20090519 BW Advies Verslag werkbezoek Ghana ... - Besluitvorming

ADVIES
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS
Datum B&W-vergadering : 19-5-2009 Openbaar
Onderwerp : Werkbezoek Ghana
Portefeuillehouder(s) : P. H. Roos, Afdelingshoofd/hoofd BMO: R. Schaatsbergen
Paraaf : Paraaf:
Afdeling : Samenleving Datum : 11-5-2009
Taakveld : Sociale zaken Reg. nr. :
Redacteur : S. Bukman
Betrokken afd./OR : PO SAM VROM
Inspraak : Nee
Bezwaar/beroep mogelijk : Nee
Conceptbesluit:
1. Kennisnemen van het verslag van het werkbezoek aan Ghana dd 18 t/m 25 april 2009;
2. Het verslag ter kennis te brengen aan de gemeenteraad.
Paraaf: Het college heeft besloten
Akkoord Bespreken
________ ________ burgemeester conform advies
________ ________ 1e wethouder conform advies met tekstuele wijzigingen i.o.m. portefeuillehouder
________ ________ 2e wethouder met wijzigingen
________ ________ 3e wethouder het advies aan te houden
________ ________ secretaris
Bevoegdheid:
Gemeenteraad (voorblad griffie vereist)
College van Burgemeester en Wethouders
Burgemeester
Delegatie/mandaat
Voorhangprocedure:
Ja (voorblad griffie vereist)
Nee
Naar de raad (voorblad griffie vereist)

Aanleiding en probleemstelling (Analyse)
De projectgroep Internationale Samenwerking heeft van 18 t/m 25 april een werkbezoek gebracht het
Twifo Hemang Lower Denkyira District in Ghana. De reden voor dit werkbezoek was het invulling
geven aan het werkplan dat is opgesteld aan de hand van het LOGO South projectplan dat door de
VNG-I van goedkeuring en budget is voorzien.
Bestaand beleid
Op 7 april 2009 heeft de projectgroep u op de hoogte gesteld van de geplande activiteiten.
Nieuwe bestuurlijke doelstellingen en randvoorwaarden
--
Oplossingsrichtingen/beoogd resultaat
Aan de hand van het op 7 april aan u voorgelegde werkplan is een verslag van het werkbezoek
gemaakt. Het verslag treft u als bijlage aan en geeft een goed beeld van vorderingen.
Conceptbesluit
1. Kennisnemen van het verslag van het werkbezoek aan Ghana dd 18 t/m 25 april 2009;
2. Het verslag ter kennis te brengen aan de gemeenteraad.
Bevoegdheid
Bij raadsbesluit van 18 augustus 2007 heeft de raad ingestemd met Internationale samenwerking
zoals nu wordt vormgegeven. Het project valt daarmee onder uitvoering en is dus een bevoegdheid
van uw college.
Communicatie
Het project heeft een plaats op Intranet zodat de ambtelijke organisatie op de hoogte blijft van de
vorderingen. De projectgroep denkt na over het inrichten van een “Ghana-Hoek” in de centrale hal
t.b.v het publiek.
Beslag op middelen
Er is een budget van ruim €16.000,- per jaar beschikbaar, bovenop de bijdrage van de VNG-I die in
het contract met de VNG-I is vastgelegd.
Tijdpad/procedure
Het project loopt tot eind 2010
Evaluatie
De VNG-I eist een half jaarlijkse rapportage en een jaarlijkse financiële verantwoording. Over beide
zaken wordt uw college uiteraard ook geïnformeerd.

Verslag van werkbezoek projectgroep “internationale samenwerking” van 18 t/m 25 april 2009
Werkbezoek aan Twifo Hemang Lower Denkyira District (THLDD)
Van 18 tot en met 25 april 2009
In het advies aan Burgemeester en wethouders d.d. 7 april 2009 is aan u verzocht kennis te nemen van
de plannen voor het eerstvolgende bezoek aan Twifo Hemang Lower Denkyira District (voortaan THLDD
en uitgesproken als Thilda) in Ghana in het kader van de internationale samenwerking.
Van 18 tot en met 25 april 2009 hebben Simon Bukman en Misja Pool een werkbezoek afgelegd aan de
partnergemeente. In de bijlage bij het advies van 7 april is aan u gerapporteerd welke activiteiten voor dit
bezoek gepland stonden. Hierbij brengt de projectgroep verslag uit van het bezoek en de behaalde
resultaten van de geplande activiteiten.
Geplande Activiteiten 1 en 2
Balans opmaken van resultaten van de Needs Assessment voor DDS (database systeem) en
ingewonnen informatie hierover bij buurgemeenten inventariseren en verder uitzetten in een plan van
aanpak.
Resultaat:
Er is door THLDD contact opgenomen met de 4 andere districten die participeren aan het LOGO
SOUTH project. Dit zijn Kadjebi (partner van gemeente Alkemade, sindskort opgegaan in gemeente
Kaag en Braasem), Kumasi (partner van gemeente Almere), Accra (partner van gemeente Amsterdam)
en Elmina (partner van Gouda). Er heeft een aantal bijeenkomsten plaatsgevonden, waarbij NALAG
(Ghanese VNG) ook aanwezig was. NALAG speelt hierbij een faciliterende rol.
Tijdens het bezoek van de Wormerlandse werkgroep is een ochtend gereserveerd om samen met een
afvaardiging van het managementteam van THLDD en de projectcoördinator van LOGO SOUTH van de
NALAG, het Needs Assessment te bespreken.
Gebleken is dat de NALAG deze opdracht voor de vier andere districten heeft uitbesteed aan het bureau
JSA Consultancy en dat de resultaten hiervan reeds bekend zijn. Deze zijn voor kennisgeving
aangenomen. Gezien de overeenkomsten met de andere districten, is de conclusie is getrokken dat
deze Needs Assessment ook op THLDD van toepassing is en er niet opnieuw een dergelijk onderzoek
hoeft plaats te vinden. Dit om tijd en geld te besparen.
Projectcoördinator Nalag de heer Sayuti (rechts) brengt verslag uit over reeds uitgevoerde needs assessment tijdens meeting in de
Assembly Hall. Links afdelingshoofd Financiën van THLDD, de heer Aido.
Geplande Activiteit 3
Om de database te kunnen inrichten zal er een duidelijke taakomschrijving (terms of reference) moeten
worden opgesteld voor de consultants. Stand van zaken inventariseren en zonodig ondersteunen bij de
opstellen van de terms of reference.
Resultaat:
De terms of reference zijn opgesteld naar aanleiding van de reeds uitgevoerde Needs Assessment. Er
heeft inmiddels een zogenaamde stakeholders meeting plaatsgevonden onder leiding van de
projectcoördinator van LOGO SOUTH van de NALAG waarbij alle betrokken werkgroepleden zijn
geraadpleegd. De taakomschrijving is door de Wormerlandse werkgroep voor kennisgeving
aangenomen. Om het draagvlak onder de lokale bevolking te vergroten, zal hieraan ook een uitzending
gewijd worden op het lokale radiostation Arise FM, zodat de bevolking al in een vroeg stadium betrokken
wordt bij het hoe en waarom van het invoeren van straatnamen en huisnummers.
1

Verslag van werkbezoek projectgroep “internationale samenwerking” van 18 t/m 25 april 2009
Geplande Activiteit 4
Maken plan van aanpak hoe men data gaat verzamelen om database te vullen en eventueel
“aanschaffen” van een register van de landelijke overheid (indien aanwezig).
Resultaat
Tijdens de meeting met de projectcoördinator van de NALAG is gebleken dat de NALAG dit faciliteert en
monitort. NALAG heeft JSA Consultancy ingehuurd om trainingen te verzorgen hoe data te verzamelen
en te verwerken in het DDS systeem. Men maakt gebruik van het principe TOT (training of trainers). Dat
betekent dat het gehele managementteam een driedaagse opleiding krijgt, en zij hun kennis verder
uitzetten onder de geselecteerde data-collectors.
Er is afgesproken dat de training door JSA plaats zal vinden in mei 2009. Vervolgens wordt vanaf juni
2009 gestart met het werven en opleiden van data-collectors.
Aansluitend zal vanaf september 2009 de data worden ingevoerd en verwerkt naar aanleiding van een
plan van aanpak onder toezicht van een Monitoring Team. Hierbij is aansluiting gezocht bij de andere
vier deelnemende districten.
Tevens zijn duidelijke afspraken gemaakt over de tijd en kosten die dit met zich meebrengt. NALAG
betaalt JSA. THLDD zorgt voor voldoende tijd en middelen binnen de organisatie. Er is door de
projectcoördinator van THLDD, de heer Opoku, duidelijk gemaakt dat dit project momenteel prioriteit
geniet en dat de financiële middelen geen belemmering mogen zijn. Duidelijk is geworden dat er budget
beschikbaar is, dit werd echter tot nu toe vaak ad hoc aan andere zaken besteed. Gevolg van het feit dat
de gemeenteraad tot nu toe akkoord is gegaan met een gebrekkige financiële verantwoording. Tijdens
deze meeting waren ook een aantal gemeenteraadsleden aanwezig, met hen is afgesproken dat dit
onder de aandacht van de gemeenteraad wordt gebracht en er wordt toegezien op juiste uitgaven.
De inbreng van Wormerland is dus niet van financiële aard, maar gebaseerd op uitwisseling van kennis
ter versterken van het lokale ambtenarenapparaat en het bestuur, hèt uitgangspunt van het LOGO
SOUTH project. Door beide partijen is uitgesproken dat dit de basis vormt van het partnership.
Projectleider Simon Bukman is deelnemer aan een Management-meeting met onder andere de District Planning Officer en tevens
projectcoördinator van THLDD (links van hem).
Geplande Activiteit 5
Concreet actieplan maken voor het verkrijgen van actuele kaart en vervolgens invoering straatnamen en
huisnummering.
Resultaat
Tijdens het werkbezoek is een dagdeel besteed aan het gezamenlijk opstellen van een procedure voor
“street naming and housenumbering”. Hierbij waren alle afdelingshoofden uitgenodigd mee te denken.
Opvallend was de hoge opkomst en de constructieve inbreng van de leden waaruit een grote
betrokkenheid blijkt. Tevens waren een aantal gemeenteraadsleden uitgenodigd ter vergroting van het
draagvlak in de Raad. Gebleken is dat de afdeling “Health Insurance” vijf jaar geleden al eens is gestart
met nummeren van straten en huizen om hun bestand van verzekerden in kaart te brengen. Dit bleek
2

Verslag van werkbezoek projectgroep “internationale samenwerking” van 18 t/m 25 april 2009
echter niet te functioneren vanwege het ontbreken van draagvlak onder de lokale bevolking.
Verhuizingen, overlijden en geboortes werden niet gemeld, inwoners weigerden een nummer op hun
woning of schilderden erover heen, zodat het bestand binnen korte termijn niet meer actueel was. Om dit
te voorkomen is een duidelijke informatiecampagne noodzakelijk en dienen de inwoners in een vroeg
stadium worden betrokken bij het project. In Ghana betekent dit o.a. het inschakelen van de traditionele
“paramount chiefs”. In het district THLDD blijken van oudsher vier settlements te bestaan die nog geleid
worden door Chiefs. Hoewel zij officieel geen politieke invloed hebben, is hun gezag doorslaggevend.
Zonder aanvaarding van de traditionele councils heeft het project geen kans van slagen.
Resultaat van brainstormsessie van het managementteam, aantal raadsleden en de Wormerlandse projectgroep over het invoeren
van straatnamen en huisnummering.
Met betrekking tot het verkrijgen van een actuele kaart van het district is gebleken dat deze aanwezig is.
De kaart is recent opgemaakt in opdracht van GTZ, een Duitse organisatie voor ontwikkelingshulp. Nu er
een actuele kaart aanwezig is, kan men starten met het intekenen van straten en wijken. De
Wormerlandse projectgroep heeft op pragmatische wijze uitgelegd hoe men dit in Nederland doet aan
de hand van een kaart van Wormer. De informatie vanuit deze kennisoverdracht is opgenomen in een
plan van aanpak.
Simon Bukman toont van kaart Wormer aan het managementteam van THLDD
3

Verslag van werkbezoek projectgroep “internationale samenwerking” van 18 t/m 25 april 2009
Geplande Activiteit 6
Gezamenlijk vastleggen van procedure om de in kaart gebrachte wegen en straten te kunnen voorzien
van een naam waarbij de procedure van Wormerland beschikbaar wordt gesteld.
Resultaat
Vanwege de grote oppervlakte van het district en het hoge aantal dorpen en kleine nederzettingen, is
afgesproken te starten met vijf pilot plaatsen, zijnde Twifo Praso, Morkwa, Mampong, Hemang en
Jukwa. Dit zijn de grotere dorpen, waar in elk daarvan een paramount chief is gevestigd. Tevens is
advies uitgebracht naar aanleiding van Wormerlandse ervaringen met het benoemen van straatnamen.
Daarbij heeft THLDD contact opgenomen met het district Kadjebi om hun ervaringen te inventariseren.
Wederom blijkt betrokkenheid en inspraak van de lokale bevolking een voorwaarde te zijn. Daarom zijn
tijdens dit werkbezoek de vijf pilot-plaatsen bezocht. De bezoeken waren gericht aan het “paleis” van de
paramount chief in traditionele setting, bijgewoond door de Paramount chiefs (regionale chief), chiefs
(dorpshoofden) queenmothers en de voltallige hofhouding waarbij de gehele gemeenschap letterlijk
werd “opgetrommeld” door drums om de bijeenkomst bij te wonen. De lokale bevolking kwam in grote
getale aanzetten:
Door de projectcoördinator van THLDD, de heer Opoku, werd een betoog gehouden over het belang van
het invoeren van straatnamen. De bijeenkomsten zijn zeer succesvol geweest: alle chiefs hebben hun
goedkeuring gegeven en alle medewerking toegezegd. Het nut en de noodzaak van het benoemen van
straatnamen en huisnummer werd onderkent. De boodschap dat dit nodig is om de basisregistratie op
orde te brengen met als doel belasting te gaan heffen, werd goed begrepen en onderschreven. Omdat
de bijeenkomsten werden bijgewoond door veel inwoners, zijn zij ook direct betrokken. Deze
bijeenkomsten kunnen worden vergeleken met onze contactcommissies, alleen is het bereik onder de
bevolking vele mate groter. Voor de projectgroepleden een zeer indrukwekkende ervaring dit bij te
wonen.
Tevens is besloten de straatnamen op democratische wijze te voorzien van een naam, waarbij zal
worden afgezien van het vernoemen van levende personen, gezien het gevoelige karakter hiervan.
(Uitzondering zal worden gemaakt voor de Zaankanter André Stelder, die gedurende twee jaar
werkzaam is geweest bij de gemeente als ontwikkelingswerker).
4

Verslag van werkbezoek projectgroep “internationale samenwerking” van 18 t/m 25 april 2009
Activiteit 7
Database dient beschikbaar te zijn voor alle betrokken afdelingen en locaties. Hiervoor is upgrading van
het huidige netwerk noodzakelijk. Budget hiervoor is beschikbaar vanuit het projectplan.
Actie bezoek april: Systeem eisen in beeld brengen en inkoopplan maken zodat zsm kan worden
overgegaan tot aanschaf.
Resultaat:
De werkgroep heeft een bezoek gebracht aan alle afdelingen die zijn gevestigd op een locatie buiten het
gemeentehuis. Dit zijn o.a. afdeling Health, Agric en Education. Gebleken is dat de locaties binnen een
straal van 500 meter van het gemeentehuis staan en kunnen worden aangesloten via een kabel. Daarbij
is het van belang dat ze weten waar we mee bezig zijn, aangezien deze afdelingen de directe kontakten
met de bevolking hebben. Opvallend aan al deze (praktische) afdelingen was de gedrevenheid waarmee
ze hun werk proberen te doen. Er is een hoge mate van toewijding.
Vervolgens heeft er een meeting plaatsgevonden over de upgrading van het computer systeem en het
realiseren van een netwerkverbinding. Momenteel blijkt alleen de afdeling Health te beschikken over een
netwerkverbinding. Efficiënter zou zijn een netwerkverbinding te hebben waar de gehele organisatie
gebruik van kan maken. Dit vergt een investering in de aanwezige pc’s. Afgesproken is dat THLLDD
daar budget voor beschikbaar stelt. Wormerland financiert vanuit de beschikbare VNG-gelden de
installatie van een netwerksysteem. Hierbij is gesproken over een stand-alone p.c.
Tevens blijkt de stroom regelmatig uit te vallen en is de huidige generator defect. Om de continuïteit en
efficiëntie van het werken met een netwerkverbinding te waarborgen, is afgesproken dat er vanuit het
VNG budget een bedrag (± € 1000,-) zal worden vrijgemaakt voor reparatie of aanschaf van een
generator.
Concrete afspraken hierover zullen verder via de mail verlopen.
Vlnr dhr Opoku, Simon, Misja en Director of Agric tijdens kennismaking met afdeling Agric
Politieke ontwikkelingen
In december 2008 hebben in Ghana landelijke verkiezingen plaatsgevonden. De regerende partij heeft
hierbij verloren en niet alleen de president en het kabinet hebben hierdoor de macht moeten overdragen,
ook alle burgemeesters in het land (170) moeten worden vervangen, aangezien zij allen lid zijn van de
verliezende partij. Hierdoor is de voormalige burgemeester die in december nog een bezoek heeft
gebracht aan Wormerland, thans ambteloos burger, aangezien hij een door de overheid aangewezen
volksvertegenwoordiger was. Hij had mandaat tot half februari is daarna vertrokken. De nieuwe
burgemeester (mister Andoh) is al wel door de overheid voorgesteld maar de gemeenteraad moest nog
instemmen met deze kandidaat. Dat is 28 april 2008 gebeurd, nagenoeg unaniem. We hebben tijdens
het werkbezoek kort kennisgemaakt met de heer Andoh en hij heeft ons verzekerd het project graag te
willen voortzetten.
Ook de voorzitter van de Raad, die ook deel uit maakte van het bezoek aan Wormerland in december
2008, heeft zijn zetel moeten afstaan omdat zijn partij de verkiezingen heeft verloren. Tevens heeft een
groot aantal gemeenteraadsleden na de verkiezingen hun zetel moeten inleveren. Er zijn in THLDD 86
gemeenteraadsleden, waarvan 1/3 is aangewezen door de overheid. Dit zijn leden van de regerende
partij. Nu er een nieuwe regerende partij is, moeten deze aangewezen raadsleden ook vervangen
5

Verslag van werkbezoek projectgroep “internationale samenwerking” van 18 t/m 25 april 2009
worden. Dit proces in is thans in volle gang. Vanuit het ambtelijk apparaat wordt ons verzekerd dat de
machtwisseling geen invloed heeft op ons gezamenlijk project.
Voortgang project:
Tijdens het werkbezoek dat de Ghanese delegatie in december 2008 aan Wormerland heeft afgelegd, is
gezamenlijk een workplan opgesteld. Dit workplan vormt de leidraad van de uit te voeren activiteiten met
daaraan een tijdsplanning gekoppeld.
THLDD heeft dit workplan getoond in de bijeenkomsten met de overige LOGO SOUTH deelnemers die
nadien hebben plaatsgevonden. NALAG blijkt ook een soortgelijk workplan te hebben opgesteld, welke
nu is geïntegreerd in het bestaande workplan. Door deze werkwijze ontstaat niet alleen een uitwisseling
van kennis tussen de Ghanese en de Nederlandse gemeente, maar vindt er ook kennisoverdracht plaats
tussen de deelnemende Ghanese gemeenten. Een belangrijke winst waar het hele land op termijn van
kan profiteren.
Het workplan blijkt een zeer efficiënt handvat voor de voortgang en continuïteit van de samenwerking.
Tijdens dit bezoek zijn concrete afspraken vastgelegd tot aan het volgend geplande bezoek. Het
volgende werkbezoek aan is aan Wormerland en staat gepland voor september 2009.
Conclusie:
De projectgroep kijkt terug op een zeer geslaagd werkbezoek waarin er belangrijke stappen zijn gezet.
Gebleken is dat de inzet en motivatie van het ambtelijk apparaat groot is, er is ruim voldoende draagvlak
binnen de organisatie. Van beide kanten is inhoud gegeven aan het begrip samenwerking/partnership.
Er is onderstreept dat het hierbij gaat om een inbreng van beide partijen.Er is uitgesproken dat men niet
van de Wormerlandse bevolking een inbreng kan verwachten, zonder dat daar eigen inzet van geld en
middelen tegenover staat. Deze visie sluit volledig aan bij het uitgangspunt van het LOGO SOUTH
project en wordt dus gedragen door beide gemeenten.
Tevens kan dit bezoek worden beschouwd als een succesvolle investering in de onderlinge relatie en ligt
er nu een stevig fundament waarop de samenwerking verder uitgewerkt kan worden.
Kortom, er hebben zich tijdens dit werkbezoek geen obstakels voorgedaan die een belemmering vormen
voor de voortgang van de samenwerking.
Een geschaarde vrachtwagen is het enige obstakel gebleken tijdens dit werkbezoek.
6