(VGM) in GMS/MODFLOW - Vrije Universiteit Brussel

Onderzoeksopdracht voor het 

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 

Departement Leefmilieu en Infrastructuur 

Administratie Milieu-, Natuur-, Land- en Waterbeheer 

AMINAL, afdeling Water 

V 

G 

M 

laams 

rondwater 

odel 

Ontwikkeling van regionale modellen ten behoeve van 

het Vlaams Grondwater Model (VGM) in 

GMS/MODFLOW 

Perceel 2: Het Maasmodel 

Deelrapport 1: Basisgegevens en conceptueel model 

16 juni 2004 

Opdrachthouder: 

Vrije Universiteit Brussel 

Vakgroep Hydrologie en Waterbouwkunde 

ir. J. Severyns, Drs. O. Batelaan, Prof. dr. ir. F. De Smedt

Aminal – Afdeling Water Bestek nr. L 2003 S 0013 X 

Inhoudstabel 

1 INLEIDING..........................................................................................................8 

1.1 DE ONTWIKKELING VAN HET VLAAMS GRONDWATER MODEL (VGM) ..........8 

1.2 ONTWIKKELING VAN REGIONALE MODELLEN TEN BEHOEVE VAN HET VLAAMS 

GRONDWATER MODEL (VGM) IN GMS/MODFLOW - PERCEEL 2: HET 

MAASSYSTEEM .........................................................................................................11 

2 BESCHRIJVING STUDIEGEBIED................................................................12 

2.1 SITUERING ....................................................................................................12 

2.2 GEOLOGISCHE OPBOUW ................................................................................14 

2.2.1 Beschrijving .........................................................................................14 

2.2.2 Geologische profielen ..........................................................................17 

2.3 HYDROGRAFIE ..............................................................................................24 

2.4 DRAINAGE ....................................................................................................27 

2.5 STIJGHOOGTEMETINGEN ...............................................................................36 

2.5.1 Analyse van de tijdreeksen ..........................................................................36 

2.5.2 Analyse van de tijdreeksen van verschillende filters op eenzelfde 

locatie…………….................................................................................................53 

2.5.3 Stijghoogtekaarten voor het jaar 2000 ................................................56 

2.6 GRONDWATERWINNINGEN 2000 ...................................................................66 

2.7 HYDRAULISCHE PARAMETERS.......................................................................77 

3 OPBOUW VAN HET GRONDWATERMODEL ..........................................83 

3.1 CONCEPTUEEL MODEL ..................................................................................83 

3.2 SOFTWARE....................................................................................................85 

Referenties 

Bijlage A 

Bijlage B 

Bijlage C 

Ontwikkeling van regionale modellen t.b.v. het Vlaams Grondwater Model (VGM) in GMS/MODFLOW 

Perceel 2: Maasmodel 

2


Lijst met figuren 

Figuur 1.1: Overzicht van de VGM-Omgeving......................................................................... 8 

Figuur 1.2: Begrenzing van de grondwatersystemen in Vlaanderen....................................... 11 

Figuur 2.1: Situering van het Maassysteem en het model- of onderzoeksgebied.................... 13 

Figuur 2.2: Modelgebied Maasssyteem - Ligging van de profielen........................................ 18 

Figuur 2.3: Modelgebied Maassysteem - Profiel 1.................................................................. 19 





Figuur 2.8: Overzicht van de bevaarbare waterlopen en kanalen en waterlopen van 1 ste en 2 de 

categorie in het studiegebied........................................................................................... 26 

Figuur 2.9: (a) Dwarsdoorsnede door een cel (i,j,k) met illustratie van de stijghoogte verlies 

bij convergerende stroming naar een drain (naar McDonald & Harbaugh 1988). (b) 

Weergave van stroming, QD, in een drain als functie van de stijghoogte, h, in een cel 

waarbij d de hoogte van de drain is en CD de conductantie (naar McDonald & Harbaugh 

1988)............................................................................................................................... 27 

Figuur 2.10: Concept van een DRAIN of SEEPAGE (a), intermediair (b) en 

grondwatervoeding (c) cel. QS en RA zijn respectivelijk de grondwaterkwel of seepage 

flux en volume grondwatervoedingsflux. ....................................................................... 29 

Figuur 2.11: Drainagediepte van het grondwater voor het Maasmodel op basis van de 

Belgische bodemkaart en de Nederlandse grondwatertrappenkaart. .............................. 35 

Figuur 2.12: Typische voorbeelden van stijghoogtetijdreeksen met corresponderende klasse. 

........................................................................................................................................ 43 

Figuur 2.13: Weergave van de putfilters in het Quartair (HCOV-hoofdeenheid 0100) volgens 

de tijdreeksklasse. ........................................................................................................... 48 

Figuur 2.14: Weergave van de putfilters in het Tertiair (HCOV-hoofdeenheid 0200) volgens 










3


Figuur 2.18: Typische voorbeeld van stijghoogteverschillen tussen filters van eenzelfde 

peilput. ............................................................................................................................ 55 

Figuur 2.19: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0100. ........................................... 57 

Figuur 2.20: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0160, 0163................................... 58 

Figuur 2.21: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0170, 0171, 0173......................... 59 




Figuur 2.25: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0232, 0234................................... 63 

Figuur 2.26: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0250, 0252, 0253, 0254............... 64 

Figuur 2.27: Geïnterpoleerde stijghoogtekaart voor het Quartair HCOV-hoofdeenheid 0100 

(Maassysteem en Centraal Kempisch Systeem samen). ................................................. 65 

Figuur 2.28: Geïnterpoleerde stijghoogtekaart voor het Tertiair HCOV-hoofdeenheid 0200 

(Maassysteem en Centraal Kempisch Systeem samen). ................................................. 65 

Figuur 2.29: Grondwaterwinningen in het studiegebied (Vlaamse zijde): HCOV_0100, 0171, 

0173. ............................................................................................................................... 67 

Figuur 2.30: Grondwaterwinningen in het studiegebied (Vlaamse zijde): HCOV_0210, 0230, 

0240, 0250. ..................................................................................................................... 68 

Figuur 2.31: Grondwaterwinningen in het studiegebied (Vlaamse zijde): HCOV_0400........ 69 



Figuur 2.34: Ingeschat en effectief Q versus vergund debiet. ................................................. 72 

Figuur 2.35: Ingeschat en effectief Q per aquifer (HCOV)..................................................... 73 

Figuur 2.36: Ingeschat en effectief Q voor een vergund Q < 30000 m³/j en ≥ 30000 m³/j. .... 76 

Figuur 2.37: Ingeschat en effectief Q per aquifer (HCOV) voor een vergund Q < 30000 m³/j. 

........................................................................................................................................ 76 

Figuur 2.38: Ingeschat en effectief Q per aquifer (HCOV) voor een vergund Q ≥ 30000 m³/j. 

........................................................................................................................................ 77 

Figuur 2.39: Ruimtelijke verdeling van de K- en KD-waarden in het Maasmodel: 

HCOV_0100, 0171, 0173. .............................................................................................. 80 

Figuur 2.40: Ruimtelijke verdeling van de K-waarden in het Maasmodel: HCOV_0210, 0213, 

0214. ............................................................................................................................... 81 

Figuur 2.41: Ruimtelijke verdeling van de K-waarden in het Maasmodel: HCOV_0215, 0232, 

0240, 0252, 0253. ........................................................................................................... 82 

Figuur 3.1: Principe van de opbouw van de modellagen overeenkomstig de werkelijke 

opbouw van de grondlagen; in grijs worden de zones aangeven met een kleine dikte, een 



4


oneindig kleine horizontale doorlatendheid en een oneindig grote verticale 

doorlatendheid. ............................................................................................................... 84 

Figuur 3.2: Wijze waarop een breuk in het model gesimuleerd wordt; in het gearceerd zijn de 

aquitards aangegeven en in het grijs de rekencellen met een oneindig grote verticale 

doorlatendheid; de dikke zware lijn stelt een wand voor................................................ 84 



5


Lijst met tabellen 

Tabel 2.1: Natuurlijke drainageklassen (Van Ranst & Sys, 2000).......................................... 31 

Tabel 2.2: De gemiddeld hoogste, laagste en voorjaarsgrondwaterstand voor zand-gronden 

afgeleid uit de drainageklasse (Stuurman et al., 2002). .................................................. 32 

Tabel 2.3: De gemiddeld hoogste, laagste en voorjaarsgrondwaterstand voor leem- en 

kleigronden afgeleid uit de drainageklasse (Stuurman et al., 2002). .............................. 32 

Tabel 2.4: Overzicht van het aantal filters per grondlaag (HCOV-code)................................ 36 

Tabel 2.5: Overzicht van de honderd grootste abrupte veranderingen in de opgemeten 

stijghoogtes, met vermelding van het nummer van de peilput en de filter, en het jaar van 

voorkomen en grootte van de sprong.............................................................................. 38 

Tabel 2.6: Overzicht van de putfilters met een stijgende of dalende trend in absolute waarde 

groter dan 0,05 m per jaar; in de tabel wordt ook de correlatie coëfficiënt r gegeven in de 

laatste kolom................................................................................................................... 40 

Tabel 2.7: Overzicht van het aantal putfilters en percentage van het totaal aantal, ingedeeld 

volgens de verschillende kenmerken van de tijdreeksen. ............................................... 41 

Tabel 2.8: Overzicht van de putten, filters, HCOV-code, waargenomen seizoenale 

schommeling, maximale abrupte variatie en trend, en de overeenkomstige klasse........ 44 

Tabel 2.9: Overzicht van twee opeenvolgende filters in dezelfde peilput, de overeenkomstige 

HCOV codes van de aquifers waarin de filters zich bevinden, het gemiddeld verschil in 

stijghoogte en berekende excentriciteit van deze waarde. .............................................. 53 

Tabel 2.10: Vergund Q per aquifer (HCOV)........................................................................... 72 

Tabel 2.11: Verhouding ingeschat/vergund en effectief/vergund Q. ...................................... 72 

Tabel 2.12: Ingeschat en effectief Q tesamen met ingeschat/vergund en effectief/vergund 

debiet per aquifer (HCOV). ............................................................................................ 74 

Tabel 2.13: Ingeschat en effectief Q tesamen met ingeschat/vergund en effectief/vergund Q 

voor vergund Q < 30000 m³/j en ≥ 30000 m³/j............................................................... 74 

Tabel 2.14: Ingeschat en effectief Q tesamen met ingeschat/vergund en effectief/vergund Q 

voor vergund Q < 30000 m³/j en ≥ 30000 m³/j en per aquifer (HCOV)......................... 75 

Tabel 2.15: K-waarden overeenkomstig Viaene et al. (1997) {a}, Van Autenboer et al. (1993) 

{b}, Van Autenboer et al. (1996) {c}, Van Autenboer et al. (1997) {d}, De Smedt & 

Loy {e} (1991), Van Rooijen {f} (1991), Buffel et al. {g} (2001), Ingenieursbureau 

Oranjewoud {h} (1996), Royal Haskoning {i} (MER Grensmaas, 2003). Tabel A: 

Belgische zijde, Tabel B: Nederlandse zijde. ................................................................. 78 



6


Bijlagen 

Tabel A: Locatie (x,y) van de peilputten in het Maasmodel (Vlaamse zijde). 

Tabel B: Peilputten in het Maasmodel (Vlaamse zijde) met minder dan acht metingen voor het 

jaar 2000. 

Tabel C: Locatie (x,y) van de grondwaterwinningen in het Maasmodel (Vlaamse zijde). 



7


1 Inleiding 

1.1 De ontwikkeling van het Vlaams Grondwater Model (VGM) 

Het algemene doel van het VGM is een zo compleet mogelijk inzicht te verschaffen 

betreffende het grondwatersysteem van de Vlaamse ondergrond. Het VGM zal een globale 

werkomgeving creëren waarbinnen alle mogelijke hydrogeologische gegevensverwerking en 

modelstudies kunnen worden gecoördineerd gekoppeld en geoptimaliseerd. Op deze wijze 

wordt een geïntegreerd instrument ter ondersteuning van het grondwaterbeleid ontwikkeld. 

Een algemeen overzicht van de VGM-omgeving zoals deze nu in ontwikkeling is wordt 

gegeven in (Figuur 1.1). Hieronder zal een korte historiek van de verschillende stappen in de 

ontwikkeling van het VGM gegeven worden. Stappen 1 t.e.m. 5 zijn nagenoeg afgerond en de 

andere stappen zijn in ontwikkeling. Stap 6 betreft het huidige project. 

Figuur 1.1: Overzicht van de VGM-Omgeving 1 . 

1 Figuur en tekst overgenomen uit projectbestek (nr. WAT/L 2003 S 0013 X) 



8


STAP 1: ontwikkeling van het concept van het VGM 

In deze fase is een basisarchitectuur van het VGM ontstaan (Meyus et al., 2000b). 

Het VGM is een omgeving waarin gebiedsdekkende verwerkte basisgegevens, 

zoals hydrogeologische opbouw, grondwatervoeding, hydraulische parameters, e.d. 

zich bevinden. Naast deze basisgegevens zal het VGM ook een aantal regionale 

modellen bevatten waarin de grondwaterstroming gebiedsdekkend berekend wordt. 

Daarnaast behoren een aantal afgeleide subregionale en lokale modellen tot de 

VGM omgeving. 

De ontwikkeling van een set van gebiedsdekkende gebruiksklare basisgegevens is 

de belangrijkste peiler om op flexibele en doeltreffende wijze tot grondwatermodellering 

op verschillende schalen te kunnen overgaan. 

STAP 2: ontwikkeling van de Hydrogeologische Codering van de Ondergrond 

van Vlaanderen (HCOV) 

Eén van de eerste stappen in de echte ontwikkeling van het VGM was het opstellen 

van de HCOV. Een gebiedsdekkende hydrostratigrafische indeling van de Vlaamse 

ondergrond werd in samenspraak met alle betrokken instellingen opgesteld 

(Meyus et al., 2000a; Meyus et al., 2000c). 

STAP 3: hydrogeologische detailstudie van de ondergrond van Vlaanderen 

Voor elk van de HCOV-eenheden bepaald in STAP 2 werden kaarten opgesteld 

met het voorkomen, de diepte van de basis en de dikte van deze lagen. Het 

resultaat vormt een driedimensionale atlas van de hydrostratigrafische 

onderverdeling van de ondergrond in Vlaanderen (Meyus et al., 2004). 

STAP 4: ontwikkeling van een lokaal axi-symmetrisch grondwatermodel 

Op de kartering uit STAP 3 is de ontwikkeling van het lokaal axi-symmetrisch 

grondwatermodel geënt. De geologische opbouw wordt automatisch uit de 

kartering afgeleid. Dit type model laat toe om de invloed van één enkele en een 

combinatie van grondwaterwinningen in te schatten en zal gebruikt worden bij de 

adviesverlening bij de vergunningaanvraag voor het winnen van grondwater. 



9


STAP 5: ontwikkeling van een Vlaams Grondwatervoedingsmodel 

In deze stap wordt de grondwatervoeding gemodelleerd met de WetSpass-code, 

ontwikkeld aan de Vakgroep Hydrologie en Waterbouwkunde van de VUB 

(Batelaan & De Smedt, 2001). Hierbij wordt rekening gehouden met de topografie, 

de bodem, het landgebruik, de neerslag en de temperatuur. De gemiddelde 

jaarlijkse grondwatervoeding wordt met dit model met een rastergrootte van 50 bij 

50 meter berekend. 

STAP 6: ontwikkeling van regionale modellen (huidig project) 

In deze stap worden een aantal regionale modellen opgesteld die moeten toelaten 

de impact van beleidsbeslissingen te voorspellen en te ondersteunen. In 

Vlaanderen worden zes verschillende grondwatersystemen onderscheiden. Elk 

systeem zal op regionale basis gemodelleerd worden. 

Voor de Sokkel is reeds een regionaal model ontwikkeld, de andere modellen zijn 

in ontwikkeling. Het Centraal Vlaams Model wordt ontwikkeld binnen AMINAL, 

afdeling Water, terwijl het Centraal Kempisch Model, het Maasmodel en het 

Brulandkrijtmodel worden uitbesteed. Het complexe Kust- en Poldersysteem zal in 

een latere fase ontwikkeld worden. 

STAP 7: ontwikkeling van subregionale en lokale grondwatermodellen 

Ten behoeve van de visievorming rond landinrichtingsprojecten, 

waterwingebieden, grondwaterafhankelijke natuurgebieden, gewestplanwijzigingen, 

kan het noodzakelijk zijn grondwatermodellen op een gedetailleerder 

niveau te ontwikkelen dan de regionale modellen. Deze subregionale modellen 

kunnen ontwikkeld worden op basis van de resultaten van de regionale modellen. 

STAP 8: ontwikkeling van tijdsafhankelijke modellen 

De modellen uit STAP 6 zijn stationaire modellen. Op termijn zal AMINAL, 

afdeling Water overgaan tot het niet-stationair modelleren van de 

grondwaterstroming. Dit vergt echter nog vergaande inspanning met betrekking tot 

gegevensverzameling (vnl. tijdsreeksen van opgepompte debieten). 



10


1.2 Ontwikkeling van regionale modellen ten behoeve van het Vlaams 

Grondwater Model (VGM) in GMS/MODFLOW - Perceel 2: Het 

Maassysteem 

Voorliggend document betreft het rapport van Deelopdracht 1 van de “Ontwikkeling van 

regionale modellen ten behoeve van het Vlaams Grondwater Model (VGM)”, deelgebied 

Maassysteem. Het Maassysteem is één van de zes grondwatersystemen waarin de ondergrond 

van Vlaanderen is onderverdeeld. De andere systemen zijn het Brulandkrijtsysteem, het 

Centraal Kempisch Systeem, het Centraal Vlaams Systeem, het Kust- en Poldersysteem en het 

Sokkelsysteem (Figuur 1.2). De onderverdeling van Vlaanderens ondergrond in zes 

grondwatersystemen is gebaseerd op de HCOV-kartering (zie stappenplan ontwikkeling 

VGM, Figuur 1.1). 

Figuur 1.2: Begrenzing van de grondwatersystemen in Vlaanderen. 



11 

Kust- en Poldersysteem 

Centraal Kempisch Systeem 

Maassysteem 

Centraal Vlaams Systeem 

Brulandkrijt 

Sokkelsysteem 

De huidige studie vormt de volgende stap in de ontwikkeling van het VGM, na de 

ontwikkeling van het concept van het VGM, de ontwikkeling van de HCOV, de 

hydrogeologische detailstudie van de ondergrond in Vlaanderen, de ontwikkeling van een 

lokaal-axisymmetrisch grondwatermodel en de ontwikkeling van een Vlaams 

grondwatervoedingsmodel. De verschillende grondwatersystemen worden afzonderlijk 

gemodelleerd in MODFLOW (Modular Groundwater Flow), met GMS (Groundwater 

Modelling System) als pre- en post-processor. De resultaten van de regionale modellering 

dienen als basis voor de ontwikkeling van meer gedetailleerde subregionale en lokale 

grondwatermodellen, alsook in een latere fase van tijdsafhankelijke modellen. 

Deelopdracht 1 van de huidige studie “Ontwikkeling van regionale modellen ten behoeve van 

het Vlaams Grondwater Model (VGM)” bestaat uit het verzamelen en analyseren van de 

basisgegevens, en het opstellen van het modelconcept. De hierna volgende Deelopdrachten 2 

en 3 omvatten respectievelijk de uitvoering van de grondwatermodellering en de beschrijving


en analyse van de modelresultaten. De drie deelopdrachten worden uitgevoerd in opdracht 

van het Vlaams Gewest, AMINAL – afdeling Water. 

2 Beschrijving studiegebied 

2.1 Situering 

Het stroomgebied van de Maas heeft een totale oppervlakte van ongeveer 36.000 km² en 

strekt zich uit over Frankrijk, Luxemburg, Duitsland, België en Nederland.Het Vlaamse deel 

van stroomgebied, het Maasbekken genoemd, beslaat een oppervlakte van 1596 km² en komt 

overeen met 4,8% van de totale oppervlakte van het stroomgebied. De Maas vormt tussen 

Lanaken (Smeermaas) en Kinrooi (Kessenich) over een lengte van circa 47 km, de natuurlijke 

grens tussen België (Vlaanderen) en Nederland. 

Het Vlaamse deel van het Maasbekken bestaat uit drie geografisch gescheiden gebieden. Het 

grootste deel is gesitueerd in de provincie Limburg (excl. Voeren), daarbuiten bevindt zich 

nog een deel in de provincie Antwerpen en in Voeren. 

Het model- of onderzoeksgebied in deze studie omvat het Belgisch Limburgse deel van het 

Maasbekken (excl. Voeren), ten noorden van daar waar de Boomse klei dagzoomt 

(ondoorlatende basis van het grondwatermodel) tussen Mopertingen en Maasmechelen, en 

een gedeelte van de Nederlandse provincie Zuid-Limburg. De modelbegrenzing valt niet 

volledig samen met de systeemgrens (Figuur 2.1). De reden hiervoor is dat de systeemgrenzen 

gedeeltelijk door de gewestgrenzen zijn bepaald, terwijl fysische grenzen noodzakelijk zijn 

als randvoorwaarden voor het grondwatermodel. 

Het Vlaamse deel van het onderzoeksgebied omvat gedeeltelijk of volledig de volgende 

gemeenten: As, Bocholt, Bree, Dilsen-Stokkem, Genk, Hamont-Achel, Hechtel-Eksel, 

Houthalen-Helchteren, Kinrooi, Lanaken, Lommel, Maaseik, Maasmechelen, Meeuwen- 

Gruitrode, Neerpelt, Opglabbeek, Overpelt, Peer en Zutendaal. 



12


PHHHHH 

PIHHHH 

v y 

x 

f 

PIHHHH 

u 

PHHHHH 

rEi 

€ 

f 

wEq 

w—— 

PHHHHH 

r—Er 

r—Ee 

q 

y—˜˜ 

e 

hEƒ 

w—— 

IVHHHH —— 

IVHHHH 

v—— 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 

PVHHHH 

PVHHHH 

Figuur 2.1: Situering van het Maassysteem en het model- of onderzoeksgebied. 



2222222y2—2—22F˜FF2 

2†——2q—2w22qwƒGwyhpvy‡22 

wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

w˜2w—— 

w—— 

q 

x 

†2…2f 

13


2.2 Geologische opbouw 

2.2.1 Beschrijving 

In het Vlaamse gedeelte van het Maasbekken kunnen drie belangrijke geomorofologische 

eenheden onderscheiden worden: de laagterrassen en alluviale vlakte van de Maas, de vlakte 

van Bocholt en het Kempisch plateau ook wel het hoofdterras van de Maas genoemd. 

Het Kempisch plateau daalt van 100 m in het zuiden, waar het begrensd wordt door het 

Albertkanaal, tot 60 m in het noorden, waar het van de lager gelegen gebieden wordt 

gescheiden door een 30 à 40 m hoge steilrand. De vlakte van Bocholt ligt op een hoogte van 

50 tot 30 m en strekt zich uit ten noorden van de Feldbissbreuk, tussen Neeroeteren, Bree en 

Bocholt. Het betreft in wezen het hoofdterras dat langs de breuk is afgeschoven. In het gebied 

met de laagterrassen, tussen Lanaken en Maaseik, en de alluviale vlakte van de Maas, daalt 

het topografisch peil van 50 m in het zuiden tot 30 m in het noorden. 

Belangrijk voor de hydrogeologische schematisatie zijn de breuken in het studiegebied. Drie 

breuken hebben tot in het Quartair gewerkt, met name de Heerlerheidebreuk, de 

Feldbissbreuk en de breuk van Elen. De breuken delen het studiegebied in drie delen: een 

gebied ten noorden van de breuken overeenkomend met de vlakte van Bocholt en de 

Roerdalslenk, een opheffingsgebied ten zuiden van de breuken ter hoogte van het Kempisch 

Plateau en een overgangsgebied tussen de breuken. In het gebied ten zuiden van de breuken 

komen door de afschuiving oude formaties ondieper voor dan in het noordelijke gebied. 

Voor de hierna volgende geologische beschrijving werd een beroep gedaan op de 

Toelichtingen bij de Geologische Kaart van het Kaartblad 18-10 - Maaseik (Sels et al., 2001) 

en het Kaartblad 26 - Rekem (Buffel et al., 2001). 



14


Tertiair 

De Kiezeloölietformatie (HCOV-0210), ten noorden van het breuksysteem, bestaat 

achtereenvolgens (van jong naar oud) uit het lid van Jagersborg (HCOV-0211), de Brunssum 

I klei (HCOV-0212), het zand van Pey (HCOV-0213), de Brunssum II klei (HCOV-0214) en 

het zand van Waubach (HCOV-0215). Het lid van Jagersborg is opgebouwd uit fijne tot grove, 

asgroene zanden met mogelijk wat kleiige en lignietachtige intercalaties. De onderliggende 

Brunssum I klei bestaat uit een afwisseling van lignietrijke klei en lignietlagen, met plaatselijk 

fijnzandige laagjes en wortelresten. Het zand van Pey bevindt zich tussen de Brunssum I en 

Brunssum II klei en is opgebouwd uit een matig, grof grijs, plaatselijk ligniethoudend zand, 

met hier en daar klei-intercalaties van 2 à 3 m dik in het midden. De Brunssum II klei is een 

zware compact klei met bruinkoolinschakelingen. Ze bevat slechts sporadisch fijnzandige 

laagjes van geringe dikte en is homogener dan de Brunssum I klei. Het zand van Waubach is 

het onderste lid van de Kiezeloölietformatie en bestaat uit grijswitte, grindrijke grofzandige 

en kwartsrijke afzettingen. De diktes van de verschillende leden van de Kiezeloölietformatie 

variëren sterk: lid van Jagersborg: 20-90 m, Brunssum I klei: 12-60 m, zand van Pey: 10-90 m, 

Brunssum II klei: 10-50 m en zand van Waubach: 10-120 m. De totale dikte van de formatie 

is echter vrijwel constant. 

Ten zuiden van het breuksysteem, op het Kempisch plateau dagzomen van zuid naar noord 

achtereenvolgens de formaties van Eigenbilzen (HCOV-0256), Voort (HCOV-0254), 

Bolderberg (HCOV-0253), Diest (HCOV-0252), Kasterlee (HCOV-0242), en Mol (HCOV- 

0232). Deze in hoofdzaak zandige formaties rusten op de kleiige zanden en klei van het 

Boven Rupeliaan. De zanden van Mol zijn grove, meestal opvallend witte, zanden die vrijwel 

uitsluitend uit kwarts bestaan. De dikte van deze formatie varieert van 10 tot 100 m en neemt 

toe in westelijke richting. De formatie van Kasterlee bestaat uit een vrij goed gesorteerd, licht 

glauconiethoudend, grijsgroen zand en aan de basis kan grind teruggevonden worden. De 

formatie van Diest wordt gevormd door slecht gesorteerde, glauconietrijke, halfgrove zanden 

met talrijke wormgangen. De formatie van Bolderberg bestaat uit fijne, zeer goed gesorteerde, 

micarijke zanden met vrijwel geen glauconiet. Deze formatie wordt opgedeeld in drie leden, 

met name het lid van Houthalen, het lid van Genk en het lid van Opitter. Het lid van 

Houthalen dagzoomt tussen Eigenbilzen en Leut, ten noorden van de breuk van Vroenhoven, 

en bestaat uit glauconietrijk en micahoudend, bruingroen tot zwartgroen kleiig fijn zand met 

grote schelpen en vistanden. Het lid van Genk is opgebouwd uit twee pakketten die van elkaar 

gescheiden worden door het grind van Opgrimbie. Het bovenste pakket bestaat uit witte, zeer 

zuivere, middelmatige tot grofkorrelige zanden en aan de top is het zand licht 

glauconiethoudend. Het onderste pakket is opgebouwd uit fijne en middelgrove, gelige tot 



15


asgrijze zanden, met vaal grove glimmers en lignietlaagjes. Het lid van Opitter bestaat uit 

micarijke, fijne, zeer goed gesorteerde zanden. Het is het jongste lid van de formatie van 

Bolderberg en dagzoomt ter hoogte van Opitter. De formatie van Voort bestaat uit groenzwart 

tot groenbruin, zeer glauconietrijk, kleiig zand, dat zeer rijk is aan fossielen en 

schelpfragmenten. De dikte kan oplopen tot meer dan 70 m en ten noorden van de breuk van 

Elen, in de slenk, zelfs tot 300 m. De formatie van Eigenbilzen bestaat uit grijs tot grijsgroen, 

kleiig fijn zand met een beetje glimmers en weinig tot geen fossielen, de basis is kleiig. Ze 

dagzoomt tussen Leut en Eigenbilzen, aan de rand van het Kempisch plateau waar de dikte 

gemiddeld 5 m bedraagt. Elders varieert de dikte over het algemeen tussen de 30 en 50 m.De 

formatie van Boom (HCOV-0300) vormt de ondoorlatende basis van het grondwatermodel. 

Ze bestaat voornamelijk uit grijze, fijne, mica- en zandhoudende klei, is lichtjes kalkhoudend 

en bevat organisch materiaal, pyriet en kalknodulen die in welbepaalde horizonten binnen de 

klei voorkomen. De top van de laag helt vrij steil af in noordelijke richting en de dikte van het 

bovenliggende watervoerende pakket neemt dus ook toe in deze richting. De gemiddelde 

dikte bedraagt 30 m, in de slenk zijn er aanwijzingen dat de dikte er 100 m bedraagt. De 

formatie van Boom dagzoomt tussen Mopertingen en Maasmechelen. 

Quartair 

Het Quartair op het Kempisch plateau bestaat uit Maas- en Rijnafzettingen en is gemiddeld 

tussen de 7 en 15 m dik. Diktes van 1 tot 4 m worden teruggevonden op de steilere hellingen 

van het Kempisch plateau (hellingsmateriaal). Van oost naar west dagzomen 

achtereenvolgens de Zutendaal grinden (Maasafzetting), de Winterslag zanden (Maasafzetting) 

en de Lommel zanden (Maas- en Rijnafzettingen). In deze zanden grindhoudende fluvatiele 

afzettingen komen soms dikke leemlenzen voor. Dekzanden van 1 tot 2 m dikte bedekken het 

hoofdterras. De dikte van het Quartair neemt toe in noordelijke richting met een sprong 

langsheen de Feldbissbreuk. In de vlakte van Bocholt bestaat het Quartaire pakket uit de 

zanden van Bocholt (Maas- en Rijnafzettingen) en de dekzanden van Wildert, met een dikte 

van over het algemeen 10 tot 22 m. In de Maasvallei wordt het Quartair gevormd door 

grinden, dekzanden en alluviale lemen, en de dikte varieert tussen de 10 en 22 m. Ten zuiden 

van de Feldbissbreuk bestaan de alluviale afzettingen (10-12 m dik) uit een deklaag van 

gemiddeld 1 tot 2 m dik, opgebouwd uit leem en klei met daaronder grind. Ten noorden van 

de Feldbissbreuk is het grindpakket circa 20 m dik. 



16


2.2.2 Geologische profielen 

Er werden vijf profielen uitgewerkt voor het Maasmodel, Figuur 2.2 geeft de ligging van de 

vijf profielen. De basissen van de verschillende HCOV-lagen werden met behulp van de 

ArcView extensie ‘profile extractor’ uit de HCOV arcview database geëxtraheerd. 

Vervolgens werden ze via MS-Excel overgebracht naar Coreldraw. In Coreldraw werden de 

profielen opgebouwd uit een tekst-, legenda-, lijn-, arcering- en opvullingslaag (Figuren 2.3- 

2.7) Profiel 1 en 2 (Fig. 2.3 en 2.4) zijn W-O georiënteerd en zijn respectievelijk 47,5 en 37,5 

km lang. Profiel 3, 4 en 5 zijn min of meer Z-N georiënteerd (Fig. 2.5-2.7) en zijn 

respectievelijk 37 km, 45 km en 62 km lang. Alle vijf profielen gaan in de diepte tot en met 

HCOV-0300 (Formatie van Boom). De maximale diepte van de profielen gaat tot meer dan - 

1300 mTAW. De neerwaartse sprong, met ongeveer 800 m, van de Formatie Boom ten 

gevolge van de breukwerking is zeer duidelijk waar te nemen. 



17


Figuur 2.2: Modelgebied Maasssyteem - Ligging van de profielen. 



18


Figuur 2.3: Modelgebied Maassysteem - Profiel 1. 



19





20





21





22





23


2.3 Hydrografie 

De Gemeenschappelijke Maas vormt over een lengte van 42,5 km de oostelijke modelgrens. 

De belangrijkste zijrivieren van de Maas aan Vlaamse zijde van het studiegebied zijn de 

Bosbeek en de Abeek (waterlopen van 1 ste categorie), verder monden aan Vlaamse zijde ook 

nog de Ziepbeek, de Kikbeek, de Vrietselbeek, de Kogbeek en de Zanderbeek (waterlopen 

van 2 de categorie) uit in de Maas. De belangrijkste rivieren die via Nederland in de Maas 

uitmonden zijn de Itterbeek, de Lossing, de Dommel en de Warmbeek. Het gebied wordt aan 

Vlaamse zijde doorsneden door de Zuid-Willemsvaart (tussen Lanaken en Lozen) en het 

Kanaal Bocholt- Herentals (tussen Lozen en Lommel). 

Het traject waarover de Maas de natuurlijke grens vormt tussen België en Nederland (tussen 

Smeermaas en Kessenich) - de Grensmaas of Gemeenschappelijke Maas genoemd - is 

ongestuwd, maar iets stroomafwaarts te Borgharen (Nl) en stroomopwaarts net over de 

Vlaams-Nederlandse grens te Linne bevinden zich twee stuwen op de Maas. De invloed van 

de stuw van Linne reikt stroomafwaarts tot in Maaseik (rivierkilometer). Op de Zuid- 

Willemsvaart, ter hoogte van Bocholt en Lozen, bevinden zich twee sluizen. De instroming in 

het wachtbekken op de Dommel gebeurt via een verdeelwerk, waarbij het water van de 

Dommel via een toevoergracht afgeleid wordt naar de Oude Dommel. Op de Oude Dommel is 

een dwarsdijk met stuw gebouwd. Ter hoogte van Kinrooi bevindt zich een verdeelwerk 

tussen de Abeek en de Itterbeek, en te Neeroeteren bestaat er een verdeelwerk tussen de 

Bosbeek en de Witbeek. Op de Witbeek ter hoogte van Geistingen bevindt zich een 

verdeelwerk dat water kan afleiden naar de Gemeenschappelijke Maas. 

De waterlopen zullen in het grondwatermodel worden opgenomen als RIVER-units. Hiertoe 

werd voor de bevaarbare waterlopen, kanalen en onbevaarbare waterlopen van 1 ste en 2 de 

categorie (Figuur 2.8) een inschatting gemaakt van het langdurig gemiddeld waterpeil, het 

bodempeil, de breedte en de hydraulische geleidbaarheid. Hierbij werd een regel van 1 

waarde om de 500 m gehanteerd, met uitzondering voor de kanalen en de bevaarbare 

waterlopen zonder grote veranderingen waarvoor geen gegevens beschikbaar zijn. De 

gegevens werden geïnventariseerd onder de vorm van shapefiles. 

In wat volgt wordt een overzicht gegeven voor de waterlopen aan Vlaamse zijde. Onder de 

categorie bevaarbare waterlopen valt enkel de Maas. Voor gegevens omtrent waterpeil van de 

Maas werd een beroep gedaan op de resultaten van de Effectenanalyse van het 

Natuurontwikkelingsplan voor het Grensmaasgebied (De Smedt et al. , 1998). In het kader 

van laatstgenoemde studie werd een hydraulische modellering van de Gemeenschappelijke 



24


Maas uitgevoerd met behulp van SCALDIS (Mwanuzi, 1998). Het SCALDIS-model werd 

oorspronkelijk ontwikkeld voor de Schelde en nadien aangepast voor de Grensmaas in het 

kader van de Effectenanalyse (De Smedt et al., 1998). SCALDIS is een tweedimensionaal 

numeriek model, dat gebaseerd is op het eindige volume concept. Het zomerbed werd hierbij 

ingedeeld in rekencellen van 200 m in longitudinale richting en een breedte overeenkomend 

met de maximale omvang van het zomerbed. Voor deze huidige studie worden de 

modelresultaten voor een typisch gemiddelde jaarlijkse afvoer van 350 m 3 /s beschouwd. Voor 

gegevens omtrent bodempeil en breedte werd een beroep gedaan op de opgemeten 

dwarsprofielen van de rivierbedding in 1995, beschikbaar om de 100 m. Op de Zuid- 

Willemsvaart zijn vijf limnigrafen aanwezig en op het Kanaal Bocholt-Herentals is er één 

limnigraaf in het studiegebied. Voor gegevens omtrent diepgang, en indien beschikbaar ook 

breedte, werd een beroep gedaan op de Dienst voor de Binnenvaart (www.binnenvaart.be). 

Het bodempeil werd ingeschat op basis van de diepgang: (waterpeil – diepgang – 0,5 m). 

Indien geen gegevens beschikbaar waren, werd de kanaalbreedte afgeleid op basis van het 

DHM (Digitaal Hoogte Model van Vlaanderen 2004). Het DHM is nog in opbouw en er werd 

gestart van de ruwe bestanden (puntgegevens). De ruwe bestanden werden samengevoegd en 

omgezet naar een grid met celgrootte 5 x 5 m. 

Voorts zijn er aan Vlaamse zijde limnigrafen aanwezig op de Abeek, de Bosbeek, de Dommel, 

de Warmbeek en de Witbeek. De langdurig gemiddelde waterpeilen van deze meetposten 

worden weergegeven in Tabel. Gezien het echter telkens slechts één meetpost per 

respectievelijke waterloop betreft, is er geen interpolatie mogelijk. Het waterpeil werd dan 

ook voornamelijk afgeleid op basis van het DHM. Voor de overige waterlopen werd het 

waterpeil ook afgeleid op basis van het DHM, waarbij voor de waterlopen van 1 ste categorie 

een regel van (DHM – 1 m) gehanteerd werd en voor de waterlopen van 2 de categorie een 

regel van (DHM – 0,9 m). Wat het bodempeil en de breedte betreft, zijn voor een aantal 

waterlopen van 2 de categorie dwarsprofielen beschikbaar (Provincie Limburg). Waar geen 

gegevens beschikbaar zijn, werd voor het bodempeil een standaardafmeting van (DHM – 2,3 

m) gebruikt voor de waterlopen van 1 ste categorie en (DHM – 1,5 m) voor de waterlopen van 

de 2 de categorie. Voor de breedte werden standaardafmetingen van respectievelijk 10 m en 4 

m gebruikt voor de waterlopen van 1 ste en 2 de categorie. 



25


PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 

PVHHHH 

PVHHHH 



g—2— 

f——˜—— 

I2— 

P2— 

w˜2w—— 

w—— 

Figuur 2.8: Overzicht van de bevaarbare waterlopen en kanalen en waterlopen van 1 ste en 2 de categorie in het studiegebied. 

x 

26


2.4 Drainage 

Voor het te ontwikkelen grondwatermodel in GMS-MODFLOW is ook een randvoorwaarde 

nodig aan de top van het hydrogeologisch systeem. Traditioneel kan in MODFLOW geen 

randvoorwaarde worden gedefinieerd voor de top van de bovenste laag, wel zijn er 

mogelijkheden om interactie te definiëren tussen het grondwatersysteem en rivieren of 

landbouwkundige drainage pijpen. Voor de grondwateruitstroming uit het model in 

kwelgebieden, kleinere waterlopen, grachten en naar het verbruik door de vegetatie zijn deze 

rivierrandvoorwaarden echter niet geschikt. Voor deze gevallen kan de MODFLOW DRAIN 

conditie gebruikt worden. 

Het DRAIN pakket (McDonald & Harbaugh 1988) is ontworpen om de de effecten van 

landbouwkundige drains te kunnen simuleren. Een dwarsdoorsnede door een DRAIN cel 

(Figure 2.9) toont het concept van een DRAIN cel in een model. McDonald en Harbaugh 

(1988) verklaren het concept als volgt: er wordt aangenomen dat de drain maar gedeeltelijk 

volloopt, zodanig dat de stijghoogte in de drain ongeveer gelijk is aan de mediane hoogte van 

de drain, i j k 

d , , [L]. De stijghoogte, h i j, 

k 

, [L], berekend door het model voor de cel (i,j,k) is 

eigenlijk de gemiddelde waarde voor de cel en wordt verondersteld de effectieve waarde te 

zijn die op enige afstand van de drain heerst. De hoogteligging van de drain, i, 

j k , geldt 

alleen local, binnen de drain, maar karakteriseert niet de cel als geheel. 

Figuur 2.9: (a) Dwarsdoorsnede door een cel (i,j,k) met illustratie van de stijghoogte 

verlies bij convergerende stroming naar een drain (naar McDonald & Harbaugh 1988). 

(b) Weergave van stroming, QD, in een drain als functie van de stijghoogte, h, in een cel 

waarbij d de hoogte van de drain is en CD de conductantie (naar McDonald & 

Harbaugh 1988). 



d , 

27


De drain verwijdert water uit de watervoerende laag aan een snelheid die proportioneel is met 

het verschil tussen de stijghoogte in de watervoerende laag en de hoogteligging van de drain. 

De drainage duurt voort zo lang als de stijghoogte in de watervoerende laag hoger is als de 

ligging van de drain, de drainage stopt als de stijghoogte zakt beneden de drainage hoogte. De 

functionering van het DRAIN pakket wordt beschreven door de volgende vergelijkingen 

(McDonald & Harbaugh 1988): 

QD i, 

j, 

k = CDi, 

j, 

k ( hi, 

j, 

k - di, 

j, 

k ) voor h i j, 

k di 

, j, 

k 

QD i, 

j, 

k = 0 voor h i j, 

k di 

, j, 

k 

waarbij i j k 

, > (1) 

, ≤ (2) 

QD , , [L 3 /T] de kwel volume flux is van de cel (i,j,k) naar de drain, h i j, 

k 

d , 



28 

, [L] de 

berekende stijghoogte in de cel (i,j,k) is, en i, 

j k [L] de hoogteligging van de drain is. De 

CD , 

coefficient i, 

j k [L 2 /T] is een samengestelde conductantie die alle stijghoogteverliezen 

beschrijft tussen de drain en de regio van de cel (i,j,k) in welke de stijghoogte i, 

j k 

verondersteld wordt te heersen (Figuur 2.9 - 1a). Deze samengestelde drain conductantie 

wordt toegevoegd aan de conductantie berekend door het Block-Centered Flow (BCF) (of 

LPF) pakket, hetgeen bepaald wordt uit de horizontale en verticale weerstand tussen het 

centrum (node) van de drain cel en de centra van de omliggende cellen. De gesommeerde 

DRAIN en BCF conductanties definieren daarom de totale weerstand tegen stroming naar de 

MODFLOW drain cel. De stijghoogteverliezen tussen de drain en zijn buurcellen worden 

veroorzaakt door convergerende stroming naar de drain toe, door stroming door het 

opvulmateriaal rondom de drain en door de stroming door de gleuven van de drain zelf 

(McDonald & Harbaugh 1988). Figuur 2.9 - 1b toont een grafiek van QD versus h, zoals dit 

volgt uit vergelijking 1. 

Een probleem met het DRAIN pakket is dat het veelal de convergentie van het model niet ten 

goede komt en/of dat de berekende grondwaterstand meer dan gewenst boven het drain 

niveau uitstijgt. Om dit probleem te verhelpen ontwikkelde Batelaan & De Smedt (2004) een 

nieuw MODFLOW pakket SEEPAGE. De betekenis van SEEPAGE is dat men een absolute 

bovenrand aan het grondwatersysteem kan opleggen. Grondwater dat tot dit niveau stijgt treed 

vrij en zonder weerstand uit het model. Uit SEEPAGE kan net als ook uit DRAIN bepaald 

worden of een cel grondwatervoedend, intermediair of kwellend is. Figuur 2.10 toont het 

onderscheid tussen deze cellen. 

h ,


Figuur 2.10: Concept van een DRAIN of SEEPAGE (a), intermediair (b) en 

grondwatervoeding (c) cel. QS en RA zijn respectivelijk de grondwaterkwel of seepage 

flux en volume grondwatervoedingsflux. 

In GMS is het SEEPAGE pakket niet opgenomen en zal men dus het DRAIN pakket moeten 

gebruiken voor de specificatie van de bovenrandvoorwaarde in cellen waar kwel optreedt. 

Aangezien men niet op voorhand kan weten welke cellen kwellen en welke niet, zal men 

gemakkelijkheidhalve alle cellen van het modelgebied in eerste instantie als DRAIN cel 

definiëren. In de cellen die uiteindelijk niet zullen kwellen zal de opgelegde bovenrandvoorwaarde 

geen enkele functie hebben. Het komt er dus op aan een geschikte 

bovengrens te definiëren boven de welke aangenomen mag worden dat het grondwater via de 

wortels van de planten of via een oppervlakkig waterlopennetwerk het model verlaat. In 

vroegere studies werd veelal de aanname gemaakt dat het drainage niveau zich 0.25 tot 1 m 

onder het topografisch oppervlak bevond. Deze drainagediepte werd dan opgelegd aan alle 

cellen van het modelgebied. 

In deze studie wordt getracht om een ruimtelijke variatie in het drainage niveau aan te 

brengen op basis van de karakteristieken van de bodemkaart. Het Belgische 

bodemclassificatiesysteem is morfogenetisch en een typisch nationaal systeem, dat opgesteld 

werd uitsluitend in functie van de Belgische gronden. De basiseenheid is de bodemserie. Deze 

wordt bepaald door de grondsoort (= aard van het moedermateriaal, = textuur), de natuurlijke 

drainering (= draineringstoestand, = natuurlijke draineringsklasse) en de horizontenopeenvolging 

(= profielontwikkeling) (Van Ranst & Sys, 2000). 

De voornaamste karteringseenheid van het morfogenetisch bodemclassificatiesysteem dat 

door het C.V.B. werd uitgewerkt is de bodemserie. Op de bodemkaart wordt iedere 



29


bodemserie voorgesteld door een formule van drie letters die betrekking hebben op de drie 

hoofdkenmerken van het bodemprofiel: de grondsoort of textuur, de natuurlijke drainering en 

de profielontwikkeling of horizontenopeenvolging (Van Ranst & Sys, 2000). 

De formule geeft volgende elementen aan : 

• de grondsoort (textuur van het bovenste deel van het bodemprofiel), door een hoofdletter 

(A . . , L . . , enz.), 

• de natuurlijke draineringsklasse, door een kleine letter in eerste positie na de hoofdletter ( 

. a . , . b . , enz.), 

• de horizontenopeenvolging, door een kleine letter in tweede positie na de hoofdletter ( . .a , 

. . b , . . c , enz.). 

De draineringstoestand van een bodem hangt af van de diepte van het grondwater, de 

permeabiliteit van de oppervlakkige laag, het voorkomen op wisselende diepte van een weinig 

doorlatende ondergrond, de diepte van de bodem en de topografische omstandigheden. De 

wisselwerking tussen deze verschillende factoren bepaalt de draineringsklasse van de bodem. 

Deze wordt beoordeeld naar sommige morfologische bodemkenmerken, nl. de gley en 

reductieverschijnselen. Het gedeelte van het profiel dat afwisselend verzadigd is met water en 

uitdroogt, vertoont roestvlekken (gleyverschijnselen). Deze zone die voortdurend met water 

verzadigd is heeft een blauw- of grijsachtige kleur (reductiehorizont). De aanwezigheid van 

een reductiehorizont in de ondergrond van gegleyifieerde profielen wijst op een permanente 

grondwatertafel; zijn afwezigheid op een tijdelijke stuwwatertafel. Men onderscheidt 9 

natuurlijke draineringsklassen, die met hun symbool en hun morfologische kenmerken in 

Tabel 2.1 aangegeven zijn (Van Ranst & Sys, 2000). 

De morfologische definitie van de draineringsklassen hangt af van de textuur van het 

materiaal; we onderscheiden twee grote groepen : deze van de zware texturen (A . . , L . . , E. 

. , U . . , G . .) en deze van de lichte texturen (Z . . , S . . , P . . ). De hieronder volgende 

definities van de draineringsklassen worden gegeven door de zware texturen na (1) en voor de 

lichte texturen na (2). 

. a . (2) zeer droge gronden, 

. b . (2) droge gronden, 

. c . (1) zwak gleyige gronden, 

(2) matig droge gronden, 

. d . (1) matig gleyige gronden, 

(2) matig natte gronden, 

. e . (1) sterk gleyige gronden met reductiehorizont, 

(2) natte gronden, 



30


. f . (1) zeer sterk gleyige gronden met reductiehorizont, 

(2) zeer natte gronden, 

. g . (1) gereduceerde gronden, 

(2) uiterst natte gronden, 

. h . (1) sterk gleyige gronden, 

(2) natte gronden met relatief hoge ligging, 

. i . (1) zeer sterk gleyige gronden, 

(2) zeer natte gronden met relatief hoge ligging. 

Tabel 2.1: Natuurlijke drainageklassen (Van Ranst & Sys, 2000). 

Draineringsklasse Diepte in cm op de welke beginnen 

draineringsgraad de gleyverschijnselen in de reductiehorizont in de 

de volgende materialen volgende materialen 

symbool lemig zandig lemig zandig 

kleiig 

kleiig 

. a . te sterke drainering - >120 - - 

. b .gunstige drainering - 90-120 - - 

. c .matige drainering >80 60-90 - - 

. d .onvoldoende drainering 50-80 40-60 - - 

. e .matig slechte drainering (*) 20-50 20-40 > 80 > 100 

. f . slechte drainering (*) 0-20 40-80 50-100 

. g .zeer slechte drainering (*) 0 0 < 40 < 50 

. h .matig slechte drainering (**) 20-50 20-40 - - 

. i . slechte drainering (**) 0-20 - - 

(*) Hydromorfe gronden met permanente grondwatertafel en reductiehorizont. 

(**) Hydromorfe gronden met tijdelijke stuwwatertafel en zonder reductiehorizont. 

In gevallen waar de bodems zeer sterke variaties vertonen, is het soms nodig complexe 

eenheden in te voeren, bestaande uit gronden ontwikkeld op verschillende moedermaterialen, 

met verschillende draineringsklassen en/of verschillende profielontwikkelingen. Soms is het 

ook nodig in de karteringseenheid draineringsklassen te groeperen. Hiervoor gebruikt men 

hoofdletters, die onmiddellijk na het symbool voor het moedermateriaal geplaatst worden. De 

volgende symbolen worden doorgaans gebruikt (Van Ranst & Sys, 2000): 

. B . draineringsklassen . a . + . b . 

. D . draineringsklassen . c . + . d . 

. F . draineringsklassen . e . + . f . 

. I . draineringsklassen . h . + . i . 

. H . draineringsklassen . g . + . h . 

. A . draineringsklassen . a. + . b . + . c . + . d . 

. G . draineringsklassen . e . + . f . + . g . + . h . + . i . 



31


In Stuurman et al. (2002) wordt op basis van de bovenstaande tabel voor de diepte van de 

gleyverschijnselen van de verschillende textuurklassen gemiddeld hoogste (GHG), Laagste 

(GLG) en Voorjaarsgrondwaterstand (GVG) afgeleid voor zowel de lichte, zandige bodems 

(Tabel 2.2) als ook voor de zware texturen, leem en klei (Tabel 2.3). 

Tabel 2.2: De gemiddeld hoogste, laagste en voorjaarsgrondwaterstand voor zandgronden 

afgeleid uit de drainageklasse (Stuurman et al., 2002). 

Drainerings- 

klasse 

Definitie Gemiddelde grondwaterstand 

Roest Reductie GHG GLG GVG 

a - - 150 240 173 

b 90-125 100 200 125 

c 60-90 70 160 93 

d 40-60 40 130 63 

h 20-40 20 140 49 

i 0-20 10 120 37 

e 20-40 >80 15 100 37 

f 0-20 40-80 5 65 22 

g - 40 - 40 240 85 

B >90 - 100 240 133 

D 40-90 - 40 160 69 

I


d 50-80 50 130 71 

h 30-50 20 140 49 

i 0-30 10 120 37 

e 30-50 >80 15 100 37 

f 0-30 40-80 5 65 22 

g - 50 - 50 - - 

B - - - - - 

D 50-125 - 50 - - 

I


Voorgesteld wordt om deze kaart voor het gebruik in het grondwatermodel voor de DRAIN 

parametrisatie aan te passen. Gedacht wordt om in eerste instantie in de zones zonder 

drainage klasse de drainagediepte te zetten op 5 cm om de berekening van de 

grondwaterstand zo min mogelijk te beknotten. De te gebruiken ruimtelijke resolutie van 250 

m voor de modelcellen maakt zo wie zo dat de nauwkeurigheid van de berekende 

grondwaterstand nabij het landoppervlak zeer beperkt wordt door deze resolutie. De 

topografie is daarom op zich al een redelijk goede maat voor de drainagediepte. Wel wordt 

voorgesteld de drainagediepte niet dieper te zetten dan de worteldiepte die gebruikt wordt 

voor de vegetatiebeschrijving in WetSpass en die beschikbaar is uit de VGM studie naar de 

grondwatervoeding van Vlaanderen (Meyus et al., 2004). Indien men de drainagediepte niet 

beperkt tot de worteldiepte kan men kwelzones berekenen waarbij de voorkomende vegetatie 

toch niet in staat zou zijn om aan het grondwater te komen. Dit zouden dan ecologisch niet 

relevante ‘kwelgebieden’ zijn en daarmee in tegenstelling tot het gangbare idee dat kwelwater 

over het algemeen ter beschikking staat aan de vegetatie. Ten slotte wordt voorgesteld om in 

het model de gevoeligheid van de drainagediepte te onderzoeken met betrekking tot de 

globale fout tussen de gemeten en berekende stijghoogtes en een vergelijking te maken tussen 

de berekende kweloppervlaktes in dit model en in vorige modellen (bijvoorbeeld 

Ecosysteemvisie studie voor de Abeek). 



34


Figuur 2.11: Drainagediepte van het grondwater voor het Maasmodel op basis van de Belgische bodemkaart en de Nederlandse 

grondwatertrappenkaart. 



35


2.5 Stijghoogtemetingen 

2.5.1 Analyse van de tijdreeksen 

Het gegevensbestand heeft betrekking op 512 filters verdeeld over 397 peilputten. Een 

overzicht van de grondlagen (HCOV-code) en het aantal putfilters in elke laag wordt gegeven 

in Tabel 2.4. 

Tabel 2.4: Overzicht van het aantal filters per grondlaag (HCOV-code). 

HCOV Aantal filters 

0000 91 

0100 39 

0140 6 

0160 2 

0163 4 

0170 104 

0171 11 

0173 27 

0200 2 

0211 17 

0213 15 

0214 1 

0215 22 

0230 5 

0232 53 

0234 4 

0250 14 

0252 44 

0253 17 

0254 5 

0400 2 

0430 2 

0435 1 

1000 1 

1014 1 

1030 2 

1031 1 

1100 7 

1110 6 

1111 2 

1112 4 

Het gegevensbestand bevat 63.120 metingen van de diepte gemeten vanaf een 

referentieniveau van de peilput tot aan de stijghoogte van het grondwater opgemeten in de 

verschillende filters. Nader onderzoek toont aan dat voor 16.944 van deze metingen de 

omzetting van de diepte tot het grondwater naar absolute stijghoogte in mTAW ontbreekt. 



36


Deze gegevens werden uit het bestand verwijderd. Verder zijn er 3981 meetgegevens met een 

foutvermelding; deze werden eveneens verwijderd uit het bestand. Hierna blijven er 42.195 

meetgegevens over, ofwel 67% van het origineel bestand; deze hebben betrekking op 460 

filters, dit is 90% van het origineel aantal. Verder onderzoek toont aan dat er nog enkele 

fouten voorkomen. Het betreft voornamelijk een omwisseling van de diepte tot de 

grondwaterstand opgemeten in de peilput met de omzetting naar absolute hoogte van de 

stijghoogte. Dergelijke fouten werden verbeterd ingeval van peilput 7-0042. Dergelijke fouten 

komen ook overvloedig voor in de data met betrekking tot peilputten 7-0427, 7-0038, 7-0428; 

gezien het groot aantal foutieve gegevens werden deze uit het databestand verwijderd. Hierna 

blijven er nog 41.914 meetgegevens over. 

Het onderzoek van de variatie in de tijd van metingen wordt beperkt tot de meetreeksen die 

ten minste 10 jaar omvatten met voor elk jaar ten minste 8 waarnemingen. Dit reduceert het 

gegevensbestand drastisch tot 122 filters. De meetreeksen van deze filters werden onderzocht 

naar drie kenmerken: abrupte variaties (plotselinge externe beïnvloeding), trends (extern 

lange termijn effect) en seizoenale schommelingen (natuurlijk effect). Hierbij werden de 

volgende criteria gebruikt om dergelijke fenomenen te detecteren: 

• Meer dan 4 m verschil in stijghoogte over een termijn van 1 jaar voor een abrupte 

variatie door externe beïnvloeding. 

• Gemiddeld meer dan 0,05 m verschil per jaar in absolute waarde van de stijghoogte voor 

een trend, wat wijst op een persistente daling of stijging in waargenomen stijghoogte. 

• Meer dan 1 m gemiddeld verschil in stijghoogte over een periode van één jaar voor een 

seizoenale invloed. 

De abrupte veranderingen te wijten aan externe factoren werden geclassificeerd per grootte, 

met vermelding van het nummer van de peilput en filter, en het jaar van voorkomen en 

grootte van de sprong. Het betreft 124 abrupte veranderingen in de stijghoogte, verdeeld over 

slechts 18 putfilters. Tabel 2.5 geeft de 50 grootste sprongen die vastgesteld werden. De 

volledige tabel is bijgeleverd bij de studie in de vorm van een Access bestand. Het is duidelijk 

dat bij de meeste putfilters er meer dan één abrupte verandering optreedt wat waarschijnlijk 

wijst op het af en aan zetten van pompputten in de onmiddellijke nabijheid van de peilputten. 

Het is evenwel niet uit te sluiten dat dergelijke fenomenen ook te maken hebben met foutief 

ingegeven meetwaarden in het databestand. 



37


Tabel 2.5: Overzicht van de honderd grootste abrupte veranderingen in de opgemeten 

stijghoogtes, met vermelding van het nummer van de peilput en de filter, en het jaar van 

voorkomen en grootte van de sprong. 

Putcode Filter Jaar Verschil (m) 

7-0494 1 2002 24,20 

7-0494 1 2001 24,00 

7-0493 1 2000 23,50 

7-0492 1 2000 22,40 

7-0494 1 2000 21,79 

7-0493 1 2001 19,10 

7-0386 1 2001 18,18 

7-0493 1 2002 17,80 

7-0495 1 2002 17,10 

7-0496 1 2002 16,20 

7-0496 1 2001 15,70 

7-0495 1 2001 15,60 

7-0386 1 2002 15,15 

7-0486 1 2002 14,68 

7-0495 1 2000 14,20 

7-0496 1 2000 13,96 

7-0395 1 2002 11,16 

7-0383 1 2001 11,04 

7-0385 1 2001 10,60 

7-0371 1 2002 10,40 

7-0370 1 1989 10,29 

7-0383 1 2002 10,27 

7-0371 1 2000 10,13 

7-0384 1 2002 10,07 

7-0394 1 2002 9,92 

7-0372 1 2002 9,87 

7-0371 1 2001 9,66 

7-0370 1 1988 9,63 

7-0370 1 1994 9,59 

7-0370 1 1991 9,36 

7-0372 1 2001 9,25 

7-0372 1 2000 9,10 

7-0370 1 1990 9,05 

7-0374 1 2002 9,04 

7-0494 1 1991 8,91 

7-0376 1 2002 8,86 

7-0374 1 2001 8,71 



38


Putcode Filter Jaar Verschil (m) 

7-0230 1 1993 8,61 

7-0370 1 2000 8,59 

7-0370 1 2002 8,51 

7-0370 1 1992 8,48 

7-0376 1 2001 8,46 

7-0376 1 2000 8,25 

7-0374 1 2000 8,22 

7-0370 1 1993 8,15 

7-0375 1 2002 8,10 

7-0373 1 2001 7,98 

7-0375 1 2001 7,95 

7-0373 1 2002 7,91 

7-0389 1 2002 7,81 

7-0385 1 2002 7,81 

Bij de bepaling van de trend worden alle putfilters met een abrupte verandering van de 

stijghoogte geweerd, omdat we geïnteresseerd zijn in monotone variaties van de stijghoogte in 

de tijd. Van de overblijvende putfilters werden de trend als volgt bepaald; eerst werden voor 

alle jaren met meer dan 8 metingen het gemiddelde per jaar bepaald. Daarna werd de trend 

berekend als de helling van beste regressielijn doorheen deze punten, met uiteraard als 

voorwaarde dat er meer dan 10 jaren ter beschikking zijn. Door deze werkwijze vermijden we 

dat de trend beïnvloed wordt door de meetfrequentie. Ook werd de correlatie coëfficiënt 

berekend, waardoor het mogelijk is de statistische significantie van de geschatte trendwaarde 

na te gaan. Tabel 2.6 geeft een overzicht van de bekomen resultaten geklasseerd volgend 

trendwaarde, met als voorwaarde dat de absolute waarde groter is dan 0,05 m/j. Het betreft 41 

putfilters met een dalende trend en 11 peilfilters met een stijgende trend. Merk op dat de 

meeste van deze trends ook statistisch gezien significant zijn. Om de relatie leggen naar de 

grondlagen wordt ook de HCOV code gegeven; evenwel is er geen duidelijke relatie met de 

grondlaag vast te stellen, tenzij dat vooral bij de diepe lagen onder de Boomse klei (HCOV 

codes 1000 en 1100) er dalende trends vastgesteld worden. Als resultaat van deze analyse 

blijkt ook dat er in 64 peilfilters geen dalende of stijgende trend aanwezig is. 



39


Tabel 2.6: Overzicht van de putfilters met een stijgende of dalende trend in absolute 

waarde groter dan 0,05 m per jaar; in de tabel wordt ook de correlatie coëfficiënt r 

gegeven in de laatste kolom. 

Putcode Filter HCOV Trend (m/j) r 

7-0492 1 1112 -1,074 -0,94 

7-0034 1 1100 -0,384 -0,96 

7-0494 1 1112 -0,337 -0,34 

7-0035 1 1031 -0,324 -0,97 

7-0125 1 0253 -0,315 -0,96 

7-0214 1 1100 -0,266 -0,41 

7-0186 3 0215 -0,252 -0,88 

7-0186 4 0215 -0,252 -0,88 

7-0186 5 0252 -0,252 -0,88 

7-0268 1 1100 -0,230 -0,76 

7-0186 2 0213 -0,227 -0,87 

7-0141 1 0100 -0,201 -0,82 

7-0252 1 0232 -0,164 -0,76 

7-0370 1 0252 -0,143 -0,40 

7-0134 1 0160 -0,122 -0,53 

7-0202 2 0234 -0,120 -0,78 

7-0202 3 0252 -0,110 -0,80 

7-0323 3 0435 -0,100 -1,00 

7-0326 3 0254 -0,097 -1,00 

7-0493 1 1112 -0,088 -0,13 

7-0210 1 0100 -0,088 -0,49 

7-0201 1 0170 -0,087 -0,59 

7-0201 2 0234 -0,086 -0,59 

7-0201 3 0234 -0,084 -0,59 

7-0091 1 0170 -0,082 -0,70 

7-0221 1 0232 -0,078 -0,47 

7-0140 1 0170 -0,074 -0,34 

7-0168 1 0232 -0,069 -0,70 

7-0251 1 0232 -0,068 -0,72 

7-0132 1 0160 -0,067 -0,56 

7-0259 1 0232 -0,066 -0,77 

7-0231 1 0170 -0,063 -0,67 

7-0236 1 1110 -0,062 -0,26 

7-0326 1 0252 -0,061 -0,75 

7-0110 1 0170 -0,059 -0,49 

7-0181 1 0171 -0,059 -0,71 

7-0136 1 0170 -0,056 -0,58 



40


7-0325 2 0232 -0,053 -0,72 

7-0201 4 0252 -0,053 -0,55 

7-0036 1 1014 -0,052 -0,80 

7-0111 1 0170 -0,051 -0,77 

1-0501 5 0254 0,056 0,67 

7-0436 1 0170 0,059 0,93 

7-0486 1 1110 0,061 0,17 

7-0481 1 0253 0,071 0,34 

7-0437 1 0170 0,076 0,96 

7-0324 2 0252 0,086 0,76 

7-0439 1 0170 0,162 0,93 

7-0482 1 0253 0,179 0,64 

7-0372 1 0252 0,190 0,42 

7-0495 1 1112 0,196 0,37 

7-0496 1 1111 0,345 0,56 

Voor de bepaling van de seizoenale schommelingen gaan we als volgt te werk. Voor alle 

putfilters en alle jaren met meer dan 8 metingen waar er geen abrupte verandering werd 

vastgesteld wordt het verschil tussen de minimale en maximale opgemeten stijghoogte 

bepaald; daarna berekenen we het gemiddeld verschil over een periode van ten minste 10 jaar. 

De bekomen waarden zijn begrepen tussen 0,22 m en 2,97 m. Het blijkt dat voor 36 putfilters 

de gemiddelde seizoenale schommeling meer dan 1 m bedraagt. 

Een globaal overzicht van alle putfilters ingedeeld volgens de verschillende kenmerken, 

abrupte verandering, trend en seizoenale schommeling wordt gegeven in Tabel 2.7. Bij deze 

indeling gaan we als volgt te werk. Eerst wordt nagegaan of er abrupte veranderingen zijn 

voorgekomen, pas daarna wordt gekeken naar de trend; tenslotte wordt nagegaan of er een 

significante seizoenale schommeling aanwezig is. 

Tabel 2.7: Overzicht van het aantal putfilters en percentage van het totaal aantal, 

ingedeeld volgens de verschillende kenmerken van de tijdreeksen. 

Seizoenale schommeling 

ja neen 

Totaal 

Abrupte variatie 13 (11%) 5 (4%) 18 (15%) 

Dalende trend 11 (10%) 25 (20%) 36 (30%) 

Geen trend 12 (10%) 52 (42%) 64 (52%) 

Stijgende trend 1 (1%) 3 (2%) 4 (3%) 



41


Om een volledig overzicht te bekomen van alle tijdsvariaties verdelen we de putfilter in 8 

klassen, met respectievelijk volgende kenmerken: 

• klasse 1: putfilters met een stijgende trend en seizoenale invloed; 

• klasse 2: putfilters met een stijgende trend en weinig seizoenale invloed; 

• klasse 3: putfilters zonder trend met een seizoenale invloed; 

• klasse 4: putfilters zonder trend en weinig seizoenale invloed; 

• klasse 5: putfilters met een dalende trend en seizoenale invloed; 

• klasse 6: putfilters met een dalende trend en weinig seizoenale invloed; 

• klasse 7: putfilters met abrupte veranderingen en seizoenale invloed; 

• klasse 8: putfilters met abrupte veranderingen en weinig seizoenale invloed. 

Typische voorbeelden van dergelijke putfilters worden gegeven in Fig. 2.12. Men bemerkt 

duidelijk in deze grafieken het verschil in seizoenale schommelingen, de verschillende trends 

en abrupte variaties. Merk ook op dat er meestal verschillende abrupte variaties voorkomen in 

een meetreeks die beïnvloed wordt door externe omstandigheden (klasse 7 of 8). 

In Tabel 2.8 wordt een volledig overzicht gegeven van alle putten, filters en HCOV code van 

de overeenkomstige grondlaag, de waargenomen seizoenale schommeling, maximale abrupte 

variatie en maximale abrupte variatie trend, en de overeenkomstige klasse. Een grafische 

voorstelling van alle onderzochte tijdreeksen van stijghoogten in iedere putfilter is bijgevoegd 

bij de studie in de vorm van een access rapport. 



42


Stijghoogte (mTAW) 




33 

32 

31 

30 

29 

28 

27 

1980 1985 1990 1995 2000 2005 

43 

42 

41 

40 

40 

35 

30 

FILTNR 1 HCOV: 1100 

25 

1960 1980 2000 

55 

50 

45 

40 

35 

30 

PUTCODE 7-0439 PUTCODE 7-0324 


40 


PUTCODE 7-0034 

PUTCODE 7-O493 


25 

1980 1990 2000 

30 

1960 1980 2000 





39.5 

38.5 

37.5 

37 

1980 1985 1990 1995 2000 2005 

PUTCODE 7-0170 PUTCODE 7-0195 



45.5 

39 

1980 1985 1990 1995 2000 2005 



39 

38 

45 

44.5 

44 

1985 1990 1995 2000 

42 

40 

38 

36 

34 

32 

72 

70 

68 

66 

64 





62 

1975 2000 

Figuur 2.12: Typische voorbeelden van stijghoogtetijdreeksen met corresponderende 

klasse. 

43


Tabel 2.8: Overzicht van de putten, filters, HCOV-code, waargenomen seizoenale 

schommeling, maximale abrupte variatie en trend, en de overeenkomstige klasse. 

Putcode 

Filter 

HCOV 

Seizoenale 

variatie 

(m) 

Maximale 

abrupte 

variatie (m) 

Trend 

(m/j) 

1-0405 1 0100 0,54 0,95 0,01 4 

1-0405 2 0252 0,66 1,33 -0,01 4 

1-0405 3 0254 0,62 1,20 0,00 4 

1-0405 4 0250 0,48 1,28 -0,01 4 

1-0501 1 0100 0,86 1,65 0,00 4 

1-0501 2 0100 0,86 1,53 -0,01 4 

1-0501 3 0232 0,82 1,42 -0,01 4 

1-0501 4 0252 0,67 1,31 -0,01 4 

1-0501 5 0254 0,93 2,13 0,06 2 

7-0003 1 1030 0,77 1,19 -0,03 4 

7-0026 1 0252 0,46 0,80 0,02 4 

7-0034 1 1100 1,74 3,58 -0,38 5 

7-0035 1 1031 0,57 1,36 -0,32 6 

7-0036 1 1014 1,13 1,67 -0,05 5 

7-0056 1 0252 0,89 1,81 0,00 4 

7-0091 1 0170 0,82 1,30 -0,08 6 

7-0095 1 0232 0,56 1,17 -0,02 4 

7-0101 1 0170 0,91 2,03 -0,04 4 

7-0110 1 0170 1,12 2,81 -0,06 5 

7-0111 1 0170 1,17 1,85 -0,05 5 

7-0112 1 0170 1,14 1,54 -0,02 3 

7-0118 1 0170 1,73 2,80 -0,04 3 

7-0125 1 0253 0,44 0,86 -0,32 6 

7-0132 1 0160 0,53 0,77 -0,07 6 

7-0134 1 0160 0,87 1,30 -0,12 6 

7-0136 1 0170 1,93 3,45 -0,06 5 

7-0140 1 0170 0,87 1,38 -0,07 6 

7-0141 1 0100 0,68 1,37 -0,20 6 

7-0168 1 0232 0,92 3,52 -0,07 6 

7-0170 1 0170 1,39 2,79 -0,01 3 

7-0172 1 0100 0,52 1,10 0,01 4 

7-0172 2 0100 0,46 0,70 0,01 4 

7-0172 3 0100 0,44 0,67 0,02 4 

7-0172 4 0232 0,44 0,65 0,02 4 



Klasse 

7-0172 5 0232 0,49 1,05 0,02 4 

44


Putcode 

Filter 

HCOV 

Seizoenale 

variatie 

(m) 

Maximale 

abrupte 

variatie (m) 

Trend 

(m/j) 

7-0181 1 0171 0,93 3,11 -0,06 6 

7-0186 1 0232 2,64 4,55 -0,01 7 

7-0186 2 0213 0,66 1,02 -0,23 6 

7-0186 3 0215 0,60 0,96 -0,25 6 

7-0186 4 0215 0,60 0,97 -0,25 6 

7-0186 5 0252 0,59 0,97 -0,25 6 

7-0195 1 0232 0,83 1,07 -0,01 4 

7-0195 2 0252 0,57 0,75 -0,01 4 

7-0201 1 0170 0,59 0,89 -0,09 6 

7-0201 2 0234 0,59 0,91 -0,09 6 

7-0201 3 0234 0,59 0,90 -0,08 6 

7-0201 4 0252 0,61 1,33 -0,05 6 

7-0202 2 0234 0,77 1,33 -0,12 6 

7-0202 3 0252 0,74 1,36 -0,11 6 

7-0210 1 0100 1,15 2,33 -0,09 5 

7-0210 2 0250 1,08 1,77 -0,04 3 

7-0211 1 0200 0,61 0,94 -0,01 4 

7-0211 2 0250 0,62 0,93 -0,01 4 

7-0214 1 1100 1,41 1,94 -0,27 5 

7-0216 1 0171 0,68 1,83 -0,02 4 

7-0217 1 0232 1,01 3,63 -0,01 3 

7-0221 1 0232 1,54 2,64 -0,08 5 

7-0224 1 0170 1,10 1,65 -0,04 3 

7-0225 1 0171 0,49 1,12 -0,02 4 

7-0226 1 0100 1,56 3,60 -0,01 3 

7-0227 1 0171 0,97 7,37 -0,04 8 

7-0228 1 0171 0,83 1,49 -0,02 4 

7-0229 1 0170 1,05 2,17 0,00 3 

7-0230 1 0170 1,12 8,61 -0,04 7 

7-0231 1 0170 1,16 2,16 -0,06 5 

7-0232 1 0171 0,68 1,58 -0,01 4 

7-0235 1 0232 0,83 2,58 0,01 4 

7-0236 1 1110 1,73 5,30 -0,06 7 

7-0237 1 0171 0,81 2,20 -0,02 4 

7-0238 1 0232 0,93 2,54 0,00 4 

7-0239 1 0232 0,80 5,21 -0,01 8 

7-0240 1 0170 1,29 2,16 -0,01 3 



Klasse 

7-0242 1 0171 0,85 2,40 -0,03 4 

45


Putcode 

Filter 

HCOV 

Seizoenale 

variatie 

(m) 

Maximale 

abrupte 

variatie (m) 

Trend 

(m/j) 

7-0243 1 0171 0,71 1,00 -0,05 4 

7-0244 1 0100 0,87 1,69 -0,01 4 

7-0245 1 0232 0,68 2,37 0,00 4 

7-0246 1 0252 0,84 2,74 0,03 4 

7-0247 1 0170 1,22 2,17 -0,03 3 

7-0248 1 0170 1,12 1,68 -0,03 3 

7-0250 1 0171 0,88 1,24 -0,01 4 

7-0251 1 0232 0,94 2,83 -0,07 6 

7-0252 1 0232 1,27 2,87 -0,16 5 

7-0259 1 0232 0,83 1,64 -0,07 6 

7-0260 1 0232 0,73 1,42 -0,01 4 

7-0261 1 0171 0,82 1,26 -0,01 4 

7-0263 1 0163 0,80 1,63 -0,02 4 

7-0264 1 0163 0,45 0,85 -0,01 4 

7-0268 1 1100 1,14 2,82 -0,23 5 

7-0270 1 0163 0,61 1,30 0,01 4 

7-0271 1 0163 0,60 1,45 0,01 4 

7-0272 2 0213 0,73 1,51 -0,02 4 

7-0272 3 0252 0,76 1,36 0,00 4 

7-0272 4 0252 0,74 1,37 0,00 4 

7-0323 1 0232 0,51 0,92 -0,01 4 

7-0323 2 0232 0,47 0,91 -0,01 4 

7-0323 3 0435 0,22 0,45 -0,10 6 

7-0324 1 0234 0,40 0,70 0,01 4 

7-0324 2 0252 0,47 1,16 0,09 2 

7-0324 3 0254 0,36 1,03 0,02 4 

7-0325 1 0232 0,83 2,74 -0,02 4 

7-0325 2 0232 0,83 1,67 -0,05 6 

7-0326 1 0252 0,80 1,54 -0,06 6 

7-0326 2 0252 0,32 0,57 -0,03 4 

7-0326 3 0254 0,26 0,65 -0,10 6 

7-0370 1 0252 1,75 10,29 -0,14 7 

7-0372 1 0252 1,59 9,87 0,19 7 

7-0434 1 0170 0,76 1,44 0,04 4 

7-0435 1 0170 0,68 1,15 0,04 4 

7-0436 1 0170 0,80 5,76 0,06 8 

7-0437 1 0170 0,62 1,35 0,08 2 



Klasse 

7-0438 1 0170 1,51 3,68 -0,04 3 

46


Putcode 

Filter 

HCOV 

Seizoenale 

variatie 

(m) 

Maximale 

abrupte 

variatie (m) 

Trend 

(m/j) 

7-0439 1 0170 1,58 3,29 0,16 1 

7-0479 1 0253 0,96 7,22 0,05 8 

7-0480 1 0253 0,87 7,62 -0,01 8 

7-0481 1 0253 1,10 7,44 0,07 7 

7-0482 1 0253 1,07 7,08 0,18 7 

7-0486 1 1110 1,75 14,68 0,06 7 

7-0492 1 1112 2,36 22,40 -1,07 7 

7-0493 1 1112 2,65 23,50 -0,09 7 

7-0494 1 1112 2,60 24,20 -0,34 7 

7-0495 1 1112 2,97 17,10 0,20 7 

7-0496 1 1111 2,80 16,20 0,35 7 



Klasse 

Om de ruimtelijke variatie na te gaan worden de onderzochte putfilters en de bekomen codes 

planmatig weergegeven op kaart. Hierbij werden de filters gegroepeerd volgens HCOVhoofdeenheid. 

Deze worden gegeven in Figuren 2.13 t.e.m. 2.17. Het blijkt evenwel dat er 

geen duidelijke ruimtelijke patronen merkbaar zijn; de filters vertonen een afwisseling van 

dalende, stijgende en neutrale trends, met al dan niet een seizoenale beïnvloeding, zij het 

evenwel dat de filters met abrupte veranderingen geconcentreerd zijn rondom de 

grondwaterwinningen. 

47


PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

5 

5 

5 x 

5 5 

5 

6 

55 

PPHHHH 

6 

6 

PPHHHH 

5 

x 

5 5 55 

5 5 

6 

6 

6 

6 

5 

555 

6 

PRHHHH 

6 

PRHHHH 

5 

5x 

566 

6 

6 

5 

5 

6 

PTHHHH 

PTHHHH 



PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

I 

P 

Q 

R 

S 

T 

U 

V 

2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

6 C2D2—— 

6 

5 

5 

6 

x 

6 

x 

 

 

 

 

 

 

 

†2…2f 

C2 

a2D2—— 

a2 

E2D2—— 

E2 

e˜D2—— 

e˜ 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HIHH 

Figuur 2.13: Weergave van de putfilters in het Quartair (HCOV-hoofdeenheid 0100) volgens de tijdreeksklasse. 

x 

48


PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

5 

5 

x5 x 5 5 

56 

5 

5 5 

5 

5 

6 

5 

6 

PPHHHH 

5 

5 

5 

PPHHHH 

66 6 

5 

6 

5 

xx xx 

6 

PRHHHH 

5 

PRHHHH 

6 

PTHHHH 

PTHHHH 



PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

I 

P 

Q 

R 

S 

T 

U 

V 

6 

5 

5 

6 

x 

6 

x 

 

 

 

 

 

 

 

 

†2…2f 

6 C2D2—— 

C2 

a2D2—— 

a2 

E2D2—— 

E2 

e˜D2—— 

e˜ 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HPHH 

Figuur 2.14: Weergave van de putfilters in het Tertiair (HCOV-hoofdeenheid 0200) volgens de tijdreeksklasse. 

x 

49


PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

6 

PPHHHH 

PPHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 



PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

I 

P 

Q 

R 

S 

T 

U 

V 

6 

5 

5 

6 

x 

6 

x 

 

 

 

 

 

 

 

 

†2…2f 

6 C2D2—— 

C2 

a2D2—— 

a2 

E2D2—— 

E2 

e˜D2—— 

e˜ 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HRHH 


x 

50


PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

6 

PPHHHH 

PPHHHH 

5 

PRHHHH 

PRHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 



PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

I 

P 

Q 

R 

S 

T 

U 

V 

6 

5 

5 

6 

x 

6 

x 

 

 

 

 

 

 

 

 

†2…2f 

6 C2D2—— 

C2 

a2D2—— 

a2 

E2D2—— 

E2 

e˜D2—— 

e˜ 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•IHHH 


x 

51


PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

6 

6 

PPHHHH 

PPHHHH 

x 

6 

x xx 

x 

PRHHHH 

PRHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 



PPHHHH 

PHHHHH 

IVHHHH 

2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

6 

5 

5 

6 

x 

6 

x 

 

 

 

 

 

 

 

 

†2…2f 

6 C2D2—— 

C2 

a2D2—— 

a2 

E2D2—— 

E2 

e˜D2—— 

e˜ 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•IIHH 


I 

P 

Q 

R 

S 

T 

U 

V 

x 

52


2.5.2 Analyse van de tijdreeksen van verschillende filters op eenzelfde locatie 

De verschillen tussen de waargenomen stijghoogte van het grondwater in peilputten met 

verschillende filters werd geanalyseerd volgens dezelfde principes als hiervoor; d.w.z. dat 

alleen maar tijdreeksen in aanmerking werden genomen van minsten 10 jaar en minstens 8 

metingen per jaar. 

Hierbij werd als volgt te werk gegaan. Eerst werden de gemiddelde waarden van de 

stijghoogte per jaar berekend, daarna de verschillen tussen de verschillende filters en ten 

slotte het gemiddeld verschil over de ganse meetperiode. Om na te gaan of er variaties in de 

tijd optreden en het verschil wel significant is, werd ook de standaard afwijking van de 

jaarlijkse verschillen bepaald. Hiermee werd dan de excentriciteit berekend, dit is de absolute 

gemiddelde waarde gedeeld door de standaard afwijking. De excentriciteit geeft weer in 

welke mate een bepaalde waarde afwijkt van nul (in dit geval geen verschil in stijghoogte 

tussen de filters). Het bekomen waarde van het gemiddeld verschil in stijghoogte kan als 

significant worden beschouwd met een betrouwbaarheid van 95% indien de excentriciteit 

meer dan 1,96 bedraagt. 

De meeste putten van het databestand hebben slechts één filter; daarnaast zijn er evenwel 

putten met meerdere filters, in sommige gevallen tot maximaal 5 filters. In het totaal zijn er 31 

combinaties van twee opeenvolgende filters in dezelfde put. De bekomen resultaten van de 

verschillen tussen de stijghoogtes opgemeten in deze filters worden weergegeven in Tabel 2.9, 

geklasseerd volgens grootte van het verschil. 

Tabel 2.9: Overzicht van twee opeenvolgende filters in dezelfde peilput, de 

overeenkomstige HCOV codes van de aquifers waarin de filters zich bevinden, het 

gemiddeld verschil in stijghoogte en berekende excentriciteit van deze waarde. 

Putcode Filter 1 Filter 2 HCOV 1 HCOV 2 Verschil (m) Excentriciteit 

7-0186 1 2 0232 0213 -1,49 1,45 

1-0501 4 5 0252 0254 -1,35 2,37 

7-0324 1 2 0234 0252 -0,38 0,73 

7-0324 2 3 0252 0254 -0,32 0,48 

7-0172 4 5 0232 0232 -0,24 5,36 

7-0172 2 3 0100 0100 -0,08 2,43 

1-0405 2 3 0252 0254 -0,04 1,70 

7-0172 3 4 0100 0232 -0,02 3,73 

7-0272 3 4 0252 0252 -0,01 0,27 

7-0211 1 2 0200 0250 0,00 0,02 



53


Putcode Filter 1 Filter 2 HCOV 1 HCOV 2 Verschil (m) Excentriciteit 

7-0172 1 2 0100 0100 0,00 0,16 

7-0186 3 4 0215 0215 0,01 5,74 

7-0272 2 3 0213 0252 0,01 0,21 

7-0201 1 2 0170 0234 0,03 3,12 

7-0186 4 5 0215 0252 0,04 12,02 

7-0186 2 3 0213 0215 0,05 0,42 

7-0201 2 3 0234 0234 0,09 5,92 

1-0405 1 2 0100 0252 0,18 1,47 

7-0195 1 2 0232 0252 0,18 4,17 

7-0323 1 2 0232 0232 0,32 5,79 

1-0405 3 4 0254 0250 0,60 6,09 

1-0501 3 4 0232 0252 0,61 10,74 

7-0202 2 3 0234 0252 0,76 11,10 

1-0501 1 2 0100 0100 0,86 7,22 

7-0326 1 2 0252 0252 1,02 3,92 

1-0501 2 3 0100 0232 1,26 16,57 

7-0201 3 4 0234 0252 1,28 6,20 

7-0325 1 2 0232 0232 1,47 6,09 

7-0210 1 2 0100 0250 3,56 16,90 

7-0326 2 3 0252 0254 13,91 28,60 

7-0323 2 3 0232 0435 16,60 27,38 

Uit deze resultaten lijkt dat het merendeel van deze verschillen in absolute waarde kleiner zijn 

dan 0,5 m. In slechts 2 gevallen wordt er een negatief verschil vastgesteld groter dan 0,5 m in 

absolute waarde, wat wijst op een mogelijk belangrijke opwaartse stroming, en in 11 gevallen 

een positief verschil groter dan 0,5 m, wat wijst op een mogelijk belangrijke neerwaartse 

stroming. Al deze verschillen zijn statistisch significant. In een geval betreft het filters die 

respectievelijk boven en onder de Boomse kleilaag (HCOV 0300) gepositioneerd zijn. Enkele 

andere gevallen duiden op verschillen tussen Quartaire en tertiaire grondlagen. Echter voor de 

meeste gevallen is de reden voor het peilverschil niet meteen duidelijk. 

Als typisch voorbeeld wordt in Figuur 2.18 de stijghoogte tijdreeksen gegeven opgemeten in 

peilput 7-0201 welke 4 filters omvat, waarvan filters 1 gesitueerd is in het Quartair (HCOV 

0170), filters 2 en 3 in het Tertiair (HCOV 0234) en filter 4 eveneens in het Tertiair maar in 

een diepere laag (HCOV 0252). Voor de eerste 3 filters is er weinig verschil in gemiddelde 

stijghoogte met de diepe, maar de gemiddelde stijghoogte van de vierde filter is merkelijk 

lager dan de voorgaande. 



54


Stijghoogte (mTaW) 

58.5 

58 

57.5 

57 

56.5 

56 

55.5 


Filter 1 

Filter 2 

Filter 3 

Filter 4 

55 

1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 

Figuur 2.18: Typische voorbeeld van stijghoogteverschillen tussen filters van eenzelfde 

peilput. 



55


2.5.3 Stijghoogtekaarten voor het jaar 2000 

Stijghoogtekaarten voor het jaar 2000 werden opgemaakt per voorkomende aquifer. Aan 

Vlaamse zijde van het studiegebied zijn er 330 peilputten, zie Bijlage A voor de locaties (x,y) 

van de peilputten. Het betreft peilputten van zeven meetnetten: 

• meetnet 0: peilputten waarvan oorsprong of beheerder onbekend 

• meetnet 1: peilputten van AMINAL – Afd. Water met meetreeksen van voldoende 

kwaliteit 

• meetnet 2: peilputten van AMINAL – Afd. Water met meetreeksen van onzekere 

kwaliteit 

• meetnet 3: peilputten van AMINAL – Afd. Water gebruikt voor tijdelijke projecten 

• meetnet 4: peilputten van andere Vlaamse en Belgische overheden of instanties 

• meetnet 5: peilputten van drinkwatermaatschappijen 

• meetnet 6: peilputten van privé-bedrijven 

• meetnet 7: grondwaterwinningsputten 

Van de 330 zijn er 125 peilputten die een meetreeks hebben voor het jaar 2000. Voor het 

opstellen van de stijghoogtekaarten werd de gemiddelde grondwaterstand voor het jaar 2000 

berekend voor de peilputten met minstens acht metingen. Deze gemiddelde waarden zullen 

gebruikt voor de calibratie van het grondwatermodel. Het gemiddelde van peilputten met 

minder dan acht metingen wordt niet als representatief beschouwd. Van de 125 peilputten zijn 

er 26 met minder dan acht metingen voor het jaar 2000, zie Bijlage B voor een lijst van de 

betreffende peilputten. Figuren 2.19 t.e.m. 2.26 geeft een overzicht van de peilputten per 

aquifer, met een label met de gemiddelde waarde en voor ieder meetnet een ander symbool. 

Om inzicht te krijgen in het grondwatersysteem en het stromingspatroon werden de 

grondwaterstanden voor de HCOV-hoofdeenheden 0100 en 0200 geïnterpoleerd met behulp 

van kriging. De interpolatie gebeurde met Golden Software Surfer 8. Voor de continuïteit 

werd de interpolatie gedaan voor het Maassysteem en het Centraal Kempisch Systeem samen 

(Figuren 2.27 en 2.28). De globale grondwaterstroming is gericht vanaf het Kempisch plateau 

naar de lager gelegen vlakte van Bocholt en de alluviale vlakte. In het Maasbekken daalt de 

grondwaterstand van zo’n 65 mTAW aan de waterscheidingskam op het Kempisch Plateau tot 

25 mTAW in het noordelijk deel van de alluviale vlakte. 



56


IWHHHH 

5 

QVFPV 

5 

QHFUV 

RPFPV 

RIFQU 

7 6RHFVT 

RRFWR 

5 

RPFUW 

QUFIR 

5 

5 

6 QUFIS 

RRFTT 5RRFSR 

RHFQR 

RRFSQ 

6 

QVFWT 

5 

UHFUT 

5 

TPFHS 

5 

RHFIQ 

6 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH 

q22——2PHHHX2rgy†•HIHH 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

UPFUQ 

5 

URFUU 

5 

QRFWR 

5 

QSFQS 

5 

QRFHW 

5 5 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 

Figuur 2.19: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0100. 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HIHHX22I 

7 rgy†•HIHHX22R 

6 rgy†•HIHHX22S 

w˜2w—— 

w—— 


x 

†2…2f 

57


IWHHHH 

USFPV 

TUFTQ 

UVFSUUPFII 

6 66 5 

IWHHHH UIFHS 

IWHHHH 

8 TWFIW 

IWHHHH 

q22——2PHHHX2rgy†•HITHD2HITQ 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

PHHHHH PHHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 

Figuur 2.20: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0160, 0163. 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 

8 

6 

rgy†•HITHX22I 

rgy†•HITHX22P 

rgy†•HITQX22S 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HITH 

x 

†2…2f 

58


IWHHHH 

55 5 5 55 5 55 

RIFSQ RIFTP 

RPFSPRIFRT 

6 6 RIFQW66 

6 6 

RIFTQ6 RHFPR 

PIHHHH RPFWS 

PIHHHH 

5 

SUFTS 

RHFTSRHFQU 

UTFRH 

5 

UQFSV 

5 

UIFRS 

PWFVI 5 5 

5 PUFRV 

QHFIS 5 

QPFSP 6 5 

66PWFVI5 6 6QHFPS 

5 

QIFWP 

QHFIS 

QWFHV66 

QWFPQ 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH 

q22——2PHHHX2rgy†•HIUHD2HIUID2HIUQ 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

QWFHT 

PRHHHH 

5 

6 

6 666 

6 6 

5 

6 6 

6 9999 

99 9 

96 6 

666 

6 6 666 

66 6 

6 66 

QSFPP 

QIFPQ 

QPFRHQIFUR 

QIFSQ 

QIFRI 

QIFQI QIFIP 

QHFQW QPFHV 

RHFSI QQFPT 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

8 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 

Figuur 2.21: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0170, 0171, 0173. 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HIUHX22I 

8 rgy†•HIUHX22P 

6 rgy†•HIUHX22S 

9 rgy†•HIUHX22U 

5 rgy†•HIUIX22S 

6 rgy†•HIUQX22S 

9 rgy†•HIUQX22U 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HIUH 

x 

†2…2f 

59


IWHHHH 

QWFIH 

5 

666 5 

QSFIU 

PWFWV6 PWFWI 

6 PRFUW 5 

PWFWV 

QWFIV 

QUFRT 

PHHHHH QIFVQ 

PHHHHH 

IWHHHH 

q22——2PHHHX2rgy†•HPII 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

QUFWV 

5 

5 

QSFHI 

QVFWW 

PRHHHH 

PRHHHH 

PRFTU 5 



QHFVS 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 


2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HPIIX22I 

6 rgy†•HPIIX22S 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HPIH 

x 

†2…2f 

60


IWHHHH 

IWHHHH 

q22——2PHHHX2rgy†•HPIQ 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

5 

PSFHH 

5 

QVFUW 

PIHHHH PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

QVFHH 

5 

QQFIH 

5 

PRHHHH 

PWFIH 

QHFRQ 5 

66 5 

PVFVR 6PVFTW 

6 

QHFPS 

5 

PVFWV 

QHFSU 

QIFQS 

PWFUV 

PWFUS PWFTV 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 




2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HPIQX22I 

6 rgy†•HPIQX22S 

w˜2w—— 

w—— 


x 

†2…2f 

61


IWHHHH 

PUFWQ 

5 

5 

QUFVS 

5 

5 6 

6 

88 5 

5 

8 

PVFVR 

QHFHU 

PVFWV 

QHFIQ 

PWFHV 668 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH 

q22——2PHHHX2rgy†•HPIS 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 




2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HPISX22I 

6 rgy†•HPISX22S 

8 rgy†•HPISX22U 

w˜2w—— 

w—— 


x 

†2…2f 

62


q22——2PHHHX2rgy†•HPQPD2HPQR 

IWHHHH PHHHHH PIHHHH PPHHHH PQHHHH PRHHHH PSHHHH PTHHHH PUHHHH 

PQHHHH PQHHHH 2222222y2—2—22F˜FF2 


5 

QHFRS 

QUFUI 

RHFHT7 

7 QWFQH 

7 6 666 6 66RPFHW 

7 6 RPFTP6 

5 5 

5 

6 

RPFUV 

QUFQH 

QUFWT RQFIT QUFSU 

RRFUR RQFUIRPFUI5 

QVFWH69 RQFRU 

5 

6 696 

QWFVR QWFHR 

RQFRT 

RRFRV RHFQT 

QVFVR 

QVFRV 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

RRFUP 

5 

5SUFSI 

SUFTP 

5TPFHS 

PHHHHH PHHHHH 

QWFHS 

5 

PWFUI 

QIFHS 

5 

5 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 


Figuur 2.25: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0232, 0234. 



wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HPQPX22I 

7 rgy†•HPQPX22R 

6 rgy†•HPQPX22S 

9 rgy†•HPQPX22U 

5 rgy†•HPQRX22I 

7 rgy†•HPQRX22R 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HPQH 

x 

†2…2f 

63


q22——2PHHHX2rgy†•HPSHD2HPSPD2HPSQD2HPSR 


PQHHHH PQHHHH 2222222y2—2—22F˜FF2 


5 

7 7 

7 99999999 

6 

76 

6 5 6 6 

5 

9699 9 

9 

QVFIH 

QUFSS5 

QVFIT 

PIFUQ 

RIFIT QTFSV 

QWFRH 

QVFQW QVFIW QUFRU RHFRQ 

QWFIW 

QWFTT 

QWFPQ 

RQFPR RIFUW QWFHH 

PQFRV 

PWFTI QVFSS 

QVFVQ 

QIFUW 

PVFPH 

PPHHHH PPHHHH 

5RRFSP 

5STFIR 

5TIFPU 

5TUFIP 

PVFHW 

5 

5 

QUFQR 

PIHHHH PIHHHH 

5 

59 

9 

USFHI 

5 

5 

5 TVFRH 

QHFII 

URFUW 5STFTQ 

QIFIP 

SHFUI 5 

5 5 

TRFTP 

5 

5 

TSFRQ UIFHP 

UHFRW 

UHFIQ 

QSFQP 

UQFPP 

UIFIS 

5TVFIV 

5UWFHH 

5PWFHH 

5QQFWU 

PVFWW 

PVFWV 5 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 


Figuur 2.26: Stijghoogtekaart voor het jaar 2000: HCOV_0250, 0252, 0253, 0254. 



wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HPSHX22I 

rgy†•HPSHX22P 

9 rgy†•HPSHX22U 

5 rgy†•HPSPX22I 

7 rgy†•HPSPX22R 

6 rgy†•HPSPX22S 

9 rgy†•HPSPX22U 

5 rgy†•HPSQX22I 

9 rgy†•HPSQX22U 

5 rgy†•HPSRX22I 

7 rgy†•HPSRX22R 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HPSH 

x 

†2…2f 

64


180000 200000 220000 240000 

140000 160000 180000 200000 220000 240000 260000 

Figuur 2.27: Geïnterpoleerde stijghoogtekaart voor het Quartair HCOV-hoofdeenheid 

0100 (Maassysteem en Centraal Kempisch Systeem samen). 

180000 200000 220000 240000 



Maassyteem 

Maassyteem 

140000 160000 180000 200000 220000 240000 260000 

Figuur 2.28: Geïnterpoleerde stijghoogtekaart voor het Tertiair HCOV-hoofdeenheid 

0200 (Maassysteem en Centraal Kempisch Systeem samen). 



65


2.6 Grondwaterwinningen 2000 

Aan Vlaamse zijde van het studiegebied bevinden zich 1135 winningen, zie Bijlage C voor de 

locaties (x,y) van de grondwaterwinningen. Figuren 2.29 t.e.m. 2.33 tonen de locaties van de 

vergunde grondwaterwinningen per aquifer, met een geclassificeerde legende volgens grootte 

van de winningen en met de kleurcode van de betreffende HCOV-hoofdeenheid. 

Bij de grondwaterwinningen kan een onderscheid gemaakt worden tussen vergund debiet, 

‘effectief onttrokken’ debiet en ‘ingeschat onttrokken’ debiet. Indien gekend wordt in de 

grondwatermodellering met het effectief onttrokken debiet gerekend, in het andere geval 

wordt met het ingeschat debiet gerekend. Het totale vergunde debiet voor het jaar 2000 

bedraagt 61.239.746 m³. Tabel 2.10 geeft het vergund debiet per aquifer, gebaseerd op de 

indeling van de grondwaterwinningen per HCOV. De meeste van de winningen bevinden zich 

in de 0100, met name 671 t.o.v. 457 in de 0200, echter de totale vergunde debieten zijn 

gelijkaardig en het is zelfs nog iets hoger in de 0200, met name 30.557.189 m³/j t.o.v. 

30.549.883 m³/j voor de 0100. Voor 716 winningen is een effectief onttrokken debiet 

beschikbaar (Tabel 2.11). Het totale effectief onttrokken debiet bedraagt 32.483.676 m³/j, d.i. 

53% van het vergunde debiet. Voor de overige 419 winningen is enkel een ingeschat 

onttrokken debiet beschikbaar. Het totale ingeschat debiet is 1.409.589 m³/j en komt overeen 

met 2,3% van het totale vergunde debiet (Tabel 2.11). Figuur 2.34 geeft een onderverdeling 

van het vergunde debiet voor het totale ingeschat debiet en het totale effectief debiet. Figuur 

2.35 en Tabel 2.12 geven een overzicht van de verhouding ingeschat/vergund debiet en 

effectief/vergund debiet per aquifer. Hetzelfde werd nog eens over gedaan uitgaande van een 

onderverdeling in vergund debiet groter dan of gelijk aan 30.000 m³/jaar en kleiner dan 

30.000 m³/jaar (Tabellen 2.13 & 2.14 en Figuren 2.36 t.e.m. 2.38). Wat de winningen met 

vergunde debieten kleiner dan 30.000 m³ betreft, wordt 69% effectief onttrokken en 20,6% 

ingeschat onttrokken, voor de winningen met vergunde debieten gelijk aan of groter dan 

30.000 m³ is dit respectievelijk 54,7% en 0,7%. 



66


IWHHHH 

q—X2rgy†•HIHHD2HIUID2HIUQ 

5 5 

55 

5 5 5 5 

5 5 

5 5 

5 5 

5 

5 

5 5 

5 

55 

5 55 

5 5 

5 5 

555 

5 5 

5 5 5 

5 

PPHHHH 55 

PPHHHH 

5 5 5 5 

5 

5 

5 

5 

5 5 

55 

5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 

5 5 

5 5 5 5 

5 

5 5 5 

5 

5 

5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 5 5 

5 

5 5 5 

55 

5 

5 5 5 

5 5 5 5 5 5 

5 

5 5 5 

5 

5 

5 

5 5 

5 

5 5 

5 5 5 

5 5 

5 

5 

5 5 

5 

5 5 

5 

5 5 5 

5 

5 

55 

5 5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 

5 5 5 

5 5 55 

5 5 

5 55 

5 

5 

5 5 

5 

5 

5 

55 

5 

5 5 5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 5 5 

5 

5 

5 5 5 5 

5 5 5 5 5 5 5 55 5 

5 

5 5 

5 

5 5 5 

5 5 

5 5 5 

5 

PIHHHH 5 5 5 

5 

55 

55 5 

PIHHHH 

5 5 5 

5 5 55 5 7 

5 5 

5 

5 

5 5 

5 5 7 5 5 5 5 

5 5 

5 55 

5 

5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

55 

5 5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 5 5 

5 

5 55 5 

5 

5 

55 

5 

5 

5 

5 5 

5 

5 5 

5 

5 

5 5 55 

5 5 

5 

5 

5 

5 5 5 5 5 5 5 

5 5 

5 

5 

5 5 5 

5 

5 55 

5 

5 

5 5 

5 

5 

5 

5 55 

5 

5 

5 5 5 

5 

5 

5 5 5 

5 5 5 5 

5 5 5 

5 

5 55 

5 5 5 

5 

5 

5 

5 5 5 5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 5 5 

55 

5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 

5 

5 5 

5 5 55 

5 

5 

5 5 5 5 55 

5 

5 

5 

5 

5 5 5 5 5 

5 

5 

5 5 

5 

55 

5 

5 5 

5 

5 5 

5 

5 5 5 5 

5 

55 

5 5 

55 

5 

5 5 

5 5 

5 

8 

8 

5 

5 

5 

5 5 55 

5 5 

5 5 5 5 

5 5 

5 

5 5 5 

5 55 5 5 

5 

5 5 

5 

5 

5 5 5 5 

5 5 

5 

5 5 

5 

5 5 

5 5 5 

5 

5 

5 

5 5 5 

PHHHHH 5 

5 5 5 

55 

5 5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 5 55 

5 

5 5 5 

5 5 5 

55 

5 

5 5 

5 5 5 

5 5 5 

5 5 5 

5 

PHHHHH 

5 

6 

5 5 555 

5 55 

IWHHHH 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

†2…2f 

7 rgy†•HIUQX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

7 rgy†•HIUQX2QHH2`2†2 2`2QHHH2G 

8 rgy†•HIUIX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

8 rgy†•HIUIX2QHH2`2†2 2`2QHHH2G 

6 rgy†•HIUHX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

rgy†•HIHHX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

5 rgy†•HIHHX2QHH2`2†2 2`2QHHH2G 

5 

5 rgy†•HIHHX2†2 2b2QHHHH2G 

5 rgy†•HIHHX2†2 2`2QHH2G 

w˜2w—— 

w—— 


x 

Figuur 2.29: Grondwaterwinningen in het studiegebied (Vlaamse zijde): HCOV_0100, 0171, 0173. 

67


IWHHHH 

PPHHHH 55 5 

PPHHHH 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 55 5 

5 5 

5 

5 

55 5 555 

5 

5 55 

5 

5 

5 

5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 

5 

5 

5 

5 

5 

5 5 

5 5 

5 

5 

55 5 

5 

5 5 5 

5 

5 5 

5 55 5 

5 5 

5 

5 55 5 

5 

5 5 5 

555 

5 5 

5 

5 5 5 

5 

5 

5 

5 5 

5 

5 

5 6 6 

6 6 6 5 

6 

6 

6 

6 6 6 66 

66 6 6 6 6 6 

6 

6 

6 

6 

6 

6 5 

6 

5 

6 6 

6 5 

6 6 5 

5 

6 5 

66 

6 6 

6 

6 

6 

6 

6 

6 

6 

6 6 

6 6 6 

6 

6 

6 

6 6 

6 6 6 

6 

6 6 

6 

6 

6 6 

66 

6 

6 6 

6 

6 66 6 

6 6 6 6 

6 

6 

6 

6 

6 6 

6 

6 

6 6 

6 

6 

6 6 6 6 

666 6 

6 

6 

6 6 6 

6 6 

6 

6 

666 

6 

8 8 

8 8 

8 

6 8 

68 

8 8 

8 8 

6 

6 

6 

6 8 8 

6 86 

6 8 

6 6 

8 

PIHHHH 66 

6 8 

8 6 

6 8 

PIHHHH 

8 

6 6 6 6 6 

6 68 

88 

8 

6 

7 66 

6 

8 6 66 

8 

6 8 

8 68 

8 8 86 

8 

6 6 

6 

PHHHHH 8 

8 

8 

666 

8 

8 

66 

8 

8 8 

8 

8 

PHHHHH 

8 8 

8 

8 8 8 8 

8 88 

8 

8 888 

8 

888 

8 

8 8 8 

8 8 8 

8 8 

8 8 

8 8 

IWHHHH 88 

IWHHHH 

IVHHHH 8 

IVHHHH 

IWHHHH 

q—X2rgy†•HPIHD2HPQHD2HPRHD2HPSH 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

5 

PQHHHH 

8 

PRHHHH 

8 

8 8 

IUHHHH IUHHHH 

88 

PRHHHH 

888 

8 

8 



8 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

†2…2f 

8 rgy†•HPSHX2†2 2b2QHHHH2G 

8 rgy†•HPSHX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

8 rgy†•HPSHX2QHH2`2†2 2`2QHHH2G 

8 rgy†•HPSHX2†2 2`2QHH2G 

7 rgy†•HPRHX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

7 rgy†•HPRHX2QHH2`2†2 2`2QHHH2G 

6 rgy†•HPQHX2†2 2b2QHHHH2G 

6 rgy†•HPQHX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

6 rgy†•HPQHX2QHH22`2†2 2`2QHHH2G 

6 rgy†•HPQHX2†2 2`2QHH2G 

5 rgy†•HPIHX2†2 2b2QHHHH2G 

5 rgy†•HPIHX2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

5 rgy†•HPIHX2QHH2`2†2 2`2QHHH2G 

5 rgy†•HPIHX2†2 2`2QHH2G 

w˜2w—— 

w—— 


x 

Figuur 2.30: Grondwaterwinningen in het studiegebied (Vlaamse zijde): HCOV_0210, 0230, 0240, 0250. 

68


IWHHHH 

6 

6 

IVHHHH IVHHHH 

IWHHHH 

q—X2rgy†•HRHH 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 

Figuur 2.31: Grondwaterwinningen in het studiegebied (Vlaamse zijde): HCOV_0400. 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

6 QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•HRHH 

x 

†2…2f 

69


IWHHHH 

5 

IVHHHH IVHHHH 

IWHHHH 

q—X2rgy†•IHHH 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

PHHHHH PHHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 




2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 

†2…2f 

2QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

w˜2w—— 

w—— 

†2rgy†•IHHH 

x 

70


IWHHHH 

IWHHHH 5 

IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

5 

IWHHHH 

q—X2rgy†•IIHH 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

PHHHHH PHHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

5 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 




2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

†2…2f 

5 †2 2b2QHHHH2G 

5 QHHH2`2†2 2`2QHHHH2G 

w˜2w—— 

w—— 


x 

71


Q [m 3 ] 

60000000 

50000000 

40000000 

30000000 

20000000 

10000000 

Tabel 2.10: Vergund Q per aquifer (HCOV). 

HCOV Aantal grondwaterwiningen Vergund Q [m³] 

niet onderverdeelde 0100 665 30529983 

0170 1 3500 

0171 2 9800 

0173 3 6600 

0210 152 3615313 

0230 193 7010098 

0240 2 17800 

0250 110 19913978 

0400 2 36550 

1000 1 22356 

1100 4 73768 

Totaal: 1135 61239746 

Tabel 2.11: Verhouding ingeschat/vergund en effectief/vergund Q. 

Tot. aantal gw.winningen met ingeschat Q Tot. ingeschat Q [m³] Ingeschat Q/vergund Q [%] 

419 1409589 2,3 

Tot. aantal gw.winningen met effectief Q Tot. effectief Q [m³] Effectief Q/vergund Q [%] 

0 

716 32483676 53,0 

Ingeschat Q en effectief Q versus vergund Q 

Ingeschat Q [m³] Effectief Q [m³] 

totaal 1409589 32483676 

vergund Q 2137916 59101830 

Figuur 2.34: Ingeschat en effectief Q versus vergund debiet. 



72


Q [m³] 

4000000 

3500000 

3000000 

2500000 

2000000 

1500000 

1000000 

500000 

0 

Ingeschat Q en effectief Q per aquifer 

niet onderverdeelde 

0100 

0170 

0171 

0173 

0210 

0230 

HCOV 



0240 

0250 

Q [m ³] 

10000000 

0400 

Vervolg van HCOV 0100 en HCOV 0250 

20000000 

1000 

0 

niet 

onderverdeelde 

0100 

Ingeschat Q [m³] 

Effectief Q [m³] 

Figuur 2.35: Ingeschat en effectief Q per aquifer (HCOV). 

1100 

0250 

HCOV 

73


Tabel 2.12: Ingeschat en effectief Q tesamen met ingeschat/vergund en effectief/vergund debiet per aquifer (HCOV). 

HCOV Aantal gw.winningen met ingeschat Q Ingeschat Q [m³] Ingeschat Q/vergund Q [%] Aantal gw.winningen met eff. Q Effectief Q [m³] Eff. Q/vergund Q [%] Totaal vergund Q [m³] 

niet onderverdeelde 0100 261 571429 1,9 404 18359210 60,1 30529983 

0170 0 1 338 9,7 3500 

0171 0 2 2306 23,5 9800 

0173 1 1398 21,2 2 7900 119,7 6600 

0210 46 171268 4,7 106 776224 21,5 3615313 

0230 66 281057 4,0 127 426992 6,1 7010098 

0240 1 745 4,2 0 17800 

0250 39 341892 1,7 71 12859903 64,6 19913978 

0400 1 14901 40,8 1 1033 2,8 36550 

1000 1 13038 58,3 0 22356 

1100 3 13861 18,8 1 49770 67,5 73768 

Tabel 2.13: Ingeschat en effectief Q tesamen met ingeschat/vergund en effectief/vergund Q voor vergund Q < 30000 m³/j en ≥ 30000 m³/j. 

Vergund Q [m³] Aantal gw.winningen met ingeschat Q Ingeschat Q [m³] Ingeschat Q/vergund Q [%] Aantal gw.winningen met eff. Q Effectief Q [m³] Eff. Q/vergund Q [%] Totaal vergund Q [m³] 

< 30000 409 995899 20,6 675 3332230 69,0 4827371 

>= 30000 10 413690 0,7 41 30871340 54,7 56412375 



74


Tabel 2.14: Ingeschat en effectief Q tesamen met ingeschat/vergund en effectief/vergund Q voor vergund Q < 30000 m³/j en ≥ 30000 m³/j en per 

aquifer (HCOV). 

Vergund Q [m³] HCOV Aantal gw.w. met ingeschat Q Ingeschat Q [m³] Ingeschat Q/vergund Q [%] Aantal gw.w. met eff. Q Effectief Q [m³] Eff. Q/vergund Q [%] Tot. vergund Q [m³] 

< 30000 niet onderverdeelde 0100 259 506168 22,1 392 1569523 

68,6 

2288433 

0170 0 1 3500 

100,0 

3500 

0171 0 2 9800 

100,0 

9800 

0173 1 1398 21,2 2 5100 

77,3 

6600 

0210 44 130818 14,5 100 695042 

77,1 

901963 

0230 61 166158 16,9 121 724248 

73,7 

982523 

0240 1 745 4,2 1 17000 

95,5 

17800 

0250 38 148812 27,9 55 297017 

55,6 

534078 

0400 1 14901 40,8 1 11000 

30,1 

36550 

1000 1 13038 58,3 0 22356 

1100 3 13861 58,3 0 23768 

Vergund Q [m³] HCOV Aantal gw.w. met eff. Q Ingeschat Q [m³] Ingeschat Q/vergund Q [%] Aantal gw.w. met eff. Q Effectief Q [m³] Eff. Q/vergund Q [%] Tot. vergund Q[m³] 

>= 30000 niet onderverdeelde 0100 2 65261 0,2 12 17538674 62,1 28241550 

0170 0 0 

0171 0 0 

0173 0 0 

0210 2 40450 1,5 6 486157 17,9 2713350 

0230 5 114899 1,9 6 196199 3,3 6027575 

0240 0 0 

0250 1 193080 1,0 16 12600540 65,0 19379900 

0400 0 0 

1000 0 0 

1100 0 1 49770 99,5 50000 



75


Q [m 3 ] 

60000000 

50000000 

40000000 

30000000 

20000000 

10000000 

0 

Ingeschat Q en effectief Q voor vergund Q < 30000 m³ en >= 30000 m 3 



Totaal vergund Q [m³] 

Vergund Q < 30000 m³ Vergund Q >= 30000 m³ 

Figuur 2.36: Ingeschat en effectief Q voor een vergund Q < 30000 m³/j en ≥ 30000 m³/j. 

Q [m³] 

1600000 

1400000 

1200000 

1000000 

800000 

600000 

400000 

200000 

0 

Ingeschat Q en effectief Q per aquifer voor vergund Q < 30000 m³ 


0100 

0170 

0171 

0173 

0210 

0230 

HCOV 



0240 

0250 

0400 

1000 



Figuur 2.37: Ingeschat en effectief Q per aquifer (HCOV) voor een vergund Q < 30000 

m³/j. 

1100 

76


Q [m³] 

18000000 

16000000 

14000000 

12000000 

10000000 

8000000 

6000000 

4000000 

2000000 

0 

Ingeschat en effectief Q voor vergund Q >= 30000 m³ 


0100 

0170 

0171 

0173 

0210 

0230 

HCOV 



0240 

0250 

0400 

1000 



Figuur 2.38: Ingeschat en effectief Q per aquifer (HCOV) voor een vergund Q ≥ 30000 

m³/j. 

2.7 Hydraulische parameters 

Bij de inventarisatie van de hydraulische parameters (geleidbaarheid, porositeit, berging, 

weerstand) werd een onderscheid gemaakt tussen puntparameters en regioparameters. 

Puntparameters zijn parameters uit pompproeven en bevatten x- en y-coördinaat, 

regioparameters zijn algemener en gelden voor een bepaalde geologische formatie of regio. 

Onder laatstgenoemde vallen parameters uit modelstudies of geologische beschrijvingen. 

De puntparameter-database omvat in hoofdzaak de gegevens die eerder geïnventariseerd 

werden in het kader van de HCOV-kartering en de resultaten uit de pompproeven van de 

VMW en de PIPDA in het studiegebied. Het betreft voornamelijk waarden voor de 

horizontale geleidbaarheid Kh [m/d] en/of transmissiviteit KD [m²/d], en een aantal waarden 

voor de bergingscoëfficiënt S [-] en weerstand [d/m]. Gegevens omtrent anisotropie, 

hydraulische weerstand [d], porositeit [%], specifieke elastische berging [1/m] en vertikale 

geleidbaarheid [m/d] konden niet gevonden worden. Een volledig overzicht van de 

verzamelde gegevens van puntparameters met referenties kunnen teruggevonden worden in 

Bijlage. Figuren 2.39 t.e.m. 2.41 geven een overzicht van de ruimtelijke verdeling van de 

beschikbare gegevens van de Kh- of KD-waarden per voorkomende aquifer. Figuur 2.39 geeft 

1100 

77


de beschikbare puntwaarden voor de hoofdeenheid HCOV_0100 (Quartair aquifersysteem) en 

de basiseenheden HCOV_0171 (Afzettingen Hoofdterras) en HCOV_0173 (Afzettingen 

Maasvlakte) weer. Figuur 2.40 geeft een overzicht van de puntwaarden voor de subeenheid 

HCOV_0210 (Kiezeloölietformatie) en de basiseenheden HCOV_0213 (Zand van Pey) en 

HCOV_0214 (Brunssum II klei). Figuur 2.41 geeft een overzicht van de beschikbare 

puntparameters voor de subeenheden HCOV_0215 (Zand van Waubach), HCOV_0232 (Zand 

van Mol), HCOV_0240 (Pliocene kleiige laag), HCOV-0252 (Zand van Diest) en 

HCOV_0253 (Zand van Bolderberg). De (arbitraire) indeling van de sub- en basiseenheden 

van de 0200 over twee figuren was noodzakelijk om het geheel te kunnen visualiseren, gezien 

onder meer de puntparameters voor 0213 en 0215 dezelfde locaties betreffen (resultaten uit 

eenzelfde pompproef). De respectievelijke sub- en basiseenheden worden voorgesteld met de 

kleurcode van de betreffende HCOV-hoofdeenheid, maar met een verschillende symbool. 

In Tabel 2.15 wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste regioparameters (K- of KDwaarden) 

voor de verschillende geologische formaties zoals teruggevonden in de literatuur, 

tesamen met de referenties. 

Tabel 2.15: K-waarden overeenkomstig Viaene et al. (1997) {a}, Van Autenboer et al. 

(1993) {b}, Van Autenboer et al. (1996) {c}, Van Autenboer et al. (1997) {d}, De Smedt & 

Loy {e} (1991), Van Rooijen {f} (1991), Buffel et al. {g} (2001), Ingenieursbureau 

Oranjewoud {h} (1996), Royal Haskoning {i} (MER Grensmaas, 2003). Tabel A: 

Belgische zijde, Tabel B: Nederlandse zijde. 

A. 

Lithostratigrafie HCOV-code Kh [m/d] KD [m²/d] 

Maasgrinden 0100-0170 83-150 {b} 

100-200{c} 

173-1296 {e} 

50-1250 {f} 

10³-10 4 {c} 

Zand van Pey 0213 200-500{i} 

Zand van Waubach 0215 40-80{f} 300-600{i} 

Formatie van Mol 0232 8-24 {b} 

8,6-35 {e} 

Formatie van Kasterlee 0234-0242 7 {b} 

Formatie van Diest 0252 5-15 {b} 

6-14 {c} 

8,6-17,3{e} 

200-1000 {c} 

300 {i} 



78


Formatie van Bolderberg 0253 2-15 {b} 

10-15{c} 

10-20 {g} 

Formatie van Voort 0254 3 {b} 

0,0001-0,00001 {c} 

B. 

Lithostratigrafie HCOV-code KD [m²/d] 

Nuenengroep 0100-0150 100{a} 

Formatie van Veghel en Sterksel 0171-0172 3000 {h} 

2700{a} 

10³-15.10³{i} 

100-500 {c} 



79


IWHHHH 

5haQII 

IWHHHH 5 

IIRU 

66 6ISSR 

IWHHHH 

IRVTFI 

TVTFW 

WVS IQHQFT 

IWHHHH 

r—2——X2rgy†•HIHHD2HIUID2HIUQ 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

PIHHHH PIHHHH 

PHHHHH PHHHHH 

PQHHHH 

haSQSPFR 

PRHHHH 

SVFQ 

7TRFT 

PRHHHH 

PSTHRIIR WSHFR RSPFU 

PQQPFV 

TQIFT 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HIHHX2h2‘G“ 

7 rgy†•HIUIX22‘G“ 

6 rgy†•HIUQX22‘G“ 

Figuur 2.39: Ruimtelijke verdeling van de K- en KD-waarden in het Maasmodel: HCOV_0100, 0171, 0173. 

w˜2w—— 

w—— 


x 

†2…2f 

80


IWHHHH 

PIHHHH 

6 

PIHHHH 

PQFQ 

5 

7 

PT 

PS 

7 

HFHHQR HFHHIS 

HFHHPT6 

HFHIHP 

7 

7 

QUFV 

PHHHHH UFU 

PHHHHH 

IWHHHH 

r—2——X2rgy†•HPIHD2HPIQD2HPIR 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

IWHHHH IWHHHH 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

7TFV 

PRHHHH 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

5 rgy†•HPIHX22‘G“ 

7 rgy†•HPIQX22‘G“ 

6 rgy†•HPIRX22‘G“ 

Figuur 2.40: Ruimtelijke verdeling van de K-waarden in het Maasmodel: HCOV_0210, 0213, 0214. 

x 

†2…2f 

w˜2w—— 

w—— 


81


IWHHHH 

WFR 

S 7…7…7… 7… 7…7…7…7… 7… 

7… 7… WFU UFU 

haIIQP5ƒ 

IRFI 

haSQHFR haWUP95ƒ9 

5ƒ5ƒ 9WFT 

IHFI 

haIQVT 

PIHHHH 8 

PIHHHH 

7… 8 

88 

8 

88 

8RU 

PHFU QVFQ 

RVRSFS 

RVFR8 

RUFS 

RPFQ 88 RI 

QQFW 

RTFI 

PHHHHH QR 

PHHHHH 

8 

IWHHHH IHFR 6„6„ 

TRUFU IQSUFS 

6„6„6„6„6„ 

IWHHHH 

6„ 6„6„6„6„6„ PHFR IPVWFV 

IHIFS THRU WTIFU 

IWHHHH 

r—2——X2rgy†•HPISD2HPQPD2HPRHD2HPSPD2HPSQ 

PHHHHH 

PHHHHH 

PIHHHH 

PIHHHH 

PPHHHH 

PPHHHH 

PQHHHH 

PQHHHH PQHHHH 

PPHHHH PPHHHH 

IIFV 

IHRFS 

QWFW 

IVHHHH IVHHHH 

IUHHHH IUHHHH 

PQHHHH 

PRHHHH 

PRHHHH 

PVFQ 

PSHHHH 

PSHHHH 

PTHHHH 

PTHHHH 

PUHHHH 

PUHHHH 



2222222y2—2—22F˜FF2 


wF2—22†——2q—2 

2222222222222222e—2eF2‡— 

8 rgy†•HPISX22‘G“ 

6„ 7… 

9 

5ƒ 

rgy†•HPQPX22‘G“ 

rgy†•HPRHX22‘G“ 

rgy†•HPSPX22‘G“ 

rgy†•HPSQX22‘G“ 

w˜2w—— 

w—— 


Figuur 2.41: Ruimtelijke verdeling van de K-waarden in het Maasmodel: HCOV_0215, 0232, 0240, 0252, 0253. 

x 

†2…2f 

82


3 Opbouw van het grondwatermodel 

3.1 Conceptueel model 

Het modelgebied is verticaal beperkt tot de Quartaire en Tertiaire grondlagen en onderaan 

begrensd door de Boomse kleilaag. Horizontaal omvat het studiegebied een oppervlakte van 

maximaal 3000 km 2 afhankelijk van de grootte van de rechthoek waarmee we het 

studiegebied omvatten en het gedeelte dat in aanmerking genomen wordt over de grens in 

Nederland. Hierbij moet in aanmerking worden genomen dat in het Vlaamse gedeelte van het 

studiegebied de randvoorwaarden duidelijk voor de hand liggen, namelijk rivieren met gekend 

waterniveau of grondwaterscheidingslijnen, zoals de waterscheidingslijn tussen het Scheldeen 

Maasbekken. Voor het gedeelte in Nederland zijn er evenwel geen duidelijke 

randvoorwaarden te vinden. Er wordt daarom voorgesteld het Nederlandse deel zoveel 

mogelijk te beperken, ook om het model zoveel mogelijk onafhankelijk te maken van 

Nederlandse gegevens en veranderingen in de toekomst. Evenwel moeten de belangrijke 

Nederlandse grondwaterwinningen nabij de grens wel in het model opgenomen worden om de 

invloed op het grondwater in Vlaanderen te kunnen inschatten. 

Gezien de numerieke stabiliteit van het model en de huidige capaciteit van de hardware lijkt 

het aangewezen om de totale grootte van het model te beperken tot minder dan enkele 

honderdduizend rekencellen. Er wordt daarom voorgesteld om horizontaal de celgrootte te 

beperken tot 250 m bij 250 m en verticaal het aantal lagen tot 6, wat een totaal aantal 

rekencellen zal geven van ongeveer 288.000. 

Omdat het aantal rekenlagen beperkt is moet voor de verticale indeling van het model in lagen 

de verschillende grondlagen gegroepeerd worden in relevante hoofdeenheden of aquifers. 

Hierbij gaan we uit van de praktische overweging dat aquifers en aquitards volledig moeten 

overeenkomen met welbepaalde modellagen. Dergelijk werkwijze zal toelaten om het 

overzetten van de grondkarakteristieken naar modellagen te vergemakkelijken en achteraf 

modelresultaten eenvoudig om te zetten naar de corresponderende relevante grondlagen. Dit 

houdt in dat de modellagen en de corresponderende grondlagen gedefinieerd worden over het 

ganse studiegebied. Op de plaatsen waar bepaalde grondlagen niet meer voorkomen moeten 

dan gepaste maatregelen worden genomen in de overeenkomstige modellaag. Dit kan 

eenvoudig verwezenlijkt worden door de modellaag op deze plaatsen zeer dun te maken, 

bijvoorbeeld 1 cm met gepaste hydraulische eigenschappen, namelijk een horizontale 

doorlatendheid gelijk aan nul om de verhinderen dat deze laag nog grondwatervoerend zou 

zijn, maar wel een zeer grote verticale doorlatendheid, waardoor de verbinding verzekerd 



83


wordt van een bovenliggende naar een onderliggende rekenlaag. Deze werkwijze zal geen 

invloed hebben op de numerieke nauwkeurigheid van het model, maar mogelijk wel op de 

stabiliteit in geval van droogvallende lagen. Dit laatste is evenwel niet zeker en kan 

waarschijnlijk onder controle worden gehouden. Het principe van deze werkwijze wordt 

schematisch weergegeven in Figuur 3.1. 

Werkelijke opbouw 

Laag 1 

Laag 2 

Laag 3 

Modelopbouw 

Figuur 3.1: Principe van de opbouw van de modellagen overeenkomstig de werkelijke 

opbouw van de grondlagen; in grijs worden de zones aangeven met een kleine dikte, een 

oneindig kleine horizontale doorlatendheid en een oneindig grote verticale 

doorlatendheid. 

Breuken in de grondlagen zullen in het model worden opgevangen door enerzijds 

ondoorlatende wanden die de continuïteit van een laag onderbreken en rekencellen met 

oneindige verticale doorlatendheid die de verbinding tussen bepaalde lagen verwezenlijken. 

Het principe wordt verduidelijkt in Figuur 3.2. 

Werkelijke opbouw Modelopbouw 

Laag 1 

Laag 2 

Laag 3 

Figuur 3.2: Wijze waarop een breuk in het model gesimuleerd wordt; in het gearceerd 

zijn de aquitards aangegeven en in het grijs de rekencellen met een oneindig grote 

verticale doorlatendheid; de dikke zware lijn stelt een wand voor. 



84


Voor het samenvoegen van de grondlagen tot grotere eenheden stellen we het volgende 

schema voor: 

• Modellaag 1: alle Quartaire lagen (HCOV 0100) 

• Modellaag 2: afzettingen ten noorden van de Feldbiss-breukzone (HCOV 210) 

• Modellaag 3: klei-zand-complex van de Kempen (HCOV 0220) 

• Modellaag 4: Pleistoceen en Plioceen aquifer (HCOV 0230) 

• Modellaag 5: Pliocene kleiïge laag (HCOV 0240) 

• Modellaag 6: Mioceen aquifersysteem (HCOV 0250) 

Een stationaire (‘steady state’) grondwatermodellering wordt uitgevoerd. Een stationaire 

modellering heeft betrekking op een gemiddelde toestand. Op basis hiervan kunnen de 

gemiddelde jaarlijkse grondwaterstand of grondwaterstandsdiepte, en de kwellocaties en de 

kwelintensiteiten bepaald worden. 

3.2 Software 

De grondwatermodellering gebeurt met behulp van GMS 5.0 (Groundwater Modelling 

System) (Brigham Young University – Utah, USA, 2003). 

De originele versie van MODFLOW, ter beschikking gesteld door de U.S. Geological Survey, 

bevat enkel het rekenprogramma zonder enige grafische uitvoermogelijkheden. Sinds een 

aantal jaren worden een reeks (commerciële) meer gebruiksvriendelijke implementaties 

aangeboden, met een interactieve omgeving met pre- en post-processoren. Eén van de meest 

uitgebreide en ontwikkelde geïntegreerde pakketten voor grondwatermodellering is GMS. 

GMS integreert MODFLOW, MODPATH, FEMWATER, MT3DMS, SEAM3D, 

SEEP2D, UTCHEM en PEST. De huidige versie 5.0 werkt met MODFLOW-2000 

(Harbaugh & McDonald, 2000). 

De grondwatermodellering wordt uitgevoerd met behulp van MODFLOW 2000 (MODular 

groundwater FLOW model). MODFLOW is ontwikkeld door de U.S. Geological Survey 

(McDonald & Harbaugh, 1988; McDonald & Harbaugh, 2000) en is wereldwijd één van de 

meest gebruikte grondwatermodellen. MODFLOW is een driedimensionaal eindige 



85


verschillen grondwatermodel, dat opgebouwd is uit afzonderlijke modules die elk een 

onderdeel van de hydrologische processen (o.a. onttrekkingen, grondwatervoeding, drainage, 

rivieren, ...) beschrijven en elk instaan voor een bepaald onderdeel van de invoer en uitvoer 

van het model. 

De grondwaterstroming in MODFLOW wordt beschreven met de volgende 

differentiaalvergelijking: 

∂ ⎛ 

⎜ K x 

∂x 

⎝ 

∂h 

⎞ 

⎟ 

∂x 

⎠ 

+ 

∂ ⎛ 

⎜ K y 

∂y 

⎝ 

∂h 

⎞ 

⎟ 

∂y 

⎠ 

⎛ 

+ ⎜ K z 

⎝ 

∂h 

⎞ 

⎟ 

∂z 

⎠ 

± W = S 

∂h 

∂t 

waarbij x, y en z de ruimtelijke coördinaten zijn [L], t de tijd [T], h de te berekenen 

grondwaterpotentiaal [L], Kx, Ky en Kz de drie componenten van de hydraulische 

geleidbaarheid [L/T], W de externe bronnen en/of afvoeren [L/T], en S de bergingscoëfficiënt 

[-]. 

De grondwaterstromingsvergelijking wordt opgelost met een eindige differentie benadering 

door het modelgebied op te delen in rekencellen met een grootte die afhankelijk is van de 

gewenste nauwkeurigheid of van de rekencapaciteit. De vergelijkingen worden iteratief 

opgelost (Anderson & Woessner, 1992). Verschillende oplossingsmethoden (‘solvers’) zijn 

beschikbaar voor de numerieke oplossing van de differentiaalvergelijkingen. 



86


Referenties 

Anderson, M.P. en W.W. Woessner, 1992. Applied Groundwater Modeling. Academic Press, 

Inc., San Diego, California, USA, 381 p. 

Batelaan, O. en F. De Smedt, 2001. WetSpass: a flexible, GIS based, distributed recharge 

methodology for regional groundwater modelling. In: Gehrels, H., Peters, J., Hoehn, E., 

Jensen, K., Leibundgut, C., Griffioen, J., Webb, B. and Zaadnoordijk, W-J. (Eds.). Impact of 

Human Activity on Groundwater Dynamics, IAHS Publ. No. 269: 11-17. 

Batelaan, O. and De Smedt, F., 2004, SEEPAGE, a new MODFLOW DRAIN Package. 

Accepted for publication in Ground Water, vol. 42. 

Brigham Young University, Utah, USA, Environmental Modeling Research Laboratory, 2003: 

GMS 5.0 Tutorials. 

Buffel, Ph., Claes, S., Gullentops, F. (2001). Toelichtingen bij de geologische kaart van 

België – Kaartblad 26 Rekem. Vlaams Gewest, Belgische Geologische Dienst en Afdeling 

Natuurlijke Rijkdommen en Energie, 56 p. 

De Smedt, P. & Loy, W. (1986). Hydrogeologie van de Limburgse Maasvallei. Het 

hydrologisch systeem in het grensgebied Luik-Maasbracht - rapporten en nota’s no. 15 van de 

CHO-TNO, p. 9-20. 

De Smedt, F., Mwanuzi, F., Wang, Z. (1998). Effectenanalyse van het Natuurontwikkelingsplan 

voor het Grensmaasgebied. Eindrapport - Deel 2: rivierkundig onderzoek. 

Studie in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Leefmilieu 

en Infrastructuur, AMINAL - Afdeling Natuur en AWZ - Afdeling Maas en Albertkanaal, en 

in onderaanneming van Belgroma n.v., 71 pp + bijlagen. 

Doherty (1996). Groundwater data utilities. Queensland Department of Natural Resources. 

Harbaugh, A.W. & McDonald, M.G. (2000). MODFLOW-2000, the U.S. Geological Survey 

modular groundwater model – User guide to modularization concepts and the grondwater 

flow process. Open-File Report 00-92, USGS, Reston, Virginia, 121 p. 

Ingenieursbureau Oranjewoud (1996). Hydrologisch onderzoek ontgrindingsplas Grote Hegge, 

studie in opdracht van de Provincie Limburg (Nl), 35 p. + bijlagen. 



87


Loy, W., Hammenecker, J. & Lag, P. (1991). Hydro-geologische karakteristieken van de Peyen 

Waubachformaties in Belgisch noord-oost Limburg. Het hydrologisch onderzoek in het 

grensgebied Luik-Maasbracht - rapporten en nota’s no. 26 van de CHO-TNO, p. 57-68. 

McDonald, M. G. and A. W. Harbaugh. 1988. A modular three-dimensional finite-difference 

ground-water flow model. Vol. Techniques of Water-Resources Investigations, book 6, chap. 

A1. U.S. Geological Survey, Reston, Virginia. 586 p. 

Meyus, Y., O. Batelaan en F. De Smedt, 2000c. Concept Vlaams Grondwater Model (VGM), 

Technisch concept van het VGM, Deelrapport 1, Hydrogeologische Codering van de 

Ondergrond van Vlaanderen (HCOV): Rapport in opdracht van AMINAL, afdeling Water, 

Brussel, 57 pag. 

Meyus, Y., J. Cools, S.Y. Zeleke, O. Batelaan en F. De Smedt, 2004a. Hydrogeologische 

detailstudie van de ondergrond in Vlaanderen: Eindrapport. Rapport in opdracht van 

AMINAL, afdeling Water, Brussel, (rapport in voorbereiding). 

Meyus, Y., D. De Smet, F. De Smedt, K. Walraevens, O. Batelaan en M. Van Camp, 2000a. 

Hydrogeologische 

http://www.wel.be. 

codering van de ondergrond in Vlaanderen. @wel 8 - water. 

Meyus, Y., T. Van Daele, O. Batelaan en F. De Smedt, 2000b. Concept Vlaams Grondwater 

Model (VGM): Eindrapport. Rapport in opdracht van AMINAL, afdeling Water, Brussel, 

90 pag. 

Meyus, Y., S.T. Woldeamlak, O. Batelaan en F. De Smedt, 2004b. Opbouw van een Vlaams 

Grondwatervoedingsmodel: Eindrapport. Rapport in opdracht van AMINAL, afdeling Water, 

Brussel, (rapport in voorbereiding). 

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap – AMINAL (1992). Grondwaterkwaliteit in 

Limburg, 114 pp. 

Mwanuzi, F. (1998). Modelling of toxic pollutant transport in an estuarine environment. PhD, 

Laboratory of Hydrology, Vrije Universiteit Brussel, 211 pp. 

Royal Haskoning (2003). MER Grensmaas 2003 - Achtergronddocument 3: Grondwater, 

studie in opdracht van De Maaswerken en de Provincie Limburg (Nl), 79 p. + bijlagen. 



88


Sels, O., Claes, S., Gullentops, F. (2001). Toelichtingen bij de geologische kaart van Belgie – 

Kaartblad 18-10 Maaseik. Vlaams Gewest, Belgische Geologische Dienst en Afdeling 

Natuurlijke Rijkdommen en Energie, 50 p. 

Stuurman, R.J., Dierckx, J. and Runhaar, H. (2002). Uitwerking van de methodiek voor de 

bepaling van de gewenste grondwatersituatie voor natuur in poltentieel natte gebieden in 

Vlaanderen. NITG 02-xxx-B, TNO, Delft. 

Van Autenboer, T., Cammaer, C., Fobbe, B. (1993). Het grondwater in het Maasbekken 

(Noord- en Oost-Limburg) - Inventarisatie van beschikbare gegegevens, LUC, Toegepaste 

Geologie, 14 p. + bijlagen. 

Van Autenboer, T., Cammaer, C., Poelmans, E. (1996). Mijnverzakkingen en het freatische 

grondwater (voorlopig rapport), LUC, Toegepaste Geologie, 38 p. + bijlagen. 

Van Autenboer, T., Cammaer, C., Poelmans, E. (1997). Voedingsgebied waterwinning As - 

basisgegevens voor een grondige hydrogeologische evaluatie, LUC, Toegepaste Geologie, 40 

p. + bijlagen. 

Van Ranst, E. and Sys, C. (2000). Eenduidige legende voor de digitale bodemkaart van 

Vlaanderen (Schaal 1:20 000), Laboratorium voor Bodemkunde, Universiteit Gent, Gent. 

Van Rooijen, P. (1986). Het hydrogeologisch systeem van het stroomgebied van de Maas 

tussen Visé en Maasbracht. Het hydrologisch systeem in het grensgebied Luik-Maasbracht - 

rapporten en nota’s no. 15 van de CHO-TNO, p. 37-50. 

Viaene, P., Vlieghe, C., De Smedt, P. (1997). Ontwikkeling van praktijkgerichte modellen 

voor watervoerende lagen, SVW, PIDPA en VMW, 141 p. 



89


Bijlage A 

Tabel A: Locatie (x,y) van de peilputten in het Maasmodel (Vlaamse zijde). 

Putcode X-Lambert Y-Lambert Putcode X-Lambert Y-Lambert 

7-0026 219510 210580 7-0290 247891 203061 

7-0028 215750 216460 7-0292 246029 200414 

7-0031 228000 216480 7-0293 246052 200406 

7-0033 246160 205220 7-0294 246207 188387 

7-0038 229514 220782 7-0295 247198 190024 

7-0053 250350 203000 7-0296 246111 186738 

7-0054 225350 208740 7-0297 247622 188119 

7-0058 223470 203420 7-0298 247655 188079 

7-0059 221020 208900 7-0299 246959 188702 

7-0060 229060 202020 7-0300 246925 188702 

7-0061 226610 203310 7-0301 246221 187315 

7-0062 231000 213070 7-0302 247448 188775 

7-0063 231690 218120 7-0303 246378 199901 

7-0064 228810 217020 7-0304 245974 200386 

7-0065 229360 204730 7-0305 246066 200349 

7-0066 224210 217510 7-0306 242552 180807 

7-0075 228950 206230 7-0307 242556 180853 

7-0076 222190 202270 7-0308 246204 188580 

7-0077 225700 200250 7-0309 245979 186811 

7-0078 233300 210750 7-0310 244632 186956 

7-0079 239830 194970 7-0311 247577 188429 

7-0081 234860 194260 7-0312 246364 189827 

7-0082 235760 193140 7-0313 247020 188726 

7-0083 236790 194780 7-0314 246737 189243 

7-0085 238050 180370 7-0315 247573 190013 

7-0088 240530 180140 7-0316 246538 189397 

7-0091 241085 184170 7-0317 246410 188262 

7-0092 235080 197920 7-0318 246871 189162 

7-0093 240170 197540 7-0319 247024 189018 

7-0095 240920 200910 7-0320 247153 188600 

7-0096 233900 194230 7-0321 246907 188690 

7-0097 247850 195400 7-0322 245567 189854 

7-0098 235260 188360 7-0325 212425 217790 

7-0099 237580 191080 7-0326 212426 217790 

7-0100 244840 195640 7-0340 236820 181175 

7-0101 249971 203209 7-0341 236825 181175 

7-0102 247500 194900 7-0342 250510 200945 

7-0103 252250 205200 7-0343 250510 200940 

7-0104 239570 184195 7-0345 232660 194640 

7-0105 243790 194800 7-0346 234085 194595 

7-0106 245080 193570 7-0347 238350 194480 

7-0107 247200 193600 7-0349 234550 189180 

7-0108 246750 193800 7-0350 233945 189330 

7-0109 247150 194950 7-0351 241160 192405 

7-0110 247400 203655 7-0352 243910 192395 

7-0111 251850 204925 7-0353 238885 201030 

7-0112 244080 203780 7-0354 245505 204900 

7-0113 251100 200400 7-0355 241670 203290 

7-0114 235280 190560 7-0356 233600 209350 

7-0115 237380 192200 7-0357 238095 210180 

7-0116 237840 193070 7-0358 238100 210180 



90


7-0117 238270 193660 7-0359 246935 194670 

7-0118 250370 201575 7-0360 247250 193560 

7-0119 236230 191820 7-0361 251365 204540 

7-0120 247500 193400 7-0362 251845 205350 

7-0121 242690 189240 7-0365 227140 196675 

7-0122 238740 196290 7-0366 236030 195710 

7-0123 239150 195590 7-0367 234551 189181 

7-0124 234360 189730 7-0370 212831 216101 

7-0125 237755 184400 7-0371 213277 216294 

7-0130 248050 193700 7-0372 213731 216503 

7-0132 233485 188505 7-0373 214208 216609 

7-0134 231650 191115 7-0374 214708 216619 

7-0135 241100 191500 7-0375 215209 216620 

7-0136 246950 194330 7-0376 215699 216496 

7-0137 239810 190325 7-0377 216195 216350 

7-0138 243510 197585 7-0378 216664 216197 

7-0139 245905 197990 7-0379 217137 216040 

7-0140 231045 193605 7-0381 214637 214650 

7-0142 247400 194300 7-0382 216989 217077 

7-0143 247750 194300 7-0383 226138 212320 

7-0144 248200 194200 7-0384 226201 212853 

7-0145 230450 216700 7-0385 226478 212532 

7-0147 248300 194800 7-0386 225176 211992 

7-0149 246920 191420 7-0387 226309 212417 

7-0150 246919 188888 7-0388 226823 212765 

7-0151 245310 188510 7-0389 226168 213270 

7-0152 245317 188514 7-0390 226129 213564 

7-0153 236180 180880 7-0391 226176 212665 

7-0155 244520 188510 7-0392 225237 213347 

7-0156 229120 215620 7-0393 227390 213406 

7-0157 242400 191610 7-0394 237426 203127 

7-0158 245160 194700 7-0395 237747 202960 

7-0159 246420 192360 7-0396 237455 203044 

7-0165 223530 210880 7-0397 237961 203422 

7-0166 215320 216420 7-0398 238545 202797 

7-0167 215700 216500 7-0399 237583 203846 

7-0168 215728 216517 7-0400 237467 202720 

7-0169 226870 212700 7-0401 246316 199183 

7-0170 226836 212716 7-0402 245652 200537 

7-0172 222643 215646 7-0403 245617 201441 

7-0173 230670 216230 7-0404 245765 201812 

7-0174 219775 214740 7-0405 245766 201813 

7-0176 220730 213030 7-0406 246749 201996 

7-0177 226790 218770 7-0407 247523 202122 

7-0180 215380 217000 7-0408 247238 201470 

7-0181 215371 216995 7-0409 247457 201077 

7-0182 219660 211846 7-0410 247742 200600 

7-0183 219652 211846 7-0411 246656 200950 

7-0184 215620 214330 7-0412 246699 201335 

7-0185 215620 217380 7-0413 247169 201600 

7-0186 247762 196520 7-0414 247496 202250 

7-0190 216000 217380 7-0415 247969 203077 

7-0192 239220 195470 7-0416 246984 188896 

7-0196 241196 184135 7-0417 247013 188853 

7-0201 221861 205400 7-0418 247012 188807 

7-0202 226779 202850 7-0419 247009 188759 

7-0216 213294 216328 7-0420 247009 188712 

7-0217 213308 216305 7-0421 247007 188667 



91


7-0220 215642 216511 7-0422 247009 188737 

7-0221 226183 212325 7-0423 247011 188785 

7-0222 225575 211942 7-0424 246967 188911 

7-0223 231440 192070 7-0425 246949 188925 

7-0224 227496 212782 7-0426 244338 187736 

7-0225 215133 216293 7-0427 244311 187836 

7-0226 226482 212510 7-0428 244305 187875 

7-0227 215516 217371 7-0429 244325 187911 

7-0228 212944 217111 7-0430 244332 187949 

7-0229 226163 212551 7-0431 244324 187979 

7-0230 226194 213765 7-0432 244330 188012 

7-0231 226340 212402 7-0433 244336 188045 

7-0232 213801 216505 7-0434 244291 187740 

7-0235 216200 216356 7-0435 244286 187789 

7-0237 213095 216700 7-0436 244235 187651 

7-0238 212855 216125 7-0437 244229 187779 

7-0239 214213 216620 7-0438 244566 187684 

7-0240 226268 211619 7-0439 244570 187748 

7-0242 215046 216097 7-0440 244420 187533 

7-0243 215008 215642 7-0441 244657 187843 

7-0244 224901 211982 7-0442 245207 187956 

7-0245 214715 216631 7-0443 244536 188137 

7-0246 220045 215116 7-0444 244368 188224 

7-0247 226242 211806 7-0445 247034 188634 

7-0248 226162 213278 7-0446 244104 187842 

7-0250 217431 216858 7-0447 245771 188040 

7-0251 215638 216507 7-0448 246254 188246 

7-0252 215755 216510 7-0449 246140 188312 

7-0253 247972 203097 7-0450 246190 188500 

7-0254 247970 203088 7-0451 246122 188439 

7-0255 247965 203132 7-0452 245925 188531 

7-0256 247965 203132 7-0453 246209 188792 

7-0257 247795 203055 7-0454 246087 189001 

7-0258 247836 203024 7-0455 245632 188965 

7-0259 215733 216567 7-0456 246511 188940 

7-0260 217081 216009 7-0457 246698 188479 

7-0261 217246 216375 7-0458 247004 188424 

7-0262 234838 189328 7-0459 247243 188367 

7-0263 235011 189787 7-0460 247068 188765 

7-0264 234316 189101 7-0461 246877 188918 

7-0270 235345 190192 7-0462 247114 188885 

7-0271 235722 190528 7-0463 247273 188836 

7-0272 227728 213921 7-0464 246964 188947 

7-0274 247049 188263 7-0465 247336 189014 

7-0275 246905 188937 7-0466 247060 189099 

7-0276 247163 188774 7-0467 247409 189255 

7-0278 215191 216623 7-0468 247182 189307 

7-0279 247769 188391 7-0469 247210 189478 

7-0280 247775 188348 7-0470 244267 188066 

7-0281 247998 188503 7-0471 244209 187865 

7-0282 246552 190498 7-0472 246925 188865 

7-0284 246246 186964 7-0473 246955 188743 

7-0285 248021 202956 7-0479 234657 189218 

7-0287 247836 203024 7-0480 234962 189382 

7-0288 247893 203072 7-0481 235195 190083 

7-0289 247891 203061 7-0482 235491 190193 



92


Bijlage B 

Tabel B: Peilputten in het Maasmodel (Vlaamse zijde) met minder dan acht metingen 

voor het jaar 2000. 

Putcode 

7-0150 

7-0228 

7-0232 

7-0237 

7-0262 

7-0313 

7-0354 

7-0390 

7-0395 

7-0401 

7-0402 

7-0403 

7-0404 

7-0405 

7-0406 

7-0407 

7-0408 

7-0409 

7-0410 

7-0411 

7-0412 

7-0413 

7-0414 

7-0415 

7-0472 

7-0473 



93


Bijlage C 

Tabel C: Locatie (x,y) van de grondwaterwinningen in het Maasmodel (Vlaamse zijde). 

X-Lambert Y-Lambert X-Lambert Y-Lambert X-Lambert Y-Lambert X-Lambert Y-Lambert 

236612 209413 238510 188720 245355 205137 229134 197307 

243209 183054 232240 204304 248004 206205 240941 203617 

243911 189944 238842 202794 224178 209071 238360 204617 

243908 189997 229523 204483 250341 201782 225413 197230 

247140 192310 247220 208140 237577 200163 233847 211110 

234678 199980 234799 206694 245540 203713 238972 204332 

225493 218258 235272 205990 235287 205970 221870 199448 

230880 217760 229240 215500 246350 191330 237927 207624 

247338 199925 221831 213337 244457 207987 244186 183083 

230487 206165 220911 212445 230836 195939 243748 185853 

237671 206253 235727 207472 251111 204382 231761 207765 

237712 206296 222774 200494 228734 204147 240487 204217 

235924 191871 227960 200760 237446 206651 225070 211410 

228660 198940 239430 201490 220714 213349 236590 209600 

235447 212168 239460 201520 237564 202695 233881 197343 

227736 196171 239307 204075 231389 213793 247281 205317 

234587 208225 231539 199874 236329 202291 223788 203929 

226611 212569 234753 204737 237479 202812 223698 203882 

226676 212524 231601 199769 237374 205862 223552 200605 

226088 211388 229634 196635 245200 193508 223037 198208 

231400 195330 235319 197360 238680 209588 234261 199797 

230049 196922 227819 204741 237013 180082 219360 214050 

231740 197330 233016 193458 231841 200046 227320 219923 

227178 195247 241404 183420 244293 208194 247819 204302 

230033 196912 235362 201723 245877 203572 225112 210918 

230986 200578 247923 201218 248800 196500 237778 191370 

244848 202296 233017 208994 248143 196093 222040 204789 

220312 212824 234627 197779 244139 200948 224270 199840 

224626 214122 229419 203611 231065 203105 223627 216624 

245320 194070 233872 202640 235606 194337 226416 201223 

243536 182513 239426 209814 243557 183206 226375 201225 

251000 204120 229741 206726 237630 198240 216460 213860 

250990 203870 232582 203733 227091 197650 231138 202208 

232411 192638 226840 215020 227035 197571 238385 202905 

229381 200842 249671 203741 244507 184052 239858 208525 

224290 204111 241350 202300 233694 210458 241430 198670 

230380 217549 249227 203345 240663 201101 247510 205850 

223308 209048 238094 204152 228090 215622 222160 202238 

223734 208978 226102 213373 228415 215130 228939 201948 

227606 214401 244697 208630 227600 200719 228817 202195 

237076 207329 225325 201768 227637 200709 228594 202207 

225875 213748 225694 200267 244989 195391 227943 200745 

233887 210828 235359 196689 231917 217895 235779 200437 

226088 210974 238752 203963 236861 200095 229349 204707 

229263 215566 234567 194151 236580 199612 229393 204286 



94


238640 177700 239421 208093 236649 199557 238562 178501 

236501 210731 246664 204038 244680 201750 235270 204130 

236505 210721 230483 216691 249930 205158 229718 214879 

230256 217060 228085 216076 229150 209407 229379 215129 

229296 203620 227137 220056 243778 204846 231775 202929 

227055 213171 227133 220049 241878 202863 236590 207391 

234552 204789 240656 186048 234345 209759 243760 186736 

242592 201693 231620 217850 229362 210054 237012 180348 

248340 197740 232338 208215 236527 208419 231423 206505 

248293 197472 228978 206208 235643 209869 237266 204770 

246820 198020 234932 204924 238050 180400 236280 191599 

248357 197461 246795 183199 242208 203466 245490 203080 

234558 208370 234140 201210 250064 201120 228031 199611 

227524 220439 230745 211737 226264 214508 239314 210725 

227900 212475 226670 213261 235291 197248 243853 207234 

244846 188165 229588 203437 232553 204646 249100 201470 

244771 188195 226513 197370 234910 206142 228646 209085 

228314 196158 233528 205281 247878 200429 250350 199930 

232087 217398 228125 201502 221458 212162 234412 193861 

231325 214840 229621 206992 239083 203825 242385 200175 

247670 201020 229557 207006 223777 214667 232924 210065 

230644 212743 225981 210959 246552 195451 224400 196888 

230905 213060 249699 205339 245061 194165 234592 192869 

230700 213261 248331 206857 236955 203376 226637 217108 

246620 196420 234629 212235 247465 190261 244162 190059 

216780 213290 234703 212070 244910 186615 225276 211257 

247300 202650 235029 212455 228763 198653 221742 212673 

228810 213606 233717 211521 247557 208978 227221 219827 

226113 199493 233060 212780 241765 201702 227500 220301 

221336 210562 226483 207992 244322 201679 230740 217430 

221303 210621 225881 207192 243859 193267 220975 213393 

237476 208693 226721 208154 244488 191997 220323 214819 

223276 214933 240493 202126 244897 193333 252067 199381 

223254 202415 236046 204396 236505 199500 246903 203456 

234990 206115 246050 189910 231505 217702 244610 205170 

244270 190489 230337 217029 231503 217717 238796 203955 

229383 208829 230342 216992 235070 208529 247777 200449 

238600 187980 245800 189890 224942 201505 230931 213939 

247000 188190 228024 215890 222159 211921 149146 241867 

226832 198024 228052 215650 222954 212384 241810 202810 

216038 214509 247370 200720 233725 202798 242100 203590 

236698 208232 232833 193365 237225 205890 248021 201692 

231421 206248 228723 206623 229942 215411 234020 206840 

243390 200350 243737 198973 230759 217996 229329 196721 

230487 196307 243725 199004 235168 204997 229309 196639 

224247 201931 249960 199330 224253 196506 226264 218613 

234208 204582 250148 205052 235624 187407 238245 203269 

238876 203391 233059 203776 246732 198204 246986 188860 

243799 189661 248940 200730 228709 207045 225194 212028 

243749 189739 247070 196030 228557 205327 237407 203125 

227398 214519 229142 215608 228552 205318 230000 215710 



95


226781 210015 234761 203162 226002 198070 247392 201445 

240755 204351 235134 198191 227296 204667 222083 213066 

244350 208310 235164 198183 223456 207816 246174 200427 

228972 202029 217657 216343 221410 206846 246174 200427 

229841 206951 249470 206000 221410 206846 223923 214594 

246850 200555 228272 212109 221389 206833 227389 213112 

243345 182927 248280 202660 229731 210243 214480 214080 

235594 209188 246930 207922 230604 196558 223458 214322 

234358 210604 243778 207204 234506 200080 225844 212117 

230370 216650 243730 196270 231476 198481 228102 215120 

248125 204853 236267 199393 237214 199830 232456 206942 

248278 205158 235705 210211 237861 200607 240186 201252 

228800 201953 235139 208957 237462 197871 226912 203367 

229437 202740 249028 196294 231129 196191 224099 202902 

229721 205333 227960 221570 234564 200118 247800 199740 

232531 207721 247113 208443 230659 201710 241680 199590 

234905 202000 247062 208755 249936 197419 251000 205210 

233546 204257 247108 205717 249949 197391 251650 205750 

235790 205343 248143 206019 242202 200951 218461 211093 

242736 193286 244590 207252 246167 199484 221597 217810 

228144 214389 246080 209292 246998 201585 223128 201670 

226133 199656 246177 206490 247000 201584 223136 201657 

219826 212578 244560 209100 242437 200652 224115 210293 

223161 215604 232298 192487 228781 213179 224073 210291 

230396 215661 249884 200129 239014 196104 224411 200527 

229660 219130 226727 203665 219806 217048 224244 203191 

240848 204353 226690 205261 219874 217215 225018 203963 

247210 200090 238640 203020 248997 200849 228996 211238 

242080 202000 231326 192790 230309 203159 228933 211270 

229663 209246 226039 208052 234390 200314 231687 218340 

228274 208712 232536 204605 232928 201450 234653 207381 

235587 209420 225117 202287 229046 199751 235055 195522 

245350 208980 227993 196519 231212 202456 234944 196237 

234481 200713 229658 206970 237587 200095 232278 195241 

224615 217357 234030 208214 238327 196110 233546 195620 

248070 207750 234030 208214 232960 201345 233363 195038 

247509 208908 237190 207024 228475 216657 239213 205483 

241537 199566 231131 206911 227511 220736 250950 203724 

249768 196974 231121 206899 231983 218003 220959 212224 

249801 198319 240210 204130 230019 215393 237582 202887 

249874 196981 241317 201661 230079 215408 228740 203203 

246250 183640 218046 215333 230534 214797 228781 203202 

222940 200710 221827 213230 230912 216224 231601 192252 

224087 203006 224210 217510 230282 216799 232254 206690 

231604 218023 224575 218161 231920 218210 232365 207043 

231700 218860 226170 216977 231665 218777 223408 212456 

229470 216180 224840 218130 230993 217736 222034 213291 

230000 219105 247040 208930 227271 217461 220438 212198 

223205 215808 234133 211519 226619 217128 223533 210546 

229528 209173 230636 210798 229838 216474 221923 208177 

246860 207630 239154 205397 230046 215917 223534 210619 



96


248191 198679 231870 214674 231779 218415 222956 211748 

225200 198656 234320 193820 231760 218417 233850 198300 

229231 212688 245080 208180 248101 197097 249140 200770 

229211 212662 215217 216690 250106 195802 246231 189210 

230530 213790 223282 215783 248144 197072 246589 188580 

233136 209013 244276 203643 245087 188631 242745 189423 

238050 200168 243990 203790 246514 191446 227178 195183 

233753 203456 236260 207170 245873 191263 235349 201249 

246740 202430 225698 207687 246827 195056 237050 204020 

245372 208880 233279 199149 246638 193989 229060 200090 

246898 209142 223899 216871 244573 193217 235553 211295 

227183 196814 240130 204090 246793 191944 235490 211220 

225885 202878 233150 196870 247082 192514 236381 210488 

228734 201997 234672 209469 246960 192616 236404 210545 

228767 201972 237237 210077 246299 190092 234856 209152 

242740 193325 246940 198940 237218 201973 221200 216510 

220817 213409 226591 203299 237072 202759 233251 200243 

249910 197060 247010 199240 235392 206535 232985 199335 

250200 204010 232690 215440 240103 204968 245319 209015 

247340 201980 238888 205604 240882 201347 244142 208169 

247330 201880 216670 211500 240818 201398 233342 206153 

247001 201313 238930 205570 240550 204917 228954 210784 

246806 201877 231780 217950 238511 203089 231570 199065 

230574 208349 241940 205710 241045 203693 230544 214565 

226451 203511 241580 205480 237356 206643 220404 212904 

227606 204204 248975 199622 240655 202246 223431 210034 

227794 204353 248613 197763 241575 205514 223443 210014 

227353 203587 240773 199370 239915 204471 221330 213119 

234931 197724 241060 201110 232574 207013 233447 188425 

221029 208903 230104 202910 235474 201805 242624 184372 

242940 193413 227634 215136 241429 203121 233289 208493 

237500 203510 227849 214277 235169 208435 240500 200973 

227443 215002 223999 214629 235172 208492 236465 199417 

230900 218493 217870 215470 233860 207884 231516 201907 

246563 195791 225122 209705 233178 208808 244830 186451 

217027 210470 215130 214597 231289 209082 247367 195810 

224531 217565 215013 215225 231269 209664 223756 208664 

224565 217550 234333 197489 233210 208025 221212 211408 

246900 203820 225175 214794 224118 213526 244248 204956 

225247 211023 228356 212323 227348 198994 220755 212946 

231177 197273 227665 215147 227281 198939 246784 201356 

232032 203737 225871 212401 230001 203603 214706 216620 

237389 192137 232966 209196 223790 200599 234985 189781 

242870 190330 237750 209014 223131 202732 231960 198507 

236199 208428 224524 217946 224013 200032 249499 201331 

232730 192600 224780 217870 226473 208330 229035 209704 

244769 208303 223029 201480 227650 203786 229015 209743 

245750 208556 223131 203231 226663 199806 224783 216631 

234590 194314 229300 212950 227505 195373 224823 216674 

229457 211726 229301 212899 227044 208162 224544 217041 

247450 207630 227157 213205 223873 217211 224707 218777 



97


237042 207350 226059 210934 226482 203503 235313 209610 

232264 204285 227795 214974 231357 205808 233171 210702 

216810 212380 230050 213590 228332 201375 246515 186860 

216018 217094 230482 213643 226706 199726 246673 182672 

234361 211501 225576 210465 225792 200213 227207 219812 

241395 203967 224910 209218 223801 201064 225323 198024 

234500 209363 225561 211145 239968 200549 242032 190407 

220140 216040 230246 213479 231694 218651 246808 208790 

225326 207224 227683 213523 226897 196497 242254 205120 

226512 209266 229386 213365 243430 197940 235865 202313 

236934 199653 226468 215546 239250 205330 234743 202523 

235790 207495 226448 215501 224606 218235 226485 211871 

235321 209838 246588 203943 224566 218257 226072 209358 

220510 215340 228351 212984 226888 214809 234548 210936 

220564 215475 225827 210686 225117 218206 248024 199932 

227093 196535 227293 212864 234777 210340 247800 199220 

242855 204368 224980 216001 236168 208642 246678 197749 

242899 204276 224950 216037 243077 190458 245082 203423 

226427 200771 225119 215724 235719 193035 232130 215950 

231775 197266 225232 214411 235840 192249 250584 205900 

247003 206681 227526 214532 248390 198620 229062 204021 

233059 192873 227691 214548 247860 198770 232906 198940 

240540 183471 227141 212009 249260 200750 231594 199637 

239775 200760 227116 211924 249150 198620 221923 212820 

244830 209090 227475 213844 247830 200540 231870 190940 

236772 209260 226882 212886 246680 200950 247396 205451 

235734 209341 228036 211855 247910 208450 244282 205559 

222945 211863 227698 211898 223043 206747 244292 205518 

223000 211800 234860 197962 224211 215884 244642 208141 

223826 199509 236529 199466 223674 216402 244629 208195 

224136 207413 230494 197472 224169 215940 243470 208500 

223878 200681 241737 204450 229203 203747 243910 208510 

227783 203015 245032 204553 227195 196773 243581 208526 

230438 204080 246800 201878 241227 201553 243639 208387 

242553 199687 238510 188430 241275 201574 248142 205819 

242484 199808 228777 209014 231211 213963 250560 205265 

227540 203139 234582 209391 233565 202920 244338 205219 

227541 203035 233340 193023 230841 206982 245854 207255 

240310 204123 229182 206304 234159 198800 247844 204155 

242815 203266 229886 205792 229000 196334 245879 208851 

226450 200399 231480 206510 232568 208413 245508 209100 

229060 201992 231539 208197 230440 213780 246575 204024 

232655 207685 224754 201954 225047 216017 247468 207757 

223558 203423 231506 209609 237402 206089 247396 208126 

231256 196539 231308 209353 233069 196793 243510 207550 

237593 203632 230800 210560 233077 196844 250483 202757 

229228 209513 232820 210380 229015 202008 231410 209334 

224470 204570 234718 209469 226253 197728 238499 209418 

234948 205957 236476 209364 225748 196377 228295 208719 

229174 213299 227097 197658 237724 210436 229294 210458 

229376 209285 227097 197658 246800 188561 222861 200574 



98


246040 209430 235497 208788 248515 206402 224054 201731 

246120 183566 235564 209015 234370 192800 238134 208857 

234088 204021 230636 196894 236336 198951 237811 208650 

234092 204008 228906 198407 233314 196969 239232 209569 

239317 209116 228947 212436 231252 196992 225351 208735 

236778 210880 231030 203300 227630 215430 243474 193328 

229807 196801 243950 189720 243585 194229 223477 212871 

235981 207644 236625 199586 249769 198076 233379 203753 

234475 207907 237685 198968 227154 213843 229003 205904 

227400 218400 241800 201470 232560 207120 236918 210907 

231522 218793 230613 196399 233621 206678 233272 204373 

234191 202315 230495 196366 238057 204983 226296 199971 

241056 182007 231287 197698 241717 201530 228987 206196 

236761 194685 227464 195303 228959 198208 232515 217852 

247830 205600 225290 203875 238121 200583 234050 188730 

236921 193495 216677 213682 229012 198232 223771 203883 

234717 209595 245609 208795 232915 201872 236674 199432 

228539 205499 245520 208451 238314 196282 243110 189770 

236199 201959 245515 208839 228875 197796 249288 202313 

237127 204601 233868 207195 234007 198786 231167 206580 

231891 200162 225489 205193 231831 215540 234470 200100 

230950 198380 224349 203883 236598 188318 222382 210960 

228140 198523 225625 204846 239053 202521 244924 186880 

236036 199292 233417 192610 234379 207734 245548 188331 

238102 198575 220112 212722 236541 198791 233362 192613 

235952 199286 234554 197661 246733 182788 247443 199901 

233444 197083 238560 203060 236455 188266 226061 219676 

233972 197964 226677 210350 227200 206330 228203 205026 

234145 197558 220899 212589 222850 199340 229493 206872 

228725 206811 246877 183051 224650 202380 229412 208959 

249390 204220 245984 183503 227837 201431 237052 208786 

247022 202615 237116 208499 233695 208170 235418 190679 

221366 213334 246726 202165 231052 206869 244293 187744 

240942 201947 224250 204875 231005 206873 244566 187771 

225301 198299 224212 204860 233506 207737 



99

(VGM) in GMS/MODFLOW - Vrije Universiteit Brussel

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?