31.08.2013 Views

download - Toneelgroep Amsterdam

download - Toneelgroep Amsterdam

download - Toneelgroep Amsterdam

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

nora<br />

van henrik ibsen regie thibaud delpeut


olverdeling op de achterzijde<br />

van henrik ibsen<br />

regie/muziek thibaud delpeut<br />

vertaling karst woudstra<br />

dramaturgie joris van der meer<br />

scenografie roel van berckelaer<br />

licht casper leemhuis<br />

geluid pim van den heuvel<br />

kostuums wojciech dziedzic<br />

particulier producent joost en marcelle kuiper<br />

assistentie regie olivier diepenhorst<br />

assistentie scenografie pieter angeneind,<br />

bart van merode (stage)<br />

assistentie kostuums dymph boss<br />

hoofd techniek & productie götz schwörer<br />

productieleiding gemma van kruijsbergen<br />

techniek arist richartz (1 e inspiciënt), sanne de boer,<br />

ruud de vos, emile bleeker, jez cox, joris reijmer, nadin<br />

topal, marten de wijs, hans pieksma, bo van vliet (stage)<br />

kostuumatelier wim van vliet (hoofd), farida bouhbouh,<br />

margriet beentjes (kleedster)<br />

kap & grime bella scholten<br />

decor uitgevoerd door kloosterboer decor bv, levtec bv<br />

castingadviezen hans kemna<br />

danscoach florence rapati<br />

kindercasting martha mojet<br />

begeleiding kinderen marleen molendijk<br />

kinderen roos gijsbers van wijk, madelief halsema,<br />

isabel timmermans, pien westendorp en anderen<br />

fotografie roel van berckelaer, jan versweyveld<br />

grafisch ontwerp joost de haas, jan versweyveld<br />

publiciteit fleur kruis<br />

druk ssp amsterdam<br />

met dank aan www.macbike.nl, alwin pulinckx<br />

halina reijn | amsterdam 2012


synopsis<br />

Bankdirecteur Torvald Helmer en zijn vrouw Nora leiden op het<br />

eerste gezicht een ideaal leven. Ze lijken perfect gelukkig. Dan<br />

doemt er een geest op uit Nora’s verleden. Het is Krogstad, één<br />

van Torvalds ondergeschikten. Jaren geleden heeft Nora met<br />

een valse handtekening geld van hem geleend zodat ze met een<br />

overspannen Torvald in Italië kon gaan kuren. Krogstad dreigt nu<br />

ontslagen te worden en chanteert Nora. Hij wil niet alleen zijn geld<br />

terug maar ook dat Nora ervoor zorgt dat hij zijn baan behoudt.<br />

Een brief van Krogstad zet de verhoudingen tussen Nora en<br />

Torvald op scherp. Nora realiseert zich dat het ‘perfecte’ leven dat<br />

ze leidde een leugen is geweest. Zij was een pop die verzorgd en<br />

beschermd moest worden en haar man blijkt niet de liefdevolle,<br />

zelfopofferende echtgenoot waar ze hem voor hield. Als een<br />

tweede brief van Krogstad het gevaar doet wijken, is dat voor Nora<br />

en Torvald te laat.<br />

bart slegers | amsterdam 2012


henrik ibsen auteur<br />

‘Een vrouw kan in de hedendaagse maatschappij zichzelf<br />

niet zijn, het is een exclusief manlijke maatschappij met<br />

wetten die door mannen zijn opgesteld en met raadsheren<br />

en rechters die de vrouwelijke handelswijze beoordelen<br />

vanuit een manlijk gezichtspunt.’<br />

Henrik Ibsen, Aantekeningen voor de Tragedie van de<br />

Moderne Tijd, 1878.<br />

Bovenstaand citaat stamt uit Ibsens eerste notities voor zijn<br />

baanbrekende Nora (ook wel Een Poppenhuis, 1879). Ibsen<br />

wordt beschouwd als de grondlegger van het moderne<br />

realistische drama en schreef met stukken als De Wilde<br />

Eend, Hedda Gabler en Nora enkele meesterwerken uit het<br />

wereldrepertoire. Na Shakespeare en Racine wordt Henrik<br />

Ibsen (1828-1906) gezien als de belangrijkste vernieuwer<br />

van de tragedie sinds de Klassieke Oudheid.<br />

Bij Ibsen geen prinsen of mythische helden, maar gewone<br />

mensen die strijden op het grensvlak tussen sociale<br />

conventies en fundamentele vrijheden. Zijn belangrijkste<br />

innovatie is dat hij in zijn stukken geen pasklare antwoorden<br />

geeft. Er zijn immers geen goden meer die de plot naar een<br />

rond einde kunnen sturen. Ibsen legt zijn vragen voor het<br />

eerst expliciet bij het publiek. Hoe ver moet een mens gaan<br />

op weg naar zelfverwezenlijking en mag dat ten koste gaan<br />

van het levensgeluk van een ander?<br />

hélène devos | amsterdam 2011<br />

thomas ryckewaert, eelco smits, thibaud delpeut | amsterdam 2012


halina reijn | amsterdam 2012<br />

‘Ik zou mezelf<br />

kunnen<br />

verscheuren’<br />

- Nora


thibaud delpeut regie<br />

Thibaud Delpeut studeerde klinische psychologie en volgde de<br />

regieopleiding in <strong>Amsterdam</strong>. Zijn grote doorbraak kwam in 2007<br />

met Britannicus van Racine en Antigone-Kreon-Oidipous naar<br />

Sofokles (2009). Met Arthur Millers Al mijn zonen (ook in seizoen<br />

12|13 te zien bij TA) sloot Delpeut na Blasted (Sarah Kane) en<br />

het zelfgeschreven Nacht, een drieluik af over oorlog en geweld.<br />

Na een spraakmakende 4.48 psychosis van opnieuw Sarah<br />

Kane zet Delpeut met Nora een nieuwe stap in zijn zoektocht<br />

naar een moderne omgangsvorm met de klassiekers uit het<br />

toneelrepertoire.<br />

Delpeuts regies kenmerken zich door het vaak donkere universum<br />

dat hij schetst. Met zwarte humor confronteert hij zijn personages<br />

met de gevolgen van hun keuzes en met hun gebrek aan morele<br />

moed. De dilemma’s en de zoektocht naar zingeving van de<br />

individuele mens staan steeds opnieuw centraal. Met daaronder<br />

de vraag waarom de wereld is zoals zij is en waarom samenleven<br />

– zowel op het persoonlijke als het maatschappelijke vlak – vaak<br />

zo ingewikkeld is.<br />

roel van berckelaer scenografie<br />

Roel van Berckelaer studeerde theatervormgeving aan het<br />

Institut del Teatre in Barcelona en de Toneelacademie Maastricht.<br />

Sinds de succesvolle voorstelling Antigone-Kreon-Oidipous uit<br />

2009 is hij de vaste scenograaf van regisseur Thibaud Delpeut.<br />

Zijn ontwerpen kenmerken zich door de strakke horizontale en<br />

verticale vlakverdelingen die als sokkels en lijsten de handeling en<br />

het spel optillen en kadreren.<br />

Voor Nora ontwierp Van Berckelaer een monumentale witte<br />

ruimte. Het vloerplan en de haast bovenmenselijke afmetingen<br />

verwijzen naar de klassiek tragedie. Een beperkt aantal details<br />

verbindt het toneelbeeld vervolgens aan die plaatsen waar de<br />

tragedie zich vandaag de dag afspeelt zoals de huiskamer, het<br />

echtelijk bed en het kantoor. Van Berckelaers ontwerpen zijn<br />

daarbij allerminst statisch. Met een of meer grote bewegingen<br />

verandert orde in chaos en transformeert een aanvankelijk<br />

abstracte ruimte tot symbool voor de onderliggende thematiek.<br />

janni goslinga | amsterdam 2012


thomas ryckewaert | amsterdam 2012<br />

delpeut over nora<br />

´Dit fantastische en meedogenloze portret<br />

van een vrouw heet Een Poppenhuis maar<br />

het verdient de titel: Nora. Ik zie het stuk als<br />

een schilderij waarin de psychologie van<br />

de leugen het landschap vormt. Het is een<br />

bitter koud, onherbergzaam poollandschap<br />

met daarin, gebouwd op een gletsjer, het<br />

huis van Nora en Helmer. Hun bestaan is<br />

als een bevroren spiegelpaleis. Die gletsjer<br />

is onze wereld, die Ibsen 133 jaar geleden<br />

beschreef: koud met een spiegelend<br />

oppervlak. Overal waar Nora kijkt, ziet ze<br />

zichzelf vertekend, vreemd verwrongen<br />

terug.<br />

Een leugen om bestwil, waarmee ze Helmer<br />

het leven redt, drijft haar naar de absolute<br />

ondergang. Ze wordt manisch en verliest de<br />

greep op haar bestaan. Ze laat alle rollen die<br />

ze speelt achter zich en drijft alle demonen<br />

uit. Het zoete Poppenhuis wordt een zwarte<br />

poppenkast.<br />

Helmer raakt in een diepe crisis als zijn<br />

vrouw van hem wegdrijft. Zijn vrouw, de<br />

glinsterende steen in de kroon op zijn<br />

bestaan, blijkt enkel zijn creatie. En die<br />

creatie verzet zich als een monster van<br />

Frankenstein tegen hem, tegen haar<br />

schepper. Helmer moet redden wat er te<br />

redden valt, de toekomst, zijn kinderen.<br />

Als een infectiehaard moet Nora bestreden<br />

worden.’


nora<br />

amsterdam stadsschouwburg (020 624 23 11) try-outs<br />

di 6 t/m do 8 nov, première vr 9 nov, za 10 nov, do 6 t/m<br />

do 13 dec, di 22 jan t/m za 26 jan | maastricht theater<br />

aan het vrijthof di 27, wo 28 nov | utrecht stadsschouwburg<br />

zo 2, ma 3 dec | eindhoven parktheater<br />

ma 17, di 18 dec | theaters tilburg wo 19, do 20 dec |<br />

den bosch theater aan de parade wo 16, do 17 jan |<br />

den haag koninklijke schouwburg vr 18, za 19 jan |<br />

rotterdamse schouwburg wo 6, do 7 feb<br />

toneelgroep amsterdam<br />

<strong>Toneelgroep</strong> <strong>Amsterdam</strong> is Nederlands grootste<br />

repertoiregezelschap en het huisgezelschap van de<br />

Stadsschouwburg <strong>Amsterdam</strong>. Met gemiddeld 350<br />

voorstellingen en 20 producties per seizoen is TA<br />

een toonaangevend en innovatief gezelschap van<br />

internationale allure dat wordt geleid door Ivo van<br />

Hove. Kern is het ensemble van 21 acteurs.<br />

Bekende voorstellingen zijn Angels in America,<br />

Romeinse tragedies, Het temmen van de feeks,<br />

Opening Night en Kinderen van de zon. TA-2 is het<br />

platform voor de ontwikkeling van (regie)talent.<br />

TA-junior verzorgt educatieprojecten en juniorvoorstellingen<br />

voor en door jongeren. TA-extra is<br />

de verzamelnaam voor alle randprogrammering.<br />

TA-alliantie werkt samen met mightysociety/Eric<br />

de Vroedt, Female Economy/Adelheid Roosen en<br />

STD/Thibaud Delpeut.<br />

ensemble<br />

barry atsma<br />

kitty courbois<br />

jacob derwig<br />

hélène devos<br />

roeland fernhout<br />

fred goessens<br />

janni goslinga<br />

marieke heebink<br />

fedja van huêt<br />

marwan chico kenzari<br />

hans kesting<br />

halina reijn, eelco smits | amsterdam 2012<br />

hugo koolschijn<br />

chris nietvelt<br />

celia nufaar<br />

frieda pittoors<br />

alwin pulinckx<br />

halina reijn<br />

gijs scholten van<br />

aschat<br />

bart slegers<br />

eelco smits<br />

karina smulders<br />

12| 13<br />

macbeth<br />

van william shakespeare<br />

regie johan simons<br />

aug 12 - feb 13<br />

othello<br />

van william shakespeare<br />

regie ivo van hove<br />

aug - sep 12<br />

husbands<br />

van john cassavetes<br />

regie ivo van hove<br />

coproductie prospero, théatrê national de<br />

bretagnes rennes<br />

sep 12, apr 13<br />

romeinse tragedies<br />

van william shakespeare<br />

regie ivo van hove<br />

coproductie holland festival, de munt brussel,<br />

kaaitheater brussel, muziektheater transparant,<br />

bl!ndman<br />

sep - nov 12<br />

kinderen van de zon<br />

van maxim gorki<br />

regie ivo van hove<br />

productie toneelgroep amsterdam/ntgent<br />

sep 12, feb - mrt 13<br />

la voix humaine<br />

van jean cocteau<br />

regie ivo van hove<br />

okt 12, apr 13<br />

opening night<br />

van john cassavetes<br />

regie ivo van hove<br />

productie toneelgroep amsterdam/ntgent<br />

nov 12, mrt 13<br />

na de repetitie / persona première<br />

van ingmar bergman<br />

regie ivo van hove<br />

coproductie théâtre de la place (liège), théâtres<br />

de la ville de luxembourg, maison des arts de<br />

créteil dec 12 - jun 13<br />

de russen!<br />

van tom lanoye naar tsjechov<br />

regie ivo van hove<br />

coproductie holland festival, international theatre<br />

festival dialog-wroclaw<br />

jan 13<br />

in ongenade<br />

van j.m. coetzee<br />

regie luk perceval<br />

feb, apr 13<br />

angels in america<br />

van tony kushner<br />

regie ivo van hove<br />

feb - mrt 13<br />

al mijn zonen<br />

van arthur miller<br />

regie thibaud delpeut<br />

coproductie toneelschuur producties<br />

mrt - mei 13<br />

de meeuw première<br />

van anton tsjechov<br />

regie thomas ostermeier<br />

jun 13<br />

ta-alliantie<br />

hetty & george<br />

idee george groot, adelheid roosen<br />

regie titus muizelaar<br />

productie female economy<br />

okt - dec 12<br />

mightysociety10 + mightyfinalremix<br />

concept/tekst/regie eric de vroedt<br />

productie mightysociety<br />

nov 12 - jan 13<br />

stad der blinden<br />

van josé saramago<br />

regie thibaud delpeut<br />

productie std<br />

mei - jun 13<br />

ta-junior & amateurs!<br />

zijn of nie<br />

idee maartje ghijsen, victor mentink, adelheid<br />

roosen<br />

dec 12, feb - mrt 13<br />

kinderen van de zon junior<br />

naar kinderen van de zon<br />

mrt 13<br />

subsidiënten sponsor<br />

@tgamsterdam | facebook.com/toneelgroepamsterdam<br />

tga.nl | info@tga.nl | marnixstraat 427 1017 pk amsterdam | (020) 795 99 00


nora<br />

torvald helmer<br />

thomas ryckewaert<br />

nora helmer<br />

halina reijn<br />

dr. rank<br />

eelco smits<br />

kristine linde<br />

janni goslinga<br />

nils krogstad<br />

bart slegers

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!