apr-mei-jun - Ex OOffr

-12-
1
Het sterkste fort ter wereld...
In de vroege ochtend van 10 mei streken plots zweefvliegtuigen neer op het fort van Eben-
Emael. Nog geen kwartier later was de modernste vesting van het land in Duitse handen. In
een mum van rijd kregen andere aanvallers op een identieke manier de geheel intacte bruggen
van Vroenhoven en Veldwezelt onder controle.
Vooral het nieuws over Eben-Emael kwam als een donderslag bij heldere hemel. Voor de
overval, en zelfs nog jaren later, beschouwde men deze vesting als het sterkste fort ter wereld.
Het spreekt vanzelf dat dit oordeel onze generaals en ministers goed uitkwam: het
suggereerde dat de snelle nederlaag uitsluitend te wijten was aan de Duitse overmacht. De
triomferende Duitsers waren zelf uiteraard evenmin geneigd om de aandacht te vestigen op de
zwakke punten, die de verovering van deze zogenaamd 'oninneembare' vesting
vergemakkelijkt hadden.
De slechte ervaringen van de vorige wereldoorlog hadden de ontwerpers van het pas gebouwde
fort van Eben-Emael geleerd dat de geschutsopstellingen niet op een beperkte ruimte
geconcentreerd mochten worden. Het 'dak' van het fort, waarop de kazematten en de
pantserkoepels verspreid lagen, had dan ook een oppervlakte van niet minder dan 45
hectaren. Op dit plateau had men echter niet gezorgd voor versperringen, in de vorm van
mijnen of prikkeldraad. Stoutmoedige en ervaren piloten kregen meteen de mogelijkheid hier
een vliegtuig aan de grond te zetten dat slechts een korte landingsbaan nodig had.
Daarenboven bestond de luchtafweer uit niet meer dan vier verouderde Maxim's boven op het
fort. Onze militaire experts hadden blijkbaar zelfs de mogelijkheid uit het oog verloren dat bij
een aanval massaal valschermspringers ingezet werden. Nochtans hadden de militaire
attachées in het buitenland al indrukwekkende demonstraties in het genre kunnen bijwonen.
De Duitsers hadden bovendien al begin april '40, in Denemarken en in Noorwegen, even in hun
kaarten laten kijken. Niemand wist echter dat in het 'Deutsches Forschungsinstitut für
Segelflug' een geheim militair zweefvliegtuig werd ontwikkeld, dat vanaf 1937 in
serieproduktie werd genomen. De 'DFS 230' kon een nuttige last vervoeren van 900 kilogram.
Dat zweefvliegtuigen voor een verrassingsaanval veruit veel geschikter waren dan
valschermspringers, hadden de Duitsers bij een test in november '37 al ervaren: parachutisten
stonden pas 15 minuten na de landing gevechtsklaar, die tijd hadden ze nodig om de gedropte
wapens bij elkaar te zoeken en aan iedereen door te geven. De luchtlandingstroepen in de
'Lastensegler' (de zweefvliegtuigen) echter hielden hun wapens, de springstof en de munitie
voor de landing al gereed, zodat, ze in minder dan 3 minuten gevechtsklaar waren. Een
bijkomend voordeel was dat het zweefvliegtuig (als het voldoende hoogte haalde) al een vijftal
kilometers van het landingsterrein losgegooid kon worden van het sleepvliegtuig, zodat de
vijand in het ongewisse bleef over het uiteindelijk doelwit. Als de zwever op een twintigtal
meter van het te veroveren object kon neerstrijken, dan zou alleen het razend vlug optreden
van de verdedigers de nederlaag kunnen voorkomen.
Tegen dit met spreekwoordelijke Duitse 'grondigheid' opgezette aanvalsplan waren onze
soldaten niet opgewassen. Dat waren ze misschien wel geweest als
men voor de kapitale sleutelpositie, die het fort van Eben-Emael nu eenmaal was, een garnizoen
had voorzien, dat uitsluitend bestond uit een keurkorps van beroepsmilitairen.
Waarom dit niet gebeurde zal wel altijd een open vraag blijven. De rol van Eben-Emael was
dus al na een kwartiertje oorlog uitgespeeld. Dit kan niet beweerd worden van de
kanaalbruggen van Vroenhoven en Veldwezelt. Dat de Duitsers ze intact in handen kregen
zou in de komende uren en dagen een enorme invloed hebben op het strijdverloop. Hier
speelden de omstandigheden eveneens in het nadeel van de Belgen. Onze 7de Infanterie-