Onder Ons 1 – 2011 - Fraters van Utrecht

Onder Ons nr. 1 - 2011
12
Icoon door frater Angelico
Frater Angelico Fennis (83 jaar)
kennen wij als de man die al sinds
jaar en dag bezig is met tekenen en
schilderen. Daarnaast bleek hij een
bekwaam restaurateur van beelden,
kruiswegstaties en ornamenten in
kerken en kapellen. Ook beelden
die het in de huiskamer niet gered
hadden, bracht hij weer tot leven. Een
Heilig-Hart-beeld dat ooit in brokstukken
op een dienblad werd aangeleverd,
herstelde hij volledig. Angelico
was jarenlang tekenleraar op de LTS
van de Leostichting in Borculo. In
de avonduren vond hij tijd om bovengenoemd
restauratiewerk te verrichten.
Als schilderstukken stonden
te drogen voordat er verder gewerkt
kon worden, tekende hij jarenlang
omslagen voor de zondagsboekjes
van de werkgroep voor liturgie.
Eenmaal met pensioen werd het restauratie-
en schilderwerk zijn volle
dagtaak. Hij had hiervoor een eigen
atelier. Ook werd hij gevraagd een tekenclub
te leiden voor volwassenen in
Cultureel Centrum Het Hof in Borculo.
Dit deed hij ruim tien jaar. Voor de parochiekerk
in Borculo, Ruurlo, Raalte
en Mariënheem restaureerde hij
beelden, retabels en kruiswegstaties.
Dit was vaak een klus van jaren. In
Arnhem schilderde hij een afbeelding
van Vincent de Paul. Deze hangt nu in
de kapel van het fraterhuis in De Bilt.
Aanvankelijk was de huidige uitvoering
een eerste opzet. Hij had graag
een wat grotere uitvoering gemaakt
maar de ruimte van een groot atelier
en de tijd ontbraken hem. Maar het
huidige werk mag er ook zijn.
Enkele maanden geleden was ik even
op zijn kamer en zag dat hij in het
halletje, zijn huidige atelier, bezig
was met de opzet van een icoon. Het
tekenen en schilderen van een dergelijke
afbeelding had Angelico al jaren
op zijn lijstje staan. Nu, wonend in
Sint-Jozef De Bilt, ging het er eindelijk
van komen. In de maanden daarna
heb ik deze icoon zien groeien tot
de afbeelding die u hiernaast ziet afgebeeld.
Het is een verbeelde kopie
van een Russische icoon. Het is een
afbeelding (in olieverf) van de icoon
van de Mutter Gottes van Kasperovka,
circa begin 18de eeuw. Al jarenlang
had Angelico een bidprentje met deze
afbeelding in zijn kerkboek liggen. De
originele icoon bevindt zich in het Iconenmuseum
Recklinghausen.
De 18de-eeuwse schildering staat op
hout en is 32 x 27 cm groot. Het is een
temperaschildering. Wat is een temperaschildering?
Een schildertechniek
in waterverf: dat wil zeggen: pigment,
kleurstof, eiwit en gom. Dit droogt mat
op en levert een zeer duurzame schildering.
De afbeelding die frater Angelico
schilderde, is een eigentijdse bewerking.
Waarom niet op de authentieke
wijze gemaakt? “Daar heb ik het materiaal
niet voor en het is ook niet mijn
bedoeling geweest om een originele
icoon te maken. Ik werk met wat ik beschikbaar
heb. Met klassieke olieverf,
lijnolie en siccatief krijg je ook een
mooi resultaat. Je tekent eerst de afbeelding
op hout en gaat daarna inkleuren.
Ik denk dat ik er zo’n halfjaar
aan gewerkt heb. Niet elke dag hoor!
Het laten drogen tot het de juiste sterkte
heeft om verder te kunnen, vraagt veel
tijd. Voordat je een volgende laag
aan kunt brengen, kunt glaceren of
een goudlaag aanbrengen moet de
ondergrond wel geschikt zijn.”
De houten lijst die u ziet om de afbeelding
is een eigen interpretatie
van Angelico. ‘Mater Dei o.p.n.’ staat
voor ‘Moeder van God, bid voor ons’.
Waarom maak je niet vaker dit
soort werk? “Ach, de wereld zit niet
te wachten op dat stilleventje dat ik
zal brengen. Ik wil ook beschikbaar
zijn om mijn bijdrage te leveren aan
de communiteit”, zegt Angelico. Hij
vertelt dat hij regelmatig boodschappen
doet en verder heeft hij als dirigent
van het zangkoor de zorg voor de
zang tijdens de liturgische vieringen.
Als hij van zijn dagelijkse fietstocht terugkomt,
gunt hij zich tegenwoordig
wel de tijd om wat te schilderen of te
tekenen. Een fraaie bomenpartij, een
vergezicht of een aandoenlijk schaap
zijn soms een inspiratiebron. “Het zijn
kleine werkjes waar ik zo’n anderhalf
uur mee bezig ben, tweedimensionaal
of driedimensionaal. Dat vind ik leuk
om te doen maar grote stukken zal ik
niet uit eigen beweging maken, tenzij
ik er opdracht voor krijg”. Zijn impressie
van de icoon van de Mutter Gottes
van Kasperovka behoort ook tot deze
kleine werken.
frater Ton Oostveen