06.08.2013 Views

Sdb Verslag NL

Sdb Verslag NL

Sdb Verslag NL

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

J a a r v e r s l a g 2 0 0 8


J a a r v e r s l a g 2 0 0 8<br />

Het jaarverslag is in zowel het Nederlands<br />

als het Engels beschikbaar.<br />

Van de twee versies is de Engelse de<br />

originele en derhalve bindend.


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

2


Inhoudsopgave<br />

4 Voorwoord<br />

5 Kengetallen 2008<br />

6 Het doel<br />

7 Personalia<br />

9 <strong>Verslag</strong> van de Raad van Commissarissen<br />

12 Bericht van de Directie<br />

20 Duurzaamheid<br />

22 Medewerkers<br />

24 Risicoprofiel en risicobeheersing<br />

26 Corporate Governance Code<br />

32 Remuneratieverslag<br />

36 Jaarrekening 2008<br />

82 Informatie voor de aandeelhouders<br />

2008<br />

3


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

4<br />

Voorwoord<br />

De nettowinst in 2008 is verdrievoudigd ten opzichte van 2007 en ook het bedrijfsresultaat is fors gestegen.<br />

De balanspositie van onze organisatie is daarnaast aanmerkelijk verbeterd door een toename van het eigen<br />

vermogen en een afname van de netto schuld. Het is duidelijk dat Super de Boer in 2008 de vruchten kon plukken<br />

na de omvangrijke reorganisatie in 2006 en 2007.<br />

Super de Boer laat over 2008 een positieve omzet ontwikkeling zien. De gemiddelde omzet per winkel groeide met<br />

7,3%. Daarnaast werd ook nagenoeg dezelfde consumentenomzet als in 2007, met gemiddeld 30 winkels minder,<br />

behaald. Dit is met name te danken aan de modernisering van 42 winkels en het verder versterken van de formule.<br />

Het doel van Super de Boer is duidelijk: we willen ‘gewoon’ in elk marktgebied de beste supermarkt zijn. Dat houdt<br />

in dat elke winkel zijn eigen consumentgerichte aanpak nodig heeft en deze ook krijgt. In het ene geval betekent<br />

dit een investering in kwaliteit, in welke vorm dan ook, in het andere een investering in prijs. In alle gevallen is het<br />

motto: ‘lokaal waar mogelijk, centraal waar nodig’. De consument bepaalt, de winkel maakt het mogelijk.<br />

In 2008 waren alle activiteiten wederom gericht op het creëren van meer voorkeur van de consumenten voor<br />

Super de Boer. Een kwaliteitsslag die in feite vijf factoren kent: goede locaties, een goed assortiment, efficiënte en<br />

voor de consument prettige winkels, een goede ambiance door goed personeel en tenslotte een juiste prijsstelling.<br />

Op deze factoren heeft Super de Boer het afgelopen jaar belangrijke vorderingen gemaakt. Wij streven ernaar deze<br />

kwaliteitsslag in 2009 op alle fronten verder door te voeren.<br />

Ik bedank al onze medewerkers voor de inspanningen die zijn geleverd om Super de Boer weer op koers te krijgen.<br />

De goede financiële resultaten van 2008 zijn daarvan het gevolg. Van Goed naar Super, dát is de koers voor 2009.<br />

Drs. J.G.B. Brouwer<br />

Voorzitter van de Directie


Kengetallen 2008<br />

Kerncijfers (geconsolideerd)<br />

(x € 1 miljoen) 2008 2007<br />

Opbrengsten (netto-omzet) 1.685 1.858<br />

Resultaat uit bedrijfsactiviteiten exclusief bijzondere posten 17 7<br />

Resultaat uit bedrijfsactiviteiten (EBIT) 25 21<br />

Netto financieringslasten (11) (11)<br />

Resultaat over de verslagperiode 29 10<br />

Netto schuld 67 77<br />

Vestigingspunten 2008 2007<br />

Totaal aantal winkels (ultimo boekjaar) 305 315<br />

waarvan zelfstandig ondernemers 165 176<br />

Gemiddeld aantal winkels 310 340<br />

Marktaandeel 2008 2007<br />

Super de Boer 6,8% 7,3%<br />

2008<br />

5


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

6 Het doel<br />

Super de Boer is een landelijke supermarktformule met een uitgesproken regionale en lokale oriëntatie, die zich<br />

ten doel stelt in elk marktgebied de beste supermarkt te zijn. Dit wordt bereikt door de hoogst mogelijke kwaliteit<br />

van producten en diensten te koppelen aan een betaalbaar prijsniveau en een persoonlijke en toegankelijke<br />

omgang met de klant. Super de Boer is een actieve participant in de gemeenschap, of het nu gaat om het lokaal<br />

verzorgings gebied van de supermarkt of om de eisen die een veranderende samenleving stelt aan verduurzaming<br />

van het assortiment en bevordering van gezondheid en welzijn. Gezinnen met kinderen vormen de belangrijkste<br />

doelgroep van Super de Boer. Zij kennen en vertrouwen de formule en waarderen het dat Super de Boer hen de<br />

helpende hand biedt bij het gemakkelijker maken van het huishouden en het volgen van een gezond leefpatroon.


Personalia Raad van Commissarissen<br />

(situatie per 7 april 2009)<br />

S.W.W. Lubsen MBA (m), voorzitter<br />

Voormalig lid Raad van Bestuur van Heineken N.V.;<br />

Nederlandse nationaliteit;<br />

Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in mei<br />

2004, herbenoemd in 2008 en aftredend in 2012.<br />

Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:<br />

. Voorzitter Raad van Commissarissen Concordia Fund B.V.;<br />

. Lid Board of Directors van Teleflex Inc. USA;<br />

. Lid Raad van Commissarissen RUVABO B.V.;<br />

. Lid Raad van Commissarissen IFF (Nederland) Holding B.V.<br />

H.L. Aouani (m)<br />

Lid Raad van Bestuur van Casino Guichard-Perrachon S.A.;<br />

Franse nationaliteit;<br />

Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in<br />

december 2007 en aftredend in 2011.<br />

Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:<br />

In zijn hoedanigheid van bestuurslid van Casino Guichard-<br />

Perrachon S.A. bekleedt de heer Aouani een bestuursfunctie<br />

bij de volgende vennootschappen waarin Casino participeert:<br />

. Voorzitter Raad van Commissarissen Vindémia S.A.S.;<br />

. Lid Raad van Commissarissen C-Discount S.A.;<br />

. Lid Board of Directors Monoprix S.A.;<br />

. Lid Board of Directors Franprix Holding S.A.;<br />

. Lid Board of Directors Grupo Pao de Açucar, Brazil;<br />

. Lid Board of Directors Almacenes Exito S.A., Colombia.<br />

D.R. Goeminne (m)<br />

Voormalig lid Raad van Bestuur van Maxeda B.V. en<br />

voorzitter van de Raad van Bestuur van Vroom &<br />

Dreesmann B.V.;<br />

Belgische nationaliteit;<br />

Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in<br />

december 2007 en aftredend in 2011.<br />

Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:<br />

. Voorzitter Raad van Commissarissen Boekhandels Groep<br />

Nederland B.V.;<br />

. Lid Raad van Commissarissen Stern Groep N.V.;<br />

. Lid Raad van Bestuur Mitiska N.V., België;<br />

. Lid Raad van Bestuur Van de Velde N.V., België.<br />

A.D.C.W.J. Strasser (m)<br />

Adviseur van de voorzitter van het bestuur van Casino<br />

Guichard-Perrachon S.A., verantwoordelijk voor<br />

International Development en secretaris van Casino’s<br />

International Strategic Committee;<br />

Franse nationaliteit;<br />

Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in oktober<br />

2008 en aftredend in 2012.<br />

Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:<br />

In zijn hoedanigheid van zijn functies bij Casino Guichard-<br />

Perrachon S.A. bekleedt de heer Strasser een bestuursfunctie<br />

bij de volgende vennootschap waarin Casino participeert:<br />

. Lid Raad van Bestuur Big C, Thailand.<br />

Dr. P.M. Verboom (m)<br />

Executive Vice President en Chief Financial Officer van<br />

Schiphol Group;<br />

Nederlandse nationaliteit;<br />

Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen in mei<br />

2008 en aftredend in 2012.<br />

Belangrijkste commissariaten/nevenfuncties:<br />

. Vice-voorzitter Raad van Commissarissen Eindhoven<br />

Airport;<br />

. Lid Raad van Commissarissen VastNed Retail N.V.;<br />

. Lid van de Board of Directors Brisbane Airport Company<br />

Ltd.;<br />

. Lid van de Board of Directors Aéroports de Paris.<br />

Commissies<br />

Selection, Nomination and Remuneration<br />

Committee<br />

H.L. Aouani (voorzitter)<br />

S.W.W. Lubsen<br />

Audit Committee<br />

D.R. Goeminne (voorzitter)<br />

A.D.C.W.J. Strasser<br />

P.M. Verboom<br />

2008<br />

7


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

8 Personalia Directie<br />

De statutaire directie bestaat met ingang van 6 november<br />

2006 uit de heer Drs. J.G.B. Brouwer wiens benoeming door<br />

de Raad van Commissarissen heeft plaatsgevonden na de<br />

Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders van<br />

3 november 2006.<br />

Het directieteam van Super de Boer bestaat voorts uit de<br />

volgende leden:<br />

Th.C.M. van Beek RA (m)<br />

Financiën<br />

A.H. de Boer MBA (m)<br />

ICT, Supply Chain Management<br />

Mr. A.B. Davids (m)<br />

Vastgoed<br />

J.A. Heuving (m)<br />

Operations<br />

G. Kuiper (v)<br />

Personeel en Organisatie<br />

Drs. E.C.J. Leebeek (m)<br />

Marketing en Inkoop<br />

R. de Vries (m)<br />

Logistiek<br />

Met uitzondering van de heer Brouwer is geen van de<br />

voornoemde personen statutair bestuurder.<br />

Nevenfuncties Directie<br />

De leden van de Directie vervullen uitsluitend bestuurs -<br />

functies buiten Super de Boer N.V. voor zover deze functies<br />

in direct verband staan met de activiteiten van Super de<br />

Boer N.V. Het betreft onder meer bestuursfuncties bij<br />

branche-organisaties. Een uitzondering hierop vormen de<br />

commissariaten van de heer Brouwer bij Albron B.V. en<br />

Gavia Holding B.V./Wehkamp.


<strong>Verslag</strong> van de Raad van Commissarissen<br />

Overzicht<br />

Met recht kon worden gesproken van een succesvolle<br />

afronding van het transitieproces van Laurus naar Super de<br />

Boer eind 2007. Het jaar 2008 stond voor Super de Boer dan<br />

ook in het teken van een verdere verbetering van de Super<br />

de Boer-formule. Deze verbetering werd onder andere<br />

gerealiseerd door het verder moderniseren en uitbreiden van<br />

42 winkels, het versterken van de lokale marketing, de<br />

uitbreiding van het Super de Boer-huismerk en het<br />

versterken van de kwaliteit van de winkels door middel van<br />

diverse programma's en opleidingen.<br />

Ook de positieve ontwikkeling van het bedrijfsresultaat<br />

heeft zich in 2008 doorgezet. Deze toename werd met name<br />

bewerkstelligd door het afstoten van verlieslatende winkels<br />

en een verbetering van de operationele performance. In<br />

combinatie met de succesvol afgeronde transitie heeft dat<br />

ertoe geleid dat Super de Boer met ING Bank N.V. en RBS<br />

overeenstemming wist te bereiken over het aanpassen van<br />

de bestaande kredietovereenkomst. De totale faciliteit werd<br />

hiermee gereduceerd van € 175 miljoen naar € 120 miljoen.<br />

Daarnaast werden de renteopslagen en bereidstellings -<br />

provisies verlaagd, teneinde beter aan te sluiten op Super de<br />

Boer's risicoprofiel.<br />

De gewijzigde kredietfaciliteit kenmerkt de ontwikkeling die<br />

Super de Boer heeft doorgemaakt, in het bijzonder omdat<br />

gedurende het eerste halfjaar van 2008 de eerste tekenen<br />

van de kredietcrisis zich openbaarden. Vooral gedurende het<br />

tweede halfjaar van 2008 werden de gevolgen van deze<br />

kredietcrisis goed zichtbaar, zowel op de financiële markten<br />

als in de reële economie. Ondanks de neergaande<br />

economische spiraal en een dalend consumentenvertrouwen<br />

is Super de Boer erin geslaagd om de voor 2008 gestelde<br />

doelen te bereiken.<br />

Toezicht<br />

De Raad van Commissarissen heeft in 2008 negenmaal met<br />

de Voorzitter van de Directie en de Financieel Directeur<br />

vergaderd. Bij het merendeel van de vergaderingen is de<br />

voltallige Raad van Commissarissen, dan wel de nagenoeg<br />

voltallige Raad van Commissarissen, aanwezig geweest.<br />

Voorts heeft de voltallige Raad van Commissarissen de op<br />

14 mei 2008 gehouden Algemene Vergadering van<br />

Aandeelhouders bijgewoond en waren drie van de vier in<br />

functie zijnde leden van de Raad van Commissarissen<br />

aanwezig tijdens de op 31 oktober 2008 gehouden<br />

Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders.<br />

Naast formele vergaderingen waren er tussentijds contacten,<br />

zowel tussen de leden van de Raad van Commissarissen<br />

onderling als met de leden van de directie. De individuele<br />

leden van de Raad van Commissarissen hebben voorts door<br />

middel van werkbezoeken aan winkels, kantoren en<br />

distributiecentra hun inzicht in de onderneming verder<br />

vergroot. Bij de overlegvergaderingen van de ondernemings -<br />

raad is, met uitzondering van één bijeenkomst, steeds een<br />

afvaardiging van de Raad van Commissarissen aanwezig<br />

geweest. Daarnaast was er regelmatig contact tussen de<br />

voorzitter van de ondernemingsraad en de voorzitter van de<br />

Raad van Commissarissen.<br />

De Raad van Commissarissen heeft voorts, buiten aanwezig -<br />

heid van de Directie, vergaderd over zowel het functioneren<br />

van de Raad van Commissarissen als dat van de individuele<br />

commissarissen en de conclusies die daaraan moeten<br />

worden verbonden. Tevens werd tijdens die besprekingen<br />

aandacht besteed aan het gewenste profiel en de samen -<br />

stelling en competentie van de Raad van Commissarissen.<br />

Het functioneren van de Directie en haar leden, evenals de<br />

conclusies die daaraan moeten worden verbonden, is<br />

eveneens aan de orde geweest.<br />

Tijdens de vergaderingen van de Raad van Commissarissen<br />

werd in het bijzonder veel aandacht besteed aan de<br />

realisatie van de doelstellingen van de onderneming, de<br />

strategie van Super de Boer, de risico's verbonden aan de<br />

onderneming (mede in het licht van de onrust op de<br />

financiële markten) en de uitkomsten van de beoordeling<br />

door de Directie van de interne risicobeheersings- en<br />

controlesystemen.<br />

Samenstelling van de Raad van<br />

Commissarissen<br />

Super de Boer N.V. is een Nederlandse naamloze vennoot -<br />

schap waarop op basis van de statuten het volledige<br />

structuurregime van toepassing is. Hoewel Super de Boer<br />

gezien de omvang van het aandelenbezit van Casino<br />

Guichard-Perrachon S.A. ('Casino') de mogelijkheid heeft het<br />

verzwakte regime toe te passen, heeft de Algemene<br />

Vergadering van Aandeelhouders in 2008 nadrukkelijk<br />

besloten dit niet te doen en het volledige structuurregime te<br />

handhaven. Leden van de statutaire directie worden onder<br />

het volledige structuurregime benoemd door de Raad van<br />

Commissarissen. Commissarissen worden in beginsel op<br />

voordracht van de Raad van Commissarissen benoemd door<br />

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De Raad van<br />

Commissarissen kent thans vijf leden, de heren S.W.W.<br />

Lubsen (voorzitter), H.L. Aouani, D.R. Goeminne, P.M.<br />

Verboom en A.D.C.W.J. Strasser.<br />

Als gevolg van het aftreden van de heer J.A.N. van Dijk per<br />

19 december 2007 was er een vacature ontstaan binnen de<br />

Raad. De heer Verboom is op 14 mei 2008, op basis van een<br />

voordracht door Casino overeenkomstig de met Casino<br />

bestaande afspraken, door de Algemene Vergadering van<br />

2008<br />

9


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

10<br />

Aandeelhouders benoemd tot commissaris. De heer J.H.<br />

Ozinga is op eigen verzoek per 31 oktober 2008 afgetreden<br />

als commissaris. Wij danken de heer Ozinga voor zijn<br />

betrokkenheid en inzet voor de onderneming. De heer<br />

Strasser (de beoogde opvolger van de heer Ozinga) is op<br />

31 oktober 2008, op basis van een voordracht door Casino<br />

overeenkomstig de met Casino bestaande afspraken, door de<br />

Algemene Vergadering van Aandeelhouders benoemd tot<br />

commissaris. De benoemingen van de heren Verboom en<br />

Strasser passen in het door de Algemene Vergadering van<br />

Aandeelhouders goedgekeurde profiel en dragen ertoe bij<br />

dat de vereiste kundigheden en kennis adequaat binnen de<br />

Raad van Commissarissen vertegenwoordigd blijven.<br />

Overeenkomstig het rooster van aftreden is de heer Lubsen,<br />

tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op<br />

14 mei 2008, afgetreden als commissaris. De Algemene<br />

Vergadering van Aandeelhouders en de ondernemingsraad<br />

kunnen personen voor benoeming tot commissaris<br />

aanbevelen. De ondernemingsraad had aangegeven geen<br />

gebruik te maken van zijn aanbevelingsrecht en geen<br />

bezwaar te hebben tegen de herbenoeming van de heer<br />

Lubsen. Op 14 mei 2008 is de Algemene Vergadering van<br />

Aandeelhouders, op voordracht van de Raad van<br />

Commissarissen, overgegaan tot de herbenoeming van de<br />

heer Lubsen als commissaris.<br />

De heren Lubsen en Goeminne gelden als onafhankelijk<br />

volgens de best practice bepalingen van artikel III.2.2 van de<br />

Corporate Governance Code. De heer Goeminne is benoemd<br />

op basis van een aanbeveling door de ondernemingsraad<br />

overeenkomstig artikel 2:158 lid 6 van het Burgerlijk<br />

Wetboek. De heren Aouani, Verboom en Strasser gelden niet<br />

als onafhankelijk volgens de best practice bepalingen van<br />

artikel III.2.2 van de Corporate Governance Code.<br />

Commissies van de Raad van Commissarissen<br />

Onverminderd zijn eigen verantwoordelijkheid vertrouwt de<br />

Raad van Commissarissen op een tweetal commissies die<br />

bepaalde onderwerpen diepgaander behandelt.<br />

Leden van het Audit Committee zijn de heren Goeminne<br />

(voorzitter), Verboom (sinds 14 mei 2008) en Strasser (sinds<br />

30 januari 2009). De heer Ozinga was tot zijn aftreden als<br />

commissaris per 31 oktober 2008 lid van het Audit<br />

Committee. Alle huidige leden van het Audit Committee<br />

gelden als financieel expert in de zin van best practice<br />

bepaling III.3.2 van de Corporate Governance Code.<br />

Het Audit Committee heeft in 2008 driemaal vergaderd.<br />

Deze vergaderingen werden bijgewoond door de Voorzitter<br />

van de Directie en de Financieel Directeur, alsmede door de<br />

externe accountants van KPMG Accountants N.V. ('KPMG').<br />

Het Audit Committee heeft in het bijzonder veel aandacht<br />

besteed aan de herfinanciering van Super de Boer.<br />

Daarnaast stonden tijdens de vergaderingen centraal de<br />

werking van de interne risicobeheersings- en controle -<br />

systemen (mede in het licht van de onrust op de financiële<br />

markten), de financiële informatieverschaffing, de voortgang<br />

en opvolging van aanbevelingen van KPMG, de relatie met<br />

KPMG, de personeelsbeloningen (waaronder begrepen<br />

pensioenen) en de voorwaartse fiscale verlies compensatie -<br />

faciliteit. Het Audit Committee rapporteert over zijn<br />

bevindingen aan de voltallige Raad van Commissarissen, die<br />

ook de notulen van de vergaderingen van het Audit<br />

Committee ontvangt. Het Audit Committee heeft in 2008<br />

eenmaal buiten de aanwezigheid van de Voorzitter van de<br />

Directie en de Financieel Directeur vergaderd met KPMG.<br />

Het Selection, Nomination and Remuneration Committee<br />

bestaat uit de heren Aouani (voorzitter sinds 14 mei 2008)<br />

en Lubsen (voorzitter tot 14 mei 2008). Het Selection,<br />

Nomination and Remuneration Committee heeft in 2008<br />

driemaal vergaderd, waarbij met name aandacht is besteed<br />

aan de beloningscriteria voor de Directie. Voor een overzicht<br />

van het beloningsbeleid en de bezoldiging wordt verwezen<br />

naar het remuneratieverslag op pagina’s 32 en 33.<br />

Jaarrekening en bestemming van het<br />

resultaat over de verslagperiode<br />

Conform artikel 27 van de statuten heeft de Directie de<br />

jaarrekening opgemaakt en verslag gedaan over het<br />

boekjaar 2008. De Raad van Commissarissen heeft de<br />

jaarrekening ondertekend om te voldoen aan hun wettelijke<br />

verplichting op grond van artikel 2:101 lid 2 van het<br />

Burgerlijk Wetboek. KPMG Accountants N.V. heeft een<br />

goedkeurende accountantsverklaring verstrekt, welke is<br />

opgenomen in dit jaarverslag. De jaarrekening en het bericht<br />

van de Directie worden u ter behandeling en vaststelling<br />

voorgelegd. De vaststelling van de jaarrekening houdt niet<br />

tevens de dechargeverlening voor de leden van de Directie<br />

en het toezicht daarop door de Raad van Commissarissen in.<br />

Wij adviseren aandeelhouders tot zowel vaststelling van de<br />

jaarrekening als dechargeverlening te besluiten.<br />

Het jaar 2008 werd afgesloten met een positief resultaat<br />

van € 29 miljoen. Omdat het eigen vermogen van de<br />

vennootschap minder is dan het gestorte en opgevraagde<br />

deel van het kapitaal vermeerderd met verplicht<br />

aangehouden reserves, is het de vennootschap ingevolge<br />

artikel 2:105 lid 2 BW niet toegestaan om dividend uit te<br />

keren. Daarnaast geldt dat de mogelijkheid tot uitkering van<br />

dividend beperkt wordt door de financieringsovereenkomst<br />

met de banken. Het gehele resultaat over het boekjaar 2008<br />

zal derhalve aan de reserves worden toegevoegd.


Corporate Governance Code<br />

In zijn algemeenheid geldt dat Super de Boer de<br />

doelstellingen van de Corporate Governance Code 2004<br />

onderschrijft. Een beperkt aantal onderdelen kan door Super<br />

de Boer niet worden toegepast op de door de Corporate<br />

Governance Code beoogde wijze. Dit betreft met name<br />

situaties waarbij sprake is van bestaande contractuele<br />

relaties die niet eenzijdig kunnen worden gewijzigd. Een<br />

voorbeeld hiervan is de corporate governance overeenkomst<br />

die met Casino is gesloten. Zoals bekend, voorziet de<br />

Corporate Governance Code erin dat ondernemingen, indien<br />

daartoe redenen zijn, kunnen afwijken van de Corporate<br />

Governance Code (‘het pas toe of leg uit principe’).<br />

De Raad van Commissarissen heeft met belangstelling<br />

kennisgenomen van de op 10 december 2008 door de<br />

Monitoring Commissie Corporate Governance Code<br />

gepresenteerde 'nieuwe' Corporate Governance Code. Voor<br />

een meer uitgebreide beschrijving van het corporate<br />

governance beleid van Super de Boer en een reactie op de<br />

nieuwe Corporate Governance Code wordt verwezen naar de<br />

pagina’s 26 tot en met 30.<br />

Amersfoort, 7 april 2009<br />

Raad van Commissarissen<br />

S.W.W. Lubsen MBA, voorzitter<br />

H.L. Aouani<br />

D.R. Goeminne<br />

A.D.C.W.J. Strasser<br />

Dr. P.M. Verboom<br />

<strong>Verslag</strong> van de Raad van Commissarissen<br />

11<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

12 Bericht van de Directie<br />

Het eerste echte Super de Boer-jaar: zo laat 2008 zich voor<br />

onze onderneming kort en krachtig omschrijven. Vertoonde<br />

2007 nog alle kenmerken van een overgangsjaar, waarin<br />

Laurus naar de achtergrond verdween en geleidelijk de<br />

contouren van een nieuw Super de Boer-huis zichtbaar<br />

werden, in 2008 werd er hard gewerkt om dat huis verder<br />

op orde te krijgen. Met de reorganisatie achter de rug, kon<br />

alle energie worden gestoken in het verder verbeteren van<br />

de kwaliteit van de formule Super de Boer.<br />

Dit vertaalde zich in 2008 door in de financiële resultaten.<br />

De gemiddelde weekomzet per Super de Boer-winkel groeide<br />

met maar liefst 7,3% naar ruim € 127.000. Daarnaast<br />

behaalde Super de Boer in 2008 met gemiddeld 30 winkels<br />

minder mede door de modernisering van 42 winkels,<br />

nagenoeg dezelfde consumentenomzet als in 2007. Hierin<br />

manifesteerde zich dus een duidelijke opwaartse trend.<br />

Positief was ook dat Super de Boer het jaar 2008 met een<br />

forse winststijging kon afsluiten. De nettowinst in 2008<br />

verdrievoudigde ten opzichte van 2007 van € 10 miljoen<br />

naar € 29 miljoen en het bedrijfsresultaat voor bijzondere<br />

posten steeg van € 7 miljoen naar € 17 miljoen in 2008. De<br />

balanspositie van onze organisatie is daarnaast aanmerkelijk<br />

verbeterd door een toename van het eigen vermogen en een<br />

afname van de netto schuld. Het is duidelijk dat Super de<br />

Boer in 2008 de vruchten kon plukken na de omvangrijke<br />

reorganisatie in 2006 en 2007.<br />

Het huis op orde<br />

Een ‘nieuw Super de Boer-huis’ mag ook letterlijk worden<br />

opgevat, want eind maart 2008 kreeg het hoofdkantoor een<br />

nieuwe behuizing. Als standplaats werd Amersfoort aan -<br />

gehouden. De keuze voor het nieuwe pand bleek al direct<br />

een zeer gelukkige te zijn geweest. De medewerkers<br />

ervoeren hun nieuwe onderkomen vanaf het begin zoals het<br />

bedoeld was: als de fysieke vertaling van de frisse start die<br />

de organisatie maakt.<br />

Het belangrijkste onderdeel van een winkelbedrijf dat op<br />

orde moet zijn, is echter de vloer: de winkelvloer, om precies<br />

te zijn. Dat is immers de plek waar de resultaten behaald<br />

moeten worden. In 2008 werd dan ook met name<br />

geïnvesteerd in alles wat zich tussen de vier muren van de<br />

winkel afspeelt. Alle activiteiten waren wederom gericht op<br />

het creëren van meer winkelvoorkeur van de consumenten<br />

voor Super de Boer. Een kwaliteitsslag die in essentie vijf<br />

elementen kent: goede locaties, een goed assortiment,<br />

efficiënte winkels met minimale irritaties voor de consument,<br />

een goede ambiance, goed personeel en tenslotte de meest<br />

dominante factor in deze; een juiste prijsstelling.<br />

Consumentenomzet en marktaandeel<br />

De geconsolideerde consumentenomzet bedroeg in 2008<br />

€ 2.056 miljoen tegenover € 2.086 miljoen over 2007.<br />

De daling van de omzet als gevolg van het afstoten van<br />

winkels (gemiddeld 30) werd nagenoeg geheel<br />

gecompenseerd door de identieke omzetstijging en het<br />

moderniseringseffect van 42 winkels. De gemiddelde<br />

weekomzet per winkel is in 2008 met 7,3% gegroeid naar<br />

ruim € 127.000 (2007: € 119.000).<br />

Het marktaandeel van Super de Boer nam af van 7,3% in<br />

2007 naar 6,8% in 2008. Dit was hoofdzakelijk te wijten<br />

aan de afname van het aantal winkels.<br />

Opbrengsten en brutowinst<br />

De geconsolideerde opbrengsten (netto-omzet) in 2008<br />

bedroegen € 1.685 miljoen (2007: € 1.858 miljoen). In<br />

2007 was in deze post € 217 miljoen aan overige<br />

opbrengsten inbegrepen, voornamelijk in verband met de<br />

dienstverlening aan S&S Winkels B.V. De nettowinst uit<br />

hoofde van de consumentenomzet van Super de Boer<br />

kwam uit op € 1.627 miljoen (2007: € 1.641 miljoen). Het<br />

effect van de afname in het aantal winkels werd nagenoeg<br />

geheel gecompenseerd door de omzetgroei in 2008.<br />

De geconsolideerde brutowinst daalde van € 254 miljoen<br />

over 2007 naar € 242 miljoen in 2008. De daling is het<br />

gevolg van het bovengenoemde afstoten van winkels en<br />

het effect van de inspanningen om de prijspositionering<br />

van Super de Boer bij de consument te verbeteren.<br />

De brutowinst bedroeg in 2008 14,4% van de<br />

opbrengsten (2007: 13,7%). De verbetering hing samen<br />

met een lager aandeel van overige opbrengsten<br />

(hoofdzakelijk de dienstverlening aan S&S Winkels),<br />

waarop de brutowinst nagenoeg nihil is.<br />

Verkoopkosten en algemene beheerskosten<br />

De verkoopkosten daalden voornamelijk als gevolg van de<br />

vermindering van het aantal Super de Boer-filialen.<br />

De post algemene en beheerskosten (€ 42 miljoen) laat<br />

een forse daling zien ten opzichte van 2007 (€ 63<br />

miljoen). Deze daling is veroorzaakt door de in de<br />

afgelopen jaren gestarte herstructureringen, waarvan in<br />

2008 de vruchten werden geplukt. Daarnaast droeg het<br />

positieve effect van bijzondere posten bij aan de daling,<br />

terwijl dit in 2007 negatief was en er in dat jaar kosten<br />

werden gemaakt in verband met de ontmanteling van de<br />

Laurus-organisatie.<br />

Personeelsbeloningen<br />

Super de Boer heeft diverse pensioenregelingen voor de<br />

medewerkers. De belangrijkste daarvan wordt uitgevoerd<br />

door het ondernemingspensioenfonds Stichting Pensioen -<br />

fonds SDB. Uit berekening conform IAS 19 blijkt dat eind<br />

2008 de regeling een overschot had van € 30 miljoen<br />

(ultimo 2007: € 92 miljoen overschot). Echter Super de


Boer heeft geen recht op dit overschot. Daarom is dit<br />

overschot niet als activum gewaardeerd in de balans.<br />

Alhoewel Super de Boer de pensioenberekening dient te<br />

baseren op IAS-19 is de Stichting Pensioenfonds SDB<br />

verplicht om de berekeningsmethodiek van De Neder -<br />

land sche Bank (‘DNB’) te volgen. Op basis van DNBmethodiek<br />

heeft het pensioenfonds een dekkingsgraad<br />

die beneden het minimumniveau van 105% ligt.<br />

Op 1 april 2009 is door de Stichting Pensioenfonds SDB<br />

een herstelplan ingediend bij DNB. Dit plan bevat de<br />

gekozen maatregelen om de dekkingsgraad te herstellen<br />

binnen een periode van vijf jaar. Super de Boer en<br />

Bericht van de Directie<br />

Goede locaties<br />

Super de Boer is voortdurend bezig met een kritische<br />

herziening van het winkelbestand. Locaties zonder het<br />

vereiste toekomstpotentieel worden afgestoten. In 2008<br />

werd ook het proces van locatie- en formulevernieuwing<br />

genaamd ‘Refresh’ krachtig voortgezet en gestart met de<br />

landelijke uitrol hiervan. In totaal ondergingen 42 Super de<br />

Boer- winkels een modernisering en/of uitbreiding. De<br />

omzet stijging van deze supermarkten bedroeg gemiddeld<br />

circa 20%.<br />

Dit nieuwe locatie- en formuleconcept van Super de Boer<br />

heeft een moderne, frisse en eigentijdse uitstraling, waarbij<br />

13<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

14<br />

de nadruk ligt op vers. Het versassortiment is uitgebreid en<br />

heeft meer ruimte gekregen om zich optimaal te presenteren.<br />

De winkelindeling is gebaseerd op de laatste wensen en<br />

behoeften van de consument en daarmee optimaal voor<br />

onze klanten. De ‘look and feel’ van het nieuwe winkel -<br />

concept is landelijk uniform. Lokaal kunnen in de individuele<br />

winkels op het marktgebied afgestemde assortiments -<br />

modules worden ingezet. Zo ligt bij de winkels in stadcentra<br />

de focus op convenience- en versproducten en is er in<br />

gebieden met bewoners van verschillende etnische<br />

achtergronden veel aandacht voor multiculturele producten.<br />

Goed assortiment<br />

Supermarktorganisaties verkopen voor een deel dezelfde<br />

producten, doorgaans afkomstig van dezelfde merk -<br />

fabrikanten. Het is dan ook van belang op een zodanige<br />

wijze te ‘spelen’ met de bij de samenstelling en verkoop van<br />

het assortiment betrokken variabelen, dat een betekenisvol<br />

en bij voorkeur blijvend onderscheid met de concurrentie<br />

ontstaat. Het versassortiment is het onderscheidende<br />

element in de Super de Boer-formule. De inspanningen van<br />

de formule hebben duidelijk de focus op het versassortiment<br />

en de verdere ontwikkeling en uitbreiding van het huismerk -<br />

assortiment. Dit laatste om de binding met het merk Super<br />

de Boer verder te versterken.<br />

Met de opbouw van dat Super de Boer-huismerk zijn in<br />

2008 aanzienlijke vorderingen gemaakt. Gedurende 2008<br />

werden ruim tweehonderd producten toegevoegd aan het<br />

eigen merk. Inclusief vers omvat het huismerkassortiment<br />

nu circa 4.600 producten. Hiermee presenteert Super de<br />

Boer het tweede grootste huismerkassortiment van<br />

Nederland. Het totale huismerkassortiment omvat drie<br />

huismerklijnen. De voordeelverpakkingen van circa 120<br />

items zijn speciaal bedoeld om het prijsimago van Super de<br />

Boer te versterken en de prijsbewuste consument te<br />

bedienen, tezamen met het zogenaamde C-merken<br />

assortiment. De tweede lijn is de basislijn van circa 4.300<br />

items, inclusief de versproducten. Hoewel het hier om<br />

producten gaat die in ieder huishouden tot het<br />

standaardpakket behoren, houdt Super de Boer in de<br />

ontwikkeling van nieuwe items nadrukkelijk een innovatieve<br />

koers aan. De bovenkant van het huismerkassortiment, ten<br />

slotte, is gereserveerd voor Super de Boer Superieur, een lijn<br />

exclusieve producten van zeer hoge kwaliteit. Van de<br />

Superieurproducten bestaan nu circa 170 items, waarvan in<br />

2008 een deel met veel succes werd ingezet om de verkoop<br />

rond periodes als Pasen en Kerstmis te stimuleren.<br />

Een constante in de ontwikkeling van het Super de Boerhuismerk<br />

is de aandacht voor gezondheid en duurzaamheid.<br />

Een globale schets van de, aanmerkelijke, vooruitgang in de<br />

tenuitvoerlegging van het duurzaamheidsbeleid is te vinden<br />

in het hoofdstuk ‘Duurzaamheid’.<br />

Ook in 2008 is Super de Boer in staat gebleken rond het<br />

assortiment een groot aantal opvallende acties en<br />

campagnes te organiseren. Genoemd kunnen worden een<br />

exclusieve Dierentuinactie, waarbij bijna 300.000<br />

dierentuinkaartjes in omloop werden gebracht, de daarop<br />

volgende Super Efteling Weken en natuurlijk de opvallende<br />

EK winkelspaaractie, die tot een ware run op de twintig<br />

mini-voetbalspelertjes leidde. Een goed voorbeeld van de<br />

betrokkenheid bij de gemeenschap die zich ook in het<br />

duurzaamheidsbeleid manifesteert, gaf Super de Boer met<br />

de campagne rond het Mooi Meegenomen Pakket. Het<br />

betrof hier een actie met gratis boodschappenpakketten<br />

waaraan een donateurwervingsactie voor SOS-Kinderdorpen<br />

was gekoppeld. In 2008 opende Super de Boer een eigen<br />

SOS-Kinderdorp in Guinee-Bissau (West-Afrika). Kind en<br />

gezin stonden eveneens centraal in een speciale Kika-actie,<br />

opgezet door de Super de Boer-winkels in het noorden en<br />

oosten van het land, waarvan de opbrengst van € 65.000<br />

geheel ten goede kwam aan de Stichting KiKa. KiKa werft<br />

fondsen die ten goede komen aan de zeven kinder kanker -<br />

centra in Nederland.<br />

Een zeer bijzondere wijze om (nieuw) assortiment onder de<br />

aandacht te brengen, introduceerde Super de Boer in april<br />

2008 als eerste Nederlandse supermarktketen landelijk<br />

‘narrow casting’ onder de naam ‘Goed Idee’. Het Goed Ideeconcept<br />

is bedoeld om de consument wekelijks te verrassen,<br />

te inspireren en te verleiden door het presenteren van<br />

nieuwe producten. ‘Goed Idee’ is een unieke combinatie van<br />

demonstraties, proeverijen en productpromoties. Centraal<br />

staat een uitklapbaar, gekoeld demonstratiemeubel, dat is<br />

uitgerust met een beeldscherm waarop product- en<br />

bereidingsinformatie van het desbetreffende product wordt<br />

getoond. In het weekend vinden met het meubel demon -<br />

straties plaats. Een variant is een speciaal gangpadmeubel,<br />

dat niet is uitgerust met een demonstratiefaciliteit, maar<br />

wel met een beeldscherm. De uitrol van het Goed Ideeconcept<br />

kende in 2008 een voorspoedig verloop.<br />

Efficiënte winkel met minimale irritaties<br />

voor de consument<br />

Mensen maken de winkel, maar voor een optimaal resultaat<br />

van hun werk - in termen van effectiviteit en efficiëntie -<br />

zullen zij teamgericht en procesmatig te werk moeten gaan.<br />

Daarom introduceerde Super de Boer eind 2007 het zeven -<br />

delig programma ‘Samen werken aan de winkel’, bedoeld om<br />

winkelmedewerkers verder op te leiden tot het verkrijgen<br />

van een hogere omzet, lagere kosten en minder derving door<br />

stroomlijning van processen op de winkelvloer. Dit belang -<br />

rijke programma, dat in 2008 met veel succes werd<br />

voortgezet, krijgt een nadere toelichting in het hoofdstuk<br />

‘Medewerkers’.


Stichting Pensioenfonds SDB zijn niet tot overeen -<br />

stemming gekomen over de gekozen maatregelen van het<br />

herstelplan. Dientengevolge heeft Super de Boer de<br />

uitvoeringsovereenkomst met Stichting Pensioenfonds<br />

SDB met ingang van 1 januari 2010 opgezegd. Het<br />

financiële effect voor Super de Boer uit hoofde van deze<br />

opzegging en het ingediende herstelplan kan momenteel<br />

niet ingeschat worden.<br />

Bedrijfsresultaat (EBIT)<br />

Het geconsolideerde bedrijfsresultaat over 2008 bedroeg<br />

€ 25 miljoen, een stijging van € 4 miljoen in vergelijking<br />

met 2007. Het bedrijfsresultaat exclusief bijzondere<br />

posten laat een sterke verbetering zien van € 7 miljoen<br />

over 2007 naar € 17 miljoen over 2008.<br />

De bijzondere posten kwamen in 2008 uit op € 8 miljoen<br />

positief en hielden hoofdzakelijk verband met de vrijval<br />

van reorganisatievoorzieningen en de afwikkeling van in<br />

eerdere jaren ingezette desinvesteringen. In 2007 werd<br />

een positief bedrag van € 14 miljoen aan bijzondere<br />

posten verantwoord, voornamelijk boekwinst op de<br />

verkoop van winkels.<br />

De sterke verbetering van het bedrijfsresultaat exclusief<br />

bijzondere posten is het gevolg van de desinvestering van<br />

verlieslatende winkels en de verbeterde operationele<br />

prestaties van Super de Boer, zoals die vooral tot<br />

uitdrukking komen in de lagere verkoopkosten en lagere<br />

algemene en beheerskosten.<br />

EBITDA<br />

De geconsolideerde EBITDA bedroeg in 2008 € 53 miljoen<br />

(2007: € 49 miljoen). De geconsolideerde EBITDA voor<br />

bijzondere posten nam toe van € 35 miljoen in 2007 naar<br />

€ 45 miljoen in 2008. De stijging is het gevolg van de<br />

betere operationele performance van Super de Boer.<br />

Netto financiële baten en lasten<br />

De netto financiële baten en lasten (€ 11 miljoen) lagen<br />

in 2008 op hetzelfde niveau van 2007. De voordelen van<br />

de herfinanciering, die eind september 2008 formeel<br />

heeft plaatsgevonden, zullen pas in 2009 volledig<br />

zichtbaar worden.<br />

Winst- of verliesaandeel uit joint ventures<br />

en deelnemingen<br />

Het negatieve resultaat is veroorzaakt door Stichting<br />

Rocks’, die te lijden had van de negatieve resultaten op<br />

de beleggingsportefeuille. Deze entiteit, waarover<br />

gezamenlijk zeggenschap wordt gevoerd, verzorgt het<br />

loyaliteitsprogramma Rocks’.<br />

Belastingen<br />

De post belastingen betreft over 2008 een bate van € 16<br />

miljoen (2007: nihil). Deze bate hangt met name samen<br />

Bericht van de Directie<br />

Door de uitrol van de bestelmodule SAP Store, voltooid in<br />

het eerste kwartaal van 2008, en de uitrol van het kassa -<br />

systeem Storeline, voltooid aan het eind van het jaar, zijn<br />

cruciale winkelprocessen verbeterd. SAP Store is een<br />

automatisch bestelsysteem, dat op basis van de gereali -<br />

seerde verkopen zelf een bestelling aanmaakt. De reductie<br />

van menselijk handelen vermindert het aantal fouten,<br />

hetgeen voordelen met zich meebrengt zoals vermindering<br />

van out of stock (lege schappen) en snelle opname van<br />

artikelen. Storeline is een nieuw kassasysteem, dat een<br />

grote ver betering ten opzichte van de ‘oude’ systemen<br />

inhoudt in klantvriendelijkheid en een snellere kassaafhandeling.<br />

Bovendien zijn met de implementatie van<br />

Storeline de drie verschillende in gebruik zijnde kassa -<br />

systemen vervangen door één systeem met één uniforme<br />

werkwijze voor alle winkels. Hierdoor is de dagelijkse<br />

aansturing vereenvoudigd. Daarnaast biedt Storeline een<br />

verbeterde functionaliteit en een beter platform voor<br />

toepassing van diverse techno logische ontwikkelingen, zoals<br />

zelfscanning en loyalty programma’s.<br />

Goede ambiance door goed personeel<br />

In de arbeidsintensieve detailhandel bestaat het eigenlijke<br />

bedrijfskapitaal uit medewerkers. Vanuit dat besef<br />

investeerde Super de Boer in 2008 op grote schaal in de<br />

ontwikkeling van zijn medewerkers. Dat kwam vooral tot<br />

uiting in een sterke verruiming van de mogelijkheid tot het<br />

volgen van opleidingen, waarvan door de medewerkers met<br />

groot enthousiasme gebruik werd gemaakt. Vier kerndoelen<br />

waren daarbij aan de orde: de verhoging van de manage -<br />

ment kwaliteiten op de winkelvloer, de vermeerdering van<br />

productkennis bij winkelmedewerkers, het vergroten van<br />

vaardigheden die leiden tot het leveren van persoonlijke,<br />

klantgerichte service en het verkrijgen van schone en op tijd<br />

gevulde winkels.<br />

Op het opleidingsprogramma van Super de Boer wordt nader<br />

ingegaan in het hoofdstuk ‘Medewerkers’. Op deze plaats<br />

volstaat de belangrijke constatering dat bij de medewerkers<br />

sprake is van een zichtbare terugkeer van het elan in de<br />

winkels, maar ook in de distributiecentra en op het hoofd -<br />

kantoor. Onze medewerkers voelen zich gewaardeerd en<br />

zetten hun beste beentje voor. Alleen al in die zin heeft de<br />

aandacht die in 2008 werd besteed aan hun ontwikkeling<br />

zich dubbel en dwars terugverdiend.<br />

Juiste prijsstelling<br />

Het prijsbeleid, altijd een belangrijke variabele in de<br />

assortimentspolitiek van supermarkten, is in de context van<br />

de bij uitstek prijsgeoriënteerde Nederlandse levens -<br />

middelen markt misschien van nog groter belang dan elders.<br />

Ook op dit terrein is in 2008 vooruitgang geboekt, zowel in<br />

de verkleining van de daadwerkelijke prijsafstand met<br />

concurrenten, als in de door consumenten gepercipieerde<br />

15<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

16<br />

prijsafstand; het prijsimago. Die vooruitgang is primair het<br />

gevolg van de in januari 2007 ingezette strategie om van<br />

een aantal kernartikelen uit het assortiment stelselmatig de<br />

prijs te verlagen, een koers die in 2008 onverkort werd<br />

gehandhaafd. In twee jaar tijd werden wekelijks structurele<br />

prijsverlagingen doorgevoerd, waarmee inmiddels ruim<br />

4.000 prijsverlagingen zijn gerealiseerd. In dit verband lag<br />

de focus in 2008 ook op aantrekkelijke en grootschalige<br />

promoties en prijsgerichte campagnes zoals de SuperToeter<br />

Weken.<br />

Erkenning<br />

Erkenning van de positieve ontwikkelingen bij Super de Boer<br />

bleef in 2008 bepaald niet uit. In januari werden drie Super<br />

de Boer-vestigingen tot beste supermarkt van hun provincie<br />

verkozen: Super de Boer Hardenberg tot beste supermarkt<br />

van Overijssel, Super de Boer Machiela uit Joure tot beste<br />

van Friesland, en Super de Boer De Laak uit Uden tot beste<br />

van Noord-Brabant. In november werd in het kader van de<br />

Benelux POP Awards aan het Goed Idee-concept een Gouden<br />

Pauw toegekend voor de beste innovatie in de categorie<br />

Digitale Instore Media. Eveneens in november won Super de<br />

Boer-ondernemer Jan van Wincoop uit Bunschoten-<br />

Spakenburg de Excellent Detail Award voor het beste idee<br />

op de winkelvloer. Van Wincoop nam een groep klanten mee<br />

naar een geheel volgens het nieuwste winkelconcept<br />

ingerichte Super de Boer-vestiging in Dordrecht en vroeg<br />

hen vervolgens de onderdelen van dit concept te beoordelen<br />

op bruikbaarheid voor zijn eigen winkel.<br />

Erkenning kwam ook van het in de Nederlandse foodbranche<br />

hoog aangeschreven GfK-onderzoek naar klanttevredenheid.<br />

Hierin is Super de Boer in een jaar tijd gestegen van de van<br />

de twintigste naar de vijftiende positie; een sterke<br />

verbetering van de gepercipieerde prijs-kwaliteitverhouding.<br />

Verder in 2009<br />

Hoewel de goede omzetcijfers die de Nederlandse<br />

supermarkten - ondanks de kredietcrisis en de conjuncturele<br />

neergang - in 2008 realiseerden anders doen vermoeden, is<br />

er reden tot bezorgdheid over de ontwikkeling van de sector<br />

in 2009. Een deel van de omzetontwikkeling in de branche<br />

was op inflatie gebaseerd en dan met name de stijging van<br />

grondstofprijzen en verpakkingsbelasting. Voorts moet<br />

bedacht worden dat de economische baisse zich pas in de<br />

laatste maanden van 2008 begon te manifesteren en dus<br />

van relatief geringe invloed was op de resultaten.<br />

Het is niet mogelijk aan te geven hoe de ontwikkeling in<br />

2009 zal zijn, maar er is genoeg aanleiding om rekening te<br />

houden met een consument die scherper dan voorheen op<br />

de uitgaven zal letten. Een intredende recessie kan leiden<br />

tot bedreigingen, maar ook tot kansen. Super de Boer volgt<br />

met de waardering van een latente belastingvordering uit<br />

hoofde van ongebruikte voorwaartse verliescompensatie<br />

voor een bedrag van € 14 miljoen. Realisatie van deze<br />

post hangt samen met de verwachte toekomstige<br />

resultaten.<br />

De verschuldigde belasting over de winst van 2008 is<br />

verrekend met een deel van de niet gebruikte<br />

voorwaartse verliescompensatie. Super de Boer heeft een<br />

resterende voorwaartse verliescompensatiecapaciteit van<br />

circa € 190 miljoen. De hieraan gerelateerde belasting -<br />

com ponent bedraagt € 48 miljoen.<br />

Nettoresultaat<br />

Het jaar 2008 is afgesloten met een positief<br />

nettoresultaat van € 29 miljoen (2007: nettoresultaat<br />

€ 10 miljoen).<br />

Financiële positie en kasstroom<br />

Ultimo 2008 bedroeg de uitstaande nettoschuld € 67<br />

miljoen (ultimo 2007: € 77 miljoen). De verdere reductie<br />

van de nettoschuld is het effect van de verbeterde<br />

kasstroom van operationele activiteiten.<br />

De kasstromen waren als volgt:<br />

. De netto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten bedroeg<br />

€ 36 miljoen positief (2007: € 35 miljoen negatief). De<br />

toename is het gevolg van de verbeterde opera tionele<br />

performance over 2008. In de kasstroom van 2007 was<br />

bovendien een bedrag van circa € 37 miljoen begrepen<br />

voor de afwikkeling van reorganisatievoorzieningen<br />

(2008: circa € 20 miljoen).<br />

. De netto kasstroom uit investeringsactiviteiten bedroeg<br />

€ 26 miljoen negatief (2007: € 36 miljoen positief).<br />

In 2007 werd deze kasstroom hoofdzakelijk bepaald<br />

door de verkoop van Super de Boer-winkels en de<br />

afwikkeling van desinvesteringen uit 2006 (Edah en<br />

Konmar) voor een bedrag van circa € 39 miljoen.<br />

De investeringen betreffende materiële vaste activa<br />

bedroegen in 2008 circa € 31 miljoen (2007: € 28<br />

miljoen).<br />

. De netto kasstroom uit financieringsactiviteiten<br />

bedroeg € 9 miljoen negatief (2007: € 36 miljoen<br />

negatief).<br />

Gezien de voortgaande positieve ontwikkeling bij Super<br />

de Boer is met de banken succesvol heronderhandeld over<br />

de herfinanciering. De kredietfaciliteit is gereduceerd van<br />

€ 175 miljoen naar € 120 miljoen. Daarnaast zijn ten<br />

gevolge van het verbeterde risicoprofiel van Super de<br />

Boer de renteopslagen en bereidstellingsprovisies verlaagd.<br />

Tevens zijn de overeengekomen bankconvenanten<br />

aangepast en meer op de huidige situatie afgestemd.


Eigen vermogen<br />

Het eigen vermogen nam toe van € 51 miljoen eind 2007<br />

naar € 80 miljoen eind 2008. Dit houdt in dat het eigen<br />

vermogen van Super de Boer hoger is dan de helft van het<br />

gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal van<br />

Super de Boer (het minimum volgens artikel 2:108a BW).<br />

De toename is te danken aan het positieve nettoresultaat<br />

over het jaar 2008.<br />

Geen dividend over 2008<br />

Conform de wettelijke en statutaire regelingen voor de<br />

verdeling van winst zal er geen dividend over 2008<br />

worden uitgekeerd.<br />

Bericht van de Directie<br />

deze ontwikkelingen op de voet en zal hierin mee (moeten)<br />

bewegen.<br />

Prijs<br />

Dit betekent in de eerste plaats dat Super de Boer met grote<br />

discipline verder zal werken aan het verkleinen van de<br />

werkelijke en gepercipieerde prijsafstand met concurrenten.<br />

Gemeld werd reeds dat gedurende de afgelopen twee jaar<br />

ruim 4.000 artikelen in prijs zijn verlaagd. Hoewel de op dit<br />

vlak verrichte arbeid vruchten afwerpt, is er nog een weg te<br />

gaan. Wat het prijsimago aangaat, zal in 2009 een sterke<br />

nadruk liggen op het aanscherpen van de communicatie, op<br />

de winkelvoer en in externe media. Ook zullen verdere<br />

17<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

18<br />

prijsverlagingen worden ingezet. Dit wordt mogelijk gemaakt<br />

door de voortgaande implementatie van omzetverhogende,<br />

kostenbesparende en dervingverminderende programma’s in<br />

de winkels, het maximaal benutten van inkoopvoordeel als<br />

gevolg van een hogere participatie in centrale inkoop -<br />

contracten door zelfstandig ondernemers. Zo gelden er<br />

centrale condities voor energie, telefonie en de inkoop van<br />

de zogenaamde NFR- (not for resale-) producten.<br />

Kwaliteit<br />

Ook in 2009 is er sprake van werk aan de winkel in de<br />

puur fysieke betekenis van de verbetering van locaties.<br />

De inspanningen op dit gebied zullen wederom worden<br />

opgevoerd, waardoor de kwaliteit van het winkelbestand,<br />

die reeds aanzienlijk is verbeterd, verder zal toenemen. Werd<br />

in het afgelopen jaar onder de vlag van Refresh een totaal<br />

van 42 Super de Boer-vestigingen verbouwd; in 2009 zullen<br />

dat er meer dan 50 zijn, waarvan ongeveer de helft winkels<br />

van zelfstandig ondernemers. Naar schatting zal het totale<br />

aantal vestigingen in 2009 rondom het huidige niveau van<br />

300 winkels blijven.<br />

De kwalitatieve versterking van het Super de Boer-huismerk<br />

blijft in 2009 een speerpunt van beleid. In dit verband is het<br />

goed om te bedenken dat de economische recessie voor<br />

supermarkten ook kansen met zich meebrengt. In tijden van<br />

crisis neemt het horecabezoek af en de betekenis van<br />

‘cocooning’, jezelf thuis verwennen met lekkere producten, toe.<br />

Super de Boer speelt actief op deze trend in met het<br />

concept van ‘thuis uit eten gaan’. De onder andere van<br />

televisie bekende chef-kok Marco Poldervaart test en<br />

ontwikkelt nieuwe producten voor Super de Boer, die<br />

daarmee naar restaurantkwaliteit worden getild. Een goed<br />

voorbeeld hiervan zijn door Marco Poldervaart ontwikkelde<br />

culinaire kant-en-klare sauzen, in oktober 2008<br />

geïntroduceerd binnen het Superieur-assortiment. Met deze<br />

combinatie van culinaire kwaliteit en bereidingsgemak is<br />

een lijn uitgezet voor de ontwikkeling van andere Superieurproducten,<br />

die in het kader van feestdagen als Pasen en<br />

Kerstmis als extra assortiment kunnen worden aangeboden.<br />

Aan de kwaliteitsverbetering van het reguliere Super de<br />

Boer-merk, zowel de basisartikelen in de droge kruide niers -<br />

waren als de producten in de versassortimenten, wordt in<br />

2009 eveneens gestaag verder gewerkt. Veel aandacht zal<br />

daarbij uitgaan naar het broodassortiment, een product -<br />

groep van niet te onderschatten belang voor de vers -<br />

uitstraling van de formule. Daarnaast zullen de voortgaande<br />

prestaties op duurzaamheidgebied een grote bijdrage aan de<br />

kwalitatieve versterking van de versgroepen leveren.<br />

Super de Boer erkent het blijvende belang van een goede<br />

samenwerking met leveranciers. In 2008 heeft Super de<br />

Boer zich koploper getoond in de snelle opname van nieuwe<br />

producten van A-merkleveranciers. Om invulling te geven<br />

aan het innovatieve en pro-actieve karakter van de Super de<br />

Boer-formule wordt dit beleid in 2009 voortgezet.<br />

Wie Super de Boer zegt, zegt ‘lokale marketing’. De kracht<br />

van de formule is gelegen in een uitgekiende bewerking van<br />

het plaatselijke marktgebied, met als doelstelling lokaal de<br />

beste supermarkt te zijn. Lokale marketing stelt hoge eisen<br />

aan de operationele executie van de winkelprocessen. Om<br />

aan die eisen te kunnen voldoen, hanteert Super de Boer<br />

consequent een benadering waarin centraal staat of de<br />

juiste activiteiten in de juiste winkel worden gedaan. Deze<br />

werkwijze zal in 2009 worden geïntensiveerd. Uitgangspunt<br />

is het creëren van lokale winkelvoorkeur voor Super de Boer<br />

door de behoeften van de klant in het desbetreffende<br />

marktgebied voorop te stellen. Concrete voorbeelden van<br />

lokaal beleid zijn winkelgebonden acties of plaatselijke<br />

sponsoring, het lokaal inzetten van buitenlandse assorti -<br />

menten of lokale prijsaanpassingen.<br />

Specifieke vermelding in het kader van de toepassing van<br />

het local-marketingprincipe verdient de assortimentspolitiek<br />

van Super de Boer, die zich steeds beter weet aan te passen<br />

aan regionale en plaatselijke consumentenbehoeften. In het<br />

algemeen geldt dat het assortiment van Super de Boer<br />

zoveel mogelijk aansluit bij de streek waar de winkels<br />

gevestigd zijn. Daarnaast houdt elke vestiging rekening met<br />

de specifieke kenmerken van het desbetreffende<br />

verzorgings gebied. Als zich daarin bijvoorbeeld veel<br />

tweeverdieners, allochtonen of senioren bevinden, komt dat<br />

tot uitdrukking in het assortiment. Een verdere verfijning<br />

van het lokale assortimentsbeleid vindt nu plaats door<br />

steeds vaker gebruik te maken van assortimentsmodules en<br />

de juiste assortimentmix per marktgebied. Met de<br />

zogeheten ‘stadsmodule’, in onder andere Amsterdam,<br />

Rotterdam, Den Haag en Utrecht, speelt Super de Boer in op<br />

de wensen van consumenten die snel een maaltijd willen<br />

aanschaffen en bereiden. De module geeft veel aandacht<br />

aan onder meer gemaksproducten en verse maaltijd -<br />

componenten. Daarnaast deed Super de Boer het afgelopen<br />

jaar in verschillende grote steden goede ervaringen op met<br />

een ‘multiculturele’ assortimentsmodule. De producten uit<br />

deze module, voorheen uitsluitend bij gespecialiseerde<br />

zaken als toko’s verkrijgbaar, blijken in de behoeften van<br />

vele, zowel allochtone als autochtone consumenten te<br />

voorzien. Het omzetpotentieel van beide modules wordt in<br />

2009 verder geëxploreerd.<br />

Identiteit<br />

De ambitie van Super de Boer kan eenvoudig worden<br />

samengevat in de volgende slogan: ‘Van Goed naar Super’.<br />

Super de Boer streeft ernaar de kwaliteitsslag die in 2008<br />

werd gemaakt in 2009 op alle fronten verder door te voeren.


Gaandeweg dit proces begint zich een duidelijk herkenbaar<br />

formuleprofiel te ontwikkelen. Centrale begrippen hierin zijn<br />

de vier G’s, hoofdletters die staan voor Gezin, Gemak,<br />

Gezondheid en Gemeenschap, de waarden waarop Super de<br />

Boer zich wil profileren. Hiermee is ook de koers voor 2009<br />

duidelijk: gewerkt wordt aan nóg sterker Super de Boer, een<br />

formule met veel kwaliteit en een uitgekiende prijs -<br />

positionering, die zich blijvend in de harten en hoofden van<br />

consumenten weet te positioneren.<br />

Marktontwikkelingen<br />

De Nederlandse levensmiddelenmarkt is een buitengewoon<br />

competitieve markt waarin relatief veel supermarktketens<br />

om de gunst van de consument strijden. Onder deze<br />

condities ligt een verdere consolidatieslag binnen de<br />

branche de komende jaren voor de hand. Gezien de markt -<br />

verhoudingen kunnen ook initiatieven tot inkoop samen -<br />

werking tussen diverse partijen in de supermarktbranche<br />

aan de orde komen. Niet uitgesloten wordt dat Super de<br />

Boer hierin een rol wil en kan gaan spelen.<br />

Vooruitzichten 2009<br />

Vooruitzichten marktontwikkelingen<br />

In het najaar van 2008 werd de wereld geconfronteerd met<br />

een turbulente situatie op de financiële markten, welke is<br />

overgeslagen naar de reële economie. Dit heeft inmiddels,<br />

ook in Nederland, een economische neergang tot gevolg.<br />

Super de Boer heeft een goede uitgangspositie om deze<br />

omstandigheden het hoofd te bieden, omdat in 2007 en<br />

2008 een goede basis is gelegd door het moderniseren van<br />

het winkelbestand, de uitrol van het nieuwe formule -<br />

concept, het versterken van de lokale marketing en de<br />

uitbreiding van het huismerk.<br />

Vooruitzichten Super de Boer<br />

In 2009 ligt de focus wederom op het verder versterken van<br />

Super de Boer. Dit wordt bereikt door:<br />

. het moderniseren en uitbreiden van 50 tot 60 winkels;<br />

. investeringen van € 20 miljoen voor de eigen winkels<br />

inclusief € 3 miljoen vervangingsinvesteringen;<br />

. het verder versterken van het Super de Boer-huismerk -<br />

assortiment en de prijspositionering;<br />

. het versterken van de lokale marketing;<br />

. het verbeteren van de kwaliteit van de winkels met<br />

diverse programma’s en opleidingen.<br />

Bericht van de Directie<br />

Bestuurdersverklaring<br />

Ingevolge artikel 5:25c lid 2 sub c van de Wet op het<br />

financieel toezicht, verklaart de Directie, voor zover bekend,<br />

dat:<br />

. de jaarrekening, zoals opgenomen op de pagina’s 36 tot<br />

en met 80 van dit verslag, een getrouw beeld geeft van<br />

de activa, de passiva, de financiële positie en het<br />

resultaat over het boekjaar van Super de Boer N.V. en de<br />

gezamenlijk in de consolidatie opgenomen onder -<br />

nemingen; en<br />

. het bericht van de Directie, zoals opgenomen op de<br />

pagina’s 12 tot en met 19 van dit verslag, een getrouw<br />

beeld geeft omtrent de toestand op de balansdatum, de<br />

gang van zaken gedurende het boekjaar van Super de<br />

Boer N.V. en van de met haar verbonden ondernemingen<br />

waarvan de gegevens in de jaarrekening zijn opgenomen.<br />

In het jaarverslag zijn de wezenlijke risico’s waarmee<br />

Super de Boer N.V. wordt geconfronteerd, beschreven.<br />

Amersfoort, 7 april 2009<br />

Drs. J.G.B. Brouwer<br />

Voorzitter van de Directie<br />

19<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

20 Duurzaamheid<br />

Super de Boer behoort in de Nederlandse levens middelen -<br />

detailhandel tot de koplopers waar het gaat om vorm en<br />

inhoud te geven aan een betekenisvolle duurzaamheid -<br />

strategie. Het beleid is expliciet gericht op de verduurzaming<br />

van de bestaande productieketens van Super de Boer, zowel<br />

in hun milieuaspecten als op het gebied van dierenwelzijn,<br />

gezondheid en eerlijke handel.<br />

Met een verantwoording van het gevoerde beleid werd reeds<br />

een aanvang gemaakt in 2006. Het destijds gepubliceerde<br />

Duurzaamheidverslag heeft nu opvolging gekregen in een<br />

Duurzaamheidverslag 2008. Dit verslag is separaat van het<br />

financieel verslag gepubliceerd en is wederom tot stand<br />

gekomen naar de wereldwijd erkende richtlijnen van het<br />

Global Reporting Initiative (‘GRI’). Met deze consistente<br />

duurzaamheidverslaglegging neemt Super de Boer een<br />

unieke positie in binnen de Nederlandse supermarktsector.<br />

In 2008 werd het duurzaamheidbeleid van Super de Boer<br />

geïntensiveerd resulterend in een aanzienlijke vooruitgang<br />

op een breed terrein. Een uitvoerige beschrijving van de<br />

geleverde prestaties is te vinden in het Duurzaamheid -<br />

verslag. Op deze plaats wordt volstaan met een globale<br />

omschrijving van de ontwikkelingen op een drietal sterk in<br />

de publieke belangstelling staande thema’s: ‘Schone teelt’,<br />

‘Dierenwelzijn’ en ‘Vissen voor het nageslacht’.<br />

Schone teelt<br />

Super de Boer streeft naar het gebruik van zo min mogelijk<br />

bestrijdingsmiddelen: een ‘schone’ teelt van aardappelen,<br />

groente en fruit. Tussen de gangbare en de biologische teelt<br />

is een middenweg mogelijk, de zogeheten geïntegreerde<br />

teelt. Daarbij worden chemische bestrijdingsmiddelen pas<br />

ingezet als andere mogelijkheden tot bestrijding zijn<br />

uitgeput. Onder regie van Super de Boer en The Greenery<br />

brachten circa zestig Nederlandse telers dit principe<br />

gedurende twee jaar in praktijk. De reductie in het gebruik<br />

van chemische bestrijdingsmiddelen die dit opleverde, heeft<br />

Super de Boer doen besluiten het project uit te breiden naar<br />

telers in het buitenland. Samen met The Greenery worden<br />

daartoe momenteel de voorbereidingen getroffen.<br />

Sinds 2008 stelt Super de Boer strenge bovenwettelijke<br />

eisen aan zijn AGF-leveranciers. Van hen wordt verwacht<br />

dat zij een reductie van vijftig procent toepassen op de<br />

wettelijk toegestane hoeveelheid residuen van bestrijdings -<br />

middelen. Aan deze voorwaarde moet voor het einde van<br />

2009 onverkort zijn voldaan. Voor 2010 wordt toegewerkt<br />

naar een situatie waarbij bepaalde bestrijdingsmiddelen in<br />

het geheel niet meer op het product te vinden mogen zijn.<br />

Volledige uitbanning van bestrijdingsmiddelen is helaas<br />

onmogelijk. Wel kunnen bepaalde middelen aanzienlijk<br />

worden verbeterd. Om dat te bewerkstelligen, zijn Super de<br />

Boer en The Greenery in 2008 met een belangrijke<br />

toeleverancier van bestrijdingsmiddelen in gesprek over de<br />

ontwik keling van nieuwe, minder milieubelastende producten.<br />

Dierenwelzijn<br />

Op het gebied van dierenwelzijn is Super de Boer zeer<br />

actief. In samenwerking met de Dierenbescherming werd in<br />

2008 voor een deel van het scharreleierenassortiment over -<br />

gegaan tot een verdere verbetering van de leefomstandig -<br />

heden van leghennen. Desbetreffende Scharrelplus-eieren<br />

mogen sindsdien worden verkocht met het ‘Beter Leven’kenmerk<br />

van de Dierenbescherming, voorzien van één ster.<br />

Het streven is nu gericht op uitbreiding van het aantal<br />

toeleverende leghennenhouders en op het verkrijgen van<br />

een tweede ster.<br />

Rundvlees betrekt Super de Boer voor het grootste gedeelte<br />

uit Ierland, waar de runderen onder diervriendelijke<br />

omstandigheden worden gehouden. In 2008 is er veel moeite<br />

gedaan om de zelfstandig ondernemers te overtuigen van de<br />

superioriteit in termen van dierenwelzijn en kwaliteit van<br />

het Ierse rund. De verwachting is dan ook dat Super de Boer<br />

haar rundvlees op afzienbare termijn vrijwel volledig uit<br />

Ierland zal betrekken.<br />

Vanaf 1 februari 2009 biedt Super de Boer uitsluitend nog<br />

rosé kalfsvlees aan van in Nederland geboren kalveren.<br />

Behalve een hoger hemoglobinegehalte in het bloed heeft<br />

dit voor de dieren als voordeel de beperking van stressvol en<br />

vermoeiend transport. De kalveren waren tot nu toe door -<br />

gaans afkomstig uit Oost-Europese landen. Het castreren<br />

van varkens beschouwt Super de Boer als onnodig en uit de<br />

tijd. Moderne technieken maken het mogelijk het veel -<br />

besproken ‘tussenstation’ van verdoofd castreren over te<br />

slaan. In het najaar van 2009 introduceert Super de Boer<br />

gegarandeerd geurvrij vlees van ongecastreerde mannelijke<br />

varkens.<br />

Vissen voor het nageslacht<br />

Om de ingrijpende problematiek rond de visstand tot een<br />

oplossing te brengen, heeft Super de Boer de afgelopen<br />

jaren een aantal drastische stappen gezet. Voor sommige<br />

vissoorten is verandering van herkomstwateren of vangst -<br />

methode een oplossing gebleken, andere werden uit het<br />

assortiment verwijderd. Van een aantal leveranciers wordt<br />

geëist dat zij het reguliere product vervangen door MSCgecertificeerde<br />

vis. In 2008 stelde dit Super de Boer in staat,<br />

als eerste landelijke supermarktketen, een Hollandse Nieuwe<br />

maatjesharing onder MSC-keurmerk aan te bieden.<br />

In het najaar van 2008 introduceerde Super de Boer in<br />

samenwerking met Stichting De Noordzee een Viswijzer, die


het consumenten mogelijk maakt een verantwoorde en<br />

objectieve keuze te maken. Einddoel van Super de Boer is<br />

het MSC-keurmerk voor alle wild gevangen vis. Het<br />

verduurzamingsproces richt zich daarnaast op diepgevroren<br />

vis en visconserven.<br />

Duurzaamheid<br />

21<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

22<br />

Medewerkers<br />

Super de Boer investeerde in 2008 op grote schaal in haar<br />

medewerkers zoals in opleidingen en winkelprogramma’s.<br />

De gedachte daarachter is eenvoudig: mensen maken de<br />

winkel. Goed opgeleide medewerkers, die weten wat er van<br />

ze wordt verwacht in de winkels en zich gewaardeerd voelen<br />

door hun werkgever, dragen in hoge mate bij aan het succes<br />

van de onderneming. Medewerkers zijn bij Super de Boer<br />

geen sluitpost, maar bedrijfskapitaal. Veel zorg besteedt<br />

Super de Boer daarnaast aan de veiligheid van de medewerkers,<br />

een gegeven dat altijd en overal centraal moet staan.<br />

Opleidingen<br />

De mogelijkheden tot het volgen van opleidingen werden in<br />

2008 sterk verruimd. Medewerkers maakten daarvan met<br />

groot enthousiasme gebruik. De opleidingen richten zich op<br />

de verhoging van de managementkwaliteiten in de winkels,<br />

de vermeerdering van product- en winkelkennis bij winkel -<br />

medewerkers en het vergroten van vaardigheden die leiden<br />

tot het leveren van persoonlijke, klantgerichte service.<br />

Daarnaast zijn in 2008 cursussen voor kantoormedewerkers,<br />

logistieke en winkelmedewerkers en zonemanagers ontwikkeld.<br />

Ook maatwerktrainingen en modulaire opleidingen<br />

worden aangeboden. Het opleidingsaanbod is overzichtelijk<br />

bijeengebracht op de website www.superdeboerlekkerleren.nl.<br />

Managementkwaliteiten<br />

De tweejarige Management Opleiding Toekomstig Ondernemer/Supermarktmanager<br />

Retail (‘MOTOR’) is niet alleen<br />

gericht op het verhogen van kwaliteit, maar biedt zelf ook<br />

kwaliteit. MOTOR werd in 2007 door het Centraal Bureau<br />

Levensmiddelenhandel (‘CBL’) als opleiding op HBO-niveau<br />

erkend. MOTOR kent op het moment 28 studenten. In 2008<br />

studeerden zeven studenten af, en begin 2009 nog eens<br />

acht. Eind 2008 werd daarnaast een verkorte MOTORopleiding<br />

in het leven geroepen, met 14 studenten die begin<br />

2009 afstudeerden. Naast de vrijwillige MOTOR-opleidingen<br />

begint Super de Boer in 2009 voor alle supermarktmanagers<br />

ook met verplichte trainingsmodules. Deze behelzen de<br />

onderwerpen Effectief Communiceren, Timemanagement en<br />

Competenties. Sinds 2008 kennen ook winkelafdelings -<br />

managers een eigen opleidingstraject: OAM, oftewel Opleiding<br />

Afdelings Manager op MBO 4-niveau.<br />

Product- en winkelkennis<br />

Veel medewerkers volgden in 2008 een Basismodule Medewerker<br />

Supermarkt, waarin kennis over productgroepen als<br />

AGF of Zuivel wordt bijgebracht. In 2008 werden ter afsluiting<br />

van deze korte, praktijkgerichte trajecten maar liefst<br />

2811 certificaten uitgereikt. Product- en winkelkennis wordt<br />

de medewerkers verder bijgebracht via de Opleiding Verkoopmedewerker<br />

(MBO 2) en de Opleiding Verkoop specialist<br />

(MBO 3), die in 2008 werden ontwikkeld en in 2009 van<br />

start zullen gaan. De MBO 2 opleiding krijgt gestalte door<br />

middel van e-learning en van leren in de winkels onder<br />

begeleiding van een praktijkopleider. Het aantal deelnemers<br />

voor 2009 is begroot op circa honderd.<br />

Klantgerichte service<br />

Super de Boer wil zich nadrukkelijk onderscheiden op persoonlijke<br />

en klantgerichte service. Dat begint al bij de eerste<br />

stappen op de winkelvoer, waarbij van iedere nieuwe winkelkracht<br />

wordt verlangd dat hij of zij de e-learning cursus<br />

Introductie Nieuwe Medewerker volgt. Medewerkers raken<br />

hierdoor vertrouwd met vier essentiële gedragscodes: ‘Ik<br />

groet’, ‘Ik heb een positieve houding’, ‘Ik ben behulp zaam’ en<br />

‘Ik ben actief’. In 2008 volgden 14.730 nieuwe medewerkers<br />

deze cursus. Verdere vaardigheden op het gebied van klantgerichtheid<br />

worden getraind met behulp van de cursussen<br />

Superslag en Superservice, alsmede de training KASSA. In<br />

2009 zullen deze klantgerichtheid trainingen worden samengevoegd<br />

en geoptimaliseerd.<br />

Winkelprogramma’s<br />

Super de Boer kent zeven zogeheten winkelprogramma’s, die<br />

bij elkaar de naam ‘Samen werken aan de winkel’ dragen.<br />

Zes van deze programma’s zijn bedoeld om medewerkers te<br />

helpen door meer kwaliteit structureel meer omzet te genereren,<br />

te weten: Lokale Marketing; Sfeer & Service; AGF<br />

(aardappelen, groente en fruit); Vlees; Vleeswaren, kaas en<br />

brood; en KW (droge kruidenierswaren). Het zevende programma,<br />

Kosten & Derving, is beheersmatig van karakter. De<br />

programma’s blijken van grote waarde te zijn voor de verbetering<br />

van de resultaten van de winkels. Dat blijkt bijvoorbeeld<br />

uit de mystery shopper-onderzoeken die worden<br />

verricht om de voortgang op het gebied van Sfeer & Service<br />

te monitoren. In het verminderen van wachtrijen bij de<br />

kassa, het afhandelen van klachten en het organiseren van<br />

proeverijen wordt significante vooruitgang gemeten.<br />

Personeelsbeleid<br />

Het personeelsbeleid profileerde zich in 2008 met name<br />

op vier onderwerpen: gezondheid, arbeidsmarkt, winkel -<br />

organisatie en pensioen.<br />

Arbobeleid heeft bij Super de Boer in 2008 plaatsgemaakt<br />

voor gezondheidsbeleid, dat in tegenstelling tot arbobeleid<br />

meer preventief dan curatief van aard is. Bovendien heeft<br />

Super de Boer een actief ziekte- en reïntegratiebeleid gevoerd.<br />

Als gevolg van deze inspanningen trad er een verdere<br />

daling van het ziekteverzuim op. In 2009 zal het gezondheidsbeleid<br />

verder vorm krijgen rond het thema ‘vitaliteit’<br />

waarbij de aandacht gericht is op bewegen en gezond leven.<br />

In januari 2009 werd voor de medewerkers het zorgloket<br />

‘Present’ geopend, een dienst die vanuit de één-loketgedachte<br />

de toegang tot zorg vereenvoudigt en versnelt.<br />

In 2008 werd een actief arbeidsmarktbeleid gevoerd met<br />

onder meer een landelijke campagne in het dagblad Metro,<br />

met wervend instore-materiaal en via e-recruiting. Daarbij<br />

werden de nodige successen behaald: zo konden in de regio<br />

West 18 nieuwe supermarktmanagers en 40 nieuwe<br />

afdelings managers worden aangesteld. In het kader van de<br />

diversiteit werden actief ‘nieuwe’ doelgroepen benaderd:


Medewerkers Super de Boer<br />

Medewerkers per bedrijfsonderdeel<br />

Leeftijdopbouw winkelmedewerkers<br />

Ultimo 2008 bedroeg het totaal aantal medewerkers 9.299, tegen<br />

9.019 eind 2007. Omgerekend naar volledige dienstverbanden<br />

be trof het 3.919 FTE’s, tegenover 3.819 FTE’s. De meeste mede -<br />

werkers van Super de Boer werken in de winkels, namelijk ruim<br />

85%. De grootste groep medewerkers in de supermarkten is jonger<br />

dan 25 jaar, waarvan veel hulp- en oproepkrachten. De groep van<br />

me de werkers tussen de 35 en 44 jaar volgt hierop met ruim 10%.<br />

In deze grafiek zijn alleen de me dewerkers van de eigen winkels<br />

opgenomen. De medewerkers van de zelfstandige ondernemers zijn<br />

namelijk in dienst bij de ondernemer zelf.<br />

Medewerkers<br />

vrouwen, ouderen en mensen met verscheidende etnische<br />

achtergronden.<br />

De functionele organisatie van de winkels van Super de Boer<br />

kan flexibeler. In de loop van 2008 zijn daarom pilots gestart<br />

waarin het winkelmanagement meer ruimte krijgt zelf de<br />

voor het lokale marktgebied vereiste functies te bepalen.<br />

Een nieuwe website, www.pensioenfondssdb.nl, informeert<br />

de deelnemers aan het pensioenfonds sinds najaar 2008 over<br />

hun pensioen. In de loop van 2009 zullen deelnemers hier<br />

zelf berekeningen kunnen maken aangaande hun individuele<br />

pensioensituatie.<br />

Veiligheid<br />

Het veiligheidsbeleid van Super de Boer kent drie speer -<br />

punten: verantwoord omgaan met winkelagressie, overval -<br />

preventie en inbraakpreventie.<br />

Agressief gedrag valt niet te voorkomen maar wel te beheersen.<br />

Gebleken is dat de vergroting van de omgangsvaardigheden<br />

een belangrijke bijdrage aan de vermindering van het<br />

veiligheidsrisico kan leveren. Medewerkers worden gestimuleerd<br />

om over dit onderwerp een speciale online cursus te<br />

volgen, waarvoor een certificaat is te behalen. Een preventief<br />

effect op winkelagressie hebben ook de klantgerichtheidtrainingen<br />

van Super de Boer.<br />

Ook supermarkten hebben helaas van doen met inbraken.<br />

In 2008 zijn vergaande maatregelen getroffen om deze<br />

inbraken te voorkomen. Zo zijn in veel Super de Boervestigingen<br />

voorzieningen getroffen die ervoor zorgen dat<br />

alarmmeldingen toch doorkomen bij de meldkamers, ondanks<br />

het feit dat de telefoonverbinding is verbroken.<br />

Gewelddadige overvallen zijn de ernstigste vorm van winkelcriminaliteit.<br />

In 2008 heeft het aantal overvallen op supermarkten<br />

in Nederland een hoge vlucht genomen. Naast het<br />

adequaat voorzien in slachtofferhulp is het beleid van Super<br />

de Boer, in lijn met het CBL-beleid, in sterke mate gericht op<br />

preventie. Centraal hierin staan goede organisatorische<br />

maatregelen, zowel van disciplinaire als van bouwkundige<br />

aard. In 2008 zijn op dit gebied extra maatregelen getroffen.<br />

Een aantal vestigingen is inmiddels aangesloten op het<br />

zogenaamde On-line view-systeem, waarbij een gespecialiseerd<br />

bedrijf tijdens risicomomenten ‘meekijkt’ in de vestigingen.<br />

Super de Boer verwacht in 2009 het overgrote deel<br />

van haar vestigingen op dit systeem aan te kunnen sluiten.<br />

Ook het principe van buitbeperking speelt een belangrijke rol<br />

in het overvalpreventiebeleid. Super de Boer is voorstander<br />

van meer zogenaamde ‘casharme’ winkels. Onderzoek loopt<br />

naar de mogelijkheden om cash zoveel mogelijk uit de<br />

winkels te weren. Vanzelfsprekend in dit verband was de<br />

actieve deelname van Super de Boer aan de CBL-campagne<br />

‘Klein bedrag, pinnen mag’.<br />

23<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

24<br />

Risicoprofiel en risicobeheersing<br />

De Nederlandse levensmiddelenmarkt is een verzadigde en<br />

buitengewoon competitieve markt, waarop een relatief<br />

groot aantal partijen actief is waaronder een sterke<br />

marktleider. Kenmerkend voor een dergelijke ‘verdringings -<br />

markt’ is dat er van tijd tot tijd een prijzenslag kan<br />

plaatsvinden, waarbij een van de partijen de relatieve<br />

prijspositie verlaagt, in een poging zijn marktaandeel te<br />

vergroten. De prijsverlagingen worden meestal door de<br />

andere partijen gevolgd, met het gevolg dat het operationele<br />

resultaat van alle betrokken marktpartijen onder druk komt<br />

te staan. De nadelige consequenties van een prijzenslag<br />

kunnen slechts gedeeltelijk worden beperkt door een<br />

kostenefficiënte organisatie of door afwenteling van het<br />

margeverlies op voorgaande schakels in de keten. Daarnaast<br />

spelen factoren van macro-economische aard een rol voor<br />

wat betreft het niveau van prijsoriëntatie bij afnemers.<br />

Bij het dingen naar de gunst van klanten is dit relevant,<br />

omdat Super de Boer actief is in één segment van de<br />

levens middelenmarkt en wel het full-service segment.<br />

Super de Boer bedient de consument enerzijds via eigen<br />

winkels (detailhandelsactiviteiten) en anderzijds via<br />

zelfstandig ondernemers (groothandelsactiviteiten). Super<br />

de Boer verleent aan zelfstandig ondernemers, onder<br />

voorwaarden, het recht om van de winkelformule van Super<br />

de Boer gebruik te maken. De inkoop van goederen en de<br />

bevoorrading van de winkels geschieden grotendeels via de<br />

Super de Boer-organisatie. Indien zelfstandig ondernemers<br />

zouden besluiten om zich aan te sluiten bij een andere<br />

levensmiddelengrossier zou Super de Boer vestigingspunten<br />

kunnen verliezen. Met de individuele zelfstandig onder -<br />

nemers zijn evenwel langdurige overeenkomsten aangegaan.<br />

Daarnaast is Super de Boer veelal de hoofdhuurder en in<br />

een aantal gevallen de eigenaar van de vestigingspunten. Op<br />

basis van de genoemde overeenkomsten en uitgaande van<br />

de huidige relevante wetgeving (huur- en mededingings -<br />

recht) is Super de Boer van mening dat dit risico beheers -<br />

baar is. In het geval van een prijzenslag of economische<br />

recessie kunnen de exploitatieresultaten van de met Super<br />

de Boer samenwerkende ondernemers verslechteren. Dit<br />

manifesteert zich bij Super de Boer onder meer in hogere<br />

voorzieningen op debiteurenvorderingen of een hogere<br />

bijdrage aan de winkelexploitatie van de met Super de Boer<br />

samenwerkende ondernemers als gevolg van het thans<br />

fingerende conditiestelsel (winstdelingsregeling). Indien<br />

zelfstandig ondernemers de exploitatie van hun vestigings -<br />

punt niet willen of kunnen voortzetten, koopt Super de Boer<br />

deze veelal terug om het vestigingspunt te behouden en,<br />

indien mogelijk, weer te verkopen aan een nieuwe zelfstandig<br />

ondernemer. Dit is niet altijd mogelijk, waardoor terug -<br />

gekochte vestigingspunten soms geruime tijd negatief<br />

bijdragen aan het resultaat van Super de Boer.<br />

De kostenstructuur van de bedrijfsactiviteiten heeft voor<br />

wat betreft de verkoop- en beheerskosten een overwegend<br />

vast karakter. Gedacht dient te worden aan langlopende<br />

huurcontracten voor (winkel)panden en arbeidscontracten<br />

voor onbepaalde tijd. De mogelijkheden om op korte termijn<br />

het kostenniveau aan te passen zijn derhalve beperkt,<br />

waardoor een structurele kostenverlaging in een aantal<br />

gevallen herstructureringskosten met zich mee zal brengen.<br />

Super de Boer koopt haar goederen in bij diverse<br />

leveranciers in binnen- en buitenland. Met deze partijen<br />

worden – meestal jaarlijks – afspraken gemaakt over de<br />

condities. Wijziging van de conditieafspraken kan invloed<br />

hebben op het resultaat van Super de Boer. Op grond van de<br />

langdurige relatie die de vennootschap heeft met de diverse<br />

leveranciers, de samenwerking met andere partijen op de<br />

inkoopmarkt en de centralisatie van de inkoopfunctie en het<br />

logistieke netwerk, acht Super de Boer dit risico beheers -<br />

baar. Met een aantal leveranciers heeft de vennootschap<br />

langlopende overeenkomsten gesloten. Deze overeen -<br />

komsten voorzien veelal in een minimumafnameverplichting<br />

van volumes voor de desbetreffende producten. Indien Super<br />

de Boer haar inkoopverplichtingen niet nakomt, is Super de<br />

Boer in een aantal situaties gehouden tot het betalen van<br />

een vergoeding.<br />

De inkoop van goederen vindt overwegend plaats in euro’s.<br />

Dientengevolge is de invloed van valutaschommelingen op<br />

het resultaat van Super de Boer beperkt. Voor een aantal<br />

producten dat door Super de Boer wordt verkocht, is er<br />

sprake van internationale marktprijzen. Deze prijzen kunnen<br />

fluctueren, waarbij prijsverhogingen niet altijd geheel<br />

kunnen worden doorberekend in de consumentenprijs.<br />

De te betalen rentekosten en daarmee het resultaat van<br />

Super de Boer worden beïnvloed door schommelingen van<br />

de rentevoet. Super de Boer heeft geen ‘interest rate swap’<br />

contracten afgesloten, teneinde de invloed van rente -<br />

schommelingen op het resultaat te beperken.<br />

In het kader van risk management heeft Super de Boer de<br />

gebruikelijke verzekeringen afgesloten voor de meest<br />

voorkomende risico’s die samenhangen met de bedrijfs -<br />

voering, zoals bedrijfsschade, brand en aansprakelijkheid.<br />

Super de Boer is van mening dat de afgesloten verzekeringen<br />

voldoende dekking geven voor de financiële gevolgen, indien<br />

dergelijke risico’s zich mochten voordoen, teneinde de<br />

invloed op het resultaat te beperken.<br />

Het overgrote deel van de pensioentoezeggingen wordt<br />

uitgevoerd door de Stichting Pensioenfonds SDB (‘Stichting<br />

SDB’). Het pensioenplan ondergebracht bij deze Stichting<br />

kwalificeert onder IFRS als een ‘Defined Benefit Obligation’.<br />

Dit betekent dat het negatieve verschil tussen de pensioen -


verplichting en de hieraan gerelateerde beleggingen (‘plan<br />

assets’) verantwoord dient te worden op de balans van<br />

Super de Boer. Op basis van de uitvoeringsovereenkomst<br />

tussen Super de Boer en de Stichting SDB komt een eventueel<br />

overschot toe aan de deelnemer van het pensioen fonds.<br />

Pensioenrechten en pensioenaanspraken kunnen jaarlijks<br />

worden aangepast via een winstdelings regeling. Er is geen<br />

recht op indexaties. De winstdelingsregeling is voorwaar -<br />

delijk. De Stichting SDB dient conform wettelijke bepalingen<br />

te beschikken over een bepaalde verhouding tussen de<br />

toegezegde pensioenaanspraken en beleggingen (dekkings -<br />

graad). Indien de dekkingsgraad niet aan de gestelde eis<br />

voldoet dient de Stichting een herstelplan op te stellen dat<br />

goedkeuring behoeft van de toezichthouder. Een van de<br />

herstelmaatregelen kan zijn dat Super de Boer hogere<br />

pensioenpremies afdraagt. Indien een dergelijke situatie zich<br />

voordoet kan dit een negatieve invloed hebben op de finan -<br />

ciële positie, het vermogen en resultaat van Super de Boer.<br />

Hoewel de pensioenaanspraken die worden uitgevoerd door<br />

diverse bedrijfstakpensioenfondsen mogelijk kwalificeren als<br />

een ‘Defined Benefit Obligation’ zijn deze behandeld als<br />

‘Defined Contribution’. Reden hiervoor is het niet beschikbaar<br />

zijn van adequate informatie inzake de actuariële IAS 19berekeningen.<br />

De waardering van een aantal balansposten in de<br />

jaarrekening van Super de Boer is gebaseerd op schattingen<br />

en veronderstellingen van de Directie met betrekking tot<br />

toekomstige resultaatontwikkelingen. Indien het werkelijk<br />

gerealiseerde resultaat afwijkt van de verwachting kan dit<br />

een significante invloed hebben op de waardering van<br />

posten zoals goodwill, actieve belastinglatentie en de<br />

reservering voor claims. Een aantal mogelijke risico’s,<br />

waarvan de belangrijkste samenhangen met de afgegeven<br />

garanties inzake de verkoop van activiteiten in Spanje<br />

(mogelijke claims inzake de faillissementen van Tragoz en<br />

Mas por Menos), valt niet in te schatten.<br />

Met verschillende organisatorische maatregelen en<br />

procedures wordt beoogd de kwaliteit van de bedrijfsvoering<br />

te verbeteren en de juiste ‘checks and balances’ in te<br />

bouwen. Het betreft onderwerpen als fiattering, autorisaties,<br />

toetsing van investeringsbeslissingen, etc. Ter uitvoering van<br />

de best practice bepalingen van de Corporate Governance<br />

Code heeft de vennootschap in 2004 een op de vennoot -<br />

schap toegesneden interne risicobeheersings- en controle -<br />

systeem geïntroduceerd. Dit systeem is erop gericht om op<br />

basis van de onderkende risico’s per taakgebied: (i) de<br />

operationele risico’s te beheersen; (ii) de financiële risico’s<br />

vroegtijdig in kaart te brengen; en (iii) de kwaliteit van de<br />

financiële rapportages te waarborgen. Het systeem is<br />

onderdeel van het werkproces binnen de vennootschap.<br />

Risicoprofiel en risicobeheersing<br />

In 2007 zijn, vanwege de sterk gewijzigde organisatie na de<br />

transitie van Laurus naar Super de Boer, de bestaande<br />

risico-inschattingen aan een herijking onderworpen. De<br />

uitkomst van dit proces is dat: (i) een aantal monitortaken<br />

is komen te vervallen; (ii) nieuwe monitortaken zijn<br />

toegevoegd; en (iii) criteria voor het adequaat beheersen<br />

van risico’s zijn aangepast. De werking van het intern<br />

risicobeheersings- en controlesysteem wordt gedurende het<br />

jaar gemonitored en getoetst. De evaluatie wordt eveneens<br />

met het Audit Committee en met de Raad van Commissaris -<br />

sen besproken. Ten slotte is er binnen de vennootschap een<br />

klokkenluidersprocedure van toepassing om veronderstelde<br />

onregelmatigheden van algemene, operationele en<br />

financiële aard te signaleren.<br />

De Directie is van mening dat de bestaande risico -<br />

beheersingsmaatregelen adequaat van opzet zijn om een<br />

redelijke mate van zekerheid te verschaffen met betrekking<br />

tot het voorkomen van materiële onjuistheden in de<br />

financiële verslaggeving van verliezen en van fraude.<br />

25<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

26 Corporate governance<br />

Structuur<br />

Super de Boer N.V. (‘Super de Boer’), met statutaire zetel en<br />

vestigingsplaats in Amersfoort, is een in Nederland<br />

gevestigde naamloze vennootschap, waarop op basis van de<br />

statuten het volledige structuurregime van toepassing is.<br />

De aandelen Super de Boer zijn toegelaten tot de officiële<br />

notering van Euronext Amsterdam door NYSE Euronext.<br />

Vanaf 1 oktober 2008 is het aandeel Super de Boer<br />

eveneens onderdeel van de indice NEXT 150-Index. Dit<br />

betekent dat de Nederlandse corporate governance code<br />

2004, opgesteld door de Commissie Tabaksblat (de ‘Code’)<br />

op Super de Boer van toepassing is. Om de actualiteit en<br />

bruikbaarheid van de Code te bevorderen en de toepassing<br />

en naleving van de Code te monitoren, heeft de Nederlandse<br />

overheid in december 2004 de Monitoring Commissie<br />

Corporate Governance Code (de 'Commissie Frijns')<br />

ingesteld. Op 10 december 2008 heeft de Commissie Frijns<br />

een geactuali seerde Code gepresenteerd aan de ministers<br />

van Financiën en Justitie (de 'nieuwe Code'). De nieuwe<br />

Code (mits daartoe aangewezen bij algemene maatregel van<br />

bestuur) zal van toepassing zijn op boekjaren beginnend op<br />

of na 1 januari 2009. Super de Boer zal gedurende het jaar<br />

2009 overwegen in hoeverre aanpassing van de bestaande<br />

corporate governance structuur en het bestaande corporate<br />

governance beleid wenselijk en tevens mogelijk is.<br />

Gedetailleerde informatie en documentatie over Super de<br />

Boer's corporate governance, reglementen en regelingen is<br />

te vinden op de website (www.superdeboernv.nl) onder<br />

corporate governance. In het navolgende is aangegeven op<br />

welke wijze Super de Boer invulling geeft aan de naleving<br />

van de Code.<br />

Toepassing en naleving<br />

Super de Boer onderschrijft de uitgangspunten van en<br />

doelstellingen die ten grondslag liggen aan de inhoud van<br />

de Code. Leidend is de gedachte dat een onderneming een<br />

langetermijnsamenwerkingsverband vormt van diverse bij de<br />

vennootschap betrokken belanghebbenden, de stakeholders.<br />

De statutaire directie en de Raad van Commissarissen<br />

dragen de integrale verantwoordelijkheid voor de afweging<br />

van de belangen van deze stakeholders. Deze afweging is<br />

gericht op de continuïteit van de onderneming en het<br />

creëren van aandeelhouderswaarde op de lange termijn.<br />

Vertrouwen in de integriteit van bestuurders van (grote)<br />

ondernemingen, alsmede goed toezicht daarop, is<br />

noodzakelijk. Een grotere openheid en actieve dialoog met<br />

alle stakeholders dragen hiertoe bij. Verwachtingen over en<br />

weer zullen gebaseerd moeten zijn op respect, goede trouw<br />

en realiteitszin.<br />

Super de Boer leeft de Code na en past slechts een beperkt<br />

aantal onderdelen van de Code niet toe. Volgens de Code<br />

zijn afwijkingen niet verwerpelijk; zij kunnen onder<br />

omstandigheden juist gerechtvaardigd zijn. Het kunnen<br />

toepassen van alle bepalingen is afhankelijk van de concrete<br />

omstandigheden waarin de vennootschap en haar aandeel -<br />

houders zich bevinden. Elke vennootschap en de met die<br />

vennootschap verbonden onderneming is uniek en kent haar<br />

eigen dynamiek, zowel op operationeel als op financieel en<br />

juridisch gebied. De Code hanteert het volgende uitgangs -<br />

punt: ‘uitleggen is naleven na goedkeuring door de<br />

Algemene Vergadering van Aandeelhouders’. Wanneer de<br />

Algemene Vergadering van Aandeelhouders de corporate<br />

governance structuur en het corporate governance beleid<br />

van de vennootschap expliciet goedkeurt en daarmee<br />

akkoord gaat met de gemotiveerde uitleg van de afwijking<br />

van één of meer principes of best practice bepalingen,<br />

voldoet de desbetreffende vennootschap aan de bepalingen<br />

van de Code. Een dergelijke vaststelling door de Algemene<br />

Vergadering van Aandeelhouders vond plaats op 12 mei<br />

2005. Wijzigingen in de toepassing van de Code zijn voor<br />

het laatst goedgekeurd door de Algemene Vergadering van<br />

Aandeelhouders op 11 mei 2007.<br />

De tekst van de Code, de daarbij gegeven toelichting door<br />

de Commissie Tabaksblat en de in Nederland gangbare<br />

interpretatie van de Code zoals deze tot uiting komt in<br />

(nationale en Europese) wet- en regelgeving en jurisprudentie<br />

op het gebied van corporate governance vormen het<br />

uitgangspunt bij het navolgende.<br />

Super de Boer kent geen beschermingsmaatregelen tegen<br />

vijandelijke overnames. Super de Boer heeft geen<br />

beschermingspreferente aandelen noch zijn er certificaten<br />

van aandelen uitgegeven. Dit betekent dat aandeelhouders<br />

van Super de Boer, indien zij dit wensen, het stemrecht op<br />

hun aandelen altijd direct kunnen uitoefenen. Hiermee<br />

wordt al aan een van de belangrijkste principes van de<br />

Code voldaan.<br />

De vennootschap heeft een op de vennootschap<br />

toegesneden intern risicobeheersings- en controlesysteem.<br />

De bestaande interne controlemaatregelen worden van tijd<br />

tot tijd geëvalueerd en zonodig aangepast. Het Audit<br />

Committee wordt op de hoogte gehouden van alle relevante<br />

ontwikkelingen dienaangaande. De opgestelde risicoanalyse<br />

van de operationele en financiële doelstellingen van de<br />

vennootschap wordt eveneens met de Raad van<br />

Commissarissen besproken.<br />

Bestuur<br />

De enige statutair bestuurder van Super de Boer is de heer<br />

J.G.B. Brouwer. De overige leden van de Directie zijn geen<br />

statutair bestuurder van Super de Boer (zie pagina 8 voor de<br />

huidige samenstelling van de Directie).


Goedkeuring Raad van Commissarissen<br />

Bepaalde besluiten van de statutaire directie vereisen,<br />

onverminderd de in een aantal gevallen ook voorgeschreven<br />

goedkeuring door de Algemene Vergadering van Aandeel -<br />

houders, de goedkeuring van de Raad van Commissarissen<br />

van Super de Boer. Dit zijn onder meer besluiten tot:<br />

. de uitgifte van aandelen, beperking of uitsluiting van<br />

voorkeursrechten, het toekennen van opties;<br />

. het aangaan of beëindigen van samenwerkingsverbanden,<br />

ingeval het samenwerkingsverband of de beëindiging van<br />

ingrijpende betekenis is voor Super de Boer;<br />

. het nemen van een deelneming ter waarde van ten minste<br />

25% van het geplaatste aandelenkapitaal en de reserves<br />

van Super de Boer, alsmede het ingrijpend vergroten of<br />

verminderen van zulk een kapitaalbelang;<br />

. het doen van investeringen met een waarde van ten<br />

minste 25% van het geplaatste aandelenkapitaal met de<br />

reserves van Super de Boer of met een waarde van ten<br />

minste € 5 miljoen;<br />

. voorstellen tot wijziging van de statuten, ontbinding van<br />

de vennootschap en vermindering van het<br />

aandelenkapitaal;<br />

. het aanvragen van surseance van betaling of<br />

faillissement;<br />

. beëindiging van het dienstverband van een aanzienlijk<br />

aantal werknemers, of ingrijpende wijzigingen in de<br />

arbeidsvoorwaarden van een aanzienlijk aantal<br />

werknemers van Super de Boer;<br />

. voorstellen tot een ingrijpende wijziging in de<br />

commerciële strategie van Super de Boer; en<br />

. nader bepaalde, belangrijke besluiten met betrekking tot<br />

de dochtermaatschappijen van Super de Boer.<br />

Besluiten van de Raad van Commissarissen worden, tenzij<br />

het reglement aangaande de wijze van vergaderen en<br />

besluitvorming van de Raad van Commissarissen, in beginsel<br />

genomen met volstrekte meerderheid van de stemmen in<br />

een vergadering. Voor meer informatie ten aanzien van de<br />

wijze van vergaderen en het besluitvormingsproces van de<br />

Raad van Commissarissen wordt verwezen naar<br />

www.superdeboernv.nl onder corporate governance.<br />

Transacties met tegenstrijdig belang<br />

Gedurende het jaar hebben geen transacties plaatsgevonden<br />

als bedoeld in best practice bepalingen II.3.4, III.6.3 en<br />

III.6.4 waarbij tegenstrijdige belangen speelden van<br />

bestuurders, commissarissen of natuurlijke personen en/of<br />

rechtspersonen die ten minste tien procent (10%) van de<br />

aandelen in de vennootschap houden. Toepassing van best<br />

practice bepalingen II.3.2, II.3.3, III.6.1 en III.6.2 was<br />

derhalve niet aan de orde.<br />

Corporate governance<br />

Grootaandeelhouder<br />

De Franse vennootschap Casino Guichard-Perrachon S.A.<br />

(‘Casino’) is grootaandeelhouder van Super de Boer met een<br />

belang van circa 57% van het geplaatste aandelenkapitaal<br />

per jaareinde 2008. Tot medio februari 2008 hield Casino<br />

een belang in Super de Boer van circa 45%. Eind 2008 had<br />

Casino eveneens een call-optie op 7.157.725 Super de Boeraandelen<br />

die door een drietal Nederlandse banken werden<br />

gehouden. Deze call-optie is op 31 maart 2009 vervallen.<br />

Met ingang van 1 april 2009 heeft Casino een call-optie op<br />

5.740.000 Super de Boer-aandelen die door ING Bank N.V.<br />

worden gehouden. Volledige uitoefening van de call-optie<br />

zal Casino in staat stellen haar totale belang in Super de<br />

Boer uit te breiden tot circa 62%. De call-optie kan vanaf<br />

1 april 2009 tot en met 30 juni 2010 worden uitgeoefend<br />

tegen € 5 per aandeel en zal anders komen te vervallen.<br />

Casino is genoteerd aan Euronext Parijs door NYSE Euronext<br />

en is een van de grotere retailers in Europa.<br />

Ten tijde van de toetreding van Casino als grootaandeel -<br />

houder van de vennootschap is onder meer een corporate<br />

governance overeenkomst gesloten. De inhoud van deze<br />

overeenkomst bepaalt mede de mate waarin Super de Boer<br />

kan voldoen aan de bepalingen van de Code. Zo heeft<br />

Casino sinds en voor zolang als zij een meerderheidsbelang<br />

heeft in Super de Boer het recht om de meerderheid van de<br />

leden van de Raad van Commissarissen - na een aanbeveling<br />

voor de voordracht op te maken door de Raad van<br />

Commissarissen - voor benoeming voor te dragen. De<br />

overige leden van de Raad van Commissarissen, waaronder<br />

de voorzitter, dienen onafhankelijk te zijn in de zin van best<br />

practice bepaling III.2.2 van de Code. Met Casino is voorts<br />

afgesproken dat ten minste één lid van de Raad van<br />

Commissarissen niet zal zijn benoemd op voordracht van<br />

Casino of op basis van het versterkte aanbevelingsrecht van<br />

de ondernemingsraad. De voorzitter van de Raad van<br />

Commissarissen dient volgens deze overeenkomst een<br />

persoon te zijn die woonachtig is in Nederland. Casino heeft<br />

het recht de Voorzitter van de statutaire directie van Super<br />

de Boer, alsmede kandidaten voor andere functies binnen<br />

het topkader van Super de Boer, voor benoeming voor te<br />

dragen. De Voorzitter van de statutaire directie van Super de<br />

Boer dient volgens deze overeenkomst een in Nederland<br />

woonachtig persoon te zijn. Zolang Casino een meerder -<br />

heids belang heeft en de door Casino genomineerde commis -<br />

sarissen dat verzoeken, zal de Raad van Commissarissen, op<br />

basis van de reglementen van de Raad van Commissarissen,<br />

goedkeuring geven aan een voorstel van de statutaire<br />

directie tot statutenwijziging waarmee het volledige<br />

structuurregime wordt afgeschaft en wordt vervangen door<br />

het gemitigeerde structuurregime. In het laatstgenoemde<br />

regime zal de bevoegdheid tot benoeming van leden van de<br />

statutaire directie bij de Algemene Vergadering van<br />

Aandeelhouders komen te berusten in plaats van bij de Raad<br />

27<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

28<br />

van Commissarissen. In tegenstelling tot deze bepalingen,<br />

ondersteunde Casino het voorstel tot continuering van het<br />

volledige structuurregime dat aan de op 14 mei 2008<br />

gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders werd<br />

voorgelegd. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders<br />

heeft dit voorstel aangenomen.<br />

De corporate governance afspraken tussen Super de Boer en<br />

Casino zullen vervallen indien Casino gedurende een periode<br />

van drie achtereenvolgende maanden direct of indirect<br />

minder dan 20% van het geplaatste aandelenkapitaal van<br />

Super de Boer heeft gehouden. De belangrijkste overige<br />

elementen van de corporate governance afspraken tussen de<br />

vennootschap en Casino zijn gepubliceerd in het Prospectus<br />

van 9 november 2004.<br />

Corporate Governance Code – uitleg<br />

De Raad van Commissarissen en de statutaire directie van<br />

Super de Boer passen, met inachtneming van de opmerkingen<br />

in dit hoofdstuk, de uitgangspunten en de best practice<br />

bepalingen van de Code van 2004 toe, met uitzondering van<br />

de navolgende punten:<br />

II.2.1 / II.2.2<br />

‘Opties ter verkrijging van aandelen zijn een voorwaardelijke<br />

bezoldigingscomponent, waarbij de opschortende<br />

voorwaarde bij de toekenning is dat de bestuurders na een<br />

periode van ten minste drie jaar na de toekenning vooraf<br />

vastgestelde prestatiecriteria hebben gerealiseerd.<br />

In het geval dat de vennootschap, in afwijking van het in<br />

best practice bepaling II.2.1 bepaalde, onvoorwaardelijke<br />

opties aan haar bestuurders toekent, hanteert zij prestatie -<br />

criteria voor de toekenning van opties en worden de opties<br />

in ieder geval de eerste drie jaar na toekenning niet<br />

uitgeoefend.’<br />

De beloning in opties van de heer Brouwer is nader<br />

beschreven op pagina’s 32 en 33 (Remuneratieverslag –<br />

Arbeidsvoorwaarden van de heer Brouwer). Ten aanzien van<br />

de aan de heer Brouwer toegekende opties gelden geen<br />

specifieke prestatiecriteria. De opties zijn (behoudens in<br />

geval van een change of control) niet in de eerste drie jaar<br />

na toekenning uitoefenbaar, maar eerst na vier jaar.<br />

II.2.6<br />

‘De raad van commissarissen stelt een reglement vast<br />

waarin regels worden gesteld ten aanzien van het bezit van<br />

en transacties in effecten door bestuurders anders dan die<br />

uitgegeven door de “eigen” vennootschap. Het reglement<br />

wordt op de website van de vennootschap geplaatst. Een<br />

bestuurder meldt veranderingen in zijn bezit aan effecten<br />

die betrekking hebben op Nederlandse beursgenoteerde<br />

vennootschappen periodiek, doch ten minste één maal per<br />

kwartaal, bij de compliance officer, of, indien de vennoot -<br />

schap geen compliance officer heeft aangewezen, bij de<br />

voorzitter van de raad van commissarissen. Een bestuurder<br />

die uitsluitend belegt in beursgenoteerde beleggingsfondsen<br />

of het vrije beheer van zijn effectenportefeuille door middel<br />

van een schriftelijke overeenkomst van lastgeving heeft<br />

overgedragen aan een onafhankelijke derde is vrijgesteld<br />

van deze laatste bepaling.’<br />

Super de Boer past deze bepaling niet toe. De reden<br />

hiervoor is dat de met deze best practice bepaling beoogde<br />

doelstellingen geadresseerd zijn door onder meer de Wet op<br />

het financieel toezicht en reglementen van beursgenoteerde<br />

vennootschappen inzake de handel in aandelen in de ‘eigen’<br />

vennootschap. Super de Boer heeft sinds lange tijd een<br />

reglement dat voor ‘insiders’ voorziet in regulering van bezit<br />

van en transacties in effecten en overige financiële<br />

instrumenten.<br />

II.2.7<br />

‘De maximale vergoeding bij onvrijwillig ontslag bedraagt<br />

éénmaal het jaarsalaris (het “vaste” deel van de bezoldiging).<br />

Indien het maximum van éénmaal het jaarsalaris voor een<br />

bestuurder die in zijn eerste benoemingstermijn wordt<br />

ontslagen kennelijk onredelijk is, komt deze bestuurder in<br />

dat geval in aanmerking voor een ontslagvergoeding van<br />

maximaal twee maal het jaarsalaris.’<br />

De arbeidsvoorwaarden van de heer Brouwer zijn nader<br />

beschreven op pagina’s 32 en 33 (Remuneratieverslag –<br />

Arbeidsvoorwaarden van de heer Brouwer). De afvloeiings -<br />

regeling van de heer Brouwer is direct gekoppeld aan de<br />

contractsperiode en voorziet in een vergoeding bij onvrijwillig<br />

ontslag (of beëindiging van de arbeidsovereenkomst door<br />

een van beide partijen in geval van een change of control)<br />

die gelijk is aan het basissalaris over de resterende<br />

contracts periode vermeerderd met een derde daarvan. Bij<br />

onvrijwillig ontslag (of beëindiging van de arbeidsover een -<br />

komst door een van beide partijen in geval van een change<br />

of control) in het laatste jaar van de contractsperiode geldt<br />

een ontslagvergoeding van één jaar basissalaris vermeerderd<br />

met een derde daarvan. Super de Boer acht de met de heer<br />

Brouwer overeengekomen arbeidsvoorwaarden redelijk<br />

gezien zijn voormalige positie buiten de Super de Boerorganisatie<br />

en de situatie van de vennootschap ten tijde van<br />

zijn indiensttreding. De benoeming als statutair bestuurder<br />

en de in dat verband met de heer Brouwer gesloten<br />

arbeidsovereenkomst kent een oorspronkelijke looptijd van<br />

vier jaar en loopt derhalve tot 2010. Na kennisgeving tijdens<br />

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 14 mei<br />

2008, heeft de Raad van Commissarissen de arbeids over -<br />

eenkomst van de heer Brouwer en zijn benoeming als<br />

statutair bestuurder met één jaar verlengd. Daarbij zijn de


arbeidsvoorwaarden voor het overige onveranderd gebleven,<br />

met dien verstande dat de verlenging buiten beschouwing<br />

wordt gelaten bij het bepalen van de vergoeding bij een<br />

beëindiging van de arbeidsovereenkomst in geval van een<br />

change of control. De verlenging heeft evenmin betrekking<br />

op de op pagina 32 genoemde bankgarantie.<br />

II.2.14<br />

‘De vennootschap vermeldt in de toelichting op de<br />

jaarrekening in aanvulling op de krachtens artikel 2:383d<br />

BW op te nemen informatie, de waarde van de aan het<br />

bestuur en het personeel toegekende opties en geeft daarbij<br />

aan hoe deze waarde is bepaald.’<br />

Super de Boer past deze bepaling toe, maar merkt op dat de<br />

waardering van opties, zoals hier wordt bedoeld, zeer<br />

arbitrair is. Hiervoor bestaan nog geen eenduidige heldere<br />

waarderingsregels.<br />

III.2.1 j° III.2.2, Sub f<br />

‘Alle commissarissen, met uitzondering van maximaal één<br />

persoon, zijn onafhankelijk in de zin van best practice<br />

bepaling III.2.2.<br />

Een commissaris geldt als onafhankelijk, indien de hierna te<br />

noemen afhankelijkheidscriteria niet op hem van toepassing<br />

zijn. Bedoelde afhankelijkheidscriteria zijn dat de betrokken<br />

commissaris, dan wel zijn echtgenoot, geregistreerde partner<br />

of een andere levensgezel, pleegkind of bloed- of aanverwant<br />

tot in de tweede graad:<br />

f) bestuurder of commissaris is bij of anderszins vertegen -<br />

woordiger is van een rechtspersoon welke ten minste tien<br />

procent van de aandelen in de vennootschap houdt, tenzij<br />

het gaat om groepsmaatschappijen.’<br />

Super de Boer kan niet voldoen aan deze bepaling. In de<br />

huidige situatie, waarbij Casino een belang heeft van circa<br />

57% wordt de meerderheid van de leden van de Raad van<br />

Commissarissen voor benoeming door de Algemene<br />

Vergadering van Aandeelhouders voorgedragen op<br />

voordracht van Casino. Dit gegeven vloeit voort uit de<br />

corporate governance afspraken die in 2002 met Casino zijn<br />

overeengekomen in het kader van de financiële herstructu -<br />

rering van Super de Boer. Deze afspraken zijn toentertijd<br />

ook gepubliceerd in het Toelichtend Memorandum van<br />

13 juni 2002, het Prospectus van 9 juli 2002 en in het<br />

Prospectus van 9 november 2004.<br />

III.2.3<br />

‘Het verslag van de raad van commissarissen vermeldt dat<br />

naar het oordeel van de raad van commissarissen is voldaan<br />

aan het in beste practice bepaling III.2.1 bepaalde en geeft<br />

daarbij aan welke commissaris de raad eventueel als nietonafhankelijk<br />

beschouwt.’<br />

Corporate governance<br />

Verwezen wordt naar de toelichting bij III.2.1 j° III.2.2, sub f.<br />

III.5<br />

‘Samenstelling en rol van drie kerncommissies van de raad<br />

van commissarissen.<br />

Principe: Indien de raad van commissarissen meer dan vier<br />

leden omvat, stelt de raad van commissarissen uit zijn<br />

midden een auditcommissie, een remuneratiecommissie en<br />

een selectie- en benoemingscommissie in. De taak van de<br />

commissies is om de besluitvorming van de raad van<br />

commissarissen voor te bereiden. Indien de raad van<br />

commissarissen van vennootschappen besluit tot het niet<br />

instellen van een audit, remuneratie- en een selectie- en<br />

benoemingscommissie, dan gelden de best practice<br />

bepalingen III.5.4, III.5.5, III.5.8, III.5.9, III.5.10, III.5.13, V.1.2,<br />

V.2.3 en V.3.1 ten aanzien van de gehele raad van commis -<br />

sarissen. In het verslag van de raad van commissarissen doet<br />

de raad verslag van de uitvoering van de taakopdracht van<br />

de commissies in het boekjaar.’<br />

Om praktische redenen heeft Super de Boer ervoor gekozen<br />

om met twee commissies te werken, te weten een Audit<br />

Committee en een Selection, Nomination and Remuneration<br />

Committee. Deze beslissing wordt mede gerechtvaardigd<br />

door het feit dat Super de Boer een eenhoofdige statutaire<br />

directie heeft. De taken die de Code voorziet voor de<br />

remuneratiecommissie en de selectie- en benoemings -<br />

commissie worden bij Super de Boer uitgevoerd door het<br />

Selection, Nomination and Remuneration Committee.<br />

III.7.3<br />

‘De raad van commissarissen stelt een reglement vast<br />

waarin regels worden gesteld ten aanzien van het bezit van<br />

en transacties in effecten door commissarissen anders dan<br />

die uitgegeven door de “eigen” vennootschap. Het reglement<br />

wordt op de website van de vennootschap geplaatst. Een<br />

commissaris meldt veranderingen in zijn bezit aan effecten<br />

die betrekking hebben op Nederlandse beursgenoteerde<br />

vennootschappen periodiek, doch ten minste één maal per<br />

kwartaal, bij de compliance officer, of, indien de vennoot -<br />

schap geen compliance officer heeft aangesteld, bij de<br />

voorzitter van de raad van commissarissen. Een commissaris<br />

die uitsluitend belegt in beursgenoteerde beleggingsfondsen<br />

of het vrije beheer van zijn effectenportefeuille door middel<br />

van een schriftelijke overeenkomst van lastgeving heeft<br />

overgedragen aan een onafhankelijke derde is vrijgesteld<br />

van deze laatste bepaling.’<br />

Super de Boer past deze bepaling niet toe. Voor een<br />

toelichting wordt verwezen naar II.2.6.<br />

29<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

30<br />

IV.3.1<br />

‘Analistenbijeenkomsten, analistenpresentaties, presentaties<br />

aan (institutionele) beleggers en persconferenties worden<br />

vooraf via de website van de vennootschap en persberichten<br />

aangekondigd. Alle aandeelhouders kunnen deze bijeen -<br />

komsten en presentaties gelijktijdig volgen door middel van<br />

webcasting, telefoonlijnen, of anderszins. De presentaties<br />

worden na afloop van de bijeenkomsten op de website van<br />

de vennootschap geplaatst.’<br />

Super de Boer past deze ruim geformuleerde best practice<br />

bepaling toe voor persconferenties en belangrijke bijeen -<br />

komsten met analisten en/of beleggers voor zover deze door<br />

of namens Super de Boer zelf zijn georganiseerd. Daarnaast<br />

past Super de Boer deze bepaling ook toe ten aanzien van<br />

(Buitengewone) Algemene Vergaderingen van Aandeelhouders.<br />

IV.3.5<br />

‘Het bestuur en de raad van commissarissen verschaffen de<br />

algemene vergadering van aandeelhouders alle verlangde<br />

informatie, tenzij een zwaarwichtig belang van de<br />

vennootschap zich daartegen verzet. Indien door het bestuur<br />

en de raad van commissarissen op een zwaarwichtig belang<br />

een beroep wordt gedaan, wordt dit beroep gemotiveerd<br />

toegelicht.’<br />

Super de Boer past deze bepaling toe voor zover het<br />

relevante verzoeken betreft en de vergaderorde hierdoor<br />

niet wordt geschaad. Indien de statutaire directie of de<br />

Raad van Commissarissen zich beroept op een zwaarwegend<br />

belang, zal dit worden toegelicht voor zover deze toelichting<br />

op zichzelf niet schadelijk is voor Super de Boer.<br />

IV.3.7<br />

‘Indien de wet of de statuten van de vennootschap een<br />

goedkeuringsrecht aan de algemene vergadering van<br />

aandeelhouders verleent (bijvoorbeeld optieregelingen,<br />

ingrijpende besluiten bedoeld in artikel 2:107a BW) of het<br />

bestuur dan wel de raad van commissarissen een delegatie<br />

van bevoegdheden vraagt (bijvoorbeeld uitgifte van<br />

aandelen, machtiging tot inkoop van aandelen), lichten het<br />

bestuur en de raad van commissarissen de algemene<br />

vergadering van aandeelhouders door middel van een<br />

“aandeelhouderscirculaire” in over alle feiten en omstandig -<br />

heden die relevant zijn voor de te verlenen goedkeuring/<br />

delegatie/machtiging. De aandeelhouders circulaire wordt in<br />

ieder geval op de website van de vennootschap geplaatst.’<br />

Als onderdeel van de agenda wordt een uitgebreide en<br />

adequate toelichting verstrekt aan de vergadergerechtigden<br />

en worden de meest relevante feiten en omstandigheden<br />

nader uiteengezet.<br />

V.3.1<br />

‘De externe accountant en de auditcommissie worden<br />

betrokken bij het opstellen van het werkplan van de interne<br />

accountant. Zij nemen ook kennis van de bevindingen van de<br />

interne accountant.’<br />

Super de Boer past deze bepaling niet toe, omdat zij geen<br />

interne accountant heeft.<br />

Voor het overige past Super de Boer de Code toe, voor zover<br />

deze op Super de Boer van toepassing is. Dit betekent<br />

bijvoorbeeld dat de best practice bepalingen III.8.1 tot en<br />

met III.8.4 (one-tier bestuursstructuur), IV.1.1 (doorbreken<br />

bindende voordracht) en IV.2.1 tot en met IV.2.8<br />

(certificaten van aandelen en rol van het administratie -<br />

kantoor) niet van toepassing zijn en derhalve niet hoeven te<br />

worden nageleefd. Hetzelfde geldt mutatis mutandis voor de<br />

speciale verplichtingen die rusten op institutionele<br />

beleggers en zijn verwoord in de best practice bepalingen<br />

IV.4.1 tot en met IV.4.3.<br />

Voor zover de Code strijdig is met wettelijke bepalingen<br />

waarvan niet in bijvoorbeeld de statuten mag worden<br />

afgeweken, zal Super de Boer de wet volgen. Dit geldt<br />

eveneens voor zover het Super de Boer op grond van<br />

bestaande verplichtingen of afspraken niet vrij staat haar<br />

statuten aan de bepalingen van de Code aan te passen.


Toelichting in verband met het Besluit<br />

artikel 10 overnamerichtlijn<br />

Ingevolge het Besluit van 5 april 2006 tot uitvoering van<br />

artikel 10 van Richtlijn 2004/25/EG van het Europees<br />

Parlement en de Raad van de Europese Unie van 21 april<br />

2004 betreffende het openbaar overnamebod kan Super de<br />

Boer de navolgende toelichting verstrekken.<br />

a. Kapitaalstructuur van de vennootschap<br />

Het kapitaal van de vennootschap bestaat uit één soort<br />

aandeel, te weten: gewone aandelen met een nominale<br />

waarde van € 1,30. Informatie over de uitstaande aandelen<br />

is te vinden in de toelichting op de geconsolideerde<br />

jaarrekening, onderdeel 21 en 22.<br />

b. Beperking van de overdracht van aandelen of met<br />

medewerking van de vennootschap uitgegeven<br />

certificaten van aandelen<br />

In de statuten van Super de Boer zijn geen beperkende<br />

bepalingen opgenomen ten aanzien van de overdracht van<br />

aandelen. Super de Boer kent geen met medewerking van de<br />

vennootschap uitgegeven certificaten van aandelen.<br />

c. Deelnemingen in de vennootschap waarvoor een<br />

meldingsplicht bestaat<br />

Super de Boer heeft meldingen ontvangen inzake aandeel -<br />

houders met een substantieel belang in de zin van de Wet<br />

op het financieel toezicht (5% of groter) in Super de Boer.<br />

Deze deelnemingen zijn opgenomen in het jaarverslag<br />

(pagina 82). Daarnaast houdt ING Bank circa 5% van de<br />

aandelen in Super de Boer in verband met de call-optie van<br />

Casino Guichard-Perrachon S.A. (‘Casino’).<br />

d. Bijzondere zeggenschapsrechten verbonden aan<br />

de aandelen<br />

Super de Boer heeft geen aandelen uitgegeven waaraan<br />

bijzondere zeggenschapsrechten zijn verbonden.<br />

e. Aandelen werknemers<br />

Super de Boer heeft op dit moment geen aandelen- of<br />

optieregeling voor werknemers waarover de controle niet<br />

direct door de werknemers wordt uitgeoefend.<br />

f. Beperking van stemrecht en van uitgifte van<br />

certificaten van aandelen<br />

Er gelden op dit moment geen beperkingen op de<br />

stemrechten op uitgegeven aandelen. Super de Boer kent<br />

geen met medewerking van de vennootschap uitgegeven<br />

certificaten van aandelen.<br />

g. Overeenkomsten met aandeelhouders<br />

Als onderdeel van de financiële herstructurering van 2002 is<br />

de vennootschap een aandeelhoudersovereenkomst<br />

aangegaan met Casino. Informatie over deze overeenkomst<br />

is verstrekt in het Prospectus van 9 november 2004. Delen<br />

van de overeenkomst worden daarnaast besproken in de<br />

Corporate Governance Code paragraaf (pagina’s 26-30).<br />

Corporate governance<br />

Super de Boer is zich op dit moment niet bewust van andere<br />

aandeelhoudersovereenkomsten.<br />

h. Voorschriften betreffende benoeming en ontslag van<br />

bestuurders en commissarissen en wijziging van de statuten<br />

Krachtens artikel 14 van de statuten heeft de Raad van<br />

Commissarissen de bevoegdheid om leden van de statutaire<br />

directie te benoemen, te schorsen dan wel te ontslaan. De<br />

Raad van Commissarissen ontslaat een lid van de statutaire<br />

directie niet eerder dan nadat de Algemene Vergadering van<br />

Aandeelhouders (‘AVA’) over het voorgenomen ontslag is<br />

gehoord. Krachtens artikel 21 van de statuten worden de<br />

leden van de Raad van Commissarissen benoemd door de<br />

AVA, op voordracht van de Raad van Commissarissen.<br />

Krachtens artikel 41 van de statuten kan de AVA alleen<br />

besluiten tot wijziging van de statuten op voorstel van de<br />

statutaire directie dat is goedgekeurd door de Raad van<br />

Commissarissen.<br />

i. De bevoegdheden van het bestuur<br />

Krachtens artikel 6 van de statuten kan de statutaire<br />

directie alleen overgaan tot de uitgifte van aandelen, indien<br />

en voor zover de statutaire directie door de AVA is<br />

aangewezen als daartoe bevoegd orgaan. De statutaire<br />

directie heeft ten aanzien van het uitgeven van aandelen de<br />

goedkeuring nodig van de Raad van Commissarissen. Het<br />

hiervoor genoemde geldt tevens voor het toekennen van<br />

rechten tot het nemen van aandelen. Voor de verkrijging<br />

van eigen aandelen dient de statutaire directie hiertoe de<br />

bevoegdheid te hebben verkregen van de AVA. Bij de AVA<br />

van 14 mei 2008 is de statutaire directie aangewezen als<br />

bevoegd orgaan voor de uitgifte van aandelen (tot een<br />

maximum van tien procent (10%) van het geplaatste<br />

kapitaal per 14 mei 2008) gedurende een periode van<br />

15 maanden.<br />

j. Belangrijke overeenkomsten bij een openbaar bod<br />

Super de Boer is zich op dit moment bewust van de<br />

volgende belangrijke overeenkomsten met een beding inzake<br />

een eventuele wijziging van zeggenschap:<br />

. de gewijzigde en herziene kredietfaciliteitovereenkomst<br />

tussen Super de Boer en ING Bank N.V. en RBS van<br />

23 september 2008 wordt opeisbaar in het geval van een<br />

wijziging van zeggenschap, tenzij Casino de betrokken<br />

partij is;<br />

. de gewijzigde en herziene achtergestelde lening overeen -<br />

komst tussen Super de Boer en Casino, ING Bank N.V. en<br />

RBS van 23 september 2008 wordt opeisbaar in het geval<br />

van een wijziging van zeggenschap, tenzij Casino de<br />

betrokken partij is.<br />

k. Overeenkomsten met een bestuurder of werknemer in<br />

het geval van een openbaar bod<br />

In de arbeidsovereenkomst met de heer Brouwer is een<br />

beding opgenomen dat diens arbeidsovereenkomst kan<br />

worden beëindigd in geval van een change of control (zie<br />

ook het remuneratieverslag op pagina’s 32 en 33).<br />

31<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

32<br />

Remuneratieverslag<br />

Beloningsbeleid<br />

Met ingang van 1 januari 2005 is een beloningsbeleid voor<br />

leden van de Directie geformuleerd. Vervolgens is het beleid<br />

voor leden van de statutaire directie vastgesteld tijdens de<br />

Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 12 mei<br />

2005. Het beloningsbeleid heeft ten doel het aantrekken,<br />

motiveren en behouden van hooggekwalificeerde managers<br />

als lid van de directie. In de samenstelling van het<br />

belonings pakket wordt rekening gehouden met de<br />

strategische doelstellingen van Super de Boer op korte en<br />

lange termijn. Bij de ontwikkeling van het beloningsbeleid<br />

heeft de Raad van Commissarissen rekening gehouden met<br />

de strategische ambities en de cultuur van de vennootschap,<br />

de verhoudingen in de Nederlandse markt en de<br />

Nederlandse corporate governance code van 2004.<br />

Het beloningsbeleid is gebaseerd op het uitgangspunt dat<br />

de hoogte van de totale beloning gerelateerd is aan de<br />

markt waarin Super de Boer meedingt naar talent<br />

(de arbeidsmarktreferentiegroep). Deze hoogte dient globaal<br />

in overeenstemming te zijn met het mediaanniveau van de<br />

arbeidsmarktreferentiegroep.<br />

De totale beloning bestaat uit:<br />

. een basissalaris dat globaal in overeenstemming dient te<br />

zijn met het mediaanniveau van de arbeidsmarkt -<br />

referentie groep;<br />

. een totale variabele beloning die globaal in overeen -<br />

stemming dient te zijn met het mediaanniveau van de<br />

arbeidsmarktreferentiegroep, waarbij de korte- en<br />

langetermijnbeloning kunnen variëren tussen het eerste<br />

kwartiel en het derde kwartiel in de arbeidsmarkt -<br />

referentie groep.<br />

Het integrale beloningsbeleid is opgenomen in het jaar ver -<br />

slag 2005 en gepubliceerd op de website van Super de Boer.<br />

Benoeming en verlenging<br />

De heer J.G.B. Brouwer is per 6 november 2006 benoemd tot<br />

statutair bestuurder. Hij is tevens Voorzitter van de Directie.<br />

Met de heer Brouwer zijn ten tijde van zijn indiensttreding<br />

individuele arbeidsvoorwaarden overeengekomen, waarbij<br />

zijn voormalige positie buiten de Super de Boer-organisatie<br />

en de situatie van de vennootschap ten tijde van zijn<br />

indiensttreding mede een rol hebben gespeeld. Daarbij is<br />

afgeweken van het beloningsbeleid zoals vastgesteld tijdens<br />

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 12 mei<br />

2005. Om die reden is het arbeidsvoorwaardenpakket van de<br />

heer Brouwer tijdens de Buitengewone Vergadering van<br />

Aandeelhouders van 3 november 2006 aan de aandeel -<br />

houders gepresenteerd.<br />

De Raad van Commissarissen heeft tijdens de Algemene<br />

Vergadering van Aandeelhouders van 14 mei 2008 aan de<br />

Algemene Vergadering overeenkomstig de statuten<br />

kennisgeving gedaan van het besluit van de Raad van<br />

Commissarissen om de termijn van de benoeming als lid van<br />

de statutaire directie en de bestaande arbeidsovereenkomst<br />

met de heer Brouwer te verlengen met één jaar (derhalve:<br />

tot 6 november 2011), waarbij de arbeidsvoorwaarden voor<br />

het overige onveranderd zijn gebleven, met dien verstande<br />

dat de verlenging niet van toepassing is op het bepalen van<br />

de vergoeding bij een beëindiging van de arbeidsovereen -<br />

komst in geval van een change of control, noch op de hierna<br />

genoemde bankgarantie. De belangrijkste onderdelen van de<br />

arbeidsvoorwaarden van de heer Brouwer worden hierna<br />

toegelicht.<br />

Arbeidsvoorwaarden van de heer Brouwer<br />

De arbeidsovereenkomst van de heer Brouwer geldt voor<br />

bepaalde tijd. De duur van de overeenkomst is, overeen -<br />

komstig de bepalingen van de Nederlandse corporate<br />

governance code, destijds vastgesteld op een periode van<br />

vier jaar. De arbeidsovereenkomst kan door beide partijen<br />

worden opgezegd, waarbij er voor Super de Boer een<br />

opzegtermijn van zes maanden en voor de heer Brouwer een<br />

opzegtermijn van drie maanden geldt. Daarbij is overeen -<br />

gekomen dat in geval van een voortijdige beëindiging van<br />

het dienstverband – anders dan door een opzegging door de<br />

heer Brouwer of een ontslag op staande voet vanwege een<br />

dringende reden – aan hem het basissalaris voor de<br />

resterende periode zal worden betaald. Betaling van het<br />

restant basissalaris is tot 6 november 2010 gegarandeerd<br />

door middel van een bankgarantie.<br />

Het bruto basissalaris inclusief 8% vakantietoeslag is bij<br />

indiensttreding in november 2006 vastgesteld op € 495.000<br />

per jaar. Het basissalaris wordt conform contractuele<br />

afspraak jaarlijks geïndexeerd. Het bruto basissalaris<br />

inclusief 8% vakantietoeslag van de heer Brouwer bedroeg<br />

over 2008 € 507.450 (2007: € 495.000).<br />

Op basis van zijn arbeidsovereenkomst heeft de heer<br />

Brouwer recht op een jaarlijkse prestatiebonus, ter discretie<br />

van de Raad van Commissarissen. De hoogte van deze<br />

jaarlijkse prestatiebonus bedraagt minimaal 1/3e en<br />

maximaal 2/3e van het basissalaris. De Raad van<br />

Commissarissen bepaalt jaarlijks de voorwaarden en de te<br />

hanteren maatstaven voor deze prestatiebonus.<br />

Op voorstel van het Selection, Nomination and Remuneration<br />

Committee heeft de Raad van Commissarissen besloten om<br />

de prestatiebonus van de heer Brouwer voor 2008 vast te<br />

stellen op € 311.151 zijnde 62,24% van het basissalaris<br />

primo 2008 (2007: € 330.165, zijnde 66,7% van het primo<br />

2007 basissalaris). De voorwaarden en maatstaven die de<br />

Raad van Commissarissen bij het bepalen van de jaarlijkse<br />

prestatiebonus over 2008 in aanmerking hebben genomen


estonden uit financiële en persoonlijke operationele en<br />

strategische doelstellingen. De financiële doelstellingen<br />

wogen even zwaar als de persoonlijke en strategische doel -<br />

stellingen samen. Ook bij het vaststellen van de prestatie -<br />

bonus over 2009 heeft de Raad van Commissarissen<br />

financiële doelstellingen en persoonlijke operationele en<br />

strategische doelstellingen in aanmerking genomen. De<br />

financiële doelstellingen zullen daarbij even zwaar wegen<br />

als de persoonlijke operationele en strategische doel stellingen<br />

samen. Gezien de gevoelige aard van deze doelstellingen<br />

kan, mede uit concurrentieoverwegingen, geen nadere<br />

informatie worden gegeven.<br />

Bij indiensttreding van de heer Brouwer zijn 200.000 opties<br />

aan hem toegekend die na vier jaar (of direct indien een<br />

change of control 1 plaatsvindt) uitoefenbaar worden. Deze<br />

optietoekenning is tijdens de Algemene Vergadering van<br />

Aandeelhouders van 11 mei 2007 door de aandeelhouders<br />

bekrachtigd en goedgekeurd. De Raad van Commissarissen<br />

heeft in 2007 kenbaar gemaakt in 2008 zowel aan de<br />

statutair bestuurder als aan de overige leden van de Directie<br />

opties te willen toekennen. Overeenkomstig dit voornemen<br />

heeft de Raad van Commissarissen derhalve op 5 maart<br />

2008 additioneel 200.000 opties onder gelijke voorwaarden<br />

aan de heer Brouwer toegekend. Het betrof hier een toe -<br />

kenning onder de opschortende voorwaarde van goedkeuring<br />

van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders conform<br />

artikel 2:135 lid 4 BW, zoals goedgekeurd en bekrachtigd<br />

door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op<br />

14 mei 2008. De opties hebben een uitoefenprijs van € 3,78,<br />

zijn vanaf 6 november 2011 uitoefenbaar (of direct indien<br />

zich een change of control ten aanzien van Super de Boer<br />

voordoet) en hebben een looptijd van vier jaar. De verdere<br />

voorwaarden van de opties zijn gelijk aan de 200.000 opties<br />

toegekend aan de heer Brouwer bij zijn benoeming in 2006.<br />

Net als de opties die bij indiensttreding aan hem zijn toe -<br />

gekend, zijn de 200.000 additionele opties die op 5 maart<br />

2008 voorwaardelijk aan de heer Brouwer zijn toegekend<br />

niet afhankelijk van specifieke prestatiecriteria, omdat de<br />

Raad van Commissarissen van mening is dat de prestatie<br />

van Super de Boer op de lange termijn het best gemeten<br />

wordt door middel van de aandelenkoers. Parallel aan de<br />

toekenning van de additionele opties aan de heer Brouwer,<br />

zijn in 2008 tevens in totaal 455.000 opties voorwaardelijk<br />

toegekend aan de overige leden van de Directie.<br />

Op 4 maart 2009 heeft de Raad van Commissarissen<br />

besloten om, onder de opschortende voorwaarde van goed -<br />

keuring door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders<br />

conform artikel 2:135 lid 4 BW, 160.000 opties aan de heer<br />

Brouwer toe te kennen. De opties hebben een uitoefenprijs<br />

van € 2,23. De verdere voorwaarden van de opties zijn gelijk<br />

aan de 200.000 opties toegekend aan de heer Brouwer op<br />

Remuneratieverslag<br />

5 maart 2008, zoals goedgekeurd en bekrachtigd door de<br />

Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 14 mei 2008.<br />

Parallel aan de toekenning van de additionele opties aan de<br />

heer Brouwer, zijn in 2009 tevens in totaal 364.000 opties<br />

voorwaardelijk toegekend aan de overige leden van de<br />

Directie.<br />

De onderstaande tabel geeft een samenvatting van de<br />

informatie van opties die zijn toegekend aan de heer<br />

Brouwer en die de Raad van Commissarissen in maart 2009<br />

voorwaardelijk aan aandeelhoudersgoedkeuring aan de heer<br />

Brouwer heeft toegekend.<br />

Datum Aantal Uitoefenbaar Uitoefentoekenning<br />

opties vanaf 2 prijs<br />

6 november 2006 200.000 6 november 2010 € 1,97<br />

5 maart 2008 200.000 6 november 2011 € 3,78<br />

4 maart 2009 160.000 6 november 2011 € 2,23 3<br />

De afvloeiingsregeling voor de heer Brouwer is direct<br />

gekoppeld aan de initieel overeengekomen contractsperiode.<br />

De overeenkomst voorziet in een vergoeding bij onvrijwillig<br />

ontslag (of beëindiging van de arbeidsovereenkomst door<br />

een van beide partijen in geval van een change of control)<br />

die gelijk is aan het basissalaris over de resterende<br />

contracts periode vermeerderd met een derde daarvan. In het<br />

vierde jaar van de contractsperiode geldt een ontslag -<br />

vergoeding van één jaar basissalaris vermeerderd met een<br />

derde daarvan.<br />

Voor de heer Brouwer is een toegezegde bijdrage<br />

pensioenregeling van toepassing. De pensioengrondslag<br />

bedraagt € 380.000 per jaar waarbij Super de Boer<br />

tweederde van de pensioenkosten voor haar rekening neemt.<br />

Deze regeling is in lijn met de geldende regelingen voor het<br />

overige personeel en past binnen het beloningsbeleid van de<br />

arbeidsmarktreferentiegroep.<br />

Beloning Raad van Commissarissen<br />

Tijdens de Algemene Vergadering van 14 mei 2008 werd<br />

door de Algemene Vergadering het voorstel goedgekeurd,<br />

effectief per 1 januari 2008, de bezoldiging van de leden<br />

van de Raad van Commissarissen te wijzigen en deze vast te<br />

stellen op € 35.000 per jaar voor de voorzitter en € 25.000<br />

per jaar voor de overige leden van de Raad van Commissa -<br />

rissen als een vaste vergoeding. Daarnaast ontvangen de<br />

leden van de Raad van Commissarissen voor het bijwonen<br />

van elke vergadering van de Raad van Commissarissen<br />

€ 2.000 per vergadering en ontvangen de leden van het<br />

Audit Committee en de leden van de Selection, Nomination<br />

and Remuneration Committee € 1.000 voor elke vergadering<br />

die een lid in zijn hoedanigheid van lid van een dergelijke<br />

commissie bijwoont.<br />

1 De overgang van alle of de meerderheid van de aandelen in Super de Boer of de overdracht van alle of de meerderheid van de activa van<br />

Super de Boer aan een of meer derden.<br />

2 Of direct indien zich een change of control voordoet.<br />

3 Zijnde de gewogen gemiddelde beurskoers gemeten over een periode van 31 beursdagen eindigend op 4 maart 2009.<br />

33<br />

2008


3<br />

1<br />

Successen Super de Boer in 2008<br />

1 Super de Boer Bunschoten-Spakenburg wint Excellent Detail Award<br />

2 Introductie eigen Super de Boer Viswijzer in samenwerking met<br />

Stichting Noordzee<br />

3 Gouden Pauw voor instore concept 'Goed-Idee' (narrowcasting<br />

en productdemonstraties)<br />

4 Dorien in actie voor SOS-Kinderdorp in Canchungo, West-Afrika,<br />

geopend door Super de Boer<br />

5 Super de Boer Scharrelplus ei bekroond door Dierenbescherming<br />

6 Drie Provinciewinnaars Super de Boer bij Supermarkt van het Jaar<br />

verkiezing<br />

4 5<br />

2<br />

6


J a a r r e k e n i n g 2 0 0 8


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

36<br />

Geconsolideerde resultatenrekening<br />

(x € 1 miljoen) Toelichting 2008 2007<br />

Opbrengsten 3 1.685 1.858<br />

Kostprijs verkopen (1.443) (1.604)<br />

Brutowinst 242 254<br />

Overige bedrijfsopbrengsten 4 1 27<br />

Verkoopkosten 5 (176) (197)<br />

Algemene en beheerskosten (42) (63)<br />

Resultaat uit bedrijfsactiviteiten 25 21<br />

Financieringsbaten 7 2 2<br />

Financieringslasten 7 (13) (13)<br />

Netto financieringslasten (11) (11)<br />

Aandeel in resultaat investeringen verwerkt volgens de<br />

'equity'-methode (na winstbelasting) 13 (1) –<br />

Resultaat vóór winstbelasting 13 10<br />

Winstbelastingen 8 16 –<br />

Resultaat over de verslagperiode 29 10<br />

Toe te rekenen aan:<br />

Aandeelhouders van Super de Boer N.V. 29 10<br />

Minderheidsbelang – –<br />

Resultaat over de verslagperiode 29 10<br />

Gewone winst per aandeel (euro) 22 0,25 0,09<br />

Verwaterde winst per aandeel (euro) 22 0,25 0,09<br />

Opbrengsten uit de verkoop van goederen 3 1.627 1.799<br />

Opbrengsten uit diensten 3 58 59<br />

Totaal opbrengsten 1.685 1.858


Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat<br />

(x € 1 miljoen) Toelichting 2008 2007<br />

Op aandelen gebaseerde betalingen 21 – –<br />

Lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen – –<br />

Resultaat over de verslagperiode 29 10<br />

Totaalresultaat over de verslagperiode 21 29 10<br />

Toe te rekenen aan:<br />

Aandeelhouders van Super de Boer N.V. 29 10<br />

Minderheidsbelang – –<br />

Totaalresultaat over de verslagperiode 29 10<br />

37<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

38<br />

Geconsolideerde balans<br />

(vóór voorgestelde winstbestemming)<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting 28 december 30 december<br />

2008 2007<br />

Activa<br />

Materiële vaste activa 10 119 114<br />

Goodwill 11 19 20<br />

Overige immateriële activa 12 4 6<br />

Investeringen verwerkt volgens de ‘equity’–methode 13 – 2<br />

Vastgoedbeleggingen 14 26 24<br />

Overige beleggingen 15 – –<br />

Leningen en vorderingen 16 16 15<br />

Uitgestelde belastingvorderingen 17 26 13<br />

Totaal vaste activa 210 194<br />

Voorraden 18 66 57<br />

Actuele belastingvorderingen 9 – 6<br />

Handels- en overige vorderingen 19 55 59<br />

Geldmiddelen en kasequivalenten 20 18 17<br />

Activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop 2 7 10<br />

Totaal vlottende activa 146 149<br />

Totaal activa 356 343<br />

Eigen vermogen<br />

Geplaatst kapitaal 21 149 149<br />

Agio 21 518 518<br />

Ingehouden winsten 21 (587) (616)<br />

Totaal eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders 21 80 51<br />

van Super de Boer N.V.<br />

Minderheidsbelang – –<br />

Totaal eigen vermogen 80 51<br />

Verplichtingen<br />

Rentedragende leningen en overige financieringverplichtingen 23 67 73<br />

Personeelsbeloningen 24 15 13<br />

Voorzieningen 25 17 26<br />

Uitgestelde belastingverplichtingen 17 11 13<br />

Totaal langlopende verplichtingen 110 125<br />

Rekening-courantkredieten banken 23 18 21<br />

Verschuldigde belastingen 9 9<br />

Handelsschulden en overige te betalen posten 26 125 103<br />

Voorzieningen en personeelsbeloningen 24, 25 14 34<br />

Totaal kortlopende verplichtingen 166 167<br />

Totaal verplichtingen 276 292<br />

Totaal eigen vermogen en verplichtingen 356 343


Geconsolideerd kasstroomoverzicht<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting 2008 2007<br />

Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten<br />

Resultaat over de verslagperiode<br />

Aanpassingen voor:<br />

29 10<br />

Afschrijvingen en amortisatie 10, 12, 14 26 26<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen 2, 10, 11,<br />

12, 14 2 2<br />

Financieringsbaten 7 (2) (2)<br />

Financieringslasten 7 13 13<br />

Aandeel in resultaat investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode 13 1 –<br />

Boekwinst op verkoop materiële vaste activa – –<br />

Boekwinst op gedesinvesteerde activa (1) (27)<br />

Op aandelen gebaseerde betalingen 21 – –<br />

Winstbelasting 9, 17 (16) –<br />

Bedrijfsresultaat voor mutaties in werkkapitaal en voorzieningen 52 22<br />

Mutatie voorraden 18 (9) 8<br />

Mutatie handels- en overige vorderingen 19 4 59<br />

Mutatie handelsschulden en overige te betalen posten 21 (64)<br />

Mutatie voorzieningen en personeelsbeloningen 24, 25 (27) (49)<br />

Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten 41 (24)<br />

Betaalde rente (12) (11)<br />

Ontvangen winstbelastingen 9 7 –<br />

Netto kasstroom uit bedrijfsactiviteiten 36 (35)<br />

Kasstroom uit investeringsactiviteiten<br />

Ontvangsten uit verkoop van materiële vaste activa 6 56<br />

Ontvangsten uit verkoop van immateriële vaste activa 1 6<br />

Ontvangsten uit verkoop van overige investeringen – 1<br />

Aflossingen leningen en vorderingen 19 20<br />

Ontvangen rente 2 2<br />

Verwerving van materiële vaste activa 10 (31) (28)<br />

Verwerving van immateriële vaste activa 11, 12 (3) (4)<br />

Verstrekte leningen en vorderingen (20) (17)<br />

Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten (26) 36<br />

Kasstroom uit financieringsactiviteiten<br />

Aflossing van opgenomen leningen 23 (9) (37)<br />

Betalingen uit hoofde van financiële-leaseverplichtingen 23 – 1<br />

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten (9) (36)<br />

Netto toename/(afname) van geldmiddelen en kasequivalenten 20 1 (35)<br />

Geldmiddelen en kasequivalenten aan het begin van de verslagperiode 17 52<br />

Geldmiddelen en kasequivalenten aan het eind van de verslagperiode 20 18 17<br />

Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode, waarbij het resultaat na winstbelastingen in de netto kasstroom<br />

uit bedrijfsactiviteiten wordt gecorrigeerd voor posten van de resultatenrekening die gedurende het boekjaar kasstroom opleveren.<br />

39<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

40<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

I <strong>Verslag</strong>gevende entiteit<br />

Super de Boer N.V. (de ‘Vennootschap’) is gevestigd in<br />

Nederland. Het adres van de statutaire zetel en het feitelijke<br />

hoofdkantoor van de Vennootschap is Disketteweg 2-4,<br />

3821 AR Amersfoort. De Vennootschap rapporteert op basis<br />

van 13 periodes per kalenderjaar. De geconsolideerde jaarrekening<br />

van de Vennootschap voor het boekjaar 2008 tot<br />

en met 28 december (begonnen op 31 december 2007)<br />

omvat de Vennootschap en haar dochterondernemingen<br />

(tezamen te noemen de ‘Groep’ en afzonderlijk de<br />

‘Groepsentiteiten’) en de belangen van de Groep in<br />

geassocieerde deelnemingen en entiteiten waarover<br />

gezamenlijke zeggenschap wordt uitgeoefend. De Groep<br />

houdt zich in hoofdzaak bezig met de exploitatie van<br />

supermarkten (zie noot 1 van de toelichting).<br />

II Gehanteerde grondslagen bij de<br />

opstelling van de jaarrekening<br />

a) Overeenstemmingsverklaring<br />

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in<br />

overeenstemming met de International Financial Reporting<br />

Standards (IFRS) zoals aanvaard door de Europese Unie<br />

(EU-IFRS).<br />

De geconsolideerde jaarrekening is op 7 april 2009<br />

opgemaakt op last van de Raad van Commissarissen en de<br />

statutaire directie.<br />

b) Waarderingsbasis<br />

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld op basis van<br />

historische kosten, tenzij anders aangegeven in de<br />

waarderingsgrondslagen van activa en passiva.<br />

Uitzonderingen op de historische kosten basis omvatten<br />

afgeleide financiële instrumenten en op aandelen<br />

gebaseerde betalingen, die zijn gewaardeerd tegen reële<br />

waarde.<br />

De methoden voor de bepaling van de reële waarde worden<br />

nader besproken in noot IV van de toelichting.<br />

c) Functionele valuta en presentatievaluta<br />

De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, die als<br />

functionele valuta van de Vennootschap fungeert. Alle<br />

financiële informatie in euro’s is afgerond naar het<br />

dichtstbijzijnde miljoen, tenzij anders aangegeven.<br />

d) Gebruik van schattingen en oordelen<br />

De opstelling van de jaarrekening conform IFRS vereist dat<br />

het management oordelen vormt en tot schattingen en<br />

veronderstellingen komt die van invloed zijn op de toe -<br />

passing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van<br />

activa, verplichtingen, baten en lasten. De daad werkelijke<br />

uitkomsten kunnen van deze schattingen afwijken.<br />

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden<br />

voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen<br />

worden opgenomen in de periode waarin de schattingen<br />

worden herzien en in toekomstige perioden waarvoor de<br />

herziening gevolgen heeft.<br />

Belangrijke punten van schattingsonzekerheid en kritische<br />

oordelen bij de toepassing van de grondslagen die het meest<br />

van invloed zijn op de in de jaarrekening opgenomen<br />

bedragen in de volgende onderdelen van de toelichting zijn<br />

onder meer:<br />

. Noot 8 – winstbelastingen;<br />

. Noot 17 – uitgestelde belastingvorderingen en<br />

verplichtingen;<br />

. Noot 11 – goodwill;<br />

. Noot 24 – personeelsbeloningen;<br />

. Noot 25 – voorzieningen.<br />

III Belangrijke grondslagen voor<br />

financiële verslaggeving<br />

De grondslagen voor de financiële verslaggeving zijn<br />

consequent toegepast op alle in deze geconsolideerde<br />

jaarrekening vermelde periodes. De grondslagen zijn tevens<br />

consequent toegepast door de groepsentiteiten.<br />

a) Grondslagen voor consolidatie<br />

(i) Dochterondernemingen<br />

Dochterondernemingen zijn die entiteiten waarover de<br />

Vennootschap zeggenschap heeft. Er is sprake van<br />

zeggenschap als de Vennootschap de mogelijkheid heeft om,<br />

direct of indirect, het financiële en operationele beleid van<br />

een entiteit te bepalen om voordelen te verkrijgen uit haar<br />

activiteiten. Bij de beoordeling of er sprake is van<br />

zeggenschap wordt rekening gehouden met potentiële<br />

stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of<br />

converteerbaar zijn. De jaarrekeningen van dochter -<br />

ondernemingen zijn in de geconsolideerde jaarrekening<br />

opgenomen vanaf de datum waarop voor het eerst sprake is<br />

van zeggenschap tot aan het moment waarop deze<br />

zeggenschap eindigt. Van dochterondernemingen zijn de<br />

grondslagen voor financiële verslaggeving waar nodig<br />

gewijzigd ter afstemming op de grondslagen van de Groep.<br />

(ii) Geassocieerde deelnemingen en entiteiten waarover<br />

gezamenlijk de zeggenschap wordt uitgeoefend<br />

(investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode)<br />

Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin de<br />

Groep invloed van betekenis heeft op het financiële en<br />

operationele beleid, maar waarover zij geen zeggenschap<br />

heeft. Invloed van betekenis wordt verondersteld indien de<br />

Groep beschikt over tussen de 20 en 50 procent van de<br />

stemrechten van een andere entiteit. Joint ventures zijn die<br />

entiteiten waarover de Groep gezamenlijke zeggenschap<br />

uitoefent, en waarbij deze zeggenschap in een overeen -


komst is vastgelegd en waarin strategische beslissingen over<br />

het financiële en operationele beleid unaniem worden<br />

genomen. Geassocieerde deelnemingen en entiteiten<br />

waarover gezamenlijk de zeggenschap wordt uitgeoefend,<br />

worden verantwoord op basis van de ‘equity’-methode<br />

(investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode) en<br />

worden bij eerste opname tegen de kostprijs verantwoord.<br />

In de investering is tevens de bij acquisitie betaalde<br />

goodwill begrepen, verminderd met eventuele cumulatieve<br />

bijzondere waardeverminderingsverliezen. De<br />

geconsolideerde jaarrekening omvat het aandeel van de<br />

Groep in het totaalresultaat en de vermogensmutaties van<br />

investeringen verwerkt volgens de ’equity’-methode, na<br />

correctie van de grondslagen in overeenstemming met de<br />

grondslagen van de Groep, vanaf de datum waarop de Groep<br />

voor het eerst invloed van betekenis heeft of gezamenlijke<br />

zeggenschap uitoefent tot aan de datum waarop voor het<br />

laatst sprake is van invloed van betekenis of gezamenlijke<br />

zeggenschap. Als het aandeel van de Groep in de verliezen<br />

groter is dan de waarde van het belang in een investering<br />

verwerkt volgens de ‘equity’-methode, wordt de boekwaarde<br />

van dat belang (inclusief eventuele langetermijn -<br />

investeringen) in de balans van de Groep tot nul afgeboekt<br />

en worden verdere verliezen niet meer in aanmerking<br />

genomen behalve voor zover de Groep een verplichting is<br />

aangegaan of betalingen heeft verricht namens een<br />

investering verwerkt volgens de ‘equity’-methode.<br />

(iii) Eliminatie van transacties bij consolidatie<br />

Intragroepssaldi en -transacties en eventuele nietgerealiseerde<br />

winsten en verliezen op transacties binnen de<br />

Groep worden bij de opstelling van de geconsolideerde<br />

jaarrekening geëlimineerd. Niet-gerealiseerde winsten uit<br />

hoofde van transacties met investeringen verwerkt volgens<br />

de ‘equity’-methode worden geëlimineerd naar rato van het<br />

belang dat de Groep in de investering heeft. Nietgerealiseerde<br />

verliezen worden op dezelfde wijze<br />

geëlimineerd als niet-gerealiseerde winsten, maar slechts<br />

voor zover er geen aanwijzing bestaat voor een bijzondere<br />

waardevermindering.<br />

b) Transacties in vreemde valuta<br />

Transacties in vreemde valuta worden in de desbetreffende<br />

functionele valuta van de groepsentiteiten omgerekend<br />

tegen de geldende wisselkoers per de transactiedatum. In<br />

vreemde valuta luidende monetaire activa en verplichtingen<br />

worden per de verslagdatum in de functionele valuta<br />

omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers.<br />

De valutakoerswinst of het valutakoersverlies op monetaire<br />

posten betreft het verschil tussen de geamortiseerde kosten<br />

in de functionele valuta aan het begin van de periode,<br />

gecorrigeerd voor effectieve rente(betalingen) gedurende de<br />

periode, en de geamortiseerde kosten van tegen de<br />

wisselkoers aan het einde van de periode omgerekende<br />

buitenlandse valuta. Niet-monetaire activa en passiva in<br />

vreemde valuta’s die tegen reële waarde worden<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

opgenomen, worden in de functionele valuta omgerekend<br />

tegen de wisselkoers die gold op de datum waarop de reële<br />

waarde werd bepaald. De bij omrekening optredende<br />

valutakoersverschillen worden als last in de resultaten -<br />

rekening opgenomen.<br />

c) Financiële instrumenten<br />

(i) Afgeleide financiële instrumenten<br />

Afgeleide financiële instrumenten worden bij de eerste<br />

opname gewaardeerd tegen kostprijs. Na de eerste opname<br />

worden afgeleide financiële instrumenten tegen reële waarde<br />

gewaardeerd. De winst of het verlies uit herwaardering naar<br />

reële waarde wordt onmiddellijk in de resultatenrekening<br />

opgenomen. De Groep past geen hedge accounting toe.<br />

De reële waarde van renteswaps is het geschatte bedrag dat<br />

de Groep zou ontvangen of betalen om de swap per<br />

balansdatum te beëindigen, waarbij rekening wordt<br />

gehouden met de actuele rente en de actuele krediet -<br />

waardigheid van de tegenpartijen bij de swap.<br />

(ii) Aandelenkapitaal<br />

Gewone aandelen<br />

Gewone aandelen worden geclassificeerd als eigen<br />

vermogen. De marginale kosten die rechtstreeks toe -<br />

rekenbaar zijn aan de uitgifte van gewone aandelen en<br />

aandelenopties worden verwerkt als aftrekpost op het eigen<br />

vermogen, na aftrek van eventuele fiscale effecten.<br />

Inkoop van eigen aandelen<br />

Bij inkoop van aandelenkapitaal dat als eigen vermogen in<br />

de balans is verwerkt, wordt het bedrag van de betaalde<br />

vergoeding, met inbegrip van de rechtstreeks toerekenbare<br />

kosten, verwerkt als aftrekpost op het eigen vermogen.<br />

Ingekochte aandelen worden geclassificeerd als ingehouden<br />

winsten en gepresenteerd als aftrekpost op het totaal eigen<br />

vermogen. Wanneer ingekochte eigen aandelen vervolgens<br />

worden verkocht of opnieuw worden uitgegeven, wordt het<br />

ontvangen bedrag opgenomen ten gunste van het eigen<br />

vermogen en wordt het eventuele overschot of tekort op de<br />

transactie overgeheveld naar/van de reserve ingehouden<br />

winsten.<br />

d) Materiële vaste activa<br />

(i) Activa in eigendom<br />

Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs<br />

verminderd met cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve<br />

bijzondere waardeverminderingsverliezen. Voor bepaalde<br />

materiële vaste activa zijn de kosten per 1 januari 2004, de<br />

datum dat de groep overging naar IFRS, bepaald aan de<br />

hand van de reële waarde per die datum.<br />

In de kostprijs zijn de uitgaven inbegrepen die direct aan de<br />

verwerving van het actief zijn toe te rekenen. De kostprijs<br />

van zelfvervaardigde activa omvat materiaalkosten, directe<br />

arbeidskosten en eventuele andere kosten die rechtstreeks<br />

toerekenbaar zijn aan het gebruiksklaar maken van het<br />

41<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

42<br />

activum, de eventuele kosten van ontmanteling en verwij de -<br />

ring van het activum en de herstelkosten van de locatie<br />

waar het activum zich bevindt. Aangeschafte software die<br />

een integraal onderdeel vormt van de functionaliteit van de<br />

daarmee samenhangende apparatuur wordt geactiveerd als<br />

onderdeel van de desbetreffende apparatuur. Financierings -<br />

kosten die direct toerekenbaar zijn aan de acquisitie of<br />

constructie van in aanmerking komende activa worden als<br />

last in de resultatenrekening opgenomen wanneer zij<br />

worden gemaakt.<br />

Wanneer materiële vaste activa bestaan uit onderdelen met<br />

een ongelijke gebruiksduur, worden deze als afzonderlijke<br />

posten (belangrijke componenten) opgenomen onder<br />

materiële vaste activa.<br />

Winsten en verliezen op de verkoop van een materieel vast<br />

activum worden bepaald door de opbrengsten van de<br />

desinvestering te vergelijken met de boekwaarde van de<br />

materiële vaste activa en worden netto verantwoord onder<br />

‘overige bedrijfsopbrengsten’ in de resultatenrekening.<br />

(ii) Herclassificatie naar vastgoedbeleggingen<br />

Vastgoed in aanbouw voor toekomstig gebruik als<br />

vastgoedbeleggingen wordt verwerkt als materiële vaste<br />

activa totdat de bouw of de ontwikkeling is voltooid,<br />

waarna het een herclassificatie naar vastgoedbeleggingen<br />

ondergaat.<br />

Wanneer vastgoed voor eigen gebruik wijzigt in een<br />

vastgoedbelegging vindt een herclassificatie naar vastgoed -<br />

belegging plaats.<br />

(iii) Kosten na eerste opname<br />

De kostprijs van de vervanging van een deel van een<br />

materieel vast activum wordt in de boekwaarde van dat<br />

actief opgenomen indien het waarschijnlijk is dat de<br />

toekom stige economische voordelen met betrekking tot het<br />

activum aan de Groep zullen toekomen en de kostprijs van<br />

het activum betrouwbaar kan worden bepaald. De boek -<br />

waarde van het vervangen onderdeel wordt niet langer<br />

opgenomen. De kosten van het dagelijkse onderhoud van<br />

materiële vaste activa worden als last in de resultaten -<br />

rekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt.<br />

(iv) Afschrijvingen<br />

Afschrijvingen worden ten laste van de resultatenrekening<br />

gebracht volgens de lineaire methode op basis van de<br />

geschatte gebruiksduur van ieder onderdeel van een<br />

materieel vast activum. Tenzij redelijk zeker is dat de Groep<br />

aan het einde van de leasetermijn het eigendom zal<br />

verwerven, worden geleasde activa afgeschreven over de<br />

termijn van de leaseovereenkomst of de gebruiksduur,<br />

afhankelijk van welke korter is. Op terreinen wordt niet<br />

afgeschreven.<br />

. gebouwen<br />

De geschatte gebruiksduur luidt als volgt:<br />

. constructie 50 jaar<br />

. (dak)bedekking 15 jaar<br />

. overige componenten 10 – 20 jaar<br />

. machines en installaties 10 – 20 jaar<br />

. inventaris 8 – 10 jaar<br />

Afschrijvingsmethoden, gebruiksduur en restwaarde worden<br />

op elke verslagdatum opnieuw beoordeeld.<br />

e) Immateriële activa<br />

(i) Goodwill<br />

(Negatieve) goodwill vloeit voort uit de verwerving van<br />

dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen en<br />

joint ventures.<br />

Overnames vóór 1 januari 2003<br />

Als onderdeel van de overgang naar IFRS heeft de Groep<br />

ervoor gekozen alleen de verwerking van bedrijfs combinaties<br />

die op of na 1 januari 2003 hun beslag kregen, aan te<br />

passen. Bij overnames van vóór 1 januari 2003 betreft de<br />

post goodwill het bedrag zoals dat in het vorige stelsel werd<br />

verwerkt, namelijk de Nederlandse grondslagen voor<br />

financiële verslaggeving (<strong>NL</strong> GAAP).<br />

Overnames op of na 1 januari 2003<br />

Voor overnames die op of na 1 januari 2003 hun beslag<br />

kregen, komt goodwill overeen met het verschil tussen de<br />

kostprijs van de overname en het belang van de Groep in<br />

de netto reële waarde van de overgenomen activa,<br />

verplichtingen en de voorwaardelijke verplichtingen van de<br />

overgenomen partij. Is dat verschil negatief (negatieve<br />

goodwill), dan wordt dit onmiddellijk in de resultaten -<br />

rekening verantwoord.<br />

Waardering na eerste opname<br />

Goodwill wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met<br />

cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. Voor<br />

investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode wordt<br />

de boekwaarde van goodwill opgenomen in de boekwaarde<br />

van de investering.<br />

(ii) Overige immateriële activa<br />

De overige door de Groep verworven immateriële activa, met<br />

een eindige gebruiksduur, worden gewaardeerd tegen<br />

kostprijs verminderd met cumulatieve amortisatie en<br />

cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen.<br />

(iii) Uitgaven na eerste opname<br />

Uitgaven na eerste opname voor geactiveerde immateriële<br />

activa worden uitsluitend geactiveerd wanneer hierdoor de<br />

toekomstige economische voordelen toenemen die zijn<br />

besloten in het specifieke activum waarop zij betrekking<br />

hebben. Alle overige uitgaven, inclusief intern gegenereerde<br />

goodwill en handelsmerken, worden als last in de


esultatenrekening opgenomen wanneer zij worden<br />

gemaakt.<br />

(iv) Amortisatie<br />

De amortisatie geschiedt lineair ten laste van de<br />

resultatenrekening op basis van de geschatte gebruiksduur<br />

van de immateriële activa, behoudens goodwill, vanaf de<br />

datum waarop deze beschikbaar zijn voor gebruik. De<br />

geschatte gebruiksduur voor de huidige en vergelijkbare<br />

periodes is als volgt:<br />

. software: 3 – 7 jaar<br />

. vestigingsrecht: 10 jaar<br />

f) Vastgoedbeleggingen<br />

Een vastgoedbelegging is vastgoed dat wordt aangehouden<br />

om huuropbrengsten of een waardestijging of beide te<br />

realiseren, maar dat niet bestemd is voor verkoop in het<br />

kader van de normale bedrijfsvoering, voor gebruik in de<br />

productie of levering van goederen of diensten of voor<br />

administratieve doeleinden. Zie de gehanteerde grondslagen<br />

voor ‘materiële vaste activa’.<br />

Wanneer een vastgoedbelegging wijzigt in vastgoed voor<br />

eigen gebruik vindt een herclassificatie naar materiële vaste<br />

activa plaats.<br />

g) Geleasde activa<br />

Leaseovereenkomsten waarbij de Groep vrijwel alle aan het<br />

eigendom verbonden risico’s en voordelen op zich neemt,<br />

worden geclassificeerd als financiële lease. Bij de eerste<br />

opname wordt het geleasde activum gewaardeerd op de<br />

laagste van de reële waarde en de contante waarde van de<br />

minimale leasebetalingen. Na de eerste opname geschiedt<br />

de verwerking in overeenstemming met de van toepassing<br />

zijnde grondslag.<br />

Overige leases betreffen operationele leaseovereenkomsten<br />

waarvan de geleasde activa niet in de balans van de Groep<br />

worden opgenomen.<br />

h) Financiële activa<br />

Handels- en overige vorderingen<br />

Handels- en overige vorderingen zijn gewaardeerd tegen<br />

geamortiseerde kostprijs en onderhevig aan toetsing op<br />

bijzondere waardevermindering (zie grondslag k).<br />

Verondersteld wordt dat indien de impact van<br />

verdiscontering niet significant zal zijn, de geamortiseerde<br />

kostprijs het oorspronkelijke factuurbedrag voor korte<br />

termijn vorderingen zonder gespecificeerde rentevoet<br />

benadert.<br />

i) Voorraden<br />

De voorraden worden opgenomen tegen kostprijs, of nettoopbrengstwaarde<br />

indien deze lager is. De kostprijs van de<br />

voorraden is gebaseerd op het ‘eerst in, eerst uit’-beginsel<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

(fifo) en omvat de uitgaven gedaan bij verwerving van de<br />

voorraden, productie- of conversiekosten en overige kosten<br />

die zijn gemaakt bij het naar de bestaande locatie en in de<br />

bestaande toestand brengen daarvan. De netto-opbrengst -<br />

waarde is de geschatte verkoopprijs in het kader van de<br />

normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte<br />

kosten van voltooiing en de verkoopkosten.<br />

j) Geldmiddelen en kasequivalenten<br />

Geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit kas- en<br />

banksaldi en andere direct opvraagbare deposito’s met een<br />

oorspronkelijke looptijd van drie maanden of minder.<br />

Rekening-courantkredieten die direct opeisbaar zijn en die<br />

een integraal deel van het middelenbeheer van de Groep<br />

vormen, maken in het kasstroomoverzicht deel uit van het<br />

saldo geldmiddelen en kasequivalenten.<br />

k) Bijzondere waardeverminderingen<br />

(i) Financiële activa<br />

Een financieel actief wordt op elke verslagdatum<br />

geëvalueerd om te bepalen of er objectieve aanwijzingen<br />

voor een bijzondere waardevermindering bestaan. Een<br />

financieel activum wordt geacht onderhevig te zijn aan een<br />

bijzondere waardevermindering indien er objectieve<br />

aanwijzingen zijn dat één of meerdere gebeurtenissen een<br />

negatief effect hebben gehad op de verwachte toekomstige<br />

kasstromen van dat activum.<br />

Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking<br />

tot een op geamortiseerde kostprijs gewaardeerd financieel<br />

activum wordt berekend als het verschil tussen de boek -<br />

waarde en de contante waarde van de verwachte toekom -<br />

stige kasstromen, verdisconteerd tegen de oorspronkelijke<br />

effectieve rente. Een bijzonder waardeverminderingsverlies<br />

met betrekking tot een voor verkoop beschikbaar financieel<br />

activum wordt berekend aan de hand van de reële waarde.<br />

Belangrijke financiële activa worden individueel op<br />

bijzondere waardevermindering getoetst. De overige<br />

financiële activa worden ondergebracht in groepen met<br />

vergelijkbare kredietrisicokenmerken en collectief<br />

beoordeeld.<br />

Alle bijzondere waardeverminderingsverliezen worden als<br />

last in de resultatenrekening opgenomen.<br />

Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt terug -<br />

genomen indien de terugname objectief in verband kan<br />

worden gebracht met een gebeurtenis die zich heeft<br />

voorgedaan nadat dit bijzondere waardeverminderingsverlies<br />

werd genomen. Bij financiële activa die tegen<br />

geamortiseerde kostprijs worden gewaardeerd, komt de<br />

terugname ten gunste van de resultatenrekening.<br />

(ii) Niet-financiële activa<br />

De boekwaarde van de niet-financiële activa van de Groep,<br />

uitgezonderd voorraden en uitgestelde belastingvorderingen,<br />

43<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

44<br />

wordt per iedere verslagdatum opnieuw bezien om te<br />

bepalen of er aanwijzingen zijn voor bijzondere waarde -<br />

verminderingen. Indien dergelijke aanwijzingen bestaan,<br />

wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde<br />

van het activum. Van goodwill en immateriële activa met<br />

een onbepaalde gebruiksduur of die nog niet gebruiksklaar<br />

zijn, wordt op iedere verslagdatum een schatting gemaakt<br />

van de realiseerbare waarde.<br />

Voor een activum of kasstroomgenererende eenheid is de<br />

realiseerbare waarde gelijk aan de bedrijfswaarde of, indien<br />

deze hoger is, de reële waarde, minus verkoopkosten. Bij het<br />

bepalen van de bedrijfswaarde wordt de contante waarde<br />

van de geschatte toekomstige kasstromen berekend met<br />

behulp van een disconteringsvoet vóór belastingen die een<br />

afspiegeling is van zowel de actuele markttaxaties van de<br />

tijdswaarde van geld als van de specifieke risico’s met<br />

betrekking tot het activum. Voor de beoordeling of er<br />

bijzondere waardeverminderingen zijn opgetreden, worden<br />

activa samengevoegd in de kleinste Groep activa die uit<br />

voortgezet gebruik kasontvangsten genereert die in grote<br />

lijnen losstaan van de kasontvangsten van andere activa of<br />

groepen activa (de ‘kasstroomgenererende eenheid’). De in<br />

een bedrijfscombinatie verworven goodwill wordt voor de<br />

beoordeling of er bijzondere waardeverminderingen zijn<br />

opgetreden toegerekend aan kasstroomgenererende<br />

eenheden die naar verwachting zullen profiteren van de<br />

synergetische effecten van de combinatie.<br />

Er wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies<br />

opgenomen indien de boekwaarde van een activum of de<br />

kasstroomgenererende eenheid waartoe het activum<br />

behoort, hoger is dan de geschatte realiseerbare waarde.<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden in de<br />

resultatenrekening opgenomen. Bijzondere waarde -<br />

verminderingsverliezen opgenomen met betrekking tot<br />

kasstroom genererende eenheden worden eerst in mindering<br />

gebracht op de boekwaarde van eventueel aan kasstroom -<br />

genererende eenheden (of groepen van eenheden)<br />

toegerekende goodwill, en vervolgens naar rato in mindering<br />

gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de<br />

eenheid (of Groep van eenheden).<br />

Met betrekking tot goodwill worden geen bijzondere<br />

waardeverminderingsverliezen teruggenomen. Voor andere<br />

activa worden in voorgaande perioden opgenomen<br />

bijzondere waardeverminderingsverliezen bij elke verslag -<br />

datum beoordeeld op indicaties dat het verlies afgenomen is<br />

of niet langer bestaat. Een bijzonder waardeverminderings -<br />

verlies wordt teruggenomen als de schattingen zijn<br />

veranderd aan de hand waarvan de realiseerbare waarde<br />

was bepaald. Een bijzonder waardeverminderingsverlies<br />

wordt uitsluitend teruggenomen voor zover de boekwaarde<br />

van het activum niet hoger is dan de boekwaarde, na aftrek<br />

van afschrijvingen of amortisatie, die zou zijn bepaald als<br />

geen bijzonder waardeverminderingsverlies was opgenomen.<br />

l) Voor verkoop aangehouden vaste activa<br />

Vaste activa (of groepen activa en verplichtingen die<br />

worden afgestoten) waarvan de boekwaarde naar<br />

verwachting hoofdzakelijk via een verkooptransactie zal<br />

worden gerealiseerd en niet door het voortgezette gebruik<br />

ervan, worden aangemerkt als ‘voor verkoop aangehouden’.<br />

Direct voorafgaand aan deze classificatie worden de activa<br />

(of de componenten van een groep activa die wordt<br />

afgestoten) geherwaardeerd in overeenstemming met de<br />

grondslagen voor de financiële verslaggeving van de groep.<br />

Hierna worden de activa (of een groep af te stoten activa)<br />

in het algemeen gewaardeerd op basis van de boekwaarde,<br />

of, indien deze lager is, de reële waarde (beide minus<br />

verkoopkosten). Een bijzonder waardeverminderingsverlies<br />

op een Groep af te stoten activa wordt in eerste instantie<br />

toegerekend aan goodwill en vervolgens naar rato aan de<br />

resterende activa en verplichtingen, met dien verstande dat<br />

geen bijzonder waardeverminderingsverlies wordt toe -<br />

gerekend aan voorraden, financiële activa, uitgestelde<br />

belastingvorderingen, personeelsgerelateerde voorzieningen<br />

en vastgoedbeleggingen, die verder in overeenstemming met<br />

de grondslagen van de Groep gewaardeerd zullen worden.<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen die voortvloeien<br />

uit de initiële classificatie en winsten of verliezen uit<br />

herwaardering na eerste opname worden in de resultatenrekening<br />

opgenomen, maar niet meer dan het cumulatieve<br />

bijzonder waardeverminderingsverlies.<br />

m) Rentedragende leningen<br />

Rentedragende leningen zijn gewaardeerd tegen<br />

geamortiseerde kostprijs. Het deel van de langlopende<br />

schulden dat binnen een jaar na balansdatum afgelost dient<br />

te worden is gepresenteerd als kortlopend deel van de<br />

langlopende schulden onder de kortlopende verplichtingen.<br />

n) Personeelsbeloningen<br />

(i) Toegezegde-bijdrageregelingen<br />

Een toegezegde-bijdrageregeling is een regeling inzake<br />

vergoedingen na uitdiensttreding waarbij een entiteit vaste<br />

bijdragen afdraagt aan een aparte entiteit, en geen in<br />

rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft om<br />

verdere bijdragen te betalen. Verplichtingen in verband met<br />

bijdragen aan pensioenregelingen op basis van toegezegde<br />

bijdragen worden als personeelsbeloningslast in de<br />

resultaten rekening opgenomen wanneer de bijdragen<br />

verschuldigd zijn.<br />

(ii) Toegezegd-pensioenregelingen<br />

Toegezegd-pensioenregelingen zijn alle andere regelingen<br />

inzake vergoedingen na uitdiensttreding dan toegezegdebijdrageregelingen.<br />

De nettoverplichting van de Groep uit<br />

hoofde van toegezegd-pensioenregelingen wordt voor iedere<br />

regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken<br />

van de aanspraken die werknemers hebben opgebouwd in<br />

ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande<br />

perioden. Deze pensioenaanspraken worden verdisconteerd


om de contante waarde te bepalen. De reële waarde van de<br />

fondsbeleggingen wordt hierop in mindering gebracht. De<br />

disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van<br />

obligaties met een AA-rating waarvan de looptijd de termijn<br />

van de verplichtingen van de Groep benadert en die luiden<br />

in dezelfde valuta waarin de beloningen naar verwachting<br />

worden uitgekeerd. De berekening wordt uitgevoerd door<br />

een erkende actuaris volgens de ‘projected unit credit’<br />

methode. Wanneer de berekening resulteert in een positief<br />

saldo voor de Groep, wordt de opname van het activum<br />

beperkt tot een bedrag dat maximaal gelijk is aan het saldo<br />

van eventuele niet opgenomen pensioenkosten van verstreken<br />

diensttijd en de contante waarde van economische voordelen<br />

in de vorm van eventuele toe komstige terugstortingen door<br />

het fonds of lagere toekomstige pensioenpremies. Een<br />

economisch voordeel is voor de groep beschikbaar indien dit<br />

realiseerbaar is tijdens de looptijd van de regeling of bij de<br />

afwikkeling van de verplichtingen van de regeling.<br />

Wanneer de aanspraken uit hoofde van een regeling worden<br />

verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde aanspraken<br />

dat betrekking heeft op de verstreken diensttijd van werknemers<br />

lineair als last in de resultatenrekening opgenomen<br />

over de gemiddelde periode totdat de aanspraken<br />

onvoorwaardelijk worden. Voor zover de aanspraken<br />

onmiddellijk onvoorwaardelijk worden, wordt de last<br />

onmiddellijk in de resultatenrekening opgenomen.<br />

Alle actuariële winsten en verliezen per 1 januari 2004, de<br />

overgangsdatum naar IFRS, zijn verantwoord. Actuariële<br />

winsten en verliezen die na 1 januari 2004 zijn ontstaan,<br />

worden verwerkt volgens de ‘corridor’-methode. Volgens<br />

deze methode wordt, voor zover eventuele niet opgenomen<br />

cumulatieve actuariële winsten of verliezen meer bedragen<br />

dan 10 procent van de contante waarde van de bruto -<br />

verplichting uit hoofde van de toegezegd-pensioenregeling,<br />

dan wel van de reële waarde van de fondsbeleggingen<br />

indien deze hoger is, dat gedeelte in de resultatenrekening<br />

opgenomen over de verwachte gemiddelde resterende<br />

diensttijd van de werknemers die aan de regeling<br />

deelnemen. Voor het overige wordt de actuariële winst of<br />

het actuariële verlies niet opgenomen.<br />

(iii) Overige langetermijnpersoneelsbeloningen<br />

De nettoverplichting van de Groep uit hoofde van<br />

langetermijnpersoneelsbeloningen die geen vergoeding na<br />

uitdiensttreding betreffen heeft betrekking op de<br />

aanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor<br />

hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden.<br />

De verplichting wordt berekend met behulp van de<br />

‘projected unit credit’ methode en wordt verdisconteerd tot<br />

de contante waarde, waarna de reële waarde van eventuele<br />

daarop betrekking hebbende activa in mindering wordt<br />

gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per<br />

balansdatum van staats- of bedrijfsobligaties met een<br />

AA-rating waarvan de looptijd de termijn van de<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

verplichtingen van de Groep benadert. Eventuele actuariële<br />

winsten of verliezen worden in de resultatenrekening<br />

opgenomen in de periode waarin deze zich voordoen.<br />

(iv) Op aandelen gebaseerde transacties<br />

De reële waarde van de toegekende opties wordt<br />

opgenomen als een personeelslast, met een overeen komstige<br />

opboeking van het eigen vermogen. De reële waarde wordt<br />

bepaald per de toekenningsdatum en verdeeld over de<br />

periode tot aan het moment waarop de werknemers<br />

onvoorwaardelijk recht krijgen op de opties. De reële waarde<br />

van aan medewerkers toegekende opties wordt bepaald met<br />

behulp van een binomiaal model, waarbij rekening wordt<br />

gehouden met de voorwaarden waartegen de opties zijn<br />

toegekend. Het als last opgenomen bedrag wordt aangepast<br />

voor het daadwerkelijke aantal aandelenopties waarbij<br />

wordt voldaan aan de voorwaarden voor dienstperiode en<br />

aan de niet-marktgerelateerde voorwaarden.<br />

o) Voorzieningen<br />

Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer de<br />

Groep een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting<br />

heeft als gevolg van een gebeurtenis in het verleden en<br />

waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt,<br />

en het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die<br />

verplichting een uitstroom van middelen nodig is.<br />

Voorzieningen worden bepaald door de verwachte toe -<br />

komstige kasstromen contant te maken op basis van een<br />

disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van<br />

de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld en<br />

van de specifieke risico’s met betrekking tot de verplichting.<br />

(i) Herstructurering<br />

Herstructureringsvoorzieningen worden opgenomen<br />

wanneer de Groep een gedetailleerd en formeel<br />

herstructurerings plan heeft goedgekeurd en een aanvang is<br />

gemaakt met de herstructurering, of deze publiekelijk<br />

bekend is gemaakt. Er wordt geen voorziening getroffen<br />

voor toekomstige bedrijfslasten.<br />

(ii) Herstel van terreinen en gebouwen<br />

Er wordt een voorziening voor herstel van terreinen en<br />

gebouwen getroffen als er sprake is van een contractuele<br />

verplichting om geleasde gebouwen weer in de<br />

oorspronkelijke staat terug te brengen. Het (contant<br />

gemaakte) bedrag van de voorziening wordt opgenomen in<br />

de kostprijs van de materiële vaste activa en wordt apart<br />

afgeschreven.<br />

(iii) Verlieslatende contracten<br />

Er wordt in de balans een voorziening voor verlieslatende<br />

contracten opgenomen wanneer de door de Groep naar<br />

verwachting te behalen voordelen uit een overeenkomst<br />

lager zijn dan de onvermijdbare kosten om aan de<br />

verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst te voldoen.<br />

De voorziening wordt gewaardeerd tegen de contante<br />

45<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

46<br />

waarde van de verwachte kosten voor de beëindiging van<br />

het contract of, indien dit lager is, tegen de contante<br />

waarde van de verwachte nettokosten van de voortzetting<br />

van het contract. Voorafgaand aan de vorming van een<br />

voorziening neemt de Groep op de activa die betrekking<br />

hebben op het contract een eventueel bijzonder<br />

waardeverminderingsverlies.<br />

p) Handelsschulden en overige te betalen posten<br />

Handelsschulden en overige te betalen posten worden<br />

gewaardeerd tegen kostprijs.<br />

q) Opbrengsten<br />

(i) Verkoop van goederen<br />

Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden<br />

opgenomen tegen de reële waarde van de ontvangen of te<br />

ontvangen vergoeding, na aftrek van retouren, handels- en<br />

volumekortingen. Opbrengsten uit de verkoop van goederen<br />

worden in de resultatenrekening verwerkt wanneer de<br />

belangrijke risico’s en voordelen van eigendom aan de koper<br />

zijn overgedragen, de inning van de verschuldigde<br />

vergoeding waarschijnlijk is, de hiermee verband houdende<br />

kosten of eventuele retouren van goederen betrouwbaar<br />

kunnen worden ingeschat, er geen sprake is van aan -<br />

houdende managementbetrokkenheid bij de goederen en de<br />

omvang van de opbrengst betrouwbaar kan worden bepaald.<br />

(ii) Diensten<br />

Opbrengsten uit hoofde van verleende diensten worden in<br />

de resultatenrekening opgenomen naar rato van het stadium<br />

van voltooiing van de transactie op verslagdatum. Het<br />

stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van<br />

beoordelingen van de verrichte werkzaamheden.<br />

(iii) Provisies<br />

Wanneer de Groep in een transactie in plaats van als<br />

hoofdpartij als tussenpersoon optreedt, betreffen de<br />

verantwoorde opbrengsten het saldo van de door de Groep<br />

voor de transactie te ontvangen provisies.<br />

(iv) Huuropbrengsten<br />

Huuropbrengsten uit vastgoedbeleggingen worden lineair in<br />

de resultatenrekening opgenomen op basis van de duur van<br />

de huurovereenkomst. Vergoedingen ontvangen als<br />

stimulering voor het sluiten van huurovereenkomsten<br />

worden tijdens de huurovereenkomst als integraal deel van<br />

de totale huuropbrengsten verwerkt.<br />

(v) Overheidssubsidies<br />

Overheidssubsidies worden aanvankelijk in de balans<br />

opgenomen als vooruitontvangen baten zodra er redelijke<br />

zekerheid bestaat dat zij zullen worden ontvangen en dat de<br />

Groep zal voldoen aan de daaraan verbonden voorwaarden.<br />

Subsidies ter compensatie van door de Groep gemaakte<br />

kosten worden systematisch als opbrengsten in de<br />

resultaten rekening opgenomen in dezelfde periode waarin<br />

de kosten worden gemaakt. Subsidies ter compensatie van<br />

de Groep voor de kosten van een activum worden<br />

systematisch in de resultatenrekening opgenomen<br />

gedurende de gebruiksduur van het activum.<br />

r) Leasebetalingen<br />

Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing worden<br />

lineair over de leaseperiode in de resultatenrekening<br />

opgenomen. Vergoedingen ontvangen als stimulering voor<br />

het sluiten van leaseovereenkomsten worden over de<br />

leaseperiode als integraal deel van de totale leasekosten in<br />

de resultatenrekening verwerkt.<br />

De minimale leasebetalingen uit hoofde van een financiële<br />

lease worden ten dele als financieringskosten opgenomen<br />

en ten dele als aflossing van de uitstaande verplichting. De<br />

financieringskosten worden zodanig aan iedere periode van<br />

de totale leasetermijn toegerekend dat dit resulteert in een<br />

constante periodieke rentevoet over het resterende saldo<br />

van de verplichting.<br />

Voorwaardelijke leasebetalingen worden verwerkt door een<br />

herziening van de minimale leasebetalingen over de<br />

resterende leasetermijn wanneer de correctie op de lease<br />

bekend is.<br />

s) Financieringsbaten en -lasten<br />

Financieringsbaten omvatten de rentebaten op<br />

geïnvesteerde gelden (inclusief voor verkoop beschikbare<br />

financiële activa) en dividendopbrengsten. Rentebaten<br />

worden in de resultatenrekening opgenomen naarmate deze<br />

oplopen, door middel van de effectieve-rentemethode.<br />

Dividendbaten worden in de resultatenrekening opgenomen<br />

op het moment dat het recht van de Vennootschap op<br />

betaling wordt gevestigd. In geval van genoteerde effecten<br />

is dit de datum waarop het aandeel ex-dividend gaat.<br />

Financieringslasten omvatten de rentelasten op opgenomen<br />

gelden, de oprenting van voorzieningen en bijzondere<br />

waardeverminderingsverliezen op financiële activa en<br />

verliezen op afdekkingsinstrumenten die in de resultaten -<br />

rekening worden opgenomen. Alle financierings kosten<br />

worden met behulp van de effectieve-rentemethode in de<br />

resultatenrekening opgenomen.<br />

Valutawinsten en -verliezen worden op nettobasis<br />

gerapporteerd.<br />

t) Winstbelasting<br />

Winstbelasting omvat verschuldigde en verrekenbare<br />

winstbelastingen en uitgestelde winstbelastingen. De<br />

winstbelasting wordt in de resultatenrekening opgenomen,<br />

tenzij deze betrekking heeft op posten die rechtstreeks in<br />

het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de<br />

belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt.


De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare<br />

belasting is de naar verwachting te betalen belasting over<br />

de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand<br />

van belastingtarieven die zijn vastgesteld op verslag datum,<br />

dan wel waartoe materieel al op verslag datum is besloten,<br />

en eventuele correcties op de over voorgaande jaren<br />

verschuldigde belasting.<br />

Uitgestelde belastingverplichtingen worden verwerkt op<br />

basis van de balansmethode, waarbij een voorziening wordt<br />

getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde<br />

van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële<br />

verslaggeving en de fiscale boekwaarde van die posten.<br />

Uitgestelde belastingverplichtingen worden niet verwerkt<br />

voor de volgende tijdelijke verschillen: de eerste opname<br />

van activa of verplichtingen in een transactie die geen<br />

bedrijfscombinatie betreffen en noch de commerciële noch<br />

de fiscale winst beïnvloeden, en verschillen die verband<br />

houden met investeringen in dochterondernemingen en<br />

entiteiten waarover gezamenlijk de zeggenschap wordt<br />

uitgeoefend voor zover het waarschijnlijk is dat deze in de<br />

voorzienbare toekomst niet zullen worden teruggenomen.<br />

Verder worden uitgestelde belastingverplichtingen niet<br />

verwerkt voor belastbare tijdelijke verschillen die<br />

voortvloeien uit de eerste opname van goodwill. Uitgestelde<br />

belastingverplichtingen worden gewaardeerd met behulp<br />

van de belastingtarieven die naar verwachting van<br />

toepassing zullen zijn bij terugname van de tijdelijke<br />

verschillen, op basis van de wetten die per verslagdatum<br />

zijn vastgesteld of materieel zijn vastgesteld.<br />

Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden<br />

gesaldeerd indien er een wettelijk afdwingbaar recht bestaat<br />

om de belastingvorderingen en -verplichtingen te salderen,<br />

en indien deze verband houden met door dezelfde<br />

belastingautoriteit op dezelfde belastbare entiteit geheven<br />

winstbelastingen, of op verschillende belastbare entiteiten<br />

geheven winstbelastingen die voornemens zijn de belasting -<br />

vorderingen en -verplichtingen op nettobasis af te handelen<br />

of waarvan de belastingvorderingen en -verplichtingen<br />

gelijktijdig gerealiseerd worden.<br />

Er wordt uitsluitend een uitgestelde belastingvordering<br />

opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de<br />

toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die<br />

voor de realisatie van deze post kunnen worden aangewend.<br />

De uitgestelde belastingvorderingen worden bij iedere<br />

verslagdatum geëvalueerd en verlaagd voor zover het niet<br />

langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende<br />

belastingvoordeel zal worden gerealiseerd.<br />

Additionele winstbelastingen naar aanleiding van dividend -<br />

uitkeringen worden op hetzelfde moment opgenomen als de<br />

verplichting tot uitkering van het desbetreffende dividend.<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

u) Winst per aandeel<br />

De Groep presenteert gewone en verwaterde winst per<br />

aandeel (wpa) voor het gewone aandelenkapitaal. Het<br />

nettoresultaat per gewoon aandeel wordt berekend aan de<br />

hand van de aan de aandeelhouders van de Vennootschap toe<br />

te rekenen winst of het verlies gedeeld door het gewogen<br />

gemiddeld aantal gewone aandelen die gedurende de<br />

verslagperiode uitstaan. Bij de berekening van de verwaterde<br />

winst per aandeel worden de aan de aandeelhouders van de<br />

Groep toe te rekenen winst of het verlies en het gewogen<br />

gemiddeld aantal gewone aandelen die gedurende de<br />

verslagperiode uitstaan gecorrigeerd, voor alle potentiële<br />

verwaterende effecten op de gewone aandelen, onder meer<br />

aan medewerkers toegekende aandelenopties.<br />

v) Nog niet toegepaste nieuwe standaarden en<br />

interpretaties<br />

Een aantal nieuwe standaarden, wijzigingen op standaarden<br />

en interpretaties zijn voor het boekjaar 2008 nog niet van<br />

kracht en derhalve niet toegepast op deze geconsolideerde<br />

jaarrekening. De meest relevante daarvan zijn:<br />

. IFRS 8 ‘Operationele segmenten’ introduceert voor de<br />

rapportage op basis van segmenten de zogeheten<br />

managementbenadering. Onder IFRS 8, die in 2009<br />

verplicht van toepassing wordt op de geconsolideerde<br />

jaarrekening van de Groep, is een andere presentatie en<br />

toelichting vereist van gesegmenteerde informatie. De<br />

gesegmenteerde informatie dient te zijn gebaseerd op de<br />

interne rapportages die op regelmatige basis door de<br />

Directie die de belangrijkste operationele beslissingen<br />

neemt worden gebruikt om de ontwikkeling van elk<br />

segment te beoordelen en middelen toe te kennen. Op dit<br />

moment presenteert de Groep geen segmentinformatie<br />

(zie noot 1 van de toelichting). De Vennootschap<br />

verwacht niet dat IFRS 8 van invloed zal zijn op de<br />

huidige segmentatiebenadering.<br />

. Onder de herziene IAS 23 ‘Financieringskosten’ verdwijnt<br />

de mogelijkheid om financieringskosten direct als last te<br />

verantwoorden of te activeren en dient een entiteit de<br />

financieringskosten die direct toerekenbaar zijn aan de<br />

acquisitie, constructie of productie van een in aanmerking<br />

komend activum te activeren als onderdeel van de kosten<br />

van dat activum. De herziene IAS 23 wordt verplicht van<br />

toepassing op de geconsolideerde jaarrekening van de<br />

Groep voor 2009 en houdt een stelselwijziging in voor de<br />

Groep. Conform de overgangsbepalingen past de Groep de<br />

herziene IAS 23 toe op in aanmerking komende activa<br />

waarvan de activering van de financieringskosten op of na<br />

de ingangsdatum begint.<br />

. IFRIC 13 ‘Customer Loyalty Programmes’ (‘klanten -<br />

bindings programma’s’) behandelt de verantwoording van<br />

klantenbindingsprogramma’s die entiteiten toepassen of<br />

waaraan zij op andere wijze deelnemen. De interpretatie<br />

gaat in op de verslaggeving van programma’s waarbij de<br />

klant loyaliteitspunten kan inruilen voor toekenningen<br />

zoals gratis of goedkopere goederen of diensten. IFRIC 13,<br />

47<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

48<br />

die in 2009 verplicht van toepassing wordt op de<br />

jaarrekening van de Groep, zal naar verwachting geen<br />

belangrijke invloed hebben op de geconsolideerde<br />

jaarrekening.<br />

. In de herziene versie van IAS 1 Presentatie van de<br />

jaarrekening (2007) wordt de term ‘total comprehensive<br />

income’ (totaalresultaat) geïntroduceerd, dat wil zeggen<br />

alle wijzigingen in het eigen vermogen met uitzondering<br />

van de wijzigingen uit hoofde van transacties met<br />

eigenaars in hun hoedanigheid als eigenaars. Dat totaal -<br />

resultaat kan hetzij in één overzicht van het totaal -<br />

resultaat, hetzij in een resultatenrekening in combinatie<br />

met een apart overzicht van het totaal resultaat worden<br />

gepresenteerd. De herziene versie van IAS 1 wordt in<br />

2009 verplicht van toepassing op de jaarrekening van de<br />

Groep. De Groep is van plan met ingang van de<br />

geconsolideerde jaarrekening over 2009 het totaal -<br />

resultaat te presenteren in één overzicht van het<br />

totaalresultaat.<br />

. Volgens de wijzigingen in IAS 32 Financiële instrumenten:<br />

presentatie en IAS 1 Presentatie van de jaarrekening<br />

inzake ‘puttable financial instruments and obligations<br />

arising on liquidation’ (‘financiële instrumenten met<br />

terugnameverplichting en de verplichtingen in geval van<br />

liquidatie’) dienen instrumenten met terugname -<br />

verplichting en instrumenten waarbij de entiteit alleen in<br />

het geval van liquidatie verplicht is een pro rata deel van<br />

de netto activa van de entiteit aan een derde te leveren,<br />

als eigen vermogen te worden aangemerkt indien aan<br />

bepaalde voorwaarden is voldaan. De wijzigingen worden<br />

in 2009 verplicht van toepassing op de jaarrekening van<br />

de Groep, waarbij toepassing met terugwerkende kracht is<br />

vereist, en zullen naar verwachting geen invloed hebben<br />

op de geconsolideerde jaarrekening.<br />

. De voornaamste wijzigingen in de herziene IFRS 3<br />

Bedrijfscombinaties (2008) hebben betrekking op:<br />

. Gedeeltelijke acquisities: een minderheidsbelang mag<br />

naar keuze worden gewaardeerd tegen de reële waarde<br />

of tegen het proportionele aandeel in de<br />

identificeerbare activa en verplichtingen van de<br />

overgenomen partij; die keuze wordt per transactie<br />

gemaakt.<br />

. Gefaseerde acquisities: de verplichting om ieder<br />

activum en passivum bij elke fase tegen reële waarde te<br />

waarderen ten behoeve van de berekening van de<br />

goodwill is verwijderd. In plaats daarvan, wordt<br />

goodwill gewaardeerd als het verschil op transactie -<br />

datum tussen de reële waarde van elke voor de<br />

acquisitie in het bedrijf aangehouden investering, de<br />

betaalde koopprijs en de aangekochte activa.<br />

. Transactiekosten: transactiekosten worden ten laste van<br />

het resultaat verwerkt in de periode waarin ze zijn<br />

gemaakt (en niet opgenomen in goodwill).<br />

. Voorwaardelijke vergoedingen: een voorwaardelijke<br />

vergoeding moet tegen de reële waarde per transactie -<br />

datum worden gewaardeerd en opgenomen.<br />

Wijzigingen in de reële waarde na eerste opname<br />

worden in overeenstemming met IFRS, opgenomen in<br />

de resultatenrekening (en niet aangepast op de<br />

goodwill).<br />

. Transacties met minderheidsbelangen: wijziging in de<br />

eigendomsverhouding van een deelneming die niet leidt<br />

tot verlies van zeggenschap worden verwerkt volgens<br />

de ‘equity’-methode.<br />

De herziene versie van IFRS 3, die in 2010 verplicht van<br />

toepassing wordt op de geconsolideerde jaarrekening van<br />

de Groep zal naar verwachting geen invloed hebben op de<br />

geconsolideerde jaarrekening over 2010.<br />

. In de gewijzigde versie van IAS 27 De geconsolideerde<br />

jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening (2008)<br />

wordt bepaald dat wijzigingen in het eigendomsbelang<br />

van de Groep in een dochteronderneming, bij behoud van<br />

zeggenschap, worden verantwoord als een aandelen -<br />

transactie. Wanneer de Groep niet langer zeggenschap<br />

over een dochteronderneming heeft, wordt een eventueel<br />

resterend belang in de voormalige dochteronderneming<br />

tegen reële waarde gewaardeerd, waarbij de daaruit<br />

voortvloeiende winsten of verliezen in de resultaten -<br />

rekening worden opgenomen. De wijzigingen in IAS 27,<br />

die in 2010 verplicht van toepassing worden op de<br />

jaarrekening van de Groep, zullen naar verwachting geen<br />

belangrijke invloed op de geconsolideerde jaarrekening<br />

hebben.<br />

. De wijziging in IFRS 2 Op aandelen gebaseerde betalingen<br />

– Voorwaarden voor onvoorwaardelijke toezegging en<br />

annulering verduidelijkt de definitie van voorwaarden<br />

voor onvoorwaardelijke toezegging, introduceert het<br />

begrip ‘non-vesting’ voorwaarden, schrijft voor dat ‘nonvesting’<br />

voorwaarden tot uitdrukking komen in de reëlewaardebepaling<br />

op de toekenningsdatum en regelt de<br />

verwerking van ‘non-vesting’ voorwaarden en<br />

annuleringen. De wijzigingen in IFRS 2 worden in 2009<br />

verplicht van toepassing op de geconsolideerde jaar -<br />

rekening, met terugwerkende kracht. De wijzigingen<br />

zullen naar verwachting geen belangrijke invloed hebben<br />

op de geconsolideerde jaarrekening.<br />

IV Bepaling reële waarde<br />

Een aantal waarderingsgrondslagen en toelichtingen van de<br />

Groep vereisen de bepaling van de reële waarde van zowel<br />

financiële als niet-financiële activa en passiva. De reële<br />

waarde is voor waarderings- en/of toelichtingsdoeleinden<br />

bepaald op basis van de hier volgende methoden.<br />

Waar van toepassing is nadere informatie over de<br />

veronderstellingen die ten grondslag liggen aan de bepaling<br />

van de reële waarde verstrekt bij de toelichting op het<br />

desbetreffende activum of passivum.


(i) Materiële vaste activa<br />

De reële waarde van materiële vaste activa is gebaseerd op<br />

marktwaarden. De marktwaarde van vastgoed is het<br />

geschatte bedrag waarvoor een onroerende zaak op de<br />

waarderingsdatum kan worden verhandeld tussen een koper<br />

en een verkoper die ter zake goed zijn geïnformeerd en tot<br />

een transactie bereid en onafhankelijk zijn, waarbij de<br />

partijen zorgvuldig en zonder dwang hebben gehandeld. De<br />

marktwaarde van materiële vaste activa en inventaris is<br />

gebaseerd op de genoteerde marktprijzen van vergelijkbare<br />

activa en zaken.<br />

(ii) Immateriële activa<br />

De reële waarde van immateriële activa is gebaseerd op de<br />

verwachte contante waarde van de kasstroom uit het<br />

gebruik en de uiteindelijke verkoop van de activa.<br />

(iii) Vastgoedbeleggingen<br />

De reële waarde is gebaseerd op de marktwaarde, dat wil<br />

zeggen het geschatte bedrag waarvoor een onroerende zaak<br />

op de waarderingsdatum kan worden verhandeld tussen een<br />

koper en een verkoper die ter zake goed zijn geïnformeerd,<br />

en tot een transactie bereid en onafhankelijk zijn, waarbij<br />

de partijen zorgvuldig en zonder dwang hebben gehandeld.<br />

Indien een huidige marktprijs in een actieve markt<br />

ontbreekt, komen de waarderingen tot stand op basis van<br />

het totaal van de geschatte kasstroom die naar verwachting<br />

wordt ontvangen uit de verhuur van het pand. Om tot de<br />

waardering van het vastgoed te komen worden de jaarlijkse<br />

nettohuren verdisconteerd met behulp van een rendements -<br />

factor waarin de specifieke risico’s zijn begrepen die<br />

inherent zijn aan de nettokasstromen.<br />

(iv) Handels- en overige vorderingen<br />

De reële waarde van handels- en overige vorderingen wordt<br />

geschat als de contante waarde van de toekomstige kas -<br />

stromen, verdisconteerd tegen de marktrente per verslag -<br />

datum.<br />

(v) Derivaten<br />

De reële waarde van valutatermijncontracten is gebaseerd<br />

op de genoteerde marktprijs, indien voorhanden. Indien geen<br />

genoteerde marktprijs beschikbaar is, wordt de reële waarde<br />

geschat door het verschil tussen de contractuele en de<br />

actuele termijnprijs voor de resterende looptijd van het<br />

contract contant te maken op basis van een risicovrije<br />

rentevoet (ontleend aan staatsobligaties).<br />

De reële waarde van renteswaps is gebaseerd op opgaven<br />

van effectenmakelaars. Deze opgaven zijn op redelijkheid<br />

getoetst aan de hand van contant gemaakte toekomstige<br />

kasstromen op basis van de voorwaarden en de looptijden<br />

van het contract en met gebruikmaking van de marktrente<br />

voor een vergelijkbaar instrument per waarderingsdatum.<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

(vi) Niet-afgeleide financiële verplichtingen<br />

De reële waarde, die is bepaald voor toelichtingdoeleinden,<br />

is berekend op basis van de contante waarde van<br />

toekomstige aflossingen en rentebetalingen, verdisconteerd<br />

tegen de marktrente per verslagdatum. Voor financiële<br />

leases is de marktrente bepaald aan de hand van<br />

vergelijkbare leaseovereenkomsten.<br />

(vii)Op aandelen gebaseerde betalingstransacties<br />

De reële waarde van aan medewerkers toegekende opties<br />

wordt bepaald met behulp van een binomiaal model.<br />

Waarderingsfactoren zijn onder andere de aandelenkoers per<br />

waarderingsdatum, de uitoefenprijs van het instrument, de<br />

verwachte volatiliteit (op basis van de gewogen gemiddelde<br />

historische volatiliteit, aangepast voor verwachte<br />

wijzigingen als gevolg van openbaar beschikbare<br />

informatie), de gewogen gemiddelde verwachte looptijd van<br />

de instrumenten (op basis van ervaringen uit het verleden<br />

en het gedrag van de instrumenthouders), de verwachte<br />

dividenden en de risicovrije rentevoet (op basis van<br />

staatsobligaties). Dienstverlening en niet-marktgerelateerde<br />

prestatievoorwaarden verbonden aan de transacties zijn niet<br />

meegewogen bij de bepaling van de reële waarde.<br />

V Financieel risicobeheer<br />

Overzicht<br />

De Vennootschap is uit hoofde van het gebruik van<br />

financiële instrumenten blootgesteld aan een aantal risico’s<br />

zoals:<br />

. kredietrisico;<br />

. liquiditeitsrisico;<br />

. marktrisico.<br />

Dit onderdeel van de toelichting verschaft informatie over<br />

de blootstelling van Super de Boer aan elk van de hierboven<br />

genoemde risico’s, de doelstellingen van de Vennootschap,<br />

grondslagen en processen voor het meten en beheersen van<br />

deze risico’s alsmede het kapitaalbeheer. Daarnaast is<br />

nadere kwantitatieve informatie terug te vinden in deze<br />

hele geconsolideerde jaarrekening, onder meer in toelichting<br />

27 – financiële instrumenten en toelichting 23 – rente -<br />

dragende leningen en overige financieringsverplichtingen.<br />

De Directie draagt de eindverantwoordelijkheid voor de<br />

inrichting van en het toezicht op het risicobeheerkader van<br />

de Vennootschap.<br />

Het risicobeleid van de Groep heeft als doel de risico’s<br />

waarmee de Groep zich geconfronteerd ziet in kaart te<br />

brengen en te analyseren, passende risicolimieten en<br />

beheersmaatregelen te bepalen en de risico’s en naleving<br />

van de limieten te bewaken. Beleid en systemen voor<br />

risicobeheer worden regelmatig geëvalueerd en waar nodig<br />

aangepast aan veranderingen in de marktomstandigheden<br />

en de activiteiten van Super de Boer. De Groep beoogt door<br />

49<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

50<br />

opleiding en scholing en door beheersnormen en<br />

-procedures een gedisciplineerd en constructief klimaat<br />

te ontwikkelen waarin alle werknemers doordrongen zijn<br />

van hun rol en verplichtingen.<br />

Het Audit Committee ziet toe op hoe het management<br />

de naleving van het risicobeheerbeleid en de -procedures<br />

bewaakt en buigt zich over de toereikendheid van het<br />

risicobeheerkader in relatie tot de risico’s waarvoor de<br />

Vennootschap zich gesteld ziet.<br />

Kredietrisico<br />

Kredietrisico is het risico van financieel verlies voor de<br />

Groep indien een klant of tegenpartij van een financieel<br />

instrument de aangegane contractuele verplichtingen niet<br />

nakomt. Kredietrisico ontstaat hoofdzakelijk uit de<br />

vorderingen – handelsvorderingen en verstrekte leningen –<br />

op franchisers. Het kredietrisico in relatie tot deze<br />

vorderingen wordt voornamelijk beïnvloed door de specifieke<br />

kenmerken van de desbetreffende franchiser.<br />

Super de Boer hanteert een kredietbeleid waarbij iedere<br />

nieuwe franchisenemer individueel wordt getoetst op<br />

kredietwaardigheid voordat de Vennootschap een franchise -<br />

overeenkomst aangaat. Bij die toetsing kan gebruik worden<br />

gemaakt van externe kredietbeoordelingen, indien<br />

beschikbaar, en van bankreferenties. Voor iedere afnemer<br />

zijn inkooplimieten vastgesteld, die regelmatig worden<br />

geëvalueerd. Bij overschrijding van de kredietlimiet door een<br />

franchisenemer buigt een regioteam van Super de Boer zich<br />

over de overschrijding en over de te nemen maatregelen die<br />

het risico voor Super de Boer verminderen. In overeen -<br />

stemming met de overeenkomst tussen Super de Boer en de<br />

franchisenemer kan Super de Boer in het uiterste geval de<br />

exploitatie van de winkel overnemen om het risico te<br />

beperken. Hoewel Super de Boer de mogelijkheid heeft om<br />

de vordering te salderen met de opbrengsten van de<br />

overname kan niet in alle gevallen het volledige bedrag<br />

worden teruggevorderd. Indien de winkel is overgenomen,<br />

kan Super de Boer deze als filiaal exploiteren of een andere<br />

franchiser inschakelen voor de exploitatie.<br />

De Groep vormt een voorziening voor bijzondere<br />

waardeverminderingen waarin de verwachte verliezen uit<br />

hoofde van handels- en overige vorderingen, verstrekte<br />

leningen en investeringen tot uiting komen. De belangrijkste<br />

componenten van deze voorziening zijn een specifieke<br />

verliescomponent voor individueel belangrijke risico’s en een<br />

collectieve verliescomponent voor groepen vergelijkbare<br />

activa uit hoofde van verliezen die al wel zijn gemaakt maar<br />

nog niet als zodanig naar voren zijn gekomen. De collectieve<br />

verliesvoorziening is bepaald op basis van historische<br />

betalingsgegevens voor vergelijkbare financiële activa.<br />

Liquiditeitsrisico<br />

Het liquiditeitsrisico is het risico dat Super de Boer niet op<br />

de vervaldatum aan haar financiële verplichtingen kan<br />

voldoen. Het liquiditeitsbeheer van de Vennootschap is erop<br />

gericht dat, voor zover mogelijk, de Vennootschap te allen<br />

tijde over voldoende liquiditeit beschikt om op het gewenste<br />

moment aan haar verplichtingen te voldoen in zowel<br />

normale als moeilijke omstandigheden, zonder onaanvaard -<br />

bare risico’s te lopen of de reputatie van Super de Boer in<br />

gevaar te brengen.<br />

De Groep berekent de kostprijs van de producten en<br />

diensten op basis van activity-based-costing, wat de Groep<br />

mede in staat stelt de kasstroombehoeften te bewaken. De<br />

Groep zorgt er in het algemeen voor dat er voldoende direct<br />

opeisbare middelen zijn om de verwachte operationele<br />

uitgaven te voldoen, op basis van een gedetailleerde<br />

kasstroomplanning. Super de Boer beschikt over krediet -<br />

faciliteiten om de kasstroombehoeften te dekken (zie<br />

noot 23 van de toelichting).<br />

Marktrisico<br />

Marktrisico betreft het risico dat de inkomsten of de waarde<br />

van de beleggingen in financiële instrumenten nadelig<br />

worden beïnvloed door veranderingen in marktprijzen, zoals<br />

valutakoersen, rentevoeten en aandelenkoersen. Het beheer<br />

van marktrisico heeft tot doel de marktrisicoblootstelling<br />

binnen aanvaardbare grenzen te houden bij een optimaal<br />

rendement.<br />

Valutarisico<br />

De Groep staat in beperkte mate bloot aan valutarisico op<br />

aankopen die luiden in een andere valuta dan de functionele<br />

valuta van Super de Boer (euro). Slechts een beperkte<br />

waarde van de inkoop luidt in andere valuta’s, met name in<br />

Amerikaanse dollars.<br />

Kapitaalbeheer<br />

Het beleid van Super de Boer is gericht op de handhaving<br />

van een sterke vermogenspositie om het vertrouwen van<br />

beleggers, crediteuren en markten te behouden en de<br />

toekomstige ontwikkeling van bedrijfsactiviteiten te<br />

ondersteunen. De Directie bewaakt het rendement op het<br />

eigen vermogen, dat wordt gedefinieerd als de netto<br />

bedrijfsopbrengsten gedeeld door het totale eigen<br />

vermogen.<br />

Er waren het afgelopen jaar geen wijzigingen in de<br />

kapitaalbeheerbenadering van de Groep.


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

1. Gesegmenteerde informatie<br />

IAS 14 – Gesegmenteerde informatie schrijft voor dat onder IFRS een vennootschap dient te beoordelen of er<br />

binnen de bedrijfsactiviteiten segmenten kunnen worden onderscheiden die in de financiële verslaggeving kunnen<br />

worden aangemerkt als een te rapporteren segment vanwege een verschillende aard vanuit een rendements- en<br />

risicoperspectief. Op basis van IAS 14 en de feitelijke omstandigheden van de activiteiten van Super de Boer is<br />

geconcludeerd dat de activiteiten van Super de Boer niet in segmenten behoeven te worden onderverdeeld. De<br />

belangrijkste overwegingen van de Vennootschap worden respectievelijk vanuit bedrijfs- en geografisch oogpunt<br />

besproken aan de hand van de belangrijkste elementen van de definities in IAS 14.9.<br />

Bedrijfssegment<br />

Super de Boer exploiteert winkels voor eigen rekening en heeft winkels die door zelfstandig ondernemers worden<br />

geëxploiteerd (franchisenemers). Dit wordt niet aangemerkt als een apart segment omdat de operationele<br />

structuur van Super de Boer een dergelijk onderscheid niet ondersteunt. Zo is de aard van de producten en de<br />

inrichting van de Super de Boer-winkel hetzelfde ongeacht wie de winkel exploiteert. Ook de gehanteerde<br />

distributiemethoden zijn voor alle Super de Boer-winkels hetzelfde. De logistieke structuur binnen de Super de<br />

Boer-organisatie is gebaseerd op het type goederen dat wordt verkocht (met name gekoeld/diepvries, langzaam en<br />

snel verkopende producten). Bovendien wordt in de operationele structuur van Super de Boer geen onderscheid<br />

gemaakt tussen eigen winkels en winkels die door franchisenemers worden geëxploiteerd. Alle winkels krijgen<br />

ondersteuning van hetzelfde operationele team in de desbetreffende regio van Nederland. Bovendien kan in het<br />

algemeen worden gesteld dat de langetermijndoelstellingen voor zowel door Super de Boer als door franchisers<br />

geëxploiteerde winkels in grote lijnen vergelijkbaar is, hetgeen ook blijkt uit het feit dat alle investeringen door<br />

dezelfde commissie dienen te worden goedgekeurd. Tot slot is ook de vastgoedafdeling van Super de Boer in<br />

principe verantwoordelijk voor de acquisitie van alle winkellocaties ongeacht of deze als eigen winkel of als winkel<br />

van een franchisenemer geëxploiteerd worden.<br />

Geografisch gebied<br />

Super de Boer is actief in Nederland en de economische en politieke omstandigheden zijn, op kleine regionale<br />

verschillen na, vergelijkbaar voor de hele markt. Er bestaat geen relatie tussen de activiteiten in verschillende<br />

geografische gebieden: Super de Boer hanteert een actief beheer voor de juiste winkels onder de juiste lokale<br />

omstandigheden in plaats van omstandigheden op regio- of provincieniveau. Het logistieke netwerk is ingericht op<br />

basis van kostenefficiëntie.<br />

2. Activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Terreinen en gebouwen 7 10<br />

Activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop 7 10<br />

De activa geclassificeerd als aangehouden voor verkoop bevat per 28 december 2008 de activa van twee<br />

winkellocaties waarvan de boekwaarde vooral via een verkooptransactie zal moeten worden terugverdiend.<br />

De activa zijn in hun huidige conditie direct voor verkoop beschikbaar en Super de Boer zoekt actief naar kopers<br />

voor deze objecten.<br />

In 2008 heeft geen bijzondere waardevermindering plaatsgevonden. In 2007 was een bijzonder waarde -<br />

verminderings verlies van € 1 miljoen opgenomen onder algemene en beheerskosten.<br />

51<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

52<br />

3. Opbrengsten<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Verkoop van goederen 1.627 1.799<br />

Verhuuropbrengsten 33 41<br />

Overige dienstverlening 25 18<br />

Opbrengsten 1.685 1.858<br />

4. Overige bedrijfsopbrengsten<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Winst op voor verkoop aangehouden activa en op materiële vaste activa 1 27<br />

Overige bedrijfsopbrengsten 1 27<br />

5. Verkoopkosten<br />

De verkoopkosten bestaan uit de directe kosten van de verkopen en advertentieactiviteiten, de aan de winkels toe<br />

te rekenen kosten en overige bedrijfskosten inclusief de volgende componenten:<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting 2008 2007<br />

Bijzonder waardeverminderingsverlies op goodwill 11 2 1<br />

Bijzonder waardeverminderingsverlies op handelsvorderingen 4 4<br />

6. Personeelskosten<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Lonen en salarissen 116 131<br />

Verplichte sociale-zekerheidsbijdragen 15 17<br />

Bijdragen aan pensioenregelingen 12 17<br />

Kosten betreffende toegekende optierechten en aandelenplannen – 1<br />

Personeelskosten 143 166<br />

Ultimo 2008 waren 9.299 medewerkers in dienst in vergelijking met 9.019 ultimo 2007. Gemeten in voltijdbanen<br />

ging het hier om 3.919 FTE’s in vergelijking met 3.819 in 2007. Alle medewerkers zijn in Nederland werkzaam.


7. Financieringsbaten en -lasten<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

2008 2007<br />

Rentebaten 2 2<br />

Financieringsbaten 2 2<br />

Rentelasten (10) (10)<br />

Oprenting (3) (3)<br />

Financieringslasten (13) (13)<br />

Netto financieringslasten verantwoord in de resultatenrekening (11) (11)<br />

8. Winstbelastingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting 2008 2007<br />

<strong>Verslag</strong>jaar 3 3<br />

Correcties van voorgaande jaren (1) –<br />

Verschuldigde winstbelastingen 2 3<br />

Ontstaan en afwikkeling van tijdelijke verschillen (1) –<br />

Bijzondere waardevermindering van opgenomen fiscale verliezen – –<br />

Opname van eerder niet opgenomen compensabele verliezen (17) (3)<br />

Uitgestelde winstbelastingen 17 (18) (3)<br />

Totaal winstbelastingen (16) –<br />

Aansluiting met het effectieve belastingtarief 2008 2008 2007 2007<br />

Resultaat voor winstbelastingen 13 10<br />

Winstbelastingen op basis van het lokale belastingtarief 25,5 % 3 25,5 % 3<br />

Correcties van voorgaande jaren (7,7%) (1) – –<br />

Niet-aftrekbare kosten (bijzondere waardevermindering<br />

van goodwill) – – – –<br />

Mutatie tijdelijke verschillen (7,7%) (1) – –<br />

Opname van eerder niet opgenomen compensabele verliezen (130,8%) (17) (25,5%) (3)<br />

Effectieve belastingtarief (123,1%) (16) – –<br />

9. Acute belastingvorderingen<br />

Ultimo 2007 was een acute belastingvordering (€ 6 miljoen) opgenomen, welke betrekking had op terug te<br />

vorderen winstbelasting in verband met te veel betaalde belasting over voorgaande perioden. Deze vordering is in<br />

2008 ontvangen.<br />

53<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

54<br />

10. Materiële vaste activa<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Terreinen en Machines en Inventaris In Totaal<br />

gebouwen installaties uitvoering<br />

Kostprijs<br />

Beginstand 2007 39 102 140 4 285<br />

Verworven – 13 13 1 27<br />

Overgeboekt naar vastgoedbeleggingen 1 (1) – – –<br />

Overgeboekt van voor verkoop<br />

aangehouden activa 1 1 2 – 4<br />

Afgestoten (1) (11) (24) – (36)<br />

Overige mutaties 3 (3) (1) – (1)<br />

Eindstand 2007 43 101 130 5 279<br />

Beginstand 2008 43 101 130 5 279<br />

Verworven – 13 17 (3) 27<br />

Overgeboekt naar vastgoedbeleggingen – – – – –<br />

Overgeboekt van voor verkoop<br />

aangehouden activa 3 – – – 3<br />

Afgestoten – (7) (15) – (22)<br />

Overige mutaties – – – – –<br />

Eindstand 2008 46 107 132 2 287<br />

Afschrijvingen en bijzondere<br />

waardeverminderingsverliezen<br />

Beginstand 2007 2 59 107 – 168<br />

Afschrijvingen boekjaar 1 9 14 – 24<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen – – – – –<br />

Overgeboekt naar vastgoedbeleggingen 1 (1) – – –<br />

Overgeboekt van voor verkoop<br />

aangehouden activa – – – – –<br />

Afgestoten – (6) (21) – (27)<br />

Overige mutaties 1 (1) – – –<br />

Eindstand 2007 5 60 100 – 165<br />

Beginstand 2008 5 60 100 – 165<br />

Afschrijvingen boekjaar 1 9 12 – 22<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen – – – – –<br />

Overgeboekt naar vastgoedbeleggingen – – – – –<br />

Overgeboekt van voor verkoop<br />

aangehouden activa – – – – –<br />

Afgestoten – (6) (13) – (19)<br />

Overige mutaties – – – – –<br />

Eindstand 2008 6 63 99 – 168<br />

Boekwaarde<br />

Per 1 januari 2007 37 43 33 4 117<br />

Per 30 december 2007 38 41 30 5 114<br />

Per 31 december 2007 38 41 30 5 114<br />

Per 28 december 2008 40 44 33 2 119


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

Eind 2007 bedroeg de boekwaarde van via financiële lease verkregen vaste activa € 2 miljoen. De Vennootschap<br />

had deze activa in economisch eigendom maar was niet de juridisch eigenaar. Eind 2008 waren er geen vaste<br />

activa verkregen via financiële lease.<br />

Zekerheidsstellingen<br />

Per 28 december 2008 waren terreinen en gebouwen met een boekwaarde van € 28 miljoen (2007: € 28 miljoen)<br />

bezwaard met een schuldbekentenis op naam als zekerheid voor hypothecaire leningen (zie ook noot 23 van de<br />

toelichting).<br />

De reële waarde van de terreinen en gebouwen bedraagt circa € 48 miljoen.<br />

11. Goodwill<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Kostprijs<br />

2008 2007<br />

Beginstand 105 106<br />

Verworven 2 3<br />

Afgestoten (1) (4)<br />

Eindstand 106 105<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen<br />

Beginstand 85 84<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen 2 1<br />

Afgestoten – –<br />

Eindstand 87 85<br />

Boekwaarde<br />

Beginstand 20 22<br />

Eindstand 19 20<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen<br />

Verkoopkosten 2 1<br />

De Vennootschap heeft per jaarultimo een toets op bijzondere waardevermindering uitgevoerd met betrekking tot<br />

de goodwill. Uit de toets bleek dat in 2008 geen bijzondere waardevermindering had plaatsgevonden betreffende<br />

goodwill Groenwoudt. De realiseerbare waarde van de goodwill Groenwoudt is gebaseerd op de reële waarde<br />

minus verkoopkosten of, indien deze hoger is, de bedrijfswaarde. Ultimo 2008 bedroeg de boekwaarde goodwill<br />

Groenwoudt € 14 miljoen (2007: € 15 miljoen).<br />

De bijzondere waardeverminderingslast voor 2008 betreft bijzondere waardeverminderingen van goodwill voor<br />

individuele Super de Boer-winkels.<br />

Bij de berekening van de bedrijfswaarde worden de toekomstige kasstromen verdisconteerd tegen 10%.<br />

De belangrijkste aannames kunnen als volgt worden samengevat:<br />

. toename van de verkopen met 1%;<br />

. een geleidelijke stijging van de dekkingsbijdrage;<br />

. een restwaarde van 19% van de consumentenomzet.<br />

55<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

56<br />

12. Overige immateriële activa<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Kostprijs<br />

Beginstand 36 35<br />

Verworven 1 1<br />

Afgestoten (4) –<br />

Eindstand 33 36<br />

Amortisatie en bijzondere waardeverminderingsverliezen<br />

Beginstand 30 29<br />

Amortisatie boekjaar 3 1<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen – –<br />

Afgestoten (4) –<br />

Eindstand 29 30<br />

Boekwaarde<br />

Beginstand 6 6<br />

Eindstand 4 6<br />

Amortisatie en bijzondere waardeverminderingsverliezen<br />

Verkoopkosten 2 –<br />

Algemene en beheerskosten 1 1<br />

Overige immateriële activa bevat door derden en intern ontwikkelde software ter waarde van € 4 miljoen in 2008<br />

(2007: € 6 miljoen).<br />

3 1


13. Investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

Eigendom<br />

Land 2008 2007<br />

Stichting Rocks’ Nederland 50% 50%<br />

Activa Verplich- Eigen Opbrengsten Winst/<br />

tingen vermogen (verlies)<br />

2008<br />

Stichting Rocks’ 17 17 – 10 (3)<br />

De waardering van de joint venture Stichting Rocks‘ ultimo 2008 is gebaseerd op de meest recent beschikbare<br />

informatie, namelijk de niet door de accountants gecontroleerde voorlopige financiële informatie ultimo 2008.<br />

14. Vastgoedbeleggingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Kostprijs<br />

Beginstand 29 35<br />

Verworven 4 –<br />

Overgeboekt van voor verkoop aangehouden vaste activa – 3<br />

Overgeboekt naar materiële vaste activa – –<br />

Afgestoten (2) (9)<br />

Eindstand 31 29<br />

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingsverliezen<br />

Beginstand 5 7<br />

Afschrijvingen boekjaar 1 1<br />

Bijzondere waardeverminderingsverliezen – –<br />

Overgeboekt van voor verkoop aangehouden vaste activa – –<br />

Overgeboekt naar materiële vaste activa – –<br />

Afgestoten (1) (3)<br />

Eindstand 5 5<br />

Boekwaarde<br />

Beginstand 24 28<br />

Eindstand 26 24<br />

Vastgoedbeleggingen bestaan hoofdzakelijk uit een aantal bedrijfspanden die aan derden worden verhuurd.<br />

De totale huuropbrengsten uit hoofde van vastgoedbeleggingen bedroegen in 2008 € 2 miljoen<br />

(2007: € 2 miljoen). De directe bedrijfskosten van vastgoedbeleggingen die gedurende de verslagperiode<br />

huuropbrengsten opleverden, bedroegen in 2008 € 1 miljoen (2007: € 1 miljoen) en bestonden hoofdzakelijk uit<br />

afschrijvingskosten.<br />

57<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

58<br />

Zekerheidsstellingen<br />

Per 28 december 2008 waren vastgoedbeleggingen met een boekwaarde van € 5 miljoen (2007: € nihil miljoen)<br />

bezwaard met een schuldbekentenis op naam als zekerheid voor hypothecaire leningen (zie ook noot 23 van de<br />

toelichting).<br />

De reële waarde van de vastgoedbeleggingen bedraagt circa € 30 miljoen.<br />

15. Overige beleggingen<br />

Overige beleggingen bevat met name een deelneming met een waardering van € 45.000.<br />

16. Leningen en vorderingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Leningen en vorderingen 16 15<br />

Leningen en vorderingen bestaan hoofdzakelijk uit leningen die aan franchisenemers zijn verstrekt en die een<br />

looptijd hebben van meer dan een jaar.<br />

Verloop voorziening leningen en vorderingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Beginstand 10 7<br />

In verslagperiode getroffen voorziening 2 4<br />

In verslagperiode gebruikte/teruggeboekte voorziening (6) (1)<br />

Eindstand 6 10


17. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen<br />

Opgenomen uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen<br />

De opgenomen uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen vallen als volgt toe te rekenen:<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

(x € 1 miljoen) Activa Verplichtingen Verschil<br />

2008 2007 2008 2007 2008 2007<br />

Voorwaartse verliescompensatie 25 13 - - 25 13<br />

Leningen en vorderingen 1 - - - 1 -<br />

Personeelsbeloningen - - - - - -<br />

Handels- en overige verplichtingen - - - - - -<br />

Goodwill - - - - - -<br />

Investeringen verwerkt volgens<br />

de ‘equity’-methode - - - 1 - (1)<br />

Voorzieningen - - 1 1 (1) (1)<br />

Materiële vaste activa - - 10 11 (10) (11)<br />

Belasting vorderingen/<br />

(verplichtingen) 26 13 11 13 15 -<br />

Saldering van belastingvorderingen<br />

en -verplichtingen - - - - - -<br />

Netto belasting vorderingen/<br />

(verplichtingen) 26 13 11 13 15 -<br />

Op basis van verwachte toekomstige winsten is in 2008 een uitgestelde belastingvordering van € 14 miljoen<br />

opgenomen ten behoeve van het compenseren van verliezen uit het verleden.<br />

Niet opgenomen uitgestelde belastingvorderingen<br />

Ultimo 2008 was een uitgestelde belastingvordering van circa € 48 miljoen (2007: € 70 miljoen) uit hoofde van<br />

ongebruikte fiscale verliezen niet opgenomen omdat het onzeker is of er toekomstige belastbare winsten<br />

beschikbaar zullen zijn, die Super de Boer kan benutten. Verdeeld over de desbetreffende belastingjaren luiden de<br />

niet opgenomen uitgestelde belastingvorderingen als volgt (afgerond): € 2 miljoen betreffende 2003, € 14 miljoen<br />

betreffende 2004, € 24 miljoen betreffende 2005 en € 8 miljoen betreffende 2006.<br />

(x € 1 miljoen) Beginstand Opgenomen Eindstand<br />

2007 in resultaat 2007<br />

Voorwaartse verliescompensatie 14 (1) 13<br />

Leningen en vorderingen 1 (1) -<br />

Personeelsbeloningen - - -<br />

Handelsschulden en overige te betalen posten - - -<br />

Goodwill - - -<br />

Investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode (1) - (1)<br />

Voorzieningen (2) 1 (1)<br />

Materiële vaste activa (12) 1 (11)<br />

Mutaties in tijdelijke verschillen gedurende het boekjaar - - -<br />

59<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

60<br />

(x € 1 miljoen) Beginstand Opgenomen Eindstand<br />

2008 in resultaat 2008<br />

Voorwaartse verliescompensatie 13 12 25<br />

Leningen en vorderingen - 1 1<br />

Personeelsbeloningen - - -<br />

Handelsschulden en overige te betalen posten - - -<br />

Goodwill - - -<br />

Investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode (1) 1 -<br />

Voorzieningen (1) - (1)<br />

Materiële vaste activa (11) 1 (10)<br />

Mutaties in tijdelijke verschillen gedurende het boekjaar - 15 15<br />

18. Voorraden<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Handelsgoederen 64 57<br />

Overig 2 -<br />

Voorraden 66 57<br />

Voorraden gewaardeerd tegen lagere reële waarde minus verkoopkosten - -<br />

Boekwaarde van voorraden waarvoor eigendomsvoorbehoud geldt - -<br />

19. Handels- en overige vorderingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Handelsvorderingen 49 52<br />

Overige vorderingen en vooruitbetaalde posten 6 7<br />

Handels- en overige vorderingen 55 59<br />

Langlopend - -<br />

Kortlopend 55 59<br />

Handels- en overige vorderingen 55 59


Ouderdom handelsvorderingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

2008 2007<br />

Bruto Voorziening Bruto Voorziening<br />

vordering vordering<br />

Niet vervallen 44 - 45 -<br />

0-30 dagen 9 7 9 5<br />

31-60 dagen 3 1 3 2<br />

61-90 dagen 1 1 1 1<br />

Meer dan 90 dagen 36 35 43 41<br />

Totaal 93 44 101 49<br />

Verloop voorziening handelsvorderingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Beginstand 49 59<br />

In verslagperiode getroffen voorziening 6 4<br />

In verslagperiode gebruikte/teruggeboekte voorziening (11) (14)<br />

Eindstand 44 49<br />

20. Geldmiddelen en kasequivalenten<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Banksaldi - -<br />

Geldmiddelen 4 6<br />

Geld onderweg 14 11<br />

Geldmiddelen en kasequivalenten 18 17<br />

Meer informatie over het door de Groep gelopen renterisico en een gevoeligheidsanalyse van financiële activa en<br />

verplichtingen is te vinden in noot 27 van de toelichting.<br />

61<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

62<br />

21. Eigen vermogen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Geplaatst Agio Ingehouden Totaal Minder- Totaal<br />

kapitaal reserve winsten heidsbelang vermogen<br />

Beginstand 2007 149,1 518,0 (626,4) 40,7 - 40,7<br />

Op aandelen gebaseerde<br />

betalingen - - 0,7 0,7 - 0,7<br />

Resultaat over de verslagperiode - - 9,6 9,6 - 9,6<br />

Eindstand 2007 149,1 518,0 (616,1) 51,0 - 51,0<br />

Beginstand 2008 149,1 518,0 (616,1) 51,0 - 51,0<br />

Op aandelen gebaseerde<br />

betalingen - - 0,3 0,3 - 0,3<br />

Resultaat over de verslagperiode - - 28,8 28,8 - 28,8<br />

Eindstand 2008 149,1 518,0 (587,0) 80,1 - 80,1<br />

Afhankelijk van de goedkeuring van de jaarrekening door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt<br />

voorgesteld dat het resultaat na belastingen voor 2008, ten bedrage van € 28,8 miljoen positief, wordt<br />

toegevoegd aan de ingehouden winsten.<br />

Per 28 december 2008 bestond het maatschappelijk kapitaal van de Vennootschap uit 250 miljoen gewone<br />

aandelen (2007: 250 miljoen) met een nominale waarde van € 1,30.<br />

Ten behoeve van verplichtingen uit hoofde van personeelsoptieregelingen heeft de Vennootschap 76.356 eigen<br />

aandelen aangehouden (2007: 76.356 eigen aandelen), die onderdeel uitmaken van de ingehouden winsten.<br />

22. Winst per aandeel<br />

Gewone winst per aandeel<br />

Bij de berekening van de gewone winst per aandeel per 28 december 2008 is uitgegaan van de aan houders van<br />

gewone aandelen toe te rekenen winst van € 29 miljoen (2007: winst van € 10 miljoen) en een gewogen<br />

gemiddeld aantal gewone aandelen dat gedurende 2008 heeft uitgestaan van 114,6 miljoen (2007: 114,6 miljoen).<br />

Een en ander is als volgt berekend:<br />

Aan gewone aandeelhouders toe te rekenen winst<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Resultaat over de verslagperiode 29 10<br />

Dividend op niet-aflosbare cumulatief preferente aandelen - -<br />

Aan gewone aandeelhouders toe te rekenen resultaat 29 10<br />

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen<br />

2008 2007<br />

Uitgegeven gewone aandelen begin boekjaar 114.703.114 114.703.114<br />

Effect aandelen in eigen bezit (76.356) (76.356)<br />

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen ultimo 114.626.758 114.626.758


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

Verwaterde winst per aandeel<br />

Bij de berekening van de verwaterde winst per aandeel per 28 december 2008 is uitgegaan van de aan houders van<br />

gewone aandelen toe te rekenen winst van € 29 miljoen (2007: winst van € 10 miljoen) en een gewogen gemiddeld<br />

aantal gewone aandelen dat, gecorrigeerd voor alle potentiële verwaterende effecten op de gewone aandelen,<br />

gedurende 2008 heeft uitgestaan van 114,8 miljoen (2007: 114,8 miljoen). Een en ander is als volgt berekend:<br />

Aan gewone aandeelhouders toe te rekenen winst (verwaterd)<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Aan gewone aandeelhouders toe te rekenen winsten (gewoon) 29 10<br />

Rentelast op converteerbare obligaties, na belastingen - -<br />

Aan gewone aandeelhouders toe te rekenen winst (verwaterd) 29 10<br />

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (verwaterd)<br />

2008 2007<br />

Gewogen gemiddelde aantal aandelen (gewoon) 114.626.758 114.626.758<br />

Effect van conversie op converteerbare obligaties - -<br />

Effect van aandelenopties op uitgifte 200.000 200.000<br />

Gewogen gemiddelde aantal gewone aandelen (verwaterd) ultimo 114.826.758 114.826.758<br />

Voor de berekening van het verwateringseffect van de aandelenopties is de gemiddelde marktwaarde van de<br />

aandelen van de vennootschap gebaseerd op de genoteerde marktprijs gedurende de periode dat de opties<br />

uitstonden.<br />

23. Rentedragende leningen en overige financieringsverplichtingen<br />

Deze toelichting bevat informatie over de contractuele bepalingen van de rentedragende leningen en overige<br />

financieringsverplichtingen van de Groep, die worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Meer<br />

informatie over het door de Groep gelopen renterisico en valutarisico is te vinden in noot 27 van de toelichting.<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Langlopende verplichtingen<br />

Achtergestelde lening 20 56<br />

Bankleningen tegen onderpand 15 17<br />

Renouvellerend krediet 32 -<br />

Financiële-leaseverplichtingen - -<br />

Lening van geassocieerde deelneming - -<br />

67 73<br />

Kortlopende verplichtingen<br />

Niet door zakelijke zekerheid gedekte bankfaciliteit 16 19<br />

Kortlopend deel van bankleningen tegen onderpand 2 2<br />

Kortlopend deel van financiële-leaseverplichtingen - -<br />

18 21<br />

Rentedragende leningen en overige financieringsverplichtingen 85 94<br />

63<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

64<br />

In 2008 heeft Super de Boer een bepaald deel van haar financieringsovereenkomsten gewijzigd. De voorgaande<br />

kredietovereenkomsten dateerden van 2006 en bestonden uit een achtergestelde lening van € 50 miljoen en een<br />

leningovereenkomst van € 170 miljoen, die eind 2007 was gereduceerd tot € 125 miljoen.<br />

Op 23 september 2008 hebben Casino, ING Bank N.V. en RBS en Super de Boer de achtergestelde lening -<br />

overeenkomst gewijzigd door deze te verlagen van € 50 miljoen naar € 20 miljoen. Op 28 december 2008 was<br />

deze faciliteit volledig opgenomen (2007: € 50 miljoen). Deze lening is wat betreft recht op betaling achter gesteld<br />

bij alle andere bedragen die verschuldigd zijn aan alle andere crediteuren van de Vennootschap. De lening dient<br />

op of vóór 25 maart 2012 te zijn terugbetaald. De rente dient voldaan te worden op de rentevervaldag. Er zijn<br />

geen financiële convenanten overeengekomen met betrekking tot de achtergestelde lening.<br />

Op 23 september 2008 zijn ING Bank N.V. en RBS en Super de Boer een gewijzigde en herziene kredietfaciliteit<br />

overeengekomen. De kredietlijnen kunnen als volgt worden samengevat:<br />

. Een doorlopende kredietfaciliteit van € 60 miljoen. Ultimo 2008 was hiervan een bedrag van € 32 miljoen<br />

opgenomen (ultimo 2007: € nihil miljoen). Deze faciliteit dient op of vóór 25 september 2011 te zijn terugbetaald;<br />

. Een rekening-courantkrediet van € 40 miljoen. Ultimo 2008 was hiervan een bedrag van € 16 miljoen<br />

opgenomen (ultimo 2007: € 19 miljoen). Deze faciliteit dient op of vóór 25 september 2011 te zijn terugbetaald.<br />

Met betrekking tot de hierboven genoemde herziene kredietfaciliteit is een aantal convenanten overeengekomen.<br />

Deze convenanten zijn gebaseerd op het bedrijfsplan, kunnen wijzigen over de periode en worden op<br />

kwartaalbasis getoetst.<br />

De belangrijkste convenanten kunnen als volgt worden samengevat:<br />

. Een netto schuld in verhouding tot EBITDA convenant op een 12-maands voortschrijdende basis;<br />

. Een interest dekking convenant op een 12-maands voortschrijdende basis;<br />

. Een solvabiliteitsconvenant, zijnde het totaal van de aan aandeelhouders toe te rekenen eigen vermogen en de<br />

achtergestelde schuld ten opzichte van de totale activa verminderd met de immateriële vaste activa.<br />

In verband met de kredietfaciliteit is het volgende in onderpand gegeven:<br />

. Een hypotheek op het vastgoed van de Nederlandse bedrijven;<br />

. Pandrecht op de aandelen, vorderingen en intellectueel eigendom van alle groepsmaatschappijen;<br />

. Pandrecht op de voorraden, groepvorderingen en bankdeposito’s van de Nederlandse Vennootschappen;<br />

. Pandrecht op de activa van het Belgische bedrijf;<br />

. De toezegging dat activa niet worden belast met een verbintenis op pari passu-basis of het aangaan van<br />

hoofdelijke aansprakelijkheid door de Vennootschap en haar groepsmaatschappijen.<br />

De financiering luidt geheel in euro’s. De gehanteerde rente is hoofdzakelijk gebaseerd op Euribor.<br />

De langlopende bankleningen tegen onderpand houden verband met een financieringsovereenkomst ten bedrage<br />

van € 15 miljoen (ultimo 2007: € 17 miljoen). Gebouwen zijn in onderpand gegeven aan de financierende<br />

instellingen. De boekwaarde van de gebouwen bedraagt circa € 33 miljoen (2007: € 28 miljoen). De leningen<br />

hebben een looptijd tot 22 december 2010.


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

Financiële-leaseverplichtingen<br />

(x € 1 miljoen) 2008 2007<br />

Minimale Rente Hoofdsom Minimale Rente Hoofdsom<br />

lease- leasebetalingen<br />

betalingen<br />

Minder dan 1 jaar – – – 2 – 2<br />

Tussen 1 en 5 jaar – – – – – –<br />

Meer dan 5 jaar – – – – – –<br />

24. Personeelsbeloningen<br />

– – – 2 – 2<br />

Personeelsbeloningen uit hoofde van pensioenregelingen van Super de Boer-medewerkers worden uitgevoerd door<br />

een aantal entiteiten. In het algemeen kan worden gesteld dat de pensioenregeling van kantoormedewerkers en<br />

pensioenrechten die het SVW-loon overtreffen, worden verzorgd door een onafhankelijke rechtspersoon, Stichting<br />

Pensioenfonds SDB. De pensioenregelingen voor de overige medewerkers, met name winkelpersoneel en logistieke<br />

werknemers, worden uitgevoerd door bedrijfstakpensioenfondsen.<br />

De door Stichting Pensioenfonds SDB verzorgde pensioenregeling kwalificeert als een toegezegd-pensioenregeling<br />

onder IFRS en betreft een middelloonregeling. Verbetering van pensioenrechten (indexatie) voor medewerkers<br />

geboren na 1949 is alleen mogelijk via een voorwaardelijke winstdelingsregeling. Overschotten vallen niet toe aan<br />

Super de Boer.<br />

Met betrekking tot de toegezegd-pensioenregelingen die worden uitgevoerd door bedrijfstakpensioenfondsen zijn<br />

actuariële berekeningen conform IAS 19 opgevraagd maar niet door de bedrijfstakpensioenfondsen verschaft. De<br />

desbetreffende regelingen zijn verwerkt als een toegezegde bijdrage pensioenregeling (DC). De bijdrage aan deze<br />

regelingen bedroeg in 2008 € 3 miljoen (2007: € 3 miljoen).<br />

De kosten voor in eigen beheer uitgevoerde regelingen (hoofdzakelijk in verband met vervroegde uittreding)<br />

bedroegen € 1 miljoen (2007: € 5 miljoen). De uitvoering van vervroegde uittredingsrechten wordt grotendeels<br />

verzorgd door een onafhankelijke rechtspersoon: Stichting vervroegd uittreden SDB. De door deze stichting<br />

uitgevoerde vervroegde uittredingsregeling is een toegezegd-pensioenregeling onder IFRS.<br />

Wijzigingen in de contante waarde van verplichtingen uit hoofde van toegezegde pensioenrechten<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Toegezegde pensioenrechten per begin periode 329 345<br />

Aan dienstjaar toegerekende pensioenkosten 2 13<br />

Rentekosten 16 16<br />

Bijdrage deelnemers 2 2<br />

Actuariële verliezen/(winsten) 18 (27)<br />

Betaalde vergoedingen (17) (20)<br />

Contante waarde van toegezegde pensioenrechten per einde periode 350 329<br />

65<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

66<br />

Wijzigingen in de reële waarde van fondsbeleggingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Reële waarde fondsbeleggingen per begin periode 408 412<br />

Verwacht rendement op fondsbeleggingen 16 15<br />

Betaalde werkgeversbijdrage 9 22<br />

Betaalde werknemersbijdrage 2 2<br />

Actuariële (verliezen)/winsten (52) (23)<br />

Betaalde vergoedingen (17) (20)<br />

Reële waarde fondsbeleggingen per einde periode 366 408<br />

Netto pensioenvoorziening<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Contante waarde van toegezegde pensioenrechten waartegenover<br />

beleggingen worden aangehouden per einde periode (338) (316)<br />

Contante waarde van toegezegde pensioenrechten waartegenover geen<br />

beleggingen worden aangehouden per einde periode (12) (13)<br />

Reële waarde fondsbeleggingen per einde periode 366 408<br />

Overschot/(tekort) 16 79<br />

Effect van maximumbedrag ('asset ceiling') (30) (92)<br />

Netto pensioenvoorziening (14) (13)<br />

Super de Boer heeft tevens een voorziening voor jubileumuitkeringen verantwoord voor een bedrag van<br />

€ 3 miljoen (2007: € 3 miljoen).<br />

In de resultatenrekening opgenomen componenten personeelsbeloningslast<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Aan dienstjaar toegerekende pensioenkosten 4 15<br />

Rentekosten 16 16<br />

Verwacht rendement op fondsbeleggingen (16) (15)<br />

4 16<br />

Bijdrage deelnemers (2) (2)<br />

Netto pensioenlast 2 14


De reële waarde van de fondsbeleggingen bestaat uit:<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

2008 2007<br />

Aandelen en obligaties gerelateerd aan aandelen 69 157<br />

Obligaties 287 232<br />

Vastgoed 8 16<br />

Liquide middelen 2 3<br />

Verwacht rendement op fondsbeleggingen<br />

Het verwachte rendement is bepaald aan de hand van het verwachte rendement van de diverse beleggings categorieën<br />

waarbij rekening wordt gehouden met de strategische beleggingsmix.<br />

366 408<br />

2008 2007<br />

De strategische beleggingsmix per einde periode was als volgt:<br />

. Aandelen en obligaties gerelateerd aan aandelen<br />

. Obligaties<br />

. Vastgoed<br />

35%<br />

60%<br />

5%<br />

35%<br />

60%<br />

5%<br />

Het verwachte rendement op de beleggingscategorieën bedroeg:<br />

. Aandelen en obligaties gerelateerd aan aandelen<br />

. Obligaties<br />

. Vastgoed<br />

7,20%<br />

4,00%<br />

6,50%<br />

7,65%<br />

4,50%<br />

7,65%<br />

Feitelijk rendement op fondsbeleggingen 2008 2007<br />

Feitelijk rendement op fondsbeleggingen (9,7%) (3,1%)<br />

Voornaamste actuariële veronderstellingen 2008 2007<br />

Per verslagdatum (gewogen gemiddelde):<br />

. Disconteringsvoet per jaareinde<br />

. Verwacht rendement op fondsbeleggingen per jaareinde<br />

. Toekomstige salarisverhogingen<br />

. Sociale verzekeringsstijgingen<br />

. Toekomstige pensioenstijgingen<br />

4,80%<br />

5,20%<br />

2,50%<br />

2,00%<br />

2,00%<br />

5,10%<br />

5,70%<br />

2,50%<br />

2,00%<br />

2,00%<br />

Historisch overzicht<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007 2006 2005 2004<br />

Contante waarde van toegezegde<br />

pensioenrechten per einde periode 350 329 345 359 450<br />

Reële waarde fondsbeleggingen per einde periode (366) (408) (412) (404) (337)<br />

(Overschot)/tekort van de regeling (16) (79) (67) (45) 113<br />

67<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

68<br />

Actuariële winsten en verliezen in verband met aanpassingen in de veronderstellingen of<br />

ervaringsaanpassingen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007 2006 2005 2004<br />

Verplichtingen<br />

Actuariële winst/(verlies) in verband met<br />

aanpassing in de veronderstellingen<br />

Actuariële winst/(verlies) in verband met<br />

(18) 20 22 (50) (45)<br />

ervaringsaanpassingen – 7 16 24 (1)<br />

(18) 27 38 (26) (46)<br />

Fondsbeleggingen<br />

Actuariële winst/(verlies) in verband met<br />

aanpassing in de veronderstellingen<br />

Actuariële winst/(verlies) in verband met<br />

– – – – –<br />

ervaringsaanpassingen (52) (23) (11) 42 5<br />

Verwachte bijdragen 2009<br />

(x € 1 miljoen)<br />

(52) (23) (11) 42 5<br />

Werkgeversbijdragen 8<br />

Werknemersbijdragen 2<br />

De last is onder de volgende posten opgenomen in de resultatenrekening:<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2009<br />

2008 2007<br />

Kostprijs verkopen – 2<br />

Verkoopkosten 1 8<br />

Algemene en beheerskosten 1 4<br />

Voor de grondslagen voor financiële verslaglegging en het beleid ten aanzien van de opname van de actuariële<br />

winsten en verliezen zie noot personeelsbeloningen in de toelichting belangrijke grondslagen voor de financiële<br />

verslaggeving.<br />

2 14


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

Op aandelen gebaseerde betalingen<br />

Super de Boer heeft een aandelenoptieregeling op grond waarvan managers op sleutelposities en andere<br />

hooggeplaatste werknemers het recht hebben om aandelen in Super de Boer te verwerven. Conform deze regeling<br />

heeft een aantal topmanagers optierechten toegekend gekregen waarmee zij gewone aandelen tegen een<br />

nominale waarde van € 1,30 per aandeel kunnen verwerven. De regeling kende optierechten toe in de periode<br />

2002 – 2006 met een uitoefeningstermijn van vijf jaar. De uitoefening van rechten uit hoofde van deze regeling<br />

is onderworpen aan de toepasselijke wet- en regelgeving en de gebruikelijke regels inzake de voorkoming van<br />

handel met voorwetenschap. In overeenstemming met deze regels mogen de opties in bepaalde perioden niet<br />

worden uitgeoefend. De opties zijn toegekend onder de voorwaarde dat de houder drie jaar na de toekennings -<br />

datum nog in dienst is van Super de Boer. Indien de houder binnen die drie jaar uit dienst is getreden, krijgt de<br />

houder slechts een deel van de gerealiseerde winst op de uitoefening van de opties, naar rato van de lengte van<br />

het dienstverband. Ook de in 2006 en 2008 toegekende opties zijn aan diezelfde voorwaarden onderhevig en<br />

mogen slechts worden uitgeoefend indien de houder vier jaar en in sommige gevallen drie jaar na toekennings -<br />

datum nog in dienst is van Super de Boer. Indien de houder binnen die periode uit dienst treedt, lopen de opties<br />

af en ontvangt de houder niet de eventuele winst behalve bij een wijziging van de zeggenschap.<br />

De grondslagen voor opname en waardering zoals vermeld in IFRS 2 zijn niet toegepast op optieregelingen van<br />

vóór 7 november 2002.<br />

Optierechten en aandelenplan 2007 voor topmanagers en (voormalige) leden van de directie<br />

Jaar van Aantal Toegekend Vervallen Uitgeoefend Aantal Uitoefen- Jaar van<br />

toekenning opties/ of niet opties/ prijs (€) afloop<br />

uitstaande uitgeoefend uitstaande<br />

PSP- PSPaandelen<br />

aandelen<br />

beginsaldo eindsaldo<br />

2002 52.450 - (52.450) - - 7,57 2007<br />

2003 262.500 - (34.000) - 228.500 9,36 2008<br />

2003 15.000 - - - 15.000 10,69 2008<br />

2004 1.024.000 - (75.000) (18.000) 931.000 4,29 2009<br />

2005 96.644 - (96.644) - - n/a 2008<br />

2006 200.000 - - - 200.000 1,97 2010<br />

2007 - - - - - - -<br />

Totaal 1.650.594 - (258.094) (18.000) 1.374.500<br />

69<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

70<br />

Optierechten en aandelenplan 2008 voor topmanagers en (voormalige) leden van de directie<br />

Jaar van Aantal Toegekend Vervallen Uitgeoefend Aantal Uitoefen- Jaar van<br />

toekenning opties/ of niet opties/ prijs (€) afloop<br />

uitstaande uitgeoefend uitstaande<br />

PSP- PSPaandelen<br />

aandelen<br />

beginsaldo eindsaldo<br />

2003 228.500 – (228.500) – – 9,36 2008<br />

2003 15.000 – (15.000) – – 10,69 2008<br />

2004 931.000 – – – 931.000 4,29 2009<br />

2005 – – – – – n/a 2008<br />

2006 200.000 – – – 200.000 1,97 2010<br />

2007 – – – – – – –<br />

2008 – 200.000 – – 200.000 3,78 2012<br />

2008 – 455.000 – – 455.000 3,78 2013<br />

Totaal 1.374.500 655.000 (243.500) – 1.786.000<br />

Reële waarde op de 2004 2006 2008 2008<br />

waarderingsdatum 931.000 200.000 200.000 455.000<br />

Opties Opties Opties Opties<br />

Reële waarde op de<br />

waarderingsdatum € 2,33 € 0,77 € 1,93 € 2,09<br />

Aandelenkoers € 4,30 € 1,97 € 4,39 € 4,38<br />

Uitoefenprijs € 4,29 € 1,97 € 3,78 € 3,78<br />

Verwachte volatiliteit (uitgedrukt als<br />

gewogen gemiddelde volatiliteit<br />

zoals gebruikt in binomiaal model) 62% 44% 45% 44%<br />

Looptijd optie (uitgedrukt als<br />

gewogen gemiddelde looptijd in<br />

binomiaal model (SOP) 5 jaar 4 jaar 4 jaar 5 jaar<br />

Verwacht dividend 0% 0% 0% 0%<br />

Risicovrije rentevoet<br />

(gebaseerd op staatsobligaties) 2,92% 3,70% 3,94% 4,04%<br />

De reële waarde van de in ruil voor de toegekende aandelenopties ontvangen diensten, is bepaald aan de hand<br />

van de reële waarde van de toegekende aandelenopties. De schatting van de reële waarde van de ontvangen<br />

diensten is gebaseerd op een financieel model. De contractuele looptijd van de optie is gebruikt als gegeven in dit<br />

model. Er is rekening gehouden met verwachtingen ten aanzien van vervroegde uitoefening, indien toegestaan, in<br />

het binomiale model voor SOP’s. De verwachte volatiliteit van de optieregelingen is gebaseerd op de historische<br />

volatiliteit bepaald aan de hand van de analyse van de dagelijkse koersbewegingen in de vijf jaar voorafgaand aan<br />

de toekenningsdatum.<br />

De in de jaarrekeningen opgenomen bedragen (voor winstbelastingen) voor op aandelen gebaseerde betalingen<br />

met medewerkers waren € 0,3 miljoen in 2008 en € 0,7 miljoen in 2007.


25. Voorzieningen<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

Herstruc- Herstel Verlies- Claims Totaal<br />

turering terreinen latende<br />

en contracten<br />

gebouwen<br />

Beginstand 13 1 22 22 58<br />

In verslagperiode getroffen voorzieningen 1 – 5 – 6<br />

In verslagperiode gebruikte voorzieningen (7) – (5) (14) (26)<br />

In verslagperiode teruggeboekte voorzieningen (1) – (4) (5) (10)<br />

Oprenting voorziening – – 1 – 1<br />

Eindstand 6 1 19 3 29<br />

Langlopend deel 1 – 14 2 17<br />

Kortlopend deel 5 1 5 1 12<br />

Voorzieningen 6 1 19 3 29<br />

Herstructurering<br />

De voor herstructurering getroffen voorzieningen betreft de voorziening voor de in 2006 aangekondigde<br />

reorganisatie van de stafafdelingen en het logistieke netwerk ten bedrage van € 6 miljoen (2007: € 11 miljoen).<br />

In 2007 was tevens de voorziening voor de in 2003 aangekondigde reorganisatie van de stafafdelingen en het<br />

logistieke netwerk opgenomen ten bedrage van € 2 miljoen.<br />

Herstel terreinen en gebouwen<br />

De voorziening voor herstel van terreinen en gebouwen heeft betrekking op het herstel van verbouwingen van<br />

gehuurde panden na de toekomstige afloop van de huurovereenkomst.<br />

Verlieslatende contracten<br />

De voorziening voor verlieslatende contracten betreft onder andere huurverplichtingen tot het einde van de<br />

huurovereenkomst van leegstaande gehuurde panden en verhuurde panden waarvan de jaarlijkse inhuurkosten de<br />

jaarlijkse verhuuropbrengsten overstijgen.<br />

Claims<br />

De voorziening voor rechtszaken betreft bekende en waarschijnlijke claims, inclusief claims inzake garanties die<br />

zijn afgegeven in verband met de verkoop van activiteiten in Spanje aan CVC in 2002.<br />

De toevoegingen aan en terugboekingen van de voorzieningen worden als volgt verwerkt:<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Kostprijs verkopen (5) 5<br />

Algemene en beheerskosten 1 5<br />

Totaal (4) 10<br />

71<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

72<br />

26. Handelsschulden en overige te betalen posten<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Handelsschulden 88 63<br />

Overige schulden en overlopende passiva 37 40<br />

Handelsschulden en overige te betalen posten 125 103<br />

27. Financiële instrumenten<br />

Kredietrisico<br />

De Directie heeft een kredietbeleid vastgesteld en het kredietrisico wordt voortdurend bewaakt. Met name<br />

franchisenemers die krediet boven een bepaald bedrag nodig hebben, worden aan een kredietbeoordeling<br />

onderworpen. In bepaalde omstandigheden verlangt Super de Boer zakelijke zekerheden.<br />

Er mag uitsluitend worden belegd in courante effecten en uitsluitend met tegenpartijen die een passende<br />

kredietwaardigheid hebben. Super de Boer handelt niet in afgeleide financiële instrumenten.<br />

Op balansdatum was er geen sprake van belangrijke concentraties van kredietrisico. Het maximale kredietrisico is<br />

de balanswaarde van elk financieel activum.<br />

Renterisico<br />

Super de Boer heeft alleen financieringsovereenkomsten met een variabele rente op basis van Euribor. Ultimo<br />

2008 waren geen renteswaps aangegaan.<br />

Liquiditeitsrisico<br />

Hieronder volgen de contractuele looptijden van de financiële verplichtingen:<br />

(x € 1 miljoen) Effectieve 6 mnd 6-12 1-2 2-5 Meer Totaal<br />

rente of minder mnd jaar jaar dan<br />

5 jaar<br />

Bankleningen tegen onderpand:<br />

Rentedragende leningen 9.0% (1) (1) (71) - - (73)<br />

Rekening-courant kredieten banken 5.3% (19) - - - - (19)<br />

Financiële-leaseverplichtingen 6.9% (2) - - - - (2)<br />

Handelsschulden en overige<br />

te betalen posten (103) - - - - (103)<br />

2007<br />

(125) (1) (71) - - (197)


Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

(x € 1 miljoen) Effectieve 6 mnd 6-12 1-2 2-5 Meer Totaal<br />

rente of minder mnd jaar jaar dan<br />

5 jaar<br />

Bankleningen tegen onderpand:<br />

Rentedragende leningen 7.3% (1) (1) (2) (65) - (69)<br />

Rekening-courant kredieten banken 6.0% (16) - - - - (16)<br />

Handelsschulden en overige te<br />

betalen posten (125) - - - - (125)<br />

2008<br />

(142) (1) (2) (65) - (210)<br />

Valutarisico<br />

Super de Boer loopt valutarisico op inkopen die luiden in andere valuta dan de euro. De valuta die dit risico doet<br />

ontstaan, is voornamelijk de Amerikaanse dollar. Super de Boer maakt geen gebruik van valutacontracten ter<br />

vermindering van het risico.<br />

Gevoeligheidsanalyse<br />

Per 28 december 2008 zou een algemene toename van één procentpunt van de rente naar schatting het resultaat<br />

vóór belastingen van Super de Boer met circa € 1 miljoen verlagen (2007: € 1 miljoen).<br />

Geschat wordt dat een algemene stijging van de waarde van de euro met één procentpunt ten opzichte van<br />

andere valuta’s niet van wezenlijk belang zou zijn.<br />

Gehanteerde rente bij bepaling van de reële waarde<br />

De entiteit hanteert voor de discontering van financiële instrumenten het rendement op overheidsobligaties per<br />

28 december 2008 verhoogd met een toereikende constante creditspread.<br />

28. Operationele leaseovereenkomsten<br />

Leaseovereenkomsten waarbij als lessee wordt opgetreden<br />

Het totaal verschuldigde bedrag uit hoofde van niet-opzegbare operationele leaseovereenkomsten vervalt als volgt:<br />

(x € 1 miljoen) 2008 2007<br />

Minder dan 1 jaar 70 70<br />

Tussen 1 en 5 jaar 195 172<br />

Meer dan 5 jaar 61 57<br />

Leaseovereenkomsten waarbij als lessee wordt opgetreden 326 299<br />

Verplichtingen uit hoofde van langlopende operationele leaseovereenkomsten hebben hoofdzakelijk betrekking op<br />

vastgoed (winkellocaties, kantoren en distributiecentra) maar betreffen verder onder andere transportapparatuur.<br />

Voor de belangrijkste categorie, gehuurd vastgoed, zijn de verschuldigde bedragen uit hoofde van niet-opzegbare<br />

huurovereenkomsten als volgt:<br />

(x € 1 miljoen) 2008 2007<br />

Minder dan 1 jaar 66 66<br />

Tussen 1 en 5 jaar 187 163<br />

Meer dan 5 jaar 61 57<br />

Leaseovereenkomsten waarbij als lessee wordt opgetreden, gehuurd vastgoed 314 286<br />

73<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

74<br />

In het boekjaar 2008 werd uit hoofde van huurovereenkomsten van vastgoed een last van € 62 miljoen in de<br />

resultatenrekening opgenomen (2007: € 72 miljoen) alsmede een bate van € 33 miljoen in verband met<br />

onderverhuur (2007: € 38 miljoen).<br />

Leaseovereenkomsten waarbij als lessor wordt opgetreden<br />

Super de Boer verhuurt haar vastgoedbeleggingen (zie noot 14) en een deel van de gehuurde panden op basis van<br />

huurovereenkomsten. De toekomstige minimale huurbetalingen uit hoofde van niet-opzegbare huurovereen -<br />

komsten luiden als volgt:<br />

(x € 1 miljoen) 2008 2007<br />

Minder dan 1 jaar 33 34<br />

Tussen 1 en 5 jaar 68 71<br />

Meer dan 5 jaar 24 17<br />

Leaseovereenkomsten waarbij als lessor wordt opgetreden, verhuurd vastgoed 125 122<br />

In 2008 werd met betrekking tot vastgoedbeleggingen een huuropbrengst van € 2 miljoen in de resultaten -<br />

rekening verwerkt (2007: € 2 miljoen).<br />

29. Investeringsverplichtingen<br />

Behalve de investeringsverplichtingen in verband met de reguliere activiteiten is Super de Boer in 2008 geen<br />

investeringsverplichtingen van wezenlijk belang aangegaan (2007: € nihil miljoen).<br />

30. Voorwaardelijke verplichtingen<br />

Personeelsbeloningen<br />

Stichting Pensioenfonds SDB, een onafhankelijke stichting die de belangrijkste pensioentoezegging uitvoert van<br />

Super de Boer medewerkers, heeft eind 2008 een dekkingsgraad van 86,2%. Deze dekkingsgraad is beneden het<br />

minimale niveau dat voorgeschreven wordt door De Nederlandse Bank (‘DNB’). Op 1 april 2009 is door de<br />

Stichting Pensioenfonds SDB een herstelplan ingediend bij DNB. Dit plan bevat de gekozen maatregelen om de<br />

dekkingsgraad te herstellen binnen een periode van vijf jaar. Super de Boer en Stichting Pensioenfonds SDB zijn<br />

niet tot overeenstemming gekomen over de gekozen maatregelen van het herstelplan. Dientengevolge heeft Super<br />

de Boer de uitvoeringsovereenkomst met Stichting Pensioenfonds SDB met ingang van 1 januari 2010 opgezegd.<br />

Het financiële effect voor Super de Boer uit hoofde van deze opzegging en het ingediende herstelplan kan<br />

momenteel niet ingeschat worden.<br />

Aan- en terugkoopverplichtingen<br />

Per 28 december 2008 kwam het totale bedrag aan garanties en verplichtingen onder aan- en terugkoop -<br />

overeenkomsten in verband met de inventaris en voorraden van franchisenemers uit op € 29 miljoen<br />

(2007: € 32 miljoen).<br />

Garanties en financieringsverplichtingen<br />

Garanties aan banken en kredietbrieven aan buitenlandse leveranciers ten bedrage van € 5 miljoen (2007: € 12<br />

miljoen) zijn in onderpand gegeven voor huurverplichtingen, betalingsgaranties uit hoofde van gedesinvesteerde<br />

activiteiten en andere garanties.<br />

Garanties op desinvesteringsactiviteiten in Spanje<br />

Super de Boer is onbeperkt aansprakelijk voor alle eventuele claims in verband met de faillissementen van Tragoz<br />

en Mas por Menos. Daarnaast is Super de Boer onbeperkt aansprakelijk voor een deel van de overige rechtszaken,<br />

vorderingen van belastingdiensten en eventuele claims die al in 2002 bekend waren uit hoofde van sociale<br />

verzekeringswetten.


31. Verbonden partijen<br />

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening<br />

Aandeelhouders<br />

Super de Boer heeft gezamenlijke inkoopovereenkomsten met Casino in verband met de inkoop van goederen van<br />

internationale leveranciers. De hiermee samenhangende besparingen worden naar rato omgeslagen.<br />

RBS en ING Bank (de Banken) zijn aandeelhouders van Super de Boer. Deze Banken hebben Super de Boer een<br />

kredietfaciliteit verstrekt met een totale omvang van € 100 miljoen. Rente en bereidstellingsprovisie zijn in 2008<br />

aan de Banken voldaan.<br />

Op 23 september 2008 hebben Casino en de Banken een achtergestelde lening beschikbaar gesteld aan Super de<br />

Boer voor een totale faciliteit van € 20 miljoen. Rente, een vergoeding en bereidstellingsprovisie zijn in 2008 aan<br />

de Banken voldaan.<br />

Managers op sleutelposities<br />

Super de Boer heeft een statutaire directie en een Raad van Commissarissen. Voor de bezoldiging van deze leden<br />

wordt verwezen naar de toelichting bij de enkelvoudige balans.<br />

Super de Boer heeft daarnaast een Directie die wordt voorgezeten door de statutair bestuurder. Ultimo 2008<br />

bestond de Directie uit zeven leden, de voorzitter niet meegerekend. In 2008 bedroeg de totale bezoldiging van<br />

zeven leden van de Directie, exclusief de voorzitter € 1,9 miljoen, inclusief bonussen ten bedrage van € 0,4<br />

miljoen en pensioenpremies ten bedrage van € 0,2 miljoen.<br />

32. Groepsentiteiten<br />

Land van vestiging Belang<br />

2008 2007<br />

Super de Boer supermarkten B.V. Nederland 100% 100 %<br />

Super de Boer Deelnemingen B.V. Nederland 100% 100%<br />

Laurus International B.V. Nederland 100% 100%<br />

Super Babylon Nederland B.V. Nederland 50% 50%<br />

Echo S.A. België 100% 100%<br />

Immocom S.A. België 100% 100%<br />

Laurus Asia Ltd. China 100% 100%<br />

33. Schattingen en oordeelsvorming<br />

De Directie heeft met de Audit Commissie gesproken over de ontwikkeling en keuze van, en de informatie -<br />

verschaffing over de kritische grondslagen voor financiële verslaggeving en schattingen, alsook de toepassing van<br />

deze grondslagen en schattingen.<br />

Belangrijkste bronnen van schattingsonzekerheden<br />

Noot 11 van de toelichting bevat informatie over de veronderstellingen met betrekking tot de waardering van<br />

goodwill. In noot 17 valt informatie te vinden over de oordeelsvorming over de noodzaak voor waarderings -<br />

voorzieningen voor uitgestelde belastingvorderingen. Noten 25 en 30 gaan over de oordelen inzake<br />

voorzieningen.<br />

De waardering van goodwill en uitgestelde belastingvorderingen hangt samen met de inschattingen van de<br />

Directie over de toekomstige financiële resultaten. De Directie buigt zich regelmatig over de ontwikkeling van<br />

deze toekomstige financiële resultaten en de omstandigheden die deze ontwikkelingen zouden kunnen<br />

beïnvloeden. Veranderingen in de veronderstellingen en gebruikte schattingen kunnen de waardering van<br />

goodwill en uitgestelde belastingvorderingen beïnvloeden.<br />

75<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

76<br />

Enkelvoudige balans<br />

Vóór voorgestelde winstbestemming<br />

(x € 1 miljoen)<br />

28 december 30 december<br />

2008 2007<br />

Activa<br />

Vaste activa<br />

Financiële vaste activa 151 137<br />

Uitgestelde belastingvorderingen 14 –<br />

Vlottende activa<br />

Vorderingen – 6<br />

Totaal 165 143<br />

Verplichtingen<br />

Eigen vermogen<br />

Geplaatst kapitaal 149 149<br />

Agioreserve 518 518<br />

Overige reserves (587) (616)<br />

80 51<br />

Langlopende verplichtingen<br />

Leningen en kredietinstellingen 67 73<br />

Kortlopende verplichtingen 18 19<br />

Totaal 165 143<br />

Enkelvoudige resultatenrekening<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Nettoresultaat deelnemingen 29 10


Toelichting op de enkelvoudige balans<br />

Belangrijke grondslagen voor de financiële verslaggeving<br />

Algemeen<br />

De enkelvoudige jaarrekening is een onderdeel van de jaarrekening 2008 van Super de Boer N.V. Met betrekking<br />

tot de enkelvoudige resultatenrekening van Super de Boer N.V. is gebruik gemaakt van de vrijstelling ingevolge<br />

artikel 2:402 lid 9 van het Burgerlijk Wetboek.<br />

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling<br />

Super de Boer N.V. maakt voor de bepaling van de grondslagen voor de opname en waardering van activa en<br />

passiva en de resultaatbepaling van haar enkelvoudige jaarrekening gebruik van de optie die wordt geboden in<br />

artikel 2:362 lid 8 Burgerlijk Wetboek. Dit houdt in dat de grondslagen voor de opname en waardering van activa<br />

en passiva en resultaatbepaling (hierna ‘waarderingsgrondslagen’) van de enkelvoudige jaarrekening van Super de<br />

Boer N.V. gelijk zijn aan die voor de geconsolideerde EU-IFRS jaarrekening zijn toegepast. Hierbij worden deelnemingen,<br />

waarop invloed van betekenis wordt uitgeoefend, op basis van de ‘equity’-methode gewaardeerd.<br />

Het aandeel in het resultaat van deelnemingen omvat het aandeel van Super de Boer N.V. in de resultaten van<br />

deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen Super de Boer N.V.<br />

en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze<br />

als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.<br />

77<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

78 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening<br />

Financiële vaste activa<br />

(x € 1 miljoen)<br />

Deel- Vorderingen Totaal Totaal<br />

nemingen op groeps- 2008 2007<br />

in groeps- maatmaat-<br />

schappijen<br />

schappijen<br />

Beginstand 180 (43) 137 157<br />

(Aflossingen)/verstrekte leningen – (15) (15) (30)<br />

Nettowinst/(verlies) op deelneming 29 – 29 10<br />

Eindstand 209 (58) 151 137<br />

Uitgestelde belastingvorderingen<br />

Deze post betreft de waardering van de fiscale voorwaartse verliescompensatiefaciliteit. Realisatie van dit activum<br />

dient plaats te vinden met toekomstige positieve resultaten.<br />

Eigen vermogen<br />

Met betrekking tot deze post wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.<br />

Lang- en kortlopende verplichtingen<br />

Deze post betreft schulden aan kredietinstellingen. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de<br />

geconsolideerde balans.<br />

Controle van de jaarrekening<br />

Voor de controle door KPMG Accountants N.V. van de geconsolideerde en enkelvoudige jaarrekeningen zoals<br />

opgenomen in dit verslag bedragen de kosten € 468.000 (2007: € 639.000). Voor fiscale adviezen is een bedrag<br />

van € 316.000 betaald (2007: € 298.000).<br />

Bezoldiging van bestuursleden<br />

Statutaire directie<br />

De totale bezoldiging van de statutaire directie bedroeg in 2008 € 947.584 (2007: € 607.107). De bezoldiging van<br />

het individuele lid van de statutaire directie was als volgt (euro’s):<br />

2007 Salaris 1<br />

Pensioen In 2007 Totaal<br />

betaalde<br />

bonus<br />

J.G.B. Brouwer 503.201 62.697 41.209 607.107<br />

2008 Salaris 1<br />

Pensioen In 2008 Totaal<br />

betaalde<br />

bonus<br />

J.G.B. Brouwer 513.513 62.697 371.374 947.584<br />

1 Inclusief het werkgeversdeel van de sociale zekerheidspremies en restitutie directe contante uitgaven.


Raad van Commissarissen<br />

De totale bezoldiging van de Raad van Commissarissen bedroeg in 2008 € 217.713 (2007: € 114.727).<br />

De bezoldiging van de individuele leden van de Raad van Commissarissen was als volgt (euro’s):<br />

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening<br />

2008 2007<br />

S.W.W. Lubsen 56.000 25.167<br />

H.L. Aouani 46.972 768<br />

D.R. Goeminne 44.972 768<br />

P.M. Verboom 31.673 –<br />

J.H. Ozinga 30.154 24.958<br />

A.D.C.W.J. Strasser 7.942 –<br />

J.A.N. van Dijk – 30.909<br />

J-C.H. Naouri – 23.038<br />

F.A. Croon – 9.119<br />

Gedurende 2008 en 2007 was een aantal van de leden van de Raad van Commissarissen een deel van het jaar in<br />

functie.<br />

Aandelenbelangen en optierechten in Super de Boer N.V. van leden van de statutaire directie en de Raad van<br />

Commissarissen:<br />

217.713 114.727<br />

Aandelen Ultimo 2008 Aandelen Ultimo 2007<br />

Opties Opties<br />

J.G.B. Brouwer – 400.000 – 200.000<br />

Amersfoort, 7 april 2009<br />

Statutair bestuurder<br />

J.G.B. Brouwer<br />

Raad van Commissarissen<br />

79<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

80 Overige gegevens<br />

Statutaire regeling omtrent de bestemming van het resultaat over de verslagperiode<br />

Reservering, dividend<br />

Artikel 29<br />

1 Uit de winst – het positieve saldo van de resultatenrekening – kan door de statutaire directie een deel<br />

worden gereserveerd. Het daartoe strekkende besluit van de statutaire directie is onderworpen aan de<br />

goedkeuring van de Raad van Commissarissen.<br />

2 Indien over enig jaar verlies is geleden, wordt over dat jaar geen dividend uitgekeerd. Ook in de volgende jaren<br />

kan eerst uitkering plaatshebben nadat het verlies door winst is goedgemaakt. De algemene vergadering kan<br />

echter op voorstel van de statutaire directie, na verkregen goedkeuring van de Raad van Commissarissen,<br />

besluiten zulk een verlies te delgen ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen of ook<br />

dividend uit te keren ten laste van het uitkeerbaar deel van het eigen vermogen.<br />

3 Het na reservering eventueel overblijvende deel van de winst staat ter vrije beschikking van de algemene<br />

vergadering.<br />

4 De statutaire directie kan besluiten tot uitkering van interim-dividend. Het daartoe strekkende besluit is<br />

onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen.<br />

5 Op uitkeringen aan aandeelhouders zijn voorts de artikelen 103, 104 en 105, Boek 2 van het Burgerlijk<br />

Wetboek van toepassing.<br />

Uitkeringen in aandelen en ten laste van de reserves<br />

Artikel 30<br />

1 De statutaire directie kan besluiten dat een uitkering op aandelen geheel of ten dele plaatsvindt niet in geld,<br />

doch in aandelen in de Vennootschap. Het daartoe strekkende besluit is onderworpen aan de goedkeuring van<br />

de Raad van Commissarissen.<br />

2 De algemene vergadering kan op voorstel van de statutaire directie dat is goedgekeurd door de Raad van<br />

Commissarissen, besluiten tot uitkeringen aan houders van aandelen ten laste van het uitkeerbaar deel van<br />

het eigen vermogen. Het bepaalde in het voorgaande lid is van overeenkomstige toepassing.<br />

Betaalbaarstelling<br />

Artikel 31<br />

De betaalbaarstelling van dividenden en andere uitkeringen wordt aangekondigd overeenkomstig artikel 40.<br />

De vordering van de aandeelhouders tot uitkering verjaart door een tijdsverloop van vijf jaren.<br />

Bestemming van het resultaat over de verslagperiode<br />

Het resultaat na belasting over 2008 van € 29 miljoen zal worden toegevoegd aan de overige reserves. Super de<br />

Boer beschikt per jaareinde 2008 niet over vrij uitkeerbare reserves. Overeenkomstig het bepaalde in artikel 29 lid<br />

2 van de statuten en het feit dat de Vennootschap niet voldoet aan de wettelijke vereisten om een uitkering te<br />

kunnen doen zal geen dividend worden uitgekeerd.


Accountantsverklaring<br />

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Super de Boer N.V.<br />

Verklaring betreffende de jaarrekening<br />

Wij hebben de jaarrekening 2008 van Super de Boer N.V. te Amersfoort gecontroleerd. De jaarrekening omvat de<br />

geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde<br />

balans per 28 december 2008, resultatenrekening, mutatieoverzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over<br />

2008 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving en overige<br />

toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 28 december 2008 en de<br />

enkelvoudige resultatenrekening over 2008 met de toelichting.<br />

Verantwoordelijkheid van het bestuur<br />

Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het<br />

resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals<br />

aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in<br />

overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren<br />

en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in<br />

de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg<br />

van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving<br />

en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn.<br />

Verantwoordelijkheid van de accountant<br />

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij<br />

hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht<br />

te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en<br />

uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van<br />

materieel belang bevat.<br />

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen<br />

en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de<br />

professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van<br />

afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in<br />

aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat<br />

relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de<br />

controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een<br />

oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de entiteit. Tevens omvat een<br />

controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële<br />

verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de entiteit heeft gemaakt, alsmede een<br />

evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.<br />

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons<br />

oordeel.<br />

Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening<br />

Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling<br />

van het vermogen van Super de Boer N.V. per 28 december 2008 en van het resultaat en de kasstromen over<br />

2008 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese<br />

Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.<br />

Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening<br />

Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van<br />

het vermogen van Super de Boer N.V. per 28 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming<br />

met Titel 9 Boek 2 BW.<br />

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van<br />

regelgevende instanties<br />

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het jaarverslag,<br />

voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.<br />

Eindhoven, 7 april 2009<br />

KPMG ACCOUNTANTS N.V.<br />

R.P. Kreukniet RA<br />

81<br />

2008


2008 Jaarverslag Super de Boer<br />

82<br />

Informatie voor de aandeelhouders<br />

Kerncijfers<br />

(x € 1 miljoen)<br />

2008 2007<br />

Geconsolideerde opbrengsten 1.685 1.858<br />

Geconsolideerd resultaat uit bedrijfsactiviteiten 25 21<br />

Geconsolideerde netto financieringslasten (11) (11)<br />

Geconsolideerd resultaat over de verslagperiode 29 10<br />

Netto schuld 67 77<br />

De aandelen Super de Boer zijn genoteerd aan Euronext Amsterdam door NYSE Euronext. De Vennootschap is<br />

sinds 2 maart 2006 opgenomen in de AScX-index. Vanaf 1 oktober 2008 is het aandeel Super de Boer eveneens<br />

onderdeel van de indice NEXT 150-Index. De rol van liquiditeitsverschaffer voor het aandeel Super de Boer wordt<br />

verzorgd door RBS.<br />

In 2008 zijn op de beurs circa 42 miljoen aandelen Super de Boer verhandeld, welke zijn verdeeld over 39.209<br />

transacties (single counted, regulated market). De gemiddelde dagomzet bedroeg 164.103 aandelen en de<br />

dagomzet op basis van de volume gewogen gemiddelde prijs bedroeg € 597.321.<br />

De marktkapitalisatie bedroeg per 31 december 2008 circa € 314 miljoen.<br />

Spreiding<br />

Volgens de laatste Wft-melding (per 31 december 2008) is circa 57% van het geplaatste aandelenkapitaal in<br />

handen van Casino Guichard-Perrachon S.A. ('Casino') en wordt circa 5% gehouden door Stichting Administratie -<br />

kantoor Arkelhave. Casino is sedert 9 juli 2002 grootaandeelhouder van de Vennootschap. Daarnaast houden RBS,<br />

ING Bank en Rabobank tezamen circa 6% van aandelen in verband met de call-optie van Casino.<br />

Van de overige aandelen Super de Boer (circa 32% van het totale uitstaande aandelenkapitaal) wordt circa 73%<br />

gehouden door institutionele beleggers in binnen- en buitenland. De overige 27% wordt gehouden door<br />

particuliere beleggers, met name in Nederland. Geografisch gezien is het institutionele en bancaire aandelenbezit<br />

vooral geconcentreerd in Frankrijk en de Benelux (70%). Het overige institutionele aandelenbezit is met name in<br />

handen van Amerikaanse beleggers.<br />

Aandeelhoudersbelangen (Wet op het financieel toezicht)<br />

Bij de AFM waren per 31 december 2008 de volgende meldingen gedaan door aandeelhouders met een<br />

substantieel belang (5% of groter) inzake Super de Boer:<br />

. Casino Guichard-Perrachon S.A. te Saint-Étienne (Frankrijk)<br />

. Stichting Administratiekantoor Arkelhave B.V.<br />

Aandelen<br />

Super de Boer N.V. kent één soort aandeel, te weten: gewone aandelen met een nominale waarde van € 1,30.<br />

Aan het eind van het boekjaar waren 114.703.114 aandelen geplaatst. Met uitzondering van circa honderdduizend<br />

aandelen, die worden geadministreerd in het register van aandeelhouders, zijn de aandelen opgenomen in het<br />

door Euroclear Nederland geadministreerde girale effectensysteem. Er zijn geen met medewerking van de<br />

Vennootschap uitgegeven certificaten van aandelen.


Informatie voor de aandeelhouders<br />

Koersverloop<br />

Slotkoers 31 december 2008 € 2,74<br />

Laagste koers 2008 (30 december 2008) (Intraday) € 2,48<br />

Hoogste koers 2008 (1 april 2008) (Intraday) € 4,56<br />

Slotkoers 31 december 2007 € 3,41<br />

Financiële agenda<br />

14 mei 2009 Algemene Vergadering van Aandeelhouders<br />

23 juni 2009 Publicatie omzetcijfers tweede kwartaal 2009<br />

16 juli 2009 Publicatie halfjaarcijfers 2009<br />

15 september 2009 Publicatie omzetcijfers derde kwartaal 2009<br />

19 januari 2010 Publicatie omzetcijfers vierde kwartaal 2009<br />

Dividendbeleid<br />

Op grond van wettelijke en statutaire regelingen (zie pagina 80 van dit jaarverslag) kan een vennootschap slechts<br />

dividend uitkeren indien zij voldoende vrije ruimte in haar eigen vermogen heeft. Gelet op het eigen vermogen<br />

eind 2008 heeft Super de Boer deze ruimte niet. In aanvulling op de statutaire en wettelijke beperkingen voor de<br />

uitkering van winst gelden terzake ook afspraken met de bancaire financiers, op grond waarvan onder de huidige<br />

omstandigheden geen dividend kan worden uitgekeerd.<br />

Investor Relations<br />

In onze communicatie zijn wij gericht op zowel particuliere als institutionele beleggers. Het doel van de<br />

inspanningen van Super de Boer op het gebied van investor relations is om tijdige, nauwkeurige en volledige<br />

informatie te verstrekken over de financiële ontwikkelingen binnen Super de Boer, zodat beleggers gefundeerde<br />

beleggingsbeslissingen kunnen nemen.<br />

Een belangrijke bron van informatie is dit jaarverslag en de publicatie van kwartaal- en persberichten. Wij<br />

vergewissen ons ervan dat koersgevoelige informatie op hetzelfde tijdstip voor alle beleggers beschikbaar is. Door<br />

middel van webcasting kunnen geïnteresseerde beleggers rechtstreeks kennisnemen van het besprokene op persen<br />

analistenbijeenkomsten alsmede op aandeelhoudersvergaderingen zonder daarbij zelf aanwezig te zijn.<br />

Super de Boer beschikt over een eigen website: www.superdeboernv.nl waarop informatie te vinden is met<br />

betrekking tot onder andere Corporate Governance, Investor Relations en Aandeelhouders.<br />

83<br />

2008


Super de Boer N.V.<br />

Disketteweg 2-4<br />

3821 AR Amersfoort<br />

Postbus 2680<br />

3800 GE Amersfoort<br />

Tel. (31) (0)33 454 77 77<br />

Fax (31) (0)33 454 74 54<br />

info@superdeboer.nl<br />

www.superdeboer.nl<br />

Investor relations:<br />

www.superdeboernv.nl<br />

Design en Prepress<br />

Fons van Bindsbergen<br />

Productie en coördinatie<br />

Imprima (Nederland) bv<br />

Fotografie<br />

Deliciouslabel®<br />

In the Pictures Beeldproducties<br />

Heleen Visser<br />

© Super de Boer N.V.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!