Mercurius - Werkgroep Maan en Planeten
Mercurius - Werkgroep Maan en Planeten
Mercurius - Werkgroep Maan en Planeten
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De wolk<strong>en</strong> rond de noordpool<br />
war<strong>en</strong> juist zeer prachtig te zi<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> heel uitgebreid, je kon zelfs<br />
dagelijkse verandering<strong>en</strong> waarnem<strong>en</strong>.<br />
Na de stofstorm<br />
Na de grote stofstorm was er<br />
aan het uiterlijk van Mars toch<br />
het e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander veranderd. Het<br />
gebied Hesperia was duidelijk<br />
donkerder geword<strong>en</strong> in vergelijking<br />
met 2005. In dat jaar was<br />
er e<strong>en</strong> duidelijke afscheiding te<br />
zi<strong>en</strong>, die nu veel minder evid<strong>en</strong>t<br />
was. Ook het Solis Lacusgebied<br />
is altijd aan verandering<strong>en</strong><br />
onderhevig: nu was er aan<br />
de westkant, in het zogehet<strong>en</strong><br />
Deadalia- gebied, e<strong>en</strong> duidelijke<br />
donkere streep te ontwar<strong>en</strong>.<br />
Ook het Trivium-Cerberus-gebied<br />
is gedur<strong>en</strong>de opposities<br />
aan verandering<strong>en</strong> onderhevig:<br />
de <strong>en</strong>e keer zwak, de laatste<br />
jar<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> twee of drie kleine<br />
vlekk<strong>en</strong>, deze keer weer heel<br />
zwak. De nabijgeleg<strong>en</strong> Hyblaeus-verl<strong>en</strong>ging<br />
was tijd<strong>en</strong>s deze<br />
oppositie over de volle l<strong>en</strong>gte te<br />
zi<strong>en</strong>, tot aan Tritonis Sinus toe,<br />
terwijl deze in 2005 bijna niet<br />
zichtbaar was. Bijzonder is dat<br />
Richard Bosman naast Elysium<br />
Mons ook de zuidelijker geleg<strong>en</strong><br />
vulkaan Hercates Tholus als<br />
e<strong>en</strong> lichte vlek kon ontwar<strong>en</strong>.<br />
(Zie bijgaande opname van 21<br />
december jl. waarop ook heel<br />
mooi de twee Sinus-Gomers te<br />
zi<strong>en</strong> zijn.)<br />
Vlak voor de oppositie was ook<br />
het Hellas-gebied behoorlijk<br />
helder, maar dit werd geleidelijk<br />
steeds doffer <strong>en</strong> vlak na de<br />
jaarwisseling ontstond er mist<br />
in dit bekk<strong>en</strong>. Nog e<strong>en</strong> laatste<br />
opvall<strong>en</strong>de verandering t<strong>en</strong> gevolge<br />
van de stofstorm was de<br />
Deucalionis-regio, die veel lichter<br />
versche<strong>en</strong> als bij de oppositie<br />
van 2005. Er war<strong>en</strong> uiteraard<br />
nog meer lokale verandering<strong>en</strong>,<br />
maar dit war<strong>en</strong> de meest opvall<strong>en</strong>de.<br />
Richard Bosman verwoordt zijn<br />
indrukk<strong>en</strong> in de aanloop naar de<br />
oppositiedatum als volgt: ‘In de<br />
Peter van de Haar is het gelukt<br />
om het maantje Deimos van de<br />
planeet Mars te fotografer<strong>en</strong><br />
– e<strong>en</strong> niet- alledaagse prestatie.<br />
Hij gebruikte e<strong>en</strong> C11-telescoop<br />
in combinatie met e<strong>en</strong><br />
DMK31AF03 camera. De opname<br />
is gemaakt op 9 januari<br />
2008 om 21.40 uur UT.<br />
maand<strong>en</strong> november <strong>en</strong> december<br />
war<strong>en</strong> de bek<strong>en</strong>de gebied<strong>en</strong><br />
goed herk<strong>en</strong>baar. Ook war<strong>en</strong><br />
de contrast<strong>en</strong> duidelijker <strong>en</strong><br />
was er meer verschil tuss<strong>en</strong> de<br />
donkere gebied<strong>en</strong>. Dat br<strong>en</strong>gt<br />
met zich mee dat de resolutie<br />
hoger wordt, <strong>en</strong> ook de kleine<br />
tot zeer kleine details tot hun<br />
recht kom<strong>en</strong>. Details ga ik niet<br />
noem<strong>en</strong>: het heeft d<strong>en</strong>k ik ge<strong>en</strong><br />
zin om de gebied<strong>en</strong> allemaal<br />
e<strong>en</strong> naam te gev<strong>en</strong> – dat wordt<br />
e<strong>en</strong> opsomming van allemaal<br />
Latijnse nam<strong>en</strong>.’<br />
Na 6 januari, to<strong>en</strong> Mars weer<br />
Deze tek<strong>en</strong>ing van de planeet<br />
Mars is op 2 januari jl. gemaakt<br />
door Conrad van Ruiss<strong>en</strong>. Hierop<br />
is e<strong>en</strong> duidelijke witte vlek<br />
aan de avondkant van de planeet<br />
te zi<strong>en</strong>.<br />
onder de 15” dook, kwam<strong>en</strong> er<br />
net b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> het zuidpoolgebied<br />
mistgebied<strong>en</strong> opzett<strong>en</strong>, wat heel<br />
mooi te zi<strong>en</strong> was in de Argyreregio.<br />
Na 30 januari breidde de<br />
mist zich uit aan de ocht<strong>en</strong>d- <strong>en</strong><br />
avondzijd<strong>en</strong>; de noordpool zelf<br />
was to<strong>en</strong> ook goed te zi<strong>en</strong>. Inmiddels<br />
is Mars alweer het ‘aphelische’<br />
punt bedraagt dan 5,6”.<br />
Kraters<br />
Zoals bij elke oppositie hebb<strong>en</strong><br />
we ook ditmaal weer geprobeerd<br />
kraters op Mars te ontwar<strong>en</strong><br />
(naast de <strong>en</strong>orme inslagbekk<strong>en</strong>s<br />
Hellas <strong>en</strong> Argyre uiteraard). De<br />
456 kilometer grote Huyg<strong>en</strong>skrater,<br />
net naast Syrtis Major,<br />
zou niet moeilijk waarneembaar<br />
moet<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> deze is dan ook<br />
door veel waarnemers vastgelegd.<br />
Daarnaast is ook de 402<br />
kilometer grote Schiaparellikrater,<br />
net onder Sinus Sabaeus,<br />
vaak gezi<strong>en</strong>. En op de opname<br />
die Richard Bosman op 18 november<br />
maakte, kom<strong>en</strong> we de<br />
krater Herschel (diameter 300<br />
km) teg<strong>en</strong> – zie collage.<br />
Bedekking door de maan<br />
Vorig jaar kond<strong>en</strong> we heel wat<br />
planeetbedekking<strong>en</strong> meemak<strong>en</strong>,<br />
zoals de Saturnusbedekking<strong>en</strong><br />
van 2 maart <strong>en</strong> 22 mei<br />
<strong>en</strong> de V<strong>en</strong>usbedekking van 18<br />
juni. Helaas zijn de meeste, zo<br />
niet alle door bewolking aan ons<br />
voorbijgegaan. Op 24 december,<br />
om 5.00 uur MET, werd bov<strong>en</strong><br />
de lijn Middelburg-Zwolle ook<br />
Mars door de maan bedekt (elders<br />
betrof het e<strong>en</strong> nauwe conjunctie).<br />
Helaas was het nogal<br />
mistig in die periode <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
we slechts één waarneming ontvang<strong>en</strong>:<br />
Jan Koet uit Watering<strong>en</strong><br />
is op expeditie gegaan naar<br />
de rak<strong>en</strong>de lijn <strong>en</strong> heeft tuss<strong>en</strong><br />
de mistflard<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> fraai<br />
filmpje geproduceerd. We lat<strong>en</strong><br />
hem ev<strong>en</strong> zelf aan het woord:<br />
‘Met Boelie Boel<strong>en</strong>s <strong>en</strong> Albert<br />
Ros b<strong>en</strong> ik in de Noordoostpolder<br />
gaan waarnem<strong>en</strong>. Het was<br />
zeer mistig, <strong>en</strong> met gevaar voor<br />
eig<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we onze<br />
weg gezocht naar de vooraf bepaalde<br />
locatie. Het zicht was zo<br />
slecht, dat gebruik van de web-<br />
<strong>Mercurius</strong> 23