magnetische velden bij verschillende bronnen - Rivm

1 Inleiding
1.1 Achtergrond
Bij het RIVM is door het ministerie van VWS het centrum voor Gezondheid en Milieu (cGM)
ondergebracht. Het centrum ondersteunt medisch milieukundige medewerkers bij de GGD’en, onder
andere via een jaarlijks werkplan. GGD’en dienen projecten in voor het werkplan, dat wordt vastgesteld
na een prioriteringsronde onder alle GGD’en. Een van de projecten van het werkplan 2008, is het door
GGD Zuid-Limburg ingediende project ‘meten van extreem-laagfrequente (ELF) elektromagnetische
velden bij verschillende bronnen’, waarvan dit rapport het resultaat is.
GGD’en krijgen regelmatig vragen van burgers die zich ongerust maken over nadelige effecten op hun
gezondheid als gevolg van het wonen in de buurt van hoogspanningslijnen en andere bronnen, zoals
transformatorhuisjes en verdeelstations. Bij het beantwoorden van vragen van burgers en gemeenten, is
een goede informatievoorziening en risicocommunicatie van belang. Kennis van de hoogte van het
voorkomen van ELF-velden in diverse situaties in woonomgevingen, bieden hierin een goede
ondersteuning. Op dit moment zijn er zo goed als geen meetgegevens beschikbaar waarover GGD’en
kunnen beschikken.
1.2 Doel van het project
Het doel van het project is om meetgegevens te verzamelen die GGD’en kunnen gebruiken bij de
advisering van burgers of gemeenten. Er is vooral behoefte aan meetgegevens van magnetische velden
bij ondergrondse hoogspanningskabels, transformatorhuisjes, verdeelstations en rondom huishoudelijke
apparaten. Het streven is om voor veelvoorkomende situaties een indicatie te krijgen van de
veldsterkten die men normaal gesproken aantreft. De GGD heeft daarbij specifiek gevraagd om aan te
geven op welke afstand de waarde van 0,4 µT wordt bereikt bij de verschillende bronnen (zie
Bijlage A). Een tweede doel van het project is om meetprotocollen beschikbaar te maken voor GGD’en.
In de toekomst kunnen GGD’en daarvan gebruikmaken wanneer, naar aanleiding van vragen over
magnetische velden van bronnen in hun regio, wordt besloten metingen uit te voeren.
1.3 Aanpak project
Voor een deel van de in paragraaf 1.1. genoemde veelvoorkomende situaties zijn al (enige) gegevens
voorhanden in diverse rapporten en publicaties. Daarom is besloten om te starten met het opstellen van
een overzicht van beschikbare meetgegevens. Op basis hiervan is gekeken voor welke bronnen deze
gegevens ontbreken. De metingen zijn gericht op deze bronnen. Per bron is een meetprotocol opgesteld,
dat vervolgens is gebruikt om op meestal vijf locaties per bron metingen te verrichten. De bevindingen
uit de literatuur en de resultaten van de eigen verkennende metingen worden in dit rapport
gepresenteerd. De meetprotocollen zijn op grond van de ervaringen enigszins bijgesteld voor gebruik
door de GGD’en en bijgevoegd bij het rapport (zie Bijlage H).
RIVM-rapport 609300011 13