ROTA Nieuwsbrief - Ecorys

Jaar van veranderingen
Nr. 15 - April 2010
ROTA Nieuwsbrief, een uitgave van ECORYS Nederland,
verschijnt twee keer per jaar.
Colofon
Redactie: rota@ecorys.com
Postbus 4175, 3006 AD Rotterdam
T 010 453 88 00
Aan– of afmelden: http://www.ecorys.nl/ROTA_april2010
ROTA Nieuwsbrief
ECORYS Transport & Mobiliteit
De val van het kabinet laat zijn sporen na in de beleidsagenda van Nederland: de kilometerheffing is voorlopig in de
ijskast gezet, nieuwe plannen voor binnenvaarthavens zullen het voorlopig zonder overheidssubsidie moeten doen.
Ook het nieuwe kabinet zal echter voor grote mobiliteitsuitdagingen staan. De aanleg van nieuwe infrastructuur kan
daarbij helpen, maar zal geen volledige oplossing bieden. Verandering van het mobiliteitsgedrag kan eveneens
bijdragen aan de oplossing. En dan wordt het ook een zaak van private partijen. Het relatief nieuwe concept van
mobiliteitsleasing is zo’n instrument dat het gedrag van werknemers kan beïnvloeden. Onze nieuwe collega Robert
Galjaard legt uit hoe dit werkt.
Duurzaamheid is een thema dat door veel partijen wordt omarmd. Overheden proberen het inhoud te geven in hun beleid, private
partijen zien een nieuw marketing thema om zich op te profileren. ECORYS levert beide partijen advies in duurzaamheidvraagstukken.
Om dit veld verder te versterken zal binnenkort een door ECORYS gesponsorde hoogleraar aan de EUR / RSM aantreden.
Ook onderwerpen als luchtvaart en de Europese scheepsbouwindustrie komen in deze ROTA aan bod, waarmee de volle breedte
van het werkveld van ECORYS Transport & Mobiliteit wordt getoond.
Overigens zijn we niet alleen in Nederland actief, maar ook ver daarbuiten. Zo heeft ECORYS het afgelopen jaar een eigen vestiging
in India geopend waarin Transport & Mobiliteit zeer goed vertegenwoordigd is. De eerste projecten op die markt zijn inmiddels
in volle gang.
We wensen u veel leesplezier!
Namens het management van ECORYS Transport & Mobiliteit,
Wim Spit
In deze uitgave onder meer:
Opinie: Na luchtvaart ook emissiehandel voor de scheepvaart? 2
Opinie: Mobiliteitsleasing moet bereikbaarheid Maastricht verbeteren 4
Windmolens op zee, wat betekent dat voor de scheepvaart? 6
MKBA Programma Hoogfrequent Spoorvervoer 7
Mobiliteitstrategie bij groot onderhoud wegen: maatwerk vereist 10
Inzicht in knelpunten en colonnevorming goederenvervoer in de Zuidvleugel 14
Nieuwe medewerkers Transport & Mobiliteit 16
Wim Spit
ECORYS Nederland
Al meer dan 80 jaar helpt ECORYS opdrachtgevers wereldwijd
bij het realiseren van hun ambities. Vanuit een onafhankelijke
positie leveren onze professionals heldere adviezen en
effectieve ondersteuning bij de uitvoering van beleid en
programma’s, gebaseerd op inhoudelijke kennis en scherpe
analyses. Wat onze aanpak typeert zijn de kwaliteiten van
onze experts: specifieke kennis op economisch, sociaal en
ruimtelijk gebied, maatschappelijke betrokkenheid, persoonlijke
service en de capaciteit om vraagstukken vanuit verschillende
disciplines te benaderen. Deze unieke mix van factoren
garandeert de kwaliteit waarnaar onze klanten op zoek zijn.

Na luchtvaart ook emissiehandel voor de
scheepvaart?
De CO2-uitstoot in de internationale lucht- en scheepvaart is
afgelopen jaren sterk toegenomen. Daarnaast tonen ook toekomstscenario's
aan dat de sterkste groei van CO2-emissies te
verwachten is in de transport deelsectoren. Vanaf januari 2012
zal de luchtvaartsector opgenomen worden binnen het EU ETS.
Emissierechten zullen worden toegekend aan luchtvaartmaatschappijen,
die daardoor gestimuleerd worden hun uitstoot te
verlagen, bijvoorbeeld door schonere toestellen in te zetten of te
zorgen voor een betere bezetting van stoelen.
De Europese Commissie overweegt om ook de zeescheepvaart
binnen het EU ETS te brengen. Men zou dit liever wereldwijd
doen in IMO-verband (Internationale Maritieme Organisatie),
maar dat proces loopt erg traag en niet alle IMO-leden zijn in
gelijke mate bereid actie te ondernemen. Naast de luchtvaart zou
Europa ook bij de zeevaart zo’n voortrekkersrol kunnen spelen.
Mogelijke gevolgen
Als zeeschepen in de toekomst voor hun CO2-emissies rechten
moeten inleveren, zal dit effect hebben op de kosten van maritiem
vervoer. En daarmee wellicht op de keuze voor andere vervoerwijzen.
Shortsea rederijen maken zich al zorgen dat er straks
lading overgaat naar de weg. En dat terwijl Europa toch juist het
shortsea vervoer wil stimuleren via programma’s als ‘Marco Polo’
en ‘Motorways of the Sea’. Een ‘modal shift’ naar weg is het
tegenovergestelde van wat men ambieert en zal eerder tot meer
emissies leiden dan tot minder.
Zou het beter zijn om ook het vervoer over land onder EU ETS te
OPINIE
Sinds 2005 is er een Europees emissiehandelssysteem (EU ETS – Emission Trading System) voor stationaire bronnen. Denk
hierbij aan energiecentrales, hoogovens en andere locaties waar installaties van bedrijven veel CO2 uitstoten. Koolstofdioxide
(CO2-uitstoot) is een broeikasgas dat ontstaat als gevolg van de verbranding van o.a. fossiele brandstoffen. Het doel
van het EU ETS is om via een markt voor emissierechten, door middel van een prijsprikkel tot een reductie van de uitstoot te
komen. Het systeem kan op deze manier bijdragen aan het voorkomen van klimaatverandering en minder afhankelijkheid
van fossiele energievormen.
brengen? Dit lijkt niet direct het meest kosteneffectieve instrument,
maar wel kan worden gedacht aan strengere emissie-eisen
voor vrachtauto’s, brandstofbelasting of voertuigbelasting. Dan is
er immers sprake van een eerlijker systeem: iedere modaliteit
binnen de transportsector moet zich inspannen (via emissierechten
of andere instrumenten) om energie-efficiënter te worden,
met minder CO2-uitstoot tot gevolg. Verladers kunnen een afweging
maken op basis van kosten en service (tijd, kwaliteit), waarbij
de kosten ook een waardering van de milieu-impact omvatten.
Er zijn nog meer mogelijke gevolgen. Zo kan een verhoging van
de vervoerskosten over zee leiden tot andere routekeuzes voor
schepen en het aandoen van andere havens. Rotterdam kan
- afhankelijk van de definitieve vormgeving van het systeem -
door haar ligging aantrekkelijker worden dan de dieper landinwaarts
gelegen haven van Antwerpen, of de noordelijker gelegen
havens van Hamburg en Bremen. Hier tegenover staat de
mogelijke sterke toename van de concurrentie met containerhavens
in Zuid-Europa. Vanuit China bevinden deze zich immers
dichterbij, wat minder uitstoot oplevert. Van Marseille of Triest kun
je ook via het spoor Europa in. Maar die afweging is pas eerlijk
als ook het spoor deelneemt aan EU ETS of andere inspanningen
moet leveren om CO2-uitstoot te reduceren. Een risico van de
opname van de internationale scheepvaart binnen het ETS is dat
het ook kan leiden tot uitwijkgedrag van schepen of reders, het
zogenoemde ‘carbon leakage’ effect.
Voor beleidsmakers biedt EU ETS bovendien kansen voor flankerend
beleid. Denk daarbij aan het verder vergroenen van de
zeescheepvaart en het gebruik van terugsluismechanismen om
de doelen nog beter te bereiken. Het is bijvoorbeeld de vraag op
welke manier opbrengsten uit de veiling van rechten zullen
worden teruggesluisd naar de maritieme sector.
Conclusie: EU-acties kunnen verstrekkende gevolgen
hebben voor haven- en scheepvaart
Hoe langer de IMO wacht met effectieve maatregelen op internationaal
niveau, hoe groter de kans is dat de EU actie gaat
(Vervolg op volgende pagina)
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
2

(Vervolg van vorige pagina)
nemen. Dit zal leiden tot een heroptimalisatie van logistieke netwerken
en routekeuzes en zal gevolgen hebben voor de concurrentiepositie
van havens en scheepvaartdienstverleners. Dit effect
kan doorwerken in lokale en nationale economieën, zowel in economische
groei als veranderende werkgelegenheid. De uiteindelijke
invulling van een dergelijke opname binnen het EU ETS kan
aanzienlijke gevolgen hebben voor de haven- en scheepvaart
activiteiten in Europa. ECORYS heeft onlangs voor de Vlaamse
overheid onderzoek gedaan, om voor de vier Vlaamse zeehavens
de mogelijke economische en concurrentie-effecten van verschillende
vormgevingen van de opname van de zeescheepvaart binnen
het EU ETS in te schatten.
De mobiliteitsscan
De mobiliteitsscan is bedoeld voor alle professionals in
Nederland, die betrokken zijn bij de samenhangende thema’s
milieu, ruimte, bereikbaarheid en verkeer en vervoer. De mobiliteitsscan
maakt het mogelijk om snel inzicht te krijgen in
de oorzaken van problemen en de gevolgen van uw
beleidssuggesties voor elk van deze thema’s.
De mobiliteitsscan, ontwikkeld door Goudappel Coffeng en
ECORYS biedt de mogelijkheid zicht te krijgen op de wisselwerking
tussen mobiliteit, ruimte en milieu. In opdracht van KpVV
(Kennisplatform Verkeer en Vervoer) zijn inmiddels twee pilots
uitgevoerd met de werkgroepen in de regio’s IJmond en BRU
(Bestuur Regio Utrecht) . Deze pilots hebben belangrijke input
opgeleverd voor het programma van eisen en de test van de
eerste versie van de scan.
In de mobiliteitsscan staat de ladder van Verdaas in al zijn
aspecten centraal. Speciale aandacht is er voor onder andere het
parkeerbeleid. De gebruiker kan zelf met praktische maatregelen
ingrijpen in ruimtelijke ontwikkelingen of in het verplaatsingsgedrag
van mensen. Uiteindelijk biedt de mobiliteitsscan de mogelijkheid
om weloverwogen en gericht het gemeentelijke beleid
vorm te geven.
Transparantie stond centraal bij de ontwikkeling van de mobiliteitsscan.
De gebruiker krijgt het resultaat van zijn keuzes direct
te zien en kan deze tevens aanpassen. Zo is het mogelijk snel en
gecontroleerd de mogelijkheden in het verkeersmodel door te
rekenen. Met de mobiliteitsscan krijgt de gebruiker inzicht in wat
nuttige verbeteringen zijn om verplaatsingen soepeler te laten
verlopen. Denk aan betere bereikbaarheid, beter ingerichte ruimte
of minder hinder voor het milieu. De scan berekent geen nieuw
evenwicht, de daarvoor benodigde rekentechnieken zijn te complex.
De gebruiker bepaalt zelf welke maatregelen nuttig lijken en
3
Voor meer informatie
Johan Gille
E johan.gille@ecorys.com
Robert Kok
E robert.kok@ecorys.com
in welke effecten interessant. De mobiliteitsscan werkt als een
verkeersmodel waarbij de gebruiker zelf geheel aan de knoppen
mag draaien.
De eerste versie van de mobiliteitsscan is begin februari 2010
opgeleverd. KpVV is voornemens om de mobiliteitsscan bij alle
gemeenten onder de aandacht te brengen. Binnenkort starten in
een aantal regio’s extra pilots. Speciale aandacht zal nog worden
gegeven aan de toepassing van de mobiliteitsscan in de dagelijkse
werkomgeving van een gemeente of regio. Daartoe zijn waarschijnlijk
protocollen nodig. KpVV is van plan te gaan werken met
gebruikersgroepen en om deze te betrekken bij het maken van
opvolgende versies.
Website: http://mobiliteitsscan.bereikbaarheidskaart.nl/
Voor meer informatie
Marco Martens
marco.martens@ecorys.com
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

Mobiliteitsleasing moet bereikbaarheid
Maastricht verbeteren
ECORYS is een proef rond mobiliteitsleasing aan het voorbereiden in de regio Maastricht. Het doel van de proef is om in
samenwerking met overheden, werkgevers en leasemaatschappijen in Maastricht de bereikbaarheidsproblemen te bestrijden.
De bereikbaarheidsproblematiek rond Maastricht is het gevolg van de aanleg van de A2-tunnel door de stad. De proef
richt zich op de introductie van een nieuwe vorm van autoleasing. Hierdoor zal het gebruik van de leaseauto aanzienlijk
verminderen en zal de verkeershinder tijdens de bouw van de tunnel beperkt blijven.
Fileleed in Nederland; een dagelijkse bron van ergernis voor
autorijdend Nederland, een grote schadepost voor de economie
en een niet te vermijden gespreksonderwerp op een willekeurig
familiefeestje. Het verbreden van wegen en het aanleggen van
nieuwe verbindingen heeft nog niet kunnen verhinderen dat
Nederland ’s ochtends en ’s avonds aansluit in een eindeloze rij
auto’s. De laatste jaren zijn op diverse plaatsen in Nederland
spitsmijden-projecten ingezet om filerijders met een financiële
bonus te prikkelen om buiten de filetijden de weg op te gaan. En
met succes, want door inzet van dit beloningsinstrument kwamen
er zoveel minder auto’s langs diverse fileknelpunten dat de
verkeershinder beperkt werd. Spitsmijden toont daarmee aan dat
het een effectief en direct inzetbaar beprijzingsinstrument is.
Toch kleven er twee nadelen aan deze oplossing: De schatkist
moet altijd open om geld voor de noodzakelijke incentives te kunnen
betalen. En als de incentives worden stopgezet, vervallen de
deelnemers in hun oude gedragspatroon en komt de file weer
terug.
Leaserijders uit de spits halen
ECORYS zoekt actief naar mogelijkheden om deze beperkingen
OPINIE
Fileleed: een dagelijkse ergernis voor veel automobilisten.
van de huidige spitsmijden-projecten te ondervangen en tot
structurele oplossingen te komen. Voorwaarde is wel dat er een
groep automobilisten te vinden is die massaal de spits bevolkt, de
mogelijkheid heeft om de spits te mijden, en zelf de financiële
prikkel kan financieren die noodzakelijk is om op andere tijden te
gaan reizen.
De leaserijders lijken een groep te vormen die aan deze voorwaarden
voldoet. Een kentekenonderzoek door Rijkswaterstaat
heeft aangetoond dat de leaseauto ruim vertegenwoordigd is in
de spits. Eén op de drie, soms zelfs één op de twee auto’s in de
ochtend- en avondfile blijkt een leaseauto te zijn. Opmerkelijk,
omdat leaseauto’s maar acht procent van het totale wagenpark
uitmaken. De berijders van leaseauto’s zijn vaak werkzaam in de
dienstverlenende sector en hebben de mogelijkheid om hun
werktijden flexibel in te richten. En niet oninteressant: voor de
werkgevers vormt de leaseauto jaarlijks een kostenpost van circa
8 miljard euro.
(Vervolg op volgende pagina)
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
4

(Vervolg van vorige pagina)
De huidige autoleaseregelingen bevatten prikkels voor de gebruikers
om jaarlijks zoveel mogelijk kilometers te maken. De fiscus
vraagt een vast bedrag voor het gebruik van de auto ongeacht
het aantal kilometers. De werkgever legt geen strobreed in de
weg om het aantal privékilometers in de hand te houden uit vrees
om de werknemer tegen zich in het harnas te jagen. Bovendien
ontmoedigt de werkgever het gebruik van alternatieven voor de
leaseauto. Als een leaserijder een zakelijke reis met de trein wil
maken worden de kosten niet vergoed, of haalt de leaserijder
zich veel administratieve rompslomp op de hals. Door deze
prikkels om vooral veel te rijden blijven de leasekosten voor
werkgevers stijgen en prijst het leaseproduct zich uit de markt.
De oplossing: mobiliteitsleasing
Om deze nadelen te ondervangen hebben de grote leasemaatschappijen
in Nederland autoleaseproducten ontwikkeld op basis
van het persoonsgebonden mobiliteitsbudget: mobiliteitsleasing.
Bij werkgevers die mobiliteitsleasing hebben ingevoerd daalt het
leaseautogebruik ten gunste van vervoersalternatieven en stijgt
de werknemertevredenheid omdat werknemers zelf kunnen
sturen op mobiliteit en het bijbehorende budget. In de praktijk
betekent mobiliteitsleasing dat een werknemer voor zijn mobiliteit
niet alleen de beschikking heeft over ‘zijn ‘leaseauto, maar vanaf
dat moment ook financieel geprikkeld wordt om gebruik te maken
van alternatieven voor de auto (trein, bus, OV-fiets, P&R-
voorzieningen, telewerken, teleconferencing). De leaserijder is
namelijk in staat om voor elke afzonderlijke reis een keuze te
maken voor de auto of een alternatief. Een reis per auto betekent
een forse aanslag op zijn persoonlijk mobiliteitsbudget. Een reis
per OV betekent een veel kleinere aanslag op zijn mobiliteitsbudget.
Het budget dat aan het eind van het jaar overblijft, komt
toe aan de leaserijder. En zo ontstaat een structurele incentive
om minder gebruik te maken van de auto.
Mobiliteitsleasing biedt structurele
prikkels om minder gebruik te
maken van de auto.
Bereikbaarheid neemt toe
Mobiliteitsleasing is een aantrekkelijk product voor werkgevers en
werknemers. Bovendien daalt het aantal autoleasekilometers en
dat is goed voor de bereikbaarheid. Toch verloopt de introductie
van de opvolger van de klassieke leaseregeling langzaam. Het
product is complexer, werkgevers zijn moeilijk te overtuigen dat
de kosten niet zullen stijgen maar gelijk zullen blijven. En niet
onbelangrijk: mobiliteitsleasing vereist registratie van alle verreden
kilometers op dagelijkse basis, inclusief de autokilometers.
5
Mobiliteitsleasing kan gebruik van OV stimuleren.
De kosten van zo’n ritregistratiesysteem vormen voor geïnteresseerde
werkgevers een te grote barrière.
Maastricht goede showcase
Om de marktintroductie van mobiliteitsleasing te versnellen en
gelijktijdig de bereikbaarheid te verbeteren heeft ECORYS contact
gelegd tussen vooruitstrevende autoleasemaatschappijen,
overheden en werkgevers in Maastricht. De regio Maastricht
kampt met forse bereikbaarheidsproblemen, veroorzaakt door de
aanleg van een tunnel onder de huidige A12, wat tot 2016 zal
duren. Het voorstel dat op tafel ligt lijkt aantrekkelijk genoeg om
samenwerking tussen werkgevers, overheden en autoleasemaatschappijen
tot stand te brengen. Bij doorgang van de proef verruilen
de werkgevers voor 1.000 werknemers het klassieke leasecontract
voor een mobiliteitsleasecontract. De overheden financieren
de noodzakelijke ritregistratiesystemen en de betrokken
leasemaatschappijen leveren de benodigde menskracht om de
nieuwe producten professioneel te introduceren. Zo kan in Maastricht
een showcase mobiliteitsleasing ontstaan, waardoor het
nieuwe product snel bekendheid kan opbouwen. Bovendien zouden
structureel dagelijks 200 auto’s uit de files rond Maastricht
verdwijnen. En dat is toch tien procent van het totaal aantal auto’s
dat van de weg af moet om het verkeer te kunnen laten doorstromen
tijdens de bouw van de tunnel.
Voor meer informatie
Robert Galjaard
robert.galjaard@ecorys.com
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

Windmolens op zee, wat betekent dat voor
de scheepvaart?
De Nederlandse regering wil voor 6000 MW (megawatt) aan windenergievermogen op de Noordzee plaatsen. Dit zal gevolgen
hebben voor allerlei stakeholders, waaronder de scheepvaart. ECORYS heeft recentelijk de impact van windparken op de
aanlooproutes naar de zeehavens onderzocht en concludeert dat langere routes kunnen leiden tot kostenstijging, wat een
concurrentienadeel kan opleveren.
De Nederlandse overheid wil het aandeel van groene energie
binnen de totale energievoorziening laten groeien, door onder
andere in te zetten op windenergie. Op diverse locaties in het
land is al ruim 2000 MW aan vermogen gestationeerd. Op zee is
inmiddels ook voor ruim 200 MW voorzien middels twee windparken
op zee: Offshore Windpark Egmond aan Zee en Prinses
Amalia voor de kust van IJmuiden.
Het streven is om het totale offshore windenergievermogen uit te
breiden tot 6000 MW. De vraag is waar de hiervoor benodigde
windmolens geplaatst moeten worden. Er zijn diverse afwegingen
die een rol spelen: kosten, gevolgen voor de natuur, maar ook het
feit dat de Noordzee geen leeg gebied is. Diverse locaties zijn
gereserveerd als oefenterrein voor defensie of aangewezen voor
bevissing. Ook zijn er talloze scheepvaartroutes. Dit alles maakt
de Noordzee tot een van de drukst bevaren zeeën ter wereld.
ECORYS heeft in opdracht van Rijkswaterstaat diverse varianten
voor offshore windmolenparken bestudeerd, op diverse locaties.
Deze leidden ieder in meer of mindere mate tot een toename van
de vaarafstanden, doordat routes zouden moeten worden verlegd
en er soms andere beperkingen voor de scheepvaart mee
gepaard zouden gaan. Hierdoor wordt het bereiken van havens
duurder: er moet immers een langere afstand worden afgelegd en
dat kost meer tijd en geld.
Met het door ECORYS en CPB ontwikkelde Havenconcurrentiemodel
zijn de mogelijke effecten geanalyseerd. Hierbij moet
worden opgemerkt dat dit voorlopige varianten betreft en dat er
door de overheid nog geen keuzes zijn gemaakt. Daartoe zal een
integrale afweging worden gemaakt, waarin o.a. ook kosten-
verhoging voor scheepvaart tegen verhoging van aanlegkosten
van windparken zullen worden afgewogen.
Het Havenconcurrentiemodel
Voor de import en export van gecontaineriseerde lading kunnen
de verschillende delen van het Europese continent worden bediend
door verschillende combinaties van diepzeeroutes, zeehavens
en vormen voor achterlandtransport (weg, water, spoor).
Zo’n combinatie wordt een ‘routing’ genoemd. Het achterland van
de havens toont een grote mate van overlap en er is daardoor
veel concurrentie tussen de havens (zie illustratie). Een verandering
van prijs of kwaliteit van een haven heeft daardoor direct
gevolgen voor het (potentiële) marktaandeel van deze haven.
Voorbeeld van zeeroutes en havens, ofwel ‘routing’
Naast vaarafstanden zijn, zo bleek uit het onderzoek, ook nautische
veiligheid, beschikbaarheid en bereikbaarheid van ankerplaatsen
en imago belangrijke factoren voor de haven. Waar de
directe vaarkosten slechts in zeer beperkte mate zullen toenemen
– en daardoor de impact op ladingoverslag in de onderzochte
varianten relatief beperkt zal blijven – kunnen deze aspecten tot
extra effecten leiden. Daarnaast bestaan er ook in omliggende
landen plannen voor meer windparken op zee, waardoor verschuivingen
van Nederlandse naar concurrerende havens weer
omgekeerd zou kunnen worden.
Voor meer informatie
Johan Gille
johan.gille@ecorys.com
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
6

MKBA Programma Hoogfrequent Spoorvervoer
ECORYS voert voor het Ministerie van Verkeer en Waterstaat de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) uit voor het
Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS). PHS heeft als doel de middellange termijn de ambitie van het kabinet vorm
te geven om hoogfrequent personenvervoer in combinatie met het snel groeiende goederenvervoer mogelijk te maken.
In 2004 beschreef het kabinet de ambities voor het spoorvervoer
in 2020 in de Nota Mobiliteit; hoge frequenties op spoorverbin-
dingen met de grootste reizigersstromen en goede bereikbaarheid
van havens, greenports en industriecomplexen voor
goederenvervoer worden mogelijk gemaakt.
Ter aanvulling en verdieping op de Nota Mobiliteit en de netwerkanalyses
is er in 2007 een Landelijke Markt- Capaciteitsanalyse
Spoor uitgevoerd. De conclusie van de LMCA Spoor was dat de
groeiprognose van het goederen- en personenvervoer over het
spoor ten opzichte van de Nota Mobiliteit naar boven moeten worden
bijgesteld en dat deze groei leidt tot capaciteitsknelpunten.
Hoogfrequent spoorvervoer kan
stapsgewijs worden gerealiseerd op
basis van de verwachte groei van de
passagiersaantallen.
Het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (PHS) is gestart als
follow-up van de LMCA-Spoor en heeft als doel de middellange
termijn de ambitie van het kabinet vorm te geven om hoogfrequent
personenvervoer in combinatie met het snel groeiende
goederenvervoer mogelijk te maken. Er zijn vier speerpunten
geformuleerd voor de kwaliteit van het personen- en goederenvervoer
op het spoor voor PHS:
1. Hoogfrequent spoorvervoer op de drukste trajecten in de brede
Randstad;
2. Toekomstvaste routestrategie spoorgoederenvervoer;
3. Samenhangende regionale OV-systemen waarvan het spoorvervoer
- met name de ‘sprinter’ - de ruggengraat vormt, met
goede benutting van en aansluitingen in de keten op het
vervoer per bus, tram en metro;
4. Kwaliteit voor de reistijden naar de landsdelen (duur en
betrouwbaarheid).
Hoogfrequent spoorvervoer kan stapsgewijs worden gerealiseerd
op basis van de verwachte groei van de passagiersaantallen. Op
enkele trajecten zijn de prognoses dusdanig, dat er niet alleen
vaker treinen moeten rijden maar dat ook de capaciteit van de
infrastructuur verbeterd moet worden.
7
Dit is het geval op de volgende corridors:
• Schiphol - Amsterdam - Almere - Lelystad (OV-SAAL);
• Utrecht - Arnhem/Nijmegen;
• Utrecht - Den Bosch;
• Den Haag - Rotterdam.
ECORYS voert de MKBA uit voor de laatste drie corridors. In de
zomer van 2010 zal besluitvorming plaatsvinden over het
programma.
Voor meer informatie
Wim Spit
wim.spit@ecorys.com
Bas Scholten
bas.scholten@ecorys.com
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

Effectevaluatie Parkeertariefmaatregelen Amsterdam
In 2008 heeft de gemeente Amsterdam het plan ‘Voorrang
voor een Gezonde Stad’ (VGS) vastgesteld. Een van de
maatregelen in dit plan betreft een verhoging van de parkeertarieven
en een uitbreiding van de bloktijden per 1 januari
2009. ECORYS heeft voor de gemeente Amsterdam een
evaluatie uitgevoerd van het effect van deze maatregelen op
parkeren, verkeer, luchtkwaliteit en de sociale effecten.
Omdat een integrale nulmeting van het aantal parkeerbewegingen
in het jaar 2008 ontbrak, is het beeld opgebouwd uit diverse
bronnen als omzetgegevens, beschikbare tellingen en ontwikkeling
van het aantal parkeerbewegingen in garages en P+R terreinen.
Voor het isoleren van de factor ‘recessie’ is ondermeer gekeken
naar de ontwikkeling van het parkeren in diverse andere gemeenten
waar geen verhoging van de tarieven heeft plaatsgehad,
landelijke trends en andere studies. Verder heeft ECORYS een
telefonisch onderzoek laten uitvoeren onder 600 Amsterdammers.
Het aantal parkeerbewegingen binnen
de Ring A10 is het afgelopen jaar met
6,8% afgenomen. Minimaal 3,8% daarvan
is toe te schrijven aan parkeermaatregelen.
ECORYS onderzocht de effecten van parkeermaatregelen in
Amsterdam
Uit het onderzoek kan onder andere worden geconcludeerd dat
het aantal parkeerbewegingen door niet-vergunninghouders
binnen de Ring A10 (exclusief Noord) het afgelopen jaar met
6,8% is afgenomen ten opzichte van 2008, waarvan minimaal
3,8% is toe te rekenen aan de parkeermaatregelen. De beoogde
reductie van stikstof-dioxide (NO2) wordt ruim gehaald, de beoogde
reductie van fijnstof (PM10) gedeeltelijk.
Wat betreft sociale effecten geeft een kwart van de Amsterdammers
in het kerngebied (die hebben meegewerkt aan het onderzoek)
aan minder bezoek te ontvangen. De maatregelen blijken
slechts een beperkt effect te hebben gehad op de sociale en
recreatieve activiteiten van de Amsterdammers.
Voor meer informatie
Rob Jeuring
rob.jeuring@ecorys.com
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
8

Toolkit om overheden te helpen bij de
introductie van ITS
Langzame en ongecoördineerde besluitvorming m.b.t. de invoering van ITS (Intelligente Transport Systemen) op stedelijk,
regionaal en nationaal niveau is een urgent probleem, dat moet worden opgelost. 2DECIDE is een project rond het ontwikkelen
van een toolkit, die overheden moet ondersteunen bij de invoering van ITS. Daarnaast moet de toolkit overheden helpen
bij het oplossen van verkeers- en vervoersproblemen en bijdragen aan het behalen van beleidsdoelstellingen. ECORYS is
verantwoordelijk voor de beoordeling van de kosten, baten en effecten van ITS-oplossingen.
ECORYS is lid van een consortium van partnerorganisaties, die
tezamen het 2DECIDE project uitvoeren. 2DECIDE wordt als
project deels gefinancierd onder het 7e kaderprogramma voor
onderzoek en ontwikkeling van de Europese Commissie. Het doel
van de toolkit is om overheden te helpen ITS in te zetten binnen
de aanpak van om problemen rond congestie, ongevallen en
milieuverontreiniging. Daarnaast kan de toolkit worden ingezet bij
het verbeteren van diensten voor de gebruiker, het promoten van
intermodaliteit transport, het verbeteren van de toegang tot
informatie en het vergroten van de veiligheid.
ITS live demonstraties tijdens Cooperative Mobility Showcase,
Intertraffic Amsterdam 2010
Verschillende oplossingen
Binnen 2DECIDE zullen verschillende oplossingen worden aangeboden,
afhankelijk van het probleem of de situatie waarin de
gebruiker verkeert. Oplossingen omvatten de inzet van systemen
die telematica en transporttechniek integreren om transportsystemen
te plannen, ontwerpen, exploiteren, onderhouden en
te beheren, in zowel het wegvervoer als het openbaar vervoer.
Gebruikerswensen
Het verzamelen van informatie over de wensen van de potentiële
gebruikers is een belangrijk onderdeel van het project. Hiertoe is
9
eind 2009 een korte vragenlijst verstuurd naar potentiële
gebruikers in Europa. In aanvulling daarop zijn interviews gehouden
met geselecteerde respondenten van de vragenlijst om
verder te discussiëren over kwesties als de functionaliteit van de
toolkit, in- en uitvoer van de toolkit, enz. Op 25 maart is een
Gebruikersforum georganiseerd tijdens het Intertraffic congres te
Amsterdam, waar de resultaten van de vragenlijsten en interviews
zijn gepresenteerd. Ook zijn de inhoud en de gebruikersinterface
van de toolkit in een workshop besproken met de toekomstige
gebruikers.
Resultaten
De ITS toolkit zal kosteloos aan gebruikers worden aangeboden
en zal het volgende bevatten:
• ‘Best practice’ voorbeelden van ITS-implementaties;
• Informatie over de kosten, baten en effecten van ITSoplossingen;
• Een database met evaluatieverslagen van ITS-projecten;
• Informatie over technische en juridische aspecten van ITSoplossingen;
• Gerichte informatie in antwoord op een specifieke zoekopdracht
van een gebruiker.
Dit alles zal worden verstrekt via een gebruiksvriendelijke, op
internet gebaseerde toolkit voor ondersteuning van besluitvorming
over ITS-toepassingen en diensten. Om taalbarrières te overwinnen,
zullen de ITS-toolkit en de meest relevante informatie
beschikbaar zijn in verschillende talen.
Website 2DECIDE Toolkit: http://www.2DECIDE.eu
Voor meer informatie
Dick Mans
dick.mans@ecorys.com
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

Mobiliteitstrategie bij groot onderhoud
wegen: maatwerk vereist
ECORYS ondersteunt Rijkswaterstaat Dienst Zuid-Holland en Dienst Utrecht bij het opstellen van een mobiliteitstrategie
voor periodes van groot onderhoud en de aanleg van spitsstroken op de snelwegen A12, A27 en
A28. Het onderhoud en de wegverbredingen zijn onderdeel van de ‘spoedaanpak wegen’ waarbij door het
Ministerie van Verkeer en Waterstaat 18 spoedwegprojecten en 30 versnellingsprojecten zijn aangewezen.
Rijkswaterstaat heeft zich tot doel gesteld om de extra files als
gevolg van groot onderhoudswerkzaamheden tot een aanvaardbaar
niveau terug te brengen. Bij grotere onderhoudswerken is
het tijdelijk buiten gebruik stellen van delen van de weg echter
onontkoombaar. De opgave is dan om een deel van de weggebruikers
te verleiden tot aanpassing van hun gedrag en zo de
afwikkeling op aanvaardbaar niveau te houden. Om de beste
strategie te heeft Rijkswaterstaat onder de naam Toekan een
transparant en eenvoudig instrument ontwikkeld en dat samen
met maatschappelijke partners (wegbeheerders, belangenorganisaties,
vervoerders) kan worden ingezet.
De strategie van Toekan is gericht
op het zoveel mogelijk beperken
van verkeershinder.
Wat is Toekan?
Toekan (Toespitsen op Kansen) is een methodiek voor de bepaling
van de mobiliteit-beïnvloedingstrategie bij de uitvoering van
wegwerkzaamheden. Deze strategie is gericht op het zoveel
mogelijk beperken van verkeershinder. Toekan bestaat uit vijf
stappen:
1. Verhelderen van de opgave (hoeveel moet er van de weg?)
2. Segmenteren van de markt (welke doelgroepen zijn er, welke
belangrijke herkomst en bestemmingen, welke alternatieven
zijn voorhanden?)
3. Potenties schatten (hoe aantrekkelijk zijn de alternatieven?)
4. Bepalen van de mobiliteitsstrategie (welk type maatregelen
zijn kansrijk?)
5. Kiezen van het maatregelpakket (afwegingen op basis van
onder andere kosteneffectiviteit)
Bij het bepalen van de juiste strategie voor de vraagombuiging
hebben we te maken met een sterk gesegmenteerde mobiliteitsmarkt.
Het totale verkeersaanbod op de betreffende wegvakken
wordt daarom eerst uitgesplitst in zeven tot acht herkomst-
bestemmingsstromen, afhankelijk van de behandelde snelweg.
Over elk van de stromen worden vervolgens per ritmotief (werk,
zakelijk, vrije tijd en vracht) vier mogelijke gedragsaanpassingen
beschouwd, te weten andere route, andere tijd, andere modaliteit,
niet naar bestemming afreizen.
Voor elk van deze segmenten wordt per stroom de potentie
geschat. Dat levert een totaaloverzicht op van de potenties binnen
de verschillende marktsegmenten. Om de geschatte potenties
te effectueren kunnen uiteenlopende maatregelen worden
ingezet. Er staan drie clusters maatregelen ter beschikking:
Verkeers-management (VM), Mobiliteitmanagement (MM) en
Communicatie. Een aantal maatregelen wordt in ieder geval genomen:
een publiekscampagne om alle partijen adequaat te informeren,
bebording voor belangrijkste omleidingroutes, enz. Deze
maatregelen vormen het vertrekpunt.
De mobiliteitsstrategie is gericht op het zoveel mogelijk beperken
van verkeershinder.
De Toekan-methodiek wordt samen met partners in de regio
doorlopen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de ervaringskennis
van deze partijen bij het schattingsproces en wordt gewerkt aan
draagvlak voor ieders bijdrage aan de opgave; we maken zichtbaar
waarvoor elke partij aan de lat staat.
(Vervolg op volgende pagina)
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
10

(Vervolg van vorige pagina)
ECORYS: procesbegeleiding en inhoud
ECORYS heeft Toekan toegepast voor Rijkswaterstaat Dienst
Zuid-Holland voor de A12 tussen Woerden en Gouda en voor de
Dienst Utrecht voor de A12 (Lunnetten-Veenendaal), A27
(Everdingen-Rijnsweerd) en A28 (Utrecht-Amsersfoort). Daarbij
hebben we de workshops met de omgevingspartijen (o.a. wegbeheerders,
ANWB, TLN, EVO, Verkeersonderneming, NS, VNM)
inhoudelijk voorbereid en gefaciliteerd. Daarnaast hebben we de
aantrekkelijkheid van een groot aantal gedragsbeïnvloedende
maatregelen geanalyseerd en een inschatting gemaakt van de
kosteneffectiviteit van de maatregelen. Dit is samengebracht in
de mobiliteitsstrategie.
Door de toepassing van Toekan was ECORYS in staat in een
korte periode een beeld te schetsen van de ernst van de hinder,
en de kans op succes van maatregelen om deze hinder te verminderen.
De workshops met de omgevingspartijen zijn daarin
belangrijk geweest, om ideeën te genereren voor maatregelen en
de kansrijkheid van deze maatregelen te schatten. Daarnaast zijn
de workshops van belang geweest in de communicatie rondom
de wegwerkzaamheden en om de planning nog beter af te stemmen
op mogelijke werkzaamheden aan routes die als omrijdroutes
kunnen worden gebruikt.
Website startschot spoedaanpak Gouda-Woerden:
http://www.verkeerenwaterstaat.nl/actueel/nieuws/
ministereurlingsstartuitvoering3espoedaanpakprojectwoerdengouda.aspx
Nieuwe projecten
Omvang stroom 500
Woon-werk / Zakelijk /
Leisure / Vracht
Meer informatie over deze projecten kunt u nalezen op onze website: www.ecorys.nl.
11
67 / 22 / 1 / 9 %
Reistijd spits (dal) 110 (85) Minuten
Reistijd omrijden spits
(dal)
Stroomkenmerken
130 (100) Minuten
Reistijd OV 120 Minuten
Illustratie: voorbeeld deelstroom op de A12: stad naar stad
(illustratie met medewerking van Goudappel Coffeng)
Voor meer informatie
MVT/uur in ochtendspits
Bas Scholten
bas.scholten@ecorys.com
ECORYS werkt wereldwijd aan interessante en relevante projecten op het gebied van transport en mobiliteit. Hieronder geven wij u
enkele voorbeelden van recente en nieuwe projecten buiten Nederland:
• Punjab Integrated Transport Policy and Strategy, India (Wereldbank)
• Review van de organisaties van wegbeheer in Zuid-Oost Azië (Wereldbank)
• Verkeerscongestie studie Cairo, Egypte (Wereldbank)
• Haventraining in Bandar Aceh (Wereldvoedselprogramma Verenigde Naties)
• Raamwerkcontract voor de beoordeling van transportinfrastructuurprojecten onder het Europese Fonds voor Regionale
Ontwikkeling (Europese Commissie)
• Vervoersbeleid en economische ontwikkeling: een toolkit voor beleidsmakers (Wereldbank)
• Beoordeling investeringsprojecten havens van Candarli en Mercin, Turkije (Europese Commissie)
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

Concurrentiekracht van de Europese scheepsbouwindustrie
ECORYS heeft de actuele stand van zaken, inclusief sterke en zwakke punten van de scheepsbouwindustrie in
kaart gebracht als onderdeel van het raamwerkcontract voor sectorale concurrentiestudies. Zoals de richtlijnen
van het LeaderSHIP2015-programma voorschrijven, zijn ook aanbevelingen voor toekomstige acties ontwikkeld.
De Europese scheepsbouwindustrie is lang de wereldmarktleider
geweest. De concurrentiepositie en het daarmee samenhangende
marktaandeel vertonen de laatste jaren echter een
gestage daling. Andere, vooral Aziatische landen verwerven
marktaandeel ten koste van Europa, voornamelijk als gevolg van
gerichte, overheidsgestuurde industrieontwikkelingsprogramma’s.
De goede positie van Europa is in de jaren ’50 geleidelijk overgenomen
door Japan, gevolgd door Zuid-Korea in de jaren ’70.
De laatste tien jaar was vooral China in leidende positie.
Recentelijk hebben nieuw opkomende landen als Vietnam, India
en de Filippijnen de markt betreden met lage productiekosten.
De concurrentiepositie en het
marktaandeel van de Europese
scheepsbouwindustrie vertonen de
laatste jaren een gestage daling.
Niet alleen aan de aanbodkant is de Europese scheepsbouw-
industrie uitgedaagd door nieuw producerende landen, ook de
vraagzijde is aan veranderingen onderhevig. Hoewel het aantal
Europese scheepsbouwers de laatste jaren aanzienlijk is afgenomen,
is de branche nog steeds belangrijk door een sterk netwerk
van toeleveranciers, de hoge mate van specialisatie en de
werkgelegenheid. Bovendien behoren sommige Europese landen
tot de grootste maritieme naties en is ongeveer 40% van de
commerciële vloot eigendom van Europese bedrijven.
De financiële crisis heeft wereldwijd, maar vooral in Europa
gezorgd voor een grote daling in maritiem transport. Dit is terug te
zien in erg lage dagtarieven voor in (lijn)dienst varende schepen,
het schrappen van lijndiensten door exploitanten en het stilleggen
van schepen. Als gevolg van de huidige overcapaciteit worden
weinig orders geplaatst en zien scheepswerven hun orderboek
snel afnemen, wat aanzienlijke druk legt op het grote aantal
arbeiders in deze bedrijfstak.
Wat kan Europa doen om de sector te
helpen zijn positie te behouden en bij
te dragen aan de Lissabon agenda
voor groei en werkgelegenheid?
De Europese scheepsbouwindustrie wordt uitgedaagd door nieuw
producerende landen, maar is ook aan de vraagzijde aan verandering
onderhevig.
Een team van experts van ECORYS heeft de concurrentiekracht
van de Europese scheepsbouwindustrie beoordeeld. Hierbij is
gekeken naar onder meer de volgende aspecten. Welke
Europese politieke maatregelen zijn effectief in het stimuleren van
de Europese transportsector in deze economische crisis? En wat
kan Europa doen om de sector te helpen zijn positie op de lange
termijn te behouden en bij te dragen aan de Lissabon agenda
voor groei en werkgelegenheid? De politieke aanbevelingen zijn
in lijn met de kerngebieden van de LeaderSHIP2015-strategie.
Voor meer informatie
Roelof Jan Molemaker
roelofjan.molemaker@ecorys.com
Wesley van Dijk
wesley.vandijk@ecorys.com
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
12

Evaluatie Wet Melding Voorvallen Burgerluchtvaart
Het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen, het loket waar voorvallen in de luchtvaart worden gemeld, moet
opnieuw worden ingericht om het effect van het meldingensysteem te vergroten. Dit adviseert de Commissie
Van Delden, die op verzoek van het kabinet de Meldingsplicht Voorvallen Burgerluchtvaart heeft geëvalueerd.
Ook concludeert de commissie dat er regelmatig overleg moet plaatsvinden tussen luchtvaartsector en het OM
over de gemelde voorvallen, zodat de onderlinge relatie tussen beide partijen versterkt wordt. ECORYS heeft de
commissie Van Delden ondersteund bij het opstellen van haar advies.
De evaluatie van de Commissie Van Delden is in 2007 aangekondigd,
toen in Nederland nieuwe Europese regels gingen
gelden over het melden van voorvallen. Het werd voor bepaalde
beroepsgroepen in de burgerluchtvaart, zoals gezagvoerders en
luchtverkeersleiders, verplicht om melding te maken van defecten,
fouten of andere onregelmatigheden. Het gaat hierbij om
voorvallen die invloed kunnen hebben op de vliegveiligheid, maar
die niet leiden tot een ongeval of ernstig incident. Dit meldingensysteem
leidt tot een centraal overzicht van de voorvallen met als
doel de luchtvaartveiligheid te vergroten.
De commissie heeft het nieuwe systeem twee jaar na invoering
onder de loep genomen, gekeken hoe het functioneert en wat kan
worden verbeterd. Volgens de commissie is het aantal meldingen
fors toegenomen maar functioneert het Analysebureau
Luchtvaartvoorvallen (ABL) - het loket waar de meldingen binnenkomen
- nog niet optimaal. Het ABL koppelt de meldingen bijvoorbeeld
niet regelmatig terug aan overheid en de luchtvaartsector.
Hierdoor staat de meldingsbereidheid in de sector onder druk.
Daarnaast zou het ABL meer analyses moeten maken van trends,
gevolgen en oorzaken, zodat kan worden geleerd van de informatie.
Inmiddels is er bij het ABL een begin gemaakt met het opvolgen
van deze aanbevelingen.
“Het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen
moet opnieuw worden
ingericht en er moet meer overleg plaatsvinden
tussen de luchtvaartsector en het
OM over gemelde incidenten.”
Omdat verhoging van de vliegveiligheid het ultieme doel van is
van de meldingen, zijn de gegevens van de melder beschermd.
Meldingen worden dan ook niet gebruikt voor strafrechtelijke
vervolging, tenzij er sprake is van opzet of grove nalatigheid. Als
dit het geval is legt het ABL contact met het OM om de melding te
onderzoeken. Volgens de commissie Van Delden moet dit zo
blijven. Binnen de luchtvaartsector leeft het gevoel dat de
13
meldingsbereidheid onder druk staat door deze mogelijkheid.
Overigens is het sinds de invoering van het nieuwe systeem nog
niet voorgekomen dat een melding naar het OM is doorgestuurd.
Om het vertrouwen tussen sector en OM te versterken moet de
transparantie volgens de commissie worden verhoogd, onder
andere door regelmatig overleg tussen sector en OM. Een
dergelijk zogeheten casusoverleg kan de relatie tussen de sector
en het OM versterken en verbeteren.
ECORYS heeft de Commissie ondersteund bij het opstellen van
haar advies. Zo hebben wij een groot aantal interviews afgenomen
met spelers uit de sector, is er een interactieve workshop
georganiseerd met de sector en de Commissie, en hebben we
ondersteuning verleend bij het opstellen van de rapportage.
Voor meer informatie
Robert Piers
robert.piers@ecorys.com
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

Inzicht in knelpunten en colonnevorming
goederenvervoer in de Zuidvleugel
In meerdere regio’s zijn stappen gezet in het kader van het Kwaliteitsnet Goederenvervoer. Deze zijn vooral
gericht op het in kaart brengen van - infrastructurele - knelpunten voor de huidige situatie op het hoofdwegennet.
ECORYS en Goudappel hebben gezamenlijk in het project Netwerkanalyse Goederenvervoer Zuidvleugel
aangetoond dat de toepassing van de netwerkanalysemethode waardevol kan zijn bij het ontwikkelen van een
robuust Kwaliteitsnet Goederenvervoer.
De nadruk ligt lag hierbij op het in kaart brengen van mogelijke
toekomstige problemen voor de bereikbaarheid op zowel het
hoofdwegennet als het onderliggende wegennet. Een recente
analyse voor de Zuidvleugel heeft belangrijke inzichten opgeleverd
in onder andere de positie en de omvang van kiempunten
(locaties die als veroorzaker van files kunnen worden aangmerkt)
op het netwerk en de omvang van colonnevorming van het
vrachtverkeer.
Kiemenanalyse geeft inzicht effectiviteit maatregelen
Vaak worden files veroorzaakt door capaciteitsproblemen op
weefvakken, of door beperkte capaciteit op (aansluitingen van)
het onderliggende wegennet. Dit noemen we kiemen van knelpunten.
Door terugslag kunnen nieuwe files ontstaan op wegvakken
waar (nog) geen capaciteitsproblemen bestaan. Binnen
de Zuidvleugel is gekeken wat de effecten zijn van het uitschakelen
van bepaalde kiempunten. De analyse laat zien dat met
gerichte maatregelen de vertraging deels verminderd zou kunnen
worden. Het gaat dan om maatregelen die de capaciteit vergroten,
bijvoorbeeld door een extra rijstrook te realiseren (al dan niet
alleen te gebruiken door het vrachtverkeer), verruiming van weefvakken
of zelfs een nieuwe verbinding (2e oeververbinding).
Een deel van die maatregelen is overigens al voorzien (aansluitingenprogramma,
zoals N3/A15, N3/A16). Soms is uitbreiding
van de capaciteit onvoldoende, doordat het kiempunt verschuift.
Verder lijkt dat er, ondanks MIRT-maatregelen, nog veel kiempunten
resteren die voor vertraging voor het vrachtverkeer zorgen.
Analyse laat zien dat met gerichte
maatregelen de vertraging deels zou
kunnen worden verminderd.
Analyse colonnevorming toont gevoeligheid hoofd- en
onderliggende netwerk
Hoge vrachtwagenintensiteiten op een gedeelte van het netwerk
kan colonnevorming tot gevolg hebben. Kans op colonnevorming
doet zich zowel binnen als buiten de spitsperioden voor. Colonne-
Illustratie: Kiempunten vrachtverkeer ochtendspits (2020)
Bron: ECORYS/Goudappel
vorming kan leiden tot problemen met het in- en uitvoegen en dit
kan tot een terugslageffect zorgen op het onderliggende wegennet.
De analyse voor de Zuidvleugel heeft in beeld gebracht welke
delen van het netwerk gevoelig zijn voor colonnevorming. Daardoor
wordt een meer gerichte aanpak mogelijk gemaakt.
Voor meer informatie
Jeroen Bozuwa
jeroen.bozuwa@ecorys.com
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
14

“Oog voor het proces en kennis van de inhoud”
Interview met Jorrit Harmsen en Johan Gille
Jorrit Harmsen en Johan Gille zijn beide, respectievelijk als consultant en als senior consultant
werkzaam bij de divisie Transport & Mobiliteit en beide gedetacheerd bij de projectorganisatie
Anders Betalen voor Mobiliteit van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Een kort gesprek
over klantgericht werken, ‘de inhoud’ en verschillende interessante projecten.
Kun je je werkzaamheden als gedetacheerde bij Anders Betalen
voor Mobiliteit kort beschrijven?
Johan: Ik heb me het afgelopen jaar bezig gehouden met de
vormgeving van het spitstarief. Doel is congestiereductie, maar
het moet ook een eenvoudig en uitlegbaar systeem worden en
ongewenste effecten moeten zoveel mogelijk worden voorkomen.
Het is een complex vraagstuk, waarvoor het nodige onderzoek is
uitgevoerd.
Jorrit: Ik ben vooral bezig geweest met het opstellen van de Wet
kilometerprijs die vorig jaar november naar de Tweede Kamer is
gestuurd. Daarbij ging het onder andere over de tarieven, differentiaties
daarin, en effecten op het milieu. Nu de kilometerprijs
door de tweede Kamer tot controversieel onderwerp is verklaard,
is het de vraag of en wanneer er over besloten gaat worden.
Wat zijn jullie ervaringen als gedetacheerde?
Jorrit: Het is heel erg leerzaam om als consultant een tijd ‘in huis’
bij een belangrijke klant van ECORYS te werken. Mijn detachering
heeft mij meer inzicht gegeven in de processen rondom
besluitvorming en wetgeving. Deze dimensie komt minder aan
bod bij reguliere onderzoeken van ECORYS.
Johan: Bovendien heb je zo een beter zicht op wat er in de praktijk
met een onderzoek gebeurt. Dit helpt ook bij het schrijven van
onderzoeksrapporten voor klanten: je leert nog meer klantgericht
werken. Verder heb ik meer inzicht gekregen in de rol van verschillende
onderdelen binnen het ministerie. VenW gaat natuurlijk
niet alleen over de kilometerprijs maar bijvoorbeeld ook over wegen
en openbaar vervoer, en die hangen nauw met elkaar samen.
Wat onderscheidt ECORYS van andere consultancybedrijven?
Jorrit: Dat is ongetwijfeld onze inhoudelijke inbreng. Je komt bij
het ministerie ook consultants tegen van andere bureaus. Ik denk
dat een belangrijk verschil is dat veel andere consultants worden
ingehuurd vanuit hun kennis van processen of organisatievaardigheden,
terwijl ECORYS toch vooral vanuit de inhoud een bijdrage
levert. Johan en ik worden toch wel gezien als inhoudelijke
experts op het gebied van verkeer, vervoer, milieueffecten en
kosten-batenanalyse. Deze informatie is erg belangrijk bij beleidsvoorbereiding.
15
Jorit Harmsen Johan Gille
Johan: Wij worden gewaardeerd omdat we niet alleen oog voor
het proces hebben maar ook kennis van de inhoud. Ik denk dat
het ook heel waardevol is dat wij als inhoudelijk georiënteerde
consultants bijdragen aan projecten waar inhoud en proces
samenhangen. In ons land met het poldermodel is het proces dat
je afspreekt met stakeholders erg belangrijk, maar dan moet de
inhoudelijke voeding wel juist zijn, en daar kunnen wij meerwaarde
bieden. De combinatie van inhoud en proces biedt
volgens mij de beste kansen.
Zijn er ervaringen uit jullie detachering die er echt uitspringen?
Jorrit: Ik ben onder ander een keer mee geweest naar een AO,
een Algemeen Overleg met de vaste Kamercommissie voor
Verkeer en Waterstaat. Dan moet je de minister ondersteunen bij
het beantwoorden van vragen. Daarnaast was de periode rondom
het bekend maken van de Wet kilometerprijs zeer boeiend om
mee te maken.
Johan: Ik heb heel veel interessante dingen beleefd. Wat ik erg
boeiend vind zijn de gesprekken tussen VenW en decentrale
overheden. Beide partijen hebben hetzelfde doel voor ogen,
namelijk een betere bereikbaarheid, maar toch komen we tot
andere ideeën over hoe het zou moeten. Het gezamenlijk onderzoeken
van alternatieven levert erg leuke bevindingen op. Ik denk
dat dit uiteindelijk een mooier Nederland oplevert.
Het klinkt alsof jullie louter positieve ervaringen hebben met het
gedetacheerd zijn. Of zit er ook een andere zijde aan?
Johan: Tsja, Den Haag is voor mij wel iets verder reizen dan
Rotterdam. En je ziet je eigen collega’s minder. Maar je krijgt er
ook veel voor terug: een uitdagende omgeving en een spannend
dossier. Bovendien kan ik het met mijn collega’s bij het ministerie
ook heel goed vinden.
Jorrit: Het is soms moeilijk een detachering te combineren met
andere werkzaamheden. Het kan voorkomen dat iets voor het
ministerie binnen een paar uur moet worden uitgezocht of
opgeschreven. Dit kan conflicteren met deadlines van andere
projecten.
(Vervolg op volgende pagina)
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

(Vervolg van vorige pagina)
Jullie zijn vast niet de enige ECORYS-experts die als gedetacheerde
werken bij de opdrachtgever?
Jorrit: Onze collega Koen Vervoort is al enige tijd gedetacheerd
bij de provincie Zuid-Holland. Daar is hij onder andere betrokken
bij de planvorming voor een aantal lopende MIRT-projecten (zoals
A13/A16 en A27) in de Zuidvleugel.
Johan: Zelf was ik vorig jaar enige tijd gedetacheerd bij het
Centraal Planbureau. De opdracht was om een kostenbatenanalyse
uit te voeren voor de Schaalsprong Almere (de
Nieuwe medewerkers
Robert Galjaard
bouw van 60.000 woningen) en het verbeteren van de bereikbaar
heid via het openbaar vervoer. Het CPB is weer een ander type
organisatie dan het ministerie maar speelt bij grote projecten in
Nederland ook een belangrijke rol. Daarom vond ik het heel leerzaam
deze organisatie eens van binnen te leren kennen.
Jorrit: En ook collega’s van andere divisies zijn wel eens gedetacheerd.
Zo zit Bart Witmond (divisie RSO) bijvoorbeeld ook
gedetacheerd bij Verkeer en Waterstaat, op het programma
Randstad Urgent. En Bregtje Bax (ECORYS Finance) zit ook
gedetacheerd bij Anders Betalen voor Mobiliteit. Zij houdt zich
daar bezig met de regionale mobiliteitsprojecten.
Robert Galjaard werkt sinds september 2009 als principal consultant bij de divisie Transport & Mobiliteit en
richt zich vooral op het verbeteren van de bereikbaarheid van stedelijke gebieden. Centraal hierbij staat het
opzetten van structurele beloningsprikkels voor grote groepen forensen om alternatieven te kiezen voor de
auto in het woon-werkverkeer. Momenteel zet hij in samenwerking met overheden, werkgevers en dienstverleners
pilots op, die gericht zijn op een bewuster gebruik van de leaseauto en die bij succes op korte
termijn nationaal opschaalbaar zijn.
Robert Galjaard heeft in de loop van zijn carrière de nodige kennis en ervaring opgebouwd op het gebied
van mobiliteitsmanagement. Vanuit het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft hij het eerste Nederlandse
publiek-private samenwerkingsverband rond mobiliteit opgezet en geleid: Swingh (Nu: Bereik!). In deze
periode heeft hij Spitsmijden ontworpen en toegepast. Spitsrijden is een tijdelijke beloningsmaatregel, bedoeld om verkeershinder
gedurende een beperkte periode (bijvoorbeeld als gevolg van wegwerkzaamheden) sterk te verminderen.
De overstap naar het bedrijfsleven (DHV, Heijmans) van enkele jaren geleden heeft Robert inzicht geboden in verdergaande
mogelijkheden om de bereikbaarheid structureel te verbeteren door het bundelen van publieke en private belangen.
Jonas van Praag
Jonas van Praag is sinds juni 2009 als consultant werkzaam bij ECORYS Transport & Mobiliteit. Jonas heeft
in 2006 zijn Master behaald in Econometrie en Operationele Research en heeft daarnaast een Bachelor in
Wiskunde, beide aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is zijn carrière gestart bij adviesbureau McKinsey &
Company, waar hij in projectteams heeft gewerkt aan strategische vraagstukken in het bedrijfsleven en
incidenteel voor de overheid. Na hier twee jaar werkzaam te zijn geweest wilde Jonas meer ervaring opdoen
met beleidsvraagstukken en maakte hij de keuze voor ECORYS aan de slag te gaan. Jonas wordt enthousiast
van het inzichtelijk maken van complexe vraagstukken en hiervoor samen met de opdrachtgever
oplossingen te formuleren.
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
16

Hanno Tillema
Hanno Tillema is sinds mei 2009 werkzaam bij ECORYS Transport & Mobiliteit. Hanno heeft in 2009 zijn
Master behaald in Financial Economics aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zijn masterscriptie had als
titel ‘Takeover Premiums in Mergers and Acquisitions using a Real Options Approach – evidence from the
US energy sector’. Het onderzoek gaf ondermeer aan dat fusies en overnames in deze sector geen
aandeelhouderswaarde creëren.
Tijdens zijn studententijd heeft Hanno zich naast Finance ook gespecialiseerd in regionale en vastgoedontwikkeling
en de rol die transport hierbij speelt (MSc. Urban Economics). Daarnaast is hij als commissielid
actief betrokken geweest bij het organiseren van de FRESH Consultancy week. Gedurende deze week
komen topmensen uit de vastgoedwereld samen met een selectie van vastgoedstudenten, om een business
case uit te werken en kennis met elkaar en elkaars ideeën te maken.
Momenteel neemt Hanno deel aan het International Talent Programme dat ECORYS jaarlijks organiseert. Hierin doorloopt hij rotaties
bij verschillende divisies om zo kennis op verschillende vakgebieden op te doen en het bedrijf en zijn divisies goed te leren kennen.
Ewa Paluszkiewicz
Shahram Tahmasseby
Ewa Paluszkiewicz is sinds mei 2009 werkzaam bij ECORYS. Voordat zij een full-time medewerker van
Transport & Mobiliteit werd, was zij werkzaam als student-assistent bij dezelfde divisie. Ewa heeft een
Masters degree in Economie van Wroclaw University of Economics (Polen) en van de Erasmus Universiteit
Rotterdam.
Ewa werkt aan verschillende internationale projecten in de transportsector. Haar voornaamste interesse
betreft de transport en duurzaamheid interface, met name hernieuwbare energiebronnen in het vervoer.
Shahram Tahmasseby is sinds november 2009 werkzaam als consultant bij de divisie Transport & Mobiliteit.
In 1998 behaalde Shahram zijn bachelor op afdeling Civiele Techniek van de Universiteit van Teheran.
Vervolgens behaalde hij begin 2001zijn master in transport engineering bij Sharif University of Technology in
Iran. Shahram heeft drie jaar werkervaring opgedaan voor Teheran Comprehensive Transport en Verkeer
Studies Company, waarbij hij betrokken is geweest bij diverse multidisciplinaire onderzoeksprojecten.
Daarna begon hij bij de Britse Engineering Group Halcrow en was betrokken bij verschillende verkeerseffectenstudies
in de snel groeiende stad van Dubai in de Verenigde Arabische Emiraten.
Shahram begon in 2005 zijn PhD aan de afdeling Transport en Planning van de faculteit Civiele Techniek en
Geowetenschappen van de Technische Universiteit Delft. Zijn onderzoek betreft ‘betrouwbaarheid in het
stedelijk openbaar vervoer beoordeling en design’. Tijdens zijn studie presenteerde hij diverse papers op nationale en internationale
conferenties. Binnen ECORYS richt Shahram zich vooral op personenvervoer.
17
ROTA Nieuwsbrief - April 2010 Sound analyses, inspiring ideas

Sound analysis, inspiring ideas
ECORYS Nederland BV
Watermanweg 44
3067 GG Rotterdam
Postbus 4175
3006 AD Rotterdam
T +31 10 453 88 00
F +31 10 453 07 68
E netherlands@ecorys.com
W www.ecorys.nl
Contactgegevens Transport & Mobiliteit
E transport@ecorys.com
Vestiging Rotterdam
T 010 453 88 50
F 010 452 36 80
Vestiging Amsterdam
T 020 638 97 56
F 020 638 98 36
Sound analyses, inspiring ideas ROTA Nieuwsbrief - April 2010
18