Lees publicatie (pdf) - Speakers Academy

Jacobine Geel - theologe, televisiepresentatrice en columniste – omschrijft haar werk als een veelkleurig
palet. Voor de NCRV presenteert zij sinds 2004 wekelijks het programma ‘Schepper & Co’. Ze gaf religieus
H
T H E O L O G I E
‘Eén mens kan
het verschil maken’
commentaar bij de uitzendingen van huwelijken en begrafenissen van het Koninklijk Huis.
“De uitvaart van Prins Claus heeft me diep geraakt.” Haar columns verschijnen in het Algemeen Dagblad.
“Misschien niet de meest voor de hand liggende krant voor mij, maar dat vind ik juist een uitdaging”.
Ook is ze een veelgevraagde dagvoorzitter. “Ik kom niet alleen als versiering, ik ga voor de inhoud.” En
ze is ambassadeur van ICCO, een van oorsprong christelijke organisatie voor ontwikkelingswerk. “Ik heb
in Oeganda verschrikkelijke dingen gezien, maar er waren ook sprankjes hoop.”
Haar werkkamer in het sfeervolle pand in Amsterdam, waar ze
samen met haar man en zoontje woont, wordt verbouwd. En
daarom wijken we voor het interview uit naar een buurtcafé, waar
mensen met koffi e en een krantje rustig aan de dag beginnen.
In een stoel bij de verwarming ligt de cafékat te soezen. Voor
Jacobine begon deze dag al vroeg, energiek komt ze binnenstappen.
Ze draagt een zwart pak met een paarse ceintuur en ziet er
tot in de puntjes verzorgd uit. Niets
te merken van verbouwingsstress.
“Zo, dit is beter. Bij mij thuis hadden
we elkaar niet kunnen verstaan. Ze
zijn aan het zagen en dat maakt een
hels kabaal. Maar het wordt wel
heel mooi.” Als ze haar koffi e heeft
besteld, steekt ze weloverwogen van wal. Ze heeft nagedacht
over de rode draad in haar uiteenlopende werkzaamheden en is
tot de conclusie gekomen dat dat de ‘publieke zaak’ is. “Daar
zet ik mij graag voor in. Ik vind het belangrijk dat je niet alleen je
eigen leven op orde hebt, maar óók een steentje bijdraagt aan de
samenleving als geheel. Dat hoeft niet te betekenen dat je een
Jacobine Geel
“Al het spreken over boven
komt van beneden.”
42
zweverige idealist bent, je kunt daarin ook heel praktisch zijn.
Iedereen doet dat op zijn of haar eigen manier en dat is prima.
Zo lang je maar niet met de rug naar de samenleving gaat staan.”
Door haar afwisselende werkzaamheden staat Jacobine juist midden
in de samenleving. Nieuwsgierigheid naar de ander is een
van haar belangrijkste drijfveren. En dat komt haar uitstekend van
pas bij haar televisiewerk. Haar eerste televisie-ervaring deed zij
in 1999 op bij de IKON als presentatrice
van ‘Geel’, ‘Wilde Ganzen’,
‘Ritueel 2001’ en ‘Jacobine’. In
2002 maakte ze de overstap naar
de NCRV. Ze presenteerde ‘Heilig
Vuur’ en was enkele seizoenen samen
met Andries Knevel discussieleidster
van het programma ‘Debat op 1’. Daarnaast was ze meerdere
malen te zien in rechtstreekse uitzendingen van huwelijken
en begrafenissen van het Koninklijk Huis. Als sidekick van Maartje
van Weegen gaf ze commentaar op de religieuze aspecten van
die plechtigheden. “Dat waren heel bijzondere ervaringen. De
uitvaart van Prins Claus heeft me diep geraakt.”
ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009

43
ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009
Tekst: Floor de Booys
Fotografi e: Roy Beusker

Inmiddels presenteert ze alweer vijf jaar en nog steeds met veel plezier
het wekelijkse televisieprogramma ‘Schepper&Co’ bij de NCRV.
“In dat programma ben ik steeds op zoek naar verbindingen tussen
de samenleving van nu en religieuze tradities van vroeger. Dat is
de opdracht die ik mezelf als theologe stel. Ik ben niet iemand die
de Bijbel letterlijk neemt, zo ben ik ook niet opgevoed. Voor mij zit
het heilige van dat boek er juist in dat het bij elkaar is geleefd en
geloofd. Al duizenden jaren inspireert het mensen en heeft het een
plek in hun dagelijkse leven.
Ik lees zelf nog altijd graag in de Bijbel, die voor mij een verrassende
verzameling verhalen en gedichten bevat. Een bron van kracht en
wijsheid.” Dat één op de vijf Nederlanders het scheppingsverhaal
letterlijk neemt – zoals onlangs uit een onderzoek bleek - verbaast
Jacobine, maar een waardeoordeel heeft ze er niet over. “Het
scheppingsverhaal is een ijzersterk verhaal, dat voor mij persoonlijk
vooral symbolisch van waarde is. Het is een vertelling over de verbondenheid
en ook strijd tussen God en mensen.” Dat EO-collega
Andries Knevel recent publiekelijk zijn twijfel over het scheppingsverhaal
liet blijken, vindt Jacobine Geel getuigen van moed. “Ik ken
Andries persoonlijk als een man die veel studeert en vragen stelt.
In dat licht komt deze stap niet als verrassing. Maar omdat hij hét
gezicht is van de EO ligt het allemaal heel gevoelig. Het lijkt me een
behoorlijke opgave om goed om te gaan met het spanningsveld
tussen je persoonlijke ontwikkeling en het belang van de EO.”
“Ik zoek graag uitersten op
om ze daarna te verbinden.”
Eens in de twee maanden preekt Jacobine voor de oecumenische
gemeenschap in het vlakbij Hilversum gelegen Kortenhoef. “De
teksten uit de Bijbel zijn daar het uitgangspunt. We praten met
elkaar over wat in onze huidige samenleving rijmt met die teksten
en wat er juist haaks op staat. Ook dat laatste moet je durven benoemen.
Ík ben groot geworden met het adagium van theoloog
Harry Kuitert: ‘al het spreken over boven komt van beneden’.” Haar
zoontje Jacco van vijf jaar, gaat vaak mee naar die diensten. Laatst
vroeg ze hem wie volgens hem God is. “Hij zei: ‘God zit in je hoofd
en vertelt je goede dingen’. Mooi! Hij luistert graag naar verhalen
uit de Bijbel, maar net zo graag naar de verhalen over de Kleine
Kapitein van Paul Biegel of naar sprookjes. De magie van het ene
boek doet nog niet voor het andere onder.”
Haar wekelijkse column in het Algemeen Dagblad is haar venster
op de wereld. Ze is altijd op zoek naar de onderstroom onder de
dagelijkse actualiteit. “Die krant lijkt misschien niet mijn meest
voor de hand liggende podium. Mensen verwachten mij misschien
eerder in Trouw. Maar ik vind het niet spannend om voor eigen
parochie te preken, ik preek liever voor andermans parochie. Ik
vind het juist een uitdaging om met mensen in gesprek te gaan
die niet direct in mijn straatje passen, om andere meningen en
gezichtspunten te horen. Niet omdat ik op zoek ben naar confl ict,
maar juist om te begrijpen en via de verschillen te onderzoeken
wat ons desondanks verbindt.
Mijn meest intense en misschien ook wel interessante ervaring in
dit opzicht was mijn voorzitterschap in 2006 van het Burgerforum
Kiesstelsel. Een experiment in het kader van bestuurlijke vernieuwing
op initiatief van, toen nog, minister Alexander Pechtold. Hoe
kun je burgers werkelijk betrekken bij vragen van algemeen belang?
Dat was de achterliggende gedachte. De praktijk was een
boeiend proces van tien maanden scholing en heel veel onderling
gesprek, waaruit tenslotte een advies aan de regering rolde over
44
een herziening van ons kiesstelsel. Ik word nog altijd enthousiast
als ik hieraan terugdenk. Het was voorzitterschap op zijn spannendst,
omdat het meer was dan begeleiden. Het vroeg werkelijk
leiderschap. Op een dienende manier.
Die ervaring heeft me ook zeker beïnvloed als dagvoorzitter. Ik
denk graag mee: wat willen deze mensen vandaag bereiken, met
welk doel zijn ze bij elkaar? Daar probeer ik een verbinding mee
aan te gaan en een bijdrage aan te leveren. Ik vind het minder
interessant als ik alleen maar word gevraagd om een bijeenkomst
aan elkaar te praten. Ik kom niet alleen als versiering, ik ga liever
voor de inhoud. Dat past bij mij.”
Het ambassadeurschap van ICCO, zeg maar de christelijke NOVIB,
past in die lijn. Vorig jaar ging ze voor deze organisatie een week
naar het door burgeroorlogen ontwrichte Oeganda. “Ik heb me
vooral geconcentreerd op de vrouwen en de meisjes daar. Zij hebben
gruwelijke dingen meegemaakt, ze zijn geroofd en verkracht
door de milities van het ‘leger van de heer’. Als ze wisten te vluchten,
vaak zwanger of al met een kind, werden ze door hun dorpsgenoten
verstoten omdat ze hadden geheuld met de vijand. Maar
tegelijkertijd zag je de veerkracht van die vrouwen, die er toch het
beste van probeerden te maken. In zo’n land waar alles kapot is en
bijna iedereen is getraumatiseerd, is het hoopgevend om te zien dat
één mens verschil kan maken. Eén mens die haar schouders eronder
zet en de energie heeft om het dorp weer op te bouwen, kan zoveel
betekenen om het leven weer op gang te krijgen.” Ze reisde samen
met Ruth Oijambo Ochieng, directeur van ISIS-WICCI. Al tien jaar
tekent zij de levensverhalen van vrouwen in Oeganda op, om hun
zaak vervolgens bij de eigen regering, maar bijvoorbeeld ook bij
de Verenigde Naties aanhangig te maken. “Een prachtmens, voor
wie ik diep respect heb.” In een van de dorpjes in het noorden van
Oeganda, ontmoette Jacobine een jonge vrouw die door het leger
was geroofd en na jaren met een kind terugkeerde naar haar dorp.
“Met veel pijn en moeite had ze weer een bestaan opgebouwd
als naaister. Ze verdiende genoeg om van te leven. Maar toen ze
zwanger bleek te zijn, is de aanstaande vader er met haar geld vandoor
gegaan. Ze vond de kracht om weer opnieuw te beginnen en
begon een heel eenvoudig restaurantje langs de kant van de weg.
Dapper, maar haar zoontje Ruben van negen maanden lag op de
grond, in de modder. Je zág dat kindje kou vatten. Ik kreeg een
steek in mijn hart toen ik dacht aan mijn eigen zoon en aan hoe zijn
kamer er uit ziet. Ik heb meteen een matras gekocht en ik steun die
vrouw en haar kindje nu structureel. Het is misschien een druppel
op een gloeiende plaat. Maar elke druppel is er één.”
Jacobine Geel studeerde theologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Naast haar werk als televisiepresentator van het wekelijkse NCRV
programma ‘Schepper & & Co’ en columniste voor het AD, AD, houdt Jacobine
lezingen en is zij een veelgevraagde dagvoorzitter.
Zij is nieuwsgierig, eigenwijs en gedreven. Zij
vindt het leuk om zich in verschillende werelden
te bewegen en mensen tegen het licht houden,
door te vragen. Zij maakt ruimte voor een gesprek
vanuit nieuwsgierigheid. Behalve haar
werkzaamheden in de mediabranche bekleedt
zij ook een aantal bestuurlijke functies en is
actief als auteur, o.a. van ‘Eigen Zinnigheid: de
Bijbel in fragmenten’.
jacobinegeel@speakersacademy.eu
“Op God vertrouwen wij, alle anderen moeten gegevens overleggen.”
— dr. W. Edwards Deming —
ACADEMY® MAGAZINE / VOORJAAR 2009