092 - Groot Deventer Dictee

092. Veertiende Groot Nederlands Dictee van het Davidsfonds
Finale voor de scholieren: Jump of jumping?
Mondt je tweewekelijkse visite bij je favoriete omaatje dikwijls uit in oeverloos herinneringen
ophalen aan “de goede oude tijd…”? Ik zie het al voor me. Bij een stukje huisgemaakte taart beland
je dan onverwijld bij oma’s hilarische ooggetuigenverhalen over Expo 58, haar ongelooflijke
avonturen aan de voet van het nagelnieuwe Atomium en haar passie voor de vernieuwende
twintigste-eeuwse muziek. Misschien zwoer je oma bij de zwierige rock-’n-roll of viel ze voor de
zoetgevooisde stem van die ene immens populaire Afro-Amerikaanse crooner. Of zocht ze het in de
alternatieve hoek en was ze helemaal wild van de apocalyptische gitaarsolo’s van Jimi Hendrix en zijn
hippievrienden? In dat geval was ze mogelijk een van de diehards van de legendarische
Woodstockgeneratie. Of is haar oude lp-verzameling eerder een mengelmoes van genres, met de
boogiewoogie als summum?
Na het vijfde kopje dampende Max Havelaarkoffie of desgevallend enkele sherry’tjes krijgt je oma
plots genoeg van al dat mijmeren. Vervolgens richt ze haar pijlen op jou en onderwerpt je aan een
kruisverhoor van harentwege. Want hoe zit dat nu eigenlijk met de muziek van tegenwoordig?
Vol enthousiasme steek jij van wal over je recentste jumpervaring. Onmiddellijk ontstaat een
spraakverwarring, want je kwieke oma vindt haar tweede adem en babbelt er weer op los. Ze vuurt
de ene boutade na de andere af over de knappe ruiters in hun ravenzwarte pakken en met een cap
op het hoofd die zij zich uit haar jeugd herinnert. Haar ogen beginnen te schitteren als ze vertelt over
de manege waar ze al haar vrije tijd spendeerde. Je voelt de bui al hangen. Net voor ze begint over
vierende teugels en klappende zweepjes, neem jij weer het woord, want jump heeft toch niets met
paarden te maken?
Na een heus welles-nietesspel hervat jij je exposé over de hedendaagse elektronische dansmuziek op
een harde bas. Je vertelt hoe op de allesoverheersende beat vaak een soundtrack wordt gesampled
en hoe niet-ingewijden jump vaak ten onrechte associëren met hardcore of rave. De interesse van je
oma is gewekt.
Je legt haar uit dat er verschillende manieren om te jumpen bestaan. Niettegenstaande het feit dat
elke jumper freestylet op de beat en zo een hoogstpersoonlijke expressie van zijn emoties
tentoonspreidt, is er een officieuze jumpstijl: de ‘skimove’. Deze danspas werd wereldwijd
geïntroduceerd dankzij filmpjes op YouTube. Gelukkig is je oma een beetje op de hoogte van het
reilen en zeilen op het internet en weet ze wat YouTube is. Als je haar een van de vele parodieën
toont, waarbij populaire personages uit tv-programma’s en cyberhelden uit gamepjes als jumpers
figureren, barst ze in lachen uit. Ze moet toegeven dat de tijden veranderd zijn… Als je haar ten slotte
nog meldt dat er dit jaar een jumpkampioenschap plaatsvindt waaraan jij zal deelnemen, is het hek
helemaal van de dam.
Prijsduiven en duivenpoep
De voorbije jaren verschenen in de pseudowetenschappelijke literatuur veel artikels van
freelancejournalisten over inlandse en exotische diersoorten. Pagina’s vol informatie over de

dagelijkse rituelen, het jachtinstinct en de paringsdans van beestjes allerhande werden wereldkundig
gemaakt. De onhebbelijkheden en kwalijke gewoontes van jackrussellterriërs, cockerspaniëls, cavia’s,
labradors en chihuahua’s worden ook ongecensureerd en van naaldje tot draadje besproken.
Heel wat adepten van de duivensport zijn echter teleurgesteld omdat hun hobby slechts in de marge
van al deze magazines en e-zines aan bod kwam. Erger nog: als er dan al iets verscheen over hun
gevederde vrienden, bleek dat meestal bijzonder negatief te zijn. Luister maar naar deze twee bizarre
anekdootjes.
Toen een energieke 65+’er uit de sinjorenstad ’s morgens zijn art-decohuis verliet, kon hij niet
vermoeden dat duivenpoep hem naar een grote jackpot zou leiden. De gepensioneerde directeur
gleed namelijk uit over de fecaliën van duiven en kwam spectaculair ten val. Zijn tuimeling bezorgde
hem een acute en erg pijnlijke rugkwetsuur. De man werd in allerijl met de ambulance naar het
dichtstbijzijnde ziekenhuis overgebracht. Pas na een langdurige revalidatie kon hij naar huis
terugkeren. Ondanks alle ellende kreeg deze uitschuiver toch een happy end. De man incasseerde
van de verzekeringsmaatschappij een astronomisch bedrag als schadevergoeding voor zijn verwonde
ruggenwervels.
Een jongeman in het noorden van Groot-Brittannië had eveneens een minder aangename
ontmoeting met een duif. Toen Jimmi Smith, een 25-jarige baseballspeler, zaterdagmorgen in zijn
knalrode Ferrari wilde stappen, vond hij op het onlangs verbrede voetpad voor zijn deur een
gekwetste prijsduif. Het uitgeputte vogeltje was er erg slecht aan toe: het vertoonde al ernstige
onderkoelingsverschijnselen.
Als een volleerd samaritaan nam jongeheer Smith de zielige duif in huis. De dierenarts werd erbij
gehaald en de verwarming werd een graadje hoger gedraaid. Nee, aan goede zorgen had het beestje
geen tekort. Ze herstelde voorspoedig en fladderde al snel doorheen Jimmy’s huis. Maar toen kwam
de aap uit de mouw. De reddingsactie liep met een sisser af. Wat begon als goedbedoeld
hulpbetoon, veranderde in een nachtmerrieachtige situatie. De eens zo kwetsbare prijsduif muteerde
als het ware in een jaloerse aanbidster. Telkens als de geliefde eega van Jimmy in haar buurt kwam,
ging de voormalige vondelingduif als een razende roeland tekeer. De vrouw des huizes werd
herhaaldelijk en tot bloedens toe in de oorlelletjes gepikt. Jimmy trachtte zijn adoptievogel nog te
temmen, maar zonder veel resultaat. Uiteindelijk is de duif als vol-au-ventvulling in de pan
terechtgekomen.
Bijkomende proef (voor het scheiden van eventueel ex aequo gerangschikte deelnemers)
In de oorspronkelijke opgave waren 15 gecursiveerde woorden verkeerd gespeld.
1. Voetbal is de belangrijkste sport in België. De alom geprezen speelwijze van de Engelse teams in de
Champions League trad in onze contreien echter nooit in voege . De coaches van onze eersteklassers
zweren bij het 4-2-4-systeem. Daarom vermijdt een aantal gerenommeerde internationals onze
competitie. Een enkele trainer die de Angelsaksische stijl kopieert, gaat vaak kopje-onder of strandt
op een gelijkspel.
2. In de Vlaamse topsport geldt een absoluut zerotolerancebeleid tegen drugsgebruik. Anabole
steroïden, amfetaminen, opiaten, bloeddoping en epo zijn allemaal uit den boze. Dopingaffaires
tijdens de Waalse grand-prixwedstrijd, in Oost-Vlaamse fitnessclubs of tijdens een internationaal

grandslamevenement worden zwaar gesanctioneerd . De overheid heeft het aantal controles
opgevoerd en werkt ten volle mee aan een gezondere sportbeoefening.
3. Weet jij waarvoor het type-eenonderwijs staat? Kon jij als lagereschoolleerling makkelijk een
richting kiezen voor de middelbare school? Of bleef je – net als ik – maar twijfelen tussen een
praktijkgerichte opleiding en een klassieke richting als Grieks-Latijn? Laat je je beïnvloeden door de
andere leerlingen van jouw klas? Heb je ooit gedacht aan het montessori- of freinetonderwijs? En
heb je al plannen voor een volgende studie, nadat je je middelbareschooldiploma hebt behaald? Heb
je enig idee wat een bachelor-masteropleiding in het hoger onderwijs inhoudt?
4. De gediplomeerde mecaniciens en technici brachten via hun vakbond bij de directie te berde dat
de werkdruk veel te hoog ligt. Ze klaagden aan dat ze zich dag in, dag uit voor een hongerloon uit de
naad moeten werken. Ze vervangen tegen een slopend tempo remblokjes, autobanden, bougies en
andere prullaria. Ze polijsten verroeste carrosserieën en smeren allerlei motoronderdelen tot ze erbij
neervallen. Hun vermaledijde chef had geen oren naar hun klacht. Hij toverde snel het geüpdatete
arbeidsreglement tevoorschijn om zich tegen de beschuldigingen in te dekken. Bij een vorig conflict
spande de eigenaar-directeur immers een kort geding aan tegen de stakende werknemers. Dat wilde
hij geen tweede keer meemaken.
5. De Indische vorst overleefde ternauwernood het inferno van de gecrashte airbus. Hij had enkele
uren voordien nog achteloos geschranst in een exclusief jetsetcafé aan de Costa Ricaanse kust, met
een coupe champagne in zijn ene hand en een zongebruinde stoeipoes aan zijn andere arm.