Download het supplement (156 p.) - KCE

10 Bijlage voor hoofdstuk 5 KCE reports 52 Suppl.
1 DE BUREAUSTUDIE
ABSTRACT
Auteurs: Nicole Boffin, Bram Spinnewijn, Bert Vaes en Veerle Van der Stighelen.
(Afgesloten september 2006).
Deze bureaustudie maakt deel uit van een ruimer onderzoek met als doelstelling om de
meest aangewezen strategieën voor te stellen om de kwaliteit van cardiovasculaire zorg
van Belgische huisartsen te bevorderen. De opzet is een beschrijving te geven van 1) het
denkraam rond implementatiestrategieën om de afwijkingen tussen aanbevolen en
feitelijke (cardiovasculaire) praktijk te verminderen 2) de kwaliteitsindicatoren uit de
aanbevelingen voor Belgische huisartsen op het vlak van cardiovasculaire preventie 3) de
beschikbare waarden van deze indicatoren voor cardiovasculaire zorg door Belgische,
vooral Vlaamse huisartsen, met andere woorden praktijkgegevens, en 4) het onderzoek
en projecten op het vlak van cardiovasculaire preventie waarbij Belgische, vooral Vlaamse
huisartsen betrokken zijn.
De literatuur in dit hoofdstuk is gebaseerd op de resultaten van zoekacties in Medline en
het documentatiebestand van de Domus Medica. Dit bestand bevat onder meer alle
onderzoeksverslagen uit Huisarts Nu (het tijdschrift van de Domus Medica) en alle
abstracts van de jaarlijkse Eerstelijnssymposia (ELS). We maakten ook gebruik van de
sneeuwbaltechniek en informele bronnen om relevante onderzoeksverslagen te vinden.
Uit de aanbevelingen die in België ontwikkeld werden voor huisartsen op het vlak van
cardiovasculaire preventie extraheerden we alle kwaliteitscriteria en op basis daarvan
formuleerden we mogelijke indicatoren. We beperkten de lijst tot indicatoren waarvan
twee onderzoekers vonden dat ze enigszins bruikbaar, duidelijk, aanvaardbaar en haalbaar
waren.
Voor het overzicht van lokale projecten en praktijkgegevens over cardiovasculaire
preventie screenden we alle abstracts van de ELS van 2003 tot en met 2005 en de titels
uit Huisarts Nu vanaf 2000. We maakten ook gebruik van informele bronnen om
projecten op te sporen waarover (nog) niet gepubliceerd of gerapporteerd werd.
Dit onderzoek gaat over huisartsen bij wie een gedragsverandering wordt beoogd.
Implementatiestrategieën voor het invoeren van aanbevolen praktijk zijn in wezen
bedoeld als bevorderende factoren. De feitelijke praktijk van huisartsen wordt namelijk
verklaard door bevorderende en belemmerende factoren. Deze factoren worden veelal
ingedeeld in categorieën als factoren die samengaan met 1) individuele kenmerken van
zorgverlener en patiënt, 2) de omgeving van de zorg 3) de organisatie van de zorg en 4)
kenmerken van de aanbeveling zelf. De interventies met het oog op kwaliteitsbevordering
bij huisartsen die tot nu toe in België zijn beschreven, mikken vooral op de kenmerken
van de huisarts als een professional. Getoetst aan de EPOC taxonomie stellen we vast dat
acties werden ondernomen die streven naar verspreiding van educatief materiaal,
educatieve bijeenkomsten, peer review in lokale kwaliteitsgroepen, interne en externe
toetsing en educatieve praktijkbezoeken in de Belgische huisartsenpraktijk. De verslagen
betreffen vooral beschrijvend onderzoek en slechts uitzonderlijk interventieonderzoek.
In de onderzochte internationale interventiestudies naar de implementatie van
aanbevelingen over cardiovasculair risicobeheer in de huisartsenpraktijk werden
gecombineerde implementatiestrategieën toegepast. Door het gezondheidssysteem en de
onderzoekssetting zijn de resultaten zeker niet zonder meer overdraagbaar naar de
Belgische huisartsenpraktijk. De resultaten van de studies zijn onderling ook niet zonder
meer vergelijkbaar door de verschillen in materiaal en methoden. Uit de onderzoeken
blijkt dat het effect van de interventies voor de bevordering van kwaliteit van
cardiovasculaire zorg lang niet altijd gemeten werd op basis van data uit EMD
(Elektronisch Medisch Dossier). De indicatorwaarden zijn onder meer afkomstig van
zelfrapportage door de zorgverleners, observatie of bevraging van patiënten.