen in
de vakjes Percentage, Straal en Drempel.
Plug-in-filters gebruiken
CorelDRAW ondersteunt effecten en verbeteringsfilters die door andere
bedrijven zijn gemaakt. Deze filter worden plug-ins genoemd, omdat ze in de
toepassing worden “gestoken”. U kunt deze plug-ins in CorelDRAW starten.
Nadat u de filters hebt geïnstalleerd, worden ze aan het menu Bitmaps
toegevoegd.
Zie voor meer informatie over de bij CorelDRAW geleverde plug-in-filters
het Help-bestand bij elk filter. U kunt een Help-bestand weergeven door op
de knop Help te klikken in het dialoogvenster dat verschijnt wanneer u een
plug-in-filter oproept.
Werken met bitmaps 731

Plug-in-filters toevoegen
U kunt plug-in-filters toevoegen die door andere bedrijven zijn gemaakt.
Ga als volgt te werk om een plug-in-filter toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Plug-ins.
3 Klik op de knop Toevoegen.
4 Voer het station en de map in waarin de filters staan.
In het dialoogvenster Opties worden de bestanden in de map niet
weergegeven. U moet weten in welke map ze staan voordat u het
dialoogvenster Opties opent.
U kunt ook een map kiezen door op de knop Bladeren te klikken.
Plug-in-filters in- en uitschakelen
U kunt plug-in-filters die u aan de lijst hebt toegevoegd in- of uitschakelen.
Ga als volgt te werk om een plug-in-filter in te schakelen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Plug-ins.
3 Schakel het selectievakje links van de plug-in in de lijst in.
Ga als volgt te werk om een plug-in-filter uit te schakelen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Plug-ins.
3 Schakel het selectievakje links van de plug-in in de lijst uit.
732 CorelDRAW: Hoofdstuk 11

Plug-in-filters verwijderen
U kunt plug-in-filters verwijderen uit CorelDRAW.
Ga als volgt te werk om een plug-in-filter te verwijderen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Plug-ins.
3 Kies de map waarin de plug-in staat die u wilt verwijderen.
4 Klik op de knop Verwijderen.
In het dialoogvenster worden niet de bestanden uit de directory
weergegeven. U moet weten in welke map ze staan, voordat u het
dialoogvenster Opties opent.
Werken met bitmaps 733

DOCUMENTEN MAKEN VOOR 12
HET WORLD WIDE WEB
CorelDRAW biedt u alle hulpmiddelen om professioneel ogende
webdocumenten te maken die uit een of meer pagina’s bestaan. U kunt uw
visitekaartje afgeven door met CorelDRAW documenten te maken die ideeën
aanschouwelijk maken en waarin het gemakkelijk te navigeren is.
Neem voordat u een webdocument maakt, even de tijd om na te denken over
de structuur van het document. In deze voorbereidingsfase bepaalt u welke
onderdelen in het document de nadruk krijgen en hoe bezoekers door het
document kunnen navigeren. U kunt het beste een document maken dat uw
boodschap overbrengt, gemakkelijk en intuïtief te navigeren is en plezierig
om te bezoeken.
Om te zorgen dat de afbeeldingen in uw document goed op het World Wide
Web worden weergegeven, moet u een afbeeldingstype opgeven dat door de
verschillende webbrowsers kan worden gelezen. De twee meest gangbare
afbeeldingformaten zijn GIF (Graphics Interchange Format) en JPG of JPEG
(Joint Photographic Experts Group).
CorelDRAW biedt verschillende Internet-voorwerpen die u in uw tekening
kunt gebruiken, zoals keuzerondjes. Een ander belangrijk aspect waarmee u
tijdens het ontwerpen van webdocumenten rekening moet houden, is de
positie van voorwerpen waaraan u een URL (Uniform Resource Locator) en
bladwijzer wilt toewijzen, alsmede van de tekst die HTML-compatibel moet
zijn. Wanneer u tevreden bent met het webdocument, kunt u dit document
rechtstreeks naar HTML publiceren.
HTML-tekst maken
U kunt standaard Alineatekst converteren naar HTML-tekst, zodat u de tekst
van het gepubliceerde document direct in de webbrowser kunt bewerken. Als
u de Alineatekst niet naar HTML-tekst converteert voordat u het document
naar Internet publiceert, wordt de tekst tijdens de publicatie naar een bitmap
geconverteerd waardoor deze niet meer in de browser kan worden bewerkt.
Artistieke tekst kan niet als HTML-tekst worden opgeslagen en wordt
daarom altijd als een bitmap beschouwd.
Documenten maken voor het World Wide Web 737

Wanneer u standaard Alineatekst naar HTML-tekst converteert, hebt u op de
werkbalk Tekst slechts de keuze uit het beperkte aantal lettertypen,
tekengrootten en stijlen dat door het HTML-formaat wordt ondersteund.
Tenzij u een ander lettertype opgeeft, wordt automatisch het standaard
HTML-lettertype gebruikt. Dit standaardlettertype wordt ook gebruikt
wanneer bezoekers van uw site niet het door u gekozen lettertype hebben
geïnstalleerd. De gebruikelijke tekststijlen, zoals vet, cursief en
onderstreept, zijn eveneens beschikbaar. Verder kunt u uniforme vullingen,
echter zonder omtrek, toewijzen aan de HTML-tekst.
HTML-tekst wordt net als de andere Internet-voorwerpen in uw document
op de Internet-laag geplaatst, die bovenop alle andere grafische voorwerpen
wordt weergegeven. De Internet-laag wordt automatisch gemaakt wanneer u
tekst naar HTML converteert.
Alineatekst naar HTML-tekst converteren
U kunt de HTML-tekst van het gepubliceerde document rechtstreeks
bewerken in een webbrowser. Alle tekst die niet-HTML-compatibel is, wordt
naar bitmaps geconverteerd wanneer u het document naar Internet
publiceert. Zie “Alineatekst toevoegen” op pagina 379 voor meer informatie
over Alineatekst in een document invoeren.
Ga als volgt te werk om Alineatekst naar HTML-tekst te
converteren
1 Selecteer het Alineatekstvoorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst HTML-compatibel maken.
HTML-tekst mag andere Internet-voorwerpen niet doorsnijden of
overlappen, of buiten de grenzen van het werkgebied vallen; als dat toch
gebeurt, wordt de tekst naar een bitmap geconverteerd waardoor de
Internet-eigenschappen verloren gaan.
Artistieke tekst kan niet naar HTML-tekst worden geconverteerd en
wordt daarom altijd als een bitmap beschouwd.
HTML-tekst opmaken
Wanneer u standaard Alineatekst hebt geconverteerd naar HTML-tekst, hebt
u op de Eigenschappenbalk en in het dialoogvenster Tekst opmaken slechts
de keuze uit het beperkte aantal lettertypen, tekengrootten en stijlen dat
door het HTML-formaat wordt ondersteund.
738 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

Ga als volgt te werk om HTML-tekst via de Eigenschappenbalk op
te maken
1 Selecteer een HTML-tekstvoorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Kies het gewenste lettertype uit de keuzelijst Lettertype.
3 Kies de gewenste tekengrootte uit de keuzelijst Overzicht
HTML-lettertypegrootten.
4 Wijs eventueel andere opmaakkenmerken toe, zoals cursief en
onderstreept.
Ga als volgt te werk om HTML-tekst via het dialoogvenster Tekst
opmaken op te maken
1 Selecteer een HTML-tekstvoorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Tekst, Tekst opmaken.
3 Klik op een van de volgende tabbladen:
Internet-tekst – hiermee stelt u de uitlijning, het lettertype, de grootte
en de stijl van tekst in.
Uitlijnen – hiermee lijnt u de tekst uit en springt u in.
Kaders en kolommen – hiermee stelt u de kolom- en kaderbreedte van
de tekst in.
4 Pas de gewenste opmaakeigenschappen toe.
De HTML-tekstgrootten zijn genummerd van 1 tot en met 7, hetgeen
overeenkomt met bepaalde tekengrootten tussen 10 en 48 punten.
Internet-voorwerpen invoegen
CorelDRAW voorziet in reeks Internet-voorwerpen zoals keuzerondjes en
selectievakjes, waarvan de functie al bepaald is. Alle Internet-voorwerpen in
een webdocument worden boven alle andere voorwerpen op de Internet-laag
geplaatst. De Internet-laag wordt automatisch gegenereerd als u een
Internet-voorwerp maakt. Grafische voorwerpen waaraan u URL’s hebt
toegewezen, bevinden zich op de grafische lagen. Zie “Hyperlinks maken” op
pagina 742 voor meer informatie over URL’s.
Documenten maken voor het World Wide Web 739

Met behulp van
Internet-voorwerpen
kunt u snel een
webdocument
ontwerpen.
U kunt de Internet-voorwerpen aanpassen en ze op een willekeurige plek in
de tekening plaatsen zolang ze elkaar maar niet overlappen. Als de
voorwerpen elkaar snijden of overlappen, worden ze gecombineerd en als
één grote bitmapafbeelding behandeld. Zorg daarom altijd voor voldoende
ruimte rond de Internet-voorwerpen; u weet dan zeker dat de voorwerpen
goed in de browser worden geladen en u voorkomt dat het document een
rommelige en onaantrekkelijke indruk maakt. De Internet-voorwerpen en de
niet-Internet-voorwerpen van uw document mogen elkaar wel overlappen,
omdat niet-Internet-voorwerpen op de afbeeldingslaag onder de Internet-laag
worden geplaatst.
Een Internet-voorwerp invoegen
U kunt verschillende Internet-voorwerpen, zoals Java-applets, keuzerondjes,
selectievakjes en menu’s in een HTML-document invoegen.
Ga als volgt te werk om een Internet-voorwerp in te voegen
Klik op Bewerken, Internet-voorwerp invoegen en klik op het gewenste
voorwerp.
Alle Internet-voorwerpen hebben met uitzondering van Java-toepassingen
en ingesloten bestanden een CGI-scriptadres nodig. Anders werken deze
Internet-voorwerpen niet goed in het webdocument als dit eenmaal op het
Web is gepubliceerd. Zie “Een CGI-scriptadres toevoegen” op pagina 741
voor meer informatie over CGI-scriptadressen.
740 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

Een Internet-voorwerp aanpassen
U kunt elk vooraf gedefinieerd Internet-voorwerp aanpassen om speciale
besturingselementen te maken die zijn afgestemd op uw eisen. Gebruik het
koppelvenster Voorwerpeigenschappen voor het aanbrengen van de
gewenste wijzigingen of maak gebruik van de besturingselementen op de
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een Internet-voorwerp via de
Eigenschappenbalk aan te passen
1 Selecteer een Internet-voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Gebruik de opties op de Eigenschappenbalk om het voorwerp op de
gewenste manier aan te passen.
Ga als volgt te werk om een Internet-voorwerp aan te passen
1 Klik met de rechtermuisknop op het Internet-voorwerp en klik op
Eigenschappen.
2 Klik in het venster Eigenschappen op het tabblad Internet.
3 Gebruik de opties op het tabblad om het voorwerp op de gewenste manier
aan te passen.
Een CGI-scriptadres toevoegen
Beschikt uw document over Internet-voorwerpen die bij een formulier
horen, dan hebt u een CGI-scriptadres nodig dat ervoor zorgt dat deze
Internet-voorwerpen beter werken als het document naar Internet is
gepubliceerd. Alle Internet-voorwerpen van CorelDRAW zijn met
uitzondering van Java-toepassingen en ingesloten bestanden verwant met
formulieren.
U kunt een methode opgeven om het CGI-scriptadres naar de server te
sturen. U kunt ook een frametype kiezen waarin het webdocument wordt
weergegeven.
Ga als volgt te werk om het CGI-scriptadres van het
Internet-voorwerp in te voeren
1 Klik in een lege ruimte om alle voorwerpen te deselecteren.
2 Klik op Bewerken, Eigenschappen.
3 Klik op het tabblad Formulier.
4 Voer het CGI-scriptadres in het vak URL van CGI-script in.
5 Klik op Toepassen.
Documenten maken voor het World Wide Web 741

Ga als volgt te werk om een methode te kiezen om het
CGI-scriptadres naar de server te sturen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies een methode uit de keuzelijst Methode.
3 Klik op Toepassen.
Ga als volgt te werk om een frametype te kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
methode te kiezen om het CGI-scriptadres naar de server te sturen”.
2 Kies een frametype uit de keuzelijst Doel.
3 Klik op Toepassen.
Hyperlinks maken
U kunt in CorelDRAW Internet-voorwerpen maken die fungeren als
hyperlinks, waarmee u door HTML-documenten kunt navigeren. Met behulp
van hyperlinks kunt u een koppeling maken met elk voorwerp in het
document waaraan u een bladwijzer hebt toegewezen of met elk document op
Internet waarvan u de bijbehorende URL (Uniform Resource Locator)
opgeeft.
Wat is een hyperlink?
Een hyperlink verschijnt in de vorm van tekst of een afbeelding (hypertekst
of hyperafbeelding) en stelt u in staat naar het adres te springen dat door een
URL wordt gedefinieerd. De hyperafbeelding bestaat naast een URL ook uit
een hotspot. Dit is het gebied van het voorwerp met de hyperlink waarop u
kunt klikken om een sprong te maken naar het adres dat bij het voorwerp is
opgegeven. Dit gebied wordt weergegeven met een arceringspatroon op de
voorgrond en met een achtergrondvulling. De kleur van het arceringspatroon
en van de achtergrondvulling kunt u zelf instellen. U hebt de keuze om de
hotspot samen te laten vallen met de omtrek van het voorwerp, waardoor het
gebied beperkt blijft tot de vulling van het voorwerp, of hiervoor het
volledige selectiekader van het voorwerp te nemen.
742 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

Wat is een bladwijzer?
Een bladwijzer is een unieke naam die u toewijst aan tekst of afbeeldingen in
een document. Een bladwijzer fungeert als het adres, of URL, van het
voorwerp waaraan deze is toegewezen. Een voorwerp waaraan een
bladwijzer is gekoppeld, kunt u in het document zelf of vanuit een extern
HTML-document opzoeken door een hyperlink naar die bladwijzer in te
stellen. Zie “Bladwijzer toewijzen” op pagina 745 voor informatie over het
toewijzen van bladwijzers aan tekst of afbeeldingen.
Internet-bladwijzerbeheer bevat een lijst met alle bladwijzers die u hebt
toegewezen aan het document. Bij elke bladwijzer worden de naam en de
pagina weergegeven waarop deze zich bevindt. U kunt een bladwijzer
hernoemen, of een hyperlink tussen een voorwerp in het document en het
voorwerp met de bladwijzer dat u kiest in de lijst Bladwijzer maken. Als het
aan een bladwijzer gekoppelde voorwerp niet op de huidige pagina staat,
verschijnt de juiste pagina automatisch in beeld. Met
Internet-bladwijzerbeheer kunt u ook een bladwijzer verwijderen uit de lijst
Bladwijzer.
Wat is een URL?
Een URL (Uniform Resource Locator) is een uniek adres dat specificeert
waar een document zich op Internet bevindt, bijvoorbeeld
http://www.corel.com/visitors/welcome.htm. Het eerste gedeelte, “http”,
geeft aan welk type Internet-bron wordt opgevraagd, bijvoorbeeld WWW
(http), FTP of Gopher. Het tweede gedeelte, “www.corel.com”, geeft aan op
welke server het document zich bevindt, hetgeen wordt gevolgd door de
specificatie van de directory “visitors”. Het laatste gedeelte van de URL,
“welcome.htm”, verwijst naar de bestandsnaam.
De koppeling tussen een Internet-voorwerp in een gepubliceerd
webdocument en een ander document op Internet kan alleen worden
gerealiseerd wanneer elk onderdeel van de URL exact overeenkomt met het
URL-adres waarmee u een verbinding wilt maken. Om een verbinding te
maken met een bepaalde pagina of locatie op een pagina van het document in
de browser, hoeft u alleen het adres van de pagina of locatie in te voeren.
Een hotspot van een hyperafbeelding definiëren
Elke hyperafbeelding bevat een gebied dat een hotspot wordt genoemd. U
definieert de hotspot van een voorwerp met behulp van het gereedschap op
de werkbalk Internet-voorwerpen of de opties op het tabblad Internet in het
koppelvenster Voorwerpeigenschappen.
Documenten maken voor het World Wide Web 743

Ga als volgt te werk om de werkbalk Internet-voorwerpen weer
te geven
1 Klik op Venster, Werkbalken.
2 Schakel in het dialoogvenster Werkbalken het selectievakje
Internet-voorwerpen in.
Ga als volgt te werk om een hotspot toe te wijzen via de
werkbalk Internet-voorwerpen
1 Selecteer een voorwerp met het Selectiegereedschap.
2 Schakel op de werkbalk Internet-voorwerpen een van de volgende
knoppen in:
Voorwerpvorm als hotspot gebruiken
Selectiekader als hotspot gebruiken
De opties Voorwerpvorm als hotspot gebruiken en Selectiekader als
hotspot gebruiken zijn ingeschakeld wanneer deze ingedrukt lijken te zijn.
Ga als volgt te werk om een hotspot met behulp van
Voorwerpeigenschappen toe te wijzen
1 Kies het Selectiegereedschap, klik met de rechtermuisknop op het
voorwerp en klik op Eigenschappen.
2 Klik in het venster Eigenschappen op het tabblad Internet.
3 Schakel in de sectie Klikbaar gebied een of meer van de volgende
knoppen in:
Voorwerpvorm gebruiken – hiermee kunt u het voorwerp als hotspot
gebruiken.
Voorwerpselectiekader gebruiken – hiermee kunt u het selectiekader
van het voorwerp als hotspot gebruiken.
744 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

Hyperafbeeldingen in de tekening identificeren
Met CorelDRAW kunt u de hyperafbeeldingen identificeren die u in de
tekening maakt. De kleur van het arceringspatroon en van de
achtergrondvulling kunt u zelf instellen. Als u de hotspot-kleur van de vooren
achtergrond van een geselecteerd Internet-voorwerp wijzigt, geldt de
wijziging uitsluitend voor het geselecteerde voorwerp. Als u de
hotspot-kleuren wijzigt zonder dat u een voorwerp hebt geselecteerd,
worden de nieuwe kleuren toegepast op het volledige document en gebruikt
voor alle toekomstige sessies van CorelDRAW.
Ga als volgt te werk om de voorgrondkleur van de hotspot in te
stellen
Klik op de werkbalk Internet-voorwerpen op de kleurkiezer
Voorgrondkleur van hotspot en klik vervolgens op een kleur.
Ga als volgt te werk om de achtergrondkleur van de hotspot in te
stellen
Klik op de werkbalk Internet-voorwerpen op de kleurkiezer
Achtergrondkleur van hotspot en klik vervolgens op een kleur.
Ga als volgt te werk om Internet-voorwerpen in een document
weer te geven
Klik op de werkbalk Internet-voorwerpen op de knop Internet-voorwerpen
weergeven.
Alle voorwerpen waaraan u een URL hebt toegewezen, worden
weergegeven in de ingestelde voor- en achtergrondkleur van de hotspot.
Bladwijzer toewijzen
Met de werkbalk Internet-voorwerpen of het tabblad Internet in het
koppelvenster Voorwerpeigenschappen kunt u nieuwe of gebruikte
bladwijzers toewijzen aan de voorwerpen in een webdocument.
Ga als volgt te werk om een bladwijzer via de werkbalk
Internet-voorwerpen toe te wijzen
1 Selecteer een voorwerp met het Selectiegereedschap.
U kunt een tekstvoorwerp of grafisch voorwerp selecteren.
2 Typ de naam die u aan het voorwerp wilt toewijzen in het vak
Internet-bladwijzer.
3 Druk op Enter.
Documenten maken voor het World Wide Web 745

Ga als volgt te werk om een bladwijzer met behulp van
Voorwerpeigenschappen toe te wijzen
1 Kies het Selectiegereedschap, klik met de rechtermuisknop op het
voorwerp en klik op Eigenschappen.
2 Klik in het koppelvenster Voorwerpeigenschappen op het tabblad
Internet.
3 Typ de naam die u aan het voorwerp wilt toewijzen in het vak Bladwijzer.
4 Klik op Toepassen.
U kunt een bladwijzer hernoemen door de nieuwe naam te typen in het
bijbehorende vak op de werkbalk Internet-voorwerpen of op het tabblad
Internet in het koppelvenster Voorwerpeigenschappen.
U kunt ook een bladwijzernaam toewijzen door met de rechtermuisknop
op een voorwerp te klikken.
Internet-bladwijzerbeheer gebruiken
Met behulp van Internet-bladwijzerbeheer kunt u een hyperlink naar een
voorwerp maken waaraan al een bladwijzer is toegewezen. U kunt de
bladwijzers ook beheren door ze te selecteren, te verwijderen of te
hernoemen.
Ga als volgt te werk om een hyperlink naar een voorwerp
waaraan een bladwijzer is gekoppeld te maken
1 Gebruik het Selectiegereedschap om het voorwerp te selecteren waarvoor u
een hyperlink naar het voorwerp met een bladwijzer wilt instellen.
2 Klik op Extra, Internet-bladwijzerbeheer.
3 Selecteer in de lijst Bladwijzer de bladwijzernaam waaraan u het voorwerp
wilt koppelen.
4 Klik op de knop Koppelen.
U kunt geen hyperlink maken naar de bladwijzer zelf.
746 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

URL toewijzen
Ga als volgt te werk om een bladwijzer in het document te
selecteren
1 Klik op Extra, Internet-bladwijzerbeheer.
2 Voer een van de volgende handelingen uit in het koppelvenster
Bladwijzerbeheer:
Selecteer de bladwijzer in de lijst Bladwijzernaam.
Selecteer de pagina waarop de bladwijzer zich bevindt in de lijst Pagina.
3 Klik op de knop Selecteren.
Ga als volgt te werk om de bladwijzer van een voorwerp te
verwijderen
1 Klik op Extra, Internet-bladwijzerbeheer.
2 Voer een van de volgende handelingen uit in het koppelvenster
Bladwijzerbeheer:
Selecteer de bladwijzer in de lijst Bladwijzernaam.
Selecteer de pagina waarop de bladwijzer zich bevindt in de lijst Pagina.
3 Klik op de knop Verwijderen.
Ga als volgt te werk om een bladwijzer uit de lijst Bladwijzer te
hernoemen
1 Klik op Extra, Internet-bladwijzerbeheer.
2 Selecteer de naam van de bladwijzer die u wilt bewerken in de lijst
Bladwijzernaam.
3 Typ de nieuwe naam.
U kunt een hyperlink maken tussen een tekstvoorwerp of grafisch voorwerp
in het webdocument en een ander document op het World Wide Web door de
URL (Uniform Resource Locator) van dat document toe te wijzen aan het
geselecteerde voorwerp. U kunt een URL aan het geselecteerde voorwerp
toewijzen met behulp van de werkbalk Internet-voorwerpen of het
koppelvenster Voorwerpeigenschappen.
Documenten maken voor het World Wide Web 747

Ga als volgt te werk om een URL via de werkbalk
Internet-voorwerpen toe te wijzen
1 Selecteer een voorwerp met het Selectiegereedschap.
U kunt een tekstvoorwerp of grafisch voorwerp selecteren.
2 Voer een van de volgende handelingen uit in de keuzelijst Locatie (URL):
Typ de URL waarnaar u de koppeling wilt instellen.
Kies een URL uit de lijst.
3 Druk op Enter.
Ga als volgt te werk om een URL met behulp van
Voorwerpeigenschappen toe te wijzen
1 Kies het Selectiegereedschap, klik met de rechtermuisknop op het
voorwerp en klik op Eigenschappen.
2 Klik in het koppelvenster Voorwerpeigenschappen op het tabblad
Internet.
3 Voer een van de volgende handelingen uit in de keuzelijst Locatie (URL):
Typ de URL waarnaar u de koppeling wilt instellen.
Kies een URL uit de lijst.
U kunt een URL bewerken door te typen in het bijbehorende vak op de
werkbalk Internet-voorwerpen of op het tabblad Internet in het
koppelvenster Voorwerpeigenschappen.
U wijst een URL toe door met de rechtermuisknop te klikken op een
voorwerp en vervolgens de optie Internet-koppelingen te kiezen.
Koppelingen controleren
Controleer met behulp van Koppelingsbeheer de hyperlinks in een tekening
die verwijzen naar een ander document dat al is gepubliceerd op het World
Wide Web. Zie “Koppelingsbeheer gebruiken” op pagina 604 voor meer
informatie over Koppelingsbeheer.
748 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

Ga als volgt te werk om koppelingen met behulp van
Koppelingsbeheer te controleren
1 Klik op Extra, Koppelingsbeheer.
2 Controleer in de lijst of alle URL-koppelingen van een groen vinkje zijn
voorzien.
3 Klik op de knop Oplossen om verbroken koppelingen te controleren.
Ga als volgt te werk om een URL-koppeling met behulp van de
browser weer te geven
1 Selecteer een voorwerp met een URL-koppeling.
2 Klik met de rechtermuisknop op het voorwerp en klik vervolgens op In
browser naar koppeling gaan.
Het document controleren op HTML-conflicten
Controleer de tekening om er zeker van te zijn dat het webdocument op de
juiste manier naar Internet wordt gepubliceerd. U kunt zelf het type
voorwerp bepalen dat moet worden gecontroleerd.
Verificatie-opties voor HTML-conflicten instellen
U kunt zelf bepalen wat u wilt testen tijdens de controle van conflicten
tussen HTML-voorwerpen. Bovendien kunt u voorkeuren opgeven die
betrekking hebben op uw document.
Ga als volgt te werk om verificatie-opties voor HTML-voorwerpen
in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document, Publiceren naar
Internet en klik vervolgens op HTML-conflicten.
3 Schakel de selectievakjes in die overeenkomen met de conflicten bij
HTML-voorwerpen die u wilt nagaan.
U kunt in het koppelvenster HTML-conflict ook op de knop
Analyse-opties klikken.
Documenten maken voor het World Wide Web 749

Het document controleren op HTML-conflicten
U kunt uw webdocument controleren voordat u dit naar Internet publiceert
om er zeker van te zijn dat er geen conflicten optreden tussen
Internet-voorwerpen. De huidige pagina of de gehele tekening kan op
eventuele HTML-voorwerpconflicten worden gecontroleerd. Eventuele
conflicten tussen HTML-voorwerpen die in uw document worden
gecontroleerd, worden opgesomd in het koppelvenster HTML-conflictanalist.
Ga als volgt te werk om de huidige pagina van uw document op
conflicten tussen HTML-voorwerpen te controleren
1 Klik op Extra, HTML-voorwerpconflict.
2 Klik op de knop De huidige pagina opnieuw scannen.
Ga als volgt te werk om uw gehele document op conflicten tussen
HTML-voorwerpen te controleren
1 Klik op Extra, HTML-voorwerpconflict.
2 Klik op de knop Het document opnieuw scannen.
Conflicten tussen HTML-voorwerpen herstellen
U kunt het koppelvenster HTML-conflictanalist gebruiken om conflicten
bloot te leggen tussen Internet-voorwerpen in uw webdocument. Sommige
conflicten tussen voorwerpen kunnen automatisch worden hersteld met
behulp van de besturingen in het koppelvenster, terwijl andere conflicten
handmatig dienen te worden verholpen.
Ga als volgt te werk om naar een vorige fout of
waarschuwingsboodschap te schuiven
Klik op de knop Naar vorige fout gaan.
Ga als volgt te werk om naar een volgende fout of
waarschuwingsboodschap te schuiven
Klik op de knop Naar volgende fout gaan.
Ga als volgt te werk om de plaats van het conflicterende
voorwerp in uw document te bepalen
Klik op de knop Voorwerp uit de huidige fout selecteren.
750 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

Ga als volgt te werk om het conflicterende voorwerp in uw
document automatisch te herstellen
Klik op de knop De huidige fout herstellen.
Als het conflicterende voorwerp niet automatisch hersteld kan worden,
dient u dit handmatig in uw webdocument te herstellen.
Publiceren naar Internet
U kunt het document nu naar Internet publiceren. CorelDRAW beschikt over
diverse opties voor het publiceren van documenten. De wizard Publiceren
naar Internet leidt u stap-voor-stap door het publicatieproces en laat u
basisopties voor het publiceren naar Internet kiezen. Het dialoogvenster
Publiceren naar Internet bevat tevens alle opties die u nodig hebt om uw
document met succes naar Internet te publiceren. U kunt de functie
Publiceren naar Internet wijzigen door de opties aan uw eigen voorkeuren
aan te passen.
Uw document naar Internet publiceren
Bij publicatie van uw document in HTML wordt er een HTML-document
gemaakt dat als een exacte kopie van het originele document wordt
weergegeven in de webbrowser. Daarbij kunt u de afbeeldingen in uw
document exporteren in een JPEG- of GIF-bestandsformaat. Alle bitmaps
worden opgeslagen in een door u gekozen afbeeldingsmap, hetgeen meestal
een submap zal zijn van de hoofdmap met HTML-bestanden.
Voor voorwerpen in de tekening waaraan een URL (Uniform Resource
Locator) is toegewezen, wordt een verwijzing gemaakt naar het voorwerp in
het HTML-document en wordt automatisch de vereiste HTML-code
gegenereerd die zorgt dat de positie waarop wordt geklikt overeenstemt met
een bepaalde URL.
Wanneer u het document als een enkele afbeelding publiceert, wordt een
klikkaart gemaakt. Een klikkaart is gekoppeld aan verschillende URL’s,
hetgeen te zien is wanneer u het HTML-document weergeeft met een
browser. Als u op een klikkaart klikt, verschijnt het HTML-document
waaraan de afbeelding is gekoppeld. Het geheel bestaat uit een bitmap (de
afbeelding) en een reeks coördinaten die de locatie van de hotspots van de
bitmap aangeven (hyperlinks). Bij publicatie als een enkele afbeelding kunt u
de afbeeldingen in het CorelDRAW-document exporteren naar bestanden van
het type JPEG of GIF. Hierbij kunt u alle geïmporteerde bitmaps exporteren
met een resolutie van 96 dpi.
Documenten maken voor het World Wide Web 751

Uw document naar Internet publiceren
CorelDRAW-documenten die in een HTML-formaat (Hypertext Markup
Language) zijn gepubliceerd, worden in de webbrowser als een kopie van het
brondocument weergegeven. Alle documenten die u in een HTML-formaat
publiceert, krijgen automatisch de extensie HTM toegewezen.
HTM-bestanden worden standaard onder dezelfde naam als het bronbestand
van CorelDRAW opgeslagen in de map die u het laatst hebt gebruikt om
webdocumenten te exporteren.
Ga als volgt te werk om een document te publiceren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar Internet.
2 Klik op de knop Internet-dialoogvenster gebruiken.
3 Kies een van de volgende opties uit de lijst HTML-layout:
HTML-tabel
Lagen
Stijlen
Enkele afbeelding met klikkaart
4 Kies de map waarin u het gepubliceerde HTML-document wilt opslaan in
de keuzelijst HTML-map. Klik op de knop Bladeren om een andere map
te kiezen.
5 Voer een van de volgende handelingen uit om de locatie voor de
afbeeldingen op te geven:
Schakel het selectievakje HTML-naam gebruiken uit en geef de naam
van de map op waarin u de bitmaps in het document wilt opslaan.
Schakel het selectievakje HTML-naam gebruiken in.
6 Klik op de knop Alle pagina’s exporteren als u alle pagina’s van een
meerbladig webdocument wilt exporteren.
U kunt ook afzonderlijke selectievakjes inschakelen om alleen bepaalde
pagina’s te exporteren.
7 Schakel het selectievakje Bestaande bestanden vervangen in als u de
bestaande bestanden automatisch wilt laten overschrijven door de
overeenkomende bestanden die u hebt bijgewerkt. Als u dit selectievakje
niet inschakelt, verschijnt er eerst een bericht voordat de bestaande
bestanden worden overschreven.
752 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

8 Schakel het selectievakje Pagina in browser weergeven in als u de
browser wilt starten en de pagina wilt controleren.
9 Schakel het selectievakje Statistiekpagina in als u een document met
informatie over de pagina wilt genereren.
In de sectie Paginalijst van het dialoogvenster Publiceren naar Internet
kunt u de titel en bestandsnaam van elke pagina in het webdocument
bewerken.
Op de pagina Publiceren naar Internet, in de sectie HTML-layout, zorgt
de optie Lagen en stijlen ervoor dat er eenvoudige en kleinere bestanden
worden gemaakt dan bij de optie HTML-tabellen het geval is. Klik op de
knop HTML-tabellen als u wilt dat het document compatibel is met de
meeste webbrowsers.
HTML-exportopties instellen
In CorelDRAW beschikt u over verscheidene opties voor het publiceren van
een document naar Internet. Het instellen van de hoeveelheid witruimte en
de positie is slechts een van de voorbeelden van de manier waarop u het
uiteindelijke product kunt aanpassen. U kunt de afbeeldingen in het
document exporteren naar het formaat Joint Photographic Experts Group
(JPEG of .JPG) of Graphics Interchange Format (.GIF) als de documenten
naar Internet worden gepubliceerd. Dit zijn de gangbare bestandsformaten
voor bitmaps die door de meeste webbrowsers kunnen worden ingelezen en
weergegeven.
Als u afbeeldingen exporteert naar een JPEG-formaat, kunt u deze tijdens
het laden in de webbrowser progressief weergeven. JPEG-bestanden
ondersteunen een compressie met enig gegevensverlies, met als resultaat
kwalitatief zeer goede afbeeldingen met een hoge mate van compressie. Als
u afbeeldingen exporteert naar een GIF-formaat, kunt u deze in de
webbrowser weergeven met behulp van interlacing. Bij GIF-bestanden
worden afbeeldingen zonder gegevensverlies gecomprimeerd. Dit betekent
dat de bestandsinformatie bij een conversie naar het GIF-formaat
automatisch bij de afbeelding wordt opgeslagen en dat het GIF-bestand
nagenoeg een kopie is van de afbeelding die u hebt gemaakt.
HTML-exportvoorkeuren kiezen
U kunt de opties voor het publiceren naar Internet aan uw eigen wensen en
voorkeur aanpassen. Door het opgeven van het type tekst en de afbeeldingen
die worden geëxporteerd, worden er consistente documenten voor het World
Wide Web gemaakt.
Documenten maken voor het World Wide Web 753

Ga als volgt te werk om een afbeeldingstype voor de export te
kiezen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document, Publiceren naar
Internet en klik vervolgens op Afbeelding.
3 Schakel op de pagina Afbeelding een van de volgende knoppen in:
JPG
GIF
4 Bij een GIF-afbeeldingstype selecteert u een palet uit de lijst Palettype.
5 Bij een GIF-afbeeldingstype schakelt u het selectievakje Interlace in als u
de afbeelding geheel in uw browser wilt weergeven.
6 Schakel een of meer selectievakjes voor het exporteren in om de
afbeeldingsopties in te stellen.
7 Bij klikkaarten schakelt u het selectievakje Client of Server in. Als u
gebruikmaakt van de optie Server, moet u ook de knop NCSA of CERN
inschakelen.
Ga als volgt te werk om HTML-exportopties in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Document en klik vervolgens op
Publiceren naar Internet.
3 Schakel op het tabblad Publiceren naar Internet de optie in voor het type
HTML-opmaak waarin u het webdocument wilt exporteren.
4 Typ voor de gekozen HTML-opmaak waarden in de volgende vakken:
Positietolerantie – hiermee stelt u het aantal pixels in waarmee tekst
automatisch stapsgewijs kan worden opgeschoven, om te voorkomen
dat er rijen of kolommen ontstaan die 1 of 2 pixels groot zijn.
Witruimte afbeelding – hiermee stelt u het aantal pixels in dat in een
lege cel kan voorkomen voordat deze wordt samengevoegd met een
aangrenzende cel, om te voorkomen dat een enkele afbeelding gesplitst
wordt als deze meerdere cellen bevat. Cellen of tabellen worden
gebruikt om Internet-voorwerpen in uw webdocument te positioneren
wanneer u de methode HTML-tabellen kiest.
Positie witruimte – hiermee stelt u de toegestane hoeveelheid
witruimte in een afbeelding in om uw gepubliceerde webdocument
eenvoudiger te maken.
754 CorelDRAW: Hoofdstuk 12

5 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Publiceren naar Internet en klik
vervolgens op Tekst.
6 Schakel een van de volgende opties in om te bepalen hoe u de tekst in het
webdocument wilt exporteren:
Exporteer HTML-compatible tekst als tekst – hiermee exporteert u de
tekst als een enkele afbeelding.
Exporteer alle tekst als afbeeldingen – hiermee exporteert u alle tekst
als een enkele afbeelding die in alle browsers is te zien.
Exporteer HTML-compatible tekst als tekst met TrueDoc – hiermee
exporteert u alle tekst als TrueDoc voor gebruik met Netscape
Communicator.
7 Klik op Koppelingen in de lijst met categorieën.
8 Schakel de selectievakjes in die betrekking hebben op de onderstrepingsen
kleureneigenschappen waarmee de URL’s in het webdocument worden
weergegeven.
De standaard koppelingskleuren van de webbrowser worden overschreven
door de kleuren die u instelt in het dialoogvenster Opties, zodat u
conflicten tussen de kleur van de koppeling en van de achtergrond van de
pagina in het document kunt voorkomen.
Documenten maken voor het World Wide Web 755

AFDRUKKEN 13
Corel beschikt over uitgebreide afdrukopties om rechtstreeks vanaf de PC af
te drukken en om professioneel drukwerk te maken. U kunt de pagina’s van
een afdruktaak vergroten/verkleinen, positioneren, rangschikken en de
afdrukstand ervan bepalen. U kunt ook een voorbeeld van de afdruktaak
weergeven om te bekijken hoe deze eruit komt te zien. Veel afdrukfuncties
zijn niet nodig als u eenvoudige documenten direct vanaf uw PC wilt
afdrukken. Zie “Een afdruktaak instellen” hierna voor basisinstructies voor
het afdrukken.
Als u een PostScript-printer gebruikt en problemen hebt met afdrukken,
raadpleeg dan “PostScript gebruiken om een afdruktaak te optimaliseren” op
pagina 783. U kunt ook bepaalde problemen oplossen door instellingen aan te
passen, zoals uitgelegd in “Een afdruktaak nauwkeurig instellen” op pagina
792. Wij raden u aan deze instellingen alleen aan te passen als u problemen
met afdrukken hebt.
Zie “Afdrukken bij een professionele drukker” op pagina 802 als u een
document door een professionele drukker wilt laten afdrukken.
Een afdruktaak instellen
Het is noodzakelijk dat u het juiste stuurprogramma voor de betreffende
printer selecteert en instelt voor u gaat afdrukken. Raadpleeg de instructies
van de fabrikant van de printer, de Windows-documentatie, het servicebureau
of de printshop die het werk zal afdrukken over hoe u het betreffende
stuurprogramma het beste kunt instellen.
Bij het instellen van een printer moet u weten welk papierformaat u gaat
gebruiken. Als de afdruktaak groter is dan het papier waarop u wilt
afdrukken, kunt u uw werk “tegelen”, zodat het over meerdere pagina’s of
media wordt uitgespreid. U kunt daarna de verschillende bladen
samenvoegen tot een enkel blad.
U kunt instellen welke gedeelten van een document worden afgedrukt. U
kunt opgeven dat alleen bepaalde pagina’s, voorwerpen of lagen moeten
worden afgedrukt. U kunt ook meerdere geopende documenten tegelijk
afdrukken.
Afdrukken 759

Dit laatste is handig wanneer u documenten met meerdere pagina’s afdrukt.
U kunt het aantal exemplaren opgeven dat u wilt afdrukken, en aangeven of
deze gerangschikt moeten worden. Als u het selectievakje Rangschikken
inschakelt, wordt een document volledig afgedrukt voordat het volgende
exemplaar wordt afgedrukt. Als Rangschikken is uitgeschakeld, worden eerst
alle exemplaren van de eerste pagina afgedrukt, voordat wordt begonnen met
de tweede pagina.
Voordat u een document afdrukt, kunt u de ingebouwde Uitvoeranalyse
gebruiken om het aantal fouten te verminderen. Uitvoeranalyse analyseert
een afdruktaak voordat deze wordt afgedrukt, genereert een rapport van de
problemen en biedt hier oplossingen voor aan.
Een document afdrukken
Als uw printer eenmaal goed is ingesteld, zult u merken dat u een document
meestal kunt afdrukken zonder de standaardinstellingen te hoeven wijzigen.
Ga als volgt te werk om een document af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op de knop Afdrukken.
Een printer selecteren en configureren
De installatie van een printer wordt geregeld door Windows. Elk type printer
heeft andere eigenschappen. Zie de documentatie van de printerfabrikant en
van Windows over printers voor meer informatie over het installeren en
instellen van een printer.
Als u probeert af te drukken met een afdrukstand die niet in de
printereigenschappen is gespecificeerd, verschijnt er een bericht dat u de
afdrukrichting van de printer moet aanpassen. Schakel deze waarschuwing
uit om de afdrukrichting automatisch aan te passen.
Ga als volgt te werk om een printer te selecteren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Kies een printer uit de keuzelijst Naam.
Als het benodigde printerstuurprogramma niet in de lijst voorkomt,
installeert u dit volgens de gebruikelijke Windows-procedure.
760 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Als u lokaal een proefdruk van de afdruktaak uitvoert, selecteer dan
het stuurprogramma voor de lokale printer.
Als u een bestand naar een servicebureau stuurt, kiest u het
printerstuurprogramma dat het bureau heeft opgegeven.
Ga als volgt te werk om de eigenschappen voor het
afdrukapparaat in te stellen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Eigenschappen.
3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Als u afdrukt op een PostScript-apparaat, stelt u alleen de opties
Papierformaat, Afdrukstand, Lade en Resolutie in. Laat alle overige
opties op hun standaardwaarden staan en stel ze in plaats daarvan in via
het dialoogvenster Afdrukken.
Stel alle relevante opties in wanneer u op een niet-PostScript-apparaat
afdrukt.
Ga als volgt te werk om de waarschuwing over de afdrukstand uit
te schakelen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal en klik vervolgens op
Afdrukken.
3 Kies Vraag bij afdrukstand uit de lijst Opties.
4 Kies een van de volgende opties uit de lijst Instellingen:
Uit – Afdrukstand altijd aanpassen
Uit – Afdrukstand niet aanpassen
Een PPD-bestand selecteren
Wanneer u de compatibiliteit met prepress-software van derden wilt
verbeteren, kiest u een PostScript-printerbeschrijvingsbestand
(PPD-bestand). In een PPD-bestand worden de mogelijkheden en functies
van uw PostScript-printer omschreven. PPD-bestanden zijn verkrijgbaar via
de printerfabrikant.
Ga als volgt te werk om een PPD-bestand te selecteren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
Afdrukken 761

3 Schakel het selectievakje PPD gebruiken in.
4 Kies uit de keuzelijst Zoeken in het station waarin het bestand is
opgeslagen.
5 Dubbelklik op de map waarin het bestand is opgeslagen.
6 Dubbelklik op de bestandsnaam.
Als u een PPD-bestand wilt gebruiken, wordt alle PostScript-code door
Corel aangemaakt. Als u geen PPD-bestand wilt gebruiken, genereert
Windows delen van de PostScript; dit kan echter problemen veroorzaken
bij de uitvoer.
Een kleurprofiel van een printer gebruiken
Het printerkleurprofiel helpt bij het verkrijgen van een accurate
kleurreproductie. Deze functie kan tijdens het afdrukken worden in- of
uitgeschakeld.
Ga als volgt te werk om het huidige printerkleurprofiel in te
schakelen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
3 Schakel het selectievakje Kleurprofiel gebruiken in.
Ga als volgt te werk om een printerkleurprofiel te kiezen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Profielen instellen.
3 Kies een kleurprofiel uit een van de volgende keuzelijsten:
Composietprinter – als u geen kleurseparaties afdrukt.
Separatieprinter – als u wel kleurseparaties afdrukt.
Meerdere exemplaren afdrukken
U kunt meerdere exemplaren van hetzelfde document afdrukken. Als u een
document wilt afdrukken dat uit veel pagina’s bestaat, kunt u de kopieën
rangschikken.
Door te rangschikken kunt u eerst een volledige set geselecteerde pagina’s
afdrukken en vervolgens een tweede volledige set.
762 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om meerdere exemplaren af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Typ het gewenste aantal exemplaren in het vak Aantal kopieën.
4 Schakel het selectievakje Rangschikken in als u de exemplaren wilt
rangschikken.
Af te drukken pagina’s specificeren
U kunt een afdruktaak zo instellen, dat alle pagina’s of slechts bepaalde
pagina’s worden afgedrukt.
Ga als volgt te werk om alle pagina’s af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel de knop Huidig document in.
Ga als volgt te werk om alleen de huidige pagina af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel de knop Huidige pagina in.
Ga als volgt te werk om bepaalde pagina’s af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel de knop Pagina’s in.
4 Kies een van de volgende mogelijkheden uit de keuzelijst Pagina’s:
Even en oneven
Oneven pagina’s
Even pagina’s
5 Typ de pagina’s die u wilt afdrukken in het vak Pagina’s.
Een liggend streepje (-) tussen de getallen definieert een reeks
opeenvolgende pagina’s (bijvoorbeeld 1-5 drukt de pagina’s 1 tot en
met 5 af).
Afdrukken 763

Een komma (,) tussen de getallen definieert een reeks
niet-opeenvolgende pagina’s (bijvoorbeeld 1, 5 drukt alleen de pagina’s
1 en 5 af).
U kunt iedere combinatie van koppelstreepjes en komma’s gebruiken
(bijvoorbeeld 1-3, 5, 7, 10-12 drukt de volgende pagina’s af: 1, 2, 3, 5,
7, 10, 11 en 12).
Af te drukken documenten specificeren
Als u meerdere documenten hebt geopend, kunt u kiezen welk document u
wilt afdrukken, of u kunt meerdere geopende documenten tegelijk afdrukken.
Wanneer u meerdere geopende documenten selecteert, worden de
geselecteerde documenten als een enkele afdruktaak beschouwd.
Ga als volgt te werk om de af te drukken documenten te
specificeren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel de knop Documenten in het vak Afdrukbereik in.
4 Schakel de selectievakjes in van de documenten die u wilt afdrukken.
Af te drukken voorwerpen en lagen specificeren
U kunt een afdruktaak zo instellen, dat alle voorwerpen of alleen de
geselecteerde voorwerpen in de tekening worden afgedrukt. U voorkomt dat
lagen in een tekening worden afgedrukt door deze niet in het uiteindelijke
werk op te nemen. Standaard wordt bijvoorbeeld de laag met hulplijnen niet
afgedrukt, maar door de betreffende instelling te wijzigen kunt u desgewenst
opgeven dat de hulplijnen wel moeten worden afgedrukt.
Ga als volgt te werk om alleen geselecteerde voorwerpen af te
drukken
1 Selecteer de voorwerpen.
2 Klik op Bestand, Afdrukken.
3 Schakel de knop Selectie in.
Ga als volgt te werk om alleen vectoren, bitmaps of tekst af te
drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
764 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

3 Schakel een of meerdere van de volgende selectievakjes in de sectie
Proefleesopties in:
Vectoren afdrukken
Bitmaps afdrukken
Tekst afdrukken
Ga als volgt te werk om alleen geselecteerde lagen af te drukken
1 Klik op Extra, Voorwerpbeheer.
2 Schakel de optie Afdrukbaar in (het printerpictogram) voor iedere laag die
u wilt afdrukken.
3 Als u een laag niet wilt afdrukken, schakel dan de optie Afdrukbaar uit.
Schakel het selectievakje Alle tekst zwart afdrukken in als u de tekst
zwart in plaats van in kleur wilt afdrukken.
Grote afdruktaken getegeld afdrukken
Als de afdruktaak groter is dan het papier waarop u afdrukt, kunt u in tegels
afdrukken. Delen van iedere pagina van de afdruktaak worden afgedrukt op
aparte vellen papier of media, die u vervolgens kunt samenvoegen tot een
groot blad of medium.
Ga als volgt te werk om grote afdruktaken getegeld af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Layout.
3 Schakel het selectievakje Tegelpagina’s afdrukken in.
4 Typ een waarde of percentage van de paginagrootte in het vak
Overlappende tegel om op te geven hoeveel de tegels elkaar moeten
overlappen.
Ga als volgt te werk om grote afdruktaken getegeld af te drukken
vanuit het venster Afdrukvoorbeeld
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Instellingen, Layout.
3 Volg stap 3 en 4 van de vorige procedure.
Afdrukken 765

Afdrukstijlen gebruiken
Een afdrukstijl bevat een reeks opgeslagen afdrukopties. Elke afdrukstijl is
een afzonderlijk bestand. Hierdoor kunt u een afdrukstijl van de ene machine
naar de andere kopiëren, een reservekopie van een afdrukstijl maken en
documentspecifieke stijlen met het document in dezelfde map bewaren.
Ga als volgt te werk om een afdrukstijl te selecteren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Kies een van de volgende opties uit de keuzelijst Afdrukstijl:
CorelDRAW 9
Corel PHOTO-PAINT 9 Standaardwaarden
Bladeren
Ga als volgt te werk om een afdrukstijl te maken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Stel de afdrukopties in het dialoogvenster Afdrukken in.
4 Klik op het tabblad Algemeen.
5 Klik op de knop Opslaan als.
6 Kies in de keuzelijst Opslaan in het station waarin u het bestand wilt
opslaan.
7 Dubbelklik op de map waarin u het bestand wilt opslaan.
8 Typ een bestandsnaam voor de stijl in het vak Bestandsnaam.
Wanneer u een afdrukstijl opslaat, wordt een dialoogvenster geopend dat
een sectie met de naam Instellingen opslaan in stijl bevat. De instellingen
in dit paneel komen overeen met de afdrukopties die u eerder hebt
geselecteerd. In dit dialoogvenster kunt u opgeven welke instellingen in
de afdrukstijl moeten worden opgenomen.
Ga als volgt te werk om een afdrukstijl te bewerken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
766 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

3 Kies een afdrukstijl uit de keuzelijst Afdrukstijlen.
4 Volg stap 3 tot en met 8 van de vorige procedure.
Ga als volgt te werk om een afdrukstijl te verwijderen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Kies een afdrukstijl uit de keuzelijst Afdrukstijlen.
3 Klik op Bestand, Afdrukstijl verwijderen.
Als u het dialoogvenster Afdrukken sluit voordat u daadwerkelijk gaat
afdrukken, worden alle eventueel gemaakte wijzigingen genegeerd. Als u
de wijzigingen niet wilt verliezen, maar u wilt wel het dialoogvenster
sluiten (omdat u het werk wilt wijzigen voordat u gaat afdrukken), sla de
instellingen dan op als een afdrukstijl of klik op de knop Toepassen
voordat u op Annuleren klikt.
Afdrukstijlen kunnen ook worden geselecteerd, bewerkt, opgeslagen en
verwijderd in het venster Afdrukvoorbeeld.
Uitvoeranalyse gebruiken
Uitvoeranalyse analyseert de huidige afdruktaak en geeft een kort overzicht
van de fouten en problemen die bij het afdrukken kunnen optreden.
Uitvoeranalyse is vooral handig als u bestanden naar een servicebureau
verstuurt. Met behulp van Uitvoeranalyse kan het servicebureau potentiële
problemen opsporen voordat documenten worden afgedrukt.
Via het tabblad Meldingen in het dialoogvenster Afdrukken opent u de pagina
Uitvoer. De titel van het tabblad Meldingen hangt af van het aantal meldingen
bij een afdruktaak. Als er bijvoorbeeld drie meldingen zijn, krijgt het tabblad
de titel ‘3 meldingen’. Zijn er geen meldingen, dan krijgt het tabblad de titel
‘Geen meldingen’. Het pictogram van het tabblad wordt aangepast aan de
ernst van de meldingen. De pictogrammen staan voor:
niet ernstig
niet zo ernstig
ernstig
zeer ernstig
Afdrukken 767

Bij elke melding van Uitvoeranalyse wordt een korte beschrijving gegeven,
en een suggestie voor het oplossen van het probleem. Uitvoeranalyse
controleert standaard alle afdrukmeldingen. Schakel de selectievakjes uit van
de meldingen die u niet door Uitvoeranalyse wilt laten controleren.
Ga als volgt te werk om een uitvoerrapport weer te geven
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Meldingen.
Hoe groter of complexer het bestand is, des te meer tijd Uitvoeranalyse
nodig heeft om het te analyseren.
Ga als volgt te werk om bepaalde meldingen uit te schakelen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies uit de lijst een melding die u wilt uitschakelen.
3 Schakel het selectievakje Deze fout in het vervolg niet meer controleren
in.
4 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om de meldingen van Uitvoeranalyse in te
schakelen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
uitvoerrapport weer te geven”
2 Klik op de knop Uitvoerinstellingen.
3 Schakel de selectievakjes in van de meldingen die u door Uitvoeranalyse
wilt laten controleren.
U kunt de Uitvoer-instellingen ook wijzigen via het dialoogvenster door
op Extra, Opties te klikken. In de lijst met categorieën klikt u op Globaal,
Afdrukken, Uitvoerwaarschuwingen.
768 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Inslagschema’s gebruiken
Met inslagschema’s kunt u meerdere pagina’s van een document op een
enkel vel papier afdrukken. Dit is handig wanneer u documenten maakt, zoals
tijdschriften, boeken en andere documenten met meerdere pagina’s, die u
wilt laten afdrukken door een professionele drukker. U kunt de ingebouwde
mogelijkheden voor inslagschema’s gebruiken in plaats van software van
derden.
U kunt inslagschema’s ook gebruiken voor andere documenten die gevouwen
of gesneden moeten worden, zoals adresetiketten, visitekaartjes, folders of
wenskaarten. Inslagschema’s kunnen ook worden gebruikt om meerdere
miniaturen van een document op één pagina af te drukken.
U kunt een voorkeuze-inslagschema kiezen of er zelf een maken. Tot de
voorkeuze-inslaginschema’s behoren:
Volledige pagina
Plaatst één documentpagina op de voorkant van elk vel. Volledige pagina is
het standaardschema.
Dubbelzijdige volledige pagina
Plaatst één documentpagina op de voorkant van elk vel en de tweede pagina
op de achterkant van het vel.
Brochure
Plaatst twee documentpagina’s op elke kant van het vel. Elk vel wordt in het
midden gevouwen, waarna het ene vel in het andere wordt geplaatst. De
vellen worden op volgorde gelegd om te worden gebonden.
Boek
Plaatst twee documentpagina’s op elke kant van een vel. De vellen worden
op volgorde gelegd voor perfecte binding, waarbij elk vel doormidden wordt
gesneden en de gesneden pagina’s vervolgens op elkaar worden gelegd.
H x V (N-UP)
Plaatst pagina’s op volgorde op een raster met de “H”- pagina’s horizontaal
en de “V”- pagina’s verticaal. Het schema wordt eventueel vergroot of
verkleind om op het afgedrukte vel te passen.
In drieën gevouwen kaart
Plaatst meerdere pagina’s samen om een kaart te maken die als een
harmonica in drieën is gevouwen.
Afdrukken 769

Vouwkaart
Maakt een kaart waarop op beide zijden is afgedrukt en die horizontaal
gevouwen is waardoor deze rechtop kan staan.
Kaart aan bovenkant vouwen
Maakt een kaart waarop slechts op één kant is afgedrukt en die horizontaal
gevouwen is waardoor deze rechtop kan staan.
Kaart aan zijkant vouwen
Maakt een kaart waarop slechts op één kant is afgedrukt en die zodanig is
gevouwen dat u deze als een boek opent.
Inslagschema’s kiezen
Het standaardinslagschema geeft de layout van het document weer dat u gaat
afdrukken. De layout beïnvloedt niet het oorspronkelijke document, alleen de
manier waarop het wordt afgedrukt. Als u bijvoorbeeld een document van
vier pagina’s instelt als een hele pagina met als layout Volledige pagina, maar
deze wilt afdrukken als een aan de bovenkant of zijkant gevouwen kaart, kunt
u de betreffende kaartstijl in het dialoogvenster Afdrukken kiezen.
Wanneer u een inslagschema gebruikt dat met de huidige totale breedte,
hoogte, tussenruimten en kantlijnen niet in de beschikbare ruimte van de
pagina past, wordt het formaat van de documentpagina’s automatisch
aangepast. Als u niet wilt dat de documentpagina’s worden verkleind, kunt u
de paginagrootte via de printereigenschappen wijzigen, of het paginaformaat
behouden via het venster Afdrukvoorbeeld. Hierdoor wordt het schema aan
de rand van de handtekening bijgesneden in plaats van dat de
documentpagina’s worden verkleind. U kunt Uitvoeranalyse ook een
waarschuwing laten weergeven als de documentpagina’s worden vergroot of
verkleind om aan het schema te worden aangepast. Zie “Uitvoeranalyse
gebruiken” op pagina 767 voor meer informatie over Uitvoeranalyse en
uitvoerinstellingen.
Ga als volgt te werk om een inslagschema te kiezen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Layout.
3 Kies een inslagschema uit de keuzelijst Inslagschema.
770 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om het paginaformaat van het document te
behouden
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Klik op de knop Paginaformaat van document aanhouden op de
Eigenschappenbalk.
Inslagschema’s maken, bewerken en verwijderen
U kunt eigen inslagschema’s maken, bewerken en verwijderen via het
venster Afdrukvoorbeeld. Wanneer u een inslagschema maakt is het handig
om een “vouwdummy” te hebben. Een vouwdummy is een vel papier dat u
hebt gevouwen en gelabeld om aan te geven waar de document pagina’s
moeten worden afgedrukt. Van sommige servicebureaus of professionele
drukkers krijgt u een vouwdummy wanneer u een afdruktaak naar hen
verstuurt. Houd bij het maken, bewerken of verwijderen van een eigen
inslagschema rekening met de volgende terminologie:
Een documentpagina wordt soms gewoon “pagina” genoemd. Dit is een
pagina van een documentbestand, dat door de lezer als een enkel bestand
wordt beschouwd.
Een handtekening is een vel papier waarop meerdere pagina’s van een
document door de drukpers of een ander uitvoerapparaat worden
afgedrukt. Een handtekening kan bijgesneden, gevouwen en eventueel
gebonden worden om het uiteindelijke document te vormen.
Ga als volgt te werk om een inslagschema te maken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Typ het aantal af te drukken pagina’s per drukvel in de vakjes Pagina’s
horizontaal/verticaal.
4 Klik op een genummerd vak in het venster Afdrukvoorbeeld en kies uit de
volgende mogelijkheden:
Het paginanummer – bepaalt welke pagina van het document op deze
positie wordt afgedrukt.
De hoek – bepaalt of de pagina rechtop (0 graden) of op zijn kop (180
graden) wordt afgedrukt.
5 Schakel de knop Dubbelzijdige layout in als u dubbelzijdig wilt afdrukken.
Afdrukken 771

6 Klik op de Inslagschema-tabs onderin het afdrukvoorbeeld om beide
zijden van een dubbelzijdige layout weer te geven.
7 Typ een naam voor het inslagschema in het vak Opslaan als.
Als u de optie Dubbelzijdige layout inschakelt en u drukt af op een
non-duplexprinter, zal een wizard automatisch instructies geven over hoe
het papier in de printer dient te worden ingevoerd.
Ga als volgt te werk om een inslagschema te bewerken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Kies een inslagschema uit de keuzelijst Huidig inslagschema op de
Eigenschappenbalk.
3 Breng wijzigingen aan in het schema.
4 Klik op de plus-knop (+) op de Eigenschappenbalk.
5 Typ een naam in het vak Opslaan als.
Ga als volgt te werk om een inslagschema te verwijderen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Kies een inslagschema uit de keuzelijst Huidig inslagschema op de
Eigenschappenbalk.
3 Klik op de knop Inslagschema verwijderen (-).
Bindmethoden gebruiken
Wanneer u een eigen inslagschema maakt, moet u een bindstijl kiezen in het
venster Afdrukvoorbeeld. U kunt uit drie voorkeuzebindmethoden kiezen of
een van deze aanpassen. Alle voorkeuzebindmethoden, behalve de eerste,
worden automatisch gerangschikt. Wanneer u een bindmethode aanpast, kunt
u elke handtekening opmaken. De drie voorkeuzebindmethoden zijn:
Perfecte binding – dit is een methode voor het binden van boeken waarbij
afzonderlijke pagina’s van elkaar worden gesneden en aan de rug worden
vastgelijmd. Deze methode wordt bijvoorbeeld gebruikt om
telefoonboeken te binden.
U kunt Perfecte binding ook gebruiken om de pagina’s op volgorde af te
drukken, zoals bij het afdrukken van miniaturen. Wanneer u bijvoorbeeld
vier documentpagina’s per handtekening afdrukt, bevat de eerste
handtekening pagina 1 tot en met 4, de tweede pagina 5 tot en met 8
enzovoort.
772 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Boekbinding – is een methode waarbij vellen worden gevouwen en in
elkaar worden geschoven. Een voorbeeld van een document dat met
boekbinding in elkaar is gezet is een tijdschrift dat aan de rug is geniet.
Vergaren en snijden – is een methode waarbij alle handtekeningen die een
kopie van het document vormen, worden vergaard en gestapeld. De
pagina’s worden zodanig gesneden dat zij een aantal stapels vormen, die
vervolgens op elkaar worden gestapeld. Bij bijvoorbeeld een document
met 32 pagina’s, waarbij vier pagina’s per handtekening worden afgedrukt,
bevat de eerste handtekening de pagina’s 1, 8, 16 en 24. De tweede
handtekening bevat pagina 2, 9, 17, 25 enz.
Ga als volgt te werk om een voorkeuzebindmethode te kiezen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Klik op een van de volgende knoppen op de Eigenschappenbalk:
Perfecte binding
Boekbinding
Vergaren en snijden
De eigen bindmethode gebruiken
Wanneer u de eigen bindmethode gebruikt, kunt u de pagina’s die op elke
handtekening worden afgedrukt, afzonderlijk rangschikken. Wanneer u de
eigen bindmethode wilt gebruiken, moet u eerst het aantal handtekeningen
instellen waarmee het document wordt afgedrukt. Daarna kunt u het aantal
pagina’s voor elke handtekening instellen en specificeren welke
documentpagina er op elke positie moet worden afgedrukt.
Ga als volgt te werk om een eigen bindmethode te gebruiken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Kies Eigen binding op de Eigenschappenbalk.
4 Typ een getal in het vak Aantal handtekeningen op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om een handtekening te selecteren
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Klik op een tabblad Handtekening onderaan het venster Afdrukvoorbeeld.
Afdrukken 773

Aantal pagina’s per groep instellen
Wanneer u boekbinding gebruikt, kunt u pagina’s groeperen in een of meer
afzonderlijk boekbindgroepen. Normaal gesproken worden alle pagina’s
afgedrukt als onderdeel van één boekbindeenheid. Sommige boeken worden
echter gemaakt door een aantal gedeelten aan elkaar te binden, die elk als
een onafhankelijke boekbindgroep zijn gerangschikt. Als u een dergelijk
document aan het maken bent, kunt u het aantal pagina’s instellen dat
gegroepeerd moeten worden om een boekbindgroep te vormen.
Ga als volgt te werk om het aantal pagina’s per groep in te
stellen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Klik op de knop Boekbinding op de Eigenschappenbalk.
4 Typ een getal in het vak Pagina’s per groep op de Eigenschappenbalk.
De pagina’s op een handtekening schikken
Er zijn twee opties waarmee u pagina’s automatisch op een handtekening
kunt schikken. Met Automatisch op volgorde rangschikt u pagina’s in de
volgorde waarop u leest, namelijk van links naar rechts en van boven naar
beneden. Met Automatisch gekloonde volgorde wordt op elke locatie op een
handtekening dezelfde pagina geplaatst. Dit is handig wanneer u
visitekaartjes maakt, waarbij op elke locatie op een handtekening steeds
dezelfde kaart wordt afgedrukt. Wanneer u de pagina’s automatisch op een
handtekening rangschikt, kunt u de hoek van de afbeelding kiezen. U kunt de
pagina’s ook rangschikken door op een pagina te klikken en een
paginanummer te typen. De hoek in het vak Rotatie pagina bepaalt of de
pagina rechtop (0°) of geroteerd (180°) wordt afgedrukt.
Ga als volgt te werk om de pagina met Automatisch op volgorde
te rangschikken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Typ het aantal af te drukken pagina’s per drukvel in de vakjes Pagina’s
horizontaal/verticaal.
4 Klik op een pagina in het venster Afdrukvoorbeeld.
5 Klik op de knop Automatisch op volgorde op de Eigenschappenbalk.
774 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

6 Typ een paginanummer in het vak Nummer van pagina.
7 Kies een hoek uit de keuzelijst Rotatie pagina.
Ga als volgt te werk om de pagina met Automatisch gekloonde
volgorde te rangschikken
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Klik op een vel in het venster Afdrukvoorbeeld.
3 Klik op de knop Automatisch gekloonde volgorde op de
Eigenschappenbalk.
4 Typ een paginanummer in het vak Nummer van pagina.
5 Kies een hoek uit de keuzelijst Rotatie pagina.
Ga als volgt te werk om de paginavolgorde handmatig te
rangschikken
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om de
pagina met Automatisch op volgorde te rangschikken”.
2 Typ een paginanummer.
3 Kies een hoek uit de keuzelijst Rotatie pagina.
Tussenruimte wijzigen
Als u meerdere pagina’s horizontaal of verticaal hebt geplaatst, kunt u de
ruimten tussen de pagina’s aanpassen. U kunt de optie Automatische
spatiëring tussenmarge kiezen, waarmee de tussenruimten zodanig worden
aangepast, dat de documentpagina’s de volledig beschikbare ruimte in het
schema gebruiken. U kunt ervoor zorgen dat alle horizontale en verticale
tussenruimten dezelfde breedte hebben of de breedte van elke tussenruimte
afzonderlijk aanpassen.
Ga als volgt te werk om automatische tussenruimten te kiezen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Typ het aantal af te drukken pagina’s per drukvel in de vakjes Pagina’s
horizontaal/verticaal.
4 Klik op de ruimte tussen twee willekeurige pagina’s (horizontaal en
verticaal).
5 Klik op de knop Automatische spatiëring tussenmarge op de
Eigenschappenbalk.
Afdrukken 775

Ga als volgt te werk om gelijke horizontale en verticale
tussenruimten toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Klik op de knop Gelijke tussenruimten op de Eigenschappenbalk.
3 Typ een waarde in het vak Tussenruimten op de Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om afzonderlijke tussenruimten te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om
automatische tussenruimten te kiezen”.
2 Schakel beide onderstaande opties uit op de Eigenschappenbalk:
Automatische spatiëring tussenmarge
Gelijke tussenruimten
3 Typ een waarde in het vak Tussenruimten op de Eigenschappenbalk.
Snij- en vouwtekens instellen
Wanneer u op de ruimte tussen twee pagina’s klikt (horizontaal en verticaal),
kunt u de locatie markeren waar u wilt dat de snij- en vouwtekens worden
geplaatst. Als u een taak naar een professionele drukker verstuurt, geven
deze tekens aan waar een document gesneden en gevouwen moet worden.
Ga als volgt te werk om snij- en vouwtekens in te stellen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Typ het aantal af te drukken pagina’s per drukvel in de vakjes Pagina’s
horizontaal/verticaal.
4 Kies een tussenruimte in het venster Afdrukvoorbeeld door op de ruimte
tussen twee pagina’s te klikken (horizontaal en verticaal).
5 Klik op één of op beide onderstaande opties op de Eigenschappenbalk:
Snijlocatie – geeft aan waar het document wordt gesneden.
Vouwlocatie – geeft aan waar het document wordt gevouwen.
Om snij- en vouwtekens in het venster Afdrukvoorbeeld in te stellen,
schakelt u het selectievakje Snij- en vouwtekens op het tabblad Prepress
in het dialoogvenster Afdrukken in.
776 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

De grootte van de marges aanpassen
Wanneer u op een desktopprinter afdrukt, moet u soms de marges aanpassen
om ruimte te reserveren voor het niet-afdrukbare gebied van de printer. Als
de marge kleiner is dan het niet-afdrukbare gebied, worden de randen van de
pagina’s of de markeringen van sommige printers niet door de printer
afgedrukt. U kunt de locatie van de marges met het niet-afdrukbare gebied
van de printer vergelijken door op “Niet-afdrukbaar gebied” te klikken in het
menu Beeld van het venster Afdrukvoorbeeld.
Wanneer u een afdruktaak voorbereidt voor de professionele drukker, kan het
servicebureau u vragen de grootte van de marges minimaal te houden, zoals
voor paginagrijpers en markeringen van de printer.
Ga als volgt te werk om de grootte van de marges aan te passen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Inslagschemagereedschap.
3 Typ het aantal af te drukken pagina’s per drukvel in de vakjes Pagina’s
horizontaal/verticaal.
4 Klik op een marge in het venster Afdrukvoorbeeld.
5 Typ waarden in de vakken Marges boven/links op de Eigenschappenbalk.
Een afdruktaak vooraf bekijken, positioneren en de
grootte instellen
In het venster Afdrukvoorbeeld kunt u zien hoe het werk er afgedrukt uit zal
zien. Het toont de positie en de grootte van de afdruktaak op het papier. U
kunt ook printermarkeringen, zoals snij-/vouwtekens en kleurijkbalken,
zichtbaar maken.
Als u Volledige pagina of een eigen inslagschema gebruikt, kunt u de positie
en grootte van de afdruktaak op de afdrukpagina wijzigen. Als u bitmaps
afdrukt, wees dan voorzichtig met het vergroten of verkleinen van
afdruktaken. Het vergroten van bitmaps kan tot rafelige of blokkerige uitvoer
leiden.
U kunt ook een minivoorbeeld in het dialoogvenster Afdrukken weergeven.
In het minivoorbeeld kunt u wel zien hoe een document eruit komt te zien
als dit wordt afgedrukt, maar de instellingen kunt u er niet in wijzigen.
Afdrukken 777

Een afdruktaak vooraf bekijken
Het afdrukvoorbeeld toont hoe het werk er afgedrukt uit zal zien. U geeft
een voorbeeld van een afdruktaak weer door Afdrukvoorbeeld in het menu
Bestand te kiezen. U kunt van de ene pagina naar de andere gaan en de
pagina van het afdrukvoorbeeld vergroten. U kunt bijvoorbeeld ook bekijken
hoe de kleurseparaties bij het afdrukken worden weergegeven.
Ga als volgt te werk om een afdruktaak vooraf te bekijken
Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
Ga als volgt te werk om in het afdrukvoorbeeld naar een andere
pagina te gaan
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Kies uit de volgende mogelijkheden onder het venster Afdrukvoorbeeld:
Met de knop naar links wordt teruggebladerd.
Met de knop naar rechts wordt vooruitgebladerd.
De pijlknoppen zijn alleen toegankelijk als afdrukopties zijn ingesteld voor
het afdrukken van meer dan één pagina, niet als het gaat om het
afdrukken van alleen de huidige pagina.
Via het dialoogvenster Ga naar kunt u ook van de ene naar de andere
pagina gaan. Klik op Beeld, Ga naar om het dialoogvenster Ga naar te
openen.
Ga als volgt te werk om de pagina in het afdrukvoorbeeld af te
drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Bestand, Dit blad nu afdrukken.
Ga als volgt te werk om de pagina in het afdrukvoorbeeld te
vergroten
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Beeld, Zoomen.
778 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Schakel een van de zoomniveaus in.
Schakel het selectievakje Percentage in en typ een waarde in het vak
Percentage.
U kunt met behulp van het Zoomgereedschap op een gedeelte van het
afdrukvoorbeeld inzoomen.
Ga als volgt te werk om een afdrukvoorbeeld van afzonderlijke
kleurseparaties weer te geven
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Beeld, Afdrukvoorbeeld separaties, Separaties.
3 Klik op de bijbehorende tab onderin het afdrukvoorbeeld om een
kleurseparatie te bekijken.
Afzonderlijke kleurseparaties worden alleen weergegeven als u het
selectievakje Separaties afdrukken in het dialoogvenster Afdrukopties
hebt ingeschakeld.
Het weergavetype Auto (Uitvoer simuleren) zorgt dat de instellingen van
het weergavevenster automatisch met die van het printerstuurprogramma
overeenkomen. Als u bijvoorbeeld afdrukt naar een zwart-witprinter,
wordt het document in grijstinten weergegeven.
Het afdrukvoorbeeldtype Auto (Uitvoer simuleren) is standaard
ingeschakeld. Als u de instellingen voor het afdrukvoorbeeld wijzigt,
wordt Auto (Uitvoer simuleren) uitgeschakeld. U keert terug naar de
automatische instellingen door Auto (Uitvoer simuleren) opnieuw in te
schakelen.
Een voorbeeld van de afdruktaak in het venster Minivoorbeeld
weergeven
In het dialoogvenster Afdrukken kunt u een voorbeeld van een afdruktaak
weergeven in het venster Minivoorbeeld. Via het venster Minivoorbeeld
kunt u echter geen instellingen wijzigen. In het venster Minivoorbeeld kunt
u het document snel bekijken voordat het wordt afgedrukt.
Afdrukken 779

Ga als volgt te werk om een afdruktaak in het venster
Minivoorbeeld te bekijken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op de knop Minivoorbeeld rechtsboven in het dialoogvenster.
Ga als volgt te werk om in het venster Minivoorbeeld naar een
andere pagina te gaan
Klik op een van de pijlknoppen onder het venster Minivoorbeeld.
Knop Naar begin – hiermee gaat u naar de eerste pagina.
Knop Naar einde – hiermee gaat u naar de laatste pagina.
Ga als volgt te werk om een specifieke pagina in het venster
Minivoorbeeld weer te geven
Kies een pagina uit de keuzelijst Pagina onder het venster Minivoorbeeld.
Een afdrukvoorbeeld aanpassen
Als u de snelheid van het afdrukvoorbeeld wilt verhogen, kunt u de
afbeeldingen verbergen. U kunt ook een kleur of een grijstint voor het
afdrukvoorbeeld specificeren. Het weergeven van afzonderlijke
kleurseparaties in grijstinten in plaats van in kleur kan handig zijn wanneer u
de kleurverdeling wilt bekijken. Geel is moeilijk te zien tegen een witte
achtergrond. Zelfs magenta en cyaan zijn vaak beter zichtbaar als grijstint, als
u deze kleuren met mate hebt toegepast.
Ga als volgt te werk om de afdruktaak te verbergen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Beeld, Afbeelding weergeven.
Als er een vinkje naast de opdracht Afbeelding weergeven staat, is de
opdracht ingeschakeld.
Als Afbeelding weergeven is uitgeschakeld, wordt de afdruktaak
gerepresenteerd door een selectiekader waarmee u de opdracht kunt
positioneren en schalen.
780 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om kleur of grijstinten voor het
afdrukvoorbeeld te specificeren
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op Beeld, Afdrukvoorbeeld kleur, Kleur.
Klik op Beeld, Afdrukvoorbeeld kleur, Grijstinten.
Een afdruktaak vergroten/verkleinen
U kunt de paginagrootte van de afdruktaak wijzigen, waarbij het origineel in
tact blijft. De hoogte-breedteverhouding van een afdruktaak wordt
“verhouding” genoemd.
Ga als volgt te werk om een afdruktaak te vergroten/verkleinen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Selectiegereedschap.
3 Klik op het venster Afdrukvoorbeeld.
4 Typ waarden in de volgende vakken op de Eigenschappenbalk:
Breedte – hiermee kunt u de breedte van een pagina in het venster
Afdrukvoorbeeld instellen.
Hoogte – hiermee kunt u de hoogte van een pagina in het venster
Afdrukvoorbeeld instellen.
U kunt een pagina van een afdruktaak ook vergroten/verkleinen door de
handgrepen in het afdrukvoorbeeld te verslepen.
Ga als volgt te werk om se afdruktaak op de pagina in te passen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Layout.
3 Schakel de knop Op pagina in.
Een afdruktaak positioneren
U kunt de positie van iedere pagina op het drukvel wijzigen, waarbij het
origineel intact blijft. Als u een eigen inslagschema selecteert, kunt u
meerdere pagina’s op één vel papier plaatsen. Van elke pagina kan de grootte
worden gewijzigd en elke pagina kan worden gepositioneerd.
Afdrukken 781

Ga als volgt te werk om een pagina op het drukvel te
positioneren
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Selectiegereedschap.
3 Klik op het venster Afdrukvoorbeeld.
4 Typ waarden in de volgende vakken op de Eigenschappenbalk:
Positie bovenhoek – hiermee specificeert u de afstand vanaf de
bovenkant van het afdrukbare gebied.
Positie linkerhoek – hiermee specificeert u de afstand vanaf de
linkerkant van het afdrukbare gebied.
Ook kunt u elke pagina positioneren door de “X” in het midden van de
afbeelding naar de gewenste positie te slepen.
Ga als volgt te werk om de positie van een pagina op een drukvel
aan te passen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op de knop Minivoorbeeld rechtsboven in het dialoogvenster
Afdrukken.
3 Klik op het tabblad Layout.
4 Schakel de knop Pagina’s herpositioneren op in.
5 Kies Eigen uit de keuzelijst Afbeeldingen opnieuw positioneren op.
6 Klik op de pijl voor het openen van een klapmenu onder de keuzelijst
Afbeeldingen opnieuw positioneren op om de pagina te kiezen die u wilt
positioneren.
7 Positioneer de pagina door waarden in de volgende vakken te typen:
Positie
Formaat
Schaalfactor
Aantal tegels
782 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Het vak Aantal tegels is alleen beschikbaar als u het selectievakje
Tegelpagina’s afdrukken hebt ingeschakeld; anders is de optie niet
beschikbaar.
Ga als volgt te werk om een pagina automatisch op het drukvel
te positioneren
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de vorige procedure.
2 Kies een positie uit de keuzelijst Afbeeldingen opnieuw positioneren op.
PostScript gebruiken om een afdruktaak te
optimaliseren
PostScript is een paginabeschrijvingstaal die gebruikt wordt om instructies
naar een PostScript-printer te verzenden. Alle elementen in een afdruktaak
(bijvoorbeeld krommen en tekst) worden vastgelegd in regels
PostScript-code, die door het afdrukapparaat worden geïnterpreteerd om het
document te reproduceren.
PostScript is niet de enige taal voor het versturen van printerinstructies, en
sommige printers zijn dan ook niet compatibel met PostScript. Er is echter
een aantal functies dat niet beschikbaar is wanneer u geen gebruik maakt van
PostScript. U kunt bijvoorbeeld geen halftoonrasters aanpassen.
PostScript kent drie niveaus (levels). PostScript 1, de eerste PostScript-taal,
heeft een aantal beperkingen (deze worden hieronder beschreven). Het
gebruik van PostScript 2 betekent een aanzienlijke vermindering in het
aantal mogelijke afdrukfouten. PostScript 3, de laatste versie van PostScript,
is sneller dan eerdere versies van PostScript.
Beperkingen van PostScript 1
U kunt een aantal problemen tegenkomen wanneer u PostScript 1 gebruikt:
Als een afdruktaak complexe vectorvoorwerpen bevat, kan een PostScript
1-printer problemen hebben met afdrukken. Wanneer u vectorkrommen
wilt maken, drukt een PostScript-printer een aantal korte rechte lijnen af,
die segmenten worden genoemd (elke rechte lijn tussen twee
knooppunten is een segment). PostScript 1-printers kunnen echter geen
vectorafbeeldingen met meer dan 1500 segmenten afdrukken. Dit houdt
in dat een vectorvoorwerp niet meer dan circa 500 knooppunten mag
hebben.
Als u een complexe vulling in een voorwerp gebruikt (bijvoorbeeld een
structuurvulling of een PostScript-vulling), is het maximaal aantal
toegestane knooppunten beperkt tot 300.
Afdrukken 783

Als u een tekstvoorwerp van een structuurvulling voorziet, kan een
PostScript 1-printer problemen hebben met afdrukken.
Als u een structuurvulling in een voorwerp met subtracés gebruikt
(bijvoorbeeld een wiel, bestaande uit een buitenste cirkel en een
binnenste cirkel), kan een PostScript 1-printer deze niet afdrukken.
Deze beperkingen kunnen op verschillende manieren worden omzeild:
U kunt complexe afbeeldingen in een aantal minder complexe
afbeeldingen opdelen (dit is niet mogelijk als u gebruik maakt van
ingewikkelde lijnkenmerken of complexe vullingen).
Vermijd complexe vullingen in afbeeldingen die niet groot genoeg zijn
voor gedetailleerde weergave.
Vermijd complexe vullingen met complexe omtrekken en complexe
vullingen in tekst.
Beperk het aantal knooppunten per voorwerp tot een minimum.
Gebruik de PostScript-functies die ontwikkeld zijn om complexiteit te
verminderen en die u waarschuwen bij de kans op afdrukproblemen.
PostScript 2 of PostScript 3 gebruiken
PostScript 2 en PostScript 3 zijn meer geavanceerde PostScript-talen. Door
af te drukken op een printer die met PostScript 2 of 3 werkt, kan het aantal
afdrukfouten worden teruggebracht. Bovendien kunt u gebruik maken van
functies die niet beschikbaar zijn als u een PostScript 1-printer gebruikt. Als
u de opties voor PostScript 2 of 3 gebruikt zonder met een PostScript 2- of
3-printer af te drukken, wordt de afdruktaak niet correct uitgevoerd. Als u
niet zeker weet of u gaat afdrukken op een printer met PostScript 2 of
PostScript 3, kunt u deze opties beter niet inschakelen.
Met PostScript 2 en 3 kunt u JPEG-compressie voor bitmaps in een
afdruktaak gebruiken om de bestandsgrootte te reduceren. Bovendien
gebruiken PostScript 2 en 3 een snellere methode om vectorafbeeldingen te
renderen.
Ga als volgt te werk om PostScript 2 of 3 te gebruiken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Kies Level 2 of PostScript 3 uit de lijst Compatibiliteit.
784 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om bitmaps te comprimeren
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje JPEG-compressie gebruiken in.
3 Verplaats de schuifregelaar Kwaliteitsfactor naar rechts om de compressie
te vergroten, waarbij de kwaliteit van de bitmaps vermindert.
U kunt bitmaps alleen in .PRN- of in .PS-bestanden comprimeren.
Via de knop Opties op de Eigenschappenbalk krijgt u vanuit het venster
Afdrukvoorbeeld toegang tot het dialoogvenster Afdrukken.
Een complexe afdruktaak afdrukken
Complexe grafische elementen kunnen bij PostScript 1-printers problemen
geven. Om ervoor te zorgen dat de afdruktaken correct worden afgedrukt,
kunt u controleren op complexe grafische vectorelementen, en de
complexiteit van de kromme verminderen door de afvlakking te verhogen.
Kromme-afvlakking bepaalt hoe effen een kromme wordt afgedrukt.
Naarmate de afvlakking toeneemt, gaan de krommen meer lijken op een
reeks gekoppelde rechte lijnen.
Ga als volgt te werk om op complexe vectorafbeeldingen te
controleren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Meldingen.
3 Klik op de knop Uitvoerinstellingen.
4 Schakel een of meerdere van de volgende selectievakjes in:
Tekst met structuurvullingen (alleen PS Level 1)
Bitmaps in complexe kniptracés (alleen PS Level 1)
Structuurvullingen in complexe voorwerpen (alleen PS Level 1)
Complexe knipgebieden (alleen PS Level 1)
Voorwerpen met een omtrek met veel knooppunten (alleen PS Level 1)
Voorwerpen met omtrek en vulling met veel knooppunten (alleen PS
Level 1)
Afdrukken 785

Ga als volgt te werk om de complexiteit van een kromme te
verminderen door de afvlakking te verhogen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Typ een waarde in het vak Afvlakking instellen op.
4 Schakel het selectievakje Automatische toename afvlakking in. Zorg
ervoor dat de afvlakking in stappen van 2 toeneemt als u de afvlakking van
een erg complex voorwerp bij het afdrukken wilt verhogen.
Als de optie Automatische toename afvlakking is ingeschakeld, wordt de
maximaal toegestane afvlakking bepaald door de waarde in het vak
Afvlakking instellen op, plus 10. Als de kromme dan nog steeds te
complex is, slaat de printer de problematische kromme over. Als de
printer een kromme overslaat, verschijnt deze niet in de definitieve
uitvoer. Tijdens het afdrukken krijgt u hiervan geen bericht. Daarom is het
belangrijk dat u de proefdrukken controleert voordat u het werk
publiceert.
Als u problemen hebt met complexe voorwerpen, laat u deze waarde
aanvankelijk staan op 1,00 en schakelt u Automatische toename afvlakking
in. Als de printer nog steeds niet goed afdrukt, verhoogt u de afvlakking
met twee (tot 3,00) en probeert u het opnieuw.
Ga als volgt te werk om de complexiteit van een kromme te
verminderen door het aantal besturingspunten te beperken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Typ een waarde in het vak Maximum aantal punten per kromme.
Een lagere waarde verhelpt vaak de afdrukproblemen die veroorzaakt
worden door te complexe krommen. Minder punten per kromme
vermindert niet de kwaliteit, maar verlengt wel de afdruktijd.
786 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Via de knop Opties op de Eigenschappenbalk krijgt u vanuit het venster
Afdrukvoorbeeld toegang tot het dialoogvenster Afdrukken.
PDF-markeringen opnemen
PDF is een bestandsformaat dat ontworpen is om de lettertypen,
afbeeldingen, grafische elementen en opmaak van een origineel
toepassingsbestand te behouden. Wanneer u een PDF-bestand maakt van een
PostScript-bestand, kunt u PDF-markeringen opnemen, zoals hyperlinks en
bladwijzers. Hyperlinks zijn koppelingen of URL’s naar andere pagina’s of
naar Internet. Bladwijzers zijn koppelingen naar andere pagina’s in de vorm
van tekst.
U kunt kiezen of u een volledig scherm, de huidige pagina of alleen de
miniaturen bij het opstarten wilt weergeven. Zie “PDF-documenten
publiceren” op pagina 879 voor informatie over het instellen van hyperlinks
en bladwijzers.
Ga als volgt te werk om hyperlinks op te nemen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Schakel het selectievakje Inclusief hyperlinks in de sectie
PDF-markeringen in.
Ga als volgt te werk om bladwijzers op te nemen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Inclusief bladwijzers in de sectie
PDF-markeringen in.
Ga als volgt te werk om PDF-markeringen weer te geven
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om hyperlinks op
te nemen”.
2 Kies een van de volgende opties uit de keuzelijst Bij starten weergeven:
Volledig scherm – vergroot een pagina tot volledige schermgrootte.
Alleen pagina – geeft de huidige pagina weer.
Miniaturen – geeft de huidige pagina en alle miniaturen in het
document weer.
Afdrukken 787

Waarschuwingen bij lettertypen en steunkleuren
Wanneer een afdruktaak te veel lettertypen bevat, kan het gebeuren dat deze
niet correct wordt afgedrukt. Wanneer een afdruktaak te veel steunkleuren
bevat, wordt een groot aantal drukplaten gemaakt. Hierdoor wordt het
bestand en worden de kosten van een afdruktaak hoger. U kunt de
PostScript-opties zo instellen, dat u een waarschuwing krijgt als de
afdruktaak meer dan een vastgelegd aantal lettertypen of steunkleuren bevat.
U kunt wijzigen bij hoeveel lettertypen of steunkleuren waarschuwingen
worden weergegeven door de instellingen Waarschuwing
steunkleurseparaties en Waarschuwing drempelwaarde lettertypen te
wijzigen.
Ga als volgt te werk om de optie Waarschuwing
steunkleurseparaties in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal en klik vervolgens op
Afdrukken.
3 Kies Waarschuwing steunkleurseparaties uit de lijst Opties.
4 Kies een van de volgende opties uit de lijst Instellingen:
Als er steunkleuren worden gebruikt
Als er meer dan 1 steunkleur wordt gebruikt
Als er meer dan 2 steunkleuren worden gebruikt
Als er meer dan 3 steunkleuren worden gebruikt
Ga als volgt te werk om de optie Waarschuwingsdrempel
lettertypen in te schakelen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies Waarschuwingsdrempel lettertypen uit de lijst Opties.
3 Kies een cijfer tussen 1 en 50 uit de lijst Instellingen.
Via het venster Afdrukvoorbeeld kunt u ook toegang krijgen tot
waarschuwingen voor steunkleuren en lettertypen. Hiervoor klikt u op
Instellingen, Afdrukvoorkeuren en brengt u de vereiste wijzigingen aan in
de sectie Speciale instellingen.
788 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Verlooptintvullingen voor afdrukken optimaliseren
Er zijn twee manieren om het afdrukken van verlooptintvullingen te
optimaliseren. Op de eerste plaats kunt u strookvorming binnen
verlooptintvullingen controleren en corrigeren. Strookvorming is de
weergave van strepen binnen een verlooptintvulling, doordat de
verlooptintvulling niet voldoende stappen bevat. Op de tweede plaats kunt u
verlooptinten minder complex maken om op die manier de afdruktijd te
verminderen.
Wanneer u de opties Verlooptintstappen automatisch verhogen en
Verlooptintvullingen optimaliseren inschakelt, kunt u het aantal
verlooptintstappen verhogen bij vullingen waarbij dat nodig is, en het aantal
stappen verminderen in verlooptintvullingen die te complex zijn.
Deze opties zijn alleen beschikbaar voor PostScript-apparaten.
Ga als volgt te werk om verlooptintvullingen op strookvorming te
testen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Meldingen.
3 Klik op de knop Uitvoerinstellingen.
4 Schakel het selectievakje Gestreepte verlooptintvullingen in.
Ga als volgt te werk om de verlooptintstappen automatisch te
verhogen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Schakel het selectievakje Automatische toename verlooptintstappen in.
Ga als volgt te werk om verlooptintvullingen te optimaliseren en
zo de complexiteit te verminderen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om
verlooptintvullingen op strookvorming te testen”.
2 Schakel het selectievakje Verlooptintvullingen optimaliseren in.
Afdrukken 789

De optie Automatische toename verlooptintstappen verhoogt het aantal
stappen waarmee de verlooptintvulling wordt berekend. Hierdoor neemt
het afdrukken meer tijd in beslag, maar worden de verlooptintvullingen zo
goed mogelijk gerenderd.
Alleen lineaire verlooptintvullingen worden op strookvorming
gecontroleerd.
Type 1-lettertypen laden
Standaard laadt het stuurprogramma van de printer Type 1-lettertypen. Als u
de optie Type 1-lettertypen laden uitschakelt, worden lettertypen afgedrukt
als grafische elementen (krommen of bitmaps). Dit kan van pas komen als
het bestand een groot aantal lettertypen bevat, waardoor het laden te veel
tijd in beslag zou nemen of zelfs zou mislukken.
Ga als volgt te werk om Type 1-lettertypen te laden
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Schakel het selectievakje Type 1-lettertypen laden in.
De optie voor het laden van Type 1-lettertypen is alleen beschikbaar voor
PostScript-apparaten.
Als u het selectievakje Type 1-lettertypen laden hebt ingeschakeld, wordt
standaard ook het selectievakje TrueType naar Type 1 converteren
ingeschakeld. Dit zorgt ervoor dat TrueType-lettertypen worden
geconverteerd naar Type 1-lettertypen zodat zij kunnen worden geladen.
Schakel deze optie alleen uit als het uitvoerapparaat problemen heeft met
het interpreteren van de Type 1-lettertypen.
Opties voor bitmaplettertypen instellen
Bitmapversies van TrueType-lettertypen zien er in klein formaat beter uit en
worden sneller afgedrukt dan normale lettertypen. Omdat bitmaplettertypen
veel PostScript-geheugen nodig hebben, is het soms nodig om het aantal in
een afdruktaak beperken, zodat PostScript-afdrukfouten worden voorkomen.
In het geheugen van een PostScript-afdrukapparaat wordt een bitmapversie
van het lettertype gemaakt als het lettertype aan de volgende criteria
voldoet:
790 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Het formaat van het afgedrukte teken is niet groter dan de drempelwaarde
voor het formaat van bitmaplettertypen. De standaardwaarde is 75 pixels,
wat overeenkomt met 18 punten bij 300 dpi, 9 punten bij 600 dpi en 4,5
punt bij 1200 dpi. De drempelwaarde voor het formaat van
bitmaplettertypen kan worden gewijzigd (zie verderop).
De tekst is niet geschaald of schuingetrokken.
De tekst heeft geen andere dan een uniforme omtrek of vulling.
Op de tekst zijn geen non-lineaire transformaties toegepast.
Het document wordt niet afgedrukt met de opties Vergroten/verkleinen of
Op pagina in het dialoogvenster Afdrukken.
Ga als volgt te werk om het aantal aangemaakte
bitmaplettertypen te beperken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, en klik vervolgens op
Afdrukken.
3 Kies Lettertypelimiet bitmap uit de lijst Opties.
4 Typ een waarde tussen 0 en 100 in de lijst Instellingen.
Ga als volgt te werk om de drempelwaarde voor de grootte van
het bitmaplettertype in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, en klik vervolgens op
Afdrukken.
3 Kies Drempel lettertypegrootte bitmap uit de lijst Opties.
4 Kies een waarde tussen 0 en 1000 uit de lijst Instellingen.
Kleurenbitmaps afdrukken
U kunt kleurenbitmaps als CMYK, RGB of als grijstinten afdrukken. Op
PostScript-apparaten worden bitmaps doorgaans met het kleurmodel CMYK
(cyaan, magenta, geel en zwart) afgedrukt. Als u kleurenbitmaps wilt
afdrukken op een RGB- (rood, groen en blauw) of CMY- (cyaan, magenta en
geel) printer, kies dan RGB in de keuzelijst Kleurenbitmaps uitvoeren als.
RGB-apparaten ontvangen RGB-waarden in plaats van CMYK-waarden.
CMY-printers kunnen makkelijker RGB naar CMY (driekleurenmodel naar
driekleurenmodel) converteren dan CMYK naar CMY (vierkleurenmodel
naar driekleurenmodel).
Afdrukken 791

Ga als volgt te werk om kleurenbitmaps als RGB uit te voeren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
3 Kies RGB uit de keuzelijst Kleurenbitmaps uitvoeren als.
Ga als volgt te werk om kleurenbitmaps als CMYK uit te voeren
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies CMYK uit de keuzelijst Kleurenbitmaps uitvoeren als.
Ga als volgt te werk om kleurenbitmaps als grijstinten uit te
voeren
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om
kleurenbitmaps als RGB uit te voeren”.
2 Kies Grijstinten uit de keuzelijst Kleurenbitmaps uitvoeren als.
De optie RGB is alleen beschikbaar voor PostScript-apparaten.
Via de knop Opties op de Eigenschappenbalk krijgt u vanuit het venster
Afdrukvoorbeeld toegang tot het dialoogvenster Afdrukken.
Een afdruktaak nauwkeurig instellen
U kunt een aantal problemen tegenkomen bij het afdrukken van lettertypen
of bitmaps. De opties die in dit deel aan de orde zijn gekomen, kunnen u
helpen het probleem op te lossen. Als u problemen hebt met afdrukken,
probeer dan te analyseren welk deel van de afdruktaak voor de problemen
verantwoordelijk is. De lettertypen kunnen bijvoorbeeld niet goed worden
afgedrukt, of een bitmap wordt zelfs helemaal niet afgedrukt. Vervolgens
zoekt u een onderwerp dat dit soort problemen behandelt.
De pagina Compatibiliteit stuurprogramma van het dialoogvenster
Afdrukvoorkeuren bevat veel opties om een afdruktaak nauwkeurig in te
stellen. In dit dialoogvenster kunt u opties instellen voor elk afzonderlijk
printerstuurprogramma, en de apparaatmogelijkheden van elk
stuurprogramma weergeven.
792 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Het aantal verlooptintstappen voor een afdruktaak instellen
U kunt het aantal stappen in verlooptintvullingen voor een afdruktaak
specificeren. Bij minder stappen wordt er sneller afgedrukt, hoewel de
overgang tussen tinten tamelijk grof kan zijn en strookvorming kan optreden.
Bij een hogere waarde wordt de overvloei effener, hoewel het afdrukken
meer tijd kost.
Ga als volgt te werk om verlooptintstappen voor een afdruktaak
te specificeren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
3 Voer een waarde in het vak Verlooptintstappen in.
U kunt een eigen verlooptintvulling aan een voorwerp in een
Corel-toepassing toewijzen. Een eigen verlooptintvulling overschrijft de
instellingen in het dialoogvenster Afdrukken.
De opgegeven verlooptintstappen in het dialoogvenster Opties zijn alleen
van invloed op de verlooptintvullingen op het scherm, niet op hoe ze
worden afgedrukt.
Bitmaps in blokken afdrukken
U kunt bepalen of bitmaps in één keer naar niet-PostScript-printers worden
gestuurd, of in kleinere blokken (minder dan 64 kB), ook wel chunks
genoemd. Gewoonlijk geeft het stuurprogramma de toepassing door welke
methode wel of niet verwerkt kan worden. Merkt u dat bitmaps niet
afgedrukt worden zoals u verwacht, probeer dan bitmaps geforceerd in
kleinere blokken af te drukken.
Als u bitmaps al in kleine blokken afdrukt, kunt u de mate opgeven waarin
elk blok het aangrenzende blok overlapt. Deze overlap vermindert het
rasterpatroon dat op bepaalde printers kan ontstaan als bitmaps in blokken
worden afgedrukt.
Ga als volgt te werk om bitmaps in blokken af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Instellingen, Afdrukvoorkeuren.
3 Klik op Algemeen, Compatibiliteit stuurprogramma in de lijst met
categorieën.
Afdrukken 793

4 Kies een niet-PostScript-printerstuurprogramma uit de keuzelijst Printer.
5 Schakel het selectievakje Bitmaps in blokken van 64 kB uitvoeren in de
sectie Specifieke instellingen voor dit stuurprogramma in.
Ga als volgt te werk om overlappende pixels bij bitmapblokken in
te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, en klik vervolgens op
Afdrukken.
3 Kies Pixeloverlapping bitmap-chunk uit de lijst Opties.
4 Kies uit de lijst Instellingen het aantal pixels waarmee elk blok het
volgende overlapt.
De opties in de sectie Specifieke instellingen voor dit stuurprogramma
zijn alleen beschikbaar als u een niet-PostScript-printerstuurprogramma
in de keuzelijst Printer hebt gekozen. Anders zijn deze grijs gekleurd.
Kleurenafdruktaken in zwart of grijstinten afdrukken
Als u een kleurenafbeelding op een zwart-witprinter afdrukt, kunt u instellen
of u uniforme kleuren naar effen zwart wilt converteren of naar een
corresponderende grijstint.
Ga als volt te werk om kleurenafdruktaken in zwart of grijstinten
af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
3 Schakel een van de volgende knoppen in:
Alle kleuren als zwart
Alle kleuren als grijstinten
Kleurenbitmaps uitvoeren
Kleurenbeheer helpt bij het verkrijgen van een correcte kleurreproductie.
Met de functie Afdrukken kunt u kleurenbitmaps als CMYK, RGB of
grijstinten uitvoeren. U kunt bitmaps alleen als CMYK uitvoeren wanneer u
een PostScript-printer hebt gekozen. Als u op een niet-PostScript-printer
afdrukt, kunt u kleurenbitmaps alleen als RGB of grijstinten uitvoeren.
794 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Wanneer u kleurenbitmaps als CMYK of als RGB uitvoert, neemt de
bestandsgrootte toe, terwijl deze afneemt wanneer u kleurenbitmaps als
grijstinten uitvoert.
Ga als volgt te werk om kleurenbitmaps als CMYK uit te voeren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Kies een PostScript-printer uit de keuzelijst Naam.
4 Klik op het tabblad Diversen.
5 Kies CMYK uit de keuzelijst Kleurenbitmaps uitvoeren als.
Ga als volgt te werk om kleurenbitmaps als RGB uit te voeren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
3 Kies RGB uit de keuzelijst Kleurenbitmaps uitvoeren als.
Ga als volgt te werk om bitmaps als grijstinten uit te voeren
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies Grijstinten uit de keuzelijst Kleurenbitmaps uitvoeren als.
Resolutie van bitmaps verlagen via het dialoogvenster Afdrukken
U kunt het bestand verkleinen door de resolutie van de bitmaps te verlagen.
Bitmaps bestaan uit pixels. Wanneer u de resolutie van een bitmap verlaagt,
neemt het aantal pixels per lijn af. Doordat het aantal pixels per lijn afneemt,
wordt het bestand kleiner. U kunt de resolutie van kleuren-, grijstinten- of
monochrome bitmaps verlagen.
Ga als volgt te werk om de resolutie van kleurenbitmaps te
verlagen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
3 Schakel het selectievakje Kleur in de sectie Resolutieverlaging bitmap in.
4 Typ een waarde in het vak rechts van het vak Kleur.
Afdrukken 795

Pagina’s rasteren
Ga als volgt te werk om de resolutie van grijstintenbitmap te
verlagen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Grijstinten in de sectie Resolutieverlaging
bitmap in.
3 Typ een waarde in het vak rechts van het vak Grijstinten.
Ga als volgt te werk om de resolutie van monochrome bitmaps te
verlagen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om de resolutie
van kleurenbitmaps te verlagen”.
2 Schakel het selectievakje Monochroom in de sectie Resolutieverlaging
bitmap in.
3 Typ een waarde in het vak rechts van het vak Monochroom.
U kunt de resolutie van kleuren-, grijstinten- of monochrome bitmaps
alleen verlagen als hun resolutie hoger is dan de resolutie die
geselecteerd is in de sectie Resolutieverlaging bitmap.
Bij een complexe afdruktaak is het handig om elke pagina te rasteren. Met
rasteren kunt u elke pagina naar een bitmap converteren. U kunt een pagina
rasteren om de afdruksnelheid bij het proefdrukken te verhogen of om
afdrukproblemen op te lossen met problematische stuurprogramma’s van
niet-PostScript-printers.
Ga als volgt te werk om een pagina te rasteren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
3 Schakel het selectievakje Hele pagina rasteren in.
4 Typ een cijfer in het vak rechts van het selectievakje Hele pagina
rasteren.
796 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Printerstroken besturen
Sommige niet-PostScript-printers kunnen geen volledige pagina in het
geheugen houden en moeten de pagina in meerdere gangen afdrukken, ook
wel “stroken” genoemd. De standaardinstelling laat het
printerstuurprogramma de pagina in stroken opdelen voordat deze naar de
printer wordt gezonden. Als dit problemen oplevert of te langzaam gaat, kunt
u de afdruktaak in stroken splitsen voordat deze naar het
printerstuurprogramma wordt gestuurd.
Ga als volgt te werk om een afdruktaak in stroken splitsen
voordat het naar het printerstuurprogramma wordt gestuurd
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Instellingen, Afdrukvoorkeuren.
3 Klik op Algemeen, Compatibiliteit stuurprogramma in de lijst met
categorieën.
4 Kies een niet-PostScript-printerstuurprogramma uit de keuzelijst Printer.
5 Schakel het selectievakje Stroken naar stuurprogramma zenden in.
De opties in de sectie Specifieke instellingen voor dit stuurprogramma
zijn alleen beschikbaar als u een niet-PostScript-printerstuurprogramma
in de keuzelijst Printer hebt geselecteerd. Anders zijn deze grijs gekleurd.
Het selectievakje Stroken naar stuurprogramma zenden is alleen
beschikbaar in Windows 95 en Windows 98.
Vulling-knippen besturen
Bij alle vullingen, met uitzondering van uniforme vullingen, is knippen
noodzakelijk als het voorwerp niet rechthoekig is. Deze vullingen worden
namelijk als bitmap naar de printer gestuurd, en bitmaps zijn altijd
rechthoekig. Knippen verwijdert gedeeltes van een vulling die niet zichtbaar
dienen te zijn. Als standaardinstelling wordt het knippen bestuurd door het
stuurprogramma, omdat dit meestal de snelste verwerking oplevert.
Wanneer er een probleem optreedt met niet-uniforme vullingen, schakel dan
over op door de software geregeld knippen.
Deze optie is alleen van toepassing op niet-PostScript-printers.
Afdrukken 797

Ga als volgt te werk om besturing over het vulling-knippen toe te
wijzen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Instellingen, Afdrukvoorkeuren.
3 Klik op Algemeen, Compatibiliteit stuurprogramma in de lijst met
categorieën.
4 Kies een niet-PostScript-printer uit de printerkeuzelijst.
5 Schakel het selectievakje Vullingen via software knippen in.
De opties in de sectie Specifieke instellingen voor dit stuurprogramma
zijn alleen beschikbaar als u een niet-PostScript-printerstuurprogramma
in de keuzelijst Printer hebt geselecteerd. Anders zijn deze grijs gekleurd.
Uitvoermethode tekst voor niet-PostScript-printers specificeren
Wanneer u op een niet-PostScript-printer afdrukt, wordt tekst zoveel
mogelijk in het juiste lettertype verzonden. Soms kan het echter beter zijn
om tekst als afbeelding te zenden (dus zonder het lettertype te gebruiken),
omdat tekstvoorwerpen soms onjuist door afbeeldingen overgedrukt worden.
Ga als volgt te werk om tekst als afbeeldingen af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op Instellingen, Afdrukvoorkeuren.
3 Selecteer Compatibiliteit stuurprogramma uit de lijst.
4 Kies een niet-PostScript-printerstuurprogramma uit de keuzelijst Printer.
5 Schakel het selectievakje Alle tekst als afbeeldingen in.
De opties in het vak Specifieke instellingen voor dit stuurprogramma zijn
alleen beschikbaar als u een niet-PostScript-printerstuurprogramma in de
keuzelijst Printer hebt geselecteerd.
798 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Samengevoegd afdrukken gebruiken
Met Samengevoegd afdrukken kunt u hetzelfde document meerdere malen
afdrukken, waarbij u per afdruk een andere tekst gebruikt. Wanneer u
bijvoorbeeld uitnodigingen drukt, kunt u elke uitnodiging een persoonlijk
tintje geven door de betreffende naam in te voegen.
Samengevoegd afdrukken houdt in dat een speciaal opgemaakt tekstbestand
wordt gecombineerd met een CorelDRAW-bestand. Dit CorelDRAW-bestand
moet tekst bevatten die tijdens het samengevoegd afdrukken wordt
vervangen door woorden uit het tekstbestand. Telkens wanneer het
CorelDRAW-bestand wordt afgedrukt, worden bepaalde woorden in de afdruk
vervangen door woorden uit het tekstbestand.
Een tekening voorbereiden voor samengevoegd afdrukken
Wanneer u in een tekening samengevoegd wilt afdrukken, moet u eerst de te
vervangen tekst invoegen. Elk teken, woord of stukje tekst dat vervangen
wordt, moet een afzonderlijk tekstvoorwerp zijn.
Ga als volgt te werk om een tekening voor te bereiden voor
samengevoegd afdrukken
1 Maak in CorelDRAW een tekening die minimaal één tekstvoorwerp bevat.
Bij het samengevoegd afdrukken moet u de volgende punten in acht
nemen:
Elk tekstvoorwerp dat u wilt vervangen, moet uniek zijn.
Tekst moet Artistieke tekst zijn, geen Alineatekst.
Laat genoeg ruimte over voor de vervangende tekst. Het woord
“Naam” neemt niet veel plaats in beslag, maar wanneer dit woord
wordt vervangen door “Scheveningen”, is meer ruimte nodig.
De vervangende tekst krijgt dezelfde kenmerken (stijl, puntgrootte,
spatiëring, enzovoort) en uitlijning (links, rechts, gecentreerd) als de
originele tekst.
Alle transformaties die op de oorspronkelijke tekst zijn toegepast,
worden ook op de vervangende tekst toegepast (met uitzondering van
Overvloei, 3D en Tekst op tracé).
De tekst in ieder tekstvoorwerp in de tekening moet identiek zijn aan
de corresponderende tekst in het .TXT-bestand. Hiertoe behoren
hoofdletters, spaties, regeleinden en witregels.
Afdrukken 799

Een tekstbestand voorbereiden voor samengevoegd afdrukken
Om samengevoegd te kunnen afdrukken, moet u een ANSI-tekstbestand
(.TXT-bestand) maken met de informatie die u met de tekening wilt
samenvoegen.
Ga als volgt te werk om een tekstbestand voor te bereiden voor
samengevoegd afdrukken
1 Open een nieuw tekstbestand.
2 Geef op de eerste regel aan hoeveel stukken tekst vervangen moeten
worden. Het voorbeeld in stap 4 geeft aan dat er drie stukken tekst (in de
tekening) vervangen worden door andere tekst (uit het tekstbestand).
3 Typ op de tweede regel de tekst zoals in ieder tekstvoorwerp in de
tekening verschijnt. Dit geldt tevens voor hoofdletters, spaties,
afbrekingen, lege regels, enzovoort. De tekst moet eindigen op een teken;
bij spaties of regels na de tekst werkt het samenvoegen niet.
4 Plaats voor en na elk stuk tekst een backslash (\). De tekst kan op
afzonderlijke regels worden getypt, zoals in het onderstaande voorbeeld:
3
\Naam\
\Datum\
\Instructeur\
U kunt de tekst ook achter elkaar op dezelfde regel typen, zoals in dit
voorbeeld:
3
\Naam\\Datum\\Instructeur\
5 Typ de tekst waardoor de bovenstaande tekst moet worden vervangen.
Houd er rekening mee dat de vervangende tekst geen backslashes mag
bevatten, omdat backslashes het begin en einde van de tekst aangeven.
Voor elk tekstfragment moeten gegevens ingevoerd worden. Het
tekstbestand hoort er zo uit te zien:
3
\Naam\
\Datum\
\Instructeur\
\Jan van der Meer\
\18 augustus 1999\
\Dhr. Donald Smit\
\Miep de Vries \
\18 augustus 1999\
\Mw. Maria Santana\
800 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Als u alles op één regel typt, ziet het bestand er als volgt uit:
3
\Naam\\Datum\\Instructeur\
\Jan van der Meer \\18 augustus 1999\\Dhr. Donald Smit\
\Miep de Vries\\18 augustus 1999\\Mw. Maria Santana\
6 Sla het bestand op als ANSI-tekstbestand (extensie .TXT).
Een tekstbestand met een tekening samenvoegen
Denk er bij de voorbereidingen voor het samenvoegen aan, dat CorelDRAW
het resultaat van een samenvoeging niet opslaat en niet laat zien. De
samengevoegde elementen worden rechtstreeks en op volgorde afgedrukt.
Controleer daarom zowel het tekstbestand als de tekening op fouten voordat
u gaat samenvoegen. Zorg er ook voor dat er voldoende ruimte in de
tekening is voor de vervangende tekst die u wilt plaatsen. De opdracht
Samengevoegd afdrukken is niet meer standaard beschikbaar, maar kan
worden aangepast.
Ga als volgt te werk om Samengevoegd afdrukken aan het menu
Bestand toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen, en klik op Menu’s.
3 Dubbelklik op Bestand en layout, Bestand.
4 Kies Samengevoegd afdrukken uit de keuzelijst Opdrachten.
5 Kies Bestand uit de keuzelijst Hoofdmenu.
6 Klik op de knop Toevoegen.
Ga als volgt te werk om een tekstbestand met een tekening
samen te voegen
1 Open het tekstbestand, controleer of het op de juiste wijze is voorbereid
en sluit het. CorelDRAW moet de informatie in het tekstbestand kunnen
ophalen om samengevoegd te kunnen afdrukken. Dit kan niet als het
tekstbestand geopend is.
2 Open het CorelDRAW-bestand. Controleer of deze op de juiste wijze is
voorbereid.
3 Klik op Bestand, Samengevoegd afdrukken.
4 Sluit het tekstbestand.
Afdrukken 801

Afdrukken bij een professionele drukker
Als u bij een professionele drukker wilt afdrukken, krijgt u waarschijnlijk te
maken met een servicebureau of een printshop. Deze ondernemingen komen
zowel samen als afzonderlijk voor. Bij grotere bedrijven kunt u soms voor
beide diensten terecht. Het servicebureau drukt uw bestand rechtstreeks af
op film of op drukplaten. De drukker gebruikt de film van het servicebureau
om drukplaten te maken.
Film kan worden gemaakt met een camera of met een speciale
fotozetmachine, een imagesetter. Als u een film met een camera wilt maken,
vraagt dat meestal om camera-klare uitvoer die op een
PostScript-laserprinter is gemaakt. Het maken van een film op deze manier
bespaart geld, maar probeer geen complex kleurmateriaal met de
laserprinter te maken, want daar zijn apparaten van dit type niet nauwkeurig
genoeg voor.
Een fotozetmachine maakt de film rechtstreeks van het bestand. Een
servicebureau kan verschillende typen bestanden verwerken. Zie “Een
afdruktaak voor een professionele drukker voorbereiden” op pagina 803 voor
meer informatie en vraag het servicebureau naar de mogelijkheden.
Het servicebureau behoort ozalyds (blauwdrukken) en/of kleurproeven van
de film voor u te maken. Het type proefafdruk dat u nodig hebt, hangt af van
de complexiteit van de afdruktaak. Als u tevreden bent met de drukproeven,
kan de film worden voorbereid en kunnen de platen worden ingebrand,
waarna de drukplaten op de drukpers worden gemonteerd.
Als het servicebureau en printshop gescheiden ondernemingen zijn, moet u
zorgen dat het servicebureau de film zo aanlevert dat de printshop ermee
overweg kan (dat wil zeggen positief- of negatieffilm, lichtgevoelige laag naar
boven of naar beneden enzovoort). Zorg ook dat de printshop proeven van
het uiteindelijke product heeft, evenals instructies over de afdruktaak
(bijvoorbeeld het aantal kopieën, het soort papier en het papierformaat).
Deze drukproeven en uw instructies vormen het contract tussen u en de
drukker.
De medewerkers zullen de drukpers zo instellen, dat de uitvoer de
contractproeven zo dicht mogelijk benadert. Als kleurkwaliteit en
nauwkeurigheid van cruciaal belang zijn, kan u worden gevraagd om bij het
afdrukken aanwezig te zijn, om uw goedkeuring te geven voor eventuele
kleuraanpassingen.
802 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Een afdruktaak voor een professionele drukker voorbereiden
Als u een afdruktaak naar een professionele drukker stuurt, kunt u uw werk
als cameraklare papieruitvoer sturen, of op een schijf. Als u een bestand
maakt voor een fotozetmachine, raadpleeg dan het servicebureau over het
bestandsformaat en de printerinstellingen die gebruikt moeten worden.
Bedenk, als u een bestand maakt, dat het servicebureau een
PostScript-bestand nodig heeft, of het eigen bestandsformaat van de
toepassing die u gebruikt. Zorg dat het servicebureau altijd over een uitdraai
van het meest recente bestand beschikt, zelfs al is het slechts een
zwart-witversie. Dit kan nuttig zijn bij het herkennen en evalueren van
eventuele problemen.
U kunt een beroep op de wizard Voorbereiden voor servicebureau doen bij
het sturen van een bestand naar een servicebureau.
Afdrukken naar een bestand
U kunt zelf de prepress-instellingen bepalen en de afdruktaak opslaan in een
.PRN- of .PS-bestand. Dit afdrukbestand wordt door het servicebureau
rechtstreeks naar een uitvoerapparaat gezonden.
Vaak kan het servicebureau een .PRN- of .PS-bestand controleren of
herstellen met een Raster Image Processor (RIP) of Adobe Distiller,
afhankelijk van de software. Zorg ervoor dat u alle instellingen hiermee hebt
gecontroleerd en bevestigd om onnodige vertragingen bij de afdruktaak te
vermijden.
Voeg een informatieblad toe met alle prepress-instellingen die u hebt
opgegeven. U kunt dit blad automatisch maken door het selectievakje
Informatieblad afdrukken in het dialoogvenster Afdrukken in te schakelen; u
kunt ook het formulier van het servicebureau met alle relevante
prepress-instellingen invullen.
Eigen bestandsformaat
Als u liever geen .PS-bestanden voorbereidt, kunnen de servicebureaus die
over de toepassing beschikken waarin u het werk hebt gemaakt, de vereiste
prepress-instellingen op de originele bestanden (bijvoorbeeld
CorelDRAW-bestanden) toepassen. Sommige servicebureaus zullen er de
voorkeur aan geven de prepress-instellingen zelf aan te brengen. Omdat het
ook belangrijk is om de lettertypen die in de originele bestanden zijn
gebruikt mee te leveren, gebruikt CorelDRAW TrueDoc, een technologie
waarmee u de lettertypen in Corel-toepassingen kunt opnemen voordat u
deze naar het servicebureau verstuurt.
Afdrukken 803

Aflopen gebruiken om afbeeldingen tot aan de rand van de pagina te
laten lopen
Op de meeste drukpersen kunnen afbeeldingen niet tot aan de rand van het
papier worden afgedrukt. Als u wilt dat bepaalde delen van de afdruktaak tot
aan de rand van het papier lopen, moet u afdrukken op een groter
papierformaat dan bij de definitieve versie de bedoeling is. Vervolgens kan dit
papier worden afgesneden, zodat de afbeelding afloopt tot aan de rand van het
papier. Wanneer u deze methode gebruikt, is het verstandig om een
“afloopgebied” in te stellen. Een afloopgebied geeft aan in hoeverre
afbeeldingen buiten de rand van het uiteindelijke paginaformaat vallen. Door
afbeeldingen af te laten lopen staat u een foutmarge toe tijdens het afdrukken
en afsnijden.
Printermarkeringen
Printermarkeringen bevatten informatie over hoe het werk moet worden
afgedrukt. U kunt printermarkeringen in een .PS-bestand plaatsen. De
beschikbare printermarkeringen zijn snijtekens, registratiemarkeringen,
kleurijkbalken, densitometerschalen, paginanummers en bestandsinformatie.
U kunt printermarkeringen op het tabblad Prepress in het dialoogvenster
Afdrukken selecteren.
De wizard Voorbereiden voor servicebureau gebruiken
De wizard Voorbereiden voor servicebureau helpt u bij het proces van het
voorbereiden van een bestand voor het servicebureau. De wizard
vereenvoudigt verschillende processen, zoals het maken van PostScript- en
PDF-bestanden en het verzamelen van verschillende onderdelen voor de
uitvoer van een document, maar ook het kopiëren van het oorspronkelijke
document, eventuele ingesloten afbeeldingsbestanden en lettertypen naar
een gebruikersgedefinieerde locatie, zoals een verwisselbare Zip- of
Syquest-schijf.
De wizard is het meest effectief als het servicebureau u van een profiel
voorziet. Dit profiel wordt gemaakt met een speciale wizard met de naam
Servicebureauprofiel maken. Het servicebureau kan alle benodigde
informatie voor het instellen van de afdruktaak verschaffen, zodat het
afdrukken correct verloopt. Het profiel is een bestand met de extensie .CSP.
Wanneer u de wizard Voorbereiden voor servicebureau start, kunt u een van
de profielen van het servicebureau kiezen of met CorelDRAW zelf een profiel
aanmaken door alle bijbehorende bestanden van het document te
verzamelen.
804 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om alle bijbehorende bestanden van een
document te verzamelen
1 Klik op Bestand, Voorbereiden voor servicebureau.
2 Schakel de knop Alle bestanden die bij dit document horen verzamelen in.
Ga als volgt te werk om een profiel te kiezen
1 Klik op Bestand, Voorbereiden voor servicebureau.
2 Schakel de knop Een door uw servicebureau verstrekt profiel gebruiken in.
Wanneer u een servicebureauprofiel wilt maken, hebt u het
hulpprogramma Service Bureau Profiler nodig. U kunt dit hulpprogramma
ophalen op de webpagina van Corel op http://www.corel.com.
De instellingen van het PDF-bestand die zijn gemaakt door het
servicebureau zijn identiek aan de stijlinstellingen van PDF voor
prepress. Zie “Een PDF-stijl kiezen” op pagina 866 voor informatie over
stijlinstellingen van PDF voor prepress.
Afdrukken naar een bestand
Wanneer u een .PRN- of .PS-bestand naar een servicebureau wilt sturen
zodat het op een fotozetmachine kan worden afgedrukt, moet u afdrukken
naar een bestand. Met de functie Naar bestand afdrukken kunt u kiezen of u
een bestand naar een Macintosh-systeem verstuurt, één enkel bestand
verstuurt, pagina’s als aparte bestanden of platen als aparte bestanden
verstuurt.
Als u Pagina’s in aparte bestanden kiest, wordt elke pagina van een
Corel-document als afzonderlijk bestand afgedrukt. Als u Platen in aparte
bestanden kiest, wordt elke plaat als afzonderlijk bestand afgedrukt. Zorg dat
u het juiste printerstuurprogramma selecteert als u naar een bestand gaat
afdrukken, en houd rekening met het volgende:
Als u een bestand voorbereidt voor het afdrukken op een fotozetmachine
of filmbelichter, moet de paginagrootte van de afdruktaak (dat wil zeggen
de grootte van de film waarop het document wordt belicht) groter zijn dan
die van het document, zodat er ruimte ontstaat voor printermarkeringen.
Als u naar een PostScript 2- of PostScript 3-printer afdrukt, kunt u de
afdruktaak verkleinen door de bitmaps met JPEG te comprimeren.
Afdrukken 805

Als uw PostScript-bestand wordt getrapt of gedrukt door een
servicebureau, moet het .PS-bestand voldoen aan de normen van de
Document Structuring Convention (DSC). Schakel in dat geval het
selectievakje Conform aan DSC in. Als u twijfelt over welke instellingen
te kiezen, raadpleeg dan het servicebureau.
Ga als volgt te werk om naar een bestand af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel Naar bestand afdrukken in.
4 Klik op de pijl rechts van het selectievakje Naar bestand afdrukken, en
schakel een van de volgende opties in:
Voor de Mac
Enkel bestand
Pagina’s in aparte bestanden
Platen in aparte bestanden
PostScript-bestanden die zijn gemaakt met de optie Naar bestand
afdrukken, bevatten twee Control-D-tekens (^D). Hiermee wordt
voorkomen dat het PostScript-bestand wordt afgedrukt op een
PostScript-apparaat dat wordt bestuurd door een Macintosh-computer.
Kies de optie Voor de Mac in het klapmenu Naar bestand afdrukken om de
^D-tekens uit de bestanden te verwijderen.
Ga als volgt te werk om bitmaps in een .PRN- of .PS-bestand te
comprimeren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Kies Level 2 of PostScript 3 uit de lijst Compatibiliteit.
4 Schakel het selectievakje JPEG-compressie gebruiken in.
5 Verplaats de schuifregelaar Kwaliteitsfactor naar rechts om de compressie
te vergroten, waarbij de kwaliteit van de bitmaps vermindert.
806 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om te conformeren aan DSC
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Conform aan DSC in.
Negatieffilm afdrukken
Een fotozetter levert afbeeldingen op film die soms in de vorm van
negatieven moeten worden geleverd, afhankelijk van welke printer u
gebruikt. Raadpleeg het servicebureau of de drukker om te bepalen of u
afbeeldingen op film kunt leveren. U kunt de afdruktaak instellen om
negatiefafbeeldingen te produceren. Maar als de apparatuur van het
servicebureau zelf negatieven produceert, resulteert dat in een positieffilm.
Kies geen negatieffilm als u naar een gewone PC-printer wilt afdrukken.
Ga als volgt te werk om filmnegatief af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op de knop Inverteren.
Film met de lichtgevoelige laag naar beneden (onleesbaar) afdrukken
De lichtgevoelige laag is een dun laagje lichtgevoelig materiaal op de film.
Gewoonlijk worden afdruktaken op een laserprinter afgedrukt met de
lichtgevoelige laag naar boven. Bij andere soorten reproductie kan het nodig
zijn, de lichtgevoelige laag boven of onder te plaatsen. Afdrukken met de
lichtgevoelige laag naar beneden resulteert in een onleesbare afbeelding.
Ga als volgt te werk om onleesbare film te maken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op de knop Spiegelen.
Een afloopgrens instellen
Wanneer u een afdruktaak aflopend wilt laten afdrukken, stel dan een
afloopgrens in. Een afloopgrens geeft aan hoever een afbeelding voorbij de
snijtekens mag aflopen. Meestal is een afloopgrens van 3 tot 5 mm
voldoende. Ieder voorwerp dat deze grens overschrijdt, gebruikt onnodig
geheugenruimte en kan problemen veroorzaken als u meerdere aflopende
pagina’s op een enkel vel papier wilt afdrukken.
Onthoud dat de optie Aflopend vereist dat het papier waarop u afdrukt, groter
is dan het papierformaat van de definitieve versie, en dat de afdruktaak de
randen van het papierformaat voor de definitieve afdruk moet overschrijden.
Afdrukken 807

Raadpleeg het servicebureau of de printshop voor de beste
afloopgrenswaarde.
Ga als volgt te werk om een afloopgrens instellen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Layout.
3 Schakel Aflopend in.
4 Typ in het vak Aflopend een afloopgrens.
Snij- en registratietekens afdrukken
Snij-/vouwtekens worden in de hoeken van de pagina afgedrukt en
representeren het formaat van het papier. Snij-/vouwtekens zijn te gebruiken
als hulpmiddelen bij het bijsnijden van het papier.
Als u meerdere pagina’s per blad afdrukt (bijvoorbeeld twee rijen bij twee
kolommen), kunt u de optie Alleen buitenste inschakelen om de
snij-/vouwtekens langs de buitenrand van de pagina af te drukken. Als u deze
functie inschakelt, worden alle snij-/vouwtekens na het snijproces
verwijderd. Als u deze optie uitschakelt, worden rondom elke rij en elke
kolom snijtekens geplaatst.
Registratiemarkeringen worden afgedrukt op elk blad van een kleurseparatie.
Registratiemarkeringen zijn nodig voor het uitlijnen van de film om met de
drukplaten proefdrukken op een kleurenpers te maken. Zie “Kleurseparaties
maken” op pagina 815 voor meer informatie. U kunt kiezen uit verschillende
registratiemarkeringsstijlen.
Wilt u snijtekens en registratiemarkeringen zien, dan moet het papier waarop
u afdrukt aan alle zijden 0,5 inch groter zijn dan het paginaformaat van het
document dat u aan het afdrukken bent.
Ga als volgt te werk om snijtekens af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Prepress.
3 Schakel het selectievakje Snij- en vouwtekens in.
Ga als volgt te werk om alleen de buitenliggende snijtekens af te
drukken
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Alleen buitenliggende snijtekens in.
808 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om composiete snijtekens af te drukken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, en klik vervolgens op
Afdrukken.
3 Kies Composiete snijtekens uit de lijst Opties.
4 Kies Uitvoer in CMYK uit de lijst Instellingen.
Ga als volgt te werk om registratiemarkeringen af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Prepress.
3 Schakel de knop Registratiemarkeringen afdrukken in.
4 Kies een registratiemarkeringsstijl uit de lijst Stijl.
Kleurijkbalken en densitometerschalen afdrukken
Kleurijkbalken zijn kleurschalen die op elk blad van een kleurscheiding
worden afgedrukt. IJkbalken zijn nodig om kleuren zo nauwkeurig mogelijk te
reproduceren (zie “Kleurseparaties maken” op pagina 815). Om ijkbalken te
kunnen zien, moet het paginaformaat van de afdruktaak groter zijn dan die
van het werk dat u wilt afdrukken.
Een densitometerschaal bestaat uit een reeks grijze blokken, die van lichtnaar
donkergrijs verlopen. Met deze vakken wordt de dichtheid van
halftoonafbeeldingen bepaald (zie “Werken met bitmaps en halftoonrasters”
op pagina 812 voor meer informatie). U kunt de densitometerschaal overal op
de pagina positioneren. U kunt ook de grijsniveaus aanpassen in elk van de
zeven blokken van de schaal.
Ga als volgt te werk om kleurijkbalken af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Prepress.
3 Schakel Kleurijkbalk in.
Afdrukken 809

Ga als volgt te werk om een densitometerschaal af te drukken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Densitometerschalen in.
3 Als u de grijsniveaus in een van de vakken voor de densitometerschaal
wilt aanpassen, klikt u op het gewenste getal in de keuzelijst Densiteiten
(het lichtste vak staat boven aan de lijst) en typt u een nieuwe dichtheid
voor dat vak.
Ga als volgt te werk om de densitometerschaal te positioneren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Prepress.
3 Schakel het selectievakje Densitometerschalen in.
4 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
5 Sleep de densitometerschaal naar de nieuwe positie in het venster
Afdrukvoorbeeld.
In de meeste gevallen kunt u de densitometerschaal het beste buiten het
definitieve afdrukgebied plaatsen.
Paginanummers en bestandsinformatie afdrukken
Paginanummers zijn nuttig bij het rangschikken van materiaal dat geen
paginanummers in het document zelf heeft, of wanneer de paginanummers
niet overeenkomen met het feitelijke aantal pagina’s.
Bestandsinformatie bevat het kleurprofiel van het werk, de
halftooninstellingen, de bestandsnaam, de datum en de tijd waarop het werk
is gemaakt en het plaatnummer (voor het afdrukken van kleurseparaties).
Wanneer u het selectievakje Bestandsinformatie afdrukken inschakelt, kunt u
een taaknaam specificeren (oftewel een opmerking) om in de
bestandsinformatie op te nemen.
Wilt u paginanummers en bestandsgegevens kunnen zien, dan moet het
papier waarop u afdrukt groter zijn dan het paginaformaat van het document
dat u aan het afdrukken bent. U kunt echter bestandsinformatie afdrukken
binnen de documentpagina door de optie Binnen pagina positioneren te
kiezen.
810 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om paginanummers af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Prepress.
3 Schakel het selectievakje Paginanummers afdrukken in.
Ga als volgt te werk om bestandsinformatie af te drukken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Afdrukken in.
3 Schakel het selectievakje Binnen pagina positioneren in als u wilt dat de
bestandsinformatie op de documentpagina verschijnt.
4 Typ een taaknaam in het vak Taaknaam/opmerking.
Printermarkeringen positioneren
U kunt de positie van de printermarkeringen wijzigen door de positie van de
uitlijningsrechthoek van de markeringen in het venster Afdrukvoorbeeld te
wijzigen.
Ga als volt te werk om printermarkeringen te verplaatsen
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Klik op het Markeringspositiegereedschap.
3 Typ waarden in de vakken Uitlijningsrechthoek markeringen op de
Eigenschappenbalk.
U kunt de plaats van de printermarkeringen ook wijzigen door het
selectiekader in het venster Afdrukvoorbeeld te verslepen.
Een blad met opdrachtinformatie afdrukken
Het invoegen van een blad met taakinformatie bij de afdruktaak helpt het
servicebureau of de printshop beter om eventuele afdrukproblemen efficiënt
op te lossen.
Ga als volgt te werk om een blad met taakinformatie bij de
afdruktaak af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Diversen.
Afdrukken 811

3 Schakel Informatieblad afdrukken in.
4 Klik op de knop Informatie-instellingen.
5 Geef naar keuze het volgende op:
de categorieën van op te nemen informatie
taakinformatie opslaan of afdrukken
Werken met bitmaps en halftoonrasters
De afbeelding links
toont een bitmap van
dichtbij. De
afbeelding rechts
toont een halftoon
van dichtbij.
Als het document dat u naar het servicebureau of de printshop stuurt
bitmaps bevat (bijvoorbeeld gescande afbeeldingen of foto’s), moet u
halftoonrasters voor de bitmaps instellen.
Halftonen
Met professionele drukpersen is het niet mogelijk om echte schaduwen te
maken, maar kan wel de illusie van schaduwen worden gewekt door
afbeeldingen in de vorm van puntjes af te drukken. Bij normale
halftoonrasters bepaalt de grootte van de puntjes de verschillende niveaus
van het verloop (hoe groter de puntjes, des te donkerder de tint). Bij
stochastische halftoonrasters wordt het verloop bepaald door de frequentie
van de punten (hoe meer punten in een gebied, des te donkerder het
verloop). Een halftoonraster is noodzakelijk om afbeeldingen met echte
tinten om te zetten naar afbeeldingen die opgebouwd zijn uit kleine puntjes.
Oorspronkelijk was een halftoonraster een ondoorzichtig scherm met
duizenden kleine gaatjes. Een afbeelding met kleurnuances werd door dit
scherm heen gefotografeerd met speciaal fotopapier of film. De resulterende
afbeelding was volledig uit puntjes opgebouwd. Deze afbeelding werd
gebruikt om drukplaten te maken.
Nu is het echter mogelijk om halftoonafbeeldingen te maken zonder
schermen of camera’s te gebruiken. Wilt u er zeker van zijn dat uw bitmaps
correct worden afgedrukt, dan moet u de halftoonrasterfrequentie en de
bitmapresolutie correct instellen.
812 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Frequentie halftoonraster
De frequentie van het halftoonraster bepaalt het aantal punten waarmee de
afbeelding wordt opgebouwd. De rasterfrequentie wordt gemeten in lijnen
per inch (lpi). Deze meeteenheid verwijst naar het aantal rijen van punten
per inch.
Wanneer u een rasterfrequentie kiest, moet u onthouden dat het beeld
scherper wordt naarmate u de rasterfrequentie hoger instelt. Er zijn echter
grenzen aan de rasterfrequentie, die bepaald worden door het type
afdrukpers en het type papier dat gebruikt wordt. Meestal wordt een
rasterfrequentie van 85 lpi gebruikt voor kranten, en een frequentie van 133
lpi voor dikker, glanzend papier. Raadpleeg, indien mogelijk, het
servicebureau of de printshop om uit te vinden welke rasterfrequentie u
moet gebruiken.
Bitmapresolutie
Als u een halftoonafbeelding maakt, mag de bitmapresolutie, uitgedrukt in
dots per inch (dpi), niet meer dan tweemaal de frequentie van het
halftoonraster zijn. Als u bijvoorbeeld een raster van 150 lpi gebruikt, moet
de bitmapresolutie hooguit 300 dpi zijn. Hoe groter het bestand, des te
langzamer de afdruktaken worden uitgevoerd; bovendien wordt kwaliteit van
de afdruk er niet beter door.
De halftoonrasterfrequentie instellen
Als u halftoonafbeeldingen afdrukt, moeten de standaardinstellingen worden
gebruikt nadat de juiste printer is geselecteerd. In sommige gevallen moet u
de schermfrequentie goed instellen. Raadpleeg het servicebureau voor de
juiste rasterinstellingen.
Ga als volgt te werk om de rasterfrequentie in te stellen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Kies een waarde (in lijnen per inch) uit de lijst Rasterfrequentie.
Wanneer de rasterfrequentie op Standaard staat, wordt de afbeelding
afgedrukt met de standaardrasterfrequentie van de printer.
De instelling van de schermfrequentie is alleen beschikbaar voor
PostScript-apparaten.
Raadpleeg het servicebureau voor de optimale instellingen voor de taak.
Afdrukken 813

Open Prepress Interface gebruiken
Corel biedt ondersteuning voor de Open Prepress Interface (OPI). OPI is een
manier om op een hoge resolutie gescande afbeeldingen bij het werk te
voegen, zonder dat de bestandsgrootte dramatisch toeneemt. Hiertoe scant
het servicebureau de afbeeldingen met een high-end scanner. Het bureau
houdt zelf de scanversie met de hoge resolutie en geeft u het exemplaar met
lage resolutie. U importeert de afbeeldingen in lage resolutie in het
document, alleen bedoeld voor positioneringsdoeleinden (FPO: for
positioning only). Werken met FPO-afbeeldingen houdt de documentgrootte
binnen de perken en versnelt de schermopbouw. Als u vervolgens de
afdruktaak naar het servicebureau terugstuurt voor het afdrukken op film,
worden automatisch de hoge-resolutiebestanden toegepast.
Als u FPO-afbeeldingen niet correct importeert, worden deze bij het
afdrukken niet vervangen.
FPO-afbeeldingen kunt u alleen schalen, bijsnijden, spiegelen, roteren en
knippen. Er kunnen geen andere effecten worden toegepast.
OPI- en DCS-koppelingen behouden
Met de Open Prepress Interface (OPI) kunt u lage-resolutiebestanden als
plaatshouders gebruiken voor de hoge-resolutiebestanden die in het
definitieve werk worden gebruikt. Voor gebruik van OPI-koppelingen moet u
het selectievakje Koppelen aan hoog resolutie-bestand voor uitvoer met OPI
inschakelen als u de .TIF- (of .CT-) bestanden importeert, tenzij u een
.EPS-bestand als plaatshouder gebruikt. De resulterende afbeeldingen
worden OPI-afbeeldingen genoemd. Als het servicebureau het afdrukbestand
ontvangt, vervangt de OPI-server de lage-resolutiebestanden door de
hoge-resolutiebestanden. Als er geen OPI-afbeeldingen in het bestand
aanwezig zijn, is de optie OPI-koppelingen behouden bij het afdrukken niet
beschikbaar.
Als u de bitmaps correct importeert, wordt de optie OPI-koppelingen
behouden automatisch ingeschakeld. Om een proefafdruk van een bestand
met OPI-afbeeldingen te maken op een apparaat dat geen
hoge-resolutiebestanden bevat (bijvoorbeeld een desktopprinter), schakelt u
de optie OPI-koppelingen behouden uit.
Het servicebureau kan ook een kleurseparatiebestand (DCS) sturen als
plaatshouder voor lage-resolutiebestanden. Als dit het geval is, controleer
dan of het bureau wil dat u hen de DCS-koppelingen zelf laat oplossen. Als
het bureau de koppelingen zelf wil oplossen, moet u de instelling
DCS-koppelingen oplossen uitschakelen.
814 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Ga als volgt te werk om OPI-koppelingen te behouden
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad PostScript.
3 Schakel het selectievakje OPI-koppelingen behouden in.
Ga als volgt te werk om het servicebureau de DCS-koppelingen te
laten oplossen
1 Volg alle stappen van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje DCS-koppelingen oplossen uit.
De optie OPI-koppelingen behouden is alleen beschikbaar voor
PostScript-apparaten.
U kunt uw werktijd verkorten door OPI en serveroplossingen voor
afdrukbeheer zoals Imation Color Central te gebruiken. Met OPI wordt
uw werkstation direct vrijgegeven terwijl het bestand door de server
wordt verwerkt. Afbeeldingen met een lage resolutie kunnen automatisch
van de originele afbeeldingen met hoge resolutie worden gemaakt, waarna
ze in CorelDRAW geplaatst kunnen worden. Deze bestanden bevatten hun
eigen OPI-opmerkingen, die door de Imation Color Central-server worden
herkend wanneer deze de taak ontvangt. Vervolgens zal de server de
versie van het bestand met de lage resolutie vervangen door die met de
hoge resolutie.
Kleurseparaties maken
Als u kleurwerk naar een servicebureau of een printshop stuurt, zal men
daar voor kleurseparaties moeten zorgen, of moet u dat zelf doen.
Kleurseparaties zijn nodig omdat een drukpers slechts één kleur inkt per
keer op een blad papier afdrukt. Er wordt een kleurseparatie gemaakt door
eerst ieder kleurelement in de afdruktaak te isoleren. Daarna kunnen de
afzonderlijke kleurelementen gebruikt worden voor de vervaardiging van een
film. Elke film wordt gebruikt om één kleur inkt aan te brengen op een blad
papier.
Drukpersen produceren kleur met proceskleuren of met steunkleuren. Het
aantal kleuren dat u wilt gebruiken, is de belangrijkste factor bij het bepalen
welke methode u moet kiezen.
Afdrukken 815

Een voorbeeld van
proceskleurseparaties.
Proceskleur
Als het project full color vereist (het bevat bijvoorbeeld scans van
kleurenfoto’s), hebt u proceskleuren nodig. Proceskleur is een methode
waarmee vrijwel elke kleur kan worden gemaakt met behulp van slechts vier
inktkleuren: cyaan, magenta, geel en zwart (volgens de afkortingen van de
Engelse termen: CMYK - Cyan, Magenta, Yellow, blacK). De uiteindelijke
kleuren worden gemaakt door percentages van deze vier inktkleuren te
mengen. Bij proceskleuren zijn slechts vier kleurseparaties nodig.
Corel ondersteunt Pantone Hexachrome, een nieuw afdrukprocédé dat het
bereik van afdrukbare kleuren vergroot. Pantone Hexachrome gebruikt zes
inktkleuren (cyaan, magenta, geel, zwart, oranje en groen) om full color te
produceren. Als u Pantone Hexachrome optimaal wilt gebruiken, maakt u
gebruik van het kleurenpalet Pantone Hexachrome. Een Pantone
Hexachrome-kleur wordt ook wel hifi-kleur genoemd. Raadpleeg het
servicebureau of u Pantone Hexachrome moet gebruiken of niet.
Steunkleur
Als het project één, twee of drie kleuren gebruikt (inclusief zwart), zult u
waarschijnlijk steunkleuren gebruiken, zoals ontwikkeld door PANTONE.
Steunkleuren gebruiken een verschillende kleur inkt voor elke kleur en elke
kleur heeft dus een eigen kleurseparatie nodig. Als u met een beperkt
budget werkt, kunt u het volgende in overweging nemen:
u kunt het gebruik van twee kleuren simuleren door af te drukken op
gekleurd papier en slechts één steunkleur te gebruiken.
u kunt percentages van steunkleuren gebruiken om schaduwen of lichte
partijen aan te geven, zodat het kleurenscala breder lijkt.
816 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Proces- en steunkleur
Voor bepaalde projecten zijn zowel steun- als proceskleuren nodig. Voor een
brochure kan bijvoorbeeld een steunkleur nodig zijn om de bedrijfskleur goed
weer te geven, en kunnen proceskleuren nodig zijn om scans van foto’s te
reproduceren. Bedenk echter dat voor iedere extra steunkleur een extra film,
platen en inkt nodig zijn, en een drukpers voor vijf of zes kleuren; daardoor
gaan de drukkosten omhoog.
Een woordje over paletten
U kunt voor verschillende delen van het werk gebruik maken van
verschillende paletten en kleurmodellen. Uiteindelijk moeten echter alle
kleuren met proces- of steunkleurinkten gedrukt worden. Bij het afdrukken
worden de kleuren in de modellen RGB en TVH automatisch naar
CMYK-waarden (proceskleur) geconverteerd. Steunkleuren kunnen tijdens
het afdrukken naar CMYK worden geconverteerd. Zie “Werken met kleur”
op pagina 341 voor meer informatie.
Let goed op hoeveel kleuren er gebruikt zijn, vooral bij het importeren
van clipart. Zorg dat u alleen kleuren gebruikt die bij de gekozen methode
beschikbaar zijn (dat wil zeggen proceskleur of steunkleur).
Kleurseparaties afdrukken
Als u kleurseparaties naar een bestand afdrukt, kunt u een .PRN-bestand
maken dat alle separaties bevat, slechts één separatie of een combinatie van
verschillende separaties, afhankelijk van de complexiteit van de afdruktaak.
In het algemeen moet u in staat zijn alle kleurseparatiegegevens op te slaan
in één .PS-bestand. Als de afdruktaak speciale effecten en verschillende
kleurseparaties bevat (bijvoorbeeld CMYK plus een aantal steunkleuren),
kan het opslaan van alle kleurseparatie-gegevens in een enkel .PS-bestand in
een onhandelbaar groot bestand resulteren. In dat geval maakt u voor elke
kleurseparatie een afzonderlijk .PS-bestand. Neem de separatienaam in de
bestandsnaam op, zodat u het bestand gemakkelijk kunt terugvinden.
Als u kleurseparaties afdrukt, kunt u zelfs een vel papier of film produceren
als er niets op staat (een pagina bevat bijvoorbeeld alleen geel en zwart, maar
los daarvan worden de platen cyaan en magenta toch afgedrukt). Normaal
gesproken laat u deze optie uitgeschakeld staan om verspilling van dure film
te voorkomen. Er kunnen zich echter situaties voordoen waarbij u toch lege
platen wilt maken.
Afdrukken 817

Ga als volgt te werk om kleurseparaties af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Separaties.
3 Schakel het selectievakje Separaties afdrukken in.
Ga als volgt te werk om kleurseparaties vanuit het
afdrukvoorbeeld af te drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukvoorbeeld.
2 Schakel de knop Kleurseparaties inschakelen in.
Ga als volgt te werk om Pantone Hexachrome proceskleuren te
gebruiken
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om
kleurseparaties af te drukken”
2 Schakel het selectievakje Hexachrome platen in.
3 Als u afdrukt op een printer met een hoge inktdichtheid, schakelt u ook
Hoge dichtheid uniforme inkt in.
Ga als volgt te werk om bepaalde kleurseparaties te selecteren
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om
kleurseparaties af te drukken”
2 Schakel, in de keuzelijst Kleurseparaties onderin het dialoogvenster, de
selectievakjes in voor de kleurseparaties die moeten worden afgedrukt.
Als u afdrukt op een printer met een hoge inktdichtheid, schakelt u het
selectievakje Hoge dichtheid uniforme inkt in. Deze optie werkt echter
alleen wanneer u het Hexachrome-kleurenpalet gebruikt. Raadpleeg het
servicebureau om te bepalen of u deze optie nodig hebt.
Als u separaties in kleur wilt afdrukken, schakelt u het selectievakje
Separaties in kleur afdrukken in.
818 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Steunkleuren naar proceskleuren converteren
Als een document steunkleuren bevat, maar u wilt met proceskleuren
afdrukken, kunt u de steunkleuren naar proceskleuren converteren. Als u de
kleuren niet converteert, wordt iedere steunkleur als een aparte
kleurseparatie afgedrukt. De conversie van steunkleuren in proceskleuren
heeft geen invloed op het document zelf, alleen op de manier waarop het
wordt afgedrukt.
FOCOLTONE-, TOYO- en DIC-kleuren worden nu standaard behandeld als
steunkleuren. Als u daaraan de voorkeur geeft, kunt u deze kleurenpaletten
ook behandelen als proceskleuren.
Ga als volgt te werk om steunkleuren naar proceskleuren te
converteren
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Separaties.
3 Schakel het selectievakje Separaties afdrukken in.
4 Schakel Steunkleuren naar CMYK converteren in.
Ga als volgt te werk om FOCOLTONE-, TOYO- en DIC-kleuren te
behandelen als proceskleuren
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, Kleurenbeheer, en klik
op Algemeen.
3 Schakel de volgende selectievakjes uit:
FOCOLTONE-kleuren als steunkleuren behandelen
TOYO-kleuren als steunkleuren behandelen
DIC-kleuren als steunkleuren behandelen
Afdrukken met voorspelbare kleuren
Bij het afdrukken in kleur is een juiste en onderling consistente
kleurenweergave essentieel. Alle componenten van een computersysteem
(scanner, monitor en afdrukapparaat) moeten kleurinformatie op een
dusdanige manier uitwisselen, dat een voorspelbaar resultaat ontstaat.
Schakel de kleurcorrectie-opties in om de schermkleuren zo nauw mogelijk
te laten aansluiten bij de kleuren van het afgedrukte werk. Zie “Werken met
kleur” op pagina 341 voor meer informatie.
Afdrukken 819

Ga als volgt te werk om de kleuruitvoer van een drukpers op een
composietprinter te simuleren
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, Kleurenbeheer, en klik
op Algemeen.
3 Schakel het selectievakje Composietprinter simuleert kleurenuitvoer van
separatieprinter in.
Kleurhalftonen afdrukken
Als u proceskleurhalftonen afdrukt, moet u een halftoonraster gebruiken
voor elke afzonderlijke kleurseparatie. Zie “Werken met bitmaps en
halftoonrasters” op pagina 812 voor meer informatie.
Rasterhoek
Aangezien elk halftoonraster bestaat uit een regelmatig patroon van vormen,
ontstaat er een patroon op de afgedrukte afbeelding. Wanneer de separaties
worden gecombineerd, werken deze patronen die de afzonderlijke
halftoonrasters maken, op elkaar in. Door deze interactie kan een ongewenst
effect ontstaan, een zogenaamd Moiré-patroon.
In de meeste gevallen kunt u Moiré-patronen vermijden door de
standaardinstellingen te gebruiken. Pantone-kleuren en duotonen, die uit
steunkleuren bestaan en gecombineerd zijn met andere inkten, kunnen
echter afdrukproblemen veroorzaken. Vraag uw servicebureau om nader
advies.
Wanneer u kleurseparaties afdrukt, worden de schermhoeken automatisch
ingesteld. Als u deze instellingen op de verkeerde manier wijzigt, kan dat
problemen bij het afdrukken geven.
Rastertechnologie
Wanneer u geavanceerde separatie-instellingen instelt, moet u in de meeste
gevallen de standaardinstellingen gebruiken. Bij een fotozetmachine moeten
de instellingen van de rastertechnologie echter wel corresponderen met het
type fotozetmachine dat het servicebureau gebruikt. Raadpleeg het
servicebureau voor de juiste instellingen.
820 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Halftoontype
Het halftoontype is het type punt waarmee de halftoon gemaakt wordt. Een
halftoonraster is standaard opgebouwd uit rijen van op regelmatige afstanden
van elkaar geplaatste ronde of ruitvormige punten. U kunt echter ook
halftoonrasters gebruiken met punten die een verschillende vorm hebben. U
kunt zelfs afbeeldingen maken met halftoonrasters die uit rechte lijnen in
plaats van uit stippen bestaan. U kunt met verschillende soorten
halftoontypen experimenteren om interessante effecten te krijgen.
Een halftoonraster wijzigen
Gebruik standaardinstellingen wanneer u halftoonrasters instelt om
kleurseparaties af te drukken. Rasters die niet goed zijn ingesteld, kunnen
een ongewenst Moiré-patroon en een slechte kleurenreproductie opleveren.
Raadpleeg het servicebureau voor u een van deze instellingen wijzigt.
Ga als volgt te werk om een halftoonraster te wijzigen
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Separaties.
3 Schakel het selectievakje Separaties afdrukken in.
4 Schakel het selectievakje Geavanceerde instellingen gebruiken in.
5 Klik op de knop Geavanceerd.
6 Wijzig een van de volgende instellingen:
Rastertechniek
Halftoontype (bijvoorbeeld Lijn of Ruit)
Resolutie van printer of filmbelichter
De rasterfrequentie en de hoek van één of van alle kleurseparaties
U kunt zowel voor steunkleuren als proceskleuren de rasterfrequentie,
rasterhoek en overdrukopties instellen. Als u bijvoorbeeld een
verlooptintvulling hebt die bestaat uit twee steunkleuren, kunt u een van
deze kleuren laten afdrukken onder een hoek van 45 graden, de andere
onder een hoek van 90 graden.
Afdrukken 821

Kleurtrapping
Een voorbeeld van
een afbeelding
afgedrukt met en
zonder kleurtrapping.
Kleurtrapping is noodzakelijk om slechte kleurenregistratie te corrigeren.
Dit probleem doet zich voor wanneer drukplaten waarmee de afzonderlijke
kleuren worden gedrukt, de zogenaamde kleurseparaties, niet precies boven
elkaar geplaatst zijn. Slechte registratie veroorzaakt onbedoelde witte
stroken tussen aangrenzende kleuren. Trapping doet u door kleuren
opzettelijk te laten overlappen, zodat kleine uitlijningsproblemen niet
opvallen.
Bij een afdruktaak is kleurtrapping noodzakelijk als twee kleuren elkaar
raken. De meeste servicebureaus geven er de voorkeur aan zelf de
kleurtrapping te regelen, met behulp van een speciaal trapping-programma.
Raadpleeg het servicebureau over trapping als u niet bekend bent met dit
proces.
Kleurtrapping wordt bereikt door te overdrukken. Normaal gesproken
worden delen van een voorwerp die verborgen liggen achter een ander
voorwerp, niet afgedrukt. Als het bovenste voorwerp echter is ingesteld op
overdrukken, worden de verborgen delen van het onderliggende voorwerp
toch afgedrukt, zodat er een overlap ontstaat. Hierdoor is het
onwaarschijnlijk dat er ooit witruimten tussen de verschillende kleuren
ontstaan. Overdrukken werkt het best als de bovenste kleur veel donkerder
is dan de onderliggende kleur; anders resulteert dat mogelijk in een
ongewenste derde kleur (bijvoorbeeld: geel over rood kan in een oranje
voorwerp resulteren).
822 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

Afhankelijk van de kleurtrapping-opties die u kiest, kan overdrukken effect
hebben op uitsluitend de omtrek of uitsluitend de vulling van een voorwerp.
Dit wil zeggen, dat als een voorwerp met een rode omtrek is ingesteld voor
het overdrukken van uitsluitend de omtrek, alle overige delen van een ander
voorwerp achter de omtrek van het eerste worden afgedrukt. Door deze
overlapping ontstaat een kleurtrap.
CorelDRAW beschikt over een aantal basisfuncties voor trapping:
gespecialiseerde trapping-programma’s, zoals Imation TrapWise, bieden
echter meer mogelijkheden.
Kleurtrapping door overdrukken van geselecteerde voorwerpen
Een voorbeeld van
overdrukken.
U kunt specifieke voorwerpen selecteren voor overdrukken voordat u het
dialoogvenster Afdrukken opent. U kunt de vulling van elk voorwerp
overdrukken, de omtrek, of beide.
De optie Vulling overdrukken zorgt ervoor dat de verborgen delen van
voorwerpen worden afgedrukt wanneer deze onder de vulling van het
overgedrukte voorwerp liggen. De optie Omtrek overdrukken zorgt ervoor
dat verborgen delen van een voorwerp worden afgedrukt wanneer deze
onder de omtrek van het overgedrukte voorwerp liggen. Wanneer u de dikte
van de omtrek instelt, moet u er aan denken dat de omtrek aan weerszijden
loopt van het pad dat de vorm van het voorwerp definieert. Een omtrek van
0,30 punten zorgt dus voor een trap van 0,15 punten.
U kunt de overdrukinstellingen ook in een document behouden. Als u met
opzet overdrukken in een document hebt ingesteld, kunt u het selectievakje
Overdrukken behouden inschakelen om ervoor te zorgen dat het
servicebureau of de drukker deze instellingen niet wijzigt. U kunt de
overdrukinstellingen ook behouden als u voorwerpen in een document niet
wilt trappen.
Afdrukken 823

Ga als volgt te werk om te trappen door overdrukken van
geselecteerde voorwerpen
1 Rechtsklik met het Selectiegereedschap op het voorwerp waarvoor u
kleurtrapping wilt instellen, en klik op Overdrukken.
2 Klik op een van de volgende opties:
Vulling overdrukken
Omtrek overdrukken
Ga als volgt te werk om overdrukken in een document te
behouden
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Separaties.
3 Schakel het selectievakje Separaties afdrukken in.
4 Schakel het selectievakje Overdrukken in document behouden in.
Kleurtrapping door overdrukken van geselecteerde kleurseparaties
U kunt opgeven dat alleen bepaalde kleurseparaties moeten worden
overgedrukt. U kunt opgeven of u afbeeldingen, tekst of beide wilt
overdrukken. Als u een lichte kleur instelt voor overdrukken, worden
donkerder kleuren die anders verborgen zouden zijn onder de lichtere kleur
wel afgedrukt, zodat ze door de lichte kleur heen schijnen. U kunt dan ook
beter geen lichte kleurseparatie overdrukken.
Ga als volgt te werk om te trappen door overdrukken van
geselecteerde kleurseparaties
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Separaties.
3 Schakel het selectievakje Separaties afdrukken in.
4 Schakel het selectievakje Geavanceerde instellingen gebruiken in.
5 Klik op de knop Geavanceerd.
6 Kies de te overdrukken kleurseparatie uit de lijst Rastertechniek.
824 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

7 Klik op het pictogram Afbeeldingen overdrukken in de kolom
Overdrukken, als u afbeeldingen op de separatie wilt overdrukken. De
afbeelding wordt donkerder weergegeven wanneer de separatie is
ingesteld op overdrukken.
8 Klik op het pictogram Tekst overdrukken in de kolom Overdrukken, als u
tekst op de separatie wilt overdrukken.
Automatische kleurtrapping
U hebt de beschikking over twee methoden van automatische kleurtrapping:
Zwart altijd overdrukken en Automatische spreiding.
Zwart altijd overdrukken resulteert in een kleurtrap doordat voorwerpen met
minstens 95% zwart onderliggende voorwerpen overdrukken. Dit is een
nuttige optie voor illustraties waarin veel zwarte tekst voorkomt, maar bij
werk met veel illustraties moet deze optie voorzichtig gebruikt worden. Als
het servicebureau een andere zwartwaardedrempel aanbeveelt dan 95%, pas
dan de drempel aan.
Automatische spreiding zorgt voor kleurtrapping door het aanbrengen van
een omtrek om een voorwerp met dezelfde vulkleur en het overdrukken van
onderliggende voorwerpen. Automatische spreiding geldt voor alle
voorwerpen in het bestand die aan drie voorwaarden voldoen:
De voorwerpen hebben nog geen omtrek.
De voorwerpen zijn gevuld met een uniforme vulling.
De voorwerpen zijn nog niet ingesteld op overdrukken.
Ga als volgt te werk om te trappen door zwart altijd over te
drukken
1 Klik op Bestand, Afdrukken.
2 Klik op het tabblad Separaties.
3 Schakel het selectievakje Separaties afdrukken in.
4 Schakel Zwart altijd overdrukken in.
Ga als volgt te werk om Drempel zwart overdrukken in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, en klik vervolgens op
Afdrukken.
3 Kies Drempel zwart overdrukken uit de lijst Opties.
Afdrukken 825

4 Kies een getal tussen 0 en 100 uit de lijst Instellingen.
Het getal dat u hier typt, staat voor het percentage zwart waarboven
zwarte voorwerpen over lichtere voorwerpen heen gedrukt worden.
Ga als volgt te werk om te trappen met automatische spreiding
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om te
trappen door zwart altijd over te drukken”.
2 Schakel het selectievakje Automatische spreiding in.
3 Typ een waarde in het vak Maximum.
De hoeveelheid spreiding die aan een voorwerp wordt toegewezen, is
afhankelijk van de maximale trapwaarde en van de kleur van het
voorwerp. Hoe lichter de kleur, des te hoger het percentage van de
maximale waarde. Hoe donkerder de kleur, des te kleiner het percentage
van de maximale waarde.
4 Schakel het selectievakje Vaste breedte in om de spreidingsbreedte vast
te zetten.
Het vak Maximumwaarde verandert in Breedte wanneer u het
selectievakje Vaste breedte inschakelt. De waarde in dit vak bepaalt de
vaste breedte van de kleurspreiding.
5 Typ een waarde in het vak Tekst boven.
Deze waarde geeft de minimale grootte aan waarmee automatische
spreiding wordt toegepast. Als u deze waarde te laag kiest, kan kleine
tekst onleesbaar worden wanneer automatische spreiding wordt
toegepast.
826 CorelDRAW: Hoofdstuk 13

IMPORTEREN, EXPORTEREN 14
EN OLE
Importeren/exporteren en OLE (Objecten koppelen en insluiten) zijn twee
manieren om gegevens tussen toepassingen uit te wisselen. Het verschil
tussen beide is de manier waarop de gegevens worden uitgewisseld.
Wanneer u een bestand importeert of exporteert, moet het naar een formaat
geconverteerd worden dat wordt begrepen door de toepassing waarin het
wordt geplaatst. Dit betekent dat er op uw computer voor elk verschillend
bestandsformaat een speciaal filter moet zijn geïnstalleerd. Als u met OLE
werkt, hoeft u zich niet druk te maken over filters of bestandsformaten.
Zolang alle betrokken toepassingen OLE ondersteunen, kunt u ongehinderd
gegevens uitwisselen.
Bestanden importeren en exporteren
De import- en exportfilters zijn vertalers tussen twee toepassingen die
communicatie in beide richtingen mogelijk maken.
Bestandsformaten
Gegevens in een computerbestand kunnen met verschillende methoden
worden opgeslagen. De methode die een bepaald bestand gebruikt, wordt
een bestandsformaat genoemd. Verschillende typen bestanden, zoals bitmap,
vector, geluid, tekst enzovoort, gebruiken andere formaten. Een formaat
wordt ook wel aangeduid met de extensie die het in dat formaat opgeslagen
bestand krijgt toegewezen, bijvoorbeeld .CDR, .BMP, .TIF, .EPS, .JPG
enzovoort.
Sorteertype
Met Sorteertype specificeert u de sorteervolgorde van de extensies in de
keuzelijst Bestandstype of Opslaan als type.
MRG-lijst
De keuzelijst Bestandsnaam bevat de lijst Meest recent gebruikte bestanden
(MRG). De MRG-lijst zal aanvankelijk leeg zijn. Nadat u een bestand hebt
geselecteerd en vervolgens hebt geopend en opgeslagen, wordt het in de
MRG-lijst opgenomen. In de keuzelijst MRG kunnen nooit meer dan 5 items
tegelijk worden opgenomen.
Importeren, exporteren en OLE 829

Eigen bestandsformaten
Wanneer u een bestand in een grafische toepassing opslaat, wordt dit in het
eigen bestandsformaat opgeslagen. Dit is het formaat dat speciaal voor een
toepassing is ontworpen. Het eigen bestandsformaat van
Corel PHOTO-PAINT is bijvoorbeeld .CPT. CorelDRAW kent twee eigen
bestandsformaten: .CDR en .CMX. Deze verschillen van algemene formaten,
zoals .TXT, die niet aan bepaalde toepassingen zijn gekoppeld.
Kleurdiepte
Kleurdiepte (ook wel bitdiepte genoemd) verwijst naar het aantal kleuren dat
in een bestand kan worden ondersteund. U berekent het aantal kleurwaarden
dat een gegeven bitdiepte kan genereren door 2 tot de macht “bitdiepte” te
nemen. Een bitdiepte van 8 kan 2 tot de macht 8 kleuren genereren, oftewel
256 kleuren. Een afbeelding in grijstinten is een 8-bits bestand met 256
stappen tussen zwart en wit. Bestanden die een hogere kleurdiepte
ondersteunen, zijn groter.
Wanneer u een bestand opslaat of exporteert, kunt u vaak de kleurdiepte van
de afbeelding opgeven. Als er slechts een paar kleuren in de oorspronkelijke
afbeelding voorkomen en u deze met een hogere kleurdiepte opslaat
(bijvoorbeeld van 16 kleuren naar 256 kleuren) krijgt u een afbeelding
waarvan de kleuren bijna gelijk zijn aan de oorspronkelijke afbeelding. Als de
oorspronkelijke afbeelding echter veel kleuren bevat en u deze naar een
lagere kleurdiepte converteert (bijvoorbeeld 24-bits kleuren naar 256
kleuren), wordt een palet met kleuren gemaakt en worden combinaties van
deze kleuren gebruikt om de oorspronkelijke kleuren in de afbeelding te
simuleren. De kleuren in het palet zijn afhankelijk van de kleuren in de
oorspronkelijke afbeelding.
Verschillende toepassingen ondersteunen verschillende kleurdiepten. Ook
sommige bestandsformaten ondersteunen slechts bepaalde aantallen
kleuren. Wanneer u beslist met welk bestandsformaat u een bestand opslaat,
dient u rekening te houden met eventuele kleurbeperkingen van het
bestandsformaat en de toepassing waarin u het bestand gaat gebruiken. Het
.GIF-formaat, dat meestal gebruikt wordt voor Internet-afbeeldingen,
ondersteunt niet meer dan 256 kleuren. De bestandsformaten van Corel
(.CDR, .CMX en .CPT) ondersteunen alle kleurdiepten.
830 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Zorg dat u het juiste filter hebt geïnstalleerd wanneer u gegevens tussen
toepassingen uitwisselt. Wanneer u een aangepaste installatie van de
Corel-toepassing uitvoert, moet u de benodigde filters eigenhandig
toevoegen aan de lijst met actieve filters.
Een bestandsformaat dat een groot aantal kleuren ondersteunt hoeft niet
altijd alle kleuren te ondersteunen die de bijbehorende bitdiepte
logischerwijs zou veronderstellen. Een formaat kan bijvoorbeeld wel
24-bits kleuren ondersteunen, maar geen zwart en wit.
Met Sorteertype, Standaard worden geen bestandsextensies gesorteerd.
De volgorde wordt bepaald door een INI-bestand.
Import-/exportfilters
Wanneer u bestanden van het ene programma naar het andere overbrengt,
moet u de bestanden naar een formaat converteren dat door het ontvangende
programma kan worden gelezen. Import-/exportfilters zijn programma’s die
zulke conversies voor hun rekening nemen. Als u bijvoorbeeld een
CorelDRAW-afbeelding in Corel PHOTO-PAINT importeert, moet de
afbeelding van een vectorformaat naar een bitmapformaat worden
geconverteerd. Wanneer u een bestandsformaat in het dialoogvenster
Exporteren in CorelDRAW selecteert, activeert u automatisch het juiste
filterprogramma dat voor de conversie zorgt.
Corel-toepassingen bevatten filters voor de bestandsformaten die u kunt
importeren en exporteren. Voorbeelden van filters die bij Corel-toepassingen
geleverd worden zijn .TIF, .GIF en .BMP.
Bestanden importeren en openen
Met de opdrachten Importeren en Openen opent u bestanden in
verschillende formaten. In de dialoogvensters Tekening importeren en
Tekening openen kunt u het station en de map kiezen waarin het bestand is
opgeslagen. Als u alleen de bestanden met de opgegeven extensie wilt zien,
kiest u die extensie in de keuzelijst Bestandstype.
Opties in het dialoogvenster Importeren
Met het dialoogvenster Importeren kunt u: bepalen hoe bitmaps worden
geïmporteerd, een gedeelte van een afbeelding importeren, kopieën van
bitmaps veranderen, filterdialoogvensters onderdrukken, watermerken
opsporen, bitmaps met meerdere lagen combineren, een ingesloten
ICC-profiel toepassen en uitlichten, of lagen en pagina’s behouden.
Importeren, exporteren en OLE 831

Wanneer u een bitmap importeert, kunt u kiezen of u de bitmap extern of aan
het bestand met hoge resolutie voor gebruik met OPI (Open Prepress
Interface) koppelt. Als u de optie Koppelen aan hoge resolutie-bestand voor
uitvoer met OPI inschakelt, kunt u een versie van een .TIF- of .CT-bestand
met een lage resolutie invoegen terwijl u een koppeling naar het origineel
met de hoge resolutie behoudt. OPI is een methode waarbij u bitmaps met
een hoge resolutie op een pagina positioneert door een replica met een lage
resolutie te gebruiken. Het bestand dat in een hoge resolutie is opgeslagen,
krijgt dus een equivalent in een lage resolutie. De afbeelding met de lage
resolutie wordt in het document geïmporteerd, waar ze uitsluitend voor
plaatsbepaling (FPO) wordt gebruikt. Door met FPO-afbeeldingen te werken
voorkomt u dat het document te groot wordt en dat de schermopbouw veel
tijd in beslag neemt. Wanneer u de illustraties naar een servicebureau stuurt
zodat deze op film kunnen worden gezet, worden de FPO-afbeeldingen
vervangen door de bestanden in een hoge resolutie. Het uiteindelijke
resultaat is een uitvoer in een hoge resolutie. U kunt de geïmporteerde
afbeelding met de lage resolutie roteren, verplaatsen, van grootte veranderen
of in een PowerClip van plaatsen. U kunt er echter geen effecten uit het
menu Effecten of Bitmaps op toepassen.
Door de optie Bitmap extern koppelen in te schakelen kunt u de
geselecteerde bitmap importeren en een koppeling naar het origineel
behouden. Dit betekent dat elke wijziging van het brondocument automatisch
wordt overgenomen in de geïmporteerde afbeelding.
Wanneer u Kopie veranderen kiest uit de keuzelijst rechts van de keuzelijst
Bestandstype, verschijnt het dialoogvenster Kopie veranderen waarmee u
pixels aan een bitmapafbeelding kunt toevoegen of eruit kunt verwijderen.
Door de kopie te veranderen wordt de hoeveelheid informatie van een
afbeelding gewijzigd, hetgeen gevolgen heeft voor de resolutie of de
afmetingen. U kunt de resolutie van de afbeelding verlagen (downsampling),
waardoor het aantal pixels lager wordt, onbruikbare gegevens worden
verwijderd en het bestand kleiner wordt.
Als u Bijsnijden uit de lijst kiest, verschijnt het dialoogvenster Afbeelding
bijsnijden. Daarin kunt u precies aangeven welk gedeelte en welke omvang u
van de afbeelding wilt behouden.
Als u het selectievakje Controleren op watermerk inschakelt, wordt u
gewaarschuwd als de afbeelding een watermerk heeft van Digimarc. De
aanwezigheid van een Digimarc-watermerk geeft aan dat er copyright op het
bestand rust. De watermerken zorgen voor een mechanisme waardoor u
contact met de maker kunt opnemen over deze afbeelding of een soortgelijke
afbeelding.
832 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Als u het selectievakje Filterdialoogvenster onderdrukken inschakelt, hoeft u
geen instellingen te verrichten in het dialoogvenster waarin importopties
voor het geselecteerde filter staan. Filterbeheer gebruikt in dat geval de
standaardinstellingen. Alleen bij sommige filters, zoals bij het .PCD-filter,
worden dialoogvensters weergegeven.
Schakelt u de optie Bitmaps met meerdere lagen combineren in, dan kunt u
bitmaps importeren die meerdere lagen bevatten. Dit houdt in dat wanneer u
een bestand met meerdere lagen importeert, zoals een .CPT- of
.PSD-bestand, alle lagen van de bitmaps niet gegroepeerd worden, maar tot
één bitmap worden afgevlakt.
Schakelt u de optie Ingesloten ICC-profiel toepassen in, dan wordt een
ingesloten International Color Consortium-profiel (.ICC) op uw
geïmporteerde bestand toegepast. Het ICC heeft een standaardformaat voor
kleurprofielen gedefinieerd. Het kleurenbeheersysteem van Corel maakt
gebruik van deze ICC-profielen. Door een ICC-profiel in te sluiten, zorgt u
ervoor dat kleurconsistentie wordt toegepast wanneer bestanden naar een
andere toepassing worden overgebracht. Corel ondersteunt ICC-profielen in
CPT-, CDR-, TIFF-, JPEG-, PICT- en EPS-bestanden.
Tijdens deze importprocedure krijgt u de beschikking over de optie Lagen en
pagina’s behouden, waarmee u het geselecteerde bestand kunt openen met
behoud van de oorspronkelijke pagina- en lageninformatie. Het
.CMX-bestandsformaat van Corel beschikt over deze optie.
Schakelt u de optie Ingesloten ICC-profiel uitlichten in, dan kunt u een
ingesloten International Color Consortium-profiel (.ICC) van een
geselecteerd bestand opslaan in de kleurenmap waarin de toepassing is
geïnstalleerd. Het bestand heeft dezelfde naam als het originele bestand,
maar wordt opgeslagen met de Image Color Matching-extensie (.ICM).
De optie voor vectorbestanden in het dialoogvenster Openen
Het dialoogvenster Openen bevat de optie waarmee u de
vectorbestandsformaten kunt openen die meerdere pagina’s en lagen
ondersteunen. Bij deze vectorbestandsformaten kunt u kiezen of u de
pagina’s en de lagen wel of niet wilt behouden wanneer u het bestand
importeert. Ook kunt u een ICC-profiel insluiten of uitlichten.
Tijdens deze importprocedure krijgt u de beschikking over de optie Lagen en
pagina’s behouden, waarmee u het geselecteerde bestand kunt openen met
behoud van de oorspronkelijke pagina- en lageninformatie. Het
.CMX-bestandsformaat van Corel beschikt over deze optie.
Importeren, exporteren en OLE 833

Schakelt u de optie Ingesloten ICC-profiel toepassen in, dan wordt een
ingesloten International Color Consortium-profiel (.ICC) op uw
geïmporteerde bestand toegepast. Het ICC heeft een standaardformaat voor
kleurprofielen gedefinieerd. Het kleurenbeheersysteem van Corel maakt
gebruik van deze ICC-profielen. Door een ICC-profiel in te sluiten, zorgt u
ervoor dat kleurconsistentie wordt toegepast wanneer bestanden naar een
andere toepassing worden overgebracht. Corel ondersteunt ICC-profielen in
CPT-, CDR-, TIFF-, JPEG-, PICT- en EPS-bestanden.
Schakelt u de optie Ingesloten ICC-profiel uitlichten in, dan kunt u een
ingesloten International Color Consortium-profiel (.ICC) van een
geselecteerd bestand opslaan in de kleurenmap waarin de toepassing is
geïnstalleerd. Het bestand heeft dezelfde naam als het originele bestand,
maar wordt opgeslagen met de Image Color Matching-extensie (.ICM). Het
ICC heeft een standaardformaat voor kleurprofielen gedefinieerd. Het
kleurenbeheersysteem van Corel maakt gebruik van deze ICC-profielen.
Bitmapbestanden importeren
Met de opdracht Importeren kunt u bitmapbestanden importeren. Als u een
bitmapafbeelding importeert, kunt u het origineel koppelen aan de
geïmporteerde afbeelding. Met andere bitmapopties kunt u watermerken
opsporen, kopieën van bitmaps veranderen, bitmaps met meerdere lagen
combineren, filterdialoogvensters onderdrukken, ingesloten ICC-profielen
toepassen of uitlichten, en de afbeelding bijsnijden bij het openen.
Ga als volgt te werk om een bitmapbestand te importeren
1 Klik op Bestand, Importeren.
2 Kies in de lijst Zoeken in het station en de map waarin het te importeren
bestand zich bevindt.
3 Klik op de bestandsnaam.
4 Kies een bitmapfilter uit de lijst Bestandstype.
5 Klik op de knop Importeren.
Ga als volgt te werk om een bitmap extern te koppelen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Schakel het selectievakje Bitmap extern koppelen in.
834 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om een bestand met hoge resolutie voor OPI
te koppelen (alleen beschikbaar voor .TIF- of .CT-bestanden)
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Kies .TIF of .CT uit de lijst Bestandstype.
3 Schakel het selectievakje Koppelen aan hoge resolutie-bestand voor
uitvoer met OPI in.
Ga als volgt te werk om de kopie van een afbeelding tijdens het
importeren te veranderen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Kies Kopie veranderen uit de keuzelijst naast de keuzelijst Bestandstype.
3 Klik op de knop Importeren.
4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Typ de gewenste waarden in de vakken Breedte en Hoogte.
Typ in de percentagevakken het percentage waarmee u de resolutie
van de afbeelding wilt verlagen (downsamplen).
5 Kies een eenheid uit de keuzelijst Eenheden.
6 Wijzig bij Resolutie de waarden in de vakken Horizontaal en Verticaal om
de resolutie van de geïmporteerde afbeelding aan te passen.
Ga als volgt te werk om een afbeelding tijdens het importeren bij
te snijden
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Kies Bijsnijden uit de keuzelijst naast de keuzelijst Bestandstype.
3 Klik op de knop Importeren.
4 Voer een van de volgende handelingen uit:
Typ een waarde in het vak Boven voor het aantal pixels (of de
maateenheid in het vak Eenheden) dat u aan de bovenzijde van de
afbeelding wilt verwijderen. Typ vervolgens een waarde in het vak
Links voor het aantal pixels dat u aan de linkerzijde van de afbeelding
wilt verwijderen.
Importeren, exporteren en OLE 835

Typ een waarde in het vak Breedte om de breedte aan te geven van het
gedeelte van de afbeelding dat u wilt bewaren, en typ een waarde in het
vak Hoogte om de hoogte aan te geven. Sleep vervolgens het
selectiekader in het voorbeeldvenster om het geselecteerde gebied te
verplaatsen.
5 Kies een eenheid uit de keuzelijst Eenheden.
Ga als volgt te werk om tijdens het importeren op watermerken
te controleren
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Schakel het selectievakje Controleren op watermerk in.
Ga als volgt te werk om filterdialoogvensters tijdens het
importeren te onderdrukken
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Schakel het selectievakje Filterdialoogvenster onderdrukken in.
Ga als volgt te werk om een bitmap met meerdere lagen tijdens
het importeren te combineren
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Schakel het selectievakje Bitmaps met meerdere lagen combineren in.
Het selectievakje Bitmaps met meerdere lagen combineren blijft
uitgeschakeld totdat u een bitmapbestandstype selecteert met meerdere
lagen (.CPT- en .PSD-bestanden).
Ga als volgt te werk om lagen en pagina’s tijdens het importeren
te behouden
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Schakel het selectievakje Lagen en pagina’s behouden in.
836 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om een ingesloten ICC-profiel tijdens het
importeren toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Schakel het selectievakje Ingesloten ICC-profiel toepassen in.
Ga als volgt te werk om een ingesloten ICC-profiel tijdens het
importeren uit te lichten
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bitmapbestand te importeren”.
2 Schakel het selectievakje Ingesloten ICC-profiel uitlichten in.
Een 16-kleuren bitmap die u in CorelDRAW importeert wordt
automatisch naar 256 kleuren geconverteerd.
U kunt alleen maar lagere waarden kiezen voor de breedte, hoogte en
resolutie.
Als u een .TIF- of .CT-bestand met lage resolutie importeert dat gemaakt
is met behulp van OPI (Open Prepress Interface), dient u het
selectievakje Koppelen aan hoge resolutie-bestand voor uitvoer met OPI
in te schakelen.
Schakel het selectievakje Verhouding behouden in om de originele
verhouding van de hoogte ten opzichte van de breedte te behouden of het
selectievakje Identieke waarden om de horizontale en verticale
resolutiewaarden gelijk te houden.
Vectorbestanden openen
Wanneer u een vectorbestand importeert, kunt u kiezen of u de lagen- en
pagina-informatie in de afbeelding wilt behouden. Verder kunt u onder andere
een ingesloten ICC-profiel uitlichten en toepassen bij het importeren van een
afbeelding.
Het vectorbestandsformaat is doeltreffend, omdat u hiermee op vectoren
gebaseerde afbeeldingen met behoud van de originele kwaliteit of het
originele formaat kunt importeren en weergeven.
Importeren, exporteren en OLE 837

Clipart toevoegen
Ga als volgt te werk om lagen en pagina’s tijdens het importeren
te behouden
1 Klik op Bestand, Importeren.
2 Kies in de lijst Zoeken in het station en de map waarin het bestand is
opgeslagen.
3 Klik op een bestandsnaam in de lijst.
4 Kies een vectorfilter uit de keuzelijst Bestandstype.
5 Schakel het selectievakje Lagen en pagina’s behouden tijdens importeren in.
Ga als volgt te werk om een ingesloten ICC-profiel tijdens het
importeren toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om lagen
en pagina’s tijdens het importeren te behouden”.
2 Schakel het selectievakje Ingesloten ICC-profiel toepassen in.
Ga als volgt te werk om een ingesloten ICC-profiel tijdens het
importeren uit te lichten
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om lagen
en pagina’s tijdens het importeren te behouden”.
2 Schakel het selectievakje Ingesloten ICC-profiel uitlichten in.
Bij CorelDRAW wordt een grote hoeveelheid kant-en-klare
clipart-illustraties en symbolen geleverd die u in uw tekeningen kunt
opnemen. Als u de verzameling clipart wilt bekijken, kunt u het
Clipart-handboek doornemen of het Schetsboek gebruiken. Het Schetsboek
is een venster op de Eigenschappenbalk waarin u de mappen met de
uitgebreide verzamelingen clipart kunt doorbladeren.
Ga als volgt te werk om clipart vanaf de cd-rom toe te voegen
1 Plaats de cd-rom in uw cd-rom-station.
2 Klik op Bestand, Openen.
3 Kies CorelDRAW (CDR) in de keuzelijst Bestandstype.
4 Kies het cd-rom station in de keuzelijst Zoeken in.
5 Dubbelklik op de Clipart-map.
838 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

6 Dubbelklik op een categorie.
De categorienaam wordt bovenaan de pagina’s van het Clipart-handboek
weergegeven.
7 Schakel de knop Afdrukvoorbeeld in om een miniatuurversie van de
afbeelding te bekijken alvorens deze te openen.
8 Klik op een bestandsnaam en klik op de knop Openen.
Bestanden in niet-eigen bestandsformaten exporteren en
opslaan
Als u een bestand wilt opslaan in een niet-eigen formaat, moet u het bestand
exporteren of de opdracht Opslaan als kiezen om het naar het gewenste
bestandsformaat te converteren. Met zowel het dialoogvenster Exporteren
als het dialoogvenster Tekening opslaan als kunt u het station en de map
kiezen waarin u het bestand wilt opslaan. In CorelDRAW hebt u via de
opdracht Opslaan als toegang tot de vectorfilters. Gebruik de opdracht
Exporteren als u naast de vectorfilters tevens toegang wilt hebben tot
bitmapfilters, het RTF-formaat en bestandsformaten voor tekstverwerkers.
In het dialoogvenster Exporteren kiest u of u bestanden als gecomprimeerde
of oncomprimeerde bestanden exporteert, mits het bestandsformaat deze
mogelijkheid ondersteunt.
Opties in het dialoogvenster Opslaan als
In het dialoogvenster Opslaan als vindt u opties waarmee u bestanden in
eerdere CorelDRAW-versies of met verschillende miniatuurformaten opslaat.
U kunt ook instellen of u geen spaties of speciale tekens wilt gebruiken, of u
lettertypen met TrueDoc wilt insluiten, en of een ICC-profiel wilt insluiten.
Wanneer u het selectievakje TrueDoc-lettertypen insluiten inschakelt, hebt
u de zekerheid dat de lettertypen in een tekening op een systeem kunnen
worden weergegeven waarop deze lettertypen niet zijn geïnstalleerd.
Schakelt u het selectievakje Geen spaties, speciale tekens in, dan kunt u de
spaties in bestandsnamen vervangen door een onderstreping. Andere
speciale tekens zullen worden vervangen door tekens die geschikt zijn voor
Internet-georiënteerde bestandsnamen.
Importeren, exporteren en OLE 839

Wanneer u het selectievakje ICC-profiel insluiten inschakelt, kunt u een
ingesloten International Color Consortium-profiel (.ICC) als onderdeel van
uw bestand opslaan. Het ICC heeft een standaardformaat voor kleurprofielen
gedefinieerd. Het kleurenbeheersysteem van Corel maakt gebruik van deze
ICC-profielen. Door een ICC-profiel in het bestand op te slaan bereikt u
kleurconsistentie bij het overbrengen van bestanden naar een andere
toepassing. Corel ondersteunt insluiting van ICC-profielen in CPT-, CDR-,
TIFF-, JPEG-, PICT- and EPS-bestanden.
Dialoogvensteropties voor het exporteren van bestanden
Het dialoogvenster Exporteren bevat opties waarmee u filterdialoogvensters
kunt onderdrukken en bestanden gecomprimeerd of ongecomprimeerd kunt
exporteren. Gebruik de opdracht Exporteren als u naast de vectorfilters
tevens toegang wilt hebben tot bitmapfilters, het RTF-formaat en
bestandsformaten voor tekstverwerkers. U kunt ook een ICC-profiel
insluiten en opgeven of u geen spaties of speciale tekens in de bestandsnaam
wilt gebruiken.
Als u het selectievakje Filterdialoogvenster onderdrukken inschakelt, hoeft u
geen instellingen te verrichten in het dialoogvenster waarin importopties
staan voor het geselecteerde filter. Filterbeheer gebruikt in dat geval de
standaardinstellingen.
Schakelt u het selectievakje Geen spaties, speciale tekens in, dan kunt u de
spaties in bestandsnamen vervangen door een onderstreping. Andere
speciale tekens zullen worden vervangen door tekens die geschikt zijn voor
Internet-georiënteerde bestandsnamen.
Wanneer u het selectievakje ICC-profiel insluiten inschakelt, kunt u een
ingesloten International Color Consortium-profiel (.ICC) als onderdeel van
uw bestand opslaan. Het ICC heeft een standaardformaat voor kleurprofielen
gedefinieerd. Het kleurenbeheersysteem van Corel maakt gebruik van deze
ICC-profielen. Door een ICC-profiel in het bestand op te slaan bereikt u
kleurconsistentie bij het overbrengen van bestanden naar een andere
toepassing. Corel ondersteunt insluiting van ICC-profielen in CPT-, CDR-,
TIFF-, JPEG-, PICT- and EPS-bestanden.
Wanneer u Compressietype kiest, kunt u bestanden zowel gecomprimeerd
als ongecomprimeerd exporteren, mits het bestandsformaat deze functie
ondersteunt.
840 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Afbeeldingen in niet-eigen bestandsformaten exporteren
Wanneer u een afbeelding exporteert of converteert naar een ander
bestandsformaat, kunt u deze direct openen in de doeltoepassing die dat
bestandsformaat ondersteunt.
Ga als volgt te werk om een bestand te exporteren
1 Open het bestand dat u wilt exporteren.
2 Klik op Bestand, Exporteren.
3 Kies het formaat dat u wilt exporteren uit de lijst Bestandstype.
4 Typ een bestandsnaam in het vak Naam.
De bestandsextensie van het formaat dat u hebt gekozen, wordt
automatisch achter de bestandsnaam geplaatst.
5 Klik op de knop Exporteren.
6 Stel aanvullende opties in wanneer er een dialoogvenster voor het
exportformaat verschijnt.
Ga als volgt te werk om filterdialoogvensters tijdens het
exporteren te onderdrukken
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bestand te exporteren”.
2 Schakel het selectievakje Filterdialoogvenster onderdrukken in.
3 Klik op de knop Exporteren.
4 Stel aanvullende opties in wanneer er een dialoogvenster voor het
exportformaat verschijnt.
Ga als volgt te werk om geen spaties of speciale tekens tijdens
het exporteren te kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bestand te exporteren”.
2 Schakel het selectievakje Geen spaties en speciale tekens in.
3 Klik op de knop Exporteren.
4 Stel aanvullende opties in wanneer er een dialoogvenster voor het
exportformaat verschijnt.
Importeren, exporteren en OLE 841

Ga als volgt te werk om een ICC-profiel tijdens het exporteren in
te sluiten
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bestand te exporteren”.
2 Schakel het selectievakje ICC-profiel insluiten in.
3 Klik op de knop Exporteren.
4 Stel aanvullende opties in wanneer er een dialoogvenster voor het
exportformaat verschijnt.
Ga als volgt te werk om een compressietype tijdens het
exporteren te kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
bestand te exporteren”.
2 Kies een compressietype voor het bestand, als het bestandsformaat deze
functie ondersteunt.
3 Klik op de knop Exporteren.
4 Stel aanvullende opties in wanneer er een dialoogvenster voor het
exportformaat verschijnt.
Als alternatief voor het exporteren van CorelDRAW-afbeeldingen, kunt u
deze ook koppelen aan een toepassing die OLE ondersteunt. Als u de
afbeelding vervolgens wijzigt, wordt de afbeelding in de andere toepassing
automatisch bijgewerkt wanneer u het bronbestand in CorelDRAW
opslaat. Zie “OLE-objecten koppelen” op pagina 856 voor meer informatie
over het koppelen van bestanden.
Geselecteerde voorwerpen en pagina’s exporteren
U kunt in CorelDRAW specifieke voorwerpen in een document selecteren en
exporteren. Verder kunt u ook alleen de huidige pagina van een document
met meerdere pagina’s exporteren.
Ga als volgt te werk om geselecteerde voorwerpen te exporteren
1 Selecteer de voorwerpen in de tekening die u wilt exporteren.
2 Klik op Bestand, Exporteren.
3 Schakel in het dialoogvenster Exporteren het selectievakje Alleen
selectie in.
842 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om de huidige pagina in document met
meerdere pagina’s te exporteren
1 Klik op Bestand, Exporteren.
2 Schakel het selectievakje Alleen deze pagina exporteren in het
dialoogvenster Exporteren in (alleen beschikbaar bij bepaalde
bestandsformaten).
Werken met Kodak PhotoCD’s
Wanneer u een PhotoCD-afbeelding opent of importeert, kunt u de resolutie
van de afbeelding, het afbeeldingstype en de kleurcorrectie specificeren.
Omdat een PhotoCD-afbeelding (PCD) alleen kan worden gelezen, kunt u er
niet naar exporteren.
Afbeeldingsresolutie
U kunt de resolutie van een afbeelding instellen. Wanneer u de resolutie
verhoogt, kost het meer geheugen en tijd om de afbeelding te laden.
Afbeeldingstype
Het afbeeldingstype beïnvloedt de kwaliteit van de afgedrukte afbeelding en
de hoeveelheid geheugen die bij de verwerking wordt gebruikt. Zorg ervoor
dat het gekozen afbeeldingstype overeenstemt met het gewenste
eindresultaat.
Kies 256 grijstinten (8-bits) om duotonen te maken en op een
zwart-witlaserprinter af te drukken.
Kies 256 kleuren (8-bits) als u een niet-fotografische afbeelding wilt
maken voor afdruk op een eenvoudige kleurenprinter (of wanneer het
systeemgeheugen beperkt is).
Kies 24-bits kleuren als u een fotografische kleurenafbeelding van hoge
kwaliteit wilt maken, als u op een RGB- of CMY-printer afdrukt, of als u
kleurseparaties wilt afdrukken.
Voor meer informatie over de opties in het dialoogvenster Afbeeldingstype
kunt u de knop Wat is dit? gebruiken.
Kleurcorrectie
Wanneer u een PCD-afbeelding opent of importeert, beschikt u over
mogelijkheden voor kleurcorrectie. Met deze optie kunt u handmatig de
kleurtinten, de helderheid, de verzadiging en het contrast van de afbeelding
aanpassen.
Importeren, exporteren en OLE 843

U wijzigt het toonbereik in de afbeelding met de schuifregelaars Helderheid,
Contrast en Verzadiging. Met de schuifregelaar Helderheid verschuift u alle
pixelwaarden in het toonbereik naar boven of beneden. Door de helderheid te
wijzigen maakt u alle kleuren donkerder of lichter. Met de schuifregelaar
Contrast stelt u het verschil tussen de lichtste en de donkerste pixels in.
Door de verzadiging te verhogen worden de afbeeldingskleuren versterkt.
U kunt ook de hoeveelheid rood, groen en blauw in een afbeelding wijzigen
door de schuifregelaar van elk van deze kleuren te verplaatsen.
PhotoCD-afbeeldingen openen
In dit dialoogvenster kunt u de resolutie en het afbeeldingstype specificeren,
en kleurcorrectie op een Kodak PhotoCD-afbeelding toepassen voordat u
deze in CorelDRAW of Corel PHOTO-PAINT importeert. Het dialoogvenster
PCD wordt alleen geopend als u het selectievakje Filterdialoogvenster
onderdrukken in het dialoogvenster Een afbeelding van schijf importeren
uitschakelt.
Ga als volgt te werk om een afbeelding van PhotoCD te openen
1 Voer een van de volgende handelingen uit:
Klik op Bestand, Openen.
Klik op Bestand, Importeren.
2 Kies in de lijst Zoeken in het station en de map waarin het te importeren
bestand zich bevindt.
3 Klik op de bestandsnaam en vervolgens op de knop Openen.
Ga als volgt te werk om de resolutie van een afbeelding te kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
afbeelding van PhotoCD te openen”.
2 Kies de gewenste resolutie voor uw afbeelding uit de keuzelijst Resolutie.
Ga als volgt te werk om het afbeeldingstype te kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
afbeelding van PhotoCD te openen”.
2 Kies het gewenste afbeeldingstype uit de keuzelijst Afbeeldingstype.
844 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om de kleur in een afbeelding van een Kodak
PhotoCD aan te passen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
afbeelding van PhotoCD te openen”.
2 Voer een van de volgende handelingen uit:
Kies de hoeveelheid rood, groen en blauw die u in de afbeelding wilt
aanpassen door de afzonderlijke schuifregelaars te verstellen.
Kies het helderheidsniveau voor de afbeelding door de schuifregelaar
Helderheid aan te passen.
Kies de mate van verzadiging voor de afbeelding door de schuifregelaar
Verzadiging aan te passen.
Kies het contrastniveau voor de afbeelding door de schuifregelaar
Contrast aan te passen.
Aanpassingen in de scènebalans zijn uitgevoerd door degene die de
oorspronkelijke afbeelding heeft gescand en op de PhotoCD heeft gezet.
Schakel het selectievakje Scènebalans aftrekken in om de aanpassingen te
verwijderen.
Het gamut van een monitor is het kleurbereik dat het kan weergeven.
Schakel het selectievakje Kleuren buiten gamut weergeven in, zodat de
pixels buiten het gamut gerenderd worden als zuiver rood of zuiver blauw.
Hierdoor kunt u de gebieden buiten het gamut van de afbeelding
identificeren en deze overeenkomstig aanpassen.
Werken met Encapsulated PostScript
Bij het exporteren met het bestandsformaat Encapsulated Postscript (.EPS)
kunt u een bitmapafbeelding en een gebruikersnaam specificeren, trapping
toepassen, OPI-koppelingen behouden, verlooptintstappen instellen, en
kleurenbeheer op een EPS-afbeelding toepassen voordat u deze exporteert.
U kunt ook een bitmapafbeelding (miniatuur) maken om een voorbeeld van
de afbeelding weer te geven wanneer u deze importeert of opent. U kunt ook
instellingen specificeren voor het exporteren van tekst, voor compatibiliteit,
voor selectiekaders en voor het comprimeren van de bitmapafbeelding. Het
bestandsformaat EPS wordt door de meeste illustratie- en
opmaakprogramma’s ondersteund.
Importeren, exporteren en OLE 845

Bitmapafbeelding
Met Bitmapafbeelding kunt u opties kiezen voor het EPS-bestand voordat u
het exporteert.
U kunt een voorbeeld van een bitmap- of vectorafbeelding in de bestandsinfo
opnemen. Het voorbeeld wordt gebruikt als de miniatuurafbeelding in het
venster Voorbeeld wanneer u de afbeelding opent of importeert. Bij het
exporteren van een bestand kunt u kiezen tussen een voorbeeld in de vorm
van een vectorafbeelding (WMF) of een bitmapafbeelding (TIFF). U kunt ook
de kleurdiepte en de resolutie van een afbeelding instellen. Wanneer u de
resolutie verhoogt, kost het meer geheugen en tijd om de afbeelding te laden.
Kleurenbeheer
Met Kleurenbeheer kunt u het bestand exporteren met de kleuren die in het
huidige printerprofiel zijn gedefinieerd of met de kleuren in het composiet- of
separatieprinterprofiel dat u voor de printer hebt geselecteerd.
Tekst exporteren als
Met Tekst exporteren als stelt u het formaat in waarin u de tekst in de
afbeelding wilt exporteren.
U kunt de tekst in de afbeelding naar krommen converteren of tekst als
bewerkbare tekens versturen. Door tekst naar krommen te converteren,
kunt u de afzonderlijke knooppunten aanpassen om de vorm van elk teken
aan te passen. Als het lettertype dat u gebruikt niet beschikbaar is wanneer u
de afbeelding op een andere computer afdrukt, kan het gebeuren dat de tekst
niet correct wordt afgedrukt. U kunt ook de PostScript-lettertypen in het
bestand opnemen.
Bitmaps versturen als
Met Bitmaps versturen als beïnvloedt u de kleurmodus die wordt gebruikt
wanneer u het bestand afdrukt. Zorg ervoor dat de gekozen kleurmodus
overeenstemt met het gewenste eindresultaat. U kunt de volgende
kleurmodi kiezen:
CMYK – een kleurmodus die uit cyaan (C), magenta (M), geel (Y) en
zwart (K) bestaat. In deze kleurmodus worden kleurwaarden uitgedrukt in
percentages. Wanneer een inkt een waarde heeft van 100, wordt volledige
verzadiging toegepast. De meeste professionele drukkers gebruiken deze
kleurmodus om kleurenafdrukken te maken.
846 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

RGB – Corel RGB-kleurruimte wordt als standaard gebruikt door de
grafische software van Corel.
Grijstinten – een kleurmodus die afbeeldingen weergeeft in 256 tinten
grijs. Elke kleur wordt gedefinieerd als een waarde tussen 0 en 255,
waarvan 0 de donkerste is (zwart) en 255 de lichtste (wit).
OPI-koppelingen behouden
Met OPI-koppelingen behouden kunt u lage-resolutie-afbeeldingen als
plaatshouders gebruiken voor de hoge-resolutie-afbeeldingen die in het
definitieve werk worden gebruikt. De afbeelding met lage resolutie wordt in
het document geïmporteerd, en wordt daar uitsluitend voor plaatsbepaling
(FPO: For Positioning Only) gebruikt. Door met FPO-afbeeldingen te werken
voorkomt u dat het document te groot wordt en dat de schermopbouw veel
tijd in beslag neemt.
Automatische toename verlooptintstappen
Met Automatische toename verlooptintstappen wordt het aantal stappen dat
gebruikt wordt om verlooptintvullingen te maken, automatisch verhoogd.
Deze optie stelt automatisch de ruimte in die vereist is om de kleuren zo
efficiënt mogelijk op het uitvoerapparaat te laten overvloeien. Gebruik deze
optie om strookvorming te verminderen.
Verlooptintstappen
Met Verlooptintstappen optimaliseert u het afdrukken van
verlooptintvullingen door het aantal verlooptintstappen te verhogen of te
verlagen. Standaard geeft Corel elk voorwerp met hetzelfde aantal
verlooptintstappen weer, waardoor kleine voorwerpen meer gedetailleerd
lijken dan grotere. U kunt het aantal verlooptintstappen verhogen voor
vullingen die meer stappen vereisen, en het aantal stappen verlagen voor
verlooptintvullingen die te complex zijn. Met deze optie stelt u de
verlooptintvulling in voor het gehele bestand en niet voor de afzonderlijke
voorwerpen in dat bestand. Hoe minder stappen, des te sneller er wordt
afgedrukt, maar de overgang tussen tinten wordt dan soms tamelijk abrupt. U
kunt minimaal 1 en maximaal 256 verlooptintstappen instellen.
Compatibiliteit
Met Compatibiliteit stelt u de PostScript-versie in waarmee het EPS-bestand
wordt geëxporteerd. U kunt kiezen uit PostScript 1, 2 of 3. Standaard is de
PostScript-versie ingesteld op 1. Wilt u de PostScript-versie verhogen,
controleer dan eerst of de printer het niveau ondersteunt.
Importeren, exporteren en OLE 847

Bitmapcompressie
Met Bitmapcompressie reduceert u de omvang van een EPS-bestand door
bitmaps te comprimeren. Bitmaps die JPEG-compressie gebruiken, hebben
een instelbare kwaliteitsfactor van 2 tot 255. U kunt de kwaliteit van de
bitmap aanpassen tussen 255 (lage kwaliteit) en 2 (hoge kwaliteit). Hoe
hoger de kwaliteit van de afbeelding, des te groter het bestand.
Gebruikersnaam
Met Gebruikersnaam voegt u een gebruikersnaam aan de bestandsinfo in het
EPS-bestand toe.
Trapping
Met Trapping behoudt u de huidige afdrukinstellingen voor de afbeelding. U
kunt ook een kleurtrap maken, een minimumtekstgrootte toewijzen om
automatische spreiding op toe te passen of een automatische spreiding aan de
afbeelding toewijzen. Hoe lichter de kleur, des te hoger het percentage van
de maximale trapwaarde. Hoe donkerder de kleur, des te kleiner het
percentage van de maximale waarde.
Selectiekader
Met Selectiekader kunt u een rechthoek nauwkeurig uitlijnen op de pagina,
of alle geselecteerde items op die pagina omsluiten.
U kunt ook instellen in hoeverre het afloopgebied buiten de rand van het af te
drukken gebied valt, snijtekens als uitlijningshulpmiddel gebruiken of een
getal met decimalen weergeven.
Het selectievakje Bitmapcompressie blijft uitgeschakeld totdat u een
PostScript-versie selecteert die deze functie ondersteunt.
Als u alle voorwerpen in grijstinten uitvoert, zijn er geen kleurprofielen
beschikbaar. Als u voorwerpen als kleuren afdrukt, zijn er composiete
kleurprofielen beschikbaar. Als u alle kleuren in CMYK uitvoert, zijn er
zowel composiete als separatiekleurprofielen beschikbaar.
848 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Een EPS-afbeelding exporteren
In het dialoogvenster EPS exporteren kunt u een bitmapafbeelding en een
gebruikersnaam specificeren, trapping toepassen, OPI-koppelingen
behouden, verlooptintstappen instellen en kleurenbeheer op een
EPS-afbeelding toepassen voordat u deze uit de Corel-toepassing exporteert.
U kunt ook instellingen specificeren voor het exporteren van tekst, en voor
selectiekaders, bitmapcompressie en de kleurmodus. Het dialoogvenster
EPS wordt automatisch weergegeven wanneer u een EPS-afbeelding
exporteert.
Ga als volgt te werk om een EPS-afbeelding te exporteren
1 Open het bestand dat u wilt exporteren.
2 Klik op Bestand, Exporteren.
3 Kies het formaat .EPS uit de keuzelijst Bestandstype.
4 Typ een bestandsnaam in het vak Naam.
De bestandsextensie van het formaat dat u hebt gekozen, wordt
automatisch achter de bestandsnaam geplaatst.
5 Klik op de knop Exporteren.
Ga als volgt te werk om een bitmapafbeelding voor een
EPS-bestand te specificeren
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel een of meer van de volgende knoppen in:
Inclusief bitmapafbeelding – hiermee kunt u een voorbeeld in de vorm
van een bitmap- of een vectorafbeelding in de bestandsinfo opnemen.
Formaat – hiermee kunt u kiezen tussen een voorbeeld in
vectorformaat (WMF) of in bitmapformaat (TIFF).
Type – hiermee kunt u de kleurdiepte kiezen van het afdrukvoorbeeld
dat u met het bestand opslaat.
Resolutie – hiermee stelt u de resolutie van het voorbeeld in dat u met
het bestand opslaat.
Importeren, exporteren en OLE 849

Ga als volgt te werk om een optie voor het kleurenbeheer te
kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel een of meer van de volgende knoppen in:
Printerkleurprofiel gebruiken – hiermee kunt u het bestand exporteren
met de kleuren die in het profiel van de huidige printer zijn
gedefinieerd.
Composietprinterprofiel – hiermee gebuikt u het voor een
composietprinter gekozen profiel.
Separatieprinterprofiel – hiermee gebruikt u het voor een
separatieprinter gekozen profiel.
Ga als volgt te werk om te specificeren hoe tekst in een
EPS-bestand wordt geëxporteerd
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel een of meer van de volgende knoppen in:
Krommen – hiermee exporteert u tekst als krommen.
Tekst – hiermee exporteert u tekst als bewerkbare tekens.
Inclusief lettertypen – hiermee neemt u de PostScript-lettertypen in
het bestand op.
Ga als volgt te werk om een kleurmodus voor een EPS-bestand te
kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Kies een kleurmodus uit de keuzelijst Als bitmap versturen.
850 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om OPI-koppelingen in een EPS-bestand te
behouden
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Om afbeeldingen met een lage resolutie als plaatshouders voor
afbeeldingen met een hoge resolutie te gebruiken schakelt u het
selectievakje OPI-koppelingen behouden in.
Ga als volgt te werk om automatisch het aantal
verlooptintstappen in een EPS-bestand te verhogen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel het selectievakje Verlooptintstappen automatisch verhogen in om
het aantal stappen voor verlooptintvullingen automatisch te
vermeerderen.
Ga als volgt te werk om het aantal verlooptintstappen in een
EPS-bestand te verhogen of te verlagen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Gebruik de pijlen omhoog en omlaag om het aantal verlooptintstappen te
verhogen of te verlagen.
Ga als volgt te werk om een compatibiliteitsoptie te kiezen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Kies een PostScript-versie uit de keuzelijst Compatibiliteit.
Ga als volgt te werk om bitmapcompressie op een EPS-bestand
toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
Importeren, exporteren en OLE 851

3 Voer een van de volgende handelingen uit:
JPEG-compressie gebruiken – hiermee verkleint u een EPS-bestand
door bitmaps te comprimeren.
Kwaliteitsfactor – hiermee past u de kwaliteit van de compressie van
de bitmapafbeelding aan.
Ga als volgt te werk om een gebruikersnaam op een EPS-bestand
toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Typ een gebruikersnaam in het vak Gebruikersnaam.
Ga als volgt te werk om een trapping-optie op een EPS-bestand
toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Voer een van de volgende handelingen uit:
Overdruk in document behouden – hiermee behoudt u de huidige
instellingen voor voorwerpen.
Zwart altijd overdrukken – hiermee kunt u een kleurtrap maken; alle
voorwerpen met minstens 95% zwart overdrukken dan de
onderliggende voorwerpen.
Automatische spreiding – hiermee kunt u eveneens een kleurtrap
maken; rond een voorwerp brengt u dan een omtrek aan met dezelfde
kleur als de vulkleur, en laat u het voorwerp de onderliggende
voorwerpen overdrukken.
Maximum – hiermee kunt u de hoeveelheid spreiding specificeren die
door automatische spreiding aan een voorwerp wordt toegewezen,
samen met de kleur van een voorwerp.
Tekst boven – hiermee specificeert u de minimumtekstgrootte
waarop automatische spreiding wordt toegepast.
852 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om een selectiekader op een EPS-bestand
toe te passen
1 Volg stap 1 tot en met 5 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
EPS-afbeelding te exporteren”.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Schakel een of meer van de volgende knoppen in:
Voorwerpen – hiermee lijnt u het selectiekader nauwkeurig op de
voorwerpen in het bestand uit.
Pagina – hiermee lijnt u het selectiekader op de hele pagina uit.
Afloopgebied – hiermee kunt u de hoeveelheid afloop voorbij de rand
van het af te drukken gebied instellen.
Snijtekens – hiermee kunt u snijtekens als hulpmiddel gebruiken om
de afdruk tot de uiteindelijke grootte bij te knippen.
Zwevende-kommagetallen – hiermee geeft u een getal met decimalen
weer.
Objecten koppelen en insluiten
OLE is een methode voor de uitwisseling van gegevens tussen toepassingen.
Met OLE kunt u objecten (zoals foto’s, grafieken en tekst) in een bepaalde
toepassing maken en vervolgens opnemen in andere toepassingen. Wanneer
u op de objecten dubbelklikt, wordt de toepassing gestart waarin deze zijn
gemaakt, zodat u de objecten kunt bewerken. Zo kunt u bijvoorbeeld uw
favoriete spreadsheetprogramma starten vanuit CorelDRAW, een nieuwe
grafiek maken en deze vervolgens weergeven. Daarnaast kunt u OLE
gebruiken om objecten die u in andere toepassingen hebt gemaakt, te
importeren in CorelDRAW. Objecten die door middel van OLE in een
toepassing zijn geplaatst, worden OLE-objecten genoemd.
OLE werkt alleen wanneer de OLE-functionaliteit wordt ondersteund door
zowel de toepassing waarin het OLE-object wordt gemaakt als de toepassing
waarin deze wordt opgenomen. CorelDRAW ondersteunt alle OLE-functies.
Importeren, exporteren en OLE 853

Server- en client-toepassingen
Wanneer u van OLE gebruik maakt, zijn daar twee toepassingen bij
betrokken: een server-toepassing en een client-toepassing. In een
server-toepassing maakt en bewerkt u een OLE-object (bijvoorbeeld een
afbeelding, diagram of tekst). De client-toepassing is de toepassing waarin
het gemaakte OLE-object wordt opgenomen. Wanneer u bijvoorbeeld een
grafiek in een spreadsheet-programma maakt en OLE gebruikt om deze te
plaatsen in CorelDRAW, is het spreadsheet de server-toepassing en
CorelDRAW de client-toepassing. Veel toepassingen, ook CorelDRAW,
kunnen zowel server- als client-toepassing zijn, maar sommige niet.
Raadpleeg de documentatie van een toepassing om te achterhalen of deze als
server of client kan fungeren.
Koppelen en insluiten
OLE-objecten kunnen in client-toepassingen worden gekoppeld of
ingesloten.
Een gekoppeld OLE-object is een volledig bestand, of een gedeelte van een
bestand, dat een koppeling heeft naar het bronbestand wanneer het geplaatst
is in een klanttoepassing. Het uiterlijk van het gekoppelde OLE-object in de
client-toepassing wordt bepaald door de informatie in dit externe
bronbestand. Wanneer het bronbestand in de server-toepassing wordt
gewijzigd en opgeslagen, worden de wijzigingen in het gekoppelde
OLE-object ook bijgewerkt.
Een ingesloten OLE-object is volledig opgenomen in het bestand van de
client-toepassing; er is daarom geen koppeling met een extern bestand.
Wanneer u een nieuw object maakt door een server-toepassing vanuit
CorelDRAW te starten, wordt het object als een ingesloten object behandeld.
Wanneer u een OLE-object wilt bewerken, moet u erop dubbelklikken. Een
gekoppeld OLE-object zorgt ervoor dat de server-toepassing buiten de
client-toepassing wordt gestart. Een ingesloten OLE-object wordt “ter
plaatse” bewerkt, wat inhoudt dat de besturingsknoppen van de
server-toepassing in de client-toepassing beschikbaar zijn.
Het Klembord
Het Klembord is een tijdelijk opslaggebied voor gegevens. Door knippen of
kopiëren plaatst u een object uit een server-toepassing op het Klembord,
waarna u het object in een client-toepassing plakt. Vervolgens kunt u het
object in een client-toepassing plakken om een OLE-object te maken. Als u
het object alleen maar kopieert en plakt, maakt u een ingesloten OLE-object.
U dient de opdracht Plakken speciaal in de client-toepassing te gebruiken als
u een gekoppeld OLE-object wilt maken met behulp van het Klembord.
854 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Als u het Klembord gebruikt, wordt het object bij het plakken niet altijd als
OLE-object ingevoegd. Zo wordt tekst zonder opmaak afkomstig uit een
ASCII-tekstverwerker als CorelDRAW-tekst in deze toepassing geplakt.
Gebruik de opdracht Plakken speciaal als u een volledige controle wilt
uitoefenen over de objecten die u in een toepassing plakt.
Slepen
Slepen is de eenvoudigste manier om OLE-objecten te maken. U kunt een
object in een server-toepassing met de muis selecteren en naar de
client-toepassing slepen om automatisch een OLE-object te maken. Als u het
object alleen maar sleept, wordt het een ingesloten OLE-object. Houdt u
Ctrl + Shift ingedrukt terwijl u een object sleept, dan wordt het object een
gekoppeld OLE-object.
U kunt een bestand vanaf het Windows 95-bureaublad naar CorelDRAW
slepen. Het bestand zal eerst in de toepassing worden geïmporteerd of
geopend voordat een OLE-object wordt gemaakt. Als u dit proces beter wilt
besturen, sleept u het bestand met de rechtermuisknop. Wanneer u de
muisknop loslaat, verschijnt een menu waarin u kunt opgeven hoe het object
moet worden geplaatst.
Beperkingen bij het gebruik van OLE-objecten
In de meeste gevallen kunt u alleen OLE-objecten bewerken met behulp van
de server-toepassing. Probeert u een OLE-object met behulp van
CorelDRAW te wijzigen, let dan op de volgende beperkingen:
OLE-objecten kunnen niet:
worden geroteerd.
OLE-objecten die onderdeel uitmaken van een groep of een PowerClip
kunnen wel worden geroteerd, maar dit kan tot onverwachte resultaten
leiden.
schuin worden getrokken.
worden gekloond.
worden voorzien van de effecten in het menu Effecten; dit geldt niet voor
PowerClips.
met andere objecten worden gecombineerd, gelast of doorsneden en niet
uit andere objecten worden geknipt.
Er is een beperkt aantal manieren om een OLE-object te wijzigen zonder het
in de server-toepassing te bewerken.
Importeren, exporteren en OLE 855

Koppelen (OLE)
OLE-objecten kunnen:
worden verplaatst en het formaat kan worden gewijzigd.
worden gekopieerd.
Kopieën van gekoppelde objecten zijn aan hetzelfde bestand gekoppeld als
het oorspronkelijke object.
in PowerClip-houders worden geplaatst.
Koppelen is een van de twee manieren waarop u OLE-objecten in
client-toepassingen kunt gebruiken. De andere manier is insluiten. Wanneer
u een OLE-object koppelt aan een client-toepassingsbestand, maakt u een
verbinding aan tussen het OLE-object (het object in de client-toepassing) en
een bronbestand (het bestand dat u aanmaakt in de server-toepassing).
Wanneer het bronbestand wordt gewijzigd, wordt het object in de
client-toepassing bijgewerkt om deze wijziging te weerspiegelen. Wanneer u
het bronbestand opslaat, wordt het object automatisch bijgewerkt, tenzij u
expliciet opgeeft dat u de OLE-koppeling handmatig wilt bijwerken. Als u de
inhoud of de weergave van een gekoppeld OLE-object wilt wijzigen, dient u
de wijzigingen in het bronbestand aan te brengen. Wanneer u een bestand dat
gekoppelde OLE-objecten bevat aan een ander geeft, is het daarom
belangrijk ook de bronbestanden te geven.
Koppelen is handig wanneer u een bepaald OLE-object verschillende malen
in hetzelfde bestand of in een groot aantal verschillende bestanden wilt
gebruiken. Als u het OLE-object op elke plaats wilt wijzigen, hoeft u alleen
het bronbestand te wijzigen.
Gekoppelde objecten bewerken
Wanneer u een gekoppeld OLE-object wilt bewerken, dient u het
bronbestand in de server-toepassing te bewerken. U kunt de
server-toepassing en het bronbestand rechtstreeks openen, of de
server-toepasing vanuit de client-toepassing starten door op het OLE-object
te dubbelklikken. Het bronbestand moet opgeslagen zijn voordat de
wijzigingen in de client-toepassing worden weergegeven.
OLE-objecten koppelen
Koppelen is een manier om OLE-objecten in client-toepassingen te plaatsen.
Koppelen is handig wanneer u een bepaald OLE-object verschillende malen
in hetzelfde bestand of in een groot aantal verschillende bestanden wilt
gebruiken. Als u het OLE-object op elke plaats wilt wijzigen, hoeft u alleen
het bronbestand te wijzigen.
856 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om een gekoppeld OLE-object in een bestand
in te voegen
1 Klik op Bewerken, Nieuw object invoegen.
2 Schakel de optie Bestand gebruiken in.
3 Klik op de knop Bladeren en kies het bestand dat u wilt koppelen.
4 Klik op de knop Invoegen.
5 Schakel het selectievakje Koppeling in.
6 Schakel het selectievakje Als pictogram weergeven in als u niet de inhoud
van het bronbestand maar het bestandspictogram wilt gebruiken om het
OLE-object weer te geven.
Ga als volgt te werk om een object met behulp van het Klembord
te koppelen
1 Selecteer de objecten die u wilt koppelen in de server-toepassing (sla het
bestand wel eerst op).
2 Klik op Bewerken, Kopiëren.
3 Open het bestand met de gekoppelde objecten in de client-toepassing.
4 Klik op Bewerken, Plakken speciaal.
5 Schakel de knop Koppeling plakken in.
Ga als volgt te werk om object te koppelen door te slepen
1 Open het bestand met de gekoppelde objecten in de client-toepassing.
Zorg dat de vensters van de server-toepassing en de client-toepassing
beide zichtbaar zijn.
2 Selecteer de objecten die u wilt koppelen in de server-toepassing.
3 Sleep de geselecteerde objecten naar het geopende bestand in de
client-toepassing.
4 Houd de toetsen Ctrl + Shift ingedrukt en laat de muisknop los.
Importeren, exporteren en OLE 857

Voordat het object wordt geplaatst, kunt u bij sommige toepassingen een
menu met een aantal opties openen door met de rechtermuisknop te
slepen.
U kunt bijvoorbeeld een nieuw OLE-object als pictogram invoegen als u
gebruikers de mogelijkheid wilt geven om het bronbestand vanuit de
client-toepassing te openen zonder dat het bronbestand zelf verschijnt.
Gekoppelde OLE-objecten bewerken
Wanneer u een gekoppeld OLE-object wilt bewerken, dient u het
bronbestand in de server-toepassing te bewerken.
Ga als volgt te werk om een gekoppeld object te bewerken
1 Selecteer het OLE-object met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Gekoppeld object, Bewerken.
De server-toepassing wordt automatisch gestart en het gekoppelde
bestand wordt geopend.
3 Bewerk het object zoals u wilt.
De precieze tekst van de opdracht in het menu Bewerken wordt bepaald
door het type object. Als het geselecteerde OLE-object bijvoorbeeld een
document uit een tekstverwerker is, ziet u de opdracht Document-object
in het menu Bewerken.
Als u op een OLE-object dubbelklikt, wordt de server-toepassing ook
gestart.
Een OLE-koppeling verbreken
Als u een gekoppeld OLE-object niet meer wilt bijwerken, kunt u de
koppeling verbreken. Wanneer een OLE-koppeling is verbroken, kan deze
niet worden hersteld en kunt u het OLE-object niet bewerken.
858 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om een OLE-koppeling te verbreken
1 Selecteer het OLE-object met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Koppelingen.
3 Klik op de knop Koppeling verbreken.
De bron van een gekoppeld bestand wijzigen
Een van de manieren om de inhoud van een gekoppeld OLE-object te
wijzigen is door het bronbestand te wijzigen. Als het type van het nieuwe
bronbestand hetzelfde is als het oorspronkelijke bronbestand, kan het
wijzigen van het bronbestand een eenvoudige manier zijn om de inhoud van
het OLE-object te wijzigen zonder de positie te wijzigen. U kunt een
afbeelding bijvoorbeeld vervangen door een andere. Als het geselecteerde
OLE-object echter een gedeelte van een bestand vormt, of als het nieuwe
bronbestand een ander bestandsformaat heeft, kan wijziging van het
bronbestand tot onverwachte resultaten leiden.
Ga als volgt te werk om de bron van een gekoppeld bestand te
wijzigen
1 Selecteer het OLE-object met het Selectiegereedschap.
2 Klik op Bewerken, Koppelingen.
3 Klik op Bron wijzigen.
4 Zoek de map waarin het bestand is opgeslagen.
5 Dubbelklik op de bestandsnaam.
6 Klik op de knop Sluiten.
OLE-koppelingen handmatig bijwerken
Als u niet wilt dat een gekoppeld OLE-object wordt bijgewerkt wanneer het
bronbestand wordt bijgewerkt, kunt u instellen dat u het handmatig wilt
bijwerken. Wanneer voor een object is ingesteld dat het handmatig wordt
bijgewerkt, wordt het niet automatisch bijgewerkt, behalve wanneer u dat
aangeeft.
Importeren, exporteren en OLE 859

Insluiten (OLE)
Ga als volgt te werk om gekoppelde bestanden handmatig bij te
werken
1 Klik op Bewerken, Koppelingen.
2 Selecteer de OLE-objecten die u handmatig wilt bijwerken uit de
keuzelijst Koppelingen.
Als u slechts één object wilt bijwerken, selecteert u dit voordat u op
Bewerken, Koppelingen klikt, zodat het automatisch wordt gemarkeerd.
3 Schakel de optie Handmatig in als de geselecteerde objecten nog
automatisch worden bijgewerkt.
4 Klik op Nu bijwerken.
5 Klik op de knop Sluiten.
Ga als volgt te werk om gekoppelde bestanden automatisch bij te
werken
Volg stap 1 en 2 uit de vorige procedure en klik op de knop Automatisch.
Insluiten is een van de twee manieren waarop u OLE-objecten in
client-toepassingen kunt plaatsen. De andere methode is koppelen. Wanneer
u een OLE-object insluit in een client-toepassingsbestand, bevat dat bestand
alle gegevens die nodig zijn om het OLE-object te bewerken en weer te
geven. Er is geen bronbestand nodig.
Ingesloten objecten bewerken
Wanneer u een ingesloten OLE-object bewerkt, maakt u gebruik van intern
bewerken. Intern bewerken betekent dat u een ingesloten OLE-object
bewerkt zonder over te schakelen naar de server-toepassing. In plaats
hiervan worden alle besturingsopties van de server-toepassing in de
client-toepassing weergegeven. De server-toepassing moet zijn geïnstalleerd
om het object ter plaatse te kunnen bewerken; verder moet de toepassing
deze OLE-voorziening ondersteunen.
OLE-objecten insluiten
Insluiten is een manier om OLE-objecten in client-toepassingen te plaatsen.
U kunt nieuwe OLE-objecten maken door toepassingen vanuit CorelDRAW
te starten of u kunt reeds bestaande bestanden in de documenten invoegen.
Bij nieuwe objecten gaat het altijd om ingesloten objecten; deze kunnen niet
worden gekoppeld.
860 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

Ga als volgt te werk om een nieuw OLE-object te maken:
1 Klik op Bewerken, Nieuw object invoegen.
2 Kies het type object dat u wilt maken uit de keuzelijst Objecttype.
3 Schakel het selectievakje Als pictogram weergeven in als u niet de inhoud
van het bestand maar alleen het bestandspictogram wilt weergeven.
4 Nadat de server-toepassing is gestart kunt u het object maken.
Ga als volgt te werk om een bestaand bestand in te sluiten
1 Klik op Bewerken, Nieuw object invoegen.
2 Schakel de optie Bestand gebruiken in.
3 Klik op de knop Bladeren en selecteer het bestand dat u wilt insluiten.
4 Klik op de knop Invoegen.
5 Schakel het selectievakje Koppelen in.
Ga als volgt te werk om een object met behulp van het Klembord
in te sluiten
1 Selecteer het object dat u wilt insluiten in de server-toepassing.
2 Klik op Bewerken, Kopiëren.
3 Open het bestand waarin u het object wilt insluiten in de
client-toepassing.
4 Klik op Bewerken, Plakken.
Ga als volgt te werk om een object in te sluiten door te slepen
1 Open het bestand waarin u objecten wilt insluiten in de client-toepassing.
Zorg dat het venster van zowel de server- als client-toepassing zichtbaar is.
2 Selecteer de objecten die u wilt insluiten in de server-toepassing.
3 Sleep de geselecteerde objecten naar het bestand in de client-toepassing.
Importeren, exporteren en OLE 861

Wanneer u het geselecteerde object gewoon sleept, wordt het uit de
server-toepassing verwijderd en naar de client-toepassing verplaatst.
Houd Ctrl ingedrukt tijdens het slepen als u het object wilt kopiëren.
Nadat u een OLE-object hebt bewerkt, keert u weer terug naar
CorelDRAW door in het tekenvenster van het CorelDRAW-document te
klikken.
Als u het selectievakje Als pictogram weergeven inschakelt, wordt de
server-toepassing buiten CorelDRAW om gestart en niet in CorelDRAW
zelf.
Ingesloten OLE-objecten bewerken
Als u een ingesloten OLE-object wilt bewerken, dient u dit op de plaats zelf
te bewerken (de opdrachten en besturingsknoppen van de server-toepassing
worden beschikbaar in de client-toepassing).
Ga als volgt te werk om een ingesloten object te bewerken
1 Selecteer het OLE-object.
2 Klik op Bewerken, Object, Bewerken.
U ziet dat de benaming van de opdracht in het menu Bewerken wijzigt
overeenkomstig het objecttype. Als het geselecteerde OLE-object
bijvoorbeeld een document uit een tekstverwerker is, ziet u de opdracht
Document-object in het menu Bewerken.
3 Bewerk het object zoals u wilt.
Als u dubbelklikt op een OLE-object, worden de besturingsopties van de
server-toepassing ook weergegeven.
862 CorelDRAW: Hoofdstuk 14

PUBLICEREN NAAR PDF 15
PDF is een bestandsformaat dat is ontworpen om lettertypen, afbeeldingen
en de opmaak van een origineel toepassingsbestand op te slaan. Met behulp
van Acrobat Reader en Acrobat Exchange kan een PDF-bestand worden
weergegeven, gedeeld en afgedrukt door PC-, Unix- en
Macintosh-gebruikers. Het kan tevens op een Intranet of het World Wide
Web worden geplaatst.
U kunt voorgedefinieerde PDF-stijlen gebruiken om documenten voor
algemene documentaflevering, prepress en het World Wide Web te maken of
te publiceren. U kunt ook eigen PDF-stijlen maken, bewerken of verwijderen.
Met de opdracht Publiceren naar PDF kunt u het PDF-bestand aanpassen
door bitmapcompressie te gebruiken, lettertypen in te sluiten en tekst te
comprimeren. Zie “PDF-voorwerpen publiceren” op pagina 870 voor meer
informatie. Voor informatie over het behouden van voorwerpinformatie en
het instellen van kleurprofielen in een PDF-bestand, zie “Afbeeldingsopties
instellen” op pagina 875.
U kunt een taakbriefje genereren volgens de Portable Job Ticket
Format-specificatie. Met een taakbriefje kunt u uw PDF-bestand op elk
platform weergeven, delen of afdrukken. Zie “Taakbriefjes” op pagina 868
voor informatie over het genereren van een taakbriefje.
De PDF-mogelijkheden van CorelDRAW sluiten naadloos aan op Adobe
Acrobat.
Een PDF-bestand publiceren
U kunt een PDF-bestand maken door een bestandsnaam en een locatie op te
geven. Wanneer u een PDF-bestand maakt, is het zinvol om een PDF-stijl te
gebruiken. De opdracht Publiceren naar PDF beschikt over drie
voorgedefinieerde PDF-stijlen, maar u kunt ook een eigen PDF-stijl maken.
De drie voorgedefinieerde stijlen zijn: PDF voor documentdistributie, PDF
voor prepress en PDF voor het Web. PDF voor documentdistributie wordt
gebruikt voor algemene publicatiedoeleinden. Bij PDF voor prepress worden
instellingen gebruikt die aanbevolen worden voor afdruktaken van hoge
kwaliteit. PDF voor het Web gebruikt lage-resolutie-instellingen voor
weergave op Internet.
Publiceren naar PDF 865

Een bestandsnaam, locatie en exportbereik kiezen
U kunt een PDF-bestand maken door een bestandsnaam en een locatie op te
geven. U kunt tevens een selectie of het gehele PDF-bestand exporteren.
Ga als volgt te werk om een document als PDF-bestand op te
slaan
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Klik op de knop Bladeren.
4 Selecteer het station waar u het bestand wilt opslaan in de lijst Opslaan in.
5 Dubbelklik op de map waar u het bestand wilt opslaan.
6 Typ een bestandsnaam in het vak Bestandsnaam en klik op Opslaan.
Ga als volgt te werk om een exportbereik te kiezen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Kies een van de volgende opties in het vak Exportbereik:
Alles
Huidige pagina
Pagina’s
Selectie
Een PDF-stijl kiezen
U kunt uit drie voorgedefinieerde PDF-stijlen kiezen, maar u kunt ook een
eigen PDF-stijl maken. De drie voorgedefinieerde stijlen zijn: PDF voor
documentdistributie, PDF voor prepress en PDF voor het Web.
PDF-bestanden voor documentdistributie kunnen het beste worden gebruikt
voor algemene documenten en kunnen worden afgedrukt op een laser- of een
desktopprinter. PDF-bestanden voor prepress bevatten
LZW-bitmapcompressie, bevatten ingesloten lettertypen en behouden de
beste opties voor steunkleuren voor het maken van afdrukken van hoge
kwaliteit. Als u PDF-bestanden voor prepress kiest, raadpleeg dan het
servicebureau voor de voorkeursinstellingen. PDF-bestanden voor het Web
bevatten JPEG-bitmapcompressie, bevatten ingesloten lettertypen en
gecomprimeerde tekst. Dit zijn lage-resolutie-instellingen die het meest
geschikt zijn voor het World Wide Web. De voorgedefinieerde stijlen zijn
866 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

algemene richtlijnen die bewerkt of verwijderd kunnen worden. U kunt ook
eigen PDF-stijlen maken, bewerken of verwijderen.
Ga als volgt te werk om een PDF-stijl te kiezen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Kies een van de volgende opties uit keuzelijst PDF-stijl:
PDF voor documentdistributie
PDF voor prepress
PDF voor het Web
Ga als volgt te werk om een PDF-stijl te bewerken
1 Volg de stappen 1 tot en met 3 uit de vorige procedure.
2 Stel opties op de volgende tabbladen in:
Algemeen
Voorwerpen
Geavanceerd
Document
3 Klik op het tabblad Algemeen en klik op de plus-knop.
4 Kies de stijl die u bewerkte uit de keuzelijst PDF-stijl opslaan als.
Wanneer u een PDF-stijl overschrijft, worden alle eerdere gegevens
verwijderd. Het is zeer raadzaam om een PDF-stijl een nieuwe naam te
geven en de bestaande niet te overschrijven.
Ga als volgt te werk om een PDF-stijl te maken
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Stel opties op de volgende tabbladen in:
Algemeen
Voorwerpen
Geavanceerd
Document
Publiceren naar PDF 867

Taakbriefjes
3 Klik op het tabblad Algemeen en klik op de plus-knop.
4 Typ een naam voor de stijl in het vak PDF-stijl opslaan als.
Ga als volgt te werk om een PDF-stijl te verwijderen
1 Volg de stappen 1 tot en met 3 uit de procedure “Ga als volgt te werk om
een PDF-stijl te kiezen”.
2 Klik op de min-knop.
De stijl PDF voor documentdistributie is ontworpen voor bestanden van
gemiddelde omvang met een hoge resolutie. Deze stijl is niet geschikt
voor weergave op Internet.
Met een taakbriefje kunt u een PDF-bestand op een willekeurig platvorm
weergeven, delen of afdrukken. Een taakbriefje is handig wanneer u een
PDF-bestand naar een servicebureau wilt verzenden. U kunt alle
noodzakelijke specificaties voor het publiceren van PDF-bestanden opnemen.
Bij het genereren van een taakbriefje kunt u kiezen of u een extern
taakbriefjesbestand wilt opslaan of een taakbriefje insluit. Kiest u Extern, dan
worden er twee aparte bestanden gemaakt: een PDF-bestand en een
JTF-bestand. Wanneer u de optie Ingesloten kiest, wordt een PDF-bestand
met een Job Ticket File (JTF)-voorwerp gemaakt.
Ook kunt u taakbriefjesinstellingen specificeren om gegevens over de taak,
klant, aflevering en afwerking op te nemen.
Een JTF-bestand kan door een Job Ticket-bewerker worden geopend.
Neem contact op met uw servicebureau of printshop voordat u een
JTF-bestand verstuurt.
Een taakbriefje genereren
Bij het genereren van een taakbriefje kunt u kiezen of u een extern
taakbriefjesbestand wilt opslaan of een taakbriefje insluit. Kiest u Extern, dan
worden er twee aparte bestanden gemaakt: een PDF-bestand en een
JTF-bestand. Elk taakbriefje dat wordt opgeslagen als een extern bestand,
krijgt de extensie .JTF. Wanneer u de optie Ingesloten kiest, wordt een
PDF-bestand met een Portable Job Ticket-voorwerp gemaakt.
868 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

Ga als volgt te werk om een extern taakbriefjesbestand op te
slaan
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel het selectievakje Inclusief taakbriefje in de sectie Taakbriefje
genereren in.
4 Schakel de knop Extern bestand in.
5 Klik op de knop Bladeren.
6 Selecteer het station waar u het bestand wilt opslaan in de lijst Opslaan in.
7 Dubbelklik op de map waar u het bestand wilt opslaan.
8 Typ een bestandsnaam in het vak Bestandsnaam en klik op Opslaan.
Ga als volgt te werk om een taakbriefjesbestand in te sluiten
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Inclusief taakbriefje in de sectie Taakbriefje
genereren in.
3 Schakel de knop Ingesloten in.
Een JTF-bestand kan door een Job Ticket-bewerker worden geopend.
Neem contact op met het servicebureau of de printshop voordat u een
JTF-bestand verstuurt.
Informatie voor het taakbriefje samenstellen
U kunt taakbriefjes zo instellen dat ze informatie over de klant, aflevering en
afwerking van een taak bevatten. De door u ingevoerde informatie helpt bij
het verkrijgen van de gewenste resultaten.
Ga als volgt te werk om een taakbriefje samen te stellen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Algemeen.
3 Schakel het selectievakje Inclusief taakbriefje in.
4 Schakel een van de volgende knoppen in:
Extern – hiermee maakt u twee aparte bestanden, te weten een
PDF-bestand en een JTF-bestand.
Publiceren naar PDF 869

Ingesloten – hiermee maakt u een PDF-bestand dat een Portable Job
Ticket-voorwerp bevat.
5 Klik op de knop Instellingen.
6 Typ de taakspecificaties op de volgende tabbladen:
Klantinformatie
Aflevering
Afwerking
PDF-voorwerpen publiceren
De bestandsgrootte speelt een grote rol bij het publiceren van een
PDF-bestand. Wanneer u de bestandsgrootte aanpast, kunt u het bestand
sneller beheren en afdrukken. Met de opdracht Publiceren naar PDF kunt u
kenmerken van bitmaps, tekst en lettertypen in een document wijzigen. U
kunt het bestand verkleinen door bitmaps met behulp van JPEG- of
LZW-compressie te comprimeren en de resolutie van kleuren-, grijstinten- of
monochrome bitmaps te verlagen. U kunt tekst als krommen exporteren of
tekst comprimeren. In het algemeen wordt het bestand groter wanneer u
tekst als krommen exporteert en kleiner wanneer u tekst comprimeert.
U kunt ook de lettertypen in een PDF-bestand wijzigen. U kunt
TrueType-lettertypen omzetten naar Type 1-lettertypen en subsets van Type
1-lettertypen maken. Het bestand wordt groter wanneer u
TrueType-lettertypen omzet naar Type 1-lettertypen en kleiner wanneer u
subsets van Type 1-lettertypen maakt. U kunt ook de 14 basislettertypen
opnemen. De 14 basislettertypen zijn in Acrobat Exchange en Acrobat
Reader gegarandeerd beschikbaar.
U kunt ook kiezen of u een PDF-bestand als een ASCII 85-bestand of als een
binair bestand exporteert.
Bitmaps comprimeren
U kunt de grootte van een PDF-bestand verkleinen door bitmaps te
comprimeren. Bitmapcompressie is beschikbaar voor JPEG- en
LZW-bitmaps. Bitmaps die gebruik maken van JPEG-compressie hebben een
instelbare kwaliteitsfactor van 2 (hoog) tot en met 255 (laag). Hoe hoger de
afbeeldingskwaliteit, des te groter het bestand.
870 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

Ga als volgt te werk om bitmaps met LZW te comprimeren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Kies LZW uit de keuzelijst Compressietype.
Ga als volgt te werk om bitmaps met JPEG te comprimeren
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Kies JPEG uit de keuzelijst Compressietype.
3 Typ een getal tussen 2 en 255 in het vak Kwaliteitsfactor.
U kunt de JPEG-compressiekwaliteit ook instellen door de schuifregelaar
Kwaliteitsfactor te verplaatsen.
De resolutie van bitmaps in een PDF-bestand verlagen
U kunt het bestand verkleinen door de resolutie van bitmaps te verlagen
(kopie veranderen). Bitmaps bestaan uit pixels. Verlaagt u de resolutie van
een bitmap, dan verkleint u het aantal pixels per lijn. Wanneer het aantal
pixels per lijn vermindert, wordt het bestand kleiner. Met de opdracht
Publiceren naar PDF kunt u de resolutie van kleuren-, grijstinten- of
monochrome bitmaps afzonderlijk verlagen.
Ga als volgt te werk om de resolutie van kleurenbitmaps te
verlagen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje Kleur in.
4 Typ een getal in het vak Kleur.
Ga als volgt te werk om de resolutie van grijstintenbitmaps te
verlagen
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Grijstinten in.
3 Typ een getal in het vak Grijstinten.
Publiceren naar PDF 871

Ga als volgt te werk om de resolutie van monochrome bitmaps te
verlagen
1 Volg de stappen 1 en twee van de procedure “Ga als volgt te werk om de
resolutie van kleurenbitmaps te verlagen”.
2 Schakel het selectievakje Monochroom in.
3 Typ een getal in het vak Monochroom.
De resolutieverlaging van kleuren-, grijstint- en monochrome bitmaps is
alleen effectief wanneer de resolutie van de bitmaps hoger is dan de
gespecificeerde resolutie in de sectie Kopie bitmap veranderen.
Lettertypen gebruiken
Met de opdracht Publiceren naar PDF kunt u instellen hoe lettertypen in
PDF-documenten worden opgenomen. U kunt lettertypen of de 14
basislettertypen insluiten en u kunt TrueType-lettertypen naar Type
1-lettertypen omzetten. Door lettertypen in te sluiten wordt het bestand
groter, maar wordt een PDF-bestand beter overdraagbaar omdat de
lettertypen niet beschikbaar hoeven te zijn op andere systemen. Sluit u de 14
basislettertypen in, dan voegt CorelDRAW deze aan uw systeem toe;
hierdoor worden lettertypeverschillen op verschillende systemen
geëlimineerd. De 14 PostScript-basislettertypen zijn beschikbaar op alle
PostScript-apparaten. Als u TrueType-lettertypen omzet naar Type
1-lettertypen in een bestand met veel lettertypen, dan wordt het bestand
groter.
Ga als volgt te werk om lettertypen in een document in te sluiten
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje Lettertypen in document insluiten in.
Ga als volgt te werk om de 14 basislettertypen in te sluiten
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje 14 basislettertypen insluiten in.
872 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

Ga als volgt te werk om TrueType-lettertypen naar Type
1-lettertypen om te zetten
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje TrueType naar Type 1 omzetten in.
Wanneer u naar het Web publiceert dient u de 14 basislettertypen niet in
te sluiten, omdat de bestandsgrootte hierdoor toeneemt.
Subsets van Type 1-lettertypen
U kunt het bestand verkleinen door subsets van Type 1-lettertypen te
maken. Een lettertype bestaat uit een groot aantal tekens. Als u slechts een
kleine hoeveelheid tekens gebruikt (bijvoorbeeld de tekens A tot E), kunt u
subsets van de Type 1-lettertypen maken waardoor het bestand kleiner
wordt. U kunt ook een percentage van te gebruiken lettertypen specificeren.
U kunt bijvoorbeeld een percentage van 50% opgeven. Wanneer meer dan
50% van het aantal tekens in het document wordt gebruikt, dan wordt het
volledige lettertype ingesloten. Wanneer minder dan 50% van het aantal
tekens in het document wordt gebruikt, dan wordt alleen dat percentage
tekens ingesloten.
Ga als volgt te werk om een subset van Type 1-lettertypen te
maken
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje Subsets van Type 1-lettertypen in.
Ga als volgt te werk om het gebruikte percentage lettertypen op
te nemen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje Subsets van Type 1-lettertypen in.
4 Typ een percentage in het vak Onder % van tekenset.
Publiceren naar PDF 873

Als u een subset van Type 1-lettertypen maakt, kan het servicebureau het
PDF-bestand niet met Acrobat Exchange bewerken of corrigeren, omdat
de tekens die u toevoegt tijdens het bewerken, eventueel niet in het
bestand zijn opgenomen.
Tekstkrommen en compressie gebruiken
Met de opdracht Publiceren naar PDF kunt u bepalen hoe tekst naar
PDF-documenten wordt geëxporteerd. Als u gebruik maakt van ongewone
teksttekens, kunt u de tekst als krommen exporteren. Deze methode
gebruikt geen lettertypen, dus dit elimineert de problemen met verschillen
in lettertypen op verschillende systemen. Wanneer u echter algemene
documenten gaat publiceren, kunt u beter de lettertypen in een document
opnemen dan de tekst naar krommen converteren. Wanneer u tekst naar
krommen converteert wordt het bestand complexer en kan het groter
worden. Door tekst te comprimeren verkleint u het bestand.
Ga als volgt te werk om tekst als krommen te exporteren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje Alle tekst als krommen exporteren in de sectie
Tekst en lettertypen in.
Ga als volgt te werk om tekststromen te comprimeren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje Tekst comprimeren in de sectie Tekst en
lettertypen in.
ASCII 85- en binaire bestanden exporteren
Met de opdracht Publiceren naar PDF kunt u ASCII 85- en binaire bestanden
exporteren. ASCII 85 en binair zijn coderingsformaten. ASCII 85 maakt
bestanden die volledig uitwisselbaar zijn op alle systemen. Binair maakt
kleinere bestanden, maar is minder uitwisselbaar omdat niet alle systemen
met het bestandsformaat kunnen werken.
874 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

Ga als volgt te werk om bitmaps als ASCII-bestand te exporteren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Voorwerpen.
3 Schakel het selectievakje ASCII 85 in de sectie Codering in.
Ga als volgt te werk om bitmaps als binair bestand te exporteren
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Binair in de sectie Codering in.
Afbeeldingsopties instellen
Met de opdracht Publiceren naar PDF kunt u voorwerpinformatie en
OPI-koppelingen (Open Prepress Interface) behouden en kleurprofielen
instellen.
De voorwerpinformatie die u kunt bewaren omvat overdrukinstellingen,
halftoonrasters en steunkleuren. U kunt ook de complexiteit van de bitmap
wijzigen en het aantal verlooptintstappen instellen.
Door OPI-koppelingen te behouden kunt u afbeeldingen met een lage
resolutie als plaatshouders gebruiken voor afbeeldingen met een hoge
resolutie die in het uiteindelijke document worden gebruikt. U kunt
kleurprofielen instellen om een nauwkeurige kleurweergave te krijgen.
Voorwerpinformatie behouden
U kunt complexe vullingen als bitmaps renderen en overdrukken in het
document, informatie over halftoonrasters en steunkleuren bewaren.
Wanneer u complexe vullingen als bitmaps rendert, wordt een bestand
minder complex. Wanneer een bestand minder complex is, is het sneller af te
drukken en te beheren. Voor kleurtrapping is het handig wanneer
overdrukken in documenten worden behouden. Overdrukinstellingen die in
het document zijn gemaakt om voorwerpen handmatig te trappen, worden in
het PDF-bestand bewaard. Wanneer u informatie over halftoonrasters
bewaart, blijven de halftooninstellingen voor specifieke voorwerpen in het
originele document behouden. Wanneer steunkleuren worden bewaard, kan
kleurconsistentie worden bereikt. Als steunkleuren niet in een document
worden bewaard, worden ze naar CMYK omgezet wanneer ze naar een
PDF-bestand worden geëxporteerd.
Publiceren naar PDF 875

Ga als volgt te werk om complexe vullingen als bitmaps te
renderen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Schakel het selectievakje Complexe vullingen als bitmaps renderen in.
Ga als volgt te werk om overdrukinstellingen in documenten te
bewaren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Schakel het selectievakje Overdrukinstellingen bewaren in.
Ga als volgt te werk om halftoonrasters te bewaren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Schakel het selectievakje Halftoonrastergegevens bewaren in.
Ga als volgt te werk om steunkleuren te bewaren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Schakel het selectievakje Steunkleuren bewaren in.
Het aantal verlooptintstappen instellen
U kunt het aantal verlooptintstappen voor vullingen die meer stappen
vereisen vergroten en het aantal stappen voor verlooptintvullingen die te
complex zijn verkleinen. Hoe kleiner het aantal stappen, des te sneller wordt
er afgedrukt, hoewel de overgang tussen tinten tamelijk grof kan zijn. Het
aantal verlooptintstappen kan worden ingesteld van 1 tot en met 256.
Ga als volgt te werk om het aantal verlooptintstappen te
vergroten of te verkleinen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Typ een getal in het vak Verlooptintstappen.
876 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

PostScript of voorbeeld kiezen
EPS-bestanden bevatten twee gedeelten, het PostScript-gedeelte van het
bestand en het gedeelte met het afdrukvoorbeeld. Het PostScript-gedeelte
kan afbeeldingen in hoge resolutie bevatten en dus groot zijn, zodat dit het
best geschikt is wanneer u een prepress-afdrukbestand maakt. Het gedeelte
met het afdrukvoorbeeld is een afbeelding in lage resolutie met een kleine
bestandsgrootte, zodat dit het best geschikt is voor het World Wide Web.
Ga als volgt te werk om een EPS-bestandsformaat te kiezen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Kies een van de volgende opties uit de keuzelijst EPS-bestanden:
PostScript
Voorbeeld
U kunt de gedeelten voor PostScript en het voorbeeld niet tegelijk
publiceren. U kunt ze alleen afzonderlijk publiceren.
De optie PostScript-bestand kan niet in Acrobat Exchange of Acrobat
Reader worden weergegeven.
De optie Voorbeeld is niet geschikt voor het afdrukken van
PDF-bestanden.
Open Prepress Interface-koppelingen behouden
Met OPI (Open Prepress Interface) kunt u afbeeldingen met een lage
resolutie als plaatshouders gebruiken voor afbeeldingen met een hoge
resolutie die in het eindproduct worden gebruikt. Wanneer het servicebureau
het bestand ontvangt, worden de afbeeldingen met de lage resolutie door de
OPI-server vervangen door de afbeeldingen met de hoge resolutie.
Ga als volgt te werk om OPI-koppelingen te behouden
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Schakel het selectievakje OPI-koppelingen behouden in.
Publiceren naar PDF 877

Als u niet weet of het bestand bedoeld is voor gebruik met een
OPI-server, kunt u deze methode beter niet gebruiken.
Kleurprofielen voor PDF-bestanden instellen
Met kleurenbeheer zorgt u voor een nauwkeurige kleurweergave. Indien u
besluit alle voorwerpen als RGB of als grijstinten uit te voeren, zijn geen
kleurprofielen noodzakelijk. Indien u besluit kleuren als CMYK uit te voeren,
dan heeft u de beschikking over separatieprofielen en composietprofielen.
Gebruik het composietprinterprofiel als u met een kleurenprinter werkt.
Gebruik het separatieprinterprofiel als u met een laserbelichter werkt.
Ga als volgt te werk om alle voorwerpen in RGB-kleuren af te
drukken
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Geavanceerd.
3 Kies RGB in de lijst Alle voorwerpen uitvoeren als.
Ga als volgt te werk om alle voorwerpen in CMYK-kleuren af te
drukken
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Kies CMYK in de lijst Alle voorwerpen uitvoeren als.
3 Schakel het selectievakje Kleurprofiel gebruiken in.
4 Schakel een van de volgende kleurprofielen in:
Composietprinterprofiel
Separatieprinterprofiel
Ga als volgt te werk om alle voorwerpen in grijstinten af te
drukken
1 Volg de stappen 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om alle
voorwerpen in RGB-kleuren af te drukken”.
2 Kies Grijstinten in de lijst Alle voorwerpen uitvoeren als.
Ga als volgt te werk om een printerkleurprofiel in te stellen
1 Volg de stappen 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om alle
voorwerpen in RGB-kleuren af te drukken”.
878 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

2 Klik op de knop Profielen instellen.
3 Kies een kleurprofiel uit een van de volgende lijsten:
Composietprinter – als u geen kleurseparaties afdrukt
Separatieprinter – als u kleurseparaties afdrukt
PDF-documenten publiceren
Deze afbeelding geeft
aan hoe bladwijzers
in Adobe Reader
worden weergegeven.
In een PDF-document kunt u hyperlinks opnemen en miniaturen en
bladwijzers genereren. Met hyperlinks kunt u koppelingen naar andere
webpagina’s of naar Internet-URL’s leggen. In grote documenten is het heel
handig om bladwijzers en miniaturen op te nemen. Wanneer u een document
in Acrobat Reader of Acrobat Exchange opent, kunt u ervoor kiezen een
pagina, een volledig scherm, alle bladwijzers of alle miniaturen weer te
geven.
Hyperlinks gebruiken
U kunt hyperlinks in een PDF-bestand opnemen. Hyperlinks zijn
koppelingen naar Internet-URL’s of naar andere pagina’s.
Ga als volgt te werk om hyperlinks in te stellen
1 Klik op Venster, Koppelvensters, Voorwerpeigenschappen.
2 Klik op het tabblad Internet.
Publiceren naar PDF 879

3 Typ een URL in het vak Locatie (URL).
4 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om hyperlinks in een PDF-bestand op te
nemen
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Document.
3 Schakel het selectievakje Inclusief hyperlinks in.
Bladwijzers en miniaturen gebruiken
In een PDF-bestand kunt u bladwijzers en miniaturen genereren en
weergeven. Bladwijzers zijn koppelingen in de vorm van tekst. In een
Corel-toepassing kunt u een elektronische bladwijzer als een plaatshouder
gebruiken, precies zoals een papieren bladwijzer. Miniaturen zijn verkleinde
representaties van de pagina in een lage resolutie.
U kunt ook specificeren hoe documenten worden weergegeven wanneer
deze voor het eerst in Acrobat Reader of Acrobat Exchange worden geopend.
Ga als volgt te werk om bladwijzers toe te wijzen
1 Klik op Venster, Koppelvensters, Voorwerpeigenschappen.
2 Klik op het tabblad Internet.
3 Typ de bladwijzer in het vak Bladwijzer.
4 Klik op de knop Toepassen.
Ga als volgt te werk om bladwijzers te genereren
1 Klik op Bestand, Publiceren naar PDF.
2 Klik op het tabblad Document.
3 Schakel het selectievakje Bladwijzers genereren in.
Ga als volgt te werk om een miniatuur te genereren
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Miniaturen genereren in.
880 CorelDRAW: Hoofdstuk 15

Ga als volgt te werk om een bladwijzer bij het starten weer te
geven
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de procedure “Ga als volgt te werk om
bladwijzers te genereren”.
2 Schakel het selectievakje Bladwijzers genereren in.
3 Schakel de knop Bladwijzers in.
Ga als volgt te werk om een miniatuur bij het starten weer te
geven
1 Volg de stappen 1 en 2 uit de procedure “Ga als volgt te werk om
bladwijzers te genereren”.
2 Schakel het selectievakje Miniaturen genereren in.
3 Schakel de knop Miniaturen in.
Publiceren naar PDF 881

COREL-TOEPASSINGEN 16
AANPASSEN
Corel-toepassingen hebben een aantal aanpassingsfuncties waarmee u uw
eigen werkruimte kunt maken. U kunt sneltoetsen definiëren, menu’s
schikken en weergave-opties voor kleurenpaletten instellen. U kunt
werkbalken, de Eigenschappenbalk en de statusbalk aanpassen door hun
uiterlijk, inhoud en plaatsing te wijzigen. Verder kunt u de
import-/exportfilters en bestandsverbindingen aanpassen en de
systeemgeluiden instellen. U past deze instellingen aan in het dialoogvenster
Opties.
Ook kunt u uw aanpassingen als onderdeel van uw werkruimte-instellingen
opslaan. U krijgt snel en makkelijk toegang tot uw eigen instellingen door uw
opgeslagen werkruimte te laden.
De informatie in de on-line Help van Corel is geschreven op basis van de
standaardinstellingen van de toepassing. Wijzigingen die u in de werkbalken,
de Eigenschappenbalk en de statusbalk aanbrengt, worden niet weerspiegeld
in de informatie in het betreffende Help-bestand.
Werkruimte-instellingen aanpassen
U kunt in Corel-toepassingen uw werkruimte-instellingen aanpassen. U kunt
het scherm instellen, opties kiezen in het dialoogvenster Opties en een eigen
werkruimte maken om de instellingen op te slaan. U kunt de gereedschappen
en de bewerkingen aanpassen die u het meest gebruikt, zoals menu’s en
sneltoetsen. U krijgt snel en makkelijk toegang tot uw eigen instellingen
door uw opgeslagen werkruimte te laden. U kunt verschillende
werkruimte-omgevingen voor verschillende gebruikers of projecten maken.
Zie “Meerdere werkruimten gebruiken” op pagina 14 voor meer informatie
over het maken en verwijderen van eigen werkruimten.
CorelDRAW-opstartopties kiezen
U kunt kiezen welke opstartoptie er bij het openen van CorelDRAW wordt
uitgevoerd. U kunt een nieuwe illustratie openen, het laatst bewerkte
document openen, CorelTUTOR starten of een andere optie kiezen. Bij het
starten wordt standaard het scherm Welkom bij CorelDRAW weergegeven.
Corel-toepassingen aanpassen 885

Ga als volgt te werk om CorelDRAW-opstartopties te kiezen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Algemeen.
3 Kies een van de volgende opties uit de keuzelijst Bij starten CorelDRAW:
Welkomscherm – opent het scherm Welkom bij CorelDRAW. Hierin
kunt u een nieuwe illustratie openen, de laatste tekening openen die u
bewerkte, een illustratie openen, een nieuwe illustratie openen aan de
hand van de sjabloon van uw keuze, CorelTUTOR starten, niets
starten bij het openen van CorelDRAW of nieuwe functies bekijken.
Een nieuw document starten – opent een nieuw document.
Een bestaand document openen – opent het dialoogvenster Tekening
openen.
Het laatst bewerkte document openen – opent het meest recente
document dat bewerkt werd in CorelDRAW.
Een sjabloon selecteren – opent de wizard Sjabloon.
Start CorelTUTOR – start CorelTUTOR.
Niets – start CorelDRAW zonder welkomscherm of document.
Als u in het venster Welkom bij CorelDRAW het selectievakje
Welkomscherm bij opstarten weergeven uitschakelt, onthoudt het
programma de geselecteerde optie en wordt deze optie de nieuwe
opstartoptie.
De positie van een dialoogvenster wijzigen
U kunt de positie van een dialoogvenster op het scherm wijzigen. De
standaardinstelling plaatst dialoogvensters in het midden van het scherm; u
kunt echter een dialoogvenster naar een andere positie verplaatsen wanneer
het venster geopend is. U kunt deze instelling aanpassen, zodat wanneer u de
volgende keer toegang krijgt tot het dialoogvenster, dit op zijn vorige plaats
verschijnt.
Ga als volgt te werk om de positie van een dialoogvenster te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Klik in de lijst met categorieën op Werkruimte, Algemeen.
3 Schakel het selectievakje Dialoogvensters bij weergave centreren uit.
886 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Sneltoetsen aanpassen
Door toewijzing van sneltoetsen aan opdrachten of gereedschappen die u
vaak gebruikt, kunt u nog sneller en efficiënter werken. Zo kunt u uw werk
bijvoorbeeld opslaan door Ctrl + S in te drukken of door Opslaan te kiezen in
het menu Bestand. Hoewel de Corel-toepassingen reeds zijn voorzien van
voorgedefinieerde sneltoetsen, kunt u deze wijzigen of zelf sneltoetsen
toevoegen om een Corel-toepassing aan uw eigen werkstijl aan te passen.
Behalve uw eigen sneltoetsen toewijzen, kunt u sneltoetsconfiguraties van
het toetsenbord afdrukken, opslaan en laden om bij bepaalde projecten te
gebruiken. Bovendien kunnen sneltoetsen worden bewerkt en verwijderd en
kan de standaardconfiguratie voor sneltoetsen weer worden hersteld.
Sneltoetsen toewijzen en verwijderen
U kunt sneltoetsen toewijzen en verwijderen, en bestaande sneltoetsen
overschrijven of weer de standaardinstelling geven. Bovendien kunt u
bestaande sneltoetsen weergeven.
Wanneer u sneltoetsen wijzigt, worden de wijzigingen in een bestand
opgeslagen, de zogenaamde toegangstabel. Corel-toepassingen worden met
twee toegangstabellen geleverd die aan uw werkwijze kunnen worden
aangepast:
De tabel Hoofd – bevat alle sneltoetsen die geen betrekking hebben op
tekst.
De tabel Tekst bewerken – bevat alle sneltoetsen die wel betrekking
hebben op tekst.
Ga als volgt te werk om een sneltoets aan een opdracht toe te
wijzen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Sneltoetsen.
3 Kies in de keuzelijst Tabel de toegangstabel waarin u wijzigingen wilt
aanbrengen.
4 Dubbelklik op een map in de keuzelijst Opdrachten om de beschikbare
opdrachten weer te geven.
5 Kies in de keuzelijst Opdrachten de opdracht waaraan u een sneltoets wilt
toewijzen.
6 Typ in het vak Op nieuwe sneltoets drukken de toetscombinatie die u aan
de opdracht wilt toewijzen.
Corel-toepassingen aanpassen 887

7 Schakel het selectievakje Strijdige sneltoets verwijderen in.
8 Klik op de knop Toewijzen.
De lijst Huidige sneltoetsen bevat alle sneltoetsen die aan de
geselecteerde opdracht zijn toegewezen.
Ga als volgt te werk om te voorkomen dat sneltoetsen aan
meerdere opdrachten tegelijk worden toegewezen
1 Volg stap 1 tot en met 7 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Naar conflict bij toewijzing gaan in.
3 Klik op de knop Toewijzen.
Ga als volgt te werk om een bestaande sneltoets te overschrijven
1 Volg stap 1 tot en met 7 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
sneltoets aan een opdracht toe te wijzen”.
2 Schakel het selectievakje Naar conflict bij toewijzing gaan uit.
3 Klik op de knop Toewijzen.
Ga als volgt te werk om een sneltoets te verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
sneltoets aan een opdracht toe te wijzen”.
2 Kies in de keuzelijst Opdrachten de opdracht waarvan u een sneltoets wilt
verwijderen.
3 Kies de sneltoets die u uit de keuzelijst Huidige sneltoetsen wilt
verwijderen.
4 Klik op de knop Verwijderen.
U kunt de volgende sneltoetsen niet wijzigen: F1, Alt + F6, Alt + Tab,
Alt + Esc, Ctrl + Esc, en Ctrl + /.
Ga als volgt te werk om een sneltoets de beginwaarde te geven
Klik op de knop Beginwaarde.
888 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Ga als volgt te werk om bestaande sneltoetsen weer te geven
Klik op de knop Alles weergeven.
Sneltoetsen aan tekststijlen toewijzen
U kunt sneltoetsen aan tekststijlen toewijzen, zoals een opsomming met
bullets of ingesprongen alinea’s. Zo kunt u een document sneller en
doeltreffender opmaken. U kunt deze sneltoetsen verwijderen en bestaande
sneltoetsen overschrijven of ze weer de standaardinstelling geven.
Bovendien kunt u alle bestaande sneltoetsen weergeven.
Ga als volgt te werk om een sneltoets aan een tekststijl toe te
wijzen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Sneltoetsen.
3 Kies in de keuzelijst Tabel de toegangstabel waarin u wijzigingen wilt
aanbrengen.
4 Dubbelklik op de map Stijlen toepassen in de keuzelijst Opdrachten.
5 Kies een stijl uit de lijst.
6 Typ, in het vak Op nieuwe sneltoets drukken, de toetscombinatie die u
aan de tekststijl wilt toewijzen.
7 Schakel het selectievakje Strijdige sneltoets verwijderen in.
8 Klik op de knop Toewijzen.
Corel-toepassingen bevatten twee toegangstabellen: de tabel Hoofd (die
actief is wanneer u in de normale tekenmodus werkt) en de tabel Tekst
bewerken (die actief is wanneer u in tekstmodus werkt).
De keuzelijst Huidige sneltoetsen bevat alle sneltoetsen die aan de
geselecteerde opdracht zijn toegewezen.
Ga als volgt te werk om te voorkomen dat sneltoetsen aan
meerdere opdrachten tegelijk worden toegewezen
1 Volg stap 1 tot en met 7 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Naar conflict bij toewijzing gaan in.
3 Klik op de knop Toewijzen.
Corel-toepassingen aanpassen 889

Ga als volgt te werk om een bestaande sneltoets te overschrijven
1 Volg stap 1 tot en met 7 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
sneltoets aan een tekststijl toe te wijzen”.
2 Schakel het selectievakje Naar conflict bij toewijzing gaan uit.
3 Klik op de knop Toewijzen.
Ga als volgt te werk om een sneltoets te verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 4 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
sneltoets aan een tekststijl toe te wijzen”.
2 Kies in de keuzelijst Opdrachten de opdracht waarvoor u een sneltoets
wilt verwijderen.
3 Kies de sneltoets die u uit de keuzelijst Huidige sneltoetsen wilt
verwijderen.
4 Klik op de knop Verwijderen.
U kunt de volgende sneltoetsen niet wijzigen: F1, Alt + F6, Alt + Tab,
Alt + Esc, Ctrl + Esc, en Ctrl + /.
Ga als volgt te werk om een sneltoets de beginwaarde te geven
Klik op de knop Beginwaarde.
Ga als volgt te werk om bestaande sneltoetsen weer te geven
Klik op de knop Alles weergeven.
Sneltoetsen afdrukken
U kunt een lijst met sneltoetsen afdrukken door de pagina Sneltoetsen in het
dialoogvenster Opties te gebruiken.
Ga als volgt te werk om sneltoetsen af te drukken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Sneltoetsen.
3 Klik op de knop Alles weergeven.
4 Klik op de knop Afdrukken.
890 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Sneltoetsen opslaan in een formaat dat leesbaar is door andere
programma’s
U kunt een lijst met sneltoetsen opslaan in een bestandsformaat dat door
toepassingen zoals tekstverwerkers of spreadsheets kan worden geopend.
Ga als volgt te werk om sneltoetsen in een formaat op te slaan
dat door andere programma’s kan worden gelezen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Sneltoetsen.
3 Klik op de knop Alles weergeven.
4 Klik op de knop Naar CSV exporteren.
5 Kies in de lijst Opslaan in het station waarop u het bestand wilt opslaan.
6 Dubbelklik op de map waarin u het bestand wilt opslaan.
7 Typ een bestandsnaam in het vak Naam.
8 Klik op de knop Opslaan.
Menu’s aanpassen
Met behulp van de aanpassingsfuncties van Corel kunt u de menubalk en de
daarin opgenomen menu’s naar wens aanpassen. Zo kunt u opdrachten aan
bestaande menu’s toevoegen of nieuwe menu’s aan de menubalk toevoegen.
Ook kunt u menuopdrachten of zelfs hele menu’s verwijderen. Verder kunt u
de volgorde van menu’s en menuopdrachten wijzigen, zodat u gemakkelijk
toegang krijgt tot de functies die het meest gebruikt. Verder kunt u nog
menu’s en menuopdrachten herstellen en hun namen wijzigen en
sneltoetsen wijzigen. Dit geldt zowel voor de menu’s op de menubalk als
voor lokale menu’s die u kunt weergeven met de rechtermuisknop.
De informatie in de on-line Help van Corel is geschreven op basis van de
standaardinstellingen van de toepassing. Eventuele wijzigingen die u in
menu’s of menuopdrachten aanbrengt, worden niet weerspiegeld in de
informatie in het betreffende Help-bestand.
De volgorde van menu’s wijzigen
U kunt de pagina Menu’s in het dialoogvenster Opties gebruiken om de
volgorde van menu’s zoals zij op de menubalk verschijnen, te wijzigen; ook
kunt u hier de menu’s weer de standaardinstelling geven.
Corel-toepassingen aanpassen 891

Ga als volgt te werk om de volgorde van de menu’s te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op Menu’s.
3 Kies Hoofdmenu uit de keuzelijst Menu.
4 Kies een menu uit de lijst Menu.
5 Klik op een van de volgende knoppen:
Omhoog – verplaatst het menu omhoog in de lijst.
Omlaag – verplaatst het menu omlaag in de lijst.
Het omlaag verplaatsen van een menu in de lijst verplaatst het naar rechts
op de menubalk. Het omhoog verplaatsen van een menu in de lijst
verplaatst het naar links op de menubalk.
U kunt het menu ook slepen om de volgorde te wijzigen.
Ga als volgt te werk om de volgorde van de menu’s te herstellen
Klik op de knop Beginwaarde.
De volgorde van menuopdrachten wijzigen
U kunt de pagina Menu’s in het dialoogvenster Opties gebruiken om de
volgorde van de menuopdrachten te wijzigen. Ook kunt u hier de
menuopdrachten weer de standaardinstelling geven.
Ga als volgt te werk om de volgorde van de menuopdrachten te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op Menu’s.
3 Dubbelklik in de keuzelijst Menu op het menu dat de menuopdracht bevat.
4 Klik op de naam van de menuopdracht.
5 Klik op een van de volgende knoppen:
Omhoog – verplaatst de menuopdracht omhoog in de lijst.
Omlaag – verplaatst de menuopdracht omlaag in de lijst.
892 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

U kunt het menu ook slepen om de volgorde te wijzigen.
Ga als volgt te werk om de volgorde van de menuopdrachten te
herstellen
Klik op de knop Beginwaarde.
Menu’s toevoegen, verwijderen en een andere naam geven
U kunt uw werkomgeving aanpassen door te kiezen welke menu’s op de
menubalk verschijnen. Dit doet u door menu’s toe te voegen, te verwijderen
en een nieuwe naam te geven.
Ga als volgt te werk om een menu aan de menubalk toe te
voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op Menu’s.
3 Kies Hoofdmenu uit de keuzelijst Menu.
4 Kies in de lijst Menu het menu waarnaast u een nieuw menu op de
menubalk wilt toevoegen.
5 Klik op de knop Menu toevoegen.
6 Typ een naam voor het nieuwe menu.
Het nieuwe menu verschijnt in het dialoogvenster onder het gekozen
menu; in de menubalk verschijnt dit menu rechts van het gekozen menu.
Ga als volgt te werk om een menu uit de menubalk te
verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Kies in de lijst Menu het menu dat u wilt verwijderen.
3 Klik op de knop Verwijderen.
Corel-toepassingen aanpassen 893

Ga als volgt te werk om de naam van een menu op de menubalk
te wijzigen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
menu aan de menubalk toe te voegen”.
2 Kies in de lijst Menu het menu dat u een andere naam wilt geven.
3 Klik nogmaals op het menu.
4 Typ de nieuwe naam.
U kunt op de knop Beginwaarde klikken om de menu’s op de menubalk
weer de standaardinstelling te geven.
Menuopdrachten toevoegen, verwijderen en een andere naam geven
U kunt uw werkomgeving aanpassen door te kiezen welke opdrachten er in
de menu’s verschijnen. Dit doet u door opdrachten toe te voegen, te
verwijderen en een nieuwe naam te geven. U kunt ook de plaats van een
opdracht in een menu bepalen.
Ga als volgt te werk om een menuopdracht aan een menu toe te
voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op Menu’s.
3 Klik in de lijst Menu op de naam van het menu waaraan u een opdracht
wilt toevoegen.
4 Dubbelklik in de lijst Opdrachten op de map met de menuopdracht die u
wilt toevoegen.
5 Klik in de lijst Opdrachten op de menuopdracht die u wilt toevoegen.
6 Klik op de knop Toevoegen.
Ga als volgt te werk om een menuopdracht uit een menu te
verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Dubbelklik in de lijst Menu op de naam van het menu waarvan u een
menuopdracht wilt verwijderen.
3 Klik op de menuopdracht die u wilt verwijderen.
4 Klik op de knop Verwijderen.
894 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Ga als volgt te werk om de naam van een menuopdracht te
wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om een
menuopdracht aan een menu toe te voegen”.
2 Dubbelklik in de lijst Menu op het menu met de opdracht waarvan u de
naam wilt wijzigen.
3 Klik nogmaals op de menuopdracht.
4 Typ de nieuwe menuopdrachtnaam.
U kunt op elk moment op de knop Beginwaarde klikken om de
menuopdrachten weer de standaardinstelling te geven.
U kunt de menuopdracht naar een ander vak slepen om de opdracht toe te
voegen of te verwijderen.
Scheidingstekens tussen menuopdrachten toevoegen en verwijderen
U kunt een scheidingsteken tussen menuopdrachten toevoegen of
verwijderen; dit is een horizontale lijn in een menu die een bepaalde groep
menuopdrachten van een andere groep scheidt.
Ga als volgt te werk om een scheidingsteken toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op Menu’s.
3 Dubbelklik in de lijst Menu op de naam van het menu waaraan u een
scheidingsteken wilt toevoegen.
4 Klik op de menuopdracht waaronder u het scheidingsteken wilt laten
verschijnen.
5 Klik op de knop Scheidingsteken.
Ga als volgt te werk om een scheidingsteken te verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Dubbelklik in de keuzelijst Menu op de naam van het menu waaruit u een
scheidingsteken wilt verwijderen.
3 Klik op het scheidingsteken dat u wilt verwijderen.
4 Klik op de knop Verwijderen.
Corel-toepassingen aanpassen 895

U kunt op elk moment op de knop Beginwaarde klikken om de
standaardinstellingen van het Hoofdmenu te herstellen.
Sneltoetsen voor menu’s en menuopdrachten wijzigen
U kunt de sneltoetsen wijzigen om toegang te krijgen tot toepassingsmenu’s
en menuopdrachten.
Ga als volgt te werk om de sneltoets voor een menu te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op Menu’s.
3 Klik in de lijst Menu op het menu waarvan u de sneltoets wilt wijzigen.
4 Klik nogmaals op de naam van het menu.
5 Voeg een en-teken (&) in voor de letter die u als sneltoets wilt gebruiken.
6 Verwijder alle andere en-tekens (&) uit de menunaam.
Ga als volgt te werk om de sneltoets voor een menuopdracht te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op Menu’s.
3 Dubbelklik in de keuzelijst Menu op het menu met de opdracht waarvan u
de sneltoets wilt wijzigen.
4 Klik op de naam van de menuopdracht.
5 Klik nogmaals op de menuopdracht.
6 Voeg een en-teken (&) in voor de letter die u als sneltoets wilt gebruiken.
7 Verwijder alle andere en-tekens (&) uit de menuopdracht.
U mag aan de sneltoets geen letters toewijzen die al voor hetzelfde menu
worden gebruikt.
Wanneer u op de knop Beginwaarde klikt, worden de oorspronkelijke
instellingen van het menu hersteld.
896 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Een Kleurenpalet aanpassen
Zoals bij vele componenten van Corel-toepassingen gaat het manipuleren van
het Kleurenpalet uiterst gemakkelijk. Door bijvoorbeeld te klikken en te
slepen kunt u het Kleurenpalet weergeven, verbergen en verplaatsen. U kunt
het Kleurenpalet ook aan de bovenzijde, onderzijde of links of rechts van het
toepassingsvenster koppelen, of het Kleurenpalet op het werkgebied slepen
om een zwevend Kleurenpalet te maken.
Wilt u snel toegang krijgen tot menuopdrachten, dan kunt u het menu van de
rechtermuisknop in het Kleurenpalet zo instellen dat een lokaal menu
verschijnt of de omtrekkleur wordt ingesteld.
U past Kleurenpaletten aan door inhoud, kleuren en schikking te kiezen. U
kunt ook de kleurvakjes vergroten of verkleinen, een Kleurenpalet in
meerdere rijen weergeven (maximaal zeven) en de breedte van het kader van
een Kleurenpalet aanpassen.
Zie “Kleurenpaletten aanpassen” op pagina 361 voor informatie over het
aanpassen van een Kleurenpalet, zoals het openen, maken, bewerken,
opslaan en verwijderen van een eigen Kleurenpalet.
De rechtermuisknop voor het Kleurenpalet instellen
Bij het instellen van de rechtermuisknop kunt u kiezen of u een lokaal menu
wilt laten verschijnen of de omtrekkleur wilt instellen wanneer u op een
Kleurenpalet rechtsklikt.
Ga als volgt te werk om het lokale menu in te stellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Kleurenpalet.
3 Schakel de knop Lokaal menu in.
Ga als volgt te werk om de optie Omtrekkleur in te stellen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel de knop Omtrekkleur instellen in.
Corel-toepassingen aanpassen 897

Als u de optie Omtrekkleur instellen inschakelt, kunt u nog steeds het
lokale menu weergeven door op een kleurvakje te rechtsklikken, de
muisknop een seconde ingedrukt te houden en vervolgens los te laten; u
kunt ook op een willekeurige plaats in het kader van het Kleurenpalet
rechtsklikken.
De breedte van het Kleurenpaletkader wijzigen
U kunt de ruimte tussen de kleurvakjes op het Kleurenpalet vergroten of
verkleinen door de kaderbreedte van het Kleurenpalet aan te passen.
Ga als volgt te werk om de breedte van het Kleurenpaletkader te
vergroten
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Kleurenpalet.
3 Schakel het selectievakje Brede kaders in.
Ga als volgt te werk om de breedte van het Kleurenpaletkader te
verkleinen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Brede kaders uit.
De grootte van de kleurvakjes wijzigen
U kunt het uiterlijk van het Kleurenpalet wijzigen door de grootte van de
kleurvakjes te wijzigen.
Ga als volgt te werk om grote kleurvakjes weer te geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Kleurenpalet.
3 Schakel het selectievakje Grote vakjes in.
Ga als volgt te werk om kleine kleurvakjes weer te geven
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Grote vakjes uit.
898 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Het vakje “Geen kleur” weergeven of verbergen
U kunt het vakje “Geen kleur” weergeven of verbergen.
Ga als volgt te werk om het vakje “Geen kleur” weer te geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Kleurenpalet.
3 Schakel het selectievakje “Geen kleur” weergeven in.
Ga als volgt te werk om het vakje “Geen kleur” te verbergen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje “Geen kleur” weergeven uit.
Het vakje Geen kleur wordt in het Kleurenpalet aangegeven met een “X”.
Het aantal rijen wijzigen wanneer het Kleurenpalet is gekoppeld
U kunt kiezen hoeveel rijen er worden weergegeven wanneer een
Kleurenpalet is gekoppeld.
Ga als volgt te werk om het aantal rijen van een Kleurenpalet te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Kleurenpalet.
3 Typ het aantal rijen in de keuzelijst Maximum aantal rijen wanneer
gekoppeld.
Werkbalken aanpassen
U kunt de positie en inhoud van de werkbalken volledig regelen. Met de muis
kunt u de werkbalken binnen het werkgebied verplaatsen en van formaat
wijzigen, en kiezen welke werkbalken u in het toepassingsvenster wilt
weergeven. U kunt werkbalkopdrachten toevoegen, verwijderen en opnieuw
schikken (behalve in de Gereedschapskist). U kunt ook uw eigen werkbalken
maken met opdrachten die u het vaakst gebruikt.
Corel-toepassingen aanpassen 899

Bovendien kunt u het uiterlijk van werkbalkknoppen wijzigen. U kunt, in
plaats van een afbeelding, tekst op de werkbalkknop weergeven, en zowel de
tekst op de werkbalkknop als de feitelijke afbeeldingen bewerken.
Een werkbalk verplaatsen en vergroten/verkleinen
U kunt de werkbalk naar elke willekeurige plaats op het scherm verplaatsen.
Als u de werkbalk binnen het toepassingsvenster plaatst, maakt u een
zwevende werkbalk met een titelbalk. Als u de werkbalk aan een van de vier
zijden van het toepassingsvenster plaatst, koppelt u de werkbalk en laat u
deze deel uitmaken van de rand van het venster.
U kunt een zwevende werkbalk wel vergroten/verkleinen, maar een
gekoppelde werkbalk niet.
Ga als volgt te werk om een werkbalk te verplaatsen
Klik op de rand van de werkbalk en sleep de balk naar de gewenste plaats.
Wanneer u de werkbalk op het werkgebied sleept, wordt het een
zwevende werkbalk.
Ga als volgt te werk om een werkbalk te koppelen
Klik op de rand van de werkbalk en sleep de balk naar de rand van het
toepassingsvenster totdat de balk van vorm wijzigt.
Ga als volgt te werk om een zwevende werkbalk te
vergroten/verkleinen
1 Plaats de cursor op de rand van de werkbalk.
2 Sleep met de tweepuntige pijl de rand van de werkbalk om de grootte
ervan te wijzigen.
Als u op een zwevende werkbalk dubbelklikt, wordt deze op de vorige
positie gekoppeld.
Werkbalken weergeven
Uw Corel-toepassing is uitgerust met verschillende werkbalken, waarmee
veelgebruikte opdrachten en functies kunnen worden uitgevoerd. U kunt
kiezen welke werkbalken in het toepassingsvenster worden weergeven.
Hiertoe behoren ook eventuele eigen werkbalken.
900 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Ga als volgt te werk om een werkbalk weer te geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Schakel in de keuzelijst Werkbalken het selectievakje in naast de
werkbalk die u wilt weergeven.
Titels op zwevende werkbalken weergeven of verbergen
U kunt zwevende werkbalken met en zonder titels weergeven. Het is handig
om ze weer te geven, omdat u dan altijd weet welke werkbalk er wordt
weergegeven, vooral als u wijzigingen op de werkbalk aanbrengt.
Ga als volgt te werk om titels op zwevende werkbalken weer te
geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Schakel het selectievakje Titels op zwevende werkbalken weergeven in.
Ga als volgt te werk om titels op zwevende werkbalken te
verbergen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Titels op zwevende werkbalken weergeven uit.
Formaat van knoppen en kaders op werkbalken wijzigen
U kunt het formaat van de knoppen en van de kaders rond de
werkbalkknoppen wijzigen.
Ga als volgt te werk om het formaat van de knoppen op de
werkbalk te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Stel de grootte van de knoppen in met behulp van de schuifregelaar Knop
in de sectie Formaat.
Corel-toepassingen aanpassen 901

Ga als volgt te werk om het formaat van de knopkaders op de
werkbalk te wijzigen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Stel de grootte van de kaders in met behulp van de schuifregelaar Kader
in de sectie Formaat.
Ingebouwde werkbalken herstellen
Het is heel eenvoudig om de configuratie van een ingebouwde werkbalk
weer de oorspronkelijke instelling te geven.
Ga als volgt te werk om de originele configuratie van een
ingebouwde werkbalk te herstellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Klik in de keuzelijst Werkbalken op de naam van de werkbalk die u weer
wilt herstellen.
4 Klik op de knop Beginwaarde.
Een eigen werkbalk maken en verwijderen
U kunt eigen werkbalken maken die de opdrachten bevatten die u het meest
gebruikt. Deze werkbalken kunnen worden gebruikt voor een aantal
verschillende projecten binnen dezelfde toepassing. U kunt eigen werkbalken
op elk moment verwijderen, in tegenstelling tot de vooraf gedefinieerde
werkbalken die bij de toepassing geleverd worden.
Ga als volgt te werk om een eigen werkbalk te maken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Klik op de knop Nieuw.
4 Typ een naam voor de werkbalk.
902 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Ga als volgt te werk om een zelfgemaakte werkbalk te
verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik in de keuzelijst Werkbalken op de naam van de werkbalk die u wilt
verwijderen.
3 Klik op de knop Verwijderen.
Eigen werkbalken hernoemen
U kunt de namen van eigen werkbalken te allen tijde wijzigen, maar de
namen van de vooraf gedefinieerde werkbalken die bij de toepassing worden
geleverd kunt u niet wijzigen.
Ga als volgt te werk om de naam van een eigen werkbalk te
wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Klik in de keuzelijst Werkbalken op de naam van de werkbalk die u wilt
hernoemen.
4 Klik nogmaals op de naam van de werkbalk.
5 Typ een nieuwe naam voor de werkbalk.
Werkbalkitems aan een eigen werkbalk toevoegen
U kunt werkbalkitems aan een eigen werkbalk toevoegen. U kunt geen
werkbalkitems aan de Gereedschapskist of aan de bijbehorende klapmenu’s
toevoegen.
Ga als volgt te werk om een werkbalkitem aan een eigen
werkbalk toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Schakel in de keuzelijst Werkbalken de werkbalk in waaraan u een
werkbalkitem wilt toevoegen.
4 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
5 Dubbelklik in de lijst Opdrachten op de map met het werkbalkitem dat u
wilt toevoegen.
Corel-toepassingen aanpassen 903

6 Klik op het werkbalkitem dat u aan de werkbalk wilt toevoegen.
7 Sleep het pictogram van het werkbalkitem naar de gewenste werkbalk in
het toepassingsvenster.
U kunt werkbalkitems alleen via de pagina Werkbalken toevoegen.
Werkbalkitems uit een eigen werkbalk verwijderen
U kunt werkbalkitems uit uw eigen werkbalken verwijderen, maar u kunt
geen werkbalkitems verwijderen uit de Gereedschapskist of uit de
klapmenu’s daarvan.
Ga als volgt te werk om een werkbalkitem uit een eigen werkbalk
te verwijderen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Schakel in de lijst Werkbalken de werkbalk in waaruit u een werkbalkitem
wilt verwijderen.
4 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
5 Sleep het pictogram van het te verwijderen werkbalkitem uit de werkbalk
naar het toepassingsvenster.
U kunt werkbalkitems alleen via de pagina Werkbalken verwijderen.
Werkbalkitems op een eigen werkbalk opnieuw schikken
U kunt de items op een eigen werkbalk in de gewenste volgorde zetten.
Ga als volgt te werk om werkbalkitems opnieuw te schikken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Schakel in de lijst Werkbalken de werkbalk in waarvan u de items opnieuw
wilt schikken.
904 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

4 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
5 Sleep het pictogram van het werkbalkitem naar een nieuwe positie.
U kunt de items op een werkbalk alleen opnieuw schikken via de pagina
Werkbalken.
Werkbalkitems van een eigen werkbalk verplaatsen en kopiëren
U kunt werkbalkitems van eigen werkbalken verplaatsen en kopiëren.
Ga als volgt te werk om een werkbalkitem naar een andere
werkbalk te verplaatsen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Schakel in de lijst Werkbalken de werkbalk in waarvan u een
werkbalkitem wilt verplaatsen.
4 Schakel in de lijst Werkbalken de werkbalk in waarheen u een
werkbalkitem wilt verplaatsen.
5 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
6 Sleep het werkbalkitem van de ene werkbalk naar de andere.
Ga als volgt te werk om een werkbalkitem naar een andere
werkbalk te kopiëren
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel in de lijst Werkbalken de werkbalk in waarvan u een
werkbalkitem wilt kopiëren.
3 Schakel in de lijst Werkbalken de werkbalk in waarheen u een
werkbalkitem wilt kopiëren.
4 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
5 Houd Ctrl ingedrukt en sleep het pictogram van het werkbalkitem naar
een andere werkbalk.
Corel-toepassingen aanpassen 905

U maakt een nieuwe werkbalk door een werkbalkpictogram vanaf de
pagina Werkbalken in het dialoogvenster Opties naar het
toepassingsvenster te slepen.
U kunt werkbalkitems alleen verplaatsen en kopiëren via de pagina
Werkbalken.
Het uiterlijk van alle werkbalkknoppen wijzigen
U kunt het uiterlijk van werkbalkknoppen wijzigen zodat er tekst in plaats
van afbeeldingen zichtbaar wordt. U kunt ervoor kiezen om zowel de
afbeelding als de tekst op de werkbalkknop weer te geven. U kunt ook de
standaardinstellingen van de werkbalkknoppen herstellen. Wanneer u een of
meer standaardinstellingen op de pagina Aanpassen in het dialoogvenster
Opties wijzigt, wijzigt u het uiterlijk van alle werkbalken in de toepassing.
Ga als volgt te werk om tekst in plaats van afbeeldingen op de
werkbalken weer te geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen.
3 Schakel de knop Alleen tekst in de sectie Standaard knopweergave in.
Ga als volgt te werk om afbeeldingen in plaats van tekst op de
werkbalken weer te geven
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel de knop Alleen afbeelding in de sectie Standaard knopweergave in.
Ga als volgt te werk om tekst onder afbeeldingen op de
werkbalken weer te geven
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om tekst in plaats
van afbeeldingen op de werkbalken weer te geven”.
2 Schakel de knop Tekst onder afbeelding in de sectie Standaard
knopweergave in.
906 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Het uiterlijk van afzonderlijke werkbalkknoppen wijzigen
In plaats van het uiterlijk van alle werkbalkknoppen te wijzigen, kunt u het
uiterlijk van afzonderlijke knoppen op afzonderlijke werkbalken aanpassen.
Ga als volgt te werk om tekst in plaats van een afbeelding op een
werkbalkknop weer te geven
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
3 Klik met de rechtermuisknop op de te wijzigen knop op de werkbalk (niet
in het dialoogvenster Opties) en klik op Tekstknop.
Ga als volgt te werk om een afbeelding in plaats van tekst op een
werkbalkknop weer te geven
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik met de rechtermuisknop op de te wijzigen knop op de werkbalk (niet
in het dialoogvenster Opties) en klik op Afbeeldingsknop.
U kunt het uiterlijk van afzonderlijke werkbalkknoppen alleen wijzigen via
de pagina Werkbalken in het dialoogvenster Opties.
Werkbalkknoppen bewerken en herstellen
U kunt werkbalkknoppen verder nog aanpassen door de afbeelding op
afzonderlijke knoppen te bewerken. Bovendien kunt u de
standaardafbeeldingen terugzetten.
Ga als volgt te werk om de afbeeldingen van de werkbalkknoppen
te bewerken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
3 Klik met de rechtermuisknop op de te wijzigen knop op de werkbalk (niet
in het dialoogvenster Opties) en klik op Eigenschappen.
4 Met gebruik van de besturingen kunt u het uiterlijk van de bitmap
wijzigen.
Corel-toepassingen aanpassen 907

Ga als volgt te werk om de originele afbeelding op een
werkbalkknop terug te zetten
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik met de rechtermuisknop op de te herstellen knop op de werkbalk
(niet in het dialoogvenster Opties) en klik op Eigenschappen.
3 Klik op de knop Standaardwaarden herstellen.
U kunt het uiterlijk van afzonderlijke werkbalkknoppen alleen wijzigen via
de pagina Werkbalken in het dialoogvenster Opties.
De Eigenschappenbalk aanpassen
U kunt de positie en inhoud van de Eigenschappenbalk volledig regelen. Met
de muis kunt u het formaat van een Eigenschappenbalk wijzigen, de
Eigenschappenbalk naar een willekeurige plaats in het toepassingsvenster
verplaatsen of aan het toepassingsvenster koppelen. U kunt de
Eigenschappenbalk aanpassen door werkbalkitems toe te voegen, te
verwijderen of de volgorde ervan aan te passen.
De Eigenschappenbalk verplaatsen of vergroten/verkleinen
U kunt de Eigenschappenbalk naar elke willekeurige plaats op het scherm
verplaatsen. Als u hem binnen het toepassingsvenster plaatst, maakt u een
zwevende Eigenschappenbalk met een titelbalk. Als u hem aan een van de
vier zijden van het toepassingsvenster plaatst, koppelt u de
Eigenschappenbalk en laat u deze deel uitmaken van het vensterkader. Het
formaat van een zwevende Eigenschappenbalk kan worden gewijzigd; het
formaat van een gekoppelde balk kan niet worden gewijzigd.
Ga als volgt te werk om de Eigenschappenbalk te verplaatsen
Klik op de rand van de Eigenschappenbalk en sleep de balk naar de
gewenste plaats.
U maakt een zwevende werkbalk door de Eigenschappenbalk op het
werkgebied te slepen.
908 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Ga als volgt te werk om de Eigenschappenbalk te koppelen
Klik op het kader van de Eigenschappenbalk en sleep de balk naar de rand
van het toepassingsvenster totdat de balk van vorm wijzigt.
Ga als volgt te werk om het formaat van een zwevende
Eigenschappenbalk te wijzigen
1 Plaats de cursor op de rand van de Eigenschappenbalk.
2 Sleep met de tweepuntige pijl de rand van de Eigenschappenbalk om het
formaat ervan te wijzigen.
Als u op een zwevende Eigenschappenbalk dubbelklikt, wordt de balk op
de laatste positie gekoppeld.
Een eigen Eigenschappenbalk instellen
U kunt wat op de Eigenschappenbalk verschijnt wanneer u verschillende
onderdelen hebt geselecteerd, aanpassen. Wanneer u bijvoorbeeld het
rechthoekgereedschap selecteert, toont de Eigenschappenbalk de standaard
rechthoekinstellingen en -besturingen. Indien nodig kunt u werkbalkitems
verplaatsen, toevoegen aan en verwijderen van de geselecteerde
Eigenschappenbalk.
Ga als volgt te werk om werkbalkitems aan de
Eigenschappenbalk toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
3 Kies in de lijst Eigenschappenbalken de Eigenschappenbalk die u wilt
aanpassen.
4 Dubbelklik in de lijst Opdrachten op de map met het werkbalkitem dat u
aan de Eigenschappenbalk wilt toevoegen.
5 Klik op het werkbalkitem dat u aan de Eigenschappenbalk wilt toevoegen.
6 Sleep het pictogram van het werkbalkitem naar de Eigenschappenbalk.
Corel-toepassingen aanpassen 909

Ga als volgt te werk om de items op een Eigenschappenbalk
opnieuw te schikken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Kies in de lijst Eigenschappenbalken de Eigenschappenbalk waarheen u
een werkbalkitem wilt verplaatsen.
3 Sleep het pictogram van het werkbalkitem naar een nieuwe positie.
Ga als volgt te werk om een werkbalkitem uit een
Eigenschappenbalk te verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de procedure “Ga als volgt te werk om
werkbalkitems aan de Eigenschappenbalk toe te voegen”.
2 Kies in de lijst Eigenschappenbalken de Eigenschappenbalk waaruit u een
werkbalkitem wilt verwijderen.
3 Verwijder het werkbalkpictogram van de Eigenschappenbalk door het te
slepen.
De statusbalk aanpassen
De statusbalk geeft u constant bijgewerkte informatie over uw
werkomgeving, zoals de kleuren die gebruikt worden voor vullingen en
omtrekken, en de positie van uw cursor. U kunt de statusbalk naar uw eigen
voorkeuren aanpassen. U kunt bijvoorbeeld de positie, het formaat en de
inhoud ervan wijzigen. U kunt de statusbalk ook weergeven of verbergen, of
iets aan de inhoud toevoegen of eruit verwijderen.
De statusbalk verplaatsen, vergroten/verkleinen en herstellen
U kunt de statusbalk verplaatsen naar de bovenkant of de onderkant van het
toepassingsvenster. U kunt het formaat van de statusbalk of van een item
daarop wijzigen en de originele instellingen herstellen.
Ga als volgt te werk om de statusbalk te verplaatsen
1 Klik met de rechtermuisknop op de statusbalk en klik op Positie.
2 Kies een van de onderstaande opties:
Boven – plaatst de statusbalk bovenaan het toepassingsvenster.
Onder – plaatst de statusbalk onderaan het toepassingsvenster.
910 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Ga als volgt te werk om het formaat van de statusbalk te wijzigen
1 Klik met de rechtermuisknop op de statusbalk en klik op Formaat.
2 Kies een van de onderstaande opties:
Eén regel – zorgt ervoor dat de statusbalk op één regel wordt
weergegeven.
Twee regels – zorgt ervoor dat de statusbalk op twee regels wordt
weergegeven.
Ga als volgt te werk om een onderdeel van de statusbalk groter
of kleiner te maken
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
3 Klik, op de statusbalk, op het onderdeel dat u groter of kleiner wilt maken.
4 Plaats de cursor op de rand van het selectiekader.
5 Sleep de cursor om het formaat van het item te wijzigen.
Ga als volgt te werk om de statusbalk te herstellen
Klik met de rechtermuisknop op de statusbalk en klik op Beginwaarde
statusbalk.
U kunt de pagina Werkbalken van het dialoogvenster Opties ook openen
door op de statusbalk te rechtsklikken en vervolgens op Aanpassen te
klikken.
De statusbalk verbergen of weergeven
Op de statusbalk staat nuttige informatie; wilt u echter meer zien van het
toepassingsvenster, dan kunt u de statusbalk verbergen.
Ga als volgt te werk om de statusbalk weer te geven
1 Kies Venster, Werkbalken.
2 Schakel in de lijst Werkbalken het selectievakje Statusbalk in.
Corel-toepassingen aanpassen 911

Ga als volgt te werk om de statusbalk te verbergen
1 Kies Venster, Werkbalken.
2 Schakel in de lijst Werkbalken het selectievakje Statusbalk uit.
U kunt tevens met de rechtermuisknop op de statusbalk klikken en
Statusbalk verbergen kiezen.
De inhoud van de statusbalk wijzigen
U kunt de statusbalk aanpassen om de gewenste informatie weer te geven
door werkbalkitems toe te voegen en te verwijderen.
Ga als volgt te werk om werkbalkitems aan de statusbalk toe te
voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Aanpassen en klik op
Werkbalken.
3 Dubbelklik in de keuzelijst Opdrachten op de map Statusbalk.
4 Dubbelklik op het werkbalkitem dat u aan de statusbalk wilt toevoegen.
5 Sleep het pictogram van het werkbalkitem naar de statusbalk.
Ga als volgt te werk om werkbalkitems uit de statusbalk te
verwijderen
1 Volg stap 1 tot en met 3 van de vorige procedure.
2 Verwijder het werkbalkitem van de statusbalk door het te slepen.
U kunt de pagina Werkbalken ook openen door met de rechtermuisknop
op de statusbalk te klikken en vervolgens op Aanpassen te klikken.
Filters aanpassen
Import/exportfilters worden gebruikt om bestanden van het ene formaat in
het andere om te zetten. U kunt filterinstellingen aanpassen door filters toe
te voegen of te verwijderen, zodat alleen de filters die u nodig hebt, worden
geladen.
912 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Filters toevoegen en verwijderen
U kunt filters aanpassen via het tabblad Filters van het dialoogvenster
Opties. Filters worden verdeeld in drie categorieën: Raster, Vector en Tekst.
Ga als volgt te werk om een filter toe te voegen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal en klik vervolgens op
Filters.
3 Dubbelklik in de lijst Beschikbare bestandstypen op het type filter dat u
wilt toevoegen.
4 Klik op de naam van het filter dat u wilt toevoegen.
5 Klik op de knop Toevoegen.
Ga als volgt te werk om een filter te verwijderen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Klik in de keuzelijst Lijst met actieve filters op het filter dat u wilt
verwijderen.
3 Klik op de knop Verwijderen.
De volgorde van de lijst met filters wijzigen
U kunt filters in de lijst met actieve filters in de volgorde plaatsen die u het
beste uitkomt.
Ga als volgt te werk om de volgorde van de filters te wijzigen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal en klik vervolgens op
Filters.
3 Klik in de lijst Lijst met actieve filters op het filter dat u wilt verplaatsen.
4 Klik op een van de volgende knoppen:
Omhoog – verplaatst het filter omhoog in de lijst.
Omlaag – verplaatst het filter omlaag in de lijst.
Corel-toepassingen aanpassen 913

Filters de beginwaarde geven
U kunt de vorige instellingen van toegevoegde of verwijderde filters
herstellen.
Ga als volgt te werk om de filters te herstellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal en klik vervolgens op
Filters.
3 Klik op de knop Beginwaarde.
Bestandsverbindingen aanpassen
U kunt vele bestandstypen met Corel-toepassingen verbinden. Wanneer u
dubbelklikt op een bestand van een type dat u hebt verbonden met een
Corel-toepassing, wordt de toepassing gestart en het bestand geopend.
Een bestandstype met CorelDRAW verbinden
Wanneer u dubbelklikt op een bestand dat u met CorelDRAW hebt
verbonden, wordt dit bestand in CorelDRAW geopend.
Ga als volgt te werk om een bestandstype met CorelDRAW te
verbinden
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, Filters en klik op
Verbinden.
3 Schakel in de lijst Bestandsextensies verbinden met CorelDRAW 9 het
selectievakje in van het bestandstype dat u wilt verbinden.
Ga als volgt te werk om de verbinding tussen een bestandstype
en CorelDRAW te verbreken
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel in de lijst Bestandsextensie verbinden met CorelDRAW 9 het
selectievakje uit van het bestandstype waarvan u de verbinding wilt
verbreken.
914 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

Bestandsverbindingen herstellen tot de standaardinstellingen
U kunt de originele instellingen van de bestandsverbindingen herstellen.
Ga als volgt te werk om de bestandsverbindingen te herstellen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Globaal, Filters en klik op
Verbinden.
3 Klik op de knop Beginwaarde.
Geluiden aanpassen
Geluiden toewijzen
CorelDRAW ondersteunt geluiden via het besturingssysteem. Deze geluiden
klinken bij bepaalde gebruikersinterface-gebeurtenissen. Deze
gebeurtenissen kunnen worden in- of uitgeschakeld via Extra, Opties,
Werkruimte, Algemeen. Hoewel CorelDRAW gebeurtenissen aangeeft
waarbij eventueel geluid zou kunnen worden geproduceerd, levert het zelf
geen geluiden. Via het Configuratiescherm van uw besturingssysteem kunt u
uit de categorie gebeurtenissen met geluid van CorelDRAW geluiden aan
bepaalde gebeurtenissen toewijzen.
Via het Configuratiescherm van uw besturingssysteem kunt u geluiden aan
bepaalde gebeurtenissen toewijzen.
Ga als volgt te werk om geluiden toe te wijzen
1 Klik op de knop Start van Windows en kies Instellingen,
Configuratiescherm.
2 Dubbelklik op Geluiden.
3 Ga in de lijst Geluiden bij naar CorelDRAW 9.
4 Klik op de gewenste gebeurtenis.
5 Voer in de keuzelijst Naam het gewenste geluid in.
Raadpleeg de Help van uw besturingssysteem voor meer informatie over
geluiden.
Corel-toepassingen aanpassen 915

Systeemgeluiden in- en uitschakelen
U kunt geluiden voor bepaalde gebeurtenissen in- of uitschakelen.
Ga als volgt te werk om systeemgeluiden in te schakelen
1 Klik op Extra, Opties.
2 Dubbelklik in de lijst met categorieën op Algemeen.
3 Schakel het selectievakje Geluiden inschakelen in.
Standaard is het selectievakje Geluiden inschakelen ingeschakeld.
Ga als volgt te werk om systeemgeluiden uit te schakelen
1 Volg stap 1 en 2 van de vorige procedure.
2 Schakel het selectievakje Geluiden inschakelen uit.
Wanneer u geluiden in- of uitschakelt, moet u CorelDRAW opnieuw
starten om de nieuwe instellingen toe te passen.
916 CorelDRAW: Hoofdstuk 16

TAKEN AUTOMATISEREN 17
U kunt in CorelDRAW scripts maken, opslaan en uitvoeren met behulp van
de Corel SCRIPT-taal. Regelmatig terugkerende taken kunt u zo in een
script opnemen en tijdens het werken in CorelDRAW automatisch uitvoeren.
Met de hulpmiddelen van Corel SCRIPT Editor kunt u geavanceerde
scripts schrijven en bewerken.
U kunt in CorelDRAW ook projecten uitvoeren met behulp van
Microsoft® Visual Basic for Applications® (VBA). De VBA Editor beschikt
over de vereiste voorzieningen waarmee u bewerkingen in CorelDRAW kunt
automatiseren.
Scripts maken en uitvoeren
U kunt in CorelDRAW een reeks bewerkingen in een script opnemen en
opslaan. Als u het script hebt gemaakt, kunt u het op elk moment uitvoeren
om de opgenomen handelingen automatisch uit te voeren. U kunt
bijvoorbeeld een script maken waarmee een rechthoek wordt getekend, die
gevuld wordt met een verlooptintvulling bestaande uit twee kleuren.
Een script opnemen en opslaan
U maakt een script door de opdrachten die u wilt automatiseren, op te
nemen. Vervolgens kunt u het script telkens uitvoeren wanneer u deze
handelingen wilt herhalen.
Ga als volgt te werk om een script op te nemen en op te slaan
1 Klik op Extra, Corel SCRIPT, Script- en voorkeuzebeheer.
2 Klik op de knop Opnemen.
3 Voer de handelingen uit die u wilt opnemen.
4 Klik op de knop Stop.
5 Typ een naam voor het script in het vak Naam.
Een script uitvoeren
U kunt het gemaakte script uitvoeren in het tekenvenster. Elk script kan
worden gestart vanuit Script- en voorkeuzebeheer of met de opdracht Script
uitvoeren. Wanneer u een script uitvoert, worden de opgenomen
bewerkingen automatisch uitgevoerd.
Taken automatiseren 919

Ga als volgt te werk om een script uit te voeren vanuit
Scriptbeheer
1 Klik op Extra, Corel SCRIPT, Script- en voorkeuzebeheer.
2 Selecteer een script in Scriptbeheer.
3 Klik op de knop Afspelen.
Ga als volgt te werk om een voorkeuzescript uit te voeren vanuit
Scriptbeheer
1 Klik op Extra, Corel SCRIPT, Script- en voorkeuzebeheer.
2 Open de voorkeuzemap met scripts en kies een script.
3 Klik op de knop Afspelen.
Ga als volgt te werk om een script uit te voeren
1 Klik op Extra, Corel SCRIPT, Script uitvoeren.
2 Selecteer de map en de bestandsnaam van het script dat u wilt uitvoeren.
3 Klik op Openen.
Als u een bepaald script vaak uitvoert, kunt u dit toewijzen aan een
sneltoets, aan een werkbalkknop of in een menu plaatsen.
U kunt scripts ook uitvoeren door Corel SCRIPT Editor te openen. U kunt
Corel SCRIPT Editor openen vanuit het bureaublad van Windows of door
op Extra, Corel SCRIPT, Corel SCRIPT Editor te klikken.
Werken met Corel SCRIPT Editor
Met het programma Corel SCRIPT Editor, dat deel uitmaakt van
CorelDRAW, kunt u opgeslagen opnamen of scripts wijzigen. Als u
bijvoorbeeld een script hebt waarin u een wijziging wilt aanbrengen, gebruikt
u Corel SCRIPT Editor om de opdrachten in het script te bewerken. Het is
vaak gemakkelijker alleen een paar opdrachten te wijzigen dan het script in
zijn geheel opnieuw op te nemen. Verder kunt u met Corel SCRIPT Editor
niet alleen opdrachten bewerken, maar ook opdrachten toevoegen die niet
kunnen worden opgenomen of nieuwe scripts schrijven.
920 CorelDRAW: Hoofdstuk 17

Scripts zijn standaardtekstbestanden en kunnen daarom worden bewerkt met
elke Windows tekst-editor of tekstverwerker. Corel SCRIPT Editor bevat
echter ook functies voor het testen, debuggen en uitvoeren van
scriptbestanden. Corel SCRIPT-scripts kunnen worden opgeslagen als
alleen-tekst of als zelfstandig uitvoerbaar bestand. Tekstbestanden bevatten
geen gecompileerde binaire component en worden gecompileerd per keer dat
het script wordt uitgevoerd. Zelfstandig uitvoerbare bestanden bevatten een
binaire code die u niet in een tekst-editor kunt bewerken.
Corel SCRIPT-bestanden worden opgeslagen met de extensie .CSC.
Corel SCRIPT Editor bevat tevens gereedschappen waarmee snel eigen
dialoogvensters kunnen worden gemaakt en bewerkt; zo kunt u gebruikers
tijdens de uitvoering van een script om invoer vragen. Zie “Aangepaste
dialoogvensters in scripts gebruiken” op pagina 923 voor meer informatie.
De programmeertaal van Corel SCRIPT Editor
Elk script dat u opslaat bevat opdrachten uit CorelDRAW. Deze opdrachten
vormen een onderdeel van de Corel SCRIPT-programmeertaal. In de
Corel SCRIPT-programmeertaal worden naast opdrachten en functies uit de
toepassing tevens programmeerinstructies en -functies gebruikt. Wanneer u
programmeert met de Corel SCRIPT-taal, krijgt u regelmatig te maken met
opdrachten die gebruik maken van parameters zoals afmetingen en
coördinaten. Met behulp van OLE-automatisering kunt u toegang krijgen tot
onderdelen uit andere toepassingen. CorelDRAW beschikt tevens over een
hulpprogramma waarmee u scripts uit versie 7 en 8 kunt converteren naar
versie 9.
Ervaring in het programmeren van computers is niet nodig wanneer u met
Corel SCRIPT scripts gaat wijzigen of schrijven. Maar hoe meer kennis en
ervaring u hebt, en hoe liever u de werking van CorelDRAW wilt leren
kennen, des te beter zult u kunnen profiteren van de mogelijkheden van
Corel SCRIPT. Hoeveel u dient te weten over het schrijven van scripts hangt
af van de complexiteit van uw scripts. Het on-line Help-bestand van
Corel SCRIPT bevat zowel aanwijzingen voor gebruikers die geen ervaring
hebben in het schrijven van scripts als naslagmateriaal voor ervaren
scriptschrijvers en programmeurs.
Corel SCRIPT Editor starten
Als u scripts wilt maken of bewerken, kunt u Corel SCRIPT Editor
rechtstreeks starten vanuit het menu Extra. Zie de on-line Help bij
Corel SCRIPT voor meer informatie over scripts en script-syntaxis.
Ga als volgt te werk om Corel SCRIPT Editor te starten
Klik op Extra, Corel SCRIPT, Corel SCRIPT Editor.
Taken automatiseren 921

Corel SCRIPT-toepassingsopdrachten en -functies
Elk script dat u maakt door een opname van bewerkingen in CorelDRAW op
te slaan, bevat toepassingsopdrachten uit Corel SCRIPT. Met de
toepassingsopdrachten van Corel SCRIPT wordt CorelDRAW opgedragen om
bepaalde acties uit te voeren. Met een bepaalde opdracht wordt CorelDRAW
bijvoorbeeld opgedragen om een document te openen of te sluiten. De
toepassingsopdrachten zijn gemakkelijk te begrijpen, aangezien de meeste
vrijwel hetzelfde zijn als de corresponderende opdracht (Engelstalig) in de
betreffende Corel-toepassing. Met de opdracht .FileNew maakt u
bijvoorbeeld een nieuw document.
Hoewel de meeste CorelDRAW-toepassingsopdrachten uit één woord
bestaande Engelse equivalenten van de corresponderende menuopdrachten
zijn, kan het voorkomen dat u meer dan alleen de opdracht zelf nodig hebt om
in deze toepassingen een actie uit te voeren. Als voor een opdracht meer
gegevens nodig zijn dan alleen de naam van de opdracht, zijn parameters
vereist. Parameters vertegenwoordigen aspecten van de functie die u kunt
wijzigen of selecties die u kunt maken.
Toepassingsfuncties stellen vragen over de status van Corel-toepassingen,
geselecteerde items in Corel-toepassingen, of eigenschappen van
afbeeldingen. Een functie kan CorelDRAW bijvoorbeeld vragen naar de
afmetingen van een voorwerp. Toepassingsfuncties kunnen niet worden
opgenomen; deze dienen naar een script geschreven te worden.
Elke Corel-toepassing die scripts ondersteunt, heeft een unieke reeks
toepassingsopdrachten en -functies. In sommige Corel-toepassingen
wordt echter dezelfde naam voor een bepaalde opdracht of functie
gebruikt. De opdracht .FileNew is bijvoorbeeld beschikbaar in zowel
CorelDRAW als Corel PHOTO-PAINT.
Corel SCRIPT-programmeerinstructies en -functies
Corel SCRIPT-programmeerinstructies en -functies zijn een algemene reeks
instructies, die gebruikt kunnen worden bij elke Corel-toepassing die scripts
ondersteunt. Programmeerinstructies en -functies zijn afgeleid van de
traditionele programmeertaal BASIC. Als u vertrouwd bent met een versie
van BASIC, zult u de programmeertaal van Corel SCRIPT gemakkelijk
kunnen lezen en begrijpen. U hoeft zich geen zorgen te maken als u nooit
met BASIC hebt geprogrammeerd; BASIC is een van de gemakkelijkste talen
om te leren, te lezen en te begrijpen.
922 CorelDRAW: Hoofdstuk 17

Corel SCRIPT-programmeerinstructies en -functies sturen instructies of
voeren acties uit die geen deel uitmaken van een andere Corel-toepassing.
Corel SCRIPT-programmeerinstructies kunnen bijvoorbeeld gebruikt
worden om een aangepast dialoogvenster weer te geven, het verloop van het
script aan te passen (bijvoorbeeld met behulp van lussen), om variabelen te
maken en te manipuleren en om informatie over de instelling van uw
computer op te halen. Corel SCRIPT-programmeerinstructies vormen op
zichzelf een krachtige programmeertaal. Een script dat uitsluitend
Corel SCRIPT-programmeerinstructies bevat kan zelfs worden uitgevoerd
als andere Corel-toepassingen niet actief zijn.
Aangepaste dialoogvensters in scripts gebruiken
U kunt een dialoogvenster gebruiken om gegevens door de gebruiker in te
laten te voeren, terwijl een script wordt uitgevoerd. Dialoogvensters worden
gemaakt met behulp van programmeerinstructies van Corel SCRIPT. Deze
programmeerinstructies ondersteunen Windows-besturingselementen zoals
knoppen, lijstvakken, keuzerondjes en voortgangindicators.
Er zijn twee mogelijkheden om Corel SCRIPT-instructies te maken die een
dialoogvenster opleveren. Ten eerste kunt u in Corel SCRIPT Editor de
instructies voor de definitie van het dialoogvenster typen. Dit kan nogal wat
tijd in beslag nemen, omdat u voor elke instructie aparte parameters moet
opgeven en het niet eenvoudig is om op basis van coördinaten te visualiseren
hoe het dialoogvenster eruit komt te zien.
De tweede mogelijkheid is het gebruik van dialoogvensters in Corel SCRIPT
Editor. In dialoogvensters tekent u hoe u wilt dat uw dialoogvenster eruit
komt te zien. Het dialoogvenster en de besturingselementen in het venster
zijn grafische representaties van Corel SCRIPT-instructies. Het werken met
de dialoogvensters in Corel SCRIPT Editor is te vergelijken met het werken
met een teken- of paintprogramma. In dialoogvensters zijn de
besturingselementen grafische voorwerpen die in een dialoogvenster kunnen
worden ingevoegd, verplaatst, groter of kleiner gemaakt en uitgelijnd. Met
behulp van Corel SCRIPT Editor kunt u in een handomdraai een
dialoogvenster maken of bewerken.
Maateenheden in CorelDRAW-opnamen en -scripts
De meeste CorelDRAW-scriptopdrachten die gebruik maken van parameters
voor afmetingen, gebruiken tienden van een micrometer als
basis-meeteenheid. Er gaan 10.000 tienden van een micrometer in een
millimeter, terwijl een inch bestaat uit 254.000 tienden van een micrometer.
De twee parameters van de opdracht .SetSize specificeren bijvoorbeeld
nieuwe afmetingen voor het geselecteerde voorwerp in tienden van een
micrometer.
Taken automatiseren 923

Coördinaten in CorelDRAW-opnamen en -scripts
CorelDRAW-opdrachten die locaties op een pagina specificeren, gebruiken
coördinaten als parameters. Coördinaten worden uitgedrukt in tienden van
een micrometer ten opzichte van het middelpunt van de huidige pagina, dat
de coördinaten (0,0) heeft. Het punt (100000, 200000) zou bijvoorbeeld
geplaatst worden op één centimeter links van en twee centimeter boven het
middelpunt van de pagina.
De meeste CorelDRAW-opdrachten waarin gebruik wordt gemaakt van
coördinaten, zoals de opdracht .SetPosition (waarmee de positie van het
geselecteerde voorwerp wordt gedefinieerd), worden beïnvloed door het
huidige referentiepunt van de toepassing. Dit is het punt in het selectiekader
van het geselecteerde voorwerp van waaruit de coördinaten berekend
worden. Als het geldende referentiepunt bijvoorbeeld op 1 ingesteld is (dat
betekent “linkerbovenhoek”), plaatst u met de opdracht .SetPosition 0,0 het
geselecteerde voorwerp zodanig, dat de linkerbovenhoek in het middelpunt
van de pagina ligt. Als het geldende referentiepunt is ingesteld op 9 (dat
betekent “middelpunt”), heeft de opdracht .SetPosition 0,0 een ander
effect; het middelpunt van het voorwerp wordt dan op het middelpunt van de
pagina geplaatst. U kunt het huidige referentiepunt instellen met de opdracht
.SetReferencePoint. Aangezien u er niet zeker van kunt zijn wat het
huidige referentiepunt is op het moment dat het script wordt gestart, is het
van belang dat u de opdracht .SetReferencePoint aanroept voordat u
opdrachten gebruikt waarin parameters met coördinaten moeten worden
opgenomen. Anders zal het gedrag van uw script niet voorspelbaar zijn.
CorelDRAW script-voorbeeld
In het volgende voorbeeld wordt een stervormige veelhoek met acht punten
gemaakt, die vervolgens wordt gevuld met een conische verlooptintvulling
die uit drie kleuren bestaat.
WITHOBJECT “CorelDraw.Automation.9"
.CreateSymPolygon 1032658, -862906, -693154, 877052, 8, 1, 1, TRUE,
50, 100
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 0, 0, 0, -3, 256, 0, 0, 50
.Undo
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 0, 0, 0, -3, 256, 0, 0, 50
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 2, 0, 0, -3, 256, 0, 0, 50
924 CorelDRAW: Hoofdstuk 17

.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 2, 0, 0, -3, 256, 0, 0, 50
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 60, 100, 0, 0, 0, 0, 26
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 2, 0, 0, -3, 256, 0, 3, 50
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 60, 100, 0, 0, 0, 0, 26
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 50
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 2, 0, 0, -3, 256, 0, 3, 50
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 60, 100, 0, 0, 0, 0, 26
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 50
.StoreColor 5002, 0, 60, 100, 0, 0, 0, 0, 75
.StoreColor 5002, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 2, 0, 0, -3, 256, 0, 3, 50
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 0
.StoreColor 5002, 0, 60, 100, 0, 0, 0, 0, 26
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 50
.StoreColor 5002, 0, 60, 100, 0, 0, 0, 0, 75
.StoreColor 5002, 0, 0, 100, 0, 0, 0, 0, 100
.ApplyFountainFill 2, 0, 0, -3, 256, 0, 3, 50
.ApplyOutline 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, FALSE, 0, 33810, FALSE
END WITHOBJECT
In elk script dat toepassingsopdrachten uit CorelDRAW bevat, moeten de
opdrachten WITHOBJECT en END WITHOBJECT worden opgenomen.
OLE-automatisering
OLE-automatisering is een flexibele en krachtige functie van CorelDRAW,
waarmee u toepassingen kunt construeren die gebruik maken van
CorelDRAW-componenten.
OLE-automatisering is een integratiestandaard waardoor toepassingen hun
programmeerbare onderdelen beschikbaar kunnen stellen, zodat andere
toepassingen deze kunnen besturen. Een beschikbaar onderdeel betekent dat
een toepassing het script of de besturende macro-opdrachten beschikbaar
stelt aan andere programmeertoepassingen. De beschikbare onderdelen
worden een extensie van de besturende programmeertaal.
Taken automatiseren 925

Elke Corel-toepassing die Corel SCRIPT ondersteunt, biedt één
programmeerbaar OLE-automatiseringsonderdeel. Dit onderdeel wordt door
OLE-talen gebruikt, zoals Corel SCRIPT, om Corel-toepassingen te
besturen. U kunt gebruik maken van OLE-automatiseringstalen zoals
Microsoft Visual Basic en Visual C++ om opdrachten naar CorelDRAW te
zenden en toepassingen te ontwikkelen met onderdelen van
Corel-toepassingen.
OLE-automatisering kan gebruikt worden bij lange en ingewikkelde
handmatige processen waarbij gegevens tussen twee of meer toepassingen
uitgewisseld worden. U hebt bijvoorbeeld een handmatig proces waarbij
gegevens naar een spreadsheet worden overgebracht om een afbeelding voor
een presentatie te maken. Die afbeelding wordt dan gebruikt in een
bitmap-toepassing zoals Corel PHOTO-PAINT. Als u OLE-automatisering
gebruikt, kunt u een programma maken dat deze stappen automatisch voor u
uitvoert. OLE-automatisering biedt u vrijwel volledige controle over een
veelheid aan toepassingen zodat u, door middel van de mogelijkheden tot
naadloos integreren, die toepassingen kunt bouwen die u nodig hebt.
AutoScripts voor CorelDRAW
AutoScripts zijn *.CSC- of *.CSB-bestanden met speciale namen die worden
uitgevoerd in reactie op gebeurtenissen binnen CorelDRAW. Als u
bijvoorbeeld in de rechterbenedenhoek van elk document dat wordt
afgedrukt, een naam of copyright-vermelding wilt invoegen, kunt u een script
schrijven waarmee deze informatie wordt ingevoegd en dit script opslaan als
OnPrint.CSC. Wanneer de gebruiker in CorelDRAW een afdrukopdracht
kiest, wordt voortaan dit script uitgevoerd vóórdat de afdrukopdracht wordt
gegenereerd.
AutoScript Omschrijving
OnStart Wordt uitgevoerd nadat CorelDRAW is geladen in plaats van eventuele
andere geselecteerde opstarttaken. U kunt bijvoorbeeld een script
schrijven ter vervanging van het dialoogvenster ‘Welkom bij
CorelDRAW’, dat standaard door CorelDRAW wordt weergegeven.
OnOpen Wordt uitgevoerd wanneer u een nieuw document opent.
OnClose Wordt uitgevoerd voordat u een document sluit. Met dit script wordt
.FileClose aangeroepen (anders blijft het document geopend).
OnNew Wordt uitgevoerd wanneer u een nieuw document maakt.
OnPrint Wordt uitgevoerd wanneer u een afdrukopdracht start, maar voordat de
opdracht daadwerkelijk naar de printer wordt gestuurd.
OnExit Wordt uitgevoerd wanneer u CorelDRAW afsluit. Nadat het script is
uitgevoerd, wordt CorelDRAW gesloten.
926 CorelDRAW: Hoofdstuk 17

AutoScripts moeten in de map Draw worden geplaatst in plaats van in de
map Draw\Scripts.
Als u niet wilt dat een AutoScript wordt uitgevoerd, houdt u Shift
ingedrukt terwijl de CorelDRAW-gebeurtenis plaatsvindt waarmee het
script wordt gestart. Als u Shift bijvoorbeeld ingedrukt houdt terwijl
CorelDRAW wordt gestart, wordt OnStart niet uitgevoerd.
Er kan slechts één script tegelijkertijd worden uitgevoerd. Wanneer u
tijdens de uitvoering van een ander script een AutoScript probeert te
starten, wordt het AutoScript niet uitgevoerd.
Voorkeuzen uit CorelDRAW 6 gebruiken in CorelDRAW 9
U kunt in Script- en voorkeuzebeheer van CorelDRAW 9 werken met
voorkeuzen die u hebt gemaakt in CorelDRAW 6.
Ga als volgt te werk om voorkeuzen uit CorelDRAW 6 in
CorelDRAW 9 te gebruiken
1 Kopieer het voorkeuzebestand in CorelDRAW 6 (het bestand met de
extensie .PST in de map Draw van CorelDRAW 6) naar de map
COREL\GRAPHICS9\DRAW\SCRIPTS.
2 Klik op Extra, Scripts, Script- en voorkeuzebeheer.
Het .PST-bestand wordt weergegeven als een map in Script- en
voorkeuzebeheer.
3 Dubbelklik op de map PST.
4 Klik op de voorkeuze die u wilt uitvoeren.
5 Klik op de knop Afspelen onderin Script- en voorkeuzebeheer.
Scripts uit CorelDRAW 7 en 8 converteren naar CorelDRAW 9
Met het hulpprogramma voor scriptconversie kunt u scripts die zijn gemaakt
of opgenomen in CorelDRAW 7 of 8 converteren naar CorelDRAW 9-scripts.
Met het conversieprogramma kunt u scripts die zijn opgenomen of
geschreven in eerdere versies, geschikt maken voor gebruik in CorelDRAW
9. Dit hulpprogramma converteert de opdrachten in een script naar een
CorelDRAW 9-formaat. De bestaande scripts uit CorelDRAW 7 of 8 worden
met de extensie .BAK in dezelfde map opgeslagen. Het geconverteerde
bestand krijgt dezelfde naam, maar dan met de extensie .CSC.
Taken automatiseren 927

Ga als volgt te werk om scripts uit CorelDRAW 7 en 8 naar
CorelDRAW 9 te converteren
1 Start het hulpprogramma voor scriptconversie, te vinden bij de
productiviteitsprogramma’s van CorelDRAW 9.
2 Klik op de knop Bestand(en) converteren.
3 Selecteer een map in de keuzelijst Zoeken in.
4 Kies een bestand in de lijst.
U kunt meerdere scripts voor conversie selecteren door Shift of Ctrl
ingedrukt te houden.
5 Klik op de knop Openen.
6 In het venster van het hulpprogramma voor scriptconversie verschijnt een
bericht dat de scripts zijn geconverteerd en in dezelfde map zijn
opgeslagen.
Na conversie kunnen de scripts desgewenst naar een andere map worden
verplaatst.
U kunt ook CSCConv.exe in de map Programma’s uitvoeren.
Werken met Visual Basic for Applications
Met Visual Basic for Applications (VBA) kunt u taken in CorelDRAW
automatiseren op basis van de programmeertaal Visual Basic. Door de
implementatie van de VBA Editor kunt u projecten maken en vervolgens in
CorelDRAW uitvoeren. Met de ondersteuning van VBA stelt Corel een
internationale programmeertaal aan de gebruiker ter beschikking.
Een automatiseringsproject maken met VBA
U kunt taken automatiseren met behulp van Visual Basic Editor die bij
CorelDRAW wordt geleverd.
Ga als volgt te werk om een automatiseringsproject te maken
1 Klik op Extra, Visual Basic, Visual Basic Editor.
2 Gebruik Visual Basic Editor om het automatiseringsproject te maken.
928 CorelDRAW: Hoofdstuk 17

Index
!
.CPL . . . . . . . . . . . . . . . . . 353, 361
256 kleuren
afbeeldingen converteren . . . . . . . . . . . . 645
256-kleurenafbeeldingen . . . . . . . . . . . . . 649
beginwaarde kleurpalet . . . . . . . . . . . . 651
opslaan en laden van conversieopties . . . . . . . . . 648
3D
klonen . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 523
3D maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
3D-effecten . . . . . . . . . . . . . . . . 655
3D-rotatie . . . . . . . . . . . . . . . . 656
belichten vector . . . . . . . . . . . . . . 536
belichting aanpassen . . . . . . . . . . . . . 537
bewerken bitmap . . . . . . . . . . . . . . 540
bitmap maken . . . . . . . . . . . . . . . 538
Bol. . . . . . . . . . . . . . . . . . 662
Cilinder . . . . . . . . . . . . . . . . 656
diepte instellen. . . . . . . . . . . . . . . 527
In reliëf . . . . . . . . . . . . . . . . 657
lichtbronnen verwijderen . . . . . . . . . . . . 536
Paginakrulling . . . . . . . . . . . . . . . 659
Perspectief . . . . . . . . . . . . . . . . 660
roteren. . . . . . . . . . . . . . . . . 542
selecteren vector . . . . . . . . . . . . . . 525
Trekken/stoten . . . . . . . . . . . . . . . 661
vector . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
3D-rotatie (effect) . . . . . . . . . . . . . . 656
A
Aangepast onscherp (effect) . . . . . . . . . . . . 728
aangepast papierformaat
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
aangepaste dialoogvensters . . . . . . . . . . . . 923
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . . 914
bestandsverbindingen . . . . . . . . . . . . . 914
de statusbalk . . . . . . . . . . . . . . . 910
Eigenschappenbalk . . . . . . . . . . . . . 908
filters . . . . . . . . . . . . . . . . . 912
geluiden . . . . . . . . . . . . . . . . 915
Internet-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 741
kleur . . . . . . . . . . . . . . . . . 614
Index
Kleurenpalet . . . . . . . . . . . . . . . 897
koppelvenster Koppelingsbeheer . . . . . . . . . . 606
menu’s . . . . . . . . . . . . . . . . . 891
opstartopties . . . . . . . . . . . . . . . 885
schermresolutie . . . . . . . . . . . . . . . 82
sneltoetsen. . . . . . . . . . . . . . . . 887
stijlen die worden weergegeven. . . . . . . . . . . 169
werkbalken . . . . . . . . . . . . . . . 899
Achter vulling
optie instellen . . . . . . . . . . . . . . . 286
achtergronden . . . . . . . . . . . . . . . . 47
toevoegen aan pagina . . . . . . . . . . . . . 47
verwijderen van pagina . . . . . . . . . . . . . 47
actieve lagen
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 218
afbeelding
bitmapafbeelding. . . . . . . . . . . . . 845, 849
resolutie . . . . . . . . . . . . . . . 843 - 844
type . . . . . . . . . . . . . . . . 843 - 844
afbeeldingen
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
afbeeldingen met verwerkte paletten
verwerkt palet opslaan . . . . . . . . . . . . . 651
afbeeldings- en tekststijlen . . . . . . . . . . . 159, 161
afbeeldingsmogelijkheden instellen . . . . . . . . . . 875
afbeeldingsstijlen . . . . . . . . . . . . . . . 160
aanpassen van de weergave van . . . . . . . . . . 169
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 163
herstellen . . . . . . . . . . . . . . . . 165
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
standaardstijl wijzigen . . . . . . . . . . . . . 166
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 164
toewijzen van sneltoetsen . . . . . . . . . . . . 168
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 164
zoeken in een tekening . . . . . . . . . . . . . 167
afdrukbare achtergronden
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 47
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . . 47
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . 759, 802, 815
alle pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . 763
bitmaps . . . . . . . . . . 764, 791, 793, 805, 812, 814
clipart met het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 54
complexe voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 785
de hele tekst zwart . . . . . . . . . . . . . . 764
Index i

Index
documentinformatie. . . . . . . . . . . . . . 89
een document . . . . . . . . . . . . . . . 760
enkel bestand . . . . . . . . . . . . . . . 805
even pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . 763
exemplaren . . . . . . . . . . . . . . . 762
geselecteerde voorwerpen . . . . . . . . . . . . 764
grote illustraties . . . . . . . . . . . . . . 765
Help-onderwerpen . . . . . . . . . . . . . . 5
huidige pagina . . . . . . . . . . . . . . . 763
kleur . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
kleurseparaties. . . . . . . . . . . . . . . 817
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . 221, 764
lichtgevoelige laag naar beneden (onleesbaar). . . . . . . 807
meerdere exemplaren . . . . . . . . . . . . . 764
methoden . . . . . . . . . . . . . . . . 759
naar bestand . . . . . . . . . . . . . . 760, 803
naar Macintosh . . . . . . . . . . . . . . 805
negatieven . . . . . . . . . . . . . . . . 807
niet-opeenvolgende pagina’s . . . . . . . . . . . 763
oneven pagina’s . . . . . . . . . . . . . . 763
opdrachtinformatie. . . . . . . . . . . . . . 811
opeenvolgende pagina’s . . . . . . . . . . . . 763
pagina’s naar afzonderlijke bestanden . . . . . . . . . 805
pagina’s naar afzonderlijke platen . . . . . . . . . . 805
printereigenschappen . . . . . . . . . . . . . 759
snelheid van 3D-effecten verhogen . . . . . . . . . . 531
snelheid van vector-3D-effecten verhogen . . . . . . . . 531
steun- en procesinkten . . . . . . . . . . . . . 815
tekst . . . . . . . . . . . . . . . . 764, 798
vectoren . . . . . . . . . . . . . . . . 764
voorwerpgegevenssamenvattingen . . . . . . . . . . 233
afdrukproblemen. . . . . . . . . . . . . . 783, 792
afdrukstand . . . . . . . . . . . . . . . . 42
instellen voor afzonderlijke pagina’s . . . . . . . . . 42
instellen voor alle pagina’s . . . . . . . . . . . . 42
overeen laten komen met printerinstellingen . . . . . . . 43
staand en liggend . . . . . . . . . . . . . . 42
afdrukstand pagina. . . . . . . . . . . . . . . 42
instellen voor alle pagina’s . . . . . . . . . . . . 42
staand en liggend . . . . . . . . . . . . . . 42
afdrukstijlen . . . . . . . . . . . . . . . . 766
afdruktaak instellen . . . . . . . . . . . . . . 759
afdruktaken vooraf bekijken . . . . . . . . . . . . 780
afdrukvoorbeeld . . . . . . . . . . . . 777 - 778, 780
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 780
schermgroot. . . . . . . . . . . . . . . . 87
afdrukvoorbeeldgedeelte
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
ii Index
afgekapte lijnuiteinden
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 283
afgeronde hoeken
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 282
afgeronde lijnuiteinden
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 283
afgevlakte hoeken
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 282
afloopgebied . . . . . . . . . . . . . . . . 49
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 49
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 49
afloopgrens . . . . . . . . . . . . . . . . 807
aflopen . . . . . . . . . . . . . . . . 803, 807
gebied . . . . . . . . . . . . . . . . . 849
afmetingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 139, 141
beschrijvingen met twee segmenten . . . . . . . . . 143
beschrijvingslijnen met één segment . . . . . . . . . 143
beschrijvingslijnen van één segment . . . . . . . . . 141
dynamisch . . . . . . . . . . . . . . . . 145
eenheden . . . . . . . . . . . . . . . . 145
hoek . . . . . . . . . . . . . . . . 141 - 142
horizontaal . . . . . . . . . . . . . . 141 - 142
koppelen aan voorwerpen . . . . . . . . . . . . 144
plaatsing van afmetingstekst . . . . . . . . . . . 142
puntgrootte en lettertype van tekst. . . . . . . . . . 146
schaal . . . . . . . . . . . . . . . . 141, 154
schuin . . . . . . . . . . . . . . . 141 - 142
tekstweergave . . . . . . . . . . . . . . . 145
verticaal . . . . . . . . . . . . . . . . 142
afmetingstekst . . . . . . . . . . . . . . . 142
opmaken . . . . . . . . . . . . . . . . 146
plaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . 146
plaatsing . . . . . . . . . . . . . . . 142, 145
afronden van hoeken . . . . . . . . . . . . . . 108
afspatiëren
tekens, spatiëring . . . . . . . . . . . . . . 398
afvlakking. . . . . . . . . . . . . . . . . 785
afvlakkingen
effen vullingen toepassen . . . . . . . . . . . . 533
toepassen op bitmap-3D-effecten . . . . . . . . . . 539
toepassen op vector-3D-effecten . . . . . . . . . . 522
toepassen op voorwerpen . . . . . . . . . . . . 522
verlooptintvullingen toepassen. . . . . . . . . . . 534
algemene besturingselementen
bitmapeffecten . . . . . . . . . . . . . . . 653
kleuraanpassingseffecten . . . . . . . . . . . . 653
kleurmodi . . . . . . . . . . . . . . . . 653
speciale effecten . . . . . . . . . . . . . . 653

Alineatekst . . . . . . . . . . . . . . . 378, 426
aanpassen aan kader . . . . . . . . . . . . . 424
afbeeldingen insluiten in . . . . . . . . . . . . 385
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 388
bullets aanpassen . . . . . . . . . . . . . . 418
bullets toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 417
bullets verwijderen. . . . . . . . . . . . . . 417
combineren . . . . . . . . . . . . . . . 427
converteren naar Artistieke tekst . . . . . . . . . . 381
converteren naar HTML-tekst . . . . . . . . . . . 738
horizontaal uitlijnen . . . . . . . . . . . . . 410
initialen toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 412
inspringen . . . . . . . . . . . . . . . . 416
inspringingen verwijderen . . . . . . . . . . . . 417
instellingen voor initialen wijzigen . . . . . . . . . . 413
instellingen woordafbreking wijzigen . . . . . . . . . 420
kolommen van gelijke breedte maken . . . . . . . . . 407
kolommen van verschillende breedten maken . . . . . . . 409
laten lopen om afbeeldingen. . . . . . . . . . . . 429
laten lopen om voorwerpen . . . . . . . . . . . 429
omlopen rond tekst . . . . . . . . . . . . . 431
opmaken . . . . . . . . . . . . . . . 392, 407
passen in een kader . . . . . . . . . . . . . 424
speciale tekens toevoegen . . . . . . . . . . . . 384
splitsen . . . . . . . . . . . . . . . . 426
symbolen toevoegen . . . . . . . . . . . . . 384
tabinstellingen wijzigen . . . . . . . . . . . . 414
tabs toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . 413
tabs verwijderen . . . . . . . . . . . . . . 413
tekenspatiëring . . . . . . . . . . . . . . 398
tekst vanuit kaders slepen . . . . . . . . . . . . 427
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 379
verticaal uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . 411
voorloopteken toevoegen aan tabs . . . . . . . . . . 415
woordafbreking . . . . . . . . . . . . . . 420
Alineatekst opmaken . . . . . . . . . . . . . . 407
Alineatekst vormgeven
bullets toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 417
initialen toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 411
inspringen . . . . . . . . . . . . . . . . 416
kolommen toevoegen . . . . . . . . . . . . . 407
tabs toepassen . . . . . . . . . . . . . . . 413
uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 410
woordafbreking . . . . . . . . . . . . . . 419
Alineatekstkaders . . . . . . . . . . . . . . . 378
aantal tekens per regel instellen . . . . . . . . . . 425
combineren . . . . . . . . . . . . . . . 427
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 422
Index
grootte wijzigen . . . . . . . . . . . . . 379, 424
invoegen binnen voorwerpen . . . . . . . . . . . 428
koppelen . . . . . . . . . . . . . . . . 433
koppelen aan lijnen . . . . . . . . . . . . . 434
koppelen aan verschillende pagina’s . . . . . . . . . 435
koppelen aan voorwerpen . . . . . . . . . . . . 434
koppelingen verwijderen . . . . . . . . . . . . 438
koppelingsopties instellen . . . . . . . . . . . . 437
omtrek verbergen . . . . . . . . . . . . . . 425
omtrek weergeven . . . . . . . . . . . . . . 425
scheiden van voorwerpen . . . . . . . . . . . . 429
spatiëringspijlen verbergen . . . . . . . . . . . 425
spatiëringspijlen weergeven . . . . . . . . . . . 425
splitsen . . . . . . . . . . . . . . . . 426
tekst inpassen . . . . . . . . . . . . . . . 424
tekst passen in . . . . . . . . . . . . . . . 424
tekstdoorloop van koppelingen omleiden . . . . . . . . 436
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 379
vast . . . . . . . . . . . . . . . . . 379
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 424
werken met . . . . . . . . . . . . . . . 422
alle hulplijnen
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 99
alle tekstvoorwerpen
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 99
alle voorwerpen
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 99
ankerpunt. . . . . . . . . . . . . . . . . 309
instellen bij vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . 317
naar het midden terugzetten . . . . . . . . . . . 309
opnieuw instellen bij vergroten/verkleinen . . . . . . . . 317
terugzetten bij schuintrekken . . . . . . . . . . . 328
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 309
voorwerpen positioneren . . . . . . . . . . . . 306
archiefbestanden . . . . . . . . . . . . . . . 35
openen . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
ophalen . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
archiveren . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
bestanden . . . . . . . . . . . . . . . 33 - 34
huidige versies . . . . . . . . . . . . . . . 34
artistieke bitmapeffecten . . . . . . . . . . . . . 663
artistieke effecten
Conté-potlood . . . . . . . . . . . . . . . 664
Golfpapier . . . . . . . . . . . . . . . . 675
Houtskool . . . . . . . . . . . . . . . . 664
Impressionist . . . . . . . . . . . . . . . 667
Kubist . . . . . . . . . . . . . . . . . 666
Paletmes . . . . . . . . . . . . . . . . 668
Index iii

Index
Pastels . . . . . . . . . . . . . . . . . 669
Pen en inkt. . . . . . . . . . . . . . . . 670
Pointillist . . . . . . . . . . . . . . . . 671
Schetsblok . . . . . . . . . . . . . . . . 672
Wasbord . . . . . . . . . . . . . . . . 671
Wasco . . . . . . . . . . . . . . . . . 665
Waterstift . . . . . . . . . . . . . . . . 674
Waterverf . . . . . . . . . . . . . . . . 673
Artistieke media-gereedschap. . . . . . . . . . . 114, 118
tekenen met . . . . . . . . . . . 119 - 121, 125 - 126
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Artistieke tekst . . . . . . . . . . . . . . . 378
afbeeldingen insluiten in . . . . . . . . . . . . 385
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 388
converteren naar Alineatekst . . . . . . . . . . . 381
horizontaal uitlijnen . . . . . . . . . . . . . 404
naar krommen converteren . . . . . . . . . . . 381
omlopen rond tekst . . . . . . . . . . . . . 431
opmaken . . . . . . . . . . . . . . . . 392
speciale tekens toevoegen . . . . . . . . . . . . 384
symbolen toevoegen . . . . . . . . . . . . . 384
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 380
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 381
ASCII-bestand
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
Autocorrectie . . . . . . . . . . . . . . 444, 466
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 466
correcties toevoegen . . . . . . . . . . . . . 446
Automatisch afmetingsgereedschap . . . . . . . . . 141 - 142
automatisch controleren
spelling, . . . . . . . . . . . . . . . . 445
automatisch gekloonde volgorde . . . . . . . . . . . 774
automatisch op volgorde . . . . . . . . . . . . . 774
automatisch overtrekken. . . . . . . . . . . . 152, 608
automatisch samenvoegen. . . . . . . . . . . . . 152
automatisch vergroten
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 633
automatisch verhogen
verlooptintstappen. . . . . . . . . . . . . . 845
automatische backup . . . . . . . . . . . . . . 36
automatische reservekopieën . . . . . . . . . . . . 36
automatische spatiëring tussenmarge . . . . . . . . . . 775
automatische spellingcontrole
fouten negeren. . . . . . . . . . . . . . . 446
maximumaantal weergegeven woorden . . . . . . . . 447
automatische spreiding . . . . . . . . . . . . 822, 825
iv Index
B
basislettertypen insluiten
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 872
Beeldomkering (effect) . . . . . . . . . . . . . 687
beginnen
aan de slag . . . . . . . . . . . . . . . . 23
beginwaarde
bereikgevoeligheid . . . . . . . . . . . . . . 651
kleurpaletopties . . . . . . . . . . . . . . 651
beginwaarden
filters . . . . . . . . . . . . . . . . . 914
behouden
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 837
behouden van OPI-koppelingen
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
bekijken . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
systeeminformatie . . . . . . . . . . . . . . 88
belichting
de intensiteit aanpassen voor vector-3D-effecten . . . . . . 537
benoemen van kleuren . . . . . . . . . . . . . 365
beperkingshoek . . . . . . . . . . . . . . . 298
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 153
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 298
bereikgevoeligheid . . . . . . . . . . . . . . 649
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 649
bereikgevoeligheid bepalen . . . . . . . . . . . . 649
berichten
in- en uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . 90
waarschuwingen . . . . . . . . . . . . . . 90
beschrijving met één segment . . . . . . . . . . . . 143
beschrijving met twee segmenten . . . . . . . . . . . 143
beschrijving van één segment . . . . . . . . . . . . 141
beschrijving van twee segmenten . . . . . . . . . . . 141
beschrijvingen . . . . . . . . . . . . . . . . 141
één segment . . . . . . . . . . . . . . . 143
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
twee segmenten . . . . . . . . . . . . . . 143
bestand
bitmapafbeelding . . . . . . . . . . . . . . 845
exporteren . . . . . . . . . . . . . . . . 841
naar bestand . . . . . . . . . . . . . . . 805
bestand eigenschappen
bekijken in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 55
bestanden . . . . . . . . . . . . . 26 - 27, 30, 55, 59
alle geopende opslaan . . . . . . . . . . . . . 27
archiveren . . . . . . . . . . . . . . . 33 - 34
automatische backup . . . . . . . . . . . . . 36

comprimeren . . . . . . . . . . . . . . . 30
hernoemen in het Schetsboek . . . . . . . . . . . 55
importeren van - van FTP-locaties . . . . . . . . . . 59
in Schetsboek . . . . . . . . . . . . . . . 54
knippen in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 55
kopiëren in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 55
nieuwe, . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
openen . . . . . . . . . . . . . . . . 24, 26
opslaan. . . . . . . . . . . . . . . . 26 - 27
opslaan van - van FTP-locaties . . . . . . . . . . . 59
overdraagbaar maken . . . . . . . . . . . . . 30
slepen van FTP-locaties . . . . . . . . . . . . . 59
sluiten . . . . . . . . . . . . . . . . 26, 33
snelkoppelingen in het Schetsboek . . . . . . . . . . 55
sneller openen . . . . . . . . . . . . . . . 30
weergeven van eigenschappen voor . . . . . . . . . . 55
wissen in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 55
bestanden opslaan
als eerdere versies . . . . . . . . . . . . . . 28
automatisch. . . . . . . . . . . . . . . . 36
in andere vectorformaten . . . . . . . . . . . . 28
met geavanceerde instellingen . . . . . . . . . . . 30
met ingesloten lettertypen . . . . . . . . . . . . 28
met miniaturen . . . . . . . . . . . . . . . 28
met opmerkingen en trefwoorden . . . . . . . . . . 28
bestanden sluiten . . . . . . . . . . . . . . . 26
bestanden vergaren . . . . . . . . . . . . . . 804
bestandsgrootte
beperken . . . . . . . . . . . . . . . . 30
bestandsgrootte beperken . . . . . . . . . . . . . 30
bestandsinformatie . . . . . . . . . . . . . . 810
bestandsverbindingen . . . . . . . . . . . . . . 914
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 914
herstellen . . . . . . . . . . . . . . . . 915
besturingspunten . . . . . . . . . . . . . . . 116
uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 135
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 134
voorwerpen vormgeven. . . . . . . . . . . . . 134
Beweging (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 680
bewerken
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . 631, 633
gekoppelde objecten . . . . . . . . . . . . . 856
ingesloten objecten . . . . . . . . . . . . . 860
tussen lagen . . . . . . . . . . . . . . . 223
verwerkt kleurpalet, kleurmodus 256 kleuren, kleuren bewerken . . 650
voorwerpen in Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . 211
voorwerpgegevens . . . . . . . . . . . . . . 230
voorwerpgegevenssamenvattingen . . . . . . . . . . 231
Index
bewerken van stijlen . . . . . . . . . . . . . . 163
Béziergereedschap . . . . . . . . . . . . 114, 116, 118
overtrekken van bitmaps met . . . . . . . . . . . 609
werking . . . . . . . . . . . . . . . . 152
bijsnijden . . . . . . . . . . . . . . . 831, 834
tekens . . . . . . . . . . . . . . . . . 849
bijsnijden bitmaps . . . . . . . . . . . . . . 600
binair bestand
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 874
binden. . . . . . . . . . . . . . . . . . 772
binden, rangschikken en bijsnijden. . . . . . . . . . 772
boekbinding . . . . . . . . . . . . . . . 772
eigen . . . . . . . . . . . . . . . . . 773
perfecte binding . . . . . . . . . . . . . . 772
stijlen . . . . . . . . . . . . . . . . . 772
stijlen maken . . . . . . . . . . . . . . . 773
bitmap
compressie . . . . . . . . . . . . . . 845, 849
importeren . . . . . . . . . . . . . . 831, 834
koppelen . . . . . . . . . . . . . . . . 831
met meerdere lagen . . . . . . . . . . . . 831, 834
bitmap-3D maken. . . . . . . . . . . . . . . 520
bitmap-3D-effecten
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 540
de resolutie wijzigen . . . . . . . . . . . . . 538
diepte instellen. . . . . . . . . . . . . . . 541
gerenderde selecteren . . . . . . . . . . . . . 540
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 538
positioneren . . . . . . . . . . . . . . . 540
renderen . . . . . . . . . . . . . . . . 538
selecteren van gerenderde bitmap . . . . . . . . . . 540
selectiekader. . . . . . . . . . . . . . 540 - 541
structuurvullingen toepassen . . . . . . . . . . . 543
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 538
toepassen afgevlakte . . . . . . . . . . . . . 539
toepassen omgevingslicht . . . . . . . . . . . . 544
toepassen op afgevlakte bitmap . . . . . . . . . . 539
toepassen puntlicht op . . . . . . . . . . . . . 545
uitrekken . . . . . . . . . . . . . . . . 541
vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . . . . 541
vullen . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
wissen . . . . . . . . . . . . . . . . . 538
bitmapafbeeldingen . . . . . . . . . . . . . . . 7
bitmapeffecten
3D . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655
artistiek . . . . . . . . . . . . . . . . 663
creatieve . . . . . . . . . . . . . . . . 691
kleurtransformatie. . . . . . . . . . . . . . 684
Index v

Index
omtrek. . . . . . . . . . . . . . . . . 688
ruis . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
scherpte . . . . . . . . . . . . . . . . 727
vervaging . . . . . . . . . . . . . . . . 676
vervorming . . . . . . . . . . . . . . . 706
bitmapeffectopties
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 654
bitmapkleuren
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 610
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 610
bitmapkleuren verbergen . . . . . . . . . . . . . 611
bitmapkleuren weergeven . . . . . . . . . . . . . 612
Bitmapkleurmasker . . . . . . . . . . . . . . 613
bitmaplettertypen . . . . . . . . . . . . . . . 790
bitmappatronen . . . . . . . . . . . . . . . 258
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
als pagina-achtergrond . . . . . . . . . . . . . 47
automatisch overtrekken . . . . . . . . . . . . 608
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . 631, 633
bewerken in Corel PHOTO-PAINT . . . . . . . . . . 633
bijsnijden . . . . . . . . . . . . . . . . 600
bijsnijden na importeren . . . . . . . . . . . . 601
bijsnijden voor importeren. . . . . . . . . . . . 600
converteren naar vectoren . . . . . . . . . . . . 634
converteren tussen kleurmodi . . . . . . . . . . . 634
formaat aanpassen. . . . . . . . . . . . . . 631
handmatig vergroten . . . . . . . . . . . . . 633
inkleuren monochrome. . . . . . . . . . . . . 610
kleuren verbergen in . . . . . . . . . . . . . 611
kleuren weergeven in . . . . . . . . . . . . . 612
kleurmasker openen . . . . . . . . . . . . . 613
kleurmodi . . . . . . . . . . . . . . 634 - 635
kopie veranderen . . . . . . . . . . . . . . 631
koppelen . . . . . . . . . . . . . . . . 602
korreligheid verwijderen . . . . . . . . . . . . 726
monochrome van kleur voorzien . . . . . . . . . . 610
overtrekken . . . . . . . . . . . . . . . 606
overtrekken met CorelTRACE . . . . . . . . . . . 607
overtrekken met het Béziergereedschap . . . . . . . . 609
overtrekken met het Freehandgereedschap . . . . . . . . 609
plug-in-filters . . . . . . . . . . . . . . . 731
resolutie wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 632
toepassen van een PostScript-halftoonraster . . . . . . . 610
uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . . . 794
uitvoeren als CMYK. . . . . . . . . . . . . . 794
uitvoeren als grijstinten . . . . . . . . . . . . 794
uitvoeren als RGB . . . . . . . . . . . . . . 794
veranderen. . . . . . . . . . . . . . . . 632
vi Index
vergroten . . . . . . . . . . . . . . . . 633
vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . . . . 632
vervorming corrigeren . . . . . . . . . . . . . 632
verwerkingskwaliteit . . . . . . . . . . . . . 631
verwerkingskwaliteit aanpassen . . . . . . . . . . 632
bitmaps bijsnijden
na importeren . . . . . . . . . . . . . . . 601
voor importeren . . . . . . . . . . . . . . 600
bitmaps comprimeren
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 870
bitmaps koppelen . . . . . . . . . . . . . . . 602
bitmaps maskeren. . . . . . . . . . . . . . . 613
bitmaps uitvoeren. . . . . . . . . . . . . . . 794
bitmaps vergroten
automatisch . . . . . . . . . . . . . . . 633
handmatig . . . . . . . . . . . . . . . . 633
Bitvlakken (effect) . . . . . . . . . . . . . . 684
bladwijzers . . . . . . . . . . . . . . . . 742
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 746
hyperlinks maken naar. . . . . . . . . . . . . 746
toewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . 745
bladwijzers genereren . . . . . . . . . . . . . . 880
bladwijzers hernoemen . . . . . . . . . . . . . 746
bladwijzers instellen
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 880
bladwijzers selecteren . . . . . . . . . . . . . . 746
bladwijzers toewijzen . . . . . . . . . . . . . . 745
bladwijzers verwijderen . . . . . . . . . . . . . 746
bladwijzers weergeven
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 880
Blokeffect . . . . . . . . . . . . . . . . . 625
Blokken (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 707
blokkerig maken . . . . . . . . . . . . . . . 625
bogen
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Bol (effect) . . . . . . . . . . . . . . . . 662
bovenlijn
lijneigenschappen wijzigen . . . . . . . . . . . . 396
bovenlijnen
toepassen op tekst . . . . . . . . . . . . . . 395
breedte
van omtrek aanpassen . . . . . . . . . . . . . 282
breken
een tracé . . . . . . . . . . . . . . . . 139
breken van voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 207
buiten gamut . . . . . . . . . . . . . . . . 372
bullets. . . . . . . . . . . . . . . . . . 417
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 418

toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 417
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 417
C
centreren van afgedrukte afbeelding . . . . . . . . . . 781
CGI-scriptadres
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 741
CIE Lab . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
Cilinder (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 656
cirkels
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 107
clipart . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
afbeeldingen . . . . . . . . . . . . . . . 838
afdrukken met het Schetsboek . . . . . . . . . . . 54
importeren met het Schetsboek . . . . . . . . . . . 54
in Schetsboek . . . . . . . . . . . . . . . 54
openen van met het Schetsboek . . . . . . . . . . . 54
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 838
CMS . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
CMYK. . . . . . . . . . . . . . . . . 341, 348
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 815
bitmaps converteren naar . . . . . . . . . . . . 644
coderingsformaat . . . . . . . . . . . . . . . 874
combineren . . . . . . . . . . . . . . . . 206
Alineatekst . . . . . . . . . . . . . . . . 427
gecombineerde voorwerpen breken. . . . . . . . . . 207
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 485
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 205
compatibiliteit van stuurprogramma . . . . . . . . . . 792
complexe vullingen
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
complexiteit van krommen . . . . . . . . . . . . 785
composietprinterprofiel . . . . . . . . . . . . . 762
compressie
type . . . . . . . . . . . . . . . . 839, 841
CompuServe
technische ondersteuning . . . . . . . . . . . . 18
Concept
instellen van de weergavekwaliteit op . . . . . . . . . 86
conflicten . . . . . . . . . . . . . . . 749 - 750
herstellen in documenten . . . . . . . . . . . . 750
verificatie van Internet-voorwerpen . . . . . . . . . 749
Conté-potlood (effect). . . . . . . . . . . . . . 664
contouren . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 514
de bewerkmodus wijzigen . . . . . . . . . . . . 515
Index
de indelingsmode wijzigen . . . . . . . . . . . . 516
het knooppunttype wijzigen . . . . . . . . . . . 519
knooppunten toevoegen aan . . . . . . . . . . . 517
knooppunten verplaatsen . . . . . . . . . . . . 518
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 514
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 511
segmenten wijzigen . . . . . . . . . . . . . 517
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 511
verwijderen. . . . . . . . . . . . . . . . 511
voorgedefinieerde toepassen . . . . . . . . . . . 513
contrast
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 616
conversie kleurruimte . . . . . . . . . . . . . . 374
converteren
Artistieke tekst naar krommen . . . . . . . . . . . 381
bitmapkleurmodi . . . . . . . . . . . . . . 635
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 634
bitmaps naar 256 kleuren . . . . . . . . . . . . 646
bitmaps naar CMYK . . . . . . . . . . . . . 644
bitmaps naar duotoon . . . . . . . . . . . . . 640
bitmaps naar grijstinten . . . . . . . . . . . . 640
bitmaps naar Lab-kleur . . . . . . . . . . . . 644
bitmaps naar RGB-kleur . . . . . . . . . . . . 643
bitmaps naar vectoren . . . . . . . . . . . . . 606
bitmaps naar zwart-wit . . . . . . . . . . . . 638
steunkleuren naar CMYK tijdens afdrukken . . . . . . . . 819
teksttypen . . . . . . . . . . . . . . . . 381
vectoren naar bitmaps . . . . . . . . . . . . . 635
coördinaten
in scripts . . . . . . . . . . . . . . . . 924
Corel Corporation
informatie . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Corel PHOTO-PAINT
voor het bewerken van bitmaps . . . . . . . . . . 633
Corel SCRIPT . . . . . . . . . . . . . . . . 920
OLE-automatisering . . . . . . . . . . . . . 925
programmeerinstructies . . . . . . . . . . . . 922
script uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . 919
starten . . . . . . . . . . . . . . . . . 921
toepassingsopdrachten. . . . . . . . . . . . . 922
CorelDRAW . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
concepten . . . . . . . . . . . . . . . . 6
suite . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
creatieve effecten . . . . . . . . . . . . . . . 691
Deeltjes . . . . . . . . . . . . . . . . 699
Glasblokken . . . . . . . . . . . . . . . 696
Glas-in-lood . . . . . . . . . . . . . . . 701
Handwerk . . . . . . . . . . . . . . . . 692
Index vii

Index
Kader . . . . . . . . . . . . . . . . . 695
Kinderspel . . . . . . . . . . . . . . . . 697
Kolk . . . . . . . . . . . . . . . . . 704
Kristalliseren . . . . . . . . . . . . . . . 693
Mozaïek . . . . . . . . . . . . . . . . 698
Rookglas . . . . . . . . . . . . . . . . 701
Spreiding . . . . . . . . . . . . . . . . 700
Stof . . . . . . . . . . . . . . . . . 694
Vignet . . . . . . . . . . . . . . . . . 702
Weer . . . . . . . . . . . . . . . . . 705
CSP-bestanden . . . . . . . . . . . . . . . 803
Ctrl-toets
een cirkel tekenen . . . . . . . . . . . . . . 94
om een vierkant te tekenen . . . . . . . . . . . . 94
D
database
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
DCS (Desktop Color Separation) . . . . . . . . . . . 814
decimalen
instellen van getallen voor afmetingen . . . . . . . . . 154
Deeltjes (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 699
degroeperen van voorwerpen. . . . . . . . . . . 203, 205
De-interlace (effect) . . . . . . . . . . . . . . 618
dekvermogen
aanpassen voor . . . . . . . . . . . . . . 561
aanpassen voor schaduwen. . . . . . . . . . . . 551
delen
verdwijnpunten van een vector-3D-effect . . . . . . . . 530
densitometerschalen . . . . . . . . . . . . . . 809
deselecteren
alle voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 103
bepaalde voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 103
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . 130, 132
Desktop Color Separation (DCS) . . . . . . . . . . . 814
dialoogvenster
Help oproepen . . . . . . . . . . . . . . . 5
dialoogvenster Tekst bewerken
automatisch weergeven . . . . . . . . . . . . 391
schuiven met de IntelliMouse . . . . . . . . . . . 391
dialoogvensters . . . . . . . . . . . . . . . 885
Corel SCRIPT . . . . . . . . . . . . . . . 923
de positie wijzigen van. . . . . . . . . . . . . 886
DIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
DIC-kleur. . . . . . . . . . . . . . . . 352, 819
diepte
wijzigen voor bitmap-3D-effecten . . . . . . . . . . 541
viii Index
wijzigen voor vector-3D-effecten . . . . . . . . . . 527
Diffusie (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 721
dikte
van omtrek aanpassen . . . . . . . . . . . . . 282
verbindingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 148
distribueren . . . . . . . . . . . . . . . . 199
distribueren van voorwerpen . . . . . . . . . . . 199, 202
documenten . . . . . . . . . . . . . . . 737, 751
leesbaarheid testen. . . . . . . . . . . . . . 461
maken voor het World Wide Web . . . . . . . . . . 737
navigeren . . . . . . . . . . . . . . . . 44
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 879
publiceren naar Internet . . . . . . . . . . . . 751
documenten met meerdere pagina’s
navigeren . . . . . . . . . . . . . . . . 44
documentinformatie
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 89
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 89
document-informatie
bekijken. . . . . . . . . . . . . . . . . 88
documentinstellingen . . . . . . . . . . . . . . 52
consistente gebruiken . . . . . . . . . . . . . 52
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
documentpagina . . . . . . . . . . . . . . . 771
door gebruiker gedefinieerde inkten . . . . . . . . . . 353
doorhaling
lijneigenschappen wijzigen . . . . . . . . . . . . 396
op tekst toepassen . . . . . . . . . . . . . . 395
doorsnijden . . . . . . . . . . . . . . . 295, 331
meerdere voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 336
draadmodel
instellen van de weergavekwaliteit op . . . . . . . . . 86
draadmodel-lens . . . . . . . . . . . . . . . 581
Draaikolk (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 713
DRAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
drempelwaarde hoek . . . . . . . . . . . . . . 152
drempelwaarde rechte lijn. . . . . . . . . . . . . 152
driedimensionale effecten . . . . . . . . . . . . . 655
Drukgevoelig
modus Artistieke media-gereedschap . . . . . 119 - 121, 125 - 126
drukker . . . . . . . . . . . . . . . . . 802
DSC (Document Structuring Convention) . . . . . . . . . 805
duotoon
bitmaps converteren naar . . . . . . . . . . . . 640
duplicaten
maken tijdens transformeren . . . . . . . . . 300 - 301
verschuiving wijzigen van . . . . . . . . . . . . 193

duplicaten transformeren . . . . . . . . . . . 300 - 301
dupliceren van voorwerpen . . . . . . . . . . . . 190
duwvervormingen . . . . . . . . . . . . . . . 498
het midden wijzigen van . . . . . . . . . . . . 509
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 501
nieuwe toepassen . . . . . . . . . . . . . . 510
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 498
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 498
dynamische afmetingslijnen . . . . . . . . . . . . 145
E
een afdruktaak in stroken splitsen. . . . . . . . . . . 797
een patroon maken met symbolen. . . . . . . . . . . 387
een profiel kiezen . . . . . . . . . . . . . . . 804
eenheden
in afmetingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 145
Eenvoudig draadmodel
instellen van de weergavekwaliteit op . . . . . . . . . 86
eerdere versies
opslaan als . . . . . . . . . . . . . . . . 28
effecten . . . . . . . . . . . . . . . . . 481
instellen vooraf op scherm . . . . . . . . . . . . 654
kleuraanpassing . . . . . . . . . . . . . . 614
kleurmodi . . . . . . . . . . . . . . . . 635
toepassen op Alineatekst . . . . . . . . . . . . 481
toepassen op Artistieke tekst . . . . . . . . . . . 481
toepassen op voorwerpen . . . . . . . . . . . . 481
effen knooppunt . . . . . . . . . . . . . . . 137
Effen kromme (effect). . . . . . . . . . . . . . 682
effen vullingen . . . . . . . . . . . . . . . 238
eigen kleurenkaartlens . . . . . . . . . . . . . 580
eigen papierformaat . . . . . . . . . . . . . . 41
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
wissen . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
eigen structuurvullingen
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . 264
eigen verlooptintvullingen. . . . . . . . . . . . . 246
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 244
eigen werkbalken
hernoemen. . . . . . . . . . . . . . . . 903
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 902
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 902
werkbalkitems opnieuw schikken op . . . . . . . . . 899
werkbalkitems toevoegen aan . . . . . . . . . . . 899
werkbalkitems verwijderen van . . . . . . . . . . 899
eigenschappen. . . . . . . . . . . . . . . . 152
Index
instellen voor lijn . . . . . . . . . . . . . . 152
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 188
kopiëren van . . . . . . . . . . . . . . . 187
printer . . . . . . . . . . . . . . . . . 760
Eigenschappenbalk . . . . . . . . . . . . . . . 8
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 908
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 908
koppelen . . . . . . . . . . . . . . . . 12
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 12
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 908
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 12
werkbalkitem toevoegen aan . . . . . . . . . . . 909
werkbalkitem verwijderen uit . . . . . . . . . . . 909
werkbalkitems rangschikken op . . . . . . . . . . 909
ellips
wijzigen in boog of taartvorm . . . . . . . . . . . 110
ellipsen
maken van een boog of taartvorm . . . . . . . . . . 110
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . 107, 110
Ellipsgereedschap . . . . . . . . . . . . . . . 94
Encapsulated Postscript . . . . . . . . . . . . . 845
EPS . . . . . . . . . . . . . . . . . 845, 849
EPS-bestand
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
EPS-bestanden . . . . . . . . . . . . . . 803, 876
etiketten . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
aangepast . . . . . . . . . . . . . . . . 51
eigen . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
gebruik van kant-en-klare stijlen . . . . . . . . . . 51
maken . . . . . . . . . . . . . . . . 37, 51
exemplaren . . . . . . . . . . . . . . . . 762
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 762
rangschikken . . . . . . . . . . . . . . . 762
exporteerbare achtergronden . . . . . . . . . . . . 47
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 47
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . . 47
exporteren . . . . . . . . . . . . . . . 839, 849
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 842
extra stapsgewijs
voorwerpen verplaatsen . . . . . . . . . . . . 106
F
Favoriete vullingen en omtrekken . . . . . . . . . . . 57
opslaan in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 56
pagina, . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
filters . . . . . . . . . . . . . . . . . . 732
Index ix

Index
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 912
beginwaarden . . . . . . . . . . . . . . . 914
inschakelen . . . . . . . . . . . . . . . 732
plug-ins . . . . . . . . . . . . . . . . 731
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 912 - 913
uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . . 732
verwijderen . . . . . . . . . . . . . 733, 912 - 913
wijzigen van positie in lijst met actieve filters . . . . . . . 913
FOCOLTONE . . . . . . . . . . . . . . . . 374
FOCOLTONE-kleur . . . . . . . . . . . . . 352, 819
formaat
van voorwerpen nauwkeurig wijzigen . . . . . . . . . 313
formaat van afdruk wijzigen . . . . . . . . . . . . 777
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 295, 310
items op werkbalken . . . . . . . . . . . . . 901
kaders van werkbalkknoppen . . . . . . . . . . . 901
statusbalk . . . . . . . . . . . . . . . . 910
van voorwerpen met de muis . . . . . . . . . . . 310
vanuit het midden van voorwerpen. . . . . . . . . . 310
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 310
voorwerpen niet-proportioneel wijzigen . . . . . . . . 310
voorwerpen proportioneel wijzigen. . . . . . . . . . 310
werkbalkknoppen . . . . . . . . . . . . . . 901
foto’s
in Schetsboek . . . . . . . . . . . . . . . 54
fotozetmachine . . . . . . . . . . . . . . . 802
Freehandgereedschap . . . . . . . . . . . 114 - 115, 118
overtrekken van bitmaps met . . . . . . . . . . . 609
werking . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Freehand-nauwkeurigheid . . . . . . . . . . . . . 152
FTP-locaties . . . . . . . . . . . . . . . 58 - 59
anoniem verbinden met . . . . . . . . . . . . . 58
bestanden slepen van . . . . . . . . . . . . . 59
importeren van bestanden van . . . . . . . . . . . 59
openen van mappen in . . . . . . . . . . . . . 59
opslaan van bestanden van . . . . . . . . . . . . 59
pagina, . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
verbinden met favoriete . . . . . . . . . . . . . 58
verbinden met snelkoppelingen . . . . . . . . . . . 58
verbinden met wachtwoorden . . . . . . . . . . . 58
functies en opties . . . . . . . . . . . . . . . 4
Help oproepen . . . . . . . . . . . . . . . 5
G
gamma
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 619
Gamma (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 619
x Index
gaten
maken in voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 305
Gaussiaans vervagen (effect) . . . . . . . . . . . . 677
gebruiker
naam . . . . . . . . . . . . . . . . 845, 849
gebruikerswoordenlijsten . . . . . . . . . . . 444, 462
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 464
activeren . . . . . . . . . . . . . . . . 463
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 463
uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . . 465
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 465
woorden toevoegen met de spellingcontrole . . . . . . . 449
woorden toevoegen met Grammatik . . . . . . . . . 455
Geen kleur
vakje . . . . . . . . . . . . . . . . . 899
vakje verbergen . . . . . . . . . . . . . . 899
vakje weergeven . . . . . . . . . . . . . . 899
geen spaties . . . . . . . . . . . . . . . 839, 841
gegevensvelden
nieuwe toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 227
gegroepeerde voorwerpen
gegevens weergeven . . . . . . . . . . . . . 232
geheugen . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
reserveren voor afbeeldingen . . . . . . . . . . . 32
gekoppelde bitmaps . . . . . . . . . . . . . . 602
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 604
bijwerken . . . . . . . . . . . . . . . . 604
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 602
oplossen . . . . . . . . . . . . . . . . 604
vernieuwen . . . . . . . . . . . . . . . 604
geluid
inschakelen . . . . . . . . . . . . . . . 916
geluiden . . . . . . . . . . . . . . . . . 915
toewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . 915
uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . . 916
Gemiddeld (effect) . . . . . . . . . . . . . . 723
geneste groepen . . . . . . . . . . . . . . . 203
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
gereedschappen
Help bij . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Gereedschapskist . . . . . . . . . . . . . . . 8
beschrijving van knoppen. . . . . . . . . . . . . 9
getinte grijsschaallens. . . . . . . . . . . . . . 578
Glasblokken (effect) . . . . . . . . . . . . . . 696
Glas-in-lood (effect) . . . . . . . . . . . . . . 701
Golfpapier (effect) . . . . . . . . . . . . . . 675
Grammatik . . . . . . . . . . . . . . . . 444
controlestijlen herstellen . . . . . . . . . . . . 458

controlestijlen verwijderen. . . . . . . . . . . . 459
controlestijlen wijzigen . . . . . . . . . . . . 456
fouten handmatig verbeteren . . . . . . . . . . . 453
gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 452
grammaticatellingen weergeven . . . . . . . . . . 460
leesbaarheid testen. . . . . . . . . . . . . . 461
opties wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 454
passieve zinnen vervangen . . . . . . . . . . . . 454
schrijfstijlen analyseren . . . . . . . . . . . . 459
schrijfstijlen bewerken . . . . . . . . . . . . . 457
schrijfstijlen maken . . . . . . . . . . . . . 457
talen wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 456
woord aan gebruikerswoordenlijst toevoegen . . . . . . . 455
zinsdelen analyseren . . . . . . . . . . . . . 460
grijstinten
bitmaps converteren naar . . . . . . . . . . . . 640
kleuren afdrukken in . . . . . . . . . . . . . 794
kleurstijlen. . . . . . . . . . . . . . . . 170
grijstintmaskers
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 555
transparanties . . . . . . . . . . . . . . . 555
groepen
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 98
verborgen voorwerpen selecteren . . . . . . . . . . 101
voorwerpen selecteren in . . . . . . . . . . . . 101
groeperen van voorwerpen . . . . . . . . . . . . 203
groepsgewijze conversie
modus 256 kleuren. . . . . . . . . . . . . . 652
groothoeklens . . . . . . . . . . . . . . . . 582
grootte meerdere pagina’s . . . . . . . . . . . . . 39
grootte van de marge . . . . . . . . . . . . . . 777
grootte van de marge aanpassen . . . . . . . . . . . 777
grote kleurvakjes . . . . . . . . . . . . . . . 360
H
Halftoon (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 685
halftoonraster . . . . . . . . . . . 812 - 813, 820 - 821
hoek . . . . . . . . . . . . . . 812, 820 - 821
rasterfrequentie . . . . . . . . . . . . . 813, 821
schermfrequentie . . . . . . . . . . . . . . 812
typen . . . . . . . . . . . . . . 812, 820 - 821
halftoonrasters . . . . . . . . . . . . . . . 610
handtekeningen . . . . . . . . . . . . . . . 771
handtekeningen instellen . . . . . . . . . . . . . 773
handtekeningen selecteren . . . . . . . . . . . . 773
handtekeninglayoutstijlen. . . . . . . . . . . . . 769
Handwerk (effect). . . . . . . . . . . . . . . 692
Index
helderheid
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 616
Helderheid contrast en intensiteit (effect) . . . . . . . . . 616
helderheidslens . . . . . . . . . . . . . . . 575
Help . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
context-gevoelige . . . . . . . . . . . . . . . 5
hints oproepen . . . . . . . . . . . . . . . 6
Knopinfo oproepen . . . . . . . . . . . . . . 6
onderwerpen afdrukken . . . . . . . . . . . . . 5
on-line oproepen . . . . . . . . . . . . . . . 4
zelfstudie, . . . . . . . . . . . . . . . . 6
herhalen van opdrachten . . . . . . . . . . . . . 187
hernoemen
bestanden in het Schetsboek. . . . . . . . . . . . 55
kleurstijlen . . . . . . . . . . . . . . . . 175
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
vullingen en omtrekken in het Schetsboek . . . . . . . . 57
werkbalken . . . . . . . . . . . . . . . 903
herstellen van stijlen . . . . . . . . . . . . . . 165
herstelniveaus
aantal wijzigen. . . . . . . . . . . . . . . 186
hertekenen
voorwerpen met het Mesgereedschap . . . . . . . . . 303
hertekensnelheid
verhogen . . . . . . . . . . . . . . . . 611
hexachrome proceskleur . . . . . . . . . . . . 815, 817
hifi-kleuren . . . . . . . . . . . . . . . 815, 817
hints. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
oproepen . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
hittekaartlens . . . . . . . . . . . . . . . . 579
hoek
van verlooptintvullingen wijzigen . . . . . . . . . . 252
hoekafmetingslijnen . . . . . . . . . . . . . 141 - 142
hoeken
afronden . . . . . . . . . . . . . . . . 108
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 282
hoekig knooppunt . . . . . . . . . . . . . . . 137
Hoge kwaliteit
instellen van de weergavekwaliteit op . . . . . . . . . 86
hoge lichten
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 622
hoofd-/kleine letters in tekst
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 397
hoofdlagen . . . . . . . . . . . . . . . . 216
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
opties en instellingen . . . . . . . . . . . . . 225
voorwerpen verbergen op . . . . . . . . . . . . 222
Hoogbandfilter (effect) . . . . . . . . . . . . . 729
Index xi

Index
horizontale afmetingslijnen . . . . . . . . . . . 141 - 142
horizontale tussenruimte . . . . . . . . . . . . . 775
hotspots . . . . . . . . . . . . . . . . . 743
definiëren voor Internet-voorwerpen . . . . . . . . . 743
toewijzen van kleuren aan . . . . . . . . . . . . 745
hotspots definiëren . . . . . . . . . . . . . . 743
Houtskool (effect). . . . . . . . . . . . . . . 664
HTML . . . . . . . . . . . . . . . . 749 - 750
conflicten tussen voorwerpen herstellen . . . . . . . . 750
exportopties . . . . . . . . . . . . . . . 753
publiceren in . . . . . . . . . . . . . . 751 - 752
verificatie-opties voor HTML-conflicten instellen . . . . . . 749
HTML-tekst . . . . . . . . . . . . . . . . 738
Alineatekst converteren naar . . . . . . . . . . . 738
opmaken . . . . . . . . . . . . . . . . 738
HTML-tekst maken . . . . . . . . . . . . . . 737
hulplijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 61, 68
alles selecteren . . . . . . . . . . . . . . . 99
deselecteren . . . . . . . . . . . . . . . 103
hoofdlaaginstellingen . . . . . . . . . . . . . 225
kleur wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 223
kleuren . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
nieuwe documenten beginnen met . . . . . . . . . . 69
ontgrendelen . . . . . . . . . . . . . . . 75
plaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
schuine . . . . . . . . . . . . . . . . 69, 72
standaard . . . . . . . . . . . . . . . . 69
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 69
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 74
vergrendelen . . . . . . . . . . . . . . . 75
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . 72
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . . 76
verwijderen standaard- . . . . . . . . . . . . . 75
voorkeuze . . . . . . . . . . . . . . . . 71
voorwerpen magnetisch op . . . . . . . . . . . . 73
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 74
hyperlinks. . . . . . . . . . . . . . . . . 742
naar voorwerpen met bladwijzers . . . . . . . . . . 746
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 879
I
ICC
kleurprofiel, . . . . . . . . . . . . . . . 365
profiel . . . . . . . . . . 831, 833 - 834, 837, 839, 841
ijkbalken . . . . . . . . . . . . . . . . . 809
ijken
linialen . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
xii Index
illustraties op de pagina laten passen . . . . . . . . . . 781
illustraties tegelen tijdens afdrukken . . . . . . . . . . 765
illustraties vergroten/verkleinen tijdens het afdrukken . . . . . 781
importeren . . . . . . . . . . . . . . 54, 831, 834
clipart met het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 54
exporteren . . . . . . . . . . . . . . . . 829
van FTP-locaties . . . . . . . . . . . . . . . 59
vector . . . . . . . . . . . . . . . . . 837
Impressionist (effect) . . . . . . . . . . . . . . 667
In reliëf (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 657
inclusief hyperlinks
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 879
indelingsmodus
wijzigen voor contouren . . . . . . . . . . . . 516
informatie
document . . . . . . . . . . . . . . . . 88
programma . . . . . . . . . . . . . . . . 88
systeem . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
informatie over halftoonrasters
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
ingesloten
kleurprofiel, . . . . . . . . . . . . . . . 365
inhoud lens vastzetten . . . . . . . . . . . . . 585
initialen . . . . . . . . . . . . . . . . . 411
instellingen wijzigen . . . . . . . . . . . . . 413
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 412
inslagschema
pagina’s per groep, . . . . . . . . . . . . . 774
pagina’s schikken . . . . . . . . . . . . . . 774
inslagschema maken . . . . . . . . . . . . . . 771
inslagschema opslaan . . . . . . . . . . . . . . 771
inslagschema verwijderen . . . . . . . . . . . . . 771
inslagschema’s
kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . 770
Inslagschema’s . . . . . . . . . . . . . . . 770
insluiten . . . . . . . . . . . . . . . . 860, 862
inspringingen . . . . . . . . . . . . . . . . 416
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 416
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 417
instellen van afdruktaak . . . . . . . . . . . . . 792
instellen voor documenten met meerdere pagina’s . . . . . . . 39
instelling
effecten vooraf op scherm . . . . . . . . . . . . 654
herstelniveaus . . . . . . . . . . . . . . . 654
instellingen
opslaan voor nieuw document . . . . . . . . . . . 52
standaarden voor een tekengereedschap wijzigen . . . . . . 151
tekengereedschappen . . . . . . . . . . . . . 151

IntelliMouse
tekst schuiven . . . . . . . . . . . . . . . 391
intensiteit
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 616
Internet . . . . . . . . . . . . . . . . 352, 751
documenten publiceren naar . . . . . . . . . . . 751
opties voor het publiceren . . . . . . . . . . . . 753
Internet-afbeeldingen
liniaaleenheden instellen . . . . . . . . . . . . 65
liniaalresolutie instellen. . . . . . . . . . . . . 65
Internet-bladwijzerbeheer. . . . . . . . . . . . . 746
internet-koppelingen
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 879
Internet-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 739
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 741
identificeren in documenten . . . . . . . . . . . 745
invoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 740
inversielens
lenzen, inversie . . . . . . . . . . . . . . 576
inverteren van kleuren . . . . . . . . . . . . . 622
invoegen
Alineatekstkaders binnen voorwerpen . . . . . . . . . 428
Internet-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 740
pagina’s. . . . . . . . . . . . . . . . . 39
inzoomen . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
J
JPEG
compressie bij het afdrukken, . . . . . . . . . . . 805
K
Kader (effect) . . . . . . . . . . . . . . . . 695
kaders van werkbalkknoppen
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 901
kalligrafie
tekst plakken als . . . . . . . . . . . . . . 477
Kalligrafisch
modus Artistieke media-gereedschap . . . . . 119 - 121, 125 - 126
kalligrafische omtrekken maken . . . . . . . . . . . 285
kantlijn . . . . . . . . . . . . . . . . . 771
Kartels (kartels) . . . . . . . . . . . . . . . 678
kerning
bereik toepassen . . . . . . . . . . . . . . 401
spatiëringspijlen weergeven . . . . . . . . . . . 425
kiezen van EPS-bestand
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
Index
kind van bestaande kleur maken
kleurstijlen gebruiken . . . . . . . . . . . . . 176
Kinderspel (effect) . . . . . . . . . . . . . . 697
kindkleuren
automatisch maken . . . . . . . . . . . . 171 - 172
handmatig maken . . . . . . . . . . . . 171 - 172
klantenservice . . . . . . . . . . . . . . . . 19
klapmenu Zoom . . . . . . . . . . . . . . . 77
klapmenu’s . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
openen vanuit de Gereedschapskist . . . . . . . . . . 12
Klembord . . . . . . . . . . . . . . 190, 853, 858
in Voorwerpgegevensbeheer . . . . . . . . . . . 226
plakken van . . . . . . . . . . . . . . . 190
tekst plakken als kalligrafische tekst . . . . . . . . . 477
tekst plakken als krommen . . . . . . . . . . . 477
tekst plakken als tekst . . . . . . . . . . . . . 477
voorwerpen knippen . . . . . . . . . . . . . 190
voorwerpen kopiëren, kopiëren, voorwerpen . . . . . . . 190
kleur . . . . . . . . . . . . . . . . . 341, 794
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 614
afdrukvoorbeeld van separaties . . . . . . . . . . 778
alle kleuren als grijstinten . . . . . . . . . . . . 794
alle kleuren als zwart . . . . . . . . . . . . . 794
beheer . . . . . . . . . . . . . . . 845, 849
buiten gamut . . . . . . . . . . . . . . . 372
correctie . . . . . . . . . . . . . . . . 843
de schaduw wijzigen . . . . . . . . . . . . . 550
een kleurmasker bewerken . . . . . . . . . . . . 613
exact reproduceren . . . . . . . . . . . . 371 - 372
kiezen . . . . . . . . . . . . 348 - 350, 352 - 355
kiezen, . . . . . . . . . . . . . . . 345, 347
maken. . . . . . . . . . . . . 345, 348 - 350, 354
mengen . . . . . . . . . . . . . . . . 345
nauwkeurig reproduceren . . . . . . . . . . . . 365
proces . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
standaard . . . . . . . . . . . . . . . . 355
steun . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
steun-. . . . . . . . . . . . . . . . 347, 352
steunkleur . . . . . . . . . . . . . . 788, 819
toevoegen aan monochrome bitmaps . . . . . . . . . 610
kleur negeren . . . . . . . . . . . . . . . . 223
kleur toevoegen aan huidige vulling . . . . . . . . . . 347
kleuraanpassingen . . . . . . . . . . . . . . 614
algemene besturingselementen. . . . . . . . . . . 653
kleuraanpassingseffecten . . . . . . . . . . . . . 614
Blokeffect . . . . . . . . . . . . . . . . 625
De-interlace . . . . . . . . . . . . . . . 618
Gamma . . . . . . . . . . . . . . . . 619
Index xiii

Index
Helderheid contrast en intensiteit . . . . . . . . . . 616
Inverteren . . . . . . . . . . . . . . . . 622
Kleurbalans . . . . . . . . . . . . . . . 617
Kleuren vervangen . . . . . . . . . . . . . . 625
Kopie/doelbalans . . . . . . . . . . . . . . 627
Lokale egalisatie . . . . . . . . . . . . . . 624
Niveau-egalisatie . . . . . . . . . . . . . . 622
Selectieve kleur, Selectieve kleur (effect) . . . . . . . . 628
Tint verzadiging en lichtheid . . . . . . . . . . . 620
Toonkromme . . . . . . . . . . . . . . . 629
Verzadiging verminderen . . . . . . . . . . . . 619
kleurbalans
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 617
Kleurbalans (effect) . . . . . . . . . . . . . . 617
kleurcorrectie . . . . . . . . . . . . 365, 371 - 373, 819
printeruitvoer simuleren . . . . . . . . . . . 371, 373
kleurcorrecties . . . . . . . . . . . . . . . 629
kleuren
balanceren . . . . . . . . . . . . . . . . 627
benoemen . . . . . . . . . . . . . . . . 365
hulplijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 74
inverteren, Inverteren (effect) . . . . . . . . . . . 622
toepassen op omtrekken . . . . . . . . . . . . 280
toewijzen aan hotspots. . . . . . . . . . . . . 745
vervangen . . . . . . . . . . . . . . . . 625
kleuren laten overvloeien . . . . . . . . . . . . . 349
kleuren maken. . . . . . . . . . . . . 349 - 350, 354
kleuren sorteren
kleurenpaletten, . . . . . . . . . . . . . . 362
kleuren toevoegen
kleurenpaletten, . . . . . . . . . . . . . . 362
kleuren vervangen
in bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 625
Kleuren vervangen (effect) . . . . . . . . . . . . 625
kleuren verwijderen
kleurenpaletten, . . . . . . . . . . . . . . 362
kleurenbeheer . . . . . . . . . . . . . 371 - 373, 819
kleurenbeheersysteem . . . . . . . . . . . . . . 365
kleurengamut . . . . . . . . . . . . . . 365, 372
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 372
kleurenmixer . . . . . . . . . . . . . . . . 345
kleurenovergang
instellen voor omtrekovervloeien . . . . . . . . . . 569
kleurenpalet . . . . . . . . . . . . . . . . 347
op het scherm . . . . . . . . 347, 353, 357, 359 - 360, 362
op het scherm, . . . . . . . . . . . . . . . 352
Kleurenpalet
aantal rijen wijzigen . . . . . . . . . . . . . 899
xiv Index
de breedte van het kader wijzigen . . . . . . . . . . 898
menu rechtermuisknop instellen . . . . . . . . . . 897
menuopties rechtermuisknop . . . . . . . . . . . 897
kleurenpalet op het scherm . . . . . . . . . . 347, 357, 362
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 360
het vakje “Geen kleur” . . . . . . . . . . . . 360
kleuren wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 357
koppelen . . . . . . . . . . . . . . . . 359
meerdere, . . . . . . . . . . . . . . . . 357
paletten openen . . . . . . . . . . . . . . 357
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 359
kleurenpaletten . . . . . . . . . . . 345, 353, 357, 361
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 361
beginwaarde geven. . . . . . . . . . . . . . 362
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 362
eigen . . . . . . . . . . . . . 361 - 362, 364 - 365
eigen, . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
gemaakt van document . . . . . . . . . . . . 361
gemaakt van zichtbare kleuren. . . . . . . . . . . 361
kleuren benoemen . . . . . . . . . . . . . . 365
kleuren sorteren, . . . . . . . . . . . . . . 362
kleuren toevoegen, . . . . . . . . . . . . . . 362
kleuren verwijderen, . . . . . . . . . . . . . 362
meerdere kleuren toevoegen . . . . . . . . . . . 364
meerdere kleuren verwijderen . . . . . . . . . . . 364
openen . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
oproepen . . . . . . . . . . . . . . . . 357
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . 364
vast . . . . . . . . . . . . . . . . 345, 352
Kleurenpaletten
eigen . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
kleurenpatroonvullingen
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 258
kleurenraster . . . . . . . . . . . . . . 349 - 350
kleurenwiel . . . . . . . . . . . . . . . . 350
kleurhalftonen . . . . . . . . . . . . . . . 820
kleurharmonie . . . . . . . . . . . . . . 345, 350
kleurkijker . . . . . . . . . . . . . . . . 348
kleurlimietlens . . . . . . . . . . . . . . . 577
kleurmaskers
kleur wijzigen van . . . . . . . . . . . . . . 613
kleuren bewerken in . . . . . . . . . . . . . 613
kleuren verbergen in bitmaps . . . . . . . . . . . 611
kleuren weergeven in bitmaps . . . . . . . . . . . 612
openen . . . . . . . . . . . . . . . . . 613
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . 613
kleurmodel . . . . . . . . . . . . . . . 341, 354
CMYK . . . . . . . . . . . . . . . . 341, 354

Lab . . . . . . . . . . . . . . . . . 354
RGB . . . . . . . . . . . . . . . . 341, 354
TVH . . . . . . . . . . . . . . . 341, 348, 354
kleurmodi . . . . . . . . . . . . . . . . . 635
256 kleuren . . . . . . . . . . . . . . 645 - 646
algemene besturingselementen. . . . . . . . . . . 653
bepalen bereikgevoeligheid . . . . . . . . . . . 649
CMYK-kleur . . . . . . . . . . . . . . . 644
converteren naar 256 kleuren . . . . . . . . . . . 645
converteren tussen . . . . . . . . . . . . . . 635
duotoon . . . . . . . . . . . . . . . . 640
grijstinten . . . . . . . . . . . . . . . . 640
Lab-kleur . . . . . . . . . . . . . . . . 644
opties 256 kleuren . . . . . . . . . . . . . . 649
paletkleuren, . . . . . . . . . . . . . . . 645
RGB-kleur . . . . . . . . . . . . . . . . 643
zwart-wit . . . . . . . . . . . . . . . . 638
kleurmodus 256 kleuren
converteren naar . . . . . . . . . . . . . . 646
groepsgewijze conversie . . . . . . . . . . . . 652
verwerkt palet opslaan . . . . . . . . . . . . . 651
kleurovereenkomtsmodus . . . . . . . . . . . . . 371
kleurpaletten
beginwaarde bereikgevoeligheid . . . . . . . . . . 651
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 650
kleurprofiel . . . . . . . . . . 365, 371, 373, 760, 762, 819
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 373
kleurprofiel instellen
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 878
kleurreproductie . . . . . . . . . . . . . . . 762
kleurruimte
CMYK , besturen . . . . . . . . . . . . . . 374
converteren . . . . . . . . . . . . . . . 374
kleurseparaties . . . . . . . . . . . . . . 817, 819
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 817
geavanceerde instellingen . . . . . . . . . . . . 821
halftoonraster . . . . . . . . . . . . 813, 820 - 821
steunkleuren converteren naar CMYK . . . . . . . . . 819
trapping . . . . . . . . . . . . . 822 - 823, 825
uitvoer simuleren . . . . . . . . . . . . . . 819
Kleurseparaties
trapping . . . . . . . . . . . . . . . . 824
kleurstijlen . . . . . . . . . . . . . . 159 - 161, 169
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 173
hernoemen . . . . . . . . . . . . . . . . 175
kindkleuren maken . . . . . . . . . . . . 171 - 172
kleuren sorteren . . . . . . . . . . . . . . 175
onder andere ouder plaatsen . . . . . . . . . . . 176
Index
ouderkleuren maken . . . . . . . . . . . . . 170
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 174
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 175
kleurtoevoegingslens . . . . . . . . . . . . . . 577
kleurtransformatie-effecten . . . . . . . . . . . . 684
Beeldomkering. . . . . . . . . . . . . . . 687
Bitvlakken . . . . . . . . . . . . . . . . 684
Halftoon . . . . . . . . . . . . . . . . 685
Psychedelisch . . . . . . . . . . . . . . . 686
kleurtrapping . . . . . . . . . . . . . . 822 - 825
kleurvakjes
weergeven van grote . . . . . . . . . . . . . 898
weergeven van kleine . . . . . . . . . . . . . 898
kleurverloop
instellen voor overvloeien . . . . . . . . . . . . 489
kleurweergave. . . . . . . . . . . . . . . . 345
klonen. . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
omtrekovervloeien . . . . . . . . . . . . . . 568
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 485
schaduwen . . . . . . . . . . . . . . . . 549
vector-3D . . . . . . . . . . . . . . . . 523
verschuiving wijzigen van . . . . . . . . . . . . 193
kloon
origineel zoeken . . . . . . . . . . . . . . 192
knipgaten . . . . . . . . . . . . . . . 205 - 206
knippen . . . . . . . . . . . . . . . . 295, 302
bestanden in het Schetsboek. . . . . . . . . . . . 55
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 193
voorwerpen in subtracés . . . . . . . . . . . . 302
voorwerpen in tweeën . . . . . . . . . . . . . 302
knooppunt bewerken . . . . . . . . . . . . . . 601
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . 93, 116, 129
deselecteren . . . . . . . . . . . . . . 130, 132
een krommevoorwerp vormgeven . . . . . . . . . . 134
het type wijzigen voor contouren . . . . . . . . . . 519
indelen in overvloeien . . . . . . . . . . . . . 491
roteren . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
samenvoegen . . . . . . . . . . . . . . . 133
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . 130, 132
selecteren in een krommevoorwerp . . . . . . . . 130, 132
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 132
uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 135
van contour verplaatsen . . . . . . . . . . . . 518
verbinden . . . . . . . . . . . . . . . . 133
verplaatsen om perspectief aan te passen . . . . . . . . 589
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 133
Index xv

Index
verwijderen van contouren, knooppunten, toevoegen aan contouren,
contouren, knooppunten verwijderen van . . . . . . . . 517
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 137
wijzigen in andere typen . . . . . . . . . . . . 137
Knopinfo. . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
oproepen . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Kodak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844
PhotoCD’s . . . . . . . . . . . . . . . . 843
Kolk (effect) . . . . . . . . . . . . . . . . 704
kolommen. . . . . . . . . . . . . . . . . 407
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 407
tegels in vullingen verschuiven . . . . . . . . . . . 271
van gelijke breedte maken . . . . . . . . . . . . 407
van verschillende breedte maken . . . . . . . . . . 409
verticaal uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . 411
kopie veranderen
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . 631 - 632
Kopie/doelbalans (effect) . . . . . . . . . . . . . 627
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 190, 560
bestanden in Schetsboek . . . . . . . . . . . . 55
contouren . . . . . . . . . . . . . . . . 514
de inhoud van een PowerClip-voorwerp . . . . . . . . 592
duwvervormingen . . . . . . . . . . . . . . 501
het perspectief van een voorwerp . . . . . . . . . . 588
lenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . 583
ombuigingsvervormingen . . . . . . . . . . . . 509
omtrekovervloeien . . . . . . . . . . . . . . 568
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 485
rimpelvervormingen . . . . . . . . . . . . . 504
schaduwen . . . . . . . . . . . . . . . . 549
trekvervormingen . . . . . . . . . . . . . . 501
vector-3D . . . . . . . . . . . . . . . . 523
voorwerpeigenschappen . . . . . . . . . . . . 188
voorwerpen naar andere lagen . . . . . . . . . . . 212
voorwerpgegevens . . . . . . . . . . . . . . 231
vullingen . . . . . . . . . . . . . . . . 240
koppelen
insluiten . . . . . . . . . . . . . . . . 853
OLE . . . . . . . . . . . . . . . . . 856
OLE-objecten . . . . . . . . . . . . . . . 858
werkbalken . . . . . . . . . . . . . . . 900
koppelen van het kleurenpalet op het scherm . . . . . . . . 359
koppelingen. . . . . . . . . . . . . . . 432 - 433
controleren . . . . . . . . . . . . . . . 748
de tekstdoorloop van Alineatekst omleiden. . . . . . . . 436
indicatoren van Alineatekst verbergen . . . . . . . . . 436
indicatoren van Alineatekst weergeven . . . . . . . . . 436
maken op verschillende pagina’s . . . . . . . . . . 435
xvi Index
maken tussen Alineatekst en voorwerpen . . . . . . . . 434
opties instellen voor Alineatekstkader . . . . . . . . . 437
verwijderen van Alineatekstkaders . . . . . . . . . . 438
Koppelingsbeheer . . . . . . . . . . . . 602, 604, 748
functies . . . . . . . . . . . . . . . . 604
Koppelingsbeheer (koppelvenster). . . . . . . . . . . 603
koppelvenster . . . . . . . . . . . . . . . . 356
Kleur, . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
koppelvenster Kleur . . . . . . . . . . . . . 345, 356
koppelvenster Koppelingsbeheer
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 606
opties . . . . . . . . . . . . . . . . . 606
koppelvensters
Koppelingsbeheer . . . . . . . . . . . . . . 603
Koppelvensters . . . . . . . . . . . . . . . . 8
ontkoppelen . . . . . . . . . . . . . . . . 14
openen . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
samenvouwen . . . . . . . . . . . . . . . 14
scheiden. . . . . . . . . . . . . . . . . 14
sluiten . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Kristalliseren (effect) . . . . . . . . . . . . . . 693
krommen . . . . . . . . . . . . . . . 93, 115, 129
Artistieke tekst converteren naar . . . . . . . . . . 381
converteren van segmenten . . . . . . . . . . . 138
rekken en vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . 136
roteren en schuintrekken . . . . . . . . . . . . 136
tekenen. . . . . . . . . . . . . . . . . 115
tekenen met het Béziergereedschap. . . . . . . . . . 116
tekst plakken als . . . . . . . . . . . . . . 477
verbinden . . . . . . . . . . . . . . . . 115
wissen terwijl u tekent . . . . . . . . . . . . . 115
krommen en lijnen . . . . . . . . . . . . . 114, 118
krommevoorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 129
breken . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
een segment in een lijn of kromme wijzigen . . . . . . . 138
selecteren van knooppunten . . . . . . . . . . 130, 132
toevoegen van knooppunten . . . . . . . . . . . 132
uitlijnen van knooppunten en besturingspunten . . . . . . 135
verwijderen van knooppunten . . . . . . . . . . . 133
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Kubist (effect). . . . . . . . . . . . . . . . 666
L
Laagbandfilter (effect) . . . . . . . . . . . . . 679
labels geven aan voorwerpen . . . . . . . . . . . . 141
Lab-kleur
bitmaps converteren naar . . . . . . . . . . . . 644

laden
conversieopties 256 kleuren . . . . . . . . . . . 648
conversieopties 256-kleurenafbeelding. . . . . . . . . 648
lagen . . . . . . . . . . . . . . 185, 197, 216, 220
actieve laag bewerken . . . . . . . . . . . . . 223
activeren . . . . . . . . . . . . . . . . 218
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 220
afdrukken inschakelen . . . . . . . . . . . . . 221
afdrukken uitschakelen. . . . . . . . . . . . . 221
bewerkingen van meerdere. . . . . . . . . . . . 223
draadmodel tonen in . . . . . . . . . . . . . 223
eigenschappen wijzigen . . . . . . . . . . . . 220
hernoemen . . . . . . . . . . . . . . . . 217
hoofdlaag . . . . . . . . . . . . . . . . 216
hoofdlagen maken . . . . . . . . . . . . . . 222
kleurenweergave negeren . . . . . . . . . . . . 223
meerdere lagen. . . . . . . . . . . . . . . 223
ontgrendelen . . . . . . . . . . . . . . . 220
opnieuw schikken . . . . . . . . . . . . . . 219
schakelen tussen . . . . . . . . . . . . . . 218
tekening indelen . . . . . . . . . . . . . . 216
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 217
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 220
vergrendelen . . . . . . . . . . . . . . . 220
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 219
voorwerpen kopiëren tussen . . . . . . . . . . . 212
voorwerpen op . . . . . . . . . . . . . . . 197
voorwerpen verplaatsen naar andere lagen. . . . . . . . 212
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 220
wijzigingen toestaan . . . . . . . . . . . . . 220
wijzigingen voorkomen. . . . . . . . . . . . . 220
Lagenbeheer (weergave) . . . . . . . . . . . . 208, 212
lagen herschikken . . . . . . . . . . . . . . 219
lassen . . . . . . . . . . . . . . . 295, 331, 333
layoutstijlen
spreads afdrukken . . . . . . . . . . . . . . 45
lenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
alleen weergeven waar voorwerpen worden bedekt. . . . . . 584
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 583
de inhoud vastzetten . . . . . . . . . . . . . 585
draadmodel . . . . . . . . . . . . . . . 581
eigen kleurenkaart. . . . . . . . . . . . . . 580
getinte grijsschaal . . . . . . . . . . . . . . 578
groothoek . . . . . . . . . . . . . . . . 582
helderheid . . . . . . . . . . . . . . . . 575
hittekaart . . . . . . . . . . . . . . . . 579
kleurlimiet . . . . . . . . . . . . . . . . 577
kleurtoevoeging . . . . . . . . . . . . . . 577
Index
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 583
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 571
onzichtbare . . . . . . . . . . . . . . . 584
transparantie . . . . . . . . . . . . . . . 574
vergroten . . . . . . . . . . . . . . . . 575
zichtpunten verplaatsen . . . . . . . . . . . . 584
lettertype
opties instellen. . . . . . . . . . . . . . . 475
lettertypen . . . . . . . . . . . . . . . 788, 790
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 790
ander lettertype instellen . . . . . . . . . . . . 392
bitmap. . . . . . . . . . . . . . . . . 790
grootte wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 392
insluiten . . . . . . . . . . . . . . . . 839
insluiten tijdens opslaan . . . . . . . . . . . . 28
PANOSE . . . . . . . . . . . . . . . . 470
toewijzen voor ontbrekende lettertypen . . . . . . . . 471
vergroting instellen voor het vergroten/verkleinen . . . . . . 474
vervangen van Windows-lettertype door Macintosh-lettertype . . . 472
vervangen voor ontbrekende lettertypen . . . . . . . . 471
vervangen voor verwijderde . . . . . . . . . . . 470
vervanging niet aanwezig . . . . . . . . . . . . 470
vervangingen wijzigen . . . . . . . . . . . . . 470
lettertypen gebruiken
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 873
lettertypen insluiten
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 872
lettertypeverschillen . . . . . . . . . . . . . . 874
licht . . . . . . . . . . . . . . . . . . 536
toepassen op bitmap-3D-effecten . . . . . . . . . . 543
toepassen op vector-3D-effecten . . . . . . . . . . 536
van vector-3D-effecten verwijderen . . . . . . . . . 536
lichtgevoelige laag . . . . . . . . . . . . . . 807
lichtheid
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 620
lijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . 93, 129
converteren van segmenten . . . . . . . . . . . 138
instellen van eigenschappen . . . . . . . . . . . 152
koppelen aan Alineatekst . . . . . . . . . . . . 434
tekenen recht . . . . . . . . . . . . . . . 115
lijnen en krommen . . . . . . . . . . . . . 114, 118
lijnstijl
verbindingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 148
lijnstijlen
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 284
lijnuiteinden . . . . . . . . . . . . . . . . 288
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 291
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 283
Index xvii

Index
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 289
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 292
verwisselen . . . . . . . . . . . . . . . 290
liniaaleenheden. . . . . . . . . . . . . . . . 64
instellen. . . . . . . . . . . . . . . . . 64
voor Internet-afbeeldingen . . . . . . . . . . . . 65
liniaalparameters
instellen. . . . . . . . . . . . . . . . . 62
linialen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
aanpassen van de tekenschaal . . . . . . . . . . . 65
bewegen. . . . . . . . . . . . . . . . . 62
eenheden wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 64
ijken . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
instellen van maatstreepjes . . . . . . . . . . . . 65
nulpunt instellen van . . . . . . . . . . . . . 62
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 68
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 68
logaritmische spiralen . . . . . . . . . . . . . . 95
Lokale egalisatie (effect) . . . . . . . . . . . . . 624
lussen overvloeien. . . . . . . . . . . . . . . 488
M
Maalstroom (effect) . . . . . . . . . . . . . . 716
maasvoorwerpen
kleur toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 275
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 276
maasvullingen
knooppunten toevoegen . . . . . . . . . . . . 273
knooppunten verwijderen . . . . . . . . . . . . 273
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 279
Macintosh-lettertype
vervangen Windows-equivalent . . . . . . . . . . 472
macro’s
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 919
magnetisch
voorwerp aan het raster. . . . . . . . . . . . . 67
voorwerpen op hulplijnen . . . . . . . . . . . . 73
magnetische punten . . . . . . . . . . . . . . 141
maken
bogen of taartvormen . . . . . . . . . . . . . 110
maken van kleuren . . . . . . . . . . . . . 345, 348
mappen
openen van in FTP-locaties . . . . . . . . . . . . 59
marge . . . . . . . . . . . . . . . . . . 777
grootte . . . . . . . . . . . . . . . . . 777
Maximum (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 722
xviii Index
meerdere
keurenpalet op het scherm, . . . . . . . . . . . 357
kleurenpalet, op het scherm . . . . . . . . . . . 357
meerdere afbeeldingen
converteren naar 256 kleuren . . . . . . . . . . . 652
meerdere kleuren . . . . . . . . . . . . . . . 349
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 350
meerdere kleurenpaletten op het scherm . . . . . . . . . 345
meerdere pagina’s op één vel papier afdrukken . . . . . . . 769
meerdere voorwerpen
doorsnijden . . . . . . . . . . . . . . . 336
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . 98, 100
uitknippen . . . . . . . . . . . . . . . . 334
meerdere wijzigingen
ongedaan maken . . . . . . . . . . . . . . 186
meerollen . . . . . . . . . . . . . . . . 76 - 77
met behulp van de Eigenschappenbalk . . . . . . . . . 79
met een IntelliMouse . . . . . . . . . . . . . 77
met het klapmenu Zoom. . . . . . . . . . . . . 77
standaard-instellingen kiezen . . . . . . . . . . . 81
tekeningen verplaatsen . . . . . . . . . . . . . 77
meetprecisie
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 154
mengen van kleuren . . . . . . . . . . . . . . 345
menu’s . . . . . . . . . . . . . . . . . 891
een andere naam geven . . . . . . . . . . . . 893
sneltoetsen voor menu’s wijzigen . . . . . . . . . . 896
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 893
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 893
volgorde wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 891
menuopdrachten . . . . . . . . . . . . . . . 892
een andere naam geven . . . . . . . . . . . . 894
Help oproepen . . . . . . . . . . . . . . . 5
sneltoetsen voor menuopdrachten wijzigen. . . . . . . . 896
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 894
volgorde wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 892
menuopties rechtermuisknop
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 897
meten van voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 141
Microsoft Internet Explorer . . . . . . . . . . . . 352
middelpunt
van verlooptintvullingen wijzigen . . . . . . . . . . 249
middentonen
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 622
miniaturen genereren . . . . . . . . . . . . . . 880
miniaturen weergeven
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 880
Minimum (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 724

minivoorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . 779
een voorbeeld van de afdruktaak weergeven . . . . . . . 779
van de ene pagina naar de andere gaan . . . . . . . . 779
modellen . . . . . . . . . . . . . . . . . 345
modus 256 kleurenmodus
meerdere afbeeldingen converteren naar . . . . . . . . 652
Moiré . . . . . . . . . . . . . . . . 820 - 821
Moiré verwijderen (effect). . . . . . . . . . . . . 725
monitor
kalibreren . . . . . . . . . . . . . . . . 365
monitorprofiel. . . . . . . . . . . . . . . . 365
monochrome bitmaps
van kleur voorzien . . . . . . . . . . . . . . 610
Mozaïek (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 698
muis
formaat van voorwerpen wijzigen met . . . . . . . . . 310
gebruiken om voorwerpen te positioneren . . . . . . . . 104
gebruiken om voorwerpen te spiegelen . . . . . . . . . 329
gebruiken om voorwerpen te vergroten/verkleinen . . . . . . 315
voorwerpen rekken met . . . . . . . . . . . . 312
voorwerpen roteren met . . . . . . . . . . . . 319
voorwerpen schuintrekken met. . . . . . . . . . . 325
N
nabije kleurkiezer . . . . . . . . . . . . . . . 352
Natte verf (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 715
Navigator
gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 44
navigeren in documenten . . . . . . . . . . . . . 44
negatieven
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 807
nesten
PowerClip-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 591
Netscape . . . . . . . . . . . . . . . . . 352
Netscape Navigator . . . . . . . . . . . . . . 352
N-formaten . . . . . . . . . . . . . . . . 769
niet-afdrukbare tekens
instellen weergaveopties . . . . . . . . . . . . 476
niet-eigen
exporteren . . . . . . . . . . . . . . . . 839
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . 839
niet-PostScript
afdrukproblemen . . . . . . . . . . . . . . 797
nieuwe tekeningen
beginnen met hulplijnen. . . . . . . . . . . . . 69
beginnen met standaardopties . . . . . . . . . . . 50
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Index
maken van sjabloon . . . . . . . . . . . . . . 25
maken, . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Niveau-egalisatie (effect) . . . . . . . . . . . . . 622
Normaal
instellen van de weergavekwaliteit op . . . . . . . . . 86
nulpunt
de liniaal instellen . . . . . . . . . . . . . . 62
nulpunt instellen
patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . 267
structuurvullingen . . . . . . . . . . . . . . 267
nulpunt liniaal
instellen. . . . . . . . . . . . . . . . . 62
O
object
slepen . . . . . . . . . . . . . . . . . 856
OLE . . . . . . . . . . . . . . 853, 855, 859 - 860
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 862
bijwerken . . . . . . . . . . . . . . . . 859
objecten . . . . . . . . . . . . . . . . 855
objecten insluiten . . . . . . . . . . . . . . 860
verbreken, koppeling . . . . . . . . . . . . . 858
OLE-automatisering . . . . . . . . . . . . . . 925
ombuigingsvervormingen . . . . . . . . . . . . . 506
het midden wijzigen van . . . . . . . . . . . . 509
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 509
nieuwe toepassen . . . . . . . . . . . . . . 510
rotatie aanpassen van . . . . . . . . . . . . . 508
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 507
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 507
omgekeerde volgorde . . . . . . . . . . . . . . 198
omgevingslicht . . . . . . . . . . . . . . . 543
toevoegen aan bitmap-3D-effecten. . . . . . . . . . 544
omkeren
de richting van overvloeien . . . . . . . . . . . 493
omlopen
tekst rond tekst . . . . . . . . . . . . . . 431
tekst rond voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 429
omtrekeffecten . . . . . . . . . . . . . . . 688
Omtrek overtrekken, Omtrek overtrekken (effect) . . . . . . 690
Rand opsporen. . . . . . . . . . . . . . . 688
Randen zoeken. . . . . . . . . . . . . . . 689
omtrekken . . . . . . . . . . . . . . 56, 237, 279
Achter vulling . . . . . . . . . . . . . . . 286
breedte aanpassen . . . . . . . . . . . . . . 282
converteren naar voorwerpen . . . . . . . . . . . 281
dikte . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Index xix

Index
favoriete in het Schetsboek . . . . . . . . . . . 55 - 57
hernoemen in het Schetsboek . . . . . . . . . . . 57
hoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
kalligrafische . . . . . . . . . . . . . . . 285
kleuren toepassen . . . . . . . . . . . . . . 280
kopiëren in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 57
lijnstijlen instellen . . . . . . . . . . . . . . 284
lijnuiteinden . . . . . . . . . . . . . . 283, 288
lijnuiteinden toevoegen . . . . . . . . . . . . 289
lijnuiteinden verwisselen . . . . . . . . . . . . 290
opslaan in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 56
Schaal volgen . . . . . . . . . . . . . . . 286
snelkoppelingen met het Schetsboek. . . . . . . . . . 57
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . 56, 279
versteklimiet . . . . . . . . . . . . . . . 287
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 288
omtrekkleur . . . . . . . . . . . . 347 - 349, 352 - 354
standaard . . . . . . . . . . . . . . . . 355
Omtrekkleur . . . . . . . . . . . . . . . . 350
omtrekovervloeien . . . . . . . . . . . . . . 564
aan binnenkant van een voorwerp . . . . . . . . . . 566
aan buitenkant van een voorwerp . . . . . . . . . . 567
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 568
de kleurenovergang instellen . . . . . . . . . . . 569
klonen . . . . . . . . . . . . . . . . . 568
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 568
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 564
naar het midden maken . . . . . . . . . . . . 565
scheiden . . . . . . . . . . . . . . . . 570
onderdrukken
filter . . . . . . . . . . . . . . . . 831, 841
ondersteuning . . . . . . . . . . . . . . . . 15
bulletin board systeem . . . . . . . . . . . . . 17
CompuServe . . . . . . . . . . . . . . . . 18
diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
geautomatiseerde faxservice. . . . . . . . . . . . 17
interactief telefoonbeantwoordingssysteem . . . . . . . . 17
klantenservice . . . . . . . . . . . . . . . 19
telefoon . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
onderstrepen
toepassen op tekst . . . . . . . . . . . . . . 395
onderstreping
lijneigenschappen wijzigen . . . . . . . . . . . . 396
ongedaan maken . . . . . . . . . . . . . 185 - 186
de laatste wijziging . . . . . . . . . . . . . 186
opdrachten. . . . . . . . . . . . . . . . 186
reeks wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . 186
xx Index
transformaties . . . . . . . . . . . . . . . 299
wijzigingen. . . . . . . . . . . . . . . . 185
Onscherp masker (effect) . . . . . . . . . . . . . 730
ontgrendelen
hulplijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 75
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
PowerClip-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 594
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 207 - 208
opdrachten
herhalen . . . . . . . . . . . . . . . . 187
opdrachtinformatie . . . . . . . . . . . . . . 811
Open krommen automatisch vullen
optie instellen . . . . . . . . . . . . . . . 240
Open Prepress Interface (OPI). . . . . . . . . . . . 814
openen . . . . . . . . . . . . . . . . 26, 831
archiefbestanden . . . . . . . . . . . . . . 35
bestanden, openen, tekeningen . . . . . . . . . . . 26
documenten met consistente instellingen . . . . . . . . 52
tekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . 24
openen van
clipart met het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 54
ophalen
archiefbestanden . . . . . . . . . . . . . . 35
OPI . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831
koppelingen . . . . . . . . . . . . . . . 845
OPI (Open Prepress Interface). . . . . . . . . . . . 814
OPI-koppelingen
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
opmaakstijlen . . . . . . . . . . . . . . . . 37
opmaken
voorwerpgegevenssamenvattingen . . . . . . . . 231 - 232
opname van scripts . . . . . . . . . . . . . . 919
opnamen
maateenheden, maateenheden, scripts . . . . . . . . . 923
opnemen
coördinaten in . . . . . . . . . . . . . . . 924
opnieuw . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
uitvoeren van een reeks wijzigingen . . . . . . . . . 187
opnieuw uitvoeren. . . . . . . . . . . . . . . 299
herstelde opdrachten . . . . . . . . . . . . . 185
wijzigingen. . . . . . . . . . . . . . . . 185
opslaan . . . . . . . . . . . . . . 26 - 28, 30, 891
alle open tekeningen . . . . . . . . . . . . . 27
alleen geselecteerde voorwerpen. . . . . . . . . . . 27
bestanden . . . . . . . . . . . . . . . . 27
bestanden comprimeren. . . . . . . . . . . . . 30
conversieopties 256 kleuren . . . . . . . . . . . 648
documentinformatie. . . . . . . . . . . . . . 89

eerdere versies van bestanden . . . . . . . . . . . 33
eigen structuurvullingen . . . . . . . . . . . . 264
instellingen voor nieuw document . . . . . . . . . . 52
kleurmaskers . . . . . . . . . . . . . . . 613
sneltoetsen . . . . . . . . . . . . . . . . 891
systeeminformatie . . . . . . . . . . . . . . 88
verwerkte paletten . . . . . . . . . . . . . . 651
weergaven . . . . . . . . . . . . . . . . 83
opslaan bestanden . . . . . . . . . . . . . . . 26
opstartopties
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 885
opties
bitmapeffecten, herstelniveaus, aantal instellen . . . . . . 654
koppelvenster Koppelingsbeheer . . . . . . . . . . 606
opslaan en laden van conversieopties . . . . . . . . . 648
origineel . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
kloon zoeken van . . . . . . . . . . . . . . 192
ouderkleuren
automatisch toevoegen. . . . . . . . . . . . . 170
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
overdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 822
omtrekken . . . . . . . . . . . . . . 822 - 823
platen . . . . . . . . . . . . . . . . . 822
separaties . . . . . . . . . . . . . . . . 824
vullingen. . . . . . . . . . . . . . . 822 - 823
zwart . . . . . . . . . . . . . . . . 822, 825
overdrukken in documenten
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
overgangspunt
wijzigen in verlooptintvullingen . . . . . . . . . . 250
overtrekken
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 606
bitmaps (automatisch) . . . . . . . . . . . . 608
bitmaps met CorelTRACE . . . . . . . . . . . . 607
bitmaps met het Béziergereedschap . . . . . . . . . 609
bitmaps met het Freehandgereedschap. . . . . . . . . 609
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . . 482
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 492
de afstand tussen tussenvoorwerpen instellen . . . . . . . 487
de omtrekkleuren versnellen . . . . . . . . . . . 490
de tussenvoorwerpen versnellen . . . . . . . . . . 490
de tussenvoorwerpen wijzigen . . . . . . . . . . . 486
de vulkleuren versnellen . . . . . . . . . . . . 490
het aantal tussenvoorwerpen instellen . . . . . . . . . 487
het beginvoorwerp selecteren . . . . . . . . . . . 492
het tracé selecteren van . . . . . . . . . . . . 496
het tracé wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 496
instellen van het kleurverloop voor tussenvoorwerpen . . . . . 489
Index
klonen . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
knooppunten indelen . . . . . . . . . . . . . 491
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 485
langs een tracé. . . . . . . . . . . . . . . 483
lussen . . . . . . . . . . . . . . . . . 488
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 482
omkeren . . . . . . . . . . . . . . . . 493
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 495
rechtlijnige maken . . . . . . . . . . . . . . 483
samengestelde maken . . . . . . . . . . . . . 485
scheiden . . . . . . . . . . . . . . . . 497
selecteren van eindvoorwerpen. . . . . . . . . . . 492
splitsen . . . . . . . . . . . . . . . . 494
tussenvoorwerpen roteren . . . . . . . . . . . . 488
van een tracé verwijderen . . . . . . . . . . . . 496
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 497
overvloeien van kleuren . . . . . . . . . . . . . 345
P
pagina
rasteren . . . . . . . . . . . . . . . . 796
pagina Bladeren
in Schetsboek, . . . . . . . . . . . . . . . 54
pagina Favoriete vullingen en omtrekken
beheren van vullingen en omtrekken met . . . . . . . . 57
pagina FTP-locaties
openen van - naar . . . . . . . . . . . . . . 59
pagina’s . . . . . . . . . . . . . . . . 39, 44
afdrukbare achtergronden toevoegen . . . . . . . . . 47
afdrukbare achtergronden verwijderen . . . . . . . . . 47
hernoemen . . . . . . . . . . . . . . . . 44
layoutstijlen voor . . . . . . . . . . . . . . 45
naam wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 39
tegenoverliggende weergeven . . . . . . . . . . . 46
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . 39, 44
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 39, 44
pagina’s per groep instellen . . . . . . . . . . . . 774
pagina’s positioneren bij het afdrukken . . . . . . . . . 769
paginaformaat
overeen laten komen met printerinstellingen . . . . . . . 43
pagina-instelling . . . . . . . . . . . . . . . 37
afdrukstand . . . . . . . . . . . . . . . . 42
een achtergrond toevoegen . . . . . . . . . . . . 47
een achtergrond verwijderen . . . . . . . . . . . 47
een papierformaat kiezen . . . . . . . . . . . . 39
gebruiken van kant-en-klare stijlen . . . . . . . . . . 51
het afloopgebied verbergen . . . . . . . . . . . . 49
Index xxi

Index
het afloopgebied weergeven . . . . . . . . . . . . 49
het paginakader verbergen . . . . . . . . . . . . 49
het paginakader weergeven . . . . . . . . . . . . 49
layoutstijlen. . . . . . . . . . . . . . . . 45
tegenover elkaar liggende pagina’s bekijken . . . . . . . 46
paginakader . . . . . . . . . . . . . . . . 49
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 49
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Paginakrulling (effect) . . . . . . . . . . . . . 659
paginalayoutopties
nieuwe documenten beginnen met . . . . . . . . . . 50
paginanummers . . . . . . . . . . . . . . . 810
palet
verwerkt palet opslaan . . . . . . . . . . . . . 651
paletkleuren
afbeeldingen converteren naar . . . . . . . . . . . 645
Paletmes (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 668
paletten . . . . . . . . . . . . . . . . . 815
PANOSE
lettertypevervanging . . . . . . . . . . . . . 470
lettertypevervangingen wijzigen . . . . . . . . . . 470
vervangen van Windows-lettertype door Macintosh-lettertype . . . 472
vervangen voor ontbrekende lettertypen . . . . . . . . 471
PANTONE MATCHING SYSTEM . . . . . . . . . . . . 352
papier . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
een formaat kiezen . . . . . . . . . . . . . . 39
een stijl kiezen . . . . . . . . . . . . . . . 39
papierformaat . . . . . . . . . . . . . . . 41, 760
eigen opslaan . . . . . . . . . . . . . . . 41
eigen wissen . . . . . . . . . . . . . . . . 41
instellen voor één pagina . . . . . . . . . . . . 39
instellen voor meerdere pagina’s . . . . . . . . . . 39
standaard instellen . . . . . . . . . . . . . . 41
papierinstelling
papierformaat aanpassen . . . . . . . . . . . . 41
parameters
instellen voor liniaal . . . . . . . . . . . . . 62
instellen voor raster . . . . . . . . . . . . . . 66
Pastels (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 669
patronen
bitmapvullingen toepassen. . . . . . . . . . . . 258
kleuren- . . . . . . . . . . . . . . . . 258
patroon toepassen. . . . . . . . . . . . . . . 559
patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . . 256
afbeeldingen importeren . . . . . . . . . . . . 261
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 260
met voorwerp transformeren . . . . . . . . . . . 271
nulpunt instellen . . . . . . . . . . . . . . 267
xxii Index
roteren. . . . . . . . . . . . . . . . . 269
tegelgrootte wijzigen . . . . . . . . . . . . . 266
tegels verschuiven . . . . . . . . . . . . . . 271
tweekleuren- . . . . . . . . . . . . . . . 256
vullingen aanpassen . . . . . . . . . . . . . 265
patroonvullingen schuintrekken . . . . . . . . . . . 270
PCD . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . 865
afdrukvoorbeeldgedeelte . . . . . . . . . . . . 876
bestand opslaan . . . . . . . . . . . . . . 866
bestand verkleinen. . . . . . . . . . . . . . 870
bitmaps comprimeren . . . . . . . . . . . . . 870
bladwijzers genereren . . . . . . . . . . . . . 880
documenten . . . . . . . . . . . . . . . 879
een bestand publiceren. . . . . . . . . . . . . 865
EPS-bestand kiezen . . . . . . . . . . . . . 877
exportbereik kiezen . . . . . . . . . . . . . 866
JPEG comprimeren . . . . . . . . . . . . . . 870
lettertypen gebruiken . . . . . . . . . . . . . 872
lettertypen omzetten . . . . . . . . . . . . . 872
LZW comprimeren . . . . . . . . . . . . . . 870
miniaturen genereren . . . . . . . . . . . . . 880
PostScript-gedeelte. . . . . . . . . . . . . . 876
publiceren . . . . . . . . . . . . . . . . 865
publiceren van documenten . . . . . . . . . . . 879
resolutie grijstintenbitmaps verlagen . . . . . . . . . 871
resolutie kleurenbitmaps verlagen . . . . . . . . . . 871
resolutie monochrome bitmaps verlagen . . . . . . . . 871
resolutie verlagen . . . . . . . . . . . . . . 871
stijl bewerken . . . . . . . . . . . . . . . 866
stijl toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . 866
stijl verwijderen . . . . . . . . . . . . . . 866
stijl voor documentdistributie . . . . . . . . . . . 866
stijl voor het Web . . . . . . . . . . . . . . 866
stijl voor prepress . . . . . . . . . . . . . . 866
stijlen . . . . . . . . . . . . . . . 865 - 866
taakbriefje . . . . . . . . . . . . . . . . 868
tekensets . . . . . . . . . . . . . . . . 873
tekst comprimeren . . . . . . . . . . . . . . 874
tekst exporteren . . . . . . . . . . . . . . 874
PDF-markeringen . . . . . . . . . . . . . . . 787
bladwijzers opnemen . . . . . . . . . . . . . 787
hyperlinks opnemen . . . . . . . . . . . . . 787
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 787
PDF-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 870
Pen en inkt (effect) . . . . . . . . . . . . . . 670
perceptief . . . . . . . . . . . . . . . . . 365
perspectief . . . . . . . . . . . . . . . . 585

ewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 589
een-punts toevoegen . . . . . . . . . . . . . 586
knooppunten verplaatsen om perspectief aan te passen . . . . 589
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 586
twee-punts toevoegen . . . . . . . . . . . . . 586
van een voorwerp kopiëren . . . . . . . . . . . 588
verdwijnpunt verplaatsen om het perspectief te wijzigen . . . . 590
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 588
Perspectief (effect) . . . . . . . . . . . . . . 660
Photo
CD . . . . . . . . . . . . . . . . . . 844
pijlpunten
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 291
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 289
verbindingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 148
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 292
verwisselen . . . . . . . . . . . . . . . 290
Pixelblokken (effect) . . . . . . . . . . . . . . 711
plaatsen
afmetingstekst . . . . . . . . . . . . . . . 146
plakken
vullingen . . . . . . . . . . . . . . . . 240
plakken van voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 190
plug-in-filters . . . . . . . . . . . . . . . . 731
inschakelen . . . . . . . . . . . . . . . 732
uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . . 732
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 733
plug-ins toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 732
plug-in-toepassingen . . . . . . . . . . . . . . 731
Pointillist (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 671
positie bepalen van afgedrukte afbeelding. . . . . . . . . 781
positie van afbeelding op afdruk wijzigen . . . . . . . . . 777
positioneren . . . . . . . . . . . . . 104, 295, 306
ankerpunt wijzigen . . . . . . . . . . . . 306 - 307
met de muis . . . . . . . . . . . . . . . 104
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 306
voorwerpen op een exacte locatie . . . . . . . . . . 307
PostScript . . . . . . . . . . 783 - 784, 788, 790 - 791, 813
complexe afdruktaken . . . . . . . . . . . . . 788
complexe voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 785
Level 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . 783
Level 2 . . . . . . . . . . . . . . . 783 - 784
Level 3 . . . . . . . . . . . . . . . 783 - 784
OPI . . . . . . . . . . . . . . . . . 814
verlooptintstappen. . . . . . . . . . . . . . 789
PostScript 1 . . . . . . . . . . . . . . . . 783
PostScript 2 . . . . . . . . . . . . . . . 783 - 784
Index
PostScript 3 . . . . . . . . . . . . . . . 783 - 784
PostScript-gedeelte
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 877
PostScript-halftoonraster
toepassen op een bitmap . . . . . . . . . . . . 610
PostScript-printerbeschrijvingsbestand . . . . . . . . . 761
PostScript-structuurvullingen . . . . . . . . . . . . 254
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 255
PowerClip-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 590
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 592
de inhoud bewerken van . . . . . . . . . . . . 594
de inhoud kopiëren van . . . . . . . . . . . . 592
de inhoud uitlichten . . . . . . . . . . . . . 595
maken . . . . . . . . . . . . . . . 590 - 591
maken in Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . . 214
nesten . . . . . . . . . . . . . . . . . 591
ontgrendelen . . . . . . . . . . . . . . . 594
opnieuw plaatsen . . . . . . . . . . . . . . 593
vergrendelen . . . . . . . . . . . . . . . 594
PPD . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 761
precisie
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . 152
precisiemarkeringen
instellen voor liniaal . . . . . . . . . . . . . 65
printer
kalibreren . . . . . . . . . . . . . . . . 365
printerinstellingen
overeen laten komen met paginaformaat en afdrukstand . . . . 43
printermarkeringen . . . . . . . . . . . 803, 808 - 811
plaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . 811
printermogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . 792
printerprofiel . . . . . . . . . . . . . . . . 365
printerstroken besturen . . . . . . . . . . . . . 797
printerstuurprogramma . . . . . . . . . . . . 760, 792
PRN-bestanden . . . . . . . . . . . . . . 803, 805
proceskleuren . . . . . . . . . . . . . . 815, 817
hexachrome . . . . . . . . . . . . . . . 817
profiel
composiet . . . . . . . . . . . . . . . . 849
kleur . . . . . . . . . . . . . . . . . 849
separaties . . . . . . . . . . . . . . . . 849
programma-informatie
bekijken. . . . . . . . . . . . . . . . . 88
programmeerinstructies . . . . . . . . . . . . . 922
Psychedelisch (effect) . . . . . . . . . . . . . . 686
publiceren . . . . . . . . . . . . . . . . . 751
documenten naar Internet . . . . . . . . . . . . 751
Index xxiii

Index
in HTML . . . . . . . . . . . . . . . 751 - 752
naar PDF . . . . . . . . . . . . . . . . 865
PDF-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 870
publiceren van documenten
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 879
puntlicht . . . . . . . . . . . . . . . . . 543
toevoegen aan bitmap-3D-effecten. . . . . . . . . . 545
puntverbreding . . . . . . . . . . . . . . . 812
R
Radiale vervaging (effect) . . . . . . . . . . . . . 681
RAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
reserveren voor afbeeldingen . . . . . . . . . . . 32
Rand opsporen (effect) . . . . . . . . . . . . . 688
randen vlakker maken
tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
Randen zoeken (effect) . . . . . . . . . . . . . 689
randstijl
aanpassen voor schaduwen. . . . . . . . . . . . 551
randvulling
van verlooptintvullingen aanpassen . . . . . . . . . 253
rangschikken . . . . . . . . . . . . . . . . 759
raster . . . . . . . . . . . . . . . . . 61, 821
afstand tussen lijnen . . . . . . . . . . . . . 66
hoofdlaaginstellingen . . . . . . . . . . . . . 225
instellen van frequentie van . . . . . . . . . . . . 66
kleur wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 223
magnetisch . . . . . . . . . . . . . . . . 67
rasterfrequentie . . . . . . . . . . . . . 813, 821
rasterhoeken. . . . . . . . . . . . . . 820 - 821
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 68
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 68
weergeven als punten . . . . . . . . . . . . . 66
weergeven als rasterpapier . . . . . . . . . . . . 66
rasteren . . . . . . . . . . . . . . . . . 796
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 796
pagina . . . . . . . . . . . . . . . . . 796
rasters
PostScript-halftoonraster op bitmaps toepassen . . . . . . 610
vormgeven. . . . . . . . . . . . . . . 107, 113
rastervormen
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
rechte lijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 115
rechtermuisknop
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 360
rechthoeken . . . . . . . . . . . . . . . . 94
afronden van hoeken . . . . . . . . . . . . . 108
xxiv Index
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Rechthoekgereedschap . . . . . . . . . . . . . . 94
rechtlijnige overvloeien . . . . . . . . . . . . . 482
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 483
rechtzetten
geroteerde tekst . . . . . . . . . . . . . . 406
verschoven tekst . . . . . . . . . . . . . . 406
regelafstand . . . . . . . . . . . . . . . . 398
registratietekens . . . . . . . . . . . . . . . 808
rekken . . . . . . . . . . . . . . . . 295, 310
krommen . . . . . . . . . . . . . . . . 136
pijlpunten . . . . . . . . . . . . . . . . 291
van voorwerpen met exacte waarden . . . . . . . . . 313
vanuit het midden . . . . . . . . . . . . . . 312
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 310
voorwerpen met de muis . . . . . . . . . . . . 312
renderen
bitmapresoluties . . . . . . . . . . . . . . 538
rendering-intentie. . . . . . . . . . . . . . . 365
resampling . . . . . . . . . . . . . . . . 632
reservekopie
maken . . . . . . . . . . . . . . . . 36 - 37
reservekopieën maken
van bestanden . . . . . . . . . . . . . . . 37
reservekopieën maken van bestanden . . . . . . . . . . 36
resolutie
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 821
wijzigen voor bitmap-3D-effecten . . . . . . . . . . 538
wijzigen voor schaduwen . . . . . . . . . . . . 554
wijzigen voor transparanties . . . . . . . . . . . 560
resolutie liniaal
aanpassen aan document . . . . . . . . . . . . 46
instelling . . . . . . . . . . . . . . . . 46
resolutie liniaal instellen . . . . . . . . . . . . . 46
resolutie verlagen . . . . . . . . . . . . . . . 795
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 795
grijstintenbitmaps . . . . . . . . . . . . . . 795
kleurenbitmaps . . . . . . . . . . . . . . 795
monochrome bitmaps . . . . . . . . . . . . . 795
resolutie wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 831
RGB . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341
bitmaps afdrukken in . . . . . . . . . . . . . 791
RGB-kleur
bitmaps converteren naar . . . . . . . . . . . . 643
Richtingseffening (effect) . . . . . . . . . . . . . 677
Richtingsscherpte (effect) . . . . . . . . . . . . . 728
rijen

tegels in vullingen verschuiven . . . . . . . . . . . 271
Rimpel (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 712
rimpelvervormingen . . . . . . . . . . . . . . 501
benadrukken in bepaalde gedeelten . . . . . . . . . 505
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 504
het aantal punten wijzigen. . . . . . . . . . . . 505
het midden wijzigen van . . . . . . . . . . . . 509
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 504
nieuwe toepassen . . . . . . . . . . . . . . 510
punten afronden . . . . . . . . . . . . . . 504
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 501
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 501
willekeurige toepassen . . . . . . . . . . . . . 503
Rookglas (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 701
rotatiepunt
op beginwaarde terugzetten . . . . . . . . . . . 323
roteren . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
bitmap-3D-effecten . . . . . . . . . . . . . 542
bitmaps in drie dimensies . . . . . . . . . . . . 656
het rotatiepunt op de beginwaarde terugzetten . . . . . . 323
interactief . . . . . . . . . . . . . . . . 319
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . . 136
lijnen en krommen . . . . . . . . . . . . . . 319
met de muis . . . . . . . . . . . . . . . 319
om een ander ankerpunt . . . . . . . . . . . . 319
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 488
patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . 269
rotatiepunt nauwkeurig instellen . . . . . . . . . . 322
structuurvullingen . . . . . . . . . . . . . . 269
tekst. . . . . . . . . . . . . . . . 405 - 406
van voorwerpen om bepaalde liniaalcoördinaten . . . . . . 322
van voorwerpen relatief ten opzichte van huidige positie . . . . 322
vector-3D-effecten . . . . . . . . . . . . . . 527
voorwerpen nauwkeurig . . . . . . . . . . . . 321
Ruis toevoegen (effect) . . . . . . . . . . . . . 719
Ruis verwijderen (effect) . . . . . . . . . . . . . 726
ruiseffecten . . . . . . . . . . . . . . . . 719
Diffusie. . . . . . . . . . . . . . . . . 721
Gemiddeld . . . . . . . . . . . . . . . . 723
Maximum . . . . . . . . . . . . . . . . 722
Minimum . . . . . . . . . . . . . . . . 724
Moiré verwijderen . . . . . . . . . . . . . . 725
Ruis toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . 719
Ruis verwijderen . . . . . . . . . . . . . . 726
Stofjes en krasjes . . . . . . . . . . . . . . 722
ruitjespapier
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Index
Ruitjespapiergereedschap . . . . . . . . . . . . . 97
S
samengestelde overvloeien . . . . . . . . . . . . 482
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 485
samengevoegd afdrukken . . . . . . . . . . . 799 - 801
tekeningen voorbereiden . . . . . . . . . . . . 799
tekst met tekening samenvoegen . . . . . . . . . . 801
tekst voorbereiden . . . . . . . . . . . . . . 800
samensmelten
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 495
samenvoegen van knooppunten . . . . . . . . . . . 133
scannen . . . . . . . . . . . . . . . . . 814
scanner
kalibreren . . . . . . . . . . . . . . . . 365
scannerprofiel. . . . . . . . . . . . . . . . 365
schaal . . . . . . . . . . . . . . . . 141, 154
Schaal volgen
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 286
schaduw
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 547
schaduwen . . . . . . . . . . . . . . . . 546
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 622
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 549
de hoek wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 549
de kleur wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 550
de verschuiving wijzigen . . . . . . . . . . . . 549
dekvermogen aanpassen . . . . . . . . . . . . 551
het perspectief wijzigen . . . . . . . . . . . . 553
klonen . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 549
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 546
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 547
vermengingseigenschappen aanpassen . . . . . . . . . 551
vervagen . . . . . . . . . . . . . . . . 554
wijzigen van resolutie . . . . . . . . . . . . . 554
scheiden
omtrekovervloei . . . . . . . . . . . . . . 570
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 497
vector-3D-effecten . . . . . . . . . . . . . . 531
scheidingstekens tussen menuopdrachten
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 895
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 895
scherm . . . . . . . . . . . . . . . . . 812
beeldhoek . . . . . . . . . . . . . . . . 812
schermfrequentie . . . . . . . . . . . . . . 812
schermfrequentie . . . . . . . . . . . . . . . 812
Index xxv

Index
schermgroot afdrukvoorbeeld . . . . . . . . . . . . 87
schermresolutie
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Scherpte (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 730
scherpte-effecten . . . . . . . . . . . . . . . 727
Aangepast onscherp . . . . . . . . . . . . . 728
Hoogbandfilter. . . . . . . . . . . . . . . 729
Onscherp masker . . . . . . . . . . . . . . 730
Richtingsscherpte . . . . . . . . . . . . . . 728
Scherpstellen . . . . . . . . . . . . . . . 730
Schetsblok (effect) . . . . . . . . . . . . . . 672
Schetsboek. . . . . . . . . . . . . . . . 53 - 57
afdrukken clipart . . . . . . . . . . . . . . 54
afdrukken van bestanden of afbeeldingen . . . . . . . . 54
beheren van vullingen en omtrekken . . . . . . . . . 57
bestanden . . . . . . . . . . . . . . . . 54
bestanden beheren met . . . . . . . . . . . . . 55
bestandseigenschappen weergeven . . . . . . . . . . 55
clipart . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Favoriete vullingen en omtrekken, . . . . . . . . . . 55
foto’s . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
FTP-locaties, pagina . . . . . . . . . . . . . . 57
importeren bestanden of afbeeldingen . . . . . . . . . 54
kopiëren bestanden . . . . . . . . . . . . . . 55
openen van bestanden of afbeeldingen . . . . . . . . . 54
openen van clipart . . . . . . . . . . . . . . 54
opslaan van vullingen en omtrekken . . . . . . . . . 56
pagina Bladeren. . . . . . . . . . . . . . . 54
snelkoppelingen maken naar bestanden . . . . . . . . . 55
toepassen van vullingen en omtrekken . . . . . . . . . 56
verbinden met FTP-locaties . . . . . . . . . . . . 58
voorkeuzevullingen en omtrekken . . . . . . . . . . 55
wissen bestanden . . . . . . . . . . . . . . 55
schikken van voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 198
achter . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
naar achteren . . . . . . . . . . . . . . . 198
naar achtergrond . . . . . . . . . . . . . . 198
naar voorgrond . . . . . . . . . . . . . . 198
naar voren . . . . . . . . . . . . . . . . 198
vóór . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
schrijfwijzer . . . . . . . . . . . . . . . . 444
Autocorrectie . . . . . . . . . . . . . . . 466
automatische spellingcontrole . . . . . . . . . . . 445
gebruikerswoordenlijsten . . . . . . . . . . . . 462
Grammatik. . . . . . . . . . . . . . . . 451
spellingcontrole . . . . . . . . . . . . . . 447
statistieken . . . . . . . . . . . . . . . 469
synoniemen . . . . . . . . . . . . . . . 467
xxvi Index
schuin maken . . . . . . . . . . . . . . . . 324
van voorwerpen met de muis . . . . . . . . . . . 325
van voorwerpen met exacte waarden . . . . . . . . . 327
schuin vormgeven
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 394
toepassen op tekst . . . . . . . . . . . . . . 394
schuine afmetingslijnen . . . . . . . . . . . . . 142
schuintrekken . . . . . . . . . . . . . . 295, 324
interactief . . . . . . . . . . . . . . . . 325
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . . 136
lijnen en krommen . . . . . . . . . . . . . . 325
met de muis . . . . . . . . . . . . . . . 325
patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . 270
structuurvullingen . . . . . . . . . . . . . . 270
terugzetten van het ankerpunt . . . . . . . . . . . 328
van voorwerpen met exacte waarden . . . . . . . . . 327
scripts. . . . . . . . . . . . . . . . . . 919
AutoScripts . . . . . . . . . . . . . . . 926
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 919
converteren . . . . . . . . . . . . . . . 927
coördinaten in . . . . . . . . . . . . . . . 924
Corel SCRIPT Editor . . . . . . . . . . . . . 919
dialoogvensters . . . . . . . . . . . . . . 923
maateenheden . . . . . . . . . . . . . . . 923
opnemen . . . . . . . . . . . . . . . . 919
programmeerinstructies . . . . . . . . . . . . 922
toepassingsopdrachten. . . . . . . . . . . . . 922
uitvoeren in Corel SCRIPT . . . . . . . . . . . . 919
voorbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . 924
segmenten . . . . . . . . . . . . . . . . 93, 129
een krommevoorwerp vormgeven . . . . . . . . . . 134
wijzigen contour . . . . . . . . . . . . . . 517
wijzigen in een kromme of lijn . . . . . . . . . . . 138
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
alle hulplijnen . . . . . . . . . . . . . . . 99
alle tekstvoorwerpen . . . . . . . . . . . . . 99
alle voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 99
de overvloeidelen . . . . . . . . . . . . . . 496
een voorwerp in een groep . . . . . . . . . . . . 98
groepen . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . 130, 132
meerdere voorwerpen . . . . . . . . . . . . 98, 100
met een selectierechthoek . . . . . . . . . . . . 100
tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . 382
verborgen vergrendelde voorwerpen . . . . . . . . . 102
verborgen voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 101
verborgen voorwerpen in een groep . . . . . . . . . 101
vergrendelde voorwerpen . . . . . . . . . . . . 102

voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . 98
voorwerpen in groepen . . . . . . . . . . . . . 101
voorwerpen in Voorwerpbeheer. . . . . . . . . . . 212
selecteren met selectierechthoek . . . . . . . . . . . 97
selectie
kader . . . . . . . . . . . . . . . . . 845
Selectiegereedschap
selecteren van voorwerpen . . . . . . . . . . . . 98
separatieprinterprofiel . . . . . . . . . . . . . 762
servicebureau . . . . . . . . . . . . . . 802, 813
simuleren
tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . 473
sjablonen . . . . . . . . . . . . . . 159, 161, 177
laden . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
maken . . . . . . . . . . . . . . . 178 - 179
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 179
toevoegen aan wizard Sjabloon . . . . . . . . . . . 181
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 180
sjabloon
nieuwe tekeningen maken van . . . . . . . . . . . 25
Sjabloon
wizard - laden van sjablonen met . . . . . . . . . . 179
wizard, . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
wizard, toevoegen van sjablonen aan . . . . . . . . . 181
slepen . . . . . . . . . . . . . . . . 858, 860
Alineatekst vanuit kaders . . . . . . . . . . . . 427
slim dupliceren . . . . . . . . . . . . . . . 190
sluiten
bestanden, . . . . . . . . . . . . . . . . 33
vensters, . . . . . . . . . . . . . . . . 33
snelkoppelingen
maken in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 55
maken voor FTP-locaties. . . . . . . . . . . . . 58
sneltoets
toewijzen aan een stijl . . . . . . . . . . . . . 168
sneltoetsen . . . . . . . . . . . . . . . . 887
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 890
toewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . 887
toewijzen aan tekststijlen . . . . . . . . . . . . 889
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 887
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 889
snij- of vouwtekens . . . . . . . . . . . . . . 776
snij- of vouwtekens kiezen. . . . . . . . . . . . . 776
snijtekens . . . . . . . . . . . . . . . 776, 808
sorteren
kleuren in kleurstijlen . . . . . . . . . . . . . 175
spatiëring
spatiëringspijlen verbergen . . . . . . . . . . . 425
Index
spatiëringspijlen weergeven . . . . . . . . . . . 425
tekens . . . . . . . . . . . . . . . . . 399
woorden . . . . . . . . . . . . . . . . 399
speciale effecten
3D-effect . . . . . . . . . . . . . . . . 655
algemene besturingselementen. . . . . . . . . . . 653
artistiek . . . . . . . . . . . . . . . . 663
creatieve . . . . . . . . . . . . . . . . 691
kleurtransformatie. . . . . . . . . . . . . . 684
omtrek. . . . . . . . . . . . . . . . . 688
op bitmaps toepassen . . . . . . . . . . . . . 653
ruis . . . . . . . . . . . . . . . . . 719
scherpte . . . . . . . . . . . . . . . . 727
vervaging . . . . . . . . . . . . . . . . 676
vervormen, vervormeffecten, . . . . . . . . . . . 706
speciale tekens . . . . . . . . . . . . . . . 383
toevoegen aan symbolenset . . . . . . . . . . . 388
toevoegen aan tekeningen . . . . . . . . . . . . 384
toevoegen aan tekst . . . . . . . . . . . . . 384
spelling . . . . . . . . . . . . . . . . . 447
automatisch controleren . . . . . . . . . . . . 445
automatisch controleren, correcties aan Autocorrectie toevoegen . . 446
automatisch corrigeren . . . . . . . . . . . . 445
correcties aan Autocorrectie toevoegen. . . . . . . . . 446
fouten negeren. . . . . . . . . . . . . . . 446
handmatig verbeteren . . . . . . . . . . . . . 449
maximumaantal weergegeven woorden . . . . . . . . 447
spellingcontrole . . . . . . . . . . . . . . . 444
fouten handmatig verbeteren . . . . . . . . . . . 449
gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 448
gebruikerswoordenlijsten . . . . . . . . . . . . 449
opties instellen. . . . . . . . . . . . . . . 450
taal wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 451
spiegelen . . . . . . . . . . . . . . 295, 328 - 329
met de muis . . . . . . . . . . . . . . . 329
Spiraalgereedschap . . . . . . . . . . . . . . . 95
spiralen
logaritmisch. . . . . . . . . . . . . . . . 95
symmetrisch . . . . . . . . . . . . . . . 95
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
splitsen . . . . . . . . . . . . . 295, 302 - 303, 426
een voorwerp . . . . . . . . . . . . . . . 303
in modus Bézierkromme . . . . . . . . . . . . 303
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 494
tracés hertekenen . . . . . . . . . . . . . . 303
van voorwerpen langs een rechte lijn . . . . . . . . . 303
voorwerpen in subtracés . . . . . . . . . . . 302 - 303
voorwerpen in tweeën . . . . . . . . . . . 302 - 303
Index xxvii

Index
spread-layoutstijlen
kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
Spreiding (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 700
standaard
kleurenpalet op het scherm, . . . . . . . . . . . 359
standaard afbeeldingsstijl . . . . . . . . . . . . . 166
standaard-instellingen
voor zoomen en meerollen . . . . . . . . . . . . 81
standaardkleur . . . . . . . . . . . . . . . 355
standaardkleurenpalet op het scherm . . . . . . . . . . 349
standaardopties
nieuwe documenten beginnen met . . . . . . . . . . 50
standaardteksteenheden
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 475
stapelvolgorde. . . . . . . . . . . . . . . . 197
wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . . 198
stappen
voorwerpen verplaatsen in . . . . . . . . . . . . 106
stapsgewijs . . . . . . . . . . . . . . . . 104
voorwerpen verplaatsen . . . . . . . . . . . . 106
stapsgewijs verschuiven
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 306
statistieken . . . . . . . . . . . . . . . . 469
tekst controleren . . . . . . . . . . . . . . 470
statusbalk . . . . . . . . . . . . . . . . . 910
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 910
uiterlijk wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 912
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 911
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 910
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 911
werkbalkitems toevoegen aan . . . . . . . . . . . 912
werkbalkitems verwijderen uit . . . . . . . . . . . 912
sterren . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
in veelhoeken wijzigen . . . . . . . . . . . . . 111
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
van veelhoeken maken . . . . . . . . . . . . . 111
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 107
steunkleuren . . . . . . . 347, 352 - 353, 361, 374, 788, 815, 819
converteren naar CMYK tijdens afdrukken . . . . . . . . 819
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 875
stijl
verbindingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 148
stijlen . . . . . . . . . . . . . . . 159 - 161, 766
aanpassen van de weergave van . . . . . . . . . . 169
afdrukstijlen . . . . . . . . . . . . . . . 766
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 163
herstellen . . . . . . . . . . . . . . . . 165
kleur . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
xxviii Index
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
maken van sjablonen. . . . . . . . . . . . 178 - 179
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . 865 - 866
standaard voor afbeelding . . . . . . . . . . . . 166
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 164
toewijzen van sneltoetsen . . . . . . . . . . . . 168
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 164
zoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Stof (effect) . . . . . . . . . . . . . . . . 694
Stofjes en krasjes (effect) . . . . . . . . . . . . . 722
structuur toepassen . . . . . . . . . . . . . . 557
structuurvullingen . . . . . . . . . . . . . . 262
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 265
eigen vullingen. . . . . . . . . . . . . . . 264
eigen vullingen opslaan . . . . . . . . . . . . 264
met voorwerp transformeren . . . . . . . . . . . 271
nulpunt instellen . . . . . . . . . . . . . . 267
PostScript toepassen . . . . . . . . . . . . . 255
roteren. . . . . . . . . . . . . . . . . 269
schuintrekken . . . . . . . . . . . . . . . 270
tegelgrootte wijzigen . . . . . . . . . . . . . 266
tegels verschuiven . . . . . . . . . . . . . . 271
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 263
subscript-tekst . . . . . . . . . . . . . . . 396
subsets van lettertypen maken . . . . . . . . . . . 873
subtracés . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
superscript-tekst . . . . . . . . . . . . . . . 396
symbolen . . . . . . . . . . . . . . . . . 383
een patroon maken met . . . . . . . . . . . . 387
opties instellen. . . . . . . . . . . . . . . 475
toevoegen aan symbolenset . . . . . . . . . . . 388
toevoegen aan tekeningen . . . . . . . . . . . . 384
toevoegen aan tekst . . . . . . . . . . . . . 384
symmetrisch knooppunt . . . . . . . . . . . . . 137
symmetrische spiralen . . . . . . . . . . . . . . 95
synoniemen
gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 467
synoniemenlijst . . . . . . . . . . . . . . . 444
instellingen aanpassen . . . . . . . . . . . . . 468
opzoekopties aanpassen . . . . . . . . . . . . 469
talen instellen . . . . . . . . . . . . . . . 468
systeem-DLL’s
bekijken. . . . . . . . . . . . . . . . . 88
systeeminformatie . . . . . . . . . . . . . . . 88
bekijken. . . . . . . . . . . . . . . . . 88
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

T
taakbriefje . . . . . . . . . . . . . . . . 868
aflevering . . . . . . . . . . . . . . . . 869
afwerking . . . . . . . . . . . . . . . . 869
extern bestand opslaan . . . . . . . . . . . . 868
genereren . . . . . . . . . . . . . . . . 868
informatie instellen . . . . . . . . . . . . . 869
klantinformatie . . . . . . . . . . . . . . 869
taakbriefjesbestand insluiten . . . . . . . . . . . 868
taal . . . . . . . . . . . . . . . . . . 444
van de spellingcontrole wijzigen . . . . . . . . . . 451
wijzigen voor Grammatik . . . . . . . . . . . . 456
Tab (toets) . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
tabs . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413
instellingen wijzigen . . . . . . . . . . . . . 414
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 413
uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 414
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 413
voorloopteken instellen. . . . . . . . . . . . . 415
talen
synoniemenlijst wijzigen . . . . . . . . . . . . 468
technische ondersteuning
bulletin board system . . . . . . . . . . . . . 17
CompuServe . . . . . . . . . . . . . . . . 18
diensten . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
geautomatiseerde faxservice. . . . . . . . . . . . 17
interactief telefoonbeantwoordingssysteem . . . . . . . . 17
telefoon . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
voordat u contact opneemt met . . . . . . . . . . . 16
WWW . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
tegelgrootte wijzigen
patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . 266
structuurvullingen . . . . . . . . . . . . . . 266
tegels
grootte in vullingen wijzigen . . . . . . . . . . . 266
Tegels (effect) . . . . . . . . . . . . . . . . 714
tegels verschuiven
in vullingen . . . . . . . . . . . . . . . 271
rijen en kolommen . . . . . . . . . . . . . . 271
tegenover elkaar liggende pagina’s . . . . . . . . . . . 46
startzijde instellen . . . . . . . . . . . . . . 46
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 46
tekeneigenschappen
afstand tussen regels wijzigen . . . . . . . . . . . 402
bovenlijn wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 396
doorhaling wijzigen . . . . . . . . . . . . . 396
kerning . . . . . . . . . . . . . . . . 401
Index
onderstreping wijzigen . . . . . . . . . . . . . 396
rotaties verwijderen . . . . . . . . . . . . . 406
roteren . . . . . . . . . . . . . . . 405 - 406
schuin . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
spatiëring . . . . . . . . . . . . . . . . 398
subscript . . . . . . . . . . . . . . . . 396
superscript. . . . . . . . . . . . . . . . 396
tekenspatiëring wijzigen . . . . . . . . . . . . 399
verschuiven . . . . . . . . . . . . . . . 405
verschuivingen verwijderen . . . . . . . . . . . 406
vet . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394
wijzigen hoofd-/kleine letters . . . . . . . . . . . 397
woordspatiëring wijzigen . . . . . . . . . . . . 399
tekenen. . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
beschrijvingen met één segment . . . . . . . . . . 143
beschrijvingen met twee segmenten . . . . . . . . . 143
beschrijvingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 143
cirkels . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
ellipsen . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
horizontale afmetingslijnen . . . . . . . . . . . 142
krommen . . . . . . . . . . . . . 114 - 116, 118
rastervormen . . . . . . . . . . . . . . . 97
rechte lijnen . . . . . . . . . . . . . . . 115
rechthoeken . . . . . . . . . . . . . . . . 94
ruitjespapier . . . . . . . . . . . . . . . 97
schuine afmetingslijnen . . . . . . . . . . . . 142
spiralen . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
sterren . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
veelhoeken . . . . . . . . . . . . . . . . 95
verbonden krommen . . . . . . . . . . . . . 115
verticale afmetingslijnen . . . . . . . . . . . . 142
vierkanten . . . . . . . . . . . . . . . . 94
tekenen van afmetings- en verbindingslijnen . . . . . . . . 139
tekenen van verbindingslijnen . . . . . . . . . . 139, 147
tekengereedschappen
standaardinstellingen wijzigen . . . . . . . . . . . 151
voorkeuren instellen . . . . . . . . . . . . . 151
tekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . 24, 27
alle geopende opslaan . . . . . . . . . . . . . 27
beginnen . . . . . . . . . . . . . . . . 23
comprimeren . . . . . . . . . . . . . . . 30
nieuwe maken . . . . . . . . . . . . . . . 24
openen . . . . . . . . . . . . . . . . 24, 26
opslaan. . . . . . . . . . . . . . . . 26 - 27
sluiten . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
sneller openen . . . . . . . . . . . . . . . 30
vooraf bekijken . . . . . . . . . . . . . . . 87
tekeninstellingen . . . . . . . . . . . . . . . 152
Index xxix

Index
tekenpagina . . . . . . . . . . . . . . . . 8, 37
instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . 37
tekenprecisie . . . . . . . . . . . . . . . . 152
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 154
tekens . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
kerning . . . . . . . . . . . . . . . . 401
omtrekken weergeven bij spatiëring . . . . . . . . . 404
opmaakeigenschappen, . . . . . . . . . . . . 392
tekenschaal. . . . . . . . . . . . . . . . . 61
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 65
instellen. . . . . . . . . . . . . . . . . 65
tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377
Alinea opmaken . . . . . . . . . . . . . . 407
Alinea toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 379
Alineatekst converteren naar HTML . . . . . . . . . 738
alles selecteren . . . . . . . . . . . . . . . 99
Artistieke tekst toevoegen . . . . . . . . . . . . 380
automatisch corrigeren . . . . . . . . . . . . 466
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 388
bewerken in dialoogvenster Tekst bewerken . . . . . . . 389
bewerken in tekenvenster . . . . . . . . . . . . 389
breken . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
combineren . . . . . . . . . . . . . . . 205
deselecteren . . . . . . . . . . . . . . . 103
hertekensnelheid verhogen . . . . . . . . . . . . 473
HTML maken . . . . . . . . . . . . . . . 737
HTML-tekst opmaken . . . . . . . . . . . . . 738
kerning . . . . . . . . . . . . . . . . 401
leesbaarheid van documenten testen . . . . . . . . . 461
lettertypegrootte instellen . . . . . . . . . . . . 392
lettertypen wijzigen . . . . . . . . . . . . . 392
naar krommen converteren. . . . . . . . . . . . 129
niet-afdrukbare tekens weergeven . . . . . . . . . . 476
omlopen rond tekst . . . . . . . . . . . . . 431
op tracé plaatsen . . . . . . . . . . . . . . 439
op werkbalkknoppen . . . . . . . . . . . . . 906
opmaken . . . . . . . . . . . . . . . . 392
randen vlakker maken . . . . . . . . . . . . . 473
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 382
simuleren . . . . . . . . . . . . . . . . 473
spatiëring . . . . . . . . . . . . . . . . 398
standaardeenheden wijzigen . . . . . . . . . . . 475
statistieken controleren . . . . . . . . . . . . 470
tekeneigenschappen wijzigen . . . . . . . . . . . 392
tekenomtrekken weergeven bij spatiëring . . . . . . . . 404
tekens vervangen . . . . . . . . . . . . . . 390
tekens zoeken . . . . . . . . . . . . . . . 390
typen converteren . . . . . . . . . . . . . . 381
xxx Index
vergroting instellen voor het vergroten/verkleinen . . . . . . 474
wijzigen hoofd-/kleine letters . . . . . . . . . . . 397
tekst bewerken
automatisch spelling controleren . . . . . . . . . . 445
met Autocorrectie . . . . . . . . . . . . . . 466
met de spellingcontrole . . . . . . . . . . . . 445
met Grammatik . . . . . . . . . . . . . . 452
met synoniemen . . . . . . . . . . . . . . 467
tekst op tracé
afstand. . . . . . . . . . . . . . . . . 441
de afdrukstand aanpassen . . . . . . . . . . . . 440
tekst aan de andere kant plaatsen . . . . . . . . . . 443
tekst rechtzetten . . . . . . . . . . . . . . 443
verticaal uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . 441
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 443
tekst op tracé plaatsen
horizontaal uitlijnen . . . . . . . . . . . . . 442
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 439
tekst opmaken
HTML . . . . . . . . . . . . . . . . . 738
teksteigenschappen
bovenlijn aanbrengen . . . . . . . . . . . . . 395
doorhalen . . . . . . . . . . . . . . . . 395
onderstreping . . . . . . . . . . . . . . . 395
tekststijlen . . . . . . . . . . . . . . . . 160
aanpassen van de weergave van . . . . . . . . . . 169
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 163
herstellen . . . . . . . . . . . . . . . . 165
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 164
toewijzen van sneltoetsen . . . . . . . . . . . . 168
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 164
zoeken in een tekening . . . . . . . . . . . . . 167
tekststromen . . . . . . . . . . . . . . . . 874
terugkeren
naar laatst opgeslagen versie . . . . . . . . . . . 187
tijdelijke bestanden opslaan . . . . . . . . . . . . 31
locatie kiezen . . . . . . . . . . . . . . . 31
tint
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 620
Tint verzadiging en lichtheid (effect) . . . . . . . . . . 620
toegangstoets
toewijzen aan een stijl . . . . . . . . . . . . . 168
toepassen
halftoonrasters op bitmaps. . . . . . . . . . . . 610
toepassen op Alineatekstkaders . . . . . . . . . . . 433
toepassen van stijlen . . . . . . . . . . . . . . 164
toepassingsopdrachten . . . . . . . . . . . . . 922

toetsenbord
voorwerpen verplaatsen met . . . . . . . . . . . 106
toevoegen
meerdere kleuren, . . . . . . . . . . . . . . 350
plug-ins . . . . . . . . . . . . . . . . 732
toevoegen. pagina’s . . . . . . . . . . . . . . 39
toewijzen
geluiden . . . . . . . . . . . . . . . . 915
nieuwe sjablonen . . . . . . . . . . . . . . 180
voorwerpgegevens . . . . . . . . . . . . . . 230
Toonkromme (effect) . . . . . . . . . . . . . . 629
TOYO . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374
TOYO-kleur . . . . . . . . . . . . . . . 352, 819
tracé . . . . . . . . . . . . . . . . . 93, 129
breken . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
een overvloei verwijderen van . . . . . . . . . . . 496
overvloeien langs . . . . . . . . . . . . . . 483
tracés
Artistieke tekst plaatsen op . . . . . . . . . . . 439
de afdrukstand van tekst aanpassen . . . . . . . . . 440
de afstand van tekst op - aanpassen . . . . . . . . . 441
de horizontale positie van tekst wijzigen op . . . . . . . 442
de overvloei wijzigen . . . . . . . . . . . . . 496
gescheiden tekst rechtzetten . . . . . . . . . . . 443
selecteren van overvloei . . . . . . . . . . . . 496
tekst aan de andere kant plaatsen van . . . . . . . . . 443
tekst van - verwijderen . . . . . . . . . . . . 443
tekst verticaal uitlijnen . . . . . . . . . . . . 441
Transformatie (koppelvenster)
gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 296
transformaties
ongedaan maken, opnieuw uitvoeren . . . . . . . . . 299
op duplicaten toepassen . . . . . . . . . . . 300 - 301
Transformeren (werkbalk)
gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 296
transformeren van voorwerpen . . . . . . . . . . . 295
transformaties ongedaan maken . . . . . . . . . . 295
transparantielens . . . . . . . . . . . . . . . 574
transparanties . . . . . . . . . . . 554, 557, 559 - 560
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 560
de dekvermogen aanpassen van . . . . . . . . . . 561
grijstintmaskers . . . . . . . . . . . . . . 555
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 560
toepassen op samenvoegmodi . . . . . . . . . . . 562
vastzetten . . . . . . . . . . . . . . . . 562
wijzigen van resolutie . . . . . . . . . . . . . 560
transparanties. verlooptint toepassen . . . . . . . . . . 556
transparenties
Index
toepassen uniforme . . . . . . . . . . . . . 555
trapping . . . . . . . . . . . . . 822 - 825, 845, 849
spreiding . . . . . . . . . . . . . . . . 825
Trekken/stoten (effect) . . . . . . . . . . . . . 661
trekvervormingen . . . . . . . . . . . . . . . 498
het midden wijzigen van . . . . . . . . . . . . 509
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 501
nieuwe toepassen . . . . . . . . . . . . . . 510
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 499
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 499
tussenruimte . . . . . . . . . . . . . . . 771, 775
hoeveelheid . . . . . . . . . . . . . . . 775
TVH . . . . . . . . . . . . . . . . 341, 348, 356
tweekleurenpatronen
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
tweekleurenpatroonvullingen
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 256
tweekleurenverlooptintvullingen
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Type 1-lettertypen . . . . . . . . . . . . . . . 790
U
uitbesteden van afdruktaak . . . . . . . . . . . . 802
uitknippen . . . . . . . . . . . . . . 295, 331, 334
meerdere voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 334
uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . 410
Alineatekst verticaal . . . . . . . . . . . . . 411
Artistieke tekst horizontaal . . . . . . . . . . . 404
horizontaal van Alineatekst . . . . . . . . . . . 410
knooppunten en besturingspunten . . . . . . . . . . 135
kolommen verticaal . . . . . . . . . . . . . 411
uitlijnen van voorwerpen . . . . . . . . . . . 199 - 200
Uitvoeranalyse . . . . . . . . . . . . . . . 767
instellingen . . . . . . . . . . . . . . . 767
meldingen . . . . . . . . . . . . . . . . 767
meldingen uitschakelen . . . . . . . . . . . . 767
pictogrammen . . . . . . . . . . . . . . . 767
probleem omschrijven . . . . . . . . . . . . . 767
uitzoomen . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
Uniform Resource Locator . . . . . . . . . . . 742, 747
toewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . 747
uniforme kleur . . . . . . . . . . . . . . . 238
vullingen toepassen . . . . . . . . . . . . . 238
URL’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . 747
URL’s toewijzen . . . . . . . . . . . . . . . 747
Index xxxi

Index
V
vak Beschrijving . . . . . . . . . . . . . . . 361
vastzetten . . . . . . . . . . . . . . . . . 585
transparanties . . . . . . . . . . . . . . . 562
VBA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 928
vector-3D . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
klonen . . . . . . . . . . . . . . . . . 523
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 523
vector-3D-effecten
afgevlakte kromme toepassen . . . . . . . . . . . 522
afgevlakte toepassen . . . . . . . . . . . . . 522
belichten . . . . . . . . . . . . . . . . 536
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 524
bewerken kromme . . . . . . . . . . . . . . 524
de afdruksnelheid verhogen . . . . . . . . . . . 531
de vorm wijzigen van . . . . . . . . . . . . . 526
delen verdwijnpunten . . . . . . . . . . . . . 530
effen vullingen toepassen . . . . . . . . . . . . 533
het verdwijnpunt verplaatsen . . . . . . . . . . . 529
kopiëren van verdwijnpunten . . . . . . . . . . . 530
lichtbronnen toepassen . . . . . . . . . . . . 536
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 520
roteren. . . . . . . . . . . . . . . . . 527
scheiden . . . . . . . . . . . . . . . . 531
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 525
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 521
vergrendelen van het verdwijnpunt . . . . . . . . . 529
verlooptintvullingen toepassen. . . . . . . . . . . 534
vullen . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
vullen vector . . . . . . . . . . . . . . . 532
vullingen toepassen . . . . . . . . . . . . . 532
wissen . . . . . . . . . . . . . . . . . 532
vectorafbeeldingen . . . . . . . . . . . . . . . 7
vectoren . . . . . . . . . . . . . . . . . 599
converteren naar bitmaps . . . . . . . . . . 634 - 635
vectorformaten
bestanden opslaan in andere . . . . . . . . . . . 28
veelhoeken
in sterren wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 111
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
van sterren maken . . . . . . . . . . . . . . 111
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 107
veelhoeken als sterren
in veelhoeken of sterren wijzigen, wijzigen van het aantal punten . . 111
Veelhoekgereedschap . . . . . . . . . . . . . 95, 111
vensters
sluiten . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
xxxii Index
verbergen
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
statusbalk . . . . . . . . . . . . . . . . 911
verbinden . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . . 133
krommen . . . . . . . . . . . . . . . . 115
twee voorwerpen met een verbindingslijn . . . . . . . . 148
verbindingslijnen . . . . . . . . . . . . . . 139, 141
aanpassen van pijlpunten . . . . . . . . . . . . 148
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
maken van eigen lijnstijl . . . . . . . . . . . . 148
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . 147 - 148
wijzigen van dikte . . . . . . . . . . . . . . 148
wijzigen van stijl . . . . . . . . . . . . . . 148
verborgen voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 97
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 101
verdwijnpunten . . . . . . . . . . . . . . . 524
delen van het verdwijnpunt van een vector-3D-effect . . . . . 530
kopiëren van het verdwijnpunt van een vector-3D-effect . . . . 530
vergrendelen van een vector-3D-effect . . . . . . . . . 529
wijzigen van het vector-3D-effect van . . . . . . . . . 529
vergrendelde voorwerpen
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 102
vergrendelen
hulplijnen . . . . . . . . . . . . . . . . 75
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
PowerClip-voorwerpen . . . . . . . . . . . . . 594
verdwijnpunt van een vector-3D-effect . . . . . . . . . 529
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 207 - 208
vergrootlens . . . . . . . . . . . . . . . . 575
vergroten
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 633
vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . . . . 295, 314
ankerpunt instellen . . . . . . . . . . . . 314, 317
ankerpunt opnieuw instellen . . . . . . . . . . . 317
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 632
interactief . . . . . . . . . . . . . . . . 315
krommen . . . . . . . . . . . . . . . . 136
met exacte waarden . . . . . . . . . . . . . 316
vanuit het middelpunt . . . . . . . . . . . . . 315
verhouding behouden . . . . . . . . . . . . 314, 316
voorwerpen met de muis . . . . . . . . . . . . 315
werkbalken . . . . . . . . . . . . . . . 900
verhoging . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
verhoudingen . . . . . . . . . . . . . . . . 310
behouden bij formaat wijzigen of rekken . . . . . . . . 310
verlengde vierkante lijnuiteinden
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 283

verlooptint
stappen . . . . . . . . . . . . . . . . 849
verlooptintstappen . . . . . . . . . . . . . 789, 793
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 876
verlooptintvulling
toepassen op vector-3D-effecten . . . . . . . . . . 534
verlooptintvullingen . . . . . . . . . . . 241 - 242, 789
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 246
aantal stappen wijzigen . . . . . . . . . . . . 246
eigen verlooptintvullingen toepassen . . . . . . . . . 244
hoek wijzigen . . . . . . . . . . . . . . . 252
in conceptweergave . . . . . . . . . . . . . . 85
kleuren wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 248
middelpunt wijzigen . . . . . . . . . . . . . 249
overgangspunt wijzigen . . . . . . . . . . . . 250
randvulling wijzigen . . . . . . . . . . . . . 253
strookvorming . . . . . . . . . . . . . 789, 793
tweekleurenverlooptintvullingen toepassen. . . . . . . . 242
weergavekwaliteit aanpassen . . . . . . . . . . . 246
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . 104
besturingspunten . . . . . . . . . . . . . . 134
kleurstijlen naar andere ouder . . . . . . . . . . . 176
met de muis . . . . . . . . . . . . . . . 104
stapsgewijs. . . . . . . . . . . . . . . . 106
voorwerpen naar andere lagen . . . . . . . . . . . 212
werkbalken . . . . . . . . . . . . . . . 900
Verplaatsen
statusbalk . . . . . . . . . . . . . . . . 910
Verplaatsen (effect) . . . . . . . . . . . . . . 708
verplaatsen van voorwerpen . . . . . . . . . . . . 306
verschuiven
tegels in vullingen . . . . . . . . . . . . . . 271
tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . 405
verschuiving
wijzigen voor duplicaten en klonen. . . . . . . . . . 193
Verschuiving (effect) . . . . . . . . . . . . . . 709
verstekhoeken
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 282
versteklimiet
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 287
verticale afmetingslijnen. . . . . . . . . . . . 141 - 142
verticale tussenruimte. . . . . . . . . . . . . . 775
vervagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 549
schaduwen . . . . . . . . . . . . . . . . 554
vervagingseffecten . . . . . . . . . . . . . . 676
Bewegingseffect . . . . . . . . . . . . . . 680
Effen kromme . . . . . . . . . . . . . . . 682
Gaussiaans vervagen . . . . . . . . . . . . . 677
Index
Kartels . . . . . . . . . . . . . . . . . 678
Laagbandfilter . . . . . . . . . . . . . . . 679
Radiale vervaging . . . . . . . . . . . . . . 681
Richtingseffening . . . . . . . . . . . . . . 677
Verzachten . . . . . . . . . . . . . . . . 682
Zoomen . . . . . . . . . . . . . . . . 683
vervangen . . . . . . . . . . . . . . . 194 - 195
met de wizard Vervangen . . . . . . . . . . . . 195
tekens . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
tekstvoorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 196
verwijderde lettertypen . . . . . . . . . . . . 470
voorwerpeigenschappen . . . . . . . . . . . . 195
Windows-lettertype voor Macintosh-lettertype . . . . . . . 472
vervangen van
Windows-lettertype door Macintosh-lettertype . . . . . . . 472
vervormeffecten
Blokken . . . . . . . . . . . . . . . . 707
Draaikolk . . . . . . . . . . . . . . . . 713
Maalstroom . . . . . . . . . . . . . . . 716
Natte verf . . . . . . . . . . . . . . . . 715
Pixelblokken . . . . . . . . . . . . . . . 711
Rimpel . . . . . . . . . . . . . . . . . 712
Tegels . . . . . . . . . . . . . . . . . 714
Verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 708
Verschuiving . . . . . . . . . . . . . . . 709
Wind . . . . . . . . . . . . . . . . . 718
vervormingen
willekeurige rimpelvervorming toepassen . . . . . . . . 503
verwerkingskwaliteit
bitmaps . . . . . . . . . . . . . . . . 632
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . . 133
eigen werkbalken . . . . . . . . . . . . . . 902
kleurstijlen . . . . . . . . . . . . . . . . 175
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . . 133
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 219
lijnuiteinden . . . . . . . . . . . . . . . 292
omtrekken . . . . . . . . . . . . . . . . 288
pagina’s. . . . . . . . . . . . . . . . . 39
patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . 262
standaardhulplijnen. . . . . . . . . . . . . . 75
stijlen . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
voorkeuzehulplijnen. . . . . . . . . . . . . . 76
voorwerpen . . . . . . . . . . . . . . . 193
vullingen . . . . . . . . . . . . . . . . 241
weergaven . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Verzachten (effect) . . . . . . . . . . . . . . 682
verzadiging . . . . . . . . . . . . . . . . 365
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 620
Index xxxiii

Index
verzadiging verminderen . . . . . . . . . . . . . 619
Verzadiging verminderen (effect) . . . . . . . . . . . 619
vet vormgeven
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 394
toepassen op tekst . . . . . . . . . . . . . . 394
vierkante lijnuiteinden
instellen . . . . . . . . . . . . . . . . 283
vierkanten
tekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Vignet (effect). . . . . . . . . . . . . . . . 702
Visual Basic for Applications . . . . . . . . . . . . 928
vooraf bekijken
alleen geselecteerde voorwerpen. . . . . . . . . . . 87
tekeningen . . . . . . . . . . . . . . . . 87
Voorbereiden voor servicebureau (wizard) . . . . . . . 803 - 804
voorkeuren
tekengereedschappen . . . . . . . . . . . . . 151
tekst instellen . . . . . . . . . . . . . . . 473
Voorkeuze
modus Artistieke media-gereedschap . . . . . 119 - 121, 125 - 126
voorkeuzen . . . . . . . . . . . . . . . . 927
CorelDRAW 6 . . . . . . . . . . . . . . . 927
voorloopteken . . . . . . . . . . . . . . . . 415
voorlooptekens
afstand tussen regels wijzigen . . . . . . . . . . . 402
voorwerp
Artistieke media-streken toepassen. . . . . . . . . . 128
stijlen maken . . . . . . . . . . . . . . . 162
tekst laten lopen om . . . . . . . . . . . . . 429
Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . . . . 185, 208
actieve laag wijzigen . . . . . . . . . . . . . 218
eigenschappen kopiëren . . . . . . . . . . . . 213
herschikken van lagen . . . . . . . . . . . . . 219
hoofdlagen . . . . . . . . . . . . . . . . 216
hoofdlagen maken . . . . . . . . . . . . . . 222
laageigenschappen wijzigen . . . . . . . . . . . 220
lagen afdrukken . . . . . . . . . . . . . . 221
lagen hernoemen . . . . . . . . . . . . . . 217
lagen toevoegen . . . . . . . . . . . . . . 217
lagen vergrendelen en ontgrendelen . . . . . . . . . 220
lagen verwijderen . . . . . . . . . . . . . . 219
lagen weergeven en verbergen . . . . . . . . . . . 220
lagenweergave . . . . . . . . . . . . . . . 211
openen. . . . . . . . . . . . . . . . . 209
pagina’s hernoemen . . . . . . . . . . . . . 209
pagina’s toevoegen. . . . . . . . . . . . . . 209
pagina’s verwijderen . . . . . . . . . . . . . 209
xxxiv Index
PowerClip-voorwerpen maken in . . . . . . . . . . 214
verplaatsen en kopiëren tussen lagen . . . . . . . . . 212
voorwerpen bewerken . . . . . . . . . . . . . 211
voorwerpen groeperen . . . . . . . . . . . . . 215
voorwerpen ordenen . . . . . . . . . . . . . 213
voorwerpen selecteren in . . . . . . . . . . . . 212
weergaveopties. . . . . . . . . . . . . . . 210
werken met lagen . . . . . . . . . . . . . . 216
voorwerpdatabase
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
voorwerpeigenschappen . . . . . . . . . . . . . 188
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 188
kopiëren met Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . 213
vervangen . . . . . . . . . . . . . . . . 195
voorwerpen . . . . . . . . . . . . 56, 185, 749 - 750
3D maken . . . . . . . . . . . . . . . . 520
Alineatekstkaders invoegen binnen. . . . . . . . . . 428
Alineatekstkaders scheiden van . . . . . . . . . . 429
alles selecteren . . . . . . . . . . . . . . . 99
ankerpunt wijzigen . . . . . . . . . . . . 307 - 308
bewerken in Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . 211
breken . . . . . . . . . . . . . . . 205, 207
combineren . . . . . . . . . . . . . . . 206
contouren toepassen . . . . . . . . . . . . . 511
degroeperen . . . . . . . . . . . . . . 203, 205
delen wissen . . . . . . . . . . . . . . . 305
deselecteren . . . . . . . . . . . . . . . 103
deselecteren van knooppunten . . . . . . . . . 130, 132
distribueren . . . . . . . . . . . . . . 199, 202
doorsnijden . . . . . . . . . . . . . 295, 331, 336
dupliceren . . . . . . . . . . . . . . 189 - 190
formaat nauwkeurig wijzigen . . . . . . . . . . . 313
formaat vanuit het midden wijzigen . . . . . . . . . 310
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . 295, 310
formaat wijzigen met de muis . . . . . . . . . . . 310
gegevens toevoegen aan . . . . . . . . . . . . 230
groeperen . . . . . . . . . . . . . . 203 - 204
groeperen met Voorwerpbeheer. . . . . . . . . . . 215
HTML-conflicten herstellen voor . . . . . . . . . . 750
interactief roteren . . . . . . . . . . . . . . 319
interactief schuintrekken . . . . . . . . . . . . 325
interactief transformeren . . . . . . . . . . . . 296
interactief vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . 315
klonen . . . . . . . . . . . . . . . 189, 192
knippen . . . . . . . . . . . . 189 - 190, 193, 295
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . 189 - 190
koppelen aan afmetingslijnen . . . . . . . . . . . 144
koppelen aan Alineatekst . . . . . . . . . . . . 434

krommevoorwerpen, deselecteren van knooppunten . . . . 130, 132
krommevoorwerpen, selecteren van knooppunten . . . . . 130, 132
lassen . . . . . . . . . . . . . . 295, 331, 333
lenzen toepassen . . . . . . . . . . . . . . 571
magnetisch op hulplijnen . . . . . . . . . . . . 73
magnetisch uitlijnen . . . . . . . . . . . . . 199
meerdere selecteren . . . . . . . . . . . . . . 98
nauwkeurig positioneren . . . . . . . . . . . . 307
nauwkeurig rekken. . . . . . . . . . . . . . 313
nauwkeurig roteren . . . . . . . . . . . . . 321
nauwkeurig schuintrekken . . . . . . . . . . . . 327
nauwkeurig transformeren. . . . . . . . . . . . 296
nauwkeurig vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . 316
omtrekken . . . . . . . . . . . . . . . . 279
omtrekovervloei toepassen. . . . . . . . . . . . 564
ontgrendelen . . . . . . . . . . . . . . . 208
ordenen . . . . . . . . . . . . . . . . 197
ordenen met Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . 213
origineel van kloon herstellen . . . . . . . . . . . 192
over een bepaalde afstand verplaatsen . . . . . . . . . 308
overvloeien . . . . . . . . . . . . . . . 482
perspectief toevoegen . . . . . . . . . . . . . 585
plaatsen . . . . . . . . . . . . . . . . 295
plakken . . . . . . . . . . . . . . . 189 - 190
positioneren . . . . . . . . . . . . . . . 306
PowerClip maken . . . . . . . . . . . . . . 590
rekken . . . . . . . . . . . . . . . 295, 310
rekken met de muis . . . . . . . . . . . . . 312
rekken vanuit het middelpunt . . . . . . . . . . . 312
roteren . . . . . . . . . . . . . . . 295, 318
schaduwen toevoegen . . . . . . . . . . . . . 546
schikken . . . . . . . . . . . . 185, 189, 197 - 198
schuintrekken. . . . . . . . . . . . . . 295, 324
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 98
selecteren in Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . 212
selecteren indien verborgen . . . . . . . . . . . 101
selectie bij vergrendeling . . . . . . . . . . . . 102
spiegelen . . . . . . . . . . . . . 295, 328 - 329
splitsen . . . . . . . . . . . . . . . . 295
stapelen . . . . . . . . . . . . . . . . 197
stapsgewijs verplaatsen . . . . . . . . . . . . 106
stapsgewijs verschuiven . . . . . . . . . . . . 306
tekst insluiten in . . . . . . . . . . . . . . 385
toepassen van vullingen en omtrekken op . . . . . . . . 56
transparanties toepassen . . . . . . . . . . . . 554
uitknippen . . . . . . . . . . . . . 295, 331, 334
uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . . 199 - 200
vergrendelen en ontgrendelen . . . . . . . . . 207 - 208
Index
vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . . . 295, 314
verificatie van Internet-voorwerpen . . . . . . . . . 749
verificatie-opties voor HTML-conflicten instellen . . . . . . 749
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . 104, 306
verplaatsen met de muis . . . . . . . . . . . . 104
verticale structuur . . . . . . . . . . . . . . 208
vervormingen toepassen . . . . . . . . . . . . 497
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . 189, 193
volgorde wijzigen van . . . . . . . . . . . . . 198
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . 93, 107
vulling weergeven tijdens slepen . . . . . . . . . . 105
vullingen . . . . . . . . . . . . . . . . 238
weergeven als gekleurde omtrekken . . . . . . . . . 223
wissen . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
zoeken, afbeeldingen en tekst . . . . . . . . . . . 194
voorwerpen als CMYK uitvoeren
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 878
voorwerpen als grijstinten uitvoeren
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 878
voorwerpen als RGB uitvoeren
PDF . . . . . . . . . . . . . . . . . 878
voorwerpen breken . . . . . . . . . . . . . . 205
voorwerpen combineren . . . . . . . . . . . . . 185
voorwerpen degroeperen . . . . . . . . . . . . . 185
voorwerpen distribueren . . . . . . . . . . . . . 185
voorwerpen dupliceren . . . . . . . . . . . . . 189
verschuiving instellen . . . . . . . . . . . . . 190
voorwerpen groeperen . . . . . . . . . . . . 185, 204
met Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . . . 215
voorwerpen insluiten in . . . . . . . . . . . . . 385
voorwerpen klonen . . . . . . . . . . . . . 189, 192
voorwerpen knippen. . . . . . . . . . . . . 189 - 190
voorwerpen kopiëren . . . . . . . . . . . . . . 189
voorwerpen met maasvulling . . . . . . . . . . . . 272
knooppunttype wijzigen . . . . . . . . . . . . 278
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 274
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
segmenttype wijzigen . . . . . . . . . . . . . 278
voorwerpen ordenen . . . . . . . . . . . . . . 197
voorwerpen plakken . . . . . . . . . . . . . . 189
voorwerpen schikken . . . . . . . . . . . 189, 197 - 198
voorwerpen transformeren
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 310
gereedschappen zoeken . . . . . . . . . . . . 296
interactief . . . . . . . . . . . . . . . . 296
interactief vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . 315
juiste methode kiezen . . . . . . . . . . . . . 296
met CorelDRAW-instellingen . . . . . . . . . . . 296
Index xxxv

Index
met exacte waarden . . . . . . . . . . . . . 296
positioneren . . . . . . . . . . . . . . . 306
rekken . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
roteren . . . . . . . . . . . . . . . . . 318
schakelen naar Windows-standaarden . . . . . . . 296, 299
schuintrekken . . . . . . . . . . . . . . . 324
spiegelen . . . . . . . . . . . . . . . . 328
transformaties opnieuw uitvoeren . . . . . . . . . . 299
vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . . . . 314
wissen van transformaties . . . . . . . . . . . . 299
voorwerpen uitlijnen . . . . . . . . . . . . . . 185
voorwerpen verplaatsen
ankerpunt wijzigen . . . . . . . . . . . . . 308
over een bepaalde afstand . . . . . . . . . . . . 308
voorwerpen vervormen . . . . . . . . . . . . . 497
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 509
de ombuigingsrotatie aanpassen . . . . . . . . . . 508
duwen . . . . . . . . . . . . . . . . . 498
duwvervorming kopiëren . . . . . . . . . . . . 501
duwvervorming toepassen . . . . . . . . . . . . 498
duwvervorming verwijderen . . . . . . . . . . . 498
het aantal punten in een rimpelvervorming wijzigen . . . . . 505
het midden wijzigen van . . . . . . . . . . . . 509
nieuwe toepassen . . . . . . . . . . . . . . 510
ombuigingsvervorming . . . . . . . . . . . . 506
ombuigingsvervorming kopiëren . . . . . . . . . . 509
ombuigingsvervorming toepassen . . . . . . . . . . 507
ombuigingsvervorming verwijderen . . . . . . . . . 507
rimpel . . . . . . . . . . . . . . . . . 501
rimpelvervorming bewerken . . . . . . . . . . . 504
rimpelvervorming kopiëren . . . . . . . . . . . 504
rimpelvervorming toepassen . . . . . . . . . . . 501
rimpelvervorming verwijderen . . . . . . . . . . . 501
rimpelvervormingen in bepaalde gedeelten benadrukken . . . . 505
trekken . . . . . . . . . . . . . . . . 498
trekvervorming kopiëren . . . . . . . . . . . . 501
trekvervorming toepassen . . . . . . . . . . . . 499
trekvervorming verwijderen . . . . . . . . . . . 499
voorwerpen verwijderen . . . . . . . . . . . . . 189
voorwerpgegevens . . . . . . . . . . . . . 185, 226
automatische totalen inschakelen . . . . . . . . . . 233
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 230
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 231
toewijzen . . . . . . . . . . . . . . . 227, 230
Totalen weergeven inschakelen . . . . . . . . . . . 233
Voorwerpgegevensbeheer . . . . . . . . . . . . 226, 231
aangepaste formaten . . . . . . . . . . . . . 227
formaat van gegevensvelden wijzigen . . . . . . . . . 228
xxxvi Index
gegevens toewijzen. . . . . . . . . . . . . . 230
gegevens toewijzen en bewerken . . . . . . . . . . 230
gegevens tussen velden kopiëren . . . . . . . . . . 231
gegevens voor gegroepeerde voorwerpen weergeven . . . . . 232
gegevensveld hernoemen . . . . . . . . . . . . 229
gegevensveld opnieuw ordenen. . . . . . . . . . . 229
gegevensveld verwijderen . . . . . . . . . . . . 229
gegevensvelden bewerken . . . . . . . . . . . . 228
nieuwe gegevensvelden toevoegen . . . . . . . . . . 227
opzetten . . . . . . . . . . . . . . . . 227
som van waarden in kolommen tonen . . . . . . . . . 233
som van waarden in kolommen verbergen . . . . . . . . 233
voorkeuzeformaten. . . . . . . . . . . . . . 227
voorwerpgegevenssamenvattingen . . . . . . . . . . 231
voorwerpgegevenssamenvattingen afdrukken . . . . . . . 233
voorwerpgegevenssamenvattingen weergeven . . . . . . . 231
Voorwerpgegevensbeheer (koppelvenster) . . . . . . . . . 226
voorwerpgegevenssamenvattingen. . . . . . . . . . . 231
afdrukken . . . . . . . . . . . . . . . . 233
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 231
opmaken . . . . . . . . . . . . . . . 231 - 232
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 231
voorwerpgegevensvelden . . . . . . . . . . . 228 - 229
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 228
hernoemen . . . . . . . . . . . . . . . . 229
opnieuw rangschikken . . . . . . . . . . . . . 229
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 229
voorwerpinformatie behouden . . . . . . . . . . . 875
vormen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
onregelmatig . . . . . . . . . . . . . . 114, 118
voorwerpen door middel van contouren . . . . . . . . 511
Vormgereedschap
gebruiken om bitmaps bij te snijden . . . . . . . . . 601
vormgeven . . . . . . . . . . . . . . . 107, 134
afronden van hoeken . . . . . . . . . . . . . 108
krommevoorwerpen . . . . . . . . . . . . 129, 134
lijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
maken van bogen of taartvormen . . . . . . . . . . 110
rasters . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Vormgeven (koppelvenster) . . . . . . . . . . . . 331
vormgeven van voorwerpen. . . . . . . . . . . . . 93
vouwtekens . . . . . . . . . . . . . . . 776, 808
Vrije transformatiegereedschappen
gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . 296
vulkleur . . . . . . . . . . . . . 347 - 350, 352 - 353
standaard . . . . . . . . . . . . . . . . 355
Vulkleur . . . . . . . . . . . . . . . . . 354
vullen

afvlakkingen . . . . . . . . . . . . . . 533 - 534
bitmap-3D-effecten . . . . . . . . . . . . . 543
vector-3D-effecten . . . . . . . . . . . . . . 532
vulling
een maas kopiëren . . . . . . . . . . . . . . 274
vullingen . . . . . . . . . . . . . 55 - 56, 237 - 238
bitmappatronen toepassen . . . . . . . . . . . . 258
een maasvoorwerp maken . . . . . . . . . . . . 272
favoriete in het Schetsboek . . . . . . . . . . . 55 - 56
het Kleurenpalet gebruiken. . . . . . . . . . . . 238
kleurenpatroon toepassen . . . . . . . . . . . . 258
kopiëren in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 57
maasvulling bewerken . . . . . . . . . . . . . 273
maasvullingen . . . . . . . . . . . . . . . 272
opslaan in het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 56
patroonvullingen aanpassen . . . . . . . . . . . 265
patroonvullingen verwijderen . . . . . . . . . . . 262
PostScript-structuur . . . . . . . . . . . . 254 - 255
snelkoppelingen met het Schetsboek. . . . . . . . . . 57
structuur . . . . . . . . . . . . . . . . 262
structuur toepassen . . . . . . . . . . . . . 263
structuurvullingen aanpassen . . . . . . . . . . . 265
toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . 56
tweekleurenpatroon . . . . . . . . . . . . . 256
uniforme . . . . . . . . . . . . . . . . 238
uniforme toepassen . . . . . . . . . . . . . 238
verlooptintvullingen toepassen. . . . . . . . . . . 242
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 241
voorkeuze in het Schetsboek. . . . . . . . . . . . 55
weergeven tijdens slepen . . . . . . . . . . . . 105
wissen met het Schetsboek . . . . . . . . . . . . 57
vulling-knippen . . . . . . . . . . . . . . . 797
besturen . . . . . . . . . . . . . . . . 797
W
waarschuwingen . . . . . . . . . . . . . . . 90
in- en uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . 90
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Wasbord (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 671
Wasco (effect). . . . . . . . . . . . . . . . 665
watermerk. . . . . . . . . . . . . . . . . 831
watermerken . . . . . . . . . . . . . . . . 834
Waterstift (effect). . . . . . . . . . . . . . . 674
Waterverf (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 673
Web . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737
CGI-script . . . . . . . . . . . . . . . . 741
documenten maken voor . . . . . . . . . . . . 737
Index
Weer (effect) . . . . . . . . . . . . . . . . 705
weergave Lagenbeheer . . . . . . . . . . . . . . 211
Weergavebeheer . . . . . . . . . . . . . . 76, 82
gebruik van zoomgereedschappen . . . . . . . . . . 83
opslaan van weergaven . . . . . . . . . . . . . 83
verwijderen van weergaven . . . . . . . . . . . . 83
weergavekwaliteit . . . . . . . . . . . . . . . 76
Concept . . . . . . . . . . . . . . . 85 - 86
Draadmodel . . . . . . . . . . . . . . 85 - 86
Eenvoudig draadmodel . . . . . . . . . . . . 85 - 86
Hoge kwaliteit . . . . . . . . . . . . . . 85 - 86
instellen. . . . . . . . . . . . . . . . . 85
kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Normaal . . . . . . . . . . . . . . . 85 - 86
schermgroot afdrukvoorbeeld . . . . . . . . . . . 87
van verlooptintvullingen aanpassen . . . . . . . . . 246
weergaven
opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . . 83
weergeven
bitmapkleuren . . . . . . . . . . . . . . . 612
documentinformatie. . . . . . . . . . . . . . 89
lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
specifieke lagen . . . . . . . . . . . . . . 220
statusbalk . . . . . . . . . . . . . . . . 911
Voorwerpbeheer . . . . . . . . . . . . . . 210
voorwerpgegevenssamenvattingen . . . . . . . . . . 231
werkbalken . . . . . . . . . . . . . . . 900
werkbalk Zoomen . . . . . . . . . . . . . . . 80
werkbalken . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 899
eigen maken . . . . . . . . . . . . . . . 902
eigen verwijderen . . . . . . . . . . . . . . 902
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 13
hernoemen. . . . . . . . . . . . . . . . 903
herstellen . . . . . . . . . . . . . . . . 902
koppelen . . . . . . . . . . . . . . . 13, 900
titels op zwevende werkbalken verbergen . . . . . . . . 901
titels op zwevende werkbalken weergeven . . . . . . . . 901
verbergen . . . . . . . . . . . . . . . . 13
vergroten/verkleinen . . . . . . . . . . . . . 900
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 900
weergeven . . . . . . . . . . . . . . . 13, 900
werkbalkitems
kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 905
opnieuw schikken . . . . . . . . . . . . . . 904
toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 903
verplaatsen . . . . . . . . . . . . . . . 905
Index xxxvii

Index
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . 904
werkbalkknoppen
afbeeldingen weergeven op. . . . . . . . . . . . 906
bewerken . . . . . . . . . . . . . . . . 907
formaat wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 901
herstellen . . . . . . . . . . . . . . . . 907
tekst weergeven op. . . . . . . . . . . . . . 906
uiterlijk wijzigen . . . . . . . . . . . . . . 906
uiterlijk wijzigen van afzonderlijke. . . . . . . . . . 907
werkelijke grootte
vergelijken met de grootte op het scherm . . . . . . . . 82
werken met bitmaps . . . . . . . . . . . . . . 599
werking van Artistieke media-gereedschap aanpassen. . 119 - 121, 125 - 126
werkruimte
aanpassen . . . . . . . . . . . . . . . . 885
werkruimten. . . . . . . . . . . . . . . . . 8
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
meerdere . . . . . . . . . . . . . . . . 14
selecteren . . . . . . . . . . . . . . . . 14
verwijderen . . . . . . . . . . . . . . . . 14
wijzigen
gekoppeld . . . . . . . . . . . . . . . . 859
knooppunten . . . . . . . . . . . . . . . 137
wijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . 185
een reeks opnieuw uitvoeren . . . . . . . . . . . 187
een reeks wijzigingen ongedaan maken . . . . . . . . 186
ongedaan maken en opnieuw uitvoeren . . . . . . . . 185
wikkelen
Artistieke tekst om afbeeldingen . . . . . . . . . . 438
Wind (effect) . . . . . . . . . . . . . . . . 718
Windows-standaarden
gebruiken om voorwerpen te transformeren . . . . . . 296, 299
wisselschijven . . . . . . . . . . . . . . . . 31
maken . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
wissen . . . . . . . . . . . . . . . 295, 302, 305
bestanden in het Schetsboek. . . . . . . . . . . . 55
delen van een voorwerp . . . . . . . . . . . . 305
gaten maken in voorwerpen . . . . . . . . . . . 305
in rechte lijnen. . . . . . . . . . . . . . . 305
met verschillende penvormen . . . . . . . . . . . 305
omtrekken . . . . . . . . . . . . . . . . 288
ongedaan maken . . . . . . . . . . . . . . 305
patroonvullingen . . . . . . . . . . . . . . 262
transformaties . . . . . . . . . . . . . . . 299
vullingen en omtrekken met het Schetsboek . . . . . . . . 57
woordafbreking . . . . . . . . . . . . . . . 419
automatisch in Alineatekst. . . . . . . . . . . . 420
instellingen wijzigen . . . . . . . . . . . . . 420
xxxviii Index
World Wide Web . . . . . . . . . . . . . . . 737
WWW
technische ondersteuning . . . . . . . . . . . . 18
Z
zelfstudie . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
oproepen . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
zichtpunten
wijzigen van het zichtpunt van een lens . . . . . . . . 584
zoeken. . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
en vervangen van tekst. . . . . . . . . . . . . 196
en vervangen van tekstvoorwerpen. . . . . . . . . . 196
grafische en tekstvoorwerpen . . . . . . . . . . . 194
naar tekstvoorwerpen . . . . . . . . . . . . . 196
stijlen . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
tekens . . . . . . . . . . . . . . . . . 390
tekstvoorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 196
zoeken en vervangen . . . . . . . . . . . . . . 194
tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
tekstvoorwerpen . . . . . . . . . . . . . . 196
zoomen . . . . . . . . . . . . . . . . 76 - 77
gebruik van Weergavebeheer . . . . . . . . . . . 83
met bedieningselementen op de werkbalk . . . . . . . . 80
met behulp van de Eigenschappenbalk . . . . . . . . . 79
met een IntelliMouse . . . . . . . . . . . . . 77
naar een bepaalde vergrotingsfactor . . . . . . . . . 80
standaard-instellingen . . . . . . . . . . . . . 81
Zoomen (effect) . . . . . . . . . . . . . . . 683
Zoomgereedschap . . . . . . . . . . . . . . . 77
zoomniveaus
aangepaste opslaan . . . . . . . . . . . . . . 80
definiëren . . . . . . . . . . . . . . . . 80
zwart
kleuren afdrukken in . . . . . . . . . . . . . 794
zwart-wit
bitmaps converteren naar . . . . . . . . . . . . 638