W Engewormer 27a - Besluitvorming - Gemeente Wormerland

ADVIES
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS
Datum B&W-vergadering : 11 april 2006
Onderwerp : • Bouwaanvraag 1 e fase: het geheel vernieuwen van een agrarisch bedrijf op het perceel
Engewormer 27a te Wormer
Portefeuillehouder(s) : C.J.G. Bijvoet Afdelingshoofd : J.T.M. van der Stoop
Paraaf :
Paraaf :
Afdeling : VROM Datum : 31 maart 2006
Taakveld : RO Reg.nr. : 20050196/
Redacteur : M. Cornelisse
Betrokken afd. / OR :
Inspraak : nee
Bezwaar/beroep mogelijk : ja
Conceptbesluit:
Bouwaanvraag 1 e fase: het geheel vernieuwen van een agrarisch bedrijf op het perceel Engewormer 27a te
Wormer
1. Een vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening starten voor het
geheel vernieuwen van een agrarisch bedrijf op het perceel Engewormer 27a te Wormer;
2. De raad tijdens de voorronde om advies te vragen;
3. De raad voorstellen een voorbereidingsbesluit te nemen voor het perceel Engewormer 27a te Wormer.
Paraaf: Het college heeft besloten :
Akkoord Bespreken
Burgemeester • Conform het advies op :
1 e wethouder
2 e wethouder • Het advies aan te houden
3 e wethouder
Bevoegdheid:
• Gemeenteraad (voorblad griffie vereist)
Secretaris • Wijzing(en) aanpassen
• College van burgemeester en wethouders
• Burgemeester • Agenderen raadsavond (voorblad griffie vereist)
• Delegatie/mandaat
Voorhangprocedure:
• Ja (voorblad griffie vereist)
• Nee
1

Inleiding
Bijgevoegd is het bedrijfsplan van de familie Van Schaik, Engewormer 27a, getiteld ‘Een nieuwe start in het
Zuidveld’. Dit plan heeft zoals gezegd betrekking op het perceel Engewormer 27a en aangrenzende landerijen
in het Wormer- en Jisperveld. Het maakt onderdeel uit van het gezamenlijk initiatief van een aantal boeren in
het veld die het beheer overnemen van Natuurmonumenten, genaamd ‘Samenwerken aan reservaten’. Het
initiatief kan in beginsel als passend binnen het beleid van de gemeente worden aangemerkt, zoals dat is
verwoord in de Nota van Uitgangspunten voor het Landelijk Gebied en het voorontwerp voor het nieuwe
bestemmingsplan Landelijk Gebied.
In dit advies wordt specifiek ingegaan op het plan en de mogelijkheid om hier medewerking aan te verlenen
door het toepassen van een vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening.
Beschrijving van het plan
Op dit moment is de aanvrager bij de inventarisatie van boerenbedrijven in de voorbereiding van het nieuwe
bestemmingsplan voor het landelijke gebied ingedeeld in de categorie ‘deeltijd agrariër’. Inclusief jongvee
bestaat de huidige veestapel uit 47 runderen (23 moederdieren, 24 stuks jongvee). Naast de agrarische
activiteiten beheert de aanvrager 31 hectare grond van Natuurmonumenten, waarvoor een pachtcontract is
gesloten.
Uit het bedrijfsplan komt naar voren dat de aanvrager de agrarische en natuurbeheeractiviteiten wil gaan
uitbreiden. Het plan is het aantal hectare voor natuurbeheer uit te breiden van 31 naar 55 hectare. De aanvrager
ziet mogelijkheden om deze oppervlakte in de toekomst te verhogen tot 100 hectare. Daarbij is het de
bedoeling dat de veestapel meegroeit met de te beheren oppervlakte: van 23 volwassen runderen plus jongvee
naar 110 volwassen runderen plus jongvee, aangevuld met 100 schapen. In het bedrijfsplan staat vermeld dat
de aanvrager van plan is om het bedrijf (veehouderij) om te schakelen naar een bedrijf dat zich volledig richt
op zorg voor weidevogels en beheer van het landschap.
Ten behoeve van de uitbreiding van het agrarische bedrijf in combinatie met natuurbeheer geeft de aanvrager
aan de volgende sloop- en bouwactiviteiten te willen ondernemen, onderverdeeld in drie fasen:
De eerste fase bestaat uit het oprichten van een potstal voor de huisvesting van 110 volwassen dieren
plus jongvee, met inpandige ruimte voor de berging van machines en werktuigen, alsmede opslag van stro.
Zodra deze potstal gereed is, worden de huidige versleten bedrijfsgebouwen gesloopt. Alleen de huidige
mestopslag wordt gehandhaafd.
De tweede fase bestaat uit nieuwbouw van een bedrijfswoning met een tweetal aangebouwde
bijgebouwen ter plaatse van de te slopen bedrijfsgebouwen. De aanvrager heeft aangegeven met de bouw van
deze bedrijfswoning te willen wachten totdat het nieuwe bestemmingsplan voor het Landelijk Gebied van
kracht is geworden. Zoals in de hierna volgende ruimtelijke onderbouwing nader wordt toegelicht, heeft de
aanvrager de benodigde vergroting van het bouwvlak ten behoeve van de oprichting van een volwaardig
agrarisch bedrijf ingebracht tijdens de inspraakprocedure van het nieuwe bestemmingsplan voor het Landelijk
Gebied.
De derde fase is pas aan de orde als Natuurmonumenten beduidend meer land in beheer aanbiedt dan de
55 hectare waarmee fase 1 en 2 zijn begroot. In deze fase groeit het bedrijf uit tot een omvang van 100 hectare,
100 runderen met jongvee en 100 schapen en wordt extra stalruimte bijgebouwd door het bestaande gebouw te
verlengen. Tenslotte zal dan de mestopslag worden vergroot.
Thans woont het gezin van de aanvrager in een noodwoning op het perceel. Op 24 juli 1998 is voor het
plaatsen en bewoning van deze noodwoning een tijdelijke vrijstelling ex artikel 17 van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening verleend met als uiterste datum 1 april 2004. Hiervoor bestaat binnen de Wet op de
Ruimtelijke Ordening geen mogelijkheid tot verlenging. Vanaf laatstgenoemde datum is er dus sprake van
illegale aanwezigheid en bewoning van de noodwoning; een situatie waaraan met de bouw van de nieuwe
bedrijfswoning een einde wordt gemaakt. Totdat deze bedrijfswoning gereed is, blijft er sprake van een illegale
situatie. Voorgesteld wordt deze ongewenste situatie aan te pakken in het kader van handhaving. Om te
beginnen zal de aanvrager worden aangeschreven om binnen een redelijke termijn de aanvraag om
bouwvergunning voor de bedrijfswoning in te dienen. Zodra de aanvraag om bouwvergunning binnen is, kan
2

de voortgang van de bouw en daarmee het oplossen van de ongewenste illegale situatie (noodwoning) worden
bewaakt. De handhaving wordt dus parallel aan de procedure ingezet als ‘stok achter de deur’.
Uit het bedrijfsplan komt ook naar voren dat de huidige bedrijfsvoering plaatsvindt in vervallen opstallen die
dringend aan vervanging toe zijn.
De aanvrager heeft voor het omschakelen van zijn veehouderij naar een agrarisch bedrijf dat zich volledig richt
op zorg voor weidevogels en beheer van het landschap, subsidie aangevraagd bij Programmabureau ‘De
Groene Long’ (wat inmiddels is overgegaan in ‘Nationaal Landschap Laag Holland’). Deze instantie heeft
aanvankelijk als voorwaarde voor subsidieverlening gesteld dat op 1 april 2006 een bouwvergunning voor de
potstal moest zijn afgegeven. Deze datum is niet gehaald. Als gevolg hiervan heeft afstemming plaatsgevonden
tussen de gemeente, de aanvrager en ‘Nationaal Landschap Laag Holland’. Afgesproken is dat alle
betrokkenen alles in het werk zullen stellen om zo spoedig mogelijk tot verlening van een bouwvergunning te
komen. Hiertoe zal natuurlijk eerst de benodigde vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 1 van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening moeten worden gestart, waarbij uiteraard niet kan worden gegarandeerd dat deze eindigt
in een vergunning-verlening.
Deze drie redenen – illegale noodwoning, versleten bedrijfsopstallen en subsidie - pleiten voor een spoedige
start van de vrijstellingsprocedure voor het geheel, met als uitdrukkelijke voorwaarde dat de nieuw te bouwen
bedrijfswoning binnen twee jaar na vergunningverlening wordt gerealiseerd en daarmee de noodwoning uit het
landschap kan verdwijnen.
Bestaand beleid
Bij toetsing aan het thans geldende bestemmingsplan ‘Buitengebied Wormer’ blijkt het bouwplan te zijn
gesitueerd op de bestemming ‘Natuurwetenschappelijk waardevol agrarisch gebied (ANW)’. De gronden
binnen deze bestemming zijn bestemd voor agrarische bedrijfsvoering en voor doeleinden gericht op het
behoud en herstel van de aldaar voorkomende natuurwetenschappelijke en landschappelijke waarden met de
daartoe benodigde andere bouwwerken. Op deze gronden mogen geen gebouwen worden opgericht. Het is
onduidelijk waarom de bestaande bebouwing nooit eerder is voorzien van een bouwvlak.
Oplossingsrichting/toekomstig beleid
Het bouwplan kan slechts worden gerealiseerd door toepassing te geven aan een vrijstellingsprocedure ex
artikel 19 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Bij dit bouwplan zijn vier speerpunten van het beleid van
de Provincie aan de orde: het perceel bevindt zich in de Rijksbufferzone; het bouwplan omvat het creëren van
een nieuw agrarisch bouwperceel; het bouwplan behelst het oprichten van een agrarische bedrijfswoning en
bovendien valt het perceel in de ecologische hoofdstructuur. Het beleid van de Provincie schrijft in een
dergelijk geval voor dat een vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening
gevoerd moet worden, waarbij ook een Verklaring Van Geen Bezwaar bij Gedeputeerde Staten moet worden
aangevraagd. De aanvraag dient bovendien te worden vergezeld van een goede ruimtelijke onderbouwing.
Het bouwplanoverleg is van mening dat hoewel thans alleen een concreet bouwplan is ingediend voor de
potstal, voor het bouwplan als geheel – bedrijfswoning plus bijgebouwen, vergroting van mestopslag en potstal
(de 3 fasen tezamen) - moet worden beoordeeld of de benodigde vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 1 van
de Wet op de Ruimtelijke Ordening al dan niet kan worden gestart.
Om te kunnen bepalen of deze vrijstellingsprocedure kan worden gestart, dient te worden getoetst aan het
toekomstige beleid van de gemeente op het gebied van ruimtelijke ordening. Dit is verwoord in de ‘Nota van
Uitgangspunten Bestemmingsplan Landelijk Gebied’ en het ‘Voorontwerp-bestemmingsplan Landelijk
Gebied’. In deze nota wordt een onderverdeling van agrariërs gehanteerd, lopend van ‘hobbyboer’ tot
‘volwaardig agrarisch bedrijf’. Het bouwplanoverleg is van mening dat uit de aanvraag blijkt dat het in ieder
geval gaat om een het stichten van een ‘reëel agrarisch bedrijf’ of zelfs een ‘volwaardig agrarisch bedrijf’. Het
verschil tussen deze twee categorieën is dat een reëel agrarisch bedrijf minimaal een halve arbeidskracht vergt
en voor het volwaardige agrarische bedrijf tenminste één hele arbeidskracht nodig is. Beide soorten agrarische
bedrijven krijgen een agrarische bestemming in het nieuwe bestemmingsplan, met een netto bouwvlak van 1
hectare. Indien op de nieuwe plankaart een agrarisch bouwvlak van dusdanige grootte zou worden ingetekend,
dan zou alle beoogde bebouwing waarover in het bedrijfsplan wordt gesproken kunnen worden gerealiseerd
3

innen dit bouwvlak. Hoewel een bouwvlak van 1,3 hectare is aangevraagd, wordt gelet op het huidige beleid
slechts 1 hectare in procedure gebracht.
Ruimtelijke Onderbouwing
Zoals reeds hiervoor aangegeven is voor de toepassing van een artikel 19 lid 1 WRO procedure een goede
ruimtelijke onderbouwing vereist. Voor het onderhavige geval staan vier documenten centraal in de ruimtelijke
onderbouwing, welke ieder voor zich daarna puntsgewijs zullen worden toegelicht:
1. het bedrijfsplan;
2. de ecologische toets;
3. de Nota van Uitgangspunten Bestemmingsplan Landelijk Gebied;
4. het voorontwerp-bestemmingsplan Landelijk Gebied.
1. Het bedrijfsplan
Het bedrijfsplan kan als een gedegen onderbouwing van de doelstellingen van het bedrijf worden aangemerkt.
In het plan wordt een aantal malen melding gemaakt van door de gemeente toegezegde medewerking, zowel
inhoudelijk als qua termijnen. Dit behoeft enige nuancering.
Tot nu toe hebben vrijwel alle contacten over het bouwplan op ambtelijk niveau plaatsgevonden. Nadat bleek
dat het bouwplan is strijd is met de bepalingen van het vigerende bestemmingsplan is gekeken hoe het plan
zich verhoudt tot de door de raad vastgestelde uitgangspunten voor het nieuwe bestemmingsplan Landelijk
Gebied. Aangezien het daar goed in lijkt te passen, is de aanvrager gemeld dat na indiening van een aanvraag
dit zal worden voorzien van een positief ambtelijk advies. Daarbij wordt altijd gemeld dat hier geen rechten
aan kunnen worden ontleend, omdat de formele beslissing is voorbehouden aan het daartoe bevoegde
bestuursorgaan.
2. De ecologische toets
De ecologische toets kan als voldoende worden aangemerkt. De inhoud stelt de randvoorwaarden voor de
ontwikkeling van het plan. Het levert echter geen belemmeringen op voor de planologische medewerking.
3. De Nota van Uitgangspunten Bestemmingsplan Landelijk Gebied
Een belangrijk element in de Nota van Uitgangspunten is het behoud van de agrariërs in het gebied. In dit
opzicht kan de nieuwbouw van het bedrijf, juist gelet op de ontwikkelingen met betrekking tot het beheer van
het veld, een welkome aanvulling betekenen.
4. Voorontwerp-bestemmingsplan Landelijk Gebied
In de toelichting wordt gesteld dat overblijvende agrariërs vaak zoeken naar een verbreding van de bron van
inkomsten, aangezien de inkomsten uit de agrarische sector achterblijven. Het buitengebied van Wormerland
is aantrekkelijk voor een bijzondere vorm van verbrede landbouw, namelijk het agrarische natuurbeheer. Dit
draagt bij aan de instandhouding en verbetering van de natuurwaarden in het gebied. Ook wordt in de
toelichting melding gemaakt van de verwachting dat er in de toekomst meer gebruik zal worden gemaakt van
de subsidieregeling voor particulier natuurbeheer. Om goed beheer van het natuurgebied te kunnen realiseren,
is de samenwerking met particulieren in het gebied onontbeerlijk. Omschakeling van veehouderij naar
veehouderij in combinatie met natuurbeheer, past in deze ontwikkeling van plattelandsvernieuwing.
In het voorontwerp voor het nieuwe bestemmingsplan is voorzien in een nieuw bouwvlak ter plaatse. Dit
bouwvlak zal in het ontwerp zodanig worden ingetekend dat realisering van het plan daarmee mogelijk wordt.
In een ruimtelijke onderbouwing dient verder aan een aantal andere aspecten aandacht te worden geschonken.
Het gaat hierbij om:
• Watertoets. Het thema ‘Water’ is een belangrijk aandachtspunt in het nieuwe bestemmingsplan voor
het Landelijke Gebied. Zowel kwalitatief als kwantitatief waterbeheer is primair een taak van het
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Als één van de uitgangspunten wordt in de toelichting
van het voorontwerp-bestemmingsplan genoemd dat rekening dient te worden gehouden met het totaal
extra te verharden oppervlak dat een direct gevolg is van een verruiming van de
4

estemmingsmogelijkheden (bijv. het vergroten van een agrarisch bouwvlak). In overleg met het
Hoogheemraadschap wordt bepaald op welke wijze er een watercompensatie dient plaats te vinden.
Het voorontwerp, waarin het agrarische bouwvlak voor het onderhavige bouwplan reeds is
opgenomen, heeft inmiddels het zogenaamde artikel-10-overleg (artikel 10 BRO) doorlopen. In dit
verband heeft het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier voor het totale bestemmingsplan een
oplossing aangedragen in de vorm van het herinrichtingsplan Wijdewormer (waterberging). De
initiatiefnemer is hierover geïnformeerd;
• Archeologie. Ten behoeve van de ontwikkeling van het nieuwe bestemmingsplan is een
archeologische quickscan uitgevoerd. Ter plaatse is geen archeologische vindplaats bekend, maar
nader onderzoek is nodig om te bepalen of ter plekke sprake is van archeologische waarden.
Gelijktijdig met de start van de vrijstellingsprocedure zal contact worden gezocht met Steunpunt
Cultureel Erfgoed om over dit aspect meer duidelijkheid te krijgen;
• Luchtkwaliteit. Het Besluit Luchtkwaliteit, in werking getreden op 11 juni 2001, bevat eisen die
worden gesteld aan de luchtkwaliteit. Het besluit heeft betrekking op de stoffen stikstofdioxide,
zwevende deeltjes, benzeen, zwaveldioxide en koolmonoxide. De grenswaarden voor deze stoffen
moeten, in het belang van de bescherming van de gezondheid van de mens en van het milieu in zijn
geheel in acht worden genomen. Het Besluit Luchtkwaliteit schrijft voor dat voor nieuwe bouw- en
gebruiksontwikkelingen getoetst moet worden of de in het besluit genoemde normen al dan niet
worden overschreden. Naar de mening van het bouwplanoverleg verandert de luchtkwaliteit niet door
uitbreiding van de agrarische activiteiten, daar luchtkwaliteit vooral samenhangt met het aantal
verkeersbewegingen van voertuigen. Het aantal verkeersbewegingen zal niet substantieel toenemen.
Bovendien geldt hiervoor dat de adviserende instanties (waaronder de Provincie) geen opmerkingen
hebben geplaatst in het artikel-10-overleg bij perceel Engewormer 27a;
• Externe veiligheid. Uit onderzoek is gebleken dat in de omgeving van Engewormer 27a geen
inrichtingen aanwezig zijn die vallen onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). Tevens
vindt er over de Engewormer geen transport van gevaarlijke stoffen plaats.
Wet Milieubeheer
In het bedrijfsplan staat vermeld dat de milieuvergunning wordt verstrekt. Dit is onjuist. Voor de veehouderij
is het juridische kader van de Amvb Melkrundveehouderijen van toepassing, waarvoor een melding zal
moeten worden gedaan.
Aanlegvergunning
Voorde verharding en beplanting dient een aanlegvergunning te worden aangevraagd. Het gaat hierbij om een
uitwerking van het bedrijfsplan die vóór de publicatie bij de stukken zal worden gevoegd.
Planschade
Bij artikel 19, lid 1 WRO procedures wordt doorgaans vooraf een planschadeanalyse van de initiatiefnemer
gevraagd. In dit specifieke geval wordt, gelet op de ligging van het perceel, geen planschade verwacht.
Nochtans hebben wij de initiatiefnemer een overeenkomst voorgelegd waarin hij zich verplicht eventuele
planschade te vergoeden. Deze overeenkomst is door betrokkene ondertekend.
Conclusie
Geconcludeerd kan worden dat het geheel vernieuwen van het agrarische bedrijf op het perceel Engewormer
27 a te Wormer past in het toekomstige beleid van de gemeente voor het landelijke gebied en geen
belemmeringen zijn aangetoond die het uitvoeren van het bouwplan in de weg staan.
Conceptbesluit
Bouwaanvraag 1 e fase: het geheel vernieuwen van een agrarisch bedrijf op het perceel Engewormer 27a te
Wormer
5

1. Een vrijstellingsprocedure ex artikel 19 lid 1 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening starten voor het
geheel vernieuwen van een agrarisch bedrijf op het perceel Engewormer 27a te Wormer;
2. De raad tijdens de voorronde om advies te vragen;
3. De raad voorstellen een voorbereidingsbesluit te nemen voor het perceel Engewormer 27a te Wormer.
6

De raad der gemeente Wormerland;
gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 11 april 2006
en het advies van de raad tijdens voorronde raadsavond d.d. 25 april 2006,
nummer 2006/167;
gelet op artikel 21 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening;
b e s l u i t:
• een voorbereidingsbesluit te nemen voor het perceel Engewormer 27a te Wormer zoals is aangegeven op de
bij dit besluit behorende als zodanig gewaarmerkte tekening;
• dat het voorbereidingsbesluit op 8 mei 2006 in werking treedt.
7
Aldus besloten in de openbare vergadering
van de Raad der gemeente Wormerland,
gehouden op 25 april 2006
de griffier, de voorzitter,
mr. I.P. Vrolijk P.C. Tange