Lesmap Young Person's Guide to the Orchestra - deFilharmonie

1
LESMAP: THE YOUNG PERSON’S GUIDE TO THE ORCHESTRA
EEN MUZIKALE ONTDEKKINGSTOCHT
LEERKRACHTENVERSIE
Met deze opdracht worden volgende eindtermen bereikt:
Beste leerkracht,
2.1. muziek beluisteren en ervaren, muzikale impressies opdoen uit de geluidsomgeving met aandacht voor
Binnenkort enkele woont kenmerken u met van uw de klas muziek: een OORcollege klankeigenschap van deFilharmonie - functie/gebruikssituatie. bij. Opdat uw leerlingen ten volle zouden
kunnen 2.3. openstaan genieten voor van hedendaagse de muziek bieden muziek, wij muziek u graag uit deze andere lesmap tijden, aan. andere Voor landen de leerlingen en culturen. maakten we een apart
invulformulier. 4.1. genieten van Wil u lichaamstaal, graag meerdere beweging exemplaren, en dans. dan kan u deze downloaden op
www.defilharmonie.be/lesmap.
4.3. samenwerken met anderen, om een eenvoudig dansverloop op te bouwen, om al improviserend te reageren
op elkaars beweging.
De 6.1. lesmap blijvend bestaat nieuwe uit dingen drie delen. uit hun Het omgeving eerste deel ontdekken. is een voorstelling van de orkestinstrumenten. In het tweede deel
leren 6.2. de zonder leerlingen vooroordelen orkestwerken naar beluisteren kunst kijken en en deze luisteren. in hun historische context te plaatsen. In het derde deel gaan de
leerlingen 6.3. genieten zelf aan van de het slag. muzisch De luisterfragmenten handelen waardoor kan hun u downloaden expressiemogelijkheden op verruimen.
www.defilharmonie.be/luisterfragmenten.
6.4. vertrouwen op hun eigen expressiemogelijkheden en durven hun creatieve uitingen tonen.
Wil 6.5. u deze respect muziekfragmenten betonen voor uitingen in de klas van afspelen, leeftijdgenoten, dan hebt behorend u toegang tot tot eigen het en internet andere nodig. culturen.
Muziek beluisteren is een van de meest geweldige dingen die er zijn. Muziek kruipt je oren binnen, nestelt zich in je hoofd,
kriebelt je hersenpan en laat je helemaal anders voelen. Kortom, muziek beluisteren is heerlijk.
Als die muziek bovendien ‘live’ uitgevoerd wordt, geeft je dat een overheerlijk gevoel. Want muziek die door rasechte
muzikanten voor je ogen gespeeld wordt, is veel boeiender dan op een cd of op de radio. En dat is vast het geval met
1 2 | 1 2 | 1 2
orkestmuziek. Het maakt niet uit welke muziek je graag hoort, iedereen zou ooit eens een orkest in het echt moeten horen.
Toch durven veel mensen niet zo gauw naar een concert gaan. Een klassiek concert lijkt soms een moeilijke gebeurtenis. Maar
1 2 3 | 1 2 3 | 1 2 3
eens je gegrepen wordt door een mooi stuk klassieke muziek, begint er een spannende ontdekkingstocht.
1 2 3 4 | 1 2 3 4 | 1 2 3 4
Het orkest
De orkestinstrumenten
U kan de leerlingen laten meeklappen. Op 1 tikken ze met beide handen op de bank.
Op de andere tellen klappen ze in de handen. Ze zullen snel de hartslag van de muziek voelen.
We nemen je graag mee op een korte excursie door het orkest en de instrumenten.
Hoe klinkt de hartslag van de muziek?
www.defilharmonie.be
Het muziekfragment dat we gaan beluisteren is Anitraís dans uit Peer Gynt (suite nr.1) van Edvard Grieg. U kan dit fragment
downloaden op www.defilharmonie.be/luisterfragmenten.
Tip: meer info over Grieg vindt u op www.defilharmonie.be/grote-meesters.
Vroeger Vul onderstaand werd er kruiswoordraadsel wel eens gedanst in. op zulke muziek. Ken je de naam van deze dans?
Deze website kan je zeker helpen: www.defilharmonie.be/ontdek-jouw-orkest
Salsa Wals Cha-cha-cha
1. Tango instrumenten die bespeeld worden Rock ín met roll een strijkstokSlow
2. instrumenten gemaakt uit metaal
3. slaginstrument
4. houten blaasinstrument
Laat de leerlingen op een rij staan. Bij de beginpositie staan de leerlingen met hun beide voeten naast elkaar.
Op de
5.
eerste
laagst klinkend
tel zet iedereen
koperen blaasinstrument
een grote pas
uit
vooruit
het orkest
met het linkerbeen. Op de tweede tel zet iedereen een grote pas
vooruit 6. met strijkinstrument het rechterbeen. Op de derde tel zet iedereen het linkerbeen naast het rechterbeen. We proberen dit een
aantal 7. keren groep na blaasinstrumenten
elkaar uit. Eerst traag en daarna sneller. Als het goed gaat dansen we mee op de maat van de muziek.
8. deze persoon leidt het orkest
9. koperen blaasinstrument met ventielen
10. blaasinstrument waarbij de muzikant zijn hand in het instrument plaatst
11. houten blaasinstrument dat bespeeld wordt met een enkel rietblad
12. het grote broertje van de viool
13. koperen blaasinstrument zonder ventielen
14. strijkinstrument dat rechtstaand bespeeld wordt
15. tokkelinstrument met vele snaren
16. houten blaasinstrument dat bespeeld wordt met een dubbel riet
17. groep instrumenten die helemaal achteraan het orkest geplaatst worden
18. houten blaasinstrument dat bespeeld wordt met een dubbel riet
19. slaginstrument met een vel (membraan)
1 2
3
4
4

Met deze opdracht worden volgende eindtermen bereikt:
Hoe klinkt de hartslag van de muziek?
1 2 | 1 2 | 1 2
1 2 3 | 1 2 3 | 1 2 3
1 2 3 4 | 1 2 3 4 | 1 2 3 4
U kan de leerlingen laten meeklappen. Op 1 tikken ze met beide handen op de bank.
Op de andere tellen klappen ze in de handen. Ze zullen snel de hartslag van de muziek voelen.
Vroeger werd er wel eens gedanst op zulke muziek. Ken je de naam van deze dans?
Salsa Wals Cha-cha-cha
Tango Rock ín roll Slow
2
www.defilharmonie.be
2.1. muziek beluisteren en ervaren, muzikale impressies opdoen uit de geluidsomgeving met aandacht voor
enkele kenmerken van de muziek: klankeigenschap - functie/gebruikssituatie.
2.3. openstaan voor hedendaagse muziek, muziek uit andere tijden, andere landen en culturen.
4.1. genieten van lichaamstaal, beweging en dans.
4.3. samenwerken met anderen, om een eenvoudig dansverloop op te bouwen, om al improviserend te reageren
op elkaars beweging.
6.1. blijvend nieuwe dingen uit hun omgeving ontdekken.
6.2. zonder vooroordelen naar kunst kijken en luisteren.
6.3. genieten van het muzisch handelen waardoor hun expressiemogelijkheden verruimen.
6.4. vertrouwen op hun eigen expressiemogelijkheden en durven hun creatieve uitingen tonen.
6.5. respect betonen voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot eigen en andere culturen.
Het muziekfragment dat we gaan beluisteren is Anitraís dans uit Peer Gynt (suite nr.1) van Edvard Grieg. U kan dit fragment
downloaden op www.defilharmonie.be/luisterfragmenten.
Tip: meer info over Grieg vindt u op www.defilharmonie.be/grote-meesters.
Laat de leerlingen op een rij staan. Bij de beginpositie staan de leerlingen met hun beide voeten naast elkaar.
Op de eerste tel zet iedereen een grote pas vooruit met het linkerbeen. Op de tweede tel zet iedereen een grote pas
vooruit met het rechterbeen. Op de derde tel zet iedereen het linkerbeen naast het rechterbeen. We proberen dit een
aantal keren na elkaar uit. Eerst traag en daarna sneller. Als het goed gaat dansen we mee op de maat van de muziek.
1 2
3
4
4

aandacht voor
n.
www.defilharmonie.be
iserend te reageren
n.
.
ieg. U kan dit fragment
MUZIEK BELUISTEREN
Periodes uit de muziekgeschiedenis
In de loop der tijden onderging de orkestmuziek heel wat
veranderingen. We gaan op zoek naar de verschillende periodes uit de
muziekgeschiedenis.
ast elkaar.
en een grote pas
proberen dit een
at van de muziek.
4
b) Luister naar onderstaande fragmenten op www.defilharmonie.be/
luisterfragmenten en plaats ze in de juiste muziekperiode. Meer info over de
kenmerken en de samenstelling van het orkest uit die periode is te vinden op
www.defilharmonie.be/abc-klassiek.
a) Plaats de verschillende periodes uit de muziekgeschiedenis
op onderstaande tijdlijn:
4
- Barokmuziek
1. Mahler – Adagietto
- Moderne muziek
2. Reich – Clapping music
- Nieuwe muziek
3. Britten – Young Person’s Guide
- De klassieke periode
4. Pezel – Sarabande
- Romantische muziek
5. Mozart – Symfonie nr. 38 (Finale-Presto)
3

MUSICEREN
Clapping music
Na het einde van de Tweede Wereldoorlog was de wereld ingrijpend veranderd. Veel kunstenaars vonden dat kunst niet noodzakelijk mooi hoefde te zijn. Hun kunst moest in de eerste plaats interessant zijn en vragen
oproepen, in plaats van alleen maar het publiek te bekoren. Ook in de muziekwereld waren componisten het erover eens dat met muziek voortaan alles mogelijk was. Zij experimenteerden daarom volop en ontwierpen
allerlei nieuwe systemen en technieken.
In de jaren 1970 maakten enkele Amerikaanse componisten muziek die extreem simpel was en soms uit maar een handjevol noten bestond, ‘minimal music’ genaamd. Steve Reich componeerde een muziekwerk
bestaande uit enkel handgeklap.
Je kan deze compositie bekijken op www.defilharmonie.be/luisterfragmenten.
Met deze opdracht worden volgende eindtermen bereikt:
We oefenen het fundament van deze compositie alvast in de klas. Op het OORcollege spelen we de compositie met meer dan 300 spelers!
De compositie is tweestemmig:
- Één groep, de klas en alle andere toehoorders klappen steeds het zelfde patroon.
4
www.defilharmonie.be
Het muziekfragment dat we gaan beluisteren is Anitraís dans uit Peer Gynt (suite nr.1) van Edvard Grieg. U kan dit fragment
downloaden op www.defilharmonie.be/luisterfragmenten.
Tip: meer info over Grieg vindt u op www.defilharmonie.be/grote-meesters.
Hoe klinkt de hartslag van de muziek?
1 2 | 1 2 | 1 2
1 2 3 | 1 2 3 | 1 2 3
1 2 3 4 | 1 2 3 4 | 1 2 3 4
U kan de leerlingen laten meeklappen. Op 1 tikken ze met beide handen op de bank.
Op de andere tellen klappen ze in de handen. Ze zullen snel de hartslag van de muziek voelen.
Vroeger werd er wel eens gedanst op zulke muziek. Ken je de naam van deze dans?
Salsa Wals Cha-cha-cha
Tango Rock ín roll Slow
Laat de leerlingen op een rij staan. Bij de beginpositie staan de leerlingen met hun beide voeten naast elkaar.
Op de eerste tel zet iedereen een grote pas vooruit met het linkerbeen. Op de tweede tel zet iedereen een grote pas
vooruit met het rechterbeen. Op de derde tel zet iedereen het linkerbeen naast het rechterbeen. We proberen dit een
aantal keren na elkaar uit. Eerst traag en daarna sneller. Als het goed gaat dansen we mee op de maat van de muziek.
- De andere groep, het orkest, speelt hetzelfde patroon maar verschuift dit om de 8 maten.
Op www.defilharmonie.be/luisterfragmenten kan je hier een duidelijke animatie van zien. De klas klapt de rode lijn. Het orkest zal tijdens het OORcollege de blauwe lijn voor zijn rekening nemen.
2.1. muziek beluisteren en ervaren, muzikale impressies opdoen uit de geluidsomgeving met aandacht voor
enkele kenmerken van de muziek: klankeigenschap - functie/gebruikssituatie.
2.3. openstaan voor hedendaagse muziek, muziek uit andere tijden, andere landen en culturen.
4.1. genieten van lichaamstaal, beweging en dans.
4.3. samenwerken met anderen, om een eenvoudig dansverloop op te bouwen, om al improviserend te reageren
op elkaars beweging.
6.1. blijvend nieuwe dingen uit hun omgeving ontdekken.
6.2. zonder vooroordelen naar kunst kijken en luisteren.
6.3. genieten van het muzisch handelen waardoor hun expressiemogelijkheden verruimen.
6.4. vertrouwen op hun eigen expressiemogelijkheden en durven hun creatieve uitingen tonen.
6.5. respect betonen voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot eigen en andere culturen.
1 2
3
4
4