Artikel Serviceflat Swaenendreef van koop naar huur - Aedes-Actiz ...
Artikel Serviceflat Swaenendreef van koop naar huur - Aedes-Actiz ...
Artikel Serviceflat Swaenendreef van koop naar huur - Aedes-Actiz ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DE IMPASSE DOORBROKEN<br />
<strong>Serviceflat</strong> <strong>Swaenendreef</strong> <strong>van</strong> <strong>koop</strong> <strong>naar</strong> <strong>huur</strong><br />
Utrecht, maart 2005<br />
<strong>Aedes</strong>-Arcares Kenniscentrum Wonen-Zorg<br />
Erik Schellekens<br />
De serviceflat als woonvorm voor ouderen bestaat in Nederland al geruime tijd. Zij hebben hun eigen<br />
problematiek: de woningmarktpositie staat onder druk, de geboden woonkwaliteit komt vaak niet meer<br />
overeen met het verwachtingpatroon <strong>van</strong> toekomstige bewoners, ver<strong>koop</strong>baarheid is problematisch en<br />
bewoners en bestuur zijn vaak gemiddeld ouder dan 80. 1<br />
We schetsen een aansprekend voorbeeld <strong>van</strong> een aanpak die de impasse doorbreekt voor serviceflat<br />
<strong>Swaenendreef</strong> in Lisse. Een aanpak die wellicht anderen kan inspireren.<br />
De voorgeschiedenis<br />
<strong>Swaenendreef</strong> in Lisse is een <strong>koop</strong>serviceflat uit de jaren ’60. Het mooi gelegen complex bestaat uit<br />
50 appartementen, voornamelijk tweekamer- , en enkele driekamerappartementen. De oppervlakte<br />
<strong>van</strong> de appartementen varieert <strong>van</strong> ruim 80 tot ruim 90m2. De ver<strong>koop</strong>prijs schommelt al jaren rond<br />
de € 82.000 met servicekosten <strong>van</strong> ongeveer € 775 per maand. De ver<strong>koop</strong>baarheid verslechtert en<br />
het aantal leegstaande appartementen neemt toe. Prijs-kwaliteitverhouding zowel <strong>van</strong> de<br />
appartementen als <strong>van</strong> de servicekosten raakt meer en meer in onbalans. Gemiddelde leeftijd <strong>van</strong><br />
bewoners ligt op ongeveer 76 jaar en de 50 appartementen worden bewoond door in totaal 60<br />
ouderen.<br />
Voorbeeldplattegrond driekamerappartement <strong>Swaenendreef</strong> Lisse<br />
1<br />
Zie ook het rapport <strong>Serviceflat</strong>s voor ouderen, een analyse, drs. J.J. <strong>van</strong> der Leeuw. Te downloaden via<br />
www.kenniscentrumwonenzorg.nl<br />
www.kenniscentrumwonenzorg.nl 1 <strong>Aedes</strong> Arcares
Voorbeeldplattegrond tweekamerappartement <strong>Swaenendreef</strong> Lisse<br />
Het personeelsbestand bestaat uit een fulltime directeur, drie parttime baliemedewerkers, een<br />
onderhoudsman, een kok en een aantal parttime hulpen.<br />
De <strong>Swaenendreef</strong> kent als organisatievorm een vereniging <strong>van</strong> eige<strong>naar</strong>/bewoners met statuten en<br />
een bestuur, bestaande uit bewoners. De bewoners/eigenaren zijn voor 1/50 deel eige<strong>naar</strong> <strong>van</strong> de<br />
algemene ruimten. Een ballotagecommissie beoordeelt toelating <strong>van</strong> kandidaat-bewoners met als eis<br />
dat voor de aanschaf <strong>van</strong> de flat niet meer dan 1/3 deel <strong>van</strong> het bedrag via een hypotheek<br />
gefinancierd wordt. Een “natuurlijke” selectie <strong>van</strong> voornamelijk beter bemiddelde ouderen wordt<br />
hiermee gegarandeerd.<br />
De aanleiding<br />
Aanleiding voor de veranderingen is een ledenvergadering <strong>van</strong> bewonerseigenaren in december<br />
2002. In deze ledenvergadering stelt het bestuur een storting voor <strong>van</strong> € 2275 per appartement voor<br />
het uitvoeren <strong>van</strong> achterstallig onderhoud. Er blijkt namelijk geen fonds te bestaan voor planmatig<br />
onderhoud. De heer Kuurman, zaakwaarnemer voor zijn moeder die in het complex een appartement<br />
heeft, maakt hiertegen bezwaar met een reeks kritische vragen over beheer en exploitatie. Zo kritisch,<br />
dat het bestuur na schorsing <strong>van</strong> de vergadering haar onmiddellijke aftreden bekend maakt. “Wie<br />
breekt moet ook weer helen”, aldus de heer Kuurman en hij stelt zich beschikbaar om een nieuw<br />
bestuur te formeren met enkele deskundigen <strong>van</strong> buiten.<br />
De aanpak<br />
Dit nieuwe bestuur constateert dat <strong>Swaenendreef</strong> feitelijk failliet is en gaat op zoek <strong>naar</strong> oplossingen.<br />
Daarvoor legt ze contact met een commerciële vastgoedexploitant (Waardevastgoed Holland BV) in<br />
combinatie met de Stichting Dienstverlening <strong>Serviceflat</strong>s en een sociale ver<strong>huur</strong>der, woningcorporatie<br />
Trias. Aan beide partijen legt het bestuur de vraag voor onderzoek te doen <strong>naar</strong> een levensvatbare<br />
www.kenniscentrumwonenzorg.nl 2 <strong>Aedes</strong> Arcares
toekomst voor <strong>Swaenendreef</strong> met als doel: Financiële zekerheid en een sluitende exploitatie te bieden<br />
aan de bewoners.<br />
En met als randvoorwaarden:<br />
• Garantie voor de continuïteit <strong>van</strong> de maaltijdvoorziening<br />
• Omzetting <strong>van</strong> <strong>koop</strong> <strong>naar</strong> <strong>huur</strong><br />
• Vaste en levenslang gegarandeerde <strong>huur</strong> met enkel een jaarlijkse verhoging met de<br />
inflatiecorrectie<br />
• Geen bijkomende kosten<br />
Na onderzoek komen beide partijen tot de conclusie dat de keuken te duur is en dat het complex hard<br />
aan renovatie toe is. Beiden dienen daarover een plan <strong>van</strong> aanpak in. Het bestuur legt deze plannen<br />
voor aan de bewoners/eigenaren met als inzet een unanieme keuze <strong>van</strong> de bewoners.<br />
De keuze valt op Stichting Dienstverlening <strong>Serviceflat</strong>s met Waardevastgoed Holland. Twee bewoners<br />
houden uiteindelijk vast aan hun eigendom <strong>van</strong> het appartement, 48 eigenaren gaan akkoord met<br />
omzetting <strong>van</strong> <strong>koop</strong> <strong>naar</strong> <strong>huur</strong>.<br />
De overgang <strong>van</strong> <strong>koop</strong> <strong>naar</strong> <strong>huur</strong><br />
Per 1 maart 2004 wordt een nieuwe Vereniging <strong>van</strong> Eigenaren opgericht en worden de 48<br />
appartementen aangekocht door Waardevastgoed Holland BV. Een onafhankelijke makelaar heeft de<br />
appartementen voor eenheidsprijzen per type en marktconform getaxeerd.<br />
Op hetzelfde moment wordt een nieuwe stichting opgericht, de Stichting Exploitatie <strong>Serviceflat</strong><br />
<strong>Swaenendreef</strong>. Deze stichting verplicht zich <strong>naar</strong> de bewoners de hoge servicekosten <strong>van</strong> ongeveer<br />
€775 per maand drastisch terug te brengen en het achterstallig onderhoud aan te pakken.<br />
De maatregelen<br />
Inmiddels zijn de maandelijkse servicekosten in fasen teruggebracht tot € 375 (prijspeil 2005) per<br />
maand door:<br />
• Reductie kosten tuinonderhoud met 70%<br />
• Uitbesteden exploitatie keuken aan een cateringbedrijf dat garant staat voor levering <strong>van</strong><br />
maaltijden en kwaliteit<br />
• Beperking bezettingstijden <strong>van</strong> de balie<br />
• Efficiënte inzet <strong>van</strong> baliemedewerkers voor de administratie.<br />
Zittende bewoners die de overgang <strong>van</strong> <strong>koop</strong> <strong>naar</strong> <strong>huur</strong> hebben gemaakt hebben een vaste <strong>huur</strong>prijs<br />
<strong>van</strong> € 325 per maand en € 375 servicekosten. Deze <strong>huur</strong>prijs wordt enkel verhoogd met het jaarlijkse<br />
inflatiepercentage met een maximum <strong>van</strong> 2%. Kosten voor verwarming <strong>van</strong> ongeveer € 50 per maand<br />
komen apart.<br />
Nieuwe bewoners betalen een hoger <strong>huur</strong>bedrag <strong>van</strong> € 775 per maand voor een 2-kamerappartement<br />
en € 880 voor een driekamerappartement. Ook hun servicekosten bedragen € 375 per maand.<br />
Appartementen die vrijkomen worden <strong>van</strong> binnen gerenoveerd en krijgen een nieuwe badkamer en<br />
keuken. Ook wordt mechanische ventilatie aangelegd. De keuken in de gerenoveerde appartementen<br />
is volledig uitgerust en bewoners kunnen als zij dit willen zelf koken. Zij kunnen er echter ook voor<br />
kiezen de maaltijd te laten leveren door het cateringbedrijf.<br />
De servicekosten<br />
Het servicepakket bestaat uit een aantal collectieve voorzieningen:<br />
• Tuinonderhoud<br />
• Onderhoud algemene ruimten<br />
• Onderhoud installaties<br />
• Onderhoud gemeenschappelijke inventaris<br />
www.kenniscentrumwonenzorg.nl 3 <strong>Aedes</strong> Arcares
• Glazenwassen aan de buitenzijde<br />
• Schoonmaken <strong>van</strong> algemene ruimten<br />
• Levering <strong>van</strong> verwarming, elektriciteit en water voor de algemenen ruimten en kantoorruimte<br />
• Levering <strong>van</strong> water in de appartementen<br />
• Centrale communicatiemiddelen<br />
• Volledige administratie voor de Stichting Exploitatie <strong>Serviceflat</strong> <strong>Swaenendreef</strong> en het gebouw<br />
• Volledige beheer <strong>van</strong> het gebouw<br />
• Personeel voor de dienstverlening (directie, onderhoudsdienst, receptie en secretariële<br />
ondersteuning<br />
• Beschikking over recreatiezaal, kapsalon en algemene ruimten<br />
• Gebruik <strong>van</strong> de logeerkamer tegen kostprijs<br />
• Bemiddeling bij het verkrijgen <strong>van</strong> huishoudelijke of verpleegkundige hulp<br />
• Dienstverlening bij festiviteiten<br />
• Assurantiekosten (exclusief inboedelverzekering <strong>van</strong> het individuele appartement)<br />
• Ophalen huisvuil<br />
• Intercom/sociaal alarm/noodhulp via Eurocross<br />
De succesfactoren<br />
Als belangrijkste factoren die de overgang <strong>van</strong> <strong>koop</strong> <strong>naar</strong> <strong>huur</strong> en een andere organisatievorm <strong>van</strong> de<br />
serviceflat succesvol hebben gemaakt noemt de heer Kuurman:<br />
• Investeren in maximale openheid en communicatie met zittende bewoners<br />
• Maximale helderheid over doelen en uitgangspunten en eindresultaat voor bewoners<br />
• Professionele partijen voor beheer en exploitatie <strong>van</strong> onroerend goed en voor levering<br />
diensten aan ouderen betrokken bij proces<br />
• Duidelijkheid over ver<strong>koop</strong>prijs, nieuwe <strong>huur</strong>prijs en servicekosten.<br />
<strong>Swaenendreef</strong><br />
Nieuwe plannen<br />
Het bestuur heeft alle oude stalen enkelglas ramen laten ver<strong>van</strong>gen door nieuwe houten kozijnen met<br />
dubbel glas. Het gehele gebouw is aan de buitenkant opnieuw geschilderd en het schilderwerk aan de<br />
binnenzijde <strong>van</strong> de algemene ruimten en gangen is zo goeds als klaar.<br />
In de loop <strong>van</strong> het voorjaar 2005 zal de entree <strong>van</strong> <strong>Swaenendreef</strong> geheel worden aangepast met een<br />
luifel en een keerplaats voor taxi’s en ambulances. Aan de binnenzijde worden de administratieruimte<br />
en de balie geïncorporeerd in de nieuwe entree.<br />
www.kenniscentrumwonenzorg.nl 4 <strong>Aedes</strong> Arcares
Het bestuur <strong>van</strong> de stichting heeft inmiddels voor de langere termijn nog enkele nieuwe plannen in<br />
overweging om de exploitatie <strong>van</strong> het complex te optimaliseren:<br />
Optoppen <strong>van</strong> een verdieping<br />
Bijbouwen <strong>van</strong> een vleugel<br />
Voor meer informatie over serviceflat <strong>Swaenendreef</strong> in Lisse:<br />
www.swaenendreef.nl of<br />
Stichting Dienstverlening <strong>Serviceflat</strong>s,<br />
per adres Amersfoortse Weg 5,<br />
3735 LJ Bosch en Duin ( gemeente Zeist),<br />
tel. 030-2203442<br />
mobiel: 06-53397379<br />
www.kenniscentrumwonenzorg.nl 5 <strong>Aedes</strong> Arcares