29.08.2013 Views

Mercurius - Werkgroep Maan en Planeten

Mercurius - Werkgroep Maan en Planeten

Mercurius - Werkgroep Maan en Planeten

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

De wolk<strong>en</strong> rond de noordpool<br />

war<strong>en</strong> juist zeer prachtig te zi<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> heel uitgebreid, je kon zelfs<br />

dagelijkse verandering<strong>en</strong> waarnem<strong>en</strong>.<br />

Na de stofstorm<br />

Na de grote stofstorm was er<br />

aan het uiterlijk van Mars toch<br />

het e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander veranderd. Het<br />

gebied Hesperia was duidelijk<br />

donkerder geword<strong>en</strong> in vergelijking<br />

met 2005. In dat jaar was<br />

er e<strong>en</strong> duidelijke afscheiding te<br />

zi<strong>en</strong>, die nu veel minder evid<strong>en</strong>t<br />

was. Ook het Solis Lacusgebied<br />

is altijd aan verandering<strong>en</strong><br />

onderhevig: nu was er aan<br />

de westkant, in het zogehet<strong>en</strong><br />

Deadalia- gebied, e<strong>en</strong> duidelijke<br />

donkere streep te ontwar<strong>en</strong>.<br />

Ook het Trivium-Cerberus-gebied<br />

is gedur<strong>en</strong>de opposities<br />

aan verandering<strong>en</strong> onderhevig:<br />

de <strong>en</strong>e keer zwak, de laatste<br />

jar<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> twee of drie kleine<br />

vlekk<strong>en</strong>, deze keer weer heel<br />

zwak. De nabijgeleg<strong>en</strong> Hyblaeus-verl<strong>en</strong>ging<br />

was tijd<strong>en</strong>s deze<br />

oppositie over de volle l<strong>en</strong>gte te<br />

zi<strong>en</strong>, tot aan Tritonis Sinus toe,<br />

terwijl deze in 2005 bijna niet<br />

zichtbaar was. Bijzonder is dat<br />

Richard Bosman naast Elysium<br />

Mons ook de zuidelijker geleg<strong>en</strong><br />

vulkaan Hercates Tholus als<br />

e<strong>en</strong> lichte vlek kon ontwar<strong>en</strong>.<br />

(Zie bijgaande opname van 21<br />

december jl. waarop ook heel<br />

mooi de twee Sinus-Gomers te<br />

zi<strong>en</strong> zijn.)<br />

Vlak voor de oppositie was ook<br />

het Hellas-gebied behoorlijk<br />

helder, maar dit werd geleidelijk<br />

steeds doffer <strong>en</strong> vlak na de<br />

jaarwisseling ontstond er mist<br />

in dit bekk<strong>en</strong>. Nog e<strong>en</strong> laatste<br />

opvall<strong>en</strong>de verandering t<strong>en</strong> gevolge<br />

van de stofstorm was de<br />

Deucalionis-regio, die veel lichter<br />

versche<strong>en</strong> als bij de oppositie<br />

van 2005. Er war<strong>en</strong> uiteraard<br />

nog meer lokale verandering<strong>en</strong>,<br />

maar dit war<strong>en</strong> de meest opvall<strong>en</strong>de.<br />

Richard Bosman verwoordt zijn<br />

indrukk<strong>en</strong> in de aanloop naar de<br />

oppositiedatum als volgt: ‘In de<br />

Peter van de Haar is het gelukt<br />

om het maantje Deimos van de<br />

planeet Mars te fotografer<strong>en</strong><br />

– e<strong>en</strong> niet- alledaagse prestatie.<br />

Hij gebruikte e<strong>en</strong> C11-telescoop<br />

in combinatie met e<strong>en</strong><br />

DMK31AF03 camera. De opname<br />

is gemaakt op 9 januari<br />

2008 om 21.40 uur UT.<br />

maand<strong>en</strong> november <strong>en</strong> december<br />

war<strong>en</strong> de bek<strong>en</strong>de gebied<strong>en</strong><br />

goed herk<strong>en</strong>baar. Ook war<strong>en</strong><br />

de contrast<strong>en</strong> duidelijker <strong>en</strong><br />

was er meer verschil tuss<strong>en</strong> de<br />

donkere gebied<strong>en</strong>. Dat br<strong>en</strong>gt<br />

met zich mee dat de resolutie<br />

hoger wordt, <strong>en</strong> ook de kleine<br />

tot zeer kleine details tot hun<br />

recht kom<strong>en</strong>. Details ga ik niet<br />

noem<strong>en</strong>: het heeft d<strong>en</strong>k ik ge<strong>en</strong><br />

zin om de gebied<strong>en</strong> allemaal<br />

e<strong>en</strong> naam te gev<strong>en</strong> – dat wordt<br />

e<strong>en</strong> opsomming van allemaal<br />

Latijnse nam<strong>en</strong>.’<br />

Na 6 januari, to<strong>en</strong> Mars weer<br />

Deze tek<strong>en</strong>ing van de planeet<br />

Mars is op 2 januari jl. gemaakt<br />

door Conrad van Ruiss<strong>en</strong>. Hierop<br />

is e<strong>en</strong> duidelijke witte vlek<br />

aan de avondkant van de planeet<br />

te zi<strong>en</strong>.<br />

onder de 15” dook, kwam<strong>en</strong> er<br />

net b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> het zuidpoolgebied<br />

mistgebied<strong>en</strong> opzett<strong>en</strong>, wat heel<br />

mooi te zi<strong>en</strong> was in de Argyreregio.<br />

Na 30 januari breidde de<br />

mist zich uit aan de ocht<strong>en</strong>d- <strong>en</strong><br />

avondzijd<strong>en</strong>; de noordpool zelf<br />

was to<strong>en</strong> ook goed te zi<strong>en</strong>. Inmiddels<br />

is Mars alweer het ‘aphelische’<br />

punt bedraagt dan 5,6”.<br />

Kraters<br />

Zoals bij elke oppositie hebb<strong>en</strong><br />

we ook ditmaal weer geprobeerd<br />

kraters op Mars te ontwar<strong>en</strong><br />

(naast de <strong>en</strong>orme inslagbekk<strong>en</strong>s<br />

Hellas <strong>en</strong> Argyre uiteraard). De<br />

456 kilometer grote Huyg<strong>en</strong>skrater,<br />

net naast Syrtis Major,<br />

zou niet moeilijk waarneembaar<br />

moet<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> deze is dan ook<br />

door veel waarnemers vastgelegd.<br />

Daarnaast is ook de 402<br />

kilometer grote Schiaparellikrater,<br />

net onder Sinus Sabaeus,<br />

vaak gezi<strong>en</strong>. En op de opname<br />

die Richard Bosman op 18 november<br />

maakte, kom<strong>en</strong> we de<br />

krater Herschel (diameter 300<br />

km) teg<strong>en</strong> – zie collage.<br />

Bedekking door de maan<br />

Vorig jaar kond<strong>en</strong> we heel wat<br />

planeetbedekking<strong>en</strong> meemak<strong>en</strong>,<br />

zoals de Saturnusbedekking<strong>en</strong><br />

van 2 maart <strong>en</strong> 22 mei<br />

<strong>en</strong> de V<strong>en</strong>usbedekking van 18<br />

juni. Helaas zijn de meeste, zo<br />

niet alle door bewolking aan ons<br />

voorbijgegaan. Op 24 december,<br />

om 5.00 uur MET, werd bov<strong>en</strong><br />

de lijn Middelburg-Zwolle ook<br />

Mars door de maan bedekt (elders<br />

betrof het e<strong>en</strong> nauwe conjunctie).<br />

Helaas was het nogal<br />

mistig in die periode <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />

we slechts één waarneming ontvang<strong>en</strong>:<br />

Jan Koet uit Watering<strong>en</strong><br />

is op expeditie gegaan naar<br />

de rak<strong>en</strong>de lijn <strong>en</strong> heeft tuss<strong>en</strong><br />

de mistflard<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> fraai<br />

filmpje geproduceerd. We lat<strong>en</strong><br />

hem ev<strong>en</strong> zelf aan het woord:<br />

‘Met Boelie Boel<strong>en</strong>s <strong>en</strong> Albert<br />

Ros b<strong>en</strong> ik in de Noordoostpolder<br />

gaan waarnem<strong>en</strong>. Het was<br />

zeer mistig, <strong>en</strong> met gevaar voor<br />

eig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we onze<br />

weg gezocht naar de vooraf bepaalde<br />

locatie. Het zicht was zo<br />

slecht, dat gebruik van de web-<br />

<strong>Mercurius</strong> 23

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!