Dahnen Dasburg - Naturpark Südeifel

N 7
495
1
A
47
Roder
> Nat’Our Route 2
Mittleres Ourtal
Molens en runwoud
Kënzelbaach
De route loopt over ongeplaveide wegen en smalle rotspaden; zorg daarom
voor een goede uitrusting en doe genoeg proviand in uw rugzak. 1
N 10
Legende
Heinerscheid (300 m)
Nat‘Our Route 2 (18 km)
Project-informatiebord
(Basisbord/Themabord/Infopoint)
Portals van de route Panorama
Wandelparkplaats
Eten/drinken
Schuilhut
Camping
A
Maatregelen Nat‘Our project
Vistrap / bouw waterkering in project
Ombouw / afbouw buizensysteem
Maatregelen voor het vellen van sparren
Aanleggen van watervluchtstroken
Landelijke wandelroutes
Europese wandelroute nr. 2
Internationale „Maas-Rijn-weg“
Regionale wandelroutes
Sentier de l‘Our
Oeverwandelroute Sauer-Our
Wandelroutes van het natuurpark Südeifel
KannerRechtsWee (Kinderrechtsweg)
Wandelwegen – Circuits auto-pédestres (L)
Plaatselijke wandelroutes (L)
Plaatselijke wandelroutes (D)
Dagtour/rondweg 18 km | Wandeltijd 4½ h (4 km/h)
Moeilijkheidsgraad middel | Hoogtemeter 423 m | Markering:
500
400
Hoogteprofiel
300
200
100
1
mNN 2 4 6 8 10 12 14 16 18
1
1
Stroumbaach
A
sss
Kasselslay
Ruederbaach
467
Heinerscheiderbaach
N 10
1
Bunker
Nat‘Our Route 2
Kailslay
B
A
Our
ehem.
Lorenzmühle
Rellesmühle
Our
Dasbourg-Pont
Elschenterbaach
T
Tintesmühle
Nat‘Our Route 2
oll
Nat‘Our Route 2
17
B
1
N 10
13
17
B
19
Wasserspielplatz
Nat‘Our
Themeninsel
„Wasser – Energielieferant
im Wandel der Zeit“
20
Dasburg
I
Nat‘Our Route 1
Tentismühle
Stephanshof
13
L 1
L1
20
20
Waldjugendheim
K148
20
20
527
Dahnen
526
21
20
L 1
Karschelt
20
15
15
Steinkaulsmühle
410
21
Daleiden (2 km)
Daleiden (3 km)
Basis van de kaart: Landesamt für Vermessung und Geobasisinformation Rheinland-Pfalz
Molens en runwoud
Planten, dieren en rotsen
3
vanaf herfst 2013
Afbouw van de waterkering of vistrap
in het project Nat‘Our
Doorlopende waterkering
Waterkering bij stuwmeer SEO
In het Duits-Luxemburgse
Ourtal werden vier Nat’Our
belevenisroutes ontworpen.
Informatieborden en artistiek
gevormde thematische groepen
vestigen de aandacht op de veelzijdige
betekenis van de Our voor
mens en natuur.
De Our in cijfers
Bron: op 640 m hoogte in het Losheimer Wald (België)
Lengte: 100 km
Bovenloop: stroomt door België, Duitsland en vormt vanaf het
Drielandenpunt bij Ouren de Duits-Luxemburgse grens (sinds 1815)
Monding: op 175 m hoogte in de Sauer bij Wallendorf
Stroomgebied: 669 km²
Wegen zonder grenzen
Burchten, mijnen en meren
De grensrivier brengt natuurparken bij elkaar.
Gemeenschappelijk treffen de natuurparken Südeifel en Our op een waterlengte van 260
km maatregelen t.b.v. de „natuurlijke“ ontwikkeling van de Our en haar beken, vanaf het
drielandenpunt in Ouren tot aan de monding in de Sauer bij Wallendorf.
Alle van de niet passeerbare waterkeringen van de Our en de Irsen werden in natuurgetrouwe
vistrappen omgebouwd of geheel en al verwijderd. 110 km waterlengte zijn op
die manier vrijgegeven voor de trektocht van de vissen en andere in de beken levende
dieren. Daarbij komen nog de zijriviertjes die door het veranderen van talrijke buissystemen
(grotere profielen, doorwaadbare plaatsen of houten bruggen) door de beekforel
weer konden worden heroverd om kuit te schieten.
Om o.a. een betere verbinding van leefruimtes in de
beemden van de dalen te bereiken, werden daar ca. 15
hectare naaldwoud successievelijk en voorzichtig naar
bij de omgeving passende loofbossen met elzen, essen
en ahorn getransporteerd. In totaal werden meer
dan 30.000 loofbomen aangeplant. Bovendien werden
2 hectare watervluchtstroken door het aanplanten
van jonge boompjes aan de oevers aangelegd.
www.projekt-natour.org
randonnées premium
Deutsch-Luxemburgische Touren
NL
>
2
Nat’Our Route 2 | Mittleres Ourtal
Molens en runwoud

Nat’Our Route 2 | Mittleres Ourtal
Molens en runwoud
Deze route is een soort reis in het verleden. Nog in de vorige eeuw klapperden aan de Our
talrijke molens. Op veel plekken ontstonden stuwdammen - doodlopende wegen voor
de beekbewoners. Niet zo lang geleden werden deze dammen in een over de grenzen
reikend natuurpark-project afgebroken en er ontstonden vistrappen. Nu kon de beekforel
weer stroomopwaarts naar zijn plekken in het water om zijn eitjes af te zetten.
Behalve meel werd eikenschors, de “Lohe”, in de molens gemalen. Eikenschors bevat
looistoffen voor het leerlooien. De eikenschors werd in lage eikenbossen, de „Lohhecken“,
gewonnen. Een zeer welkome bron van inkomsten voor de vroeger zeer arme bevolking.
Trots verheft de Dasburg zich boven het dal en het gelijknamige plaatsje. Hier staat zelfs
nog een oude looierij, zodat een bezoek aan dit schilderachtige dorpje in ieder geval de
moeite waard is.
De molens van het Ourtal
Reeds sinds de middeleeuwen zijn er molens in de
Islek en ze hadden tot in het midden van de 19e eeuw
een grote betekenis voor de voedselverzorging van
de mensen in de regio. Tot in de 18e eeuw bestonden
er aan de Our zg. banmolens die eigendom waren van
de Herren von Clerf. De banmolen werd aan een molenaar
verpacht en de onderdanen werden onder bedreiging met straf verplicht om het graan
alleen in deze molen te laten malen. De molenaar moest een pacht betalen in de vorm
van graan, vee en geld. Voor de klanten van de banmolen bestonden er nog meer voorschriften.
In enkele bandistricten, zoals in Neuerburg en Dasburg, mochten de mensen
hun brood alleen maar in de banmolen bakken, in de zg. ‚banbakoven’.
Na de feodale tijd werden vele molens aan de Our geprivatiseerd. De watermolens maalden
nu niet alleen koren, maar ook eikenschors en mosterd. Leer werd gewalkt, houtzagerijen
en dorsmachines werden met de molenraderen aangedreven.
Toen vanaf 1950 ook in het Ourtal de elektrische motoren
werden gebruikt en het meel van centrale molens werd
geleverd, verloren de watermolens aan de Our en de
Irsen steeds meer aan betekenis en raakten in verval.
Menig voormalige molenaar verbouwde zijn molenterrein
tot een camping.
Peter Schroeder, ook ‚Tintes Peter‘ genoemd, bouwde
in 1853 de Tintesmühle en ging daar met zijn vrouw
Anne-Marie en zijn 10 kinderen wonen. De molen bestond uit een woonhuis, de eigenlijke
molen, alsmede een smederij en een stal voor de dieren. De molen had drie bovenslags-waterraderen
die al naargelang de hoeveelheid water afzonderlijk of gelijktijdig in
gebruik genomen konden worden. De molen was tot in het midden van de 20e eeuw een
graanmolen. Vanaf 1914 tot 1954 produceerde de Tintesmühle ook elektriciteit voor huis
en hof. In de winter 1944/45 zetten Duitse soldaten de molen in brand. Sindsdien werd
er in de Tintesmühle geen graan meer gemalen. In het huis Tintesmühle bevond zich al
sinds 1906 een klein logement en ook tegenwoordig nodigt het restaurant van de camping
Tintesmühle u uit voor een rustpauze. Afkoeling en plezier geeft de nabij gelegen
waterspeelplaats niet alleen aan de kinderen.
Van de oude Lorenzmühle is slechts een ruïne overgebleven, waarover kleine verhalen
de ronde doen. De molen werd in de eerste helft van de 19e eeuw gebouwd en omstreeks
1890 door de Luxemburger Lorenz Hoffmann gekocht. Na zijn dood hebben zijn
vier kinderen het bedrijf verder geleid. Ze konden echter de molen ondanks de ijver van
de dochter Katherina, ook wel Miller-Kät genoemd, die met haar
paard Fritz het graan van de akker haalde, niet redden. Het
gebeurde geld hebben de kinderen, zegt men, onder de
muren van de molen begraven, maar de kleine schat is
tot op heden niet gevonden.
De bouw van de Rellesmühle stamt uit het jaar
1881. In 1908 kocht de Auwer koopman Heinrich Relles
een wolfabriek met wol- en linnenspinnerij en verbouwde
het gebouw tot een molen met twee maalgangen.
In 1916 werd het grote waterrad door een turbine vervangen. In het
begin van de jaren ’40 werden de beide maalwerken door vier moderne walsstoelen vervangen.
De klanten kwamen zelfs uit Prüm en Neuerburg. Maar ook de Rellesmühle ontkwam
niet aan het „molensterven“; in 1956 werd het laatste koren gemalen. Sindsdien
levert de molen d.m.v. twee turbines de stroom voor de grote bakoven van de bakkerij
van de familie Relles.
Om de molen aan te drijven werd de Our eerst door een 2 m hoge
stenen dam opgestuwd, in de 2e wereldoorlog werd deze tot 2,80 m
verhoogd. Omdat de dam voor de vissen onoverbrugbaar is, behelsde de bouwvergunning
van 1881 reeds de eis, dat er voor de vissen een soort „oprit“ aan de dam moest
worden aangebracht. Hoewel deze eis in 1958 opnieuw door Luxemburgse aan Duitse
instanties werd voorgelegd, kon dit doel pas in het kader van het waterproject Nat‘Our
gerealiseerd worden. In 2005 werd de dam in een soort blokstenen „perron“ met een
opening voor de vissen omgebouwd; nu kan de beekforel weer naar haar bekende plekken
zwemmen, waar ze kan kuit schieten.
De Rellesmühle is
zodoende een goed
voorbeeld voor het
samengaan van economisch
nut en ecologisch functioneren.
vistrap van de
Rellesmühle
Runmolenaar, runschillers
en leerlooier
Dat in de westelijke Eifel de productie van leer in
de 19e eeuw een belangrijke economische tak was,
kan men tegenwoordig nog aan de vele heggen langs de
Nat’Our-routes zien: eiken met meerdere kleine stammen. De afgeschilde eikenschors
werd in runmolens tot meel gemalen, dat in de leerlooierijen van het Ourtal, zoals in Ouren,
Dasburg en Irrhausen voor het looien van leer werd gebruikt. Tot aan de invoering van
de industriële mineraallooierij in het begin van de 20e eeuw vormde de Our de basis voor
een belang-rijke bron van inkomsten voor de verder door armoede gekenmerkte regio.
Bij het jaarlijkse feest in Kiischpelt in de buurt van Wilwerwiltz
ervaren de bezoekers, hoe de eikenschors traditioneel wordt
gebruikt bij de productie van leer. De lichte lage bebossing
met eiken zijn relicten van deze traditionele vormgeving
van een bos en tegenwoordig een belangrijke leefruimte
voor het zelden voorkomende hazelhoen in het Ourtal.
hoge waterniveau
laagwater
Burchtruïne Dasburg
De burcht behoorde oorspronkelijk
tot de Benediktijnse abdij Prüm. Het klooster leende de burcht aan de Graaf
van Vianden. In de loop der tijden wisselden met de Heren van Vianden ook de Heren
van Dasburg. Toen de Fransen in 1794 het land bezetten, was de burcht eigendom van
de Prins van Oranje, die destijds ook Graaf van Vianden was. Keizer Napoleon schonk de
burcht aan zijn Marshall Oudinot, die in 1813 het gebouwencomplex aan de bewoners
voor de sloop verkocht. Van de stenen van de muren werden nieuwe huizen gebouwd.
In 1815 werd de burchtruïne eigendom van het land Preußen. Tegenwoordig is hij eigendom
van het land Rheinland-Pfalz. Verzuim niet het prachtige uitzicht vanaf de burcht
over het Ourtal.
Jongerencentrum Dasburg
Het in het bos gelegen jongerencentrum Dasburg is een bos- en natuurkundige inrichting
voor informatie en vrije tijd van de Landesforsten Rheinland-Pfalz en is vooral bedoeld
voor schoolklassen, maar ook voor jeugd, familie- en volwassenengroepen. Onderweg
met de boswachter wordt de boswandeling een natuurbelevenis.
Informaties: Tel. +49 6550 -1431
Uitkijkplaats Kasselslay
Tussen Tintesmühle en Dasburg heeft de Our zich tot 150
m diep in het Devonische grondgebergte ingegraven. Aan
de Kasselslay is de Our op z’n smalst en het uitzicht over
de imposante rotsen op het ravijnachtige dal van de Our
beloont de moeizame beklimming. Oppassen bij nattigheid!
Gedenkplaats ‚Bunker‘
Op 10 mei 1940 bezetten Duitse troepen het land Luxemburg. In augustus 1942 werd
het in het Duitse Rijk opgenomen en werd de dienstplicht ingevoerd. De bunker was de
schuilplaats van vijf jonge Luxemburgers die de militaire dienst in het Duitse leger weigerden.
Ze werden ontdekt en op 25 april 1944 terechtgesteld.
De Nat‘Our belevenisplek
Op talrijke plaatsen nodigen banken en picknickplaatsen
u uit om eens lekker uit te rusten.
Maak daarvan gebruik en luister naar de stemmen van de natuur. Aan de Ourbrücke bij
Dasburg ziet u een sculptuur die zich emotioneel met de Our uiteenzet. Het thema:
water – energieleverancier in de wisseling der tijden.
Verzamel mooie indrukken en geen planten. Bedankt.
© 2012 Zweckverband Naturpark Südeifel · Foto‘s: T. Breuer, R. Clement, Cube, Naturpark Südeifel, Naturpark Our , SEO
Belgien
Ouren
Weiswampach
Schlausenbach
1 2
Bleialf
VG Prüm
Berdorf
De Nat’Our routes werden in 2008 als Duits-Luxemburgse thema-routes
geopend. In de afgelopen jaren werden deze rondlopende routes
volgens de criteria van het Duits/Europese wandelzegel verder ontwikkeld.
De Nat’Our routes 1, 2 en 4 zijn nu deel van de premiumroutes
van het NaturWanderPark en werden aangevuld met twee verdere
extratouren in het Ourtal.
Prüm
Echternach
Ralingen
Moersdorf Metzdorf
www.naturwanderpark.eu
F
Naturpark
Nordeifel
I
Deutschland
VG Arzfeld
VG Gerolstein
A
3
Eschfeld
Arzfeld
Waxweiler
Heinerscheid
B
Daleiden
Dasburg
4
5
Philippsweiler
6
VG Kyllburg
Naturpark
Our Hosingen
Karlshausen 8
Neuerburg
7
Biersdorf
Deutsch-
Luxemburgischer
Naturpark
Bauler
C
D
Hoscheid
Vianden
E
9
10
VG Neuerburg
Utscheid
Oberweis
Bitburg
VG Bitburg-Land
Speicher
VG Speicher
Naturpark
Südeifel
11
Orenhofen
H 12
Ferschweiler
Bollendorf
G
VG Irrel
14
Luxemburg
Irrel
13
VG Trier-Land
0 500 1000 m
Premiumwegen volgens de criteria van het
Duitse wandelzegel en het Europese wandelzegel
Europäischer Fonds
für regionale Entwicklung Die Europäische Union investiert in
Ihre Zukunft.
randonnées premium
Deutsch-Luxemburgische Touren