Het stempel van de bewoner - Universiteit Leiden

afb. 4
Ontwerptekening voor de stucplafonds van een verdieping,
door Jacob Otten Husly (toegeschreven), 1770-1775, pen en penseel
in grijs en rose, 48,4 x 31,8, collectie K.O.G., Amsterdam.
we deze houding constateren. 78 In hoeverre dit fenomeen ook
in de ons omringende landen aanwijsbaar is, valt vooralsnog
moeilijk te beoordelen.
Maar past dit niet juist in onze Republiek, waar de burgerij de
belangrijkste machtsfactor was en elke burger zijn eigen leven
en keuzes, ook op het gebied van zijn woning, wenste te
kunnen bepalen. Het duurde dan ook lang voordat bij ons
integrale interieurontwerpen ontstonden, en dan nog lange tijd
niet door (interieur)architecten, maar vanuit een specifieke
ambachtelijke beroepsgroep, zoals de Husly’s die als
stucwerkers ook het houtwerk in hun ontwerpen gingen
Het stempel van de bewoner
betrekken. Eerst tegen het eind van de achttiende eeuw zien we,
bijvoorbeeld bij een architect als Van der Hart, dat in de
ornamentele decoratie bewust identieke motieven terugkeren
in alle in het interieur toegepaste materialen: het houtwerk en
stucwerk, de marmeren schoorsteenmantels en zelfs het
wandmeubilair, zodat er werkelijk sprake gaat zijn van een
integraal interieurontwerp. Voor de zeventiende en het grootste
deel van de achttiende eeuw was hiervan echter nog geen
sprake en heeft toch vooral de eigenaar / bewoner het uiterlijk
van zijn interieurs bepaald, in samenspraak met de
ambachstlieden en kunstenaars die zijn wensen hebben
uitgevoerd.
In het voorgaande heb ik een lans willen breken om in het
kader van de wooncultuur speciaal de rol van de bewoners bij
19