J.F. Klinkhamer - Nederlands Architectuurinstituut

Inventaris van het archief
J.F. Klinkhamer
(1854-1928)
archief 1878-1928
D. Baalman
Nederlands Architectuurinstituut
Amsterdam, 1992

INHOUD
Inleiding
Inventaris
Biografische gegevens
Jacob Frederik Klinkhamer 2
Bert Johan Ouëndag 3
Over het archief 3
Over de inventarisatie 3
Stukken van algemene aard
Ingekomen stukken 5
Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
Architektuur 5
Adviezen, commissies, publikaties 8
Onderwijs 9
Examenopgaven bouwkundig ingenieurs 10
Oorkonden, diploma's, erepenningen 11
Diversen 11
Documentatie 11
Stukken waarvan het verband met het
archief onduidelijk is 12
Bijlage 13
Index 15
1

INLEIDING
Biografische gegevens
Jacob Frederik (Jaap) Klinkhamer
Inleiding
*Geboren 21 juni 1854 te Amsterdam, zoon van Hendrik Abraham (1810-1872, Eerste
Hoofdopzichter aan 's Rijksmuseum) en Theresia Smaale (1817-1871).
*5-jarige HBS, diploma 3 augustus 1873
*Studeert 1 jaar chemie aan de Polytechnische School te Dresden, reis door Duitsland met de
schilder Geo Poggenbeek
*Vanaf studiejaar 1874/75 Polytechnische School Delft; B-examen 27 juni 1876, C-examen
(architekt) 4 juli 1878
*Gedurende 3 jaar assistent bij zijn leermeester prof. Gugel, tot in 1881
*Kapitein bij de Genie te Amersfoort in 1881, o.m. belast met sloop van het "Hooge Huys" van
Jacob van Campen
*Vanaf januari 1882 gevestigd in Amsterdam als zelfstandig architekt
*20 september 1883 gehuwd met Margaretha Elisabeth Bosscha (1862-193?), dochter van
prof.dr. Joh. Bosscha (1831-1911, hoogleraar toegepaste mechanica aan de Polytechnische
School te Delft, later direkteur van dat instituut, van 1885-1909 sekretaris van de Hollandsche
Maatschappij van Wetenschappen te Haarlem) en Paulina Emilia van Kerkhoven (1833-1910).
Langs de weg van deze familierelaties zijn Klinkhamer veel opdrachten toegekomen (inv. nrs. 8,
10, 12, 25, 30-37, 53).
*Kinderen: Hendrik Abraham Wijnand (1884), Jan Paul (1886), Jacob Frederik (1888), Theresia
Margaretha Elisabeth (1893-1896), Elisabeth Jacoba (1896), Theresia Margaretha (1903)
*1882-1899 architekt te Amsterdam, tot 1890 op verschillende adressen, vanaf 1890 aan de
Parkweg 79 te Nieuwer-Amstel, (nu Willemsparkweg 103 Amsterdam) (zie inv.nr. 10). Sinds de
herbouw van de kruitfabriek in Muiden in 1884-1885 met Jan Springer, de stadsarchitekt van
Amsterdam (in de direktie van de fabriek de familie Bredius, geparenteerd aan de familie
Klinkhamer) heeft Klinkhamer naam gemaakt als utiliteitsbouwer, in het bijzonder van
graansilo's (zie inv.nr. 16, 21, 41, b5, b26)
*Docent Quellinusschool Amsterdam 1887-1893
*Docent Kunstnijverheidsschool Haarlem
*Docent Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen Rotterdam
*1899-1905 geassocieerd met Bert Johan Ouëndag, tot dan toe zijn Chef de Bureau. In de jaren
1900-1905 worden de tekeningen door beiden gesigneerd. Vermoedelijk nam Ouëndag het
bureau in 1905 geheel over; na 1905 zijn de tekeningen alleen door Ouëndag gesigneerd
(uitzondering is museum Bredius, inv.nr 53)
*1899-1924 hoogleraar Polytechnische School resp. Technische Hogeschool Delft, "Burgerlijke
Bouwkunde" (zie inv.nr. 80-118). In 1924 opgevolgd door prof. Schoenmaker
*Lid van vele jury's en kommissies, aktief in de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst
(voorzitter afdeling Amsterdam, penningmeester) en Koninklijk Instituut van Ingenieurs
*Reizen; 1873 in Duitsland, na studie in Delft in 1881 naar Duitsland, Wenen en Italië (blijkens
diverse publikaties in Bouwkundig Weekblad 1881), in verband met gezondheid regelmatig naar
de Rijn in Duitsland, later ook Frankrijk. In 1905 excursie met TH naar Engeland
*Overleden 12 december 1928 te Den Haag
2

Bert Johan Ouëndag (1861-1932)
Inleiding
*1881 wint prijsvraag verenigingsgebouw Planten- en Vogeltuin Arnhem (onlangs gesloopt)
*Werkte bij stadsarchitekt Jan Springer in de tachtiger jaren van de 19e eeuw, bij Klinkhamer in
elk geval sinds 1893
*1899-1905 geassocieerd met Klinkhamer, vanaf 1905 eigen bureau, later met zoon ir. W.B.
Ouëndag die het bureau continueerde met Ir. T. Zwiers. Later bureau Zwiers en Fontein, nu Ir.
E. Fontein. Ouëndag was de ontwerper van de meeste opdrachten van het bureau Klinkhamer
en Ouëndag tussen 1900 en 1905.
Het archief van het architektenbureau Zwiers en Ouëndag maakt eveneens deel uit van de
collectie van het Nederlands Architectuurinstituut; zie voor de stukken van Ouëndag aldaar,
code OUEN.
*Een van de 3 deelnemers aan de meervoudig opdracht voor het Koloniaal Instituut te
Amsterdam (zie inv. nr. 128)
*Lid van vele commissies, waaronder schoonheidscommissies van Laren en Amsterdam en de
Examencommissies voor Bouwkundig Opzichter en Tekenaar van de BNA.
Over het archief
Het archief is gevormd uit de nalatenschap van J.F. Klinkhamer. De stukken zijn verhuisd van
zijn laatste woonplaats Den Haag naar de zolder van het huis van zijn zoon J.P. Klinkhamer in
Hilversum. Gedurende enige tijd is het archief vervolgens ondergebracht geweest bij W.M.
Dudok, een kennis van de familie. Van het bureau Dudok en Magnée is het omstreeks 1972
verhuisd naar Utrecht, waar een kleindochter van Klinkhamer het materiaal gebruikte voor een
bijvak-skriptie Kunstgeschiedenis aan de R.U. Utrecht. Zij droeg zorg voor de overdracht van
het archief aan het Nederlands Documentatiecentrum voor de Bouwkunst in Amsterdam.
In de periode Dudok-Magnée werden enige stukken (examenopgaven; inv.nr. 103-118, verpakt
in inv.nr. 143) aan het archief onttrokken; deze stukken werden tijdens de inventarisatie in 1982
weer aan het archief toegevoegd.
De oudere architektuurprojekten (vóór 1900) zijn in het archief vrij slecht vertegenwoordigd. Uit
andere bronnen (Gemeente-archief Amsterdam en lijstje het in inv.nr. 90) blijkt dat zeker nog
een tiental gebouwen zijn gerealiseerd welke niet in het archief zijn vertegenwoordigd. Van
enkele gebouwen zijn alleen foto's aanwezig (zie bijlage nrs. 5, 10, 15, 16, 19-22, 24).
De projekten tussen 1900 en 1905 zijn meestal door Ouëndag ontworpen, terwijl ze werden
gesigneerd met "Klinkhamer en Ouëndag, architecten". Uit de correspondentie in inv.nr. 2 wordt
iets van de relatie van de beide architecten uit de jaren na 1900 duidelijk. De stukken die
betrekking hebben op architectuur van na 1905 en die vrijwel allen alleen door Ouëndag zijn
gesigneerd, lijken als bijlage bij brieven in het bezit van Klinkhamer te zijn gekomen. Dit blijkt
echter niet altijd uit de brieven (inv.nr. 2) en niet altijd is een bijbehorende brief bewaard
gebleven. Opgemerkt zij dat Ouëndag bureau hield in Amsterdam, terwijl Klinkhamer zich, sinds
hij in Delft doceerde, vrijwel geheel uit de bouwpraktijk terugtrok.
Over de inventarisatie
Het grootste deel van het archief bestaat uit tekeningen voor architektuur-projekten. De
correspondentie vormt slechts een geringe hoeveelheid. Vanwege de nauwe relatie van alle
stukken met de taakuitoefening van Klinkhamer als architekt en als hoogleraar werden de
meeste stukken in de inventaris opgenomen. Slechts prenten en foto's worden in een bijlage
vermeld.
De stukken bij documentatie (inv.nrs. 127-141) hebben vrijwel alle betrekking op de colleges in
Delft (inv.nrs. 80-102). Dat blijkt onder andere uit de onderwerpen, die nauw aansluiten bij die
van de diktaten. Hetzelfde geldt overigens voor enkele van de foto's in de bijlage (nrs. 30-34).
Van enkele stukken is het verband met de taakuitoefening van Klinkhamer niet evident. Waar
nodig wordt in noten bij die stukken een aanwijzing gegeven voor de verklaring van hun
aanwezigheid.
3

Inleiding
Bijzondere toelichting verdienen enkele stukken die met de studietijd in Delft of met de familie
van Klinkhamers echtgenote in verband gebracht kunnen worden.
De omslag om inv.nr. 77 toont een tekening van de hand van Klinkhamer voorstellende een
ruiter. In de tijd van zijn assistentschap in Delft bij Gugel was hij verantwoordelijk voor de
organisatie van een lustrum-optocht van het Delftsch Studenten Corps in de vorm van een
maskerade. Deze werd gehouden op 8 juli 1879. Deze omslag toont vermoedelijk zijn eigen
uitmonstering als "nr. 88, Heer van Culemborg, te paard" (Het kostuum is gedeeltelijk bewaard
gebleven).
De aanwezigheid van de tekeningen van de Johannes Kerkhovenpolder (inv.nr. 125) kan
worden verklaard uit de betrokkenheid van de families Bosscha/Kerkhoven bij de N.V.
Johannes Kerkhovenpolder in Groningen. Behalve schoonvader Bosscha hadden daarin ook
Mr. J.E. Henny (inv.nr. 37) en Klinkhamer zelf aandelen (zie voor deze familierelatie ook: H.S.
Haasse, Heren van de Thee, Amsterdam, 1992). In 1898 werden aan deze polder
werkzaamheden uitgevoerd.
De inventarisatie werd op 1 december 1982 afgesloten, de inventaris kwam in 1992 gereed.
D. Baalman, 1982
M. Claessens, 1992
4

INVENTARIS
STUKKEN VAN ALGEMENE AARD
1 - 2 Ingekomen stukken
Inleiding
1. Brieven van diverse personen, 1887-1920
N.B. Afzenders: W. Cauer, J.Th.J. Cuypers, J. Cuypers, W. de Groot, J.P.
Klinkhamer, J. Klopper, W.A. Kuenen, A. vd Lee, Lindeteves-Stokvis,
Maclaine Pont, A.A. Meyers, A.H. van Rood, G.P. Rouffaer, P. Rijnja, A.
Visser
2. Brieven van B.J. Ouëndag, 1903-1916
STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN
3 - 59 Architektuur
3. Prijsvraag voor een badhotel t.b.v. Mij. tot Bevordering van de Bouwkunst,
motto "Tot Studie", 1881
4. Ontwerp van een villa bij Amsterdam, 1881
5. Bodega met bovenwoning te Amsterdam, 1882
6. Huis aan de De Ruyterkade te Amsterdam, 1882
7. Prijsvraag voor een Beursgebouw te Amsterdam, 1884
N.B. Met A. van Delden.
8. Woonhuis met atelier voor N. Bastert te Amsterdam, 1885
9. Prijsvraag voor een Burgerweeshuis te Kampen, 1889
10. Twee woonhuizen aan de Parkweg te Nieuwer-Amstel (nu
Willemsparkweg Amsterdam), 1890
11. Woonhuis Dirk Laan te Wormerveer, 1891
12. Villa Repelaer (Huize Sorgh-Vliet) te Dubbeldam, 1891
13. Woonhuis Joh. Laan te Wormerveer, 1893
14. Villa Sluiter te Bussum, 1893
15. Parkstation Johannesburg, Republiek Zuid-Afrika, 1895-1896
5

16. Stoommeelfabriek "Holland" te Amsterdam, 1895
N.B. Zie ook inv.nr. 46 en 57.
17. Twee woningen aan de Jan Luykenstraat te Amsterdam, 1896
N.B. Met P. du Rieu.
18. Woonhuis Jan Luykenstraat te Amsterdam, 1896
19. Kantoorgebouw Fa. Blooker, Achter-Oosteide, Amsterdam, 1896
20. Woonhuis J. Vis, Wormerveer, 1896
21. Graansilo Korthals-Altes, Westerdoksdijk, Amsterdam, 1897
Inleiding
22. Dienstwoning voor de direkteur van het Kon. Zoölogisch Genootschap "Natura
Artis Magistra", Amsterdam, 1897
23. Ontwerp villa Dr. C.Ph. Sluiter, Bussum, 1898
24. Ontwerp voor een badhotel tbv de Mij. "De Breesaep", IJmuiden, 1898
25. Schutsluis voor de kruitfabriek "De Krijgsman", Muiden, 1899
26. Woonhuis "De Monnikenberg", voor H. van de Wall Bake, Soestdijkerstraatweg,
Hilversum, 1899-1900
27-28. Administratiegebouw der N.I.S.M. (Nederlands-Indische Spoorweg Mij.) te
Semarang in vm. Ned. Indië, 1902
27. Correspondentie
28. Tekeningen
29. Villa voor J. Goederen, aan het Ministerpark, Hilversum, 1903
30. Villa "Malabar" voor K.A.R. Bosscha, Bandung, vm. Ned. Indië, 1903
31. Koetshuis met woning voor de kruitfabriek "De Krijgsman", Muiden, 1903
32. Magazijn bij de schietbaan van de kruitfabriek "De Krijgsman", 1903
33. Werkhuizen voor de kruitfabriek "De Krijgsman", 1903
34. Uitbreiding machinegebouw van kruitfabriek "De Krijgsman", 1903
35. Salpeter- en katoenmagazijn voor de Schietkatoen- en Nitroglycerinefabriek
"De Oude Molen", Ouderkerk aan de Amstel, 1903
36. Vergaderzaal en dienstwoning van de Hollandsche Maatschappij van
Wetenschappen, Haarlam, 1903
37. Woonhuis voor Mr. J.E. Henny, Den Haag, 1903
38. Dijkhuis voor het Hoogheemraadschap van de Lekdijk Benedendijks en van de
IJsseldam, Jaarsveld, 1903
39. Woonhuis, Muiden, 1904
40. Woningen voor "De Oude Molen", Ouderkerk aan de Amstel, 1905
6

41. Graanpakhuis, molengebouw, machine- en ketelhuis en kantoor met
bovenwoning voor de N.V. Nederlandsche Voerage Mij., Jutphaas, 1905
42. Ontwerp tot verbouwing van de gebouwen van de Mij. van der Linde-Teves,
Soerabaya, vm. Ned. Indië, 1906
43. Zomerhuis voor K. Groesbeek, Noordwijk aan Zee, 1906
Inleiding
44-45. Avant-projekt voor een pakhuis/slachthuis voor het departement van Koloniën
afd. F., Amsterdam, 1907
44. Correspondentie
45. Tekeningen
46. Verhoging van de silo van de Stoommeelfabriek "Holland", Amsterdam, 1907
N.B. Zie ook inv.nrs. 16 en 57.
47. Modelboerderij "De Duno", Renkum ("Huis ter Aa"), 1907
48. Apenhuis voor het Kon. Zoölogisch Genootschap "Natura Artis Magistra",
Amsterdam, 1908
49. Biologische reiniging voor het Geneeskundig Gesticht voor Krankzinnigen "Oud
Rozenburg", Loosduinen, 1909
N.B. Zie ook inv.nr. 2.
50. Woning voor de geneesheer-direkteur van het Geneeskundig Gesticht voor
Krankzinnigen "Oud Rozenburg", Loosduinen, 1909
51. Woning voor de eerste geneesheer van het Geneeskundig Gesticht voor
Krankzinnigen "Oud Rozenburg", Loosduinen, 1910
52. Goederenloods voor de Semarang-Joana Stoomtram Mij., Semarang, vm. Ned.
Indië, 1910
53. Ontwerp voor een museumgebouw annex woning voor dr. A. Bredius, Den
Haag, 1912-1913
54. Administrateurswoning voor de Javasche Bos-Exploitatie Mij. te Sinabang, vm.
Ned. Indië, 1913
55. Administratiegebouw der N.I.S.M. (Ned. Indische Spoorweg Mij.), Den Haag,
1913
56. Uitbreiding bureaugebouw der N.I.S.M., Semarang, vm. Ned. Indië, 1914-1915
57. Verhoging van het molengebouw van de Stoommeelfabriek "Holland",
Amsterdam, 1917
58. Uitbreiding electriciteitscentrale tbv de PEB in Friesland, Leeuwarden, 1918
59. Tabaksfabriek voor de heer A. Kreykamp, Steijl/Venlo, 1919-1920
7

60 - 79 Adviezen, commissies, publikaties
60. Afbeeldingen van Bestaande Gebouwen te Delft, tbv de Maatschappij tot
Bevordering der Bouwkunst, 1879
Inleiding
61. Stukken betreffende advies trillingen motorblok te Bolsward, in opdracht van de
Minister van Binnenlandse Zaken, 1903
62. Stukken betreffende adres aan de gemeenteraad van Delft inzake de
gemeentetram, 1905
63. Rapport van de "Commissie belast met het instellen van een onderzoek naar
den toestand der Beurs" te Amsterdam, (ingesteld door het gemeentebestuur),
1906
64. Rapport van de "Commissie voor het Rijkspost- en Telegraafgebouw te
Amsterdam", ingesteld door de minister van Waterstaat, 1906
65. Stukken betreffende onderzoek naar de oorzaak van scheuren in de romp van
de watertoren te Delft, 1908
66. Rapport van de "Commissie voor de Post- en Telegraafkantoren ten
plattelande", ingesteld door de minister van Waterstaat, 1908
N.B. Overgebracht naar de bibliotheek.
67. Stukken betreffende de "Commissie inzake den herbouw van het Raadhuis" te
Den Haag, ingesteld door Burgemeesters en Wethouders, 1908
68. Stukken betreffende een advies inzake scheuren in de electriciteitscentrale te
Nijmegen (in opdracht van het gemeentebestuur), 1909
69. Stukken betreffende "Commissie van advies inzake de bestaanden Koninklijke
Schouwburg te Den Haag", (ingesteld door B&W), 1913
70. Stukken betreffende een advies inzake plaatsing van een nieuwe stoomketel in
de electrische centrale te Delft (opdracht gemeentebestuur), 1915
71. Stukken betreffende adviescommissie eigen gebouw KIVI (Kon. Instituut van
Ingenieurs) te Den Haag, 1915
72. Stuk betreffendeonderzoek fundatieblok van een motor in een ertsmalerij te
Amsterdam, door B.J. Ouëndag, 1915
73. Stukken betreffende "Commissie van advies inzake de gebouwen der Koloniale
Reserve te Nijmegen" (in opdracht van het dept. van Koloniën), 1915-1918
74. Stukken betreffende de "Commissie van deskundigen" tot het verstrekken van
een advies inzake het tegengaan van verzakkingen van het Post- en
Telegraafkantoor te Zaandam, met rapport, 1916-1917
75. Stukken betreffende advies schoorsteen electriciteitcentrale Arnhem, 1917
76. Stukken betreffende artikel "De Afdeeling Bouwkunde", in: Gedenkschrift van
de Koninklijke Academie en van de Polytechnische School 1842-1905 (Delft
1906), 1905
8

Inleiding
77. Redevoering Klinkhamer bij promotie P.J.H. Cuypers tot Dr. in de Technische
Wetenschappen h.c. op 8 januari 1907
78. Stukken betreffende necrologie P.J.H. Cuypers voor: De Ingenieur, 1921
79. Manuscript tweede deel van een lezing "Traditie in de Bouwkunst", z.d.
N.B. Het eerste deel werd gehouden op 9 december 1887 voor de Afdeling
Amsterdam van de Mij. tot Bevordering der Bouwkunst, zie: Bouwkundig
Tijdschrift/Bouwkunsige Bijdragen 1888, 2e stuk, p. 10 en: Bouwkundig
Weekblad 1887, p. 299, 310.
80 - 118 Onderwijs (1899-1924)
80. Correspondentie betreffende diktaat Utiliteitsbouw
81. Collegediktaat Utiliteitswerken
82. Collegediktaat Bouwconstructie (hout, steen, funderen)
83. Collegediktaat Bouwconstructie (ijzer, klinken, spanten)
84. Collegediktaat Bouwconstructie (spoorweggebouwen)
85. Collegediktaat Bouwconstructie (vloeren en kolommen)
86. Verslagen van colleges Bouwconstructie, 1921/22-1923/24
87. Literatuurverwijzingen, uittreksels van artikelen betreffende diktaten
Utiliteitsbouw/Bouwconstructie
88. Aantekeningen betreffende diktaten
89. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; geschiedenis
90. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; bouwconstructies, gewelfbouw:
techniek
91. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; bouwconstructies, gewelfbouw:
geschiedenis
92. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; bouwconstructies, gewelfbouw:
steensnedes, gewelfuitslagen
93. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; bouwconstructies, gewelfbouw:
aantekeningen uit: Ungewitter, Lehrbuch der Gothischen Konstruktionen
94. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; bouwconstructies, gewelfbouw:
proefopgaven
95. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; bouwconstructies, gewelfbouw:
diverse aantekeningen
96. Collegediktaat Middeleeuwse Bouwkunst; venstertraceringen
97. Collegediktaat Algemene Bouwkunde "Architektonik" (Bouwkunstige leden)
9

98. Collegediktaat onderdelan van gebouwen: riolering, sanitair
99. Collegediktaat onderdelen van gebouwen: kozijndetails, deuren
100. Collegediktaat onderdelen van gebouwen: trappen
101. Collegediktaat woonhuizen in de tropen
102. Diverse afbeeldingen, niet bij een diktaat onder te brengen
103 - 118 Examenopgaven bouwkundig ingenieurs
103. Fabrieksgebouw, machine- en ketelhuis, 1902
104. Remise en reservoirgebouw, 1907
105. Gebouw landbouwtentoonstelling San Francisco, 1909
106. Baanwachterwoning, 1910 en 1917
107. Bestelgoederenloods, 1911
Inleiding
108. Administratiegebouw met opzichterswoning voor de spoorwegen, 1911 en 1923
109. Directiekeet op sluiskolk, 1912 en 1916
110. Ketel- en machinehuis, 1913
111. Goudwasserij, 1915
112. Groot ketelhuis, [1918] en 1922
113. Voorgebouw voor een station, 1919 en 1922
114. Havengebouw met dienstwoning, 1920
115. Haltegebouw en perronoverdekking spoorwegen, 1921
116. Vuilverbrandingsinrichting, 1921
117. Visafslag, 1923
118. Niet gedateerde opgaven en aantekeningen bij opgaven
10

119 - 124 Oorkonden, diploma's, erepenningen
119. Diploma Bouwkundige Expositie Amsterdam, Rijksmuseum, 1882
120. Diploma Koloniale Expositie Amsterdam, 1883
121. Eervolle vermelding Beursontwerp op Expositie Berlijn, 1886
N.B. Zie ook inv.nr. 7.
122. Diploma Veiligheidstentoonstelling Amsterdam, 1890
123. Oorkonde Wedstrijd Handwerkslieden Amsterdam, 1892
124. Diploma Wereldtentoonstelling Antwerpen, 1894
125 - 126 Diversen
Inleiding
125. Tekeningen betreffebde Johannes Kerkhovenpolder, provincie Groningen, 1898
126. Ontwerp leerplan voor een lyceum
127 - 141 Documentatie
127. Memorie betreffende het ontwerp van dr. P.J.H. Cuypers voor een standbeeld
van Chr. Huygens, door J. Bosscha, 1908
128. Memorie over de Wording en het Doel der Vereeniging Koloniaal Instituut, 1910
129. Necrologieën J.F. Klinkhamer, 1928
130. Brochures
131. Reglement en tarief Waterleidng Amsterdam, 1897
132. Overdrukken van artikelen betreffende betonbouw, 1908, 1919
133. Overdrukken van artikelen J.P. van der Kloes betreffende
mortelsamenstellingen, oa 1909
134. Artikelen betreffende koelhuizen en abattoirs, 1911-1919
135. Overdruk betreffende voordracht over de graansilo "Maas" te Rotterdam van M.
Brinkman, door C.J. van Dusseldorp, z.d.
136. Staatsblad 1913 met reglement Spoorwegen
137. "Het Nieuwe Gebouw voor de Mijnbouwkunde van de Technische Hogeschool
te Delft", Delft, 1912
138. Plattegrond gebouw voor werktuigkunde/scheepsbouwkunde der TH Delft, z.d.
11

Inleiding
139. Overdruk prof.dr. A. Steger, "Het onderwijs in de chemische technologie aan de
TH", De Ingenieur nr. 28, 1918
140. Verslag van de Commissie van advies voor de Oprichting van een Rijksstation
voor Physisch-Technisch onderzoek, 1904
141. Diverse kranten- en tijdschriftenartikelen
142 - 143 Stukken waarvan het verband met het archief onduidelijk is
142. Plattegrond zonder opschriften, blauwdruk
143. Gebouw voor de afdeling bouwkunde der TH
12

BIJLAGE
b1 - b35 prenten en foto's
b1. "De Delftsche Studentenwereld" (spotprent), litho, 1878
b2. Geveltekening prijsvraag badhotel, 1881; 1 foto
N.B. Bij inv.nr. 3.
b3. Woontypen Amsterdam; 1 foto
N.B. Bij inv.nrs. 4, 5, 6, 8.
b4. Beursontwerp; 2 foto's
N.B. Bij inv.nr. 7.
b5. Delftsche Distilleerderij v.h. van Meerten, Delft, 1890-1891 (ontwerp
Klinkhamer); 3 foto's
b6. Woonhuis Dirk Laan te Wormerveer, 1891; 3 foto's
N.B. Bij inv.nr. 11.
b7. Villa Repelaer, Dubbeldam, 1891; 3 foto's
N.B. Bij inv.nr. 12.
b8. Woonhuis Joh. Laan, Wormerveer, 1893; 2 foto's
N.B. Bij inv.nr. 13.
b9. Villa Sluiter, Bussum, 1893; 2 foto's
N.B. Bij inv.nr. 14.
b10. Administratiegebouw Mij. tot Exploitatie van Staatsspoorwegen, Utrecht, 1893-
1895 (ontwerp Klinkhamer); 3 foto's
b11. Parkstation Johannesburg, Zuid-Afrika, 1895-1896; 9 foto's
N.B. Bij inv.nr. 15.
b12. Stoommeelfabriek "Holland", Amsterdam, 1895, 1907; 5 foto's
N.B. Bij inv.nr. 16.
b13. Woonhuizen Jan Luykenstraat, Amsterdam, 1896; 2 foto's
N.B. Bij inv.nr. 17-18.
b14. Kantoorgebouw Blooker, Amsterdam, 1896; 1 foto
N.B. Bij inv.nr. 19.
b15. Berenverblijf Artis, 1896-1897 (ontwerp Klinkhamer); 6 foto's
b16. Pachidermenhuis Artis, 1897-1898 (ontwerp Klinkhamer); 2 foto's
Index
13

17. Graansilo Korthals-Altes, Amsterdam, 1897; 2 foto's
N.B. Bij inv.nr. 21.
b18. Dienstwoning Artis, 1897; 3 foto's
N.B. Bij inv.nr. 22.
b19. Woonhuis H.A. Rouffaer, Ouderkerk aan de Amstel, 1897 (ontwerp
Klinkhamer); 2 foto's
b20. Station voor de Utrechtse Locaalspoorweg Mij, Baarn, 1897-1898 (ontwerp
Klinkhamer); 3 foto's
b21. Station voor de Utrechtse Locaalspoorweg Mij, Soest, 1898 (ontwerp
Klinkhamer); 2 foto's
b22. Haltegebouw voor de Utrechtse Locaalspoorweg Mij, Soestdijk, 1898 (ontwerp
Klinkhamer); 3 foto's
b23. Ontwerp badhotel "De Breesaep", 1898; 1 foto
N.B. Bij inv.nr. 24.
b24. Villa Heideveld voor H.L.A. van den Wall Bake, Soestdijkerstraatweg,
Hilversum, 1899-1900 (ontwerp Klinkhamer); 1 foto
b25. Bouwkundige Tentoonstelling, Rijksmuseum, Amsterdam, 1882; 2 foto's
b26. Heiwerk Stoommeelfabriek "De Weichsel", Gietersstraat Amsterdam, 1886
(ontwerp Klinkhamer); 1 foto
b27. Schip "Bremerhaven", Petroleumhaven Amsterdam; 1 foto
b28. Veranda houten woonhuis "Boschrand"; 1 foto
b29. Wedstrijd voor Handwerklieden, Paleis voor de Volksvlijt, Amsterdam, 1892; 5
foto's
b30. Watertoren Oosterbeek (gewapend beton); 1 foto
b31. Watertoren Nieuw Lekkerland (gewapend beton, architekt A. Visser c.i.); 1 foto
N.B. Zie ook inv.nr. 1.
b32. Watertoren Ouderkerk aan de IJssel (gewapen beton); 1 foto
b33. Gescheurde ligger van spoorbrug over de Dommel; 1 foto
b34. Krypt St. Servaas, Maastricht; 1 foto
b35. Scene uit een toneelstuk (?), Delft, [1878]; 1 foto
N.B.Heer links is Paul du Rieu, rechts D.E.C. Knuttel, dame midden is M.E.
Bosscha, later mevr. Klinkhamer-Bosscha.
Index
14

INDEX
inv.nr.
Index
Amsterdam 4-8, 10, 16-19, 21, 22, 44-46,
48, 57, 63, 64, 72, 119, 120,
122, 123, 128, 131, b3-4, b12-
14, b18, b25-27, b29
Antwerpen 124
Arnhem 75
Baarn b20
Bandung (N.I.) 30
Bastert, S.N. 8, b3
Berenverblijven Artis (gesloopt) b15
Berlijn 121
Beyerink, prof. 2, 49
Biologische Reiniging Loosduinen (gesloopt) 49
Blooker's Cacao 19, b14
Bodega Amsterdam (gesloopt) 5
Bolsward 61
Bosscha, J. 127
Bosscha, K.A.R. 30
Bredius, dr. A. 53
Bussum 14, 23, b9
Cauer, W. 1
Cuypers, J.Th. 1
Cuypers, P.J.H. 77, 78, 127
Delden, A. van 7, b4
Delft 60, 62, 65, 70, 76-77, 137-139,
b1, b5, b35
Delftsche Distilleerderij (gesloopt) b5
Delftsche Branderij van Meerten b5
Den Haag 37, 53, 55, 67, 69, 71, 127
Departement van Waterstaat 64, 66, 74
Departement van Koloniën 44, 45, 73
Departement van Binnenlandse Zaken 61
Dubbeldam 12, b7
Duno, de, Renkum (gesloopt) 47
Eindhoven b33
Gemeente Nijmegen 68
Gemeente Den Haag 67, 69
Gemeente Delft 65, 70
Gemeente Arnhem 75
Gemeente Amsterdam 63
Goederen, J. 29
Groesbeek, K. 43
Groot, W.J. de 1
Haarlem 36
Henny, Mr. J.E. 37
Hilversum 26, 29, b24
Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen 2, 36
Hoogheemraadschap 38
Houten, mej. van 2
IJmuiden 24, b23
Jaarsveld 38
Javasche Bos-exploitatie Mij. 54
Johannes Kerkhovenpolder N.V. 125
Johannesburg 15, b11
Jutphaas 41
15

Kampen 9
Kindermann, dr. C.H. 10
Klinkhamer, J.P. 1
Kloes, J. van der 133
Klopper, ir. J. 1
Koninklijk Instituut van Ingenieurs 71
Korthals-Altes 21, b17
Kreykamp, A. 59
Krijgsman, Buskruitfabriek Muiden 25, 31-34
Kuenen, prof.dr. W.A. 1
Laan, Joh. 13, b8
Laan, Dirk 11, b6
Lee, A. van der 1
Leeuwarden 58
Lindeteves-stokvis 1, 42
Loosduinen 49-51
Maastricht b34
Maatschappij "De Breesaep" 24, b23
Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst 60
Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen b10
Maclaine Pont 1
Meelfabriek "Holland" (gesloopt) 16, 46, 57, b12
Meerten, van b5
Meijers, ir. A.A. 1
Meyer, C.H. 5, b3
Modelboerderij "De Duno" 47
Muiden 25, 31-34, 39
Natura Artis Magistra 22, 48, b15-16, b18
Nederlands-Indische Spoorweg Mij 27-28, 55-56
Nederlandsch-Zuidafrikaansche Spoorweg Mij 15, b11
Nederlandsche Voerage Mij 41
Nieuw-Lekkerland b31
Nijmegen 68, 73
Noordwijk aan Zee 43
Oosterbeek b30
Oud-Rosenburg 49-51
Oude Molen, de 35, 40
Ouderkerk aan de IJssel b32
Ouderkerk aan de Amstel 35, 40, b19
Pachidermenhuis Artis (gesloopt) b16
Parkstation Johannesburg (gesloopt) 15, b11
Provinciaal Electriciteitsbedrijf Friesland 58
Renkum 47
Repelaer, jhr.ir. P.J.J. 12, b7
Rieu, Paul du 17, b35
Rijnja, P. 1
Rood, ir. A.H. van 1
Rotterdam 135
Rouffaer, G.P. 1
Rouffaer, H.A. b19
Semarang (N.I.) 27-28, 52, 56
Semarang-Joana Stoomtram Mij 52
Sinabang (N.I.) 54
Sluiter, dr. C.Ph. 23
Sluiter 14, b9
Soerabaya (N.I.) 42
Soest b21
Soestdijk b22
Index
16

Steijl (Venlo) 59
Stoommeelfabriek "De Weicsel" b26
Stoommeelfabriek "Holland" 16, 46, 57, b12
Technische Hogeschool Delft 76, 77
Utrecht b10
Utrechtsche Locaalspoorweg Mij 20-22
Vis, J. 20
Visser, ir. A. 1, b31
Voerage Mij Jutphaas (gesloopt) 41
Wall Bake, H. van den 26, b24
Woonhuis/atelier Amsterdam (gesloopt) 8
Wormerveer 11, 13, 20, b6, b8
Zaandam 74
Index
17