activering kansengroepen.pdf - Succesvolvrijwilligen
activering kansengroepen.pdf - Succesvolvrijwilligen
activering kansengroepen.pdf - Succesvolvrijwilligen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Van een geïntegreerde visie<br />
naar methodische handelingsprincipes<br />
Katrien Steenssens & Barbara Demeyer<br />
HIVA-K.U.Leuven<br />
24 maart 2009<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Activering: wortels van het discours<br />
• Sociale argumenten<br />
– wegwerken sociale ongelijkheden en breuken<br />
• disciplinerende reactie op afhankelijkheid<br />
• moraliserende reactie uit angst voor onderklasse<br />
• realisatie sociale grondrechten<br />
• Economische argumenten<br />
– werkloosheid / werkzaamheidsgraad<br />
(OESO & Europees beleid)<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Activering: steeds sluitender<br />
• verstrengeling soc. en econ. argumenten<br />
• overheersende impact economische denkpiste<br />
werkzaamheidsgraad - inzetbaarheid<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Activering: uitsluitingsrisico<br />
• betaald werken: antwoord op inkomensarmoede?<br />
– niet altijd een optie (te jong/oud/ziek/invalide, ..)<br />
– werkende armen (fexibele jobs)<br />
– uitsluitingsmechanismen op de arbeidsmarkt<br />
• Wijzigt de maatschappelijke norm?<br />
– ontwikkelingen in arbeids- en zorgethiek<br />
• Latente functies van arbeid?<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Activering: perspectief van mensen in armoede<br />
• behoefte aan arbeid<br />
– recht op maatschappelijk nuttige participatie<br />
– recht op kwalitatieve tewerkstelling<br />
• ondersteuningsbehoeften bij <strong>activering</strong><br />
– welzijn (prioritair!)<br />
– basisvorming- en ervaring<br />
– motivatie (extrinsiek – intrinsiek)<br />
– sociale en culturele context<br />
– randvoorwaarden (mobiliteit, kinderopvang)<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Activering: nood aan verruimde perspectieven<br />
• geïntegreerde strategie armoedebestrijding<br />
(arbeid, sociale zekerheid, welzijn, …)<br />
• waaier van integratiemogelijkheden mét arbeid<br />
• ook <strong>activering</strong> vraagzijde en bemiddeling<br />
• kwalitatieve jobcreatie<br />
• langetermijnperspectief<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Empowerment<br />
Een proces van versterking<br />
waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen<br />
greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving<br />
en dit via<br />
het verwerven van controle,<br />
het aanscherpen van kritisch bewustzijn<br />
en het stimuleren van participatie.<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Empowerment: mens- en maatschappijbeeld<br />
• volwaardig burgerschap als doel<br />
– rechtenethiek<br />
– individuele bestaansethiek<br />
– zorgethiek<br />
keuzevrijheid binnen collectief verworven,<br />
gewaarborgde rechten en vrijheden<br />
• actief burgerschap als middel<br />
– competentieontwikkeling én toerusting<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
• ecologisch, transactioneel perspectief op<br />
sociale problemen / beleid en praktijk<br />
– interacties en wisselwerking tussen micro-, meso- en<br />
macroniveau<br />
• ongelijke toegang tot bronnen<br />
• actorschap<br />
– beleid en praktijk gebaseerd op dialoog<br />
• ‘negotiated truth’<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Empowerment en armoede<br />
• theorie van maatschappelijke kwetsbaarheid<br />
– cumulatieve spiraal van kwetsing in interacties<br />
– actorschap: omgaan met omstandigheden<br />
• armoede als verbintenisproblematiek<br />
– met zichzelf, de anderen, de maatschappij, de toekomst<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Empowerment: kernconcepten<br />
• Een krachtenperspectief…<br />
– kracht en macht<br />
– veerkracht<br />
– ervaringskennis en -deskundigheid<br />
• …in een relationeel perspectief…<br />
– appel op krachten samen met stimuleren en ontsluiten van<br />
steun- en hulpbronnen<br />
• …met participatie als motor.<br />
– daadwerkelijke zeggenschap en invloed op basis van informatie<br />
en inzicht<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Empowerment en armoedebestrijding<br />
• rol van psychologisch kapitaal<br />
• nood aan ondersteunende, structurele<br />
veranderingen<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Empowerment: verschillende niveaus<br />
• Empowerment van de doelgroep<br />
– op individuele niveau (‘power from within’)<br />
– op collectief of organisatieniveau (‘power with’)<br />
– op gemeenschapsniveau (‘power to’)<br />
• Empowerende condities<br />
– relatie cliënt – begeleider<br />
– empowerende organisaties<br />
– kracht van lokale samenleving (‘enabling niches’)<br />
– krachtgericht (boven)lokaal beleid<br />
– ervaringsdeskundigen op de verschillende niveaus<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Empowerment en <strong>activering</strong> in armoede<br />
• <strong>activering</strong> als een potentieel krachtig middel<br />
• ruimer kader van:<br />
– geïntegreerde strategie<br />
– (h)erkenning waaier van maatschappelijk zinvolle activiteiten<br />
– mét arbeid: kwalitatieve tewerkstelling<br />
• ‘inzetbaarheid’: focus op krachten en gedeelde<br />
verantwoordelijkheid<br />
• voorwaarden:<br />
– dialoog: partnerschappen op alle niveaus<br />
– langetermijnperspectief: tijd als krachtbron i.p.v. rem<br />
– methoden en technieken voor gedeelde verantwoordelijkheid<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Krachtgerichte werkingsprincipes in <strong>activering</strong><br />
• Krachtgerichte benadering<br />
• Positieve benadering<br />
• Integrale benadering<br />
• Participatieve benadering<br />
• Inclusieve benadering<br />
• Gestructureerde benadering<br />
• Gecoördineerde benadering<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Krachtgerichte <strong>activering</strong> op individueel<br />
niveau<br />
• VUURwerkt<br />
• Outreachend werken en bemoeizorg<br />
• Duo-aanpak naar werk<br />
• Ankerfiguur<br />
• Lokaal cliëntoverleg<br />
• Eigen-kracht-conferenties en persoonlijke<br />
toekomstplanning<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Krachtgerichte <strong>activering</strong> op organisatieniveau<br />
• Krachtgericht groepswerk<br />
• Arbeidsmakelaar<br />
• Structureel overleg<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Krachtgerichte <strong>activering</strong> op<br />
gemeenschapsniveau<br />
• Coördinatie op (boven)lokaal niveau<br />
• Creatie en versterking overlegnetwerken<br />
• Creatie en ondersteuning maatschappelijke<br />
steunsystemen<br />
• Naar een permanente taskforce voor welzijn en<br />
werk<br />
• Ervaringsdeskundigen in armoede en sociale<br />
uitsluiting<br />
24 maart 2009 Steenssens K. & Demeyer B.,<br />
HIVA-K.U.Leuven
Change language