PRAKTIESE TEOLOGIE 1

PRAKTIESE TEOLOGIE 1
SERTIFIKAAT IN CHRISTELIKE DIENS.
Module 7
Pastorale Berading.

Inhoud Bladsy
1. INLEIDING. 3
2. PASTORALE BERADING. 3
3. DIE STRATEGIESE PASTORALE BERADINGSMODEL. 4
3.1. Bondige en Tydsgebonde Berading. 5
3.2. Holistiese Aanslag. 7
3.3. Gestruktureerde berading. 7
3.4. Huiswerk gebaseerde berading. 8
3.5. Kerk gebaseerde berading. 8
3.6. Geestelike gefokusde berading. 8
3.7. Eksplisiete Christelike berading. 9
4. FASES VAN DIE BERADINGSPROSES. 9
4.1. Ontmoetingsfase. 9
4.2. Koppellingsfase. 10
4.3. Ontkoppelingsfase. 13
5. GEVOLGTREKKING. 14
6. BIBLIOGRAFIE. 16
7. WERKSOPDRAG. 17

1. INLEIDING.
Pastorale Berading is deel van die amp van die pastoor en daarom deel van
die pastorale bediening. Somtyds raak die uitdagings van die lewe net te
veel vir party mense om dit alleen te hanteer. Hulle het „n behoefte aan
iemand om die las te help dra. Die Pastorale Berader kan daardie persoon
wees wie kan help om die las te dra. In Pastorale Berading word
Gedragswetenskappe soos Sielkunde en Godsdiens geïntegreer en vanuit
„n Bybelse Perspektief aangewend om mense te ondersteun in die
hantering van probleme rakende persoonlike sake, huwelik, verhoudings,
familie, werksomstandighede en geestelike aangeleenthede. Hierdie
module beveel „n model aan om Pastorale Berading in ons kerk aan te
wend. Die Strategiese Pastorale Beradingsmodel (SPB) soos opgestel deur
Benner (2003) kan nuttig aangewend word om Pastorale Berading in ons
kerk te vestig.
2. PASTORALE BERADING.
Om ons in staat te stel om die SPB te implementeer is dit nodig om eers
Pastorale Berading te definieer. Volgens Benner (2003) is Pastorale
Berading „n tyd gestruktureerde verhouding tussen die Pastorale Berader
en „n kliënt wat geteister is deur emosionele probleme van een of ander
aard. Dit is die berader se verantwoordelikheid om vertroosting te bied aan
die persoon deur sy bewustheid van God se genade en getroue
teenwoordigheid te verhoog en daardeur sy die vermoë om „n lewe te leef
in die lig hiervan. Benner noem dit dat die veld van Pastorale Berading daar
is om mense se probleme, vertwyfelings en seer in kontak te bring met die
dinamiese genesingskrag van God. Die Bybel bevestig hierdie gedagte
wanneer dit ons uitnooi in 1 Pet. 5:7 om ons bekommernisse op Hom te
werp. Die Amplified Bybel stel dit selfs beter: “casting the whole of your
care [all your anxieties, all your worries, all your concerns, once and for all]

on Him, for He cares for you affectionately and cares about you watchfully.
[Psalms 55:22]”.
In Pastorale Berading word „n unieke, tyd gestruktureerde, terapeutiese
verhouding gebou met die persoon wat behoefte vir genesing ervaar wat
anders is as die pastoor se algemene pastorale verhouding met sy
gemeentelede (Benner, 2003). Pastorale Berading is dan ook verwant aan
ander vorme van berading en word in hierdie gestruktureerde model
aangewend om mense se ellende te verlig en groei te fasiliteer. Dit word
altyd aangebied in die lig van God se Woord, soos verwag word van die
pastoor as verteenwoordiger van die kerk en dit verskil van enige ander
pastorale verpligting. Benner stel voor dat al die strukture, dissiplines en
tegnieke verbonde aan Pastorale Berading die persoon in direkte kontak
met God moet bring terwyl die berader die proses lei. Prioriteite word
vasgestel om „n veilige fokus te behou. Pastorale Berading kan dus gesien
word as „n gespesialiseerde vorm van berading met essensiele grense om
die besondere doel te beskerm. Dit sluit dan ook aan by ander vorme van
pastorale sorg wat die lewe van die kerk uitmaak.
Die Pastorale Berader handhaaf „n holistiese perspektief wat die siel, gees
en liggaam insluit met „n selfs groter klem op die innerlike self. As pastore
is dit nodig om te voldoen aan die wens van die Apostel Johannes dat dit in
alles met die kind van God goed sal gaan soos dit met sy siel gaan (3 Joh.
2). Die Strategiese Pastorale Beradingsmodel (SPB) help die Pastorale
Berader om die gewenste beradingsresultate te verkry.
3. DIE STRATEGIESE PASTORALE BERADINGSMODEL (SPB).
Benner (2003) stel „n kort, gestruktureerde beradingsmodel voor met
duidelike Christelike inspraak en beradingsteorie geskik vir die tyd waarin
ons lewe. Die konsepte “strategies” en “pastorale” benadruk „n

goedgefokusde en tydsgebonde vorm van berading aangebied deur „n
verteenwoordiger van die kerk.
3.1. Bondige en tydsgebonde berading.
Die SPB proses vind plaas in die tydsbestek van vyf sessies. Navorsing
(Benner, 2003) het getoon dat vyf sessies voldoende is om holistiese,
gestruktureerde, kerkgebaseerde, geestelike en eksplisiete Christelike
berading met sukses aan te bied vir kerk lidmate. Hierdie gedagte plaas
druk op die terapeutiese proses om te vorder, voorkom onnodige hantering
van irrelevante informasie, verhinder dat die kliënt oordrewe afhanklik word
van die berader en is gefokus op suksesvolle resultate. Na die vyf sessies
kan die kliënt verwys word na „n professionele persoon in die veld van
geestesgesondheid as dit dan nog sou nodig wees. Alhoewel die
beradingsproses aktief en gefokus is, mag goeie luistervaardighede en
gefokusde aandag, nie geminag word nie. Om hierby aan te sluit is dit van
groot belang om aandag te gee aan luistervaardighede soos deur Egan
voorgestel (Egan, 1994 in Van Niekerk & Prins, 2001). Egan gebruik die
Engelse woord en afkorting “SOLER” om luister tegnieke in die
beradingskantoor te verduidelik:
S (Squarely): Kyk die persoon reguit in die oë. Dit dui op betrokkenheid in
die geselskap.
O (Open posture): Neem „n postuur aan wat die persoon nooi om te praat.
Gekruisde arms en bene mag voorkom asof die luisteraar nie beskikbaar is
nie.
L (Lean forward): Leun vorentoe na die kliënt toe. Dit dui op
geïnteresseerdheid in wat gesê word.
E (Eye contact): Oogkontak is belangrik aangesien dit vir die spreker sê dat
die luisteraar betrokke wil raak in die gesprek.

R (Relaxed): Wees op jou gemak selfs al openbaar die spreker sake wat jou
hare laat rys. Bly kalm ongeag die kliënt se gedrag.
Met die SPB moet „n sterk beradingsvennootskap met die kliënt gevestig
word. Dit is noodsaaklik om die gepaste doelwitte in die bondige beradings
proses te bereik. In hierdie beradingsvennootskap moet elkeen van die
vennote „n deel bydra. Die rol van die kliënt is om die probleem te openbaar
terwyl die berader daarna luister, fokus en die proses van genesing stuur
met die leiding van die Heilige Gees.
In die proses van berading word net een probleem hanteer. Die min tyd
beskikbaar bring mee dat daar net met een aspek van lewensondervinding
gedeel kan word.
Een probleem sal dus aandag geniet in die tydsbestek van vyf sessies. In
die aanvang sessie sal die berader alreeds die nodige grense
(“boundaries”) in plek kry. Cloud en Townsend (1992) verduidelik grense
as: Wie ons is, Waarvoor ons verantwoordelik is en Waar die een party se
verantwoordelikheid eindig en die ander party se verantwoordelikheid
begin. Grense onderskei ook die geestelike, emosionele, en materiële
“eiendom” van elke party. Hierdie grense kan soos volg daar uitsien:
„n Onderlinge ooreenkoms oor die tydsbestek van die
beradingstydperk (Vyf weke).
Klem word gelê op dissipline (Om betyds te wees en huiswerk te
doen waar nodig).
Wat word van die kliënt verwag?
Die probleem wat die berading tot gevolg het.
Hier word vertroulikheid ook beklemtoon.
Hoop word gegee en die kliënt word bemoedig dat alle dinge
moontlik is by die Here (Mark. 9:22).

3.2. Holistiese Aanslag.
Die SPB deel met die kliënt holisties om emosionele gesondheid te verkry.
Die gedrag (Optrede), denke (Gedagtes) en gevoelens (Emosies) word
aangespreek. Van Niekerk en Prins (2001) wys daarop dat die woord
“gesondheid” eintlik kom van „n antieke Engelse woord wat dui op om
“heel” te wees. Volgens hulle is die woord in die oorspronklike taal ook „n
beskrywing van “om geestelik heel” te wees. Die Wêreld
Gesondheidsorganisasie definieer gesondheid as „n staat van volkome
fisiese, sielkundige en sosiale welvaart (Van Niekerk & Prins, 2001). Dit
sluit ook goed aan by die woorde van die Here Jesus aan die vroutjie wie
aan bloedvloeiing gely het (Matt. 9:22). Die King James Vertaling gee dit
goed weer: “Daughter, be of good comfort; thy faith hath made thee whole
(HEEL). And the woman was made whole from that hour” Christus het haar
nie net gesond gemaak van „n fisiese siekte nie maar haar in geheel
genees.
3.3. Gestruktureerde berading.
Benner (2003) verduidelik die aard van die struktuur van die SPB. Dit moet
wees: “sufficiently tight so that the pastor can provide a holistic
assessment and counselling intervention within a maximum of five
sessions” (Benner, 2003:57). In gesonde berading behoort daar „n goeie
verwantskap te wees tussen struktuur en vryheid. Alhoewel die reëls,
tegnieke en teorie struktuur verseker, is dit nodig dat daar altyd genoeg
geleentheid sal wees vir vryheid vir die kliënt om homself vrylik te kan
uitdruk. Die struktuur van die beradingsmodel moet ruimte laat vir die
aanvanklike assessering (om te bepaal wat die omvang van die probleem
is), die ontwikkeling van „n goeie insig omtrent die kliënt se behoefte
(presies weet wat die kliënt benodig) en die keuse en implementering van

die nodige en gepaste ingryping (dit wat die berader gaan doen om te help)
en benodighede wat hulp sal verseker.
3.4. Huiswerk gebaseerde berading.
Omdat die beradingstyd so beperk is, word dit van die kliënt verwag om
“huiswerk” te gaan doen. Dit behels dat hy nuwe gedragstegnieke wat
gedurende die berading sessie bespreek is op die proef gaan stel of selfs
leeswerk net gaan doen. Die terapeutiese waarde van lees kan beklemtoon
word en volgens Benner is dit baie populêr onder beraders. Die aanbevole
leeswerk sal natuurlik ook Bybel gebaseer wees en bruikbaar vir geestelike
genesing en leiding.
3.5. Kerk gebaseerde berading.
Die belangrikheid van „n betekenisvolle skakel tussen die berading en die
kerk is baie noodsaaklik en word beklemtoon met die SPB. Dis ook van
uiterste belang dat die kliënt ondersteuning geniet in die kerk van
gemeentelede of selgroepe. Die gemeente behoort ook bewus te wees dat
pastorale berading „n noodsaaklik deel van die pastoor se amp uitmaak.
3.6. Geestelik gefokuste berading.
Die mens is „n geestelike skepsel. Die mens is „n gees wat in „n liggaam
woon en „n siel besit. Geestelike fokus verskaf „n sentrale doelwit en
rigting. Bybelse geestelikheid word die sentrale tema van die
beradingsproses en dui op God, Wie „n Gees is en Sy liefde in die
formering van die mens. Gedurende die berading behoort die berader te
luister vir die “storie agter die storie” spesifiek om te bepaal wat die
geestelike behoefte by die kliënt is. Die fokus op geestelikheid beteken
egter nie dat die gerading omgeskakel moet word na godsdienstige

aangeleenthede nie. Daar moet duidelik onderskei word tussen die
geestelike deel van die berading en godsdienstige sake. Die probleem van
die kliënt mag dalk juis spruit uit godsdienstige aangeleenthede.
3.7. Eksplisiete Christelike berading.
Pastorale berading is eksplisiete Christelike berading en die kliënt behoort
vanaf die eerste kennismaking daarvan bewus te wees om verwarring te
voorkom. Die kliënt moet ook bewus wees van „n duidelike uitnodiging van
die Here om homself oor te gee aan die Here. Steun op die Heilige Gees
gedurende die beradingsproses is noodsaaklik alhoewel dit nooit die
dominante faktor moet word nie.
4. FASES VAN DIE BERADINGSPROSES.
Die proses van berading volgens die SPB behels drie fases van berading
wat moet plaasvind gedurende die vyf toegelate sessies om terapeutiese
groei te verkry. Hierdie fases is:
4.1. Ontmoetingsfase.
In die ontmoetingsfase vind kennismaking en die bepaling van grense
plaas. Die kwaliteite van die Pastorale Berader is belangrik en eienskappe
soos empatie, respek en egtheid word beklemtoon. Empatie verwys na die
vermoë om waarlik die perspektief van die kliënt te kan insien. Dit sluit ook
in om dit dan te kan kommunikeer tot die kliënt deur die gevoelens van die
kliënt te kan reflekteer. Om te reflekteer is om dit wat die kliënt sê te kan
beantwoord in ander woorde sodat die kliënt bewus raak dat die berader
verstaan hoe die kliënt voel en wat die betekenis is van dit wat hy sê (Van
Niekerk & Prins, 2001). Empatie verwag van die berader om sy eie
verwysingsraamwerk te verlaat en om homself in die van die kliënt te kan

plaas. Volgens Egan (1998) in Van Dyk (2008) behels basiese empatie om te
luister na die kliënt, hom met sy probleem so goed moontlik te verstaan,
en om dit so aan die kliënt te kommunikeer dat die kliënt homself beter
verstaan en daarvolgens kan begin beter funksioneer. Vir die berader om
dit te doen beteken hy sal sy eie vooropgestelde verwysingsraamwerk ter
syde moet stel en begin dink soos die kliënt dink. Empatie verwys ook na
die vermoë om die gevoelens van die kliënt te kan herken en erken sonder
om ten prooi te val vir dieselfde gevoelens. Respek, aan die ander kant,
volgens Benner (2003) verwys na die kommunikasie van die diep waarde
van die kliënt aan hom. Egtheid op sy beurt, is die staat van opregtheid en
om eg te wees sonder om voor te gee en aan te sit. Wanneer hierdie
eienskappe deur die Pastorale Berader geopenbaar word begin daar „n
vennootskap wat die kliënt op sy gemak stel en laat voel.
Pastorale diagnose.
In die ontmoetingsfase behoort daar ook „n “pastorale diagnose” gemaak
te word. Hierdie konsep se doel is om die bewustheid van God en die
posisie met God van die kliënt, te bepaal. Dit behels dan ook:
Die kliënt se gevoel oor God, die aard en kwaliteit van „n verhouding
met Jesus Christus en die ondervinding van ware gebed.
Bekering en verantwoordelikheid is baie belangrik in die pastorale
diagnose en dui op die kliënt se siening oor wat die rede van sy
probleme in die lewe is, die motivering vir bekering en om
persoonlike verantwoordelikheid te neem vir sy emosies en gedrag.
Die betrokkenheid van die kliënt by „n kerklike denominasie word
ook hier vasgestel asook die kwaliteit en kwantiteit daarvan.
Vrae behoort ook gevra te word om die kliënt se verhouding met
ander Christene te bepaal.
Etiese opvattings word ondersoek.

Openhartigheid van geloof. Dit verwys na hoe openhartig die kliënt is
om oor sy geloof met ander mense te deel. Dit wys vir ons die
kwaliteit van sy geloof.
4.2. Koppellingsfase.
Wanneer die berading die tweede of koppellingsfase bereik beteken dit dat
die berader nou aktief betrokke is by die beradingsproses en nie net besig
is om die kliënt met advies te bedien nie. In hierdie fase help die berader
die kliënt om gevoelens te ondersoek en deur te werk. Hierdie gevoelens
mag dalk woede, verwarring, vrees, innerlike pyn, angs, ongevoeligheid of
self depressie wees. Die berader moet daarop let om nie self oorweldig of
beïnvloed te word deur hierdie emosies nie. Hy moet egter nog steeds
genoeg ruimte laat vir die kliënt om te kan uitdrukking gee aan sy
gevoelens. Volgens die SPB is dit noodsaaklik dat die berader nie
veroordelend is of vatbaar vir negatiewe invloed van die kliënt nie, maar
empaties luister. Die kliënt moet sy verlede aanvaar en dit sy eiendom
maak.
Kognitiewe Gedragsterapie.
Daar moet met gedagtes gedeel word. Die Kognitiewe Gedragsaanslag is
baie doeltreffend om foutiewe denkpatrone te identifiseer. Kognitiewe
Gedragsterapie (KG) verwys na psigoterapeutiese behandeling wat die
kliënt help om die gedagtes en emosies wat aanleiding gee tot negatiewe
gedrag, te kan verstaan. KG word algemeen aangewend om „n
verskeidenheid van van afwykings soos fobies, verslawings en angs te
behandel. Dit is kort termyn terapie en handig om mense te help met „n
spesifieke probleem. Gedurende die verloop van die terapie leer die
persoon om denkpatrone wat vernietigend en versteurend is en „n invloed
het op sy gedragspatrone, te identifiseer ten einde daaraan te kan werk.

(http://psychology.about.com/od/psychotherapy/a/cbt.htm). Die Bybel
verklaar dat soos „n persoon in sy hart dink so is hy (Spr. 23:7). Om
persepsies wat „n oorsprong in die verlede het te verstaan vereis dat die
berader die kliënt daarin moet onderrig. Bybelse insig sal nuwe persepsies
van die bestaande probleem aan die lig laat kom. Die Bybelse term
daarvoor is die vernuwing van ons gemoed (Rom. 12:2).
Mense ervaar dikwels gedagtes en gevoelens wat negatiewe denke
versterk. Hierdie opvattings veroorsaak problematiese gedrag in verskeie
areas van die lewe insluitende die familie, romantiese verhoudings,
werksomstandighede en akademie. Wanneer „n persoon wie „n swak
selfbeeld het, byvoorbeeld, negatiewe gedagtes ervaar oor sy voorkoms of
vermoëns, mag hy homself dalk onttrek van sosiale situasies en
geleenthede in die skool of by die werk om voor uit te gaan, mis.
Om hierdie vernietigende denke en gedrag die hoof te kan bied moet die
Pastorale Berader hom help om die negatiewe gedagtes en opvattings te
identifiseer. Hierdie vlak van KG staan bekend as funksionele analise en dit
stel die kliënt in staat om te besef hoe gedagtes, gevoelens en situasies
bydra tot verkeerd aangepasde gedrag. Hierdie proses is soms moeilik
wanneer die kliënt sukkel met introspeksie maar kan uiteindelik lei tot self-
ontdekking en insig wat essensieel is in die behandelingsproses.
Die tweede deel van KG fokus op die eintlike gedrag wat bydra tot die
probleem. Die kliënt leer om nuwe vaardighede toe te pas in ware
lewensomstandighede. Die persoon wat „n dwelmprobleem het sal
byvoorbeeld leer om nuwe vaardighede te beoefen om te deel met
omstandighede wat kan lei daartoe dat hy weer in dwelms verval. KG
daarom help dus die kliënt om sy denkpatrone (manier wat iemand dink) te
verander. Albert Ellis se Rasionele Emotiewe Gedragsterapie is baie handig
in KG. Ellis sien sterk emosies as die resultaat van „n interaksie tussen

gebeure in die omgewing rondom ons en dit wat ons glo met die
verwagtinge wat ons koester. Soms is die dinge wat ons glo baie rigied. „n
Voorbeeld hiervan is „n kliënt wat byvoorbeeld bevange is met die gedagte:
“Almal behoort van my te hou”. Die kliënt word nou geleer om hierdie
manier van glo te verander na: “Ek hou daarvan dat mense van my hou en
dit laat my goed voel, maar ek weet dit is nie altyd moontlik nie”.
(http://mentalhealth.about.com/cs/psychotherapy/a/psychotherapy.htm.).
Sulke wanopvattings kan verander wanneer Bybelse insig deel gemaak
word van die probleem. Die kliënt moet leer om dinge te sien soos God dit
sien. Die Pastorale Berader pas terapie toe vanuit „n Bybelse perspektief.
Vergifnis moet ook hanteer word in hierdie fase en belydenis is ook
somtyds nodig om vry te kom. Nadat moontlike areas geïdentifiseer is waar
verandering moontlik is, ondersoek die Berader en die kliënt die moontlike
resultate wat verwag kan word as die negatiewe gedrag voortduur, teenoor
die resultate as positiewe gedrag kon plaasvind. Konkrete en realistiese
doelwitte word nagejaag en goddelike ingryping word gesoek om sukses te
behaal.
4.3. Ontkoppellingsfase.
Die beëindiging van die beradingsproses vind plaas in hierdie fase.
Beëindiging van die proses behoort betyds gedurende die beradingsproses
bespreek te word. Soms is dit nodig om dit te repeteer (“rehearse”) wat die
kliënt gaan doen nadat die berading beëindig is. Die kliënt moet besef
alhoewel hy nie meer die berader kom sien nie is God nog steeds met hom
om hom by te staan. Voor dat die beëindiging plaasvind moet daar ook „n
behoorlike evaluasie gedoen word. Volgens die SPB bied die evaluasie vir
beide die kliënt en die berader groot beloning en dit kan in vroeëre sessies
al reeds gedoen word. Die resultate van die evaluasie is verrykend tot die
lewe van die berader omdat hy deur ondervinding leer en meer volwasse in
die lewe word en sy eie vaardighede ontwikkel in sy bediening. Die berader

help in hierdie fase ook die kliënt om homself voor te berei en selfs te
repeteer hoe hy sou optree in sekere lewens situasies. In hierdie fase vind
verwysings ook plaas as daar nog dieperliggende probleme is wat deur
ander professionele gehanteer moet word. Om iemand te verwys na ander
professionele hulp beteken nie dat die berader onbevoeg is om die
probleem op te los nie maar suiwer dat hy sy eie beperkings ken en soveel
vir die kliënt omgee dat hy hom na „n ander wil stuur om seker te maak dat
die probleem opgelos word. Alles geskied tot voordeel van die geestelike
welvaart van die kliënt. Benner (2003:98) beskryf dit ook so: “Recognition
of one‟s limitations, experience, training and ability is an indispensable
component of the practice of any professional”
5. GEVOLGTREKKING.
In hierdie module het ons gekyk na die Strategiese Pastorale
Beradingsmodel van Benner en ons besef die effektiwiteit van die
tydgebonde, gestruktureerde, gefokusde, holistiese, Bybelgebaseerde,
direkte, raamwerk. Die Pastorale Berader word geforseer deur die tydfaktor
om aktief te wees en so gou moontlik in die beradingsproses een sentrale
probleem te identifiseer en te hanteer met „n holistiese aanslag binne te
tydsbestek van vyf sessies. Die noodsaaklikheid van „n kliënt om
samewerking te bied en bereid is om selfs tussen die verskillende sessies
huiswerk te doen, is baie belangrik. Die Kognitiewe Gedragsteorie verskaf
hulp om die verstoorde denkpatrone van die kliënt te identifiseer wat
aanleiding gee tot onwenslike gedrag. „n Pastorale Diagnose in die
Koppellingsfase skep ook „n duidelike idee van die kliënt se geestelike
welvaart en stel die berader in staat om kerk gebaseerde, geestelik
gefokusde, eksplisiet Christelike, doelwitte te bereik. In hierdie metode van
berading is die berader sowel as die persoon wie berading ontvang bewus
van die kwaliteit en vordering van die terapeutiese verhouding ten einde
verwagte resultate te verkry. Alhoewel hierdie model baie effektief is as

gevolg van die uitleg besef die berader egter nog steeds die
noodsaaklikheid van die inwerking van die Heilige Gees gedurende die
beradingsproses. Op die einde van die dag salf God nie modelle nie, maar
mense!

6. BIBLIOGRAFIE.
Amplified Bible. (1987). Michigan.
Benner, D.G. (2003). Strategic Pastoral Counselling, A short term
Structured Model. Baker Books: USA.
Cloud, H., & Townsend, J. (1992). Boundaries. Zondervan: Grand Rapids,
Michigan, USA.
http://mentalhealth.about.com/cs/psychotherapy/a/psychotherapy.htm.
Ontleen van die webwerf: Augustus, 27, 2010.
http://psychology.about.com/od/psychotherapy/a/cbt.htm. Ontleen van die
webwerf: Augustus, 27, 2010.
Van Dyk, A. (2008). HIVAIDS Care & Counselling. A Multidisciplinary
Approach. Fourth Edition. Pearson Onderwys: South Africa.
Van Niekerk, E.S., & Prins, A. (2001). Counselling in South Africa, A Youth
Perspective. Sandton: Heinemann Publiseerders (Pty) Ltd, Sandton.

7. WERKSOPDRAG.
7.1. Definieer “Pastorale Berading”. (10)
7.2. Bespreek 7 eienskappe van die SPB. (25)
7.3. Wat verstaan u onder “Luistervaardighede”? (10)
7.5. Vind „n persoon wat „n behoefte aan pastorale berading het en pas die
SPB toe. Ontwerp ook „n vrywaringsvorm waarin u verduidelik dat die
berading deel van die vak Pastorale Berading is. Dit is noodsaaklik dat die
kliënt die vorm sal teken. In aansluiting hiermee moet „n verslag ingehandig
word wat die volgende afdelings hanteer: (25)
Persoonlike besonderhede: Naam, Van, Telefoon nommer.
Agtergrond geskiedenis en presenterende probleem.
Sessie 1.
Sessie 2.
Sessie 3.
Sessie 4.
Sessie 5.
- Pastorale Diagnose.
- U persoonlike ondervinding van die Beradingsproses.
TOTAAL: 100