De KoppelING nr.3 2012-2013 - Het Koppel

De KoppelING
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 1

Colofon
Maart 2013 8 e jaargang Nummer 2
De “KoppelING” is een gratis uitgave
van de werktuigbouwkundige
studievereniging Het Koppel van
Avans Hogeschool ’s-Hertogenbosch.
Redactie
Remco van Doorn &
Joris van der Heijden
Redactieadres
Avans Hogeschool
t.a.v. Het Koppel
Onderwijsboulevard 215
5223 DE ’s-Hertogenbosch
info@hetkoppel.nl
0624850018
http://www.hetkoppel.nl
Oplage
130 stuks
Inhoud
De KoppelING
Woord van bestuur
Woord van redactie
Record val
Op bezoek bij…
Interview met Martin Rodenburg
Vernieuwde website
De hobby van…
Gadgets
Blokborrel
Interview met Tim bohnen
Project 2 e jaars deel 1
Uit het archief
Blokmop
De volgende keer in de koppeling!
Adverteerdersindex
Xelvin
Van der Landen industries
© Het Koppel 2013
Niets uit deze opgave mag worden
verveelvoudigd en/of openbaar
gemaakt worden doormiddel van
druk, fotokopie, microfilm of welke
wijze dan ook zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van het
bestuur van WTBSV Het Koppel.
Plaatsing van een artikel houdt niet in
dat het de mening weergeeft van
WTBSV Het Koppel. WTBSV Het
Koppel is in geen geval aansprakelijk
voor schade door het gepubliceerde.
Er kunnen geen rechten worden
ontleend aan hetgeen gepubliceerd in
dit blad. De redactie heeft het recht
artikelen te korten en/of te wijzigen.
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 2

Woord van bestuur
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Na de tweede koppelING vorig blok, is dit weer de 3de uitgave dit jaar.
Ter afsluiting van het derde blok zal er weer een blokborrel gehouden
worden, dit keer met een leuke actie zie hier voor onze blokborrel poster.
Op de blokborrels kan het halen van de tentamens gevierd worden, of
verdriet weg gedronken worden als de tentamens niet zo goed gegaan zijn.
(zie verderop in deze uitgave). Wij van het bestuur van SV “het koppel”
wensen jullie in ieder geval veel succes komend blok!
Groeten,
Het bestuur SV “het koppel”
3

Woord van de redactie
Beste werktuigbouwers,
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Voor deze koppelING zijn de vaste onderdelen weer goede
vertegenwoordigd zoals: op bezoek bij… , de hobby van… ,nieuwe gadgets
en is er weer een nieuw raadsel. Ook hebben we voor deze uitgaven weer
verschillende mensen geïnterviewd. Voor opmerkingen, tips of commentaar
kun je ons mailen op redactie@hetkoppel.nl. Op de website
www.hetkoppel.nl kun je alle voorgaande koppelingen nog eens nalezen.
Wij wensen jullie veel leesplezier.
Aangezien we maar met twee mensen de koppelING in elkaar zetten
zijn we op zoek naar nieuwe WTB’ers die het een uitdaging vinden
om ieder blok de KoppelING te maken. Uiteraard tegen vergoeding
van studiepunten.
Mail naar info@hetkoppel.nl als je interesse hebt!
Groeten,
De redactie WTB SV “Het Koppel”
Remco van Doorn
Joris van der Heijden
4

Record val
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
De hoogste vrijeval(39045 meter) ooit is voltooid. Ook heeft stuntman Felix
de geluidsbarrière doorbroken( zonder gebruik te maken een vliegtuig etc.)
Om een idee te krijgen wat er boven ons bevind een inleiding over de
atmosfeer.
De ruimte boven de aarde bestaat uit verschillende lagen waar stuntman
Felix Baumgarter door moest. Zie plaatje onder. Als men door deze vijf
lagen heen is is men in de ruimte. In de Troposfeer leven wij en is het
lekker warm. Na 18 kilometer komt men in de Stratosfeer, daarom heet het
ook het Stratos project. In de vijf verschillende luchtlagen zijn verschillende
omstandigheden. Om de stuntman tegen deze wisselende temperaturen en
drukken te beschermen moest hij een drukpak/ ruimtepak aan.
Dit ruimte pak is een druk cabine met extra mogelijkheden. Het bestaat uit
een watergekoeld onderpak, met daaroverheen een drukpak. Deze
buitenste laag beschermt ook tegen zonlicht en straling. Hoe meer je boven
de aarde uitkomt hoe minder zuurstof er in de lucht zit. Daarom zit in het
pak apparatuur dat voor voldoende zuurstof zorgt. Ook zorgt het voor dat
de geproduceerde stikstof afgevoerd wordt. In het pak zitten ook
verschillende medische sensoren waardoor men op de grond alles kan
volgen.
Om Felix naar boven te brengen
is gebruik gemaakt van een
drukcapsule die 1315 kg
woog(hiermee kan hij in een
noodgeval nog naar beneden).
Felix woog 118 kilo(met pak).
Om met deze massa naar boven
te komen heeft Felix gebruik
gemaakt van een gigantische
ballon. Met deze ballon steeg hij
ongeveer 300 meter per minuut
= 5meter per seconde = 18
km/h. Voor meer informatie kijk
op www.redbullstratos.com
5

Op bezoek bij….
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Voor deze uitgave van “op bezoek bij...” zijn we aanbeland bij Benier bv in
den Bosch. Benier is een bedrijf dat machines maakt voor de industriële
bakkerijen. We zijn hier op aanwijzen van Alex Zehenpfenning. Alex heeft
bij Benier gewerkt.
Het bedrijf “Benier”
Benier maakt machines voor de eerste stappen van het broodbak proces.
(mixen van het deeg, het deeg in porties verdelen, deze porties in voorrijs
kasten plaatsen). Bijna alle verkoop van machines door Benier is export.
Veel hiervan gaat naar Engeland, maar ook richting Azië worden er steeds
meer machines verkocht. Los hiervan heeft Benier klanten over heel de
wereld zitten. Bij Benier in den Bosch wordt voor de machines het gehele
ontwerp en productieproces doorlopen. De verschillende modules worden
ontworpen en steeds verbeterd. Deze modules worden ook bij Benier zelf
gefabriceerd. Om dit te kunnen doen heeft het bedrijf twee 3-assige C&C
frees machines, enkele conventionele draaibanken, las plaatsen en andere
voorzieningen. Ook komt er eind dit jaar een 5-assige freesbank bij. Benier
is onderdeel van de KAAK groep, een groep bedrijven die gezamenlijk de
machines verzorgen voor een industriële bakkerij. Het bedrijf Benier telt
ongeveer 130 man. De KAAK groep in totaal ongeveer 700. Om een indruk
te geven wat een industriële bakkerij inhoud: In Engeland zijn lijnen in
bedrijf die 10.000 broden per uur maken.
6

Geert van der Cammen (foto: Linkedin)
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
We hebben een afspraak met Geert van der Cammen.
Geert is hoofd mechanische engineering bij Benier. Hij
heeft na zijn opleiding werktuigbouwkunde aan de Avans
eerst 18 jaar bij verschillende bedrijven gewerkt. Daarna is
hij bij Benier terecht gekomen en hij is hier blijven hangen.
In zijn huidige functie als hoofd mechanische engineering is
het zijn taak om de eisen van de klant te vertalen naar
technische specificaties. Dit betekent dus dat hij engineers van Benier
aanstuurt, beurzen bezoekt en bij klanten en leveranciers op bezoek gaat.
Dit laatste voor meerdere doeleinden. Zo is het contact met de klant voor
een bedrijf altijd belangrijk, maar zo verteld Geert ons, het is ook belangrijk
om te zorgen dat de machines die je ontwerpt wel aansluiten met wat de
klanten nodig hebben. Voor dit werk moet Geert een paar keer per jaar
naar het buitenland.
Op onze vraag of Geert regelmatig bijscholing krijgt krijgen we een
bevestigend antwoord. Geert is op dit moment bezig zijn master in
bedrijfskunde te halen. Hij heeft hier voor bedrijfskunde gekozen omdat in
zijn functie naast de technische, ook de economische factoren belangrijk
zijn. Deze master gaat hem ook goed van pas komen in de rest van zijn
carrière, waarin Geert meer het management in wil. Los van deze master
wordt er, zoals bij vele bedrijven, bijscholing gegeven. Omdat de hygiëne
steeds belangrijker is wordt er bijvoorbeeld een hygiënisch ontwerpen
aangeboden.
Uitdagingen bij Benier
Omdat de bakkerij machines meestal uit standaard componenten bestaan
waren we benieuwd naar de uitdagingen die een nieuwe productielijn heeft.
Geert vertelde ons dat elke bedrijfshal anders is, de ene fabriek heeft
beperkingen in de hoogte, de andere in de lengte of breedte. De hal moet
natuurlijk zo efficiënt mogenlijk worden ingericht, voor sommige hallen
moeten de standaard componenten worden aangepast. Een andere
uitdaging ligt in landen waar de economie nog steeds aantrekt zoals China,
India etc. In deze landen is het deeg net wat anders, zo is in China het
deeg wat minder stroperig waardoor de machines verschillende
aanpassingen nodig hebben.
7

Productiegedeelte Benier
Op deze pagina hebben we een paar
machines van Benier op een rijtje gezet.
Om een brood te maken is echter veel
meer nodig.
1. De verdeler(dividing)
2. Rounding
3. Rijzen(dit kan zowel horizontaal als vertikaal)
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
8

Interview met Martin
Rodenburg
Een kennismaking en historie over de
opleiding
André Gehring en Martin Rodenburg staan aan het
hoofd van AI&I. De meeste studenten zullen deze
namen niets zeggen, vandaar een interview met
Martin Rodenburg.
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Martin is na zijn middelbare school
Vliegtuigbouwkunde gaan studeren. Daarna heeft
hij aan de Universiteit doorgeleerd tot
natuurkundige. Na dat hij hiermee klaar was heeft
hij kortstondig gewerkt bij het NLR (Nationaal Lucht- en
Ruimtevaartlaboratorium) en Philips. Maar eigenlijk wist hij al zijn hele
leven dat hij docent wilde worden. Daarom is hij begonnen als docent
natuurkunde en wiskunde aan de agrarische hogeschool in Dronten. Na een
jaar les te hebben gegeven kreeg hij via via aangeboden om bij Avans
Hogeschool te gaan werken. In 1999 is Martin begonnen bij Avans
Hogeschool, dat toen nog Hogeschool ’s-Hertogenbosch heette, als docent
besturingstechniek. Omdat hij als docent in de loop der jaren veel
organisatorisch taken erbij kreeg, besloot hij om mee te doen aan een
training leidinggeven. Deze training duurde één jaar. Ongeveer 2,5 jaar
geleden kwam de functie van adjunct-directeur vrij waarop hij besloot te
solliciteren.
Martin houdt zich onder andere bezig met het verbeteren van de
opleidingen. De opleiding WTB stond ongeveer tien jaar geleden nog op de
12 de plaats van de 14 opleidingen. Tegenwoordig is dat de 3 de plek. Deze
vooruitgang is mede te danken aan het projectgestuurde en
beroepsgerichte onderwijs. Tot acht jaar geleden werkten de studenten
uitsluitend uit de boeken. Nu werken studenten aan een project met
daaromheen ondersteunende vakken, net als bij een bedrijf. Deze manier
van les geven maakt het studeren veel leuker, is gebleken uit de resultaten.
Maar onderwijs is mensenwerk, dus het belangrijkste zijn de circa 13 WTBdocenten
die de opleiding tot een succes weten te maken.
Martin: ’Ik hoop dat “het koppel” nog lang zal blijven bestaan’. En dat
hopen wij natuurlijk ook!
9

Vernieuwde website
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
De koppelsite is vernieuwd! Kijk snel op www.hetkoppel.nl. Op de site staat
foto’s, video’s, alle koppelINGen en meer.
10

De hobby van….
Deze keer de hobby van Jan Poelgeest (de
voorzitter van WTB SV Koppel!). Hij paintballt
twee keer in de week en doet mee aan de
nationale competitie. Om dit niveau te
handhaven traint hij één keer in de week en
speelt hij één keer in de maand een
wedstrijd.
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Jan is al vier jaar aan het paintballen. Hij
zocht naar een leuke hobby maar alle ander
sporten stonden hem niet aan waarop hij
besloot om paintball te proberen. Hieraan
was hij meteen verslaaft. Hij had binnen een
jaar zijn eigenspullen: een marker(het
wapen), masker, luchtfles, een
hopper(magazijn) en kleding (destijds
legeroutfit). In de huidige kleding zit padding tegen het klappen van de
bal(je bent pas af als de bal kapot klapt tegen je lichaam).
Als het team van jan begint aan een wedstrijd is het veld al uitvoerig
bekeken en bespeeld om zo goed mogelijk te weten waar de beste spots
zijn. Het team(Badboys2) bestaat uit zeven personen, waarvan 2extra
spelers. Dit omdat elke speler en team een eigen specialisme heeft
waardoor het team van Jan zich kan aanpassen aan de speelstijl van de
tegenstander.
De paintballwedstrijden worden door het hele land gehouden en zijn
verspreid over de hele dag. Er is een winter competitie en een zomer
competitie. De wintercompetitie is altijd indoor in Veghel, omdat dit veld als
enige aan de eisen voldoet zoals de afmetingen van het veld en
luchtkussens. De zomercompetitie daarin tegen is altijd buiten. Deze
competitie wordt gehouden in Spijkenisse.
Jan is erg ambitieus( als het gaat om paintballen), zo verteld hij ons dat er
veel groei zit in het team waardoor ze over een paar jaar misschien aan de
internationale competitie meekunnen doen. Deze competitie wordt
gehouden in Duitsland, Frankrijk, Engeland en zelfs in Saint Tropez. Over
twee maanden gaat het team naar Duitsland waar de badboys meedoen
aan een internationaal toernooi waaraan meer dan zestig teams mee doen.
11

Hieronder is het speelveld te zien die voldoet aan de wedstrijdeisen.
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
12

Raad de docent
Oplossing vorige koppelING:
Alex Zehenpfenning
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
13

www.gadgetshouse.nl
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
14

Blok borrel
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Komende blokborrel is meteen na de inzage omdat dan iedereen van zijn
tentamens af is en het verdriet(of vreugde) kan wegspoelen/vieren. Voor
degene die nog niet weten waar deze borrel gehouden, hieronder een
routebeschrijving.
Adres: Snellestraat 46, Den Bosch
15

Gadgets
Eikoker
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Ideaal voor mensen die van een lekker eitje houden, deze microwave
boiley. Binnen 3-5 minuten een gekookt ei! Prijs:4,-
www.megagadgets.com
Jas van de toekomst?
In deze jas zitten verwarmingselementen, led lichten, ingebouwde
speakers, een camera op borsthoogte, batterijen om apparaten op te laden
en er zit achter een versterker om het telefoon signaal te versterken. De
energie die nodig is om dit alles te laten werken komt uit batterijen die
onder in de jas zijn verwerkt. Prijs: nog niet bekent.
16

Geweerparaplu
Deze paraplu klapt open als je de trekker overhaalt! Prijs :25,-
www.megagadgets.nl
Mannen bord
Voor de echte lochte WTB’er! Prijs: 19,-
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
17

Interview met Tim Bohnen
Tim Bohnen heeft ons per 1
Februari verlaten. Daarom een
kort interview.
Meneer Bohnen is hier ongeveer 2
jaar geleden komen werken als
onderzoeker en leraar. Echter is
het onderzoekende aspect
langzaam in verval geraakt en
was hij de laatste tijd gewoon
leraar. Hij vond het onderwijs
leuk maar wil dit niet tot zijn
pensioen blijven doen.
Tim is eigenlijk helemaal geen
werktuigbouwkundige maar een
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
natuurkundige. Hij vindt de
‘Hi-tech’ veel leuker en dit mistte
hij in zijn baan. Achteraf gezien
bleek meneer Bohnen de
Universiteit mentaliteit te missen.
Tim heeft een baan gevonden op
de Tu Eindhoven om daar
octrooien aan te vragen. Hiervoor
volgt hij nu een cursus. Deze
baan heeft natuurlijk een
natuurkundig tintje.
Tim bedankt en succes!
18

Project 2 de jaars,
deel 1
Algemeen
Zoals altijd hebben ook dit jaar
de 2 de jaars van de opleiding
werktuigbouwkunde het
werk/voer/vaartuig project. Dit
project is een project dat in
totaal een half jaar(2 blokken)
duurt. In het eerste blok wordt
het werk, voer, of vaartuig
ontworpen. In het 2 de blok wordt
deze ook daadwerkelijk gemaakt
door de studenten. Aan het eind
van het laatste blok van dit jaar
wordt er een wedstrijd
georganiseerd tussen de
verschillende groepen, die allen
met een verschillend ontwerp de
strijd met elkaar aangaan. Na
deze wedstrijd wordt het jaar
afgesloten met een BBQ, waarbij
iedereen van de opleiding WTB
welkom is. Kom dus ook!
(verdere informatie over de BBQ
volgt nog).
Het project
Na de paalklimmer vorig jaar, en
de loopmachine het jaar
daarvoor, is het dit jaar de beurt
aan de fiets. Maar er wordt niet
zomaar een fiets ontworpen zoals
we die al kennen. De uitdaging
De KoppelING
voor de groepen is dit jaar om
een fiets te maken die kan
switchen tussen een “normale”
fiets, en een ligfiets. Dit
ombouwen van de fiets moet
zonder gereedschap kunnen en
moet binnen 1 minuut gedaan
kunnen worden. Natuurlijk moet
de fiets los hiervan nog aan
verschillende andere eisen
voldoen.
De aanpak
Nadat de groepen bekend waren
begon de conceptfase. In de
eerste weken van het blok moet
het PVA en PVE opgesteld
worden en moeten er
verschillende concepten
uitgedacht worden. Uit deze
concepten wordt een concept
gekozen welke verder uitgewerkt
wordt in de rest van het eerste
blok van het project. Er kan nog
niets gezegd worden over de
ontwerpen omdat deze pas
worden bekend gemaakt tijdens
de wedstrijd. Meer in de
volgende uitgave van de
koppelING!
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 19

Foto’s projecten van de
afgelopen jaren
zeilwagen(2006-2007)
Eco-voertuig(2007-2008)
De KoppelING
Amfibievoertuig (2008-2009)
loopmachine(2010-2011)
paalklimmer(2011-2012)
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 20

Uit het archief
Geschiedenis van Fokker
Aangezien het een van de
grootste bedrijven van Nederland
was en wereldwijd een grootte
invloed heeft gehad op de
vliegtuigindustrie, een stukje
geschiedenis over Fokker.
1890-1919
Anthony Herman Gerard Fokker
werd op 6 april 1890 geboren in
Kediri, Java. In 1910 volgde hij
in het Duitse Salbach (bij Mainz)
aanvankelijk een opleiding
autotechniek, maar al snel
veranderde dat in een cursus
vliegtuigbouw. In 1910 ontwierp
hij zijn eerste vliegtuig, de
"Spin", waarmee hij beroemd
werd toen hij op 31 augustus
1911 bij wijze van demonstratie
rondjes vloog rond de kerktoren
in Haarlem.
In 1912 vestigde Anthony Fokker
zich als vliegtuigbouwer in
Duitsland. Zijn bedrijf - Fokker
De KoppelING
Aviatik GmbH gaf
vliegopleidingen en bouwde
toestellen, aanvankelijk
gebaseerd op de Spin. Er waren
twee productievestigingen: één
in Johannisthal bij Berlijn, en één
in Schwerin.
In de Eerste Wereldoorlog kreeg
de Fokkerfabriek te maken met
een enorme vraag van de Duitse
strijdkrachten. Het bedrijf
ontwikkelde legendarische
gevechtstoestellen als de
driedekker Dr I en D VII,
waarvan er respectievelijk 322
en 866 werden gebouwd. De D
VII werd na de oorlog
overgenomen door de US
luchtmacht.
Een technologisch hoogstandje
was de ontwikkeling van een
mitrailleur die in staat was
tussen de schoepen van een
draaiende propeller door te
schieten, wat de gevechtskracht
van de Duitse toestellen sterk
verbeterde.
In totaal werden in de Eerste
Wereldoorlog meer dan 3300
toestellen door Fokker gebouwd,
plus nog eens meer dan 2000 in
licentie door het Hongaarse MAG.
Fokker Spin
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 21

1919-1940
In 1919 keerde Fokker uit
Duitsland terug naar Nederland
met 350 goederenwagons,
beladen met 220 vliegtuigen en
400 motoren. Op 21 juli 1919
wordt door hem de
Nederlandsche Vliegtuigfabriek
Fokker opgericht, met
vestigingen in Amsterdam en
Veere. In 1920 ontstaat
Netherlands Aircraft
Manufacturing Amsterdam, later
Fokker Aircraft Corporation. Het
jaar daarna worden de laatste
onderdelen van de
Fokkerfabrieken in Mecklenburg
Schwerin (Fokker
Fluegzeugewerke) overgebracht
naar de vestiging in Veere, en
vandaar naar Amsterdam. Veere
sluit in juli 1926 haar poorten.
Inmiddels had Fokker in 1923 de
Atlantic Aircraft Corporation
gesticht, een naam die in 1927
werd gewijzigd in Fokker Aircraft
Corp. of America. De door de
fabriek van deze stichting
De KoppelING
gebouwde vliegtuigen hebben de
grondslag gelegd voor het
geregelde luchtvervoer in de
Verenigde Staten.
Het bedrijf had succes, met
name door de ontwikkeling van
de F VII-serie, een
verkeersvliegtuig dat z'n eerste
vlucht maakte op 24 april 1924.
En nog altijd werden er militaire
toestellen gebouwd, die tot de
beste ter wereld moesten worden
gerekend, zoals de T VIII en de
dubbelstaartige GI.
Eind jaren twintig was Fokker
uitgegroeid tot de grootste
vliegtuigbouwer ter wereld, met
fabrieken in Nederland en de VS.
In 1930 kwam een fusie tot
stand met de General Motors
Corporation en kreeg de Fokkerstichting
de naam General
Aviation Manufacturing
Corporation.
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 22
Fokker VIIa

Antony Fokker werd volkomen
ondergeschikt gemaakt aan de
topleiding van de General
Motors. Al in 1931 volgde de
scheiding en nam Antony Fokker
gedwongen ontslag. Hij overleed
in een ziekenhuis in New York op
23 december 1939.
1950 -1990
In de Tweede Wereldoorlog
werden de Fokkerfabrieken
geconfisqueerd door de bezetter
en vervolgens gebombardeerd
door de geallieerden. Toch werd
na de oorlog de productie hervat,
en er werden nieuwe toestellen
ontwikkeld. Daaronder de F 27
"Friendship" die voor de eerste
maal in 1955 vloog.
Van de F 27 werden er
uiteindelijk 786 gebouwd.
In de jaren zestig kwam Fokker
met een nieuw model: de F 28,
die op 9 mei 1967 z'n eerste
vlucht maakte.
In 1969 wordt een
samenwerkingsverband
aangegaan met het Duitse
Vereinte Fluegtechnische
Werke (VFW). Tien jaar later
wordt de samenwerking
beëindigd.
Aan het einde van de jaren
zestig was Fokker ook
gestart met
De KoppelING
ruimtevaarttechnologie. In het
voorjaar van 1968 het besluit
genomen tot de formele
oprichting van een zelfstandige
ruimtevaartafdeling: Fokker
Ruimtevaart.
In oktober 1968 startte Fokker
Ruimtevaart met de voorstudie
voor het ANS-project.
Astronomische Nederlandse
Satelliet. ANS werd gelanceerd
op 30 augustus 1974.
Het succes van ANS was een
prikkel voor een volgende
ruimtevaartonderneming: IRAS
(InfraRood Astronomische
Satelliet). Het IRAS project werd
in 1975 geïnitieerd door de
Nederlandse industrie - met een
leidende rol voor Fokker. Het
werd uiteindelijk een gezamenlijk
project van de VS, Groot-
Brittannië en Nederland. IRAS
werd gelanceerd in januari 1983
en voerde metingen uit tot en
met november van dat jaar.
F27 Friendship
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 23

In de jaren tachtig werden door
de vliegtuigfabriek de laatste
grote Fokkervliegtuigen
ontwikkeld: de Fokker 50 op
basis van de F27; en de Fokker
100, een vervolg op de F28. Van
beide toestellen zijn er enkele
honderden verkocht.
Na 1990
Rond 1990 kreeg ook het
Fokkerconcern problemen met
de wereldwijde malaise die zich
destijds in de vliegwereld
aandiende. Ontwikkeling van
nieuwe, kleine vliegtuigtypes als
de Fokker 70 mochten geen
oplossing bieden. Er werd een
partner gezocht en gevonden in
het Duitse DASA. In 1993
verkreeg DASA een belang in
Fokker. In datzelfde jaar
verhuisde Fokker Space &
Systems (FSS) naar Leiden,
waarmee de banden met het
moederconcern steeds dunner
worden. Op 21 december 1995
viel het doek voor de
vliegtuigbouwer NV Fokker. De
gezonde delen van het
vliegtuigbedrijf werden
ondergebracht in de holding
Fokker Aviation BV, die in juli
1996 werd overgenomen door
Stork.
De KoppelING
FSS bleef als zelfstandige partij
geheel buiten het faillissement.
Het werd voor 50 procent
overgenomen door UCN en ging
vanaf dat moment door het leven
als Fokker Space. Sinds 2002
opereert het bedrijf onder de
naam Dutch Space.
IRAS Satelliet
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel 24

Blokmop
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Een man is op ziekenbezoek bij zijn Italiaanse buurman, die een zwaar
verkeersongeluk heeft gehad. Hij ziet er niet uit: in het gips, onder het
verband, allemaal slangetjes en infusen. Het lijkt wel een mummie. De man
probeert een gesprek te voeren maar zijn buurman ligt met zijn ogen dicht
en reageert niet. Plotseling spert hij zijn ogen wijd open en begint te
rochelen en krijgt er met zijn laatste adem noch net uit:
‘Mi stai bloaccando il tubicico d’ossigeno, pezzo di merda….’
De man grift zijn laatste woorden in zijn hart.
Op de begrafenis vertelt hij de in het zwart gehulde weduwe dat haar man
nog iets heeft willen zeggen. ‘’En,’’ vraagt ze met betraande ogen, ‘’dat hij
van me hield?’’
‘’Weet ik niet,’’ zegt de man,’’ maar het klonk als Mi stai bloccando il
tubicino d’ossigeno, pezzo di merda…’’
De weduwe gilt en valt flauw.
‘’Wat is er?’’ vraagt de man geschrokken aan haar dochter,’’ wat heeft hij
gezegd, wat betekent dat dan?’’
‘’Je staat op mijn zuurstofslang, lul.’’
WTB strip
25

Antwoorden vorige editie
Rover
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
Een rover besluit een kasteel te beroven. Hij vermomt zich als muzikant om
binnen te komen, maar eerst verbergt hij zich nog even in de bosjes, want
hij moet er nog achter komen welk wachtwoord je moet kennen om op de
binnenplaats te komen. Net als hij achter een boom wil kruipen, stuift er
een ridder op een paard langs hem, naar de poortwachter.
'Zo Fredo, wat een haast, zeg', lacht de poortwachter. 'Geen tijd, geen tijd,
zeg nou maar!', hijgt de ridder. 'Twaalf', zegt de poortwachter, 'Zes', zegt
de ridder. De poortwachter knikt en de ridder kan naar binnen.
'Zozo', denkt de rover, 'volgens mij moet je de helft zeggen van het getal
dat de poortwachter noemt. Ja, ik weet het zeker. Maar ik zal toch nog
maar even wachten, voor de zekerheid'. Dus hij wacht, tot er een oud
vrouwtje bij de poort komt.
'Dag Maria', zegt de poortwachter, 'nog lekkere eieren uit je kippenhok
vandaag?' 'Jazeker', antwoordt het vrouwtje. 'Acht', zegt de wachter. 'Vier',
zegt het vrouwtje. En ze mag naar binnen.
De rover weet nu wat hij weten moet, maar als hij opstaat, komt er net een
koopman aan.
"Goedendag, beste man', zegt de wachter, 'wat kom je doen?' 'Ik heb
mooie waar voor de koning en zijn vrouw. Kettingen en sieraden.' 'Goed',
zegt de wachter , 'maar eerst moet ik het wachtwoord van je hebben. Zes.'
'Drie', zegt de koopman. 'Goed, je kunt naar binnen'.
Nu komt rover uit zijn schuilplaats. Hij groet de poortwachter. Die is wat
achterdochtig. 'Weet je het wachtwoord?', vraagt hij. 'Jep', zegt de rover.
'Oke... tien', zegt de wachter. 'Vijf', zegt de rover, zeker als hij is. Maar dan
roept de wachter opeens: ' Soldaten, gooi deze bedrieger in de kerkers!' De
rover wordt gepakt, zijn antwoord was fout.
Wat had hij dan wel moeten zeggen?
De rover had vier moeten zeggen. Het wachtwoord is: het aantal letters van
het getal dat de poortwachter noemt. Twaalf heeft zes letters, acht vier en
zes drie.
26

De volgende keer in de KoppelING!
Project voer/vaar/vliegtuig deel 2
Weer een nieuwe op bezoek bij…
Tata steel
Interview met…
En natuurlijk een nieuwe blokmop!
Maart 2013 –WTB SV Het Koppel
De KoppelING
27

De KoppelI