modernistische metamorfose.pdf - Sjoerd Meuleman

Tekst | Sjoerd Meuleman
Beeld | Rappange & partners architecten
De slanke schijven metselwerk ogen als aparte ‘torentjes’, en springen uit de gevels
Modernistische
metamorfose
In bijna niets meer doet het appartementencomplex aan het
Wilhelminaplantsoen in Diemen nog denken aan het typische
jaren zestig betonnen bankgebouw dat het ooit was. Een prestatie
van formaat van architectenbureau Rappange & Partners,
dat daarmee impliciet bewees dat de keuze om het betonskelet
te handhaven niet verkeerd was.
Diemen | Wilhelminastaete Diemen
‘Slopen kan altijd nog’, dacht directeur Kees Doornenbal van Rappange
& Partners, toen een jaar of drie terug eigenaar - gebruiker
De Rabobank hem vroeg na te denken over een andere bestemming
voor hun Diemense hoofdkantoor. Het was voor de plaatselijke
Rabo te groot geworden, bovendien altijd al als een doorn in
het oog beschouwd door vele omwonenden. Met zijn eentonige
borstweringen en raampartijen, vloekte het vanaf het begin met
de omgeving. Afbreken en opnieuw beginnen lag voor de hand,
Diemen | Wilhelminastaete Diemen
BouwInfo
Bouwprogramma (bvo: 7100 m 2 )
periode start mei 2006, einde november
2007
Bouwsom e 6,3 miljoen (excl. btw)
opdracht Rabo Vastgoed b.v., Utrecht
ontwerp Rappange & Partners architecten
b.v., Amsterdam
advies
Van Rossum Ingenieurs b.v., Almere
(Constructies); Peutz b.v., Mook
(Daglicht, bouwfysica en geluid)
uitvoering Heddes Bouw b.v., Hoorn
(Hoofdaannemer)
installaties Energietechniek,
Hazerswoude-Rijndijk
overig Widam Aluminiumbouw bv, Hoorn
RESTAURATIE&RENOVATIE | 29

maar dat vond Doornenbal te kort door de bocht. ‘Eerst bekeken
we of we er nog wat mee konden. Met de fundering was niks mis,
en op het eerste gezicht zag ook het slanke kolommenvloerencasco
er nog prima uit. Zonde om dat te slopen, zo vertelt hij. Toen na
enig rekenwerk herontwikkeling financieel haalbaar bleek, ging
hij aan de slag.
Verticaal
Drieënveertig luxueuze koopappartementen, een tweelaagse parkeergarage,
een filiaal voor de bank en een volledig verbouwde
bibliotheek zijn het resultaat. De woningen zijn levensloopbestendig,
wat wil zeggen dat de bewoners er tot hun oudste dag kunnen
blijven wonen. De buurt bestaat nu al vooral uit mensen van
middelbare leeftijd, en aan levensloopbestendige bouw is veel behoefte.
De appartementen hebben ruime gangen, brede deuren,
een oplaadplaats voor scootmobiels en zijn uiteraard bereikbaar
middels liften. Ook hield Doornenbal rekening met voldoende
buitenruimte. Dus geen ‘lullige platjes’, maar ruime balkons die
de buitenkant sieren. Kijken we verder naar de gevels, dan vallen
vooral de strakke verticale schijven metselwerk op als segmenten
in het gevelfront elk in een andere kleur strengpersgevelsteen. Die
segmentering is bewust. Doornenbal: ‘Ik zeg altijd: wonen doe je
individueel, werken is collectief en anoniemer. Ik wilde bereiken
dat je in één oogopslag kunt zien, wie waar woont. Dus weg met
die saaie horizontale raamstroken, waar je naar je eigen raam
moet zoeken. Een metamorfose van horizontaal- naar verticaal
lijnenspel, dat was wat we wilden.’
Zink
De slanke schijven metselwerk ogen als aparte ‘torentjes’, en
springen uit de gevels. Nieuwe dakopbouwtjes, gemaakt van profielstaal,
versterken dit beeld. In zijn streven naar daglicht koos
Doornenbal verder voor grote raamkozijnen met zoveel mogelijk
vaste beglazing, soms van een maximale glasmaat. Het beeld
is strak, zakelijk bijna, mede door het ontbreken van draaiende
delen in het gevelaanzicht. Doornenbal had geen trek in ‘pietepeuterige
draairaampjes’ en ‘allerlei onderbrekende tussenstijlen’.
‘Daarom koos ik ervoor de toegang naar balkons aan de zijkant
te situeren. Dat is bijna overal gelukt.’ Ook de afwerking om de
aluminium kozijnen heen, oogt geslaagd. Een zinken kader omlijst
de dagkanten, waarbij opvalt dat onderdorpels ontbreken. Het
zink komt terug bij de balkons, want Doornenbal voerde de hekken
uit als dichte zinken paneelhekken. ‘Sinds we op het Haagse
Des Indes hotel zinken losagnes kappen hebben laten zetten, zijn
we er helemaal aan verknocht. Het is een heerlijk materiaal om
mee te werken.’ Gaan we naar de parkeergarage. Deze zit aan
de achterkant, en biedt plaats aan vierenveertig auto’s, waarvan
enkele parkeerplekken afsluitbaar. Een autolift maakt de tweede
laag bereikbaar. Blijven over het bankfiliaal en de bibliotheek. De
laatste zat er al, maar Doornenbal pakte het gebouw rigoureus
aan. Hij koos hier voor een inpandig verticaal lijnenspel, driftig
combinerend met kleuren. Van het (overigens zeer doordacht toegepaste)
systeemplafond tot de speelbankjes voor de kinderen,
alles ontwierp het bureau zelf. Het is een echte, aangename leeszaal
geworden. n
0 m
Plattegrond
tweede verdieping
2 m 10 m
Rabobank: eentonig en grijs
Diemen | Wilhelminastaete Diemen
Na het strippen van het casco zijn de eerste nieuwe elementen toegevoegd
Woningen met verdiepinghoge (schuif)puien
RESTAURATIE&RENOVATIE | 31