De taalcanon - Genootschap Onze Taal

t Toen
De V
in ...
november 1988
voltooid
REDACTIE Onze­TAAl
Het is deze maand, op 29 november,
precies 24 jaar geleden
dat er bij het Instituut
voor Nederlandse Lexicologie (INL)
een feestje te vieren was. De redactie
van het Woordenboek der Nederlandsche
Taal (WNT) stond die dag stil bij
de voltooiing van de letter V. Nog
maar vier letters te gaan, en dan zou
het grootste woordenboek ter wereld
een feit zijn. Het was groot in volume
(het besloeg bij de V al enkele meters
boekenplank), maar ook in aanpak.
De woordomschrijvingen waren
gebaseerd op een eigen verzameling
van miljoenen citaten uit kranten,
romans, enzovoort. Uit al die citaten
werd ieder belangrijk woord met de
hand op een los kaartje geschreven.
Zelfs in de tijd dat langzamerhand
iedere Nederlander wel een computer
ging aanschaffen, werkte het WNT
nog met het aloude kaartsysteem.
Tanneke Schoonheim en Vivien
Waszink van het INL: “Digitaliseren
zou heel kostbaar en tijdrovend geweest
zijn, en de redacteuren waren
toch al gewend om zo te werken.” Bij
de voltooiing in 1998, tien jaar nadat
de V was afgerond, was er 147 jaar
aan het WNT gewerkt.
Voor nieuwe woordenboekprojecten
gebruikt het INL inmiddels natuurlijk
wel computers. Dat maakt
nieuwsgierig: wat als er in het huidige
tijdperk was begonnen met het WNT?
Hoelang zou het project dan duren?
Schoonheim en Waszink rekenden het
uit door te kijken naar het Algemeen
Nederlands Woordenboek (ANW),
waaraan het INL momenteel werkt.
Voor dat project blijkt de productie,
gemeten in aantal woordomschrijvingen
per jaar, viermaal zo hoog te
liggen: “Dus als je dit jaar weer zou
beginnen met het WNT, zou je er
ongeveer 35 jaar werk aan hebben.”
En het V-feest? Dat viel dan in
2044.
302 o n z e t a a l 2 0 1 2 • 1 1
De Taalkalender 2013 – van Onze Taal
Dit najaar liggen er twee taalkalenders in de winkel met bijna dezelfde titel.
Er is ‘De Taalkalender’ van Sdu Uitgevers, die uiterlijk als twee druppels water
lijkt op de Onze­Taal­Taalkalenders van de afgelopen jaren, maar waar Onze Taal dit
keer geen enkele bemoeienis mee heeft gehad. En er is de enige echte Onze Taal­
Taalkalender, ‘de­Taalkalender’ geheten. Die is herkenbaar aan het knalroze omslag
en het vertrouwde Onze Taal­logo.
Wat kunt u verwachten van ‘de Taalkalender 2013’,
de twintigste kalender van Onze Taal? Ten eerste dus
een nieuwe vormgeving, met ook mooier papier en
een grotere letter. Ten tweede een dunnere kalender,
waardoor het eindelijk lukt om hem zonder verzendkosten
voor de koper binnen Nederland te versturen.
En tot slot natuurlijk een heel jaar lang boeiende,
leerzame en ook grappige dagen vol met (onze en
andere) taal.
‘De Taalkalender 2013’ van Onze Taal is te koop in de boekwinkel. U kunt de kalender
ook bij Onze Taal bestellen, waarbij u binnen Nederland geen verzendkosten betaalt.
Zie de lezersaanbieding op pagina 321.
Maandag: uitdrukkingen en gezegden – Roos de Bruyn
Ben je een kikker als je ‘verkikkerd bent op elkaar’? Wie was de eerste ‘slome
duikelaar’ en welk dier legt er ‘windeieren’?
Dinsdag: taaladviezen – Taaladviesdienst
Kun je een brief beginnen met Beste­mevrouw­De­Vries? Is het goed­toeven of
goed­vertoeven? En is het leuven­en­zijn­inwoners of leuven­en­haar­inwoners?
Woensdag: etymologie – Marlies Philippa
Welke ziekte zit in Ben­je­belazerd? Waar komen de woorden eekhoorn, hijskraan
en cranberry vandaan?
Donderdag: Europese talen – Gaston Dorren
Wat is de kleinste officiële taal binnen de EU? Waar spreken ze Ladino, en waar
Lijfs? Hoe spreek je Szczebrzeszyn uit?
Vrijdag: straatnamen – Riemer Reinsma
Wat werd er vroeger gedaan op de Bleek, de Lijnbaan en de Raamweg?
Kon je op een Zijlweg zeilen?
Zaterdag/zondag: taalkronkels – Raymond Noë
“Bierbuik zit deels tussen de oren”
“Politie haalt arm jongetje uit maag alligator”