Afgiftekantoor Temse 1 - EveryOneWeb

Afgiftekantoor Temse 1 Belgie-Belgique
P.B.
9140 Temse1
BC9439
Driemaandelijks tijdschrift het Groepement Waasland.
Verantwoordelijke uitgever: Van Immerseel Peter. Jaargang 3. nummer1 februari 2009
Afzender
Van Immerseel Peter
Kapelstraat 32
9140 Steendorp-Temse

Voorzitter Groepement:
De Meyer Bert
Ondervoorzitter Groepement:
De Meester Tom
Secretaris Groepement:
De Puysseleir Achille
Schatbewaarder Groepement:
Van Riel Bernard
Commissaris Groepement:
Lens Erwin
De Redactie “De Wase Spreeuw”:
Van Duyse Olivier
Van Immerseel Peter
2

Voorwoord P4
Vraag & aanbod P5
Prikbord P6
Geknipt P7
Puzzel P10
In de kijker P11
Onder de loep P16
Parkieten P21
Europese P25
3

Beste sportvrienden, T.T.-ers,
Dit voorwoord staat in het teken van de kampioenen van de WS Wieze en de
Mondiale in Piacenza.
Op de 57 e Mondiale in Piacenza behaalden volgende leden van een Wase club
een of meerdere medailles:
De Meester Tom (De Klinge): 1 x goud en 1 x brons – De Meyer Bert (Sint-
Niklaas): 2 x zilver (enkel) en 1 x zilver stam – Notenbaert Michel (De Klin-
ge): 1 x zilver – De Vleeschouwer Eddy (Sint-Gillis-Waas): 5 x goud, 7 x zil-
ver en 2 x brons.
Op het Nationaal Kampioenschap in Wieze mochten we het volgende noteren:
De Smet Albert (Lokeren): 8 x goud, 5 x zilver, 4 x brons – Van den Breen
Pierre (Sint-Niklaas): 4 x goud, 2 x zilver, 2 x brons – De Meyer Bert (Sint-
Niklaas): 3 x goud, 1 x zilver – Baart Marcel (Sinaai): 2 x goud, 1 x zilver, 1 x
brons – Tulkens Marc (Sint-Gillis-Waas): 2 x goud – Livin Vercauteren (Sint-
Niklaas): 2 x goud, 3 x zilver, 1 x brons – De Witte François (Lokeren): 1 x
goud, 1 x zilver, 2 x brons – De Meester Tom (De Klinge): 1 x goud, 2 x zilver,
2 x brons – Notenbaert Michel (De Klinge): 2 x zilver – Bracqué André
(Beveren): 2 x brons – De Mey Filip (Lokeren): 1 x zilver, 2 x brons – De Plancke
Lorent (Lokeren): 1 x zilver, 1 x brons – Heirbaut Frank (Temse): 1 x zil-
ver – Cools Herman (Stekene): 1 x zilver – Goossens Georges (Beveren): 1 x
brons. Aan alle kampioenen een dikke proficiat en doe zo verder.
Dit tijdschrift werd u mede tot stand gebracht door steun van
volgende gemeentes en hun burgemeesters. Wij danken de
gemeentes Sint-Niklaas, Beveren, Kruibeke, Temse en Stekene
voor hun steun.
4

Aanbod
Heb je vogels aan te bieden? Stuur ons dan gerust een mailtje of schrijf een
brief naar de redactie. Jouw aanbod komt dan terecht onder deze rubriek.
Miet De Rycke; Ernest Claeslaan 11; 9111 Belsele; Tel.: 03/777.24.90; Gsm: 0485/61.89.27; 30
kooien van 80 x 40 cm en 30 cm diep: € 5 per stuk, 6 kooien van 1 m x 40 cm en 30 cm diep: € 5
per stuk, 15 T.T.-kooien: € 2,5 per stuk
Beck Armand; 03/770.54.98; grote papegaaienkooi, aquarium met meubel
Thierens Roger; Bekelstraat 66; 9100 Sint-Niklaas; Gsm: 0495 40 49 88; 20, T.T.-kooien en
doeken, 2 luchtbevochtigers, 1 papegaaienkooi, 50 africhtingskooien, 65 kweekkooien
Bruggeman André; Iepenstraat 58; 9100 Sint-Niklaas; Tel.: 03/766.72.44;
a.bruggeman@telenet.be; 1-1 kweekkoppel blauwe pennanten samen met twee jongen (grote
vogels), rossela 1-1 ‘08, halsbandparkiet 3 creme-ino’s ‘08 en crèmekop ‘08
Vraag
Ben je op zoek naar vogels? Stuur ons dan gerust een mailtje of schrijf een
brief naar de redactie. Jouw vraag komt dan terecht onder deze rubriek.
Bruggeman André; Iepenstraat 58; 9100 Sint-Niklaas; Tel.: 03/766.72.44;
a.bruggeman@telenet.be; koppel pruimkoppen geringd overjarig alsook een pop, pop rozebaardparkiet,
koppel eleganten, kippen Wyanddotte.
Heyrman Edwin; Hospitaalstraat 51; 9140 Steendorp; Tel.: 03/775.47.26; Ik ben op zoek naar
rode kanarie schimmel poppen.
5

Steunkaarten “De Edelzanger” De Klinge 2008
Kijk ook eens op:
www.vogelkalender.com
OPGELET! De vergadering van “DE MOEDIGE VOGELVRIENDEN” op 4 MAART
gaat NIET door in “ONS HUIS, MAAR in café “ONDER DEN TOREN” rechtover
Terekenkerk!
Steunkaarten “De Goudvink” Sint-Gillis 2008
1. 4419
2. 6187
3. 4956
4. 5124
5. 7717
6. 5661
7. 3610
8. 8166
9. 60
10. 2415
11. 6988
12. 8446
13. 3853
14. 7260
15. 802
16. 1206
17. 1358
1. 7392
2. 5568
3. 3811
4. 7608
5. 1879
6. 2112
7. 5170
8. 0442
9. 4941
10. 4077
11. 3497
12. 6155
13. 6764
14. 3283
18. 5935
19. 2388
20. 4703
21. 461
22. 4926
23. 1874
24. 1723
25. 607
26. 2964
27. 5586
28. 7926
29. 1466
30. 3810
31. 6719
32. 275
33. 2632
15. 3024
16. 2280
17. 2519
18. 1662
19. 5949
20. 3545
21. 1443
22. 0227
23. 0805
24. 2858
25. 5783
26. 6983
27. 6600
28. 4498
6
Step: rood 478
Prijzen af te halen bij:
Van Campenhout Noël
29. 5318
30. 1100
31. 4708
32. 1724
33. 2657
34. 4327
35. 0632
36. 8000
37. 7139
38. 1247
39. 0002
40. 6383
Reservenummer: 1635
Omslag: 392
Af te halen tot 10
januari 2009 bij:
DE RECHTER MARC
Hoge Rode Moer 31
De Klinge

NIEUWE VOGELSOORT ONTDEKT IN ZUID-
CHINAINA
In een netwerk van ondergrondse grotten in Zuid-China is een nieuwe vogelsoort
ontdekt die lijkt op het winterkoninkje. Dat vertelt Nigel Collar van de
milieubeschermingsbeweging Birdlife International.
Witte vlekjes
Het bruine vogeltje met witte vlekken werd voor het eerst gesignaleerd
door de Chinese ornithologen Zhou Fang en Jiang Aiwu in 2005. Zij hebben
sindsdien bevestigd dat het gaat om een nieuwe soort, een ondersoort van de
Timalia's, een familie van de zangvogels. Ze noemen het vogeltje Nonggang-
tatelaar of Stachyris nonggangensis, naar het Natuurreservaat Nonggang
waar de vogel is gevonden.
Lopen
Het vogeltje geeft de voorkeur aan lopen boven vliegen en brengt de meeste
tijd door met het zoeken naar insecten. Er zijn tot dusver ongeveer honderd
exemplaren gespot. De vondst wordt opwindend genoemd, omdat ze bewijst
dat in China nog nieuwe vogelsoorten te ontdekken vallen. Het land zou nog
moeilijk toegankelijke gebieden hebben met mogelijk tientallen onbekende
vogelsoorten. (ap/adb)
29/01/09 17u01 www.hln.be
7

DE EDELZANGER WORDT 50
Naar aanleiding van hun 50-jarig bestaan
werd de club "De Edelzanger"
op 25 oktober ontvangen op het ge-
meentehuis van Sint-Gillis. Tijdens
deze viering voor hun titel "koninklijk"
werden ook enkele leden gehuldigd.
Colman Rene, 50 jaar lid - De Rechter
8
Marc, 25 jaar bestuurslid en
De Meester Ivan, 25 jaar
voorzitter. Na een H. Mis
ter nagedachtenis van de
overleden leden, werd de
dag afgerond met een heerlijke
feestmaaltijd.

WERELDKAMPIOENSCHAP SIERVOGELS TE PIACENZA
2009
9
Na een prachtig jubileumjaar
2008 ( 50-jarig bestaan en titel
“Koninklijk” ) bracht januari 2009
reeds opnieuw succes voor de Koninklijke
Ornithologische Vereni-
ging De Edelzanger De Klinge. Er
namen vier leden deel aan dit
WK : De Keyser Marc, De Mees-
ter Ivan, Kegels Danny en Notenbaert
Michel. In de Italiaanse
stad Piacenza werden maar liefst 27000 vogels tentoongesteld en de leden
van De Edelzanger mogen oprecht fier zijn met : De Meester Ivan 2 x goud
met een smidsplevier en
een guineaduif en Michel
Nortenbaert 1 x brons met
een zebravink
(maskergrijs). Voor een
eerder kleine club zijn vier
deelnames en drie medail-
les een prachtig resultaat.
Volgend jaar hoopt men op
de Mondial in Portugal dit
huzarenstuk te evenaren
of zelfs te verbeteren.

5
7
2
1. Terwijl de kauw deze vogel zal ontwijken zal de Turkse tortel ze verjagen.
2. Het nieuw ontdekte vogeltje uit Zuid-China behoort tot deze familie.
3. Dit zit in de schacht van elke veer, cruciaal om het geslacht te bepalen.
4. Een sterk staaltje “Survival of the Fittest” deze Canadese …….
5. De agaporni desoort waarover het in dit boekje gaat.
6. De leeftijd van de club “De Edelzanger”.
7. Één van de natuurlijke vijanden van de Canadese gans.
Indien je alles invult krijg je verticaal een woord. Stuur jouw antwoord naar de
redactie per post, e-mail of telefoon. Uit de juiste oplossingen wordt een winnaar
getrokken die een geschenk krijgt van onze redactie.
(antwoorden moeten binnen zijn voor eind maart)
De oplossing van de vorige puzzel was: KAMPIOEN .
1
3
4
6
Uit alle inzendingen trokken we deze winnaar: Jelle Van Strydonck. Proficiat!
10

Voorrede: In deze rubriek nemen we een kijkje bij verschillende vogelliefhebbers en
vragen we hen eens te vertellen over hun ervaringen, technieken, …. Hopelijk worden
we hier allen een beetje wijzer van. Het is uiteraard een uitwisseling van meningen en
ervaringen en kan niet gezien worden als louter de enige echte waarheid. Elke kweker
heeft dan ook zo zijn eigen manier van werken.
Bezeten door kanaries
Ligt het nu aan mij of zijn alle
vogelliefhebbers aangename
en praatgrage mensen. Ten
huize De Rechter - Ferket is
weeral eens bewezen dat het
zeker niet aan mij ligt. In het
verre “De Klinge”, een boogscheut
verwijderd van Nederland,
woont Marc met zijn immer
sympathieke vrouw, Chantal.
Marc is een gepassioneerd postuurkanariekweker. Hij is zeker
geen massakweker en heeft genoeg aan zijn dertigtal vogeltjes. Dit
hoeft voor hem dan ook niet meer te zijn.
Heel heel lang geleden begon Marc met grote parkieten, maar is dan
overgestapt naar de kanaries, die hem tot op de dag van vandaag nog
steeds kunnen boeien. Hij kan wel uren in zijn volière zijn vogels observeren.
Marc’s vrouw vraagt zich steeds af wat hij daar in godsnaam
uren kan doen. Heel eenvoudig klinkt het bij Marc, gewoon kijken
en genieten.
11

Marc heeft goed nagedacht over de huisvesting van zijn vogels. Ze
zitten in prachtige, hygiënische, eenvoudig te onderhouden kooien die
helemaal uit Italië zijn overgekomen. De kooien bestaan volledig uit
metaal. Wat opvalt is dat er weinig spleten en kieren zijn. Ideaal als
je niet echt liefhebber bent van bloedluizen. Hij is er dan ook tot nu
toe al van gespaard gebleven.
Onderaan de kooien zit
tralies, alle uitwerpselen
en etensresten vallen dan
ook mooi door de tralies.
Daaronder ligt papier op
een rol, bestaande uit een
laag bruin papier (lijkt
een beetje op bakpapier) en een laag zwart papier. Het zwarte papier
zorgt ervoor dat alles niet aan elkaar blijft kleven tijdens het morsen
van water. Het kleven zou het uitkuisen enkel belemmeren. Aan sommige
kooien hangt Marc tentoonstellingskooien, zo kunnen de vogels
ongedwongen hun muit eens verkennen. Dit maakt hen tevens ook veel
rustiger tijdens tentoonstellingen. De kooien zijn ze al een beetje gewend,
minder stress is het resultaat.
Marc is eerst begonnen met Borders, Yorkshire en Glosters. Nu
kweekt Marc met Rheinlander, Berner en Fife fancy. Hij heeft zowel
kuiven als gladkoppen. Naar zijn mening zijn de Fife fancy de mooiste,
12

maar worden massaal gekweekt en op tentoonstelling hebben deze
vogels dan ook de meeste concurrentie. Marc is al 26 jaar bestuurslid
in de lokale vogelclub “De Edelzanger”, maar een echte tentoonsteller
is Marc dan ook niet echt. Één keer per jaar durft hij als eens deelnemen
aan een tentoonstelling, dit dan ook niet om de grote prijzen in
de wacht te slepen. Al heeft hij in het verleden wel al, totaal onverwacht,
drie maal goud behaald. Zelf is hij tevreden met een ereprijs.
“Ik ga niet om te winnen, ik ga om ervaringen uit te wisselen,” vertelt
hij.
Marc begint ongeveer in
maart met de kweek,
daarom zaten alle mannen
al apart. Ze krijgen haver
en platte millet waardoor
ze wat driftiger worden.
De poppen zaten nog allemaal
samen. Zij krijgen
momenteel negerzaad en
platte millet. Behalve dat
geeft Marc ook nog postuurkanariemengeling.Begin
maart selecteert hij zijn popjes en mogen de mannen hun gang
gaan. Aan het fluitconcert te horen, hadden ze er al verschrikkelijk
veel zin in. Ook geeft Marc trosgierst en een eigen brouwsel van
13

krachtvoer bestaande uit: eivoer, breedmax, sluis en orlux. Wekelijks
krijgen de vogels in hun drinkwater appelazijn en maandelijks baycox,
een middeltje tegen coccidiose.
Om de kweek beter en vlotter te laten verlopen knipt Marc de bevedering
rond de buikstreek weg. Blijkbaar hebben sommige vogels zo’n
dik vederkleed dat het kweken bemoeilijkt. De vogels krijgen ook al
wat meer licht. Om 05.45 gaat het licht van de kanaries aan, van
vroege vogels gesproken. Qua nestmateriaal houdt Marc het eenvoudig,
gewoon gemengd nestmateriaal is voldoende. Jaarlijks kweekt
Marc ongeveer een zestig jongen. Vorig jaar had hij een baaljaar. De
kweek leek fantastisch te gaan, zo’n negentig vogels zagen het levenslicht,
al was dit van korte duur. Zo’n zeventig vogels haalden het niet,
daar ging de fantastisch kweek. Aan wat ze gestorven zijn, is voor
Marc nog een raadsel. Na uren observeren, zag hij wat er gaande was,
maar een oplossing vond hij niet. De jongen weigerden het eten van
hun ouders. Zelfs na aandringende bewegingen, zoals het voortdurend
op de bek tikken, draaiden de jongen hun hoofd weg van hun ouders.
De vogels stierven dan ook allemaal met een lege krop. Marc geeft al
jaren geplette erwten aan zijn jongen, of dit nu de oorzaak is, blijft
een vraagteken.
14

Marc heeft nog een aantal tips voor beginnende postuurkanariekwekers:
- De typische vader-op-dochterkweek blijkt toch niet zo fantastisch
te zijn als men eerder dacht. Je zou betere kweekresultaten krijgen
als je een man met meerdere poppen laat kweken en de jongen die
hieruit komen met elkaar laat kweken. Eigenlijk spreken we dus van
halfbroer op halfzus.
- De ideale pleegouders voor kanaries zou een kruising van een Yorkshireman
op een kleurkanariepop zijn. De popjes die hieruit komen
zouden al hun jongen perfect grootbrengen.
Tekst en idee: Van Duyse Olivier
Reactie op het vorige artikel van “In de kijker”
Onder het artikel zal er plaats voorzien worden, waar iedereen zijn
commentaar over het vorige artikel van “In de kijker” kan plaatsen.
Het gaat hier wel om positief opbouwende kritiek, afbraakwerken
zijn niet toegestaan en worden ook niet gepubliceerd.
15

De Canadese gans, een sterk staaltje “Survival of the fittest”!
Bezeten door Darwin
Charles Darwin, de grondlegger van de evolutietheorie had het al snel
door hoe de wondere natuurwereld in elkaar zat. Door natuurlijke selectie
bleef enkel sterkste overeind. Iets wat wij als vogelliefhebber
ook doen. Diegene met de beste eigenschappen, zal gebruikt worden
bij de kweek om de beste bloedlijn te behouden. Sommigen kijken
naar kleur en andere naar grootte. En zo heeft de Canadese gans zich
ook aangepast, op zo’n perfecte manier dat deze trekvogel, standvogel
is geworden. Ik geef gerust toe dat deze vogels onze boeren
nachtmerries bezorgen, en terecht. Ze eten werkelijk alles en zijn
tegenwoordig zo talrijk geworden, dat mensen, die de vogels op ons
hebben losgelaten, nu op allerlei soorten manieren deze vogels proberen
te verdrijven, maar tevergeefs.
Vleugels vergeten kortwieken, oeps!
De Canadese gans (Branta Canadesis) kan je tegenwoordig al Vlaamse
gans noemen. Toch komt deze forse ganzensoort oorspronkelijk uit,
16

zoals zijn naam al doet vermoeden, Canada (Noord-Amerika). Europa
maakte pas kennis met de Canadese gans in de 17de eeuw. Ze werden
naar Europa getransporteerd als consumptiedieren en jachtwild.
Vooral in Engeland werden deze dieren het pronkstuk van kastelen en
grootgrondbezitters. Al nam men het niet al te nauw met kortwieken.
Het eerste ’wilde’ broedpaar in Vlaanderen werd in 1973 gesignaleerd
in de Kempen. Ontsnapt uit een watervogelcollectie. In de jaren tachtig
ontsnapten nogal wat Canadese ganzen uit kasteel- en andere parken.
Halverwege de jaren tachtig waren ze in België met een honderdtal,
intussen zijn het er meer dan vierduizend, bijna allemaal in Vlaanderen.
Uitzicht
Voor wie de Canadese gans
niet zou kennen, is deze gans
te herkennen aan de zwarte
hals en de zwarte kop met
witte kinband net onder het
Canadese gans Brandgans
oog. Niet te verwarren met de brandgans, die van nature wel in ons
landje voorkomt, met doorlopend wit op de voorkant van de kop en
duidelijk kleiner zijn dan de Canadese reuzen. Het verenkleed van de
Canadese gans is verder bruin. Er zijn zeker elf verschillende vormen
te onderscheiden. Tegenwoordig spreekt men al van vijftien verschillende
soorten, waaronder de gemuteerde soorten die bij ons leven. De
echte wilde soort is zelfs heel zeldzaam geworden.
17

Van trekvogel naar standvogel
In Amerika trekken Canadese ganzen van de deels Arctische broedgebieden
‘s winters naar het zuiden van de Verenigde Staten en het
noorden van Mexico. In Europa treedt nauwelijks trek op. De vogels
verplaatsen zich buiten het broedseizoen wel naar gebieden met veel
voedsel in de vorm van oogstresten. Omdat we in België nooit zo’n
strenge winters kennen als in Canada, vinden de ganzen het hier prima.
Zo zijn ze geëvolueerd van trekvogel naar tamelijk standvogel. In
perioden van voedselschaarste kunnen ze vele honderden kilometers
afleggen op zoek naar voedsel.
Voedsel
De hongerige kolonie eet dagelijks enorme hoeveelheden gras, vreet
zeldzame waterplanten uit sloten, vertrapt oevervegetatie en propt
zich vol met koekoeksbloem, paardenbloem, witte klaver en boterbloem.
Daardoor vormen ze een grote bedreiging voor het kwetsbare
grasland aan de Leie.
Geen natuurlijke vijand
De kringloop van de natuur draait om eten en gegeten worden. Maar
bij de Canadese gans is het evenwicht volledig verstoord. De Canadese
gans heeft namelijk geen natuurlijke vijanden. In Canada zorgen
coyotes en beren voor het uitdunnen van de populatie. In de zoo zouden
deze ganzen niet overleven, maar in de vrije natuur kunnen ze hun
gang gaan. Tenzij de mens zich gaat moeien...
18

Allerlei manieren om ze
uit te roeien
Verschillende pogingen
zijn al ondernomen om de
immense populatie uit te
dunnen, jammer genoeg
zonder weinig resultaat.
Kenners raden aan de eieren
te schudden zonder te
breken, zo blijven de vogels
op hun eieren broeden. Maar dit blijkt zeer omslachtig te zijn en
harken ze de nesten maar weg en gooien de eieren uit hun nesten.
Toch willen verschillende milieudiensten nog verder gaan dit jaar.
Eind juni als de vogels hun slagpennen wisselen, kunnen ze niet meer
vliegen. Ze zouden dan de dieren vangen en met een spuitje euthanaseren.
Er zijn ook al jagersverenigingen die hun hulp hebben aangeboden,
maar daar gaan milieudiensten voorlopig niet in op hun voorstel.
Niet alleen
Toch zijn deze dieren niet de enigen die het goed kunnen vinden in
België. Ook mandarijneenden, Nijlganzen, Magelhaanganzen, Australische
zwanen, boerenganzen, roodwangschildpadden, Amerikaanse
meerkikkers, brulkikkers en halsbandparkieten hebben zich perfect
aangepast aan onze biotoop, met alsmaar stijgende populaties tot gevolg.
19

Slot
Ongeacht mijn mening
over de overbevolking
van deze soort, kan je
toch wel stellen dat
ze zich perfect hebben
aangepast en dus
een sterk staaltje
“Survival of fittest”
zijn. Met een beetje hulp van de mens is deze soort uitgegroeid tot
de sterkste. Niet enkel in België, maar over heel Europa. Jammer genoeg
verdringt deze soort andere vogelsoorten zoals de kievit. Maar
ik blijf onder de indruk dat sommige uitheemse soorten een geweldig
aanpassingsvermogen hebben. Zo zie je maar hoe de natuur toch fantastisch
in elkaar zit. En volgens mij zal er wel eens ergens ooit een
ander roofdier zijn slag slaan om natuurlijke vijand te worden van de
Canadese gans.
Nog vragen waarop je graag een antwoord wil? Stuur ze op, mail
ze door, …
Tekst en idee: Van Duyse Olivier
vanduyse_olivier@hotmail.com
20

Voorrede: Deze rubriek zal iedere editie ingevuld worden door Dhr.
Van Den Abeele Dirk, ruim bekend in de werel d van de parkieten en
vooral als voorzitter van de “Belgische vereniging Agaporniden.”
De Agapornis pullarius
Agapornis pullarius
Ook van de A. pullarius komen twee vormen
voor: de nominaatvorm A. pullarius
pullarius en de ondersoort A. pullarius
ugandae. In het Nederlands wordt deze
soort roodmasker agapornis genoemd. De
pullarius werd ontdekt in het evenaargebied
van Centraal en Westcentraal-Afrika.
Beschrijving
De pullarius is ongeveer 15 centimeter groot. Bij de volwassen man
zijn het voorhoofd, het schedeldek, de wangen en de bef oranjerood.
De hoofdkleur van het lichaam is groen. Borst, buik, flanken en anaalstreek
zijn een geelachtig groen. De mantel is groen.
21

Het vleugeldek is groen en geeft een ietwat ‘gehamerde’ indruk. De
vleugelranden bestaan bij de mannetjes vanaf de vleugelbocht uit een
mengeling van donker ultramarijnblauwe en enkele hemelsblauwe veertjes.
De ondervleugeldekveren zijn zwart. De grote vleugelpennen zijn
donkergrijs tot zwart. De stuit is hemelsblauw. De bovenstaartdekveren
zijn groen, de onderstaartdekveren meer geelachtig groen. De
grote staartveren, die bijna helemaal door de boven en onderstaartdekveren
worden bedekt, vertonen vanaf de basis een rood-geelzwarte
dwarstekening. De uiteinden van de staart zijn groen. De snavel
is tomaatrood. De oogring wordt gevormd door een smalle band
van kleine witte en blauwe veertjes. De ogen zijn donkerbruin. De poten
zijn grijs, de nagels donkergrijs. Bij de pop zijn het voorhoofd,
het schedeldek, de wangen en de bef bleek oranjerood. Verder ontbreekt
het blauw en het donker ultramarijnblauw in de vleugelranden.
Deze randen zijn bij de pop groengeel gekleurd. De ondervleugeldekveren
zijn groen.
Ondersoort
Naast de nominaatvorm A. pullarius pullarius bestaat ook de ondersoort
A. pullarius ugandae. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt
deze ondersoort in het wild uitsluitend in Oeganda aangetroffen. Hij
verschilt slechts in één opzicht van de nominaatvorm, namelijk door
de blekere blauwe kleur op zijn stuit.
22

In het wild
De pullarius leeft in
groepen van twintig tot
dertig vogels op schaars
beboste savannen. Ze
voeden zich hoofdzakelijk
met de graszaden
die daar in grote hoeveelheden
voorhanden
zijn. Op deze uitgestrekte
vlakten bevinden
zich ook hun broedplaatsen.
In tegenstelling tot
de andere agaporniden
broedt de pullarius namelijk
niet in boomholten, maar in termietenheuvels. Deze heuvels
worden door termieten gemaakt uit een mengsel van speeksel, hout en
zand. De kartonachtige constructies zijn soms wel zes meter hoog en
bevinden zich zowel op de grond als in bomen.
De pop graaft (knaagt) een gang in zo’n heuvel, die uitmondt in een
nestkamer. Daarin legt ze om de andere dag een ei. Wonderlijk genoeg
laten de termieten, die doorgaans heel agressief zijn jegens indringers,
de pullarius ongemoeid.
Waarschijnlijk komt dit door het feit dat de pullarius uitsluitend die
gedeelten van de heuvel betrekt die niet door de termieten gebruikt
worden. Sommige bronnen beweren dat de pullarius ook termieteneieren
op het menu heeft staan. Gezien het agressieve karakter van deze
insecten lijkt dat echter nogal onwaarschijnlijk.
Het grote voordeel van de termietenheuvels is dat de temperatuur in
het binnenste vrijwel altijd constant blijft. Dat geeft de pop dan ook
de gelegenheid om tijdens de broedperiode soms langere tijd van het
nest weg te blijven.
23

Na ongeveer 23 dagen kippen de jongen. Ze komen, in tegenstelling
tot andere agapornidenjongen, naakt uit het ei. Het eerste nestdons
verschijnt pas na enkele dagen. Hoeveel ronden er precies na elkaar
gebroed worden is niet bekend. Dit ligt grotendeels aan de ‘besloten’
leefomstandigheden binnen in de heuvels.
In het wild zien we echter dat vogels tot broeden overgaan wanneer
de kweekomstandigheden optimaal zijn: voldoende voedsel, bruikbare
nestgelegenheden, ideale temperaturen, voldoende daglicht, en zo
voort. Er zullen dus waarschijnlijk in de vrije natuur zelden meer dan
twee ronden na elkaar gebroed worden.
Mutaties
In het boek van Brockmann en Lantermann, The world of lovebirds,
wordt melding gemaakt van een lutino pullarius in Portugal. Er zou
door Hayward in 1979 een blauwe pullarius beschreven zijn. Harde
bewijzen voor deze mutanten ontbreken echter. Zouden ze wel hebben
bestaan, dan zal er hoogstwaarschijnlijk geen nakweek zijn, want
het aantal geslaagde kweekresultaten met de pullarius is op één hand
te tellen.
Dirk Van den Abeele 09/368.01.45
www.agapornis.info Beschikbaar voor spreekbeur-
www.mutavi.info ten en diareportages over Agaporniden
in België en Nederland.
24

De Turkse tortel heeft Europa veroverd! Deel 2
Onbevreesd
Wanneer er een territorium is gekozen wordt dit fel verdedigd vooral
tegenover soortgenoten. Zelf is de Turkse tortel onbevreesd tegenover
de stoutmoedige ekster. Deze wordt niet in de nabijheid geduld
en er wordt onmiddellijk tot de aanval over gegaan tot de ekster verdwenen
is. Daar waar de kauw het zelfs tegenover de ekster moet
afleggen jaagt de Turkse tortel ze gewoon weg! Of dit nu in de nabijheid
van het nest of de voederplaats is, maakt niets uit: de Turkse
tortel is de baas!
Nest
De nestbouw stelt, zoals we dat ook bij de meeste duivensoorten kennen,
weinig voor. Met weinig takjes lukt het reeds een nest te bouwen.
In mijn tuin, die in feite uit een groot deel gemengd bos bestaat,
gaat de nestplaats met voorkeur uit naar twee boomsoorten en wel de
berk en de grove den. Steevast worden er op de kortste tijd twee
witte eieren gelegd die steeds groter zijn als verwacht wordt. Deze
eieren zijn ook altijd bevrucht, ik heb het nog nooit anders geweten!
25

Beiden seksen nemen aan het broedproces deel en er mag en kan veel
gebeuren eer zij het nest tijdelijk verlaten waar dan binnen de kortste
tijd terug naar gekeerd wordt. Na een broedtijd van veertien dagen
komen de jongen uit met een gele dons en zien er dan al goed uit.
De eerste dagen worden ze, zoals bij alle duiven, met kropmelk gevoederd.
Beide ouders zijn zeer zorgzaam voor hun jongen. Na een drietal
weken verlaten de jongen het nest en worden daarna, meestal
door de duiver , bijgevoederd hoewel de jonge duifjes vrij vlug kleine
zaadjes leren eten. Het duurt
niet lang of er wordt opnieuw
gebroed op een volgend legsel
en dit herhaalt zich telkens
weer. Op die manier kunnen
er vier broedsels per jaar
zijn, en als alles meezit, tot
acht jongen per jaar!
Het ringen gebeurt met een
7mm-ring
Toegenomen
Na vele jaren van aanpassing is de Turkse tortel in aantal sterk toegenomen.
Ze is zelfs tot in de grootsteden doorgedrongen. Mogelijks
is dit te danken aan een grotere bescherming tegenover de sperwer
die te schuw is om in de stad te komen jagen. Verder is het ook zo
dat iedere grote tuin of park zijn koppel Turkse tortels heeft. Het is
dan ook niet vreemd om de nestplaatsen op de meest vreemde plaatsen
te ontdekken. Zo worden er ondermeer nesten gevonden onderaan
een dakgoot of op verkeerslichten, vensterbanken van krotwoningen
enz. eigenlijk te veel om op te noemen. Het is zelfs zo dat er in de
grootsteden waar het ‘s nachts zo goed verlicht is, er zich reeds op
het einde van de winter jongen in de nesten bevinden. Bedenk dat deze
juveniele duifjes op het einde van dat zelfde jaar ook reeds
vruchtbaar zijn wat meteen weer uitbreiden betekent.
26

Voedsel
Als voedsel wordt niet alleen
door ons steeds wat te eten
gestrooid, ook in de buurt
wordt dit gedaan. En daar wij
ook nog kippen houden, en er
dus steeds eten ter beschikking
staat, gaat de Turkse
tortel stoutmoedig naar binnen
om er zich te goed te
doen. Op het zacht geweekt
brood dat de kippen geregeld krijgen is deze duif gewoon verzot. De
jongen worden er at graag mee gevoed. In het najaar, wanneer de
graanakkers worden geoogst is het mogelijk de Turkse tortel soms in
grote groepen te zien waarna de duiven weer uiteengaan.
In het voorjaar, wanneer er in de groententuin wat aan zaaiwerk
wordt gedaan, is het oppassen geblazen. Alleen wat draadjes spannen
blijkt onvoldoende en er komen dan wel heuse netten of vliesdoek aan
te pas. Zoals de meeste duivensoorten is ook de Turkse tortel niet
echt een bader. Wel laat zij zich liever nat regenen door om beurten
de vleugels hoog te houden. Ook zij bezit een grote hoeveelheid wit
poeder in het verenkleed dat waterafstotend werkt. Dit poeder komt
meestal vrij wanneer ze zich in een plas water begeeft.
Slot
Graag kom ik nog even terug op de eerder vermelde kruisingen. Het
waren vijf doffers die ik in het bos vrij liet rondvliegen. Ze gingen
niet weg, meer nog wanneer ze ons zagen en wij hen riepen om gevoederd
te worden waren ze er als de kippen bij. Jammer genoeg duren
mooie dingen nooit lang. Door de toename van dagroofvogels is hier
een triest eind aan gekomen. En ook aan dit artikel is nu een eind gekomen.
In dit artikel zit weliswaar vele jaren waarnemingen in.
Tekst en idee: André Bruggeman
27

Redactie: Van Immerseel Peter – Van Duyse Olivier
Eventuele reacties, teksten, etc….. kunnen steeds
overgemaakt worden naar:
Telefoonnummer:03/744 13 65
Emailadres: dewasespreeuw@telenet.be
Adres: redactie – De Wase Spreeuw
Kapelstraat 32
9140 Steendorp-Temse
Het is verboden artikels geheel of gedeeltelijk over te nemen zonder
de toestemming van de auteur van het artikel.
28