magnetische velden bij verschillende bronnen - Rivm

7 Huishoudelijke apparatuur
Het aantal elektrische apparaten dat in huishoudens wordt gebruikt, is de afgelopen decennia flink
gestegen. Zo is tussen 1990 en 2004 bijvoorbeeld het bezit van een vaatwasser gestegen van 10 % naar
47 % van de Nederlandse huishoudens, het bezit van een wasdroger van 25 % naar 59 % en het bezit
van een computer van 21 % naar 74 %. Ook het bezit van ‘nieuwe apparatuur’ zoals een
breedbeeldtelevisie of een dvd-speler, neemt toe (MNC, 2008). Bij het gebruik van elektrische
apparaten wordt een magnetisch veld opgewekt. Voor Nederland is de regelgeving voor huishoudelijke
apparatuur vastgelegd in het Warenwetbesluit elektrotechnische producten. Daarin zijn aanbevelingen
van de Europese Laagspanningsrichtlijn overgenomen betreffende de blootstelling aan
elektromagnetische velden van gebruikers van de elektrische apparatuur (Kelfkens en Pruppers, 2005).
7.1 Beschikbare gegevens
In enkele onderzoeken is geprobeerd de bijdrage van huishoudelijke apparatuur aan de totale
blootstelling aan (50 Hz) magnetische velden in te schatten. Daarbij is een cumulatieve dosis als
blootstellingsmaat gehanteerd (magnetische veldsterkte maal de duur van de blootstelling). Uit deze
onderzoeken blijkt dat circa een derde deel van de totale blootstelling voor rekening komt van
huishoudelijke apparatuur (Kelfkens en Pruppers, 2005). Zowel regelmatige, kortdurende blootstelling
aan apparaten met sterke velden (verouderd scheerapparaat, haardroger) als langdurige blootstelling aan
apparatuur met relatief zwakke velden (elektrische wekker(radio), elektrische deken) dragen aan deze
blootstelling bij.
De in de literatuur vermelde magnetische veldsterkten van huishoudelijke apparatuur zijn weergegeven
in Tabel 8. Bij deze tabel moet het volgende worden opgemerkt: Kelfkens en Pruppers (2005) hebben
de kwaliteit van de gegevens over de sterkte van het magnetische veld in de buurt van huishoudelijke
apparatuur onderzocht. Daaruit bleek dat de gegevens meestal dateren van voor 1998. Ze doen geen
recht aan de snelle technische ontwikkeling die juist op het gebied van huishoudelijke apparatuur
plaatsvindt. Daarnaast komen enkele belangrijke onderzoeken met meetgegevens uit de Verenigde
Staten, waar het lichtnet (110 V netspanning, 60 Hz frequentie) anders is dan in Europa. Bij eenzelfde
getransporteerd vermogen is in de Verenigde Staten de stroomsterkte tweemaal zo hoog als in Europa.
De gegevens zijn dus niet representatief voor de Europese situatie. De veldsterkte van apparaten in de
VS is hoger: om hetzelfde nuttige vermogen te leveren bij 110 V zal stroom door een apparaat ongeveer
twee keer zo hoog zijn. Dat leidt tot een sterker elektromagnetisch veld. Toch is de informatie over
magnetische velden afkomstig van huishoudelijke apparatuur vanuit de overheid, in de meeste West-
Europese landen gebaseerd op een Amerikaans onderzoek uit 1985. Op grond van de verouderde
gegevens is het mogelijk dat er in Nederland huishoudelijke apparatuur in gebruik is die de referentieniveaus
uit de EU-aanbeveling overschrijdt. Het gaat hierbij om scheerapparaat, haardroger, boormachine
en stofzuiger. Uit meer recente metingen aan scheerapparaten blijkt echter dat de referentieniveaus niet
worden overschreden (Kelfkens en Pruppers, 2005).
RIVM-rapport 609300011 43